སྤྱི་དོན་གསུམ་པ་འཁྲུལ་དུས་དགོངས་པའི་གནས་ཚུལ།
ངེས་དོན་མཐུན་པའི་རྣམ་གྲངས་འགོད་པ།
མདོ་སྔགས་རྒྱུད་སྡེ་རབ་འབྱམས་ཀྱི་གོ་དོན་དཀའ་གནད་ལྷུག་བཀྲོལ་གྱི་བཤད་པ་རྒྱུན་གྱི་ཉམས་ལེན་ཉེར་མཁོ་སྣ་ཚོགས་བཏུས་པ་སྦྲང་ཆུང་རྩི་བཅུད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །སྨད་ཆ།〈༥〉དོན་ལྔ་པ་ངེས་དོན་མཐུན་པའི་རྣམ་གྲངས་འགོད་པ་ནི། ཚུལ་འདི་དག་གི་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་བཀའ་ཐ་མ་དོན་དམ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མདོར་གསུངས་པ་རྣམས་འཕགས་པ་བྱམས་པས་རྒྱུད་བླ་མར་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་དོན་ཅུང་ཟད་བསྡུ་ན་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཆོས་སྐུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ལ་ཟབ་མོར་བསྟན་པ་དང་། སྙིང་པོ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པར་བསྟན་པ་དང་། བདེན་ཞིང་འགྱུར་བ་མེད་པར་བསྟན་པ་དང་། ཇི་ལྟར་གནས་པའི་དཔེ་བསྟན་པ་དང་། རྣམ་གྲངས་ངེས་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་སྟེ། དོན་ཆིངས་རྣམ་པ་ལྔས་འདི་ཡི་ཟབ་གནད་རིག་པར་བྱ་དགོས་པས་དང་པོ་སེམས་ཀྱི་དམ་པ་འོད་གསལ་བ་ཉིད་བློ་བུར་དྲི་བཅས་སུ་གནས་ཀྱང་། དེ་སྦྱངས་ན་ངོ་བོ་དྲི་མ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་དག་པ་གཉིས་ལྡན་འབྱུང་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བ་དང་འཕྲིན་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་
རིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། དྲི་བཅས་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་དྲི་མ་མེད། །དྲི་མེད་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་བའི་མཛད། །གང་ལས་དཀོན་ཅོག་དགེ་བ་གསུམ་བྱུང་བ། །དོན་དམ་གཟིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་དང། དེའི་འགྲེལ་པ་ལས།
དེ་བཞིན་ཉིད།
དེ་ལ་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་སྦུགས་ལས་མ་གྲོལ་བའི་ཁམས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་གནས་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་སྐུ་དེ་ཉིད་ལ་ཡོད་པ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་དག་ཡིན་པའོ། །རྒྱལ་བའི་མཛད་པ་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱི་སོ་སོ་རང་གི་བླ་ན་མེད་པའི་འཕྲིན་ལས་ཏེ། གང་ཞིག་མེད་པར་མ་གྱུར་ཅིང་། ཆད་པ་མེད་ལ་རྒྱུན་མ་ཆད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུང་བསྟན་པའི་གཏམ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གནས་བཞི་པོ་འདི་ཡང་རིགས་གཅིག་པོ་ཉིད་དྲི་མ་ཡོད་མེད་ཙམ་ལས་ངོ་བོ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོ་ལས་འགྱུར་བ་མེད་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་སུ་བཤད་དོ། །རྒྱུད་བླ་མ་ལས། དེ་ཡང་རྣམ་བཞི་གོ་རིམ་བཞིན། །རྒྱུ་བཞི་ཡིས་ནི་བསམ་མི་ཁྱབ། །དག་དང་ཉོན་མོངས་དང་ལྡན་ཕྱིར། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་མེད་དག་ཕྱིར། །རྣམ་
པར་དབྱེ་བ་མེད་ཆོས་ཕྱིར། །ལྷུན་གྲུབ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཕྱིར། །ཞེས་པ་དང་། དེའི་འགྲེལ་པར། དེ་ལ་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི། གཅིག་ཅར་དུས་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་ཡིན་ལ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གནས་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། ཟབ་མོའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་མོས་པ་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ལྷ་མོ་ཆོས་འདི་གཉིས་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་སྟེ། སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དག་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་དང་། སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པ་རྟོགས་པར་དཀའ་བའོ། །ལྷ་མོ་ཆོས་འདི་གཉིས་ཉན་པར་བྱེད་པ་ཁྱོད་དམ་ཡང་ན་ཆོས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །ལྷ་མོ་ལྷག་མ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་འདི་གཉིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དད་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས། དེ་ལ་དྲི་མ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི། ཡེ་ཤེས་རང་ངོ་སྔར་དྲི་མས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མ་གྱུར་པ། ཕྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་གནས་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་ཤེས་སོ། །དེས་ན་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པ་སངས་རྒྱས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དྲི་མ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི། གཅིག་ཏུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་
