སྐབས་བརྒྱད་པའི་ཚིག་དོན་མཐའ་དཔྱོད།

འབྲས་བུ་ཆོས་སྐུ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་བཞི་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བསྟན་བཅོས་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་རྩ་འགྲེལ་རྣམས་གསལ་བར་བྱེད་པ་བློ་བཟང་དགོངས་རྒྱན་གདོང་ལྔའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དབྱངས་ལས་སྐབས་བརྒྱད་པའི་ཚིག་དོན་མཐའ་དཔྱོད་བཞུགས་སོ། །འབྲས་བུ་ཆོས་སྐུ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་བཞི་རྒྱས་པར་བཤད་པ། མཁྱེན་པའི་ལྷ་ལམ་ཡངས་པའི་ངོས་སུ་འཆད་པའི་ཆུ་འཛིན་རབ་འཁྲིགས་ཤིང་། །རྩོད་པའི་གློག་འོད་རྣམ་པར་འཐུལ་བའི་རྡོ་རྗེའི་གཟེགས་མ་ཆེས་ཆེར་འཕྲོ། །རྩོམ་པའི་གྲུ་ཆར་ཆལ་ཆིལ་བབས་པས་རྒྱལ་བསྟན་མྱུ་གུ་ལེགས་སྐྱེད་པ། །མཁས་མཆོག་དཔྱིད་ཀྱི་ཕོ་ཉ་གང་དེ་ཤེས་ལྡན་ཡོངས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱའི་གནས། །གང་ཞིག་ཐབས་མཁས་ཚོགས་གཉིས་བརྒྱ་ཕྲག་གིས། །མཐར་ཐུག་ཐོབ་བྱའི་འབྲས་བུ་དབང་གི་རྒྱལ། །དོན་ཀུན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི། །ཚུལ་ལུགས་གསལ་བར་བཤད་ཀྱི་རྣ་བ་ཀློགས། །གསུམ་པ་ཆོས་སྐུ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། འབྲེལ་བཀོད་པས་མཚམས་སྦྱར་བ། ལེའུའི་གཞུང་བཤད་པ། སྐབས་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སྐད་ཅིག་སྦྱོར་གྱི་རྗེས་སུ་ཆོས་སྐུ་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམ་པར་བསྒོམས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་ཡང་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ལ་དབྱེ་ན་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་སྤང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །རང་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་སུ་གྱུར་པའི་སྦྱོར་བཞི་བསྒོམས་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་ཐོབ་བྱ་མཐར་ཐུག་འབྲས་བུ་ཆོས་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། འོ་ན། རང་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་སུ་གྱུར་པའི་སྤྱོར་བཞི་སྒོམ་པ་ཡོད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རང་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་སུ་གྱུར་པའི་སྦྱོར་བཞི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རང་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ཡོད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རང་ཐོབ་བྱ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། དེ་འདོད་པར་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །རྣམ་མཁྱེན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་ལོངས་སྐུ་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ལ་གནས་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་མེད་དེ། སྤྲུལ་སྐུ་ཡིན་ན་རང་སྤྲུལ་པ་པོ་ལོངས་སྐུས་སྤྲུལ་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་ལ་དེ་དགོས་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ་སྟེ། འོ་ན། རྣམ་བཤད་ལས། ལོངས་སྐུས་བདག་རྐྱེན་བྱས་ནས་མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གདུལ་བྱ་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་མཆོག་གི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དེའི་ཚེ་ཚོགས་པ་གཅིག་ཏུ་མེད་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་བྱེ་བྲག་འགའ་ཞིག་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་དངོས་རྒྱུ་ཚོགས་པ་ཚར་གཅིག་ལ་རག་ལས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་གྲུབ་པའི་ཚུལ་དུ་ཐོབ་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། ཁྱོད་ཀྱི་ཞེ་འདོད་འཐད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །བྱང་སེམས་རྒྱུན་མཐའ་པ་འདོད་པའི་རྟེན་ལ་གསར་དུ་འཚང་རྒྱ་བ་ཡོད་ཟེར་ན། ལང་གཤེགས་ལས། འདོད་པ་ཁམས་དང་སྲིད་རྩེ་ན། །སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་འཚང་མི་རྒྱ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་འོག་མིན་དུ། །འདོད་ཆགས་བྲལ་ཏེ་འཚང་རྒྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །བྱང་སེམས་རྒྱུན་མཐའ་པ་གསར་དུ་འཚང་རྒྱ་བའི་གནས་འོག་མིན་དེ་གཟུགས་ཁམས་གནས་རིགས་བཅུ་བདུན་གྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་གནས་འོག་མིན་ཡིན་ཟེར་ན། དེ་ཆོས་ཅན། སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། དེ་བྱང་སེམས་ཀྱིས་ཞིང་དག་སྦྱོར་གྱི་སྒོ་ནས་སྒྲུབ་དགོས་པའི་དག་པའི་ཞིང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །གཞི་མེ་ཏོག་གིས་བརྒྱན་པའི་གནས་འོག་མིན་དེ། བྱང་སེམས་རྒྱུན་མཐའ་པ་ཐམས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅད་གསར་དུ་འཚང་རྒྱ་བའི་གནས་ཡིན་ཟེར་ན། བྱང་སེམས་རྣམས་ཀྱིས་རང་ཉིད་གང་དུ་གསར་དུ་འཚང་རྒྱ་བའི་གནས་འོག་མིན་དེ་ཞིང་དག་སྦྱོར་གྱི་སྒོ་ནས་སྒྲུབ་མི་དགོས་པར་ཐལ། དམ་བཅའ་འཐད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྒྲུབ་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་ཐོབ་བྱར་གྱུར་པའི་ལོངས་སྐུ་སྐྱེད་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ཞིང་དག་སྦྱོར་བ་དེ་རང་གི་ཐོབ་བྱར་གྱུར་པའི་ལོངས་སྐུ་འགྲུབ་པའི་ལག་རྗེས་འཇོག་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཞིང་དག་སྦྱོར་བ་རང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱིས་ཇི་ལྟ་བ་གཟིགས་པའི་གཟིགས་ངོར་ཇི་སྙེད་པ་གཟིགས་པ་དང་། ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱིས་ཇི་སྙེད་པ་གཟིགས་པའི་གཟིགས་ངོར་ཇི་ལྟ་བ་གཟིགས་ཟེར་ན། མི་འཐད་པར་ཐལ། ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པའི་རྣམ་མཁྱེན་ཇི་ལྟ་བ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཇི་སྙེད་པ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མར་མ་སོང་བའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་། ཇི་ལྟ་བ་རྟོགས་པའི་རྣམ་མཁྱེན་གྱིས་ཕུང་སོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གཟིགས་པའི་གཟིགས་ངོར་ཕུང་སོགས་གཟིགས་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེས་དེ་གཟིགས་པའི་གཟིགས་ངོར་ཕུང་སོགས་གྲུབ་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་མ་གྲུབ་པ་དེ་ཕུང་སོགས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་རྣམ་བཤད་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འདིའི་སྐབས་སུ་སྟག་ཚང་ལོ་ཙཱ་བ་ཤེས་རབ་རིན་ཆེན་གྱིས། ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀུན་འཇལ་བ་ལ། །ཤེས་བྱའི་ཕྱེད་ལ་ཚད་མ་མིན་པ་འགལ། །ཞེས་པས་མཚོན་ཏེ་རྣམ་བཤད་དགོངས་པ་རབ་གསལ་སོགས་ལ་འགལ་བའི་ཁུར་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་བཏང་འདུག་པ། བླ་མ་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱི་གསུང་ལ་ཐལ་འགྱུར་གྱི་གནོད་པ་མི་འབབ་ཀྱང་། རྗེས་འཇུག་མཁས་པའི་སྐྱེ་བར་རློམ་པའི་འགྱིང་བག་ཅན་དག་མང་དུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཆིས་ན་ལན་འདེབས་པར་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། སྦྱོར་བཞི་བསྒོམས་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་ཐོབ་བྱ་མཐར་ཐུག་ཆོས་སྐུའི་མཚན་ཉིད། གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལ། ཁ་ཅིག །རྣམ་མཁྱེན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་སངས་རྒྱས་འཕགས་པ་དང་། མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུའི་གཞི་མཐུན་ཡོད་པར་ཐལ། དེ་ལ་གནས་པའི་སངས་རྒྱས་འཕགས་པའི་དངོས་ཀྱི་གདུལ་བྱར་གྱུར་པའི་ཐེག་དམན་གྱི་རིགས་ཅན་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་འདྲའི་སངས་འཕགས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་རིགས་ཅན་གསུམ་ལ་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། རྣམ་མཁྱེན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་དེ་རང་གི་སྲས་སུ་གྱུར་པའི་སངས་འཕགས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་རིགས་ཅན་གསུམ་ལ་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བའི་ཐབས་སམ་བདག་རྐྱེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་མ་གྲུབ་བོ། ཁ་ཅིག །རྣམ་མཁྱེན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་སངས་འཕགས་དེ་འོག་མིན་གྱི་རྟེན་ཅན་ཡིན་པར་ཐལ། རྒྱུན་མཐའ་བ་དེ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཟེར་ན། དེ་ལ་དཔྱད་པར་བྱ་བའི་གནས་ཡིན་ཡང་རེ་ཞིག་ལ་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་མཁྱེན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ཡིན་ན་འོག་མིན་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་འཕགས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྣམ་མཁྱེན་ཡིན་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ལན་གདབ་པར་བྱའོ། ཁ་ཅིག །ལོངས་སྐུ་ཆོས་ཅན། གཟུགས་ཁམས་པ་ཡིན་པར་ཐལ། འོག་མིན་གྱི་རྟེན་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། ཁོ་རང་འདོད་ན། དེ་སྣ་ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་དང་མི་ལྡན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། གཟུགས་ཁམས་པ་ཡིན་ན་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་སས་བསྡུས་ཀྱི་སྣ་ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་དང་མི་ལྡན་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ཁྱབ་སྟེ། གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་སས་བསྡུས་ཀྱི་དྲི་རོ་སྣ་ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མཛོད་ལས། དྲི་དང་རོ་དང་སྣ་དང་ནི། །ལྕེ་ཡི་རྣམ་ཤེས་ཁམས་མ་གཏོགས། །ཞེས་གསུངས་པའི་
ཕྱིར། ཁ་ཅིག །རྣམ་མཁྱེན་གྱིས་ཇི་ལྟ་བ་གཟིགས་པའི་གཟིགས་ངོར་ཇི་སྙེད་པ་གཟིགས་པར་ཐལ། རྣམ་མཁྱེན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་གཟིགས་པའི་གཟིགས་ངོར་ཇི་སྙེད་པའི་ཆོས་གཟིགས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེས་ཇི་ལྟ་བ་ལ་མཉམ་པར་བཞག་བཞིན་པའི་ངང་ནས་ཇི་སྙེད་པའི་ཆོས་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། དེར་ཐལ། དེས་བདེན་གཉིས་ཅིག་ཅར་དུ་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། དེའི་ངོར་ཇི་སྙེད་པའི་ཆོས་མེད་པ་དེ་ཇི་སྙེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། མ་མཐོང་བ་ནི་མཐོང་བ་དམ་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར།

ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་བཤད་པ། གཉིས་པ་ལ། སྐུའི་རྣམ་གཞག་དང་། མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་གཉིས། དང་པོ་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ། ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ། མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་བཞི། དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི། སྐུ་བཞིའི་དང་པོ་ཆོས་ཅན། ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ཞེས་སོགས་ཀྱི་གཞུང་གིས་ཁྱོད་ཚིག་དོན་ཡན་ལག་གི་སྒོ་ནས་འཆད་ཚུལ་ཡོད་དེ། གཞུང་དེས་ཁྱོད་ཁྱད་ཆོས་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཁྱད་ཆོས་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་པོ་གང་དག་རྫོགས་པར་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དང་། སྒྲིབ་གཉིས་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་རྣམ་པར་དག་པའི་བྲལ་བའི་ཁྱད་པར་དང་། ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཉེར་གཅིག་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་བདེན་སྟོང་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་ཏེ་ཁྱད་ཆོས་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་སྤང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་འགོག་བདེན་མཐར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐུག་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་ཆར་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དགག་བྱ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་སྤངས་པའི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་སྐུ་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། དེ་མི་འཐད་པར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། རང་བཞིན་གྱིས་དག་པའི་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། གཞི་གྲུབ་ན་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ཡིན་ན་སངས་རྒྱས་འབའ་ཞིག་གི་མངོན་སུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། རྣམ་མཁྱེན་བདེན་སྟོང་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཐེག་ཆེན་མཐོང་ལམ་བར་ཆད་མེད་ལམ་གྱིས་ཁྱོད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ལ། དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུའི་མཚན་ཉིད། དེ་ལ་དབྱེ་ན། རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་ཆར་གྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་དང་། གློ་བུར་རྣམ་དག་གི་ཆར་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་གཉིས། གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལ། ཁོ་ན་རེ། གློ་བུར་རྣམ་དག་གི་ཆར་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཆོས་ཉིད་ཡིན་པར་ཐལ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། འོ་ན། ལོངས་སྐུ་ཆོས་ཅན། གཟུགས་ཡིན་པར་ཐལ། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཁས། སྨྲས་པ། མར་གད་གོས་སུ་ཀླུབས་པའི་སྤངས་ལྗོངས་ལ། །འཇའ་ཚོན་ལྟ་བུར་བཀྲ་བའི་མེ་ཏོག་དང་། །རབ་སྙན་གླུ་དབྱངས་ཅན་གྱི་རྐང་དྲུག་རྣམས། །ཚོགས་ལ་འཇིག་རྟེན་འདི་ན་མཚར་དུ་བརྩི། །རྒྱལ་བའི་ཡོན་ཏན་མཁའ་ལྟར་ཆེས་ཡངས་པ། །

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔྱད་གསུམ་དག་པའི་ཚད་ཀྱིས་འཇལ་བའི་རྟ། །མ་འདྲེས་ཚིག་དོན་འཁོར་ལོས་འདྲེན་པ་འདི། །བློ་གྲོས་གྱད་ཀྱི་རིགས་ལས་བྱུང་ངམ་ཅི། །རྣམ་མང་ཚིག་གི་སྤྲོས་པས་དོན་ཀུན་སྒྲིབ། །ཅུང་ཟད་དཔྱད་པ་མེད་ན་གནས་མི་རྟོགས། །ཚིག་སྦྱོར་ཉུང་ངུར་བགྱིས་པའི་ལྡེ་མིག་གིས། །མཁས་མང་བཞེད་པའི་སྒོ་གླེགས་བརྒྱ་ཕྲག་ཕྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གསུམ་པ་ལ། དངོས་དང་། ཆོས་ཅན་གྱི་སྐུ་གསུམ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལས་ཐ་དད་དུ་བཞག་པའི་དགོས་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཐུབ་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་དེ་ནི་ཆོས་ཅན། ལྡན་པའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། བྲལ་བའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་ཏེ། སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཉེན་པོས་རྣམ་པར་དག་ཅིང་དབེན་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་དྲི་མ་རྣམས་ཆོས་ཅན། ཟད་པར་སྤོང་ནུས་ཏེ། གློ་བུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྤང་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ནི་ཁྱད་པར་འདི་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་གནས་ལུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཐབས་གང་ཡང་རུང་བས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་འཐོབ་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ཙམ་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཐབས་རྒྱ་ཆེན་པོས་ཟིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུས་ཆོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་རྟོགས་པས་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། རྒྱུས་གསར་དུ་བསྐྱེད་པར་བྱར་མེད་དེ། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་ན་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཆོས་ཅན་གྱི་སྐུ་ལྷག་མ་གསུམ་པོ་ཆོས་ཅན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་ངོ་བོ་ཐ་དད་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་བདེན་པས་སྟོང་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། འཕགས་པ་ལྷའི་ལུགས་ལས། སྟོང་ཉིད་ཅེས་བྱ་ཤེས་པ་ལས། །གཞན་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། །གང་ཕྱིར་དབེན་པ་དབེན་གྱུར་ལས། །ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །ཅེས་དབེན་པ་ཆོས་ཉིད་དེ་དབེན་རྒྱུའི་སྟོང་བཞི་ཆོས་ཅན་ལས་ངོ་བོ་ཐ་མི་དད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐུ་ལྷག་མ་གསུམ་པོ་ཆོས་ཅན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དེ་དང་ངོ་བོ་ཐ་མི་དད་ཀྱང་ཁྱོད་དེ་དང་ཐ་དད་པར་རྣམ་པར་བཞག་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་དེ་དང་ངོ་བོ་ཐ་དད་མ་ཡིན་ཡང་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་འདྲ་བར་སྣང་བ་ཇི་ལྟར་མོས་པ་ཐ་དད་པས་བཞག་ཅིང་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་ལྟར་ཐ་དད་པར་བཞག་པ་ལ་དགོས་པ་ཡོད་དེ། ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནའི་མངོན་སུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ལོངས་སྐུ་བྱང་སེམས་འཕགས་པ་ཡན་ཆད་དང་། མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་སངས་འཕགས་ནང་ཕན་ཚུན་ཁོ་ནའི་མངོན་སུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་བྱས་པ་ལ། དེ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་དེ་མི་རྟག་པར་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་བྱང་འཕགས་ཀྱི་མངོན་སུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་འདྲའི་
བྱང་འཕགས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དེ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་ལ་མངོན་སུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་མི་རྟག་པ་ལ་མངོན་སུམ་ཡིན་པ་ནི་གང་ཞིག །ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་དང་དེའི་མི་རྟག་པ་གཉིས་ཡུལ་དུས་རང་བཞིན་གང་ལ་ལྟོས་ཏེ་གྲུབ་བདེ་རྫས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། ཁ་ཅིག །ལོངས་སྐུ་མངོན་སུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་གང་ཟག་ཡིན་ན། བྱང་འཕགས་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། ལོངས་སྐུ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །སྤྲུལ་སྐུ་མངོན་སུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་གང་ཟག་ཡིན་ན་ལས་དག་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན་ལྷས་སྦྱིན་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མ་ཡིན་པར་ཐལ། སངས་རྒྱས་ལ་ལོག་པར་ལྟ་བའི་གང་ཟག་ཡིན་པའི་ཕྱིར།

ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་བཤད་པ། གཉིས་པ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་ལ། དངོས་ཀྱི་དོན། དེའི་ཁྱད་པར་བཤད་པ། དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ། ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་སྐུ་གསུམ་ལས་ཐ་དད་དུ་བསྟན་པ། ཐ་མི་དད་དུ་འདོད་པ་དགག་པ། ཐ་དད་དུ་བསྟན་པ་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་བ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་ལྟར་སྐུ་དང་པོ་བསྟན་ནས་གཉིས་པ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དོན་དམ་པར་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཟག་པ་མེད་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་འཆད་པའི་ཚུལ་ཡོད་དེ། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང་། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་གཞུང་གིས་འཆད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་། ཚད་མེད་བཞི་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དང་། མཐར་གྱིས་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུའི་བདག་ཉིད་དང་། ཟད་པར་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཅུའི་བདག་ཉིད་དང་། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་། ཉོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མོངས་མེད་པའི་ཏིང་འཛིན་དང་། སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་དང་། མངོན་ཤེས་དྲུག་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་པ་བཞི་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཞི་དང་། དབང་བ་བཅུ་དང་ནི། སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་ནི་བཞི་དག་དང་། བསྲུང་བ་མེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་། བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཉིད་དང་། སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། ཐུབ་པ་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནའི་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། མཐའི་དང་གིས་བསྡུས་པ་ལམ་ཤེས་དང་གཞི་ཤེས་ཏེ་སངས་འཕགས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་གམ་བརྒྱ་ཞེ་དྲུག་ནི་ཆོས་ཅན། ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པ་མཐར་ཐུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་སྤང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ། ཁ་ཅིག །ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་ལ་གཟིགས་པ་མཐར་ཐུག་པའི་ཤེས་པ་དེ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། སངས་འཕགས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་མིག་ཤེས་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། སངས་འཕགས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། ཡིད་ཤེས་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། དབང་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་མི་རིགས་པར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་རིགས་པར་ཐལ། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང་། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་བསྟན་བྱའི་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་བ་ལ། མཁས་པ་ཁ་ཅིག །སྐྱོན་མེད་དེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་རྒྱུ་ཡིན་ནའང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྡེབ་སྦྱོར་མ་འགྲིག་པའི་དབང་གིས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་སྨྲ་ནའང་། སྤྱིར་སྐུའི་སྐད་དོད་ཀཱ་ཡ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་དོད་དྷརྨ་ཏཱ་ཞེས་པ་དྷྲྀཉ་འཛིན་པ་ལའོ། །ཞེས་པའི་བྱིངས་ལ་ཨིན་དང་ཉ་དང་ཡ་ཛ་སོགས་ལ་གཉིས་ཀའོ་ཞེས་པས་རྗེས་འབྲེལ་ཕྱིས། ཨརྟི། ཧཱུ། སུ། དྷྲྀ། ཎི། ཀྵི། པད། བྷཱ། ཡཱ། སྟུ་རྣམས་ལས་མའོ་ཞེས་པས་མ་རྐྱེན་བྱིན། ནཱ་མི་མཐའི་བྱིངས་དང་བི་ཀ་རཎ་དག་གིས་ཡོན་ཏན་ནོ་ཞེས་པས་ཡོན་ཏན་བྱས་པས་དྷརྨ་ཞེས་པ་འགྲུབ། དེ་ལ་དངོས་པོ་ལ་ཏཱ་ཏྭ་དག་གོ་ཞེས་པས་ཏཱ་རྐྱེན་བྱིན་པས་ཆོས་ཉིད་ཅེས་པ་འགྲུབ་ཙིཉ་སོགས་པ་ལའོ་ཞེས་པའི་བྱིངས་ལ་གྷཉའི་རྐྱེན་བྱིན་འཕེལ་བ་བྱས་ལུས་དང་དང་པོའི་གནས་དག་ལ་ཀའངོ་ཞེས་པས་ཙ་ཀར་བསྒྱུར་བས་ཀཱ་ཡ་ཞེས་པ་འགྲུབ། དེ་ཙམ་དུ་མ་ངེས་པའི་སྒྲ་གཅིག་དོན་མང་དང་དོན་གཅིག་ལ་སྒྲ་མང་མཐའ་ཡས་པ་འཇུག་པས། སྐབས་འདིར་རྒྱ་དཔེ་ལས་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བའི་ཚིག་ལས་མ་འགྲིག་པ་ཡིན་ན། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ནི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད། །ཅེས་ཚིག་སྦྱོར་བྱ་རུང་ལ། རྒྱ་དཔེ་ལ་མ་འགྲིག་ཅེ་ན། ཡི་གེ་མང་ཉུང་དང་བསྡུ་བ་སོགས་ཀྱི་དབང་གིས་དོན་མི་འགྲིག་པ་རྒྱ་གར་མཁས་པ་ལ་མ་གྲགས། སྤྱིར་སྡེབ་སྦྱོར་ཞེས་པ་རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་ལ་འབྱུང་བ་ཡིན་གྱི། བོད་སྐད་ལ་མི་འབྱུང་བས། ཕྱོགས་འདི་ལ་བརྡ་མ་བྱང་བ་རྣམས་ཀྱི་དབུས་སུ་མི་ཤེས་བཞིན་དུ་མུ་ཅོར་གྱི་གཏམ་མ་སྨྲས་ཞིག །འོན་ཀྱང་རྒྱ་དཔེ་རྙེད་པ་དང་དེའི་དོན་ལ་དཔྱོད་པའི་བློ་ནུས་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་ཞིབ་ཏུ་བརྟགས་ཏེ་སླར་ཡང་དཔྱད་ན་བསྟན་པ་ལ་བྱ་བ་བྱས་པར་འགྱུར་ལ། དུས་ཀྱི་བསྐལ་པས་རྒྱ་དཔེ་ལས་བོད་དཔེ་ཡང་ཞགས་པ་རིང་པོས་དམ་དུ་བསྡམས་ཏེ་རྡུལ་ཁྲོད་ན་གནས་པ་མང་ངོ་། །ཁ་ཅིག །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བཞིར་གྲངས་མ་ངེས་ཟེར་ན། དེ་ངེས་པར་ཐལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཟག་མེད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡེ་ཤེས་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་པོ་དེ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང་། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་ཡིན་ན་འཕགས་པ་གྲོལ་སྡེས་མི་བཞེད་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཟག་མེད་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་པོ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། འཕགས་པས། ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །ཞེས་སོགས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང་། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་གཞུང་གཉིས་མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་དུ་སྦྱར་ནས་བཤད་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་འཕགས་པས་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་བཞེད་པར་ཐལ། ཐོགས་མེད་སྐུ་མཆེད་ཀྱིས་དེ་བཞེད་པ་གང་ཞིག །དེ་གཉིས་ལ་ལྟ་བའི་འཆད་ཚུལ་མི་མཐུན་ཡང་སྐུའི་གྲངས་ངེས་སོགས་ཐེག་པ་སྤྱིའི་རྣམ་གཞག་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་དེར་ཐལ། ཉན་ས་ལས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །འཕགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ཟག་མེད་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་བཞེད་ཀྱང་། དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུའི་ཐ་སྙད་མི་བཞེད་ཟེར་ན། དེ་བཞེད་པར་ཐལ། དེས་ཆོས་སྐུ་འདོགས་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཞིག་བཞེད་པ་གང་ཞིག་ཡུམ་རྒྱས་པ་ལས། གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་གྲངས་མ་མཆིས་པ་དག་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཞུགས་ཤིང་འཚོ་སྐྱོང་བ་དང་། ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་དེ་འཕགས་པས་མ་གཟིགས་པར་ཁས་ལེན་དགོས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་། དེས་དེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཞེད་པར་ཐལ། དེས་རང་རྒྱུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལས་འཁྲུངས་པའི་ཆོས་སྐུ་ཞིག་བཞེད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། རིན་ཆེན་འཕྲེང་བ་ལས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ། །བསོད་ནམས་ཚོགས་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན། །རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་ལས་འཁྲུངས། །ཞེས་པའི་གཞུང་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། འཕགས་པ་གྲོལ་སྡེས་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་པས་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་བསྟན། ལོངས་རྫོགས་བཅས་ཞེས་པས་ལོངས་སྐུ་བསྟན། དེ་བཞིན་གཞན་པ་སྤྲུལ་པ་ནི། །ཞེས་པས་སྤྲུལ་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ་བསྟན། ཆོས་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ། །ཞེས་པས་ལུས་བསྟན་བཤད་སྦྱར་ནས་བསྟན་པ་བསྡུས་དོན་དང་། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཞེས་པ་ནས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་པའི་བར་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་རྒྱས་པར་བཤད། ཉན་ཐོས་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ལྟ། །ཞེས་པ་ནས། རྟག་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་པའི་བར་གྱིས་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ཏིང་འཛིན་དང་། །སྨོན་ནས་མཁྱེན་པའི་ཏིང་འཛིན་གཉིས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང་། ཕྱག་ཞབས་ཞེས་པ་ནས། བཟང་པོར་བཞེད། །ཅེས་པའི་བར་གྱིས་ལོངས་སྐུ་རྒྱས་པར་བཤད། དེ་བཞིན་ཞེས་པ་ནས། བདུན་དུ་བཞེད་ཅེས་པའི་བར་གྱིས་སྤྲུལ་སྐུ་རྒྱས་པར་བཤད་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར། སློབ་དཔོན་སེང་བཟང་གིས། ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་པས་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་དངོས་བསྟན་བསྟན་བྱའི་གཙོ་བོ་དང་། ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང་ཞེས་པས་ལོངས་སྐུ་དང་། དེ་བཞིན་གཞན་པ་སྤྲུལ་པ་ནི། །ཞེས་པས་སྤྲུལ་སྐུ་དང་། རྒྱས་བཤད་ཀྱི་སྐབས་སུ། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཞེས་པ་ནས། རྟག་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་པའི་བར་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཟག་མེད་ཡེ་ཤེས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ལས་ལོགས་སུ་འབྲས་བུ་ཆོས་སྐུ་མཚོན་བྱེད་དུ་བསྟན་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདོད་ལ། གཞན་ཕལ་ཆེར་འཕགས་སེང་གཉིས་མཐུན་ནོ། །གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལ། འཕགས་པས། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཞེས་པ་ནས། རྟག་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་པའི་བར་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཟག་མེད་ཡེ་ཤེས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ལས་ལོགས་སུ་འབྲས་བུ་ཆོས་སྐུ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་སྐུར་དངོས་བསྟན་བསྟན་བྱའི་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་བསྟན་པར་འདོད་པར་ཐལ། དེས་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་བཞེད་པའི་ཕྱིར། ཟེར་ན། མ་ཁྱབ། མ་གྲུབ་ན། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བར་འཚལ་ཞིང་ཤེས་པར་འཚལ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོགས་འཕགས་པ་གྲོལ་སྡེས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་ཁས་མི་ལེན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། འཕགས་པ་གྲོལ་སྡེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཐེག་ཆེན་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་སྐྱབས་གནས་ཡང་དག་ལ་ལོག་ལྟ་མངོན་གྱུར་ཏུ་རྒྱུད་ལ་ལྡན་པའི་གང་ཟག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དེར་ཐལ། དེ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་སྐྱབས་གནས་ཡང་དག་མ་ཡིན་པར་འཛིན་པའི་ལོག་ལྟ་མངོན་གྱུར་ཏུ་རྒྱུད་ལ་ལྡན་པའི་གང་ཟག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་སྐྱབས་གནས་སུ་ཁས་མི་ལེན་པའི་གང་ཟག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་ཁས་མི་ལེན་པའི་གང་ཟག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྨྲས་པ། རྒྱལ་ཚབ་དར་མའི་དགོངས་དོན་མ་ལུས་པ། །གཏན་ལ་ཕབ་ཅེས་སྐད་གསང་མཐོན་པོ་ཡིས། །སྒྲོགས་པར་བྱེད་ཀྱང་འཕགས་མཆོག་གྲོལ་བའི་སྡེ། །ཐེག་ཆེན་གྲལ་ནས་འདོན་འདི་སུ་ཡི་ལུགས། །འཕགས་ཡུལ་མཁས་མཆོག་ཙནྡྲ་གོ་མི་དང་། །རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བའི་ཞབས་སོགས་ཀྱི། །བརྡ་སྤྲོད་སྡེབ་སྦྱོར་རྣ་བར་མ་སོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར། དེ་འདྲའི་ཚུལ་ལུགས་སྨྲ་དེ་གད་མོའི་གནས། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མཆོག །མ་ཐོབ་བར་དུ་ཤེས་བྱའི་གནས་མཐའ་དག །མི་རྟོགས་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཕྱིར་མི་ཤེས་པའི། །ཚུལ་ལ་ངོ་ཚའི་ཁྲེས་པོ་འཁུར་མི་དགོས། །རང་ཅག་བྱིས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས། །བླ་མའི་དྲིན་ལས་ཅུང་ཟད་རྟོགས་པ་རྣམས། །འཆད་རྩོད་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་རིགས་མོད་ཀྱི། །ཤེས་རྫུས་བསྟན་པ་དཀྲུགས་ནས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གསུམ་པ་འགྲེལ་པ་ལ། དབྱེ་བ་དང་། དེ་དག་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུར་གཞག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་དེ་ལ་སྡེ་ཚན་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་ཡོད་དེ། སངས་རྒྱས་འཕགས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་བར་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང་། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཚངས་པའི་གནས་ལ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པ་བཞི་པོ་རྣམས་དང་། ནང་རྣལ་འབྱོར་པ་རང་ལ་གཟུགས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་བཞག་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་མི་སྡུག་པར་ལྟ་བ་དང་། ནང་རྣལ་འབྱོར་པ་རང་ལ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་མིང་བཞིའི་ཕུང་པོ་ཙམ་གྱི་འདུ་ཤེས་བཞག་པས་དེ་ལྟར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་ཐར་གཉིས་དང་། སྦྱོར་བའི་དུས་སུ་སྡུག་མི་སྡུག་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་ནས། དངོས་གཞིའི་དུས་སུ་གཟུགས་སྣང་ཐམས་ཅད་སྡུག་པར་རོ་གཅིག་ཏུ་མོས་པར་བྱེད་པ་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་ཐར་གཅིག་དང་། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དང་། རྣམ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དང་། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་དང་། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་རྣམ་ཐར་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་སྟེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་བཞིའི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞིའི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་བཞི་དང་། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་དང་། ཟད་པར་སའི་དང་། ཆུའི་དང་། མེའི་དང་། རླུང་གི་དང་། སྔོན་པོའི་དང་། སེར་པོའི་དང་། དམར་པོའི་དང་། དཀར་པོའི་དང་། ནམ་མཁའི་དང་། ཟད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་དང་། ནང་རྣལ་འབྱོར་པ་རང་ལ་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་དང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་དག་གིས་སོ་སོར་རེ་རེ་ལའང་གཟུགས་ཆུང་ངུ་དང་ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་མཛེས་མི་མཛེས་དང་བཟང་ངན་དག་ཏུ་ཕྱི་རོལ་ཀྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཞི་གནས་ཀྱིས་ཤེས་ཤིང་ལྷག་མཐོང་གིས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དབྱིབས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བཞི་དང་། ནང་རྣལ་འབྱོར་པ་རང་ལ་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་དག་ཁོ་ནས་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་དང་དམར་པོ་དང་དཀར་པོ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཤིང་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ཁ་དོག་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་དེ་ལྟར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་། སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་གྱི་རྒྱུད་དུ་རྟོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲའི་རྒྱུན་དྲུངས་འབྱིན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དང་། ཡང་དག་པར་འབད་རྩོལ་གྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་བདེན་པར་ཆགས་པ་སྟེ་བདེན་ཞེན་བཅོམ་པ་དང་། གཞན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་མཛད་པའི་སྨོན་ལམ་གྲུབ་པ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་ཇི་སྲིད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཆགས་ཐོགས་མེད་པར་མཁྱེན་པ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་དང་། སྔར་བཤད་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང་། རྟེན་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། དམིགས་པ་དང་། ཐུགས་དང་། ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་པ་བཞི་དང་། ཚེ་ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་ལྟར་གནས་པའི་ཚེ་ལ་དབང་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྲངས་མེད་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་སེམས་ལ་དང་། ནམ་མཁའ་མཛོད་ལ་མངའ་བརྙེས་པས་ཡོ་བྱད་ལ་དང་། བཟོ་དང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ལས་ལ་དང་། ཇི་ལྟར་འདོད་པར་སྐྱེ་བ་ལ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུས་གང་བར་སྟོན་ནུས་པས་མོས་པ་ལ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དུ་བྱང་ཆེན་གྱི་སྤྲུལ་པ་སྟོན་ནུས་པས་སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བ་དང་། སྣ་ཚོགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དང་། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཐོགས་མེད་དུ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དང་། ཆོས་ལ་དབང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དབང་བཅུ་དང་། སྔར་བཤད་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། སྒོ་གསུམ་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་དོགས་པའི་བསྙེངས་པས་ཉེས་པ་བཅབ་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་དགོངས་པ་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྲུང་བ་མེད་པ་རྣམས་པ་གསུམ་སྟེ། ཐུབ་དབང་འདི་ལ་དེ་ལྟར་མི་མངའ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར། འཁོར་གྱི་ཚོགས་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ན་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་གུས་པས་ཉན་པར་འདོད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་། གུས་པས་ཉན་པར་མི་འདོད་པ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་། གཉིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཀ་འདྲེས་མ་དག་ལ་ཆགས་སྡང་གཉིས་ཀས་དབེན་པ་ཁོ་ནར་བཏང་སྙོམས་སུ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་དུས་ལས་ནམ་ཡང་མི་འདའ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཉིད་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ངོ་བོའི་ས་བོན་སྤངས་པས་གནས་ངན་ལེན་གྱི་བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། སྔ་ཕྱི་གཞན་རྣམས་ལའང་དེ་ལྟར་སྦྱར་དགོས་པའི་ཚེ་སྦྱར་རོ། །སྐྱེ་བོ་མཐའ་དག་ལ་ཉིན་མཚན་ཐམས་ཅད་དུ་དུས་ལན་དྲུག་ཏུ་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་ཕན་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། རྩ་བའི་དང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བསྡུས་པ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དང་ལ་སོགས་པ་གཞི་ཤེས་སྔར་བཤད་པ་དག་ཀྱང་ཆོས་ཅན། ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་སྔར་བཤད་པ་དེའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། ཁ་ཅིག །བསམ་གཏན་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་སྔོ་སེར་ལ་སོགས་ཡུལ་བཅུ་པོ་གང་རུང་གིས་ཁྱབ་པར་སྤྲོ་ནུས་པའི་ཏིང་འཛིན་ཤེས་རབ་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་དེ་ཟད་པར་གྱི་ཏིང་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། ཟད་པར་གྱི་ཏིང་འཛིན་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། སེམས་བྱུང་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས། བསམ་གཏན་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་སྔོ་སེར་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་བཅུ་པོ་གང་རུང་གིས་ཁྱབ་པར་སྤྲོ་ནུས་པའི་ཏིང་འཛིན་ཤེས་རབ་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་དེའི་མཚན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་ཟེར་ན། གཟུགས་མེད་ཀྱི་དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་པའི་ཟད་པར་གྱི་ཏིང་འཛིན་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། མཛོད་ལས། གཉིས་ནི་གཟུགས་མེད་དག་ནའང་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །ཟད་པར་སའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ན་ལོག་ཤེས་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། སངས་འཕགས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ཟད་པར་སའི་སྐྱེ་མཆེད་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཆོས་ཅན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་འདོད་མི་ནུས། ཁ་ཅིག །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ན། སངས་རྒྱས་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོས་པའི་དབང་གིས་དུད་འགྲོ་མིར་སྤྲུལ་པའི་སྤྲུལ་པ་ཆོས་ཅན། དེར་ཐལ། དེའི་ཕྱིར། རྟགས་གསལ་སླ། ཁ་ཅིག །སློབ་པའི་རྒྱུད་ལ་དབྱིབས་ཟིལ་གནོན་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་དངོས་གཞིའི་གཞི་མཐུན་ཡོད་ཟེར་ན། དེ་འདྲའི་གཞི་མཐུན་པར་གྱུར་པའི་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་གཟུགས་ཡུལ་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པར་ཐལ། ཁྱོད་སློབ་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དངོས་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། དབྱིབས་ཟིལ་གནོན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །རང་གི་སེམས་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་དངོས་གཞི་དང་། གཟུགས་མེད་ཀྱི་དངོས་གཞི་གང་རུང་ལ་བརྟེན་ནས་རང་གི་དམིགས་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་སྔོ་སེར་སོགས་ཡུལ་བཅུ་པོ་གང་རུང་གིས་ཁྱབ་པ་སྤྲོ་ནུས་པའི་ཏིང་འཛིན་དུ་དམིགས་པ་དེ་ཟད་པར་གྱི་ཏིང་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར། རང་ལུགས་ནི། རང་གི་སེམས་རྟེན་དངོས་གཞིའི་སྙོམས་འཇུག་ལ་བརྟེན་ནས་རྣལ་འབྱོར་པ་རང་ཉིད་ལ་གཟུགས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་བཞག་པ་དང་གཟུགས་མེད་ཀྱི་འདུ་ཞེས་བཞག་པ་གང་རུང་བྱས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་ཀྱི་གཟུགས་ཆུང་བ་ལ་དམིགས་ནས་ཇི་ལྟར་འདོད་འདོད་དུ་དབང་འབྱོར་བའི་ཏིང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཛིན་དུ་དམིགས་པ་དེ་གཟུགས་ཆུང་ངུ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཏིང་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད། སྔ་མ་དང་འདྲ་བ་ལ། གཟུགས་ཆེན་པོ་རིགས་པ་སྤོས་ནས་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རང་གི་སེམས་རྟེན་བསམ་གཏན་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་རྣལ་འབྱོར་པ་རང་ཉིད་ལ་གཟུགས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་བཞག་སྟེ། ཕྱི་རོལ་ཀྱི་གཟུགས་སྔོན་པོ་ལ་དམིགས་ནས། དེ་བས་ཁ་དོག་སྔོ་བར་ལྟ་བ་སོགས་ཇི་ལྟར་འདོད་འདོད་དུ་དབང་འབྱོར་བའི་ཏིང་འཛིན་དུ་དམིགས་པ་དེ། སྔོན་པོ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཏིང་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད། དེ་ཡང་ཟར་མའི་མེ་ཏོག་ལྟ་བུ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་སྔོན་པོ་དང་། ཝཱ་ར་ཎཱ་སིའི་རས་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་ལྟ་བུ་སྦྱར་བྱུང་གི་སྔོན་པོ། དེས་ཁ་དོག་གཞན་ལའང་རིགས་པ་སྦྱར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་རྟོག་གི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཟག་བཅས་ལས་གནས་གྱུར་པས་ཟག་མེད་དུ་གྱུར་པ་སྡེ་ཚན་ཉེར་གཅིག་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཅན། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང་། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་སྐུ་གཞན་གསུམ་ལས་ཐ་དད་པའི་སྐུར་ཚིག་ཟིན་ལ་བསྟན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པ་མཐར་ཐུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཁན་པོ་ཡང་དག་རྣམ་སྣང་མཛད་དང་། སློབ་དཔོན་རང་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཁ་ཅིག་གི་བཞེད་པའོ། །སྨྲས་པ། རྨད་བྱུང་རྣམ་དཔྱོད་བློ་ཡི་འཇུག་ངོགས་དང་། །མི་ཟད་ནོར་གྱི་འབྱུང་གནས་རྒྱ་མཚོ་ཆེ། །གང་ཞིག་བརྩོན་པ་ཁོ་ནས་འབྱུང་མིན་ཡང་། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གནས་ལུགས་མཚར། །དྲི་མེད་རབ་དཀར་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

