ལེའུ་བཅུ་གཉིས་པ། བཟོ་རིག་གི་སྐོར།

ལྷའི་དཀྱིལ་འཁོར།

ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ་ལས། དོན་གཉེར་རྗེས་འཛིན་བཟོ་རིག་མཐའ་ཡས་ཀྱང་། །སྒོ་གསུམ་བཟོ་ལ་ཤེས་བྱ་ཀུན་ཀྱང་འདུ། །ཞེས་པ་ལྟར། བཟོ་རིག་ལ་ལུས་བཟོ། ཡིད་བཟོ། ངག་བཟོ་གསུམ་དུ་ཡོད་ལ། དེ་ཡང་ལུས་བཟོ་ནི་བྲིས་སོགས་ལག་པས་བཅོས་པའི་བཟོ་རིག་དང་། ངག་བཟོ་ནི་བཀའ་བསྟན་དང་། མིང་ཚིག་ཡི་གེའི་བརྗོད་པ་གདངས་དབྱངས་སུ་གྱེར་བ་ཐམས་ཅད་དང་། ཡིད་བཟོ་ནི་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་དང་ས་བཅུ་ལམ་ལྔའི་རྣམ་བཞག་ཡོད་ཚད་དོ། །འདིར་བཤད་པ་ནི་བྲིས་འབུར་སོགས་ཀྱི་ལུས་བཟོའོ། །

སྐབས་སུ་བབ་པ་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་པ་ལྷ་གཙོ་འཁོར་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་བཀོད་པ་སྟེ། རྒྱལ་བ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གིས་གདུལ་བྱ་དང་འཚམ་པར་རྒྱུད་དེ་དང་དེ་གསུང་སྐབས། ལྷ་དེ་དང་དེའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་བཀོད་པ་དངོས་སུ་སྤྲུལ་ཏེ་དབང་སྐུར་ཞིང་རྒྱུད་བསྟན་པ་དེ་ལ་ཟེར་ཏེ། བཀོད་པ་ལྷའི་འཁོར་ལོ་མ་ལུས་པ་རྫོགས་པར་སྣང་བ་ནི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ངོ་བོར་གསུངས། སྤྱིར་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྣམ་བཞག་ནི། ས་ཐོབ་འཕགས་པ་ཁོ་ནའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། སོ་སྐྱེས་རྣམས་ཀྱིས་བློ་ཡུལ་ལས་འདས་པས། དེའི་རྣམ་བཞག་ནི་འདི་ཙམ་ཞེས་འཇོག་དཀའ་བ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། ལོགས་པར་མི་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། སམྦུ་ཊི་ལས། བཅོས་མ་ཕྱིའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། གྲུབ་པ་ནང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གཉིས་སུ་གསུངས་པ་དང་། མངོན་བརྗོད་བླ་མ་ལས། ཡི་གེའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་བོ་སྟེ། །གཉིས་པ་མཚན་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན། །ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་གསུམ་པ་སྟེ། །གཟུགས་བརྙན་འགོད་པ་བཞི་བའོ། །མེ་ཏོག་བཀྲམས་པ་ལྔ་བ་སྟེ། །དྲུག་པ་ཚོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རོ། །དཀྱིལ་འཁོར་འདི་དག་བྲིས་ནས་ནི། །རྟག་ཏུ་སྒྲུབ་ཞིང་མཆོད་པར་བྱ། །ཞེས་དྲུག་ཏུ་བཤད་པ་དང་། ཡང་། འདུས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལྟར་ན། རང་བཞིན་དང། ཏིང་འཛིན། གཟུགས་བརྙན་དང་ཚོགས་དཀྱིལ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞི་སྟེ། རང་བཞིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི། དབྱིངས་སྤྲོས་བྲལ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཇི་བཞིན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། ཏིང་འཛིན་དཀྱིལ་འཁོར་ནི། རང་བཞིན་དཀྱིལ་འཁོར་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྒོམ་པ་ཞིག་ཡིན། གཟུགས་བརྙན་དཀྱིལ་འཁོར་ནི། རས་སམ་གྲོ་ག ཡང་ན། ཤིང་ཤུན་དང་ཏ་ལའི་ལོ་མ། དུར་ཁྲོད་ཀྱི་རུས་པ་སོགས་ལ་ཕྱག་རྒྱའི་གཟུགས་སུ་བྲིས་པ་ཞིག་ཡིན། ཚོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི། ཞི་ཁྲོའི་ལྷ་ཚོགས་ཚོམ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་ཡིན་ནོ། །ཡང་། འགའ་ཞིག་གིས། རས་བྲིས། རྡུལ་ཚོན། བསམ་གཏན། ལུས་དཀྱིལ། བྷ་ག་ཀུན་རྫོབ། བྱང་སེམས། དོན་དམ་བྱང་སེམས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྟེ་བདུན་དུ་བཤད་པ་སོགས་གསུངས་ཚུལ་གཞན་ཡང་མང་།