ས་ལ་ཡང་རྣམ་པར་དབྱེར་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་སྔ་ཕྱིར་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གནས་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་གང་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐའ་དག་རྗེས་སུ་མ་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་འདུ་ཤེས་ཀྱི་འཛིན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མི་མངོན་ནོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་ལས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་༼ད་ལྟ་འཛིན་པ་སེམས་ཀྱིས་བཅིངས་པའི་ཡེ་ཤེས་དངོས་སུ་མི་སྣང་། བར་དོར་སེམས་མེད་པས་འཛིན་པ་མེད་དུས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སྣང་བའི་འཐད་པའོ། །༽པའི་ཡེ་ཤེས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །ཀྱཻ་རྒྱལ་བའི་སྲས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚད་དང་མཉམ་པའི་དར་ཡུག་ཆེན་པོ་གཅིག་ཡོད་པར་གྱུར་ལ། དར་ཡུག་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཡང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བྲིས་པར་གྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོའི་ཚད་དུ་ནི་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་བྲིས། ས་ཆེན་པོའི་ཚད་དུ་ནི་ས་ཆེན་པོ། སྟོང་གཉིས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚད་དུ་ནི་སྟོང་གཉིས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས། སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚད་དུ་ནི་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས། གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚད་དུ་ནི་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཚད་དུ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ། འཛམ་བུ་གླིང་གི་ཚད་དུ་ནི་འཛམ་བུ་གླིང་། ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་གླིང་གི་ཚད་དུ་ནི་ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་གླིང་། ནུབ་ཀྱི་བ་ལང་སྤྱོད་ཀྱི་
ཚད་དུ་ནི་ནུབ་ཀྱི་བ་ལང་སྤྱོད། བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་ཚད་དུ་ནི་བྱང་སྒྲ་མི་སྙན། རི་རབ་ཀྱི་ཚད་དུ་ནི་རི་རབ། ས་ལ་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་ཚད་དུ་ནི་ས་ལ་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་གཞལ་ཡས་ཁང་། འདོད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་ཚད་དུ་ནི་འདོད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་གཞལ་ཡས་ཁང་། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་གཞལ་ཡང་ཁང་གི་ཚད་དུ་ནི་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་གཞལ་ཡས་ཁང་བྲིས་སོ། །དར་ཡུག་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་ཆུ་ཞེང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚད་ཙམ་དུ་གྱུར་ལ། དར་ཡུག་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གཅིག་ཏུ་བཅུག་པར་གྱུར་ཏོ། །ཇི་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གཅིག་ཏུ་དར་ཡུག་ཆེན་པོ་དེ་བཅུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་མ་ལུས་པ་རྣམས་སུ་དེའི་ཚད་ཀྱི་དར་ཡུག་ཆེན་པོ་ནང་དུ་བཅུག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་མཁས་པ། མཛངས་པ། གསལ་བ། ཡིད་གཞུང་བ་དེར་ཉེ་བར་ཞུགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་སྐྱེས་ཏེ། དེའི་མིག་ལྷའི་མིག་ལྟ་བུར་གྱུར་ཅིང་། ཀུན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་འོད་གསལ་བར་གྱུར་པ་ཞིག་ལ། དེས་ལྷའི་མིག་གིས་རྣམ་པར་ཕྱེ༷་{བལྟས༵་}སྟེ། འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་དར་ཡུག་ཆེན་པོ་འདི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ཆུང་ངུ་འདི་ཉིད་ལ་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་འགའ་ལ་ཡང་ཉེ་བར་མཁོ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཀྱེ་མ་བདག་གིས་བརྩོན་པ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་མཐུ་བསྐྱེད་དེ། རྡོ་རྗེ་ཕྲ་མོས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དེ་ཕྱེ་ནས་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། དར་ཡུག་ཆེན་པོ་འདིས་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ་