གཉེན་ལྕུག་འཇམ་པའི་རང་བཞིན་པདྨའི་འདབ། །རབ་དམར་དྲི་བཟང་མཛེས་མའི་མཆུ་སྒྲོས་རྣམས། །སྲིད་པ་འདི་ན་ངོ་མཚར་ཅི་ཡང་བྱེད། །ཞི་བ་ལ་གཞོལ་གང་དེའི་བགྲོད་པའི་ཚུལ། །མ་འདྲེས་ཤེས་པར་འདོད་པའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས། །ལེགས་བཤད་འདི་འདྲ་སྨྲ་བའི་བྱེད་པོ་ལ། །འཛམ་གླིང་ནོར་གྱིས་བཀང་ནས་མཆོད་ཀྱང་རུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གཉིས་པ་ཐ་དད་དུ་མི་འདོད་པ་དགག་པ་ལ་གཉིས། སྔར་གྱི་ཚིགས་བཅད་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་སྟོན་པའི་བསྟན་བཤད་དུ་འདོད་པའི་ལུགས་བརྗོད་པ་དང་། སྐུ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་སོ་སོར་བསྟན་ཀྱང་ཚིག་དོན་ལ་མ་ཞུགས་པའི་ཉེས་པ་མེད་པའི་བཞེད་པ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། འཕགས་གྲོལ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ནི། ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གང་དག །ཐོབ་གྱུར་རྣམ་ཀུན་རྣམ་དག་པ། །དེ་དག་རང་བཞིན་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གང་དག །ཅེས་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཁོ་ན་དངོས་སུ་བསྟན་པ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་ཁས་བླངས་ནས། ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །ཞེས་སོགས་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་མདོར་བསྟན་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་དག་གི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་གང་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གང་དག །ཅེས་པ་རྒྱས་པར་འཆད་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང་། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ལས་ཐ་དད་པའི་སྐུར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན། རྒྱས་བཤད་ཀྱི་མཇུག་ཏུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཞེས་འབྱུང་རིགས་པ་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་འབྱུང་བས་མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་མ་འབྲེལ་བར་འགྱུར་སྙམ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཉེར་གཅིག་གི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཞེས་འབྱུང་རིགས་པ་ཡིན་པ་ལས་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་ངོར་ཚིག་བསྡུ་བྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཞེས་དྷརྨཱ་ཏཱ་ཀཱ་ཡ་ཞེས་པའི་ངོ་བོའི་རྐྱེན་ཏཱ་ཕྱིས་ཏེ་མི་མངོན་པར་བྱས་ནས་ལོ་ཙཱ་བས་འགྱུར་གྱི་སྐབས་ཚིག་འགྲིག་པ་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་རྣམ་པར་བཤད་ནས་ཏེ་བཤད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར། གཉིས་པ་ནི། སྐབས་འདིའི་རྒྱན་གྱི་སྐུའི་རྣམ་གཞག་སྟོན་པའི་གཞུང་གིས་སྐུ་བཞི་བསྟན་པའི་འདོད་པ་གཞན་དག་ན་རེ། སྐབས་འདིའི་རྒྱན་གྱི་སྐུའི་རྣམ་གཞག་སྟོན་པའི་གཞུང་གིས་ཚིག་ཟིན་ལ་བསྟན་པའི་སྐུ་ཡིན་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་སྤྲུལ་གསུམ་གང་རུང་ཡིན་པས་ཁྱབ་པར་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླང་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་གསུམ་ལྡན་གྱི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་ཆོས་ཅན། སྐབས་འདིའི་རྒྱན་གྱི་སྐུའི་རྣམ་གཞག་སྟོན་པའི་གཞུང་གིས་ཚིག་ཟིན་ལ་བསྡུས་པའི་སྟེ་བསྟན་པའི་སྐུ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཏེ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་སྤྲུལ་གསུམ་གང་རུང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་དངོས། འདོད་ན། སྐུ་གཞན་གསུམ་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་བུད། ཁྱད་པར་གསུམ་དང་ཇི་ལྟར་ལྡན་སྙམ་ན། དེ་ཆོས་ཅན། བྱེད་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ཀྱི་སྣང་བ་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་བྱ་བ་མཛད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། སྤངས་པའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་ཏེ། ཟག་བཅས་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པས་ཟག་མེད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་ཏེ། གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་ཟེར་རོ། །གསུམ་པ་ལ་གཉིས། རྩོད་པ་དང་། ལན་ནོ། །དང་པོ་ནི། སྐབས་འདིའི་རྒྱན་གྱི་སྐུའི་རྣམ་གཞག་སྟོན་པའི་གཞུང་གིས་ཚིག་ཟིན་ལ་སྐུ་གསུམ་ཁོ་ན་བསྟན་པར་འདོད་པ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། ལུས་རྣམ་གཞག་གི་ཆོས་སྐུ་ཞེས་པའི་ཚིག་དེའི་ཡན་ལག་རྒྱས་བཤད་དུ། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང་། །ཞེས་སོགས་སྦྱར་ནས་དེས་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་སྐུ་གཞན་གསུམ་ལས་ཐ་དད་པའི་སྐུར་བསྟན་པར་འདོད་པ་མི་འཐད་དེ། དེ་ལྟ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང་། །དེ་བཞིན་གཞན་པ་སྤྲུལ་པ་ནི། །ཆོས་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་ཡང་དག་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བའི་ལུས་རྒྱས་བཤད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་ལས་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་འཇུག་ཐོགས་སུ་དེ་མ་ཐག་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འབྱུང་རིགས་པ་ལ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་། སྐབས་གཞན་བདུན་གྱི་ལུས་ལ་མདོར་བསྟན་རྒྱས་བཤད་སྦྱོར་བའི་ཚིག་ཡོད་པ་དང་མཐུན་པར་ཆོས་སྐུའི་བསྟན་བཤད་སྦྱོར་བའི་ཚིག་ཀྱང་ཡོད་པར་ཁས་བླང་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་སྐབས་འདིར་སྐུ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་སྤྲུལ་གསུམ་ཁོ་ན་བསྟན་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ལྟར་སྐུ་བཞི་བསྟན་པར་འདོད་པ་ཕྱོགས་སྔ་མ་གཞན་དག་ན་རེ། ཡན་ལག་རྒྱས་བཤད་ཀྱི་གོ་རིམ་དང་མི་མཐུན་པར། ལུས་རྣམ་གཞག་ཏུ། ཆོས་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ། །ཞེས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆོས་སྐུ་ཁོ་ན་དང་མཛད་པ་ལྷན་ཅིག་སྦྱར་ནས་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུའི་མཛད་པར་རྟོགས་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། ཆོས་སྐུའི་ལུས་རྒྱས་བཤད་ཀྱི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་སྦྱར་སླ་བའི་ངོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་གཞན་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནས་སྐུ་བཞིར་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཡང་མི་འགལ་བར་འཐད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྐབས་འདིའི་རྒྱན་གྱི་སྐུའི་རྣམ་གཞག་སྟོན་པའི་གཞུང་གི་ཚིག་ཟིན་ལ་བཞིར་བསྟན་ཀྱང་རྒྱན་གྱི་ཚིག་དོན་ལ་མ་ཞུགས་པའི་ཉེས་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །གཉིས་པ་དེའི་ཁྱད་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས། ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་པ་དང་། སྨོན་ནས་མཁྱེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཉན་ཐོས་ཞེས་སོགས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། རྒྱལ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཆོས་ཅན། ཉན་རང་གི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་ཏེ། ཉན་ཐོས་སོགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རང་ལ་ལྟ་བའི་མིའི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྐྱེན་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་ལ། ཁྱོད་རང་རྒྱུད་ལྡན་གྲོང་ཁྱེར་སོགས་སུ་བྱོན་པ་ན་རང་རྒྱུད་ལྡན་ལ་ལྟ་བའི་སྐྱེ་བོ་དེའི་ཉོན་མོངས་རྣམས་རྒྱུན་གཅོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཛིན་ཆོས་ཅན། གསལ་བ་འདྲ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རང་རྒྱུད་ལྡན་གྱིས་བདག་མཐོང་བ་ལས་སྐྱེ་བོ་འགའ་ཞིག་གི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་ཞེས་མིའི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་ལ། ཁྱོད་རང་རྒྱུད་ལྡན་གྲོང་ལ་སོགས་པར་བྱོན་པ་ན་དེ་ལ་དམིགས་པའི་སྐྱེ་བོ་མཐའ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་དྲུངས་འབྱིན་པར་མཛད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ་གསུམ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པའོ། །དང་པོ་ནི། སངས་རྒྱས་ཞེས་སོགས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྨོན་ནས་ཤེས་པ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བསྟན་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་ནི་ཆོས་ཅན། ཉན་རང་གི་སྨོན་མཁྱེན་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་ཏེ། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང་། བདེན་པར་ཆགས་པ་སྤངས་པ་དང་། ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང་། རྟག་ཏུ་སྟེ་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་གནས་པ་དང་། འདྲི་བ་ཀུན་གྱི་ལན་འདེབས་པར་བཞེད་པའི་སྨོན་མཁྱེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་ནི་ཆོས་ཅན། གསལ་བ་འདྲ། འབད་རྩོལ་གྱི་མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པ་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བདེན་པར་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་དང་། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང་། དུས་རྟག་ཏུ་གནས་པ་དང་། འདྲི་བའི་ལན་ཀུན་འདེབས་པར་མཛད་པ་ཡིན་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་གྲུབ་སྟེ། དངོས་པོ་ལ་བདེན་པར་མངོན་པར་མ་ཞེན་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་གྲུབ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བག་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆགས་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་གྲུབ་སྟེ། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར། ལྔ་པ་གྲུབ་སྟེ། ཡང་དག་པ་སོ་སོར་རིག་པ་བཞི་མཐར་ཕྱིན་པ་བརྙེས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཡི་སྨོན་མཁྱེན་ནི་ཆོས་ཅན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྨོན་མཁྱེན་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་སོགས་བཟློག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལས་དམན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལ་གཉིས། ཆོས་སྐུ་རྟག་པ་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་དང་། ཁྱབ་རྟགས་གཉིས་ཀ་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། རྩོད་པས་མཚམས་སྦྱར་བ་དང་། ལན་ནོ། །དང་པོ་ནི། རྒྱུ་ནི་ཞེས་སོགས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། སངས་རྒྱས་དེ་ཆོས་ཅན། རྟག་ཏུ་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་སྐུའི་སྣང་བ་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་མི་མཛད་པ་མི་རིགས་པར་ཐལ། དུས་རྟག་ཏུ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བཞུགས་ན་ཡང་སྟེ་བཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བྱ་བའི་རྩོད་པ་བྱུང་ན་རྩོད་པ་དེའི་ལན་གདབ་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལན་ལ་གཉིས། སེམས་ཅན་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ལྟོས་པ། སེམས་ཅན་རང་རྒྱུད་ཀྱི་རྐྱེན་མ་ཚང་ན་སྐུ་དངོས་སུ་མི་སྣང་བ་དཔེས་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། རྩ་བ་དང་། འགྲེལ་པའོ། །དང་པོ་ནི། ལན་ཇི་ལྟར་འདེབས་པའི་ཚུལ་ཡོད་དེ། སྟོན་པས་སངས་རྒྱས་ལ་དངོས་སུ་ཆོས་ཉན་པའི་རྒྱུའི་ཚོགས་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་པའི་གདུལ་བྱ་གང་དང་གང་ལ་ཡུལ་གང་དང་ནི་དུས་གང་གི་ཚེ་དངོས་སུ་ཆོས་སྟོན་པའི་བྱ་བ་མཛད་པས་ཕན་པར་གྱུར་པ་དེ་དང་དེ་ལ་སྐུ་དེ་དངོས་སུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྣང་ནས་དོན་མཛད་ཀྱི། རྒྱུད་མ་སྨིན་པ་ལ་སྣང་ནས་དོན་མི་མཛད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཅན། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟར་གཞན་དོན་མཛད་པའི་ནུས་པ་ཉེ་བར་གནས་ཀྱང་དེའི་འབྲས་བུ་སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་དངོས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པར་མི་སྣང་ངོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། ནང་གི་རྐྱེན་ཐེག་ཆེན་གྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་དང་ཕྲད་པས་སྔོན་བསྐྱེད་པའི་དད་སོགས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ས་བོན་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་རྟས་པར་གྱུར་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་ལ་གང་གི་དུས་སུ་དངོས་སུ་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་མཛད་ན་གདུལ་བྱ་དེ་ལ་འཕྲལ་དང་ཡུན་དུ་འཕྲོད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་སྐུའི་སྣང་བ་དངོས་སུ་བསྟན་ནས་དེའི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྲུབ་པའི་དབང་གིས་ཡུལ་དུས་དེ་དང་དེར་གདུལ་བྱའི་སྣང་བ་དང་འཚམས་པར་གདུལ་བྱའི་དོན་གྱི་བྱ་བ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། ཉེས་སྤྱོད་ལ་འཛེམ་མེད་དུ་འཇུག་པའི་སེམས་ཅན་རང་གི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པས་བསྐྱེད་པ་ལ་རྒྱུ་ཚོགས་མ་ཚང་བའི་དབང་གིས་དངོས་སུ་སྣང་ནས་དོན་མི་མཛད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ་གསུམ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པའོ། །དང་པོ་ནི། ལྷ་ཡི་ཞེས་སོགས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་དུས་རྒྱུན་མི་ཆད་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་མཛད་ཀྱང་། སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་གི་དོན་དངོས་སུ་མི་མཛད་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་སྙམ་པ་ལ་དེ་ལ་དཔེའི་སྒོ་ནས་ལན་གདབ་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཅན། འཇིག་རྟེན་དུ་དངོས་སུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་གིས་དངོས་སུ་དམ་ཆོས་མཉན་པ་སོགས་ཀྱི་བཟང་པོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མི་མྱོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། འཇིག་རྟེན་དུ་དངོས་སུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་ལ་དངོས་སུ་དམ་ཆོས་མཉན་པ་སོགས་ཀྱི་སྐལ་བ་མེད་པས་ཏེ་སྐལ་བ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ལྷ་ཡི་རྒྱལ་པོས་ཆར་ཕབ་ཀྱང་རུལ་བ་སོགས་ཀྱིས་ས་བོན་དུ་མི་རུང་བ་ལ་མྱུ་གུ་སྔོན་པོ་མི་འཁྲུང་བ་ལྟར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། གདུལ་བྱའི་ཡིད་ལ་རེ་བ་མཐའ་དག་རྫོགས་པར་མཁས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཆོས་ཅན། འཇིག་རྟེན་དུ་དངོས་སུ་བྱུང་ཡང་སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་གིས་དངོས་སུ་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་བཟང་པོ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། དངོས་སུ་བྱོན་ཡང་སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་ལ་དངོས་སུ་དམ་ཆོས་མཉན་པ་སོགས་ཀྱི་སྐལ་བ་མེད་པས་སོ། །དཔེར་ན་ལྷའི་དབང་པོས་ཆར་ཕབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་ནས་དང་ཏིལ་ལ་སོགས་པ་ས་བོན་རུལ་བའི་ངོ་བོ་ལ་སོགས་པ་ས་བོན་དུ་མི་རུང་བར་གྱུར་པ་ལས་མྱུ་གུ་སྔོན་པོ་མི་འཁྲུང་བ་དེ་བཞིན་དུའོ། །གཉིས་པ་ཁྱབ་རྟགས་གཉིས་ཀ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བ་ལ་གསུམ། རྩོད་པས་མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་ཞེས་སོགས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཆོས་ཅན། ཇི་ལྟར་ཁྱབ་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ་བརྗོད་མི་རིགས་པར་ཐལ། འོག་མིན་སོགས་ན་བཞུགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྟེན་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། རྟག་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་མི་རིགས་པར་ཐལ། སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཞེ་ན། དེའི་ལན་གདབ་བའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་དེ་ཉིད་ཆོས་ཅན། ཁྱབ་པར་ངེས་པར་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། སྐལ་ལྡན་ཐམས་ཅད་ལ་མཛད་པ་འཇུག་པ་རྒྱ་ཆེ་བས་ན་དེ་ལྟར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། དེ་
ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་རྟག་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་རྒྱུན་ཟད་པའམ་ཆད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། གོ་རིམ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཅན། ཁྱབ་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྐལ་ལྡན་ཐམས་ཅད་ལ་དུས་རྟག་ཏུ་དངོས་སུ་སྣང་བའི་སྒོ་ནས་དོན་གྱི་བྱ་བ་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེ་བས་ན་དེ་ལྟར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། རྒྱུན་གྱི་རྟག་པ་ཞེས་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་རྒྱུན་ཆགས་སུ་བཞུགས་ཀྱང་ཟད་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར།

