སྐབས་བཞི་པའི་ཚིག་དོན་མཐའ་དཔྱོད།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་རྩ་འགྲེལ་རྣམས་གསལ་བར་བྱེད་པ་བློ་བཟང་དགོངས་རྒྱན་གདོང་ལྔའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དབྱངས་ལས་སྐབས་བཞི་པའི་ཚིག་དོན་མཐའ་དཔྱོད་བཞུགས་སོ། །

རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་གཅིག་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་གཅིག་རྒྱས་པར་བཤད་པ། རྣམ་དཔྱོད་དབྱར་སྐྱེས་གཞོན་ནུའི་ལང་ཚོ་འགྲོ་ལ་ངོམས་པའི་སྒྱུ་འཕྲུལ་གྱིས། །མཐོན་མཐིང་ཟུར་ཕུད་ལོ་འདབ་བསྐྱོད་ལས་ཅུང་ཟད་གཡོན་དུ་ལེགས་འཕྱང་ཞིང་། །མཚན་དཔེའི་རང་སྣང་མཚམས་སྤྲིན་མཛེས་མས་མི་ཕྱེད་ཕྱག་རྒྱས་དམ་འཁྱུད་ལ། འཇམ་དབྱངས་རང་གཟུགས་མི་ཡི་གར་མཁན་ཡོངས་འཛིན་མཁས་པའི་དབང་པོ་རྒྱལ། །འདི་ན་འབྲུག་གི་སྒྲ་དབྱངས་ཀྱིས། །གདོངས་མཐའི་མངལ་ནི་འཛིན་བྱེད་ན། །རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་ཚུལ་ལུགས་ཀྱིས། །སྐལ་བཟང་ངལ་སོ་ཅིས་མི་བྱེད། །ཚུལ་འཆོས་བཟང་རྫུའི་སུམ་བརྩེགས་གྲོང་། །རིགས་པའི་ཉག་ཕྲན་གྱིས་འཇོམས་པའི། །རིགས་གཞུང་སྨྲ་བའི་མགྲིན་སྔོན་ཅན། །ལྗོངས་འདིར་ཁོ་བོའི་བླ་མ་ཙམ། །མང་དུ་ཐོས་པའི་རྣ་བའི་ཁུང་། །རྨོངས་པའི་འདམ་གྱིས་ཆེར་འགགས་ཀྱང་། །གཞན་སྣང་བཅོས་མའི་གཟུགས་བརྙན་གྱིས། །སྒྲ་འཛིན་ཅན་གྱི་གྲལ་ཕྱིར་སྙེགས། །རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་ཙོང་ཁ་པའི། །བཞེད་གཞུང་རྣམ་བཤད་སྙིང་པོའི་དོན། །དམ་པའི་ལམ་སྲོལ་ཇི་བཞིན་དུ། །བཞི་པའི་ཚིག་དོན་ཕྱེ་ཡིས་ཉོན། །

རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་བསྒོམ་བྱ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་བསྒོམ་བྱ་བཤད་པ། གཉིས་པ་སྦྱོར་བ་བཞི་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། །དབང་དུ་བྱེད་པ་རྒྱུ་འབྲས་དང་། བསྟན་པ་རྒྱུ་འབྲས་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། དབང་དུ་བྱེད་པའི་
རྒྱུ་རྣམ་ཀུན་སྦྱོར་བ་། འབྲས་བུ་རྩེ་མོའི་སྦྱོར་བ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། འབྲེལ་བཀོད་པས་མཚམས་སྦྱར་པ། ལེའུའི་གཞུང་བཤད་པ། སྐབས་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སྐབས་དང་པོ་གསུམ་དུ་མཁྱེན་གསུམ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་དང་། འདིར་དེའི་རྣམ་པ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ལ་ཟློས་སྐྱོན་མེད་དེ། སྔར་རང་རྒྱུད་ལ་བསྒོམ་བྱའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི། ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བཅུ་པོ་ཐམས་ཅད་དང་། ལམ་ཤེས་ཀྱི་སོ་དྲུག་དང་། གཞི་ཤེས་པའི་ཉེར་བདུན་མ་ལུས་པ་བསྡུ་བའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་སྟེ་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་བཤད་པས་བརྗོད་ཚུལ་དང་དགོས་པ་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཡོད་དེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་མ་ལུས་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགོས་པ་ཡོད་དེ། དེ་མ་ལུས་པ་དབང་དུ་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་སྤང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་དབང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དུ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བསྡུས་ནས་སྒོམ་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། རྩེ་སྦྱོར་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མི་འཐད་པར་ཐལ། དེའི་རྣམ་པ་ལ་དབང་ཐོབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བསྡུས་ནས་སྒོམ་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་ལམ་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་སྣང་བའི་ཀུན་རྫོབ་ཡོད་པར་ཐལ། ཁྱོད་ལ་སྣང་བའི་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཁྱོད་སྟོང་ཉིད་ལ་གཉིས་སྣང་ནུབ་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །རྣམ་པ་བརྒྱ་བདུན་རྩ་གསུམ་བདེན་སྟོང་སྤྲོས་བྲལ་དུ་ཞི་ལྷག་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་སྦྱོར་བས་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་དུ་བསྡུས་ནས་སྒོམ་པ་མཁྱེན་གསུམ་བསྡུས་སྒོམ་གྱི་དོན་ཡིན་ཟེར་ན། མི་འཐད་པར་ཐལ། ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་སོགས་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བས་སྒོམ་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། འགྲེལ་པ་ལས། རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་མཚན་ཉིད་དེ། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་སྐབས་བཞི་པའི་བསྟན་བྱའི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་རྣམ་རྫོགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྦྱོར་བ་ཡིན་ཟེར་ན། རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཡིན་ན་སྐབས་འདིའི་བསྟན་བྱའི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཁྱོད་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཡིན་དགོས་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། སྟོང་ཉིད་མ་རྟོགས་པའི་བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མཚན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་སོགས། །ཞེས་པའི་བསྟན་བྱའི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་ཚོགས་བསགས་ནས་འཚང་རྒྱ་བའི་འགོ་རྩོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཐོག་མ་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་སྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད། དབྱེ་ན་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ། ས་མཚམས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཚོགས་ལམ་ནས་རྒྱུན་མཐའི་བར་དུ་ཡོད། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བསྡུས་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དེ་མཁྱེན་གསུམ་བསྡུས་སྒོམ་གྱི་དོན་ཡིན། གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལ། ཁོ་ན་རེ། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་ལྷག་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་སྦྱོར་བས་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཉམས་ལེན་དུ་བསྡུ་བ་མཁྱེན་གསུམ་བསྡུས་སྒོམ་གྱི་དོན་ཡིན་པར་ཐལ། དམ་བཅའ་འཐད་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། འདོད་ན། མ་ཡིན་པར་ཐལ། ལམ་རིམ་ལས། མི་རྟག་པ་དང་། འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྦྱང་བ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིད་འགྱུར་བའི་མྱོང་བ་སྐྱེ་བ་ཡང་ཞི་གནས་ལ་རག་ལས་པ་ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསལ་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལེའུའི་གཞུང་བཤད་པ་ལ། རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་སྤྱིའི་རྣམ་གཞག་དང་། ཐར་པ་ཆ་མཐུན་ནས་བཟུང་སྟེ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ། སྦྱོར་བ་སྒོམ་པའི་སྐྱོན་ཡོན། སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་མ་ལུས་པའི་གཉེན་པོ་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་བཤད་པ། བདེན་འཛིན་དངོས་སུ་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ངོས་གཟུང་བ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། མདོར་བསྟན་པ། རྒྱས་པར་བཤད་པ། དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ། རྩ་བ་དང་། འགྲེལ་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། གཞི་བདེན་བཞི་མི་རྟག་སོགས་བཅུ་དྲུག་ཤེས་པ་ཡི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རྣམས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་། དེའི་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤར་བའི་སྒོ་ནས་དེ་དག་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཅན། འདིའི་བསྟན་བྱའི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་འཇོག་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། གཉེན་པོ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད་དེ། ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཁ་ཅིག །རྣམ་པ་ལ་དོན་རྣམ་དང་ཤེས་རྣམ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ནས། དང་པོ་བསྒོམ་བྱ་ཡིན། ཕྱི་མ་བསྒོམ་བྱ་མ་ཡིན་ཟེར་ན། མི་འཐད་པར་ཐལ། ཕུང་པོ་མི་རྟག་པར་སྒོམ་པའི་གང་ཟག་ཡིན་ན། དེ་མི་རྟག་པར་རྟོགས་པའི་བློ་སྒོམ་པའི་གང་ཟག་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །སྔ་མ་ལས་བཟློག་སྟེ་སྨྲ་བ་ཡང་མི་འཐད་དེ། གཟུགས་མི་རྟག་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟོགས་པའི་བློ་སྒོམ་ན་གཟུགས་མི་རྟག་པར་སྒོམ་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་། ཁས་བླངས་གཉིས་ཀ་མི་འཐད་དེ། རྣམ་བཤད་ལས། ཁ་ཅིག །དོན་རྣམ་དང་ཤེས་རྣམ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ནས་བསྒོམ་བྱ་གང་ཡིན་མི་མཐུན་པ་སོ་སོར་འདོད་པ་ལ་ནི་སྙིང་པོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། མི་རྟག་པ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྒོམ་བྱར་འདོད་པ་དེས་ཀྱང་མི་རྟག་པ་སྒོམ་པར་ཁས་ལེན་དགོས་ལ། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །སྐབས་འདིར་བསྒོམ་བྱའི་གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད་འཇོག་མི་རིགས་ཟེར་ན། དེ་རིགས་པར་ཐལ། སྐབས་འདིར་གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་འཇོག་རིགས། ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་འཇོག་རིགས། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་འཇོག་རིགས་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་གྲུབ་སྟེ། མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་འཇོག་རིགས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་གྲུབ་སྟེ། རྒྱུ་དང་ལམ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་འཇོག་རིགས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་གྲུབ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་བཟུང་སྟེ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་འཇོག་རིགས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། སྐབས་འདིར་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་བཤད་པ། རང་གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལ་དམིགས་པའི་གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ལ། འདིར་བསྟན་ཤེས་རྣམ་གཅིག་འདིར་བསྟན་གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྟོན་པས། སྐབས་འདིར་གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པ་དོར་ནས་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་གཙོ་བོ་འཇོག་པ་མི་འཐད་པར་འགྲུབ་བོ། །གཉིས་པ་ནི། ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རྣམས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དེའི་ལོག་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤར་བ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་
ཡོད་དེ། ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྒོམ་བྱེད་གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་ཅན། རྣམ་པ་གསུམ་ཁོ་ནར་བཞེད་དེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཏེ་ཁྱད་པར་གྱིས་དེ་ལྟར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར།

གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཤད་པ། གཉིས་པ་ལ། གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ། ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ་། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་གྱི། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་སྤྱིར་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཁྱད་པར་དུ་ཕྱེ་ནས་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། དེ་ལྟར་གཞུང་འོག་མས་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མ་མཆིས་པའི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའོ། །ཞེས་སྡུག་བསྔལ་རྟག་པར་མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཤེར་ཕྱིན་འདི་ནི་མི་གཡོ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་ལམ་བདེན་གྱི་མི་གཡོ་བའི་རྣམ་པའི་བར་སྟོན་པའི་ཡུམ་བར་མའི་མདོ་ཚིག་འདི་ཆོས་ཅན། གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཉེར་བདུན་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་དང་པོ་གསུམ་པོ་སོ་སོ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་བཞི་དང་། ལམ་བདེན་ལ་རྣམ་པ་དེ་ནི་བཅོ་ལྔར་བཤད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །རང་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པའི་འཕགས་རྒྱུད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་གང་ཞིག །དམན་པའི་རྟོགས་རིགས་སུ་གནས་པ་དེ་གཞི་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པའི་ཆོས་ལ་ལོག་ཕྱོགས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། རང་རྒྱལ་གྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མེད་པར་ཐལ། ཁྱོད་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྟོང་རྟོགས་པའི་སློབ་པའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །གཞི་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པའི་ཆོས་ལ་ལོག་ཕྱོགས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་སྒྲོ་འདོགས་འགོག་པར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གཞི་ཤེས་ཀྱི་ཤེས་རྣམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཚོགས་ལམ་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དེར་ཐལ། མཚན་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྒོམ་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་འདྲའི་རྒྱུད་ལ་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །གཞི་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པའི་ཆོས་ལ་ལོག་ཕྱོགས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་སྒྲོ་འདོགས་འགོག་པར་བྱེད་པའི་གཞི་ཤེས་ཀྱི་འཛིན་སྟངས་སུ་དམིགས་པ་དེ་གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། དེ་ལ་ཁ་ཅིག །གཞི་ཤེས་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་ཆོས་ཅན། གཞི་ཤེས་ཀྱི་འཛིན་སྟངས་ཡིན་པར་ཐལ། དེའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེའི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེའི་རྣམ་པར་ཤར་བའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། འདོད་ན། གཞི་ཤེས་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཁྱོད་རྒྱུད་ལྡན་ཡིན་ན་ལམ་ཞུགས་ཡིན་པས་ཁྱབ་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །གཉེན་པོ་ཡིན་ན་སྐབས་བཞི་པས་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། ལམ་མ་ཞུགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལམ་ཞུགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །སྐབས་འདིར་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ན། སྐབས་འདིར་བསྟན་བྱའི་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་བསྟན་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། སྐབས་འདིར་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་ཐེག་དམན་གྱི་གཞི་ཤེས་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རྒྱན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ལ་འབྱུང་བར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལེགས་པར་ཤར་བའི་སྒོ་ནས་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཟིན་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་དེ། སེམས་དཔའི་རྒྱུད་གྱི་གཞི་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པའི་ཆོས་ལ་ལོག་ཕྱོགས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད། གསུམ་པ་འགྲེལ་པ་ལ། བདེན་པ་དང་པོ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ། ལམ་བདེན་གྱི་རྣམ་པ། གྲངས་ཀྱི་དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ནི། མཁྱེན་པ་གསུམ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྡུག་བསྔལ་རྟག་པར་མེད་པ་དང་། དོན་དམ་པར་མི་སྐྱེ་བ་དང་། དོན་གཞན་གྱི་བདག་གིས་དབེན་པ་དང་། རང་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་བདག་གི་མི་བརྫི་བ་དང་བཞི་སྟོན་པའི་ཡུམ་བར་མའི་མདོ་ཚིག་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་མི་རྟག་པ་དང་། ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་སྟོང་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་རྣམ་པ་བཞི་དག་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སྲིད་པ་དོན་དམ་པར་མེད་པའི་གནས་པ་མེད་པ་དང་། ཀུན་འབྱུང་བདག་མེད་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་དང་། རྟོག་དཔྱོད་དོན་དམ་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང་། ཡང་སྲིད་ཀྱི་རྐྱེན་ཚོར་བ་དང་སྲིད་པ་དོན་དམ་པར་མིང་མེད་པ་དང་བཞི་སྟོན་པའི་ཡུམ་བར་མའི་མདོ་ཚིག་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱིས་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་རབ་སྐྱེ་
རྐྱེན་དང་བཞི་དག་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འགོག་པ་དོན་དམ་པར་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་རྐྱེན་གྱིས་མི་འཕྲོག་པ་དང་། གྱ་ནོམ་པ་ཐར་པ་མི་ཟད་པ་དང་། དྲི་བྲལ་གྱི་འགོག་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པ་དང་བཞི་སྟོན་པའི་ཡུམ་བར་མའི་མདོ་ཚིག་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱིས་འགོག་བདེན་གྱི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འགོག་པ་ཞི་བ་གྱ་ནོམ་པ་ངེས་འབྱུངགི་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ནི་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་ཟིན་པ་དེའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། མདོར་བསྟན་པ། རྒྱས་པར་བཤད་པ། དོན་བསྡུ་བ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། གཞི་ཤེས་ཀྱི་ལམ་བདེན་གྱི་རྣམ་པ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་ཟག་པ་མེད་པའི་མཐོང་ལམ་གཅིག་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཟུང་རྟོག་གི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། མཐོང་བའི་ལམ་ཟག་པ་མེད་པ་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟོན་པའི་སྐབས་འདིར་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་གཉེན་པོ་སྟོན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ཀྱང་བསྡུས་པས་དེའི་གཉེན་པོ་བསྟན་པ་དེའི་ཕྱིར།

སྒྲིབ་གཉིས་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྒྲིབ་གཉིས་བཤད་པ། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་སྤང་གསུམ་ལས། དངཔོ་ལ། ཁ་ཅིག །སྒྲིབ་པ་གང་ཞིག །ཐར་པ་འཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་བྱེད་ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད། དེ་གང་ཞིག །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་འཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་བྱེད་དེ་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། བདེན་འཛིན་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དང་པོ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔས་ཐར་པ་འཐོབ་པ་ལ་བདེན་འཛིན་ངེས་པར་སྤོང་དགོས་པའི་ཕྱིར། གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་གཉིས་པ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར་། དེར་ཐལ་། དམན་ལམ་སྔོན་མ་སོང་གི་བྱང་སེམས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་འཐོབ་པ་ལ་ཁྱོད་ངེས་པར་སྤོང་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེས་དེ་འཐོབ་པ་ལ་ཉོན་སྒྲིབ་ངེས་པར་སྤོང་དགོས་པའི་ཕྱིར། བྱས་པ་ལ་ཁོ་ན་རེ། བདེན་འཛིན་ཆོས་ཅན། ཐར་པ་འཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་གང་ཟག་ཡིན་ན། ཁྱོད་སྤངས་པའི་གང་ཟག་ཡིན་དགོས་པར་ཐལ། ཁྱོད་དེ་ལ་བར་དུ་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རང་རྒྱལ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཐར་པ་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། འོ་ན་ཤེས་སྒྲིབ་དེ་བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པས་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྒོམ་ལམ་འཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པས་རྣམ་མཁྱེན་འཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་བྱེད་གང་ཞིག །དེས་དེ་འཐོབ་པ་ལ་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་ངེས་པར་ཐོབ་དགོས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་འཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་གང་ཟག་ཡིན་ན། ཁྱོད་སྤངས་པའི་གང་ཟག་ཡིན་དགོས་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ནས་བཅུ་པའི་རྣམ་གྲོལ་ལམ་པ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཁས། ཁཅིག་གཞུང་དང་པོའི་སྐབས་ནས་བསྟན་པའི་ལམ་ཡིན་ན། མཐོང་ལམ་ཟག་མེད་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་དོན་སྤྱིའི་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་པའི་མཐོང་ལམ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་འདྲ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །གཞི་ཤེས་ཀྱི་ལམ་བདེན་གྱི་རྣམ་པ་ལ་གསུམ་ཡོད་དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་དངོས་གཉེན་དུ་གྱུར་པའི་མཐོང་ལམ་ཟག་མེད་གཅིག །ཤེས་སྒྲིབ་གཟུང་རྟོག་གི་དངོས་གཉེན་དུ་གྱུར་པའི་སྒོམ་ལམ་ཟག་བཅས་གཅིག །ཤེས་སྒྲིབ་གཟུང་རྟོག་གི་དངོས་གཉེན་དུ་གྱུར་པའི་མཐོང་ལམ་ཟག་མེད་གཅིག་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན། ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་དངོས་གཉེན་དུ་གྱུར་པའི་མཐོང་ལམ་ཡོད་པར་ཐལ། དེ་འདྲའི་མཐོང་ལམ་ཟག་མེད་གཅིག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མི་འཐད་པར་ཐལ། དེའི་དངོས་གཉེན་ཡིན་ན་སྒོམ་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་། ཤེས་སྒྲིབ་གཟུང་རྟོག་གི་དངོས་གཉེན་དུ་གྱུར་པའི་སྒོམ་ལམ་ཟག་བཅས་དང་མཐོང་ལམ་ཟག་མེད་གཉིས་ཀ་མི་འཐད་པར་ཐལ། དེའི་དངོས་གཉེན་ཡིན་ན་སྒོམ་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་། ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་དངོས་གཉེན་དུ་གྱུར་པའི་འཕགས་ལམ་ཡིན་ན་གཞི་ཤེས་ཡིན་པས་ཁྱབ་པར་ཐལ། དམ་བཅའ་འཐད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དམན་ལམ་སྔོན་མ་སོང་གི་རྒྱུན་མཐའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེས་སྒྲིབ་གཉིས་ཅིག་ཅར་དུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་ན། ཐེག་དམན་གྱི་རྟོགས་རིགས་སུ་གནས་པར་ཐལ་ལོ། །གཉིས་པར་རང་ལུགས་ནི། སྒྲིབ་གཉིས་གང་རུང་གང་ཞིག །གཙོ་བོར་ཐར་པ་འཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་བྱེད་དེ་ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད། དེ་གང་ཞིག །གཙོ་བོར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་འཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་བྱེད་དེ་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད། གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལ། ཁ་ཅིག །དམན་ལམ་སྔོན་མ་སོང་གི་རྒྱུན་མཐའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་དེ། བདེན་འཛིན་གྱི་དངོས་གཉེན་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་དངོས་གཉེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་བློ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། འོ་ན། རྣམ་བཤད་ལས། སྤང་བྱའི་ས་བོན་ལ་དངོས་སུ་གནོད་བྱེད་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉེན་པོ་སྟོང་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན་ཡང་། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞུགས་པའི་སྒྲོ་འདོགས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་གཉེན་པོར་དེའི་དམིགས་རྣམ་གྱི་ལོག་ཕྱོགས་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་མཐའ་དག་ཞི་ལྷག་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་སྒོ་ནས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། དེ་འདྲའི་བར་ཆད་མེད་ལམ་དེ་ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་དངོས་གཉེན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཁ་ཅིག །བྱང་སེམས་འཕགས་པ་གཞན་དོན་བྱེད་པའི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་ཆོས་ཅན། རང་ལུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྔོན་མ་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། རང་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཐར་པ་འཐོབ་པ་ལ་གེགས་བྱེད་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། ཡང་གཟུགས་ཕྱི་རོལ་དོན་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་གཉིས་པ་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཤེས་སྒྲིབ་རགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། བྱས་པ་ལ་ཁོ་ན་རེ། དབུས་མཐའ་ལས། ཉོན་མོངས་པ་ཡི་སྒྲིབ་པ་དང་། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན། །དེར་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དེ། །དེ་ཟད་ན་ནི་གྲོལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། སྒྲིབ་པ་ལ་སྒྲིབ་གཉིས་གང་རུང་གིས་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། ལུང་དེའི་དོན་ནི། སྒྲིབ་པ་ཡིན་ན་སྒྲིབ་གཉིས་གང་རུང་གིས་བསྡུས་པས་ཁྱབ་པ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར། སྨྲས་པ། སོས་ཀ་ཚ་བས་གདུངས་པའི་ལག་ལྡན་ལྟར། །གཞུང་ལུགས་ལྟ་བར་རྨོངས་པའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས། །ངག་འཆལ་སྒྲུབ་པའི་དཀའ་ཐུབ་ལྷུར་ལེན་ལས། །བྱིང་ཐིབས་གཉིད་ཀྱི་བསམ་གཏན་སྒྲུབ་པར་འོས། །མཐའ་ཡས་རིགས་པའི་མི་ཕྱེད་མདུད་པའི་རྒྱ། །ཤེས་རབ་རྩལ་གྱིས་འགྲོལ་ནུས་སྨྲ་བའི་ཁ། །ལྷ་བུས་ཕྱེ་མིན་དབྱངས་ཅན་གཏམ་གྱི་ཁུངས། །འབྱུང་གནས་བློ་གསལ་དད་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ལོངས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཅད་པའོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། ཉོན་མོངས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཟག་མེད་བཤད་པ། ཤེས་སྒྲིབ་གཟུང་རྟོག་གི་གཉེན་པོ་ཟག་བཅས་བཤད་པ། དེའི་གཉེན་པོ་ཟག་མེད་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ལམ་གསུམ་པོ་དེ་ལ་ལམ་དང་པོ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། བྱེད་པ་པོའི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པར་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་མཐོང་ལམ་ནི་ལམ་བདེན་གྱི་རྣམ་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་པོའི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་དང་། འཕོ་བ་པོའི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བ་པོའི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་མཐོང་ལམ་བཞི་ནི་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ལམ་བདེན་གྱི་རྣམ་པ་ལ་རིག་པ་སྒྲུབ་པ་ངེས་འབྱིན་གྱི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་དག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ལམ་གཉིས་པ་ལ་ཕྱི་དོན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་རྗེས་ཐོབ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན། སྤྱིར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཟུང་རྟོག་གི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་དག་ཡིན་ཏེ། གོ་རིམ་ལྟར་རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་ཕྱི་དོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་། སྒྲ་བརྙན་ལྟར་ཕྱི་དོན་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེད་པ་དང་། མིག་ཡོར་ལྟར་ཕྱི་དོན་མ་འགགས་པ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་ལྟར་ཕྱི་དོན་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང་། སྒྱུ་མའི་རྣམ་པ་ལྟར་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་རྟོགས་ཤིང་། ཕྱི་དོན་མེད་བཞིན་དུ་སྣང་བར་ཁྱོད་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ལམ་གསུམ་ལ་ཕྱི་དོན་མེད་པར་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་མཐོང་ལམ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་དྲུག་ནི་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་སོ་སོར་ངེས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་དག་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་དྲུག་གིས་རིམ་པ་ལྟར་ཤེས་སྒྲིབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཟུང་བ་ཕྱི་དོན་ལ་དམིགས་ནས་ཆགས་སོགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། དད་སོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་གོས་པ་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བའི་སྤྲོས་པ་དང་། རང་གིས་རྟོགས་པ་ལ་རོ་མྱང་བའི་རློམ་པ་དང་། རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་ཐོབ་ཟིན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་ཞེན་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཁྱོད་དྲུག་རིམ་པ་ལྟར་ཕྱི་རོལ་དོན་དུ་གྲུབ་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་དོན་དུ་གྲུབ་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང་། བག་ཆགས་ཀྱིས་གོས་པ་མེད་པ་དང་། དོན་གྱི་དབྱེ་བའི་སྤྲོས་པ་མེད་པ་དང་། རྟོགས་པ་ལ་རོ་མྱང་བའི་རློམ་པ་མེད་པ་དང་། རྟོགས་པ་ཐོབ་ཟིན་ཉམས་པ་མེད་པའི་མི་གཡོ་བའི་རྣམ་པ་གཟུང་བ་དོན་གཞན་མེད་པར་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སྤྱིར་ན་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ཡོད་དེ། བདེན་པ་དང་པོ་གསུམ་ལ་བརྟེན་པའི་གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དང་། ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་ཡོད་པར་སྔར་བཤད་ཟིན་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཤད་པ། གཉིས་པ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་དེའི་འོག་ཏུ། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། རྒྱུ་དང་ལམ་དང་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་སོ་དྲུག་ཡོད་དེ། གོ་རིམ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་དག་བརྒྱད་དང་། ལམ་བདེན་ལ་བདུན་དང་ནི། སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་ལ་ལྔ་དང་། འགོག་བདེན་ལ་བཅུ་དྲུག་ཡོད་ཅེས་ཡུམ་གྱི་མདོ་ལས་བསྒྲགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤར་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་བྱང་འཕགས་ཀྱི་མཁྱེན་པ། སྐབས་འདིར་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། ཐེག་ཆེན་མཐོང་ལམ་རྣམ་གྲོལ་ལམ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། བཅུ་དྲུག་ཅེས་བསྒྲགས་སོ། །ཞེས་པའི་སྐབས་ནས་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་ལམ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་ན། དེ་ཀུན་རྫོབ་དངོས་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །ལམ་ཤེས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། ལམ་ཤེས་དེས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལམ་ཤེས་དེའི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་ཡོད་པ་གང་ཞིག །འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཆོས་ཅན། ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་ཐལ། དེའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཁས། དེར་ཐལ། དེ་མཐོང་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། དེ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། མཐོང་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །ལམ་ཤེས་ཡིན་ན། སྐབས་འདིར་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་ལམ་ཤེས་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། འབྲས་བུ་ལམ་ཤེས་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། མ་ཡིན་པར་ཐལ། འགྲེལ་པ་ལས། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཤིན་ཏུ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལེགས་པར་ཤར་བའི་སྒོ་ནས་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར། སེམས་དཔའི་རྒྱུད་ཀྱི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པའི་ཆོས་ལ་ལྡོག་ཕྱོགས་སུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྒྲོ་འདོགས་པའི་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད། གསུམ་པ་ལ། སྤྱིར་བསྟན་པ། སོ་སོར་བཤད་པ། སྤྱིའི་དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་སོ་དྲུག་ཡོད་དེ། ཀུན་འབྱུང་བ་དང་། ལམ་དང་། སྡུག་བསྔལ་དང་། འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་གྲངས་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་། བདུན། ལྔ། བཅུ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། གོ་རིམ་འདི་ལྟར་བསྟན་པ་ལ་དགོས་པ་ཡོད་དེ། འཁོར་བ་ལ་འཇུག་པའི་རིམ་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་རྒྱུ་དང་སྡུག་བསྔལ་འབྲས་བུ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དག་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་འགོག་པའི་བདེན་པ་དག་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་ཤེས་པའི་ཆེད་དུ་རྒྱུ་འབྲས་དོན་གྱི་རིམ་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཀུན་འབྱུང་སྤང་གཉེན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ། ལམ་བདེན་དམ་བཅའ་དང་འཐད་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ། སྡུག་བསྔལ་རང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ། འགོག་པ་ཕན་ཡོན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་མཐོངལམ་ཆོས་ཅན། གོ་རིམ་བཞིན་དུ། ཀུན་འབྱུང་གི་རྒྱུའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཡུལ་ལ་འདུན་པའི་སྲེད་པ་དང་། མི་འབྲལ་བར་སྲེད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྲེད་པ་དང་། ཡང་སྲིད་ལ་དགའ་བའི་སྲེད་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཡོན་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། དེ་ལ་ཞེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི་གནས་པ་དང་། ཡང་སྲིད་ལ་དགའ་བ་སྲེད་པ་བཞི་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀུན་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དུག་གསུམ་གྱི་ཞེན་ཡུལ་མེད་པར་མངོན་སུམ་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གཙང་བདེ་རྟག་བདག་ཏུ་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཞེན་ཡུལ་མེད་པར་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། རྐྱེན་གང་ཡིན་པ་སྟེ་རང་དབང་བའི་སེམས་ཅན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཏེ། རང་དབང་བའི་སེམས་ཅན་མེད་པའི་རྣམ་པ་དག་ནི་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་གསུམ་དང་། གསུམ་དང་། གཅིག་དང་། གཅིག་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ན་སྟེ་དེའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་ལམ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐར་པའི་གོ་སྐབས་འབྱེད་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ལ་དེ་འབྱེད་པའི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐར་པའི་གོ་སྐབས་འབྱེད་ཚུལ་ཡོད་དེ། འཁོར་འདས་ཀྱི་མཐའ་གཉིས་དང་མ་འབྲེལ་བར་འབྱེད་པའི་ཕྱིར། རིགས་པ་གང་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀུན་བདེན་སྟོང་དུ་ཐ་མི་དད་པར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། དེ་ལྟ་བུ་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་ཡིན་ཚུལ་ཡོད་དེ། ཉན་རང་གི་ལམ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པར་བདེན་སྟོང་སྦྲོས་བྲལ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། དེ་ལྟ་བུར་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཚུལ་ཡོད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་གཞལ་དུ་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། གང་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀུན་ཆགས་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ལ་དམིགས་པའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་བདུན་ཡོད་དེ། སྔར་བཤད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་དང་། གཉིས་དང་། གཉིས་དང་། གཅིག་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ན་སྟེ་དེའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཆོས་ཅན། མི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པོའི་བདག་དོན་གཞན་གྱིས་དབེན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་གི་བདག་གི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ལྔ་པ་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་བདེན་སྟོང་གི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ལ་དམིགས་པའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ནི། ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་ས་བོན་དང་བྲལ་བའི་འགོག་པའི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་ནང་དང་ཕྱི་དང་གཉིས་ཀའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ནང་དང་ཕྱི་དང་གཉིས་ཀའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་བདེན་ཞེན་དགག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་བྲལ་བ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་ས་བོན་ཞི་བའི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་འགོག་པ་ཆོས་ཅན་། ཁྱོད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཆེན་པོ་དང་། དོན་དམ་པ་དང་། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་དང་། མཐའ་ལས་འདས་པ་དང་། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་དང་དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ་བརྒྱད་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པར་བཏགས་པའི་ཆོས་བདག་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྣོད་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཇིག་རྟེན་དང་། དོན་དམ་པ་དང་། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་དང་། རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་དང་། འཁོར་བ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་དང་། རྟོགས་པའི་ཆོས་དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དགག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གྱ་ནོམ་པའི་རྣམ་པ་ཆོས་ཅན། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱིས་ཀུན་བཏགས་པའི་བྱེད་པ་པོར་བདེན་ཞེན་དགག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ངེས་པར་འབྱུང་པའི་རྣམ་པ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་། མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ་ཇི་ལྟར་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གསུམ་ཡོད་དེ། ཁྱོད་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རྣམས་ཡུལ་དུ་འཁྲུལ་པའི་བདག་ཉིད་བདེན་པར་བཏགས་པ་དང་། གཟུགས་རུང་སོགས་མཚན་ཉིད་དུ་བདེན་པར་འཁྲུལ་པ་དང་། འདས་མ་འོངས་དུས་སུ་བདེན་པར་འཁྲུལ་པ་རྣམས་ལ་བདེན་ཞེན་དགག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གང་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཁོ་ན་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཅིག་ཡོད་དེ། ཁྱོད་བདེན་ཞེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དགག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བས་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་འགོག་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ལ་དམིགས་པའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་བཅུ་དྲུག་ཡོད་དེ། བཤད་མ་ཐག་པ་དེའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སྤྱིར་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སོ་དྲུག་ཡོད་དེ། སྔར་བཤད་ཟིན་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བཤད་པ། གསུམ་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་ལ། མདོར་བསྟན་པ། རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་དེའི་འོག་ཏུ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་འཆད་དེ། གོ་རིམ་བཞིན་གཞུང་འོག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མས་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ནས་བཟུང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་བར་རོ་ཞེས་པའི་བར་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་བརྒྱ་དང་བཅུ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་སློབ་མ་ཉན་ཐོས་ལ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་མཐུན་གྱི་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་མཐུན་གྱི་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་དང་། སངས་རྒྱས་ཁོ་ནའི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་དག་ཏུ་བཞེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་གསུམ་དུ་འབྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། གང་ཟག་གསུམ་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་ན་དེ་ལྟར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །འཕགས་པ་འོག་མ་དང་ཐུན་མོང་བའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ། ཐུན་མོང་བའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། སངས་འཕགས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་སྟོབས་བཅུ་པོ་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། བྱང་འཕགས་དང་བསྒོམ་བྱ་ཐུན་མོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། བྱང་འཕགས་ཀྱིས་དེ་སྒོམ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བཅུ་སྒོམ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེའི་རྒྱུད་ལ་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་དོན་གསུམ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་ལེགས་པར་ཤར་བའི་སྒོ་ནས་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་
འབྱོར་སེམས་དཔའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་དམིགས་པའི་ཆོས་ལ་ལྡོག་ཕྱོགས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད། གསུམ་པ་ནི། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མཐར་ཐུག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་གསུམ་དུ་ཡོད་དེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ལམ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་གྲངས་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སུམ་བཅུ་རྩ་བཞི་དང་། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུར་ཡོད་པ་དང་རྗེས་མཐུན་བརྒྱ་དང་བཅུར་བཞེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་ལྟར་འབྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་རིགས་རྣམས་ཡར་ལྡན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།

