གཏོར་མ།
༡ གཏོར་མའི་ཁུངས་ནི། སྔོན་འཕགས་ཡུལ་སེར་སྐྱའི་ནགས་ཚལ་དུ། སྟོན་པའི་སྐུ་གཅུང་དགའ་བོས་ཆོས་བྱེད་ཅིང་མཆིས་པར། ནམ་གྱི་སྨད་ཆ་ལ་ཡི་དྭགས་ཁ་ལ་མེ་འབར་འཇིགས་ཤིང་སྐྱི་གཡའ་བ་ཞིག་བྱུང་ནས། ཁྱོད་ད་སྟེ་ཞག་བདུན་ནས་འཆི་བ་ཡོང་། ངའི་ཟས་སྐལ་ཡིན་ཟེར་བས། དགའ་བོ་བྲེད་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་པས། སྟོན་པས་གཟུངས་སྔགས་གཟི་བརྗིད་ཚད་མེད་པའི་གཏོར་མ་འདི་གཏོང་དགོས་པར་གདམས་པས། དུས་ཚེ་དགའ་བོས་གཏོར་མ་བཏང་བས་འཆི་བ་ལས་གྲོལ་བར་གསུངས། དེ་ནས་གཅུང་དགའ་བོ་ནས་རིམ་བཞིན་དགེ་སློང་མ་དཔལ་མོ། གྲགས་འཛིན་མ། ཉེ་གནས་མ་དགྲ་བཅོམ་པ། ཨཱ་ནན་ད་བཛྲ། རྡོ་རྗེ་གདན་པ། གསེར་གླིང་བ། མཉམ་མེད་ཇོ་བོ་རྗེ་སོགས་བརྒྱུད་དེ། ད་ལྟའི་བར་ཕྱག་ལེན་ཟམ་མ་ཆད་པར་བྱུང་བ་འདིའོ། །
ཡང་། བདུད་རྩི་འབྱུང་བའི་གཟུངས་ཞེས་བྱ་བ་ཆབ་གཏོར་གྱི་རྒྱུད་ནི། སྟོན་པ་རྒྱལ་བའི་ཁབ་ན་བཞུགས་ཚེ། ཁྱིམ་བདག་བཟང་སྐྱོང་གིས་སྤོས་ཆུ་ལ་སྨན་དང་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་བཏབ་པ་ཞིག་འཁྱེར་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ། སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་རིགས་དྲུག་ལ་ཕུལ་བའི་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ་ཞེས་ཞུས་པས། བདུད་རྩི་འབྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་སྔགས་དྲུག་ཏིང་ངེ་འཛིན་དྲུག་གསུངས་ཏེ། གཏོར་མའི་ལས་བྱས་ནས་སྦྱངས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་སོགས་གནང་བའོ། །
ཡང་། སྟོན་པ་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་དུ་བཞུགས་པ་ལ། མ་ག་དྷར་ཁྱིམ་བདག་ཕྱུག་པོ་དགེ་ཞེས་པས། སངས་རྒྱས་འཁོར་བཅས་ལ་ཆོས་སྟོན་དྲངས་པས། ཕྱི་ལོ་ཁྱིམ་བདག་དབུལ་བོར་གྱུར་ཏེ་སྟོན་པར་ཞུས་པས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྤྱན་རས་གཟིགས་ལ་ཞུ་དགོས་པའི་བཀའ་བསྩལ་བ་བཞིན། སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ཀྱིས་སྔར་མཆོད་པའི་ཡི་དྭགས་འབྱུང་བོ་སྐལ་བ་བཅད་པས། ད་ནས་མཆོད་ཅིག་ཅེས་འབྱུང་གཏོར་གསུངས་ཞིང་སླར་མཆོད་པས། ཁྱིམ་བདག་སྔར་ལྟར་འབྱོར་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་བ་དང་།
ཡང་། ཆོས་འབྱུང་མཁས་དགའ་ལས། པདྨ་སམ་བྷ་བའི་ཞལ་ནས་སང་གི་གྲོ་ལམ་ན་ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་ཁམས་ཤིག་ཡོད་པས་སྙིང་རྗེ་བྱ་དགོས་གསུངས་ནས་གཟིངས་ལས་བབས་ཏེ་འུ་ཡུག་ཏུ་གཏོང་མ་དང་དགོངས་པ་མཛད་ཅེས་གསུངས་ལ། དེ་བས་བདག་འཛིན་གྱི་འཆིང་བ་བཅད་དེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་འཐོབ་པ་ལ། ཐབས་ཤེས་ཟུང་འབྲེལ་བྱ་དགོས་ཤིང་། དེ་ཡང་ཐབས་ཀྱི་ཆ་བསོད་ནམས་བསགས་པ་ལ། སྟོན་པའི་གསུང་རབ་ཀྱི་ཁུངས་དང་འབྲེལ། གྲུབ་པའི་མན་ངག་གིས་ཟུར་བརྒྱན་ཏེ། ཆོག་བསྒྲིགས་ཤིག་ལ་མ་བརྟེན་ན་མི་བཏུབ་པས། སྔོན་གྱི་དམ་པ་བྱང་སེམས་རྒྱལ་མཚན། རྗེ་བཙུན་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན། རྒྱལ་སྲས་ཐོགས་མེད་བཟང་བོ་རྣམས་ཀྱིས། ཡི་དྭགས་མོ་ཁ་འབར་མ་དབུགས་དབྱུང་བའི་གཏོར་མའི་ཆོ་ག་སོགས་ཀྱི་ཁུངས་དང་འབྲེལ་དར་སྤེལ་གནང་བ་ཡིན་ནོ། །
༢ གཏོར་མའི་ངོ་བོ་སོགས། ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་དག་པའི་རང་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམ་པར་དག་པའི་རང་བཞིན་རིག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཚོན་ཏེ། ཡུལ་སྟོང་བ་ཉིད་ཡུལ་ཅན་ཡེ་ཤེས་གཉིས་དབྱེར་མེད་པ་གཏོར་མའི་ངོ་བོར་བཤད། ངེས་ཚིག་ལ། འཛིན་རྟོག་མཚན་མ་གཏོར་བས་གཏོར་དང་། རིག་པ་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པའི་མ་ཞེས་བྱའོ། །ཞང་བོད་ཏི་སེའི་འོད་ཅེས་པར། དེ་དག་གིས་དམར་མཆོད་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་པ་ལ། གཤེན་རབ་མི་བོ་ཆེ་མ་དགྱེས་ནས། བདུད་བོན་དང་གདོད་བོན་རྣམས་ཆམ་ལ་ཕབ། དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཚུལ་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་གང་ཞིག་བསད་ནས་ཤ་རུས་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་པ་དེདག་གི་ཚབ་ཏུ་འབྲུ་དཀར་གྱི་གཏོར་མས་འཐུས་པར་བྱས་པ་དང་། ཤེ་ཚུ་སྟེ་ཁྲག་གི་སྐྱེམས་འབུལ་སྲོལ་ཡོད་པ་དེའི་ཚབ་ཏུ་ཡུ་ཏི་སྟེ་འབྲུ་ཆང་གིས་འཐུས་པར་བྱས་པའི་མདོས་ཆོག་གི་སྲོལ་གསར་དུ་བཏོད། ཅེས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ་། །
