སངས་རྒྱས་དང་དགེ་འདུན་ལ་མཆོད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ།

༈ ཡང་སྟོན་པ་མཉན་ཡོད་དུ་བཞུགས་པའི་ཚེ། ཡུལ་དེ་ན་ཁྱིམ་བདག་གཅིག་ལ་ཁྱེའུ་གཟུགས་བཟང་ཞིང་ལྟ་ན་སྡུག་པ་ཞིག་བཙས་ཏེ། རིང་པོར་མ་ལོན་པར་སྨྲ་ཡང་ཤེས་ཏེ། ཕ་མ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། ཀུན་དགའ་བོ་སོགས་ད་ལྟར་བཞུགས་སམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང་། དེ་དག་ད་ལྟར་བཞུགས་སོ་སྨྲས་པས། ཁྱེའུ་དེས་ཕ་མ་ལ་སངས་རྒྱས་འཁོར་དང་བཅས་པ་སྤྱན་དྲོངས་ཤིག་གསོལ་པ་དང་། ཕ་མས་སྤྱན་འདྲེན་པའི་ཡོ་བྱད་སྦྱར་དགོས་པས་འཕྲལ་དུ་འབྱོར་དཀའ་འོོ། །བུས་སྨྲས་པ། གནས་ཁང་ཕྱག་དར་དང་ཆག་ཆག་བྱོས། གདན་ཐིང་ལ། གདན་མཐོ་བ་གསུམ་ཞིག་བསྒྲིགས་ཏེ་ཐིང་ཞིག་དང་། ཞལ་ཟས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་རང་བཞིན་གྱིས་འོང་ངོ་། །བདག་གི་ཚེ་སྔ་མའི་ཕ་མའང་ད་ལྟ་ཡུལ་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་མཆིས་ཀྱི། དེ་ཡང་བོས་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཕ་མས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བྱས་ཏེ་སངས་རྒྱས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་འཁོར་དང་བཅས་པ་སྤྱན་དྲངས་ནས་གདན་གསུམ་གྱི་གཅིག་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས། གཅིག་ལ་ཚེ་སྔ་མའི་ཕ་མ། གཅིག་ལ་ད་ལྟར་གྱི་ཕ་མ་གཉིས་བཞུགས་སུ་གསོལ་ཏེ། ཁ་ཟས་བཟང་པོའང་འབད་མེད་དུ་བྱུང་ངོ་། །དེར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པས། ཁྱེའུ་དེའི་ཕ་མས་གཙོས་ཁྱིམ་གང་གི་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་པོ་ཐོབ། ཁྱེའུ་དེ་ཕྱིས་ཆེར་སྐྱེས་པ་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་བརྩོན་པས་དགྲ་བཅོམ་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཀུན་དགའ་བོས། དེས་ལས་ཅི་བྱས་པས་ཆེ་ཞིང་མཐོ་བའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་ཤིང་ཆུང་ངུ་ནས་སྨྲ་ཤེས་པ་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཞེས་པས། བཀའ་སྩལ་པ། མི་འདི་ཚེ་སྔ་མ་ན་ཡུལ་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱི་ན་ཁྱིམ་བདག་དབུལ་པོ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས་ཏེ། དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་ཀྱང་མཆོད་པ་བྱས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་མེད་པས་དེ་མི་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། རིགས་ཆེ་ཞིང་མཐོ་བ་ལ་གླ་ཟ་བར་ཁས་བླངས་ནས། ལོ་གཅིག་ལོན་པ་ན་གསེར་སྲང་སྟོང་ཙམ་རྙེད་དེ། རིགས་མཐོ་བ་གཞན་ཞིག་གིས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆུང་མ་མི་ལེན་ནམ་ཟེར། དེས་བདག་ཆུང་མ་མི་འདོད་དོ། །འོ་ན་གསེར་འདིས་ཅི་བྱེད། དེས་སངས་རྒྱས་འཁོར་དང་བཅས་པ་སྤྱན་འདྲེན་ནོ། །འོ་ན་བདག་གི་ཁྱིམ་དུ་སྤྱན་དྲངས་དང་བདག་གིས་ཀྱང་ཡོ་བྱད་སྦྱར་རོ། །དེས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་ནས། དེའི་ཁྱིམ་དུ་སངས་རྒྱས་དང