༡ དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྣམ་གྲངས། རྡོ་ཕྲེང་ནས་བཤད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེ་གཉིས། མི་ཏྲ་ཛོ་ཀི་ནས་བརྒྱུད་པའི་མི་ཏྲའི་དཀྱིལ་འཁོར་བརྒྱ་དང་བརྒྱད། དཀྱིལ་ཆོག་ནོར་ཕྲེང་ནས་བཤད་པའི་ཟུར་བཀའི་དཀྱིལ་འཁོར་མི་འདྲ་བ་རེ་དྲུག་དང་། གཞན་ཡང་། ཞང་ཀུན་དགའ་དོན་འགྲུབ་ཀྱིས་རྣལ་འབྱོར་རྒྱུད་ཀྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་བཞེངས་སྐབས། བུ་སྟོན་གྱིས་ཐུགས་བཀོད་མཛད་དེ། རྩ་རྒྱུད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཉིས་བརྒྱ་བཅུ་གསུམ། བཤད་རྒྱུད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བརྒྱ་ཉེར་དགུ། དཔལ་མཆོག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞི། སྦྱོང་རྒྱུད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བཅུ་གཉིས། རྡོ་རྗེ་སྙིང་རྒྱན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སོ་བདུན། ཆོས་དབྱིངས་གསུང་གི་དབང་ཕྱུག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཉེར་བཞི་དང་། གཙུག་ལག་དགུ་ལ་སོགས་ཀྱི་ལྷ་འབུམ་མཛད་པ་དང་། ཡང་། བུ་སྟོན་དཔོན་ཆེན་རྒྱལ་བཟང་གི་ཕྱོགས་སུ་གདན་དྲངས་ཏེ། ཕྱག་རྡོར་དབང་བསྐུར་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞི་སོགས་བཞེངས་པ་ནི་བུ་སྟོན་རྣམ་ཐར་ན་གསལ། དེ་ལས་ཕལ་ཆེ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པས་དབང་མ་འཐོབ་ན་བཤད་དུ་མི་རུང་བ་དང་། རི་མོའི་ལམ་དུ་བཤད་དུ་རུང་བ་འང་མ་ཡིན་ནོ། །དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྣམ་བཞག་ལ་བརྟེན་ནས། ཚོགས་གཉིས་སྒྲུབ་ཚུལ་གྱི་མན་ངག་ཞིབ་པར་རྒྱུད་སྡེ་སོ་སོ་ནས་བསྟན་ཡོད། དཀྱིལ་འཁོར་འདི་རང་རེའི་བོད་དུ་དར་ཚུལ་ནི། བོད་རྒྱལ་སོ་གཉིས་པ་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་གྱི་དུས་སུ། ར་ས་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་འཇམ་དཔལ་དྲག་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་སོགས་བྲིས་བཞེངས་མཛད་པ་དང་། ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐབས་སུ་གསང་སྔགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆ་ཚང་བཞེངས་པར་མ་ཟད། དེའི་ནང་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཕྱག་བྲིས་མཛད་པའང་ཡོད། ཁྱད་པར་དུ་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལ་ནི། ཕྱི་རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་གི་རྣམ་པ་དང་། ནང་གཙུག་ལག་ཁང་དང་། གསང་བ་བླ་མེད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྣམ་པར་བཞེངས། དེ་ནས་ས་ཆེན་གོང་མ་ན་རིམ་དང་། བུ་སྟོན་གྱིས་དཀྱིལ་འཁོར་བཞེངས་པ་དང་། ནང་དགོས་སུ། རྗེ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོས་བདེ་གསང་འཇིགས་གསུམ་སོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། བློས་བསླངས། བརྒྱུད་ལྡན་བླ་མ་དམ་པའི་ཕྱག་བཞེས་བཞིན་བཞེངས་པ་སོགས་རིམ་གྱིས་དར་བའོ། །

དེ་ཡང་སྔ་སོར་རིན་པོ་ཆེ་དང་། གསེར་དངུལ། ཟངས། མུ་ཏིག ཙན་དན། སའི་རྒྱུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བཞེངས་པ་ཡོད་དེ། དགའ་ལྡན་སྒྲུབ་མཆོད་དུ་གསེར་ཟངས་ལས་གྲུབ་པའི་གསང་འདུས་བློས་བསླངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སོགས་དང་། ཀ་ཐོགཿརྡོར་གདན་དུ་སྔོན་གཞི་ཙན་དན་ལ་བ་སོ་རྐོ་དཀྲོལ་ཅན་གྱི་ཟངས་མདོག་དཔའ་རིའི་བློས་བསླངས་དཀྱིལ་འཁོར། པོ་ཏ་ལར་བཙུན་མོ་ཚི་ཤིས་རྒྱལ་དབང་བཅུ་གསུམ་པར་ཕུལ་བའི་མུ་ཏིག་གི་དཀྱིལ་འཁོར། འབྲི་གུང་དུ་རྒྱུ་གསེར་དངུལ་ལས་གྲུབ་པའི་བློས་བསླངས་སོགས་མང་ཡང་། ཕལ་ཆེར་དུས་དབང་གིས་འཇིག་པ་ཡིན། དེ་ཡང་། བློས་བསླངས་ཞེས་པ་བློ་ངོར་སྒོམ་དོན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཏེ། གཟུགས་སུ་བསླངས་པ་དང་། རྡུལ་ཚོན་རིན་ཆེན་བྱེ་མ་སོགས་གང་རུང་གིས་འབུར་ཐོན་དུ་བཀོད་པ་སྟེ། རྡུལ་ཚོན་གྱི་རྒྱུ་ནི། འབྱོར་བ་ཆེ་ཆུང་ལ་བརྟེན་ནས། རབ་རིན་ཆེན་རིགས་ཀྱི་ཕྱེ་མ། འབྲིང་འབྲས་དང་འབྲུ་སྣའི་ཕྱེ་མ། ཐ་མ་མེ་ཏོག་གི་ཕྱེ་མ་དང་ཁམ་ས། བླ་མེད་ལ་དུར་ཁྲོད་ཀྱི་སོལ་བ་དང་། རུས་ཕྱེ་སོགས་ལས་ཀྱང་འབྲི། དེང་སང་ཅོང་ཞི་སྒྲུག་པའི་རྡུལ་ཚོན་འདི་དར་ཁྱབ་ཆེ་ལ། དེ་ཡང་ཅུང་ཞིའི་ཕྱེ་མ་འདི་ཁ་དོག་མི་འགྱུར་བ་དང། སྨན་རྫས་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་དང་། མི་རུལ་བ། འབུ་སོགས་ཀྱིས་མི་གནོད་པས་མཆོག་ཏུ་བཤད་དོ། །

རས་བྲིས་ནི། རབ་རིན་ཆེན་གྱི་ཁུ་བས་བྲིས་པ་དང་། ཕལ་བ་ཚོན་དང་སྣག་ཚའི་བར་རོ། །ཀུན་ཀྱང་དཀྱིལ་འཁོར་དངོས་ཀྱི་དོད་ཐུབ་སྟེ། དེ་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ཚོགས་དང་། ས་བོན་ཕྱག་མཚན་སོགས་ཚོམ་བུར་བཀོད་དེ་བཞག་པའོ། །