ལོངས་སྐུ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལོངས་སྐུ་བཤད་པ། གསུམ་པ་ལོངས་སྐུ་བཤད་པ་ལ་གཉིས། མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྟན་པ་དང་། ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་སྐུ་གཉིས་པ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་བསྟན་ནས། གསུམ་པ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོས་འབར་བའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། ངེས་པ་ལྔ་ལྡན་གྱི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སྐུ་མཐར་ཐུག་བསྟན་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། འོག་མིན་ཁོ་ནར་བཞུགས་ཤིང་། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སྐུ་སྐབས་འདིར་དངོས་སུ་བསྟན་པ་འདི་ཆོས་ཅན། ཐུབ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུར་བཞེད་དེ། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་སོགས་ངེས་པ་ལྔ་ལྡན་གྱི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སྐུ་མཐར་ཐུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། དགག་གཞག་སྤང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ་ཁ་ཅིག །ལོངས་སྐུ་བཞུགས་པའི་གནས་ཡིན་ན་འོག་མིན་སྟུག་པོ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བཀོད་པ་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་སྟེ། འོག་མིན་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་སྔ་རོལ་ཏུ་གྲུབ་པའི་ལོངས་སྐུ་ལ་བཞུགས་གནས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན། དེ་འདྲའི་ལོངས་སྐུ་དེ་ཆོས་ཅན། ལོངས་སྐུ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ངེས་པ་ལྔ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། གནས་ངེས་པ་འོག་མིན་སྟུག་པོ་བཀོད་པ་ཁོ་ནར་མི་བཞུགས་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས། ཁ་ཅིག །ལོངས་སྐུ་ལ་ངེས་པ་ལྔ་ལྡན་གྱིས་མ་ཁྱབ་སྟེ། དེ་དུས་ངེས་པ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་མི་བཞུགས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། རང་གྲུབ་དུས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་གནས་པའི་ཕྱིར། ཟེར་ན། ཧ་ཅང་ཚིག་ལ་ཞེན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་སངས་འཕགས་ཀྱི་དུས་སུ་སེམས་ཅན་མེད་པར་ཐལ། དེའི་དུས་སུ་སེམས་ཅན་ཞིག་ཟིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་ཡོད་པར་ཐལ། དེའི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་དེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། དེའི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་དེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་མཛད་པའི་སངས་རྒྱས་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། རིགས་པའི་ཁོག་མཚུངས་པས་འགྲིག །ཁ་ཅིག །ལོངས་སྐུའི་འཁོར་ཡིན་ན་བྱང་སེམས་ཡིན་པས་མ་ཁྱབ་པར་ཐལ། དེའི་འཁོར་དུ་གྱུར་པའི་སངས་འཕགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པའི་འཁོར་དུ་གྱུར་པའི་སངས་འཕགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། རྗེ་བཙུན་བྱམས་མགོན་དེ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་འོག་མིན་དུ་ཆོས་སྐུ་བརྙེས་ནས། དགའ་ལྡན་དུ་སྟོན་པའི་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་བསྐོས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ལྷའི་བུ་དམ་པ་ཏོག་དཀར་པོ་ལ་དེའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། ཁ་ཅིག །འོག་མིན་སྟུག་པོ་བཀོད་པ་དེ། གཟུགས་ཁམས་གནས་རིགས་བཅུ་བདུན་གྱི་ནང་ཚན་དུ་གྱུར་པའི་འོག་མིན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡིན་ཟེར་ན། མི་འཐད་པར་ཐལ། དེ་འཁོར་བའི་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེར་ལས་ཉོན་གྱིས་སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་གང་ཟག་མེད་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་། གཙང་མའི་གནས་དག་སྤངས་ནས་ནི། །འོག་མིན་གནས་ནི་ཉམས་དགའ་བར། །ཞེས་བཤད་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ་ལོ། ཁ་ཅིག །ལོངས་སྐུའི་སེན་མོ་ཟངས་མདོག་དམར་པོ་ཡིན་ཟེར་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་པགས་པ་གསེར་མདོག་དེ་སེར་པོ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ཁ་དོག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །སྨན་བླའི་པགས་པ་གསེར་མདོག་ཡོད་པར་ཐལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་པགས་པ་གསེར་མདོག་སེར་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྐྱོན་འཕེན་པ་ནི་བཻཌཱུརྱའི་མདོག་ལ་སྔོན་པོ་ལས་འོས་མེད་སྙམ་པའི་རྒྱལ་ཁམས་མ་མཐོང་བའི་གཏམ་སྟེ། བཻཌཱུརྱ་ལ་དཀར་སྔོ་སེར་གསུམ་འབྱུང་བར་བཤད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། ངེས་པ་ལྔ་ལྡན་གྱི་གཟུགས་སྐུ་མཐར་ཐུག་ལོངས་སྐུའི་མཚན་ཉིད། གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལ། ཁ་ཅིག །གཞན་དོན་གཟུགས་སྐུ་ཆོས་ཅན། མཚོན་བྱ་དེར་ཐལ། མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ངེས་པ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་གཟུགས་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་དང་ལྡན་པ་གང་ཞིག །གཟུགས་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་དེར་ཐལ། ངེས་པ་ལྔ་ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། ཁ་ཅིག །ངེས་པ་ལྔ་ལྡན་གྱི་ལོངས་སྐུ་མེད་པར་ཐལ། འཁོར་ངེས་པ་བྱང་སེམས་འཕགས་པ་ཁོ་ནའི་འཁོར་གྱིས་བསྐོར་བའི་ལོངས་སྐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ། འོ་ན། ངེས་པ་ལྔ་ལྡན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་མེད་པར་ཐལ། འཁོར་ངེས་པ་བྱང་སེམས་འཕགས་པ་ཁོ་ནའི་འཁོར་གྱིས་བསྐོར་བའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ཁས། འདོད་ན། ཡོད་པར་ཐལ། ངེས་པ་ལྔ་ཚང་པའི་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ལོངས་སྐུའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྟེང་དུ་དེ་ཚང་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེ་དེའི་སྟེང་དུ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེའི་རྟེན་གྱི་ལོངས་སྐུའི་གཟུགས་ཕུང་དེ་གནས་ངེས་པ་འོག་མིན། སྐུ་ངེས་པ་མཚན་དཔེ། དུས་ངེས་པ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་བར། འཁོར་ངེས་པ་བྱང་འཕགས། ཆོས་ངེས་པ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་གསུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་ཡིན་པར་ཐལ། ལོངས་སྐུའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལོངས་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ལས་དག་ཡན་ཆད་ཀྱི་མངོན་སུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར་ན། མ་ཁྱབ། ཁ་ཅིག །ལོངས་སྐུ་ཆོས་ཅན། གང་ཟག་མ་ཡིན་པར་ཐལ། བཏགས་ཡོད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་གྲུབ་ན། དེར་ཐལ། རྫས་ཡོད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། དེའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལོངས་སྐུ་ཡིན་པ་གང་ཞིག །དེ་རྫས་ཡོད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན། མ་ཁྱབ། ལོངས་སྐུའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལོངས་སྐུ་ཡིན་པར་ཐལ། སྤྱིར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། མདོ་ལས། བདག་ཉིད་བདག་གི་མགོན་ཡིན་གྱི། །གཞན་དུ་སུ་ཞིག་མགོན་དུ་འགྱུར། །བདག་ཉིད་ལེགས་པར་ཐུལ་བས་ནི། །མཁས་པས་མཐོ་རིས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་། དེ་ཡིན་པར་ཐལ། མཆོད་སྦྱིན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཆོད་སྦྱིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཀུན་གཞི་མེད་པ་ནི་གང་ཞིག །མཆོད་སྦྱིན་ཐ་སྙད་བཏགས་པའི་བཏགས་དོན་བཙལ་བའི་ཚེ་རྙེད་པའི་ཕྱིར། སྨྲས་པ། གཞན་ཕན་བརྩེ་བའི་ཆབ་ཀྱིས་ལེགས་བྲན་སྙིང་སྟོབས་མྱུ་གུ་གསར་པ་དེ། །མཁྱེན་པའི་ཡལ་འདབ་རྣམ་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྒྱས་པའི་ལྕུག་ཕྲན་གཞོན་ནུའི་ཕུང་པོ་ལྡེམ། །མེ་ཏོག་མདའ་ཅན་དགྲ་ལས་རྒྱལ་བའི་ནུས་པའི་དྲི་བཟུང་གཡུར་ཟ་བ། །བཤེས་གཉེན་ནགས་ཀླུང་སྟུག་པོའི་གཙོ་དེ་རྐང་འཐུང་འཕྲེང་བའི་དབུས་ན་མཐོ། །གང་གི་བཀའ་དྲིན་ནམ་མཁའི་ཕ་མཐའ་ཡིས། །གཞལ་བར་ནུས་པའི་གོ་སྐབས་དང་བྲལ་པས། །འོག་མིན་གནས་དེར་ཕྱིན་པར་མ་གྱུར་ཀྱང་། །སྣང་ཚུལ་ཁ་བའི་ལྗོངས་འདིར་མཐོང་འདི་ཀོ། ཕ་རོལ་དམའ་འབབས་ཚིག་གི་སྦྱོར་བ་དག །བྱེད་པ་དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་ལུགས་མ་ཡིན་ཡང་། །གནས་ཚུལ་ལྷུག་པར་སྨྲས་པས་དུས་ངན་གྱི། །སྐྱེ་བོའི་སྙིང་ལ་ཟུག་པ་རང་གི་མཚང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། འོག་མིན་ཁོ་ནར་བཞུགས་ཤིང་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སྐུ་སྐབས་འདིར་དངོས་སུ་བསྟན་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཅན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལན་འདས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་བཅུ་ལ་བཞུགས་པའི་འཁོར་རྣམས་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཁོ་ནའི་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་དང་ཟག་མེད་ཀྱི་བདེ་བ་ཤིན་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ངེས་པ་ལྔ་ལྡན་གྱི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སྐུ་མཐར་ཐུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས། མཚན་བཤད་པ་དང་། དཔེ་བྱད་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ། འབྲས་བུ་མཚན་བཤད་པ། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་བཤད་པ། རྒྱུ་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཕྱག་ཞབས་སོགས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་ནི་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། ལོངས་སྐུའི་མཚན་བཟང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་དེ་དག་གང་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་རེ་རེ་ནས་ངོས་གཟུང་ནས་བཤད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ལོངས་སྐུའི་མཚན་འདི་དག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་གྲངས་ངེས་ཏེ། དེ་ལྟར་ངེས་པར་མདོ་སོགས་ཀྱི་གསུང་རབ་ཚད་ལྡན་ལས་གསུངས་ཤིང་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། ལོངས་སྐུའི་ཕྱག་ཞབས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་། ཞབས་རུས་སྦལ་བཞིན་དུ་གནས་པ་དང་། ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་སོར་མོ་རྣམས་དྲ་བས་འབྲེལ་བ་དང་། ཕྱག་ནི་ཞབས་དང་བཅས་པ་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས་པ་དང་། སྐུ་འདི་ཡི་ནི་བདུན་དག་མཐོ་བ་དང་ལྔ་ཆོས་ཅན། མཚན་བཟང་པོ་ཡིན་ཏེ། རང་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོར་མཚོན་ཞིང་རང་གི་འཁོར་དུ་གྱུར་པའི་དཔེ་བྱད་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཆོས་གཉིས་རྩ་འགྲེལ་ལྷག་མ་རྣམས་ལའང་སྦྱར་རོ། །ལོངས་སྐུའི་སོར་མོ་རྣམས་རིང་བ་དང་། རྟིང་པ་ཡངས་པ་དང་། སྐུ་ཆེ་ཞིང་དྲང་བ་དང་། ཞབས་ཀྱི་པུས་མོ་ཕྱིར་མི་མངོན་པ་དང་། སྤུ་ནི་རེ་རེ་ནས་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་དང་། བྱིན་པ་རི་དྭགས་ཨེ་ན་ཡའི་འདྲ་བ་དང་། ཕྱག་རིང་ཞིང་མཛེས་པ་དང་། འདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པའི་མཆོག་དང་། པགས་པ་གསེར་གྱི་མདོག་ལྟ་བུ་དང་། པགས་པ་སྲབ་པ་དང་བཅུ་ཆོས་ཅན། ལོངས་སྐུའི་སྤུ་རེ་རེ་ནས་གཡས་ཕྱོགས་སུ་ལེགས་པར་འཁྱིལ་བ་དང་། ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན་པ་དང་། རོ་སྟོད་སེང་གེའི་འདྲ་བ་དང་། སྐུ་འདི་ཡི་དཔུང་བའི་མགོ་ཟླུམ་པ་དང་། ཐལ་གོང་རྒྱས་པ་དང་། ལྗགས་འདི་ལ་རོ་མི་ཞིམ་པའང་རོ་མཆོག་ཏུ་སྣང་བ་དང་། སྐུ་ནི་ཤིང་ནྱགྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་པ་དང་། དབུར་གཙུག་ཏོར་ལྡན་པ་དང་། ལྗགས་རིང་ཞིང་མཛེས་པ་དང་དགུ་ཆོས་ཅན།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལོངས་སྐུའི་གསུང་ཚངས་དབྱངས་དང་། འགྲམ་པ་སེང་གེ་འདྲ་བ་དང་། ཚེམས་ཤིན་ཏུ་དཀར་བ་དང་། ཚེམས་ཚད་མཉམ་པ་དང་། ཚེམས་ཐགས་བཟང་བ་དང་། ཚེམས་ཀྱི་གྲངས་ནི་བཞི་བཅུ་ཐམ་པ་ཚང་བ་དང་། སྤྱན་ནི་མཐོན་མཐིང་དང་། སྤྱན་གྱི་རྫི་མ་བ་མཆོག་འདྲ་བ་དང་བརྒྱད་ཆོས་ཅན། གསུམ་པ་ནི། སྔོན་བླ་མ་རྣམས་ལ་སྐྱེལ་བ་དང་། བསུ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟེན་གོམས་ལན་མང་དུ་བྱས་པས་བསྐྱེད་པའི་ལོངས་སྐུའི་ཕྱག་དང་ཞབས་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། བར་གྱི་ཚིག་སྦྱོར་ཚུལ་ལྷག་མ་རྣམས་ལའང་སྦྱར་རོ། །སྔོན་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་བརྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་རུས་སྦལ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་མཉམ་པར་གནས་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་བསྟེན་པས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་སོར་མོ་ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་དྲ་བས་འབྲེལ་བ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་བཟའ་བ་དང་བཅའ་བ་ལ་སོགས་པ་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱག་དང་ཞབས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་བལྡག་པ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱག་གི་རྒྱབ་གཉིས་དང་ཞབས་ཀྱི་རྒྱབ་གཉིས་དང་ཐལ་གོང་ཕྲག་བར་གཉིས་དང་ལྟག་པའི་ཕྱོགས་ཤས་ཁེངས་ནས་མཐོ་བའི་བདུན་མཐོ་བ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་གསད་པར་བྱ་བ་བཅིངས་པ་སོགས་ལས་ཐར་པར་བྱས་པས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱག་ཞབས་ཀྱི་སོར་མོ་རིང་བ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་གཞན་གྱི་སྲོག་འཚོ་བ་ལ་ཕན་བཏགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་རྟིང་པ་ཡངས་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་སྐུ་གཞན་ལས་ཆེ་ཞིང་དྲང་བ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་སྦྱིན་སོགས་དགེ་བའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་ཏེ་ལེགས་པར་བླངས་པར་བསྐྱེད་པའི་ཞབས་པུས་མོའི་ལྷ་ང་དང་ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་དགེ་བ་ཡང་དག་པར་ཏེ་ལེགས་པར་བླངས་པ་གཞན་ལ་སྤེལ་བས་བསྐྱེད་པའི་སྐུའི་སྤུ་རེ་རེ་ནས་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་གཞན་ལ་གསོ་བ་རིག་པ་དང་བཟོ་ལ་སོགས་པ་གུས་པར་བྱས་ཏེ་བྱིན་པས་བསྐྱེད་པའི་བྱིན་པ་རི་དྭགས་ཨེ་ན་ཡའི་ལྟ་བུ་ཆོས་ཅན། སྔོན་རང་ལ་ནོར་བདོག་པ་ལ་སློང་བ་པོའི་སྐྱེ་བོ་ཕྱིར་མ་སྤངས་པས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱག་རིང་ཞིང་མཛེས་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་ཏེ་ལེགས་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་དང་གཞན་ལ་གསང་བར་འོས་པའི་གསང་ཚིག་བསྲུངས་པས་བསྐྱེད་པའི་འདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་གཞན་ལ་གདིང་བ་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་བསྐྱེད་པའི་པགས་པའི་མདོག་གསེར་འདྲ་བར་དག་ཅིང་གསལ་བ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་གཞན་ལ་ཁང་བཟང་ལ་སོགས་པ་དམ་པ་བྱིན་པས་བསྐྱེད་པའི་པགས་པ་གསེར་དངུལ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ལྟར་འཇམ་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་འདུ་འཛི་དང་རྣམ་གཡེང་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་བསྐྱེད་པའི་སྤུ་རེ་རེ་ནས་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་བ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་སྐྱེ་བོ་བླ་མ་ཐམས་ཅད་ལ་མིའི་གནས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཀུར་ཞིང་བཀོད་པས་བསྐྱེད་པའི་ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་གཞན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁ་དྲག་གི་ཚིག་གིས་ཁྱད་དུ་མ་བསད་པས་བསྐྱེད་པའི་རོ་སྟོད་སེང་གེ་འདྲ་བར་འཕེལ་ཀ་ཆེ་བ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་གཞན་གྱིས་སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང་ལེགས་པར་སྨྲ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱས་པས་བསྐྱེད་པའི་དཔུང་མགོ་ཤིན་ཏུ་ཟླུམ་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་གཞན་ལ་སྨན་ལ་སོགས་པ་བྱིན་པས་བསྐྱེད་པའི་དཔུང་མགོ་ཕན་ཚུན་བར་གྱི་ཐལ་གོང་རྒྱས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་སྐྱེ་བོ་ནད་པའི་གཡོག་དང་རིམ་གྲོ་སོགས་བྱས་པས་བསྐྱེད་པའི་རོ་མི་ཞིམ་པའང་རོ་བྲོ་བའི་མཆོག་ཏུ་སྣང་ཞིང་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། ནགས་ཚལ་དང་ཀུན་དགའ་ར་བ་དང་སྐྱེད་ཚལ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་གཞན་ཡང་དག་པར་ཏེ་ལེགས་པར་ལེན་དུ་བཅུག་པས་བསྐྱེད་པའི་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་སྐུའི་ཡན་མན་དང་འདོམ་མཉམ་པའི་ཆུ་ཞེང་གབ་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་གཞན་ལ་གཙུག་ལག་ཁང་དང་ཁང་བཟང་ལ་སོགས་པ་ལྷག་པར་བྱིན་པས་བསྐྱེད་པའི་དབུའི་གཙུག་ཏོར་ཟླུམ་ཞིང་ཀུན་ནས་མཉམ་པ་གཡས་སུ་འཁྱིལ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་གཞན་ལ་ཚིག་འཇམ་པོ་དང་སྙན་ལ་མཉེན་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་བསྐྱེད་པའི་ཨུཏྤལ་དམར་པོའི་ཁ་དོག་འདྲ་ཞིང་སྙན་གྱི་བུག་པ་དང་སྐྲ་མཚམས་ཀྱི་བར་ཁེབས་པའི་ལྗགས་རིང་བ་ཉིད་ཆོས་ཅན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གསུང་གཅིག་གིས་རང་རང་གི་སྐད་དང་མཐུན་པར་དམ་པའི་ཆོས་གོ་བར་བྱས་པས་བསྐྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལྔ་ལྡན་གྱི་ཚངས་པའི་དབྱངས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་ཚིག་བསྐྱལ་པ་སྤངས་པས་སྐྱེད་པའི་འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་བར་ཟླུམ་ཞིང་རྒྱས་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་བཀུར་བ་དང་ལ་སོགས་པ་བསྟོད་པ་དང་བསྔགས་པས་བསྐྱེད་པའི་ཚེམས་དཀར་བ་ཉིད་ཆོས་ཅན། ལོག་འཚོ་ལྔ་སྤངས་པའི་འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚེམས་མཐོ་དམའ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་བདེན་པའི་ཚིག་ཉིད་ཀུན་དུ་སྤྱད་པས་བསྐྱེད་པའི་ཚེམས་བར་མཚམས་མ་དོད་པའི་ཐགས་བཟང་བ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་ཕྲ་མའི་ཚིག་ཀུན་དུ་སྤངས་པས་བསྐྱེད་པའི་ཚེམས་ཡན་མན་གཉིས་ཀར་ཉི་ཤུ་ཚང་བའི་བཞི་བཅུ་མངའ་བ་ཉིད་ཆོས་ཅན།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