༣ གཏོར་མ་ལ་དབྱེ་ན། ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་གྱི་གཏོར་མ། བསམ་གཏན་དང་། མཚོན་པའི་གཏོར་མ་སོགས་ལས། འདིར་བཤད་པ་ནི་དང་བོ་ཡིན། གཏོར་མ་འདི་སྐྱ་སེར་སུས་ཀྱང་བཏང་ཆོག་ལ། བསོད་ནམས་ཆེ་ཆུང་ཡོད། རབ་ཀྱིས་མགྲོན་སོ་སོའི་སྤྱན་ལམ་དུ་ཇི་འདོད་བཞིན་སྤྲུལ་ནུས་ལ། དེ་ལྟར་མི་ནུས་ཀྱང་། ཆོ་ག་དང་བསྟུན་ཏེ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་བཏང་ན་ཕན་ཡོན་འབྱུང་བ་གདོན་མི་ཟ།
སྔགས་འཆང་རྒྱན་མེ་ལས། གཏོར་མའི་གཟུགས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུངས་ཀྱང་། འདིར་ངེས་པ་ཅན་ཏེ་རྣམ་པ་དྲུག་ལས། བྱིན་རླབས་བླ་མའི་གཏོར་མ། དངོས་གྲུབ་ཡི་དམ་གཏོར་མ། འཕྲིན་ལས་མགྲོན་པོའི་གཏོར་མ། དམ་ཅན་ཆོས་སྐྱོང་གཏོར་མ། དྲེགས་པ་སྡེ་བརྒྱད་གཏོར་མ། ཐམས་ཅད་འདུས་པའི་གཏོར་མ་སྟེ། དེ་དག་གི་བཟོ་དབྱིབས་དང་། ཞི་རྒྱས་དབང་དྲག་གི་དབྱེ་བ། གྲངས། གཙོ་གཏོར་དང་གཏོར་ཕྲན་སོགས་དེ་ཉིད་དུ་ཞིབ་བརྗོད་གནང་ཡོད་ལ།
མ་ཎི་བཀའ་འབུམ་ལས་གཏོར་མ་ལ་དབྱེ་བ་དྲུག་ཕྱེས་ཡོད་ལ། ༡ ཕྱིའི་གཏོར་མ་ནི། གཏོར་སྣོད་རིན་པོ་ཆེ་རྒྱ་ཆེན་པོར་བསམ། གཏོར་མ་བདུད་རྩིའི་རྒྱ་མཚོར་དཀར་མེར་གྱིས་ཁེངས་པར་བསམ། བླ་མ་ཡི་དམ་མཁའ་འགྲོ་མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་བཞུགས་པར་བསམ་ལ། ཨོཾ་མ་ཎི་པདྨེ་ཧཱུཾ། ཞེས་འབུལ་ལོ། །༢ ནང་གི་གཏོར་མ་ནི། ཆུ་ཐམས་ཅད་རཀྟ། ས་ཐམས་ཅད་ཤ་ཆེན། བྲག་དང་རྡོ་ཐམས་ཅད་རུས་པར་བསམ་ལ་འབུལ་ལོ། །༣ གསང་བའི་གཏོར་མ་ནི། རང་ལུས་ཀྱི་ཤ་ཁྲག་རུས་པ་ཐམས་ཅད་གཏོར་མར་བསམ་ནས། བླ་མ་ཡི་དམ་མཁའ་འགྲོ་དང་། རིགས་དྲུག་སེམས་ཅན་དང་། ལན་ཆགས་ཀྱི་བགེགས་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་དང་ཞེན་པ་མེད་པར་དབུལ་ལོ། །༤ དོན་གྱི་གཏོར་མ་ནི། བློས་བླངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆགས་པ་དང་ཞེན་པ་མེད་པར་འཁྲི་བ་ཆོད་ན་གཏོར་མ་ཐེབས་པ་ཡིན་ནོ། །༥ རྟགས་ཀྱི་གཏོར་མ་ནི། རིག་པ་རང་ངོ་ཤེས་ནས་རང་ཤར་གྲོལ་ཙ་ན་གཏོར་མ་ཐེབས་པ་ཡིན་ནོ། །༦ མཚོན་པའི་གཏོར་མ་ནི། ཅི་ཟ་ཅི་འཐུང་གིས་བླ་མ་དཀོན་མཆོག་མཆོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
༤ གཏོར་མགྲོན་ལ་དབྱེ་ན། མཆོད་པར་བྱ་བ་དང་། སྦྱིན་པར་བྱ་བ་གཉིས་སུ་འདུ་བས། མཆོད་བྱའི་ཡུལ་བཞི་སྟེ། མཆོག་ཐུན་གྱི་དངོས་གྲུབ་སྩོལ་ཕྱིར་བླ་མ་མཆོག་གསུམ་དང་། བར་ཆད་སེལ་ཕྱིར་མཁའ་འགྲོ་ཆོས་སྐྱོང་དང་། སྨོན་ལམ་བཟང་བོ་གདབ་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་བྲམ་ཟེ། འབྱོར་བ་རྒྱས་ཕྱིར་ནོར་ལྷ་ལྷན་སྐྱེས་རྣམས་ལ་འབུལ་བ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་ཀླུ་གདོན་བགེགས་སོགས་སོ། །གཞན་ཡང་། དཀོན་མཆོག་མཆོད་པའི་མགྲོན། དཔལ་མགོན་ཡོན་ཏན་གྱི་མགྲོན། རིགས་དྲུག་སྙིང་རྗེའི་མགྲོན། གདོན་བགེགས་ལན་ཆགས་ཀྱི་མགྲོན་བཞིའོ། །དེ་ཡང་དཀོན་མཆོག་ལ་རྒྱལ་བོར་དཔྱ་ཁྲལ་འབུལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཕུལ་ན་ཚོགས་རྒྱ་ཆེན་རྫོགས་ཤིང་། ཐུགས་རྗེ་གཡེལ་བ་མེད་པར་སྐྱོབ། ཡོན་ཏན་གྱི་མགྲོན་རྣམས་ལ་གྲོགས་ལ་མགྲོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕུལ་བས། ཕན་པ་སྒྲུབ་ཅིང་བར་ཆད་ལས་སྲུང་བར་འགྱུར། སྙིང་རྗེའི་མགྲོན་རྣམས་ལ་སྟོན་མོའི་ཚུལ་དུ་ཕུལ་བས། གཞན་དོན་འགྲུབ་ཅིང་ཐེག་ཆེན་པར་འགྱུར། ལན་ཆགས་ཀྱི་མགྲོན་རྣམས་ལ་བུ་ལོན་གྱི་ཚུལ་དུ་ཕུལ་བས། ཤ་འཁོན་བྱང་ཞིང་ཕྱིས་མི་འཚེ་བར་འགྱུར། འཇུར་འགགས་ཅན་གྱི་ཡི་དྭགས་ནི་ཁ་ཟས་ལ་སྤྱོད་དབང་མེད་པའི་ལས་ངན་ཡིན་ཕྱིར། ཟུར་དུ་མ་བསྔོས་ན་མི་འཐོབ་པས། ཐོག་མཐའ་གཉིས་སུ་བསྔོ་བར་མཛད་པའང་། དང་བོ་སླེབས་པ་དང་། རྗེས་སུ་གློ་བུར་དུ་ལྷགས་པའི་རིགས་ཅན་གཉིས་སུ་དགོངས་པའོ། །སྤྱིར་སྦྱིན་ཡུལ་མཐར་ཐུག་དབུལ་ཕོངས་ཡིན་ཞིང་། དབུལ་ཕོངས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་ཡི་དྭགས་ཡིན་ལ། ཡི་དྭགས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་འཇུར་འགགས་ཡིན་པས་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་རིམ་བཞིན་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེ་བར་སྟོན་པས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་སོ། །