༢ དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚད། སྤྱིར་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཆེ་ཆུང་གི་ཚད་ལ། ཇི་སྐད་དུ། རིག་འཛིན་བྱེ་བའི་འབྱུང་གནས་ལས། །དང་པོ་ཚད་ལ་ལྷ་དང་སྦྱིན་བདག་གི ། སྒོ་ནས་བཞག་པ་གཉིས་ཏེ་ཚད་མ་ངེས། །ཁྲུ་གང་ནས་ནི་སྟོང་གི་བར་ཡང་རུང་། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ལྷ་དང་སྦྱིན་བདག་གི་སྒོ་ནས་བཞག་པ་གཉིས་ཡོད་ལ། དང་པོ་ལྷའི་སྒོ་ནས་བཞག་ན། མི་བསྐྱོད་པའི་རིགས་ལ་ཁྲུ་གསུམ་དང་། རྣམ་སྣང་ལ་ཁྲུ་བཞི། རིན་འབྱུང་ཁྲུ་ལྔ། འོད་དཔག་མེད་ལ་ཁྲུ་དྲུག དོན་གྲུབ་བདུན་དུ་བྱ་བར་བཤད་དེ། གུར་ལས། རྡོ་རྗེ་ཅན་གྱི་ཁྲུ་གསུམ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་དཀྱིལ་འཁོར་ཁྲུ་བཞི་བ། །ཁྲུ་ལྔ་བ་ནི་སྣང་བྱེད་ལའོ། །གར་དབང་ཕྱུག་གི་ཁྲུ་དྲུག་པ། །རྟ་ཡི་རྒྱལ་བོ་ཁྲུ་བདུན་པ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །

གཉིས་པ་སྦྱིན་བདག་གི་སྒོ་ནས་བཞག་ན་འབྱོར་བའི་ཚད་དང་བསྟུན་པ་མ་གཏོགས་ཚད་ལ་ངེས་པ་མེད་པར་གསུངས་ཏེ། མར་མེ་མཛད་ཀྱིས། སེམས་ཅན་བསམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས། །ཚད་ལ་སོགས་པ་ངེས་མཛད་ཀྱི། །ཐབས་ཤེས་ལས་བྱུང་དངོས་གྲུབ་ལ། །ཚད་སོགས་ངེས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །དེ་ནི་ཁྲུ་གཅིག་ནས་བརྩམས་ཏེ། །ཇི་སྲིད་ཁྲུ་སྟོང་བར་དུ་བྱ། །དེ་ལྟར་འཁོར་ལོ་དེ་ཐིག་གདབ། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །

༣ དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་མཚོན་དོན། འདིར་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་མཚོན་དོན་ཅུང་ཟད་བརྗོད་ན། དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྒོ་བཞི་ནི་ཚད་མེད་བཞི་མཚོན་བྱེད་དང་། རྟ་བབས་བཞི་ནི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བཞི། རྩིག་པ་ལྔ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལྔ། ཀ་བ་བརྒྱད་ནི་འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད། དྲིལ་བུ་དང་ཟ་ར་ཚགས་དང་ཉི་ཟླའི་ཕྲེང་། རྔ་ཡབ་དང་། ནོར་བུ་བཅས་ལྔ་ནི་དབང་བོ་དང་སྟོབས་ལྔ། གདུགས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། འཁོར་ལོ་བཞི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི། ཕ་གུ་ནི་སེམས་ཉིད་མི་འགྱུར་བ། དྲ་ཕྱེད་ནི་བྱང་ཆུབ་བདུན། མདའ་ཡབ་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ། པུ་ཤུ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཉིད། བུམ་པ་ཟླུམ་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱིདབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས། གློ་འབུར་བཞི་ནི་ཡེ་ཤེས་ལྷག་མ་བཞི། གདན་ལྔ་ནི་དུག་ལྔ་བོ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་དག་པ་སོགས་སོ། །

༤ དཀྱིལ་འཁོར་མེད་པའི་སྐྱོན་དང་མཐོང་བའི་ཕན་ཡོན། ལོ་པཎ་བཀའི་ཐང་ཡིག་ལས། དཀྱིལ་འཁོར་མེད་ན་སྐྱོན་བཞི་ཡོད། །ཕྱི་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་མེད་པའི་སྐྱོན། །གསང་སྔགས་ཐེག་པའི་དོན་ལ་སྒྲིབ། །ནང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་མེད་པའི་སྐྱོན། །རྐྱེན་གྱིས་ལོག་པར་སྣང་བ་ཡིན། །གསང་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་མེད་པའི་སྐྱོན། །རང་ངོ་མ་ཤེས་སྒྲིབ་དང་བགེགས། །སྟོང་གཟུགས་དཀྱིལ་འཁོར་མེད་པའི་སྐྱོན། །ལམ་ལ་ཕྱོགས་འཛིན་འཕྲེང་དུ་ཚུད། །ཅེས་དང་། ཡང་། དེ་ཉིད་ལས་དཀྱིལ་འཁོར་མཐོང་བའི་ཕན་ཡོན་ནི། མཐོང་བའི་ཕན་ཡོན་བཅུ་བཞི་སྟེ། །གང་ཞིག་རྡུལ་ཚོན་མཐོང་བས་ཀྱང་། །སྐྱེ་ཞིང་སྐྱེ་བར་མཐོ་རིས་འཐོབ། །མ་རིག་སྒྲིབ་པའི་ཚོགས་རྣམས་འདག །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཚོགས་རྣམས་རྫོགས། །བུམ་དབང་བསོད་ནམས་ཚོགས་ནི་རྫོགས། །ཇི་སྲིད་དུད་འགྲོའི་ལུས་སྐྱེས་ཀྱང་། །དབང་ཆེ་རྩ་ཆུ་འཛོམ་པར་སྐྱེ། །མིར་སྐྱེས་ཁ་དྲག་དབང་ཆེའོ། །བདེ་བར་གཉིད་སད་བདེ་བར་ཉལ། །ནད་མེད་གཟུགས་བཟང་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ། །གཟི་བརྗིད་ཆེ་ཞིང་ཚེ་ཡང་རིང་། །རིགས་མཐོ་ཤེས་རབ་གསུམ་དང་ལྡན། །ཕྱི་རུ་མི་ནོར་ཟས་གསུམ་འཕེལ། །ནང་དུ་བུ་ཚ་རིགས་རྒྱུད་འཕེལ། །གསང་བ་ཁམས་གསུམ་དབང་དུ་འདུ། །བླ་ཚེ་ཟད་ཀྱང་བསྲིང་བར་ནུས། །ཞེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར﹙མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་པར་དུ་བསྐྲུན་པའི་བཀའ་ཐང་སྡེ་ལྔ་ཤོག་གྲངས༣༩༧﹚གསུངས་སོ། །

