རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་གྱི་རིམ་པ་བཤད་པ།
ཀ་དག་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཁོར་འདས་འཁྲུལ་གྲོལ་གྱི་ཚུལ་སྤྱིར་བཤད་པ།
སྤྱི་དོན་དང་པོ་ལའང་། 1 གཞི་ཀ་དག་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཁོར་འདས་འཁྲུལ་གྲོལ་གྱི་ཚུལ་སྤྱིར་བཤད་པ་དང་། 2 ལམ་ཁྲེགས་ཆོད་ཐོད་རྒལ་གཉིས་ཀྱི་མན་ངག་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་དང་། 3 འབྲས་བུ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཐོབ་ཚུལ་བཤད་པ་སྟེ་གསུམ་ལས།
གཞི་བདུན་གྱི་རང་བཞིན་སྤྱིར་བཤད་པ།
[1] དང་པོ་ལ་གཞི་བདུན་གྱི་རང་བཞིན་སྤྱིར་བཤད་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་གཞི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །༡ དང་པོ་ནི། སྤྱིར་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ལུགས་ཀྱི་གཞིའི་འདོད་ལུགས་ནི་བདུན་ཏེ། དེ་ཡང་གཞི་ཀ་དག་ཏུ་འདོད་པ། ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འདོད་པ། མ་ངེས་པར་འདོད་པ། ངེས་པར་འདོད་པ། ཅིར་ཡང་བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པར་འདོད་པ། ཅིར་ཡང་ཁས་བླང་དུ་བཏུབ་པར་འདོད་པ། སྣ་ཚོགས་སུ་འདོད་པ་དང་བདུན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་ངོ་བོ་ཀ་དག་གི་ཕྱོགས་རེ་ལ་བཏགས་ནས་སོ་སོར་ཁས་བླངས་ཏེ། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་འདི་ལ་གང་ཡང་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཁས་ལེན་མེད་ཅིང་། སྤྲོས་བྲལ་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོའི་ཆ་ནས་གཞི་ཀ་དག་ཏུ་འདོད། རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་ཡོན་ཏན་རང་ཆས་སུ་ཡེ་ནས་གནས་པ་ཉི་མ་དང་ཟེར་གྱི་ཚུལ་དུ་ལྡན་ཞིང་དྲི་མ་མེད་པར་འདོད་པ་ལྷུན་གྲུབ་བོ། །རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་འདི་ཡིན་གཅིག་ཏུ་མ་གྲུབ་པས་ཕྱོགས་ཡན་སྤྲོས་མེད་ཆེན་པོར་འདོད་པ་མ་ངེས་པ། རིག་པའི་ངོ་བོ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར་འདོད་པ་ངེས་པ་ཅན་ནོ། །རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་
ཅིར་ཡང་འཆར་བར་འདོད་པས་ཅིར་ཡང་བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པར་འདོད་པ། རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བར་འདོད་པས་ཅིར་ཡང་ཁས་བླང་དུ་བཏུབ་པར་འདོད་པ། རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་སྣང་ཚུལ་གོ་མ་འགགས་པར་སྣང་བར་འདོད་པས་སྣ་ཚོགས་ཁྲ་བོར་འདོད་པའོ། །འདི་དག་ཀྱང་རིག་པ་གཅིག་ལ་སོ་སོའི་འཐད་གཞུང་ཕྱོགས་རེ་མཐོང་བས་བཞག་པ་ཡིན་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། བབས་ལས་གྲུབ་པའི་གནས་ལུགས་ནི། །གནས་ལུགས་བདུན་གྱིས་ཚུལ་ལས་ཀྱང་། །སྣ་ཚོགས་ངོས་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ལ། །འགྱུར་ཚད་ཆ་ནས་ངེས་མེད་དོ། །མི་འགྱུར་བ་ལས་ངེས་པ་ཅན། །སྣང་བའི་རྩལ་ནི་ཅིར་ཡང་བསྒྱུར། །ཐམས་ཅད་འབྱུང་ཕྱིར་ཁས་ལེན་བཅས། །འཁྲུལ་པ་དག་ཕྱིར་ཀ་དག་ལ། །སྣང་ཚུལ་མཐའ་དག་ཁྲ་བོར་འདོད། །ཅེས་དང་། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ཐོག་མ་བབས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་གཞི། །ཡོད་ནི་གཅིག་ལས་མེད་པ་ལ། །འཁྲུལ་པར་སྣང་བའི་ཕྱོགས་དག་ནས། །རྟོགས༷་པ༷་རྣམ༷ས་ཀྱིས༷་{རྟོག༵་ཚོ༵གས་ད༵ག་ནི༵་}གཏན་ཕབ་ན། །རིམ་པ་བདུན་གྱིས་ཚུལ་དུ་སྣང་། །རིམ་པ་བདུན་གྱིས་སྣང་བ་ཡང་། །ངོ་བོ་གཅིག་གི་སྣང་ཚུལ་ལས། །གཅིག་མ་ཤེས་པས་དེ་ལྟར་སྣང་། །འོན་ཀྱང་དེ་དོན་འདི་ལྟ་སྟེ། །ལྷུན་གྲུབ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ལ། །སྣ་ཚོགས་འདུས་པའི་སྙིང་པོར་སྣང་། །ངེས་པ་མེད་པར་གནས་པ་ལ། །འགྱུ་བྱེད་ཡིད་བཅས་རྣམ་པར་སྣང་། །ངེས་པར་རང་ངོར་གནས་པ་ལ། །དྲན་བྱེད་འཕོ་བ་མེད་པར་སྣང་། །བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པར་གནས་པ་ལ། །འབད་དེ་བློ་ཡི་རྣམ་པར་སྣང་། །ཅི་ཡི་ངོ་བོར་གནས་པ་ལ། །གང་སྣང་རང་གི་ངོ་བོར་སྣང་། །ཁྲ་བོ་དག་ཏུ་གནས་པ་ལ། །སྣ་ཚོགས་སོ་སོའི་ཚུལ་དུ་སྣང་། །ཀ་ནས་དག་པར་གནས་
པ་ལ། །དྲི་མ་ཡེ་ནས་མེད་པར་སྣང་། །འདི་ཀུན་བློ་ཡི་རིམ་པ་ལས། །རང་ངོ་ཀ་ནས་དག་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་གཞིའི་འདོད་པ་བདུན་པོ་ནི་ལོང་བ་བདུན་གྱིས་གླང་པོ་ཆེའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པ་ལྟར་འདོད་པ་ཕྱོགས་རེ་བ་ལས་གཞིའི་གནད་ལ་རེག་པ་མེད་དེ། དེ་ཡང་གཞི་དང་པོ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་གནས་ལུགས་ནི། རྒྱ་གར་ཡང་མ་ཆད་ཕྱོགས་གང་དུའང་མ་ལྷུང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་གནས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས། དེ་ལྟར་ན་དང་པོ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ན་འཁོར་བ་རྟག