ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཟབ་ལམ།

ཁྲེགས་ཆོད་ལས་འཕགས་ཚུལ།

དོན་གཉིས་པ་ལྷུན་གྲུབ་གྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་སུམ་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་འོད་གསལ་ཆེན་པོ་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཟབ་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ལ། ཁྲེགས་ཆོད་ལས་འཕགས་ཚུལ་དང་། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་དངོས་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལམ་འདི་ཉིད་ཁྱད་པར་བདུན་གྱིས་འཕགས་ཚུལ་བསྟན་པ་ནི། ཁྲེགས་ཆོད་ཀྱིས་རྡོ་ཤིང་རི་བྲག་ལ་སོགས་པ་འཁྲུལ་སྣང་གི་ཡུལ་དག་པར་མི་ནུས་པ། །ཐོད་རྒལ་གྱིས་སྣང་བ་འོད་ལྔར་དག་པར་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་དང་། དེ་བཞིན་དུ་རིག་པ་ཡེ་ནས་འོད་གསལ་དུ་གསུངས་པ་དེ་ཁྲེགས་ཆོད་ཀྱིས་སྟོང་ལ་གསལ་བ་ཙམ་ལས་བལྟར་མེད་དུ་ཐག་གཅོད་པ། འདིར་གནད་གཅུན་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐོངས་ཕྱེ་སྟེ་ཆོས་ཉིད་ཟེར་གདངས་ལ་མཐོང་བ་དང་། སྔ་མར་དབང་པོ་དྲུག་གི་སྒོ་མ་དག་པ་འཁྲུལ་སྣང་ལ་ཞེན་པ་སྤོང་པའི་དྭངས་འཚོལ་བ། །འདིར་དག་པ་འོད་གསལ་གྱི་སྒོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་གིས་ཕྱེ་བས་ཕྱི་ནང་ཟང་ཐལ་གྱི་དབང་པོས་དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་སྒྲོན་མ་བཞིའི་སྣང་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་། །སྔ་མར་རགས་པའི་རྩ་རླུང་ལ་བརྟེན་པས་གེགས་དང་གོལ་ས་ཤིན་དུ་མང་ཞིང་འབྱུང་བའི་སྟོབས་ཆེ་ཆུང་གིས་ན་ཚོད་རྒས་གཞོན་ལའང་ལྟོས་པ། འདིར་གནད་མི་གཡོ་བ་གསུམ་གྱིས་བཅིང་པ་ཙམ་ལས་དོན་དམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩ་རླུང་འཛིན་རྩོལ་ལས་འདས་པ་ལམ་དུ་བྱས་པས་རགས་པ་སྤང་བྱ་ཡིན་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཟད་ནས་ལུས་འོད་གསལ་དུ་གྲོལ་བ་དང་། །སྔ་མར་གལ་ཏེ་སྣང་བ་ཚད་དུ་མ་ཕྱིན་པར་གྲོལ་བ་སྲིད་ནའང་ལུས་རྡུལ་ཕྲན་དེངས་པ་ཙམ་ལས་འོད་གསལ་དུ་འགྲོ་བ་མི་སྲིད་པས་རེས་འགའ་བའི་སྒྱུ་ལུས་དང་ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པས་མཐར་ཐུག་གི་ས་མི་ཆོད་པ། འདིར་འོད་གསལ་དུ་འགྲོ་བས་ཆོད་པ་དང་། སྤྱན་དང་མངོན་ཤེས་རྫུ་འཕྲུལ་རླབས་པོ་ཆེའི་བདག་ཉིད་འཕོ་བ་ཆེན་པོའི་སྐུ་མ་ཐོབ་ན་རྟེན་དེས་གཞན་དོན་རླབས་ཆེན་མི་འགྲུབ་པ་ལས། འདིར་འཕོ་བ་ཆེན་པོ་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་འཐོབ་པས་རྟེན་དེར་ཡང་འགྲོ་དོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་འགྲུབ་པ་དང་། ཨ་ཏི་སྡེ་གསུམ་ལ་ཡང་སེམས་སྡེ་རང་གསལ་ཁ་འབྱམས་པ་དང་། ཀློང་སྡེ་གཞི་བྲལ་ལ་གདེངས་འཆའ་བ་གཉིས་ཀས་རིག་པ་མངོན་སུམ་དུ་མ་མཐོང་ཞིང་མན་ངག་སྡེའི་སྐོར་གསུམ་ལ་ཡང་བར་དོར་ལྟོས་འཆའ་བ་ལས་མེད་པ། འདིར་འཁྲུལ་སྣང་ལམ་དུ་བྱས་ནས་མ་འཁྲུལ་བའི་འབྲས་བུ་བཙལ་བས་རྟེན་འདིར་ཡང་མྱུར་དུ་འོད་ལུས་སུ་གྲོལ་ནུས་པའི་གནད་ཡོད་པའི་ཁྱད་པར་ཏེ་བདུན་གྱིས་འཕགས་པར་ཀུན་མཁྱེན་ཀློང་ཆེན་ཡབ་སྲས་ནས་གསུངས་ཤིང་། དེ་བཞིན་དུ་གཏེར་ཆེན་འགྱུར་མེད་རྡོ་རྗེའི་གཏེར་ལུང་ལས། སྣང་བ་འོད་ཀྱི་ཁྱད་པར། ཉམས་ལེན་ལག་ལེན་དུ་དྲིལ་བའི་ཁྱད་པར། རང་གནད་མངོན་སུམ་དུ་གཟིར་བའི་ཁྱད་པར། ལུས་གནད་རྩ་ཡི་ཁྱད་པར། མཐོང་བ་དབང་པོའི་ཁྱད་པར། རང་རིག་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར། ཉམས་མྱོང་རྣམ་འཕེལ་གྱི་ཁྱད་པར་དེ་བདུན་པོ་འདིས་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །

ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་དངོས་བཤད་པ།

སྔོན་འགྲོ་སྒོ་གསུམ་གྱི་བྱ་བ་བཏང་ཚུལ།

གཉིས་པ་ཁྱད་པར་དེ་ལྡན་གྱི་གདམས་པ་འོད་གསལ་ཐོད་རྒལ་གྱིས་ལྷུན་གྲུབ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་རང་ལ་གནས་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ལམ་མཆོག་དངོས་བཤད་པ་ལ། སྔོན་འགྲོ་སྒོ་གསུམ་གྱི་བྱ་བ་བཏང་ཚུལ། དངོས་གཞི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་ཚུལ། རྗེས་སྣང་ཉམས་ཀྱི་འཆར་ཚུལ་བསྟན་པ་སྟེ་གསུམ་མོ། །དང་པོ་སྒོ་གསུམ་བྱ་བ་དགུ་ཕྲུགས་སུ་བཏང་ནས་རླུང་རིག་དལ་བའི་ཐབས་ལ་བསླབ་པ་ནི། ཀློང་གསལ་ལས། མངོན་སུམ་གནད་དུ་དབབ་པའི་ཕྱིར། །ཕྱི་ནང་གསང་བའི་བྱ་བ་ནི། །ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱིས་དགུ་ཕྲུགས་བཏང་། ཞེས་དང་། ལུས་ནི་བྱ་བ་བཏང་བའི་ཕྱིར། །ཆོས་དང་ལོ་ཀའི་བྱ་བ་དང་། །གྲོགས་མེད་གཅིག་པུར་གནས་པར་བྱ། །ངག་གིས་འཁྲུལ་གཏམ་ཆོས་སྤྱོད་དང་། །ལྐུགས་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་ལ་བསླབ། །ཡིད་ནི་ལོ་ཀ་འདས་པ་ཡི། །འགྱུ་བ་བཅད་ལ་གནས་པར་བྱ། ཞེས་པ་ལྟར། སྒོ་གསུམ་གྱི་བྱ་བ་དགུ་ཕྲུགས་སུ་མ་བཏང་ན་རླུང་རིག་མི་དལ་བས་ཉམས་ལེན་ལ་མི་གནས་པས་ན། ལུས་ཀྱིས་ཕྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་ཚོང་སོ་ནམ་སོགས་དང་། ནང་དམན་པའི་དགེ་ལས་ཕྱག་སྐོར་སོགས་དང་། གསང་བ་རྣམ་གཡེང་འདུ་འཛིའི་བསྒུལ་བསྐྱོད་སྤང་ཏེ་གཅིག་པུར་མི་རོའམ་འཇིམ་གཟུགས་ལྟར་གནས། ངག་གིས་ཕྱི་འཇིག་རྟེན་འཁྲུལ་བའི་ལོང་གཏམ་སྣ་ཚོགས་དང་། ནང་ཁ་ཏོན་དང་བཟླས་བརྗོད། གསང་བ་ཆོས་བཤད་དང་གཏམ་རྒྱུད་སོགས་སྒྲ་སྐད་ཀྱི་སྨྲ་བརྗོད་གཞན་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ་མི་སྨྲ་བར་ལྐུགས་པ་བཞིན་གནས། ཡིད་ཀྱིས་ཕྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འཁྲུལ་རྟོག་སྣ་ཚོགས་དང་། ནང་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བསམ་བློ་དང་བསྐྱེད་རྫོགས་ཀྱི་སེམས་འཛིན། གསང་བ་རྣམ་རྟོག་གི་འགྱུ་དྲན་སྤང་གཉེན་གྱི་ཆ་རྣམས་ཀྱང་བཀག་ནས་རྟོག་མེད་ཀྱི་ངང་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །དེས་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་བྱ་བ་ཐོངས་པའི་རྟགས་སུ་སྒོ་གསུམ་གྱི་བྱ་བ་གང་ལ་ཡང་འཇུག་སྙིང་མི་འདོད་པ་འབྱུང་བ་དེ་སྲིད་དུ་བསྐྱར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱ་བ་གནད་ནས་མ་ཐོང་ན་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བར་དཀའ་ཞིང་། ཐོངས་ན་གནས་སྐབས་སུ་སྒོ་གསུམ་འཁྲུལ་ཕྱིར་མི་འབྲང་ཞིང་མཐར་ཐུག་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་མྱུར་དུ་འཆར་བ་ཡང་། ཀློང་གསལ་ལས། བྱར་མེད་རྒྱུན་ལ་མ་གནས་པས། །རིག་པའི་དོན་ལ་རེག་པ་མེད། །ཅེས་དང་། ལུས་ངག་འཁྲུལ་བ་རྒྱུན་ཆད་ནས། །ཡེ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་གནས་པར་འགྱུར། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་མན་ཆད་དུ་དུས་འདས་ན་ཁ་ཅིག་ཚེ་ཕྱི་མར་ཆོས་འདི་དང་འཕྲད་ནས་ལྷག་མེད་དུ་སངས་རྒྱའོ། །ཕལ་ཆེར་བར་དོར་ཀ་དག་གི་ངང་དུ་གྲོལ་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་དོ། །ཞེས་ཀློང་ཆེན་པས་གསུངས་སོ།།

དངོས་གཞི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་ཚུལ།

སྒོ་གསུམ་གྱི་གནད་གཟིར་བ།

ལུས་ཀྱི་གནད་གཟིར་བ།

གཉིས་པ་དངོས་གཞི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་བརྟེན་པའི་ཚུལ་ལ། སྒོ་གསུམ་གྱི་གནད་གཟིར་བ། གནད་བཞིས་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ཏུ་དབབ་པ། དབབ་པའི་དོན་ངོ་སྤྲོད་པའོ། །དང་པོ་སྒོ་གསུམ་གྱི་གནད་གཟིར་བའི་ཚུལ་ལ། ཐལ་འགྱུར་ལས། མངོན་སུམ་གནད་ནི་ལུས་ངག་སེམས། །སོ་སོའི་གནད་རྣམས་ལེགས་པར་བསྟུན། ཞེས་པ་ལྟར་སྒོ་གསུམ་གྱི་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལུས་ཀྱི་གནད་གཟིར་བ་ལ། གཟིར་དགོས་ཚུལ། གཟིར་བ་དངོས། མ་གཟིར་བའི་སྐྱོན། གཟིར་བའི་ཡོན་ཏན་ཏེ་བཞི་ལས། ལུས་ཀྱི་གནད་གཟིར་དགོས་པའི་ཚུལ་ནི། ཀློང་གསལ་ལས། རིག་པ་ལུས་ལ་གནས་གྱུར་ཀྱང་། །འཁྲུལ་འཁོར་དག་གི་མ་གཅུན་ན། །ཡེ་ཤེས་དབང་པོར་སྣང་མི་ནུས། ཞེས་རིག་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བ་ཡེ་ནས་རང་ལ་གནས་པ་ཉིད་དབང་པོས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་འདོད་པས་དང་པོར་ལུས་ངག་གི་གནད་གཟིར་དགོས་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་གཟིར་བ་དངོས་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། ལུས་ནི་སྐུ་གསུམ་འདུག་སྟངས་ལས། །རྒྱུན་དུ་འདའ་བར་མི་བྱའོ། །ཞེས་དང་། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ལུས་ཀྱི་གནད་ནི་རྣམ་གསུམ་ཏེ། །སེང་གེའི་ཚུལ་དང་གླང་ཆེན་ཚུལ། །དྲང་སྲོང་ལྟ་བུར་གནས་པར་བྱ། ཞེས་དང་། འདས་རྗེས་ལས། གླང་སེང་དྲང་སྲོང་འདུག་སྟངས་བཅའ། ཞེས་གསུངས་པས། ཆོས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་ནི། སྟན་ཐོག་ཏུ་སེང་གེ་ལྟར་ཁྱི་ཚུགས་མོར་འདུག་སྟེ། པུས་མོ་གཉིས་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་བཀྱེད་པའི་རྐང་མཐིལ་གཉིས་མདུན་དུ་སྤྲད་པས་གཡོ་བྱེད་ཀྱི་རླུང་གནོན། མཐེ་བོང་སྲིན་མཛུབ་ཀྱི་རྩ་བར་བཞག་སྟེང་སོར་མོ་རྣམས་བསྐུམ་པའི་ལག་མཐིལ་གཉིས་རྐང་མཐིལ་གྱི་དབུས་སམ་ནང་དུ་སར་བཙུགས་པས་འབྱུང་བ་ཆ་སྙོམས། ལུས་ཀྱི་ཆ་བསྲངས་རོ་སྟོད་གསེང་བྱས་པས་རླུང་བདེ་ལུགས་སུ་རྒྱུ། མགོ་རྩལ་མཇིང་པ་གཟེངས་བསྟོད་པ་ལ་བསྐུར་བས་རྣམ་རྟོག་འགག་སྟོབས་ཆེ། མིག་སྨིན་ཕྲག་གི་ནམ་མཁར་མི་འགུལ་བར་ཧད་པོར་བལྟས་པས་རྡོ་རྗེའི་སྤྱན་ཐོབ། བཞུགས་སྟངས་དང་གཟིགས་སྟངས་དེས་གནས་སྐབས་སུ་འཁྲུལ་བའི་འཇིགས་པ་ཀུན་དང་བྲལ། ནང་འབྱུང་རང་སར་ཟད། མཐར་ཐུག་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་ནས་ཆོས་སྐུར་གྲོལ་བར་བྱེད་དོ། །ལོངས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་ནི། གླང་པོ་ཆེའི་ཉལ་སྟངས་སུ་ལུས་ཁ་སྦུབ་ཏུ་འདུག་ཏེ་གྲུ་མོ་སར་བཙུགས་པས་ཕོ་མོའི་རླུང་མ་ནིང་དུ་སྙོམས། པུས་བྲང་སྦྱར་བས་ཁམས་དང་བདེ་དྲོད་རྒྱས། ལག་མཐིལ་གྱིས་ཨོལ་ཀོ་བརྟེན། སོར་མོ་འགྲམ་པ་ལ་སྦྱར་བས་རགས་པའི་རླུང་འགག རྐང་སོར་ཕྱིར་འཕུལ་ཏེ་བསྐུམ་ཞིང་སྒལ་པ་དྲང་པོར་མགོ་དགྱེ་ཙམ་བྱས་པས་བྱིང་རྒོད་ཆ་སྙོམས། མིག་ཐད་ཀའི་ནམ་མཁར་ཟུར་གྱིས་ཧྲིག་གེར་བལྟས་པས་པདྨའི་སྤྱན་ཐོབ། དེས་སྐབས་སུ་གཡོ་བྱེད་ཀྱི་རླུང་ཟིན་ཅིང་ལྷུན་གྲུབ་འོད་ལྔ་འཆར་བས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་སྤྱོད་དེ། མཐར་ལོངས་སྐུར་གྲོལ་བར་བྱེད་དོ། །སྤྲུལ་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་ནི། ལུས་དྲང་སྲོང་ཙོག་པུར་འདུག་པས་རྩ་རླུང་ཆ་སྙོམས། ལོང་བུ་གཉིས་གཤིབ་སྟེ་རྐང་མཐིལ་ས་ལ་ཕབ་པས་ཆུའི་རྩལ་གནོན། རྒྱུ་ཞབས་ཡུད་ཙམ་འཐེན་ནས་སྒ ལ་བར་གཅར་བས་རྟོག་པ་རྒྱུན་གཅོད། པུས་བྲང་སྦྱར་བས་མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་སུ་འཆར། ལག་གཉིས་ཀྱི་གྲུ་མོ་པུས་སྟེང་དུ་བཞག་ཏེ་མཁྲིག་མ་བསྣོལ་བའི་རྡོ་རྗེའི་ཁུ་ཚུར་གྱིས་ལྐོག་མ་བཏེགས་པས་ཚ་གྲང་ཆ་སྙོམས། ཡང་ན་གྲུ་མོ་མཁལ་ཁུང་ལ་འཁྱུད་དེ་རེག་པས་གྲང་བའི་ནད་སེལ། ཡང་ན་པུས་མོ་བསྐོར་ཏེ་དགབ་པས་ཚ་བའི་ནད་སེལ། རྒལ་ཚིག་དྲང་པོར་བསྲངས་པས་རླུང་སེམས་ཆོས་ཉིད་དུ་རྒྱུ། མིག་ཅུང་ཟད་ཕབ་ནས་བར་སྣང་ལ་ཟིམ་བུར་བལྟ་བས་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་ཐོབ། དེའི་སྐབས་སུ་ལུས་ལ་དྲོད་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བ་སྙོམས་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་དབང་འབྱོར། མཐར་སྤྲུལ་སྐུར་གྲོལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་འདུག་སྟངས་གང་ཡང་ཧ་ཅང་བསྡམས་ཤིང་བཙུམ་པ་མ་ཡིན་པར་ཆ་ཆ་ནས་ལྷོད་ཆགས་པ་ལ་གེགས་མི་འཇུག་པའི་གནད་ཡོད་དོ། །ད་དུང་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་དང་། མི་འགྱུར་རྡོ་རྗེས་མཚོན་པ་དང་། ཡན་ལག་གི་འདུག་སྟངས་མང་དུ་གསུངས་ཀྱང་འདིར་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་གསུངས་པས་མ་སྤྲོས་སོ། །དེ་ལྟར་ལུས་ངག་གི་གནད་མ་གཟིར་བའི་སྐྱོན་ནི། རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐུ་གསུམ་ཡོངས་འདུས་དབྱེར་མེད་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོར་ཡེ་ནས་རང་ལ་གནས་ཀྱང་གནད་ཀྱིས་མ་གཟིར་ན་མངོན་སུམ་དུ་མི་སྣང་ཞིང་། གོང་སྨྲོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱང་མི་འབྱུང་སྟེ། ཀློང་གསལ་ལས། ལུས་ཀྱི་གནད་ནི་མ་གཟིར་ན། །འབྱུང་ཟད་རླུང་ནི་མི་ཟིན་ཅིང་། །དེ་བཞིན་ལུས་ལ་དྲོད་མི་སྐྱེ། །རིག་པ་མངོན་དུ་སྣང་མི་ནུས། ཞེས་གསུངས་སོ། །གཟིར་བའི་ཡོན་ཏན་ནི། འོད་གསལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་སྣང་མངོན་སུམ་མཐོང་བ་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་འབྱུང་ཞིང་། མཐར་ཐུག་སངས་རྒྱས་སྐུ་གསུམ་གྱི་དགོངས་ཀློང་དུ་གྲོལ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཆོས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་སེང་གེ་ཡིས། །འཁྲུལ་བའི་འཇིགས་པ་ཀུན་བྲལ་ནས། །རྡོ་རྗེའི་མིག་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་ནི། །གླང་ཆེན་ཉལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། །ཆོས་ཉིད་དོན་ལ་ལོངས་སྤྱོད་དེ། །པདྨའི་སྤྱན་གྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར། །སྤྲུལ་པ་སྐུ་ཡི་བཞུགས་སྟངས་ནི། །དྲང་སྲོང་ཙོག་པུ་ལ་བརྟེན་ནས། །ཆོས་ཉིད་སྣང་བ་རང་སྤྲུལ་ནས། །ཆོས་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར། ཞེས་སོ། །

ངག་གི་གནད་གཟིར་བ།

གཉིས་པ་ངག་གི་གནད་གཟིར་བ་ལའང་། དགོས་པ། གཟིར་བ་དངོས། ཡོན་ཏན། སྐྱོན་རྣམས་ལས། ངག་གི་གནད་གཟིར་དགོས་པ་ནི། ཀློང་གསལ་ལས། དེ་ལྟར་ངག་གནད་མ་གཟིར་ན། བརྗོད་མེད་དོན་ནི་མི་རྟོགས་ཤིང་། །འཁྲུལ་བའི་གཏམ་གྱིས་དོན་ལ་སྒྲིབ། །ངག་གི་གནད་གཟིར་མཆོག་ཏུ་གཅེས། ཞེས་ངག་གི་གནད་སྨྲ་བཅད་ཀྱིས་མ་གཟིར་ན་དེར་བརྟེན་རྣམ་རྟོག་འཁྲུག་པ། རྩོད་པ། གྱལ་བ་སོགས་རྣམ་པ་བཞིས་སྒྲིབ་པར་འགྱུར་བས་བརྗོད་མེད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པར་འདོད་པས་ངག་གི་གནད་གཟིར་དགོས་སོ། །ཇི་ལྟར་གཟིར་བ་དངོས་ནི་ཐལ་འགྱུར་རྩ་རྒྱུད་ལས། ངག་ནི་བསླབ་དང་གནས་པ་དང་། །ལ་བཟླ་བ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ། ཞེས་སྨྲ་བ་ཤིན་ཏུ་མང་བའི་རིགས་ཅན་ཡིན་ན་ལུང་སྟོང་སོགས་ནས་གང་ལ་ཞེན་པའི་བརྗོད་པ་དེ་ཉིད་ཀུན་སློང་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སློང་ཞིང་ཁ་མི་དལ་བར་བརྗོད་པས་བརྗོད་སྙིང་མི་འདོད་པར་གྱུར་པ་ནའམ། མིན་ཡང་ཐོག་མར་སྨྲ་བ་ཡུན་ཇེ་ཐུང་ཇེ་ཐུང་ལ་བཏང་ནས་འཁྲུལ་བའི་གཏམ་བཅད་པ་ལ་རིམ་པར་བསླབ། དེ་ནས་ཁ་ཏོན་དང་བཟླས་བརྗོད་ཅུང་ཟད་ཙམ་ལས་གཞན་མི་སྨྲ་བར་གནས། དེ་ནས་ལག་གི་བརྡ་ཙམ་ལས་བརྗོད་པ་ཀུན་བཅད་དེ་ལྐུག་པ་ལྟར་ཅི་ཡང་མི་སྨྲ་བར་ལ་བཟླའོ། །ཡང་རླུང་ཤིན་ཏུ་དལ་བ་དང་། ཡུད་ཙམ་རེར་ནང་དང་ཕྱིར་འཛིན་པ་ལ་ཡང་བསླབ་པས་རླུང་དལ་ཞིང་སྟོང་པར་འགྱུར་ཏེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། རླུང་ནི་ཅི་ནས་དལ་བྱ་སྟེ། །རབ་ཏུ་འཕང་བ་ལས་འབྱུང་བ། །ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་འབྲེལ་ཆད་དེ། །ཁམས་གསུམ་དུ་ཡང་རྟོག་པ་མིན། །རླུང་རིག་དལ་བས་ཡེ་ཤེས་འགྲུབ། ཅེས་གསུངས་པས་སོ། །ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་ནི། དེས་གནས་སྐབས་སུ་འཁྲུལ་བའི་གཏམ་འགགས་པས་ཉོན་མོངས་མི་འཕེལ། བརྗོད་མེད་རིག་པའི་དོན་རྟོགས་ཤིང་ངག་གི་སྐྱོན་ཟད། མཐར་ཐུག་སྐུ་གསུམ་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་གསུང་གི་ཀློང་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དུ་དེ་ལྟར་མ་བྱས་པས་བརྗོད་མེད་ཀྱི་དོན་ལ་སྒྲིབ་ཅིང་། ཡོན་ཏན་དེ་རྣམས་ལས་ལྡོག་པའི་སྐྱོན་འབྱུང་བར་ཤེས་དགོས་ཏེ། རྒྱུད་ཀློང་གསལ་ལས། དེ་ལྟར་ངག་གནད་སུས་གཟིར་བ། །ངག་གི་སྐྱོན་ཟད་མྱ་ངན་འདའ། ཞེས་དང་། ངག་གི་གནད་ཉིད་མ་གཟིར་ན། །ཡོན་ཏན་ཉིད་ལས་ལྡོག་སྐྱོན་འབྱུང་། ཞེས་སོ། །