ཉེ་བར་མཁོ་བར་བྱེད་ཅིང་གཅིག་ལས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལུས་པ་མེད་པ་མཐའ་དག་ལས་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་བྱེད་དོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འཚོ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་མ་ཚང་བ་མེད་པར་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་དེ་དག་ཀྱང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་འདྲ་བར་ཚད་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་མོད་ཀྱི། འདུ་ཤེས་ཀྱི་འཛིན་པས་བཅིངས་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མི་ཤེས་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ཤིང་ཉམས་སུ་མི་མྱོང་ངོ་། །མངོན་དུ་མི་བྱེད་དོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆགས་པ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་གཟིགས་ནས་སློབ་དཔོན་གྱི་འདུ་ཤེས་སུ་གྱུར་ཏེ། ཀྱེ་མ་མ་ལ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་ཤེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དག་སྟེ་གང་ཡང་ངས་སེམས་ཅན་འདི་དག་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་ཉེ་བར་བསྟན་པས་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་བྱས་པའི་འཆིང་བ་མཐའ་དག་བསལ་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རང་ཉིད་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་མདུད་པ་ཆེན་པོ་བསལ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་སོར་མངོན་པར་ཤེས་ཤིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་བཞིན་དུ། དེ་དག་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའི་ལམ་བསྟན་པས་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་བྱས་པའི་འཆིང་བ་ཐམས་ཅད་ཟློག་པར་བྱེད་དོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱིས་བྱས་པའི་འཆིང་བ་ཐམས་ཅད་ལོག་པ་དག་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པ་དེ་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གི་ཉེ་བར་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱལ་བའི་མཛད་པ་ནི་ཅིག་ཅར་ཐམས་ཅད་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང་། གདུལ་བྱ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མ་ཚང་བ་མེད་ཅིང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་གནས་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟ་བུའི་སྙིང་པོས་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་ཡེ་ནས་ཁྱབ་པར་ཡང་། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། རྫོགས་སངས་སྐུ་ནི་འཕྲོ་ཕྱིར་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེར་མེད་ཕྱིར་དང་། །རིགས་ཡོད་ཕྱིར་ན་ལུས་ཅན་ཀུན། །རྟག་ཏུ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་ཅན། །ཞེས་པ་དང་། དེའི་འགྲེལ་པར། མདོར་བསྡུ་ན་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ་འདི་ལྟར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འཕྲོ་བའི་དོན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་པའི་དོན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ཡོད་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །ཞེས་སོ། །སྙིང་པོ་དེ་ཉིད་བདེན་ཞིང་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞི་ཡི་ངོ་བོར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡང་། སྔ་མ་ལས། གཙང་བདག་བདེ་དང་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །ཡོན་ཏན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་འབྲས། །ཞེས་དང་། དེའི་
མདོ་སྦྱར་དུ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་བཞི་རྣམ་པར་བཞག་སྟེ་འདི་ལྟར། རྟག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བདེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བདག་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། གཙང་བའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཞེས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པ། བདེ་བར་འདུ་ཤེས་པ། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས། གཙང་མར་འདུ་ཤེས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྲས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ལགས་སོ། །ཞེས་སོ། །ཡང་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང་། ཕྱི་མའི་མཐར་གནས་པ་དང་། གཉིས་སུ་མི་རྟོག་པ་དང་། འཇིག་པ་མེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འཆི་བ་མེད་པ་དང་། འཆི་འཕོ་བ་མེད་པ་དང་། ན་བ་མེད་པ་དང་། རྒས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྟག་པ་དང་བརྟན་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། གཡུང་དྲུང་གི་ཆོས་སུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང་། རྟག་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུད་བླ་མ་ལས། གཞན་འགྱུར་མིན་བདག་མི་ཟད་ཆོས་ལྡན་ཕྱིར། །འགྲོ་སྐྱབས་ཕྱི་མའི་མཐའ་མེད་མུར་ཐུག་ཕྱིར། །དེ་ནི་རྟག་དང་བརྟན་ཕྱིར་དང་། །ཞི་བའི་ཕྱིར་དང་གཡུང་དྲུང་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི། །ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མེད་རྟག་པའི་ཕྱིར། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་གྱུར་པ་ཡིས། །འཆི་འཕོས་བརྟན་ཕྱིར་དེ་མི་འཆི། །བག་ཆགས་ཕྲ་མོའི་ནད་རྣམས་ཀྱིས། །གནོད་མེད་ཞི་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །ཟག་མེད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཀྱིས། །