་ཏུ་འཁོར་བས་གྲོལ་བར་མི་རིགས་ཏེ་ལྷུན་གྲུབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའང་རང་ངོ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཐལ་ཏེ། དང་པོ་ནས་མྱང་འདས་སུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་ལྷུན་གྲུབ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའང་མི་རིགས་ཏེ། ལྷུན་གྲུབ་ཡིན་ན་མི་འགྱུར་བས་འཁོར་འདས་འབྱུང་བར་མི་རིགས་སོ། །ཡང་ན་སུ་ཡང་འབད་མེད་དུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ་རྒྱུ་འབྲས་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་འབྲས་དུས་མཉམ་པར་ཐལ་ལ། འདོད་ན་རྒྱུ་འཁོར་བ་ཡིན་དུས། འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པས་གསལ་ལ། དེ་གཉིས་གཅིག་ན་འཁོར་བ་མྱང་འདས་སུ་ཐལ་ལ། མྱང་འདས་འཁོར་བར་ཐལ་ཏེ་དེ་གཉིས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ན་ཐ་དད་པས་མི་རུང་ལ། དག་མ་དག་འདུག་པས་གསལ་ལོ། །དེ་དག་གཞན་ཡང་སྐྱོན་དུ་མ་གནས་ཏེ། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ལྷུན་གྲུབ་སྣ་ཚོགས་གཞི་དེ་ཡང་། །ཡང་
དག་གཞི་ཉིད་མ་ལགས་ཏེ། །གལ་ཏེ་ཡིན་ན་འདི་ལྟར་འགྱུར། །འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་འབད་པས་ནི། །གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། །མ་རིག་ཉིད་ཀྱིས་སྦགས་པའི་ཕྱིར། །རིག་པ་ཡོད་པས་གྲོལ་གསུངས་ན། །འབྲས་བུའང་གྲོལ་ཉིད་མི་འགྱུར་རམ། །དཔེར་ན་སོལ་བ་ནག་པོ་ལ། །བྱི་དོར་གང་གིས་དཀར་པོ་ཡིས། །མདོག་ཏུ་འགྱུར་བར་མི་ནུས་བཞིན། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པས། །ཡང་ན་ལྷུན་གྲུབ་མ་ལགས་སོ། །དེ་བཞིན་རྒྱུ་དང་འབྲས་གཅིག་ན། །འབད་པ་རྣམས་ལ་དགོས་མེད་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་ལྷུན་གྲུབ་ཅེས་པའི་གཞི། །དོན་དེ་བཏུབ་པ་ལགས་མ་ལགས། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོས་བདག་ལ་གསུངས། །སྟོན་པས་གསུངས་པ་སེམས་དཔའ་ཆེ། །ཅི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་གོ་བ་བཞིན། །འདི་ཉིད་ཤེས་བྱའི་ཆོས་ཅ༷ན་{ཙམ༷་}ལས། །ཡང་དག་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གཞི་གཉིས་པ་མ་ངེས་པ་ནི།ངོ་བོ་གང་ཡང་མ་ཡིན་པས་རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས། བློས་གང་ལྟར་བཏགས་པ་ཙམ་དེར་སྣང་བ་སྟེ། སེམས་སྡེ་ལས། ངེས་མེད་མིང་གི་སྣ་ཚོགས་ལས། །དོན་ཀྱང་བཏགས་པ་ཙམ་གྱིས་སྟོང་། །རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པས། །གང་ལྟར་བཏགས་པ་དེ་ལྟར་སྣང་། །ཞེས་གསུངས་ལ། དེ་ལྟར་ན་གཅིག་ཡིན་ཕྱིན་གཅིག་མ་ཡིན་པ་དངོས་འགལ་རྫས་ཐ་དད་པའི་རིགས་པས་གནོད་དེ། གཞི་མ་ངེས་པ་དེ་འཁོར་བའི་འབྱུང་གཞི་ཡིན་ན་དེ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རང་
ཚིག་གིས་གསལ་ལ། མྱང་འདས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་ནའང་དེར་གསལ་ལོ། །ཡང་གཞི་དེ་དག་པ་ཡིན་དུས་མ་དག་པ་མ་ཡིན་པས་རེས་འཇོག་མ་ངེས་པར་འདོད་པ་དང་འགལ་ལ། ཡང་དྲི་མ་དག་ནས་ཀྱང་མ་དག་པར་ལྡོག་པར་ཐལ་ཏེ་གཞི་ལ་མ་ངེས་པས་སས་ཟིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འཁོར་འདས་ཕན་ཚུན་འཆོལ་བར་ཐལ་ཏེ། གཞི་མ་ངེས་པས་གང་དུའང་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ན་སེམས་ཅན་འབད་མེད་དུ་གྲོལ་ལ། སངས་རྒྱས་མ་དག་པར་ལོག་ནས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྤྱོད་པར་ཐལ་ལོ། །ཡང་གཞི་དེ་ངེས་པ་ཅན་དུ་ཐལ་ཏེ་མ་ངེས་པའོ། །ཞེས་དམ་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་སྐྱོན་དུ་མ་ཡོད་དེ། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། མ་ངེས་པ་ཡི་གཞི་གསུངས་པ། །འདི་ཡང་གཞི་ཉིད་མི་བཏུབ་པར། །བདག་གིས་བློ་རིམ་འདི་ལྟར་གོ །འབྲས་བུ་རེས་འཇོག་ཅན་ཉིད་དམ། །ཡང་ན་ལྡོག་བཅས་ཉིད་དུ་འགྱུར། །མ་ངེས་ངེས་པ་ཅན་འགྱུར་ཞིང་། །ངེས་པའང་མ་ངེས་ཅན་དུ་འགྱུར། །རང་གི་མ་ངེས་རང་ཡོད་པས། །ངེས་པ་ཡོད་ན་ལས་མཐའ་བཞིན། །འདི་ཀུན་ཤེས་བྱ་མ་ལགས་སམ། །སྟོན་པས་གསུངས་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། གཞི་གསུམ་པ་ངེས་པར་འདོད་པ་ནི། ངོ་བོ་འགྱུར་བ་མེད་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ། སྣང་ཚུལ་བསྒྱུར་དུ་མི་བཏུབ་པ་མེ་དང་ཆུ་ལྟ་བུར་འདོད་ལ། ངོ་བོ་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པས་སྣང་ཚུལ་བསྒྱུར་དུ་མི་བཏུབ་པས་གཞི་དེ་ལས་འཁོར་བ་འབྱུང་བར་མི་འཐད་ལ། སུ་ཡང་གྲོལ་བར་མི་