སེམས་ཀྱི་གནད་གཟིར་བ།

གསུམ་པ་སེམས་ཀྱི་གནད་གཟིར་བ་ལའང་། དགོས་པ་ནི་རྒྱུད་ལས། སེམས་ཀྱི་གནད་ཉིད་མ་གཟིར་ན། །དབྱིངས་དང་རིག་པ་མི་མཐོང་བས། །མ་གཟིར་གཏད་པའི་འབེན་ཉིད་བཅའ། ཞེས་སེམས་ཀྱི་གནད་མ་གཟིར་ན་འཁྲུལ་རྟོག་དང་རྣམ་གཡེང་གིས་དབྱིངས་དང་རིག་པ་མི་མཐོང་བས་དེ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དུ་རླུང་མིག་རིག་པ་ཆིག་དྲིལ་དུ་གཏད་སའི་འབེན་ཉིད་ནམ་མཁར་བྱ་དགོས་སོ། །ཇི་ལྟར་གཟིར་བ་དངོས་ནི། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། མིག་ནི་ནམ་མཁའི་མཐོངས་སུ་གཏད། ཅེས་དང་། རྩ་རྒྱུད་ལས། སེམས་ནི་དབྱིངས་ལ་གཏད་པས་འགྲུབ། ཅེས་དང་། རྒྱུད་ལས། སེམས་ཉིད་ཕྱི་ཡི་མཁའ་ལ་གཏད། །ནང་གི་སྒྲོན་མ་མངོན་སུམ་སྣང་། ཞེས་དང་། འདས་རྗེས་ལས། སེམས་ནི་སྨིན་ཕྲག་མཁའ་ལ་གཏད། །སྐུ་གསུམ་རིག་པ་འཆར་བར་འགྱུར། ཞེས་གསུངས་པས། རྐྱེན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིའི་དབྱིངས་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་ཐད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་སྟོང་སང་ངེ་བ་ལ་རླུང་གིས་སྤུར་བའི་སེམས་རིག་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་དེ་ཉིད་མདུང་ཚུགས་སུ་གཏད་པས་གཡོ་བྱེད་ཀྱི་རླུང་རབ་ཏུ་དལ་བར་གྱུར་ནས་ནང་གི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྒྲོན་མའི་གདངས་རིག་པ་སྟོང་གསལ་འདུས་མ་བྱས་པ། གསལ་དངས་ཕྱེད་པར་ལྷག་གེ་འཆར་ཞིང་དབྱིངས་རིག་ཟུང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་ལུས་ཀྱི་བཞུགས་སྟངས་ལ་མི་བདེ་བ་མེད་པ་དང་། ངག་ལྐུག་པ་ལྟར་སྡོད་ཚུགས་ཤིང་། སེམས་གཏད་སའི་འབེན་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་པ་བྱུང་ན་སྒོ་གསུམ་གྱིས་གནད་གཟིར་བ་འབྱོངས་པའི་རྟགས་སོ། །སྐྱོན་ཡོན་ནི། དེ་ལྟར་སེམས་དབང་མི་འགྱུར་བ་དབྱིངས་སུ་གཏད་ཅིང་གནད་གཟིར་བས་གནས་སྐབས་སུ་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་། མཐར་ཐུག་སངས་རྒྱས་སྐུ་གསུམ་གྱི་ཐུགས་རྡོ་རྗེའི་དགོངས་ཀློང་དུ་ལྷག་མེད་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་ལས། དེ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་གནད་གཟིར་བས། །སྐུ་གསུམ་རིག་པ་སྟོང་པར་འཆར། ཞེས་དང་། རང་རིག་དངོས་སུ་ཟིན་པ་དང་། །ཐ་མ་ལྷག་མེད་འགྲུབ་པར་འགྱུར། ཞེས་གསུངས་ཤིང་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། སེམས་ཀྱི་གནད་འདི་མ་གཟིར་ན། །དབྱིངས་དང་རིག་པ་མི་མཐོང་བས། ཞེས་དང་། དེ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་གནད་མེད་ན། །རིག་པའི་དོན་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར། །ཞེས་གནད་དེ་ལས་གཞན་དུ་དབྱིངས་དང་རིག་པ་མི་མཐོང་ཞིང་། ཡུལ་འཁྲུལ་སྣང་མཐོང་བས་སླར་ལྡོག་པར་ཡང་གསུངས་སོ།།

གནད་བཞིས་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ཏུ་དབབ་པ།

གནད་གཟིར་དགོས་པ།

གཉིས་པ་གནད་བཞིས་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ཏུ་ཕབ་ནས་ཡེ་ཤེས་གསུམ་གྱི་གསང་ལམ་མཚོན་པའི་འོད་གསལ་བལྟ་བ་ལ། གནད་གཟིར་དགོས་པ། གནད་བསྣུན་དངོས། ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་རྣམས་ལས། དང་པོ་གནད་གཟིར་དགོས་པར་བསྟན་པ་ནི། རྒྱུད་ལས། གནད་གསུམ་སྔོན་དུ་མ་གཟིར་ན། །མངོན་སུམ་རང་ཐོག་མི་ཕེབས་ཏེ། །ཡིད་དཔྱོད་འཛིན་དང་ཁྱད་མེད་པས། །གནད་གསུམ་བཙལ་བ་མཆོག་ཏུ་གཅེས། ཞེས་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ཏུ་ཕེབས་པའི་ཕྱིར་གནད་དུ་གཟིར་དགོས་པར་གསུངས་སོ། །

གནད་བསྣུན་དངོས།

འཆར་སྒོ་མིག་གི་གནད།

གཉིས་པ་གནད་དུ་བསྣུན་པ་དངོས་ནི། རྩ་རྒྱུད་ལས། གནད་གསུམ་མན་ངག་འབྲལ་མི་བྱ། །དེ་ཡང་སྒོ་དང་ཡུལ་ཉིད་དང་། །རླུང་དང་རིག་པའི་གནད་ཉིད་བསྣུན། ཞེས་ཏེ། དེ་ལའང་གནད་གསུམ་གྱི་ཚིག་སྒྲ་དང་མཐུན་པར་འཆར་བྱེད་སྒོ། འཆར་གཞི་ཡུལ། ཇི་ལྟར་འཆར་བ་རླུང་རིག་གི་གནད་གསུམ་དུ་བསྡུས་ཀྱང་། རླུང་རིག་གཉིས་བྱེད་ལས་གཅིག་པས་བསྒྲུབ་ཚུལ་ཤིན་དུ་ལེགས་པ་ཡིན་ཏེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། རླུང་རིག་དལ་བས་ཡེ་ཤེས་འགྲུབ། ཅེས་སོ། ཡང་དང་གི་སྒྲས་བཅད་པ་དང་། འདས་རྗེས་ལས། སྒོ་ཡུལ་རླུང་གི་གནད་བསྟུན་པས། ཡུལ་ལ་ཡེ་ཤེས་མངོན་སུམ་སྣང་། ཞེས་པ་ལྟར་གནད་བཞིར་བཀྲལ་ཀྱང་མི་འགལ་ཞིང་། གཏེར་ཆེན་འགྱུར་མེད་པ་ནས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བཞེད་པས། འདིར་རྩ་བའི་ཚིག་རིས་དང་མཐུན་པར། འཆར་སྒོ་མིག འཆར་ཡུལ་དབྱིངས། འཆར་བྱེད་དང་འཆར་བྱ་རླུང་དང་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཞི་སྟེ། དང་པོ་འཆར་སྒོ་མིག་གི་གནད་ནི། རྩ་རྒྱུད་ལས། སྒོ་ནི་སྐུ་གསུམ་མིག་གིས་བལྟ། ཞེས་དང་རྒྱུད་ལས། ཡེ་ཤེས་འཆར་བའི་སྒོ་ནི་མིག །འཆར་གནད་བཟློག་ཕབ་ཟུར་ལ་མནན། ཞེས་དང་འདས་རྗེས་ལས། སྒོ་གནད་བཟློག་ཕབ་ཟུར་གྱིས་བལྟ། ཞེས་པ་ལྟར། ཆོས་སྐུའི་གཟིགས་སྟངས་འདྲེན་བྱེད་གྱེན་དུ་ལྡོག་ནས་གཙུག་ཏོར་གྱི་རྣམ་པར་བལྟས་པས། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྤྱན ་གྱིས་བག་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་གཡོག་སེལ། ལོངས་སྐུའི་སྨྱུག་མ་བསྲང་བ་ལྟར་གཡས་གཡོན་དུ་ཟུར་ཁྲིད་ལ་གཏད་པས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་འཁོར་འདས་རོ་མཉམ་དུ་བསྲེ། སྤྲུལ་སྐུའི་གཟིགས་སྟངས་དྲང་སྲོང་བསམ་གཏན་བསྒོམ་པ་ལྟར་ཕྱེད་བཙུམ། སྣང་ཕྱེད་ལས་ཁྲུ་གང་ཙམ་དམའ་བར་ཅུང་ཟད་ཕབ་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་གནད་ཡོད་ལ། དེར་ཡང་མ་ཟད་འཕོ་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོས་མཚོན་ཏེ་དབུ་མ་འོད་རྩ་ནས་ངོ་བོའི་སྟོང་གདངས་འཆར་བ་དང་། གློ་བའི་རྩ་སྦུབས་ནས་ཐུགས་རྗེའི་རིག་གདངས་འཆར་བའི་རྣམ་བཞག་ཀྱང་ཡོད་པར་གསུངས་ཕྱིར། ཕལ་གྱི་མིག་རྩ་གཉིས་ཁོ་ན་ལམ་དུ་ངོས་བཟུང་བ་ནི་གོ་བ་རྒྱ་ཆུང་བར་ཟད་དེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། སྒོ་ཡི་གནད་ཉིད་མ་འགུལ་ན། །རིག་པ་དྲི་མེད་ལུ་གུ་རྒྱུད། །བདེ་ཆེན་ཚངས་པའི་སྒོ་ནས་སྣང་། ཞེས་སོ། དེ་འབྱོངས་པའི་རྟགས་སུ་མིག་ཡུལ་ལ་ཇི་ཙམ་གཏད་ཀྱང་ཚུགས་པ་འོང་ངོ། །

འཆར་གཞི་ཡུལ་གྱི་གནད།

གཉིས་པ་འཆར་གཞི་ཡུལ་གྱི་གནད་ནི། རྩ་རྒྱུད་ལས། ཡུལ་ནི་སྒྲིབ་བྱེད་བྲལ་བ་ལ། ཞེས་དང་། དབྱིངས་ནི་ཕྱི་དང་ནང་དུ་སྟེ། །ཕྱི་ནི་སྤྲིན་བྲལ་མཁའ་ལ་འཛིན། །ནང་ནི་སྒྲོན་མ་ལམ་དུའོ། །ཞེས་དང་རྒྱུད་ལས། རྐྱེན་བྲལ་གསུམ་ལ་གསལ་བར་འགྱུར། ཞེས་གསུངས་པས་གནས་རྐྱེན་བྲལ་མཐོ་དབེན་དངས་བའི་སར། །ཡུལ་རྐྱེན་བྲལ་སྤྲིན་དང་སེར་བུ་མེད་པའི་ནམ་མཁའ་ལ། སྔ་དྲོ་ནུབ་དང་ཕྱི་དྲོ་ཤར་དུ་གདོང་ཕྱོགས་པས། དབང་པོ་རྐྱེན་བྲལ་རྒྱངས་ཞགས་ཆུའི་སྒྲོན་མ་བཞག་པས་སྣང་བར་བྱ་བའམ། ཡང་ན་ལས་དང་པོ་པས་འོད་གསལ་འཆར་སླ་བའི་ཆེད་དུ་ཟེར་གཉིས་དང་སྦྱར་ནས་སྔ་དྲོ་ཤར་དང་ཕྱི་དྲོ་ནུབ་ཏུ་ཕྱོགས་ལ་ཉི་མ་ལས་འོག་ཏུ་ཁྲུ་གང་ཙམ་གྱིས་ནམ་མཁའ་སྟོང་སང་ངེ་བ་དེ་ལ་རྒྱང་ཞགས་ཟིམ་བུར་གཏད་པར་ཡང་གསུངས་ཏེ། ཙཀྵུ་ཟིམ་བུས་སཱུར་ཡར་བལྟ། །ཤར་གྱི་རྒྱ་སྐར་བཞིན་དུ་གསལ། ཞེས་སོ། དེ་ཡང་ཐོག་མར་དེ་ལྟར་བྱ་ཞིང་དབྱིངས་རིག་སྨིན་མཚམས་བྲལ་ནས་སྔ་མ་ལྟར་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་འབྱོངས་པའི་རྟགས་སུ་ཡུལ་ལ་གཏད་པ་ཙམ་གྱིས་ཡེ་ཤེས་འཆར་རོ།།

འཆར་བྱེད་རླུང་གི་གནད།

གསུམ་པ་འཆར་བྱེད་རླུང་གི་གནད་ནི། རྒྱུད་ལས། ཕྱི་ནང་རླུང་ནི་དལ་ཞིང་མཉམ། །ཡུད་ཙམ་ཕྱི་རུ་འདུར་བ་ཡིས། །རླུང་ནི་འགྲོ་འོང་ཆད་པར་འགྱུར། ཞེས་དང་། འདས་རྗེས་ལས། རླུང་གནད་ཤིན་ཏུ་དལ་བར་བསླབ། ཅེས་རླུང་གནད་དལ་བ་ལ་བརྟེན་ན་རླུང་གིས་རིག་པ་སྤུར། རྣམ་རྟོག་གིས་རླུང་ཞོན་ནས་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡང་བསླུ་བར་གསུངས་ཤིང་། དེའི་རྒྱུ་འགག་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་སུ་རླུང་སྣ་ནས་དྲངས་ན་འཁོར་ལོ་བཞིའི་སྦྱང་བྱའི་རླུང་རྣམས་སྟོབས་སུ་གྱུར་ནས་གེགས་སྐྱོན་འབྱུང་ཉེ་ཞིང་། འདིར་ཁ་ནས་དྲངས་པས་གློ་བའི་རླུང་འགྲོ་འོང་གི་རྣམ་པ་ཅན་རང་བབས་སུ་དག་པས་གདངས་སྙིང་གར་ཐིམ་ནས་སྦྱང་བྱའི་རླུང་རྟོག་མ་སྤངས་རང་སར་དག་ཅིང་འཁོར་ལོ་སོ་སོའི་ཡོན་ཏན་མ་བཙལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་འོད་གསལ་དུ་གྲོལ་བའི་གནད་ཡོད་པར་གསུངས་པས། འབྱུང་འཇུག་མཉམ་པར་ཤིན་ཏུ་དལ་བུས་ཕྱི་ནས་ཤེད་མ་བསྐྱེད་པར་ཅུང་ཟད་རེ་ཕྱིར་གནས་རིང་པོར་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་འབྱོངས་བའི་རྟགས་སུ་རྩ་རླུང་གི་འགྲོ་འོང་ཟད་པས་རྟོག་པའི་འགྲོ་འོང་ཟད་དེ་དབྱིངས་རིག་གཡོ་འགུལ་མེད་པར་སྡོད་པའོ། །དེ་ལྟར་སྒོ་གསུམ་གྱི་བྱ་བ་བཏང་ཞིང་གནད་དུ་གཟིར་བ་དང་། སྒོ་ཡུལ་རླུང་གི་གནད་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས། ཙིཏྟ་ཤའི་སྒྲོན་མ་རིན་པོ་ཆེའི་སྒྲོམ་ནང་ན་གནས་ལུགས་ཡེ་ཤེས་གཞིའི་སྒྲོན་མ་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་གྱིས་མཚོན་པར་བུམ་སྐུའི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་དེ་ཉིད་རང་བྱུང་གསང་བ་ཆེན་པོའི་རྩ་ཀ་ཏི་ཤེལ་གྱི་སྦུ་གུ་ཅན་དཀར་འཇམ་སྟོང་པ་སྙིང་ནས་མིག་ཏུ་འབྲེལ་ཞིང་། རྩ་བ་ཕྲ་ལ་རྩེ་མོ་ཡངས་པ་བ་མེན་གྱི་རྭ་འདྲ་བ་གཉིས་མིག་གི་ཨ་འབྲས་ཀྱི་དཀྱིལ་དུ་ཟུག་པ་ནས་བརྒྱུད་དེ། རྒྱང་ཞགས་ཆུའི་སྒྲོན་མ་དཀར་ནག་ཕྱེད་མ་ཆུའི་རང་བཞིན་ཅན་དངས་ལ་གསལ་བ་དེའི་རྒྱན་དུ་ནང་གདངས་ཅུང་ཟད་ཕྱིར་ཤར་བའི་ཕྱི་དབྱིངས་ནམ་མཁའ་སྔོ་སང་སྟོང་པ་གོ་འབྱེད་འཆར་གཞིའི་ཆ་ཙམ་དུ་མེ་ལོང་དང་འདྲ་བ་ལ། མི་གསལ་བ་གསལ་བར་གོ་འཕོས་པ་ཙམ་དུ་སྣང་བའི་གོ་ཕྱེས་ནས་ནང་དབྱིངས་རྣམ་དག་གི་སྒྲོན་མ་བདག་པོའི་བཞིན་དང་འདྲ་བ་དེ་ཉིད། ཐོག་མར་སྨིན་མཚམས་མཐིང་ཀ་ཁྱབ་པ་ཆེན་པོའི་འོད་སྣང་ལས་མཆེད་པའི་ཚུལ་དུ་རིམ་གྱིས་འོད་ལྔའི་གདངས་ཁ་ཏོག་ལྔ་པ་ཟ་འོག་ཁ་ཕྱེས་པའམ། ནམ་མཁའི་འཇའ་ཚོན་ལྟ་བུ་འོད་ལྔའི་ཐིག་ཕྲན་དང ་བཅས་པ་གསལ་བའི་ནང་དུ། ལས་ཀྱི་རླུང་དག་པའི་ཆ་ལས་བྱུང་བའི་ཐིག་ལེ་སྟོང་པའི་སྒྲོན་མ་མཚོའམ་རྫིང་བུ་དངས་མར་རྡོ་བོར་བའི་རི་མོའི་རྣམ་པས་མཚོན་པའི་ཐིག་ཟླུམ་དངས་གསལ་འོད་ལྔའི་མུ་ཁྱུད་ཅན་ལ་སོགས་པར་སྣང་ཞིང་དེའི་ནང་དུ་ཤེས་རབ་རང་བྱུང་གི་སྒྲོན་མ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་བདག་པོའི་སེམས་དང་འདྲ་བ་དེ་ལྷག་གེར་འཆར་བ་དེ་ཉིད་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་ངོས་ཟིན་དགོས་ཏེ། ནང་གི་རིག་པ་ཤིན་ཏུ་ཡུལ་མེད་པ་ཞིག་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་། དེ་ལ་ཡུལ་ཤེས་ཀྱི་ཤེས་རབ་རྣོ་ལ་མྱུར་བ་དང་། ཚིག་དོན་ཀློང་རྡོལ་དུ་འཆར་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྩལ་དང་། ལྷག་མཐོང་གི་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཐོག་མར་རྟ་རྔ་ལ་མདུད་པ་བཏབ་པ་ལྟ་བུའམ། མུ་ཏིག་གི་ཕྲེང་བ་དང་། གསེར་གྱི་སྐུད་པ་ལྡིང་བའམ་མེ་ཏོག་གི་ཆུན་པོ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་གདངས་སུ་བཞེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྩ་རྒྱུད་ལས། ཙིཏྟ་རིན་ཆེན་གཞལ་ཡས་ནས། །ངོ་བོ་ཀ་ནས་དག་པའི་ཆ། །སྟོང་གསལ་འདུས་པ་སྐུ་ཡི་གདངས། །ཞལ་ཕྱག་རྫོགས་པ་བུམ་སྐུའི་ཚུལ། །ལྷུན་གྲུབ་འོད་ཀྱི་གོང་བུར་གནས། །ཐུགས་རྗེ་ཁ་ཏོག་སོ་སོར་གསལ། ཞེས་དང་། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀློང་གི་རྒྱུད་ལས། སྙིང་ནས་མིག་ཏུ་འབྲེལ་བ་ཡི། །རང་བྱུང་གསང་བ་ཆེན་པོའི་རྩ། །ཀ་ཏི་ཤེལ་གྱི་སྦུ་གུ་ཅན། ཞེས་དང་། གསེར་ཕྲེང་ལས། རིན་ཆེན་རྒྱ་མཚོར་འབྲེལ་བའི་རྩ། །དཀར་འཇམ་ཁོག་པ་སྟོང་པ་ནི། །ཐིག་ལེ་ཁྲག་གིས་མ་གོས་པ། །ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་དེ་ནས་རྒྱུ། །ཞེས་དང་། རྒྱུད་ལས། ཁྱད་པར་ཙིཏྟ་ནས་འབྲེལ་བའི། །དར་སྐུད་བ་ཆེན་རྭ་འདྲ་ལ། །དབང་པོའི་མིག་ལ་ཟུག་པ་སྟེ། །ཆོས་ཉིད་ཀུན་ནི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། རང་ཤར་ལས། སྒྲོན་མ་རྣམ་བཞི་འདི་ལྟ་སྟེ། །ཐིག་ལེ་སྟོང་པའི་སྒྲོན་མ་དང་། །རིག་པ་དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་དང་། །ཤེས་རབ་རང་བྱུང་སྒྲོན་མ་དང་། །རྒྱང་ཞགས་ཆུ་ཡི་སྒྲོན་མ་རྣམས། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་གནས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །

འཆར་བྱ་རིག་པའི་གནད།

བཞི་པ་འཆར་བྱ་རིག་པའི་གནད་ནི། རྩ་རྒྱུད་ལས། རང་གི་རིག་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད། །འགྲོ་འོང་བྲལ་ཏེ་མཁའ་ལའོ། །ཞེས་དང་། སྒྲོན་མ་འབར་བ་ལས། མཐིང་ཀ་མི་འགྱུར་སྣང་བ་ལས། །ཁ་ཏོག་གསལ་བའི་འོད་ལྔ་ཡང་། །འདི་ཉིད་རབ་ཏུ་གསལ་འགྱུར་ཞིང་། །དབྱིངས་ཀྱི་རིག་པའི་རང་ཡུལ་ཕྱེད། །རྡོ་རྗེ་ཉིད་ནི་ལུ་གུ་རྒྱུད། །འདི་ཉིད་ནང་དུ་གཞུག་པར་བྱ། ཞེས་དང་། རྒྱུད་ལས། རིག་གནད་ལུག་རྒྱུད་བཙོན་དུ་བཟུང་། །དངོས་སྣང་དལ་བ་ཉིད་ལ་བརྟེན། ཞེས་ཏེ། དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་རིག་གདངས་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཕྲ་ལ་འཁྱུག་པ་རྟ་རྔ་མདུད་པའམ་ལྕགས་ཚགས་དང་། མེ་ཏོག་གི་དྲ་བ་ལྟ་བུ། གཉིས་སྦྲེལ་དང་གསུམ་སྦྲེལ་སོགས་འཆར་བ་དེ་ཉིད་དབྱིངས་སྣང་འོད་ལྔ་འཁྱིལ་བ་རྨ་བྱའི་མདོངས་ལྟ་བུའི་དབུས་སུ། ཐིག་ལེ་སྲན་ཟླུམ་ནས་ཡུལ་གྲུ་ཙམ་གྱི་བར་ཆུ་ལ་རྡོ་བསྐྱུར་བའམ། ཕུབ་ཀྱི་སྦ་སྐོར་ལྟ་བུའི་ར་བར་བཙོན་དུ་བཟུང་བ་ལྟར་བཙུད་ནས་བསྒོམ་དགོས་ལ། དེ་ཡང་ཐོག་མར་སྨིག་སྒྱུ་ལྟར་འགུལ་འཕྲིག་ཅན་འལ་འོལ་མི་གསལ་བར་ཤར་ཡང་དེ་ཉིད་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་རིམ་པར་ཁྲིད་ནས་དབྱིངས་ཀྱི་ར་བར་ཚུད་པ་ན། འོད་སྣང་ལ་ཡིན་མིན་སོགས་ཀྱི་སྤུ་རིས་འབྱེད་པའི་དཔྱད་པ་དང་། རྣམ་རྟོག་གི་བསླད་ཤོར་ན་ལུག་རྒྱུད་དངོས་པོར་སེམས་པ་སོགས་ཀྱི་གེགས་དང་གོལ་སས་འཆིང་ཉེན་ཡོད་པས། རིག་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་རང་གི་བལྟ་ཤེས་ཙམ་ལས། ཆོས་ཉིད་རང་ལ་རང་གསལ་བཞིན་པ་དེ་ལ་བློས་བཅོས་བསྒྱུར་དང་རྟོག་དཔྱོད་འཛིན་ཞེན་གང་ཡང་མེད་པར། གནད་ལས་མི་གཡོ་བའི་དལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བརྟེན་ཅིང་། ཅི་སྟེ་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་མི་གསལ་བ་ལྟ་བུའམ། སྟེང་འོག་དང་གཡས་གཡོན་སོགས་སུ་ཡོ་བཟུར་བྱེད་ན། དེ་རྗེས་སུ་མིག་དང་སེམས་བཅར་ཕོག་ཏུ་མི་འབྲང་བར་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་མིག་ཟུར་ནས་དལ་བུས་ཁྲིད་དེ་སྔར་བཞིན་ཤར་བ་ལ་སེམས་གཡོ་མེད་དུ་ཅེ་རེ་གཏད་ཅིང་འཛིན་རྟོག་གིས་མི་བསླད་པར་བརྗོད་མེད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་རང་སོ་བཟུང་བའི་བརྟུལ་ཞུགས་དག་ལ་བསླབ་ཅིང་གོམས་སུ་གཞུག་གོ། །དེ་འབྱོངས་པའི་རྟགས་ནི་ལུ་གུ་རྒྱུད་འགུལ་འཕྲིག་མེད་པར་སྡོད་པའོ། །དེས་ནང་གི་རྩ་ཁམས་རྣམས་འོད་དུ་ཅི་ཙམ་དངས་སྟོབས་ཆེ་བ་དེ་ཙམ་དུ་དབྱིངས་རིག་འོད་གསལ་གྱི་སྨིན་མཚམས་ནས་བྲལ་ཏེ་གསལ་འགྲིབ་མེད་པར་འཆར་བ་སོགས། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དབྱེར་མེད་འདྲེས་པས་ཡུལ་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པ་ཇེ་ཆུང་ལ་སོང་ནས་སྣང་བ་བཞི་པོའི་ཉམས་ལེན་འཕེལ། སྣང་ཤེས་ཀྱི་ཉམས་རྣམས་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འདིར་ནི་ཆུ་བུར་གྱི་མིག་གིས་མཐོང་བ་ཡིན་པས་ཟད་པའི་ས་ལ་སྐྱོལ་དགོས་ཤིང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་ན་གོ་རིམ་གྱི་ངེས་པ་སྤངས་ནས་ཅིག་ཆར་དུ་ཟད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པའི་རྩ་བཟང་བའི་རིགས་འགའ་ཞིག་ལ་ངེས་པ་མེད་པའི་འཆར་ལུགས་ཀྱང་ཡོད་དེ། གང་ཟག་གི་ཁྱད་པར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་གང་ཡང་ལམ་རྟགས་སུ་རློམ་པ་མི་བྱ་སྟེ། དྲོད་གཤེར་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཅིག་ལས་སྲུས་ཤིན་ཏུ་སྔ་བར་སྨིན་པའི་ས་རྫི་ཀར་འགྱུར་བའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཚད་མཐའ་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ཁོ་ནས་བཟུང་དགོས་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་རླུང་རིག་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་གནད་གསུམ་མམ་ཐ་དད་དུ་ཕྱེ་བའི་གནད་བཞིའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡེ་ཤེས་མངོན་སུམ་དུ་སྣང་ཞིང་གནད་དང་མི་ལྡན་ན་རིག་པའི་དོན་རྟོགས་ནུས་པ་མིན་པའི་ཚུལ་ནི། རྒྱུད་ལས། རིག་པ་ཡེ་ཤེས་ལུ་གུ་རྒྱུད། །ཡེ་ནས་གཞི་ལ་གནས་མོད་ཀྱང་། །བར་དུ་རྐྱེན་མེད་རྐྱེན་གྱིས་གསལ། ཞེས་དང་། འདས་རྗེས་ལས། སྒོ་ཡུལ་རླུང་གི་གནད་བསྟུན་པས། །ལུས་ལ་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་སྣང་། ཞེས་དང་། རྒྱུད་ལས། གནད་གསུམ་བསྟུན་པར་མ་བྱས་ན། །རིག་པའི་དོན་ལ་རེག་མི་འགྱུར། ཞེས་སོ། །དེའི ་དགོས་པ་ཡང་། རིག་པའི་དབང་པོས་མངོན་སུམ་དུ་སྣང་བ་དེ་ལ་གོམས་པས་མ་རིག་པ་དང་བྲལ་ཏེ། གནས་སྐབས་སུ་ཚེ་དུས་ལས་འདས་ཀྱང་བདེན་པ་མཐོང་བའི་གནད་ཀྱིས་རང་བཞིན་སྤྲུལ་སྐུའི་ཞིང་ཁམས་སུ་གྲོལ་ཞིང་དབུགས་དབྱུང་ནས་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ན་བར་དོ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཤིང་། མཐར་ཐུག་མངོན་སུམ་གྱི་ཉམས་ལེན་མཐར་སོན་པས་རྩ་ཁམས་འོད་དུ་དེངས། སྣང་བ་བཞི་ཟད་ནས་ལྷག་མེད་འགྲུབ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ཏུ་མ་ཕེབས་ན་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལས་ལྡོག་པའི་སྐྱོན་ཡོད་དོ། །