གཡུང་དྲུང་ཕྱིར་ན་རྒ་བ་མེད། །ཅེས་སོགས་ཀྱིས་མདོར་ན་འགྱུར་བ་མེད་པར་བསྟན་པ་སྟེ། ཉེས་པ་གློ་བུར་དང་ལྡན་དང་། །ཡོན་ཏན་རང་བཞིན་ཉིད་ལྡན་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་སྔར་བཞིན་ཕྱིས་དེ་བཞིན། །འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས། འདི་ལ་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དབྱེར་མེད་ལྡན་པས་དེ་བཞིན་ཆོས་སྐུ་དམ་པ། ཡེ་ནས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རིགས་འཇིགས་མེད་ཐོབ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདུས་མ་བྱས། འཕོ་འགྱུར་མེད་པ། རྫུན་པ་དང་བསླུ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང་། གདོད་མ་ནས་ཉེ་བར་ཞི་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ངོ་བོ་ལ་ལྟོས་ནས་བཞིར་བཤད་དེ། དེ་ཉིད་ལས། མདོར་ན་ཟག་མེད་དབྱིངས་ལ་ནི། །དོན་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བཞིས། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་ཡི། །རྣམ་གྲངས་བཞིར་ནི་རིག་པར་བྱ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་དབྱེར་མེད་པ་དང་། །དེ་བཞིན་དེ་རིགས་ཐོབ་པ་དང་། །རྫུན་མེད་བསླུ་མེད་ཆོས་ཉིད་དང་། །གདོད་ནས་རང་བཞིན་ཞི་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོ། །དྲི་མ་མ་དག་པ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང་། ཅུང་ཟད་དག་པ་ཉན་རང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁམས་དང་། ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་གནས་སྐབས་ལ་ལྟོས་ནས་གསུམ་དུའང་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། མ་དག་མ་དག་དག་པ་དང་། །ཤིན་དུ་རྣམ་དག་གོ་རིམ་བཞིན། །སེམས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
རྣམ་དག་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་དཔེ།
དཔེ་ལ་ཡང་དག་གསུམ་སྟེ་རྣམ་དག་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་དཔེ། ཁྱབ་ཅིང་འགྱུར་བ་མེད་པའི་དཔེ། རྣམ་གྲངས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བའི་དཔེའོ། །དང་པོ། གཞིའི་སྐུ་གསུམ་ཡེ་ནས་རང་ལ་གྲུབ་པ་ནམ་མཁའ་དང་ནོར་བུ་དང་། ཆུ་དག་པ་ལྟར། སྟོང་པ་དང་། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་འཆར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། རིན་ཆེན་ནམ་མཁའ་ཆུ་དག་བཞིན། །རྟག་ཏུ་རང་བཞིན་ཉོན་མོངས་མེད། །ཆོས་མོས་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་དང་། །ཏིང་འཛིན་སྙིང་རྗེ་ལས་བྱུང་བ། །མཐུ་དང་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་དང་། །བརླན་པའི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཕྱིར། །འདི་དག་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་མཁའ། །ཆུ་ཡི་ཡོན་ཏན་ཆོས་མཐུན་ཉིད། །ཅེས་སོ། །
ཁྱབ་ཅིང་འགྱུར་བ་མེད་པའི་དཔེ།
གཉིས་པ་ནི། རང་ངོ་གཞན་གྱི་དཔེ་ལས་འདས་པ། རང་གི་མཚོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཟབ་ཅིང་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་སྦྲང་རྩིའི་གཟུགས་ལས་རོ་དང་ཀུན་གྱི་སྙིང་པོར་ཁྱབ་པ་སྣོད་ནང་གི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་དང་། ངོ་བོ་མི་འགྱུར་བ་གསེར་གྱི་རིགས་ཀྱི་དཔེ་བཞིས་མཚོན་པ་ནི། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། འཇིག་རྟེན་འདས་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ན། །འདི་ལ་དཔེ་ནི་མ་དམིགས་པས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དང་ཁམས། །འདྲ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཕྲ་མོ་ཟབ་མོའི་ཚུལ་བསྟན་ནི། །སྦྲང་རྩིའི་རོ་གཅིག་པ་བཞིན་ཏེ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཚུལ་བསྟན་ནི། །སྣ་ཚོགས་སྦུབས་སྙིང་བཞིན་ཤེས་བྱ། །རང་བཞིན་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང་། །དགེ་དང་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་གསེར་གྱི་ནི། །གཟུགས་དང་མཚུངས་