རུང་ངོ་། །མྱང་འདས་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་ན་མུ་སྟེགས་རྟག་པ་བ་དང་ཁྱད་མེད་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་གྲོལ་བར་འདོད་པ་དང་འགལ། འཁོར་བའི་ངོ་བོ་མྱང་འདས་ཡིན་པས་མི་འགྱུར་ཞེས་འདོད་ནའང་། ངོ་བོ་མྱང་འདས་ཡིན་ན་གཟོད་གྲོལ་མི་དགོས་ཏེ། མེ་ཚ་བར་ད་གཟོད་བསྒྱུར་མི་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། །བློ་སྣང་ལ་དགོས་སོ་ཞེ་ན་སྣང་ཚུལ་བསྒྱུར་མི་བཏུབ་པ་དང་འགལ་ལོ། །འཁོར་བའི་སྣང་ཚུལ་ཡིན་གྱི་གཞིའི་སྣང་ཚུལ་མིན་ནོ་ཞེ་ན། གཞི་དེ་གཉིས་བཅས་སུ་ཐལ་ཏེ། གཞི་ལས་ལོགས་ན་འཁོར་བའི་སྣང་ཚུལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་གཞི་དེ་རྟོགས་ནས་ངེས་པར་འདོད་ན་གཞིར་མི་རུང་སྟེ། རྟོགས་པའི་སྔོན་དུ་རྟོགས་གཞི་ཡོད་ལ། དེ་ནས་རྟོགས་པའི་བློ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རྟོགས་པ་ལ་གཞི་མི་ལྟོས། གཞི་ལ་རྟོགས་པའི་བློ་ལྟོས་ཀྱང་། རྟོགས་པའི་སྔོན་ནས་ཡོད་དགོས་པས་ཁྱབ་བོ། །མ་རྟོགས་ཀྱང་གཞི་ཡིན་ན་གཞི་ཡིན་པར་གང་གིས་ཤེས། བློས་ཤེས་ན་མ་རྟོགས་ཀྱང་གཞི་ཡིན་པ་བུད་དོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དམིགས་པ་ཡང་། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ངེས་པའི་གཞི་ཞེས་བསྟན་པ་ལ། །འདི་ཡང་ཡང་དག་སྙིང་པོ་མིན། །དཔེར་ན་མིག་སེར་ཅན་དག་ལ། །དུང་ལ་སེར་པོ་སྣང་བ་བཞིན། །རང་ལ་ལྡོག་པའི་ཁྱད་ཀྱིས་ནི། །རང་གཞན་གཉིས་མེད་ངེས་མཐའ་བྲལ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ཡང་ཡང་དག་མིན། །ཡང་ན་རྒྱུར་ངེས་འབྲས་ངེས་པས། །བདག་རྟག་པ་དང་ཁྱད་མེད་འགྱུར། །འདི་ཡང་ཤེས་བྱ་མ་ལགས་སམ། །གསུངས་པ་དེ་ཡང་གང་དང་མཚུངས། །ཞེས་སོ།
གཞི་བཞི་པ་ཅིར་ཡང་བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པར་འདོད་པ་ནི། ངོ་བོ་ཕྱོགས་དང་རིས་སུ་མ་ཆད་ལ་སྣང་ཚུལ་ཅིར་ཡང་བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པ་སྟེ། དེ་ལ་གཞི་ཅིར་ཡང་བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་ན། དག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མ་དག་པ་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ལ། སུས་ཀྱང་མ་འབད་པར་སེམས་ཅན་སངས་རྒྱས་བསྒྱུར་ནས་གྲོལ་བར་ཐལ་ལོ། །ཡང་འབྲས་བུར་རྒྱུར་ལྡོག་པར་ཐལ་ཏེ་འགྱུར་བའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ས་རྡོ་སོགས་བེམ་པོའང་རིག་པར་འགྱུར་ལ། རིག་པའང་བེམ་པོར་འགྱུར་བར་ཐལ་ལོ། །ཡང་ངོ་བོ་རིས་སུ་མ་ཆད་པ་དེ་བསྒྱུར་རམ། གཞན་བསྒྱུར། ངོ་བོ་བསྒྱུར་ན་གཞིར་མི་རུང་སྟེ་གཞི་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་སུ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་བསྒྱུར་ན་ངོ་བོ་གང་དུའང་བསྒྱུར་བའི་དམ་བཅའ་ཉམས་སོ། །ཡང་རྟག་པ་བསྒྱུར་རམ་མི་རྟག་པ་བསྒྱུར། རྟག་པ་བསྒྱུར་དུ་མི་རུང་སྟེ་ནམ་མཁའ་བཞིན། མི་རྟག་པ་བསྒྱུར་མི་དགོས་ཏེ་བསྒྱུར་ཟིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དུས་གསུམ་གྱི་རིགས་པས་འདས་མ་འོངས་བསྒྱུར་རྒྱུ་མེད་དེ། དངོས་མེད་ཡིན་ལ། ད་ལྟའི་སྔ་ཆ་འགགས། ཕྱི་ཆ་མ་སྐྱེས་པས་མེད་པའི་ཕྱིར། བསྒྱུར་རྒྱུ་མ་དམིགས་པས་གཞི་ཅིར་ཡང་བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པ་དེ་མི་འཐད་དེ། ལུང་སྔ་མར། བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་ཅེས་སྔར་གསུངས་པ། །རང་གི་གནས་ལུགས་བསྒྱུར་བཏུབ་ན། །འདི་ཡང་ངེས་པ་མེད་པ་མཚུངས། །འབྲས་བུ་ཉིད་ནི་རྒྱུར་ལྡོག་ཕྱིར། །འབད་པ་རྣམས་ལ་དགོས་མེད་པས། །ཡང་དང་ཡང་དུ་ལྡོག་པས་ན། །བེམ་པོ་རྣམས་ནི་རིག་
བཅས་སུ། །བསྒྱུར་དུ་བཏུབ་པ་མ་ཡིན་བཞིན། །འདི་ཡང་ཤེས་བྱ་མ་ལགས་སམ། །གསུངས་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གཞི་ལྔ་པ་ཅིར་ཡང་ཁས་བླང་དུ་བཏུབ་པར་འདོད་པ་ནི།རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་ཕྱོགས་མེད་ཀུན་ཏུ་ཤར་བས་ཅིར་ཡང་ཁས་བླང་དུ་བཏུབ་པར་འདོད་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཅིར་ཡང་ཁས་ལེན་པ་དེ། གཞི་དེ་ལས་གནས་པ་ཁས་ལེན་ནམ། མི་གནས་པར་ཁས་ལེན། དང་པོ་ལྟར་ན་རྟག་དངོས་མི་རྟག་དངོས་གཉིས་ལྷན་ཅིག་གྲུབ་པར་ཐལ་ཏེ་མི་རྟག་པ་སྣང་ཙམ་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟག་པ་གྲུབ་ཀྱང་རྟག་དངོས་མ་གྲུབ་ཅེ་ན། ཅིར་ཡང་ཁས་ལེན་དུ་བཏུབ་པ་ཉམས། དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་འབད་མེད་དུ་གྲོལ་བ་དང་། གྲོལ་བ་རྣམས་ལྡོག་པར་ཐལ་ཏེ་ཅིར་ཡང་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན་རི་བོང་རྭ་དང་མོ་གཤམ་གྱི་བུས་འཁོར་འདས་བྱས་པ་ཡང་ཁས་ལེན་པ་ལ་སོགས་ཐུག་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་དམིགས་ཏེ། ལུང་སྔ་མ་ལས། ཁས་ལེན་རྣམས་དང་ལྡན་པར་ནི། །སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྔར་གསུངས་པ། །འདི་ཀུན་ཕྱོགས་ཀྱི་འཕེན་པ་ཙམ། །ཐམས་ཅད་ཡིན་ངོར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ཐུག་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་འགྱུར་བས། །འདི་ཡང་ཤེས་བྱ་མ་ལགས་སམ། །སྟོན་པས་གསུངས་པ་སྔར་དང་མཚུངས། །ཞེས་སོ། །