དབབ་པའི་དོན་ངོ་སྤྲོད་པ།

རིག་པའི་རྩལ་དབང་བསྐུར་བ།

རང་སྣང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོར་གཞུག་པ།

གསུམ་པ་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ཏུ་དབབ་པའི་དོན་ངོ་སྤྲོད་པ་ལ། རིག་པའི་རྩལ་དབང་བསྐུར་བ། རིག་ཐོག་ཏུ་ངོ་སྤྲོད་པ། སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ། རྣལ་འབྱོར་བཞིས་ཉམས་སུ་བླང་བ་སྟེ་བཞི་ལས། དང་པོ་རྩལ་དབང་རྒྱས་པ་ནི། དབང་གི་ལྡེ་མིག་གི་བཞི་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། སྐབས་འདིར་ཀུན་མཁྱེན་ཡབ་སྲས་ཀྱི་བཞེད་དོན་ལྟར་རང་སྣང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོར་གཞུག་པ་དང་། གཤིས་ཐོག་ཏུ་རིག་པའི་རྩལ་དབང་བསྐུར་བ་གཉིས། དང་པོ་གཞུག་པ་ནི། མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་འཆར་བའི་གནས་དུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར། སློབ་བུ་རྣམས་ཀྱིས་ཚོགས་འཁོར་དང་མཆོད་གཏོར་བྱ་ཞིང་། དབང་ཡོན་དུ་གསེར་གྱི་མཎྚལ་ཕུལ་ནས་གསོལ་བ་གདབ་པ་ནི། བླ་མ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཆེ། །བདག་ཅག་འཁོར་བ་ལས་སྒྲོལ་ཕྱིར། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་གསང་ལམ་མཆོག །རིག་པའི་རྩལ་དབང་བསྐུར་དུ་གསོལ། ལན་གསུམ་བརྗོད་ནས། དཔོན་སློབ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་སྒྲིབ་གཡོག་དང་བྲལ་བའི་བརྡར་སྟོད་གཡོགས་བསལ་ཏེ། བླ་མའི་ཐུགས་ཀར་ཨ་མཐིང་ག་གཅིག་བཀོད་པ་ལ་མིག་མི་འཛུམ་པར་བལྟ་ཞིང་སེམས་མ་ཡེངས་པའི་ངང་ལ་འཇོག་བཅུག་ལ། སློབ་དཔོན་གྱིས་ཊཱ་མ་རུའི་སྒྲ་དང་བཅས་ཏེ་བྱིན་དབབ་པའི་མཐར། ཐོལ་བྱུང་དུ་ཕཊཿདྲག་པོ་ཞིག་བརྗོད་ལ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་གང་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པས་ཐམས་ཅད་ཅི་ཟེར་གཏད་མེད་དུ་ཧ་ཕྱད་དེ་ལུས་པའི་ཚེ། རིག་པ་མ་བཅོས་པ་ལྷག་གེར་ཤར་བ་དེ་མ་མཐོང་བའི་མཐོང་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཆོས་སྐུའི་ངང་དུ་ཡེ་ཤེས་དབབ་པའོ། །དེ་ནས་སྤྲུལ་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སློབ་མ་རྣམས་དྲང་སྲོང་ཙོག་པུར་འདུག་ཅིང་མིག་བར་སྣང་རྟེན་མེད་དུ་བཞག་ནས་རང་བཞིན་གྱི་ཞིང་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱར་བཅུག་ཏེ། ཨེ་མ། སྐལ་ལྡན་སེམས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ཉོན་ཅིག ཤར་ཕྱོགས་ན་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཞིང་ཁམས་ཤིན་ཏུ་མཛེས་ཤིང་ཉམས་དགའ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡོ་རྗེ་མི་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྐུ་མདོག་མཐིང་ག་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཡོད་དོ། །ལྷོ་ཕྱོགས་ན་དཔལ་དང་ལྡན་པའི་ཞིང་ཁམས་ཤིན་ཏུ་མཛེས་ཤིང་ཉམས་དགའ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་སྐུ་མདོག་སེར་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཡོད་དོ། །ནུབ་ཕྱོགས་ན་པདྨ་བརྩེགས་པའི་ཞིང་ཁམས་ཤིན་ཏུ་མཛེས་ཤིང་ཉམས་དགའ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཞེས་བྱ་བ་སྐུ་མདོག་དམར་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཡོད་དོ། །བྱང་ཕྱོགས་ན་ལས་རབ་རྫོགས་པའི་ཞིང་ཁམས་མཛེས་ཤིང་ཉམས་དགའ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གདོན་མི་ཟ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྐུ་མདོག་ལྗང་གུ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡབ་ཡུམ་གཉིས་སུ་མེད་པ་འཁོར་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་ན་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་བཞུགས་པ་རྣམས་རང་རང་གི་སྟོན་པ་ལ་ཆོས་མཉན་ཅིང་རང་རང་གི་ཉེ་འཁོར་ལ་ཆོས་སྟོན་པ། རང་གི་སེམས་ཀྱི་དམ་པ་འོད་གསལ་བ་གསང་སྔགས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །བུ་ཁྱོད་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་སུ་གླང་པོ་ཆེའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་ལྟོས་ལ་སེང་གེའི་མཆོང་སྟབས་ཀྱིས་མཆོངས་ཤིག །ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་སུ་སེང་གེའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་ལྟོས་ལ་སྟག་མོའི་མཆོང་སྟབས་ཀྱིས་མཆོངས་ཤིག །ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་སུ་དཔལ་གྱི་རྔམས་སྟབས་ཀྱིས་ལྟོས་ལ་ཁྱུང་གི་ལྡིང་སྟབས་ཀྱིས་འཕུར་ཅིག །བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་སུ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་ལྟོས་ལ་གློག་དམར་འཁྱུག་སྟངས་ཀྱིས་སོང་ཤིག ཨ་ཨ་ཨཿ ཞེས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྒྱས་གདབ་བོ། །དེ་ལྟར་རིག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྒོ་བཞི་ནས་བཅུག་པས་སློབ་དཔོན་ལྟ་དགོངས་ཅན་དང་སློབ་མ་དད་དམ་ཅན་འཛོམ་ན་ཚེ་འདིར་ཉམས་སུ་མ་ལོངས་ཀྱང་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པའི་ཞིང་དུ་དབུགས་འབྱིན་པར་ནུས་སོ། །དེ་ནས་ལོངས་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། རྡོ་རྗེའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་གིས་མིག་བར་སྣང་ལ་ཧར་རེ་བར་ཞིང་ཁམས་ཡིད་ལ་བྱར་བཅུག་ཏེ། ཨེ་མ་སྐལ་ལྡན་སེམས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ཉོན་ཅིག དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ན། རང་བཞིན་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་ཞིང་ཁམས་དེ་དག་མ་ལུས་ཤིང་ལུས་པ་མེད་པའི་འཆར་གཞི་བདག་པོའི་བྱད་དང་འདྲ་བ་རྒྱན་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་ཞིང་ཁམས། ཡེ་ཤེས་ལྔས་ཁྱབ་ཅིང་ཀུན་ཏུ་གསལ་བ་ཤིན་ཏུ་མཉམ་ཞིང་མི་གཡོ་བ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ། ཟག་པ་ཟད་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ། འཁོར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་བྱེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བསྐོར་བ་ཆོས་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་རོལ་པ་ཞིག་ཡོད་ཀྱིས། བུ་ཁྱོད་དེར་གླང་པོ་ཆེའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་ལྟོས་ལ་སེང་གེའི་མཆོང་སྟངས་ཀྱིས་སོང་ཤིག ཨ་ཨ་ཨཿ ཞེས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སླར་མི་ལྡོག་པར་རྒྱས་གདབ་བོ། །དེ་ནས་ཆོས་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སེང་གེའི་འདུག་སྟངས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ན་ཡོད་པའི་སྤྱན་ལྔ་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་མིག་གྱེན་ཐུར་དང་། གཡས་གཡོན་དང་། ཐད་དྲང་དུ་བལྟས་ཏེ་རིག་སྟོང་རྗེན་པའི་ཡེ་ཤེས་གསལ་གདབ་ཅིང་། ཨེ་མ་སྐལ་ལྡན་སེམས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ཉོན་ཅིག །གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ལས་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ན། དེ་གཉིས་ཀའི་འཆར་གཞིར་གྱུར་པ་རང་གི་རིག་པ་བསམ་ངོ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཡེ་ཤེས་ཐིམ་ལ་མ་རྨུགས་པ། གང་དུ་ཡང་མ་ཕྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་དམིགས་སུ་མེད་པ་བཞུགས་ཀྱིས། བུ་ཁྱོད་འགྲོ་ས་མེད་པའི་གཤིས་ལ་འགྲོ་མཁན་རྩད་གདར་ཆོད་ལ་ཞོག་ཅིག རིག་སྟོང་དུ་ཤེས་པའི་གནད་ཚུགས་ཤིག མ་འགག་པར་འགྱུར་བ་རྩལ་སྦྱོངས་ཤིག ཡེ་ཤེས་སུ་གསལ་བའི་ལམ་སྦྱོངས་ཤིག སྣ་ཚོགས་སུ་འཆར་བ་ལ་མ་ཞེན་ཅིག བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ངང་དུ་ཨ་ཨ་ཨཿ ཞེས་ཐུགས་རྗེ་དང་རང་བཞིན་དང་ངོ་བོ་རང་སྣང་གི་དལ་དུ་གཞུག་པས་མ་རིག་པ་གཞི་ལ་སངས། རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱས་པས་མངོན་སུམ་བསྒོམ་པ་ལ་དབང་ཞིང་གོམས་ཤུགས་ཆུང་བ་རྣམས་བར་དོ་དང་མཆོག་རྣམས་ཚེ་འདིར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །

གཤིས་རང་ཐོག་ཏུ་རིག་པའི་རྩལ་དབང་བསྐུར་བ།

གཉིས་པ་གཤིས་རང་ཐོག་ཏུ་རིག་པའི་རྩལ་དབང་བསྐུར་བ་ནི། འོད་གསལ་ཐོད་རྒལ་ཆེན་པོའི་གནད་མཚོན་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་བཞུགས་སྟངས་སོགས་བྱེད་དུ་བཅུགས་ལ། ཨེ་མ་སྐལ་ལྡན་རིགས་ཀྱི་བུ། །རིན་ཆེན་ལུས་ཀྱི་དབུས་ཉིད་དུ། །སྐུ་གསུམ་དགོངས་མཛོད་སྙིང་པོའི་དོན། །ངོ་བོ་སྟོང་གསལ་སྐུ་རུ་གནས། །རང་བཞིན་གསལ་སྟོང་ཏི་ལ་འོད། །ཐུགས་རྗེ་སྣང་སྟོང་སྒྲོན་མར་གནས། །དེ་ཉིད་ཙིཏྟའི་གསང་སྒྲོམ་ནས། །ཀ་ཏི་ཤེལ་སྦུབས་ལམ་བརྒྱུད་དེ། །རྐྱེན་གསུམ་བྲལ་བ་དབང་པོའི་མཁར། །རྒྱངས་ཞགས་སྒོ་ནས་མངོན་སུམ་དུ། །འཇའ་ཟེར་ཐིག་ལེ་ལུག་རྒྱུད་འབྲེལ། །ཟེར་ལྡན་མདོངས་འདྲ་ཉུང་འབྲུ་ཙམ། །རྟ་རྔའམ་ལྕགས་ཐག་མདུད་འདྲར་བཅས། །འགུལ་འཕྲིག་འགྱུ་བའི་རྣམ་པར་འཆར། །མདངས་དབྱིངས་འོད་མཐིང་ན་རོའི་དབྱིབས། །ཤེས་རབ་གདངས་རྩལ་སྣ་ཚོགས་འཆར། །དེས་ནི་ཀུན་བཟང་རིག་པའི་དབང་། །རིག་སྟོང་ངོ་བོ་ཀ་ནས་དག །རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་འོད་དུ་གསལ། །ཐུགས་རྗེ་མ་འགག་ཕྱོགས་རིས་མེད། །ཏི་ལ་མདངས་གསུམ་རྩལ་དབང་ཐོབ། །འཁོར་འདས་སྣང་སྲིད་རྟོག་ཚོགས་ཀུན། །རེ་བ་མེད་དེ་རང་སངས་རྒྱས། །དོགས་པ་མེད་དེ་རང་དག་ཉིད། །དགག་ཏུ་མེད་དེ་སྣ་ཚོགས་སྣང་། །སྒྲུབ་ཏུ་མེད་དེ་མཚན་འཛིན་གྲོལ། །རང་རིག་རང་གསལ་རང་བྱུང་སེམས། །རང་ཤར་རང་གྲོལ་ཡེ་ཤེས་ཉིད། །གང་ཤར་རང་རིག་རང་རྩལ་གྲོལ། །རིག་པའི་རྩལ་དབང་ཐོབ་པའོ། །ཞེས་དང་། ཀྱཻ། སྐལ་ལྡན་སེམས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ཉོན་ཅིག ཙིཏྟ་རིན་པོ་ཆེ་གསང་བའི་སྦུབས་ན་ཐིག་ལེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས་བོན། ངོ་བོའི་ཆ་ནས་སྟོང་ཞིང་བདག་མེད་པ། རང་བཞིན་གྱི་ཆ་ནས་འགགས་མེད་དུ་གསལ་བ། ཐུགས་རྗེའི་རྩལ་ལས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་བུམ་ནང་གི་སྒྲོན་མེ་ལྟར་གསལ་བའི་འོད་གདངས་རིན་པོ་ཆེ་ཤེལ་སྦུག་ཅན་ནས་ཐོན་ཏེ་སྒྲོན་མ་བཞིའི་རང་བཞིན་དུ་གསལ་བ་འདིས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་མི་ཟད་པ་རྒྱན་གྱི་འཁོར་ལོའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་དུ་མཐོང་ནས་རིག་པ་རྩལ་གྱི་དབང་ཆེན་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་རྩལ་དབང་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། མ་ཐོབ་པའི་སྐྱོན་ནི་རིམ་པར། འབྲས་བུ་ཡོངས་རྫོགས་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་ལས། རང་རིག་རྩལ་གྱི་དབང་ཐོབ་ཚེ། །ཆོས་རྣམས་སེམས་ལ་རྫོགས་ཕྱིར་གྲོལ། །རབ་འབྱམས་བཀའ་ཡི་དབང་རྣམས་ཐོབ། ཞེས་དང་། རྒྱུད་ཀློང་གསལ་ལས། རབ་འབྱམས་རིག་པའི་དབང་མེད་ན། །འདུས་བྱས་དབང་གིས་གྲོལ་མི་སྲིད། ཅེས་གསུངས་སོ། །

རིག་ཐོག་ཏུ་ངོ་སྤྲོད་པ།

མེ་ལོང་ལ་བརྟེན་ནས་ངོ་སྤྲོད་པ།

གཉིས་པ་རིག་ཐོག་ཏུ་ངོ་སྤྲོད་པ་དངོས་ལའང་། མེ་ལོང་ལ་བརྟེན་པ། མན་ཤེལ་ལ་བརྟེན་པ། རིག་པ་རྐྱང་པར་ངོ་སྤྲད་པ་གསུམ་གྱི། དང་པོ་མེ་ལོང་ལ་བརྟེན་ནས་ངོ་སྤྲོད་པ་ལ། ཐོག་མར་གཡའ་དྲི་མེད་པའི་མེ་ལོང་དངས་མར་འོད་ལྔའི་ཐིག་ལེ་འཆར་བཅུག་སྟེ་བསྟན་ལ། དེ་ཡང་འོད་ལྔ་གསལ་ལ་མ་འདྲེས་པ་གཞིའི་སྒྲོན་མ་རང་གི་སྙིང་དབུས་ན་ཡོད་པའི་གནད་ཀྱིས་ལམ་ཉམས་སུ་བླང་བའི་ཚེ་སྒྲོན་བཞི་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་སྣང་སྲིད་ཐམས་ཅད་ཟ་འོག་གི་གུར་ཁྱིམ་ལྟར་འཆར་བ་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ། དེ་ནས་རྒྱལ་བའི་སྐུ་གཟུགས་འོད་ལྔ་འཁྱིལ་བའི་དབུས་སུ་བཞུགས་པ་འཆར་བར་བྱས་ཏེ་བསྟན་ལ། འདི་ནི་རང་རིག་ཉམས་སུ་བླངས་བས་ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྣང་བ་མཐར་ཕྱིན་ཏེ་རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔའི་སྐུ་རྐྱང་པ་འཆར་བའི་བརྡའོ། །དེ་རྗེས་ལོངས་སྐུ་ཡབ་ཡུམ་ཞལ་སྦྱོར་འཁོར་དང་བཅས་པ་འཆར་བ་བསྟན་ལ། འདི་ནི་བརྩོ ན་པ་ཅན་གྱིས་གོམས་ནས་རིག་པ་ཚད་ལ་ཕེབས་ཏེ། ཐིག་ལེ་འོད་ཀོར་རེ་རེའི་ནང་དུའང་རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔ་ཚོམ་བུའི་སྐུར་མཐོང་བ་འབྱུང་སྟེ་དེའི་བརྡའོ། །ཞེས་བརྡ་སྤྲད་དོ། །དེ་ཡང་རྒྱུད་ལས། སངས་རྒྱས་མཁའ་འགྲོའི་ཞིང་ཁམས་སུ། །རྡོ་རྗེ་མཁའ་འགྲོའི་མེ་ལོང་དུ། །རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོའི་དེ་སྒོ་ཕྱེས། །སྒོ་བ་ལས་ཀྱི་ཊཱཀྐི་བྱོན། །པདྨ་ཊཱཀྐི་མངོན་སུམ་བསྟན། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །

མན་ཤེལ་ལ་བརྟེན་ནས་ངོ་སྤྲོད་པ།

གཉིས་པ་མན་ཤེལ་ལ་བརྟེན་ནས་ངོ་སྤྲོད་པ་ནི། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་མེ་ལོང་བསྟན་ལ། འདི་ནི་དཔལ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ལས། གླིང་བཞི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་རང་བྱུང་ཤིང་རང་གནས་པ་ཡིན་ལ། དེང་འདིར་རྣལ་འབྱོར་བ་རྣམས་ཀྱི་ཉམས་རྟོགས་དང་མཐུན་པར་ངོ་བོ་སྒྲིབ་མེད་དུ་སེང་ངེ་འདུག་པ་ནི་རང་གི་སེམས་ཉིད་སྟོང་གསལ་འཛིན་མེད་ཀྱི་བརྡའོ། །འོད་དང་དབྱིབས་གཟུགས་ཁ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་ནི་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་འགག་མེད་ཅིར་ཡང་འཆར་བ་མཚོན་པའོ། །མིག་ཟུམ་བུས་བལྟས་པས་འོད་ལྔ་མ་འདྲེས་བཀྲ་བ་ཡོད་པ་མཐོང་སྟེ། འདིའི་ཐུགས་རྗེ་ནང་གསལ་དུ་བཞུགས་པ་འདི་ནི་རང་གི་སྙིང་དབུས་ན་རིག་པ་འོད་ལྔའི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་པའི་བརྡ་སྟེ། དཔེ་མན་ཤེལ་དངས་པ་འདི་མ་གཏོགས་གང་གིས་ཀྱང་མཚོན་དུ་མེད་ཅིང་འདིས་ཡང་དག་པའི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མཐོང་བ་མཚོན་པའོ། །དེ་ནས་ཤེལ་རྡོ་ཉི་ཞུར་ལ་ཕྱར་ཏེ། ཤེལ་གྱི་རང་བཞིན་དངས་ཤིང་འཚེར་བ་ལ་གྱ་གྱུ་སྣ་ཚོགས་ཅན་དུ་བྱུང་བ་ནི། རྣལ་འབྱོར་གྱ་གྱུ་ཅན་ལ་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུང་འཛིན་འཁྲུལ་རྟོག་མང་དུ་འཆར་བའི་བརྡའོ། །ཤེལ་གྱི་ནང་ན་འོད་ལྔ་ཡོད་པས་དེའི་རྩལ་ལས་འོད་ལྔ་མ་འདྲེས་པར་གསལ་བ་འདི་ནི། ནང་ཙིཏྟའི་དབུས་ན་རིག་པའི་འོད་ལྔ་གནས་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་འོད་ལྔར་སྣང་བའི་བརྡའོ། །དེ་ནས་ལྡིང་ཁྲིར་མར་མེ་སྦར་ནས་མན་ཤེལ་ལ་བལྟས་པས་གོང་འོག་གཉིས་གཉིས་སུ་སྣང་བ་མཐོང་སྟེ། འདི་ཉིད་ནི་འོད་གསལ་མ་བུ་སྣང་བའམ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་དོན་མཚོན་པའོ། །ཞེས་མཚོན་བྱེད་དཔེ་དང་སྦྱར་ལ་མཚོན་བྱའི་དོན་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་དུ་གསལ་བ་ཉིད་ངོ་སྤྲོད་དོ། །དེ་ཡང་རྒྱུད་ལས། ཡུལ་ལ་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི། །ནམ་མཁའ་སྔོ་བསང་རྫི་མེད་ལ། །འོད་དང་ཁ་ཏོག་དབྱིབས་ཉིད་དང་། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་རང་སྣང་སྟོན། །དག་པ་དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ལ། །ཐིག་ལེ་སྐུ་དང་འཁྲུལ་སྣང་དག །རང་བཞིན་མེད་ཅིང་ངོ་བོ་མེད། །གཉིས་མེད་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་སྟོན། །འདི་དུས་ཟད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། །བྱ་བྲལ་ནམ་མཁའ་ཅི་བཞིན་དུ། ཞེས་པ་ལྟར་རོ།།

རིག་པ་རྐྱང་པ་རང་ཐོག་ཏུ་ངོ་སྤྲོད་པ།

མངོན་སུམ་རང་ངོ་སྤྲོད་པ།

གསུམ་པ་རིག་པ་རྐྱང་པ་རང་ཐོག་ཏུ་ངོ་སྤྲོད་པ་ལ། མངོན་སུམ་རང་ངོ་སྤྲོད་པ། གསུམ་ཚན་གསུམ་དུ་ངོ་སྤྲོད་པ། ལྔ་ཚན་བདུན་དུ་ངོ་སྤྲོད་པའོ། །དང་པོ་རིག་པ་མངོན་སུམ་རང་ངོ་སྤྲོད་པ་ནི། ཀྱཻ། སྐལ་ལྡན་སེམས་ཀྱི་བུ་མཆོག་རྣམས་ཉོན་ཅིག དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀ་ནས་དག་ཅིང་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྔར་ཁྲེགས་ཆོད་ཀྱི་ལམ་གྱིས་མཚོན་པར་བྱས་པ་དེ་ཡིན་ལ། འདིར་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འོད་གསལ་ཐོད་རྒལ་ཆེན་པོ་མངོན་སུམ་གྱི་ལམ་གྱིས་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་གཞན་ནས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དང་། མཁའ་ཁྱབ་མཁའ་ཡི་རྡོ་རྗེ་ཅན་དང་། རྒྱུའི་རྒྱུད་སོགས་སུ་བཤད་པ་དེ་ཉིད་འདིར་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་དབྱེར་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འདུས་མ་བྱས་ཤིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ། གཞོན་ནུ་བུམ་པ་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་ཡེ་ནས་གསལ་འགྲིབ་མེད་པར་བཞུགས་པ་དེ་ཉིད། སྒོ་གསུམ་གྱི་གནད་ཀྱིས་གཞི་བཟུང་། གནད་བཞིས་མཚོན་པར་བྱས་པས། སྙིང་ནང་གི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྒྲོན་མ་འོད་ལྔ་ལྷུན་གྲུབ་དུ་ཡོད་པ་དེ་ཉིད་རྒྱང་ཞགས་ཆུའི་སྒྲོན་མའི་ལམ་ནས་གསལ་བའི་སྣང་བ། ཕྱིའི་དབྱིངས་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་ལ། ནང་གི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྒྲོན་མའི་གདངས། བྱད་བཞིན་དུ་ཤར་བ་ནི་འཇའ་ཚོན་ལྟ་བུའི་འོད་ཁྱིམ་དུ་སྣང་བ་འདིའོ། །དེའི་ནང་དུ་ཐིག་ལེ་སྟོང་པའི་སྒྲོན་མའི་རྟགས་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོར་དངས་ཤིང་གསལ་བར་སྣང་བ་འདིའོ། །དེའི་ནང་དུ་རིག་པའི་སྐུ་ཡོད་པའི་རྟགས་སུ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་སྣང་བ་འདིའོ། །དེ་དང་ཉི་མ་དང་འོད་ཟེར་གྱི་ཚུལ་དུ་དབྱིངས་རིག་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་གནས་པ་སྟེ། ཐུགས་རྗེ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་རང་གསལ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་རང་བྱུང་གི་སྒྲོན་མའི་རྟགས་སུ་རང་གདངས་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་འདི་དག་ལྟོས་ལ། ཤེས་པ་རང་གསལ་སྣང་སྟོང་འཛིན་མེད་དུ་སྣང་བ་འདི་ཀའི་ངང་ལ་རྒྱུན་དུ་མཉམ་པར་ཞོག་ཅིག ཅེས་ངོ་འཕྲོད་ངེས་སུ་བསྐྱར་རོ། །དེ་ཡང་རྩ་རྒྱུད་ལས། རང་གི་རང་བཞིན་གཤིས་ཀྱི་གནད། །བརྗོད་པའི་ཚིག་གིས་མ་ཡིན་པར། །དབང་པོའི་ཡུལ་ལ་གསལ་སྣང་བས། །གཅེར་མཐོང་གྲོལ་བའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་དང་། རྒྱུད་ལས། རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད། །མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཤེས་པ་དང་། །ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་རྟོགས་པ་དང་། །རྟོགས་པ་ཙམ་གྱིས་གྲོལ་བར་འགྱུར། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །

གསུམ་ཚན་གསུམ་དུ་ངོ་སྤྲོད་པ།

གཉིས་པ་གསུམ་ཚན་གསུམ་དུ་ངོ་སྤྲོད་པ་ལ། ཐོག་མར་ཡེ་ཤེས་གསུམ་དུ་ངོ་སྤྲོད་པ་ནི། དེ་ལྟར་རང་བྱུང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་གདོད་མའི་མགོན་པོ་ཀུན་བཟང་འོད་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་སྙིང་དབུས་ན་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་གྱིས་མཚོན་པར་སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་དགོངས་པ་ལ་རྟག་ཏུ་བཞུགས་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར། ངོ་བོ་སྟོང་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟགས་སུ་སྐྱེ་མེད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ། རང་བཞིན་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟགས་སུ་འོད་སྣ་ཚོགས་སུ་གསལ་བ། ཐུགས་རྗེ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟགས་སུ་ཤེས་པ་གསལ་སྟོང་དུ་འཆར་བ་འདི་རྣམས་འོང་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་ལས། རིན་ཆེན་ལུས་ཀྱི་གནས་དེ་ན། །ངོ་བོ་སྟོང་གསལ་སྐུ་རུ་གནས། །རང་བཞིན་གསལ་སྟོང་ཏི་ལ་འོད། །ཐུགས་རྗེ་སྣང་སྟོང་སྒྲོན་མར་གནས། ཞེས་གསུངས་སོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་དུ་ངོ་སྤྲོད་པ་ནི། སེམས་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བས་མ་འཁྲུལ་བ་གཞི་སངས་རྒྱས། བརྗོད་ཚིག་ཡི་གེ་དང་བྲལ་བ་གཉིས་མེད་དོན་གྱི་དམ་ཆོས། རང་ལུས་གཡོ་འགུལ་དང་བྲལ་བ་སྐྱེ་མེད་སྙིང་པོའི་དགེ་འདུན་ཏེ་དེ་རྣམས་རང་ལ་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་གནས་པའོ། །དེ་ཡང་ཀློང་དྲུག་པ་ལས། སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ནི། །ཡེ་རྫོགས་རང་གི་ལུས་ལ་གནས། ཞེས་གསུངས་སོ། །སྐུ་གསུམ་དུ་ངོ་སྤྲོད་པ་ནི། ཐོག་མེད་ནས་རིག་པ་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རང་མདངས་ལས་གྲུབ་པའི་རང་གི་ལུས་ཅིར་ཡང་སྣང་བ་རིག་པ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང་། ངག་མ་འགགས་གསལ་བ་རིག་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་། ཡིད་རྟོག་པ་མེད་པ་རིག་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རུ་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་ད་ཕྱིན་ཆད་ལུས་སྐུ་གསུམ་གྱི་བཞུགས་སྟངས་གསུམ་དང་། ངག་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཆོས་སྐུའི་ངང་དང་། སེམས་སྐྱེ་མེད་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་དོན་ལས་མི་འདའ་བར་བྱ་དགོས་ཏེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། གཞན་ཡང་ཁམས་གསུམ་སེམས་ཅན་ཀུན། །ལུས་ངག་ཡིད་ལས་མ་འདས་པས། །སྐུ་གསུམ་གཞན་ནས་བཙལ་མི་དགོས། ཞེས་སོ། །

ལྔ་ཚན་བདུན་དུ་ངོ་སྤྲོད་པ།

གསུམ་པ་ལྔ་ཚན་བདུན་དུ་ངོ་སྤྲོད་པ་ལ། སྐུ་ལྔ་ནི། ཙིཏྟ་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས་ན་ཐིག་ལེ་ཡེ་ཤེས་ས་བོན་གྱི་ཆ་ཙམ་ལ་ངོ་བོ་ཀ་དག་དྲི་མེད། དེའི་རང་གདངས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་བུམ་ནང་གི་མར་མེ་ལྟར་གསལ་བའི་འོད་མདངས་ནམ་མཁའི་མཐོངས་སུ་འོད་དང་ཐིག་ལེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་གསལ་ལ་ཕྲ་བ་སྣང་བ་འདི་ཉིད་སྐུ་ལྔར་མཚོན་ན། རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་འོད་དུ་གསལ་བ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད། དེ་ཉིད་འཕོ་འགྱུར་མེད་པ་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེ། འོད་གསལ་འཕེལ་ཆ་དང་བཅས་པ་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན། འོད་སྣང་ཚད་མེད་པ་སྣང་བ་མཐའ་ཡས། མ་བརྩལ་རང་ལ་རྫོགས་པ་དོན་ཡོད་གྲུབ་པའི་སྐུ་སྟེ་རིགས་ལྔའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་མཐོང་བ་ཡིན་ལ། གསལ་ལ་དེར་འཛིན་མེད་པ་ལམ་དང་། གོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་ལས། རང་གི་རིག་རྩལ་སྐུ་ལྔར་ཤར། །རྣམ་སྣང་མི་བསྐྱོད་རིན་ཆེན་འབྱུང་། །སྣང་མཐའ་དོན་ཡོད་གྲུབ་པར་ཤར། ཞེས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་ནི། འཁོར་འདས་སུ་མ་ཕྱེ་བའི་གོང་རོལ་ནས། རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དྲི་མ་མེད་ཅིང་འོད་གསལ་བ་མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས། འོད་གསལ་ངོ་བོ་གཉིས་སུ་མི་ཕྱེད་པ་མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས། བྱེ་བྲག་མ་འདྲེས་པར་གསལ་བ་སོར་རྟོགས་ཡེ་ཤེས། མ་བརྩལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་བྱ་གྲུབ་ཡེ་ཤེས། ཡེ་སྟོང་རྩ་བ་བྲལ་བ་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ལྔའི་རང་བཞིན་ལ། འོད་གསལ་གྱི་དོན་ལ་ཡེངས་མེད་ས་ལེ་བ་དང་། སྣང་བ་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པ་དང་། གསལ་སྣང་འཛིན་པ་མེད་པ་དང་། དཀའ་བ་མི་དགོས་པ་དང་། བསྒོམ་མི་བསྒོམ་མེད་པའི་ངང་དུ་འཇོག་པ་ནི་ལམ། དེ་མཐར་ཕྱིན་པ་འབྲས་བུ་སྟེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། མེ་ལོང་མཉམ་ཉིད་སོ་སོར་རྟོག །བྱ་གྲུབ་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཞེས་སོ། །རིགས་ལྔ་ནི། འོད་གསལ་སྣང་སྟོང་ཆེན་པོའི་ངོ་བོ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པས་རྡོ་རྗེའི་རིགས། ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས། སྣང་བ་ལ་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པས་པདྨའི་རིགས། དེ་གོམས་པ་རྣམས་ལྷག་མེད་འགྲུབ་པས་ལས་ཀྱི་རིགས། འདི་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཤེགས་ཤུལ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ཏེ། དེའི་ངང་ལ་གོམས་པས་ལམ། མཐར་ཕྱིན་པ་འབྲས་བུ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་དང་ནི། །རྡོ་རྗེའི་རིགས་དང་རིན་ཆེན་རིགས། །པདྨའི་རིགས་དང་ལས་ཀྱི་རིགས། ཞེས་སོ། །འོད་ལྔ་ནི། འོད་གསལ་དེ་དག་དྲི་མ་མེད་པས་དཀར་པོ། ཡོན་ཏན་རྫོགས་པས་སེར་པོ། མ་བཙལ་བཞག་པས་དམར་པོ། བྱ་བ་རྩལ་རྫོགས་པས་ལྗང་གུ། མི་འགྱུར་བརྟན་པས་མཐིང་ག་སྟེ་ལྔར་གནས་ཤིང་། དེའི་ངང་ལ་གནས་པ་ལམ། མཐར་ཕྱིན་པ་འབྲས་བུ་སྟེ། རྒྱུད་ལས། རིག་པའི་ཡོན་ཏན་འོད་ལྔར་གསལ། ཞེས་སོ། །རླུང་ལྔ་ནི། འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་འདི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དྲོད་དང་མ་བྲལ་བས་མེ་དང་མཉམ་པའི་རླུང་། འཁོར་འདས་ཀྱི་སྲོག་འཛིན་པས་སྲོག་འཛིན་གྱི་རླུང་། འཁོར་འདས་དངས་སྙིགས་འབྱེད་པས་འབྱེད་པའི་རླུང་། ཀུན་ལ་སྙོམ་པར་བརྡལ་བས་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་རླུང་། འཁོར་བའི་སྲོག་བཅད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པས་སྙིང་རྗེ་མེད་པ་བསྐལ་པ་ལས་ཀྱི་རླུང་དང་ལྔ། གོམས་པ་ལམ་དང་མཐར་ཕྱིན་འབྲས་བུ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། རིག་པ་རླུང་ལྔའི་རང་བཞིན་དུ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་གནས་པའོ། །ཤེས་རབ་ལྔ་ནི། འོད་གསལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་མ་རྟོགས་ལས་འཁོར་འདས་སུ་འབྱེད་པས་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་སྣང་སྡུད་པས་སྡུད་པའི་ཤེས་རབ། ཀུན་ལ་ཁྱབ་པས་ཁྱབ་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ། གསལ་སྣང་འགྲོ་འོང་དང་བཅས་པས་བསྐྱོད་པའི་ཤེས་རབ། དེ་ཉིད་རྟོགས་ན་འཁོར་བ་ལས་སྒྲོལ་བས་སྒྲོལ་བའི་ཤེས་རབ་སྟེ་ལྔར་གནས་ཤིང་། དེ་གོམས་ཤིང་མཐར་ཕྱིན་པ་ལམ་དང་འབྲས་བུ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ཡང་རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ། །ཤེས་རབ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན། ཞེས་སོ། །མཁའ་འགྲོ་ལྔ་ནི། འོད་གསལ་མཐིང་ག་སོགས་ལྔར་སྣང་བས་སངས་རྒྱས་ཊཱཀྐི་སོགས་ལྔའི་ཞལ་མཐོང་། གཏི་མུག་སོགས་ཉོན་མོངས་པ་ལྔ་དག ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་སོགས་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལ་རེག་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ཐམས་ཅད་གཞི། སོ་སོར་གོམས་པས་ལམ། མཐར་ཕྱིན་པ་འབྲས་བུ་སྟེ། རྒྱུད་ལས། སྟོང་གསལ་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། མཁའ་འགྲོ་རྣམ་པ་ལྔར་གནས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ལྔ་ཚན་རྣམས་ཆབ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡང་། རྒྱུད་དེ་ཉིད་ལས། རང་བྱུང་རིག་པའི་རང་རྩལ་ལས། །སྐུ་ལྔ་དང་ནི་ཡེ་ཤེས་ལྔ། །རིགས་ལྔ་འོད་ལྔ་རླུང་ནི་ལྔ། །ཤེས་རབ་ལྔ་ལ་སོགས་པར་གནས། ཞེས་སོ། །མདོར་ན་དེ་ལྟར་བཞུགས་པའི་ཆོས་ཉིད་རྣམས་བློས་རྣམ་པར་བཏགས་ཤིང་རྩ་རླུང་འཛིན་རྩོལ་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་ལས་བྱུང་བའི་སྟོང་གཟུགས་ཤེས་ཉམས་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་བློའི་རི་མོ་ཅན་མ་ཡིན་པར། གདོད་ནས་གྲུབ་པའི་སྣང་ཉམས་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་མི་བསླུ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་མཐོང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཀ་ནས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟོང་གསལ་འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་། རིག་པའི་རང་བཞིན་ཆོས་ཉིད་འོད་གསལ་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་ནི་ཐབས་སྟེ། ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ངོ་བོར་སྣང་སྟོང་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་གནས་ཤིང་། དེ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་འདུས་བྱས་འཇིག་པའི་ཆོས་སུ་མེད་དེ་དོན་དམ་འདུས་མ་བྱས་པ་ཆོས་ཉིད་འགྱུར་བ་མེད་པའི་གནས་ལུགས་ཡིན་ལ། སྣང་བའི་འོད་གསལ་འདི་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མིག་འཕྲུལ་ལྟ་བུའང་མ་ཡིན་ཏེ། ནོར་བུ་ཕྲ་བཀོད་ལས། དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་རབ་སྐུ། །རིག་པའི་རང་བཞིན་ཐབས་ཀྱི་སྐུ། །འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་གནས། ཞེས་དང་། རྩ་རྒྱུད་ལས། རིག་པའི་ངོ་བོ་ལུ་གུ་རྒྱུད། །འདས་དང་མ་འོངས་ད་ལྟར་ལ། །སུས་ཀྱང་བྱས་པ་མ་ཡིན་པས། །དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད། །ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཀུན་དག་པས། །མ་འཁྲུལ་གཞི་ཡི་སངས་རྒྱས་སོ། །མངོན་སུམ་བརྟེན་པའི་སྐལ་ལྡན་ལ། །ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་མིང་མེད་པས། །སྲིད་གསུམ་གདར་ཤ་ཆོད་པའོ། །ཞེས་དང་། སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས། དེ་ལྟར་སྣ་ཚོགས་ཤར་བ་དེ། །བྱས་ཤིང་གོམ་པས་བྱུང་བ་མིན། །ཡེ་ཉིད་ནས་ནི་གཞིར་གནས་པའོ། །དེ་ལྟར་གདེངས་ཚུད་རྣལ་འབྱོར་དེར། །ཤར་བས་དགའ་བའི་སེམས་མེད་དེ། །འདུག་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཡེ་ནས་ཡིན། །རིག་གདངས་སྒྲོན་མའི་སྣང་བ་ལ། །ས་ཆུ་མེ་རླུང་འབྱུང་བའི་སྒྲས། །དེ་ཉིད་བཤིགས་པར་ནུས་པ་མིན། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་གང་ཟག་གིས། །གསལ་སྒྲོན་མེ་ལོང་སྟོང་དག་གམ། །མིག་སྟོང་དག་གིས་བལྟས་གྱུར་ཀྱང་། །དེ་ཉིད་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་ལྟ་སྒོམ་གྱིས། །དེ་ཉིད་དཔྱད་ཀྱང་རྙེད་པ་མིན། །ཕྱྭ་དང་དབང་ཕྱུག་གིས་མ་བྱས། །འཇིག་རྟེན་ལྟར་སྣང་འཁྲུལ་བ་མིན། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་གིས། །དེ་ཉིད་ཡེ་ནས་བསྒྲིབ་མ་ཡིན། །རང་སྣང་རང་ལ་ཤར་བ་དག །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་དཔྱད་དུ་མེད། །རྒྱུད་ལུང་མན་ངག་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །དེ་ཉིད་བརྟགས་ཀྱང་མཐོང་བ་མིན། །དམྱལ་བ་བྱོལ་སོང་ཡི་དྭགས་དང་། །རིགས་དྲུག་སྣང་བ་དེ་རང་ཉིད། །ཆེད་དུ་བསྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཡེ་ནས་དེ་ལྟར་ཤར་ནས་ཡོད། །སྐྱེས་བུས་རྩོལ་བས་བྱུང་བ་མེད། །དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ཡིན་ལྷ་དེ་རང་། །སྔགས་དང་ཕྱག་རྒྱ་མཆོད་པ་དེ། །བསྐྱེད་དང་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་དེ། །སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་འཁོར་འདས་ཡིན། །དབང་དང་སྡོམ་པ་དམ་ཚ ི ག་ཡིན། །རང་གི་བླ་མ་ལྷ ་ཡང་ངོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡེ་ནས་མ་བྱས་ཤིང་རང་བྱུང་རང་ཤར་ཆེན་པོ་སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པ་འོད་གསལ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞལ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ངོ་སྤྲོད་དོ། །

སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ།

གསུམ་པ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་ནི། འདི་ལྟར་དབྱིངས་སྣང་ཐིག་ལེའི་དབུས་སུ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་མཐོང་བ་འདི་ནི་རང་བྱུང་གི་རིག་པ་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་མ་ཡི་དམ་ཊཱཀྐི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞལ་མངོན་སུམ་དུ་མཇལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྐུ་གསུམ་ཡེ་ཤེས་ལྔ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་དང་བག་ཆགས་སྡིག་སྒྲིབ་མ་རིག་པ་ཐམས་ཅད་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཆོས་ཉིད་དུ་ཤར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་དང་སྐལ་བ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་དུས་གཅིག་ལ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིག་པ་རྩལ་གྱི་དབང་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཐོབ་པས་སངས་རྒྱས་སུམ་སྟོང་གི་ཞལ་མཐོང་། མངལ་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པའི་རྒྱུན་ཆད་པས་ཐར་བའི་ལམ་སྣ་ཟིན་པ་ཡིན་ནོ། །རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་མཐོང་བའི་གང་ཟག་དེ་ངན་སོང་དུ་རྡོག་པས་ཕུལ་ཡང་མི་འགྲོའོ། །དེས་ན་འདི་མཐོང་བ་དང་། འདི་དང་འཕྲད་པས་ཆོག་པའོ། །འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉིད་རིག་པ་མངོན་སུམ་གྱི་དོན་མཐོང་བ་ནི་ཐོག་མའི་མགོན་པོ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དུས་དེ་རིང་ནས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་རིགས་ལྔའི་སངས་རྒྱས་དང་ཁྱོད་ལ་ཁྱད་པར་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཡང་གསང་བ་སྤྱོད་པ་ལས། འདི་ལྟར་སུ་ཡིས་མཐོང་བའི་མི། །ཐོག་མའི་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་། །སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་གསུངས་པས་དེ་རིང་ཁྱོད་ཀྱིས་རྙེད་པ་ཆེན་པོ་ལེགས་པར་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་རིམ་གྱིས་བགྲོད་པས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་མངོན་དུ་མཐོང་བ་མིན་ཕྱིར་སྤྲོ་བས་འཇུག་པ་གལ་ཆེ་སྟེ། ནོར་བུ་ཕྲ་བཀོད་ལས། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུགས་ལ་བལྟ་བར་འདོད་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་ལ་ལྟོས་ཤིག སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགོངས་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་འདོད་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དང་མ་འབྲལ་ཤིག ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མདོ་དང་རྒྱས་པ་ཤེས་པར་འདོད་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་འདུག་ཚུལ་ལ་ལྟོས་ཤིག གསང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པར་འདོད་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་ཟེར་ལ་ལྟོས་ཤིག ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་འདོད་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་ལ་མ་ཡེངས་ཤིག ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་འཛིན་པར་འདོད་ན་དབྱིངས་དང་རིག་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱིས་ཤིག རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་གདུང་འཛིན་པར་འདོད་ན་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་དང་མ་འབྲལ་ཞིག ཅེས་གསུངས་པས། དེའི་ཕྱིར་འདུན་པ་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་རྣམས་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་སྐྱབས་འགྲོ་ཉི་ཚེ་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་གནས་ལུགས་རྡོ་རྗེའི་སྐྱབས་འགྲོ་དང་མི་འབྲལ་བའི་ངང་ནས། མངོན་སུམ་རིག་པའི་སྣང་བ་ཉམས་སུ་བླངས་པ་ཉིད་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཁམས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བླ་མར་བྱ་བ་ནས། རྒྱུད་སྡེ་རྒྱ་མཚོའི་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་གྱི་ལམ་དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཀུན་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པར་གསུངས་པས། དུས་དེ་རིང་ནས་སྣང་བ་བཞིའི་ཡོན་ཏན་མཐར་ཐུག་པའི་ཉམས་ལེན་ལ་བརྩོན་པར་བྱས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་རྟེན་འདིར་མྱུར་དུ་རེག་པར་གྱིས་ཤིག ཅེས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་དོ། །

རྣལ་འབྱོར་བཞིས་ཉམས་སུ་བླང་པ།

ཉམས་སུ་བླང་བ་དངོས།

ལྟ་བའི་རྣལ་འབྱོར།

བཞི་པ་རྣལ་འབྱོར་བཞིས་ཉམས་སུ་བླང་པ་ལ། དངོས་དང་། ཐུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །དང་པོ་ཉམས་སུ་བླང་པ་དངོས་ལ་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་འབྲས་བཞི། དེའི་དང་པོ ་ལྟ་བའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ཡང་། བལྟ་བྱ་བལྟ་བྱེད་ལྟ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཅིར་ཡང་ མ་གྲུབ་པའི་སྟོང་ཉིད། རང་བཞིན་རང་མདངས་འོད་དུ་གསལ་བ། ཐུགས་རྗེ་མ་འགགས་གང་ཤར་རང་སར་གྲོལ་བ་ཉིད་ནི་ལྟ་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། འཁོ ར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབང་པོས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བས་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབྱེ་ན་ཆོས་ཅན་སྤྱིའི་ལྟ་བ་དང་། ཆོས་ཉིད་རང་གི་ལྟ་བའོ། །སྤྱིའི་ལྟ་བ་ནི། ཐེག་དགུ་སོ་སོའི་འདོད་ལུགས་ཐ་དད་པ་རྣམས་ཡིན་ལ། རང་གི་ལྟ་བ་ནི། ཕྱི་ཚོགས་དྲུག་གིས་བསྡུས་པའི་ཡུལ་སྣང་ལ་བལྟས་པས་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་རྒྱ་མཚོར་གཟའ་སྐར་ལྟ་བུ། ནང་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པའི་ངོ་བོ་ལ་བལྟས་པས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མ་གྲུབ་པ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལྟ་བུ། གསང་བ་རིག་པ་ལ་བལྟས་པས་ཡིད་དཔྱོད་དུ་མ་ལུས་པར་དབང་པོས་མཐོང་ཞིང་རྟོགས་པ་སྟེ་བྱར་མེད་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ནི། ཕྱི་ཡུལ་སྣང་ལ་བལྟས་པས་ཅིར་སྣང་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མཐོང་ནས་འཁྲུལ་བ་མ་སྤང་གནས་སུ་དག་ཅིང་ཉོན་མོངས་པ་རང་སར་གྲོལ། ནང་འགྱུ་དྲན་གྱི་སེམས་ལ་བལྟས་པས་རྟོག་ཚོགས་བར་སྣང་གི་ན་བུན་ལྟར་རང་ཡལ་དུ་སོང་། གསང་བ་ཆོས་ཉིད་འོད་གསལ་ལ་བལྟས་པས་ངང་ལ་མཉམ་ལ་འཇོག་པའི་འཛིན་པ་མིང་ཙམ་ཡང་མེད་དེ། ཀ་དག་གི་ངང་ལ་ཟད། ཡང་གསང་རིག་པ་མངོན་སུམ་གྱི་ངོ་བོ་ལ་མ་ཡེངས་པར་བལྟས་པས་ཡིད་དཔྱོད་ཀྱི་ལྟ་བ་ལས་རང་གྲོལ་བའོ། །དེ་ལྟར་ལྟ་བ་འདིའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཐེག་པ་གཞན་གྱི་དོན་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་ཞིང་གྲོལ་བ་སྟེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། ལྟ་བའི་ངོ་བོ་མཐོང་བ་ལ། །ཡིད་དཔྱོད་ཚིག་གིས་འགྱུ་བ་མེད། ཅེས་དང་། ཆོས་ཉིད་དབང་པོས་མངོན་མཐོང་བ། །ལྟ་བ་ཞེས་ནི་དེ་ལ་བྱ། ཞེས་དང་། སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས། ལྟ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །ཆོས་ཅན་ལྟ་དང་ཆོས་ཉིད་ལྟ། །ཨ་ནུ་མན་ཆད་རང་འདོད་པས། །ཆོས་ཅན་ཉིད་ལ་ལྟ་ལྟ་ནས། །ཆོས་ཉིད་དོན་ལ་ཐུག་རེག་མེད། །ཨ་ཏི་རྣམ་པ་ཁ་ཅིག་གིས ། །འདི་ཉིད་ཕྱོགས་ཙམ་མཐོང་བ་མེད། །རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཐིག་ལེའི་སྐོར། །ཕྱི་དང་ནང་དང་གསང་བས་ཀྱང་། །འདི་ཉིད་དོན་ལ་རེག་པ་མེད། །དེ་ཕྱིར་གསང་ཆེན་མན་ངག་ནི། །ལྟ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་གསང་བའོ། །བྱས་པ་མེད་པའི་ལྟ་བ་ལ། །བལྟ་བྱེད་མེད་པའི་མིག་གིས་མཐོང་། ཞེས་དང་། རྒྱུད་ལས། ཕྱི་ནང་གསང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མཐོང་ཞིང་རྟོགས། །ཞེས་དང་། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། ལྟ་བ་མེད་པས་དེ་ལ་བལྟ་རྒྱུ་མེད། །ལྟ་བ་བྱར་མེད་ངང་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་ལྟར་གཉིས་མེད་ལྟ་བའི་དོན་རྟོགས་ན། །ལྟ་བའི་དོན་ལ་ལྟ་བ་ངང་གིས་མེད། །དེ་ཡོད་མ་ཡིན་མེད་པ་མ་ཡིན་པས། །འོད་གསལ་དེ་ཡི་ངང་དུ་གནས་པར་བྱ། ཞེས་དང་། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ལྟ་ཕུག་ནི། །དབྱིངས་རིག་གཉིས་ལས་མ་འདས་སོ། །ཞེས་དང་། སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས། དཔེར་ན་རི་རྒྱལ་རྩེར་ཕྱིན་ན། །དམའ་བའི་རི་རྣམས་མཐོང་བ་བཞིན། །འོག་མའི་རྒྱུད་དོན་ཇི་བཞིན་མཐོང་། །འོག་མས་གོང་མ་མཐོང་བ་མེད། ཅེས་སོ། །མདོར་ན་འོད་གསལ་གྱི་ངོ་བོ་སྟོང་ཉིད། རང་བཞིན་གསལ་བ། ཐུགས་རྗེ་འགགས་མེད་དུ་འཆར་བ་ནི་མཉམ་བཞག་གི་ལྟ་བ་དང་། སྣང་སྲིད་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་འདི་དག་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཆུ་ཟླ་ལྟར་རྟོགས་པ་ནི་རྗེས་ཐོབ་ལ་ལྟ་བ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་རབ་ལྷག་མེད། འབྲིང་བར་དོ། ཐ་མ་སྤྲུལ་སྐུའི་ཞིང་དུ་སངས་རྒྱས་པར་ཡང་། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། རབ་ལ་སྐྱེ་གཉིས་མི་དགོས་ཏེ། །འབྲིང་པོ་སྐྱེ་གཉིས་མཚམས་སུའོ། །ཐ་མ་རྣམས་ནི་དབུགས་ཕྱུང་སྟེ། །སྤྲུལ་པ་པོས་ནི་རང་རྒྱུད་གྲོལ། ཞེས་གསུངས་སོ། །

སྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར།

གཉིས་པ་སྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ། སྒོམ་བྱ་བྱར་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ། སྒོམ་བྱེད་ཡིད་ཤེས་རྒྱུན་ལྡན། ཐབས་བཞུགས་སྟངས་སོགས་དང་བཅས་པ་ནི་སྒོམ་པའི་ངོ་བོ་དང་། ངོ་བོ་དེ་ལྡན་གྱི་བསམ་གཏན་ལ་རྒྱུན་དུ་གནས་པ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབྱེ་ན་ཐབས་དང་། ཤེས་རབ་དང་། ཐབས་ཤེས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་སྒོམ་པའོ། །སྔ་མ་དག་གཏུམ་མོ་དང་ཐབས་ལམ་སོགས་མཐའ་ཡས་པའོ། །འདིར་གོང་གི་ལྟ་བའི་དོན་དབྱིངས་རིག་ཐབས་ཤེས་ཟུང་འཇུག་སྟོང་གསལ་འཛིན་མེད་ཀྱི་ངང་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་སྟེ་བར་དུ་ལེ་ལོ་མི་ཚུད་པས་ཉིན་མཚན་ཁ་སྦྱོར་གྱི་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་ནི། ཐུན་དུ་བཅད་ལ་ལེ་ལོ་དང་སྙོམ་ལས་མེད་པར་ཐུན་མགོ་ཀུན་ལ་སེམས་བསྐྱེད་དང་། ཐུན་དངོས་ལ་དམིགས་མེད་ཡེངས་མེད། ཐུན་མཇུག་ལ་བསྔོ་བས་རྒྱས་འདེབས་པ་སྟེ། མདོར་ན་མཉམ་བཞག་ཏུ་ལྟ་བ་དེ་ལས་མ་གཡོས་པ་གསལ་སྟོང་འཛིན་མེད་དང་། རྗེས་ཐོབ་རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཉམས་སུ་ལེན་པའོ། །དེ་ཡང་རྒྱུད་ལས། སྒོམ་གྱི་ངོ་བོ་ཐབས་ཡིན་ཏེ། །བསྒོམ་བྱ་སྒོམ་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་བསྒོམ། ཞེས་དང་། སྒོམ་གྱི་ངེས་ཚིག་གནས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་དང་། ཟུང་འཇུག་ཐབས་ཀྱི་སྒོམ་པ་དང་། །ཤེས་རབ་ཉིད་ཀྱི་སྒོམ་པ་དང་། །ཐབས་ཤེས་གཉིས་མེད་སྒོམ་པའོ། །དེ་ནི་སྒོམ་པ་མཆོག་ཏུ་ཟབ། ཅེས་དང་། ལྟ་བ་དེ་ཉིད་དོན་ལ་སྒོམ་ཞེས་བྱ། །ཉིན་མཚན་ཆོས་ཀྱིས་འདའ་ཕྱིར་ཁ་སྦྱོར་ཉིད་དུ་སྒོམས། ཞེས་དང་། ལེ་ལོ་སྙོམ་ལས་སྤངས་བྱས་ལ། །རྒྱུན་དུ་སྒོམ་ལ་གནས་པར་བྱ། ཞེས་དང་། སྟོང་གསལ་ཡིད་གཉིས་སྒོམ་དང་བྲལ། །བསྒོམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །

སྤྱོད་པའི་རྣལ་འབྱོར།

གསུམ་པ་སྤྱོད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ། བདེ་སྡུག་མ་སྤངས་རོ་སྙོམས་ཤིང་ལྟ་སྒོམ་ལ་བོགས་འདོན་པ་སྤྱོད་པའི་ངོ་བོ་དང་། ཐམས་ཅད་རང་རིག་རང་ཤར་རང་གྲོལ་དུ་ཤེས་པས་སྣང་བ་གང་ཤར་དགག་སྒྲུབ་མེད་པར་སྤྱོད་པས་ན་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། ཐ་མལ་ལས་ལྡོག་པའི་སྤྱོད་པ་ནི། ཆོས་སྤྱོད་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱུད་ལས། ཡི་གེ་འབྲི་མཆོད་སྦྱིན་པ་དང་། །ཉན་དང་ཀློག་དང་འཛིན་པ་དང་། །འཆད་དང་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང་། །དོན་སེམས་པ་དང་སྒོམ་པ་བཅུ། །འདི་བཅུ་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མོ་ཡིན། །འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱི་གཤེགས་ཤུལ་ཡིན། ཞེས་སོ། །འཁོར་འདས་རུ་ཤན་འབྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་ཡང་སྔར་གྱི་དེའོ། །འདིར་བརྟུལ་ཞུགས་ལམ་སློང་གི་སྤྱོད་པ་ནི། ལྟ་སྒོམ་ངོ་འཕྲོད་དེ་བོགས་འདོན་པའི་ཕྱིར་ཆགས་ཅན་ཡིན་ན་གྲོགས་ལས་རྒྱ་དང་། ཆགས་བྲལ་ཉམས་མྱོང་གི་ཕྱག་རྒྱ་དང་འགྲོགས་ནས་སྤྲང་པོའམ་རི་དྭགས་རྨས་མའི་ཚུལ་གྱིས་དུར་ཁྲོད་དམ་ལུང་སྟོང་དུ་རྒྱུ་ཞིང་བུང་བ་ལྟ་བུ་དང་། རི་དྭགས་དང་། ལྐུགས་པ་དང་། ཐི་བྱ་དང་། སྨྱོན་པ་དང་། སེང་གེ་དང་། ཁྱི་ཕག་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་བདུན་པོ་དབང་པོའི་རིམ་པ་དང་མཚམས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་བརྟུལ་ཞུགས་དབང་བསྒྱུར་གྱི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། དེ་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་ནི། རང་གི་རྒྱུད་ཚོད་དང་བརྟུན་ཏེ་ལས་དང་པོ་པས་ཐོས་བསམ་འཚོལ་བ་ལ་ཞུགས་པ་བུང་བ་ལྟ་བུ་ནས་བདེ་སྡུག་དང་བཟང་ངན་རོ་སྙོམས་པ་རྣལ་འབྱོར་དབང་ཕྱུག་གི་སྤྱོད་པའི་བར་རྣམ་པ་བདུན་པོ་ཤུགས་འབྱུང་འགག་མེད་རྐྱེན་ཐོག་ཏུ་སྤྱོད་པ་སྟེ། རྒྱུད་ལས། སྤྱོད་པའི་ངོ་བོར་རོ་སྙོམས་ཤིང་། །རང་ཤར་རང་གྲོལ་ལམ་དུ་སྤྱད། ཅེས་དང་། རང་ཤར་ལས། བྱས་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ཉིད། །རང་བྱུང་མ་བཅོས་བཅོས་བསླད་མེད། །སྤྱོད་པ་ཆེ ན་པོ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། རྒྱུད་ལས། སྤྱོད་པའི་གྲངས་ནི་བདུན་དུ་བསྡུ། ཞེས་དང་། སྤྱོད་པ་བརྟུལ་ཞུགས་དབང་བསྒྱུར་ཉིད། ཅེས་དང་ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། བུང་བ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་རོ་མྱོང་བྱ། །རི་དྭགས་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །འཁྲུལ་བའི་རྐྱེན་གྱུར་ཡུལ་རྣམས་སྤང་། །ལྐུགས་པ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །འཁྲུལ་བའི་ངག་ནི་རྣམ་པར་སྤང་། །ཐི་བྱ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །གསང་བ་ཐབས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད། །སྨྱོན་པ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །གཅིག་ཏུ་གནས་པའི་ཡུལ་རྣམས་སྤང་། །སེང་གེ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །འཇིགས་པའི་སེམས་སྤང་དུར་ཁྲོད་རྒྱུ། །ཁྱི་ཕག་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །གཙང་དང་སྨེ་བའི་རྣམ་རྟོག་སྤང་། ཞེས་གསུངས་སོ། །

འབྲས་བུའི་རྣལ་འབྱོར།

བཞི་པ་འབྲས་བུའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ཡང་། བཙན་ས་ཟིན་ཏེ་མི་ལྡོག་པ་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་དང་། གཞི་ཉིད་ལམ་གྱིས་སྨིན་པས་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབྱེ་ན་གཉིས་ལས། གནས་སྐབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་ལམ་དུས་སུ་ཐུན་མོང་དུ་སྨིན་པ་རྣམས་སོ། །མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་ནི། སྒོ་གསུམ་གྱི་ལས་དང་བག་ཆགས་ཉོན་སྒྲིབ་ཐམས་ཅད་སྦྲུལ་མདུད་ལྟར་རང་ཤར་རང་གྲོལ་དུ་སོང་བ་སྟེ། དེ་ལ་རྣམ་དག་ལྷུན་གྲུབ་གྱི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་ནི། རིག་པ་ཉིད་གང་སྣང་གང་ཤར་གྱི་སྟེང་དུ་བཞག་པས། གོམས་པ་ཀློང་དུ་གྱུར་ནས་སྣང་སྟོང་འོད་གསལ་གྱི་འཆར་ཚུལ་ལ་དགག་སྒྲུབ་རེ་དོགས་དང་བྲལ་བའི་གནས་ལུགས་གདངས་སུ་གྱུར་ཏེ་མྱུར་དུ་བརྟན་པ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ཡང་རྒྱུད་ལས། འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བཙན་ས་ཟིན། །རྒྱལ་པོ་གདན་ས་ཟིན་པ་ལྟར། །མི་འགྱུར་ལྡོག་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་དང་། སྨིན་པ་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དང་། འབྲས་བུ་དབྱེ་ན་གཉིས་སུ་འདུས། གནས་སྐབས་དང་ནི་མཐར་ཐུག་གོ །ཞེས་དང་། འབྲས་བུ་སྨིན་ཚུལ་བསྟན་པ་ནི། །རྐྱེན་གྱིས་མི་འཇིག་ལྡོག་པ་མེད། ཅེས་དང་། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་སྙིང་གི་མེ་ལོང་ལས། འབྲས་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐུ་གསུམ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག ཅེས་སོགས་གསུངས་སོ། །

ཐུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར།

གཉིས་པ་དེ་འབྲེལ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི། རྒྱུད་ལས། དགེ་སྦྱོར་སྲང་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར། །ཐུན་བཞིའི་རྣལ་འབྱོར་ཉིད་ལ་བསླབ། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཐོ་རངས་དང་། སྔ་དྲོ་དང་། ཕྱི་དྲོ་དང་། སྲོད་དེ་ཐུན་བཞིར་བྱས་ལ། སྤྲོས་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཐོ་རངས་ཀྱི་ཐུན་ཆ་གསུམ་དུ་བགོས་པའི་དང་པོར་བླ་མའི་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམ་ཞིང་གསོལ་བ་བཏབ། བར་བ་ལ་ཁྲེགས་ཆོད་བསྒོམ། ཐ་མ་ལ་བདེ་སྟོང་དང་གཏུམ་མོ་བསྒོམ། སྔ་ཐུན་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོར་ནམ་ལངས་ནས་ཉི་རྩེ་ཤར་བར་འདོན་ཟློས་དང་དཔེ་ལྟ་བ་སོགས་བྱ། དེ་ནས་གུང་བར་ཐོད་རྒལ་བསྒོམ། གུང་ལ་ཕྱག་སྐོར་དང་སྐྱོ་སངས་ཅུང་ཟད་བྱ། ཕྱི་ཐུན་ལ་གཉིས་ཀྱི་དང་པོ་ཕྱི་དྲོ་ཡང་ཐོད་རྒལ་ལ་གནས་ཤིང་དགོང་མོ་གཏོར་བསྔོ་དང་ཆོས་སྤྱོད་རླུང་འཛིན་བྱ། སྲོད་ཐུན་ལ་གསུམ་གྱི་དང་པོ་འཆི་བ་མི་རྟག་པ་བསྒོམ། བར་བ་བསྐྱེད་རིམ་དང་བཟླས་པ་བྱ། གུང་ཐུན་ལ་གཉིད་འོད་གསལ་དུ་སྦའོ། །ཡང་ན་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་གང་ཟག་གིས་ཉིན་མོའི་སྔ་ཐུན་དང་ཕྱི་ཐུན་ལ་ཐོད་རྒལ་བསྒོམ་སྟེ། དེ་ཡང་སྔ་དྲོ་དང་ཕྱི་དྲོ་ཟེར་གཉིས་ལ་བསྒོམ་ཞིང་ཉིན་པར་ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་སྦྱངས། མཚན་མོའི་ཐུན་གཉིས་ལ་ལུས་གནད་ཙོག་པུས་ལག་སོར་གྱིས་མིག་གཉིས་བཀབ་ཏེ་རྗིད་མེད་པར་དལ་བུས་ཅུང་ཟད་མནན་པས་སྨིན་མཚམས་ཀྱི་ཐད་ཀའི་ནམ་མཁར་འོད་ལྔའི་ཐིག་ལེ་རྨ་བྱའི་མདོངས་ལྟར་བཀྲ་བ་ལ་ཤེས་པ་གཏད་དེ་ཅི་ནུས་སུ་བསྒོམ། སྲོད་ཀྱི་ཐུན་མཇུག་ཏུ་དྲང་སྲོང་གི་འདུག་སྟངས་ཀྱིས་དབང་པོ་གནད་དུ་བསྡུ་བ་ནི། ལྟེ་བར་པདྨ་འདབ་བཞིའི་སྟེང་དུ་ཨ་ཐུང་དམར་པོ་རེག་བྱ་ཚ་བ་ལས་མེ་འབར་བས་དབུ་མ་ནས་སྤྱི་བོའི་ཧཾ་ལ་ཕོག་པས་ཐིག་ལེ་ལས་ཐིག་པ་བབས། མེ་ཡི་གསོས་བྱས་ཏེ་ཤིན་ཏུ་འབར། ལས་དང་བག་ཆགས་བསྲེགས། ཐབས་ཤེས་དཀར་དམར་འཕྲད་པས་བདེ་བ་རྒྱས་པ་ན་བདེ་སྟོང་གི་ངང་ལ་བཞག དགུང་ལ་གླང་པོའི་འདུག་སྟངས་ཀྱིས་ཤེས་པ་བུམ་པར་བསྡུ་བ་ནི། སྙིང་ནང་དུ་ཨ་དཀར་པོ་གསལ་ལ་འཚེར་བ་གཅིག་དང་། ཚངས་བུག་ཏུ་ཨ་དཀར་པོ་གསལ་ལ། དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་ལ་དབུ་མའི་ལམ་ནས་ཨ་དཀར་ཕྲ་མོ་ཤེལ་ཕྲེང་བརྒྱུས་པ་ལྟར་བྱུང་བ་རེ་རེ་ནས་སྙིང་ཀའི་ཨ་ལ་ཐིམ་པའི་རྐྱེན་གྱིས། འོད་དཀར་གྱིས་རྩ་དང་ལུས་ཀྱི་ནང་ཐམས་ཅད་གང་ཞིང་གསལ་བར་བསྒོམ་པ་ནི་གཉིད་འོད་གསལ་གྱི་སྦུབས་སུ་སྦ་བ་སྟེ་གཏི་མུག་མ་སྤང་རང་གྲོལ་གྱི་གནད་དོ། །ཐོ་རངས་ལངས་མ་ཐག་ཏུ་ཧ་ཞེས་དབུགས་རིང་གསུམ་བུས་ལ། སེང་གེའི་འདུག་སྟངས་ཀྱིས་རིག་པ་གསལ་འདོན་པ་ནི། སྤྱི་བོའི་ཐད་གཞུ་གང་ཙམ་གྱི་ནམ་མཁར་སྙིང་གའི་ཨ་ལས་ཨ་དཀར་པོ་གཉིས་པ་ཞིག་ཆད་དེ་གསལ་སེང་ངེ ་འདུག་པ་ལ་སེམས་བཟུང་བས་གསལ་སྟོང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀ་དག་གདོད་མའི་གནས་ལུགས་འཆར་ཞིང་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་པཎ་ཆེན་བི་མ་ལའི་མན་ངག་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། འགོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་རླུང་ལྔའི་ཁམས་རང་སར་ཟད་པར་བྱེད་ཕྱིར། ཨ་དམར་པོ་ལྔ་བརྩེགས་དང་། བཞི་བརྩེགས་དང་། ལྗང་གུ་སུམ་བརྩེགས་དང་། སེར་པོ་གཉིས་བརྩེགས། མཐིང་ག་རྐྱང་པ་རྣམས་རིམ་པར་བསྒོམ་པས་ཨ་སྐྱེ་མེད་ལ་གནས་པས་རྟོག་དཔྱོད་མེ་དང་། དགའ་བདེའི་ཉམས་ཆུ། དྲན་རྟོག་རླུང་། དྲན་གཉེན་ས་འདྲ་བ་དང་། སྤང་གཉེན་རང་གི་ངོ་བོ་ཆ་དང་བཅས་པ་དག་པར་བྱེད་དེ། སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས། སྒོམ་པའི་མན་ངག་རིམ་ལྟ་བུ། །ཉིན་མཚན་ཁ་སྦྱོར་རིམ་ཐོབ་བཞིན། ཞེས་དང་། ཟབ་དོན་སྙིང་པོ་ལས། སྔ་དྲོ་ཕྱི་དྲོ་ཟེར་ལ་སྦྱང་། །ཉིན་པར་ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་སྦྱང་། ཞེས་དང་། སྤྲུལ་སྐུ་ལོངས་སྐུ་ཆོས་སྐུ་གསུམ། །སྲོད་དང་ནམ་གུང་ཐོ་རངས་ཀྱི། །དམིགས་པ་གསུམ་དང་རིམ་པར་སྦྱར། །དེ་ལྟར་ཉིན་མཚན་བརྩོན་བྱེད་པས། །གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་ཐེ་ཚོམ་མེད། ཅེས་སོ། །གཞན་ཡང་སྤྲོ་ན་སྐབས་འདི་རྣམས་སུ་ཡན་ལག་གི་འདུག་སྟངས་བདུན་དང་། ལྟ་སྟངས་བཞི་སོགས་ལའང་བསླབ་པར་གསུངས་པས་དེ་ཡང་འདུག་སྟངས་ནི། ཁྱུང་དང་སྟག་སྐྱུག་སྐྱེས་བུ་དང་། །ཝ་དང་བྱ་རྒོད་གྱད་དང ་དྲུག །ཆུ་སྲིན་འདུག་སྟངས་ལུས་གནད་བདུན། ཞེས་པའི་ཁྱུང་གི་འདུག་སྟངས་ནི། རྐང་མཐིལ་གཉིས་སྤྲད་ལུས་དྲང་པོར་བསྲང་། རྡོ་རྗེའི་ཁུ་ཚུར་གཉིས་བརླ་སྟེང་ཕབ། མཇིང་པ་ཅུང་ཟད་བཀུགས། མིག་སྨིན་ཕྲག་གི་མཁའ་ལ་བལྟ་སྟེ་ཉམས་སུ་བླང་ངོ། །སྟག་སྐྱུག་གི་ནི། རྐང་པ་སྔར་ལྟར། རྡོ་རྗེ་ཁུ་ཚུར་གསང་བར་ཕབ། ལྟག་རྩ་འཐེན། མགྲིན་པ་དགུག མིག་སྨིན་ཕྲག་དུ་སྒྲིལ་ཏེ་ཐད་སོར་ལྟ་ཞིང་ངོ། །སྐྱེས་བུའི་ནི། ལུས་ཙོག་པུ་ལག་གཉིས་བར་ལྷུ་ལ་འཁྱུད། མཇིང་པ་བག་ཙམ་བཏེགས། ནམ་མཁར་ཧྲ ི ག་པོར་བལྟས་ལའོ། །ཝའི་ནི། རྐང་པ་དྲང་སྲོང་ལྟ་བུ་ལ། རྡོ་རྗེའི་ཁུ་ཚུར་གཞོག་གཉིས་སུ་ཕབ། དཔུང་པ་བརྒྱང་ཞིང་འཐེན། རྒལ་ཚིག་བསྲང་། མིག་ཅུང་ཟད་ཟིམ་བུས་གཡས་གཡོན་གྱི་ཟུར་ལ་ཁྲིད་དེའོ། །རྒོད་ཀྱི་ནི། རྐང་པ་རྡོ་རྗེའི་འདུག་སྟངས་ཅུང་ཟད་མདུན་དུ་བསྐྱང་། ཁུ་ཚུར་གྱིས་དཔྱི་མགོའི་རྩར་བཙུགས་ལ་རྒལ་ཚིག་བསྲང་། ལྟག་རྩ་འཐེན། ཤིན་ཏུ་ཟིམ་བུས་ཟུར་གཉིས་ལ་ལུག་རྒྱུད་ལྡིང་ཐབས་སུ་འཁྲིད་ལ་ལྟ་བས་སོ། །གྱད་ཀྱི་ནི། སྐྱིལ་ཀྲུང་གི་བརླ་སྟེང་དུ་གྲུ་མོ་བཙུགས་ཏེ། ལག་གཉིས་འགྲམ་བཏེགས། རྒལ་ཚིག་ཆེར་བསྲང་། མིག་ཟིམ་བུ་ཕབ་ལྡོག་གིས་ལུག་རྒྱུད་གཡོན་གྱི་ནམ་མཁར་འཁྲིད་པའོ། །ཆུ་སྲིན་གྱི་ནི། སྐྱིལ་ཀྲུང་ལག་པ་པུས་མོར་བཀབ། ལུས་བསྲང་མཇིང་པ་ཅུང་ཟད་དགྱེ་བས་མིག་ཟུར་གཡས་སུ་འཁྲིད་ལ་ཟིམ་གྱིས་ལྟ་ཞིང་བསྒོམ་མོ། དེ་རྣམས་ས་མཐོ་བ་ནམ་མཁའ་མཐོང་རྒྱ་ཆེ་སར་ལྷོར་བལྟ་བས་སོ། །ལྟ་སྟངས་ནི། སེང་གེ་གླང་དང་རི་བོང་དང་། །མདའ་བསྲང་ལྟ་བུར་ལྟ་སྟངས་བཞི། །ཉིན་དུས་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་བལྟ། ཞེས་སེང་གེ་ལྟར་མིག་གྱེན་ལ་ཟློག་པ་དང་། གླང་ཆེན་ལྟར་ཅུང་ཟད་ཐུར་དུ་ལྟ་བ་དང་། རི་བོང་ལྟར་ཐ ད ་ཀ ར་ཧད་པོར་ལྟ་བ་དང་། མདའ་བསྲང་པ་ལྟར་ཟུར་ལ་དྲང་པོར་ལྟ་བ་དང་། བགྲད་པ་དང་ཕྱེད་ཟིམ་དང་ཟིམ་བུའི་སྒོ་ནས་གྱེན་དང་། ཐུར་དང་། གཡས་དང་གཡོན་དང་། ཐད་སོར་ལྟ་བ་རྣམས་གང་བདེར་བྱ་ཞིང་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དང་མ་བྲལ་བར་བྱའོ།།

རྗེས་སྣང་ཉམས་ཀྱི་འཆར་ཚུལ་བསྟན་པ།

སྣང་བཞིའི་ས་མཚམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སྤྱིར་བཤད་པ།

གསུམ་པ་རྗེས་སྣང་ཉམས་ཀྱི་འཆར་ཚུལ་བསྟན་པ་ལ། སྣང་བཞིའི་ས་མཚམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སྤྱིར་བཤད་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པ་ལས། ཐོག་མར་སྤྱིར་བཤད་པ་ནི། རྒྱུད་ལས། སྣང་བཞིའི་འཆར་ཚུལ་མ་ཤེས་ན། །ས་ཟིན་མེད་པའི་སྐྱོན་ཉིད་འབྱུང་། །སྣང་བ་བཞི་རུ་ཤེས་པར་བྱ། ཞེས་པར་དག་བྱ་དག་བྱེད་དག་འབྲས་ལས་ས་བཅད་ཀྱི་མཚམས་བཞིར་བྱུང་བ་ཕར་ཕྱིན་ཐེག་པའི་ལམ་ལྔ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ལས། ལམ་ཁྱད་མྱུར་བུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཤིང་རྟ་དང་ཉི་ཟླའི་འགྲོས་ལྟ་བུའི་ཁྱད་པར་ཆེ་བ་རང་བཞིན་ཐེག་མཆོག་རྒྱལ་པོའི་ལུགས་ལ་སྣང་བའི་ས་མཚམས་བཞིར་ངེས་པ་ཡང་། རྩ་རྒྱུད་ལས། དེ་ལས་སྣང་བ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། །ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་སྣང་བ་ཡིས། །ཡིད་དཔྱོད་འཛིན་པའི་ཚིག་ལས་འདས། །ཉམས་སྣང་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ཡིས། །འཁྲུལ་བའི་སྣང་བ་ནུབ་པ་དང་། །བར་དོའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱེད། །རིག་པ་ཚད་ཕེབས་སྣང་བ་ཡིས། །སྐུ་གསུམ་རྟོག་པའི་ལམ་སྣང་འདས། །ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ་ཡིས། །ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་རྒྱུན་ཐག་བཅད། ཅེས་དང་། འདས་རྗེས་ལས། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་སྣང་བ་ཡིས། །ཡིད་དཔྱོད་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་ནུབ། །ཉམས་སྣང་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ཡིས། །བར་དོའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱས། །རིག་པ་ཚད་ཕེབས་སྣང་བ་ཡིས། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ངོས་ཟིན། །ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ་ཡིས། །རྫོགས་ཆེན་བྱ་བྲལ་འབྲས་བུ་ཐོབ། །འདི་ལྟར་བཞི་ལ་མཐར་ཕྱིན་པས། །མྱང་འདས་གཞན་ནས་བཙལ་དུ་མེད། ཅེས་གསུངས་སོ། །

བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པ།

སྣང་བཞིའི་འཆར་སྒོ་སོ་སོར་ངོས་བཟུང་བ།

ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ།

གཉིས་པ་སྣང་བཞིའི་ས་མཚམས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པ་ལ། སྣང་བཞིའི་འཆར་སྒོ་སོ་སོར་ངོས་བཟུང་བ། མཐའ་རྟེན་བཞིའི་གོམས་ཚུལ་བཤད་པ། འབྲས་བུའི་གྲོལ་ཚུལ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ་མངོན་སུམ། གོང་འཕེལ། ཚད་ཕེབས། ཟད་པའི་སྣང་བ་བཞི་ལས། དང་པོ་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་ནི། དེ་ལྟར་ཉིན་མོ་ཆོས་སྐུའི་རྟེན་ཉི་མ་དང་མན་ཤེལ་ལ་བསླབ་པས་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་འཆར་སླ་ཞིང་། མཚན་མོ་ལོངས་སྐུའི་རྟེན་ཟླ་བ་དང་ཆུ་ཤེལ་ལ་བསླབ་པས་མིག་གི་ཚ་བ་འཕེལ་བའི་གེགས་སྒྲོལ་ཞིང་ཚ་གྲང་སྙོམ་པར་བྱེད། ནང་ནུབ་ཏུ་སྤྲུལ་སྐུའི་རྟེན་མར་མེ་ལ་བསླབ་པས་ལམ་དུ་འཁྱེར་བདེ་བས། དེ་དག་དངོས་ལ་མ་རེག་ཙམ་དུ་བལྟ་བ་ལ་ཐོག་མར་གོམས་སུ་བཅུག་ནས། གོང་ལྟར་སྒོ་གསུམ་གྱི་འཁྲུལ་འཁོར་དང་གནད་བཞིས་གཅུན་པས། སྙིང་ཁའི་རིག་པ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་རང་མདངས་དབྱིངས་ཀྱི་སྣང་བ་འཇའ་ཚོན་རིས་དང་པོར་མཐོང་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཐིག་ལེ་འོད་ཟླུམ་ཐིག་ཕྲན་བཅས་གསལ་འགྲིབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་འཆར་ལ། དེ་ཡང་སྤྱིར་འོག མཐིང་ཤས་ཆེ་བ་དབུས། དཀར་ན་གཡས། ལྗང་ན་གཡོན། སེར་ན་གྱེན། དམར་ན་ཐུར་དུ་ཁྲིད་ཅིང་། ལྔ་ལྡན་མཉམ་པར་ཤར་ན་རང་སོར་བཞག ཐིག་ལེ་སྣང་བ་མ་མཐོང་ན་རང་སོར་མཉམ་པར་འཇོག་ཅིང་ལྟ་བ་གནད་དོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱངས་ཞགས་ཆུའི་སྒྲོན་མའི་ལམ་ནས། མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་དབྱིངས་སྣང་རྣམ་དག་གི་སྒྲོན་མ་འཇའ་གུར་རམ། རྨ་བྱའི་མདོངས་འདྲ་བའི་ནང་དུ། ཐིག་ལེ་སྟོང་པའི་སྒྲོན་མ་འོད་ཟླུམ་སྦ་སྐོར་ལྟ་བུ་ཐིག་ཕྲན་ཅན་ཤར་བའི་དབུས་ཀྱི་གོ་མཚམས་སུ། ཀ་དག་གི་རིག་པ་སྟོང་གསལ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་གདངས། ལྷག་མཐོང་གི་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་ཕྲེང་བ་དང་བཅས་པ། ཤེས་ཉམས་འགྲིབ་པ་དང་སྣང་ཉམས་འཆར་ཞིང་འཕེལ་བའི་ཆས་མཐོང་བ་དང་། གོམས་པ་དང་། བརྟན་པའི་རྟགས་ཚད་ཅན་དེ་ཉིད། གཞི་རང་བྱུང་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཀ་དག་གི་ཀློང་ནས་རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཟེར་མདངས་སྐུ་དང་ཚོམ་བུར་གསལ་བ་ཐམས་ཅད་ཐུགས་རྗེ་རང་སྣང་གི་ཡེ་ཤེས་ཕྱིར་མ་འཕྲོས་པར་ནང་གསལ་དུ་བཞུགས་པས་སམ། ཐམས་ཅད་ལ་ཡེ་ནས་སྐུ་གསུམ་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པའི་གནད་ཀྱིས་དངོས་པོ་དང་བདག་ཉིད་གཅིག་པ། དེ་ལས་དེ་བྱུང་གི་ཚུལ་གྱིས། དེའི་རང་མདངས་ལས་རིག་པ་རང་བྱུང་གི་སྒྲོན་མ་ཉིད་བྱད་དང་གཟུགས་བརྙན་ནམ། ཉི་མ་དང་འོད་ཟེར་བཞིན་མ་འདྲེས་པར་སྣང་བ་ཡིན་ལ། རིག་པ་དེ་རྩ་ཡི་གནད་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོལ་བའི་རྟགས་སུ་ཕྲ་ཞིང་འཁྱོག་པའི་བྲེང་ཡོད་ལ། ཐིག་ལེ་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོལ་བའི་རྟགས་སུ་འཁྱོགས་མཚམས་ལ་ཐིག་ལེ་ཕྲ་མོ་ཟུང་འབྲེལ་ཡོད་ཅིང་། རླུང་གི་གནད་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོལ་བའི་རྟགས་སུ་འགྲོ་འོང་ཅན་དུ་ཡོད་པ་དེ་ཡན་དུ་མི་འཇུག་པར་དབྱིངས་དང་ཐིག་ལེའི་ར་བར་འཛུད་ཅིང་མ་ཡེངས་པར་བལྟས་ཏེ་གསལ་སྟོང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྷག་གེ་སྐྱེས་པའི་ངང་ལ་བཞག་པས་ཤེས་པ་གསལ་ལ་དངས་བ་དམིགས་བསམ་བརྗོད་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་རང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་ཀ་དག་ལྷུན་གྲུབ་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཤེས་རབ་རང་བྱུང་གི་སྒྲོ ན་མ་འཆར་བའོ། །དེ་ལ་གོམས་སུ་བཅུག་སྟེ་སྒོ་གསུམ་རང་བབས་སུ་དལ་བས་རྩལ་བདེ་གསལ་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་འཆར་ཞིང་། གདངས་ཙིཏྟ་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས་འོད་ལྔ་འདུས་པའི་ཕོ་བྲང་ན་ཡེ་ནས་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ། གདོད་མའི་མགོན་པོ་འོད་མི་འགྱུར་བ། ངོ་བོ་སྟོང་ཉིད་ཀ་ནས་དག་ཅིང་རང་བཞིན་སྐུ་དང་འོད་དུ་གསལ་བ། ཐུགས་རྗེ་རིག་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ནང་གསལ་དུ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་ཅིང་དུས་གསུམ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར་བཞུགས་པའི་གདངས་ལས་ངོ་བོའི་རྟགས་སུ་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས། རང་བཞིན་གྱི་རྟགས་སུ་འོད་ཁྱིམ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟགས་སུ་ཐིག་ལེ། སྐུའི་རྟགས་སུ་ལུ་གུ་རྒྱུད། ཐུགས་རྗེའི་རྟགས་རང་གསལ་ཆེན་པོ། ཡིད་དཔྱོད་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་དང་ཚིག་ལས་འདས་ཤིང་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་བློ་ཡིས་རི་མོར་བྲིས་པ་མ་ཡིན་པ། ཆོས་ཉིད་སྐུ་གསུམ་གྱི་དགོངས་པ་མཉམ་ཉིད་གཞི་རྫོགས་ཆེན་པོའི་ཀློང་ནས། དབང་པོའི་ཡུལ་ལ་མངོན་སུམ་གསལ་བར་སྣང་བ་འདི་ཉིད་ནི། གདོད་མའི་གཞི་ལ་ད་ལྟའི་སྣང་སེམས་གྲོལ་བྱེད་དེ། རིག་པ་དབྱིངས་ཀྱི་ར་བར་ཚུད་ནས་སྒྲོན་མ་རྣམས་རྩོལ་བ་མེད་པར་ཇེ་གསལ་ཇེ་བརྟན་དུ་འགྲོ་ཞིང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སུམ་ཆ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་དབྱིངས་གྲུ་གང་ཙམ་དང་། ཐིག་ལེ་ཟླུམ་འཕྲིག་སུམ་འབྲེལ་དང་། རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཕྲ་ལ་འགུལ་བར་མཐོང་བ་ཚུན་ཆད་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་སྣང་བ་ནི། །དབང་པོའི་སྒོ་ལས་ངེས་ཐོན་ཏེ། །སྤྲིན་མེད་པ་ཡི་མཁའ་ལ་གསལ། ཞེས་དང་། རྒྱུད་ལས། རྐྱེན་བྲལ་མཁའ་ལ་བླ་མ་ཡིས། །གཟིགས་སྟངས་གཅུན་ཞིང་ངོ་སྤྲོད་པས། །དབང་པོའི་སྒོ་ལ་སྒྲོན་མ་ནི། །འཇའ་འམ་རྨ་བྱའི་མདོངས་ལྟ་བུ། །ཐིག་ལེ་ལུག་རྒྱུད་འབྲེལ་བ་ལ། །འགུལ་འཕྲིག་འགྱུ་བའི་རྣམ་པར་འབྱུང་། ཞེས་དང་། རང་ཤར་ལས། ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལྡན་འོད་ཀྱི་སྐུ། །ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་རབ་ཏུ་གསལ། །དེ་ཡང་འོང་དང་འགྲོ་བ་དང་། །འགུལ་བ་དང་ནི་འཕྲིག་པའོ། །ཞེས་དང་རྒྱུད་ལས། དེ་ལྟར་གསལ་བའི་དབྱིངས་རིག་ནི། །ཉི་མའི་འོད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གནས། ཞེས་དང་། དེ་ཡི་ངོ་བོ་ཀ་དག་ལ། །རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཉིད་དུ་སྟེ། །ཐུགས་རྗེ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ཉིད། །ཙིཏྟ་དག་ནས་རྩ་ལ་ཤར། །ངོ་བོ་མངོན་སུམ་སྒོ་ལ་འཆར། །རིག་པ་མངོན་སུམ་ཞེས་སུ་བརྗོད། །ཡིད་དཔྱོད་རྣམས་དང་བྲལ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་སྒྲོན་མ་རྣམ་བཀོད་ལས། །ཉམས་ལེན་ཚད་ནི་རྣམ་གསུམ་ཏེ། །མཐོང་བའི་ཚད་དང་གོམས་པའི་ཚད། །བརྟན་པའི་ཚད་དང་གསུམ་ཏུ་གནས། །མཐོང་བའི་ཚད་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། །མི་འགྱུར་མཐིང་ག་དབྱིངས་ཀྱི་ཚད། །ཟླུམ་འཕྲིག་གསལ་བ་སྒྲོན་མའི་ཚད། །ཕྲ་བ་འགུལ་བ་རིག་པའི་ཚད། །མཐོང་བའི་དུས་སུ་ཤེས་པར་བྱ། །གོམས་པའི་ཚད་ནི་རྣམ་གསུམ་ཏེ། །མཐིང་ག་ལས་མཆེད་ཁ་དོག་ལྔ། །གྲུ་གང་ཙམ་དུ་སྣང་བ་ནི། །དང་པོར་གོམས་པའི་ཚད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། སྒྲོན་མ་དང་རིག་པ་ཡང་། རྒྱུད་ལས། ཟླུམ་འཕྲིག་ལས་ནི་ཟ་འོག་རིས། །རང་གི་སྣ་རྩེ་ལ་ཤར་ན། །དང་པོ་གོམས་པའི་ཚད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། རིག་པ་འདབ་ཆགས་ལྡིང་བ་ཙམ། །དང་པོ་གོམས་པའི་ཚད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་མངོན་སུམ་གྱི་གནད་མ་མཐོང་ན་ཤེས་ཉམས་ཡིད་དཔྱོད་ཀྱི་ལྟ་བར་གོལ་བས་སྡིག་གིས་གོས་ཤིང་འཁོར་བར་ལྡོག་ཉེན་ཡོད་པ་དང་། ཕྱིའི་དབྱིངས་སྣང་གི་རྟགས་དང་པོ་ཙམ་མཐོང་བས་མ་ཡིན་པར་ནང་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་རྡུལ་དང་བྲལ་བས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་མཐོང་བའི་གནད་ཀྱིས་ཡིད་དཔྱོད་ཀྱི་ལྟ་ངན་དང་བྲལ་ཞིང་སྡིག་ལྟུང་ཟད་པས། འདི་དུས་སུ་བར་ཆད་ཀྱང་སླར་འཁོར་བར་མི་ལྡོག་ཅིང་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པའི་ཞིང་དུ་དབུགས་འབྱིན་པར་ཡང་། རྒྱུད་ལས། མངོན་སུམ་རིག་པ་མ་མཐོང་ན། །ཡིད་དཔྱོད་མུན་པའི་མཐའ་འཁོར་ནས། །འཁོར་བ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཁོར། ཞེས་དང་། རིག་པ་མངོན་སུམ་མཐོང་བ་ནི། །བདེན་པ་མཐོང་བའི་གནད་ཀྱིས་སུ། །ཁམས་གསུམ་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། འདས་རྗེས་ལས། མངོན་སུམ་གནད་འདི་སུས་མཐོང་བ། །ཁམས་གསུམ་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །

ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྣང་བ།

གཉིས་པ་ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྣང་བ་ནི། རྒྱུད་ལས། གོང་དུ་འཕེལ་བའི་སྣང་བ་ཡི། །ཉམས་ཀྱི་འཕེལ་ཤན་དབྱེ་བ་གཅེས། ཞེས་གསུངས་པས་ཤེས་ཉམས་དང་། སྣང་ཉམས་གཉིས་ལས། རླུང་སེམས་ཀྱི་འདུ་བ་ལས་བྱུང་བའི་དུ་བ་དང་། སྨིག་སྒྱུ་དང་། མེ་ཁྱེར་སོགས་བཅུ་འདགས་བྱའི་རྟགས་དང་། བདེ་གསལ་མི་རྟོག་པའི་ཉམས་ཡིད་དཔྱོད་ཅན་རྣམས་ཤེས་ཉམས་འཁྲུལ་ཆར་གཏོགས་པ་བློའི་འཛིན་པ་དང་བཅས་པས་མི་བརྟན་ཕྱིར་གཏད་མེད་ཉིད་དུ་གསུངས་ཤིང་། འདིར་ནང་དུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟོང་པར་མཐོང་བའི་རིག་གདངས་རང་བཞིན་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་མདངས་ཕྱི་རོལ་དུ་མི་འགྱུར་བར་འཕེལ་བ་དང་། ནང་རྩ་འོད་དུ་སོང་བ་དང་། གསང་བ་ཉོན་མོངས་པ་གྲོལ་བ་མཉམ་པོར་སྟོན་པས་ཡིད་དཔྱོད་ལ་རགས་མ་ལས་ཤིང་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་བློ་ལས་འདས་པའི་སྣང་ཉམས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་བརྟན་ཅིང་བསླུ་བ་མེད་པ་སྟེ། རྒྱུད་ལས། བློ་ནི་ཀུན་རྫོབ་འཁྲུལ་བར་བཤད། ཅེས་དང་། སྤྱོད་འཇུག་ལས། དོན་དམ་བློ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །བློ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་འདོད། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་ནང་དུ་རིག་པ་གྲོལ་བའི་ལམ་རྟགས་ཀྱི་སྣང་ཉམས་སུ་སེམས་ཉིད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གདངས་ཁ་དོ ག་གི་རྣམ་པར་ཕྱིར་ཤར་ནས་དབྱིངས་རིག་རེས་གསལ། རེས་མི་གསལ་བ་ལས་འོད་སྣང་ཆེར་མཆེད་དེ། དབྱིངས་རིག་སྨིན་མཚམས་ལས་བྲལ་བར་འ གྱུར་ཏེ། འོད་ལྔ་གྱེན་འགྲེང་། རྩིབས་ཤར། མདུང་རྩེ། མིག་ཚག དྲྭ་བ་དྲྭ་ཕྱེད། མཆོད་རྟེན། མིག་མང་རིས། འཁོར་ལོ། རྡོ་རྗེ། རིན་པོ་ཆེ། པདྨ་སྟོང་ལྡན། རལ་གྲི། ཉི་ཟླ། མཁར་ཐབས། མེ་ལྕེ། སྲོག་ཆགས་ཉ་མིག་ལྟ་བུ་སོགས་མ་ངེས་པར་སྣང་ཞིང་། དབྱིངས་སྣང་མིག་རྒྱང་། ཡུལ་གྲུ། སྟོང་གསུམ་ཙམ་དང་། ཞིང་ཁམས་གང་བའི་བར་དུ་འཆར་ལ། ཐིག་ལེ་ཡང་སྲན་མ་ཙམ་ནས་མེ་ལོང་། ཁམ་ཕོར། བསེ་ཕུབ་ཙམ་སོགས་ནས་དཔག་མེད་ཀྱི་བར་དུ་རིམ་པར་འཕེལ་ཞིང་། ནང་དུ་རིགས་ལྔ་ཞལ། ཕྱེད། རྫོགས་པར་རིམ་གྱིས་སྣང་། རིག་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱང་། སྐར་མདའ་འཕྲོ་བ་དང་། འདབ ་ཆགས་འཕུར་རྐྱེན་པ། རི་དྭགས་རྩིབས་ལ་རྒྱུག་པ། ཤ་ར་ཎ་དལ་གྱིས་འགྲོ་བ། བུང་བ་བཅུད་ལ་འཁོར་བ་ཙམ་དུ་ཇེ་དལ་དང་། ཇེ་གསལ། ཇེ་བརྟན་དུ་འགྲོ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་དབྱིངས་སྣང་རེ་ལྡེ་ཙམ་ལ་མཆེད་དུས་རྩིབས་ཤར་ལ་མདུན། དུམ་བུ་དང་གྱེན་འགྲེང་ལ་ཐུར། ཟླ་གམ་ལ་སྟེང་དུ་བལྟ་ཞིང་། གྲུ་བཞི་ལ་གཡས་དང་། ཟླུམ་པོ་ལ་གཡོན་དུ་གཅུན། གྲུ་གསུམ་ལ་ཐུར་དུ་དབབ། མཁར་ཐབས་ལ་མཉམ་པར་བལྟ་བ་གནད་ཡིན་ལ། དབྱིངས་སྣང་རེ་ལྡེ་ཙམ་དང་། ཐིག་ལེ་མེ་ལོང་ཙམ་དང་། རིག་པ་འདབ་ཆགས་འཕུར་བའམ་རི་དྭགས་བརྒྱུག་པ་ཙམ་ནི་བར་དུ་གོམས་པའི་ཚད་དང་། དབྱིངས་ཀྱི་འོད་སྣང་སྟོང་གསུམ་ཙམ་མམ་ཞིང་ཁམས་གང་དུ་བལྟས་ཚད་ལ་ཁྱབ་པ་དང་། ཐིག་ལེ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ནང་རྣམས་ན་སྐུ་ཕྲ་མོ་དབུ་དང་། སྐུ་ཕྱེད་དང་། རྫོགས་པའི་རྣམ་པ་དང་། རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་བལྟས་པའི་ས་དེར་སྡོད་ཅིང་བར་རྣམས་སུ་རིགས་ལྔའི་སྐུ་ཕྲ་མོ་རེ་རེ་སྣང་བར་གྱུར་པ་ན་མཆོག་ཏུ་གོམས་པའི་ཚད་དེ། ངེས་པར་འདི་ཚུན་ཆད་ནས་ཉམས་གོང་འཕེལ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། ཉམས་ཀྱི་སྣང་བ་གོང་འཕེལ་ནི། །ཡེ་ཤེས་ཁ་དོ ག་ཕྱིར་ཕྱུང་ནས། །གྱེན་འགྲེང་དང་ནི་རྩིབས་ཤར་དང་། ཐིག་ལེ་སྣ་ཚོགས་སྐུ་ཉིད་དང་། །རགས་པར་སྣང་བའི་ཡུལ་ལ་གསལ། །ཞེས་དང་། རྒྱུད་ལས། ཉམས་སྣང་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ནི། །འོད་ནི་སྣ་ཚོགས་འགྱུར་འཕེལ་དང་། །ཐིག་ལེ་འཕེལ་ཞིང་རིག་བརྟན་ཚད། །ས་བོན་འབྲས་བུའི་བར་བཞིན་འབྱུང་། ཞེས་དང་། བར་དུ་གོམས་པའི་ཚད་འོད། སྒྲོན་མ། རིག་པ་རྣམས་ལ་རིམ་པར་རྒྱུད་ལས། དེ་ནས་དེ་ལ་རབ་འདྲེས་ནས། །རེ་ལྡེའི་རྣམ་པ་ཙམ་འཆར་བ། །བར་དུ་གོམས་པའི་ཚད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ཞེས་དང་། དེ་ནས་གོང་དུ་སྨིན་མཚམས་སུ། །མེ་ལོང་ཙམ་དུ་གསལ་གྱུར་ན། །བར་དུ་གོམས་པའི་ཚད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། དེ་ནས་རབ་ཏུ་ཉམས་བླངས་ནས། །རི་དྭགས་བང་དང་མཉམ་པ་ནི། །བར་དུ་གོམས་པའི་ཚད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཆོག་ཏུ་གོམས་པའི་ཚད་ཀྱང་རིམ་པར། དེ་ལ་མཆོག་ཏུ་གོམས་པས་ནི། །སྣང་བ་ཐམས་ཅད་འོད་སྣང་དུ། །ཤར་བ་གོམས་པའི་ཚད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཐིག་ལེ་རུ། །ཤར་ནས་ཁྲིག་གེར་གནས་པ་ན། །མཆོག་ཏུ་གོམས་པའི་ཚད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། བལྟས་པའི་ས་དེར་སྡོད་གྱུར་ན། །མཆོག་ཏུ་གོམས་པའི་ཚད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་གོང་འཕེལ་རྫོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། ཉམས་སྣང་གི་རིམ་པ་རྣམས་དང་། ཕྱིར་སྣང་བའི་འོད་གསལ་ལ་རྩལ་འཕེལ་བ་བཞིན་དུ་ནང་དུའང་རིག་པའི་འོད་གསལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྤྱན་དང་། མངོན་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཡང་འཆར་ཞིང་། ཡོན་ཏན་སྣ་ཚོགས་རིམ་པར་ཐོབ། སྣང་བ་རང་སར་གྲོལ་བས་བར་དོ་སྟོང་ཞིང་བར་དོའི་དང་པོ་ལ་སངས་རྒྱས་པའང་། རྒྱུད་ལས། སྐུ་ཤར་ཉམས་ཀྱི་འཕེལ་རྫོགས་ན། །བར་དོའི་སྣང་བ་འདིར་ཆོད་པས། །ལོངས་སྤྱོད་ངོས་ཟིན་བར་དོ་སྟོང་། ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ཡང་རྒྱུད་བུ་ཡིག་གི་དགོངས་པ་ལྟར། བར་ཆད་པའི་གྲོལ་ཚད་ཀྱི་ས་མཚམས་གོམས་པ་ཆེ་ཆུང་གིས་དབྱེ་ན། དབྱིངས་རིག་སྨིན་མཚམས་བྲལ་ནས། ཡེ་ཤེས་བཞི་སྦྱོར་གྱི་སྣང་བས་གྲོལ་ན་ཕྱིན་ཆད་འཁོར་བར་མི་འཇུག གྲུ་ཆད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤར་ནས་ཚོམ་བུའི་སྣང་བ་ལ་གྲོལ་ན་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པར་དབུགས་འབྱིན། སྣང་བ་ཐམས་ཅད་འོད་ལྔར་སྨིན་ཅིང་དབྱིངས་སྣང་ཟླུམ་འཁྲིགས་སུ་པད་འདབ་བཞི་བཞིས་བརྒྱན་པའི་ཚོམ་བུར་ཤར་ནས། འོད་གསལ་ཤར་བའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོར་བར་དོ་མེད་པར། དེ་བཞིན་དུ་དབུགས་འབྱིན་པར་གསུངས་ཏེ། ཡར་མཚམས་ལས་ནི་སོར་བཞི་ལས། །བྲལ་བའི་སྐྱེས་བུ་སྐལ་བཟང་དེ། །འཁོར་བར་འཇུག་པ་ག་ལ་སྲིད། །གྲུ་ཆད་རྣམ་པར་གང་སྣང་བ། །སྤྲུལ་པའི་ཡོན་ཏན་འདིས་འགྲུབ་པོ། །མཐོང་བའི་ཡུལ་ཙམ་གང་སྣང་བ། །ཚོམ་བུ་ལ་ནི་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་པཎ་ཆེན་བི་མ་ལ་མི་ཏྲས་ཚོམ་བུའི་སྣང་བ་གོང་འཕེལ་གྱི་མཐར་ཐུག་དང་། ལྷ་སྐུར་ཤར་ནས་ཚད་ཕེབས་སུ་བཞེད་ཀྱང་། སྡོད་སའི་ཉིན་སྲིབ་ལ་ལྟོས་ནས་ཚུ་རི་དང་ཕ་རིར་བཞག་པ་ཙམ་ལས། གོང་འཕེལ་རྫོགས་ནས་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་མགོ་ཟིན་པ་ཡིན་ཕྱིར། དགོངས་པ་ཐ་མི་དད་པར་ཀློང་ཆེན་ནམ་མཁའི་རྣལ་འབྱོར་གསུངས་སོ། །