སྔོན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བར་བལྟས་པས་བསྐྱེད་པའི་སྤྱན་དཀར་ནག་མ་འདྲེས་ཤིང་དམར་པོའི་ར་རི་དང་མ་འབྲེལ་བར་ནོར་བུ་མཐོན་མཐིང་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཆོས་ཅན། སྔོན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་། ལ་སོགས་པས་ཆགས་པ་དང་རྨོངས་པ་མེད་པར་ལྟ་བ་བསྟེན་གོམས་ལན་མང་དུ་བྱས་པས་བསྐྱེད་པའི་ལོངས་སྐུའི་རྫི་མ་སྟེང་འོག་རྣམས་ལེགས་པར་གཞོལ་ཞིང་མ་འདྲེས་པར་གནས་པའི་བའི་རྫི་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཆོས་ཅན། གཉིས་པ་ལ་གསུམ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པའོ། །དང་པོ་ནི། འདི་ལ་མཚན་ནི། ཞེས་སོགས་ཀྱི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། མཚན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམས་གྲུབ་པས་འབྲས་བུ་མཚན་གྲུབ་པ་ཤེས་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལོངས་སྐུ་འདི་ལ་ཆོས་ཅན། མཚན་ནི་སོ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་སྟེ། མཚན་སོ་གཉིས་ནི་གང་དང་གང་གིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་ནི་རབ་ཏུ་རྫོགས་པ་དེས་ནའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་འདི་དག་འབྱུང་སྟེ། འབྱུང་ཚུལ་ནི་འགྲེལ་པ་འདིའི་རྩ་བར་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ་གསུམ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པའོ། །དང་པོ་ནི། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་བཤད་པ་དེའི་འོག་ཏུ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་མཚན་གྱི་རྒྱུ་གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན་དེའི་ལན་གདབ་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་གྱི་བླ་མ་སྐྱེལ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། སྡོམ་པ་ཡང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་པར་བླངས་པ་བརྟན་པ་དང་། བསྡུ་བ་བཞི་བསྟེན་པ་དང་། གྱ་ནོམ་པའི་དངོས་པོ་གཞན་ལ་སྦྱིན་པ་དང་། གསད་པར་བྱ་བ་ཐར་པར་བྱེད་པ་དང་། དགེ་བའི་ཆོས་ནི་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་སྤེལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཅན། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་སྔར་མེད་གསར་དུ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། མཚན་གྱི་རྒྱུ་འཆད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་གཉིས་ནི་ཆོས་ཅན། ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་དོན་འཆད་བྱེད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་རྒྱས་པར་འདིར་མི་བྲི་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། གོང་ཉིད་དུ་མཚན་གྱི་ངོ་བོ་བཤད་པར་ཁྱོད་ཀྱི་དོན་རྒྱས་པར་དཀྲོལ་ཟིན་པ་དེའི་ཕྱིར། སྨྲས་པ། སྤུ་སྡུག་རྣམ་པར་བཀྲ་བའི་མདོངས་མཐའ་ལ། །བྱིས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་རྣམས་ཡ་མཚན་ན། །ངོ་མཚར་མཚན་དཔེའི་སྣང་བ་རྒྱ་མཚོ་ཡིས། །བློ་གསལ་སྐྱེ་བོའི་བརྟན་པ་ཅིས་མི་འཕྲོག །ཀུན་མཁྱེན་རྒྱལ་བའི་གོ་སར་རློམ་པ་རྣམས། །ལས་ཉོན་གྱིས་འཕངས་ལུས་ཀྱི་རང་མཚང་དང་། །བསྟན་ཚེ་དར་ཟབ་བླ་གོས་ལྷབ་ལྷུབ་ཀྱིས། །སྒྲིབ་གཡོགས་བྱས་ཀྱང་མིག་ལྡན་ཕལ་གྱིས་མཐོང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གཉིས་པ་དཔེ་བྱད་ལ་གསུམ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་མཚན་བཟང་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་རྣམས་བརྗོད་ནས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་པོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན་དེ་རྣམས་རེ་རེ་ནས་ངོས་གཟུང་ནས་བཤད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཐུབ་པའི་སེན་མོ་ཟངས་མདོག་ལྟ་བུ་དང་། དེའི་མདོག་སྣུམ་པ་དང་། དེ་མཐོ་བ་དང་། སོར་མོ་རྣམས་ཟླུམ་པ་དང་། དེ་རྒྱས་པ་དང་། དེ་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་དང་། ལུས་ཀྱི་རྩ་མི་མངོན་པ་དང་། རྩའི་མདུད་པ་མེད་པ་དང་། ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་དང་། ཞབས་རིང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཐུང་མཉམ་པ་དང་བཅུ་ཆོས་ཅན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཔེ་བྱད་བཟང་པོར་བཞེད་དེ། ཕྱི་རོལ་ཏུ་གཞན་ལ་སྣང་བའི་རྟགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནང་གི་ཡོན་ཏན་གོ་བར་བྱེད་པ་དང་། གཞན་རྒྱུད་ལ་བསྒོ་བར་བྱེད་ཅིང་རང་གི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་མཚན་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན་གྱི་ཐོག་མ་དང་། ཆོས་རྟགས་གཉིས་ལྷག་མ་རྣམས་ལའང་སྦྱར་རོ། །སེང་གེའི་དང་། གླང་ཆེན་གྱི་དང་། བྱ་ངང་པའི་དང་ནི། ཁྱུ་མཆོག་གི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་དང་། གཡས་ཕྱོགས་སུ་དང་། མཛེས་པར་གཤེགས་པ་དང་། དྲང་པོར་དང་། སྐུ་འཁྲིལ་བག་ཆགས་པ་དང་། སྐུ་བྱི་དོར་བྱས་པ་འདྲ་བ་དང་། སྐུ་སྦོམ་ཕྲ་སོགས་རིམ་པར་འཚམ་པ་དང་བཅུ་ཆོས་ཅན། སྐུ་གཙང་བ་དང་། སྐུ་འཇམ་པ་དང་། སྐུ་དག་པའི་ཁྱད་པར་དང་། མཚན་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། སྐུ་ཡི་ཁོ་ལག་ཡངས་ཤིང་བཟང་བ་དང་། གོམ་པ་ཆེ་ཆུང་མེད་པར་སྙོམས་པ་དང་། སྤྱན་གཉིས་ནི་ར་རི་སོགས་མེད་པར་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། སྐུ་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ཤ་ཅན་ཉིད་དང་། སྐུ་ཞུམ་པ་མེད་པ་དང་། སྐུ་རྒྱས་པ་དང་བཅུ་ཆོས་ཅན། སྐུ་ཤིན་ཏུ་གྲིམས་པའི་ཁྱད་པར་ཉིད་དང་། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། གཟིགས་པ་གློ་བུར་གྱི་སྒྲིབ་པ་མེད་ཅིང་དག་པ་དང་། སྐེད་སྐབས་མཚམས་གྱི་དཀུ་ཟླུམ་པ་དང་། དཀུ་སྐབས་ཕྱིན་པ་དང་། དཀུ་མ་སྙོངས་པ་དང་། ཕྱལ་མཐོ་དམན་མེད་པར་ཕྱང་ངེ་བ་དང་། ལྟེ་བ་ནི་གཏིང་ཟབ་པ་དང་། ལྟེ་བའི་རི་མོ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་བ་དང་། སྤྱོད་ལམ་ཀུན་ནས་ལྟ་ན་སྡུག་པ་དང་བཅུ་ཆོས་ཅན། ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་གཙང་བ་དང་། སྐུ་ལ་ནི་སྨེ་བ་དང་གནག་བག་མེད་པ་དང་། ཕྱག་ནི་ཤིང་བལ་ལྟར་འཇམ་པ་དང་། ཕྱག་རིས་མདངས་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཟབ་པ་དང་། དེ་རིང་བ་དང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཞལ་ནི་ཧ་ཅང་མི་རིང་བ་དང་། མཆུ་ནི་བིམ་པ་ལྟར་དམར་པ་དང་། ལྗགས་མཉེན་པ་དང་། ལྗགས་སྲབ་པ་དང་བཅུ་ཆོས་ཅན། ལྗགས་དམར་བ་དང་། གསུང་འབྲུག་གི་སྒྲ་ལྟ་བུ་ཉིད་དང་། གསུང་སྙན་ཅིང་མཉེན་ལ་འཇམ་པ་དང་། མཆེ་བ་ཟླུམ་པ་དང་། དེ་རྣོ་བ་དང་། དེ་དཀར་བ་དང་། དེ་རིང་ཐུང་མེད་པར་མཉམ་པ་དང་། དེ་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་དང་། ཤངས་ཀྱི་གཟེངས་མཐོ་བ་དང་། ཤངས་སྣབས་སོགས་ཀྱིས་མཆོག་ཏུ་དག་པ་དག་དང་ནི་བཅུ་ཆོས་ཅན། སྤྱན་ཡངས་པ་དང་། རྫི་མ་སྟུག་པ་དང་། སྤྱན་པདྨའི་འདབ་མ་རངས་པ་འདྲ་བ་དང་། སྨིན་ཚུགས་རིང་བ་དང་། སྨིན་མ་འཇམ་པ་དང་། དེ་སྣུམ་པ་དང་། དེའི་སྤུ་ནི་མཉམ་པ་དང་། ཕྱག་རིང་ཤིང་རྒྱས་པ་དང་། སྙན་རིང་ཐུང་སོགས་མེད་པར་མཉམ་པ་དང་། སྙན་གྱི་དབང་པོ་ཉམས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང་བཅུ་ཆོས་ཅན། དཔྲལ་བ་ལེགས་པར་འབྱེད་པ་དང་། དེ་དབྱེས་ཆེ་བ་དང་། དབུ་རྒྱས་པ་དང་། དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་པ་དང་། དེ་སྟུག་པ་དང་། དེ་འཇམ་པ་དང་། དེ་མ་འཛིངས་པ་དང་། དེ་མི་གཤོར་བ་དང་། དེ་དྲི་ཞིམ་པོས་སྐྱེས་བུ་ཡི་ཡིད་ནི་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་དང་། ཕྱག་ཞབས་ལ་དཔལ་གྱི་བེའུ་དང་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་རི་མོ་ནི་གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་བས་བརྒྱན་པ་དང་བཅུ་ཆོས་ཅན། གསུམ་པ་ནི། ལོངས་སྐུ་ཆོས་ཅན། སེན་མོ་ཟངས་ཀྱི་མདོག་ལྟ་བུ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ངེས་པ་ལྔ་ལྡན་གྱི་གཟུགས་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན་དང་། རྟགས་ཀྱི་ཕྱི་ཟུར་གྱི་ཁྱད་པར་གཉིས་ལྷག་མ་རྣམས་ལའང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །ཆོས་ཅན། སེན་མོའི་མདོག་སྣུམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕུགས་སུ་ཕན་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སེན་མོ་མཐོ་བ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། མིའི་རིགས་ཀྱི་མཆོག་ལས་སྐྱེས་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སོར་མོ་རྣམས་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་སྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་ཚུལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སོར་མོ་རྣམས་རྒྱས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། སྔོན་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སོར་མོ་རྣམས་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རྟོགས་རིགས་ལ་ཡང་དག་པར་ཏེ་ལེགས་པར་མཐར་གྱིས་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ལུས་ཀྱི་རྩ་ཕྱིར་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། སྔོན་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ལམ་མི་དགེ་བ་བཅུ་དང་ལོག་པར་འཚོ་བ་རབ་ཏུ་བསྲུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། རྩ་མདུད་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་མདུད་པ་འགྲོལ་ཞིང་གྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཞབས་ཀྱི་ལོང་བུ་ཆུང་ངུའང་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། གསང་བའི་གནས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཤིན་ཏུ་སྦས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཞབས་མི་མཉམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། འཁོར་བ་སོགས་བགྲོད་པར་དཀའ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལས་སྐྱེ་བོ་སྒྲོལ་བར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སེང་གེའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ་མི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། གླང་པོ་ཆེའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ཀླུ་གདུག་པ་སོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ངང་པའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། བྱ་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་གཤེགས་པར་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཁྱུ་མཆོག་གི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། འདོད་པའི་གནས་སུ་སེམས་ཅན་གྱི་སྣ་འདྲེན་པའི་སྐྱེས་བུའི་ཁྱུ་མཆོག་ཏུ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅན། གཡས་ཕྱོགས་སུ་ལྡོག་ཅིང་གཤེགས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། སྐོར་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་དང་མཐུན་པར་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། མཛེས་པར་གཤེགས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ལྟ་ན་སྡུག་ཅིང་མཛེས་པར་གཤེགས་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། མི་གཡོ་བར་གཤེགས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། རྟག་ཏུ་དམན་པའི་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་གྱ་གྱུ་མི་མངའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཤ་རྒྱས་ཤིང་འགྱིང་ལེགས་པའི་སྐུ་འཁྲིལ་བག་ཆགས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྐུ་བྱི་དོར་བྱས་མ་ཐག་པ་ལྟ་བུར་དག་ཅིང་གཙང་བ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། སྒོ་གསུམ་སྡིག་པའི་ཆོས་དང་མ་སྦགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྐུ་རིམ་པར་འཚམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། གདུལ་བྱའི་བློ་དང་འཚམ་པར་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྐུ་རྣམ་པར་དག་པའི་གཙང་སྦྲ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། སྐུ་དང་ལ་སོགས་པ་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་གཙང་བའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྐུ་འཇམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ཐུགས་ཐུགས་རྗེ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྐུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ཐུགས་དྲི་མས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། མཚན་རྫོགས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། སྒྲིབ་གཉིས་འཇོམས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྐུའི་ཁོ་ལག་ཁྱོན་ཡངས་ཤིང་ཁྱད་པར་བཟང་བ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ཡངས་ཤིང་མཛེས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། གོམ་པ་ཆེ་ཆུང་མེད་པའི་སྙོམས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་སྙོམས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྤྱན་གཉིས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་ཏེ། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དག་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྐུ་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ཤ་ཅན་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། དཔེ་དང་བཅས་ནས་ཆོས་གོ་སླ་བར་སྟོན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྐུ་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། བྱ་དཀའ་བའི་གནས་ལ་ཐུགས་རྟག་ཏུ་མ་ཞུམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྐུ་ཤ་རྒྱས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འཕགས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཤ་མི་ལྷོད་པར་སྐུ་ཤིན་ཏུ་གྲིབས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ཡང་སྲིད་པ་ལེན་པའི་ལས་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་རིང་ཐུང་སོགས་ཆ་ཕྱེད་པའི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། གདུལ་བྱ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལུགས་འབྱུང་དང་ལུགས་ལྡོག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། གཟིགས་པ་གློ་བུར་གྱི་རབ་རིབ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་ལས་བརྩམས་པའི་ཚིག་དོན་གདུལ་བྱ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། དཀུ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། སློབ་མ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྐེད་སྐབས་འཚམ་པའི་སྐུ་སྐབས་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། འཁོར་བའི་ཉེས་སྐྱོན་གྱིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་སྦགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྐུ་མ་སྙོམས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ང་རྒྱལ་གྱི་འགྱིང་བག་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྐུའི་ཕྱལ་ཕྱང་ངེ་བ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། བཤད་བྱའི་ཆོས་ཟད་པ་རྣམ་པར་བཟློག་ནས་ཟད་མི་ཤེས་པར་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ལྟེ་བ་ཟབ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ཆོས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ལྟེ་བའི་རི་མོ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཁྱིལ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། སློབ་མ་རང་དང་མཐུན་པར་གདམས་ངག་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྤྱོད་ལམ་ཀུན་ནས་མཛེས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། འཁོར་ཐམས་ཅད་སྒོ་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་པ་ཀུན་ནས་མཛེས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྒོ་གསུམ་གྱི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་གཙང་བ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ཐུགས་དྲི་མས་གཙང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྐུ་ལ་སྨེ་བ་དང་ནག་བག་མེད་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། དུས་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་སྟོན་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཕྱག་ཤིང་བལ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ལུས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ཟོ་མདོག་བདེ་བ་འཐོབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཕྱག་གི་རི་མོ་མདངས་གསལ་བ་ཡོད་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། རང་གཞན་གྱི་སྐྱེ་བོ་ལ་སེམས་སྙོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་མདངས་ཡོད་པའི་དགེ་སྦྱོང་ཆེན་པོ་བརྙེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཕྱག་གི་རི་མོ་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་གསལ་བའི་ཟབ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ཆོས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཕྱག་གི་རི་མོ་རིང་བ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། གདུལ་བྱ་ལ་ཕྱི་རྗེས་སུ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཞལ་ཧ་ཅང་མི་རིང་བ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། གདུལ་བྱ་རྣམས་དང་ཇི་ལྟར་འཚམ་པའི་བསླབ་པ་རབ་ཏུ་མང་པོ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། མཆུ་བིམ་པ་ལྟར་དམར་བ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ལྗགས་མཉེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཚིག་འཇམ་པོས་འདུལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ལྗགས་སྲབ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། རིགས་པའི་འཐད་པ་མང་པོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོན་ཏན་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ལྗགས་དམར་བ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ཆོས་འདུལ་བ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་བདག་དང་བདག་གི་བ་ལ་ཆགས་པ་ཅན་གྱིས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། གསུང་འབྲུག་གི་སྒྲ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཉེས་པ་བཅབ་པར་དོགས་པ་དང་འཇིགས་པ་བསྙེངས་པ་ཐམས་ཅད་མི་མངའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། གསུང་སྙན་ཞིང་མཉེན་ལ་འཇམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། རྣ་བར་འཇེབས་པའི་སྙན་པ་ལ་སོགས་པར་གསུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། མཆེ་བ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་སོགས་སྲིད་པར་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དགུ་ཟད་པར་བསྡམས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། མཆེ་བ་རྣོ་བ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། སྐྱེ་བོ་གདུལ་དཀའ་བའི་ཉོན་མོངས་ཤས་ཆེ་བ་རྣམས་འདུལ་བར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། མཆེ་བ་དཀར་བ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ཆོས་འདུལ་བ་ཤིན་ཏུ་དཀར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་འཇོམས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། མཆེ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། འཁོར་འདས་བདེན་སྟོང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། མཆེ་བ་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། མཐར་གྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཤངས་གཟེངས་མཐོ་བ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ཐབས་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཤེས་རབ་མཆོག་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཤངས་སྣབས་སོགས་ཀྱིས་གཙང་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་ཡིད་ཆེས་པའི་གཙང་མ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྤྱན་ཡངས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་གྲངས་མེད་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་སྟོན་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། རྫི་མ་སྟུག་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་མཐའ་ལས་འདས་པ་འཁོར་བ་ནས་དྲངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། སྤྱན་དཀར་ནག་མ་འདྲེས་པར་འབྱེས་ཤིང་པད་མའི་འདབ་མ་རངས་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ལྷ་མི་དང་ལྷ་མིན་གྱི་འགྲོ་བ་གཞོན་ནུ་མ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་མགུ་བར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྨིན་ཚུགས་རིང་བ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། འགྲོ་བ་ལ་རྟག་ཏུ་མ་འོངས་པ་ན་ཅིར་འགྱུར་ཕྱི་རྗེས་སུ་གཟིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྨིན་མ་འཇམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། མེ་ལྔ་བསྟེན་པ་སོགས་མིན་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་འཇམ་པོས་གདུལ་བྱ་འདུལ་བ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྨིན་མ་སྣུམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ཐུགས་ཀྱི་རྒྱུད་དགེ་བས་ཡོངས་སུ་བརླན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྨིན་མའི་སྤུ་མཉམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། དུས་ཀུན་ཏུ་ཉོན་མོངས་ཀྱི་སྐྱོན་གཟིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཕྱག་རིང་ཞིང་རྒྱས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་མཆོག་ཏུ་གནོད་པ་འཁོར་བ་སྤྱི་དང་ངན་འགྲོའི་རྒྱུ་བཟློག་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སྙན་མཉམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། རྒྱལ་བ་དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གཡུལ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། སྙན་གྱི་དབང་པོ་མ་ཉམས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་མ་ཉམས་པར་བདེ་བ་ལ་བཀོད་ཅིང་། འགོད་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། དཔྲལ་བ་ལེགས་པར་འབྱེས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ལྟ་བ་ངན་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིར་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐུགས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། དཔྲལ་བ་དབྱེས་ཆེ་བ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ལོག་པར་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། དབུ་གདུགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལྟར་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། གཞན་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་འཐོབ་པར་སྨོན་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཆོག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གྱི་དགའ་བ་ཉོན་མོངས་ས་བོན་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་བཟློག་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། དབུ་སྐྲ་བར་མཚམས་མེད་པར་སྟུག་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། མཐོང་བ་དང་སྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་བག་ལ་ཉལ་ཟད་པར་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། དབུ་སྐྲ་འཇམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། མཐར་འཛིན་གྱི་རྩུབ་བག་མེད་པའི་བློ་འཇམ་པོས་བསྟན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། དབུ་སྐྲ་མ་འཛིངས་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། ཐུགས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་མ་འཁྲུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། དབུ་སྐྲ་མི་རྩུབ་པའི་མི་གཤོར་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། རྟག་ཏུ་ཚིག་མི་རྩུབ་པར་ཚིག་རྩུབ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། དབུ་སྐྲ་དྲི་ཞིམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་ཏེ། དཀོན་མཆོག་གི་མདུན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་བའི་ཡན་ལག་གི་མེ་ཏོག་བཀྲམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་མཐེ་བོང་ལ་དཔལ་གྱི་བེའུ་དང་། མཐིལ་ལ་བཀྲ་ཤིས་དང་། སྲིན་ལག་ལ་སོགས་པའི་ཞབས་ན་གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་བས་བརྒྱན་པའི་སྐུ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཛེས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ངེས་པ་ལྔ་ལྡན་
གྱི་གཟུགས་སྐུ་མཐར་ཐུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར།

མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་བཤད་པ། བཞི་པ་མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་བཤད་པ་ལ་གསུམ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་སྐུ་གསུམ་བསྟན་ནས་བཞི་པ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་བ་གསུངས་པ་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། ངེས་པ་ལྔ་དང་མི་ལྡན་པའི་གཟུགས་སྐུ་མཐར་ཐུག་བསྟན་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་གང་གིས་འཕྲིན་ལས་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་མཛད་པའི་ངེས་པ་ལྔ་མིན་གྱི་སྐུ་དེ་ནི་ཆོས་ཅན། སྤྲུལ་སྐུ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་དུས་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་པར་དག་མ་དག་གི་འགྲོ་བ་ལ་དངོས་སུ་སྣང་ནས་མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་ཀྱི་ཕན་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དག་དུས་མཉམ་དུ་མཛད་པའི་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། ཁ་ཅིག །དུད་འགྲོའི་ལུས་རྟེན་ཅན་གྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡོད་ཟེར་ན། སངས་རྒྱས་འཕགས་པ་རི་བོང་དུ་སྤྲུལ་བའི་རི་བོང་དེ་དུད་འགྲོའི་རྟེན་ཅན་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེའི་ལུས་དེ་དུད་འགྲོའི་ལུས་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དེ་འདྲའི་རི་བོང་དེ་དུད་འགྲོ་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག །ལྷའི་བུ་དམ་པ་ཏོག་དཀར་པོ་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཡིན་ཟེར་ན། དེ་ཆོས་ཅན། དགེ་སློང་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མི་ཡིན་པར་ཐལ། འདོད་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། མ་ཡིན་པར་ཐལ། ལྷ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། ལོངས་སྤྲུལ་གང་རུང་གང་ཞིག །ངེས་པ་ལྔ་དང་མི་ལྡན་པའི་གཟུགས་སྐུ་སྤྲུལ་སྐུའི་མཚན་ཉིད། དེ་ལ་དབྱེ་ན། བཟོ་བོ་སྤྲུལ་སྐུ། སྐྱེ་བ་སྤྲུལ་སྐུ། མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་གསུམ་ལས། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པས་བཟོ་བོ་བི་ཤྭ་ཀརྨའི་རྣམ་པར་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་དང་པོ་དང་། དྲི་ཟའི་རྒྱལ་པོ་རབ་དགའ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་དྲི་ཟའི་རྣམ་པར་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་གཉིས་པ། སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལྟ་བུ་གསུམ་པའི་མཚན་གཞི། གསུམ་པ་ནི། སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་གང་གིས་དངོས་སུ་སྣང་ནས་དག་མ་དག་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པའི་དོན་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཛད་པའི་སྐུ་དེ་ནི་ཆོས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཅན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡིན་ཏེ། གདུལ་བྱ་སོ་སྐྱེ་ལའང་དངོས་སུ་སྣང་བའི་ངེས་པ་ལྔ་མིན་གྱི་གཟུགས་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་འཕྲིན་ལས་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་དུས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་བར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་འཕྲིན་ལས་རྒྱུན་ཆགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མཛད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་བཤད་པ་ལ། དངོས་ཀྱི་དོན་དང་། ཚིག་དོན་གཞན་གྱི་གོ་རིམ་ཡང་དོན་བདུན་ཅུའི་དང་པོ་དང་ཐ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་རིག་པར་བྱ་བ་གཉིས། དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ། དང་པོ་ལ། སྐུ་གསུམ་བཤད་ཟིན་པར་བསྟན་པ། འཕྲིན་ལས་འཆད་པར་བསྟན་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་གྱི་སྐུ་ལྷག་མ་གསུམ་པོ་ཆོས་ཅན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁྱོད་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡོད་དེ། ཚོགས་གཉིས་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་རྒྱུ་མེད་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཁོ་ནའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཆོས་སྐུ་དེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལས་བྱུང་བ་དང་། ལ་སོགས་པ་བྱང་འཕགས་ཡན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉིད་ཀྱི་ལོངས་སྐུ་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་ལྟོས་ཤིང་། མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་ནི་གཉིས་ཀ་ལས་བྱུང་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཆོས་སྐུ་དེའི་བདག་པོ་ལས་བྱུང་བའི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོའི་སྣང་བ་ལ་བསྟན་པའི་འཕྲིན་ལས་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་དེའི་བདག་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཅན། ཆོས་སྐུའི་འཕྲིན་ལས་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཁོ་ནས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ལོངས་སྐུ་དང་སྤྲུལ་སྐུ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས། ཁྱོད་ལ་སོགས་པ་དོན་གྱི་བྱ་བ་མཛད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྟན་པ། དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ། གྲངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དོན་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ལ་ཚིག་དོན་དང་། མཐའ་དཔྱད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་རྒྱུན་མི་ཆད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་འདིའི་འཕྲིན་ལས་ནི་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་འདོད་དེ། དེ་རྒྱུ་ཚོགས་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཐའ་དཔྱད་པ་ལ། ཁ་ཅིག །སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་ཡིན་ན་ལམ་ཞུགས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པས་ཁྱབ་ཟེར་ན། མི་འཐད་པར་ཐལ། ལམ་མ་ཞུགས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་དེ་ལས་དག་གི་སོ་སྐྱེ་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་དང་མ་ཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དངོས་སུ་སྣང་བའི་ཁྱིར། ཁ་ཅིག །ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་རྣམ་དཀར་གྱི་ཡོན་ཏན་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུའི་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཟེར་ན། དེ་དང་དུས་མཉམ་དུ་གྲུབ་པའི་དེའི་འཕྲིན་ལས་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། རང་རྒྱུ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་དཀར་གྱི་ཡོན་ཏན་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུའི་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། སྨྲས་པ། བརྩེ་ལྡན་རླུང་གི་ཤུགས་ལས་འགྲོ་བའི་མཁར། །འཕྲིན་ལས་བསིལ་སྦྱིན་མཁན་པོའི་བགྲོད་པ་ཡིས། །པཀྵུའི་ཀླུང་འདི་རྒྱུན་ཆད་མེད་བབས་ཀྱང་། །ཤུལ་རྗེས་མ་བསྙེགས་སྒྱེད་པ་སྐྱུར་རམ་སྙམ། །གཞན་ཕན་ཁོ་ནའི་འོད་ཟེར་སྟོང་སྤྲོས་པས། །སྡུག་བསྔལ་མཚན་མོ་མཐར་བྱེད་འཕྲིན་ལས་འདིས། །རང་དོན་གྲགས་རྙེད་སྒྲུབ་ལ་ལུས་ཅན་གྱི། །འདྲེན་པར་རློམ་པའི་རྫུན་ཕུགས་ཕལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཆེར་རྡིབ། །ལན་དང་རྣམ་སྨིན་མཛའ་བཤེས་ཉེ་དུའི་ཆེད། །ཅུང་ཟད་ཕན་པ་བགྱིས་ན་ཡུས་ཀྱིས་མནར། །དམ་པར་ཁས་འཆེ་ཕལ་བའི་སྤྱོད་པ་ཅན། །མཐོང་ཚེ་མ་འདྲིས་གཉེན་གྱུར་འདི་རྨད་བྱུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གཉིས་པ་ལ། ལམ་ལ་འགོད་པ་དང་། ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་འགོད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་ཉེར་དྲུག་ཡོད་དེ། ཚོགས་ལམ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་གསུམ། སྦྱོར་ལམ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་བཞི། གཉིས་སྣང་གི་སྤྲོས་པ་ཟད་པའི་མཐོང་ལམ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་གཅིག་དང་། སྒོམ་ལམ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་བཅོ་བརྒྱད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དང་པོ་གྲུབ་སྟེ། གདུལ་བྱའི་འགྲོ་བ་རྣམས་དོན་གཉེར་ཞི་བ་ཐར་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཚོགས་ལམ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་དང་ནི་གཞན་རྒྱུད་སྨིན་བྱེད་བསྡུ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་སྦྱོར་བའི་ཚོགས་ལམ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྒྱུ་འབྲས་སྡུག་ཀུན་དང་བཅས་པ་དོར་བྱའི་ཆོས་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་འབྲས་བླང་བྱར་རྟོགས་པའི་ཚོགས་ལམ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་དང་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་གྲུབ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་རང་གིས་རྟོགས་པའི་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་ལམ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་དང་། རང་རྒྱུད་སྨིན་བྱེད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་བྱེད་ཀྱི་སྦྱོར་ལམ་ལ་འགོད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་སུ་འགྲོད་པའི་ལམ་དགེ་བ་བཅུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་ལམ་ལ་དང་། དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་བྱུང་གིས་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་ལམ་ལ་དང་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ཡོད་དེ། གཉིས་སྣང་གི་སྤྲོས་པ་ཟད་པའི་སྟོང་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་མཐོང་ལམ་ལ་འགོད་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕྲིན་ལས་གཅིག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་གྲུབ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྡ་ཙམ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་རྟོགས་པའི་ས་གཉིས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་གྱི་ཉམས་ལེན་ལ་འགོད་པ་དང་། དེ་རྟོགས་པའི་ས་གསུམ་པའི་བཟོད་པའི་ཕར་ཕྱིན་གྱི་ཉམས་ལེན་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་གཅིག་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་དམིགས་པ་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ས་བཞི་པའི་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་དང་། དེ་རྟོགས་པའི་ས་ལྔ་པའི་བདེན་བཞི་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་དང་། དེ་རྟོགས་པའི་ས་དྲུག་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་གཅིག་དང་། ཐབས་མཁས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་གྱི་སྒོ་ནས་ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པའི་ས་བདུན་པ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་དང་། ས་བརྒྱད་པ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་བཞི་དང་། ས་དགུ་པ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་གཉིས་དང་། ས་བཅུ་པ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་དགུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་། ས་བརྒྱད་པའི་བཞི་ཡོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་ལམ་དང་ཉན་རང་གི་ལམ་ཤེས་པའི་ལམ་ཤེས་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་དང་ནི་བདེན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མངོན་གྱུར་བཟློག་པའི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་དང་། སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་བཏགས་པ་བའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པར་སྦྱོར་བྱེད་ས་བརྒྱད་པ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་དང་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ལྔ་པ་གྲུབ་སྟེ། ཐེག་པ་གཞན་དུ་མི་ལྟུང་བར་འཚང་རྒྱ་བར་ངེས་པའི་ས་དགུ་པ་ལ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ནི་ཚད་མེད་པ་བསྒྲུབ་པའི་ས་དགུ་པ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་དང་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དྲུག་པ་གྲུབ་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སངས་རྒྱས་བསྟེན་པ་དང་། དམ་ཆོས་ཉན་པ་དང་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་སྒྲུབ་པའི་ས་བཅུ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པ་ལ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐོབ་པའི་ས་བཅུ་པ་ལ་དང་། ལས་རྣམས་ནི་ཕྲ་རགས་གང་ཡིན་ཡང་ཆུད་མི་ཟ་བར་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ས་བཅུ་པ་ལ་དང་། བདེན་བཞི་རྫོགས་པར་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་ས་བཅུ་པ་ལ་དང་། ཕུང་པོ་གཙང་བདེ་རྟག་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ནི་སྤངས་པའི་དང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་པོ་དེ་སྐྱེད་པའི་གཞི་བདེན་འཛིན་མེད་པའི་ཚུལ་གྱི་ས་བཅུ་པ་ལ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྫོགས་པའི་ས་བཅུ་པ་ལ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པའི་ས་བཅུ་པ་ལ་དང་ནི། འདུས་བྱས་འཁོར་བ་དང་འདུས་མ་བྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་དུ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པར་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ས་བཅུ་པ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་དང་དགུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་འགོད་ཚུལ་ནི། མཆོག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་མཛད་དེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་མཛད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་གྲངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དོན་བསྡུ་བ་ནི། ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུའི་འཕྲིན་ལས་ནི་ཆོས་ཅན། རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་དུ་ཡོད་དེ། སྔར་བཤད་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ་གཉིས། སོ་སོར་བཤད་པ་དང་། དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། ལམ་ལ་འགོད་པ་དང་། ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་འགོད་པའོ། །དང་པོ་ལ་བཞི་ཚོགས་ལམ་ལ་དང་། སྦྱོར་ལམ་ལ་དང་། མཐོང་ལམ་ལ་དང་། སྒོམ་ལམ་ལ་འགོད་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཅན། གདུལ་བྱ་རྣམས་ལམ་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་འགོད་པར་མཛད་དེ། དེ་རྣམས་རྣམ་མཁྱེན་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམ་སྨིན་གྱི་ཡོན་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་དལ་འབྱོར་གྱི་རྟེན་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་དོན་གྱིས་ཐོབ་པའི་ཤུགས་བསྟན་ཡིན་གྱི་ཚིག་ཟིན་ཉེར་བདུན་གྱི་གྲངས་ལ་ཟུར་དུ་མི་འདྲེན་ནོ། །དེ་ནས་ཆོས་ཅན། གདུལ་བྱ་དང་པོར་སྐྱེས་བུ་འབྲིང་དང་ཐུན་མོང་པའི་བསམ་པ་ལ་འགོད་དེ། འགྲོ་བ་བཟང་པོ་མངོན་མཐོ་དང་བཟང་པོ་མ་ཡིན་པ་ངན་འགྲོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ལྔ་པོ་ཙམ་ལ་སྲེད་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་སྒོ་ནས་ཐར་པ་དོན་གཉེར་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་མཛད་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཆོས་ཅན། གཞན་རྒྱུད་སྨིན་བྱེད་ལ་འགོད་པར་མཛད་དེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ལ་བཀོད་དེ་འཕྲིན་ལས་མཛད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། བདེན་བཞི་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་ལ་འགོད་དེ། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྡུག་ཀུན་དོར་བར་བྱ་བ་དང་གཉེན་པོ་འགོག་ལམ་བླང་བར་བྱ་བའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་འཕྲིན་ལས་མཛད་པའི་ཕྱིར། སྙིང་པོའི་རྒྱན་དུ་རྩ་བ་འཆད་པའི་སྐབས་སུ་དེ་གསུམ་ཁོ་ན་ཚོགས་ལམ་དང་སྦྱར་བ་ནི་ལོ་ཆེན་གྱི་བཞེད་པ་སྟེ། སྔར་ཡང་དེ་ལྟར་བཀོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ནས་ཆོས་ཅན། གཞན་དོན་གྱི་བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་ལ་འགོད་དེ། སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཏེ་གཞན་གྱི་དོན་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་བཞིའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བའི་བདག་ཉིད་ལ་བཀོད་དེ་འཕྲིན་ལས་མཛད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་ལ་བཀོད་པ་དེའི་རྗེས་ལ་རང་རྒྱུད་སྨིན་བྱེད་སྦྱོར་བ་ཕུན་ཚོགས་ལ་འགོད་དེ། རང་གི་དོན་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕ་རོལ་རུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གོམས་པ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། དེའི་འོག་ཏུ་གཉིས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་གྱི་སྤྱོད་པ་ཕུན་ཚོགས་ལ་འགོད་དེ། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་གང་སྒྲུབ་ཀྱང་ངེས་པར་དགོས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་སྟེ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཆོས་ཅན། སྦྱོར་ལམ་ལ་འགོད་པའི་འཕྲིན་ལས་མཛད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གོམས་བཞིན་པ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཆོས་ཅན། དེའི་རྗེས་ལ་ས་དང་པོ་ལ་འགོད་དེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཆོས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་གསར་དུ་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་རྟོགས་པའི་ས་དང་པོ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། བཞི་པ་ནི། དེ་ནས་ཆོས་ཅན། ས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ས་བཞི་ལ་འགོད་དེ། ཚོགས་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞི་རྫོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྡར་བཏགས་པ་ཙམ་གྱི་ཆོས་སུ་རྟོགས་པའི་ས་གཉིས་པ་ནས་ལྔ་པའི་བར་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། དེ་བཞིན་དུ་རིམ་གྱིས་ས་དྲུག་པ་ལ་འགོད་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཉམས་ལེན་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོར་བདེན་པར་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་དམིགས་སུ་མེད་པའི་དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་དྲུག་པ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། དེའི་འོག་ཏུ་ས་བདུན་པ་ལ་འགོད་དེ། ཐབས་མཁས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ས་བདུན་པ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཆོས་ཅན། ས་བརྒྱད་པ་ལ་འགོད་དེ། ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཉམས་ལེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཕྱིན་དྲུག་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཆོས་ཅན། ས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བརྒྱད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་འགོད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདེན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མངོན་གྱུར་ཟད་པར་སྤངས་པའི་དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་བརྒྱད་པ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། དེའི་རྗེས་ལ་ས་དགུ་པ་ལ་འགོད་དེ། སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཉམས་ལེན་གྱི་མཐུས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལེགས་པར་བསྐོར་བའི་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་ལག་རྗེས་འཇོག་པའི་ས་དགུ་པ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། དེའི་འོག་ཏུ་ས་བཅུ་པ་ཐོབ་མ་ཐག་པ་ལ་འགོད་དེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཉམས་ལེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པར་དག་པ་ས་བཅུ་པ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཆོས་ཅན། ཡང་ས་བཅུ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་འགོད་དེ། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སོ་སོར་ངེས་པ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། གཞན་དོན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ས་བཅུ་པ་ལ་འགོད་དེ། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སངས་རྒྱས་དང་མཉམ་པ་ལ་འགོད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་རྫོགས་བྱེད་ཀྱི་ས་བཅུ་པ་ལ་འགོད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་བ་དང་། ལ་སོགས་པས་སེམས་ཅན་སྨིན་པ་དང་། མངོན་ཤེས་རྫོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཅན་གྱི་ས་ལ་བཀོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཆོས་ཅན། དེ་ལྟ་བུའི་རིམ་པས་ས་བཅུ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་འགོད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དེ་ས་བཅུ་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་ལ་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྫོགས་པ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཆོས་འདྲ། མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་ཀྱི་ལས་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་བ་ཆུད་མི་ཟ་བར་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ས་བཅུ་པ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཆོས་འདྲ། བདེན་བཞིའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཆོས་འདྲ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་སྤངས་པ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཆོས་འདྲ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ་གཞི་བདེན་འཛིན་མེད་པ་སྟེ་སྤངས་པའི་དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་བཅུ་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཆོས་འདྲ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ས་བཅུ་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་ཚོགས་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཆོས་འདྲ། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་བྱང་པའི་རྒྱུའི་ཚོགས་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན། ཆོས་འདྲ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་འདུས་བྱས་འཁོར་བ་དང་འདུས་མ་བྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དོན་དམ་པར་ཐ་མི་དད་པར་མངོན་སུམ་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་བཅུ་པ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཆོས་ཅན། གདུལ་བྱ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་འགོད་དེ། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་དོན་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་ན་ཡེ་ཤེས་ཆོས་སྐུ་རྒྱུན་མི་ཆད་པ་བཞིན་དུ་འདིའི་འཕྲིན་ལས་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ཡང་ཆོས་ཅན། རྒྱུན་མི་ཆད་པ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་ཙམ་གྱིས་མཛད་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འཕྲིན་ལས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། འོ་ན་སེམས་བསྐྱེད་དང་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སྟོན་པའི་སྐབས་སུ་ཐོག་མཐའ་གཉིས་པོ་སོ་སོའི་ས་མཚམས་དངོས་སུ་བཤད་ནས་བར་གྱི་ཚིག་དོན་དྲུག་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་འཆད་པའི་སྐབས་སུ་རང་རང་གི་ས་མཚམས་དངོས་སུ་མི་འཆད་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མི་འཆད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། དང་པོ་དང་ཐ་མ་གཉིས་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་འགའ་ཞིག་ཏུ་ས་མཚམས་གསལ་བར་བསྟན་ཅིང་བསྟན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱི་ས་མཚམས་ཀྱང་རྟོགས་ནུས་པ་ལ་ཕལ་ཆེར་ལམ་སྤྱིའི་ཁྱད་ཆོས་སྟོན་པ་སྐབས་སུ་བབ་པས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འབྲེེལ་བ་འདིར་ལྷག་མ་བར་གྱི་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ཀྱི་ས་མཚམས་དངོས་སུ་མ་བསྟན་ཀྱང་དེའི་ས་མཚམས་འགྲེལ་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་མི་རྟོགས་པའི་སྐྱོན་མེད་དེ། རྒྱན་གྱི་དོན་བདུན་ཅུའི་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་ཐ་མའི་འཕྲིན་ལས་བསྟན་པའི་གོ་རིམ་སྟེ་ས་མཚམས་བསྟན་པའི་རིམ་པ་ལ་བསྟེན་ནས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་ནུས་པའི་ཕྱིར། རྩ་བར་དངོས་སུ་མ་བསྟན་ཀྱང་འགྲེལ་པས་ངེས་པར་བཤད་དགོས་སོ་ཞེ་ན། འགྲེལ་པར་སེང་གེ་བཟང་པོ་བདག་གིས་ནི་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱི་ས་མཚམས་མ་བྲིས་པ་ཆོས་ཅན། རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། ཚིག་ཧ་ཅང་མངས་སུ་དོགས་པ་དེས་ནའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་སྐབས་བསྡུ་བ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་སྐབས་བརྒྱད་པའི་འགྲེལ་པའོ་སྟེ་བརྒྱད་པའི་ཚིག་དོན་གཉིས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་སྐུ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་བཞིའི་སྒོ་ནས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཕྱིར། སྨྲས་པ། ཁུངས་ལྡན་ལུང་གི་འཛམ་བུ་ཆུ་བོའི་གསེར། །རིགས་པས་བཅད་བརྡར་བགྱིས་པའི་ཞུན་མའི་ཏོག །མཁས་མང་ལེགས་བཤད་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རིན་ཆེན་ཕྲ་བཀོད་པའི། །རྒྱན་འདི་སྐལ་བཟང་འགྲམ་པར་འཆང་བའི་འོས། །ཡོངས་འཛིན་བསྟེན་དང་རྣམ་འབྱེད་ཤེས་རབ་མཐུ། །ཆེས་དམན་ཚོད་ཀྱིས་འཇལ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག །དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཁྱུ་རྡལ་ཞིག །ལོག་པའི་གཡང་ས་ཆེ་ལ་ཁྲིད་ཀྱིས་དོགས། །བློ་དང་བརྩོན་འགྲུས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་མིན་ཞིང་། །ཡུན་རིང་སྦྱངས་པའི་སྙེམས་པ་མི་ལྡན་ཡང་། །འཇམ་དབྱངས་བླ་མའི་དྲིན་ལས་ཚུལ་འདི་རྣམས། །སྨྲ་ཚེ་མཁས་མང་དབུས་སུ་མནོང་མ་དགོས། །བློ་དམན་ཡོངས་ཀྱིས་མི་རྟོགས་ཤིང་། །བློ་ཆེན་རྣམས་ཀྱང་ཁྱོགས་འཆད་འདི། །བློ་བཟང་གྲགས་པའི་ལེགས་བཤད་ལས། །བློ་ལྡན་ཁོ་བོས་རྣམ་པར་ཕྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་རྩ་འགྲེལ་གསལ་བར་བྱེད་པ་བློ་བཟང་དགོངས་རྒྱན་གདོང་ལྔའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ་ལས། སྐབས་བརྒྱད་པའི་ཚིག་དོན་མཐའ་དཔྱོད་ཇི་སྙེད་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།གསུམ་པ་བསྡུས་དོན་གཞན་བསྟན་པ་ལ། དོན་དྲུག་ཏུ་བསྡུ་བ་དང་། དོན་གསུམ་དུ་བསྡུ་བ་གཉིས། དང་པོ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་ལྟར་རྒྱས་པ་ལ་དགའ་བའི་དོན་དུ་དོན་བརྒྱད་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བཤད་ནས། ཡང་། མཚན་ཉིད་དེ་ཡི་སྦྱོར་བ་དང་། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་གཞན་དྲུག་ཏུ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། འབྲིང་དུ་དད་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རྒྱན་གྱི་དོན་བསྡུས་བརྒྱད་ལས་གཞན་ཏེ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། དེའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

རྣམ་པ་ཉམས་ལེན་གྱི་རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་དང་། དེ་རབ་ཏུ་གྱུར་པའི་རྩེ་མོ་དང་། དེའི་རྣམ་པ་ཉམས་ལེན་གྱི་གོ་རིམ་མཐར་གྱིས་པ་དང་། དེའི་སྦྱོར་བ་མཐར་ཐུག་པ་སྐད་ཅིག་མ་དང་། དེའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་ཆོས་སྐུ་ནི་དྲུག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ། སོ་སོར་བཤད་པ་དང་། དོན་བསྡུས་ནས་ཚིག་དོན་རྒྱས་པ་སྔ་མ་ལ་ཁ་འཕངས་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། དང་པོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ནི་ཆོས་ཅན། སྦྱོར་བའི་བསྒོམ་བྱའི་ཡུལ་མཚོན་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་མངོན་པར་མཚོན་པའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཆོས་ཅན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་དབང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་སྒོམ་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགོས་པ་ཡོད་དེ། དེའི་རྣམ་པ་ལ་དབང་དུ་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཆོས་ཅན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་སྒོམ་པ་རབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཡིན་ཏེ། རྣམ་རྫོགས་སྦྱོར་བ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པས་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པའི་སྒོ་ནས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་འགྲོ་ཞིང་སོང་བའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཆོས་ཅན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་གོ་རིམ་ངེས་པ་ཅན་དུ་སྒོམ་པའི་གོ་རིམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཡིན་ཏེ། སྐབས་དང་པོ་གསུམ་གྱི་སོ་སོ་བ་དང་མཐའ་དག་ཏུ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པའི་དོན་དཀྱུས་ཐོག་གཅིག་ལ་གཞུང་སྲོང་བར་བྱེད་བའི་སྒོ་ནས་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་ལ་དགོས་པ་ཡོད་དེ། རྟོགས་པའི་དངོས་པོ་ངེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཡང་དག་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཆོས་ཅན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ཏེ། སློབ་ལམ་གྱི་རྟོགས་པ་ཁྱོད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་བྱར་མེད་པས་སྦྱོར་བ་མཐར་ཐུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཆོས་ཅན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ཏེ། སྦྱོར་བ་དེའི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེ་ལྟར་ན་ཡུམ་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་པ་བརྒྱད་ལས་རྣམ་པ་དྲུག་གི་ཚིག་དོན་ཡང་ཆོས་ཅན། ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སྔ་མ་བརྒྱད་ཀྱི་སྐབས་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བཤད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ། མཚམས་སྦྱར་བ། རྩ་བ། འགྲེལ་བ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་དོན་གྱི་སྤྲོས་པ་བར་མ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ། དོན་བསྡུས་པ་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བཤད་ནའང་། དྲུག་ལས་གཞན་གསུམ་དུ་བསྡུས་ནས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། མདོར་བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། མཁྱེན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོའི་རྣམ་པ་ཆོས་ཅན། སྦྱོར་བའི་བསྒོམ་བྱའི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བླང་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྦྱོར་བ་བཞིའི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཅན། མཁྱེན་གསུམ་མཐར་ཐུག་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཐོབ་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་སྐུ་འཕྲིན་ལས་ནི་ཆོས་ཅན། མཁྱེན་གསུམ་སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། ཡུམ་གསུམ་གྱི་
དོན་བསྡུས་པ་གཞན་ཡང་འཆད་དེ། ཡུལ་རྒྱུ་འབྲས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འཆད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དང་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཅན། སྦྱོར་བ་སྒོམ་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཡུལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་སྦྱོར་བའི་ཤེས་བྱ་དང་བསྒོམ་བྱ་དང་ཐོབ་བྱར་བྱས་ནས་སྦྱོར་བ་སྒོམ་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། དེ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ཞིང་རབ་ཏུ་སྦྱོར་ཞེ་ན། དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་ཆོས་ཅན། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་འདྲའི་ཞི་ལྷག་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་སྦྱོར་བ་དེའི་འབྲས་བུ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པ་མཐར་ཐུག་པ་ནི་ཆོས་ཅན། མཁྱེན་གསུམ་སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཐོབ་བྱ་མཐར་ཐུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དོན་བསྡུ་བ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། རྒྱལ་བའི་ཡུམ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དོན་བསྡུས་པ་སྔ་མ་གཉིས་ལས་གཞན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། གསུམ་དུ་བསྡུས་པ་དེའི་ཚིག་དོན་ཡང་བརྒྱད་དུ་བཤད་པ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།