པར་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་དང་། དེའི་འགྲེལ་པ་ལས། གང་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས། ཕྱི་རོལ་ཏུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ནི་འགའ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ན་མེད་དེ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ལས་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་དག་རྟག་ཏུ་ཀུན་སོང་འདོད། །དེ་བཞིན་འདིར་ནི་དེ་ཡང་རྟག་ཏུ་ཀུན་སོང་འདོད། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་གཟུགས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་སོང་། །དེ་བཞིན་འདིར་ཡང་སེམས་ཅན་ཀུན་སོང་འདོད། །ཅེས་སོ། །
རྣམ་གྲངས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བའི་དཔེ།
གསུམ་པ་ལ། མདོར་བསྟན། རྒྱས་བཤད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། སངས་རྒྱས་པད་ནང་སྦྲང་རྩི་སྦྲང་མ་ལས། །སྦུན་ལ་སྙིང་པོ་མི་གཙང་ནང་ན་གསེར། །ས་ལ་གཏེར་དང་སྨྱུག་སོགས་འབྲས་ཆུ་དང་། །གོས་ཧྲུལ་ནང་ན་རྒྱལ་བའི་སྐུ་དང་ནི། །བུད་མེད་ངན་མའི་ལྟོ་ན་མི་བདག་དང་། །ས་ནང་རིན་ཆེན་གཟུགས་ཡོད་ཇི་ལྟ་བར། །བློ་བུར་ཉོན་མོངས་དྲི་མས་བསྒྲིབས་པ་ཡི། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་ཁམས་འདི་གནས། །ཞེས་སོ། །རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་དགུ་ལས། དཔེ་དང་པོ་ནི། ཇི་ལྟར་མདོག་ངན་པདྨའི་ཁོང་གནས་པ། །མཚན་སྟོང་གི་འབར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི། །དྲི་མེད་ལྷ་ཡི་མིག་ལྡན་མིས་མཐོང་ན། །ཆུ་སྐྱེས་འདབ་མའི་སྦུབས་ནས་འབྱིན་བྱེད་པ། །དེ་བཞིན་བདེ་གཤེགས་མནར་མེད་གནས་རྣམས་ལའང་། །སངས་རྒྱས་སྤྱན་གྱིས་རང་ཆོས་ཉིད་གཟིགས་ཏེ། །སྒྲིབ་མེད་ཕྱི་མའི་མུར་གནས་ཐུགས་རྗེ་ཡིས། །བདག་ཅག་སྒྲིབ་པ་ལས་ནི་གྲོལ་བར་མཛོད། །ཅེས་སོ། །
དཔེ་གཉིས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་སྲོག་ཆགས་ཚོགས་བསྐོར་སྦྲང་རྩི་ནི། །སྐྱེས་བུ་མཁས་པ་དེ་དོན་གཉེར་བ་ཡིས། །མཐོང་ནས་ཐབས་ཀྱི་དེ་དང་སྲོག་ཆགས་ཚོགས། །ཀུན་ནས་བྲལ་བར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཞིན། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོས་ཀུན་མཁྱེན་སྤྱན་གྱིས་ནི། །རིགས་ཁམས་སྦྲང་རྩི་དང་འདྲ་འདི་གཟིགས་ནས། །དེ་ཡི་སྒྲིབ་པ་སྦྲང་མ་དང་འདྲ་བ། །གཏན་ནས་རབ་ཏུ་སྤངས་པར་མཛད་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དཔེ་གསུམ་པ་ནི། ཇི་ལྟར་སྦུན་ལྡན་འབྲུ་ཡི་སྙིང་པོ་ནི། །མི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་མི་འགྱུར་བ། །ཟས་སོགས་དོན་དུ་གཉེར་བ་གང་ཡིན་པ། །དེ་དག་གིས་ནི་སྦུན་ནས་དེ་འབྱིན་ལྟར། །དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་ལ་ཡོད་ཉོན་མོངས་ཀྱི། །དྲི་མ་དང་འདྲེས་རྒྱལ་བའང་ཇི་སྲིད་དུ། །ཉོན་མོངས་དྲི་མ་འདྲེས་ལས་མ་གྲོལ་བ། །དེ་སྲིད་རྒྱལ་མཛད་སྲིད་གསུམ་དུ་མི་བྱེད། །ཅེས་སོ། །དཔེ་བཞི་པ་ནི། ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་རྒྱུ་ཚེ་མི་ཡི་གསེར། །ལྗན་ལྗིན་རུལ་བའི་ནང་དུ་ལྷུང་གྱུར་པ། །མི་འཇིག་ཆོས་ཅན་དེ་ནི་དེར་དེ་བཞིན། །ལོ་བརྒྱ་མང་པོ་དག་ཏུ་གནས་པ་སྟེ། །ལྷ་མིག་རྣམ་དག་དང་ལྡན་ལྷ་ཡིས་དེར། །མཐོང་ནས་མི་ལ་འདི་ན་ཡོད་པའི་གསེར། །རིན་ཆེན་མཆོག་འདི་སྦྱོངས་ལ་རིན་ཆེན་གྱིས། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གྱིས་ཞེས་སྨྲ་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཐུབ་པས་མི་གཙང་དང་འདྲ་བའི། །ཉོན་མོངས་སུ་བྱིང་སེམས་ཅན་ཡོན་ཏན་ནི། །གཟིགས་ནས་ཉོན་མོངས་འདམ་དེ་དག་བྱའི་ཕྱིར། །སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ལ་དམ་ཆོས་ཆར་ཆེན་འབེབས། །ཞེས་སོ། །དཔེ་ལྔ་པ་ནི། ཇི་ལྟར་མི་དབུལ་ཁྱིམ་ནང་ས་འོག་ན། །མི་ཟད་པ་ཡི་གཏེར་ནི་
ཡོད་གྱུར་ལ། །མི་དེས་དེ་མ་ཤེས་ཏེ་གཏེར་དེས་ཀྱང་། །དེ་ལ་ང་འདིར་ཡོད་ཅེས་མི་སྨྲ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཡིད་ཀྱི་ནང་ཆུད་རིན་ཆེན་གཏེར། །དྲི་མེད་བཞག་དང་བསལ་མེད་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་། །མ་རྟོགས་པས་ན་དབུལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི། །རྣམ་མང་རྒྱུན་དུ་སྐྱེ་དགུ་འདི་ཡིས་མྱོང་། །ཞེས་སོ། །དཔེ་དྲུག་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ཨ་འབྲས་ལ་སོགས་ཤིང་འབྲས་ལ། །ཡོད་པའི་ས་བོན་མྱུ་གུ་འཇིག་མེད་ཆོས། །ས་རྨོས་ཆུ་སོགས་ལྡན་པའི་ལྗོན་ཤིང་གི །རྒྱལ་པོའི་དངོས་པོར་རིམ་གྱིས་འགྲུབ་པ་ལྟར། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མ་རིག་སོགས་འབྲས་ཀྱི། །པགས་སྦུན་ནང་ཚུད་ཆོས་ཁམས་དགེ་བ་ཡང་། །དེ་བཞིན་དགེ་བ་དེ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས། །རིམ་གྱིས་ཐུབ་པའི་རྒྱལ་པོའི་དངོས་པོར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དཔེ་བདུན་པ་ནི། ཇི་ལྟར་རིན་ཆེན་ལས་བྱས་རྒྱལ་བའི་གཟུགས། །གོས་ཧྲུལ་དྲི་ངན་གྱིས་ནི་གཏུམས་གྱུར་པ། །ལམ་གནས་ལྷ་ཡིས་མཐོང་ནས་གྲོལ་བྱའི་ཕྱིར། །ལམ་ནས་དོན་ནི་དེ་ལ་སྨྲས་པ་ལྟར། །དེ་ནི་ཐོག་མེད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །ཉོན་མོངས་ཀྱིས་གཏུམས་བདེ་གཤེགས་དངོས་པོ་ཉིད། །དུད་འགྲོ་ལ་ཡང་གཟིགས་ནས་དེ་བཞིན་དེ། །ཐར་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཐབས་དོན་མཛད། །ཅེས་སོ། །དཔེ་བརྒྱད་པ་ནི། ཇི་ལྟར་མི་མོ་གཟུགས་ངན་མགོན་མེད་འགའ། །མགོན་མེད་འདུག་གནས་སུ་ནི་འདུག་འགྱུར་ལ། །མངལ་གྱིས་རྒྱལ་པོའི་དཔལ་ནི་འཛིན་བྱེད་པ། །རང་ལྟོ་ན་ཡོད་མི་བདག་མི་ཤེས་ལྟར། །སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་མགོན་མེད་ཁྱིམ་བཞིན་ཏེ། །མ་དག་སེམས་ཅན་མངལ་ལྡན་བུད་མེད་བཞིན། །དེ་ལ་གང་ཞིག་ཡོད་