རིག་པ་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་སྣང་བ།

གསུམ་པ་རིག་པ་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་སྣང་བ་ནི། དབྱིངས་ཀྱི་སྣང་བས་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་ཐེབས་པས་ས་ཆུ་མེ་རླུང་གི་སྣང་བ་རང་སར་དག་ནས་རིག་པའི་ཡོན་ཏན་འཕེལ་བའི་ཆ་སྟོབས་སུ་གྱུར་པ་ལས། འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་འབྱམས་སུ་ཀླས་པའི་དབྱིངས་ཆེན་པོར་སྣང་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཞིང་ཁམས་སུ་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་ཆོས་ཉིད་ལ་བྱན་ཚུད་པས། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཐིག་ལེ་ལྔ་ལྔ་ཚོམ་བུར་ཤར་བ་རྣམས་རེ་རེའི་ནང་དུ། སྤྲུལ་སྐུའི་སྦྱངས་པ་རྣམ་པར་དག་པས་གཙུག་ཏོར་དང་བཅས་པའི་སྐུ་དབུ་དང་ཕྱེད་དང་རྐྱང་པའི་བར་དང་། ལོངས་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ཚད་དུ་ཕྱིན་པས་རིགས་ལྔའི་སྐུ་རྐྱང་པ་དང་། རྒྱན་རྫོགས་དང་། ཡུམ་བཅས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་། ཆོས་སྐུའི་སྦྱངས་པ་རྣམ་པར་དག་པས་གཙོ་དང་འཁོར་གྱི་ཚོམ་བུ་ཐ་དད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་མུ་ཁྱུད་ཀྱི་ར་བ་དང་བཅས་པ་དབྱིངས་གང་བར་འཆར་ཞིང་། རིག་པའི་མཚམས་སུ་ཡང་སྐུ་ལྔ་ལྔ་ཡབ་ཡུམ་ཟུང་སྦྱོར་གྱི་ཚོམ་བུ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ཚད་མེད་པ་སྣང་ཞིང་མཆོག་ཏུ་གསལ་བ་ནི། གཞི་ཆོས་ཉིད་གང་དུའང་མ་ཕྱེ་བའི་རྩལ་བྱད་དང་མེ་ལོང་གི་རྣམ་པར་ཤར་བས་རིག་པའི་གཤིས་ལ་སྐུ་གསུམ་ཡེ་རྫོགས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་ཤིང་ལུས་པ་མེད་པ་འདིར་ལམ་གྱི་སྣང་བ་ཉིད་དུ་རྩལ་རྫོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིག་པ་ཚད་ལ་ཕེབས་པའི་སྣང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་གོམས་པའི་སྣང་བ་ཡིན་པས་འགུལ་འཕྲིག་མེད་ཅིང་། ཉིན་སྣང་དང་མཚན་སྣང་འདྲེས་པས་ཉིན་མཚན་དབྱེ་བ་མེད། ཤེས་པ་གང་གི་གྲོང་དུའང་འཇུག་ནུས་པས་བེམ་པོ་ལ་གཏད་ཀྱང་འགུལ་ཞིང་སྒྲ་གྲགས་པ་དང་། ལུས་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་དུ་མཐོང་བས་རི་བྲག་སོགས་ལ་ཟང་ཐལ་དུ་འགྲོ་ནུས་པ་འོང་། གཟུང་འཛིན་ཐད་ཀར་ཞིག་པས་སྨྱོན་པ་ཁྲོག་ལངས་པ་བཞིན་གང་ལའང་ཉམས་ང་བ་དང་། བག་ཚ་བའི་ཁུང་སྟོར། སྣང་བ་འོད་གསལ་དུ་གྲོལ་བས་སངས་རྒྱས་ལྔའི་ཞིང་དུ་སྣང་། གདོས་བཅས་ཀྱི་འཛིན་པ་གྲོལ་བས་རང་ལུས་འོད་ཀྱི་འཁོར་ལོར་འཁྱིལ། སྦྱངས་བགྲོད་ཀྱི་འཛིན་པ་གྲོལ་བས་མཚན་དཔེ་རྣམས་རིམ་པའམ་ཅིག་ཆར་དུ་གསལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་ལག་སོར་དུ་ཚུད་པས་འོད་ལྔར་འཁྲིགས། རླུང་དེ་ཉིད་དབྱིངས་སུ་འཁྱིལ་བས་སྤྱི་གཙུག་གི་སྟེང་དུ། ཐིག་ལེ་དགུའམ་ལྔ་བརྩེགས་མར་སྣང་། སྙིང་རྗེའི་རང་གདངས་ཕྱིར་སྣང་བ་རྣམས། ནང་རིག་པ་གཡོ་བྱེད་ཀྱི་རླུང་ཕྲ་བ་དང་བཅས་པ་ཟད་དགོས་པའི་རྟགས་སུ་སྙིང་དབུས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ཨ་ཡིག་གིས་མཚན་པར་སྣང་། རིག་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་གདངས་སྙིང་གར་ཞི་བ་དང་། དུང་ཁང་ཁྲོ་བོའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་སྣང་བ་ལས་ཡེ་ཤེས་ཞི་བའི་གདངས་འོད་རྩ་ཕྲ་མོ་རྣམས་སུ་ཐོན་ཏེ་ལུས་ཀྱི་ནང་དང་བ་སྤུའི་བུ་ག་རྣམས་སུ་སྐུ་དང་ཐིག་ལེ་འཆར། ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་ལོངས་སྐུའི་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་རྫོགས་པས་ཞིང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རེ་རེར་ཡང་ཞི་བ་རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། ཁྲོ་བོའི་གདངས་ཚངས་བུག་གི་འོད་རྩ་ལས་ཐོན་ཏེ་སྟེང་གཞི་ཐམས་ཅད་ཁྲག་འཐུང་རོལ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་གསལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བའི་སྐུ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུགས་ཀ་ནས་རང་གི་སྙིང་ཀ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དཔྲལ་བ་ནས་དཔྲལ་བ། ཞལ་ནས་ཁ་སོགས། སྐུའི་ཆ་དང་ལུས་ཀྱི་ཆར་བརྒྱུད་འོད་ལྔའི་ཟེར་ཐག་གིས་སྙིང་གའི་ཨ་ཡིག་ལ་འབྲེལ་བར་སྣང་བས་འོད་ཟེར་ཆེན་པོའི་དབང་ཡང་ཐོབ། ངག་འོད་གསལ་དུ་གྲོལ་བས་དིག་ལྐུག་འགགས་འཛེར་སོགས་ཀྱི་སྐྱོན་དང་བྲལ་ཞིང་ཚངས་པའི་དབྱངས་ལྟར་སྙན། སེམས་ཉིད་རིག་པ་འོད་གསལ་རང་ངོར་གྲོལ་ཞིང་ཐིམ་པས་གཟུང་འཛིན་གྱི་འཁྲུལ་བ་ནུབ། རྩ་དང་རླུང་དག་པས་གློ་བུར་གྱི་ཚོགས་པ་ཞིག་སྟེ་ལུས་སེམས་ཀྱི་འབྲེལ་མངོན་གྱུར་རགས་པ་ལྡོག ལས་དང་བག་ཆགས་ཀྱི་འབྲེལ་ཆད་པས་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནུབ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དྲི་མ་མེད་པར་རང་གསལ་བས་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་སོགས་མངོན་ཤེས་དྲུག་དང་ལྡན། སྣང་བའི་སེམས་སམ་སྤྱན་རྣམ་པར་དག་པས་ཐོགས་རེག་གིས་བཅད་པའི་ཕ་རོལ་གྱི་ཡུལ་དང་། རྒྱལ་བའི་ཞིང་ཁམས་ཚད་མེད་པ་མཐོང་། སྟོང་པའི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པས་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་དབང་འབྱོར་བ་སྟེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། རིག་པ་ཚད་ཕེབས་སྣང་བ་ཡིས། །ལོངས་སྐུའི་མཚན་དཔེར་གསལ་བ་ནི། །མ་ངེས་ཁ་དོག་འཇའ་ཚོན་ལས། །རིགས་ལྔ་ཡབ་དང་ཡུམ་ཏུ་སྣང་། །དེ་ནས་ལྔ་ལྔ་ཟུང་དུ་བཅས། །རབ་ཏུ་གསལ་བའི་ཐིག་ལེས་འབྲེལ། །ཡབ་ཡུམ་སྐུ་ཡི་རྣམ་པ་ཅན། །འཁྲུལ་སྣང་ཟད་ནས་ཞིང་ཁམས་སོ། ཞེས་དང་།སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས། ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་གོམས་པའི་ཚད། །འགུལ་དང་འཕྲིག་པ་མེད་པ་དང་། །ཉིན་དང་མཚན་མོ་མེད་སྣང་དག །རབ་ཏུ་གོམས་པའི་ཚད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། འབྱུང་བཞིའི་སྣང་བ་འགགས་གྱུར་ནས། །ཁ་ཏོག་ལྔ་ཡི་འོད་སྣང་གིས། །གང་དུ་བལྟས་པ་དེར་སྣང་ན ། །དབྱིངས་ནི་བརྟན་པའི་ཚད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། རང་ལུས་འོད་ཀྱི་སྟེང་དག་ཏུ། །མཁར་གཞོང་བརྩེགས་མ་ལྟ་བུ་ཡི། །ཐིག་ལེ་བརྩེགས་མ་གྱེན་ཤར་ན། །སྒྲོན་མ་བརྟན་པའི་ཚད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། རང་སྣང་སྐུར་ཤར་ལུ་གུ་རྒྱུད། །ཚིག་དང་འདྲ་བའི་བར་དག་ཏུ། །ཐིག་ལེ་ཉུང་འབྲུ་ཙམ་ནང་དུ། །སྐུ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་ཤར་ནས། །སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སྐུར་ཤར་ན། །རིག་པ་བརྟན་པའི་ཚད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། སྐུ་གདུང་འབར་བ་ལས། །གང་གི་འོད་ལ་སུས་གོམས་པ། །རང་གིས་མཐོང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ། །ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་། །འབྱུང་བཞིའི་སྣང་བ་རང་ནུབ་ནས། །རིམ་གྱིས་ཁ་ཏོག་ལྔ་ལ་སྤྱོད། །འོད་དང་བྲལ་བ་མེད་པའི་རྟགས། །གཞན་ཡང་མཐོང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ། །སྨྱོན་པ་བཞིན་དུ་ཐོགས་མེད་པར། །རི་བྲག་རྣམས་ལ་ཟང་ཐལ་དང་། །དེ་བཞིན་ས་གཏིང་འཛུལ་བར་ནུས། །ཆུ་རྣམས་ལ་ཡང་བྱིང་བ་མེད། ཅེས་དང་། རྩ་རྒྱུད་ལས། སོ་སོའི་ལུས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་ནས། །བར་སྣང་འོད་ཀྱི་སྐར་ཁུང་སྣང་། །དེ་ལས་འོད་ཟེར་ལྕགས་ཀྱུའི་དབྱིབས། །ཕྲ་ཞིང་འཁྲིལ་བའི་སྣང་བ་འཛིན། །ལུས་ཀྱི་རྡོས་པ་རང་འགགས་ནས། །ཟང་ཐལ་དྲི་མེད་འོད་ཀྱི་ལུས། །དབུས་སུ་ཨ་ཡི་མཚན་མ་དང་། །མཛོད་སྤུ་འོད་ཟེར་འདོམ་གང་ཚད། །ཐོར་གཙུག་རླུང་གིས་འདེགས་པར་སྣང་། །ཞི་སྐུ་ལག་པའི་སོར་མོ་ལས། །འོད་ཀྱི་ཕྲེང་བས་རྣམ་པར་འཁྲིགས། །སྒྲ་མེད་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྟེ། །མགོ་བོ་ཐོད་པའི་གཞལ་ཡས་ཁང་། །ཧེ་རུ་ཀ་རྣམས་མངོན་པར་འབྱུང་། །འདི་དུས་རང་ལུས་ཚད་ལ་ཕེབས། ཞེས་དང་། ལུས་སེམས་འབྲེལ་བ་ཆོད་པ་ཡིས། །ཟག་བཅས་ཟད་པའི་ལུས་ལ་ཡང་། །ཕྱིར་འབྱུང་མཚན་ཉིད་གསལ་བའི་སེམས། །སྐར་མདའ་འཕྲོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཀྱང་། །ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་གསལ་བར་མཐོང་། ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་གོམས་ནས་མ་བསྒོམ་ཀྱང་ཚད་ལ་ཕེབས་པས་འཕོ་འགྱུར་མེད་ལ་མཐར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ངོས་ཟིན་པས་བར་དོ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ལོངས་སྐུའི་ཞིང་ཁམས་སུ་བདེ་ཆེན་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཚད་ལ་ཕེབས་དགོས་ཤིང་མ་ཕེབས་ན་ཡོན་ཏན་དེ་རྣམས་དང་མི་ལྡན་ཞིང་། ལྡོག་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་། རྒྱུད་ལས། རིག་པ་ཚད་ལ་ཕེབས་པ་ཡིས། །ལོངས་སྤྱོད་སྐུ་ཉིད་མངོན་དུ་འགྱུར། ཞེས་དང་། རིག་པ་ཚད་ལ་མ་ཕེབས་ན། །རྣལ་འབྱོར་དྲོད་ཚད་རྙེད་མི་འགྱུར། ཞེས་དང་། དེ་ལྟར་ཚད་ལ་མ་ཕེབས་ན། །ཕུང་པོའི་སྣང་འཛིན་དག་མི་འགྱུར། ཞེས་སོ། །

ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ།

བཞི་པ་ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ་ནི། གཞི་ཆོས་ཉིད་འཕོ་འགྱུར་མེད་པའི་རང་གདངས་མངོན་སུམ་ལམ་གྱི་ཆོས་ཉིད་རིག་པ་འོད་གསལ་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་རྩལ་རྫོགས་པ་དེ་ཡང་རིག་གདངས་ཕྱིར་ཤར་བའི་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་ལས་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཕེལ་ཟད་ནས་གནམ་སྟོང་གི་ཟླ་བ་རང་ངོར་བཅོས་མིན་དུ་འགྲིབ་ནས་མི་སྣང་བ་ལྟར། རང་གདངས་དབྱིངས་སུ་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་ནུབ་པས། རིག་པ་གཡོ་བྱེད་ཀྱི་རླུང་ཕྲ་བ་ཡང་དག་ནས། གནད་བཞིས་རླུང་གི་གཡོ་བ་ཡེ་ཤེས་སུ་འཕེལ་ཞིང་ཆོས་ཉིད་དག་པའི་མཐུས་ཕྱི་འབྱུང་ཡུལ་འཁྲུལ་སྣང་གི་ཆ་དང་། ནང་འཁྲུལ་རྟོག་སེམས་བྱུང་གི་བག་ཆགས་ཟད་ནས་གསང་བ་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་ཉམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་བརྗོད་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པས་འོད་ཀྱི་ནང་ནས་ལག་པའི་སོར་མོ་བཀྲམ་པ་ཙམ་ལས་མི་སྣང་ཞིང་། སྣང་དང་མི་སྣང་དུ་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་མེད་ཅིང་འཁོར་བ་དང་འདས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་ལོ། །དེའི་ཚེ་ཆོས་ཉིད་རིག་པ་དོན་དམ་པར་འཕེལ་ནས་ཆེར་སོང་བ་དང་། ཟད་ནས་ཆུང་དུ་སོང་བ་མེད་ཀྱང་། ཅི་ཡི་ངོ་བོར་ཡང་མ་གྲུབ་པས་བསམ་བརྗོད་ཀྱི་བློ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཟད་པའི་སྣང་བ་ཞེས་སུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཟད་པ་ལ་ཟད་ལུགས་གཉིས་ཏེ། རིམ་གྱིས་ཟད་པ་ནི་སྣང་བཞི་ཚད་དུ་ཕྱིན་ནས་ཟད་པའོ། །བློ་མཆོག་ཅིག་ཆར་བ་རེ་ཟུང་ཙམ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་གོམས་སུ་བཅུག་པས་གོང་འཕེལ་དང་། ཚད་ཕེབས་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཟད་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །གང་ལྟར་ཡང་གདོས་བཅས་འོད་དུ་དེངས་པས་འབྱུང་བའི་དགྲས་མི་ཚུགས། ཉོན་མོངས་པ་དེངས་བས་དྲན་པ་དང་དྲན་གཞི་ཝལ་པོ་རྗེས་མེད་དུ་འགྲོ། སྣང་བ་དེངས་བས་འགྲོ་ས་དང་། འདུག་ས་དང་། ཉི་ཟླའི་སྣང་བ་ལ་སོགས་པའི་འཁྲུལ་སྣང་རང་ཡལ་རྗེས་མེད་དུ་སོང་ནས་འདི་ལྟར་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ཙམ་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པས། གཟུགས་སྣང་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ཆོས་སྐུ་རང་དག་དང་། ཆོས་ཉིད་རང་སར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་དུས་སུ་མངོན་ཤེས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་ཐུགས་རྗེའི་ཆ་གསལ་བ་ཙམ་དུ་གནས་པ་ལས། གཞན་དུ་ཉམས་དང་། ལུས་དང་། དབང་པོ་དང་། རྟོག་ཚོགས་དང་། ཚིག་དང་། འཁྲུལ་བ་ཐམས་ཅད་ཟད་ནས་བསམ་པ་རང་ཡལ་ཏེ་ཕུང་པོ་ཟག་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འོད་ལུས་སུ་སངས་རྒྱས་པ་སྟེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ་ནི། །ཉམས་ཀྱི་སྣང་བ་སྟོང་ནས་ནི། །ལུས་ཟད་དབང་པོའི་ཡུལ་ཡང་ཟད། །རྟོག་ཚོགས་འཁྲུལ་བ་རང་གྲོལ་ནས། །བརྗོད་གཞིའི་ཚིག་དང་བྲལ་བའོ། །ཞེས་དང་། འབྲས་བུ་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཀྱང་། །ཆོས་རྣམས་ཟད་སར་ཕྱིན་པ་དང་། །རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡང་འཇིག །འདི་དུས་བླ་མའི་མན་ངག་ནུབ། །ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པའི་མཐའ་སྟོངས་ནས། །ཆོས་སྐུའི་སྣང་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་ཆད་པས། །སངས་རྒྱས་མེད་ཅིང་སེམས་ཅན་མེད། །མདོར་ན་གང་ཡང་གནས་པ་མེད། །སོང་མེད་འོང་བ་མེད་པའོ། །ཞེས་སོ། །འདིར་འཕོ་བ་ཆེན་པོའི་སྐུར་བཞེངས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པར་བཞེད་ན། སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བས་སྣང་བ་རིམས་གྱིས་ཟད་ནས། ལག་སོར་འོད་ཀྱིས་དཀྲིགས་པར་སྣང་བ་ལ་ཤེས་པ་གཏད་པས། སྣང་བ་དེ་ལས་རང་ལོག་ནས་སྣོད་བཅུད་ཆུ་ཟླ་དང་། རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་མཐོང་ཞིང་། རང་ལུས་འཇའ་ཚོན་ལྟར་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་ཟང་ཐལ་བ་ཙམ་དུ་གཞན་གྱིས་མིག་མ་དག་པས་མི་མཐོང་ཡང་། རང་གིས་མཐོང་ཞིང་དེ་ལ་སྐྱེ་འཆི་བགྲེས་རྒུད་མེད་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ནུས་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཡབ་ཡུམ་དང་། པཎ་ཆེན་བི་མ་ལ་ལྟ་བུའོ། །སྐུའི་རྣམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དུས་དེར་གཞན་དོན་རླབས་ཆེན་མཛད་པར་མི་སྤྲོ་ན། འཇུག་པ་ལ་དབང་བས་ནང་དབྱིངས་སུ་ཞུགས་ཏེ། སླར་ཡང་ཆོས་ཉིད་ནང་གསལ་དུ་བཞུགས་པའི་གདངས་ཕྱིར་གསལ་དུ་བཞེངས་ནས། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱིས་གཞན་དོན་འཁོར་བ་མ་སྟོང་གི་བར་དུ་མཛད་ནུས་ཏེ་ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་མཛད་སྤྱོད་ལྟ་བུའོ། །ལམ་གཞན་དང་ཁྲེགས་ཆོད་ལ་ལུས་རྡུལ་ཕྲན་དང་། སེམས་ཆོས་ཉིད་དུ་དེངས་ནས་ཀ་དག་ཏུ་གྲོལ་བ་ཙམ་ལས་མེད་ལ། དེ་ལྟར་རྡུལ་ཕྲན་དུ་དེངས་པ་འོད་དུ་གསལ་བས་སྐྱེ་འཇུག་གཉིས་ཀ་ལ་དབང་བ་ནི་ཐོད་རྒལ་ཁོ་ནའི་ཁྱད་ཆོས་སོ། །དེ་ལྟར་གནས་སྐབས་སྣང་བ་བཞིའི་ཚད་ཟིན་པས། །སོ་སོའི་ས་མཚམས་ཕྱེད་ཅིང་མཐར་ཐུག་ཆོས་ཟད་ཀྱི་སྣང་བ་མཐོང་བས་ཕུང་པོ་ལྷག་མེད་དུ་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང་། གཞན་དུ་དེ་ལྟར་མ་ཟད་པས་ལྷག་མེད་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཡང་། རྒྱུད་ལས། དེ་ལྟར་ལུས་འབྱུང་རྒྱུན་ཆད་ནས། །ཟག་བཅས་ཕུང་པོ་མི་སྣང་བར། །འདི་ལ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱའོ། །ཞེས་དང་། ཆོས་ཉིད་ཟད་པར་མ་གྱུར་ན། །ལྷག་མེད་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མིན། །ཞེས་སོ།།

མཐའ་རྟེན་བཞིའི་གོམས་ཚུལ་བཤད་པ།

མི་འགུལ་བ་གསུམ་ལ་གཞི་བཅའ་བ།

གཉིས་པ་མཐའ་རྟེན་བཞིས་གོམས་ཚུལ་བཤད་པ་ནི། ཀློང་གསལ་ལས། མཐའ་རྟེན་མན་ངག་རྣམ་པ་བཞི། །གོང་མའི་རྒྱབ་ཏུ་མེད་ཐབས་མེད། ཅེས་དོན་གྱི་ས་ཟིན་མེད་ཀྱང་གོང་མ་སྟེ། སྣང་བ་བཞིའི་རྒྱབ་ཏུ་དགོས་པ་ལ། གཞི་བཅའ། ཚད་གཟུང་། གཟེར་གདབ། གྲོལ་ཚད་དང་བཞིའོ། དེ་ལ་དང་པོ་མི་འགུལ་བ་གསུམ་ལ་གཞི་བཅའ་བ་ནི། ལུས་བཞུགས་སྟངས་གསུམ་ལས་མི་འགུལ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ལུས་མི་འགུལ་བས་རྩ། དེ་མ་འགུལ་བས་རླུང་། དེ་མ་འགུལ་བས་སེམས། དེ་མ་འགུལ་བས་འགྱུ་བྱེད་ཀྱི་རྟོག་པ་རྒྱུན་ཆད་ནས་རིག་པ་ལ་གནས་པ་དང་། མིག་གཟིགས་སྟངས་ལས་མི་འགུལ་བར་བྱ་སྟེ། རིག་པའི་གནད་རྩ། དེའི་གནད་སྒོ། དེའི་གནད་སྒྲོན་མ་ཡིན་པས་རྩ་མ་འགུལ་ན་མིག དེ་མ་འགུལ་ན་སྒྲོན་མ་མི་འགུལ་བས་སྣང་བའི་འཕེལ་འཛིན། དབྱིངས་རིག་འདུ་འབྲལ་མེད། རླུང་སེམས་བཟོ་མེད་ལས་མི་འགུལ་བར་བྱ་སྟེ། དེས་རྣམ་རྟོག་མི་འབྱུང་ཞིང་། ཤར་གྲོལ་དུས་མཉམ། དབྱིངས་རིག་ཟུང་དུ་ཆུད་པའི་དགོས་པ་ཡོད་དེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། དེ་ལ་མཐའ་རྟེན་ཡིད་ཆེས་བྱ། །མི་འགུལ་གསུམ་ལ་གཞི་བཅས་ནས། །རླུང་སེམས་གནད་ལ་ཕེབས་པའོ། །ཞེས་སོ། །