ཛམ་ལྷར་དམིགས་སུ་དཀར་ནས་ཆུ་འབུལ་བ་ནི། རྒྱུད་ལས། ཛམ་བྷ་ལ་ལ་ཆུ་སྦྱིན་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ལ། དེ་ཡང་ཆོས་མཐུན་གྱི་འཚོ་བའི་མི་ཕོངས་ཤིང་བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་བཅུ་བདུན་གྱི་ནང་ཚན་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབུལ་ཚེ་ཡང་སྣོད་དེ་དག་ཆུ་གཙང་མ་སོགས་སྲོག་ཆགས་མེད་པས་ཁེངས་པར་འགེངས་ཤིང་། ཡ་ཡོ་མེད་པ་དང་གཏོར་མའི་རྫས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གཙང་བ་དང་། ཉམས་པས་མ་འབགས་པ་དགོས་ཏེ། མགྲོན་དེ་དག་ཕལ་ཆེར་གཙང་སྦྲ་ལ་དགའ་བ་དང་། ཕལ་ཆེར་དམིགས་པས་ཚིམ་པ་དང་། ལ་ལ་བཤམས་པས་ཚིམ་པ་དང་། འགའ་ཞིག་བསྔོས་པས་ཚིམ་པ་དང་། ཁ་ཅིག་རེག་པས་ཚིམ་པ་དང་། གཞན་དག་རྫས་ཀྱིས་ཚིམ་པ་སོགས་ཡོད་པས་ཕྱིར་རོ། །
༥ གཏོར་མགྲོན་འབྱོན་མི་འབྱོན་གྱི་ཁྱད་པར། མཆོད་སྦྱིན་གཏོར་མའི་རྣམ་བཤད་དགེ་བའི་ཉི་མ་ལས། ༡ སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་ཉན་རང་ཆོས་སྐྱོང་ཐམས་ཅད་ནི། མོས་གུས་དང་གདུང་ཤུགས་ཀྱིས་སྤྱན་དྲངས་ན། དེའི་ཕྱོགས་སུ་སྐད་ཅིག་གིས་འབྱོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཐུགས་རྗེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་མངའ་བའི་ཕྱིར། སྤྱན་དྲངས་ན་འབྱོན་པའི་མགྲོན་ཞེས་བྱའོ། །༢ གནོད་སྦྱིན་ལག་རིང་རི་རབ་འགྱེལ་དོགས་ཀྱིས་དེ་ལ་འཁྱུད་པ་དང་། ལག་ན་གཞོང་ཐོགས་ཁང་བ་ཆུས་འཁྱེར་དོགས་ཀྱིས་དེ་ཆགས་པ་དང་། རྟག་མྱོས་འདོད་ཡོན་གྱིས་མྱོས་པས་འོང་བའི་སྐབས་མེད་པ་དང་། གནོད་སྦྱིན་རྩེ་སྐན་རི་རབ་རྩེ་ནས་གླིང་བཞིར་དགྲ་བྱུང་མིན་བལྟ་བས་འོང་སྐབས་མེད་པ་སྟེ། དེ་བཞི་ནི་སྤྱན་དྲངས་ཀྱང་མི་འབྱོན་པའི་མགྲོན་ཞེས་བྱའོ། །༣ ཡི་དྭགས་མཁའ་ལ་རྒྱུ་བ་དང་། བྱིངས་ན་གནས་པ་གཉིས། དྲི་ཟ་མཁའ་ལ་རྒྱུ་བ་དང་། ཀླུང་ན་གནས་པ་གཉིས་ཏེ་བཞི་ནི། མཆོད་སྦྱིན་གང་བྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་ངང་གིས་འདུ་བ་ཡིན་པས། དེ་ལ་སྤྱན་མ་དྲངས་ནའང་འབྱོན་པའི་མགྲོན་ཞེས་བྱའོ། །༤ ས་བདག་སྟོབས་པོ་ཆེ་མགྲོན་དུ་བོས་ན་ཁོ་རི་རབ་ཀྱི་འོག་ཏུ་གནས་པས་འོག་གཞི་རླུང་དཀྲུགས་ནས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་ས་ཡོམ་འོང་ཉེན་ཡོད་པ་དང་། ཡི་དྭགས་གཏེར་སྲུང་བོས་ན། གཏེར་བུམ་གཞན་གྱིས་འཁྱེར་ནས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་མུ་གེ་འབྱུང་ཉེན་ཡོད་པ་དང་། ས་བདག་ཤྲྀ་པ་ཏྲ་བོས་ན། ལག་ཏུ་ནད་རྐྱལ་ཡོད་པས་མི་ནད་ཕྱུགས་ནད་འབྱུང་ཉེན་ཡོད་པ་དང་། ཀླུ་ཧོང་ཕན་བོས་ན། ཁོ་ལ་མཐོང་དུག་ཡོད་པས་ཀླུ་ནད་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་ཉེན་ཡོད་པ་སྟེ། དེ་བཞི་ལ་སྤྱན་དྲང་དུ་མི་རུང་བའི་མགྲོན་ཞེས་བྱའོ། །
༦ གཏོར་འབུལ་གྱི་ཚེ་སྔགས་ནུས་ནི། ཨོཾ་ཨཱཿཧཱུཾ་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནི། རྒྱུད་ལས། ཨོཾ་གྱིས་འབྱུང་བོ་དབང་དུ་སྡུད། །ཨཱཿཡིས་རྫས་སོགས་དག་པར་བྱེད། །ཧཱུཾ་གིས་འབྲེལ་དང་ཁྱབ་པར་སྦྱིན། །གསུངས་ལ། ན་མཿ་སརྦ་ཏ་ཐཱ་ག་ཏ་ཨཱ་ཝ་ལོ་ཀི་ནི་ཨོཾ་སམ་བྷ་ར་སམ་བྷ་ར་ནི་ཧཱུཾ། ཞེས་པ་དོན་འགྱུར་གྱི་དབང་དུ་བཏང་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་བདུད་རྩིས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བདེ་བའི་མཆོག་ཏུ་མཛོད་ཅིག བདེ་བའི་མཆོག་ཏུ་མཛོད་ཅིག ཅེས་པ་ལགས་ལ། གཟུངས་སྔགས་ཟབ་མོ་འདིའི་སྟོབས་ཁོ་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་མ་ལུས་པའི་དཀོན་མཆོག་བཞུགས་སོ་འཚལ་ལ་མཆོད་པའི་བྱེ་བྲག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་མཆོད་པར་འགྱུར་རོ། །བྲམ་ཟེ་དང་དྲང་སྲོང་དང་། ཡི་དྭགས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མའི་གྲངས་དང་མཉམ་པ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་ནས་ལྷའི་ཞལ་ཟས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བ། ཡུལ་མ་ག་དྷའི་བྲེ་བོ་ཆེས་འཇལ་བའི་བྲེ་བདུན་རེ་འཐོབ་པར་གསུངས་སོ། །
སྦྱིན་ཡུལ་གྱི་སྐབས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞིའི་མཚན་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་། མདོ་ལས། རིན་ཆེན་མང་གི་མཚན་བརྗོད་པའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་ཡི་དྭགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མང་བོ་སེར་སྣ་བྱས་པའི་མི་དགེ་བའི་ལས་བཅོམ་ཞིང་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་དམ་པའི་མཚན་ནས་བརྗོད་པས་ཡི་དྭགས་མང་བོའི་བྱད་གཟུགས་མི་སྡུག་པ་བཅོམ་ཞིང་གཟུགས་དང་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྐུ་འབྱམས་ཀླས་ཀྱི་མཚན་ནས་བརྗོད་པས་ཡི་དྭགས་མང་བོའི་སྐོམ་པ་སྤངས་ཤིང་ཚིམ་པར་གྱུར་ཏེ། སྦྱིན་པའི་གནས་སུ་ཡིད་བཞིན་དུ་ཟ་བ་དང་ཆོག་ཀྱང་འདྲོངས་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་བརྗོད་པས་ཡི་དྭགས་མང་བོའི་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཏེ། ཡི་དྭགས་ཀྱི་ཁམས་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