་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་གྱི་ཚོགས་སྤྱན་དྲངས་ཏེ། རང་གི་ལུས་བཙོང་བའི་རིན་གྱིས་བསོད་སྙོམས་ཕུལ་ལོ། །རྒྱུ་དེས་ཁྱིམ་བདག་དེའི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་ཏེ། ད་ལྟར་ཡང་སངས་རྒྱས་སྤྱན་དྲངས་ནས་ཆོས་ཐོས་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་པས་འཁོར་རྣམས་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་པར་གྱུར་ཏོ། །འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་དགེ་འདུན་ལ་མཆོད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྟོན་པ་མཉན་ཡོད་དུ་བཞུགས་པའི་ཚེ། ཡུལ་དེའི་ཚོང་པ་ལྔ་བརྒྱ་རྒྱ་མཚོར་རིན་པོ་ཆེ་ལེན་དུ་འགྲོ་བ་དག་གིས། བདག་ཅག་གིས་མིའི་ནང་ནས་མཁས་ཤིང་ཤེས་པ་ཞིག་དེད་དཔོན་དུ་བཀྲིའོ། །ཞེས་བགྲོས་ནས། དགེ་བསྙེན་ཁྲིམས་ལྔ་པ་ཞིག་ཁྲིད་དེ་རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་སོ། །རྒྱ་མཚོའི་དབུས་སུ་ཕྱིན་པ་ན། རྒྱ་མཚོའི་ལྷ་དེ་སྲིན་པོ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་སྤྲུལ་ནས་དྲུང་དུ་འོང་སྟེ་གྲུ་འདི་ང་ལ་བྱིན་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། ཚོང་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་དྲིའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་གང་དག་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ང་བས་ལྷག་པ་ཡོད་དམ། དགེ་བསྙེན་གྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་བས་ཤིན་ཏུ་ལྷག་པར་འཇིགས་པ་ཡོད་དེ། འཇིག་རྟེན་ན་གླེན་པ་གཏི་མུག་ཅན། སྲོག་གཅོད་པ་སོགས་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་བག་མེད་པར་བྱེད་པ་དག་ཚེ་འཕོས་ནས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་སྐྱེས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བ་རྣམས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུང་མས་ཁྲིད་དེ། ལ་ལ་ནི་མཚོན་གྱིས་གཏུབས། ལ་ལ་ནི་ཤིང་རྟས་ཕན་ཚུན་དུ་དྲངས་ནས་ཁམ་ཚད་དུ་བཅད། ལ་ལ་ནི་གཏུན་གྱིས་བརྡུངས། ལ་ལ་ནི་རང་འཐག་གིས་བཏགས། ལ་ལ་ནི་རལ་གྲིའི་རི་ལ་འཛེགས། ལ་ལ་ནི་མེའི་ཤིང་རྟ་དང་ཟངས་ཁོལ་བ་དང་ཆབ་རོམ་དང་ངན་སྐྱུགས་ཀྱི་ནང་དུ་བསྐོལ་བ་ལ་སོགས་པ། སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལོ་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དུ་མྱོང་བ་དེ་ནི། ཁྱོད་བས་ཤིན་ཏུ་ཡང་ལྷག་པར་འཇིགས་སུ་རུང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། དེ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས། ཡང་མི་ཤིན་ཏུ་རིད་ཅིང་ཉམ་ཐག་པ་ཞིག་ཏུ་སྤྲུལ་ནས། འཇིག་རྟེན་ན་ང་ལས་རིད་ཅིང་ཉམ་ཐག་པ་ཡོད་དམ། དགེ་བསྙེན་གྱིས། ཁྱོད་བས་ཤིན་ཏུ་ལྷག་པར་ཉམ་ཐག་ཅིང་རིད་པ་ཡོད་དེ། གང་གླེན་ཞིང་གཏི་མུག་ཅན་རང་བཞིན་གྱིས་འཇུངས་ནས་སེར་སྣ་བྱེད་པ། འདོད་པས་ཆོག་མི་ཤེས་ཤིང་སྦྱིན་པ་མི་བྱེད་པ་དེ་དག་ཚེ་འཕོས་ནས། ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེས་ཏེ། ལུས་རི་བོ་ཙམ། མགྲིན་པ་རྒྱ་ཁབ་ཙམ་དུ་གྱུར་ཏེ། སྐྲ་འཛིངས་པ་གནག་ཅིང་རིད་པ། ལོ་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དུ་ཆུའི་མིང་ཡང་མི་ཐོས་པ་དེ་ནི་ཁྱེད་བས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ལྷག་པར་རིད་དོ། །ཡང་རྒྱ་མཚོའི་ལྷ་དེ་མིའི་ནང་ནས་གཟུགས་བྱད་ཤིན་ཏུ་བཟང་བ་ཞིག་ཏུ་སྤྲུལ་ནས། འཇིག་རྟེན་ན་ང་ལས་གཟུགས་བྱད་བཟང་བ་ཡོད་དམ། དགེ་བསྙེན་གྱིས། ཁྱོད་བས་བརྒྱ་འགྱུར་སྟོང་འགྱུར་གྱིས་ལྷག་པར་བཟང་བ་ཡོད་དེ། འཇིག་རྟེན་ན་མཁས་པ་བློ་དང་ལྡན་པ་དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་སྤྱོད་པ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པས། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཤིན་ཏུ་དད་པ། ཅི་འབྱོར་པའི་མཆོད་པ་བྱེད་པའི་བློ་ཅན་དེ་ནི་ཚེ་འཕོས་ནས་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལྷར་སྐྱེས་ཏེ། གཟུགས་བྱད་ལེགས་པར་ཤིན་ཏུ་སྡུག་པ་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པ། དེ་ནི་ཁྱོད་བས་བརྒྱ་འགྱུར་སྟོང་འགྱུར་གྱིས་ལྷག་སྟེ། ཁྱོད་དང་དེ་གཉིས་བསྒྲུན་ན་སྤྲེའུ་ཞར་མ་དང་བཀྲ་ཤིས་མ་བསྒྲུན་པ་དང་འདྲའོ། །དེ་ནས་ལྷ་དེས་ཆུ་སྙིམ་པ་གང་བཅུས་ནས། སྙིམ་པ་གང་གི་ཆུ་མང་ངམ། རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་མང་། དགེ་བསྙེན་གྱིས། སྙིམ་པ་གང་གི་ཆུ་ནི་མང་གི་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་ནི་མང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་ནི་མང་མོད་གདོན་མི་ཟ་བར་སྐམ་པའི་དུས་ཡོད་དེ། བསྐལ་པའི་མེས་འཇིག་པ་ན་རིམ་གྱིས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཡང་བསྐམས། རི་རབ་ལྷུན་པོ་ཡང་བསྙིལ། རྡོ་རྗེའི་མཐའ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ཚིག་ཅིང་འབར་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཞིག་ཤིན་ཏུ་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆུ་སྙིམ་པ་གང་ཙམ་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་དམ། དགེ་འདུན་ལ་ཕུལ་ལམ། ཕ་མ་ལ་ཕུལ་ལམ། དབུལ་ཕོངས་ལ་བྱིན་ནམ། གཅན་གཟན་ལ་བྱིན་ན། བསོད་ནམས་འདི་ནི་བསྐལ་པ་དུ་མར་མི་འཛད་དེ། དེ་བས་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་ནི་ཉུང་གི། སྙིམ་པ་གང་གི་ཆུ་ནི་མང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་རྒྱ་མཚོའི་ལྷ་དེ་རབ་ཏུ་དགའ་ནས། དགེ་བསྙེན་དེ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་མང་དུ་ཕུལ་ཞིང་། རིན་པོ་ཆེ་དམ་པ་དག་སངས་རྒྱས་དང་དགེ་འདུན་ལ་ཡང་བསྐུར་རོ། །དེ་ནས་ཚོང་པ་རྣམས་རང་ཡུལ་དུ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་སོ་སོ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་ཐོགས་པ་དང་། རྒྱ་མཚོའི་ལྷས་བསྐུར་བ་རྣམས་སངས་རྒྱས་དང་དགེ་འདུན་ལ་ཕུལ་ཏེ། དད་པས་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་ཆོས་བསྟན་པས་དགྲ་བཅོམ་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །འདིས་ནི་ཆོས་བསྟན་པ་དང་གཏམ་དྲང་པོར་བཤད་པའི་ཕན་ཡོན་ཀྱང་བསྟན་ནོ། །