གཞི་དྲུག་པ་སྣ་ཚོགས་ཁྲ་བོར་འདོད་པ་ནི། ངོ་བོ་ཀུན་ཏུ་རང་ཤར་བས་། །སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་སྣང་བའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་སྣ་ཚོགས་དེ་ཕྱི་སྣང་བ་ལ་འདོད་དམ། ནང་ཤེས་པ་ལ་འདོད་དམ། དེ་གཉིས་ཚོགས་པ་ལ་འདོད་། དང་པོ་ལྟར་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་པ་ལྟར་གཞི་གཅིག་པོ་དེ་ཡང་སྣ་ཚོགས་སུ་ཕྱིར་ཤར་བའི་སྐྱོན་ཡོད་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མ་བཞིན་དུ་གཞི་སྐད་ཅིག་མར་ཐལ་བ་དང་། ཤེས་པ་སྙམ་བྱེད་རྟོག་པ་དུ་མ་ལྟར་གཞི་ཡང་དེར་ཐལ་བ་དང་། ཤེས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་རྐྱེན་དབང་ལྟར་གཞི་ཡང་དེར་ཐལ་ལོ། །གསུམ་པ་ལྟར་ན་གཞི་ཕྱི་ནང་དུ་ཐལ་བ་དང་། གཞུང་གཟུང་འཛིན་དུ་ཐལ་བ་དང་། གཞི་ཚོགས་དྲུག་སྤང་བྱ་ཕྱོགས་གཅིག་པར་ཐལ་ལོ། །ཡང་གཞི་ཞེས་དབྱིངས་གཅིག་ཏུ་མི་འཐད་དེ་མང་པོ་ཚོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ནི། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། སྟོན་པས་གོང་དུ་ཁྲ་བོར་གསུངས། །འདི་ཡང་ཕྱོགས་དང་མི་འཐད་པས། །གང་གི་ངོ་བོ་དེ་སྣང་བས། །འབྲས་བུ་ཐ་དད་དོན་དེ་མཚུངས། །མང་བའི་སྒྲ་ཡིས་ཉམས་པའི་ཕྱིར། །འདི་ཡང་ཤེས་བྱ་མ་ལགས་སམ། །གསུངས་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། གཞི་བདུན་པ་ཀ་དག་ཏུ་འདོད་པ་ནི། རིག་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ནི། ཡོད་མེད་ཀྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བས་ཡེ་ཤེས་ཙམ་དུའང་གྲུབ་པ་མེད་དེ། སྤྲོས་བྲལ་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོའི་ཆ་ནས་གང་དུའང་མ་གྲུབ་
པར་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཙམ་དུའང་མེད་ཅིང་ཀ་ནས་དག་པས་གང་དུའང་བཞག་ཏུ་མེད་པའི་གནས་ལུགས་ཅིར་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ན་འཁོར་འདས་འབྱུང་བའི་དབྱིངས་སུ་འགལ་ལ། ཡེ་ཤེས་མེད་ན་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་གྱི་རྣམ་གྲོལ་མེད་པས་གཞི་རྟོགས་ནས་གྲོལ་བ་ཡང་མི་རིགས་ལ། ཕྲ་བའི་འོད་ལྔ་མེད་ན་གཞི་སྣང་འཆར་བའི་རྒྱུ་མེད་པས་དེའི་ངང་ལས་གཞི་སྣང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར། མ་རྟོགས་འཁྲུལ་པའི་སེམས་ཅན་མི་རིགས་ཏེ། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡེ་དག་པས། །སེམས་ཅན་འཁོར་བ་འདི་མི་རིགས། །མ་རིག་དྲི་མ་ཡེ་ཟད་ཕྱིར། །ཞེས་པས་སྔར་གྱི་གཞི་དྲུག་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལྟར་གཞི་བདུན་སྐྱོན་ཅན་དུ་བསྟན་ནས་འདིར་འདོད་པའི་གཞི་ནི། ཀ་དག་དང་ལྷུན་གྲུབ་དབྱེར་མེད་དུ་ཁས་ལེན་པ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཀ་དག་ལ་ལྷུན་གྲུབ་གཏིང་གསལ་དུ་ཡོད་པས་དབྱེར་མེད་ཀྱི་ཆའི་ངོ་བོ་ཀ་ནས་དག་པས་ཡོད་པ་རྟག་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་ཏེ། དངོས་པོ་དང་མཚན་མའི་ཆོས་སུ་མ་གྲུབ། རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་འོད་གསལ་ཕྲ་བ་ནང་གསལ་དུ་གནས་པས་མེད་པ་ཆད་པའི་མཐའ་ལས་འདས་ཏེ། སྣང་བའི་ངོ་བོ་སྟོང་ལ། སྟོང་པའི་རང་བཞིན་གསལ་བ། གསལ་བའི་སྙིང་པོ་རིག་པ་སྟེ། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཡེ་ནས་འདུ་འབྲལ་མེད་པ་ཉི་མའི་སྙིང་པོ་ལྟར་གནས་ཏེ། རང་ཤར་ལས། གཞི་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུངས། །ཀ་དག་ཆེན་པོའི་གཞི་དང་ནི། །ལྷུན་གྲུབ་སྣ་ཚོགས་གཞི་རུ་འདོད། །
ཅེས་པ་དང་། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཀ་དག་པས། །རང་བཞིན་དུ་ནི་ལྷུན་གྲུབ་བོ། །ཞེས་དང་། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ངོ་བོ་ཀ་དག་བརྗོད་གཞི་བྲལ། །རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཅིར་སྣང་རྫོགས། །ཞེས་སོ། །འདིར་འགའ་ཞིག་གཞི་བརྒྱད་དུ་སོང་བ་ལྟར་གྱི་སྐྱོན་བཏགས་ཀྱང་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཀ་དག་ལྷུན་གྲུབ་དབྱེར་མེད་དུ་འདོད་པས་གཞི་སྔར་གྱི་བདུན་ལས་ལོགས་སུ་མིན་ནོ། །ཡང་ངོ་བོ་ཀ་དག་ཡིན་ན་དྲི་མ་ཡེ་ཟད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་འཁོར་བར་འཁྲུལ་པ་མི་རིགས་ལ། རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཡིན་ན་འབྲས་བུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཟིན་པས་ཡེ་ནས་འབད་མེད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་གྲོལ་བར་རིགས་པ་སོགས་གོང་དུ་གཞི་བདུན་པའི་ནང་གསེས་ཀྱི་སྐྱོན་འབབ་ཞེ་ན། འདིར་ཐ་དད་དུ་མིན་ཏེ་གཉིས་ཆར་ཁས་བླངས་པས་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ངོ་བོ་ཀ་ནས་དག་པས་སེམས་ཅན་འཁོར་བ་མེད་ཀྱང་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་རྩལ་ལམ་རོལ་པ་ཙམ་ལས་དེ་ལྟར་སྣང་བ་མི་འགལ་ཏེ། གཉིད་དུ་འགྲོ་ཁ་དང་གཉིད་དུས་ཀྱི་ཤེས་པའི་རང་ངོ་ལ་རྨི་ལམ་མེད་ཀྱང་སྣང་ངོ་ལ་རྟ་གླང་དུ་སྣང་བ་མི་འགལ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་སེམས་ཅན་དུ་སྣང་བའང་སྒྱུ་མའི་རོལ་པ་ཙམ་ལས་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་མ་གྲུབ་པས་ཡེ་ནས་གྲོལ་ཟིན་ལ། ཀུན་རྫོབ་སྣང་ཚོད་དུ་མིག་སྔགས་ཀྱི་ནུས་པས་རྟ་གླང་དུ་སྣང་བ་གྲོལ་བ་ལ་འབད་མེད་རང་སར་བཞག་པས་ཤིང་བུ་རྡེའུར་ལོག་པ་ལྟར། དབྱིངས་སུ་གྲོལ་བར་སྣང་དུས་ནས་ལོག་པར་སྣང་བ་ལོག་པ་ཙམ་ལས། གྲོལ་གྲོལ་པོ་གསར་བྱུང་ཅི་ཡང་མེད་དེ་འཆིང་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