པས་མགོན་བཅས་པ། །དྲི་མེད་ཁམས་ནི་དེ་ཡི་མངལ་གནས་བཞིན། །ཞེས་སོ། །དཔེ་དགུ་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ནང་གི་གསེར་ཞུན་གཟུགས་རྒྱས་པ། །ཞི་བ་ཕྱི་རོལ་ས་ཡི་རང་བཞིན་ཅན། །མཐོང་ནས་དེ་ཤེས་པ་དག་ནང་གི་གསེར། །སྦྱོང་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་སྒྲིབ་པ་སེལ་བྱེད་ལྟར། །རང་བཞིན་འོད་གསལ་དྲི་མ་རྣམས་ཀྱང་ནི། །གློ་བུར་པར་ནི་རྣམ་པར་གཟིགས་གྱུར་པ། །རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ལྟ་བུའི་འགྲོ་བ་རྣམས། །སྒྲིབ་པ་དག་ལས་སྦྱོང་མཛད་བྱང་ཆུབ་མཆོག །ཅེས་སོ། །
རྣམ་གྲངས་ངེས་པའི་ཆོས་གཞན་བསམ་པ།
རྣམ་གྲངས་ངེས་པའི་ཆོས་གཞན་བསམ་པ་ལ། 1. རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན། 2 . དེ་ཡོད་པའི་རྟགས། 3. སྟོང་ཚུལ། 4. ཚུལ་གཞན་དྲང་དོན་དུ་བསྟན་པ། 5. འདི་ཉིད་ངེས་དོན་དུ་གསུངས་ཚུལ་ཕན་ཡོན་དང་བཅས་ལྔས་རིག་པར་བྱ་བ་ལ། 1. ཁམས་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་འདི་ཡི་རང་བཞིན་ནི། ཡེ་ནས་འོད་གསལ་བ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་སུ་གྱུར་པ་སྟེ། རྒྱུད་བླ་མའི་འགྲེལ་པར། ཐོག་མ་མེད་དུས་ཅན་གྱི་ཁམས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཡོད་པས་ན་འགྲོ་ཀུན་དང་། །མྱ་ངན་འདས་པའང་ཐོབ་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སྔོན་གྱི་མཐའ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཞིང་། རབ་ཏུ་བཞག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་གང་ལགས་པ་འདི་
ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོའོ། །ཞེས་གསུངས། ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་སླད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ནི། འབྲེལ་བ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་པ། བྲལ་མི་ཤེས་པ། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གནས་དང་གཞི་དང་རྟེན་ལགས་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ནི་མ་འབྲེལ་བ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་བྲལ་ཤེས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་གནས་དང་གཞི་དང་རྟེན་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེ་ཡོད་ན་ནི་འགྲོ་ཀུན་དང་། །ཞེས་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་མཆིས་ན། དེ་ལ་འཁོར་བ་ཞེས་ཚིག་གིས་བཏགས་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་སོ། །མྱ་ངན་འདས་པའང་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་མ་མཆིས་ན། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཡིད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལའང་འདོད་པ་དང་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་སྨོན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལྟར་རྒྱ་ཆེ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་དབྱེར་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་པའི་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ། ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་མཚན་མར་བྱས་ནས་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རིགས་ཀྱི་བུ། འདི་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་
ཉིད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །2. རིགས་དེ་སེམས་ཅན་ལ་ཡོད་པའི་རྟགས་སུ། བདེ་བ་འདོད་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པའི་བློ་ཡོད་པས་ཤེས་ལ། རིགས་དེ་སད་པའི་རྟག་ཏུ་འཁོར་བ་ལས་སྐྱོ་ཞིང་ཐར་པ་ལ་སྨོན་པའི་བློ་ཡོད་པས་མཚོན་ཏེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཁམས་མེད་ན། །སྡུག་ལའང་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་། །མྱ་ངན་འདས་ལ་འདོད་པ་དང་། །དོན་གཉེར་སྨོན་པའང་མེད་པར་འགྱུར། །སྲིད་དང་མྱ་ངན་འདས་དེ་ཡི། །སྡུག་བདེའི་སྐྱོན་ཡོན་མཐོང་བ་འདི། །རིགས་ཡོད་ལས་ཡིན་གང་ཕྱིར་ཏེ། །རིགས་མེད་དག་ལ་མེད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོ། 3. རིགས་དེའི་སྟོང་ཚུལ་ནི། དབྱེར་ཡོད་ཅིང་བྲལ་ཤེས་པ་དྲི་མའི་ཆོས་གློ་བུར་གྱིས་བསྒྲིབས་པས། རང་ངོ་ལ་གོས་པ་མེད་པས་སྟོང་པ་དག་དུས་དག་ནས་སྟོང་ལ། བློས་བསམ་པས་དེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་དབྱེར་མེད་ཅིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྟོང་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་པའི་རང་བཞིན་རྟག་ཏུ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུའང་། འདི་ལ་བསལ་བར་བྱ་བ་དང་། །གཞག་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་བལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ། །རྣམ་དབྱེར་བཅས་པའི་མཚན་ཉིད་