ཉན་ཐོས་ལ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉན་ཐོས་ལ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཤད་པ། གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། ཉན་ཐོས་ལ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཤད་པ། བྱང་སེམས་ལ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་མཐུན་གྱི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཤད་པ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་དེ་བཤད་པ་གསུམ། དང་པོ་ལ། སོ་སོའི་དབྱེ་བ་དང་། དོན་བསྡུ་བ་གཉིས། དང་པོ་ལ། དྲན་པ་ཉེར་གཞག །ཡང་དག་སྤོང་བ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ། དབང་པོ་ལྔ། སྟོབས་ལྔ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན། འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དེ་བདུན་ལས། དང་པོ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། མཁྱེན་གསུམ་དེ་ལས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སྡེ་ཚན་བདུན་གྱི་དང་པོར་ལུས་སེམས་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ལམ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་རྣམ་པ་ཆོས་ཅན། བཞི་ཡོད་དེ། ཟག་བཅས་ཀྱི་ལུས་མི་གཙང་བ་དང་། ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་མི་རྟག་པ་དང་། ཆོས་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་དང་། མི་རྟག་པ་སོགས་བདེན་པས་སྟོང་པ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ལ་དྲན་པ་གཏོད་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དགོས་པ་ཡོད་དེ། བདེན་བཞིའི་འདོར་ལེན་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །དམིགས་པ་ལུས་ཚོར་སེམས་ཆོས་བཞི་ལ་དམིགས་ནས་རྣམ་པ་རང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བརྟགས་ཏེ་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་ཏིང་འཛིན་ཤེས་རབ་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་ལམ་མ་ཞུགས་ཀྱི་གང་ཟག་ཡོད་པར་ཐལ། འདོད་པ་དེ་གང་ཞིག །མཚན་ཉིད་དེ་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་ལམ་མ་ཞུགས་ཀྱི་གང་ཟག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་རྗེས་མཐུན་པ་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་ལམ་མ་བཞུགས་ཀྱི་གང་ཟག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་འཁོར་དུ་ལྡན་པའི་གཙོ་བོ་སེམས་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་དེ་དེ་ཡིན་པ་གང་ཞིག །དེ་གཉིས་མཚུངས་ལྡན་རྣམ་པ་ལྔ་མཚུངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །བདེན་བཞིའི་བླང་དོར་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སོ་སོར་དཔྱད་ནས་དྲན་པས་མི་བརྗེད་པར་འཛིན་པའི་རང་གི་གྲོགས་ཏིང་འཛིན་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པའི་རིག་པ་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། ལམ་མ་བཞུགས་ཀྱི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་བདེན་བཞིའི་བླང་དོར་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སོ་སོར་དཔྱད་ནས། དྲན་པས་མི་བརྗེད་པར་འཛིན་པའི་རང་གི་གྲོགས་ཏིང་འཛིན་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པའི་རིག་པ་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། བདེན་བཞིའི་བླང་དོར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟོགས་པའི་ལམ་མ་ཞུགས་ཀྱི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ལ་ཞི་ལྷག་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེའི་རྒྱུད་ལ་ཞི་གནས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་། རྩ་བར་འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཡིན་ན། བདེན་པ་བཞི་ག་ལ་དམིགས་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། ལྷས་སྦྱིན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ཙམ་ལ་དམིགས་ནས་མི་སྡུག་པར་སྒོམ་པའི་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། རྟགས་གསལ་གཉིས་ཀ་སླ། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། རང་གི་དམིགས་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ལུས་ཚོར་སེམས་ཆོས་བཞི་པོ་གང་རུང་ལ་དམིགས་ནས། རང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བརྟག་སྟེ་དཔྱོད་པར་བྱེད་པའི་དྲན་པ་དང་། ཤེས་རབ་གང་རུང་གིས་བསྡུས་པའི་ལམ་ཞུགས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་གི་མཚན་ཉིད། ས་མཚམས་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས་དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེའི་འོག་ཏུ་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་རྣམ་པ་བཞི་སྟོན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་བསྒོམས་པ་ལས་བླང་དོར་བྱེད་པར་ཞུགས་པ་ལ་སྤྲོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཡང་དག་སྤོང་བ་བཞི་ཡོད་དེ། གོ་རིམ་བཞིན་དུ། མི་དགེ་བ་སྐྱེས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་མི་སྐྱེད་པ་དང་། དགེ་བ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤེལ་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་བཞི་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །སྤང་གཉེན་ལ་བླང་དོར་བྱེད་པར་སྤྲོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དེ་ཡང་དག་སྤོང་བའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། མཚན་ཉིད་དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཡིན་ན། ཡང་དག་སྤོང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཡིན་དགོས་པར་ཐལ། ཁྱོད་དེའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་འདྲ་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་ལམ་མ་ཞུགས་ཀྱི་གང་ཟག་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་བདེན་བཞིའི་བླང་དོར་ལ་སྤྲོ་བའི་མཁྱེན་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཐོབ་མ་ཐག་པའི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་ཉེར་ལེན་དུ་གྱུར་པའི་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཅིག་སྔོན་དུ་མ་སོང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། སྤང་གཉེན་ལ་བླང་དོར་བྱེད་པར་སྤྲོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་སུ་གྱུར་པའི་ལམ་ཞུགས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་ཡང་དག་སྤོང་བའི་མཚན་ཉིད། ས་མཚམས་སྔར་ལྟར། སྨྲས་པ། ལམ་དུ་ཞུགས་ཀྱང་བདེན་བཞིའི་བླང་དོར་ལ། །མི་དམན་བརྩོན་པའི་ལྕག་གིས་སྐུལ་བྱེད་ན། །ཉམ་ཆུང་བྱིས་པས་བློ་ཅན་རྣམ་གཡེང་གི །འདམ་དུ་བྱིང་ཡང་བདེ་བར་རློམ་འདི་མཚར། །ཉེས་བརྒྱའི་རང་བཞིན་སྐྱོན་གྱི་ཁུང་བུའི་ནང་། །དཀོར་ཟས་བསིར་བུའི་ཟོང་ལ་བག་མེད་དུ། །སྤྱོད་པའི་ལྟོ་འགྲོའི་རྣམ་ཐར་འཛིན་པའི་མིས། །བསིལ་ལྡན་ཁ་བའི་ལྗོངས་འདི་དོག་པོར་བྱས། །མཁས་གྲུབ་གོང་མའི་དཀའ་སྤྱད་མཁའ་ལྟར་ཡངས། །རྗེས་འཇུག་སྐྱེ་བོའི་བག་ཡངས་མཚོ་ལྟར་ཟབ། །གསུང་རབ་ཚིག་དོན་ཆུ་ཡི་རྡུལ་ལྟར་ཕྲ། །མི་ཤེས་སྨྲ་འདི་བ་གླང་རྫི་ལྟར་བླུན། །འོན་ཀྱང་རྣོན་པོའི་མཚོན་ཆ་དང་། །མི་ལྡན་ཐལ་འགྱུར་འཕྲེང་བ་ཡིས། །རྒོལ་བའི་དམ་བཅའ་གཅོད་བྱེད་པ། །རྒྱུ་འབྲས་ཚུལ་འདི་ངོ་མཚར་རྨད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། དེའི་འོག་ཏུ་རྫུ་འཕྲུལ་ཀྱི་རྐང་པའི་རྣམ་པ་བཞི་སྟོན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། སྤང་གཉེན་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བླང་དོར་བྱེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དུ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེའི་རྐང་པ་བཞི་ཡོད་དེ། ཉེས་པ་ལྔའི་གཉེར་པོར་འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ལ་རེག་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ལ་བརྟེན་ནས་རེག་པ་དང་། སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས་སྐྱེས་ཐོབ་ལས་རེག་པ་དང་། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་གྱི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་རེག་པ་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །ཉེས་པ་ལྔའི་གཉེན་པོར་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། དེ་འདྲའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་ལམ་མ་ཞུགས་ཀྱི་གང་ཟག་ཆོས་ཅན། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྒྱུད་ལ་ལྡན་པའི་གང་ཟག་ཡིན་པར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེ་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ལམ་ཞུགས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་རྒྱུད་ལ་ལྡན་པའི་གང་ཟག་ཡིན་པར་ཐལ་ལོ། ཁ་ཅིག་སྤྲུལ་སྒྱུར་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པའི་རང་གི་དམིགས་པ་ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་ཤེས་ཐོབ་ལ་མ་ཉམས་པའི་ཕྱི་རོལ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཏིང་འཛིན་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། ཉེས་པ་ལྔའི་གཉེན་པོར་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་གྱུར་པའི་ལམ་ཞུགས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའི་མཚན་ཉིད། ས་མཚམས་སྔར་ལྟར། བཞི་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེའི་འོག་ཏུ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་སྦྱོང་བའི་ལམ་ལ་དབང་པོ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟོན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱར་བར་བྱས་པ་ལས་དབང་པོའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་དྲོ་བ་དང་རྩེ་མོའི་སྦྱོར་བ་འབྱུང་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དབང་པོ་ལྔ་ཡོད་དེ། དྲོ་བ་དང་རྩེ་མོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པའི་དབང་པོ་དང་། བླང་དོར་ལ་སྤྲོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། དམིགས་རྣམ་མི་བརྗེད་པའི་དྲན་པ་དང་། སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། གནས་ལུགས་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཁ་ཅིག །རང་འབྲས་འཕགས་ལམ་སྐྱེད་པ་ལ་རང་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ལམ་ཞུགས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན་གྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་རྣམ་བྱང་གི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། གཙོ་བོ་སེམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྦྱོར་ལམ་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། རང་འབྲས་འཕགས་ལམ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེད་པའི་ལམ་ཞུགས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མཐོང་ལམ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། སེམས་བྱུང་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། སྦྱོར་ལམ་དྲོད་ཡན་ཆད་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་རང་འབྲས་འཕགས་ལམ་སྐྱེད་པ་ལ་རང་དབང་དུ་གྱུར་པའི་དད་སོགས་དབང་པོ་ལྔ་གང་རུང་དུ་དམིགས་པའི་མཁྱེན་པ་དེ་དེའི་མཚན་ཉིད། ས་མཚམས་སྦྱོར་ལམ་དྲོད་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་ན་ཡོད། ལྔ་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེའི་འོག་ཏུ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ལམ་ལ་སྟོབས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟོན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། དབང་པོའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་ལས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན་བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོབས་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དེ། བདེན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པའི་སྟོབས་དང་། དེ་མྱུར་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དམིགས་རྣམ་མི་བརྗོད་པའི་དྲན་པ་དང་། སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སོ་སོར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། དགག་གཞག་གཉིས་ལ། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་བརྫི་བར་མི་ནུས་པའི་མཁྱེན་པ་རྣམ་བྱང་གི་སྟོབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། མི་འཐད་པར་ཐལ། དེ་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་ལམ་མ་ཞུགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། སྦྱོར་ལམ་བཟོད་པ་ཡན་ཆད་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས། རང་གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་བརྫི་བར་མི་ནུས་པའི་དད་སོགས་དབང་པོ་ལྔ་པོ་གང་རུང་དུ་དམིགས་པའི་མཁྱེན་པ་བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན་གྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་རྣམ་བྱང་གི་སྟོབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། ས་མཚམས་སྦྱོར་ལམ་བཟོད་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་དུ་ཡོད། དྲུག་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེའི་འོག་ཏུ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་རྣམ་པ་བདུན་ཡོད་དེ། དབང་སྟོབས་ཀྱི་ངོ་བོ་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་རྟོགས་ཤིང་ཐོབ་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་གི་ངོ་བོ་བདེན་པ་མཐོང་བའི་ལམ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། བདུན་པོ་ཡོད་དེ། བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་ལས་གཞིའི་མི་གཡེང་བའི་གནས་ཀྱི་མན་ངག་དྲན་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱི་ཡན་ལག་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། ངེས་འབྱུང་གི་ཡན་ལག་བརྩོན་འགྲུས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་། ལུས་སེམས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་དགའ་བ་དང་། ཉོན་མོངས་མེད་པའི་གཞིའི་ཡན་ལག་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ངོ་བོའི་ཡན་ལག་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །བདེན་གཞིའི་གནས་ལུགས་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་མཁྱེན་པ་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་གི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་མཐོང་ལམ་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ་མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ཡིན་ན། གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གང་རུང་གི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། ཉན་ཐོས་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་བྱང་ཆུབ་གཉིས་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དམན་པའི་མྱང་འདས་དང་མཐར་ཐུག་གི་མྱང་འདས་གཉིས་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། རང་འབྲས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་འཕགས་རྒྱུད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་གི་མཚན་ཉིད། བདུན་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་ལ་འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱི་རྣམ་པ་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། བདེན་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སྒོམ་པའི་ལམ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་བརྒྱད་ཡོད་དེ། མཉམ་གཞག་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། རྟོགས་པ་དེ་གཞན་ལ་སྟོན་བྱེད་ཀྱི་རྟོག་པ་དང་། ངག་གི་ལས་དག་པའི་ངག་དང་། ལུས་ཀྱི་ལས་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ལུས་ངག་གི་ལས་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། སྒོམ་སྤང་སྤོང་བའི་རྩོལ་བ་དང་། ཞི་གནས་ཀྱི་རྒྱུན་མ་བརྗེད་པ་དྲན་པ་དང་། མངོན་ཤེས་སོགས་སྒྲུབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །བདེན་བཞིའི་གནས་ལུགས་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་ཟིན་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་གི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། འཕགས་རྒྱུད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། རང་འབྲས་འཕགས་ལམ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་འཕགས་རྒྱུད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་གི་མཚན་ཉིད། ས་མཚམས་མཐོང་ལམ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་དོན་བསྡུ་བ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སློབ་མ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཡོད་ཅིང་། བྱང་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྒོམ་བྱའི་ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཤད་པ། གཉིས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ། སོ་སོར་བཤད་པ་དང་། དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། གཉེན་པོའི་ལམ། སྤྲུལ་པའི་ལམ། མཐོང་ཆོས་བདེ་གནས་ཀྱི་ལམ། འདས་ལམ། སྤོང་བའི་ལམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་དྲུག་ལས། དང་པོ་ནི། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་དྲུག་ཡོད་པའི་དང་པོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉེན་པོའི་ལམ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ཐུན་མོང་བའི་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གོ་རིམ་བཞིན་དུ། སྡུག་བདེན་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་དང་པོ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཏུ་ལྟ་བས་བྱས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བརྒྱད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན། རྣམ་པ་ཐར་པའི་སྒོ་གཉིས་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ལྟ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་མཚན་མར་འཛིན་པའི་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དངོས་གཉེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པའི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བཞི་སྟེ་དྲུག་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཅན། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཁམས་གསུམ་པ་ལ་ཐོབ་བྱ་མཐར་ཐུག་ཏུ་སྨོན་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སྤྲུལ་པའི་ལམ་ལ་རྣམ་པར་ཐར་བའི་སྒོ་གསུམ་ཡོད་དེ། གཟུགས་ཅན་གཟུགས་ལ་ལྟ་བའི་རྣམ་ཐར་དང་། གཟུགས་མེད་གཟུགས་ལ་ལྟ་བའི་རྣམ་ཐར་དང་། སྡུག་པའི་རྣམ་ཐར་དང་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་ཡང་ཡོད་དེ། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་ནང་རྣལ་འབྱོར་པ་རང་ལ་གཟུགས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་མ་བཤིག་པར། གཟུགས་ཆེ་ཆུང་བཟང་ངན་སོགས་གང་འདོད་དུ་མོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་དང་། དེའི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་བཤིག་ནས་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་ཙམ་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་གང་འདོད་དུ་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་འདོད་དུ་སྤྲུལ་མི་ནུས་པའི་སྤྲུལ་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་རྣམ་པར་ཐར་པ་འདི་གཉིས་དང་། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས། གོ་རིམ་བཞིན་དུ་གཟུགས་སྡུག་པ་སྤྲུལ་པ་ལ་དགའ་བ་དང་། མི་སྡུག་པ་སྤྲུལ་པ་ལ་མི་དགའ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་གཟུགས་སྡུག་མི་སྡུག་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། རྗེས་འབྲེལ་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་། རོ་གཅིག་གི་འདུ་ཤེས་གོམས་པར་བྱས་པས་མཐར་གཟུགས་སྣང་ཐམས་ཅད་སྡུག་པར་མོས་པའི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གཅིག་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ལམ་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དེ། ཟག་མེད་ཀྱི་ཐར་པ་དང་རང་སའི་ཉོན་མོངས་པས་མ་བསླད་པར་མཐུན་པར་གནས་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྣམ་པ་བཞི་དང་། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་རགས་པ་ཞི་བས་ཞི་བར་གནས་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་རགས་པ་འགོག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གཅིག་སྟེ་གཉིས་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྨྲས་པ། ཚོགས་གཉིས་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་མཐར་སོན་ཀྱང་གཞན་བརྩེའི་ཞགས་པས་རིང་ནས་འགུགས། །ཆོས་དབྱིངས་བདེ་བར་ཡུན་དུ་མནལ་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་མཐུ་ཡིས་སྲིད་འདིར་རྒྱུ། །སྒྲིབ་གཉིས་དགྲ་ཚོགས་ཀུན་ལས་རྒྱལ་ཡང་ལོ་དྲུག་བར་དུ་དཀའ་བ་སྤྱད། །ཡོན་ཏན་མ་ལུས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཀྱང་ཁེངས་པའི་ང་རྒྱལ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཨེ་མ་ཉི་མའི་གཉེན་དེའི་གསུང་རབ་དང་། །དགོངས་འགྲེལ་རྒྱ་བོད་ཚད་ལྡན་ལེགས་བཤད་དག །མ་མཐོང་ཐལ་འགྱུར་འགའ་ཞིག་ཤེས་པ་ལ། །མཁས་པར་རློམ་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མགྲིན་པ་བཏེག་ནས་འཛེར། །བསམ་གཏན་མཐུ་ཡིས་ཕྱི་རོལ་གཟུགས་སྣང་ཀུན། །གང་འདོད་ཇི་བཞིན་སྤྲུལ་པའི་སྒྱུ་མ་མཁན། །གསེར་མངལ་ཅན་ལ་ཅོ་འདྲིའི་བྱེད་པོ་འདིས། །དྲེགས་ལྡན་ཕལ་ཆེར་ཁེངས་བསྐྱུང་འོས་སུ་བསྟན། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །བཞི་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་མཐར་གནས་སྙོམས་འཇུག་རྣམ་པ་དགུ་ཡོད་དེ། དེའི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་སྙོམས་འཇུག་བཞི་དང་། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་སྟེ་དགུ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། ཁ་ཅིག །གཟུགས་མེད་ཀྱི་རྟེན་ལ་འགོག་སྙོམས་གསར་དུ་སྐྱེ་བ་ཡོད་ཟེར་ན། མི་འཐད་པར་ཐལ། གཟུགས་མེད་ན་འགོག་སྙོམས་ཀྱི་དགག་བྱ་ཚོར་འདུ་རགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ན་གཟུགས་རགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །དེ་གསར་དུ་སྐྱེ་བའི་ལུས་རྟེན་ཅན་ཡིན་ན། མི་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། དེ་འདྲའི་རྟེན་ཅན་གྱི་འདོད་ལྷ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། འདོད་ལྷའི་རྟེན་ཅན་གྱི་ཕྱིར་མི་འོང་ལུས་མངོན་བྱེད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། རྒྱལ་སྲས་མ་ལས་འགོག་སྙོམས་ལ་གནས་པའི་ལུས་རྟེན་ལ་གླིང་གསུམ་གྱི་མི་འདོད་ལྷ་རིགས་དྲུག །གཟུགས་ཁམས་གནས་རིགས་བཅུ་དྲུག་གི་ལྷ་སྟེ་ཉེར་ལྔར་བཤད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །འགོག་སྙོམས་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་སྲིད་རྩེའི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་དེ། དེའི་སེམས་རྟེན་ཡིན་ཟེར་ན། དེའི་སེམས་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཁམས་གསུམ་གང་རུང་གི་སེམས་ཡོད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཤེས་པ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། །འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །དགག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞི་ཀུན་གཞིའི་སྟེང་དུ། དགག་བྱ་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བདུན་འཁོར་བཅས་བཀག་པའི་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་འགོག་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། མི་འཐད་པར་ཐལ། །འགྲེལ་ཆེན་དུ་ལང་གཤེགས་ཀྱི་ལུང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཉིད་དང་། ཞེས་པ་མ་གཏོགས། ཀུན་གཞི་ཉོན་ཡིད་ཀྱི་བཤད་པ་མེད་པ་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །དགག་གཞི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་སྟེང་དུ་དགག་བྱ་ཚོགས་དྲུག་རགས་པ་འཁོར་བཅས་བཀག་པའི་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་དེ། དེའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། འགོག་སྙོམས་དེ་དེ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་དེ་དེ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པ་གང་ཞིག་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། འགོག་སྙོམས་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། རང་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་འདོད་སེམས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། གཞན་ཡང་། ཐེག་ཆེན་དགྲ་བཅོམ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་འགོག་སྙོམས་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མི་འཐད་པར་ཐལ། དེའི་རྒྱུད་ལ་ཚོགས་དྲུག་རགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །སངས་འཕགས་ཀྱི་རྒྱུད་གྱི་འགོག་སྙོམས་ཆོས་ཅན། ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་མ་ཡིན་པར་ཐལ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། །སྙོམས་འཇུག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ་སྟེ། དེའི་ཐུགས་རྒྱུད་ཀྱི་འགོག་སྙོམས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །འགོག་སྙོམས་ཤེས་པ་ཡིན་པར་ཐལ། འགོག་པའི་རྣམ་ཐར་ཤེས་པ་ཡིན་པ་གང་ཞིག །དེ་གཉིས་དོན་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ན་མ་གྲུབ་སྟེ། རྣམ་བཤད་ལས་
རྣམ་ཐར་བརྒྱད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདས་ལམ་གྱི་ངོ་བོར་སྐྱེད་ནུས་པ་དང་། འགོག་སྙོམས་འདས་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དུ་བཞག་གོ །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ལྔ་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སྤོང་བའི་ལམ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། ཆོས་བཟོད་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ། ཡུལ་བདེན་པ་བཞིས་བསྡུས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དྲུག་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡོད་དེ། སེར་སྣ་སོགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་དོན་བསྡུ་བ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་ཡོད་དེ། སྔར་བཤད་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར།

ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བཤད་པ། གསུམ་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་ལ། མདོར་བསྟན་པ། རྒྱས་པར་བཤད་པ། དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སོ་དགུ་པོ་ནི་ཆོས་ཅན། འཕགས་པ་འོག་མ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལམ་གཅིག་དུ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་བོགས་དབྱུང་དུ་མེད་པའི་ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་སྤང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་གང་ཞིག །རང་གི་སྡེ་ཚན་མཚན་ཉིད་པ་འཕགས་པ་འོག་མའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་འཇོག་ཟེར་ན། མི་འཐད་པར་ཐལ། དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པའི་རྣམ་མཁྱེན་དེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་གང་ཞིག །དེའི་སྡེ་ཚན་མཚན་ཉིད་པ་འཕགས་པ་འོག་མའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་གང་ཞིག །རང་གི་རིགས་འདྲ་མཚན་ཉིད་པ་འཕགས་པ་འོག་མའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་དེ་ཐུན་མོང་བའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། སྟོབས་བཅུ་པོ་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེའི་ཉེར་ལེན་མཚན་ཉིད་པ་བྱང་འཕགས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་འཇོམས་པ་ལ་ལྷའི་དབང་པོའི་རྡོ་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཆོས་མཚུངས་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་འདིར་བསྟན་སྟོབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། སངས་འཕགས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡོད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱི་ངོ་སྐལ་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མེད་པར་ཐལ། ཁྱོད་རྣམ་མཁྱེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །འཁོར་གྱི་དབུས་སུ་ང་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་ལ་ཆོས་མཐུན་གྱི་རྒོལ་བ་མེད་པས་མི་འཇིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐར་ཐུག་དེ། འདིར་བསྟན་མི་འཇིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། སངས་འཕགས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ལུས་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། རྣམ་མཁྱེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་གང་ཞིག །རང་གི་སྡེ་ཚན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཚན་ཉིད་པ་འཕགས་པ་འོག་མའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་རིགས་སུ་གནས་པ་དེ། ཐུན་མོང་བའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་དང་། དེ་མེད་པ་དེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད། གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལ། ཁོ་ན་རེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འབད་མེད་དུ་གྲོལ་བར་ཐལ། སངས་འཕགས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་སྟོབས་བཅུ་པོ་དེ་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་འཇོམས་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན། མ་ཁྱབ། མ་གྲུབ་ན། དེར་ཐལ། དེ་ལྟར་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ལ་ལྷའི་དབང་པོའི་རྡོ་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཆོས་མཚུངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། གཉིས་པ་ལ། ཡོན་ཏན་གྱི་དབྱེ་བ་དང་། ངོ་བོ་དང་། རྟེན་དང་། ཆེད་དུ་བྱ་བའོ། །དང་པོ་ལ། སྟོབས་བཅུ། མི་འཇིགས་པ་བཞི། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི། མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་བཅོ་བརྒྱད་དང་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་དེ་ལ་ནི་སྟོབས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཅུ་ཡོད་དེ། དགེ་མི་དགེ་ལས་འབྲས་བུ་བདེ་སྡུག་འབྱུང་བའི་གནས་དང་། དེ་ལས་བཟློག་པ་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། ལས་ཀྱི་ཆ་ཕྲ་མོའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། མངོན་མཐོ་དང་། ཐེག་གསུམ་ལ་མོས་པའི་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་དེ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་དང་། བསྒྲུབས་པ་ལས་གྱུར་པ་དུ་མ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། དད་པའི་དབང་པོ་རབ་འབྲིང་ཐ་གསུམ་གྱི་དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་དེ་དང་། མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་དང་། དེ་ལས་བཟློག་པ་ལ་ཆགས་ཐོགས་མེད་པར་མཁྱེན་པའི་དེ་དང་། བསམ་གཏན་དང་སྙོམས་འཇུག་གི་སྒྲིབ་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། དེ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་མཁྱེན་པའི་དེ་དང་། རང་གཞན་གྱི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་དེ་དང་། སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅན་མཐའ་དག་གི་འཆི་འཕོ་བ་དང་། སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་དེ་དང་། ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་གྱི་ཉོན་སྒྲིབ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཀུན་ཟད་པའི་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་དེ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། མི་འཇིག་པ་རྣམ་པ་བཞི་བཤད་དུ་ཡོད་དེ། རང་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པས་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་ང་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས། བདག་ཉིད་ཞལ་གྱིས་འཆེས་པ་ལ་ཆོས་མཐུན་གྱི་རྒོལ་བ་མེད་པས་རྟོགས་པ་དམ་བཅས་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང་། གཞན་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ལ་རྒོལ་པ་མེད་པ་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་དེ་དང་། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ལ་རྒོལ་བ་མེད་པ་ངེས་འབྱུང་གི་ལམ་བསྟན་པ་ལ་དེ་དང་། བདག་ཉིད་ཟག་པ་མ་ལུས་པ་ཟད་པ་ཉིད་དུ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ལ་རྒོལ་པ་པོ་མེད་པ་སྤངས་པ་ཕུན་ཚོགས་བསྟན་པའི་དེ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སོ་སོ་ཡང་དག་པ་རིག་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཆགས་ཐོག་མེད་པར་མཁྱེན་པས་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པའི་རིག་པ་དང་། དེའི་རང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མཁྱེན་པ་དོན་གྱི་དེ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་ཡུལ་གྱི་སྐད་ཆགས་ཐོགས་མེད་པར་མཁྱེན་པ་ངེས་ཚིག་གི་དེ་དང་། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་རྣམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཡུལ་ལ་མཁྱེན་པ་ཆགས་ཐོགས་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤེས་རབ་དང་བཅས་པ་དང་། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་རིག་པ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ལ། སྤྱོད་པས་བསྡུས་པ་དྲུག །རྟོགས་པས་བསྡུས་པ་དྲུག །འཕྲིན་ལས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གསུམ། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མ་འདྲེས་པའི་རྣམ་པ་དྲུག་ཡོད་དེ། སངས་རྒྱས་ལ་གླངཔོ་ཆེ་གཏུམ་པོ་དང་འགྲོགས་པ་སོགས་ཀྱི་སྐུའི་སྤྱོད་པ་འཁྲུལ་བ་དང་། དོན་མེད་དུ་ནགས་སུ་སྒྲ་འབྱིན་པ་ལྟ་བུ་གསུང་ལ་ཅ་ཅོ་དང་། བརྗེད་ངས་ཀྱི་བྱ་བ་ཤོར་བ་སོགས་དྲན་པ་ཉམས་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་ཐུགས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང་། འཁོར་འདས་ལ་བླང་དོར་བདེན་གྲུབ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་། གདུལ་བྱ་འདུལ་བའི་དུས་ལ་བབ་མ་བབ་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མི་མངའ་བའི་རྣམ་པ་དྲུག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྟོགས་པ་མ་འདྲེས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཡོད་དེ་གདུལ་བྱའི་དོན་མཛད་པའི་དོན་གཉེར་གྱི་འདུན་པ་དང་། དེ་གང་ཡོད་དུ་གཤེགས་པར་སྤྲོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། དེའི་དོན་བྱ་བའི་ཐབས་མ་བརྗེད་པའི་དྲན་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཆོས་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་། སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་ཉམས་པ་མི་མངའ་བའི་རྣམ་པ་དྲུག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་མ་འདྲེས་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། སྤྱོད་ལམ་བཞིས་གདུལ་བྱ་འདུལ་པའི་སྐུ་དང་། དོན་ལྡན་གྱི་གཏམ་མཛད་པ་གསུང་གི་འཕྲིན་ལས་དང་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་སོགས་ཐུགས་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་རྣམ་པ་གསུམ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདྲེས་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་བཞེད་པ་ཙམ་གྱིས་མཁྱེན་པ་འཇུག་པའི་མ་ཆགས་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་མཁྱེན་པའི་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་སྤང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །དངོས་པོ་ཡིན་ན། ཁྱོད་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་འཇིག་གསུམ་དུས་མཉམ་དུ་གྲུབ་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། མྱུ་གུ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མྱུ་གུ་སྐྱེ་བའི་དུས་ཡིན་ན། དེ་འཇིག་པ་དང་གནས་པའི་དུས་ཡིན་དགོས་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མྱུ་གུའི་དངོས་རྒྱུའི་རང་དུས་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། མྱུ་གུ་མྱུ་གུའི་དངོས་རྒྱུའི་དུས་སུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། མྱུ་གུ་སྐྱེ་བའི་དུས་སྲིད་པ་ནི་གང་ཞིག །མྱུ་གུ་མྱུ་གུའི་དུས་སུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། མྱུ་གུ་དེ་རང་དུས་སུ་རང་གི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བར་ཐལ། མ་གྲུབ་པ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རང་དུས་སུ་རང་གི་རྒྱུ་ཡོད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མྱུ་གུ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱི་དུས་སུ་ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་མེད་པར་ཐལ། ཁྱོད་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་ན། མྱུ་གུའི་དངོས་རྒྱུའི་དུས་སུ་མྱུ་གུ་ཡོད་པར་ཐལ། དེའི་དུས་སུ་མྱུ་གུ་གནས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། མྱུ་གུའི་རྒྱུའི་དུས་སུ་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །མ་སླེབ་པ་མ་འོངས་པའི་མཚན་ཉིད། ཐལ་ཟིན་པ་འདས་པའི་མཚན་ཉིད། སྐྱེས་ལ་མ་འགགས་པ་ད་ལྟར་བའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། རི་བོང་རྭ་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དང་པོ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། སླེབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་མི་ནུས་ཏེ། མེད་ངེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བུམ་པའི་འདས་པ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་གཉིས་པ་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུས་སུ་ཐལ་ཟིན་པར་ཐལ། འདོད་པ་གང་ཞིག །རང་དུས་སུ་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རང་དུས་སུ་མེད་པར་ཐལ། རང་དུས་སུ་ཐལ་ཟིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རང་དུས་སུ་ཡོད་པར་ཐལ། གཞི་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། མ་འོངས་པའི་བུམ་པ་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་གསུམ་པ་དང་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། སྐྱེས་པ་གང་ཞིག་མ་འགགས་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །སྐྱེས་ལ་འགགས་པ་འདས་པའི་མཚན་ཉིད། དཔེར་ན་མང་པོས་བཀུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ། སྐྱེས་ལ་མ་འགགས་པ་ད་ལྟར་བའི་མཚན་ཉིད། དཔེར་ན་ད་ལྟར་བའི་མི་ལྟ་བུ། སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡོད་ཅིང་མ་སྐྱེས་པ་མ་འོངས་པའི་མཚན་ཉིད། དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དུང་ལྟ་བུ་ཟེར་ན། མང་པོས་བཀུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཆོས་ཅན། སྐྱེས་པར་ཐལ། འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། བྱས་པ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མི་རྟག་པ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མ་ཡིན་པར་ཐལ། འགགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་མཁས། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དུང་ཆོས་ཅན། མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པར་ཐལ། མ་འོངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། སྐྱེས་པར་ཐལ། བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །རང་ཉིད་དུས་གང་དུ་འཇོག་པ། དངོས་པོ་གང་གི་དུས་ལ་ལྟོས་ནས་གཞག་དགོས་པའི་ལྟོས་པར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་དེའི་རང་དུས་སུ་ཐལ་ཟིན་པ་དེ་འདས་པའི་མཚན་ཉིད། ཚིག་གོང་མ་རྣམས་སྔར་བཞིན་ལ། དེའི་དུས་སུ་མ་སླེབ་པའི་ཆ་དེ་མ་འོངས་པའི་མཚན་ཉིད། སྐྱེས་ལ་མ་འགགས་པ་ཡང་ཡིན། རང་ཉིད་ཀྱི་དོན་སྤྱི་འཆར་བ་འདས་མ་འོངས་གང་རུང་གྱི་དོན་སྤྱི་འཆར་བ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་དུ་དམིགས་པ་དེ་ད་ལྟར་བའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། འོ་ན། འདས་པ་ཡིན་པ་ཡོད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། བུམ་པ་ཞིག་པ་དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདས་པ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་བུམ་པའི་དུས་སུ་ཐལ་ཟིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། བུམ་པ་དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྔོན་རོལ་ཏུ་ཞིག་ཟིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མ་འོངས་པ་ཡིན་པ་ཡོད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། བུམ་པ་མ་འོངས་པ་དེ་དེ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། བུམ་པ་མ་འོངས་པ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མ་འོངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། བུམ་པའི་དུས་སུ་མ་སླེབ་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་བུམ་པའི་དུས་སུ་ཐལ་ཟིན་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར་། འདོད་ན། བུམ་པ་སྐྱེས་བཞིན་པ་དེ་བུམ་པའི་དུས་སུ་ཐལ་ཟིན་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། བུམ་པ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་སྐྱེ་བཞིན་པ་དེ་ཁྱོད་ཀྱི་དུས་སུ་ཐལ་ཟིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། དུས་དེར་ཞིག་ཟིན་པ་དུས་དེར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད། དུས་དེར་སྐྱེས་པ་དང་དུས་དེར་མ་འགགས་པའི་གཞི་མཐུན་པ་དུས་དེར་ད་ལྟར་བའི་མཚན་ཉིད། དུས་དེར་དུས་གསུམ་པོ་གང་རུང་གང་ཞིག །དུས་དེར་མ་སྐྱེས་པ་དང་། དུས་དེར་མ་འགགས་པའི་གཞི་མཐུན་པ་དེ་དུས་དེར་མ་འོངས་པའི་མཚན་ཉིད། གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་པ་ལ། ཁོ་ན་རེ། སྐྱེ་བཞིན་པ་མེད་པར་ཐལ། དངོས་པོ་ཡིན་ན་འགག་བཞིན་པ་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཟེར་ན། འོ་ན། སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཐལ། དངོས་པོ་ཡིན་ན་སྐྱེས་ཟིན་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་མེད་པར་ཐལ་ལོ། །ཡང་ཁོ་ན་རེ། འདས་པ་ཡིན་པ་ཡོད་པར་ཐལ། འདས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན། འོ་ན། ཤི་བ་ཡིན་པ་ཡོད་པར་ཐལ། ཤི་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། བསྐལ་པ་དང་པོའི་མི་ཤི་བ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ཆོས་ཅན། སྲོག་དབང་དང་མ་ལྡན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། སྲོག་དབང་དང་ལྡན་པར་ཐལ། མི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྨྲས་པ། །ཕྲ་ཞིབ་རིགས་པའི་རྒྱ་ནང་དུ། །ཕས་རྒོལ་ཁས་བླངས་རི་དྭགས་ཀུན། །འཇུག་བྱེད་བློ་ཡི་ཤ་བ་རིས། །ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པའི་སྙེམས་པ་འཕྲོགས། །མེ་ཏོག་བནྡྷཱུ་ཛི་ཝ་ཀ་ཡི་ཐོད། །འཆང་མིན་དུས་གསུམ་ཀུན་གྱི་གནས་ལུགས་དག །རིགས་པའི་རྩལ་གྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ན། མངོན་ཤེས་ཕལ་ཆེར་རྫུན་གྱི་རང་མཚང་སྟོན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གཉིས་པ་ངོ་བོ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡོད་དེ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཤད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ལ་སླར་མི་ལྡང་བའི་ཚུལ་གྱིས་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་རྟེན་ནི། གཙོ་བོའི་ཤེར་ཕྱིན་ཆོས་ཅན། རང་བྱུང་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངའ་བསྒྱུར་བའི་རང་བྱུང་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ནི། རྣམ་མཁྱེན་ཆོས་ཅན། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་དོན་བསྡུ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་ཡོད་དེ། སྔར་བཤད་ཟིན་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྩ་བའི་དོན་བསྡུ་འཆད་པ་ལ། ངོ་བོའི་དོན་བསྡུ་དང་། གྲངས་ཀྱི་དོན་བསྡུ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། མཁྱེན་པ་གསུམ་པོ་དེ་ལས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཉེར་བདུན་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཁྱོད་ལ་ཉན་ཐོས་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡོད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ཉོན་སྒྲིབ་སྤང་བྱའི་གཙོ་བོར་བྱེད་པས་ཟག་པ་མེད་པ་དང་། དེ་སྤང་བྱའི་གཙོ་བོར་མི་བྱེད་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་གཉིས་དག་ཀྱང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སོ་དྲུག་ནི་ཁྱོད་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཟག་བཅས་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བྱའི་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་ཤིན་ཏུ་མ་སྤངས་པ་སྟེ་མི་སྤོང་བའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མཐར་ཐུག་པ་བརྒྱ་དང་བཅུ་ནི་ཆོས་ཅན། ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཁོ་ན་དག་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སང་རྒྱས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་པས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངའ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། ཁ་ཅིག །རང་རྒྱལ་སློབ་པ་འཕགས་པས་ཉོན་སྒྲིབ་སྤང་བྱའི་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་སྤོང་ཟེར་ན། རང་རྒྱལ་སློབ་པ་འཕགས་པས་གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་སྤང་བྱའི་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་སྤོང་བར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེས་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་བསྒོམ་བྱའི་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་སྒོམ་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཉན་རང་གཉིས་ལྟ་བ་མཚུངས་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཉན་ཐོས་དང་སེམས་ཙམ་པ་གཉིས་ལྟ་བ་མཚུངས་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རྣམ་པ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ན་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་ཡོད་དེ། དེ་ལྟར་སྔར་བཤད་ཟིན་པ་དེའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ་བདེན་འཛིན་དངོས་སུ་འཇོམས་བྱེད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་བཤད་པ་ལ་གཉིས། དགེ་རྩ་གསོག་པའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་དང་། སྦྱོར་བ་དངོས་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སྔར་བཤད་པའི་སྦྱོར་བ་དེ་དག་ཀྱང་སྦྱོར་བ་བསྒོམས་པ་པོ་བསྟན་པ་མེད་པར་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པས་ཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་དང་། སྦྱོར་བ་སྒོམ་པ་པོའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་དེ་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། འོག་ཏུ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་དག་གིས་རྣམ་པ་རྣམས་སྒོམ་དགོས་པས་ཚིག་འོག་མས་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པ་ཆོས་ཅན། གཞུང་ལམ་འབྲས་བུ་ཤེར་ཕྱིན་འདི་མཉན་པའི་སྣོད་ཡིན་ཏེ། སྔོན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བཀུར་སྟི་ལྷག་པར་བྱས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དེ་ལ་བསོད་སྙོམས་འབུལ་བ་སོགས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་པ་དང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་མགོན་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན་། ཡུམ་འདིའི་གཞུང་དོན་བློ་ལ་ལེན་པ་དང་། དོན་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་དུ་དམ་པ་རྣམས་བཞེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཆེད་དུ་སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་ཡོངས་འཛིན་དུ་བསྟེན་པ་དང་། ཚིག་དོན་ཀུན་འདྲི་བ་དང་། དྲིས་པའི་དོན་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་གང་ཟག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། ཁ་ཅིག །སྦྱོར་བ་སྒོམ་པའི་ཕྱི་ནང་གི་རྐྱེན་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དཔའ་དེ་སྦྱོར་བ་སྒོམ་པའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་གི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། ཉན་ཐོས་ཚོགས་ལམ་པ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་སྒོམ་པའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །ཡུམ་ཉན་པའི་སྣོད་ཡིན་ན། ཡུམ་ཉན་པའི་སྣོད་རུང་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། སེམས་ཙམ་པར་གྱུར་བའི་བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེར་གྱུར་པའི་ཉན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐོས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཉན་ཐོས་རྣམས་རང་གི་སྟོན་པ་ལས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ཐོས་ནས་གཞན་ལ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དམ་ཆོས་པད་དཀར་ལས། མགོན་པོ་དེ་རིང་བདག་ཅག་ཐོས་སྒྲོགས་གྱུར། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཡང་དག་བསྒྲག་པར་བགྱི། །བྱང་ཆུབ་པ་ཡི་སྒྲ་ཡང་རབ་ཏུ་བརྗོད། །དེ་བས་བདག་ནི་ཐོས་སྒྲོགས་མི་ཟད་འདྲ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། སྦྱོར་བ་སྒོམ་པའི་ཕྱི་ནང་གི་རྐྱེན་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དཔའ་དེ། སྐབས་འདིར་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་སྦྱོར་བ་སྒོམ་པའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་གི་མཚན་ཉིད། གསུམ་པ་ནི། བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཅན། གོ་རིམ་ཇི་ལྟ་བར་ཤེས་རྣམ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཡུམ་འདིའི་གཞུང་ཉན་པ་དང་། འཛིན་པ་དང་། དོན་མི་བརྗེད་པ་དང་། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྣོད་ཉིད་ཡིན་པར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་བཞེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྤྱིར་གཙུག་ལག་ཁང་འབུལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་ཅིང་སྦྱངས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པའི་བསྙེན་བཀུར་གྱིས་མཉེས་པར་བྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་འདྲི་བ་དང་། དྲིས་པའི་དོན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་སེམས་དཔའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་པོ་བསྟན་ནས། སྦྱོར་བ་དག་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། གཞུང་འོག་མས་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། སྦྱོར་བ་རང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ། རྟེན་གྱི་གང་ཟག་གི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ། སྦྱོར་བ་རྫོགས་པའི་ཐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ། འབྲས་བུ་དང་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བའོ། །དང་པོ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། འདིར་བསྟན་སྦྱོར་བ་ལ་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་ལྔ་ཡོད་དེ། ཡུལ་བདེན་ཞེན་འགོག་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་མི་གནས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། ཡུལ་ཅན་དེ་ལ་བདེན་པར་སྦྱོར་བ་བཀག་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། གཞི་དེ་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། ལམ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་སྦྱོར་བ་དང་། རྣམ་པ་དེ་དག་གི་ཆོས་ཉིད་ཚད་ནི་མེད་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ན། སྟོང་ཉིད་མ་རྟོགས་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། སྟོང་ཉིད་སྐྲག་པ་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཚོགས་ལམ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །ལུང་བསྟན་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ན། དངོས་སུ་ལུང་བསྟན་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། དམན་ལམ་སྔོན་དུ་མ་སོང་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྦྱོར་ལམ་དྲོད་ལ་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་འདྲའི་བྱང་སེམས་དེ་དངོས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་སེམས་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མ་ཡིན་པར་ཐལ། སོ་སྐྱེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཞི་ལྷག་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་སེམས་པའི་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། སྟོང་ཉིད་མ་རྟོགས་པའི་བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པའི་མཁྱེན་པ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །ཡུལ་ཅན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བདེན་སྟོང་སྤྲོས་བྲལ་དུ་སྒོམ་པའི་ཞི་ལྷག་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་སྐབས་འདིར་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་གཙོ་བོ་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་གྱི་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་ལམ་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྟོགས་པ་སྔོན་སོང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཞི་ལམ་རྣམ་གསུམ་བདེན་སྟོང་སྤྲོས་བྲལ་དུ་སྒོམ་པའི་ཞི་ལྷག་ཟུང་འབྲེལ་ཐོབ་པའི་འདིའི་དངོས་བསྟན་གྱི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་སྐབས་འདིར་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་གཙོ་བོ་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་། ས་མཚམས་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྦྱོར་ལམ་དྲོད་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་དུ་ཡོད། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་ལ་རྟེན་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་བརྒྱད་ཡོད་དེ། ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ། ལུང་བསྟན་ཐོབ་པའི་དེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ། ངེས་འབྱུང་གི་དེ། བར་ཆད་མེད་བཅས་ཀྱི་དེ། བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བའི་དེ། སངས་རྒྱས་མྱུར་དུ་འཐོབ་བའི་དེ། གཞན་དོན་གྱི་དེ་དང་བརྒྱད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་ལ་སྦྱོར་བ་རྫོགས་པའི་ཐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་བཞི་ཡོད་དེ། འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཀྱི་སྦྱོར་བ། ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སོགས་མི་མཐོང་བའི་དེ། གཟུགས་ལ་སོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང་བའི་དེ། གཟུགས་སོགས་དང་གཟུགས་རུང་དེ་ཡི་མཚན་མ་དང་དེ་ཡི་མཚོན་བྱའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བདེན་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ནི། འདིར་བསྟན་སྦྱོར་བ་དེ་ནི་ཆོས་ཅན། འབྲས་བུ་དང་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གསུམ་ཡོད་དེ། འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་ཀྱི་སྦྱོར་བ། ཉེས་པ་སེལ་བ་དག་པའི་དེ། མྱུར་དུ་བསྒོམས་པས་ས་མཚམས་དང་བཅས་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་སུ་ཡོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་འགྲེལ་པ་ནི། བྱང་སེམས་ཀྱི་སྦྱོར་ལམ་མཉམ་གཞག་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་གྲངས་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་མི་གནས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། ཡུལ་ཅན་ལ་བདེན་ཞེན་འགོག་པ་མི་སྦྱོར་བ་དང་། ཟབ་པ་དང་། གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང་། ཚད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་སྟེ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་གནས་པ་དང་། གཟུགས་སོགས་དེ་དག་ལ་དོན་དམ་པར་མི་སྦྱོར་བ་ཉིད་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་སྦྱོར་བ་ཡིན་པ་དང་། གཟུགས་སོགས་དེ་དག་ཉིད་བདེན་སྟོང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གཞིའི་ཆོས་ཉིད་ཟབ་པ་དང་། ལམ་གྱི་ཆོས་ཉིད་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང་། རྣམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་ལྟར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པ་དབང་རྟུལ་གྱི་མཁྱེན་པ་ཆོས་ཅན། ཚེགས་ཆེན་པོས་ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྐྲག་པ་མངོན་གྱུར་ཤས་ཆེར་འབྱུང་བའི་ལས་དང་པོ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐེག་ཆེན་གྱི་སྦྱོར་ལམ་དྲོད་ནི་ཆོས་ཅན། ལུང་བསྟན་ཐོབ་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ལ་མི་སྐྲག་པ་དང་ལྡན་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐེག་ཆེན་གྱི་སྦྱོར་ལམ་རྩེ་མོ་ཆོས་ཅན། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་པ་ཡིན་ཏེ། དྲོད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང་། ཡུམ་དོན་ཐོས་སོགས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཟོད་པ་ནི་ཆོས་ཅན། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། ཉན་རང་ཡིད་བྱེད་སོགས་བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་སྤོང་བའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་མཆོག་ནི་ཆོས་ཅན། བར་ཆད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་ལམ་གྱི་དངོས་རྒྱུ་བྱེད་པས་རྟག་ཏུ་ཆོས་སྒོམ་པའི་ཐེག་ཆེན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་བཞི་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་ལམ་ཆོས་ཅན། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་ཆེན་གྱི་ལམ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གསར་གྱི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནས་བདུན་པའི་བར་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན། མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བརྒྱད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན། གཞན་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཅན་གསུམ་ལ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བའི་ནུས་པ་ཐོབ་པའི་དག་སའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མི་མཐོང་བའི་དག་སའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་ཆོས་གང་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་མི་དམིགས་པའི་དག་སའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པ་འགོག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པར་བདེན་པར་རློམ་པ་མེད་པའི་དག་སའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། མཚན་གཞི་གཟུགས་དང་གཟུགས་རུང་དེའི་མཚན་མ་དང་མཚོན་བྱ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བདེན་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དག་སའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགུ་པ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན། འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་དང་པོ་རྒྱུན་ཞུགས་སོགས་མཐོང་བ་སྟེ། གདུལ་བྱ་གཞན་དེ་ལ་འགོད་པའི་དག་སའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཅུ་པའི་ཡེ་
ཤེས་ཆོས་ཅན། རྣམ་པར་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རྣམ་པར་དག་པ་སྒོམ་པའི་དག་སའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡུམ་མྱུར་དུ་སྒོམ་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ཆོས་ཅན། ས་མཚམས་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཞག་དང་། ཟླ་བ་དང་། ལོ་སྐོར་དུ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་མི་འདོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། འདིར་བསྟན་སྦྱོར་པ་ལ་ཉི་ཤུ་ཡོད་དེ། རང་བཞིན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལྔ་དང་། གནས་སྐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར།

སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་བཤད་པ། གཉིས་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་དང་། དེ་སྒོམས་པའི་གེགས་བཤད་པའོ། དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་བ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སྦྱོར་བ་བསྟན་པ་དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་མཐོང་བ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་སྦྱོར་བ་བསྒོམ་པ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱེད་པས་དེ་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་ཡོད་དེ། བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་སྤང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་བསྒོམས་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རྒྱུད་ལ་ལྡན་པའི་གང་ཟག་ཡིན་ན། སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་རྒྱུད་ལ་ལྡན་པའི་གང་ཟག་ཡིན་དགོས་པར་ཐལ། ཁྱོད་དེའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་རྒྱུད་ལ་ལྡན་པའི་ལམ་མ་ཞུགས་ཀྱི་གང་ཟག་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །ཐེག་ཆེན་གྱི་སྦྱོར་བ་བསྒོམས་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕན་ཡོན་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། དེ་དང་དུས་མཉམ་དུ་གྱུར་བའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་མི་ནུས། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་ཐོབ་མྱོང་པའི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་བསྒོམས་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་འདིར་བསྟན་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཚན་ཉིད། ས་མཚམས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཚོགས་ལམ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་དུ་ཡོད། གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་པ་ལ། ཁོ་ན་རེ། སེམས་དཔའི་སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ན། གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པས་ཁྱབ་པ་ཐལ། སེམས་དཔའ་དེས་མཐར་ཐུག་གི་མྱང་འདས་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། འོ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱོར་བ་བསྒོམས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མ་འོངས་པ་ན་བདུད་བཅོམ་པའི་ཡོན་ཏན་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་མི་ནུས། གསུམ་པ་ནི། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ལས་བྱུང་ཞིང་ཐོབ་པའི་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་ཆོས་ཅན། མ་འོངས་པ་ན་བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པའི་ཡོན་ཏན་འབྱུང་སྟེ། ད་ལྟར་སྦྱོར་བ་བསྒོམ་པ་ལ་གྲངས་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་སྒོམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཁྱོད་དེ་སྒོམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ད་ལྟར་དེ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། སངས་རྒྱས་དང་མི་འབྲལ་བས་དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་འབྲས་བུ་དང་རྣམ་སྨིན་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་འབྱུང་སྟེ། ཁྱོད་ད་ལྟར་སྒོམ་པའི་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། རང་གང་དུ་འཚང་རྒྱ་འགྱུར་སོགས་ཡུལ་དཔྱད་པའི་ཕན་ཡོན་འབྱུང་སྟེ། ཁྱོད་ཡུམ་སྟོན་པ་སོགས་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཟག་པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། གཉེན་པོའི་ཆོས་ཅི་རིགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན་། ཡུམ་སྟོན་པའི་སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ད་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གཏམ་བརྗོད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། བདུད་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གྲོགས་མཛད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཉན་རང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བའི་ཕན་ཡོན་འབྱུང་སྟེ། འདིར་བསྟན་དགའ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་གཞན་དོན་གྱི་དམ་བཅས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དམ་བཅའ་དེའི་ཚིག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། དགེ་བས་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཟབ་མོ་མངོན་པར་འདོད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཐའ་ཡས་པ་བྱེད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཡུམ་ངེས་པར་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་འབྱུང་སྟེ། ཁྱོད་ད་ལྟ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚིག་དོན་ཚང་བར་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱིས་སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་བཞི་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། བཤད་མ་ཐག་པ་དེའི་ཕྱིར།

སྦྱོར་བའི་སྐྱོན་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་སྦྱོར་བ་སྒོམ་པའི་སྐྱོན་བཤད་པ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་བ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་སྐྱོན་གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་སྦྱོར་བ་རྣམས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ། སྦྱོར་བ་སྒོམ་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་སྐྱོན་གང་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། བཤད་དུ་ཡོད་དེ། སྦྱོར་བ་སྒོམ་པ་དེ་དག་གི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་ནི་གཞུང་འོག་མས་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སྦྱོར་བ་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་སྐྱོན་ནི་ཞེ་དྲུག་ཡོད་དེ། དེ་འདྲའི་སྐྱོན་བཅུ་ཚན་བཞི་དང་བཅས་པ་དྲུག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ། སོ་སོའི་ངོ་བོ་བཤད་པ། གྲངས་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ། སྦྱོར་བའི་འགལ་རྐྱེན་རང་ལ་བརྟེན་པ་ཉི་ཤུ། རང་གཞན་གང་རུང་ལ་བརྟེན་པ་མཐུན་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་ཉེར་གསུམ། འགལ་རྐྱེན་གཞན་ལ་བརྟེན་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། བཅུ་ཚན་དང་པོ་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། ཡུམ་གྱི་ཚིག་དོན་ཚེགས་ཆེན་པོས་འཐོབ་པ་དང་། སྤོབས་པ་ཧ་ཅང་མྱུར་པ་དང་། བག་ཡངས་ཀྱིས་ཡུམ་འབྲི་བ་སོགས་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་། ཆགས་སེམས་ཀྱིས་འབྲི་བ་སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་། གྲགས་རྙེད་ཀྱིས་འབྲི་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པའི་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཡུམ་ལ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འཛིན་པ་ཉིད་དང་། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྒྱུ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉམས་པ་དང་། གྱ་ནོམ་པའི་རོ་མྱང་བ་ཉམས་པ་དང་། ཐེག་དམན་ལས་རྣམ་མཁྱེན་འཚོལ་བ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐེག་པའི་མཆོག་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་ཉམས་པ་དང་། ཡུམ་དོར་ནས་དམན་པའི་སྡེ་སྣོད་འཚོལ་བ། རྟག་ཏུ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། བཅུ་ཚན་གཉིས་པ་ཡོད་དེ། ཐེག་དམན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཙམ་ལས་རྣམ་མཁྱེན་འཐོབ་པར་འདོད་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་བ་ཉམས་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་འདྲ་བར་འཛིན་པ་གོང་ན་མེད་པ་ཉམས་པ་དང་། འདོད་ཡོན་གྱི་ཡུལ་རྣམ་པ་མང་པོ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤོབས་པ་འབྱུང་བ་དང་། ཡུམ་ཡི་གེར་འབྲི་བ་ཙམ་ལ་དེར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། རྟེན་འབྱུང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། ཡི་གེ་ལ་ཡུམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། ཡི་གེ་མེད་པ་ལ་དེར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། རོ་མྱང་འདོད་པ་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་བསྟོད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རོ་མྱང་བ་དང་། ལམ་མ་ཡིན་པ་བདུད་ཀྱི་ཚིག་ལས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་འཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རང་གཞན་གང་རུང་ལས་མཐུན་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་ཉེར་གསུམ་ཡོད་དེ། གྲངས་བཞིན་ཉན་པ་པོ་སྔ་མ་དང་འཆད་པ་པོ་ཕྱི་མ་དག་བཟློག་ན་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བས་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་མངོན་པར་འབྲེལ་བས་ཉན་པོ་ཡུམ་ལ་བདུན་པ་དང་འཆད་པོ་སྙོམས་ལས་ཀྱིས་ཉམས་པ་དང་། དེ་གཉིས་འཆད་པའི་ས་ལ་འདུན་པའི་ཡུལ་ཐ་དད་པས་ཉམས་པ་དང་། ཉན་པོ་འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་དང་འཆད་པོ་འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉམས་པ་དང་། ཉན་པོ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང་ཅིག་ཤོས་མི་ལྡན་པ་དག་དང་། ཉན་པོ་དགེ་བ་དང་ཅིག་ཤོས་དགེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་ལྡན་པ་དང་། ཉན་པོ་གཏོང་བ་དང་འཆད་པོ་སེར་སྣ་བྱེད་པ་དང་། ཉན་པོ་ནོར་སྦྱིན་པ་དང་འཆད་པོ་མི་ལེན་པ་དང་། ཉན་པོ་འགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་དང་ཅིག་ཤོས་རྣམ་པརསྤྲོས་པས་གོ་བ་ཉིད་ཙམ་དང་། ཉན་པོ་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ཅིག་ཤོས་མངོན་པར་མི་ཤེས་པ་དང་། ཉན་པོ་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་དང་འཆད་པོ་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་ཚན་གསུམ་པ་དང་། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཉན་པོ་འཚང་རྒྱ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་ཤིང་ཅིག་ཤོས་ཐབས་མ་ཡིན་པ་ལ་མཁས་པ་དང་། ཉན་པོ་མི་བརྗེད་པའི་གཟུངས་ཐོབ་ཅིང་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་མ་ཐོབ་པ་དག་དང་ཉན་པོ་ཡུམ་ཡི་གེར་འབྲི་འདོད་པ་དང་ཅིག་ཤོས་འབྲི་མི་འདོད་པ་དག་དང་། ཉན་པོ་འདོད་པའི་བདུན་པ་དང་བྲལ་བ་དང་ཅིག་ཤོས་མ་བྲལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཕྱི་མ་བཞི་སྟེ་བཅུ་བཞི་དང་། གཞན་དོན་དུ་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་ལ་ཡིད་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དང་། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལ་སྲེད་ཅིང་ཡིད་བདེ་བ་དེ་གཉིས་དང་། གྲངས་བཞིན་དུ་འཆད་པོ་སྔ་མ་རྣམས་དང་ཉན་པོ་དག་ཕྱི་མ་རྣམས་དང་འབྲེལ་བ་དང་བཟློག་སྟེ་གང་ཡང་རུང་བ་དང་འབྲེལ་བས་ཀྱང་འཆད་པོ་གཅིག་པུ་ལ་དགའ་བ་དང་། ཉན་པོ་འཁོར་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཉིད་དང་། འཆད་པོ་འཁོར་གྱི་གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་དང་ཅིག་ཤོས་འཁོར་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་འདོད་པ་ཉིད་དང་། འཆད་པོ་ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་ཙམ་འདོད་པ་ཉིད་དང་། ཉན་པོ་དེ་སྦྱིན་པར་མི་འདོད་པ་ཉིད་དང་། འཆད་པོ་སྲོག་གི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་འདོད་པ་དང་། ཉན་པོ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བཅུ་ཚན་བཞི་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་འཆད་པོ་མུ་གེ་འབྱུང་བའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་འདོད་པ་དང་། ཉན་པོ་དེར་མི་འགྲོ་བ་དང་། འཆད་པོ་ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པས་དཀྲུགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། ཉན་པོ་དེར་མི་འགྲོ་བ་དང་། འཆད་པོ་བསོད་སྙོམས་སྟེར་བའི་ཁྱིམ་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་བལྟ་བས་ཡིད་བདེ་བ་དང་། ཉན་པོ་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། འགལ་རྐྱེན་གཞན་ལ་བརྟེན་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། བདུད་ཀྱིས་ཆོས་དང་གང་ཟག་སོ་སོར་འབྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། མི་སྡུག་པ་སྒོམ་པ་སོགས་གནས་ལུགས་ཀྱི་
དོན་དུ་སྟོན་པ་ཡུམ་བཅོས་མ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དང་། བདུད་སྤྲུལ་གྱི་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དགའ་བ་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སྦྱོར་བའི་སྐྱོན་ལ་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་ཡོད་དེ། སྔར་བཤད་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར།

སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ། གསུམ་པ་ལ། མདོར་བསྟན་པ། རྒྱས་པར་བཤད་པ། གྲངས་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ་མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སྦྱོར་བའི་སྐྱོན་ཡོན་བཤད་པའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། གོ་རིམ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་ལ་བླང་དོར་བྱ་ཤེས་པས་སྦྱོར་བ་རྣམས་བསྒོམ་པར་བྱ་དགོས་ཤིང་། དེ་ནི་དེའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ལམ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མཚན་ཉིད་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། མཚོན་བྱེད་གང་གིས་ལམ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དུ་མཚོན་ནུས་པ་དེ་དེའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། མཁྱེན་གསུམ་སྦྱོར་བ་མཚོན་བྱེད་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཉན་རང་གི་སྦྱོར་བ་ལ་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་སྦྱོར་བར་མཚོན་བྱེད་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་གཞན་དོན་སྒྲུབ་པའི་བྱེད་ལས་དང་ལྡན་པའི་སྦྱོར་བ་མཚོན་བྱེད་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། དེ་ལྟར་བཅུ་དྲུག་བཤད་པ་ལ་དགོས་པ་ཡོད་དེ། སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་མཚོན་བྱ་དང་། མཚན་གཞི་ཡང་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་སྤང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །འབྲས་བུ་ཤེར་ཕྱིན་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་སུ་གྱུར་བའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར། ལམ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྣལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྱོར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། དེར་གྱུར་པའི་ཤེས་རབ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། ཐབས་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་སོགས་ཐབས་ཤེས་ཀྱི་རིགས་རྫོགས་པས་ཟིན་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་ལམ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་མ་མྱོང་བའི་བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་སེམས་བསྐྱེད་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དང་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། འབྲས་བུ་ཤེར་ཕྱིན་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་སུ་གྱུར་པའི་ཞི་ལྷག་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །བྱང་སེམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་མཚན་གཞི། དེ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་མི་གནས་ཕྱིར། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན། ཆོས་སྐུའི་རྒྱུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་མཚོན་བྱ་ཡིན་ལ། དེ་ནི། ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང་། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་བསྟན། གཞན་དོན་ཕུན་ཚོགས་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་མཚན་གཞི་ཡིན་ལ། དེ་ནི། བསམ་མི་ཁྱབ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱི། །ཞེས་སོགས་དང་། ཕན་དང་བདེ་བ་སྐྱོབ་པ་དང་། །སོགས་ཀྱིས་བསྟན། མཚན་མཚོན་གཞི་སོགས་དང་། མཚན་ཉིད་མཚན་གཞིའི་སྟེང་དུ་ངེས་བྱེད་ཀྱི་བློ་ནི་མཚོན་པ་པོ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། །སོགས་དང་། སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་མེད་བཅས་དང་། །སོགས་ཀྱིས་བསྟན། དེས་ན་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་མཚན་གཞི། ཆོས་སྐུའི་རྒྱུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་མཚོན། དོན་གཉིས་ཕུན་ཚོགས་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་པ་ཞེས་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་ན། །རྣམ་བཤད་ལས། སྔར་བཤད་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་པོ་ཡང་མཚན་གཞིར་རུང་མོད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་སེང་གེ་བཟང་པོས་རྩ་བའི་དགོངས་པ་བཀྲལ་བ་ལྟར་ན་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གིས་མཚན་གཞི་དང་མཚོན་བྱ་གཉིས་ཀ་སྟོན་པར་གསལ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་བཅུ་དྲུག་པ་ཕྲག་གསུམ་གྱིས་ཀྱང་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་ཆེས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བས་མཚན་གཞི་ལ་མཚན་ཉིད་ངེས་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་བསྟན་པར་འཆད་པ་སོགས་འཐད་པར་མི་སེམས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བས། དོན་བསྒྲིལ་ན། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང་། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་བྱ་ཁོ་ན་བསྟན་ནས། མཚན་ཉིད་མ་བསྟན་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། དེས་གཉིས་ཀ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ལྟར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དག་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་བཞིན་དུ་མཚོན་པས་དེ་ལྟར་ན་བཞི་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་བཞེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པ་ཡེ་ཤེས་བསྟན་ནས་མཚན་ཉིད་མ་བསྟན་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། དེས་སེམས་དཔའི་གཞི་ཤེས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན། སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ལམ་ཤེས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན། དེ་ནི་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་རྣམ་མཁྱེན་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་དེར་ཐལ། ཤེས་པའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་བཅུ་དྲུག་གིས་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཚོན་པས་ན་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་དེར་ཐལ། ཤེས་པའི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་བཅུ་དྲུག་གིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དག་མཚོན་པས་ན། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་དེར་ཐལ། ཤེས་པའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་བཅུ་དྲུག་གིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྦྱོར་བ་དང་། མཚོན་པས་ན། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། སྤྱིར་བཏང་ལ་རང་གི་ཐོབ་བྱར་གྱུར་པའི་འབྲས་བུ་ཤེར་ཕྱིན་ཐོབ་བྱེད་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ལམ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་མཚན་ཉིད། བྱེ་བྲག་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་ཤེས་པ་སོགས་གཞི་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པ་གང་རུང་ལ་དམིགས་པ་ཡང་ཡིན། ཐེག་དམན་གྱི་རྟོགས་རིགས་སུ་གནས་པ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པར་གྱུར་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་ཡིན། སྟོང་ཉིད་མཚན་མེད་སོགས་ལམ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པ་གང་རུང་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་སོགས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་དམིགས་པ་གང་རུང་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། བསམ་མི་ཁྱབ་སོགས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། ཕན་བདེ་སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་སོ། །ཉོན་མོངས་རྟགས་སོགས་ཀྱིས་དབེན་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་བཅུ་དྲུག་མཚན་གཞི་ཡིན། མཚོན་བྱ་ལ་སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ལམ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དང་། བྱེ་བྲག་ལ་སེམས་དཔའི་གཞི་ཤེས་སྦྱོར་བ། ལམ་ཤེས་སྦྱོར་བ། རྣམ་མཁྱེན་སྦྱོར་བ། ཉན་རང་གི་སྦྱོར་བ་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་སྦྱོར་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཞན་དོན་སྒྲུབ་པའི་བྱེད་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་སོ། །མཚོན་ཚུལ་ནི། སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ན། ཉོན་མོངས་རྟགས་སོགས་ཀྱིས་དབེན་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་བཅུ་དྲུག་མཚན་གཞི། ལམ་ཤེར་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དུ་མཚོན། རང་གི་ཐོབ་བྱར་གྱུར་པའི་འབྲས་བུ་ཤེར་ཕྱིན་ཐོབ་བྱེད་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་པ་ཞེས་སོ། །བྱེ་བྲག་ལ། ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང་། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྐབས་ནས་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་དང་པོ་བཞི་མཚན་གཞི། སེམས་དཔའི་གཞི་ཤེས་སྦྱོར་བར་མཚོན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་སོགས་གཞི་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་དམིགས་པ་ཡང་ཡིན། ཐེག་དམན་གྱི་རྟོགས་རིགས་སུ་གནས་པ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པར་གྱུར་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་པ། དཀའ་དང་ངེས་པ་དང་། ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྐབས་ནས་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་གཞན་དོན་གྱི་གོ་ཆ་བྱ་དཀའ་བ་སོགས་སྒྲུབ་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ལྔ་མཚན་གཞི། ལམ་ཤེས་སྦྱོར་བས་མཚོན། སྟོང་ཉིད་མཚན་མེད་སོགས་ལམ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དཀའ་དང་ཞེས་སོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། མི་མཐུན་ཐོགས་པ་མེད་དང་དེ། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྐབས་ནས་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་གཞི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཁྱད་པར་སོགས་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་བདུན་མཚན་གཞི། རྣམ་མཁྱེན་སྦྱོར་བ་མཚོན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་སོགས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་དམིགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་པ། སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལྔ། རྣམ་མཁྱེན་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་བདུན་མཚན་གཞི། ཉན་རང་གི་སྦྱོར་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་སྦྱོར་བར་མཚོན། བསམ་མི་ཁྱབ་སོགས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་པ། ཉོན་མོངས་རྟགས་སོགས་ཀྱིས་དབེན་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་བཅུ་དྲུག་མཚན་གཞི། གཞན་དོན་སྒྲུབ་པའི་བྱེད་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པའི་སྦྱོར་བར་མཚོན། ཕན་བདེ་སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་པ་ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལ། ཁོ་ན་རེ། ཤེས་མཚན་ཡིན་ན། ལམ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་དགོས་པར་ཐལ། དེ་ལྟར་གཞུང་གིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་མངོན་རྟོགས་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚོགས་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་པ་ཆོས་ཅན། བྱེད་པར་སྒྲུབ་པས་འདིས་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཉིད་མཚོན་པར་བྱེད་པས་ན་མཚན་ཉིད་ཅེས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཚེ། ཤེས་པ་དང་ཁྱད་པར་དང་བྱེད་པ་གསུམ་ལ་སྒྲ་འཇུག་སྟེ། དེ་རྣམས་བྱང་སེམས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་སྦྱོར་བའི་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ཅི་རིགས་པར་མཚོན་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་མཚོན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན། མཚན་ཉིད་ཅེས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་ལས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཚེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལའང་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་འཇུག་སྟེ། དེ་རྣམས་མཚོན་པར་བྱ་བའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་འཇུག་པའི་གཞི་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བསྒྲུབས་ཟིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། ཤེས་མཚན། ཁྱད་མཚན། བྱེད་མཚན། ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་བཞི་ལས། དང་པོ་ལ། གཞི་ཤེས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད། ལམ་ཤེས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད། རྣམ་མཁྱེན་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་གསུམ་། དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས་དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རེ་ཞིག་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་གཞི་ཤེས་སྦྱོར་བ་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བསྡུས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་སོགས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་བསྡུས་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག་བདག་དང་འཇིག་རྟེན་མི་རྟག་པར་བདེན་པར་ལྟ་བ་སོགས་བཞི་པོ་དེ། འདིར་བསྟན་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལྟ་བ་ཡིན་ཟེར་ན། མི་འཐད་པར་ཐལ། བདག་དང་འཇིག་རྟེན་མི་རྟག་པར་བདེན་པ་ལྟ་བའི་ལྟ་བ་དེ་དེ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། བདག་དང་འཇིག་རྟེན་མི་རྟག་པར་བདེན་མེད་དུ་རྟོགས་པའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་མཐོང་ལམ་དེ་སེམས་དཔའི་གཞི་ཤེས་སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཐེག་ཆེན་གྱི་རྟོགས་རིགས་སུ་གནས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། བདག་དང་འཇིག་རྟེན་མི་རྟག་པར་བདེན་པར་མེད་པ་སྟོང་ཉིད་ཕྲ་མོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། བདག་དང་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་དུ་མི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །ལུས་སྲོག་རྫས་གཅིག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་། རྫས་ཐ་དད་དུ་ལྟ་བ་དེ་ལུས་སྲོག་ལ་བརྟེན་པའི་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལྟ་བ་ཡིན་ཟེར་ན། ལུས་སྲོག་རྫས་ཐ་དད་དུ་ལྟ་བའི་ལྟ་བ་དེ་ཆོས་ཅན། ལྟ་བ་རྣམ་དག་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལྟ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཡིན་པར་ཐལ། དེ་གཉིས་རྫས་ཐ་དད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་གཉིས་རྫས་གཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ལུས་སེམས་གཉིས་རྫས་གཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལུས་ཞིག་པ་ན་སེམས་ཀྱང་ཞིག་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་མེད་པར་ཐལ་ལོ། ཁ་ཅིག །བདག་དང་འཇིག་རྟེན་རྟག་པར་ལྟ་བ། མི་རྟག་པར་ལྟ་བ། གཉིས་ཀར་ལྟ་བ། གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་བཞི། སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པའི་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལྟ་བ་ཡིན་ཟེར་ན། བདག་དང་འཇིག་རྟེན་མི་རྟག་པར་ལྟ་བའི་ལྟ་བ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་ལྟ་བ་རྣམ་དག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་གཉིས་མི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་། དེ་གཉིས་རྟག་མི་རྟག་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པར་ལྟ་བའི་ལྟ་བ་ཆོས་ཅན་། དེ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ལྟ་བ་རྣམ་དག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདག་དང་འཇིག་རྟེན་རྟག་མི་རྟག་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །བདག་དང་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པའི་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལྟ་བ་ཡིན་ཟེར་ན། མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་རྣམ་དག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་གཉིས་མཐའ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། དེ་གཉིས་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལྟ་བ་ཡིན་པར་ཐལ། ལྡན་པ་ཡིན་པ་གང་ཞིག །མུ་བཞི་ག་ཁས་ལེན་རིགས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་གཉིས་མཐའ་དང་ལྡན་པར་ཐལ། མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། དེ་འདྲའི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་བ་རྣམ་དག་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་ལོ། །གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། རྟག་པའི་གང་ཟག་གི་བདག་དང་འཇིག་རྟེན་རང་རྐྱ་ཐུབ་པའི་རྫས་ཡོད་དུ་ལྟ་བ། མི་རྟག་པའི་གང་ཟག་གི་བདག་དང་འཇིག་རྟེན་དེར་ལྟ་བ། རྟག་མི་རྟག་གཉིས་ཀའི་དེར་ལྟ་བ། གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པའི་དེར་ལྟ་བ་བཞི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། མཐའ་དང་ལྡན་པའི་དེར་ལྟ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ། མཐའ་དང་མི་ལྡན་པའི་དེར་ལྟ་བ། གཉིས་ཀ་ཡིན་པའི་དེར་ལྟ་བ། གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པའི་དེར་ལྟ་བ་བཞི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། གྲོངས་ཕན་ཆད་འབྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེར་ལྟ་བ། མི་འབྱུང་བའི་དེ་དེར་ལྟ་བ། གཉིས་ཀ་ཡིན་པའི་དེ་དེར་ལྟ་བ་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པའི་དེ་དེར་ལྟ་བ་བཞི་མྱང་འདས་ཀྱི་མཐའ་ལ་བརྟེན་པ་དང་། ལུས་དང་གང་ཟག་གི་བདག་གི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་གྱུར་པའི་སྲོག་གཉིས་རྫས་གཅིག་ཏུ་ལྟ་བ། དེ་གཉིས་རྫས་ཐ་དད་དུ་ལྟ་བ་གཉིས་ལུས་སྲོག་ལ་བརྟེན་པའི་ལྟ་བར་འཇོག་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལ། ཁ་ཅིག །རྟག་པའི་གང་ཟག་གི་བདག་དང་འཇིག་རྟེན་རང་རྐྱ་ཐུབ་པའི་རྫས་ཡོད་དུ་ལྟ་བའི་ལྟ་བ་ཆོས་ཅན། གང་ཟག་གི་བདག་འཛིན་ཡིན་པར་ཐལ། འདིར་བསྟན་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལྟ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཁྱོད་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་གང་ཟག་ཡོད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རྟག་པའི་གང་ཟག་དེའི་དམིགས་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་གང་ཟག་ཏུ་ཐལ། བདག་མེད་ཡིན་ན། དེའི་དམིགས་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་གང་ཟག་མ་ཡིན་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། གསུམ་པ་ནི། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་རྟགས་སོགས་ཀྱིས་དབེན་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་བཞི་པོ་མཚན་གཞི། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཡིན་པར་མཚོན། གང་གིས་ན་ཤེས་པའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་བཅུ་དྲུག་གིས། ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་བཞིན་དུ་དུ་བས་མེ་མཚོན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཚོན་པས་ནའོ། །དེ་ཡང་བཅུ་དྲུག་ཡོད་དེ། གཞི་ཤེས་སྦྱོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བར་ཤེས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་དོན་དམ་པའི་འཇིག་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དུ་མ་ཤེས་པ་དང་། གང་ཟག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གི་བདག་མེད་ལ་སེམས་བསྡུས་པ་ཤེས་པ་དང་། དེ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཤེས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་ལྟར་སེམས་མི་ཟད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཤེས་པ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་ཤེས་པ་དང་། རྩ་བའི་སོགས་ཞེས་པ་སྒྲས་བསྡུས་པ། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སོགས་ཤེས་པ། སེམས་ཀྱི་གནས་ལུགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཤེས་པ། ཐ་སྙད་དུ་སེམས་ཆེན་པོ་སྒྱུར་བ་ཤེས་པ། དོན་དམ་པའི་སེམས་ཚད་མེད་པ་ཤེས་པ་དང་། དབང་ཤེས་ལ་སེམས་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཤེས་པ་དང་། སྤྱན་ལྔས་སེམས་བལྟར་མེད་པ་ཤེས་པ་དང་། སེམས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་བདེན་སྟོང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པ་སྟེ། རང་གིས་རྟོགས་པ་དེ་ལྟར་གཞན་ལ་བསྟན་ཅིང་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམས་ཀྱི་སྟེ་བཅུ་དྲུག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་བ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། དེའི་འོག་ཏུ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། གཞུང་འོག་མའི་སྒོ་ནས་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན་། ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་ནི། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ཡོད་པར་བཞེད་དེ། སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་མེད་པར་ཤེས་པ་སོགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སེམས་དཔའི་རྒྱུད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལྔ་མཚན་གཞི། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དག་ཡིན་པར་མཚོན། གང་གིས་ན་སྔར་བཤད་པ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པའི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་བཅུ་དྲུག་གིས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚོན་དོན་བཤད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་ཡོད་དེ། ཚ་རེག་གིས་མེ་མཚོན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཚོན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། བཅུ་དྲུག་པོ་ཡོད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པ་དང་། རྩ་བའི་སོགས་ཞེས་པའི་སྒྲས་བསྡུས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང་། སྤང་བྱའི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། བདེན་གྲུབ་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་། དོན་དམ་པར་རྟེན་མེད་པ་དང་། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དྲུག་དང་། ཆོས་ཉིད་གཞན་དུ་རྣམ་པར་འཁྲུག་པ་མེད་པ་དང་། བློ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་འདུ་མི་བྱེད་པ་དང་། མཚན་ཉིད་དང་མཚན་གཞིའི་དབྱེ་བ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང་། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མེད་པ་དང་། མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པའི་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ་། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། གཞུང་འོག་མས་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ཡོད་དེ། འོག་ནས་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བས་བསྡུས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་བདུན་མཚན་གཞི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དག་ཡིན་པར་མཚོན། གང་གིས་ན་སྔར་བཤད་པ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པའི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་བཅུ་དྲུག་པོ་གང་རུང་གིས་བསྡུས་པའི་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་བཤད་དུ་ཡོད་དེ། ཚ་རེག་གིས་མེ་མཚོན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཚོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དབྱེ་ན་བཅུ་དྲུག་ཡོད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མངོན་པར་བརྟེན་ནས་མཐོང་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་དང་། བཀའ་ལས་མི་འདའ་བར་བླ་མར་བྱ་བ་དང་། རྙེད་བཀུར་གྱིས་མཉེས་པར་བྱ་བ་དང་། མཆོད་པ་དང་། དེ་བྱེད་པ་པོ་དོན་དམ་པར་མེད་པ་ཉིད་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ་ཁྱབ་པ་དང་། དོན་དམ་པར་མ་མཐོང་བའི་དོན་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་དུ་སྟོན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་དང་། གདུལ་བྱ་ལ་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་མཛད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་བྱུང་གིས་ཤེས་པར་མཛད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་བདེན་པས་སྟོང་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་མཛད་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་དང་། དོན་དམ་པར་སྤྲོས་པ་ཞི་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་བདེན་པ་འགོག་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་འདི་དང་ཕ་རོལ་ལ་བླང་དོར་གྱི་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ཁྱད་མཚན་ལ། མདོར་བསྟན་པ། རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི་ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཟིན་པ་དེའི་འོག་ཏུ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། དེ་ལྟར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུས་མཁྱེན་གསུམ་སྦྱོར་བ་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད། ཉན་རང་གི་སྦྱོར་བ་ལས་ཁྱད་ཞུགས་ཚུལ་དངོས་སུ་མ་བསྟན་པའི་སྤྱིའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བརྗོད་ནས། ཤེས་མཚན་བཅུ་དྲུག་པ་ཕྲག་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་དཔྱད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་ཞུགས་པའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ་འཆད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཆོས་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་རང་གི་སྦྱོར་བ་ལས་ཁྱད་ཞུགས་པར་མཚོན་པའི་བདེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི་ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཆོས་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་དང་། མི་མཉམ་པ་ལ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པའི་ཡུལ་ཅན་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གིས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དང་ལ་སོགས་པ་རྣམ་མཁྱེན་སྦྱོར་བ་དག །ཉན་རང་གི་སྦྱོར་བ་ལས་ཁྱད་ཞུགས་པར་མཚོན་པས་ན་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན་། གཞན་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན་ཡོད་དེ། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྷག་མ་གསུམ་གྱིས་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ལམ་ཤེས་དང་རྣམ་མཁྱེན་སྦྱོར་བས་བསྡུས་པའི་ལམ་ནི་ཆོས་ཅན། ཉན་རང་གི་ལམ་གཞན་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། བསམ་མི་ཁྱབ་སོགས་ཁྱད་པར་ནི་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ། རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང་། གང་ལས་ཁྱད་ཞུགས་པའི་ཡུལ་དངོས་སུ་མ་བསྟན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །དང་པོ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔལ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་སྦྱོར་བ་གཉིས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་ཁྱད་ཞུགས་སོ། །གང་གི་སྒོ་ནས་མཚོན་ན། གོ་རིམ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་འཕགས་སོ། །དེ་ཡང་དབྱེ་ན་བཅུ་དྲུག་ཡོད་དེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་དང་། དཔེ་མེད་པས་མི་མཉམ་པ་ཉིད་དང་། ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མས་གཞལ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང་གྲངས་ཀྱིས་བགྲང་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང་། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སྡུད་པ་དང་། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་སྐྱེས་བུ་མཁས་པས་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང་། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་། ཐེག་པ་རང་གི་ལུགས་ལ་ལྟོས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་དངོས་པོ་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བའི་ཤེས་པ་དང་། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་བྲི་བ་མེད་པ་དང་། གང་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཤེས་པ་དང་། ལས་བྱ་བྱེད་ཀྱི་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ། གུས་པ་དང་རྒྱུན་མི་ཆད་པའི་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བས་བསྐལ་པ་དུ་མར་བསྒྲུབས་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་རྟེན་རིགས་ལ་དམིགས་པ་དང་། སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། རང་ལམ་རྫོགས་པར་སྟོན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ཐབས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང་། ཆོས་གང་ལ་བདེན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རོ་མྱང་བ་མེད་པ་དང་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཁྱད་ཞུགས་པའི་ཉན་རང་དེ་དག་གི་ལམ་འདིར་དངོས་སུ་མ་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། ཉན་རང་གི་ལམ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཁྱད་པར་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་བདེན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས་ཤིང་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གོ་སླ་བའི་ཕྱིར། སྨྲས་པ། །གང་ཞིག་སོས་ཀྱི་པདྨོའི་བཞིན་རས་ཀྱི། །སྤང་ལྗོངས་བུང་བའི་འདོད་པ་རྒྱས་བྱེད་ན། །མཐའ་བྲལ་ཆོས་ཚུལ་འདི་ཀོའི་ཚིག་དོན་གྱིས། །བློ་གསལ་ཡིད་ཀྱི་བརྟན་པ་ཅིས་མི་འཕྲོག །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བྱང་ཕྱོགས་ཁ་བའི་ལྗོངས་། །རྒྱལ་བློན་དམ་པའི་དྲིན་ལས་ཐུབ་པའི་བསྟན། །དར་ཡང་སྔོན་བྱོན་མཁས་པའི་གསུང་རབ་ལས། །ཕྱི་རབས་རྨོངས་པའི་ཁ་ཟས་ཙམ་ལ་དགའ། །རང་རྒྱུད་དུག་གསུམ་གླང་པོ་མ་ཐུལ་ཀྱང་། །རྟོག་གེའི་མཚོན་ཆའི་འཁོར་ལོ་ཡོན་ཏན་གྱིས། །སྤྲས་ན་བཤུལ་རིང་ལམ་དེར་མ་ཕན་ཡང་། །ཚེ་འདི་རྨོངས་པའི་གྲལ་རིང་འགྲིམ་མི་དགོས། །མིག་སྨན་མདངས་ཀྱིས་གོས་པའི་གཉིས་སྐྱེས་དག །ཉི་བུའི་མཆེ་བར་སོང་བའི་ཕུང་པོ་ལྟར། །གྱུར་ཀྱང་སྙན་པའི་མིང་དང་མཐོན་པོའི་གདན། །འཛིན་འདི་རྒྱ་གར་མཁས་པའི་ལུགས་ལ་མེད། །དབུལ་པོས་འབྱོར་ལྡན་ཁྱིམ་གྱི་ནོར་བགྲང་ལྟར། །འཕགས་མཆོག་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྨྲ་བ་འདི། །དྲེད་པོ་ཆོས་རྒྱུས་མཁན་དུ་སོང་དོགས་ཀྱང་། །བླུན་པོའི་ཁྱུ་བརྡལ་མཐོང་ཚེ་སྤྲོ་བ་འཕེལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གསུམ་པ་བྱེད་མཚན་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཉན་རང་གི་དེ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཅད་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཡོད་དེ། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སྦྱོར་བ་བཅུ་གཅིག་གི་ངོ་བོ་འདི་ནི་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། ཕན་དང་བདེ་དང་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་འཆད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། བྱེད་ལས་གསུམ་ཡོད་དེ། འགྲོ་ཀུན་བདེ་བ་ལ་འགོད་པ་མེད་པ་མ་འོངས་པའི་ཕན་པ་དང་། ཅིག་ཤོས་ལས་བཟློག་པ་ཚེ་འདིའི་བདེ་བ་དང་། འཁོར་བ་ལས་སྐྱོབ་པ་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་གཞན་ལ་ཕན་པའི་བྱེད་པ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་བྱེད་པ་ལ་སྐྱབས་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་བདུན་ཡོད་དེ། གཏན་དུ་ཕན་པ་མྱང་འདས་ལ་འགོད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་བཟློག་པ་གནས་དང་། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དཔུང་གཉེན་དང་ཆུས་བསྐོར་བའི་སྐམ་དང་ཆོས་མཐུན་པར་སྲིད་པའི་རླན་དང་བྲལ་བའི་ཐར་པ་ལ་འགོད་པའི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་རྟོགས་པའི་རྟེན་གྱི་ངོ་བོ་གླིང་གི་བྱེད་པ་དང་། གནས་སྐབས་དང་མཐའི་གཞན་གྱི་དོན་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ཡོངས་འདྲེན་གྱི་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པའི་བྱེད་པ་དང་། ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམས་དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་དེ་ལྟར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་ནི་གདུལ་བྱའི་རྟེན་གྱི་མཛད་པ་གཅིག་ཡོད་དེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་གདུལ་བྱ་ལ་སྟོན་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་དེ་ལྟར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། བྱེད་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྡུས་པའི་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་དག་གིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དག་མཚོན་པར་བྱེད་པས་ན་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་ཟིན་པ་དེའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན་གསུམ་སྦྱོར་བའི་བྱེད་ལས་ཤེས་པར་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་གཞི་དང་མཚོན་བྱའི་ངོ་བོ་གང་ཞེ་ན། ཡོད་དེ། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། མཁྱེན་གསུམ་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་མཚན་ཉིད་བཞི་པར་བཞེད་པ་ཡིན་ཏེ། མཚན་གཞི་དང་མཚོན་བྱ་ལྟ་བུར་མཚོན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ། སོ་སོར་བཤད་པ་དང་། དོན་བསྡུས་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སེམས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཉོན་སྒྲིབ་ཅི་རིགས་པས་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བཞི་ཡོད་དེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས། དེའི་རྟགས། ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན། དེའི་མཚན་མ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། འདོད་ཆགས་སོགས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་། འདོད་ཆགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་བླང་དོར་གྱི་རྣམ་རྟོག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཆོས་ཅན། ལྔ་ཡོད་དེ། དོན་དམ་པར་མེད་པའི་སེམས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་དཀའ་བ་སྒྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། ཐེག་པ་གཞན་དུ་མི་ལྟུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བར་ངེས་པ་སྒྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། ཡུན་རིང་པོ་ནས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མཆོག་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཆེན་པོ་གསུམ་སྒྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང་། སྒོམ་པ་པོའི་ཆོས་དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པར་
རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། བདེན་གྲུབ་ཀྱི་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མཐའ་དག་བཀག་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་བདུན་ཡོད་དེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡུལ་དུ་བསྡུས་པའི་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་གཞི་ལམ་ལ་དམིགས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲུབ་པའི་འཛིན་པ་དངོས་པོ་བདེན་པར་ཞེན་པ་དང་། དངོས་མེད་ལ་བདེན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བཟློག་སྟེ་བསྟན་པས་བྱིས་པ་དང་མི་མཐུན་པ་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང་། ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པ་དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པས་འཁྲུལ་གཞི་བདེན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དང་། བདེན་པས་སྟོང་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དོན་དམ་པར་གང་དུ་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་གཉིས་ཀ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་དེ་བཞིན་ཉིད་དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེ་ལྟར་ན་དེ་རྣམས་མཚན་ཉིད་བཞི་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་བཞེད་དེ། སྔར་བཤད་པ་དེ་ལྟར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གིས་མེ་དང་ཚ་བ་ལྟར། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དག་ཤེས་ཁྱད་བྱེད་པ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་བཞིན་དུ་མཚོན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་གྲངས་བསྡུ་བ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་སྤྱིར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ན་ནི། མཚན་ཉིད་དགུ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། སྔར་བཤད་ཟིན་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར།

ཐེག་ཆེན་གྱི་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐེག་ཆེན་གྱི་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་བཤད་པ། གཉིས་པ་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་ནས་བཟུང་སྟེ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་བཤད་པ་ལ་གསུམ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་ནས་འཚང་རྒྱ་བའི་ལམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱི་ཐོག་མ་བཤད་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱ་ངོས་གཟུང་བ། རྒྱུད་སྨིན་བྱེད་ཀྱི་ལམ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་རྟོགས་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། ལམ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང་། ལམ་གྱི་ཆིངས་ལྔར་བསྡུས་ནས་དེ་ལ་མཁས་པའི་གདུལ་བྱ་ངོས་བཟུང་བའོ། །དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། སྦྱོར་བའི་རྗེས་སུ་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། དང་པོ་ལ། ལམ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང་། ལམ་གྱི་ཆིངས་ལྔར་བསྡུས་ནས་དེ་ལ་མཁས་པའི་གདུལ་བྱ་ངོས་གཟུང་བའོ། །དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། སྦྱོར་བའི་རྗེས་སུ་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། འོག་ནས་འཆད་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པ། ཁོ་ན་ལ། སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སྦྱོར་བ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་རྣམས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཚོགས་ལམ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་སྟོན་པའི་སྐབས་འདི་ལ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། དོན་དམ་པར་མཚན་མ་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པའི་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རང་རྒྱུད་ལ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པའི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་ཆོས་མངོན་རྟོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་སྤང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །རྣམ་མཁྱེན་རང་རྒྱུད་ལ་སྒྲུབ་པར་མཁས་པའི་སེམས་དཔའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཆོས་མངོན་རྟོགས་དེ། སྐབས་འདིར་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པའི་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྣམ་མཁྱེན་རང་རྒྱུད་ལ་སྒྲུབ་པར་མཁས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདོད་ན། མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཐེག་དམན་གྱི་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་མངོན་རྟོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །དད་སོགས་ཡུལ་ལྔ་ལ་མཁས་པའི་སེམས་དཔའི་ཆོས་མངོན་རྟོགས་དེ། ཐེག་ཆེན་ཚོགས་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། བདེན་འཛིན་གྱིས་བཅིངས་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཚོགས་ལམ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། བདེན་འཛིན་གྱིས་བཅིངས་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པའི་ཉམས་ལེན་གྱི་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པའི་སེམས་དཔའ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཤེར་ཕྱིན་སུམ་བརྒྱ་པ་ལས། དཔེར་ན་མིག་ལྡན་པའི་མི་ཞིག་མུན་པར་ཞུགས་ནས་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་གང་དངོས་པོར་ལྷུང་བས་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བལྟ་བར་བྱའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ནམ་ལངས་ཏེ་ཉི་མ་ཤར་ན་མིག་དང་ལྡན་པའི་མིས་གཟུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་གང་དངོས་པོར་མ་ལྷུང་བས་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་མཁས་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །སྟོང་ཉིད་རྟོགས་མ་མྱོང་བའི་ཐེག་ཆེན་ཚོགས་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ཐག་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཚོགས་ལམ་ཡིན་ན། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་ནས་འཚང་རྒྱ་བའི་ལམ་གྱི་ཐོག་མ་ཡིན་པའི་ཁྱབ་ཟེར་ན། འཚང་རྒྱ་བ་ལ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་ཚོགས་གསོག་དགོས་པའི་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་མྱོང་བའི་ཐེག་ཆེན་ཚོགས་ལམ་དུ་བཞུགས་མ་ཐག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཡོད་པར་འགྲེལ་ཆེན་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་མི་ནུས།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁ་ཅིག །ཐེག་ཆེན་རིགས་ངེས་ཀྱི་གང་ཟག་ཡིན་ན། རྒྱན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། རྒྱན་རྩོམ་པ་པོའི་རྗེ་བཙུན་བྱམས་མགོན་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །མངོན་རྟོགས་རྒྱན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱའི་གདུལ་བྱ་ཡིན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། ཡུམ་མཁྱེན་གསུམ་ལ་དང་བའི་དད་པ། དེ་ལས་དོན་གཉེར་གྱི་འདུན་པ། དེ་ལ་ཞུགས་ནས་མཐར་ལེགས་པའི་མཆོག་རྣམ་མཁྱེན་འཐོབ་པ་དེ། རྒྱན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱའི་ལམ་ཉམས་ལེན་གྱི་རིམ་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དམ་བཅའ་འཐད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཡིན་པར་ཐལ། རྗེ་བཙུན་གྱིས་རྒྱན་རྩོམ་པའི་ཐོག་མར་མཁྱེན་གསུམ་ལ་བསྟོད་ཕྱག་མཛད་པ་དེ། དེ་འདྲའི་གདུལ་བྱས་ཡུམ་མཁྱེན་གསུམ་ལ་ཞེས་པ་ནས། མཐར་ལེགས་པའི་མཆོག་རྣམ་མཁྱེན་འཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེས་རྒྱན་རྩོམ་པའི་ཐོག་མར་ཡུམ་མཁྱེན་གསུམ་ལ་བསྟོད་ཕྱག་མཛད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །རྣོན་པོ་ཡིས། །རྟོགས་སླ་རྟུལ་པོས་རྟོགས་དཀར་བཞེད། །ཅེས་པའི་དོན་ལ་བསམས་ནས། རྒྱན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱ་བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པ་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་གཉིས་རྫོགས་བྱང་འཐོབ་དཀའ་སླ་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ལ་རྫོགས་བྱང་འཐོབ་དཀའ་སླའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཟེར་ན། འོ་ན། དག་པ་ས་གསུམ་ལ་གནས་པའི་སེམས་དཔའ་རྫོགས་བྱང་འཐོབ་སླ་བར་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་གསུམ་ལ་རྫོགས་བྱང་འཐོབ་དཀའ་སླའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཁས། དེར་ཐལ། ས་བཅུ་པ་དེ་སྔ་མ་གཉིས་ལས་རྫོགས་བྱང་འཐོབ་སླ་བའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ས་བརྒྱད་པ་རྫོགས་བྱང་འཐོབ་སླ། དེ་ལས་ཀྱང་ཕྱི་མ་གཉིས་རིམ་པ་བཞིན་འཐོབ་སླ་བའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །རྒྱན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱ་ཡིན་ན། སོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་དེ་ལ་གཙོ་བོར་དགོངས་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེའི་དོན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཕགས་པ་བྱམས་པ་མཉེས་པར་བྱས་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོའི་བཤད་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་བསྟན་བཅོས་མཛད་ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །རྒྱན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱ་ཡིན་ན། དེ་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་གང་རུང་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། རྒྱན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱ་དབང་འབྲིང་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། བྱང་སེམས་དབང་རྣོན་གྱིས་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྦྱོར་ལམ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་འཐོབ། དབང་འབྲིང་གིས་མཐོང་ལམ་ནས་འཐོབ། དབང་རྟུལ་གྱིས་སྒོམ་ལམ་ནས་འཐོབ་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི་སྦྱིན་སོགས་རང་རྒྱུད་ལ་སྒྲུབ་པར་མཁས་པའི་སེམས་དཔའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཆོས་མངོན་རྟོགས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་གྱི་མཚན་ཉིད། གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལ། ཁོ་ན་རེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚོགས་ལམ་དུ་འཇུག་པར་ངེས་པའི་བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པའི་མཁྱེན་པ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་དེ་ལ་མི་མཁས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་རྣམ་མཁྱེན་རང་རྒྱུད་ལ་སྒྲུབ་པ་ལ་མི་མཁས་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན། འོ་ན། དེའི་རྒྱུད་ལ་དེ་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པའི་ཐབས་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཉམས་ལེན་མེད་པར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་དེ་ལ་མི་མཁས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་རྣམ་མཁྱེན་རང་རྒྱུད་ལ་བསྒྲུབ་པ་ལ་མི་མཁས་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན། འོ་ན། དེའི་རྒྱུད་ལ་དེ་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པའི་ཐབས་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཉམས་ལེན་མེད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་འདྲ་བའི་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་དེ་ཡོད་པར་ཐལ། དེའི་རྒྱུད་ལ་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་ཀ་ཡོད་པར་ཐལ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །རྒྱན་གྱི་ཆེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱ་བྱང་འཕགས་མེད་པར་ཐལ། ས་དང་པོ་ཐོབ་ནས་རྒྱན་ལ་མ་ལྟོས་པར་སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་ལ་གདམས་ངག་ཉན་ནུས་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། དེར་ཐལ། དང་པོ་ཐོབ་ནས་ཡོན་ཏན་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་འཐོབ་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་བྱང་སེམས་གྱི་ཚོགས་ལམ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་སྟོན་པའི་སྐབས་འདི་ལ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ལམ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། དོན་དམ་པར་སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་མེད་པར་དམིགས་པའི་ཤེས་པའི་རྣམ་པས་ཟིན་པའི་སྒོ་ནས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཐུག་པ་རྣམས་རང་གི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་པ་ལ་མཁས་པའི་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལམ་གྱི་ཆིངས་ལྔར་བསྡུས་ནས་དེ་ལ་མཁས་པའི་གདུལ་བྱ་ངོས་གཟུང་བ་ལ་གསུམ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྦྱིན་སོགས་རང་རྒྱུད་ལ་སྒྲུབ་པར་མཁས་པ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཡོད་དེ། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འོག་མ་གཉིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ལམ་སྤྱིའི་ཆིངས་ལ་མཁས་པའི་ཚད། དེ་ལ་མཁས་པའི་རྒྱན་གྱི་གདུལ་བྱ་ངོས་གཟུང་བའོ། །དང་པོ་ལ། ཐེག་ཆེན་གྱི་འཇུག་སྒོ་སེམས་བསྐྱེད་དུ་བསྟན་པ་དང་། སྤྱོད་པ་ལ་སློབ་པའི་ཚུལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཐེག་ཆེན་གྱི་འཇུག་སྒོ་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། སངས་རྒྱས་སོགས་ལམ་འབྲས་ལ་དམིགས་པའི་དད་པ་དང་། བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དྲན་པ་གཉིས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཡོད་དེ། སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་སྤྲོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བདེན་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ་བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པའི་ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་། སྔར་བསྟན་པ་གཉིས་ཏེ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་འདྲའི་གདུལ་བྱ་ལ་དབང་པོའི་རིམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། རྣོན་པོ་ཡིས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་སླ་ཞིང་། རྟུལ་པོས་རྟོགས་དཀའ་བར་བཞེད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་འགྲེལ་པ་ལ། ཡུལ་ལྔ་ལ་མཁས་པའི་ཁྱད་པར་བཤད་པ། དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་གྱིས་ལམ་བགྲོད་པའི་ཁྱད་པར་བཤད་པ། ཤུགས་ལ་འཕངས་པའི་དོན་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། རྒྱན་གྱི་གདུལ་བྱ་བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པ་ཆོས་ཅན། ཡུལ་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ལ་གྲངས་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་དད་པ་དང་། སྦྱིན་སོགས་ལ་སྤྲོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་པས་བསྡུས་པའི་དྲན་པ་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། གཉིས་ཀ་ཡང་ཡུལ་ལྔ་ལ་མཁས་པ་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་སླ་བར་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དབང་པོ་རྣོན་པོ་པ་ནི། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་སླ་ལ། ཐེག་ཆེན་པ་དེ་དག་ཉིད་ལས་རྟུལ་པོས་ནི་རྟོགས་པར་དཀའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དད་སོགས་ལ་གནས་པ་འབྲིང་པོ་སྟེ་རང་རྒྱལ་ཚོགས་ལམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་ལ། དད་སོགས་ཆུང་ངུ་ལ་གནས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་
འདི་འཕངས་པ་ཡིན་ཏེ། རྩ་བས་བྱང་སེམས་དེ་དངོས་སུ་བསྟན་ཅིང་། ཅིག་ཤོས་ཤུགས་ལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར།