ཡང་སྣང་ངོ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ལ། སྟོང་ངོ་དོན་དམ་གྱི་ཆ་ནས་ཀ་དག་ཏུ་ཚིག་གིས་བརྗོད་པ་ཙམ་ལས་དེ་གཉིས་རྫས་ཐ་དད་དུ་མེད་པས་སོ་སོར་མི་འགྱུར་ཏེ། ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པ་བྲམ་ཟེ་ཡིན་པས་མི་ཡིན་ལ། སྡོམ་ལྡན་ཡིན་པས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན་པ་གཉིས་མི་འགལ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་གི་རྩོད་ལན་ཡང་། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཀ་དག་པས། །སེམས་ཅན་འཁོར་བ་འདི་མི་རིགས། །མ་རིག་དྲི་མ་ཡེ་ཟད་ཕྱིར། །སྟོན་པས་གསུངས་པ་སེམས་དཔའ་ཆེ། །རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡང་མ་འགགས་རོལ་པར་སྣང་། །སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་གསོལ་པ། །རང་བཞིན་ཉིད་ལ་ལྷུན་གྲུབ་ན། །སེམས་ཅན་འདི་དག་རང་གྲོལ་རིགས། །ཡེ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །གསུངས་པ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི། །ངོ་བོ་ཀ་ནས་དག་པའི་ཕྱིར། །གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱང་རོལ་པར་སྣང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡང་གསོལ་པ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཀ་དག་པས། །ལྷུན་གྲུབ་ལ་ཡང་དགོས་མེད་འགྱུར། །ཡང་ན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ཀ་ནས་དག་པ་མེད་པར་འགྱུར། །སྟོན་པས་གསུངས་པ་འདུག་ཚུལ་ནི། །གང་གིས་བརྗོད་པའི་ཚིག་མེད་པས། །བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཚིག་དང་བྲལ་བ། །ཅི་ཡི་ངོ་བོར་གྲུབ་མེད་ཕྱིར། །ཚིག་གིས་འདི་ལ་གནོད་པ་བྲལ། །སེམས་ཅན་བདག་འཛིན་བློ་ཡུལ་ལ། །སྣ་ཚོགས་དྲན་བསམ་མ་འགགས་པས། །ཚིག་གནོད་ངོ་བོ་ཁྱད་པར་མེད། །དོན་དམ་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་ཕྱིར། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་དབྱིངས་གདོད་མའི་ཡེ་གཞི་ལ་ངོ་བོ་རང་བཞིན་
ཐུགས་རྗེ་གསུམ་ངང་དངས་རང་བཞིན་བདག་ཉིད་གསུམ། ཀ་དག་ཉིད་དང་ལྷུན་གྲུབ་སྟེ། ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པས་ཕྱེ་ན་བརྒྱད་དུ་གནས་ཤིང་། དེའི་ངང་ལས་གཞི་སྣང་དུ་ཤར་དུས་གྲོལ་འཁྲུལ་གཉིས་ཀའི་གཞི་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་སྤྱི་གཞི་ཟེར་ལ་གྲོལ་གཞི་བྱེད་པས་གྲོལ་བའི་གཞི་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་འཁྲུལ་གཞི་བྱེད་པས་འཁྲུལ་གཞི་ཞེས་གཞི་སྣང་གི་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་གྲོལ་འཁྲུལ་གྱི་ཆས་དབྱེ་ན་གསུམ་དུ་གནས་པ་སྟེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་དང་། །ངང་དངས་རང་བཞིན་བདག་ཉིད་ཆེ། །ཀ་དག་ཉིད་དང་ལྷུན་གྲུབ་དང་། །སྤྱི་པའི་གཞི་དང་འཁྲུལ་གཞིའོ། །ཞེས་པ་དང་། དེའི་རྒྱས་བཤད་དུ། ངོ་བོ་ཀ་དག་བརྗོད་གཞི་བྲལ། །རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཅིར་སྣང་རྫོགས། །ཐུགས་རྗེ་ཀུན་ཁྱབ་རང་ཤར་བའོ། །ངང་ནི་ཤུགས་ལས་འབྱུང་བ་སྟེ། །རང་བཞིན་མ་བཅོས་ཀུན་སྣང་བས། །བདག་ཉིད་ཁྱབ་གདལ་འུབ་ཆུབ་པའོ། །ཀ་དག་དྲི་མ་རང་དག་སྟེ། །ལྷུན་གྲུབ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །སྤྱི་པའི་གཞི་ནི་གྲུབ་པར་སྣང་། །ཞེས་སོ། །
བླ་ན་མེད་པའི་གཞི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་མདོར་བསྟན།
༢དོན་གཉིས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་གཞི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཐུན་མོང་དུ་མདོར་བསྟན། སོ་སོའི་ཆ་ལས་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཐོག་མའི་གཞི་ངོ་བོ་ཀ་ནས་དག་པ་ཤེལ་གོང་དྲི་མ་མེད་པ་ལྟར་དངོས་པོ་དང་མཚན་མར་མ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དཀར་པོའི་ནང་ན་ཕྲ་བའི་རང་འོད་གཏིང་གསལ་དུ་ཡོད་ཀྱང་རྐྱེན་མེད་པས་ཕྱིར་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར།