གཞན་ཡང་། སྔགས་རིམ་ཆེན་མོ་ལས། སྔགས་ཀྱི་ལུགས་ཀྱིས་དང་པོར་སྣོད་རུང་དུ་བྱེད་པ་ལའང་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་བཅུག་ནས་དབང་བསྐུར་བ་དགོས་ལ། བར་དུ་རིམ་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་བས་ཀྱང་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ལམ་བགྲོད་དགོས་ཤིང་། མཐར་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་གྱུར་བ་ནའང་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚུལ་གྱིས་འཚང་རྒྱ་བས། དེ་ཐམས་ཅད་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་གནད་ཆེ་ཞིང་དེའི་མཚན་ཉིད་ཐིག་གིས་གཏན་ལ་འབེབས་ལ། ཞེས་དང་། །རིག་འཛིན་བྱེ་བའི་འབྱུང་གནས་ལས་ཀྱང་། དབང་བསྐུར་ནས་བཟུང་འཚང་རྒྱའི་བར་དུ་ནི། །དཀྱིལ་འཁོར་གནད་ཆེ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་གང་གི་སྐབས་སུའང་ཧ་ཅང་གལ་ཆེའོ། །

མཆོད་རྟེན།

༡ མཆོད་རྟེན་གྱི་ཁུངས་དང་རྣམ་གྲངས། མཆོད་རྟེན་ཞེས་པ་ལེགས་སྦྱར་སྐད་དུ། དུ་སྟུས་ཞེས་ཟེར་ལ། གཞན་དུ་སྟུས་ཞེས་པ་རྟེན་མཆོག་དང་བང་སོ་ལ་ཡང་འཇུག རྟེན་མཆོག་ཅེས་པ་དྲན་རྟེན་གྱི་བཟོ་སྐྲུན་ལྟ་བུ་ལ་ཟེར། སྟོན་པ་མ་བྱོན་པའི་གོང་རོལ་ནས་ཀྱང་། རྒྱལ་བོ་སོ་སོའི་བང་སོ་ལ་སྟུས་ཞེས་འབོད་ལ། །རང་ཅག་བོད་ལ་མཚོན་ན་བོན་ཆོས་དར་བ་ནས། ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་དང་། བཙན་དང་། རྒྱལ་བོའི་རྟེན་མཁར་གྱི་བཟོ་རྩལ་གྱིས་བོད་ཡུལ་གྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་ཤན་ཞུགས་ཐེབས་ཡོད་པར་སྣང་། དགེ་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་གསེར་ཐང་ལས། རང་རེའི་མཆོད་རྟེན་ལའང་བོན་གྱི་དམུ་མཁར་བང་རིམ་ཅན་གྱི་རྩེ་མོ་ལ། གཡག་རྭ་གཉིས་དེའི་བར་དུ་མཁར་གོང་བཞག་པ་དེའི་སྲོལ་མང་དུ་འབྲེལ་བར་སེམས། མཆོད་རྟེན་གྱི་ཐིག་ཚད་རང་རེ་ལ་གྲགས་པ་འདི་ཡང་། རྒྱ་གར་བའི་སྲོལ་ཡིན་མིན་ད་དུང་ཡང་། རྒྱ་གར་མཆོད་རྟེན་ཞིག་རལ་ཏུ་སོང་མ་སོང་འབུམ་ཕྲག་ལས་ལྷག་པ་མཆིས་པས་དེའི་ཁྲོད་ན། རང་རེའི་མཆོད་རྟེན་གྱི་དབྱིབས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་ལ་བལྟས་ན་ཤེས། རྒྱ་གར་བ་རྣམས་ལ་ཝུ་བ་ལྟ་བུའི་མཆོད་རྟེན་དང་། གཙུག་རྒྱན་དང་། དྲིལ་བུ་དང་། འབྲས་སྤུངས་ཏེ། མཆོད་རྟེན་རིགས་བཞི་གྲགས་ཤིང་། ཐམས་ཅད་ཀྱང་བཟོ་དབྱིབས་ཁོ་ན་ལས་མིང་བཏགས་ཞེས་གསུངས་སོ། །

གང་ལྟར་མཆོད་རྟེན་ནི། ཆོས་ལོངས་སྤྲུལ་གསུམ་ལས་ཆོས་སྐུའི་རྟེན་དང་། སྐུ་གསུང་ཐུགས་གསུམ་ལས་ཐུགས་རྟེན་ཡིན་ཏེ། ལུང་ཞུ་བའི་འགྲེལ་བ་ལས། མཆོད་རྟེན་གྱི་གནས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་བ་དང་། དབང་བོ་དང་། སྟོབས་ལྔ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། མཁྱེན་པ་དང་། སྟོབས་དང་། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ཉིད་དུ་བསླབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུངས་པས་སོ། །