ཐེག་ཆེན་གྱི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐེག་ཆེན་གྱི་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་བཤད་པ། གཉིས་པ་ལ། དངོས་དང་། མངོན་རྟོགས་དྲུག་གི་གོ་རིམ་ལ་ལོག་རྟོག་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ་མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་པས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཚོགས་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་སྦྱོར་ལམ་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་སྐྱེ་བའི་སྤྲོ་བ་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཐེག་ཆེན་གྱི་སྦྱོར་ལམ་དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་འདིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་མདོ་ལས་བསྔགས་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་པར་ལྟ་བ་སོགས་རྣམ་པ་དག་ནི་བཅུར་བཤད་པའི་ཕྱིར། རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ཡང་དེ་ལ་དམིགས་ཏེ། རྩེ་མོ་ལ་གནས་པ་དེ་བདག་ཉིད་སྡིག་པ་མི་དགེ་བ་བཅུ་ལས་ལྡོག་ཅིང་སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་གནས་པས་སེམས་ཅན་གཞན་དེ་དག་ལ་ནི་འགོད་པ་དང་། བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་བཞིན་དུ་བཟོད་པ་དེ་ལ་དམིགས་ཏེ། བདེན་བཞི་ཤེས་པ་ལ་རང་གནས་ནས། སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་དེ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་མཆོག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་སྨིན་པ་དང་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་དམིགས་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །གཙོ་བོར་ཐབས་ཀྱི་ཆས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སེམས་དཔའི་དོན་མངོན་རྟོགས་སྐབས་འདིར་དངོས་བསྟན་བསྟན་བྱའི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཐེག་ཆེན་སྦྱོར་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་གྱི་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་བྱང་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྦྱོར་ལམ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་སེམས་བསྐྱེད་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། དང་པོ་ཉིད་ནས་ཐེག་ཆེན་དུ་རིགས་ངེས་པའི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། གཙོ་བོར་ཐབས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྐབས་འདིར་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་དོན་མངོན་རྟོགས་དེ། སྐབས་འདིར་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་ཐེག་ཆེན་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གྱི་མཚན་ཉིད། གསུམ་པ་འགྲེལ་པ་ལ། སོ་སོར་བཤད་པ་དང་། དོན་བསྡུ་བ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་འདི་ལ་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ནི་ཆོས་ཅན། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཡིན་པར་བཞེད་དེ། ཆགས་སྡང་གིས་རིས་སུ་བཅད་པ་འགོག་པའི་མཉམ་པའི་སེམས་དང་། ཡིད་འོང་གི་བྱམས་པ་དང་། ཕན་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལྔས། རྒན་པ་ལ་ཕ་དང་མའི་སེམས་དང་། མཉམ་པ་ལ་སྤུན་དང་སྲིང་མོའི་སེམས་དང་། གཞོན་པ་ལ་བུ་དང་བུ་མོའི་སེམས་དང་། ཡིད་ཕེབས་པ་མཛའ་བཤེས་ཀྱིས་སེམས་དང་། ཡིད་བརྟན་པ་གྲོགས་ཀྱི་སེམས་དང་། རུས་གཅིག་པ་གཉེན་དང་མི་གཅིག་པ་སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་གཞན་ལྔས་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ཡང་དེ་ལ་དམིགས་ཏེ་མདོར་ན་མི་དགེ་བ་གྲངས་བཞིན་དུ་སྤོང་བའི་སྒོ་ནས་ལྡོག་པ་ལ་རང་ཉིད་གནས་ནས་གཞན་རྣམས་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། དགེ་བ་ལ་གནས་པ་དག་ལ་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པ་གཉིས་དང་། གང་ཟག་གཞན་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཞུགས་པ་ལ་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང་། མཐུན་པར་བྱེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ལ་དགའ་བ་སྒོམ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ནི། རྣམ་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། བཟོད་པ་ཡང་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ལ་འགོད་བྱེད་རང་དང་། དགོད་བྱ་གཞན་གྱི་རྟེན་གྱི་དབྱེ་བས་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དག་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་སོགས་དང་། མ་བསྐུལ་བར་ཞུགས་པ་ལ་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང་། རབ་ཏུ་དགའ་བས་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ་ལས། གཞན་གྱི་རྟེན་གྱི་བདེན་བཞི་ཤེས་པ་ལ་འགོད་པའི་སྒོ་ནས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཆོས་མཆོག་ཀྱང་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་རང་དང་གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་ཁོ་ན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་འགྲོལ་བར་བྱེད་པ་ལ་རང་གནས་ནས་གཞན་དེ་དག་ལ་འགོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དག་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་དོན་བསྡུ་བ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་ལྟར་ན་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཤད་ཟིན་ཏེ། བྱུང་མ་ཐག་པ་དེའི་ཕྱིར། སྨྲས་པ། ཀ་ཤི་མཛེས་མའི་ལང་ཚོ་མ་བསྟན་ཅིང་། །འཆི་མེད་བཏུང་བའི་ལོངས་སྤྱོད་མི་ལྡན་པར། །ཡིད་འཕྲོག་སྦས་དོན་གཞུང་གི་ལྕགས་ཀྱུ་འདིས། །དགྲ་བཅོམ་བསམ་གཏན་ཟུག་རྔུ་བྱས་ཀྱི་དྭོགས། །མཁས་རློམ་ཀུན་ལ་རབ་དཀོན་རིགས་པའི་གནད། །ཡིད་བཞིན་ནོར་ལྟར་གཞན་ལས་མཆོག་གྱུར་པ། །རྒྱལ་བའི་ཆོས་ཚུལ་འཕེལ་བའི་སྙིང་པོ་སྟེ། །དྲེགས་ལྡན་གཞན་ལ་སྦྲུལ་དང་གླ་རྩི་བཞིན། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མཐུ་མེད་པར། །ལྡབ་ལྡིབ་ཁྲིགས་སུ་བྱས་པའི་དཔེ་ཧྲུལ་འགའ། །རང་དང་རིགས་མཐུན་དབུས་སུ་བརྗོད་པ་ལ། །འཆད་པོར་གྲགས་ཀྱང་ཐུབ་བསྟན་ག་ལ་ཡིན། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཨེ་མ་དེ་འདྲའི་སློབ་དཔོན་ལ། །སློབ་བུས་སྙིང་ནས་ཉན་བྱེད་པ། །ཆེས་ཆེར་རྨོངས་སམ་གདོན་གྱིས་བཏབ། །ཡང་ན་བོད་སྒོམ་རྒན་པོ་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གཉིས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དྲུག་གི་གོ་རིམ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སྐབས་དང་པོ་གསུམ་དུ་སྦྱོར་ལམ་དང་སྒོམ་ལམ་བསྟན་པ་ལ་དགོས་པ་ཡོད་དེ། རྣམ་མཁྱེན་ཚོགས་སྦྱོར་གྱི་སྐབས་འབའ་ཞིག་དང་། ལམ་ཤེས་ས་དང་པོ་ནས་དྲུག་པའི་བར་དང་། གཞི་ཤེས་བདུན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དགག་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ཡིན་ཏེ། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་དང་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་གཞི་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྒོམ་པའི་དབྱེ་བས་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལ་སོགས་པ་ལམ་ཤེས་དང་གཞི་ཤེས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྐབས་ལ། འཇིག་རྟེན་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྟོགས་ཤིང་ཐོབ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མཐོང་བ་དང་སྒོམ་པའི་ལམ་གསུམ་ག་བསྒོམ་ཞིང་རྟོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན་། སྐབས་བཞི་པ་སོགས་གསུམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དུ་གསུངས་པ་དགོས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་ས་བརྒྱད་པ། རྩེ་སྦྱོར་དགུ་པ་དང་བཅུ་པའི་དཀྱིལ་སྟོད། མཐར་གྱིས་སྦྱོར་བ་དཀྱིལ་སྨད་འབའ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དགག་པའི་ཆེད་ཡིན་ཏེ། རྣམ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པ་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ་སྒོམ་པ་གོང་ནས་གོང་གི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཉན་རང་ལས་ཁྱད་ཞུགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་འཛིན་སྟངས་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་གསུམ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་སྟེ། རབ་འབྲིང་ཐ་གསུམ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་སྟེ་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་སྤང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ་ཁ་ཅིག །སྐབས་དང་པོ་གསུམ་དུ་སྦྱོར་མཐོང་སྒོམ་གསུམ་བསྟན་པ་དང་། སྐབས་བར་པ་གསུམ་དུ་སྦྱོར་མཐོང་སྒོམ་གསུམ་བསྟན་པ་ལ་ཟློས་པའི་སྐྱོན་མེད་དེ། དང་པོ་གསུམ་གྱི་དེ་མཚན་ཉིད་པ་དང་། ཕྱི་མ་གསུམ་གྱི་དེ་བཏགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕྱི་མ་དེར་ཐལ། རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་སྐབས་ནས་བསྟན་པའི་གསུམ་པོ་དེ་རིམ་བཞིན་ས་བརྒྱད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོ་གསུམ་ཡིན། རྩེ་སྦྱོར་གྱི་སྐབས་ནས་བསྟན་པའི་གསུམ་པོ་རིམ་བཞིན་ས་དགུ་པའི་ཆུང་འབྲིང་ཆེ་གསུམ་ཡིན། མཐར་གྱིས་སྦྱོར་བའི་སྐབས་ནས་བསྟན་པའི་གསུམ་པོ་རིམ་བཞིན་ས་བཅུ་པའི་ཆུང་འབྲིང་ཆེ་གསུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་སོགས་རྟགས། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་གཞུང་སྦྱོར་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་འཆད་བྱེད་མ་ཡིན་པར་སྒོམ་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་འཆད་བྱེད་ཡིན་པར་ཐལ། རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་སྐབས་ནས་བསྟན་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྦྱོར་ལམ་དེ་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། དེར་ཐལ། ས་བརྒྱད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆུང་ངུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས། གཞན་ཡང་། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང་། །ཞེས་སོགས་མཐོང་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་འཆད་བྱེད་མ་ཡིན་པར་སྒོམ་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་འཆད་བྱེད་ཡིན་པར་ཐལ། རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བའི་སྐབས་ནས་བསྟན་པའི་མཐོང་ལམ་སྒོམ་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་། འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེ་ལྟར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འོག་ནས་འཆད་པའི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པས་བསྡུས་པ་མཐོང་བ་དང་སྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་གྲངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་འདི་དག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཞེས་བཤད་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། སྐབས་ལྔ་པའི་བསྟན་བྱའི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་རྩེ་སྦྱོར་ཡང་ཡིན། མཐོང་སྤང་རྟོགས་པའི་དངོས་གཉེན་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། དེར་ཐལ། སྐབས་ལྔ་པའི་བསྟན་བྱའི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་རྩེ་སྦྱོར་ཡང་ཡིན་མཐོང་ལམ་རྩེ་སྦྱོར་ཡང་ཡིན་པའི་གཞི་མཐུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། སྐབས་ལྔ་པའི་བསྟན་བྱའི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་སྦྱོར་མཐོང་སྒོམ་གསུམ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ས་དགུ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆུང་འབྲིང་ཆེན་པོ་གསུམ་ལ་བྱེད་རིགས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། སྐབས་དང་པོ་གསུམ་དང་སྦྱོར་མཐོང་སྒོམ་གསུམ་བསྟན་པ་ཉམས་སུ་བླང་བྱའི་དབང་དུ་བྱས། སྦྱོར་བ་དང་པོ་གསུམ་གྱི་སྐབས་སུ་སྦྱོར་མཐོང་སྒོམ་གསུམ་བསྟན་པ་ཉམས་སུ་ལེན་བྱེད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་བཤད་ལས། གཞུང་འདི་ལམ་གསུམ་གྱི་ཟློས་སྤང་ལ་ཡང་ཅུང་ཟད་སྦྱར་དུ་རུང་མོད་ཀྱང་། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལ། ཁ་ཅིག །སོ་སྐྱེའི་རྒྱུད་ལ་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་སྤོང་བའི་དངོས་གཉེན་དང་། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡོད་པར་ཐལ། བག་ལ་ཉལ་ཀུན་འཇོམས་པ་དང་། །ཞེས་སོགས་དང་། ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྐབས་ནས་བསྟན་པའི་སྦྱོར་ལམ་སྦྱོར་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཟེར་ན། སོ་སྐྱེའི་གནས་སྐབས་ན་སྒོ་གསུམ་དག་པ་དང་། ཞིང་དག་པ་དང་། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་འཛིན་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་ལུང་སྟོན་པ་དང་།
བདག་འཛིན་གྱི་རློམ་པ་ཟད་པ་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་འཛིན་ཡོད་པར་ཐལ། དག་དང་དེ་དག་མཚན་མ་མེད། །ཅེས་དང་། ཏིང་འཛིན་དེ་ཡི་བྱེད་པ་ཉིད། །ལུང་སྟོན་པ་དང་རློམ་པ་ཟད། །ཅེས་སོགས་ཀྱི་སྐབས་ནས་བསྟན་པའི་སྦྱོར་ལམ་སྦྱོར་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་སྔར་ཁས། དེར་ཐལ། སྐབས་དང་པོ་གསུམ་ནས་བསྟན་པའི་སྦྱོར་ལམ་སྦྱོར་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།

ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་བཤད་པ། གསུམ་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་རྟོགས་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་བཤད་པ་ལ་གཉིས། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་བཤད་པ་དང་། སྐུ་གསུམ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ལམ་ཁྱད་པར་ཅན་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། མདོར་བསྟན་པ། རྒྱས་པར་བཤད་པ། དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ། སྤྱིའི་མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ་འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡོད་དེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་འབྱུང་བའི་དེའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་གནས་པའི་དབང་རྣོན་ནས་བཟུང་སྟེ། ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་བ་དང་སྒོམ་པའི་ལམ་དག་ལ་གང་དག་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཆོས་ཅན། སྐབས་འདིར་རྫོགས་བྱང་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཚོགས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་བདེན་ཞེན་ཀུན་བརྟགས་མངོན་གྱུར་བ་འགགས་པ་སོགས་ཐོབ་པའི་སེམས་དཔའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་སྤང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །བྱང་སེམས་སྦྱོར་ལམ་པ་དབང་རྣོན་ཡིན་ན། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཐོབ་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། ཐེག་ཆེན་གྱི་སྦྱོར་ལམ་དྲོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་སེམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དབང་རྣོན་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་འདྲའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྗེས་ཐོབ་ལུས་ངག་གི་ཐ་སྙད་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཐོབ་པའི་བྱང་སེམས་མཐོང་ལམ་པ་ཡིན་ན། མཐོང་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཐོབ་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཐོབ་པའི་བྱང་སེམས་སྦྱོར་ལམ་པའི་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་བཟོད་ལ་གནས་པའི་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཁྱོད་ཀྱི་ཐེག་ཆེན་མཐོང་ལམ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྗེས་ཐོབ་ལུས་ངག་གི་སྤྱོད་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །གཟུགས་སོགས་ལ་བདེན་འཛིན་མངོན་གྱུར་པ་ལྡོག་པ་སོགས་རྟགས་ཞེ་བཞི་པོ་གང་རུང་ཐོབ་པའི་སེམས་དཔའ་དེ་བླ་མེད་རྫོགས་བྱང་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། སངས་རྒྱས་འཕགས་པ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཐེག་ཆེན་གྱི་མི་སློབ་པའི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གི་སྒྲས་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །དེ་སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། དང་པོ་ཉིད་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་རིགས་ངེས་པའི་བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་ན། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་མ་ཐོབ་པར་ཐལ། བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རོང་ཊཱིཀ་པ་ན་རེ། མ་དག་ས་བདུན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་སྦྱོར་བའི་སྒོ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཐོབ་ཀྱང་། བསམ་པའི་སྒོ་ནས་མ་ཐོབ་སྟེ། རང་ཉིད་འབའ་ཞིག་གི་དོན་དུ་ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་བྱང་འཕགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ་ལས། ཇི་སྲིད་ས་བརྒྱད་མ་ཐོབ་པ། །དེ་སྲིད་ཐེག་པ་དམན་པས་འཇིགས། །ཞེས་གསུངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར། ཟེར་ན། ཐེག་ཆེན་སེམས་བསྐྱེད་ལས་ཉམས་པའི་བྱང་འཕགས་ཡོད་པར་ཐལ། རང་ཉིད་འབའ་ཞིག་ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་བྱང་འཕགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །སྦྱོར་ལམ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཐོབ་པའི་སེམས་དཔའ་ཡིན་ན། གཟུགས་སོགས་ལ་བདེན་ཞེན་མངོན་གྱུར་བ་འགོག་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། སྦྱོར་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཐོབ་པའི་གཟུགས་ལ་བདེན་ཞེན་མངོན་གྱུར་བ་རྒྱུད་ལ་ལྡན་པའི་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། མ་དག་ས་བདུན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་བདེན་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་འཇུག་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །སངས་རྒྱས་འཕགས་པ་ཡིན་ན། སྦྱོར་མཐོང་སྒོམ་གསུམ་གའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཐོབ་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། སྦྱོར་ལམ་དང་མཐོང་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་མ་ཐོབ་པར་སྒོམ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་རྟགས་ཐོབ་པའི་སངས་འཕགས་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བྱང་སེམས་དབང་པོ་རྟུལ་པོས་སྒོམ་ལམ་ནས་དེའི་རྟགས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བདེན་ཞེན་མངོན་གྱུར་བ་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་རྟགས་ཞེ་བཞི་པོ་གང་རུང་ཐོབ་པའི་སེམས་དཔའ་དེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཐོབ་པའི་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་ཉིད། གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལ། ཁ་ཅིག །བླ་མེད་རྫོགས་བྱང་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཐོབ་པའི་བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པ་ཡོད་པར་ཐལ། དང་པོ་ཉིད་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་རིགས་ངེས་པའི་བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པ་དེས་རྫོགས་བྱང་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་བླ་མེད་རྫོགས་བྱང་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། འོ་ན་ཚིག་གསལ་ལས། རང་གི་རྒྱུད་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོར་མཛད་པ་ཞིག་ན་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདི་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བརྗོད་མོད་ཀྱི། རང་གི་རྟོགས་པ་དང་འཚམ་པར་གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་འདི་ལ་མེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་དང་རང་ལ་དངོས་པོ་ངེས་ཀྱང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་རྟགས་གཟུང་སླ་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་གཞིར་མ་གྱུར་བས་ན་འདི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །ཞེས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཚོགས་ལམ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་འཐོབ་པར་མ་བཤད་པའི་ཕྱིར། སྨྲས་པ། ལེགས་བཤད་རྒྱ་མཚོའི་འཇིང་ལས་ཐོན་པའི་མཁས་དབང་བཤེས་གཉེན་འོད་དཀར་ཅན། །ཕལ་ཆེར་དུས་ཀྱི་བསྐལ་པའི་དབང་གིས་ཆུ་ལྷའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རི་རྩེར་སོན། །ཉོན་མོངས་དུག་གསུམ་འདབ་གཤོག་སྐྱོད་པའི་འགྲོ་བའི་འདྲེན་པར་རློམ་པའི་བྱ། །མཐོན་པོའི་གོ་ས་བྲག་རིར་འཛེགས་ནས་ཆོས་བརྒྱད་སྣང་བའི་སྐད་ངན་སྒྲོགས། །ཚེ་འདི་ལྷུར་ལེན་འཁོར་མང་དབུས་སུ་ཟང་ཟིང་ནོར་གྱི་འདུ་འགོད་བརྩོན། །བླང་དོར་ལྟ་ལ་རྨོངས་པའི་སྐྱེ་བོར་འབྱུང་འགྱུར་གཏམ་གྱི་མུ་ཅོར་སྨྲ། །མང་དུ་ཐོས་པའི་རྣ་བས་དབེན་ཀྱང་གྲགས་སྐམ་གཡུ་ཡི་རྒྱན་ལ་བརྩོན། །སྡེ་སྣོད་ནོར་བུའི་དཔྱ་དེ་དོར་ནས་མཆིང་བུའི་བཞིན་ལ་བྱི་དོར་བྱེད། །དཀོན་མཆོག་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་ཆུ་ཀླུང་ཚོགས། །ཆོས་ཚུལ་རྒྱ་མཚོའི་ཀློང་དུ་འབབ་པའི་རོ། །སྐལ་བཟང་རྣ་བའི་འབབ་སྟེགས་ཚིམ་བྱེད་པའི། །ལེགས་བྱས་འཕེལ་བ་བྱེད་པོ་སྨྲ་བའི་དབང་། །གང་གི་རྣམ་དཔྱོད་ཟླ་བྲལ་ཤིང་རྟ་ཡིས། །འཇམ་མགོན་བློ་བཟང་གྲགས་པའི་རིང་ལུགས་ཟེར། །འདེགས་པའི་སྔ་ན་མེད་པའི་ཡ་མཚན་ལ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྨོངས་པའི་གཉིད་ལ་ཡུར་ཀྱང་བལྟ་བར་སྤྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། སྲིད་ཞིའི་དགྲ་ལས་རྒྱལ་བའི་དཔའ་བོ་གང་དག་ངེས་པར་འབྱེད་པ་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཞི་དང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་བའི་ལམ་དང་སྒོམ་པའི་ལམ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ལ་རྟགས་དེ་དང་། རྟོགས་པ་དེ་ཐོབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་ཡིན་ཏེ། རྟགས་སྔར་བཞིན་ནོ། །བམ་པོ་བཞི་པ། གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། སྦྱོར་མཐོང་སྒོམ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་བཤད་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། །མདོར་བསྟན་པ། རྒྱས་པ་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། དེ་འདྲ་བའི་དགེ་འདུན་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་འདྲེས་པ་གང་ཞེ་ན་ཡོད་དེ། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ས་ལ་གནས་པའི་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ལ་གནས་པའི་སེམས་དཔའ་དབང་རྣོན་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བདེན་ཞེན་ཀུན་བརྟགས་མངོན་གྱུར་བ་ལྡོག་པ་སོགས་རྟགས་རྣམ་པ་ཉི་ཤུར་བརྗོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་དུ་ཡོད་དེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བདེན་ཞེན་ལྡོག་པ་དང་། སྐྱབས་གནས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་སོགས་རྣམ་པ་ཉི་ཤུར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ་འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཡང་བདེན་ཞེན་ཀུན་བརྟགས་མངོན་གྱུར་པ་ལས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་གང་ཡིན་ཞེ་ན་ཡོད་དེ། དེ་དག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རྟགས་ནི་ཉི་ཤུ་དག་གིས་དྲོད་དང་རྩེ་མོ་དང་བཟོད་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཆོས་མཆོག་རྣམས་ལ་གནས་པའི་དབང་རྣོན་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་པ་དང་། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན་། རྟགས་ཉི་ཤུ་པོ་འདི་དག་གི་སྦྱོར་ལམ་པ་དབང་རྣོན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དྲོད་རྩེ་བཟོད་པ་ཆོས་མཆོག་རྣམས་ལ་རིམ་བཞིན་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག །རྣམ་པ་དྲུག །རྣམ་པ་གཉིས། རྣམ་པ་གཅིག་ནི་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་དྲོ་བ་དང་། རྩེ་མོ་དང་། བཟོད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་རྣོན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དྲོད་ལ་གནས་པའི་རྟགས་བཅུ་གཅིག་ནི། དྲོད་ལ་གནས་པའི་དེ་ཆོས་ཅན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་བདེན་ཞེན་ཀུན་བརྟགས་མངོན་གྱུར་ཅི་རིགས་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། སྐྱབས་གནས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མངོན་གྱུར་ཟད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ལས་འབྲས་ལ་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་། དེའི་མཐུས་དམྱལ་བ་དང་། ཡི་དྭགས་དང་། དུད་འགྲོར་སྐྱེ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མི་ཐོས་པ་དང་། འཁོར་རྣམ་བཞི་མི་རྒྱུ་བའི་ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་། དབང་པོ་མ་ཚང་བ་དང་། གླེན་པ་དང་། ལྐུགས་པའི་དངོས་པོ་དང་། ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་སྐྱེ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞེས་བྱ་བའི་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ཟད་དེ། ཁྱོད་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བའི་སྨོན་ལམ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་བདག་དང་གཞན་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་ཏེ། ཁྱོད་མྱོང་སྟོབས་ཀྱི་ཐོབ་པའི་སྙིང་རྗེས་ཡིད་དྲངས་པའི་སེམས་དཔའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་ཡུལ་ལ་འབྲས་བུ་སྨིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སྦྱིན་པ་སོགས་དང་ལྡན་ཏེ། བདག་དང་གཞན་བརྗེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱིན་སོགས་ལ་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དཔའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཟབ་མོའི་དོན་ལ་ཡང་སོམ་ཉི་མི་བྱེད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་ལྡན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་འདོད་ཀྱི་བསམ་པས་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཉིད་དུ་བཞུགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་། གནོད་སེམས་དང་། གཉིད་དང་། རྨུགས་པ་དང་། རྒོད་པ་དང་། འགྱོད་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་དང་མི་འགྲོགས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དོན་ལ་གཞོལ་བར་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། མ་རིག་པ་དང་ལྟ་ངན་ལ་སོགས་པ་བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པ་དང་ལྡན་ཏེ། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བསྒོམས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། རྩེ་མོའི་རྟགས་དྲུག་ནི། རྩེ་མོ་ལ་གནས་པའི་དེ་ཆོས་ཅན། ལུས་ལ་སྲིན་བུའི་རིགས་བརྒྱད་ཁྲི་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་འཇིག་རྟེན་རྩེ་མོའི་དབང་འབྲིང་མན་ལས་མངོན་པར་འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། རང་དོན་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་སེམས་གྱ་གྱུ་མེད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་ལན་པ་དང་ལྡན་ཏེ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དཔའ་ཡིན་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། དེ་དག་དང་འགལ་བས་སེར་སྣ་དང་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། བདེན་པས་སྟོང་པའི་ཆོས་ཉིད་མི་འགལ་བར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པར་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་སྟོང་དུ་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། གཞན་གྱི་དོན་དུ་དམྱལ་བ་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བ་ལ་བུ་ལྟར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་གིར་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཟོད་པའི་རྟགས་གཉིས་ནི། བཟོད་པ་ལ་གནས་པའི་སེམས་དཔའ་དབང་རྣོན་ཆོས་ཅན། གཞན་གྱིས་བཀྲིར་མི་བཏུབ་པ་དང་ལྡན་ཏེ། གནས་ལུགས་རྟོགས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན་། ཟས་གཅོད་པ་དང་མེ་ལྔ་བསྟེན་པ་སོགས་ལ་ལམ་ལྟར་བཅོས་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་བདུད་ལ་བདུད་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་འཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་མཆོག་གི་རྟགས་གཅིག་ནི། ཆོས་མཆོག་ལ་གནས་པའི་དབང་རྣོན་ཆོས་ཅན། དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། གོས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་གཙང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གཙང་སྦྲ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སྒོ་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་དགྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་སེམས་དཔའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐོང་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་བཤད་པ་ལ་གཉིས། མདོར་བསྟན་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དང་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་གནས་པའི་དབང་རྣོན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འོག་ཏུ། མཐོང་ལམ་ལ་གནས་པའི་དབང་འབྲིང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེའི་རྒྱུད་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང་། ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་གིས་བསྡུས་པའི་ཐབས་ཤེས་དང་། དེས་དྲངས་པའི་ལུས་ངག་གི་ཐ་སྙད་ཁྱད་པར་ཅན་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། བྱང་སེམས་ཀྱི་ཤེས་བཟོད་བཅུ་དྲུག་གིས་བསྡུས་པའི་སྔར་བཤད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་དེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སྔར་བསྟན་ཟིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ་འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། མཐོང་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མའི་རྣམ་པ་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཡོད་དེ། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔས་དེ་ལྟར་བསྟན་པར་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། དེ་འདྲའི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གང་རུང་དང་། དེས་དྲངས་པའི་རྗེས་ཐོབ་ལུས་ངག་གི་ཐ་སྙད་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་ཆོས་ཅན། བློ་དང་ལྡན་པ་མཐོང་ལམ་ལ་གནས་པའི་སེམས་དཔའ་དབང་འབྲིང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་པ་དེའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་གསུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་སྤང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །སྲོག་དབང་ཡིན་ན། དྲོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། གཟུགས་མེད་ཁམས་པའི་སྲོག་དབང་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། གཟུགས་མེད་ཁམས་ན་དྲོད་མེད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །ཚེ་སྲོག་ཏུ་བྱེད་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། དབུགས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་སྲོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བསྡུ་བ་ལས། དེ་ལ་སྲོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དབུགས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་སྟེ། དེ་ཆད་ནའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ་སྟེ། དབུགས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་གནས་ན་སྲོག་གི་ཚེ་གནས་པ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་འགྲེལ་ལས། གནས་པའི་ཆེད་ཆེད་གཞན་དག་ཀྱང་། །གང་ཕྱིར་རྒྱུ་བ་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་པ་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། དབང་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཡོད་དེ། མིག་ནས་ཡིད་ཀྱི་བར་དྲུག །ཕོ་མོ་གཉིས། སྲོག་གི་དབང་པོ། ཚོར་བའི་དབང་པོ་ལྔ། དད་སོགས་ལྔ། མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ། ཀུན་ཤེས་ལྡན་པའི་དབང་པོ་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་གྲངས་ངེས་ཏེ། འཁོར་བར་འཇུག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དང་པོ་དྲུག །སྐྱེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་འོག་གཉིས། གནས་པར་དེ་འོག་གཅིག །བདེ་སྡུག་ལ་སྤྱོད་པར་དེ་འོག་ལྔ་རྣམ་བྱང་དུ་འཇུག་པར་དེ་འོག་ལྔ། དེར་སྐྱེ་བར་དེའི་གཅིག །དེར་གནས་པར་དེ་འོག་གཅིག །དེ་ལས་སྐྱེ་བར་དེ་འོག་རྣམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རང་འབྲས་མིག་ཤེས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་རིགས་སུ་གནས་པའི་ནང་གི་གཟུགས་ཅན་དང་བ་མིག་དབང་གི་མཚན་ཉིད། དབྱེ་ན་རྟེན་བཅས་དང་དེ་མཚུངས་གཉིས་ལས། རིམ་བཞིན། གཉིད་སད་འོག་གི་སྐབས་ལྟ་བུ། རང་འབྲས་རྣ་བའི་ཤེས་པ་ཞེས་སོགས་རིགས་པ་སྤོ། རང་འབྲས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་གཙོ་བོའི་རྣམ་རིག་དེ་ཡིད་དབང་གི་མཚན་ཉིད། དབྱེ་ན་རྣམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཤེས་ཚོགས་དྲུག་ཡོད། རང་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་གཙོ་བོར་ཕོར་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་མཚོན་བྱེད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དབང་པོའི་རིགས་སུ་གནས་པ་ཕོ་དབང་གི་མཚན་ཉིད་། ཅིག་ཤོས་ལ་རིགས་པ་སྤོ། དྲོད་དང་རྣམ་ཤེས་གང་རུང་གི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཚེ་དེ་སྲོག་དབང་གི་མཚན་ཉིད། ལུས་ཚོར་སིམ་པར་མྱོང་བའི་དབང་པོ་ཚོར་བ་བདེ་བའི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་དང་། མཚུངས་ལྡན་གྱི་ཡིད་ཤེས་འཁོར་བཅས་སིམ་པར་མྱོང་བའི་སེམས་པ་དེ་ཡིད་བདེའི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད། དེ་གདུང་བར་མྱོང་བའི་དབང་པོ་དེ་ཡིད་མི་བདེའི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད། ལུས་ཚོར་གདུང་བར་མྱོང་བའི་དབང་པོ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད། གཙོ་བོར་རང་སྟོབས་ཀྱིས་རང་ཡུལ་བདེན་བཞིའི་གནས་ལུགས་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་སེམས་བྱུང་མཁྱེན་པ་དེ་དད་པའི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད། དེ་ལ་སྤྲོ་བའི་སེམས་བྱུང་མཁྱེན་པ་དེ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད། དེའི་གནས་ལུགས་མི་བརྗེད་པའི་སེམས་བྱུང་མཁྱེན་པ་དེ་དྲན་པའི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད། དེ་ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་སེམས་བྱུང་མཁྱེན་པ་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད། དེ་རབ་ཏུ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་སེམས་བྱུང་མཁྱེན་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད། ཐེག་པ་རང་ལུགས་ཀྱི་མཐོང་སྤང་སྤོང་བ་ལ་བདག་པོར་གྱུར་པའི་དད་སོགས་ཆོས་དགུ་གང་རུང་གིས་བསྡུས་པའི་དབང་པོའི་ཡེ་ཤེས་མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད། ཐེག་པ་རང་ལུགས་ཀྱི་སྒོམ་སྤང་སྤོང་བ་ལ་བདག་པོར་གྱུར་པའི་དད་སོགས་ཆོས་དགུ་པོ་གང་རུང་གིས་བསྡུས་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་དབང་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད། འདིར་བསྟན་མི་སློབ་པའི་རྟོགས་པ་ཐོབ་ཅིང་། རང་གི་དབང་དུ་བྱ་བ་ལ་ལྷག་པར་དབང་བྱེད་ཀྱི་དད་སོགས་ཆོས་དགུ་པོ་གང་རུངགིས་བསྡུས་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་དབང་པོའི་ཡེ་ཤེས། ཀུན་ཤེས་ལྡན་པའི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད། གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལ། ཁོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན་རེ། ཆོས་ཡིན་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་དགོས་པར་ཐལ། མིག་ཡིན་ན་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། འདོད་ན། སྔོན་པོ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །ཐེག་ཆེན་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་དུ་གྱུར་པའི་གཙོ་བོ་སེམས་ཀྱི་འཁོར་དུ་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་མེད་པར་ཐལ། དེ་འདྲའི་ཚོར་བ་བདེ་བ་མེད། སྡུག་བསྔལ་མེད། བཏང་སྙོམས་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། མ་གྲུབ་ན། དེའི་འཁོར་དུ་གྱུར་པའི་ཚོར་བ་ཆོས་ཅན། སིམ་པར་མྱོང་བའི་ཚོར་བ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཀུན་རྫོབ་དངོས་ཡུལ་དུ་བྱེད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། སྨྲས་པ། ཕ་རོལ་རྩོད་པ་སྤོང་བའི་རིགས་པའི་འཕྲུལ། །སྔ་རབས་འགའ་ཡི་བགྲོས་སུ་མང་མཆིས་ཀྱང་། །རྟོག་གེའི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བར་ཟད་པའི་མཐའ། །བྲལ་ཕྱིར་ཕལ་ཆེར་ཚིག་གི་སྦུན་པར་སྣང་། །མཁའ་ལ་སྙེག་ལྟའི་བྱེ་མའི་ཕུང་པོ་དག །ཇི་ཙམ་བཙིར་ཀྱང་མར་ནག་མི་འབྱུང་ལྟར། །རིགས་ལམ་སྤྲོ་བའི་མཐུ་དམན་སྐྱེ་བོ་ལ། །གླེབས་བམ་ཆེ་ཡང་ཁྲེས་པོའི་སྣོན་མར་ཟད། །རྟ་ལྗང་གཅིག་གིས་པད་དཀར་སྟོང་འབྱེད་བཞིན། །རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་ན་ཉུང་ངུས་དོན་མང་སྟོན། །མི་ཤེས་བ་གླང་རྫི་འདྲའི་གང་ཟག་ལ། །མང་པོར་སྨྲ་བ་རང་གི་གཡར་ཁྲལ་ཡིན། །ཞེས་པ་ཡང་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གསུམ་པ་ལ། རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང་། དོགས་པ་དཔྱད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ་སྡུག་བདེན་གྱི་རྣམ་པ་སོགས་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི། མཐོང་ལམ་ལ་གནས་པའི་སེམས་དཔའ་དབང་འབྲིང་ཆོས་ཅན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སུ་བདེན་པར་རྟོག་པ་ཀུན་བརྟགས་ལས་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དོན་དམ་པར་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྟན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་གཉིས་ལ་དོན་དམ་པར་མི་གནས་པར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་སྒྲུབ་པའི་སེམས་དཔའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་ཀྱང་། དེའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མཐུས་རྣམ་པར་ཟད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བསྒྲུབས་ཟིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། བྱང་སེམས་མཐོང་ལམ་པ་དབང་འབྲིང་ཆོས་ཅན། ལུས་དང་སེམས་ཡང་བ་སྟེ་བདེ་བ་དང་ལྡན་ཏེ། མཐོང་སྤང་གི་བསྡུས་པའི་མི་དགེ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་འདོད་པ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། སེམས་ཅན་འདུལ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། འདོད་ཡོན་གྱི་བསྡུས་པའི་ཡུལ་གྱི་ཉེས་དམིགས་མཐོང་བའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པ་ལ་དབང་བའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ལོག་འཚོ་མཐའ་དག་སྤངས་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དེ་ཆོས་ཅན། ཕུང་པོ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཁམས་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་དག་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མདོ་ལས་དེ་ལྟར་གསུངས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང་ལྡན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འགོག་པ་ཆོས་ཤེས་ཀྱི་རྟོགས་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང་ལྡན་ཏེ། ཆོས་བཟོད་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མཐོང་སྤང་བསལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གཏམ་ལ་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང་ལྡན་ཏེ། གཟུང་འཛིན་བདེན་པར་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྐྱོན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། མིག་སོགས་དབང་པོ་དང་དབང་རྟེན་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་བདེན་པར་ཞེན་པའི་སྤང་བྱ་དང་། གཡུལ་འགྱེད་པ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དག་བདེན་པར་ཞེན་པའི་ས་བོན་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ནི་འགོག་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ནི། དེ་ཆོས་ཅན། སེར་སྣ་དང་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། རྟོགས་པའི་ཆོས་ལམ་འབྲས་བདེན་གྲུབ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མི་དམིགས་པ་དང་ལྡན་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་སྟོང་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ས་གསུམ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་པ་དང་ལྡན་ཏེ། རང་གི་ས་ཐོབ་པའི་རྟོགས་པ་ལ་མངོན་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིད་ཆེས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་སྲོག་གཏོང་བ་ལ་སྡུག་བསྔལ་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། གནས་ལུགས་རྟོགས་ཤིང་གཅིག་ཏུ་རྣམ་མཁྱེན་ལ་གཞོལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ནི་ལམ་བདེན་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་ཟིན་པ་དེའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་དོགས་པ་དཔྱད་པ་ལ་གསུམ། གང་ལ་དོགས་པའི་གཞི། ཇི་ལྟར་དོགས་པའི་ཚུལ། སེལ་བྱེད་ཀྱི་ལན་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། གཟུགས་སོགས་རྩ་འགྲེལ་གྱིས་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གིས་བསྡུས་པ་འདི་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་བའི་ལམ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དག་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྔར་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། དེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་མཉམ་གཞག་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན། གསུམ་པ་ལདེ་ལྟར་མིང་གིས་འདོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན། བཏགས་པའི་དགོས་པ། དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་ནི་ཤེས་བཟོད་ཀྱི་མིང་གིས་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འདོགས་པའི་ཆོས་གསུམ་ཚང་བའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། མཐོང་ལམ་པ་དབང་འབྲིང་གི་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལ་ཤེས་བཟོད་ཀྱི་མིང་འདོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། དེ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཤེས་བཟོད་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་མཉམ་གཞག་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པ་ན། རྗེས་ཐོབ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པ་གཟུང་བ་དངའཛིན་པར་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་རྗེས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་མཉམ་གཞག་རང་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བདེན་པར་ཞེན་པའི་འདུ་ཤེས་བཟློག་པ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་ཐོབ་ལུས་ངག་གི་ཐ་སྙད་ཁྱད་པར་ཅན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐྱེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་ལྟར་བཏགས་པ་ལ་དགོས་པ་ཡོད་དེ། ས་ཐོབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་ལུས་ངག་གི་ཐ་སྙད་ནི། སེམས་ཅན་འདུལ་བའི་དགོས་པའི་དབང་མ་གཏོགས་པ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་ཡོད་དེ། ཤེས་བཟོད་སྐད་ཅིག་མ་དངོས་ཡིན་ན། རྣལ་འབྱོར་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་མཉམ་གཞག་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ཇི་ལྟར་གཞན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཏུ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་ཡིན་དགོས་ན། དེ་རང་ལས་བློ་དམའ་བའི་གང་ཟག་གི་མངོན་སུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པས་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་སྒོམ་ལམ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་བཤད་པ་ལ། ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་རྒྱས་པར་བཤད་པ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། སྒོམ་ལམ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་། ཁྱད་གཞི་སྒོམ་ལམ་དང་། སྒོམ་ལམ་གྱི་དབྱེ་བ་བཤད་པ་གསུམ། དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ་འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེའི་འོག་ཏུ་སྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་རིགས་པ་ཡིན་པ་ལས། རེ་ཞིག་དང་པོར་སྒོམ་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། རིགས་པའི་དབང་ཕྱུག་གི་ལུགས་ལས། ཁྱད་པར་མ་བཟུང་བར་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བློ་མི་སྐྱེའོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་སྒོམ་ལམ་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཆོས་ཅན། ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་བློ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ནི་ཆོས་ཅན། ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྐུར་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བའི་ཆོས་དབྱིངས་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། གོ་རིམ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་བདེན་གྲུབ་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་། ཐ་སྙད་དུ་མེད་པའི་སྐུར་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དོན་དམ་པར་གཟུགས་མེད་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ལས་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྒྲོ་སྐུར་དང་བྲལ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཅན། ཟབ་མོ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་དབྱིངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་ནི་ཆོས་ཅན། ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ་འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་ཁྱད་པར་བསྟན་ནས་ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་ཞེས་པ་འདི་བྱུང་། གཉིས་པ་ནི། ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཐེག་ཆེན་གྱི་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་དང་མཐོང་བའི་ལམ་དང་སྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་དོན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་ཐོས་པ་དང་ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང་འཇལ་བ་དང་ངེས་པར་རྟོག་པའི་རྗེས་ལ་མངོན་རྟོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རྒྱུན་ཆགས་པ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ་ངེས་པར་མཐོང་བའི་དོན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དག་གམ། ཏིང་འཛིན་གྱི་སྦྱོར་བ་དང་དངོས་གཞི་དང་རྗེས་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང་། ཚད་མས་འཇལ་བ་དང་། ཞིབ་ཏུ་ངེས་པར་རྟོག་པའི་རྗེས་ལ་མངོན་རྟོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་དབྱེ་བ་ལ་གཉིས་། དངོས་དང་། རྩོད་པ་སྤོང་བའོ། །དང་པོ་ལ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དྲི་བ་དང་། ལན་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཐེག་ཆེན་སྒོམ་ལམ་ལ་དབྱེ་ན་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། གཉིས་པ་ལ། རྩ་འགྲེལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སྒོམ་ལམ་དེ་ནི་ཆོས་ཅན། རྣམ་པ་དགུར་བཞེད་དེ། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་རེ་རེ་ལ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་སོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡིས་རྣམ་པས་དེ་ལྟར་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་དབྱེ་རུང་སྟེ། དགུའི་སྒོ་ནས་རྒྱུན་ཆགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཐེག་ཆེན་སྒོམ་ལམ་ཆོས་ཅན། རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དབྱེ་བ་མེད་ཀྱང་། ཐ་སྙད་དུ་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་སྒྲིབ་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོའི་དབྱེ་བས་གྲངས་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་ས་དགུ་དག་ཏུ་རྣམ་པ་དགུ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཤེས་སྒྲིབ་གཟུང་འཛིན་བདེན་ཞེན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆུང་ངུ་རྣམས་རེ་རེ་བཞིན། ཆེན་པོ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆུང་ངུའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་རེ་རེ་བཞིན། ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རིམ་པ་དེ་མི་འཐད་པའི་སྐྱོན་མེད་དེ། དཔེར་ན། མུན་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་ནི་སྣང་བ་ཆུང་ངུས་སེལ་ལ། ཆུང་ངུ་ནི་ཆེན་པོས་སེལ་ཏོ་ཞེས་དཔེ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་ཡང་སྒོམ་ལམ་དེ་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་གཉེན་པོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བས་སྤང་བྱའི་གཙོ་བོའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། གྲངས་ངེས་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ། བྱེད་ལས་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་གཉིས། དང་པོ་ལ། རྩོད་པ་དང་། ལན་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམ་པར་དགུར་གྲངས་ངེས་ཞེས་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། དེའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་དགུ་ལས་མང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། རྒྱལ་བའི་ཡུམ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་པ་དེ་དང་དེ་ལས་སྒོམ་ལམ་དགུ་པོ་རྣམས་རེ་རེའི་དབང་དུ་མཛད་དེ། འབྲས་བུ་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་དང་། གཞལ་དུ་མེད་པ་དང་། ཚད་མེད་པ་སྐྱེ་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལན་ལ། རྩ་བ་དང་། འགྲེལ་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། འབྲས་བུ་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་བསྟན་པ་རྣམས་དམ་པའི་དོན་དུ་བཟོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་འཐད་པའི་སྐྱོན་མེད་དེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་བརྩེ་བའི་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་དེ་དག་ཐུབ་པ་བཞེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། དོན་དམ་ལ་ལྟོས་ཏེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ལ་ལྟོས་ཏེ་རྟགས་མ་གྲུབ་པའི་ལན་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སྒོམ་པའི་ལམ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལྟ་བུ་དོན་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཡང་། འབྲས་བུ་དུ་མ་ལ་ཕན་པ་རབ་ཏུ་སྦྱར་བ་རྫས་གཅིག་གི་ལྡོག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བསྟན་པའི་སྒོམ་ལམ་ཆོས་ཅན། དོན་དམ་པར་ན་འབྲས་བུ་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་དང་། གཞལ་དུ་མེད་པ་དང་། ཚད་མེད་པ་སྐྱེད་པར་བསྟན་པ། མདོ་ལས་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པའི་ངོ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བསྟན་པ་ལྟར་ཉེ་བར་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་དབྱེ་བར་བཟོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། སྔར་བཤད་པའི་ལྡོག་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྒོམ་ལམ་རེ་རེ་ལ་ཡང་འབྲས་བུ་གྲངས་མེད་ཇི་སྐད་བཤད་པ་དེ་དག་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། གདུལ་བྱ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་སྒོམ་ལམ་ལ་དགུ་བས་མང་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། གྲངས་ངེས་དེ་ལས་འབྲས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བུ་འབྱུང་བར་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། དོན་དམ་ལ་ལྟོས་པའི་རྩོད་སྤོང་དང་། ཐ་སྙད་ལ་ལྟོས་པའི་རྩོད་སྤོང་གཉིས། དང་པོ་ལ། རྩོད་པ་དང་། ལན་ནོ། །དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་འདྲའི་ཕན་གནོད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་པའི་བློ་སྐྱེ་བོ་བློ་དམན་པའི་ངོར་དོགས་པ་བསུ་བར་བྱེད་ཚུལ་ཡོད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་གོམས་པའི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་བྱར་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། སྒོམ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི་ཆོས་ཅན། དོན་དམ་པར། སྤང་བྱ་ཅི་ཞིག་ཉམས་ཤིང་གཉེན་པོ་ཅི་ཞིག་མི་འཐོབ་པར་ཐལ། དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཡོད་དེ། སྒོམ་ལམ་གྱི་དངོས་པོ་དོན་དམ་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་སྤང་བྱ་ཉམས་པ་དང་ནི་གཉེན་པོ་འཕེལ་བར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོར་འདོད་པའི་སྒོམ་ལམ་གྱི་དངོས་པོ་ཆོས་ཅན། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྒོམ་སྤང་དང་གཉེན་པོ་སྒོམ་ལམ་དག་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་འབྲལ་བ་དང་སྐྱེ་བར་མི་རུང་བར་ཐལ། དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཡོད་དེ། ཡང་དག་པར་ན་དེ་ཉིད་གཅིག་དང་། གཞན་ཐ་དད་པ་ཉིད་དང་། གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་སྒོམ་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པར་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཅི་ཞིག་བོར། རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་ཅི་ཞིག་འཐོབ་སྟེ། ཕན་གནོད་ཅུང་ཟད་མི་བྱེད་པ་ཉིད་པས་ཉེ་བར་དགོད་པར་མི་བྱ་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལན་ལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། འོག་ནས་འབྱུང་བ་འདི་ལྟར་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན་། ཚུལ་དེ་ལ་སྐྱོན་མེད་དེ། བྱང་ཆུབ་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་པར་མེད་ཀྱང་། ཐ་སྙད་དུ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྒོམ་ལམ་འདི་ནི་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་གཉིས་མཚུངས་ཏེ། ཐ་སྙད་དུ་ཡང་མཚུངས། བྱང་ཆུབ་རྣམ་མཁྱེན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་ལྟར་དེ་ཡང་དེའི་མཚན་ཉིད་དུ་བཞེད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཁྱབ་པ་མ་གྲུབ་པ་དང་། དོན་དམ་ལ་ལྟོས་ནས་འདོད་ལན་ནོ། །དང་པོ་ལ། དཔེ་སྒྲུབ་པ་དང་། དེ་དོན་ལ་སྦྱར་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པར་འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་བྱར་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་རྣམ་མཁྱེན་ལྟ་བུ་ཆོས་ཅན། ཐ་སྙད་དུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། ཐ་སྙད་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདག་པོ་ཙམ་གྱིས་སོ་སྐྱེ་ལས་དག་ནས་བྱང་འཕགས་ཀྱི་བར་གྱི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་སྐུ་གཉིས་སྣང་བས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་ལམ་བདེན་པས་སྟོང་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་འདི་ཡང་ཆོས་ཅན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་དེ། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དོན་དམ་པར་ཉམས་འཕེལ་བྱེད་པར་ཐལ་བའི་ཉེས་པ་མེད་དེ། དོན་དམ་པར་ནི་སྤང་བྱ་ཉམས་པ་དང་གཉེན་པོ་འཕེལ་བ་དགག་པའི་ཚུལ་དུ་བཞེད་པས། དེས་དེ་ལ་དངོས་སུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གནོད་པའི་ཚེ་དོན་དམ་པར་སྦྱོར་བ་མེད་པ་ཉིད་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ཐ་སྙད་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལ། རྩོད་པ་དང་། ལན་གཉིས། དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཡང་། སྒོམ་ལམ་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་དོན་བྱེད་པར་མི་རུང་ངོ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་བསུ་བར་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། སྒོམ་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་སེམས་གཉིས་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མི་སྐྱེད་པར་ཐལ། ཁྱོད་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་སོགས་རེ་རེ་བས་བྱང་ཆུབ་སྐྱེད་པར་རིགས་པ་མིན་ལ། ཕྱི་མས་ཀྱང་མ་ཡིན། ཅིག་ཅར་རམ་རིམ་ཅན་གྱིས་ཀྱང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་སྔ་ཕྱི་རེ་རེས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། སྔ་ཕྱིར་གྱུར་པའི་སེམས་རེ་རེ་ཁོ་ན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དོན་མཐའ་དག་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། འདོད་པའི་དོན་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྣང་བའི་སེམས་ཅིག་ཅར་བྱུང་བ་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ལས། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་རེ་རེ་བའོ་ཞེས་འབྱུང་བས་གང་ཟག་གཅིག་གི་རྒྱུད་ལ་ཐ་དད་པ་གཉིས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་སེམས་བསྐྱེད་འབྱུང་བ་སྔ་ཕྱིར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་ཕྱི་མ་དེ་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་སྔ་མ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པས་ན་སེམས་སྔ་ཕྱི་གཉིས་བྱང་ཆུབ་གཅིག་སྐྱེད་པ་ལ་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་གཞན་དོན་སྣང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱང་ཆུབ་སྐྱེད་པའི་དོན་བྱེད་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལན་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ་འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། རྩོད་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དོན་ལ་མི་གནས་པར་འོག་མས་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་སྔ་ཕྱི་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བས་བྱང་ཆུབ་མི་སྐྱེད་པའི་སྐྱོན་མེད་པར་ཐལ། མར་མེ་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱིས་སྡོང་བུ་སྣུམ་ལྡན་རྫོགས་པར་སྲེག་པའི་མར་མེའི་དཔེའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་སྔ་ཕྱིས་ཀྱང་རང་འབྲས་བྱང་ཆུབ་སྐྱེད་པ་དང་། ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ་། དངོས་དང་། དེས་གཞན་ལ་མཚོན་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ། དཔེ་སྒྲུབ་པ་དང་། དཔེ་དོན་སྦྱར་བ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ལྟོས་མེད་དུ་མི་སྲེག་པ་དང་། །ལྟོས་ནས་སྲེག་པའོ། །དང་པོ་ལ། སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་ལྟོས་མེད་དུ་མི་སྲེག་ཚུལ། ཅིག་ཤོས་དང་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཇི་ལྟར་མེ་ལྕེ་དང་སྙིང་པོ་སྣུམ་ལྡན་ཕྲད་པའི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་འབྱུང་བ་མེད་པར་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་སྡོང་བུ་སྲེག་པར་བྱེད་པ་དང་། འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་བསྲེག་པར་བྱ་བ་སྡོང་བུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་དང་མེ་ལྕེ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་གཉིས་རང་གི་རྒྱུས་ཕན་ཚུན་གྱི་སྒོ་ནས་དུས་མཉམ་པར་ཕྲད་པ་ཙམ་ཞིག་ཏུ་བསྐྱེད་པས་ཁྱད་པར་ཅན་ཞིག་ཏུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། སྔ་མ་དེ་བཞིན་དུ་མེ་ལྕེ་དང་སྙིང་པོ་ནུས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེ་བ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་ཡང་ཆོས་ཅན། མེ་ལྕེ་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་མེད་པར་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་སྡོང་བུ་སྲེག་པར་བྱེད་པ་དང་། འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་བསྲེག་པར་བྱ་བ་སྡོང་བུ་རྫོགས་པར་ཚིག་པ་མེད་དེ། མེ་ལྕེ་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་མེད་པར་ཁྱོད་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རྟག་ཏུ་ཡོད་པར་ཐལ། རྒྱུ་མེད་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། རྟག་ཏུ་མེད་པར་ཐལ། རྟགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྔར་བཞིན། ཉེས་པ་དེ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། མེ་ལྕེ་སྔ་ཕྱི་ལྟོས་ནས་སྲེག་པ་དེའི་ཕྱིར་སྲེག་པར་བྱེད་པ་དང་བསྲེག་པར་བྱ་བ་ཡོད་དེ། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ། སྐད་ཅིག་དང་པོ་ཕྱིས་འབྱུང་གི་འཇིག་རྒྱུ་མེད་པར་ཞིག་ཀྱང་། རྒྱུ་མེ་ལྕེ་དང་འབྲས་བུ་སྡོང་བུ་དག་གོ་རིམ་བཞིན་དུ། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་དང་རྒྱུ་འཇིག་པ་དུས་མཉམ་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། གཉིས་ཀ་ཕྲད་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་ལྟོས་ནས་དེས་བྱས་པའི་མཐུ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་ནུས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། གང་གི་ཚེ་རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པས་མ་བརྟགས་གཅིག་པུར་ཉམས་དགའ་བ་ཉིད་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྲེག་བྱ་སྲེག་བྱེད་འཐད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་བས་ན་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོས་ཀྱང་མེ་ལྕེའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་མ་ལྟོས་པར་སྙིང་པོ་དེ་མ་སྲེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་མར་མེའི་དཔེའི་ཚུལ་གྱིས་ཐེག་ཆེན་སེམས་བསྐྱེད་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་རིགས་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པའི་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དངོས་པོ་ཚད་ཡོད་པ་ནུས་པ་ཆུང་ངུ་ཞིག་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས། དེ་ལ་སྣང་བའི་དོན་གྱིས་དབེན་པ་སྔ་མ་བས་ནུས་པ་ལྷག་པར་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་དོན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐེག་ཆེན་སེམས་བསྐྱེད་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཐེག་ཆེན་སེམས་བསྐྱེད་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་ཕྱིར་གྱུར་པ་གཉིས་ནུས་པ་འཇུག་པའི་ཡུལ་བྱང་ཆུབ་གཅིག་ལ་ཕན་པ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་དཔེའི་སྒོ་ནས་ལྷུར་ལེན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་དཔེ་ཁོ་ནས་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ཁོ་ན་མཚོན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བཤད་པ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། སྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དུ། ཟབ་མོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡུལ་གང་ལ་ཡིན་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ནི། ས་བརྒྱད་པ་བ་ཆོས་ཅན། དེ་བརྒྱད་དང་ལྡན་ཏེ། གཞིའི་གནས་ལུགས་སྐྱེ་བ་དང་ནི་འགག་པ་ཟབ་མོ་དང་། སྤྱོད་པ་ཉམས་ལེན་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཤེས་བྱ་དང་། ཤེས་པ་དང་སྤྱོད་པ་དང་གཉིས་མེད་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལ་ཟབ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ། ཟབ་མོའི་ངོ་བོ་དང་། དེ་རྟོགས་པ་རྟགས་སུ་འགྱུར་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ས་བརྒྱད་པ་བ་ཆོས་ཅན། བདེན་སྟོང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་སྐྱེ་བ་ཟབ་མོ་དང་ལྡན་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་སྐད་ཅིག་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་དག་གིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་མ་ཡིན། ཐ་སྙད་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། བསྒོམས་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། འགག་པ་ཟབ་མོ་དང་ལྡན་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བྱུང་བ་ཉིད་ནས། དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་འགག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། སློབ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་གོམས་པས་ཀྱང་དུས་མ་ཡིན་པར་དེ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་ཅེས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཤེས་བྱ་ཟབ་མོ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་ཀྱང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན་
ཤེས་པ་ཟབ་མོ་དང་ལྡན་ཏེ། ཆོས་ཀུན་དོན་དམ་པར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དོན་དམ་པར་འགའ་ཡང་མཐོང་བ་མེད་པ་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིན་ན། ཞེས་བྱ་བར་ཆུད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། བདེན་སྟོང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དོན་དམ་པར་སྤྱད་པ་མེད་པ་ཉིད་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་ལ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། གཉིས་སུ་མེད་པ་ཟབ་མོ་དང་ལྡན་ཏེ། དོན་དམ་པར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ལམ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཟབ་མོ་དང་ལྡན་ཏེ། ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ལ་དོན་དམ་པར་དེའི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་མི་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་དེ་རྟོགས་པ་རྟགས་སུ་འགྱུར་ཚུལ་ནི། ས་བརྒྱད་པ་བ་ཆོས་ཅན། ཟབ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་རྫོགས་བྱང་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་གདུལ་བྱ་དམན་པའི་ངོར་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་དོན་མི་འགལ་བར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་དོན་བསྡུ་བ་ལ། སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས་མཚན་ཉིད་དང་བཅས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཞེས་པ་འདི་བྱུང་། །

སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བཤད་པ། གསུམ་པ་སྐུ་གསུམ་འགྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ལམ་ཁྱད་པར་ཅན་བཤད་པ་ལ། ཆོས་སྐུའི་རྒྱུ་སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང་། ལོངས་སྐུའི་རྒྱུ་ཞིང་དག་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། སྤྲུལ་སྐུའི་རྒྱུ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྦྱོར་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། དེའི་འོག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། སློབ་པའི་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ལ། ཀླན་ཀ་དང་། དེ་སྤང་བ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ས་བརྒྱད་པ་བ་ཆོས་ཅན། སྲིད་དང་ཞི་བར་བདེན་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་བདེན་འཛིན་མངོན་གྱུར་བ་སྐྱེ་མི་རུང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། སྲིད་ཞི་བདེན་པར་མེད་དེ། སྲིད་ཞིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པ་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཁ་ཅིག །དག་སའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ན། སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། ས་བརྒྱད་པ་བའི་ཀུན་རྫོབ་སེམས་བསྐྱེད་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལག་རྗེས་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་རིགས་སུ་གནས་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །སྲིད་ཞི་བདེན་སྟོང་དུ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། དེ་དོན་སྤྱིའི་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་པའི་ས་བརྒྱད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། གཙོ་བོར་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུའི་ལག་རྗེས་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་རིགས་སུ་གནས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །བདེན་འཛིན་སྐྱེ་བའི་གོ་སྐབས་བཅོམ་པའི་ཡེ་ཤེས་སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། ས་བརྒྱད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། བདེན་འཛིན་སྤངས་པར་ཐལ། དེ་སྐྱེ་བ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་སྐྱེ་བའི་གོ་སྐབས་བཅོམ་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །གཉིད་ཡིན་ན་མི་དགེ་བ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། དགེ་བའི་གཉིད་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྨི་ལམ་ན་སྟོང་ཉིད་སྒོམ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །རྨི་ལམ་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྲོག་གཅོད་པ་རྨིས་ནས་སད་དུས་སུ་མངོན་ཞེན་དྲག་པོས་གསོས་བཏབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས། སྲོག་གཅོད་ཀྱི་ལས་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡོད་ཟེར་ན། དེ་འདྲའི་མི་བསད་པའི་སྲོག་གཅོད་ཀྱི་ལས་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡོད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རྨི་ལམ་གྱི་མི་དེ་མི་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན་ཁྱོད་མི་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་པའི་གཟུགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱས་པ་ལ་ཁོ་ན་རེ། རྨི་ལམ་ན་མི་བསད་པ་རྨིས་པ་ལ་མངོན་ཞེན་དྲག་པོས་གསོས་བཏབ་པས་མི་བསད་པའི་ལས་ལམ་རྫོགས་པར་འབྱུང་བ་ཡོད་པར་ཐལ། དེ་ལས་ལས་ལམ་འབྱུང་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། རྗེས་ཐོབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་བདེན་འཛིན་མངོན་གྱུར་བ་སྐྱེ་བའི་གོ་སྐབས་ཟད་པར་བཅོམ་པའི་དག་སའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཞིག །གཙོ་བོར་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུའི་ལག་རྗེས་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་རིགས་སུ་གནས་པ་སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད། སྨྲས་པ། རབ་དཀར་ལྷག་བསམ་རྒྱུད་ལས་ཉེར་དྲངས་པའི། །རྣོན་པོའི་ཐལ་འགྱུར་འདས་ལྡན་འཕངས་པ་ལས། །གཞན་སྙིང་ཚལ་པར་འགས་པ་གཙོར་སྟོན་པའི། །ང་རྒྱལ་སྐད་གསང་སྒྲོགས་པའི་ཚུལ་ལུགས་མིན། །ཨེ་མ་མཁའ་ལྟར་ཡངས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས། །གཞན་ལ་སྨད་ཀྱངའཁོན་དུ་འཛིན་མེད་པ། །གཏན་ཚིགས་རིག་པ་རྒྱས་པས་ལུས་ངག་གིས། །བྱ་བ་མཐའ་དག་དགེ་ལ་ངང་གིས་འགྲོ། དེ་ཕྱིར་གངས་ཁྲོད་བསྟན་པ་མཐའ་དག་གི །མཛེས་རྒྱན་དངོས་སྟོབས་རིགས་པ་སྨྲ་བའི་སྡེ། །རྣམ་དཔྱོད་ཉི་མའི་འོད་ཚོ་ཤར་བ་ན། །གྲུབ་རིགས་ཕལ་གྱི་ཨུཏྤལ་དཀར་པོ་ཟུམ། །ཞེས་པ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཁ་ཅིག །ལས་འབྲས་མེད་པར་ཐལ། ཆོས་ཅན་དོན་དམ་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། དེ་ལ་སོགས་པའི་ཀླན་ཀའི་ལན་ནི། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་བཤད་པར་ཟད་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ། དངོས་ཀྱི་དོན། ཀླན་ཀ་སྤང་པ། དེ་སྒྲུབ་པའི་དོན་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ས་བརྒྱད་པའི་མཉམ་གཞག་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན། སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་འདས་པ་དག་ལ་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་ན་འཁོར་འདས་བདེན་སྟོང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་དག་སའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ་། མི་མཐུན་པ་འཁོར་བ་དང་། གཉེན་པོ་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམས་ཐ་སྙད་དུ་སྣང་བརྙན་ཙམ་གྱི་ངོ་བོས་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཀླན་ཀ་དང་། དེའི་ལན་ནོ། །དང་པོ་ནི། ཁ་ཅིག །ཉིན་བར་ཡང་མི་དགེ་བ་བཅུ་དང་། སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ཐལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་སྟོང་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་མཚན་དེས་ན་གཉིད་མ་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་ནའང་། གཉིད་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་བཞིན་དུ་དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཞེས་བྱ་བའི་ཀླན་ཀ་རྣམས་ཀྱི་ལན་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ཆོས་ཅན། གཉིས་པ་ལ། ཁྱབ་པ་མ་ངེས་པའི་ལན་དང་། དཔེ་མ་གྲུབ་པའི་ལན་ནོ། །དང་པོ་ལ། ཉན་ཐོས་སྡེ་པས་རང་གི་ལུགས་ལ་ཁྱབ་པ་མ་ངེས་པའི་དཔེ་བཀོད་པ་དང་། དེ་དབུ་མ་པ་ལ་ཡང་མཚུངས་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། བློ་དོན་དམ་པའི་ངོར་གསད་བྱ་གསོད་བྱེད་མ་གྲུབ་པར་རང་གིས་ཁས་བླངས་པ་དང་། བློ་ཀུན་རྫོབ་པ་རྟོག་པའི་ངོར་གྲུབ་པར་རང་གིས་ཁས་བླངས་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལ། བློ་དོན་དམ་པར་དབང་ཤེས་མ་འཁྲུལ་བའི་གཟུང་ངོར། གསོད་བྱེད་སུས་ཀྱང་གསད་བྱ་སུ་ཡང་བསད་པའི་མི་དགེ་བ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆ་དང་། ཆ་ཅན་དང་། རྒྱུན་ཅན་དུ་སྣང་བ་ཡང་མེད། མ་བསད་པ་དགེ་བའི་ལས་ལམ་གྱི་དེ་ཡང་མ་ཡིན། སུས་ཀྱང་སུའི་ནོར་མ་བྱིན་པར་བླངས་པ་ཡང་མེད། མ་བླངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཉན་ཐོས་སྡེ་གཉིས་ཀྱི་ལུགས་ལ། དེའི་གཟིགས་ངོར་ཆ་དང་ཆ་ཅན་སྣང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེའི་ངོར་སྐད་ཅིག་མ་དང་རྡུལ་ཕྲན་ཉིད། སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མེད་པར་འཇིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་གྲུབ་མཐའ་ལས་ཀྱང་། འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་ལས་ལས་སྐྱེས། །ཞེས་འབྱུང་བས་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལས་ལས་སྐྱེ་བར་བཤད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཀུན་རྫོབ་རྟོག་པའི་ངོར་དགེ་མི་དགེ་གཞག་ཏུ་ཡོད་དེ། དོན་དམ་པར་དབང་ཤེས་མ་འཁྲུལ་བའི་གཟུང་ངོར་དེ་འཇོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཡུལ་དུ་གསད་བྱའི་སྲོག་གི་རྒྱུན་འཇུག་པ་དང་འགལ་བའི་དངོས་པོ་གསོད་བྱེད་ཀྱི་བསྐྱེད་པ་ལ། གསད་བྱ་དང་གསོད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་འཇོག་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེ་བཞིན་དུ། དགེ་མི་དགེ་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་དེ། དངོས་པོ་བདེན་མེད་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་ཡང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་འཆིང་བ་མཐའ་དག་མ་ཉམས་པ་རྣམས་ལ་བཟང་ངན་དེ་དང་མཐུན་པའི་དོན་གྱི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཐ་སྙད་དུ་འཐད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྱབ་པ་མ་ངེས་པའི་ལན་དེ་དང་། དོན་དམ་ལ་ལྟོས་ཏེ་འདོད་པའི་ལན་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ལན་ཏེ། འདིར་ཕྱོགས་གཞན་མདོ་ལས་གསུངས་ཞེས་བྱ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་དཔེ་མ་གྲུབ་པ་ལ། དབུ་མ་པ་
དང་། དོན་སྨྲ་བ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། རྟགས་མ་ངེས་པ་ལས་གཞན་ཡང་། ངེད་དབུ་མ་པ་ལ་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་མཐུན་དཔེ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། ཉི་ཤུ་པ་ལས། རྨི་ལམ་སེམས་ནི་གཉིད་ཀྱིས་ཉམས། །དེས་ན་འབྲས་བུ་འདྲ་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བས་རྨི་ལམ་གྱི་ལས་འབྲས་སྟོབས་དམན་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། ལས་གསོག་པ་ཡོད་པར་ངེས་ཀྱང་འདོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དཔེ་དེ་བཞིན་དུ། ངེད་ལ་ཡང་དེ་མ་གྲུབ་པར་ཐལ། རྨི་ལམ་ལ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་སྤྱད་ནས། སད་པའི་གནས་སྐབས་ན། ཀྱེ་མ་བདག་གིས་བྱས་སོ་ལེགས་པར་བྱས་སོ་ཞེས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས་རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སེམས་ཀྱི་གསོས་བཏབ་ན་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། འཁོར་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བདེན་སྟོང་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་གནོད་བྱེད་བཀོད་པའི་རྟགས་མ་ངེས་ཤིང་ཡང་དག་པའི་མཐུན་དཔེ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར།

ཞིང་དག་སྦྱོར་བ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞིང་དག་སྦྱོར་བ་བཤད་པ། གཉིས་པ་ལོངས་སྐུའི་རྒྱུ་ཞིང་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། དེའི་འོག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སྦྱོར་བ་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། སྲིད་ཞི་གཉིས་ཀ་བདེན་སྟོང་རྣམ་པར་སྒོམ་པ་ནི། རང་ཉིད་གང་དུ་འཚང་རྒྱ་འགྱུར་གྱི་རང་གི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བའི་དེ་ཤེས་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ས་བརྒྱད་པ་བ་ཆོས་ཅན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནི་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཐོབ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དག་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་དག་པ་དེ་ལ་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དེ་ཆོས་ཅན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་མཐུས་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་བཅུད་ཀྱི་ཞིང་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་
སོགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ལྷའི་ལོངས་སྤྱོད་ཉེ་བར་སྤྱད་པ་དང་། སྣོད་ཀྱི་ཞིང་རྡོ་བ་དང་ཚེར་མ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་གསེར་གྱི་ས་ཕྱོགས་ལ་ཨིནྡྲ་ནཱི་ལས་མིག་མངས་རིས་སུ་བྲིས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་པ་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར།

ཐབས་མཁས་སྦྱོར་བ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐབས་མཁས་སྦྱོར་བ་བཤད་པ། གསུམ་པ་སྤྲུལ་སྐུའི་རྒྱུ་ཐབས་མཁས་སྦྱོར་བ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེའི་འོག་ཏུ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྦྱོར་བ་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་བསྒྲུབས་པ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་བྱ་དགོས་པར་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་སྦྱོར་བ་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་འདི་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་བཅུ་ཡོད་དེ། བདུད་བཞིའི་དགྲ་རྣམས་ལས་ནི་འདས་པ་སོགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་ཡུལ་རྣམ་པ་བཅུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་འགྲོ་ལ་ཕན་པ་དུས་དང་། མི་ཕན་པ་དུས་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། དེ་ལ་བཅུ་ཡོད་དེ། བདུད་བཞི་པོ་ལས་འདས་པའི་ཐབས་མཁས་སྦྱོར་བ་སོགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ས་བཅུ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཅན། ལྷའི་བུའི་བདུད་དང་། ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་འཆི་བདག་ཕུང་པོའི་བདུད་རགས་པ་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་ལས་ཡང་དག་པར་བརྒལ་བའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དོན་དམ་པར་མི་གནས་པར་ཐ་སྙད་དུ་གནས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་སྟོང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། གཞན་གྱི་དོན་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་འཕངས་པ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། གཞན་དོན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྨོན་ལམ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཉན་རང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དེ་དང་ལྡན་ཏེ། གཞན་དོན་བྱེད་པའི་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་གོམས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། ས་ལམ་གྱི་ཆོས་དཀར་པོ་གོམས་པར་བྱས་པ་རྣམས་བདེན་པར་འཛིན་པས་རྣམ་པར་དག་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པའི་དེ་དང་ལྡན་ཏེ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་གོམས་པར་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། རྒྱུའི་མཚན་མ་བདེན་པར་མེད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་གོམས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། འབྲས་བུ་ལ་སྨོན་པ་བདེན་པར་མེད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྨོན་པ་མེད་པ་གོམས་པར་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དང་ལྡན་ཏེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་དྲི་བ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཅན་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་བརྗོད་པས་རང་ཉིད་དེར་གོ་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། རྟོགས་པ་ཚད་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་ལྡན་ཏེ། རིག་པའི་གནས་ལྔ་ལ་མཁས་ཤིང་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་བསྐལ་པ་དུ་མར་གོམས་པར་བྱས་པས། དྲི་བའི་ལན་ལྡོན་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཀྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་སྤང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །རང་རྒྱུ་ལས་ཉོན་གྱིས་བྱུང་བའི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཞིག །གཙོ་བོར་དམན་པའི་ལྷག་མེད་མྱང་འདས་འཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་རིགས་སུ་གནས་པ་དེ་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་ཀྱི་མཚན་ཉིད།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སེམས་རྒྱུད་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སེམས་བྱུང་གང་ཞིག །གཙོ་བོར་དམན་པའི་ལྷག་བཅས་མྱང་འདས་ཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་རིགས་སུ་གནས་པ་དེ་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་ཆོས་ཅན། ཕུང་པོའི་བདུད་ཡིན་པར་ཐལ། ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཡོད་དེ། ཉན་ས་ལས། དེ་ལ་ཕུང་པོ་བདུད་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། གཙོ་བོར་ལྷག་མེད་མྱང་འདས་འཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་རིགས་སུ་གནས་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཅིག་ཤོས་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། དེར་ཐལ། ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཡིན་པར་ཐལ་། ཕུང་པོའི་བདུད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་ཡིན་ན། ཕུང་པོའི་བདུད་མངོན་གྱུར་བ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། རྒྱུན་ཞུགས་སྲིད་པ་ལན་བདུན་པ་བ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། རྟགས་གསལ་སླ། ཁ་ཅིག །བདུད་རིགས་ཀྱི་གང་ཟག་ཡིན་ན། ལྷའི་བུའི་བདུད་མངོན་གྱུར་བ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། བདུད་རིགས་ཀྱི་དུད་འགྲོ་ཆོས་ཅན་། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། །བདུད་རིགས་ཀྱི་ཀླུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ལྷ་ཡིན་པར་ཐལ་ལོ། ཁ་ཅིག །ལྷའི་བུ་དགའ་རབ་དབང་ཕྱུག་གིས་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་བར་ཆད་བརྩམས་པའི་ཚེ་ལྷའི་བུའི་བདུད་ཡིན་གྱི། ལྷའི་བུ་དགའ་རབ་དབང་ཕྱུག་ལྷའི་བུའི་བདུད་མ་ཡིན་ཟེར་ན། ཡིན་པར་ཐལ། ཉན་ས་ལས། ལྷའི་བུའི་བདུད་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པའི་ལྷའི་བུ་དབང་ཕྱུག་ཐོབ་པ་དག་ཉེ་བར་འོང་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །བདུད་བཞི་གང་རུང་ཡིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ན། སྤང་བྱ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། བྱང་སེམས་རྒྱུན་མཐའ་པའི་མཚན་དཔེས་སྤྲས་པའི་ལུས་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཕུང་པོའི་བདུད་ཕྲ་མོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་མི་ནུས་ཏེ། བསྐལ་པ་དུ་མར་ཚོགས་གཉིས་རྒྱ་ཆེན་པོས་བསྒྲུབས་པའི་མཚན་དཔེས་སྤྲས་པའི་ལུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །ཐེག་དམན་གྱི་མཐོང་ལམ་ནས་ལྷའི་བུའི་བདུད་བཅོམ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དམན་པའི་ལྷག་བཅས་མྱང་འདས་ཐོབ་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་བཅོམ་སྟེ། ཉོན་སྒྲིབ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགྲ་བཅོམ་ཐོབ་ནས་འཆི་བདག་གི་བདུད་བཅོམ་སྟེ། ཚེའི་འདུ་བྱེད་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་ལ་དབང་བའི་ཕྱིར། དམན་པའི་ལྷག་མེད་མྱང་འདས་ཐོབ་ནས་ཕུང་པོའི་བདུད་བཅོམ་ཏེ། ལས་ཉོན་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན། བདུད་བཞི་མ་ལུས་པ་བཅོམ་པའི་གང་ཟག་ཡིན་ན། སངས་འཕགས་ཡིན་དགོས་པར་ཐལ། ཐེག་ཆེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་བདུད་བཞི་མ་ལུས་པ་བཅོམ་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་དུས་མཉམ་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ལྷག་མེད་མྱང་འདས་ལ་གནས་པའི་གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་ཀྱི་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་བྱང་སེམས་ཚོགས་ལམ་པ་དེ་བདུད་བཞི་མ་ལུས་པ་བཅོམ་པའི་གང་ཟག་ཡིན་པར་ཐལ། ལྷག་མེད་མྱང་འདས་ལ་གནས་པའི་གཉིས་ཀའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་གྱིས་བདུད་བཞི་མ་ལུས་པ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། དེར་ཐལ། དེས་ལྷའི་བུའི་བདུད་བཅོམ། ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་བཅོམ། འཆི་བདག་གི་བདུད་བཅོམ། ཕུང་པོའི་བདུད་བཅོམ་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་དེར་ཐལ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར། གཉིས་པ་དེར་ཐལ། ཉོན་སྒྲིབ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་དེར་ཐལ། ཚེའི་འདུ་བྱེད་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་ལ་དབང་བའི་ཕྱིར། བཞི་པ་དེར་ཐལ། ལས་ཉོན་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། བདུད་བཞིའི་ནང་ཚན་གང་ཞིག །རང་རྒྱུ་ལས་ཉོན་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། མ་རིག་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་ལ་བརྟེན་དགོས་པ་གང་རུང་དེ་ཕུང་པོའི་བདུད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། དེ་གང་ཞིག །གཙོ་བོར་ཐར་པ་འཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་རིགས་སུ་གནས་པ་དེ་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། དེ་གང་ཞིག །སྲོག་གི་དབང་པོ་རང་དབང་མེད་པར་འགག་པའི་ཆའི་རིགས་སུ་གནས་པ་དེ་འཆི་བདག་གི་བདུད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། དེ་གང་ཞིག །བདུད་གཞན་གསུམ་ལས་འདའ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་ཅིང་འདོད་ལྷའི་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་དེ། ལྷའི་བུའི་བདུད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། ཉེན་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་མ་རིག་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་ལས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་ཡིད་ལུས་ལྟ་བུ་དང་པོའི་མཚན་གཞི། རྩ་ཉོན་དྲུག་དང་ཉེ་ཉོན་ཉི་ཤུ་ལྟ་བུ་གཉིས་པའི་མཚན་གཞི། ལས་ཉོན་གྱི་དབང་གིས་སྲོག་དབང་རང་དབང་མེད་པར་འགག་པ་གསུམ་པའི་མཚན་གཞི། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་བདག་པོ་དགའ་རབ་དབང་ཕྱུག་ལྟ་བུ་བཞི་པའི་མཚན་གཞི། གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལ། ཁ་ཅིག་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་མངོན་གྱུར་བ་ཡིན་ན། ཉོན་མོངས་ཡིན་དགོས་པར་ཐལ། ལྷའི་བུའི་བདུད་མངོན་གྱུར་བ་ཡིན་ན། ལྷའི་བུ་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། བྱས་པ་ལ་ཁོ་ན་རེ། ལྷའི་བུ་དགའ་རབ་དབང་ཕྱུག་ཆོས་ཅན། སྤང་བྱ་ཡིན་པར་ཐལ། ལྷའི་བུའི་བདུད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཁྱོད་རྒྱུན་ཆད་པར་ཐལ། ཁྱོད་སྤང་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་འཚང་རྒྱ་བའི་ཕྱིར་ཟེར་ན། ཁྱི་རྒན་རྒྱ་བོ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཐལ། ཁྱོད་འཚང་རྒྱ་བའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ངན་འགྲོའི་རྒྱུན་ཆད་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། ངན་འགྲོ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུན་ཆད་པར་ཐལ། ཁྱོད་སྤང་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཁས། གཞན་ཡང་། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཆོས་ཅན། རྒྱུན་ཆད་པར་ཐལ། སྤང་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། མདོ་ལས། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་རྟག་ཏུ་སྤང་བྱ་ཞིང་། །དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དག་ལ་བསྟེན་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་སྐབས་བསྡུ་བ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ལས། སྐབས་བཞི་པའི་འགྲེལ་པའོ་སྟེ་སྐབས་བཞི་པའི་ཚིག་དོན་མཐའ་དག་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་གཅིག་བཤད་པའི་སྒོ་ནས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཕྱིར། སྨྲས་པ། གསུང་རབ་ཆར་སྤྲིན་སྟུག་པོ་ལས་འོངས་པའི། །ལེགས་བཤད་འདོད་པ་འཇོ་བའི་གྲུ་ཆར་རྒྱུན། །རབ་དཀར་གླེགས་བུའི་སྣོད་དུ་ལེགས་བབས་ཀྱི། །དོན་གཉེར་ཙ་ཀོ་ར་རྣམས་ད་འཐུང་ཞིགཐ། ཚིག་ཚོགས་ལོ་མའི་ཕང་ཕུང་ཆེས་ན་དོན་གྱི་འབྲས་བུ་སྒྲིབ་བྱེད་ཅིང་། །རྗོད་བྱེད་ཡལ་གས་ཧ་ཅང་དབེན་ན་བརྗོད་བྱའི་གང་བུ་རྫོགས་མི་འགྱུར། །གཉིས་ཀར་མ་ལྷུང་དབུ་མའི་ཚུལ་དེ་བདག་འདྲའི་བླུན་པོས་སྨྲ་བར་དཀའ། །མི་ཤེས་ཤེས་རྫུའི་ཚུལ་འཆོས་མེད་ན་དེང་དུས་མི་ཡི་ཁྱུར་མི་ཚུད། །མ་འདྲེས་ཚིག་དོན་འདབ་མ་ལེགས་འཛུམ་ཞིང་། །དགག་སྒྲུབ་ཟེའུ་འབྲུ་གཡོ་བའི་བསྟན་བཅོས་རྣམས། །མཐོང་ཚེ་བློ་ཡི་ཉིན་བྱེད་དགའ་སྤྲོ་དང་། ཁེངས་པའི་ས་མོས་ཟུམ་པ་མཉམ་དུ་བྱས། །དེ་ལྟར་བཞི་པའི་རྩ་འགྲེལ་དོན་གྱི་ཁུངས། ཁུངས་ལྡན་བསྟན་བཅོས་དཔང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཙུགས་རྨོངས་རྟུལ་ངག །ངག་འཆལ་ལོག་པར་བརྗོད་པའི་ཚུལ་རྣམས་ཀུན། །ཀུན་གསལ་ཕ་མཐར་གཏད་ཕྱིར་ཚུལ་འདི་བཤད། །ཅེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་རྩ་འགྲེལ་གསལ་བར་བྱེད་པ་བློ་བཟང་དགོངས་རྒྱན་གདོང་ལྔའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དབྱངས་ལས། སྐབས་བཞི་པའི་ཚིག་དོན་མཐའ་དཔྱོད་ཇི་སྙེད་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།མངྒ་ལཾ།། །།