ཕྱི་རྒྱ་མ་རལ་བ་གཞོན་ནུ་བུམ་པ་སྐུའི་གནས་ལུགས་སུ་བཞུགས་ཏེ། ངོ་བོ་ཀ་ནས་དག་པས་སྟོང་ལ། དངོས་པོ་མེད་ཀྱང་ཕྲ་བའི་རིག་པ་ཡེ་གདངས་ཀྱི་རང་འོད་ནི་མ་བཀག་པར་རང་ཆས། རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཆར་གཞིར་གནས་ཀྱང་། རང་ངོ་ཕྱིར་གསལ་དུ་མཚན་མ་རིས་ཅན་གྱི་འོད་དང་སྐུ་དང་ཁ་དོག་ནི་མི་སྣང་བ་སྟེ། ངོ་བོ་ཀ་དག་གི་ཀློང་ན་རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཡེ་གདངས་གཏིང་གསལ་ཕྲ་བའི་རང་འོད་ཡེ་ཤེས་དང་བཅས་པ། གཅིག་དང་ཐ་དད་དང་། སོ་སོ་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་དམ་པ་ལྷུན་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས། གཞོན་ནུ་བུམ་སྐུའི་ཞིང་། ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དམ་པར་བཞུགས་སོ། །བཀྲ་ཤིས་མཛེས་ལྡན་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་ལས། རྟོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མ་བྱུང། མ་རྟོགས་པའི་སེམས་ཅན་མ་བྱུང་བའི་སྔ་རོལ་ན། རིག་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་གཞི་ལས་མ་གཡོས་ཏེ། རྐྱེན་མེད་པའི་སྣང་བ་གསུམ་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ། །དེ་ནས་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་འདུག་ཚུལ་གྱི་གནས་ལུགས་འདི་གསུངས་སོ། །ཀྱེ་སྣང་བ་ཆེན་པོ་ཡངས་པའི་ཀློང་འདི་ནི་མ་གཡོས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཆེན་པོ་ལས་མ་འཁྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ཆེན་པོར་བཞུགས་སོ། །ངོ་བོའི་སྐུ་མ་འགགས་པར་གནས་ཏེ། ངོ་བོ་མི་འགྱུར་ཐབས་གསང་བ། མ་གཡོས། མི་གཡོ། མ་བསྐྱོད་པ། སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ལ་རྫོགས་པ། ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་ལ་རྫོགས་པ། སྐུ་ཐམས་ཅད་སྨིན་པར་གནས་པ། འོད་ཀྱི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ལ༷་(མ)བསྒྲིབས་གསལ་བ།
གནས་ལུགས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་སྣང་ཐབས་ཀྱིས་མ་བསྒྲིབས་པ་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་རྒྱ་མ་ཆད་པར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའོ། །ངོ་བོའི་གནས་ལུགས་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་། སྐུ་ལྟར་གནས་ལ་ཁ་མིག་རྣ་བར་དོད་པ་ནི་ཅང་མི་བཞུགས། སྟོང་པ་ལྟར་གནས་པ་ལ་བེམ་སྟོང་ལྟར་ཅང་མི་བཞུགས། འོད་ལྔ་ལྟར་སྣང་བ་ཆེན་པོ་ལ་ཁ་དོག་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་ཅང་མི་བཞུགས། རྒྱ་མ་ཆད་པར་སྣང་བ་ལ་འབྲེལ་བ་ལྟར་ཅང་མི་བཞུགས། མཐའ་དབུས་མེད་པ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་ཕྱོགས་སུ་མེད་པ་ནི་ཅང་མི་བཞུགས། ཆ་ཡིས་མ་གོས་པ་ལྟར་སྣང་ལ་རིས་སུ་ཕྱེ་བ་ནི་ཅང་མི་བཞུགས། རྒྱན་མ་འགགས་པ་ལྟར་སྣང་ཞིང་དཔངས་མཐོ་བ་ལ་སྟེང་འོག་ཏུ་སྣང་བ་ནི་གང་ལ་ཡང་མེད་དོ། །རང་བཞིན་གྱི་སྣང་བ་ནི། ཡངས་པ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པ། གསལ་བ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ། མཐིང་ག་ལྟར་སྣང་བ་ལ་ཆ་མ་ཕྱེ་བ། དཀར་པོ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་རིགས་མི་འཛིན་པ། སེར་པོ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་ཡོན་ཏན་རྫོགས་པ། དམར་པོ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་གོ་མ་འགགས་པ། ལྗང་གུ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་ཡོན་ཏན་རྫོགས་པ། སྣ་ལྔ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ལ་ཁ་དོག་མི་འཛིན་པ་ཆེན་པོ། ཟླུམ་པ་ལ་དབྱིབས་མེད་པ་མ་འགགས་པ་སྐྱོན་མེད་པ། ཁྱབ་པ་མེད་པ་ལ་རང་གདངས་ཆེན་པོ། རང་གསལ་བ་ལ་ཕྱི་ནང་དང་བཅས་པ། རྩོལ་སྒྲུབ་མེད་པ་ལ་བབས་ཀྱིས་གྲུབ་པའོ། །ཐུགས་རྗེའི་སྣང་བ་ནི། སྟོང་པ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་གསལ་བ་མ་འགགས་པ། སྤྲོས་
པ་མེད་པ་ལ་སྤྲོས་པ་ཆེན་པོ། རང་བཞིན་མ་འགགས་པ་ལ་སྣ་ཚོགས་མ་ངེས་པ་ཆེན་པོ། གསལ་བ་ལ་མུན་པ་མེད་པ། མ་འགགས་པས་མེད་པ་ཆེན་པོ་བབས་ཀྱི་སྟོང་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་འཆར་བ་ཆེན་པོ། མ་འདྲེས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྣང་བ་ཆེན་པོ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ཆེན་པོ། དག་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་མ་འགགས་པ་ཆེན་པོ་རྫོགས་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་སྣང་བ་ཆེན་པོ། ཐུགས་རྗེའི་གོ་མ་འགགས་པར་བཞུགས་སོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཀ་དག་ཆེན་པོའི་གཞི་དེ་ལ་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་སྟེ་ཡེ་ཤེས་གསུམ་ལྡན་དུ་བཤད་པ་ལུང་ཚིག་དེས་གསལ་བ་དང་། ཐལ་འགྱུར་ལས་ཀྱང་། འཁོར་དང་འདས་པ་མི་གནས་པའི། །ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཀུན་ཁྱབ་པས། །ཡེ་ཤེས་རང་ངོར་གནས་པ་ལས། །གསུམ་གྱི་ཚུལ་དུ་དབྱེར་མེད་དོ། །ཞེས་དང་། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ཡེ་ཤེས་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་གྱིས། །གཞི་ཡི་ཁྱད་པར་ཚིག་ཏུ་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། གསང་བ་བླ་ན་མེད་པ་འདིའི་བཞེད་པར་ཆོས་སྐུ་གདོད་ནས་དག་པའི་ངོ་བོར་བཞུགས་པས་སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་འཆར་གཞིར་གནས་ཀྱང་མཚན་མ་རིས་ཅན་གྱི་ཞལ་ཕྱག་ཏུ་གྲུབ་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །རང་བཞིན་གསལ་བ་འོད་ལྔར་བཞུགས་པས་གདངས་གསུམ་ཡེ་ནས་རང་གསལ་ཀྱང་ཁ་དོག་རིས་བཅས་སུ་སོ་སོར་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དོ། །ཐུགས་རྗེ་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་བཞུགས་ཀྱང་མཁྱེན་པའི་ཆ་མ་འགགས་པར་སོ་སོར་གསལ་ཀྱང་བྱ་དང་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་དུ་སྣང་བ་ནི་མེད་དེ། ཐལ་