རང་རེའི་ནང་བསྟན་ནས་གསུངས་པའི་ཐུགས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ལ། རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་དང་། བླ་ན་མེད་པ། བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ། དངོས་གྲུབ་འབྱུང་བ། ཐེག་པ་སོ་སོའི་མཆོད་རྟེན་ཏེ་ལྔ་ལས། དང་བོ་ནི། རི་རྒྱལ་ལྷུན་པོ་དང་བཅས་པ། གཉིས་པ། བྱམས་པ་རྡོ་རྗེ་བརྩེགས་པ། སྙིང་རྗེ་རིན་ཆེན། དགའ་བ་པདྨ། བཏང་སྙོམས་རྒྱ་གྲམ་བརྩེགས་པ་ཚད་མེད་བཞིའི་ངོ་བོར་གྱུར་བའོ། །གསུམ་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གདུང་ཆ་བརྒྱད་དུ་ཕྱེས་པའི་མཆོད་རྟེན་དང་། བུམ་པའི་མཆོད་རྟེན། སོལ་བའི་མཆོད་རྟེན་བཅས་བཅུའོ། །བཞི་བ། ཡུལ་ཆེན་བརྒྱད་ཀྱི་དུར་ཁྲོད་དུ། ཀྱེ་རྡོར་ལྷ་མོ་བརྒྱད་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་འབྱུང་བའི་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་དོ། །ལྔ་བ། ཉན་རང་བྱང་སེམས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྟེན་མཆོད་རྟེན་རྣམས་སོ། །དེ་ལྔའི་ཁུངས་ནི། རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ནི། དྲི་མེད་འོད་ལས། ལྷུན་པོ་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་མཐའ་དག་རྒྱལ་བའི་སྐུ་སྟེ་མཆོད་རྟེན་དངོས་སོ། །ཞེས་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་རྟེན་ནི། ཐིག་ལེ་དབང་གི་རྒྱུད་ལས། ཤར་དུ་བྱམས་པ་རྡོ་རྗེ་བརྩེགས། །ལྷོ་རུ་སྙིང་རྗེ་རིན་ཆེན་བརྩེགས། །ནུབ་ཏུ་དགའ་བ་པདྨ་བརྩེགས། །བྱང་དུ་བཏང་སྙོམས་རྒྱ་གྲམ་བརྩེགས། །ཞེས་དང་། བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་མཆོད་རྟེན་ནི། འཁོར་ལོ་འབྱུང་བའི་རྒྱུད་ལས། བྱིན་བརླབས་སྐུ་གདུང་ཆ་བརྒྱད་གླིང་བཞིར་སྣང་། །ཞེས་དང་། དངོས་གྲུབ་འབྱུང་བའི་མཆོད་རྟེན་ནི། བདུད་རྩི་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་རྒྱུད་ལས་གསུངས་པ་ལྟར། ཡུལ་བརྒྱད་ཀྱི་དུར་ཁྲོད་ཀྱེ་རྡོར་ལྷ་མོ་བརྒྱད་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་འབྱུང་བའི་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་གསུངས་པ་དང་། ཐེག་པ་སོ་སོའི་མཆོད་རྟེན་ནི། མདོ་མྱང་འདས་ལས། བང་རིམ་བཅུ་གསུམ་འཕང་ལོ་དང་བཅས་པ། རང་སངས་རྒྱས་ལ་བང་རིམ་བཅུ་གཉིས་སོགས་གསུངས་པ་དེ་རྣམས་སོ། །མདོ་རྩ་ལས། མཆོད་རྟེན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཙང་ཁང་ཅན་ཉིད་དང་། ཀ་བ་ལྟ་བུ་ཉིད་དོ། །དེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་འོས་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་དགེ་བ་ཡིན་ནའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །རྣམ་པ་ནི་བང་རིམ་བཞི་དང་། འདབ་མ་དང་། བུམ་པ་དང་། པུ་ཤུ་དང་། སྲོག་ཤིང་དང་། གདུགས་བཅུ་གསུམ་དང་། ཆར་ཁེབས་དག་གོ། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཆར་ཁེབས་མེད་པའོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འབྲས་བུའི་ཚད་ཀྱིས་དེའི་གདུགས་གཅིག་ལྷག་པའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེས་བོ་རྣམས་ཀྱི་ནི་བྱི་བོའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །

དེ་ཡང་། མཆོད་རྟེན་དང་གདུང་རྟེན་གྱི་དབྱེ་བ་ནི། དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད་ལས། དེ་ཡང་། ད་སྐབས་མཆོད་རྟེན་དང་གདུང་རྟེན་གྱི་དབྱེ་བ་དེ་ཙམ་འབྱེད་མི་ཤེས་པ་འང་མང་བས། སྤྱིར་མཆོད་རྟེན་ལ་སྐུ་རུས་སམ་པུར་ཐལ་མེད་པ་དང་ཡོད་པ་གཉིས་ལས། སྐུ་རུས་པུར་ཐལ་ཡོད་པ་ལ་གདུང་རྟེན་ཞེས་འབོད་ན་གོ་བདེ་བ་དང། མཆོད་རྟེན་ཡིན་ན་གདུང་རྟེན་ཡིན་མ་དགོས་ཀྱང་། གདུང་རྟེན་ནི་མཆོད་རྟེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གོ། དེ་དག་ལས་ཡོངས་གྲགས་བདེ་གཤེགས་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་ནི།

༢ བྱེ་བྲག་བདེ་གཤེགས་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད། ༡ སྟོན་པ་སེར་སྐྱར་སྐུ་བལྟམས་མ་ཐག ཕྱོགས་བཞིར་གོམ་པ་བདུན་བོར་བ་ལས། མེ་ཏོག་པདྨ་བདུན་སྐྱེས་པར། དེའི་རྗེས་དྲན་གྱི་ཚུལ་དུ། ཡབ་རྒྱལ་བོ་སྲས་གཙང་གིས་བཞེངས་པའི་པད་སྤུངས་མཆོད་རྟེན།

༢ སྟོན་པ་རྡོར་གདན་དུ་སངས་རྒྱས་པའི་མཚོན་བྱེད་དམ་དེའི་རྗེས་དྲན་དུ། ཤུན་ཙ་ཏས་བཞེངས་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན།

༣ བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡུལ་ཝ་ར་ཎ་སིར་ཆོས་འཁོར་རིམ་གསུམ་བསྐོར་ཚེ། བདེན་བཞི་དང་རྣམ་ཐར་བརྒྱད་མཚོན་བྱེད་དུ་སྒོ་བཅུ་དྲུག་ནས་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་སོགས་མཆིས་པའི་སྒོ་མང་མཆོད་རྟེན།

༤ སྟོན་པས་གཉན་ཡོད་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་བསྟན་ནས། མུ་སྟེགས་པའི་སྟོན་པ་དྲུག་སོགས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཕམ་པར་མཛད་ཚེ། དེའི་རྗེས་དྲན་གྱི་ཆེད་དུ། རྒྱལ་བོ་གསལ་རྒྱལ་གྱིས་བཞེངས་པའི་གློ་འབུར་ཅན་ཆོ་འཕྲུལ་མཆོད་རྟེན།

༥ སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ལ་གཤེགས་ཏེ། ཡུམ་སྒྱུ་འཕྲུལ་མ་སོགས་ཀྱི་སར་ཆོས་གསུངས་ཞིང་། དབྱར་ཞལ་བཞེས་ཀྱིས་བཞུགས་པར། མི་ཡུལ་ནས་རྒྱལ་བོ་གསལ་རྒྱལ་དང་འཁོར་རྣམ་བཞིས་སྟོན་པ་དྲན་དྲགས་པས། མོའུ་འགལ་གྱི་བུ་བརྒྱུད་དེ། སྟོན་པ་གདན་དྲངས་ནས། བོད་ཟླ་དགུ་བའི་ཚེས་ཉེར་གཉིས་ཉིན། གསལ་ལྡན་དུ་ལྷ་ལས་བབས་པའི་ཚེ་ན། དེའི་རྗེས་དྲན་དུ། ཨིནྡྲ་ཝརྨིས་བཞེངས་པའི་ལྷ་བབས་མཆོད་རྟེན།