༧ གཏོར་སྣོད་ནི། སྤྱིར་ན། ཕྱིའི་གཏོར་སྣོད་རིན་ཆེན་སྣ་ལྔ། ནང་གི་གཏོར་སྣོད་མཚན་ལྡན་ཀཱ་པ་ལ། གསང་བའི་གཏོར་སྣོད་རུས་སྦལ་གྱི་ཁོག་པ། དོན་གྱི་གཏོར་སྣོད་ནམ་མཁའ་ཡངས་པ། རྟགས་ཀྱི་གཏོར་སྣོད་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན། མཚན་མའི་གཏོར་སྣོད་གང་འབྱོར་སྣོད་ལ་བྱའོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ། གཏོར་འབུལ་གྱི་སྐབས་སུ། སྣོད་གཙང་མ། ཆུ་གཙང་མ། རྫས་གཙང་མ་གསུམ་གལ་ཆེ་ལ། སྣོད་ནི། ཆུང་བ་དང་། མ་དག་པ་དང་། ཁ་ཆག་ཞབས་བརྡོལ་དང་། བསེ་དང་། རྭ་དང་། ཐོད་པ་དང་། ལི་དང་། འཁར་བ་དང་། ལྕགས་ཀྱི་སྣོད་བརྒྱད་དང་། རུས་པ། དུག་གཟེར་ཅན་ནི་མི་རུང་བས་སྤང་བྱ་སྟེ། རུས་པ་དང་པགས་པ་ལས་བྱས་པ་ནི་ཡི་དྭགས་སྐྲག་ཅིང་། གཙང་སྦྲ་ཅན་མི་འཁོར། ལྕགས་ནི་མཚོན་ཆའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་གོ་མཚོན་སོགས་སུ་མཐོང་ནས་སྐྲག་པར་འགྱུར། ཁ་ཆག་ཞབས་བརྡོལ་ནི་མི་ཤིས་པའི་སྣོད་ཡིན་པས་བྱིན་རླབས་མི་ཆགས་ཞེས་པཎ་ཆེན་གྱི་གསུང་གྲུབ་ཆེན་སྙིང་སྟོབས་རྒྱ་མཚོ་ལས་ཐོས་པའི་གསུང་དང་། འཇིམ་ལོའི་གསུང་ལས། ཀ་པཱ་ལ་ལ་ཡི་དྭགས་ཕྲ་མོ་འཇིགས་པ་དང་། ཏིང་ནི་ལྷ་མ་ཡིན་གྱིས་ཐོད་པར་མཐོང་བའོ། །ལྕགས་ནི་དྲག་པོའི་རྫས་མཚོན་ཆའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཡི་དྭགས་ཐམས་ཅད་འཇིགས་པའོ། །རུང་བའི་སྣོད་ནི། གསེར་གཞོང་། དངུལ་གཞོང་། ཟངས་གཞོང་། རག་གཞོང་། ཤིང་གཞོང་། རྫ་གཞོང་དྲུག་གོ། ཆེ་ཆུང་ཡང་ཆུང་བ་ཕུལ་གང་ཤོང་བ་ནས། ཆེ་བ་ཚད་མེད་པའི་བར་ལ་ཏི་ཚ། ལ་ཆ། གཤའ་རྩི་མེད་པ་དང་། དབྱིབས་ལ་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ། ཁ་གཡེལ་བ་ཞིག་དགོས་པར་བཤད།
ཆུ་ནི། མི་གཙང་བས་གོས་པ་དང་། དམར་སྐྱུར་གྱིས་སྦགས་པ་སྤངས་ནས་གཙང་ཞིང་དག་པར་བྱའོ། །
༨ གཏོར་མའི་རྫས་ནི། གས་ཆག་དང་ནག་ནོག་གི་དྲི་མས་མ་གོས་པའི་སྣོད་དྭངས་ཤིང་འོད་འཚེར་བ་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ། གཙོ་བོ་རྣམ་པ་དགུ། དཀར་གསུམ་མངར་གསུམ། ཤ་ཆེན་རྣམ་གསུམ་ལས། ཕྱིའི་དཀར་གསུམ་ནི། མར་ཁུ་འོ་མ་ཞོ། མངར་གསུམ་ཀ་ར་བུ་རམ་སྦྲང་རྩི། གཞན་ཡང་། འབྲུའི་དངོས་བོ་ཕྱེ་ཟན། རིན་པོ་ཆེའི་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་གཙང་མ་རྣམས་སོ། །རྫས་དེ་རྣམས་ཀྱང་རང་ཅག་ལྷ་བཤོས་ཀྱི་སྐབས། དཀར་གསུམ་མངར་གསུམ་དང་དྲི་བཟང་སོགས་སྤྲུས་ཏེ་སྦྱོར་བ་ནི། ཇི་འདྲ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་སྙམ་སྟེ། གཏམ་རྒྱུད་གསེར་ཐང་ལས། རྒྱ་གར་བ་རྣམས་ཟས་ཟ་ཚུལ་གསུངས་སྐབས། ལི་སྡེར་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ནང་དུ་ངོས་གཅིག་ལ་འབྲས་ཆན་དང་། ངོས་གཅིག་ལ་ཚོད་མ་ཚོམ་བུ་དུ་མ་བཀོད། གཞན་ན་སྣོད་ཆུང་མང་བོར་ཞོ་དང་འོ་མ་སོགས་སྣ་མང་བོ་བླུགས་ཏེ། གཅིག་ཟོས་པའི་མཇུག་ཏུ་སྣ་གཞན་འཁྱེར་ཏེ་འོང་ཞིང་། མགྲོན་བཟང་བོ་ཚོ་ལ་ཆུ་ཚོད་ལྷག་ཙམ་ཟས་མཇུག་མི་རྫོགས། ཞལ་ཟས་རོ་བརྒྱ་འབུལ་ཚུལ་སོགས་ཀྱང་འདི་ལྟར་བསམ་དགོས་ཀྱི། རང་རེའི་དཀར་གསུམ་མངར་གསུམ་ལྷ་བཤོས་ལ་བསྲེས་པ་བཞིན། ཐམས་ཅད་འདྲེས་ན་རོ་ངན་པའི་མཐར་ཐུག་ཅིག་འོང་སྙམ་པ་སོགས་གོ་བ་ནོར་བ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ག་རང་ལགས་པས། གཏོར་རྫས་རྣམས་མ་འདྲེས་པའམ། སོ་སོར་མཐུན་པར་སྦྱར་ཏེ། རང་གི་ནུས་ཚོད་དང་བསྟུན་ནས། བློས་དམིགས་པ་བཟའ་བ་རི་རབ་ཙམ། བཏུང་བ་རྒྱ་མཚོ་ཙམ་དུ་སྤྲུལ་ཏེ་འབུལ་ལ། མ་འབྱོར་ན་འབྲུ་རྡོག་གཅིག་གམ། ཟས་ཁམ་གང་། ཆུ་ཕུལ་གང་ཙམ་ཡང་གཏོང་བ་སྟེ། སྔགས་འཆང་རྒྱན་མེ་ལས། བསོད་ནམས་ཚོགས་ཆེན་སྤེལ་བའི་ཕྱིར། །ཅི་འབྱོར་གཏོར་མ་ཆེ་བར་བསྐྱེད། །མ་འབྱོར་གང་བཤམས་དམིགས་པས་བསྐྱེད། །ཅེས་དང་། རྒྱལ་བའི་སྡེ་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་། རབ་འབྱོར་ན་སྨན་ལྔ་དང་། དྲི་ལྔ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་ལྔ་དང་། འབྲུ་ལྔ་དང་། སྙིང་བོ་ལྔ་དང་། སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། དཀར་གསུམ་མངར་གསུམ་དང་འབྲས་སོགས་ཀྱི་ཆན་པ་དང་། འཁུར་བ་སོགས་དང་། མ་འབྱོར་ན་ཆུ་ལ་ཟན་ནམ་ཕྱེ་གང་རུང་ལྟ་བུ་ཅི་ཙམ་འབྱོར་བ་བཤམས་པས་ཆོག་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར།