འགྱུར་ལས། ཐོག་མའི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་དང་། །ཐུགས་རྗེ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གནས། །དེ་ཡང་ངོ་བོ་སྐུར་གནས་པས། །ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་སྤྲུལ་པའི་ཆར། །མ་ཕྱེ་འབྱེད་པ་མེད་པའི་ཚུལ། །བབས་ལས་གྲུབ་པ་ཉིད་ལ་ཡང་། །སྐུ་མདོག་ལ་སོགས་བློ་ཡུལ་མེད། །རང་བཞིན་འཆར་བྱེད་འོད་ཀྱི་ཚུལ། །དཀར་དམར་སེར་དང་ལྗང་མཐིང་ནི། །མཚན་མ་རིས་ཅན་མ་ཡིན་པར། །རིས་མེད་ཤེས་བྱའི་བབས་ལས་གྲུབ། །ཐུགས་རྗེ་འཆར་གཞི༷་{བ་༵}སྣ་ཚོགས་ལས། །འདི་འདྲ་གཅིག་ཏུ་ངེས་མེད་པས། །སྣ་ཚོགས་སྣང་བས་གཞི་ཞེས་བྱ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་ཀ་དག་གི་རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཡིན་ལ། དེའི་དབྱིངས་ནང་གསལ་དུ་ཕྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡེ་གདངས་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་ཕྲ་བར་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་ཕྱིར་གསལ་རགས་པ་ཁས་མ་བླངས་པས་རྟག་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ། ནང་གསལ་ཕྲ་བར་འདོད་པས་ཆད་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་ལོ། །དེ་ལྟར་མཐའ་བྲལ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ངོ་བོ་སྟོང་པས་གང་དུའང་མ་གྲུབ། རང་བཞིན་གསལ་བ༷ར་(བས་)སྣང་ཚུལ་མ་འགགས། ཐུགས་རྗེ་གོ་མ་འགགས་པས་གང་ལྟར་ཡང་འཆར་བའི་གཞི་བྱེད་པ་ནི། གཞི་དངོས་པོ་གཤིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཡིན་ནོ། །ཀ་དག་གི་གཞི་དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་སུམ་ལྡན་དུ་གསུངས་པའི་ངོ་བོ་སྐུར་གནས་པ་ལ་འཁྲུལ་ནས་འདི་ལ་ཁ་ཅིག་གིས་ཤེས་རབ་དང་རང་འོད་ཀྱི་ཁ་མིག་རྣ་བ་ཅན་ལ་སོགས་པ་འདོད་དེ་གསང་སྐོར་དང་འདྲེས་ཤིང་མ་ཧཱ་ཡོ་གའི་གོལ་ས་སྤང་བར་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་ཁ་མིག་ཡོད་ན་དབང་པོའི་གཟུགས་ཅན་དུ་རགས་པར་ཡོད་ལ།
གཟུགས་མེད་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཆ་ཙམ་དུ་ཡོད། དང་པོ་ལྟར་ན་འདོད་གཟུགས་རགས་པ་དང་ཁྱད་མེད། གཉིས་པ་ལྟར་ན་སྐྱེ་མཆེད་མུ་བཞི་དང་ཁྱད་མེད་དེ། རང་ཤར་ལས། ཆོས་སྐུ་རྣམ་དག་ཆེན་པོ་ལ། །དངོས་པོ་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། །མཚན་མ་ཅན་དུ་བཏགས་པ་མེད། །གལ་ཏེ་མཚན་མ་ཡོད་གྱུར་ན། །ཆོས་སྐུ་གཟུང་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །རང་བཞིན་འོད་ལྔར་བཤད་པ་ལ་འཁྲུལ་ནས་འོད་ལྔ་རང་མཚན་དུ་ཡོད་པར་འདོད་དེ། ཆོས་སྐུ་དང་གཟུགས་སྐུ་ཁྱད་མེད་པ་དང་། དབྱིངས་དེ་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔ་མ་ལས། མཚན་མ་ཅན་དུ་ལྡོག་པས་ན་ཆོས་སྐུ་གཟུགས་སུ་ཡོད་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །ཐུགས་རྗེ་འགག་མེད་ཀུན་ཁྱབ་སྤྲོས་བྲལ་དུ་བཤད་པ་ལ་འཁྲུལ་ནས་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་ཆད་དུ་འདོད་པས། དེ་ལྟར་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཆར་གཞི་མེད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཁྱེན་ཆ་མེད་པས་ཕྱང་ཆད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའམ་ཡང་ན་བེམ་པོ་ལྟ་བུར་འགྲོ་སྟེ། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ཤེས་བྱ་ཡེ་ཤེས་གཉིས་མེད་ན། །བེམ་པོ་རྣམས་དང་ཁྱད་ཅི་ཡོད། །ཡང་ན་སྟོང་པ་ཕྱང་ཆད་དུ། །འདི་ཉིད་འགྱུར་བ་ཁོ་ན་འོ། །ཤེས་བྱ་ཇི་ལྟ་ཉིད་མཁྱེན་པའི། །ཐུགས་རྗེའི་ཆ་ཡི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། །རང་གི་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་མཁྱེན། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཡི་ཆ་མེད་ན། །འབྱུང་བཞིའི་གཟུགས་དང་ཁྱད་ཅི་ཡོད། །ཤེས་བྱ་ཇི་སྙེད་མཁྱེན་པ་ཡི། །ཐུགས་རྗེ་ཡི་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་མཁྱེན། །འདི་ཉིད་ནམ་མཁའ་ཉིད་དང་མཚུངས། །དེ་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡི། །ཡེ་ཤེས་ཐུགས་རྗེའི་ཆ་ལས་སྣང་། །འདི་ཀུན་
དྲན་པས་བཟུང་བ་མིན། །རང་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་པ་ལས། །གཟུང་འཛིན་རགས་པར་མི་གནས་སོ། །གཏིང་གསལ་ཕྲ་བའི་ཆར་སྣང་བ། །འདི་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལམ། །གོང་དུ་ས་བོན་བཞིན་དུ་འཕེལ། །ཞེས་སོ། །ཡེ་ཤེས་འདི་གཉིས་ཀ་དག་ཡེ་གཞི་ལ་འཆར་གཞིའི་ཆ་ཙམ་དུ་ཡོད་ལ་རགས་པར་མེད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དུས་ན་ཡེ་ཤེས་དེ་གཉིས་འབྱུང་བའི་འཐད་པའོ། །