༦ སྟོན་པ་འོད་མའི་ཚལ་དུ་ལྷས་བྱིན་གྱིས། རང་ལ་འཁོར་གྱི་གནང་བར་ཞུས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མ་གནང་བས། ཞེ་སྡང་གིས་འཁོར་མང་བསྡུས་ཤིང་། སྟོན་པ་ལྟར་བཞུགས་པ་ལ། དགེ་འདུན་བགྲང་ཡས་བརླག་པར་བརྩམས་པའི་ཚེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐབས་མཁས་ཀྱིས་དབྱེན་ཟླུམ་ཚེ། དེའི་རྗེས་དྲན་དུ། གྱད་བུས་བཞེངས་པའི་དབྱེན་ཟླུམ་མཆོད་རྟེན།

༧ སངས་རྒྱས་ཡངས་པ་ཅན་དུ་བདུད་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ནས། སྐུ་ཚེ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཚེ། དེའི་རྗེས་དྲན་དུ། ལི་ཙི་བྱི་རྣམས་ཀྱིས་བཞེངས་པ་རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན།

༨ རྩྭ་མཆོག་དྲུང་ནས་སྟོན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཚེ། དེའི་རྗེས་དྲན་དུ། རྒྱལ་བོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་བཞེངས་པའི་མྱང་འདས་མཆོད་རྟེན་ཏེ། བདེ་གཤེགས་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་དོ། །

༣ མཆོད་རྟེན་བཞེངས་ཡུལ། གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བཞི་མདོ། དགེ་འདུན་གྱི་གནས་མལ། སྐྱེ་བོ་འདུ་ལོང་ཆེ་ས་སོགས་སུ་བཞེངས་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་མདོ་ལས། ལམ་པོ་ཆེའི་བཞི་མདོ་སྐྱེ་བོ་མང་བོ་འདུ་བའི་སར་མཆོད་རྟེན་དང་ཁང་བ་བརྩེགས་པའམ། རྡོ་བའི་ཀ་བ་འམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་གང་ཡང་རུང་བ་བྱེད། ཅེས་དང་། ཡང་ན། དཔུང་བཟང་གིས་ཞུས་པའི་རྒྱུད་ལས། གཙང་ཞིང་དབེན་པ་ས་ཡི་ཕྱོགས་སུ་ནི། །འཇིམ་པ་འམ་ནི་བྱེ་མ་ལས་བྱས་པའི། །བདེ་གཤེགས་མཆོད་རྟེན་རྟེན་འབྲེལ་སྙིང་བོ་ཅན། །སྡིག་པ་སྦྱང་བའི་ཕྱིར་ནི་གདབ་པར་བྱ། །ཞེས་དང་། ཡང་། གསང་བ་སྤྱི་རྒྱུད་ལས། མཐོ་དམན་སྙོམས་ཤིང་གཙང་ལ་སྣུམ། །ཟུག་རྔུ་ཉེས་པ་རྣམ་པར་སྤང་། །ཤར་དང་བྱང་དུ་གཞོལ་བ་ཡི། །ས་གཞི་ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་ཤིས། །ཞེས་སོ། །

བཞེངས་མི་རུང་བའི་གནས་ནི། མཐོ་དམན་ཅན་དང་ཚེར་མ་ཅན། །གྱོ་མོ་དུམ་བུ་ཅན་དག་དང་། །ངམ་གྲོག་རུས་པ་སྡོང་དུམ་ཅན། །གྲོག་མཁར་ཐལ་བ་ཚྭ་སྒོ་ཅན། །གསེག་མ་རྡོ་དང་རྡུལ་དང་སྐྲ། །སྲིན་བུ་གྲོག་སྦུར་ལ་སོགས་མང་། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་ས་གཞི་ནི། །མཁས་པས་ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་སྤངས། །ཞེས་སོ། །

༤ མཆོད་རྟེན་བཞེངས་པ་པོ་སློབ་དཔོན་བཤད་པ། སྐུ་གཟུགས་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་པ་ལ། བཞེངས་པ་པོ་སློབ་དཔོན་མཚན་ཉིད་ལྡན་པ་ཞིག་དགོས་ཏེ། རབ་དགེ་སློང་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ། འབྲིང་དགེ་ཚུལ། ཐ་མའང་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ཞིག་དགོས་ལ། ཁྱད་པར་དུ། དཀྱིལ་འཁོར་འདི་དག་གི་དབང་འཐོབ་ཞིང་། དམ་སྡོམ་ལ་གནས་པ། བསྙེན་པ་སྔོན་དུ་སོང་སྟེ་ཆོ་ག་དང་མཆོད་རྟེན་གྱི་ལག་ལེན་ལ་མཁས་པ་སོགས་དགོས་ཏེ། གསང་བ་སྤྱི་རྒྱུད་ལས། སློབ་དཔོན་བསྟན་བཅོས་ཀུན་ཤེས་པ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་ཞིང་སྙིང་རྗེ་བདག། དྲང་ཞིང་བཟོད་ལ་གཙང་སྦྲ་ཅན། །དད་དང་དྲང་བདེན་སྙིང་སྟོབས་ལྡན། །སྨྲ་མཁས་མི་འཇིགས་བསྲན་ཐུབ་པ། །སྒྱུ་རྩལ་དག་ལ་མཁས་ཤིང་གསལ། །མཛེས་དང་ལྡན་ཞིང་དེ་བཞིན་དུ། །གུས་ལྡན་དུལ་ལ་ཁོང་བཟོ་བ། །རྟག་ཏུ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་དགའ། །ཐེག་པ་ཆེ་ལ་མོས་པ་ཅན། །གསང་སྔགས་སྤྱོད་པ་ལ་བསླབས་ཤིང་། །དཀྱིལ་འཁོར་དག་གི་བྱེ་བྲག་ཤེས། །སློབ་མ་དག་གིས་ཚུལ་ཤེས་ཤིང་། །དེ་བཞིན་གསང་སྔགས་རྒྱུད་ཀྱང་འཛིན། །རྗེས་སུ་གནང་ཞིང་དབང་བསྐུར་བ། །ཆོག་ཤེས་བཟླས་བརྗོད་ལྷུར་ལེན་པ། །སློབ་དཔོན་རིགས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས། །དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད། །གསང་སྔགས་ཀུན་དང་བླ་མ་དང་། །དེ་བཞིན་གློ་བུར་མགྲོན་མཆོད་བྱེད། །ཕྱག་རྒྱ་ལ་སོགས་བཅིང་བ་དང་། །དཀྱིལ་འཁོར་འབྲི་བའི་ལས་རྣམས་དང་། །གསང་སྔགས་སྤྱོད་པའི་མཆོད་པ་ལ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་ནི་མཁས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལྟར། ཡོན་ཏན་ཀུན་ལྡན་ཞིག་དགོས་ལ། དུས་དབང་གིས་དེ་འདྲ་ཞིག་རྙེད་དཀའ་བས། སྐྱོན་ཡོན་གཉིས་ལས་ཡོན་ཏན་ཤས་ཆེ་བ་ཞིག་ངེས་པར་དགོས་སོ། །