༩ གང་གིས་གཏོང་བའི་གང་ཟག་ནི། རབ་དགེ་ཚུལ་སློང་དང་དགེ་བསྙེན། མ་མཐའ་ཆོག་ཤེས་པ་ཅིག་གིས་གཏང་ཡང་རུང་བར་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་དབང་བོ་རབ་ཀྱིས་བདེན་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐབས་ཤེས་ཟུང་འཇུག་གི་བསམ་པས་གཏོང་བ་དང་། འབྲིང་གིས་སྔགས་དང་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་གཏོང་བ་དང་། ཐ་མས་སྔགས་ཀྱི་སྟོབས་ཁོ་ནར་ཡིད་ཆེས་ཀྱིས་གཏོང་ངོ་། །དེ་ཡང་མཐར་གཏུགས་ན་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་ལ་རག་ལས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས། སྦྱིན་པ་པོ་རྫས་ཀྱི་དངོས་བོ་རྒྱ་ཆུང་ཡང་། བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་མཆོག་ཡིན། དངོས་བོ་རྒྱ་ཆེ་ཡང་། བསམ་པ་རྒྱ་ཆུང་བ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །མཁས་པས་སྦྱིན་པ་ཆུང་ཡང་མང་བོར་བྱེད་པ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ལྷག་པར་བྱེད་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བྱེད་པ། སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་སོ། །
༡༠ གང་དུ་གཏོང་བའི་གནས་ནི། སྐྱེ་བོའི་རྒྱུ་འགྲུལ་དང་ཅ་ཅོ་ཆེ་བ། སྡིག་སྤྱོད་དང་མི་གཙང་བའི་གནས་སྤངས་ནས། བདེ་ཞིང་མཐོང་གསལ་ཆེ་བ། གཙང་ཞིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གནས་སུ་ལས་དང་བོ་བས་གཏང་བར་བྱའོ། །
དུས་གང་གི་ཚེ་གཏང་བ་ནི། སྤྱིའི་དུས་ནི། སྔ་དྲོ་དང་། ཕྱི་དྲོ་དང་། ཉིན་གུང་དང་། མཚན་མོའི་སྐབས་གང་ཡང་རུང་ཞིང་། ཁྱད་པར་གྱི་དུས་ནི། ས་རུབ་ཁ་ཟས་མ་ཟོས་གོང་དུ་མ་བཏང་ན་ཟས་དྲི་ཚོར་བ་ཙམ་གྱིས་སྐྲག་པ་སྐྱེ་བས་དེའི་དུས་སུ་བཏང་བའམ། ཕྲག་དོག་གིས་སེམས་རྒྱུད་འཁྲུགས་ནས་གླགས་ལྟ་བར་བྱེད་པས། དེའི་ཉེས་པ་སྐྱོབ་ཕྱིར་སྔ་མོ་ཉིད་ནས་བཏང་བའོ། །གཏོར་མ་གཞན་ཡང་འཛམ་གླིང་དུ་ཉི་ཤར་གྱི་ཚེ་བཀྲ་ཤིས་པའི་དུས་ཡིན་པས་བསོད་ནམས་ཆེ་ཞིང་། སྲོད་དང་མཚན་མོ་འབྱུང་བོ་དང་ཡི་དྭགས་མཐུ་བོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱི་གཞན་ལ་འཚེ་བའི་དུས་ཡིན་པས་བགེགས་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །
༡༡ གཏོར་མའི་དམ་ཚིག་ལ། གཏོར་མ་གཏོང་མཁན་གྱི་ཤ་ཆང་སྒོག་ཙོང་སོགས་སྤངས་ཏེ། གཏང་བྱའི་སྣོད་ཆུ་རྫས་གསུམ་དྭངས་གཙང་གི་ངོས་ནས། བཀོད་པ་མཛེས་པར་བཤམས་ཏེ། ཆོ་ག་ཆད་ལྷག་མེད་པའི་སྒོ་ནས་དམིགས་རྣམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དེ་གཏོང་དགོས་སོ། །གཏོར་མ་གྲུབ་པའི་རྟགས་སུ། དགུན་གྱི་གྲང་སྒང་ལ་གཏོར་མ་མི་འཁྱག་པ། གཏོར་མ་ཞུ་བ་དང་བདུད་རྩི་འབབ་པ་སོགས་གཏོར་མ་གྲུབ་རྟགས་སུ་བཤད་ཀྱང་། སྐབས་འགར་དེ་ལྟ་བུ་བར་ཆད་དུ་གྱུར་བའང་བཤད་དོ། །
༡༢ གཏོར་མའི་བཟོ་དབྱིབས་ནི། བཀའ་བསྟན་རྣམས་སུ། གཏོར་མ་ཆ་གསུམ་དང་ཆ་བཞི་སོགས་ཙམ་ལས་མི་སྣང་ལ། གཏོར་མ་བརྒྱ་རྩ་སོགས་བཟོ་ཚུགས་མི་འདྲ་བ་མང་བོ། རང་རེའི་གངས་ཅན་པའི་ཕྱག་སྲོལ་དུ་སྣང་། རྒྱ་གར་རྒྱལ་བོ་ཨག་བྷར་ལ་ཡང་། བོད་ནས་ཡོང་བའི་རྒྱ་གར་བ་ཞིག་གིས་གཡག་ཅེས་བྱ་བའི་སྲོག་ཆགས་ཤིག་དང་། བོད་སྟོན་རྣམས་ཀྱིས་ཟན་དང་མར་ལས་བྱས་པའི་གཏོར་མ་བྱ་བ་ངོ་མཚར་བའི་ལྟད་མོ་གཉིས་མཐོང་བ་ཞུས་ཚུལ་གྱིས་ཀྱང་། རང་རེའི་ཕྱག་སྲོལ་ཡིན་པ་རྟོགས། ཡང་གསེར་ཐང་ལས། གཏོར་མ་ནི་འབྲས་དང་འཁུར་བ་སོགས་མིའི་ཟ་ལུགས་དེ་ལྟར་བྱས་ཏེ་ཕུལ་བ་ལས། རང་རེ་བཞིན་རྩེ་མོ་རིང་བོ་སོགས་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་པར་བྱེད་པ་མེད། དེ་འདྲ་བྱེད་པ་སྔོན་གྱི་ཆོ་ག་སོགས་ནའང་མེད་ཟེར་བས། བོད་རང་གི་སྲོལ་ཡིན་པར་སེམས། བླ་མ་སོག་བཟློག་པས། རྒྱ་བྲིས་ཀྱི་ཐང་ག་ལ་གཏོར་མ་འདུག་བྱ་བ། མཆོད་རྫས་གཞན་ཞིག་ལ་ནོར་བའམ། ཐང་ག་དེ་བལ་བོ་ཞིག་གིས་བོད་དུ་བྲིས་པ་ཡིན་མཆི། བོད་ཀྱི་ཕ་མེས་རྣམས་གངས་རི་ལ་བརྩི་བས་ཞྭ་མོ་དང་། གཏོར་མ་ལྷ་རྟེན་སོགས་ཀྱི་རྩེ་མོ་རྣོ་རྩེ་རེ་ཡོད་པ་ཞིག་ལ་དགའ་བ་ཡིན། ཡང་དག་པར་དུ་ན་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་ཕྱག་ལེན་དུ་སེམས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་དང་། ཆང་གི་དཀར་གསུམ་ནི། རྩི་ཞག་རུས་པ། མངར་གསུམ་ནི་དྲི་ཆེན། ཚིལ་ཆེན། གསུར་ཆེན་ནོ། །གཞན་དྲི་ཆུ། ཨ་མྲི་ཏ། མང་ས། ཤ་ཆེན། ཞལ་ཟས་སྣ་ཚོགས་སོ། །གསང་བའི་དཀར་གསུམ་ནི། རྐང་ཀླད་བྱང་སེམས་དང་། མངར་གསུམ་བུད་མེད་རྩི་ཆེན། མཚལ་ཆེན་དྭངས་མའོ། །གང་ལྟར་བོད་ཀྱི་གཏོར་མ་བཟོ་སྟངས་ལ། གཏོར་མ་གཏོང་ཡུལ་དང་། གྲུབ་མཐའ་སོ་སོའི་བླ་མའི་ཕྱག་བཞེས་བཞིན། སྣ་སྒོ་མོ་མཆིས་ཀྱང་། ཁ་དོག་གི་ཆ་ལ། དཀར་གཏོར་དང་དམར་གཏོར་གཉིས་ཡོད། མར་ཁུ་བྱུགས་པའི་དཀར་གཏོར་དེ་ཞི་བའི་ལྷ་རྣམས་ལ་འབུལ་བའི་གཏོར་མ་དང་། དམར་གཏོར་དེ་དྲག་པོའི་ལྷ་རྣམས་ལ་འབུལ་བའི་གཏོར་མ་ཡིན།