ཅན། །གློ་བུར་དག་གིས་ཁམས་སྟོང་གི །རྣམ་དབྱེར་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །བླ་མེད་ཆོས་ཀྱིས་སྟོང་མ་ཡིན། །འདིས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁམས་འདི་ལས། བསལ་བར་བྱ་བ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འགའ་ཡང་མེད་ལ། གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ནི་འདི་ཡི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གཞག་པར་བྱ་བའང་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི་འདི་ཡི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ནི། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡོད་པ། བྲལ་ཤེས་པ། ཉོན་མོངས་པའི་སྦུབས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་སྟོང་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་པ། བྲལ་མི་ཤེས་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་ལས་འདས་པ་ནི་མི་སྟོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་ཞིག་གང་ན་མེད་པ་དེ་ནི་དེས་སྟོང་ངོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ལ། གང་ཞིག་དེར་ལྷག་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་དེ་ལ་རྟག་པར་ཡོད་དོ། །ཞེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་སོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་། བསྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ཉིད་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །4. ཚུལ་གཞན་དྲང་བའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་ནི། བཀའ་བར་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི། ཕྱི་རོལ་པ་གང་ཟག་གི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ལས་དང་པོ་པ་སེམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་གཉེན་པོ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམས་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་དྲང་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་གསུངས་ཏེ། དགོངས་གཞི་སེམས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པའོ། །དགོས་པ་སོ་སོའི་འཛིན་པ་བྲལ་བར་བྱེད། དངོས་ལ་གནོད་བྱེད་ནི། རྣམ་དབྱེར་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །བླ་མེད་ཆོས་ཀྱིས་སྟོང་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་དང་། རྒྱུད་བླ་མའི་འགྲེལ་པར། དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད། སེམས་རྣམ་པར་ཡེངས་པ་ནི། ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འམ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ལས་མཉམ་པ་དག་ལ་བརྗོད་དེ། ཞེས་པ་དང་། དགོངས་པ་ངེས་འགྲེལ་གྱི་མདོ་ལས། ངས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་ལ་དགོངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་ལས། ངས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཅན། འདུ་ཤེས་ཀྱི་འཛིན་པས་བཅིངས་པ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་གསུངས་ཀྱི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་གནད་དོ།
གནས་ལུགས་རང་བཞིན་གྱིས་དག་ཅིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མ་ཤེས་ན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའི་གཉེན་པོར་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། མི་གཙང་བར་བསྒོམས་ཀྱང་ལམ་དེས་གྲོལ་བར་མི་ནུས་ཏེ་རྣལ་དོན་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས། དགེ་སློང་དག་དཔེར་ན་སོས་ཀའི་དུས་ལ་བབས་པ་ན། སྐྱེ་བོ་དག་ཁྲུས་རས་བཅིངས་ཏེ། རང་རང་གི་རྒྱན་དང་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་དག་གིས་ཆུ་ལ་རྩེའོ། །དེ་ནས། དེར་གཅིག་གིས་རིགས་དང་ལྡན་པའི་ནོར་བུ་བཻ་ཌཱུརྱ་ཆུའི་ནང་དུ་བཞག་པ་དང་། དེ་ནས་བཻ་ཌཱུརྱ་དེའི་དོན་དུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱན་བཞག་ནས་ཆུ་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་ན་ཡོད་པའི་གསེག་མའམ་གྱོ་མོ་དེ་དག་ལ་ནོར་བུ་དང་མཉམ་པར་བཟུང་སྟེ། བདག་གིས་ནོར་བུ་རྙེད་དོ་སྙམ་ནས་ཕྱུང་ངོ་། །ཕྱུང་ནས་ཀྱང་རྫིང་བུའི་འགྲམ་དུ་བལྟས་པ་ན་འདི་ནི་ནོར་བུའོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་རབ་ཏུ་འཇུག་གོ །རྫིང་བུའི་ཆུ་དེ་ཡང་ནོར་བུའི་མཐུས་ནོར་བུ་འོད་དང་འདྲ་བར་སྣང་ངོ་། །དེ་དག་དེ་ལྟར་སྣང་བའི་ཆུ་དེ་མཐོང་ནས། ཨེ་མ་འོ་ནོར་བུའོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་རབ་ཏུ་ཞུགས་སོ། །དེ་ནས་དེ་ལ་ཐབས་མཁས་ཤིང་ཡིད་གཞུངས་པ་གཅིག་གིས་ནོར་བུ་དེ་ཡང་དག་པར་རྙེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་དག་དེ་བཞིན་དུ་ནོར་བུ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མི་ཤེས་པ་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང་། ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མི་སྡུག་པའོ། །ཞེས་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྒོམ་ཞིང་བསྒོམ་པའི་བྱ་བ་ལན་མང་དུ་བྱས་ཤིང་། མང་དུ་