༥ ཐིག་རྩ་ལྟར་བཞེངས་པའི་ཚད་ལྡན་གྱི་མཆོད་རྟེན། མཆོད་རྟེན་ཚད་ལྡན་ཞིག་ལ་མཚོན་ན། བཞུགས་ཁྲི་དང་རྒྱུའི་མཆོད་རྟེན། འབྲས་བུའི་མཆོད་རྟེན་གསུམ་ངེས་པར་དུ་ཚང་དགོས་ཏེ། ས་འཛིན་ནས་བ་གམ་མན་ཆོད་བཞུགས་ཁྲི། བང་རིམ་དང་བོ་ནས་བྲེ་མན་ཆོད་རྒྱུའི་མཆོད་རྟེན། བྲེ་ནས་ཏོག་གི་རྩེ་མོའི་བར་འབྲས་བུའི་མཆོད་རྟེན་ནོ། །མཆོད་རྟེན་གྱི་ཆ་སོ་སོ་ནི། འོག་རིམ་ནས་ས་འཛིན། ཐེམ་སྐས་དང་བོ་ནས་གསུམ་པའི་བར། ཁྲི་གདོང་། གཟུངས་སྣེ། པདྨ་བ་གམ་བཅས་རིམ་པ་བརྒྱད་ནི་ཁྲི་ཡིན། དེའི་སྟེང་དུ་དགེ་བཅུ། བང་རིམ་དང་བོ་ནས་བཞི་བའི་བར། བུམ་རྟེན། བུམ་པ། བྲེ་རྟེན། བྲེ་བཅས་རྒྱུའི་མཆོད་རྟེན་དང་། གདུགས་འདེགས་པདྨ། འཁོར་ལོ་བཅུ་གསུམ། ཐུགས་རྗེ་མདོ་གཟུངས། གདུགས། གདུགས་ཁེབས། ཟླ་བ། ཉི་མ། ནོར་བུའི་ཏོག་བཅས་སོ། །

བདེ་གཤེགས་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་གང་ཡང་རུང་། ས་འཛིན་གྱི་ཟུར་བཞིར་རྡོ་རིང་བསླངས་ཏེ། རྡོ་རིང་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་བྱས་ལ། མེ་ཏོག་སོགས་གདུགས་འོག་ནས་དྲངས་ཏེ། རྡོ་སེང་གི་མགུལ་དུ་བཏགས། གཞན་ཡང་། དྲིལ་བུ་དང་། དར་གྱི་ཅོད་པན་དང་གདུགས་རྒྱལ་མཚན་སོགས་ཀྱིས་སྤུད་པར་བྱའོ། །བདེ་གཤེགས་མཆོད་རྟེན་གྱི་ཐིག་རྩ་སྤྱི་ལྟར་བྱ་ལ། བང་རིམ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་ཡོད་དེ། སྤྲུལ་སྐུ་ང་ལ་གཟིགས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ཐིག་རྩ་ལས། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན་གྱི། །ཐིག་རྩ་དེ་ཉིད་གཞིར་བཞག་ནས། །བང་རིམ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས། །པདྨ་སྤུངས་པའི་མཆོད་རྟེན་ནི། །བང་རིམ་བཞི་ལྡན་པད་རིས་ཅན། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་མཆོད་རྟེན་ནི། །བང་རིམ་གྲུ་བཞི་སྒོ་མང་ཅན། །ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོའི་མཆོད་རྟེན་ནི། །བང་རིམ་སུམ་ཆ་གློ་འབུར་ལྡན། །ལྷ་བབས་མཆོད་རྟེན་ཁྱད་པར་ནི། །གློ་འབུར་སྟེང་དུ་སུམ་སྐས་བཙུགས། །དགེ་འདུན་དབྱེན་འདུམ་བང་རིམ་ནི། །ཟུར་བཞི་བཅད་པའི་ངོས་བརྒྱད་མཉམ། །སྐུ་ཚེ་བྱིན་རླབས་མཆོད་རྟེན་ནི། །བང་རིམ་གསུམ་དང་དགེ་བཅུ་ཟླུམ། །མྱང་འདས་མཆོད་རྟེན་བང་རིམ་མེད། །རྨང་དགེའི་སྟེང་དུ་བུམ་སྟན་བཞག། བུམ་སྨད་རིང་ལ་བུམ་པའི་དབྱིབས། །དྲིལ་བུའི་ཁོག་པ་འདྲ་བ་ལ། །ལྕགས་འཁྱུག་གཉིས་ཀྱིས་བསྡམས་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །

༦ མཆོད་རྟེན་གྱི་མཚོན་དོན། སྤྲུལ་སྐུ་ང་ལ་གཟིགས་﹙འདི་བ་འཕྲང་ཁ་བ་ཡིན་ལ་སྐབས་ཤིག་དབྱངས་ཅན་མའི་སྐུ་ཞིག་བཞེངས་ཏེ་ཕར་བཞག་པས་དབྱངས་ཅན་མས་སྤྲུལ་སྐུ་ང་ལ་གཟིགས་དང་ཞེས་གསུང་འབྱོན་པས་མཚན་ལ་དེ་ལྟར་ཐོགས། ﹚ ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ཐིག་རྩ་ལས། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཆོད་རྟེན་ནི། །གཞི་རྨང་དགེ་བ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བང་རིམ་བཞི་བོ་ཡི། །དང་བོ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བཞི། །གཉིས་པ་ཡང་དག་སྤོང་བ་བཞི། །གསུམ་པ་རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་བ་བཞི། །བཞི་བ་དད་སོགས་དབང་བོ་ལྔ། །བུམ་སྟན་སྟོབས་སུ་གྱུར་བ་ལྔ། །བུམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་བདུན། །བྲེ་ནི་འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས། །སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་རྣམ་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་ཡིན། །རྒྱུ་འམ་ལམ་གྱི་མཆོད་རྟེན་ཡིན། །འཁོར་བའི་སྐྱོན་བྲལ་པདྨའི་སྟེང་། །ཆོས་འཁོར་བཅུ་ནི་སྟོབས་བཅུ་སྟེ། །ལྷག་མ་དགོངས་པ་ཉེར་བཞག་གསུམ། །ཐུགས་རྗེ་མདོ་གཟུངས་ཐུགས་རྗེ་དང་། །སྟོང་ཉིད་བཅུ་དྲུག་དབྱེར་མེད་དངོས། །གདུགས་དང་ཆར་ཁེབས་ཐབས་ཤེས་ཏེ། །ཟ་ར་ཚགས་ནི་འཕྲིན་ལས་བཞི། །ཟླ་བ་ཉི་མ་མཁྱེན་པ་གཉིས། །ཏོག་ནི་གཉིས་མེད་ཟུང་འཇུག་སྐུ། །མེ་ཏོག་ཕྲེང་བ་སངས་རྒྱསཀྱི། །མ་འདྲེས་ཆོས་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །རྡོ་རིང་མི་འཇིགས་བཞི་ཡིན་ནོ། །གསེར་དྲིལ་དཀྲོལ་བ་ཚངས་པའི་གསུང་། །བ་དན་བསྟན་པའི་གྲགས་པ་དངོས། །ཤེས་རབ་སྒྲོན་མེ་འཕྲེང་བ་སྟེ། །ཏིང་འཛིན་སྒོ་བརྒྱའི་རྒྱན་ཕྲེང་མཛེས། །དེ་དག་འབྲས་བུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་མཆོད་རྟེན་ཡིན། །ཞེས་དང་།