༡༣ གཏོར་མའི་བྱེད་ནུས། སྐབས་འགར་དམར་ཟོར་ནི། བོན་པོའི་རྟ་ཟོར་འཕེན་པ་བཟློག། ཅེས་པའི་ཚིག་དེ་ལ་བལྟས་ན། དང་བོ་བོན་པོའི་དྲག་སྦྱོར་བྱེད་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་པར་མངོན་ཞེས་དུང་དཀར་རིན་པོ་ཆེས་གསུངས་ལ། བཀའ་བརྒྱུད་རྣམ་བཤད་དང་སྤྱི་དོན་འོད་གསལ་སྙིང་བོ་ཡང་དག་གྲུབ་པའི་ཚིག་འགྲེལ་ལས་ཀྱང་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་གཟེར་ཆེན་ལྔ་བགྲང་བའི་ཚེ་འཁོར་ལོ་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྲུང་བའི་གཟེར། གཏོར་མ་ལ་བརྟེན་ཏེ་བཟློག་པའི་གཟེར། ཞེས་གཏོར་མའི་ནུས་པ་ནི་དགྲ་བགེགས་བཟློག་པའི་བྱེད་ལས་ཅན་དུ་གསུངས་ཡོད། དེ་ཡང་གཏོར་ཟོར་ལ་ཕྱི་ལྟར་ན་གཏོར་མའི་ཕུང་བོ་དང་། ནང་ལྟར་ན་ལྷ་ཚོགས་ཀྱི་རང་གཟུགས། གསང་བ་ལྟར་ན་དྲག་པོའི་མཚོན་ཆར་གསུངས་པས། གྲུབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་བས་གཏོར་ཟོར་འཕེན་པའི་དམིགས་རིམ་ཁྲོད། དྲག་གཏོར་དེ་ཐོག་མར་ཡི་དམ་གྱི་ལྷར་སྒོམ་པ་དང་། བར་དུ་ལྷ་དེའི་ཞལ་ཟས་སུ་སྒོམ་པ། མཐའ་མར་དྲག་པོའི་མཚོན་ཆར་བསྐྱེད་ནས་ཞིང་བཅུ་ཚང་བའི་དགྲ་བགེགས་ཕྱོགས་སུ་བརྫངས་པ་ཡིན་ནོ། །
དུང་དཀར་གྲུབ་མཐའ་ལས། གཏོར་ཟོར་འཕེན་པ་ཟེར་བ་ནི། གཏོར་མ་ཟུར་གསུམ་ཆེན་པོ་དེ་འདྲ་བཞེངས་ཐོག ཚེ་ཟོར་ཞེས་གཏོར་མའི་སྟེང་དུ་གང་སར་པད་ཁའི་གང་བུ་འཛུགས་པ་དང་། ཡུམ་ཟོར་ཞེས་ཤིང་ཀྱེར་པ་རིང་ཐུང་ལི་རྨི་གསུམ་ཙམ་ལ་གཞོགས་བརྒྱབ་ནས་རྩེ་རྣོ་བོ་བཟོས་ཏེ་འཛུགས་སྲོལ་ཡོད། གཏོར་མ་གཡུགས་སྟངས་ལ། གཏོར་མ་དེ་ལྷ་ཡིན་བསམ་པ་བྱས་ཏེ་གཡུགས་སྲོལ་ཞིག་དང་། ལྷ་ལ་ཕུལ་བའི་དམིགས་པ་བྱས་ཏེ་གཡུགས་སྲོལ་ཞིག་གཉིས་ཡོད། གཏོར་མ་དེ་ལྷ་ཡིན་བསམ་པའི་དམིགས་པའི་གཡུགས་སྟངས་དེ་ཧ་ཅང་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོར་བརྩི་གི་ཡོད། ཅེས་དང་། མཁས་གྲུབ་ར་ག་ཨ་སེས། བསྟན་ལ་ཐུག་པའི་དགྲ་བོ་བྱུང་སྲིད་ན། །ཟོར་དུ་འཕངས་ན་ཧུར་ཐུམ་འགྲོ་བར་བཤད། །རང་ཉིད་ཡི་དམ་ང་རྒྱལ་བརྟན་པོ་ཡི། །ལྷ་ཉིད་གདན་དང་བཅས་ཏེ་འཕངས་བསྒོམས་པས། །ཕ་རོལ་རྡུལ་དུ་བརླག་པར་གདོན་མི་ཟ། །ནུས་པ་ཆུང་ན་རང་ལ་ལྡོག་དོགས་ཆེ། །བསྐུལ་བ་བཏོན་ནས་ལྷ་དེ་ནམ་མཁར་བཏེགས། །སེར་སྤྲིན་བཞིན་དུ་འུར་ཆེམ་བཅས་ཏེ་སོང་། །གཏོར་མ་མེ་དཔུང་མཚོན་ཆར་དམིགས་ཏེ་འཕངས། །དེ་ཡིས་རང་ལ་ལྡོག་དོགས་ཡོད་པ་མིན། །གསུངས་སོ། །གཏོར་མ་བཏང་ནས་སླར་འཁོར་ཚེ། གཏོར་སྣོད་ཁ་ཕྱིར་བསྟན་ན་དངོས་གྲུབ་ཡོལ་ཞིང་། ཁ་ནང་དུ་བསྟན་ནས་འཁྱེར་ཡོང་ན་དངོས་གྲུབ་འདུ་བར་གསུངས་སོ། །
ཡང་། ར་ག་ཨ་སེའི་གཏོར་མའི་ཡིག་སྣ་ལྷ་ཡི་ནོར་བུ་ལས། གཏོར་མ་བཅའ་ཐབས་ཤིག་ལ། གཏོར་ཆེན་བཟོ་ན་སྟོད་སྨད་རྣམ་པ་ལྔར་སོ་སོར་ཤོག་དྲིལ་འཇུག་པར་བཤད་དེ། སྟོད་དུ་བླ་མའི་མཚན་སྔགས། དེའི་འོག་ཡི་དམ་གང་ཡིན་གྱི་སྙིང་བོ། དེའི་འོག་བསྙེན་སྔགས་དང་འབོད་སྔགས་བཅུག སྐེད་པར་སྒྲུབ་སྔགས་དང་རྦད་སྔགས། རྩ་བར་གསང་སྔགས་འཇུག་པར་བཤད་པ་དང་། གཏོར་མ་ཆུང་ན་ཟངས་སྦུག་གམ་སྨྱུག་ཚིགས་ཀྱི་ནང་དུ་སྔགས་ལྔ་བོ་བྲིས་ཏེ་གཏོར་མའི་སྲོག་ཤིང་དུ་བྱས་ཀྱང་འཐུས་པར་བཤད་དོ། །ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་ལ་བླ་མའི་མཚན་མི་འཇུག་པར་གོང་ནོན་གཉེན་པོའི་ལྷ་ཡིས་སྔགས་ཀྱི་ཆོག་ལ། གཏོར་མའི་དབུས་སུ་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་བཅུག་ན་ལོངས་སྤྱོད་འཕེལ་བ། སྨན་སྣ་བཅུག་ན་ནད་སེལ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་དང་། གསེར་དང་གསེར་ཤོག་མང་དུ་བཅུག་པ་ལ་གསེར་གཏོར་ཞེས་ཁམས་ཆེན་དུ་བརྩི་བ་དང་། ཡང་ཕྱག་ལེན་ཞིག་ལ་གོས་ཆེན་གཏོར་དབྱིབས་སུ་བཟོས་ནས། ནང་དུ་འབྲུ་སྨན་དང་རིན་ཆེན་ཤོག་དྲིལ་བཀང་། དངུལ་གྱི་མར་རྒྱན་འདོགས་པ་སོགས་གཏོར་བཟོ་མང་དུ་བཤད་ལ།