བྱས་པ་ལ་བློ་ཉེ་བར་བཞག་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དོན་མེད་དོ། །དགེ་སློང་དག་དེའི་ཕྱིར་རྫིང་གི་གསེག་མ་དང་གྱོ་མོའི་རྣམ་པར་གནས་པ་སོ་སོར་ཕྱེ་བས་ནོར་བུ་ལེན་པ་ལྟར། དོན་མི་འགྱུར་བར་ཁྱེད་ཅག་ཐབས་ལ་མཁས་པར་གྱིས་ཤིག །ཅེས་གསུངས་སོ། །དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་མི་ཤེས་པར་གང་ཡང་མེད་པའི་སྟོང་པར་འདོད་པ་ནི། ཆད་པར་ལྷུང་བས་ཕྱི་རོལ་པ་དང་དོན་ལ་མཚུངས་པས་སྨད་དེ། དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས། འོད་སྲུང་གང་དག་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་རི་རབ་ཙམ་ལ་གནས་པ་བླའི། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །རྩ་ཤེར་ལས་ཀྱང་། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ལྟ་ཉེས་ན། །ཤེས་རབ་ཆུང་རྣམས་ཕུང་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་སྦྲུལ་ལ་བཟུང་ཉེས་དང་། །རིགས་སྔགས་བསྒྲུབ་པ་ལོག་པ་བཞིན། །ཞེས་སོ། །5. འདི་ཉིད་ངེས་དོན་དུ་གསུངས་ཚུལ་ཕན་ཡོན་དང་བཅས་པ་ནི། བཀའ་བར་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་བསྟན་པ་ལས་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཐ་མར་གདོད་མ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་འོད་གསལ་བའི་ངེས་པའི་དོན་དུ་གསུངས་པས། གདུལ་བྱ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་ཏེ། སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་རླབས་ཆེར་བསྐྱེད་དེ་བརྩོན་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་མཐོང་བས་གུས་ཤིང་རང་ལ་རློམ་སེམས་མེད་པ་དང་། གནས་ལུགས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པས་ཤེས་རབ་རྒྱ་ཆེར་འཕེལ་ཞིང་ལོག་པར་ལྟ་བ་མེད་པ་དང་། བདག་དང་སེམས་ཅན་མཚུངས་པར་མཐོང་བས་
བྱམས་པ་སྐྱེ་བ་དང་། སྒྲོ་སྐུར་ཞི་བའི་བདེན་པ་མཐོང་བ་ལ་འཇུག་པས་སྟོང་པར་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་མཐའ་དང་བྲལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་མྱུར་དུ་ཐོབ་པ་ཉིད་དུ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། སྤྲིན་དང་རྨི་ལམ་སྒྱུ་བཞིན་དེ་དང་དེར། །ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་རྣམ་ཀུན་སྟོང་པ་ཞེས། །གསུངས་ནས་ཡང་འདིར་རྒྱལ་རྣམས་སེམས་ཅན་ལ། །སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་ཡོད་ཅེས་ཅི་སྟེ་གསུངས། །སེམས་ཞུམ་སེམས་ཅན་དམན་ལ་བརྙས་པ་དང་། །ཡང་དག་མི་འཛིན་ཡང་དག་ཆོས་ལ་བསྐུར། །བདག་ཅག་ལྷག་པའི་སྐྱོན་ལྔ་གང་དག་ལ། །ཡོད་པ་དེ་དག་དེ་སྤང་དོན་དུ་གསུངས། །ཞེས་པ་དང་། འདི་ལྟར་དེ་ནི་ཐོས་པ་ལས། །སྤྲོ་དང་སྟོན་པ་བཞིན་གུས་དང་། །ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་བྱམས་ཆེན་བསྐྱེད། །ཆོས་ལྔ་སྐྱེ་ཕྱིར་དེ་ལ་ནི། །ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད་མཚུངས་ལྟ། །སྐྱོན་མེད་ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་དང་། །བདག་དང་སེམས་ཅན་མཚུངས་བྱམས་ལས། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་མྱུར་དུ་ཐོབ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །གནས་འདི་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་པ། དབང་པོ་སྦྱངས་པ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དམ་པས་ཟིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དད་པས་དོན་སྤྱིའི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཕལ་དང་ཉན་རང་གི་རིགས་ཅན་དང་། སྟོང་པ་མཐར་འཛིན་དུ་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། རང་བྱུང་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་དེ། །དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་བྱ་ཡིན། །ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འོད་འབར་བ། །མིག་མེད་པས་ནི་མཐོང་བ་མེད། །ཅེས་པ་དང་། དེའི་འགྲེལ་པར། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་འདི་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བར་ལྟུང་བ་རྣམས་དང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་རྣམས་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ལགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ།། །།