སྡོད་པ་གསུམ་གྱིས་ཚད་བཟུང་བ།

གཉིས་པ་སྡོད་པ་གསུམ་གྱིས་ཚད་བཟུང་བ་ནི། ཕྱི་སྣང་བ་སྐྱོད་བྱེད་ཀྱི་རླུང་ཟད་པས་དབྱིངས་རིག་འགྲོ་འོང་མེད་པར་སྡོད། དེ་སྡོད་པས་ཞིང་ཁམས་ཚད་ལ་ཕེབས་པར་བྱེད། ནང་ཕུང་པོ་སྐྱོད་བྱེད་ཀྱི་རླུང་ཟད་པས་ལུས་གཡོ་འགུལ་མེད་པར་སྡོད། དེ་སྡོད་པས་འཁོར་བའི་འཁྲུལ་རྟོག་དངས་བར་བྱེད། །གསང་བ་རྟོག་པ་སྐྱོད་བྱེད་ཀྱི་རླུང་ཟད་པས་རྣམ་རྟོག་མི་འགྱུ་བར་སྡོད། དེ་སྡོད་པས་སེམས་རྣམ་རྟོག་གཡོ་བའི་རྐྱེན་ཟད། དེའི་ཚེ་ཚད་རྨི་ལམ་གྱིས་སྟོན་པ་དང་། རྟགས་སྒོ་གསུམ་ལ་འཆར་བ་གཉིས་འོང་སྟེ། ཐོག་མར་ཚད་རྨི་ལམ་གྱིས་འཛིན་པ་ནི། དབང་རྣོན་བརྩོན་འགྲུས་རབ་རྣམས་ཀྱིས་རྨི་ལམ་དབྱིངས་སུ་ནུབ་པས་གཉིད་དག་པ་འོད་གསལ་ཉིད་དུ་འཆར་ཏེ། དེ་ནི་བག་ཆགས་ཀྱི་འབྲེལ་ཆོད་པས་སྐྱེ་བ་འདི་ཉིད་ལ་འོད་ལུས་འགྲུབ་སྟེ་འཚང་རྒྱ་བའི་རྟགས་དང་། འབྲིང་རྨི་ལམ་དུ་ཤེས་ཤིང་སྤྲུལ་བསྒྱུར་ལ་གོམས་པས་ངེས་པར་བར་དོ་ངོས་ཟིན་ནས་གྲོལ་བའི་རྟགས་དང་། ཐ་མས་བག་ཆགས་ངན་པའི་རྨི་ལམ་རྒྱུན་ཟད་ནས་བཟང་པོ་ཤ་སྟག་རྨི་བར་འགྱུར་ཏེ་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པར་དབུགས་འབྱིན་པའི་རྟགས་སོ། །རྟགས་སྒོ་གསུམ་ལ་འཆར་བ་ནི། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་མཐོང་བའི་རྟགས་སུ། ལུས་བྱ་རྩོལ་ལ་མི་གནས་ཏེ་རྩ་དལ་བས་རུས་སྦལ་འཁར་གཞོང་དུ་བཅུག་པ་ལྟར་གཡོ་འགུལ་མེད། ངག་བརྗོད་གཞི་དག་པས་ལྐུགས་པ་ལྟར་སྨྲ་སྙིང་མི་འདོད། སེམས་འཛིན་མེད་རང་གྲོལ་དུ་རྟོགས་པས་མཁའ་འགྲོ་སྙི་ལ་ཚུད་པ་ལྟར་གར་གཏད་དུ་སྡོད་པའོ། །ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྣང་བ་མཐོང་བའི་རྟགས་སུ་རླུང་དབུ་མར་ཐིམ་ནས་བཟང་ངན་དུ་རྟོག་པ་མེད་པས་ལུས་སྐྱེས་བུ་ནད་ཀྱིས་གདུང་བ་ལྟར་བྱི་དོར་དང་རྒྱན་གྱིས་ཚུལ་འཆོས་མི་བྱེད། ངག་དགག་སྒྲུབ་ལས་འདས་པས་སྨྱོན་པ་རང་ཚིག་བརྡོལ་བ་བཞིན་ཅལ་ཅོལ་བྱུང་རྒྱལ་དུ་སྨྲ། སེམས་རྟོག་ཚོགས་རང་སར་གྲོལ་བས་སྐྱེས་བུ་རྩི་དུག་གིས་ལན་བདུན་མྱོས་ཏེ་འཆི་ངེས་སུ་ཤེས་པ་ལྟར་དྲན་སེམས་སླར་འཁོར་བར་མི་ལྡོག་པར་ཐག་ཆོད་པའོ། །རིག་པ་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་རྟགས་གསུམ་ནི། ལུས་རྩ་རླུང་ལ་དབང་འབྱོར་བས་གླང་པོ་ཆེ་འདམ་དུ་ཚུད་པ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་འདོན་པ་ལྟར་འབྱུང་བ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཐོགས་མེད་པར་ཟང་ཐལ་དུ་འགྲོ། ངག་སྨྲ་བརྗོད་ལས་འདས་པར་ཤེས་པས་གྲུལ་བུམ་གྱི་ཕྲུ་གུས་གླུ་བླངས་བ་ལྟར་གཞན་གྱི་ཡིད་འཕྲོག་ཅིང་དད་པར་བྱེད། སེམས་ཀ་དག་ཡེ་གྲོལ་བསྐྱར་གཞི་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་པས་འབྲུམ་ནད་བྱང་བའི་སྐྱེས་བུ་ལྟར་ཁམས་གསུམ་དུ་སླར་མི་ལྡོག་པར་ཡིད་ཆེས་པའོ། །ཆོས་ཟད་ཀྱི་སྣང་བ་མཐོང་བའི་རྟགས་སུ་ལུས་གདོས་བཅས་དག་པས་དུར་ཁྲོད་ཀྱི་མི་རོ་ལྟར་གཤེད་མ་བྱུང་ཡང་ཡ་ང་བ་དང་བག་ཚ་བ་མེད། ངག་བརྗོད་མེད་དུ་རྟོགས་ནས་བརྗོད་པ་སྟོངས་བས་བྲག་ཆ་ལྟར་ཟུང་ཟད་ཏེ་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་ཟློས། སེམས་འཛིན་རྟོག་ལྷག་མེད་དུ་དག་པས་བར་སྣང་གི་ན་བུན་ཡལ་བ་ལྟར་སྐད་ཅིག་ལ་སངས་རྒྱ་བར་ནུས་པའོ། །དེ་ཡང་རྩ་རྒྱུད་ལས། སྡོད་པ་གསུམ་གྱིས་ཚད་བཟུང་བ། །རྨི་ལམ་ལྡོག་དང་ལུས་ངག་ཡིད། །རྟགས་དང་ཚད་ནི་ངེས་བཟུང་བའོ། །ཞེས་སོ། །ཞར་ལ་འདི་ཡང་ཤེས་དགོས་ཏེ། རྒྱུད་ལས་གསུངས་པའི་དོན་མདོར་བསྡུས་ན། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་སྣང་བ་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ཁ་ཅིག་ཚིག་ཙམ་ལས་གཏིང་མ་དཔོག་པའི་རིགས་འགའ་ཞིག་ལ། ལུས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྤྲུལ་ནུས་པ་དང། ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་སུ་ཤར་བ་དང་། གྲིབ་མའམ་མེ་ལོང་ལ་གཟུགས་བརྙན་གཉིས་པར་འཆར་བ་དང་། གཞན་སེམས་ཤེས་སྙམ་བྱེད་པ་སོགས་བྱུང་ན་ཁྲོ་བོར་བསྒོམ་པ་དང་། དྲག་སྔགས་དང་། ཧཱུྃ་གླུ་བརྗོད་ཅིང་གུ་གུལ་བདུག བདུད་རྩི་ཆེ་ཆུང་གིས་མགོ་མཇུག་མེད་པར་བཀྲུ། ལྡེར་ཚོ་རྙིང་པའི་འདག་པ་ཡན་ལག་ལ་བྱུག་གོ། གཞན་དུ་བགེགས་བླ་སློབ་དང་། ཡི་དམ་དུ་བརྫུས་ཏེ་བྱུང་ན་སེམས་བསྐྱེད་དང་སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པས་སེལ་ལོ། །ཁྱད་པར་དག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཁའ་འགྲོ་མ་ཡིན་པར། སྣ་ཚོགས་ལ ས་ཀྱི་མཁའ་འགྲོས་ནམ་མཁའ་ནས་གཟུགས་སྟོན་ཅིང་ལུང་སྟོན་པ་སོགས་བྱེད་ཅིང་ཐུན་མོང་གི་དངོས་གྲུབ་ཙམ་སྒྲུབ་པ་འོང་། དེ་ཡང་དག་པ་མིན་རྟགས་སུ་ཤེས་པ་འགྱུར་ཞིང་སྔར་བས་ཆགས་སྡང་དགག་སྒྲུབ་སོགས་ཇེ་འཕེལ། ཆོས་དང་ཇེ་འགལ་དུ་འགྲོ་ན་བདག་ཉིད་མཁའ་འགྲོ་མའི་དབང་དུ་སོང་བ་ཡིན་ལ། རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པས་མཁའ་འགྲོ་མ་བདག་གི་དབང་དུ་གྱུར་ནས་བསླུ་མི་ནུས་ཏེ། དེ་རྣམས་བར་ཆད་བདུད་ཀྱི་རྟགས་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་པས། ཉམས་དང་རྟགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སོ་སོར་མ་ནོར་བར་བརྟགས་ཏེ་བར་ཆད་བདུད་ཀྱི་དབང་དུ་མི་གཏོང་བའི་ཐབས་ལ་བརྩོན་དགོས། ཡང་རླུང་སེམས་འདུས་ཚུལ་གྱི་རྐྱེན་ལས་ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གློ་བུར་དུ་སྐྱེ་བ་དང་། ནམ་མཁར་ལྷ་སྐུ་དང་འོད་སྣང་འཁྲིགས་པ་སོགས་མ་ངེས་པར་བྱུང་ན་འཕེལ་འགྲིབ་ཉམས་ཀྱི་རྟགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས། སྐབས་སུ་ཆུ་ཡི་དཀྱིལ་དུ་འདུག་ཏེ་ཤིང་གི་བྱང་བུ་སོར་བཅུ་དྲུག་པའི་བར་དུ་མཇིང་པ་ལྟེམས་ནས། ལུས་ལ་ཙན་དན་དང་ཏིལ་གྱི་མར་ཁུས་བསྐུ་མཉེ་བྱ་ཞིང་བསིལ་བའི་ཁ་ཟས་བརྟེན། སྐྱེ་མེད་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཨ་ཡིག་བགྲང་བ་སོགས་བྱས་པས་ཉམས་སྣང་ལ་གོལ་འཕྱུག་སོང་བ་དེ་ཡང་དག་པའི་ལམ་དུ་སོར་ཆུད་པར་ནུས་སོ། །ཡང་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་ཡན་ལག་ལ་དབང་ཐོབ་པས་ལུས་ཤིང་བལ་ལྟར་ཡངས་ཤིང་ཟོ་མདོག་བཟང་ལ། སྐྲ་དཀར་དང་གཉེར་མ་མེད་པ་དང་། སྐྲ་སེན་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་ཆད་པ་དང་། ལུས་ལ་རིགས་ལྔའི་ཕྱག་རྒྱ་དང་། སྐུ་གཟུགས་ཡི་གེའི་རྣམ་པ་གསལ་བ་དང་། གཞོན་ཤ་ཆགས་ཤིང་སྐྲ་དཀར་ནག་པོར་འགྱུར་ནས་སེའུ་སྐྱེ་བ་སོགས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ངག་ལ་བདེན་པ་འགྲུབ་པ་དང་། ཅི་སྨྲས་གཞན་ལ་ཕན་པ་དང་། འཁྲུལ་བའི་ཚིག་མི་འབྱུང་ཞིང་ཆོས་སྣ་ཚོགས་རང་རྡོལ་དུ་ཤེས་པ་དང་། གཏམ་རྒྱུད་དང་སྒྲ་སྐད་སྣ་ཚོགས་ཤེས་པ་དང་། ཉན་རང་བྱང་སེམས་ཀྱི་གསུང་ཐོས་ཤིང་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་མེད་པ་སོགས་དང་། སེམས་ཏིང་འཛིན་ལོ་ཟླར་བརྟན་པ་དང་། ཟས་གོས་མི་དགོས་ཤིང་། རླུང་གར་གཏད་དུ་འདྲོངས་པ་དང་། འདས་མ་འོངས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་དག་པས་བྱ་བའི་ཁྲིགས་འགག་པ་དང་། ཚད་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་ཞིང་ཉོན་མོངས་མི་འཆར་བ་སོགས་ནི་མི་འགྱུར་གསང་བའི་རྟགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་ལའང་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་བློས་མ་གོས་ཤིང་རེ་དོགས་ཀྱི་མཐར་མ་ལྷུང་བ་ནི་གནད་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། རང་ཤར་ལས། མཁའ་འགྲོ་མ་དག་ལུང་སྟོན་པ་བྱུང་ན་ཉམས་བལྟ་བ་ཡིན་པས་དགོངས་པ་ལ་གཏད་དོ། །ཞེས་དང་། ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་དུས་ན་བདུད་ཀྱིས་བསླུ་བར་ངོ་ཤེས་པར་ཀྱིས་ཤིག ཉམས་ང་བ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ཀློང་རྡོལ་བའི་དུས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་འཇུག་ཕྱོགས་ངོ་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།།

ཐོབ་པ་གསུམ་གྱི་གཟེར་གདབ་པ།

གསུམ་པ་ཐོབ་པ་གསུམ་གྱི་གཟེར་གདབ་པ་ནི། ཕྱི་སྣང་བ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་རྐྱེན་སྣང་ཞིང་ཁམས་སུ་འཆར། དེ་དུས་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་རིག་པ་གཏད་ན། དེ་རྣམས་ལ་རིག་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་གནས་པའི་གནད་ཀྱིས་ལས་ལ་བཟང་ངན་མེད་པར་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་པར་བྱེད་ནུས་ཤིང་། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་གཏད་ན་གཡོ་ཞིང་སྒྲ་འབྱིན་པ་སོགས་བྱེད་ནུས་ཏེ། ཨོ་རྒྱན་ཆེན་པོས་རྗེ་འབངས་གྲོགས་དང་བཅས་པ་མཆོག་གི་གོ་འཕ ང་ལ་བཀོད་པ་དང་། ཉི་མ་སྟོད་ལ་མནན་ཞིང་རྫ་རི་ཉིལ་བ་ཧཱུྃ་སྒྲས་བཟློག་པ་སོགས་དང་། རྔ་ཡབ་སྲིན་པོའི་ཡུལ་གླིང་སྐུ་གསུམ་གྱི་ཞིང་ཁམས་སུ་བསྒྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །ནང་རྡོ་རྗེ་ལུས་ལ་དབང་ཐོབ་པས་གདོས་བཅས་འོད་གསལ་དུ་དག་ནས་སྐུ་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་སྨོན་ལམ་མཐུན་པའི་འགྲོ་བ་སུམ་སྟོང་རིག་པ་གཏད་པའི་མོད་ལ་ལས་ལ་བཟང་ངན་མེད་པའི་གནད་ཀྱིས་གྲོལ་བར་མཛད་ནས། ན་བུན་དབྱིངས་སུ་དེངས་བ་བཞིན་ནང་དབྱིངས་སུ་ཞུགས་ནས། སླར་ཡང་ནང་གསལ་ཐིམ་ལ་མ་རྨུགས་པའི་གདངས་ཕྱིར་གསལ་དུ་སྣང་བ། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཞིང་ཁམས་ཆེན་པོ་ནས་བྱད་དང་མེ་ལོང་གི་རྣམཔར་ཤར་བ་ཕྱེད་སྤྲུལ་ལོངས་སྐུ་སོགས་དང་། གསང་གསུམ་མི་ཟད་པ་རྒྱན་གྱི་འཁོར་ལོ་ལས་གདུལ་བྱ་སོ་སོའི་ཁམས་དབང་མོས་པར་འཚམས་པའི་ལོངས་སྐུ་དང་། མཆོག་གི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང་། བཟོ་དང་སྐྱེ་བ་སོགས་སྤྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འགྲོ་དོན་རླབས་ཆེན་མཛད་ནུས་པའོ། །གསང་བ་རླུང་སེམས་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ནི། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་པོ་བྱས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་རིག་པ་གཏད་པས་རང་དང་མཉམ་པར་གྲོལ་ནུས་ཤིང་། རི་གླིང་ནས་རི་གླིང་། འཇིག་རྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་སོགས་སུ་ཟང་ཐལ་དུ་འགྲོ་བ་དང་། མངོན་ཤེས་དཔག་ཡས་ཕྱོགས་མེད་དུ་འཆར་བ་སྟེ། སྔ་མ་ལས། ཐོབ་པ་གསུམ་གྱི་གཟེར་གདབ་པས། །ཟག་བཅས་ཕུང་པོ་མི་སྣང་ངོ། ཞེས་སོ། །

གདེངས་བཞིས་གྲོལ་ཚད་བསྟན་པ།

བཞི་པ་གདེངས་བཞིས་གྲོལ་ཚད་བསྟན་པ་ནི། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ཚད་ནི་གདེངས་བཞིའི་རྣལ་འབྱོར་ཉིད། ཅེས་དང་། རིན་ཆེན་སྤུངས་པ་ལས། མི་འགྱུར་ལྟ་བའི་གདེངས་ཆེན་བཞིས། །མི་ལྡོག་ཡེ་ཤེས་ཚད་ཀྱང་བཟུང་། ཞེས་པས། དེའི་ཚེ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་གདེངས་ཆེན་པོ་བཞི་ཡིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚད་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་རང་རིག་ཡེ་ནས་མ་འཁྲུལ་བའི་ཐོག་ཏུ་བདེ་སྡུག་མྱོང་བ་མི་སྲིད་པར་ཤེས་པས་རིགས་དྲུག་གི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཚེ་ཚད་ཐོས་ཀྱང་ངན་འགྲོར་ལྟུང་བས་འཇིགས་པ་དང་དོགས་པ་མེད་པའི་གདེངས་དང་། འཁོར་བ་མིང་ཙམ་ཡང་མ་གྲུབ་པར་ཤེས་པས་རྒྱུ་འབྲས་རྣམ་སྨིན་མྱོང་བ་ལ་རེ་དོགས་མེད་པའི་གདེངས་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཤིས་ལ་འཁྲུལ་གྲོལ་མི་སྲིད་པར་ཤེས་པས་ཐོབ་བྱ་མཐར་འཛིན་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་རེ་སྨོན་དང་རྩོལ་སྙམ་མེད་པའི་གདེངས་དང་། རང་རིག་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་སངས་རྒྱས་རྒྱུ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མེད་པར་ཤེས་ཤིང་གཤིས་ཐོག་དེར་ཕེབས་པས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐོས་ཀྱང་མཚན་འཛིན་དང་དགའ་བྲོད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་དག་པའི་གདེངས་སྟེ་རྣམ་པ་བཞིས་ཚད་དུ་བསྐྱོལ་ནས་ཉམས་ལེན་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལྟར་མཐའ་རྟེན་བཞིའི་དགོས་པ་ཡང་། རྒྱུད་ལས། གནས་སྐབས་སུ་རང་ཐད་ཀྱི་དོན་རྣམས་སོ་སོར་འགྲུབ་ཅིང་། མཐར་ཐུག་གོང་མའི་ཡོན་ཏན་རྟོགས་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་མེད་ན་མཐར་ཕྱིན་མི་ནུས་པ་ཡང་རྒྱུད་ལས། མཐའ་རྟེན་དག་གི་མན་ངག་གིས། །གོང་མའི་ཡོན་ཏན་མཐའ་རུ་ཕྱིན། ཞེས་དང་། མཐའ་རྟེན་གནད་ཀྱི་རྒྱབ་མེད་ན། །རྫོགས་ཆེན་ཉམས་ལེན་མཐར་མི་ཕྱིན། ཅེས་སོ།།

འབྲས་བུའི་གྲོལ་ཚུལ་བསྟན་པ།

ཐུན་མོང་གི་གྲོལ་ཚུལ།

གསུམ་པ་འབྲས་བུའི་གྲོལ་ཚུལ་བསྟན་པ་ལ། ཐུན་མོང་དང་། ཁྱད་པར་གྱི་གྲོལ་ཚུལ་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་ཐུན་མོང་གི་གྲོལ་ཚུལ་ལའང་གསུམ་ལས། སའི་ནོན་ཚུལ་ནི། རང་ཤར་ལས། ས་ཞེས་བྱ་བ་ལོགས་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་མཐོང་བའི་གང་ཟག་གཅིག་ལ་ས་རྣམས་རྫོག ས་ནས་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་ངོ་སྤྲོད་བསྟན་པའི་གང་ཟག་དེ་དང་པོ་བདེན་པ་མཐོང་བའི་དུས་ན་དེ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེས་པ་ནི་ས ་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །དེ་ཡང ་རང་གི་སྣང་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པ་ནི་ས་གཉིས་པ་དྲི་མ་མེད་པའོ། །དེ་ནས་དེ་ལ་གོམས་པ་ནི་ས་གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ནས་དེ་ལ་གོམས་ནས་འོད་ཀྱི་སྣང་བ་མཐོང་བ་ནི་བཞི་པ་འོད་འཕྲོ་བའི་ས་ནོན་པའོ། །དེས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མཐོང་བ་དེ་ལ་གོམས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྦྱངས་ནས་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དེ་ནི་ལྔ་པ་སྦྱོང་དཀའ་བའི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནས་འོད་ལས་ཐལ་བའི་སྐུ་མཐོང ་བའི་ཚེ་དྲུག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནས་གོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རིང་དུ་སོང་བའི་ཚེ་བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བའི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནས་དེའི་ངང་ལ་ཡོན་ཏན་རྫོགས་པ་ནི་བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བའི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནས་ཡོན་ཏན་དེ་ལ་མི་གཡོ་བར་གནས་པ་ནི་དགུ་པ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་ཤེས་པ་ཟིན་ནས་སྣང་བ་ལྷུག་པར་ཤར་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལྟ་བུར་མཐོང་ནས་བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནི་གང་ཟག་གི་བདེན་པ་མཐོང་བ་དབུགས་འདི་ཉིད་མ་བོར་བ་ལ་ནོན་པའོ། །གང་ཟག་དབུགས་བོར་བ་རྣམས་ལ་འདི་ལྟར་ནོན་པ་ཡིན་ནོ། །འཁྲུལ་བ་འགགས་ནས་ཚོམ་བུའི་སྣང་བ་ཤར་བ་ནི་བཅུ་གཅིག་ཀུན་ཏུ་འོད་ཀྱི་ས་ནོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྣང་བ་དེ་ལ་མ་ཆགས་པར་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་གོས་པ་ནི་བཅུ་གཉིས་པ་མ་ཆགས་པདྨ་ཅན་གྱི་ས་ནོན་པ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ཐུགས་ཀ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཟེར་ཐག་ཤར་ནས་ནམ་མཁའི་མཐོངས་ནས་འོད་ཀྱི་ཚོམ་བུ་ལྔ་འཁོར་ལོའི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་ནི་བཅུ་གསུམ་ཡི་གེ་འཁོར་ལོ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་གནས་པ་ནི་བཅུ་བཞི་པ་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ས་ལ་ངེས་པ་རྙེད་པ་ནི་བཅོ་ལྔ་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནས་ཀ་དག་གི་ས་ལ་ཡེ་ཤེས་ལྷུག་པར་ཤར་བས་དེའི་གོང་ན་གཞན་མེད་པ་ནི་བཅུ་དྲུག་པ་ཡེ་ཤེས་བླ་མའི་ས་ནོན་པའོ། །ཞེས་དང་། ཀློང་གསལ་ལས། བདེན་པ་མཐོང་བའི་གང་ཟག་གིས། །དང་པོའི་ས་ནས་བཅུ་དྲུག་བར། །རིམ་པར་ཉམས་སུ་བླངས་པས་འབྱུང་། །གཞན་དང་སྒོ་བསྟུན་གནས་སྐབས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་འབྲས་བུའི་ཐོབ་ཚུལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་རབ་དང་ལྡན་པའི་བདེན་མཐོང་གི་རྣལ་འབྱོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་མངོན་སུམ་དང་པོར་མཐོང་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནས། བཅུ་དྲུག་པ་ཡེ་ཤེས་བླ་མའི་སའི་བར་རྣམས་རིམ་གྱིས་བགྲོད་ནས་སོ། །སངས་རྒྱ་ལུགས་ནི་ཐུན་མོང་དུ་སངས་རྒྱ་བ་ཞེས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་ཏེ་མངོན་པར་སངས་རྒྱ་བའོ། །རྟགས་ཀྱི་འབྱུང་ཚུལ་ནི། རླུང་ཚད་ལ་ཕེབས་པས་འདས་པའི་དུས་སུ་སྒྲ་འབྱུང་ཞིང་། དེ་བཞིན་དུ་འོད་ཚད་ལ་ཕེབས་པས་འོད་དག་དང་། དབྱིངས་ཚད་ལ་ཕེབས་པས་ས་གཡོ་བ། ཐིག་ལེ་ཚད་ལ་ཕེབས་པས་སྐུ་གདུང་དང་རིང་བསྲེལ། ཞིང་ཁམས་ཚད་ལ་ཕེབས་པས་འཇའ་ཚོན། སྐུ་ཚད་ལ་ཕེབས་པས་སྐུ་རྣམས་རིམ་པར་འབྱུང་སྟེ། གྲོལ་ལུགས་དེ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་། སྙིང་གི་མེ་ལོང་གི་རྒྱུད་ལས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཡང་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་། མངོན་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་པའོ། །ཞེས་དང་། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནི་འོད་དང་སྒྲ་དང་སྐུ་དང་གདུང་དང་ས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ངོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །

ཁྱད་པར་གྱི་གྲོལ་ཚུལ།

གཉིས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཁྱད་པར་གྱི་གྲོལ་ཚུལ་ནི། སྒོ་གསུམ་མཚན་མར་འཛིན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཕྲ་རགས་ཀྱི་ཚོགས་འབྱུང་ལུས་ཀྱི་འཛིན་ཆགས་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་རང་སར་སངས་ནས། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པར་ཡེ་ཐོག་དང་པོའི་གཞིར་རང་གྲོལ་ནས། ངོ་བོ་སྐུ་དང་། རང་བཞིན་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས། ཐུགས་རྗེ་མཛད་པའི་ཕྲིན་ལས་སུ་རྒྱས་པས་སྐུ་གསུམ་དང་ཡེ་ཤེས་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་ཅིང་ཐུགས་རྗེ་ལ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པ་དེ་ལ་ཆོས་ཟད་ཀ་དག་གི་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་སྐུ་གསུམ་གྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོན་ཏན་ཕྲིན་ལས་མ་ལུས་པ་ལྷུན་གྱིས་རྫོགས་ཤིང་། འགྲོ་བའི་དོན་འཁོར་བ་མ་སྟོང་གི་བར་ཏུ་འབད་པ་མེད་པར་འགྲུབ་པ་སྟེ། རྒྱུད་སྙིང་གི་མེ་ལོང་ལས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་པའོ། །ཞེས་དང་། རང་ཤར་ལས། མཚན་མར་འཛིན་པའི་འཁོར་བ་སངས། །ཡེ་ཤེས་སྐུ་ཉིད་དོན་ལ་རྒྱས། །སངས་རྒྱས་ཞེས་ཀྱང་དེ་ལ་བྱ། ཞེས་དང་། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། གྲོལ་བ་ཉིད་ནི་ཐོག་མའོ། །ཞེས་དང་རྒྱུད་ལས། ངོ་བོ་སྟོང་གསལ་ཡེ་ཤེས་སྐུ། །རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་ཕྱོགས་རིས་མེད། །དབྱེར་མེད་ཆེན་པོར་ཡེ་སངས་རྒྱས། ཞེས་དང་། རྩ་རྒྱུད་ཐལ་འགྱུར་ལས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྐུ་དང་གསུང་། །ཐུགས་དང་ཡོན་ཏན་ཕྲིན་ལས་སོ། །སྐུ་ནི་སྟོང་དང་གསལ་བ་དང་། །མཚན་མ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །གསུང་ནི་སྒྲ་ཚིག་མིང་དང་བྲལ། །བརྗོད་ཅིང་གླེང་གཞི་ཉིད་བྲལ་ལོ། །ཐུགས་ནི་བསམ་དང་འགྱུ་མེད་པས། །འཕྲོ་ཞིང་དཔྱོད་པ་རྣམས་ལས་འདས། །ཡོན་ཏན་ཕྱིར་མི་འོང་དང་ལྡོག་པ་མེད། །དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་ཁྱབ་པ་དང་། །རང་བཞིན་བཅོས་པ་མེད་པའོ། །ཕྲིན་ལས་མ་བྱུང་མ་སྐྱེས་བྱས་པ་མེད། །ཤུགས་འབྱུང་བ་དང་འགགས་པ་མེད། །མ་བྱས་བྱས་པ་མེད་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་སྐུ་ལ་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོན་ཕྲིན། །སྐུ་ནི་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད། །གསལ་དང་གསལ་བྱེད་རིག་པས་ཁྱབ། །གསུང་ནི་རང་བྱུང་རང་སྣང་དང་། །སྤྲོ་བསྡུ་སྣང་བའི་འཁོར་ལོའོ། །ཐུགས་ནི་རྒྱུན་ཆད་མེད་གཟིགས་དང་། །མཁྱེན་པའི་རྩལ་དང་དགོངས་པའོ། །ཡོན་ཏན་མཚན་དཔེ་རྫོགས་པ་ལ། །དགོངས་གསལ་མངོན་ཤེས་རྫོགས་པའོ། །ཕྲིན་ལས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས། །ཕྱི་ནང་གསང་བ་རྣམས་སྤྲོས་ཏེ། །སོ་སོའི་རིགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཡང་། །རང་བྱུང་ལྗགས་ལས་རྣམ་སྤྲོས་ཏེ། །འཁོར་ལ་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོན། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་སྐུ་གསུང་ཐུགས། །ཡོན་ཏན་ཕྲིན་ལས་རྣམ་པ་ལྔ། །སྐུ་ནི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ལ། །གདུལ་བྱ་གང་འདུལ་ལུས་སྤྲུལ་ཏེ། །གསུང་ནི་ཚིག་སྦྱོར་ལེགས་པ་ལ། །ཚངས་དབྱངས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་བཞི། །ཐུགས་ནི་ཤེས་བྱའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས། །རང་གཞན་དོན་གཉིས་རྫོགས་པར་གནས། །ཡོན་ཏན་མཁྱེན་པ་རྫོགས་པ་དང་། །ཕྲིན་ལས་ཕྱི་ནང་གསང་བ་ཡི། །མཛད་པ་མ་ལུས་རྫོགས་པ་སྟེ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྔར་གནས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་སྐུ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ། ལོངས་སྐུ་མཚན་དཔེར་གསལ་བ། སྤྲུལ་སྐུ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ། མི་འགྱུར་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་ནི་དེ་དག་གི་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་དག་པ་གཉིས་ལྡན་ཏེ། གདོད་ནས་དྲི་མ་མེད་པས་རང་བཞིན་དག་ཅིང་། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་རང་ངོ་ཤེས་པས་དག་པའོ། །མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྐུ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་དང་ཕྲིན་ལས་འཁོར་བ་མ་སྟོང་གི་བར་དུ་མཛད་པ་སྟེ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་རང་ཤར་རང་གསལ་རང་གྲོལ་ཆེན་པོ། གདོད་མའི་གཞི་ཀ་དག་གི་ས་ལ་གཞི་ཇི་བཞིན་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ལྷུན་གྲུབ་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཟབ་དོན་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཁྲིད་རིམ་རྣམས་མཐར་ཕྱིན་ནས།