ཡང་། དགྲ་བགེགས་བསྒྲལ་ལུགས་ལ། ལྕགས་མཁར་སྲེག་པ་ཞེས་དྲག་ལས་བྱེད་སྲོལ་ཞིག་ཡོད། དེ་ནི་སླ་ང་ཆེན་པོའི་ནང་སྣུམ་ཁོལ་ཐག་ཆོད་པའི་སྐབས་སུ། དགྲ་བགེགས་སྒྲོལ་བ་བོ་དེས་གནོད་བྱེད་དེའི་གཟུགས་བརྙན་བྲིས་ཐོག སྙིང་ཁར་དགྲ་བགེགས་དེའི་མིང་བྱང་བྲིས་ཏེ། རྫས་ངན་མང་བསྲེས་བྱུགས་པའི་ཤོག་ལྷེ་ཞིག་དབྱུག་པའི་རྩེར་བསྐོན་ནས་འཁྱེར་ཐོག ཨ་རག་སྤུས་ལེགས་ཀ་ལི་གང་འཁྱེར་ནས་འཆམ་རྒྱག་བཞིན། མེ་ལ་བསྐོར་བ་གསུམ་བརྒྱབ་ནས་ཨ་རག་དེ་སྣུམ་ཐོག་ཏུ་བླུགས་ནས། མེ་ལྕེ་དྲག་ཏུ་འབར་བ་དང་ཆབས་ཅིག་དགྲ་གཟུགས་ཀྱི་ཤོག་ལྷེ་དེ་མེའི་ནང་དུ་སྲེག་སྲོལ་ཡོད་པ་དེའོ། །
༡༤ གཏོར་མའི་མཚོན་དོན། གཏོར་མ་གཏོང་བ་འདི་ལ། ཕྱིན་དྲུག་དང་བསྡུ་བཞི། སྡོམ་གསུམ་ཚང་བར་མཁས་པ་སྔ་མ་དག་གིས་གསུངས་ཏེ། གཏོར་རྫས་བཏང་བས་སྦྱིན་པ། གཙང་ཞིང་གནོད་འཚེ་སྤངས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས། མི་འཚེ་ཞིང་དཀའ་བ་དང་དུ་བླངས་པས་བཟོད་པ། གཏོང་ཕོད་ཆེ་ཞིང་ལེ་ལོ་བྲལ་བས་བརྩོན་འགྲུས། གཏོང་བའི་དུས་སུ་སེམས་གཞན་དུ་མི་གཡེངས་བས་བསམ་གཏན། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་རྟོགས་པས་ཤེས་རབ་ཚང་ངོ་། །བསྡུ་བཞི་ཚང་བ་ནི། མགྲོན་སོ་སོར་བསྔོས་པའི་སྦྱིན་པ། མགྲོན་སོ་སོར་བསྔགས་པ་བརྗོད་པས་སྙན་སྨྲ། འདོད་དོན་ཞུ་བས་དོན་སྤྱོད་པ། འཁོར་གསུམ་དག་པར་བསྔོས་པས་དོན་མཐུན་པ་ཚང་བའོ། །སྡོམ་གསུམ་ཚང་བ་ནི། གཏོར་མ་གཏོང་དུས་གཙང་ཞིང་མི་འཚེ་བ་སོགས་མི་དགེ་སྤངས་པས་སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ། གཞན་དོན་དུ་གཏོང་བའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྡོམ་པ། ལྷ་སྒོམ་ཞིང་གཟུངས་སྔགས་བཟླས་ཏེ་གཏོང་བས་གསང་སྔགས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཚང་ངོ་། །ཡང་གཏོར་མ་ལ་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་གྱི་གནས་སྐབས་དང་སྦྱར་ན། སྦྱངས་གཞི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་དང་ཁུ་ཁྲག་རླུང་གསུམ་གྱི་སྦྱར་བྱ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་བག་ཆགས་གསུམ་དང་། དུག་གསུམ། སྒོ་གསུམ་གྱི་སྐྱོན་རྣམས་སྦྱངས་ཏེ་སྦྱོང་བྱེད་རྡོ་རྗེ་གསུམ་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་། སྦྱང་འབྲས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྡོ་རྗེ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་སྨིན་བྱེད་དུ་འགྱུར་བའི་ཆེད་དུ་སྨན་རག་གཏོར་མ་འབུལ་བ་ཡིན་ནོ། །
ཡང་སྙིང་ཐིག་གཏོར་མའི་རེག་ཟིག་ལས། དང་བོ་བླ་མ་མཆོད་པ་དང་ཡང་གསང་བླ་སྒྲུབ་འདྲ་བར་ཟླུམ་གཏོར་དམར་བོ་པདྨ་འདབ་བཞི་བ། ནང་སྒྲུབ་རིག་འཛིན་འདུས་པ་ལ། བང་རིམ་དམར་བོ་གསུམ་གྱི་འོག་མ་ལ་འཁོར་ཚོགས་སྤྱི་འདུས་སུ་འཐེབ་ཀྱུ་ཅི་མང་། བར་མ་ལ་རྗེ་འབངས་ཉེར་ལྔ་མཚོན་བྱེད་མར་གྱི་ནོར་བུ་ཉེར་ལྔ། སྟེང་མ་ལ་རིག་འཛིན་བརྒྱད་མཚོན་བྱེད་རིན་ཆེན་ཟུར་བརྒྱད་པ་སེར་བོ། དེའི་སྟེང་བདེ་སྟོང་གཉིས་ཀྱི་མཚོན་བྱེད་ཉི་ཟླ་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་འཁོར་བའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པའི་རྟགས་པདྨ་འདབ་བཞིའི་མཛེས་ཚོན་ཅན་གྱི་དབུས་སུ་ཟླུམ་གཏོར་བརྗིད་ལྡན། ཞེས་གསུངས་སོ། །
༡༥ གཏོར་མ་བཏང་བའི་ཕན་ཡོན་ནི། གཏོར་མ་ལས་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ། འཕྲིན་ལས་མ་ཚང་བ་ཁ་སྐོང་བ། ཚེ་བསྲིངས་ཤིང་བར་ཆད་སེལ་བ། མདངས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ། ལོངས་སྤྱོད་འཕེལ་བ། གཟི་བརྗིད་དང་མཐུ་སྟོབས་ཆེ་བ། གནས་སྐབས་བདེ་འགྲོ་དང་། མཐར་ཐུག་སངས་རྒྱས་འཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་སོགས་བརྗོད་ལས་འདས་སོ། །གཏོར་མའི་ཡིག་སྣ་ལྷའི་ནོར་བུ་ལས། གཏོར་མ་མེད་ན་བར་ཆད་སེལ་བ་མེད། །གཏོར་མར་བརྩོན་ན་བར་ཆད་མི་ཚུགས་ཤིང་། །མཆོག་ཐུན་དངོས་གྲུབ་སྒྲུབ་པའི་མཆོག་ཏུ་གསུངས། །
ཡང་ཀྲི་ཡ་དཔུང་བཟང་གི་རྒྱུད་ལས། ནད་ཀྱི་བསྐལ་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར། །སྨན་སྣ་ལྔ་ནི་བུམ་པར་བླུགས། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་བྱའི་ཕྱིར། །དྲི་སྣ་ལྔ་ཡང་བུམ་པར་བླུགས། །དགོས་འདོད་རེ་བ་བསྐང་བ་དང་། །མཚོན་གྱི་བསྐལ་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར། །རིན་ཆེན་ལྔ་ཡང་བུམ་པར་བླུགས། །ཀུན་གྱི་སྙིང་བོར་གྱུར་བ་དང་། །དགོས་འདོད་རེ་བ་བསྒྲུབ་བྱའི་ཕྱིར། །སྙིང་བོ་ལྔ་ཡང་བུམ་པར་བླུགས། །ཞེས་སོ། །