མཇུག་གི་དོན་བཤད་པ།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཇུག་གི་དོན་བཤད་པ། གསུམ་པ་བཤད་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ། བཤད་བྱ་འཆད་བྱེད་ཀྱི་ཁྱད་པར། བརྩམས་པའི་དགེ་བ་བསྔོ་བ། ཁེངས་སྐྱུང་ཞིང་འགྲེལ་པ་རྩོམ་པར་སྤྲོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གསུམ། དང་པོ་ལ། བཤད་བྱའི་ཁྱད་པར་དང་། གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཚུལ་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུམ་གསུམ་ཀུན་ལའང་བརྗོད་བྱའི་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དོན་བསྡུས་བརྒྱད་དང་། དྲུག་དང་། གསུམ་པོ་དེ་ཙམ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ལ་ལ་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས་དངོས་ཤུགས་ཀྱི་དོན་ཚང་བ་དང་། གཞན་བར་མ་ལས་དངོས་བསྟན་གྱི་ཚིག་ཚང་བ་དང་། གཞན་རྒྱས་པ་ལ་དོན་རེ་ལའང་རྣམ་གྲངས་མང་པོའི་མིང་གི་དེ་མང་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། གསུམ་གའི་བརྗོད་དོན་གྱི་རིམ་པ་མཚུངས་པར་བསྟན་བཅོས་འདིས་ལེགས་པར་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་གསུམ་མཚུངས་པ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། ཟློས་སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ལ་ཚིག་བསྡུས་པ་དང་འབྲིང་རྒྱས་སོགས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་ཟད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་འགྲེལ་པ་དོན་གསལ་འདི་ནི་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་རྩོམ་པ་པོ་ཡོད་དེ། སེང་གེ་བཟང་པོས་བྱས་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། སེང་བཟང་གི་འགྲེལ་པ་འདི་སློབ་དཔོན་སྔ་མའི་མན་ངག་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེའི་འགྲེལ་པའི་མཐུ་ཡིས་དོན་མཐོང་བའི་སྒོ་ནས་བྱས་པའི་ཕྱིར། བླ་མ་བཟང་པོ་མཁན་པོ་ཡང་དག་རྣམ་སྣང་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་སྟེ། གནང་བ་ཞུས་པའི་སྒོ་ནས་འདི་བརྩམས་པ་ལ་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། རང་ཉིད་དེའི་མན་ངག་དང་ལྡན་བཞིན་དུ་བྱུང་རྒྱལ་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མདོའི་ཚིག་དང་ནི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ངག་སོགས་སྦྱོར་བ་དངོས་སུ་མ་བྱས་པ་ལ་ཆོས་ཅན། རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། དོན་ཙམ་གསལ་བར་བཤད་པས་དོན་གོ་བར་སླ་བའི་ཕྱིར་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དོན་བསྡུ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། བློ་དམན་རྣམས་ཀྱིས་གོ་སླ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། སེང་བཟང་གིས་དེ་བསྡེབས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་བསྔོས་ཚུལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡོད་དེ། བདག་གིས་དགེ་བ་གང་ཐོབ་པ་དེ་ཡིས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བདེ་གཤེགས་ཤེས་རབ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་ཤོག་ཅེས་བསྔོས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ་ཁེངས་སྐྱུང་བ། ནོངས་པ་ལ་བཟོད་པར་གསོལ་བ། འགྲེལ་པ་རྩོམ་པར་སྤྲོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གསུམ། དང་པོ་ལ། དངོས་དང་། གཞུང་དོན་རྟོགས་དཀའ་ཚུལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སེང་བཟང་ཆོས་ཅན། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་ཀུན་བདག་གི་མངོན་སུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ག་ལ་ཞིག་སྟེ་དེ་ལས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་མི་གསལ་བ་སྟེ་མཐུ་དམན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེ་ཆོས་ཅན། དོན་ནི་བདག་གི་དངོས་ཡུལ་ག་ན་ཡིན་ཏེ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་འཕགས་པའི་བློའི་དངོས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་དགོས་པས་རྟོགས་དཀའ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེའི་དོན་འོན་ཀྱང་བདག་གི་མངོན་སུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ལ་འབད་ནས་བགྱིས་པའི་ནོངས་པ་རྣམས་ཆོས་ཅན། བཟོད་པར་མཛོད་ཅིག་སྟེ་བཟོད་པར་བྱ་རིགས་ཏེ། སྐྱེ་བོ་མཁས་པ་རྣམས་ལ་གསོལ་བའི་ཕྱིར། རང་གི་དངོས་ཡུལ་མ་ཡིན་བཞིན་དུ་འབད་པ་ལ་ཆོས་ཅན། དགོས་པ་ཡོད་དེ། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ངོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ཀྱེ་མ་གཞུང་ལུགས་སྣ་ཚོགས་བལྟས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངལ་ཞིང་དུབ་པའི་སེང་བཟང་ཆོས་ཅན། འདི་རྩོམ་པ་ལ་སྤྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཡིད་ངལ་བསོའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལུགས་འདི་བླ་མ་དང་དཀའ་སྤྱད་ཀྱི་མཐུས་དུས་རིང་མོ་ཞིག་ན་མཐོང་བའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་མཇུག་གི་དོན་ལ། བསྟན་བཅོས་མཛད་པ་པོ་དང་། ལོ་པཎ་གང་གིས་བསྒྱུར་ཚུལ་གཉིས། དང་པོ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདི་མཛད་པ་པོ་ཡོད་དེ། བྱམས་པ་ནས་གདམས་པ་བར་མ་ཆད་པ་མངའ་བའི་སློབ་དཔོན་སེང་གེ་བཟང་པོས་མཛད་པའི་དོན་གསལ་རྫོགས་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། བསྟན་བཅོས་འདི་ལོ་པཎ་གང་གིས་བསྒྱུར་བ་ཡོད་དེ། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བིདྱཱ་ཀཱ་ར་པྲ་བྷ་བོད་སྐད་དུ་རིགས་པའི་འབྱུང་གནས་འོད་དང་། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་སྟེ་མཆོད་འོས་དཔལ་བརྩེགས་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་ཚིག་དོན་འཁྲུལ་མེད་དུ་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཆོས་ཅན། དེ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། བསྟན་པ་ཕྱི་དར་ལ་སླད་ཀྱི་རྒྱ་གར་བ་ཤྲཱི་གོ་མྱ་མྲཻ་ཏ་ཞེས་དཔལ་བཙུན་པ་འཆི་མེད་དང་། ལོ་ཙཱ་བ་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་། རྒྱན་སྣང་གི་ཐོག་མར་སུ་བྷཱུ་ཏི་ཤྲཱི་སྟེ་རབ་འབྱོར་དཔལ་དང་། སྐད་གཉིས་པའི་དབང་པོ་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་བསྒྱུར་བ་དང་། པཎ་ཆེན་དཱི་པཾ་ཀ་ར་ཤྲཱིཛྙཱ་ན་སྟེ་མར་མེ་མཛད་དཔལ་ཡེ་ཤེས་དང་། ལོ་ཆུང་འབྲོམ་སྟོན་རྒྱལ་བའི་འབྱུང་གནས་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་སྔར་གྱི་སྟེང་དུ་ཇོ་ནང་ལོ་ཙཱ་བ་མ་ཏི་སོགས་འགྱུར་གསར་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་ལ་རྒྱལ་ཚབ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་གཟིགས་ནས་དཔྱད་པ་ལ་ཆོས་ཅན། རྒྱུ་མཚན་ཡོད་དེ། ཕྱོགས་འདི་ལ་ཚུལ་མིན་དྲི་མ་ཀུན་དྲུངས་ནས་ཕྱུང་བའི་རྣམ་བཤད་སྙིང་པོ་རྒྱན་ཞེས་པས་བློ་བཟང་རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་གསལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་རྩ་འགྲེལ་གྱི་ཚིག་དོན་མཐའ་དཔྱོད་ཇི་སྙེད་པ་གསལ་བར་བྱེད་པ་བློ་བཟང་དགོངས་རྒྱན་གདོང་ལྔའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་བཤད་སྙིང་པོ་རྒྱན་གྱི་དགོངས་དོན་ལྟར་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།

མཛད་བྱང་།

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཛད་བྱང་། སྨྲས་པ། མཐའ་ཀླས་བསོད་ནམས་ཟླ་བའི་མ་མ་ལན་གཅིག་མིན་པར་སྙིང་སྟོབས་ས་འཛིན་དབང་པོ་དག་གིས་བསྲུབས་པ་ལས། །བླ་མེད་ཡེ་ཤེས་གོ་འཕང་མཆོག་གི་བཅུ་གཉིས་བདག་པོ་སྐལ་བཟང་འགྲོ་བའི་ལྷ་ལམ་ངོས་སུ་ཤར་བ་ཡིས། །སྣ་ཚོགས་འགྲོ་བའི་བློ་དང་ཇི་བཞིན་འཚམ་པའི་དྲང་དང་ངེས་དོན་སྦྲང་རྩིའི་རྒྱལ་མཚན་མ་ལུས་བཞད་བྱེད་ཅིང་། །བླང་དང་དོར་བྱའི་ཕྲ་རགས་གནས་ལ་ལྟ་བའི་མུན་སྟུག་ཕ་མཐར་ལེགས་བསྐྲད་ཉི་མའི་གཉེན་གྱི་གསུང་རབ་མཆོག །གང་ཞིག་བློ་དམན་ཙ་ཀོ་ར་ཡིས་བགྲོད་བྱའི་ཡུལ་མིན་ཤེར་ཕྱིན་ལྷ་ཡི་ལམ་གྱི་མཐའ། །བློ་གྲོས་བཟང་པོའི་འདབ་གཤོག་ཡོངས་རྫོགས་ལུང་དང་རིགས་པའི་གྲགས་སྙན་མཆུ་སྡེར་རབ་རྣོ་བ། །རྒྱལ་བའི་ཏོག་གྱུར་ཙོང་ཁ་པ་ཞེས་མཁས་པའི་ཁྱུ་མཆོག་གང་གིས་ཐོགས་པ་མེད་བགྲོད་པས། །ཤེས་རློམ་གཉིས་སྐྱེས་ཕལ་ཆེར་ཁེངས་བྲལ་འགའ་ཞིག་ཕྲག་དོག་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བའི་སྐད་ངན་སྒྲོག །དོན་མེད་ཚིག་གི་ལྦུ་བ་མ་ཡིན་ལེགས་པར་བཤད་པའི་རྦ་ཀློང་འཁྲུག །བཅུ་གཉིས་བདག་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་མིན་ཡང་ཆོས་ཚུལ་འདི་ཀུན་གསལ་བར་བྱེད། །རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་སྙིངཔོ་མིན་ཡང་འཆད་རྩོད་རྩོམ་ལ་མཚུངས་པ་མེད། །རྒྱལ་བའི་རྒྱལ་ཚབ་དར་མ་རིན་ཆེན་ཁྱོད་གསུང་ཚད་མར་བྱ་བའི་ཡུལ། །ཡིད་བཞིན་ནོར་ལྟར་ཆེས་དཀོན་ལེགས་བཤད་མཆོག །མཆོག་དམན་ཀུན་ལ་ཆོས་ཚུལ་སོ་སོའི་ལུགས། །ལུགས་རྣམས་མ་འདྲེས་འབྱེད་ཅིང་སྟོན་ལ་མཁས། །མཁས་པའི་བྱ་བ་རྣམ་གསུམ་འཕེལ་མཛད་རྗེ། །བཤེས་གཉེན་ཛ་ནྷུ་ཡི་ཞལ་སྒོ་ལས། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ལྡན་ཆབ། །རྒྱལ་བསྟན་པད་དཀར་མིག་གི་ཞབས་བསིལ་འདི། །བློ་གྲོས་སྐལ་ལྡན་ཤིང་རྟས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དྲངས་སམ་སྙམ། །ཨེ་མ་དེང་དུས་གངས་ཀྱི་ར་བས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའི་ལྗོངས་འདི་ན། །སྐྱེ་དགུའི་སྣང་ཚུལ་ཕ་མཐའ་ཡས་ནི་ཕལ་ཆེར་བརྟགས་ཚེ་བཞད་གད་གནས། །དེ་ཕྱིར་སྨྱོན་པའི་ཟློས་གར་དག་ལ་བློ་ལྡན་རྟོག་དཔྱོད་མི་འཇུག་ལྟར། །བཏང་སྙོམས་གཞག་པར་རིགས་མོད་འོན་ཀྱང་ཅུད་ཟད་བརྗོད་པའང་དོན་དང་ལྡན། །ཤེས་རབ་ན་ཚོད་ཆེས་ཆེར་ཡོལ་ཞིང་རྫུན་དང་ཟོག་གི་སྐྲ་ཚོགས་དཀར། །གླེགས་བམ་ཀུན་ལ་མི་དགའི་བཞིན་ནག་རྨོངས་པའི་ཁྲོ་ཉམས་ཅི་ཡང་བྱེད། །སྦྱིན་འབྲས་དཀོར་ནོར་ཆང་གིས་རབ་མྱོས་ཆོས་མིན་བྱ་བའི་སྐྱུགས་པས་འགེངས། །ཟང་ཟིང་བདོག་པའི་འཁར་བར་བརྟེན་ནས་བླུན་པོའི་དབུས་ན་རྒན་ཉམས་བྱེད། །བཙོག་ཆུར་ཡང་ཡང་གོས་པའི་ཁྭ་ཏའི་མཆུ། །དྲི་བྲལ་གཙང་མའི་ས་ལ་འཕྱིད་པ་བཞིན། །ལུགས་གཉིས་གཏད་སོ་བྲལ་བའི་མུ་ཅོར་ཅན། །འདུས་ནས་འཐད་ལྡན་སྐྱེས་བུར་འཕྱ་སྨོད་བྱེད། །སྲིད་འདིར་མཛེས་པའི་ལུས་ཕྲའི་བཞིན་རས་ལ། །ཆགས་ཀྱང་ལོང་བས་བལྟ་བའི་ཡུལ་འདས་ལྟར། །ཐུབ་བསྟན་འཛིན་དང་བདག་པོར་ཁས་འཆེ་ཡང་། །ཐོས་བྲལ་ཚུལ་འཆོས་ཅན་རྣམས་སྐལ་བ་ཕྲ། །ཐོས་བསམ་སྒྲུབ་ལ་ནུས་པའི་མཐུ་ལྡན་ཡང་། །བག་མེད་ཐོ་ཅོའི་སྤྱོད་པས་དུས་འདའ་བ། །མི་གཙང་བཤང་གཅིས་གོས་པའི་སྣོད་ངན་དུ། །ཞིམ་པོའི་བཏུང་བས་གང་ཡང་དགོས་པ་ཅི། །ལྗོན་པའི་ཤིང་ལས་གྲུབ་པའི་རལ་གྲིའི་སོ། །ཤེས་ཅན་མི་ཡིས་བརྡེག་པ་དཔེར་བཟུང་ནས། །ལྕགས་ཀྱི་སྤུ་གྲི་རྣོན་པོས་རང་གི་ལུས། །གཅོད་པའི་དྲེད་མོའི་རྣམ་ཐར་སྐྱོང་བ་མང་། །ང་རྒྱལ་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པའི་ཐལ་འགྱུར་མེས། །ཐར་བའི་ཚང་ཚིང་སྲེག་རྗེས་འབྲང་མིན་ཡང་། །གསུང་རབ་དོན་དང་ལེགས་ཉེས་མཐའ་དག་ལ། །དཔྱད་པ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

བྱེད་པ་རྒྱ་བོད་མཁས་པའི་ལུགས། །ཉོན་མོངས་དུག་གསུམ་གྱིས་སྦགས་དུག་གི་ཕྱེ། །ཚུལ་འཆོས་ཟས་དང་ལྷན་ཅིག་བསྲེས་པ་དག །རྨོངས་དད་སྐྱེ་དགུའི་ཐར་པའི་སྲོག་གཅོད་པ། །དེ་འདྲ་ལྷ་བུས་དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་བཟུང་ངམ། །རྒྱལ་བའི་བསྟན་ལ་རྗེས་ཞུགས་སྨོས་ཅི་དགོས། ཁྱིམ་པའི་ཡ་རབས་སྤྱོད་ལས་ཕྱིར་འགོད་པའི། །བ་གླང་བརྟུལ་བཞུགས་འཛིན་ལ་གྲུབ་ཐོབ་ཅེས། །སྨྲ་བའི་ཁ་དེ་བདུད་ཀྱིས་ཕྱེ་མིན་ནམ། །བརྟུན་པས་རབ་སྦྱངས་མང་ཐོས་ཉལ་འགྲོའི་རྒྱུན། །དུག་གསུམ་རླབས་ཀྱིས་གྲངས་མེད་དགེ་བའི་མེ། །འཇོམས་པས་མངོན་མཐོའི་རྟེན་ཙམ་འཐོབ་མིན་ན། །ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་རུ་ཅི་ཞིག་འགྲོ། །འདབ་གཤོག་རྩལ་བྲལ་གཉིས་སྐྱེས་འཕུར་འདོད་དང་། །གླང་ཆེན་རྒྱབ་ཁལ་བྱི་བས་འདེགས་རྩོམ་ལྟར། །ཕྱི་ནང་རིག་གནས་ལྟ་བའི་རྣམ་དཔྱོད་མིག །མི་ལྡན་ནོར་གྱིས་ཉོས་ཀྱང་ཁུགས་ལགས་གྲང་། །ཚད་མའི་དབང་གྱུར་མཁས་པ་ཕལ་ཆེར་ནོངས། །བ་གླང་རྫི་ལ་སྙན་པོའི་མིང་ནས་འབོད། ཁ་ཟས་ཙམ་གྱིས་རྨོངས་པའི་མགོ་བོ་འཁོར། །འཇིག་རྟེན་སུ་མཁས་བསྟན་འཛིན་སྐྱེས་བུར་འབོད། །ཆེན་པོའི་གླེགས་བམ་ལམ་ཁའི་རྡོ་བཞིན་བསྐྱུར། །ཉུང་ངུའི་དཔེ་ཧྲུལ་ཕག་ནས་མགོ་ཉུག་བྱེད། །འདུས་སྡེ་སྤངས་ནས་རི་ལྟོངས་ཆུ་ལྟར་ཉུལ། །ཆོས་ལྡན་གྲོགས་སྤངས་མི་དགེའི་བཤེས་རྗེས་འབྲང་། །བསླབ་དང་བྲལ་ཡང་བླ་གོས་ལྷབ་ལྷུབ་ཅན། །བྱིང་ཐིབས་སྟུག་པོར་ཡུར་ལ་ཞི་གནས་མཁན། །མཐའ་གཉིས་ལྷུང་ལ་དབུ་མར་ཁས་འཆེ་བ། །ཐུབ་བསྟན་ཟེར་ཡང་མི་ཚེའི་འཕུལ་ཐབས་ཡིན། །ཚེ་འདིར་སྦྱངས་ཤིང་ཤེས་ལ་ཐ་མལ་ཟེར། །ཐོས་བྲལ་མ་བསླབས་སྐྱེས་བུ་དམ་པར་ལྟ། །གསེར་དང་སྣག་ཚ་བསྲེ་བའི་རྒྱལ་ཁམས་འདི། །ཡུལ་དབུས་ཟེར་ཡང་ཀླ་ཀློའི་གྲོང་ཁྱེར་འདྲ། །སྟོབས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འབྱོར་ནོར་རྫས་ལ་སོགས་འདི་སྣང་གི །མདུན་མ་འབའ་ཞིག་སྒྲུབ་ལ་སྟེགས་བཅའ་བ། །ཟས་གཙང་སྲས་ཀྱི་སྤྲུལ་པར་གྲགས་གྱུར་ཀྱང་། །འདུན་པའི་འགྲམ་ཆུ་སྙིང་ནས་ག་ལ་ལྡང་། །གཉིས་མེད་གསུང་བའི་དྲི་མེད་རིང་ལུགས་འདིར། །རབ་འབྱམས་ཤེས་བྱ་འཇལ་བའི་སྤོབས་པ་ཅན། །མཆོག་དམན་སྐྱེ་བོ་གང་གི་ཁྲོད་གནས་ཀྱང་། །སྙིམ་པའི་པད་འདབ་ཟུམ་ནས་འདུད་པར་སྤྲོ། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བའི་གསུང་རབ་འཆད་ཚེ་འཆད་རྩོད་རྩོམ་ལ་ངག་གི་དབང་། །དབང་ཕྱུག་བརྒྱད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཀུན་ལྡན་ཀུན་མཁྱེན་ལྟ་བུར་གཏིང་དཔག་དཀའ། །དཀའ་བའི་གནད་རྣམས་འགྲོལ་ལ་རབ་དབང་རབ་ཡངས་མཁྱེན་པ་མཁའ་ལྟར་ཟབ། །ཟབ་དོན་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཚུལ་ལ་ཚུལ་མིན་ལོག་རྟོག་དྲི་མའི་ཚོགས། །ཚོགས་གཉིས་ཡུན་རིང་རིང་ནས་གོམས་པ་ལས། །ལས་འབྲས་མི་བསླུ་བསླུ་མེད་དཀོན་མཆོག་དངོས། །དངོས་བརྒྱུད་བླ་མ་མ་ལུས་མཁྱེན་བརྩེའི་ཕུལ། །ཕུལ་བྱུང་ཆོས་ཚུལ་ཚུལ་བཞིན་འཕེལ་བའི་གཙོ། །གཙོ་དང་ཕལ་ཞེས་ཕལ་ཆེར་རང་གཞན་དུ། །དུ་མར་མ་བཅད་མ་ལྟར་ཀུན་ལ་བྱམས། །བྱམས་མགོན་མི་ཕམ་མི་ཡི་སྲིད་བཟུང་ལས། །ལས་ཅན་མིག་ལ་མིག་གི་མདུད་རྩིར་བསྟན། །གང་དེའི་དྲིན་ལས་རྟོགས་པར་ཆེས་དཀའ་བའི། །ཤེར་ཕྱོགས་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་རྣམ་བཤད་ཀྱི། །དགོངས་དོན་ཅུང་ཟད་གསལ་བའི་བློ་ནུས་འདི། །ལེགས་བྱས་རྒྱ་མཚོའི་ཟོང་གིས་ཉོས་སམ་སྙམ། །བློ་བཟང་གྲགས་སྙན་གཞུང་ལུགས་ཕ་མཐའི་ཚད། །བདག་ལྟའི་ཤེས་རབ་སྲང་ལ་གཞལ་བ་ཡི། །ཡུལ་ལས་འགོང་ཡང་ཡོངས་འཛིན་ཞལ་གྱི་ལུང་། །ཐོས་རྣམས་འཁྲུལ་བྲལ་ཇི་བཞིན་བཀོད་སྙམ་བགྱིད། །སྔོན་བྱོན་མཁས་ལ་མ་གྲགས་གསར་བུ་ཡི། །ལེགས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