རྒྱས་པར་བཤད་པ།
གཉིས་པ་སོ་སོའི་ཆ་ལས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ངོ་བོ་སྟོང་ཆའི་ལྡོག་པ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང་། རང་བཞིན་སྣང་ཆའི་ལྡོག་པ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། དང་པོ་ནི། ཀ་དག་དངོས་པོ་དང་མཚན་མར་མ་གྲུབ་པའི་ལྡོག་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ། རིག་པ་མེད། མ་རིག་པ་མེད། སངས་རྒྱས་མེད། སེམས་ཅན་མེད། འཁོར་བ་མེད། འདས་པ་མེད། འོད་མེད། ཁ་དོག་མེད། སྐུ་མེད། ཡེ་ཤེས་མེད། གཞི་མེད། ལམ་མེད། འབྲས་བུ་མེད། སུ་ཡང་འཁྲུལ་པ་མེད། གྲོལ་བ་མེད། བཅིངས་པ་མེད། ཐར་པ་མེད། ལས་མེད། ཉོན་མོངས་མེད། རླུང་མེད། འབྱུང་བ་མེད། ཡིན་པ་མེད། མིན་པ་མེད། གང་མེད། ཅི་མེད། ཅིར་ཡང་གྲུབ་པ་དང་དམིགས་སུ་མེད་པ་སྟེ། དགག་ཆོས་འབའ་ཞིག་གིས་བསྒྲུབ་ཆོས་དོར་བར་བསྟན་པ་ནི། བཀྲ་ཤིས་མཛེས་ལྡན་ལས། ཀ་དག་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་སངས་རྒྱས་མ་བྱུང་།
མ་དག་པའི་སེམས་ཅན་མ་བྱུང་བའི་གནས། རིག་པ་མ་གཡོས་པའི་ཡེ་གདངས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བརྗོད་དུ་མེད་དོ། །དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །དམིགས་སུ་མེད་དོ། །གཞལ་དུ་མེད་དོ། །བརྩིར་མེད་དོ། །གང་གིས་ཀྱང་གཏན་ལ་མི་ཕེབས་སོ། །མཚོན་དུ་མེད་དོ། །ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་བྱར་མེད་དོ། །དེས་ནི་འཁོར་བ་མི་མཐོང་། འཁོར་བས་དེ་ཉིད་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནི་ཆོས་མི་སྤྱོད་དོ། །ཆོས་ཀྱིས་དེའི་དོན་མི་རྟོགས་སོ། །དེ་ནི་འཁོར་བ་མིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མིན་ནོ། །གཞི་མིན་ནོ། །སྣང་བ་མིན་ནོ། །མུན་པ་མིན་ནོ། །ལམ་མ་ཡིན་ནོ། །བགྲོད་པ་མེད་དོ། །མ་བགྲོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །སྤངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རིག་པའི་དབྱིངས་ཆེན་མོ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་པ་དང་། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་{ཀྱི་ལྟ་བ་}ལ། དཔྱད་པའི་ཡུལ་མེད་དོ། །སྔར་འདས་པ་མེད་དོ། །ཕྱིས་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །ད་ལྟར་སྣང་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །ལས་མེད་དོ། །བག་ཆགས་མེད་དོ། །མ་རིག་པ་མེད་དོ། །སེམས་མེད་དོ། །ཡིད་མེད་དོ། །ཤེས་རབ་མེད་དོ། །འཁོར་བ་མེད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ། །རིག་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད་དོ། །ཡེ་ཤེས་སུ་སྣང་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་རང་བཞིན་སྣང་ཆའི་ལྡོག་པ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་གནས་ལུགས། རྒྱ་གར་ཡང་མ་ཆད། ཕྱོགས་གང་དུའང་མ་ལྷུང་། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་འཆར་བའི་གནས་ནང་གསལ་ཕྲ་བར་ཡོད་ལ་ཕྱི་
རྒྱ་མ་རལ་བ། རིན་པོ་ཆེ་གའུའི་དགོངས་པ། ལྷུན་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས། གཞོན་ནུ་བུམ་པ་སྐུའི་ཞིང། འོད་གསལ་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་ཀློང་། ཕྱི་དང་ནང་མེད་པ་ཀུན་ཏུ་ཡང་ནང་དུ་གྱུར་པ་ན། རྩ་བ་སྲོག་རླུང་ལྔ་དང་དེ་ལ་སྐུ་ལྔ་གསུང་ལྔ་ཐུགས་ལྔ་ཡོན་ཏན་ལྔ་ཕྲིན་ལས་ལྔ་ཡེ་ཤེས་ལྔ་འོད་ལྔ་ལ་སོགས་པར་འཆར་བའི་གཞི། འབྱུང་བའི་གནས། བརྟེན་པའི་ཡུལ་མེད་པ་ལས་འདས་པའི་ཡོད་པ། ཕྱིར་མེད་ལ་ནང་དུ་གསལ་བ། ཆ་ཕྲ་ལ་བརྟག་པར་དཀའ་བ། གཞི་སྣང་འཆར་བའི་སྐུ། ལམ་སྣང་འཆར་བའི་གཞི། འབྲས་བུའི་སྣང་བ་འཆར་བའི་དབྱིངས། གཟུགས་སྐུ་དང་རིག་པ་འཆར་བའི་ཀློང་ཆེན་པོར་གནས་ཏེ། རང་ཤར་ལས། དབྱིངས་དེ་ཡང་རྒྱ་མ་ཆད་པ། ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་བ། འགྲིབ་པ་མེད་པ། འཕེལ་བ་མེད་པ། སྟོང་པ་མེད་པ། གང་བ་མེད་པ། གསལ་ཆ་དང་བཅས་པ། སྐུ་མང་པོ་འཆར་བའི་གནས། ཡངས་པ་ཀུན་གྱི་བདག་ཉིད། ཅེས་དང་། རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་སྣང་བ། རིན་པོ་ཆེ་གའུའི་དགོངས་པ། ནང་ཡེ་ཤེས་རིན་པོ་ཆེའི་སྣང་བར་གསལ་བ་ལ། ཕྱི་རྒྱ་མ་རལ་བ། གཞོན་ནུ་བུམ་པ་སྐུའི་གནས་ལུགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་གཞིའི་དོན་ཀ་དག་དང་ལྷུན་གྲུབ་དབྱེར་མེད་ཆེན་པོ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་འདུ་འབྲལ་མེད་པ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་ཉག་ཅིག་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ནི་གདོད་མའི་སངས་རྒྱས་དང་། རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་སྟེ་གཞིའི་གནས་ལུགས་སོ། །