ཡང་མཁས་པ་མང་བོ་ཞིག ཇོ་བོའི་ཞལ་ལས། བོད་ཕྱུག་པོ་མི་འོང་། གཏོར་ཟན་སླ་མོ་བྱེད། གཏོར་མ་མཐེབ་ཀྱུ་བྱེད་པར་འདུག་གསུངས་ལ། ཀུན་མཁྱེན་འཇམ་དབྱངས་བཞད་པས། གཏོར་མའི་རྣམ་བཤད་མང་བོར་དེ་ལྟར་མི་སྣང་བས་ཇོ་བོས་དེ་ལྟར་བཤད་པ་མི་བདེན་པར་ཡང་གསུངས་སོ། །
བྷ་ལིང་ཨཱ་ཙརྱའི་ཆོས་སྐྱོང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཏོར་ཆོག་ལས། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་གསོག་པ་དང་། གཏོར་མས་བར་ཆད་ཐམས་ཅད་ཞི་བ་དང་། གཏོར་མས་འཕྲིན་ལས་རྣམ་བཞི་འགྲུབ་པ་དང་། གཏོར་མ་ནི་ལྷ་སྒོམ་པ་དང་། རབ་གནས་དང་། སྦྱིན་སྲེག་དང་། ལས་ཚོགས་ཀུན་ལ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང་། གཏོར་མས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་སྲུང་ཞིང་སྐྱོབ་པ་དང་། སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་། གཏོར་མས་ཚེ་རིང་ཞིང་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པ་བསྐྱེད་ཅིང་འཕེལ་བ་དང་། སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་མྱུར་དུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་། གཏོར་མས་བསོད་ནམས་དང་ཚེའི་ཚད་ཀྱང་འཕེལ་ཞིང་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། གཏོར་མས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་སྙེད་མཆོད་པའི་བསོད་ནམས་འཐོབ་པས། ཚེ་རིང་བ་དང་། བསོད་ནམས་དང་། མདངས་དང་། སྟོབས་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། སྲིན་པོ་དང་། ཡི་དྭགས་མ་རུངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཚེ་ཞིང་གནོད་པ་བྱེད་མི་ནུས་པ་དང་། དེ་དག་སོགས་གཞན་ལ་གཟི་བརྗིད་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་སོགས་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་གསུངས་སོ། །དཔེར་ན། གཏོར་མ་བཏང་བས་ཚེ་རིང་བ་དང་བསོད་ནམས་འཐོབ་པ་གྲུབ་ཆེན་ལྕེ་སྒོམ་ལྟ་བུ་སྟེ། ལྕེ་སྒོམ་པ་ལོ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གྲངས་བཞུགས་པ་གཏོར་མའི་བྱིན་རླབས་ཡིན་གསུངས་པ་དང་། ཡང་ལྕེ་སྒོམ་པའི་ཞལ་ལས། ང་ལ་དང་བོ་རྒྱགས་སུ་ཞོག་གཅིག་ལས་མེད་དེ། ད་ལྟ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བ་གཏོར་མའི་དོན་ཡིན་པར་འདུག་གསུངས་པ་དང་། ཆོས་པ་ལྟོ་གོས་ཀྱིས་ཕོངས་པ་མཐོང་ཙ་ན། གཏོར་མ་མ་ཐོངས་པ་ཡིན་གསུངས་ལ། སྐབས་ཤིག་བླ་མའི་རྒྱགས་ཆད་ནས་ཕྱེ་ཕད་སྤྲུགས་པས་རྩམ་པ་བྲེ་བཞི་བྱུང་བ་གཏོར་མ་བཏང་བས། ཉིན་ཕྱེད་ནས་ཡོན་བདག་འགས་ནས་མང་བོ་དང་ཆོས་སྟོན་བཟང་བོ་ཁྱེར་ནས་བྱུང་བས། བླ་མས་ཉེ་གནས་ལ་ཞིང་གི་སྟོན་ཐོག་ལས་མི་མགྱོགས་སམ་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །
མདོར་ན། མཆོད་གཏོར་གྱི་སྐབས་སུ་གཅེས་པར་འཛིན་པ་དང་། ལྡན་དགོས་པ། འབྲས་བུ་ཇི་ལྟར་འཐོབ་པ་ནི། མཆོད་སྦྱིན་གཏོར་མའི་རྣམ་བཤད་དགེ་བའི་ཉི་མ་ལས། སྦྱོར་བའི་སྐབས་སུ་སེམས་བསྐྱེད་དམ་པ་གཅེས། །དངོས་གཞི་འཁོར་གསུམ་བདེན་མེད་ཤེས་པ་གཅེས། །རྗེས་སུ་འདུན་པ་བྱང་ཆེན་རྒྱུར་བསྒྱུར་གཅེས། །གཅེས་པ་རྣམ་གསུམ་ལམ་གྱི་སྲོག་ཤིང་ཡིན། །དང་བོ་གཏང་བྱའི་རྫས་ལ་གཙང་སྦྲ་དགོས། །བར་དུ་ཆོ་གའི་ལས་ལ་འཁྲུལ་མེད་དགོས། །ཐ་མར་རང་གཞན་ཡིད་ཆེས་ལྡན་པ་དགོས། །དགོས་པ་རྣམ་གསུམ་བརྗོད་བྱའི་སྙིང་བོ་ཡིན། །དཀོན་མཆོག་མཆོད་པས་བསོད་ནམས་ཚོགས་ཆེན་རྫོགས། །རིགས་དྲུག་སྦྱིན་པས་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་རྫོགས། །ཐབས་ཤེས་འབྲེལ་བས་ཚོགས་གཉིས་ཟུང་འཇུག་རྫོགས། །རྫོགས་པ་རྣམ་གསུམ་འདི་ཡི་འབྲས་བུ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །
གཏོར་མའི་སྐོར་རྒྱས་པར་དགེ་ལུགས་པར་མཚོན་ནའང་། དེ་མོ་ངག་དབང་དགེ་ལེགས་རྒྱལ་མཚན་གྱི་གཏོར་མའི་དེ་ཉིད་གསལ་བར་སྟོན་པ་ནོར་བུའི་མེ་ལོང་དང་། ཞབས་དྲུང་ཆོས་རྗེ་ངག་དབང་ཚེ་རིང་གི་གཏོར་མའི་རྣམ་བཞག་གདོན་གྲོལ་ཉེར་མཁོ། རོང་ཐ་བློ་བཟང་དམ་ཆོས་རྒྱ་མཚོའི་གཏོར་མའི་རིམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། གཞན་ཡང་། མཆོད་སྦྱིན་གཏོར་མའི་རྣམ་བཤད་དགེ་བའི་ཉི་མ་ལས། གཏོར་མའི་སྔོན་འགྲོ། དངོས་གཞི། རྗེས་ཀྱི་རིམ་པ་བཅས་གསུངས་ཡོད་པ་དང་། གཡུ་ཐོག་རྙིང་ཐིག་གི་གཏོར་མའི་དཔེ་རིས་དང་བཅས་པ་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་དུ་ཡོད་པ་དང་། རྫོགས་ཆེན་གྱི་གཏོར་མའི་དཔེ་རིས་ཀྱང་གྲོང་ཆོག་པ་རྣམས་ཀྱི་ལག་ན་མང་དུ་གདའ་བས། ཞིབ་ཏུ་དེ་དག་ལ་གཟིགས་པར་ཞུ།