པར་བཤད་པ་འདི་ན་མ་མཆིས་ཀྱང་། །གཞན་གྱིས་བརྩམས་པའི་བསྟན་བཅོས་མ་ཉམས་པ། །སྦྱར་སྡེབ་སྦྱོར་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཀྱི་འགྲེལ་པ་སྙིགས་དུས་ཀྱི་སྐད་གཉིས་སྨྲ་བའི་དབང་པོ་ཞ་ལུ་ལོ་ཆེན་གྱིས་མཛད་པ་ལ་རྗེ་དྲུང་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེས་མཛད་བྱང་བརྒྱབ་པ་མཐོང་ཞིང་ཞ་དམར་བས་འདུལ་ཊཱིཀ་རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་མཛད་བྱང་སྤོས་པ་སོགས། གཞན་ཡང་དེ་རིགས་ཀྱི་གཏམ་མང་དུ་ཐོས། བྱང་སྤོས་པའི་གཡོ་ཁྲམ་བྱས་པའང་མེད། །ཚད་ཐུབ་བཀའ་དང་བསྟན་བཅོས་གང་ཟག་ལ། །འདི་འདྲའི་དོལ་པོ་བས་ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་དུས་འཁོར་མྱང་འདས་རྒྱུད་བླ་སོགས་ལ་ཁུངས་བཅོལ་བ་དང་། ཞ་དམར་བས་འདུལ་བ་ཐག་རྒྱ་མའི་ཁུངས་འདྲེན་པ་ལྟར། ལུགས་སྲོལ་ཡོད་ཅེས་རྫུན་གྱི་ཁག །བཀལ་ནས་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་རིན་ཆེན་ལ། །ལོག་བཤད་དཀྲུག་པའི་སྦྱོར་བ་བྱས་པའང་མེད། །འགའ་ཞིག་མང་དུ་ཐོས་པའི་ནགས་ཀླུང་དུ། །གླེགས་བམ་སྲིན་གོ་ཤཱཀ་རྗེ་དྲུང་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེ་བྱ་བ་སྤྲུལ་སྐུ་ངག་དབང་ནོར་བུ་སོགས། བུའི་མེ་འོད་འདེགས་པ་རྣམས། །འཇམ་དཔལ་སྙིང་རྒྱལ་བ་ཙོང་ཁ་པ། པོའི་གསུང་གི་རྟ་བདུན་འོད། །ཤར་ཚེ་བྲིས་པའི་མེ་ལྟར་གསལ་ཆས་སྟོང་། །ངང་ཚུལ་དེ་ལས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་སོགས། །སྒོམ་སྒམ་འབྲུག་འབྲི་སྟག་སོགས། ཆེན་རྫུ་བག་དར་གྱི་རྣམ་འདྲ་བ། །རྨོངས་པའི་མིག་སྔར་མཛེས་པའི་ཟློས་གར་དག །སྒྱུར་རྣམས་ཞལ་གྱི་སྒོ་དེ་སྙུན་མི་མངའ། །བསྟན་འདིར་རྗེས་ཞུགས་ཁ་ཅིག་རིགས་ཆོས་རྗེ་བསོད་གྲགས། པ་ཉུང་། །ལ་ཆོས་རྗེ་རྗེ་བཙུན་པ། ལ་ཚིག་གི་སྤྲོས་པར་རྣམ་པར་འཕྱན། ཁ་ཅིག་ཚིག་འཁྲིས་བསྟན་དར་བ་ཕྱོགས་ལྷ་བ་སྟོབས་ཆོས་འབྱོར་སོགས། གཞུང་གི་དགོངས་དོན་དོར། །ཕྱོགས་འགའ་ངག་ཆོས་འབྱུང་བ། འཆལ་བརྗོད་མིན་ཙམ་དུ་ཟད། །ཚིག་གི་ལོ་འདབ་ཁོ་ནས་མ་བསྒྲིབས་ཤིང་། །འབྲུ་འགྲེལ་མཐའ་དཔྱོད་སྙིང་པོའི་གང་བུ་ཅན། །རོ་བརྒྱའི་དཔལ་གྱི་བསྒྲུན་མིན་རྣམ་བཤད་འདི། །ཡོངས་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

འདུ་མིན་ཡང་ལྷ་རྣམས་སྤྱོད་སྙམ་བྱེད། །སྦས་དོན་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལྷ་ལམ་ངོས། །དགོངས་འགྲེལ་ཆུ་འཛིན་ཕྲེང་བ་འཁྲིགས་པ་ལས། །དངོས་བརྒྱད་མ་འདྲེས་འབྱེད་པའི་གྲུ་ཆར་གྱིས། །ཐོས་བསམ་དབྱར་སྐྱེས་གཞོན་ནུ་ཆེར་སྨིན་ཞིང་། །ལུང་དང་རྟོགས་པའི་གངས་ཀྱི་རི་བོའི་སྤོར། །རྣམ་དཔྱོད་གདོང་ལྔའི་གཟི་བརྗིད་མངོན་འབར་བ། །ཀུན་མཁྱེན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཙོང་ཁ་བའི། །རིང་ལུགས་དབྱར་གྱི་མཚོ་ལྟར་འཕྱུར་གྱུར་ཅིག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྤྱན་རས་ཀྱིས། །ཡུན་དུ་ལེགས་པར་དཔྱད་ཀྱང་རྙེད་དཀའ་བས། །སྲིད་མཚོ་ཀླུང་དུ་འཁྱམས་པའི་མར་གྱུར་འགྲོ། །དཔལ་ལྡན་སྐུ་བཞིའི་གོ་འཕང་འཐོབ་པ་དང་། །བཟང་པོའི་ལས་དམན་མ་རིག་སྟུག་པོའི་གོས། །སྐྱེ་བར་གོམས་ཤིང་ཚེ་འདིར་སྦྱངས་སྟོབས་ཞན། །བདག་ལྟའི་ཚོགས་རྣམས་གཙུག་ལག་རྒྱ་མཚོ་ལ། །དཔྱོད་པའི་ཤེས་རབ་སྣང་བ་འཐོབ་པར་ཤོག །ཕན་དང་བདེ་བའི་འབྱུང་གནས་བསྟན་པའི་སྟེགས། །ཕུན་ཚོགས་སྡེ་བཞིའི་འབྱོར་བར་དབང་བསྒྲུར་བ། །ས་སྤྱོད་དམ་པའི་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནོར་འཛིན་ཀུན། །དགེ་ལེགས་འདོད་འཇོའི་དཔྱིད་དུ་དར་གྱུར་ཅིག །ཅེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་རྩ་འགྲེལ་གསལ་བར་བྱེད་པ་བློ་བཟང་དགོངས་རྒྱན་གདོང་ལྔའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དབྱངས་ཞེས་པ་འདི་ཡང་། གངས་ཀྱི་ར་བས་བསྐོར་བའི་ལྗོངས་འདིར། རྒྱལ་བའི་གསུང་རབ་ཀྱི་དྲང་ངེས་མཐའ་དག་རིགས་པའི་སྒོ་ནས་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་འདུས་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱུ་མཆོག་ལེགས་བཤད་ཆོས་འཁོར་གླིང་པའི་སློབ་དཔོན་མདོ་སྔགས་སྨྲ་བའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་རྩལ་ལྡན་བསྟན་འཛིན་འཕྲིན་ལས་དང་། ཆུ་བཟང་བླ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མ་རབ་འབྱམས་པ་སྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོ། རབ་འབྱམས་པ་བློ་བཟང་ཆོས་གྲགས་གསུམ་གྱིས་སྔ་ཕྱིར་ནན་གྱིས་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་གྱིས་ཞེས་བསྐུལ་ཅིང་། སླར་ཡང་བཀའ་བཅུ་རབ་འབྱམས་ཕལ་ཆེར་གྱིས་མོས་འདུན་ཡིན་ཚུལ་དང་བཅས་བྱུང་བར་བརྟེན། དང་པོར་འཇམ་དབྱངས་གཞོན་ནུ་མཐོན་མཐིང་རལ་པའི་ཟུར་ཕུད་དོར་ནས་ངུར་སྨྲིག་བླ་གོས་ཀྱིས་མཛེས་པར་བྱས་པའི་མཁས་པའི་དབང་ཕྱུག་ཡོངས་འཛིན་དཀོན་མཆོག་ཆོས་འཕེལ་གྱི་དྲུང་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་རྩ་འགྲེལ་གྱི་ཊཱིཀྐ་སྤྱི་དོན་ཐལ་འཕྲེང་སོགས་ལན་ཁ་ཡར་ཐོས་པ་དང་། རྒྱལ་ཚབ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྣམ་བཤད་ཆེན་མོའི་དགོངས་དོན་རང་བློས་གང་སྤོབས་གོ་བསྡུར་ཞིང་། ཆོས་རྗེ་རྗེ་བཙུན་པ། ཆོས་རྗེ་བསོད་གྲགས་པ། ཆོས་རྗེ་སྒོམ་སྡེ་ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན། མཁས་གྲུབ་དཔལ་འབྱོར་ལྷུན་གྲུབ་སོགས་ཀྱི་ལེགས་པར་བཤད་པ་རྣམས་ནས་ཀྱང་ཁ་བསྐངས་ཏེ། གངས་རིའི་ལྗོངས་འདིར་གནམ་གྱིས་བསྐོས་པའི་ཆོས་ལྡན་གྱི་རྒྱལ་པོ་གོང་མ་སྡེ་སྲིད་དཔལ་ཕག་མོ་གྲུ་པའི་མདུན་ན་འདོན། འཕགས་ཡུལ་པའི་རྒྱལ་རིགས་སཱ་ལ་པ་ཆེན་པོ་ཟ་ཧོར་གྱི་རིགས་ལས་སྨན་ལྗོངས་སྐྱིད་པའི་ཡུལ་གྲུ་ཡར་ཀླུངས་ཀྱི་ཆར་སྐྱེས་ཤིང་། རབ་འབྱམས་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་སྤྱི་གཟུགས་ཁམས་གསུམ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོའི་རིང་ལུགས་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་ཅིང་། ཐུབ་བསྟན་ཡོངས་ཀྱི་རྩ་ལག་གཅིག་པུ་མཁན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་བློ་བཟང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོར་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་ཆོས་ཚུལ་མཐའ་ཀླས་པའི་བཀའ་དྲིན་ནོས་ལ། ཁྱབ་བདག་འཁོར་ལོའི་དབང་ཕྱུག་འཁོན་སྟོན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་མཁྱེན་བརྩེ་ནུས་པའི་བདག་ཉིད་ལས་ངེས་དོན་སྙིང་པོའི་ཚུལ་ཕྱོགས་ཙམ་རིག་པ། བརྟན་པའི་འཁོར་ལོ་སློབ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

དཔོན་རིན་པོ་ཆེ་དཀོན་མཆོག་ཆོས་འཕེལ་གྱི་ཟླ་མེད་པའི་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་དྲིན་གྱིས། ཐུན་མོང་བའི་ཐེག་པ་དང་། གཏན་ཚིགས་རིག་པ། བོད་ཡུལ་གྱི་པཎྜི་ཏ་རིག་གནས་རྒྱ་མཚོའི་ཕྲེང་བ་འཛིན་པ་སོགས་མཁས་པ་དུ་མའི་དྲིན་གྱིས་རྡོ་རྗེའི་ཐེག་པ་དང་བརྡ་སྤྲོད་པ་ཀ་ཙ་ཎ་སོགས་ཐ་སྙད་རིག་པའང་མང་དུ་ཐོས་པའི་བཙུན་པ་ངག་དབང་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་འཇིགས་མེད་གོ་ཆ་ཐུབ་བསྟན་ལང་ཚོའི་སྡེས། འགྲོ་བའི་བླ་མ་ཤཱཀྱ་སེང་གེ་དྲག་པོ་ཞེས་པ་ལྕགས་སྤྲེ་ལོར་སྐུ་བལྟམས་ནས་ལོ་ཉིས་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་ཉག་མ་ལྔ་འདས་པ། རང་ལོ་ཉེར་བརྒྱད་དུ་སླེབས་པ། འཕགས་ཡུལ་དུ་སཽ་ཪྻི་ཀ་ཕྱོགས་འདིར་ཉི་སྒྲོལ་བྱེད་དུ་འབོད་ཅིང་། རྒྱ་ནག་པ་གྱ་ཤིང་ཞེས་པ་ཤིང་ཕོ་སྤྲེའུའི་ལོ་ཐ་སྐར་ཟླ་བའི་དབྱངས་ཨོ་འཆར་བའི་ཚེས་ལ་དབུ་བཙུགས་ཏེ། སྐབས་དང་པོ་ཡན་ཡོངས་འཛིན་མཆོག་གི་སྤྱན་སྔར་རྩོམ་ཕུད་དུ་ཕུལ་བས་ལེགས་སོ་དང་བཅས་ཏེ། ལྷག་མ་རྣམས་མྱུར་དུ་གྲུབ་པ་དགོས་ཞེས་བཀའ་སྩལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། ས་སྐྱོང་ཞེས་པ་ཤིང་མོ་བྱའི་ལོ་མེ་ཏོག་ཅན་གྱི་ཟླ་བ་ཕྱི་མའི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་བ་གསུམ་པ་དྲང་སྲོང་ཟླ་སྐྱེས་ལྷ་མཚམས་ཀྱི་དགའ་མ་དང་རྩེ་བའི་ཉིན། མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ་འདུ་བའི་སྟི་གནས་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་ཆེན་པོར་རྫོགས་པར་གྲུབ་པའི་ཡི་གེ་པ་ནི་རྒྱ་བོད་ཀྱི་ཡི་གེའི་རིགས་དང་བརྡ་དག་སོགས་ལ་བློ་གྲོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཅན་ངག་དབང་དགེ་ལེགས་ཀྱིས་བྲིས་པ་འདིས་ཀྱང་བསྟན་པ་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་མཉམ་མེད་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོའི་རིང་ལུགས་དྲི་མ་མེད་པ་འདི་ཉིད་མི་འགྱུར་རྡོ་རྗེའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་དངོས་པོ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གྱུར་ཅིག །ཨོཾ་སྭ་སྟི། འཛམ་གླིང་གནས་མཆོག་བྱ་རྒོད་སྤུངས་འདྲའི་རིང་། །སྟོན་པའི་མགུལ་ནས་བཀའ་སྩལ་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

ཡུམ་གྱི་མདོར། །གཏེར་ལྟར་སྦས་པའི་མངོན་རྟོགས་རིམ་པ་རྣམས། །གསལ་བྱེད་མན་ངག་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན། །མི་ཕམ་དྲུང་ནས་འཕགས་མཆོག་ཐོགས་མེད་ཀྱིས། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མཛད་ནས་འཛམ་གླིང་འདིར། །རྒྱ་ཆེའི་མན་ངག་གསལ་བར་མཛད་པའི་ཚེ། །མདོ་རྒྱན་དགོངས་པ་འགྲེལ་ལ་མཁས་རྣམས་བྲེལ། །དེ་ཚེ་མི་ཕམ་མགོན་པོའི་ལུང་བཞིན་དུ། །སེང་བཟང་ཞབས་ཀྱིས་རྒྱན་དོན་གསལ་མཛད་པར། །མཁས་རྣམས་ངོ་མཚར་བསྐྱེད་དེ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ། །ཚུལ་དེར་རྒྱལ་བ་གཉིས་པས་དག་ཐེར་མཛད། །དེ་ལྟར་བློ་བཟང་རྒྱལ་བའི་དགོངས་པའི་ལུས། །མ་ནོར་ལུང་རིགས་རྒྱན་གྱིས་ལེགས་སྤྲས་ཏེ། །སྐལ་བཟང་འགྲོ་ལ་དགའ་བའི་སྟོན་མོ་རུ། །སྩོལ་མཛད་ལྔ་པ་ཆེ་བཅས་ཕྱག་གི་ཡུལ། །སླར་ཡང་རྒྱན་དོན་འཚོལ་བ་ལྷུར་ལེན་པའི། །བགྲང་ཡས་སྐྱེ་རྒུའི་ཞིང་ས་གཤིན་པ་ལ། །དགྱེས་པའི་སྤྱན་ཡངས་སྲིད་ཞིའི་འདྲེན་མཆོག་ནས། །དེང་འདིར་ཆོས་སྦྱིན་མི་ཟད་ཆར་རྒྱུན་དབབ། །འདིའི་མཐུས་འགྲོ་བའི་ཉེས་ཚོགས་དྲི་མ་འཁྲུད། །ལེགས་བྱས་འོ་མཚོ་བསྐྱིལ་བའི་དབུས་ཉིད་ན། །ཕྱག་ན་པདྨོའི་མཛད་འཕྲིན་འདབ་སྟོང་བཞད། །གང་གི་ལེགས་གསུང་ཟིལ་མངར་རྟག་སྤྱོད་ཤོག །ཤེར་ཕྱིན་གཞུང་ལུགས་ཀུན་གསལ་ཡངས་པོའི་ངོས། །བཤད་སྒྲུབ་འོད་སྟོང་འབར་བའི་གཟི་བྱིན་གྱིས། །ལུས་ཅན་སྙིང་དུ་མཚང་བཅས་མ་རིག་མུན། །གནས་པའི་གོ་སྐབས་འཕྲོག་སྟེ་དྲུངས་འབྱིན་ཤོག །རྣམ་དག་ཆོས་སྲིད་ལུགས་བཟང་

---

^{[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]}

མཐུན་པའི་རླུང་། །ཆེས་ཆེར་གཡོས་པས་སྲིད་དང་དམན་པའི་མཚོར། །འཕྱན་རྣམས་ཐེག་པ་མཆོག་གི་སར་དྲངས་ཏེ། །རིང་མིན་སྐུ་གསུམ་གླིང་དུ་འགོད་གྱུར་ཅིག། །།ཤུབྷམསྟུ་སརྦ་ཛ་གཏཾ། །མངྒལཾ།། །།ཅེས་པ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་རྒྱལ་མཆོག་ལྔ་བའི་གསུང་ཕར་ཕྱིན་བློ་བཟང་དགོངས་རྒྱན་གདོང་ལྔའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ་སྔོན་ནས་པར་བསྐྲུན་མཛད་པ། དེང་སྐབས་འགྲེས་ཉམས་ཅི་ཆེར་གྱུར་སྐབས་༧རྒྱལ་མཆོག་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོ་ནས། བསྟན་རྒྱུན་ལ་དགངས་ཟབ་བླ་ན་མ་མཆིས་པས་གསུང་འདི་བཞིན་པར་གསར་བཞེངས་བགྱིད་དགོས་ཀྱི་བཀའ་བསྒྱུར་ཕེབས་འཕྲལ་མགོན་པོ་གང་གི་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་པ་ངོས་ནས་ཀྱང་དེ་དོན་བཀོད་ཁྱབ་ནན་ཏན་གྱིས་གཞུངས་མཆོག་ནས་པར་གསར་བཞེངས་སྐབས། ༧གོང་མཆོག་ནས་པར་བྱང་སྨོན་ཚིགས་ཤིག་ཡོངས་འཛིན་ལྕོགས་འདྲི་དགོས་བཀའ་ཕེབས་ལྟར། ཕྲན་སྲིད་སྐྱོང་འཛིན་ཇི་ཧྲན་ཤན་སི་དེ་མོ་ཧོ་ཐོག་ཐུང་ངག་དབང་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་རབ་རྒྱས་ནས་བྲིས་པ་ཛཡནྟུ། ཤུ་བྷམ་སྟུ་སརྦ་ཛ་ག་ཏཾ། བར་ཡོན་སྤྲོད་ལེན་མི་ཚིག དགེའོ།