སློབ་དཔོན་ཞི་བ་སྙིང་བོའི་མཆོད་རྟེན་གྱི་དོན་བཤད་པ་ལས། བང་རིམ་དང་བོ་དྲན་ཉེ། གཉིས་པ་ཡང་དག་སྤོང་བ། གསུམ་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་བ། བཞི་བ་དབང་བོ་ལྔ། བུམ་རྟེན་སྟོབས་ལྔ། བུམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་བདུན། པུ་ཤུ་འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད། སྲོག་ཤིང་ཤེས་པ་བཅུ། འཁོར་ལོ་བཅུ་གསུམ་སྟོབས་བཅུ་དང་མ་འདྲེས་པའི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་གསུམ། ཆར་ཁེབས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྟེ་མཆོད་རྟེན་དངོས་ཀྱི་མཚོན་དོན་དང་། རྡོ་རིང་མི་འཇིགས་པ་བཞི། ཐེམ་སྐས་སྲུང་བ་མེད་པ་རྣམ་པ་བཞི། ཆུ་སྲིན་རྒྱལ་མཚན་རྣམས་བདུད་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་བསྙལ་བ། མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་བླ་ན་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་བོ། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་རྣམས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི། དྲིལ་བུ་རྣམས་གསུང་ཚངས་པའི་དབྱངས། གདུགས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བ། ཟླ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ། དར་གྱི་ཅོད་པན་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཅོད་པན་ཐོགས་པ། བ་དན་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྐྱེན་དུ་འབབ་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ཀྱི་མཚོན་དོན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། ཀུན་མཁྱེན་གུ་ཎའི་ཤེས་བྱ་མཛོད་ཀྱི་འགྲེལ་བར་ཡང་མཆོད་རྟེན་གྱི་དག་སྦྱོར་རྒྱས་པར་གསུངས་ཡོད་པས། ཤེས་འདོད་པ་དག་གིས་དེར་བལྟ་བར་བྱ་བ་ལས། འདིར་ཡི་གེ་མང་དུ་འཇིགས་ནས་མ་བྲིས་སོ། །

༧ མཆོད་རྟེན་བཞེངས་པའི་ཕན་ཡོན། དམ་ཆོས་པད་དཀར་ལས། ས་དང་སོ་ཕག་དག་ལ་རྩིག་པ་ཡིས། །རྒྱལ་བའི་མཆོད་རྟེན་འགའ་ཞིག་བྱས་པ་དང་། །དེས་ནི་ས་རྡུལ་ཕུང་བོ་དག་ལས་ཀྱང་། །མྱ་ངམ་དགོན་པ་གང་དུ་བྱས་པ་དང་། །བྱིས་པའི་རྩེད་མོ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ། །གང་གིས་རྒྱལ་བ་དེ་ཕྱིར་མཆོད་རྟེན་འགའ། །བྱེ་མ་ལས་ནི་ཕུང་བོ་བྱས་པ་ཡང་། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་དང་། ཁྱད་པར་ཏུ་རང་གི་ལག་བསྟར་ནས་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་ན་ཕན་ཡོན་ཆེ་སྟེ། འཇམ་དཔལ་རྩ་རྒྱུད་ལས། ལུས་སྦྱང་བར་བྱས་ལ་རང་གི་ལག་གིས་མཆོད་རྟེན་བྱས་ན། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་པས་ཀྱང་འགྲུབ་བོ། །མཆོད་རྟེན་འབུམ་བྱས་ན་རིག་པ་འཛིན་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་བོར་འགྱུར་ཏེ། བསྟན་པ་དང་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་བསྐལ་བར་གནས་ལ་ཤི་ནས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་རྣམས་སུ་རྒྱལ་བོ་བྱེད་ཅིང་ངན་སོང་དུ་མི་འགྲོའོ། །ཞེས་དང་། ཡང་། མདོ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་པའི་ཕན་ཡོན་བཅོ་བརྒྱད་ནི། རྒྱལ་བོ་ཆེན་པོའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་དང་། གཟུགས་བཟང་བ། མཛེས་ཤིང་མིག་ཏུ་སྡུག་པ། དབང་ཆེ་བར་གྲགས་པ། གཡོག་འཁོར་རྒྱ་ཆེ་བ། གཡོག་འཁོར་མི་ཕྱེད་པ། ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བ། སྐྱེ་བོ་རྣམས་འཁོར་ཞིང་འདུ་བ། ཀུན་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་བ། ཕྱོགས་བཅུར་སྙན་པར་གྲགས་པ། ལྷ་དང་མིས་མཆོད་པ། ཕྱུག་ཅིང་ནོར་མང་བོ་དང་ལྡན་པ། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་འཐོབ་པ། ཚེ་རིང་བ། ལུས་རྡོ་རྗེ་ལྟར་མཁྲེགས་པ། ལུས་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ལྡན་པ། མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེ་བ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཞེས་མདོ་རྒྱུད་དུ་མ་ནས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ཀྱང་མ་སྤྲོས་སོ། །

ཡང་། ཉེ་བར་འབྲེལ་བའི་སྔོན་བྱུང་གི་ལོ་རྒྱུས་འགའ་བརྗོད་ན། སྔོན་ཤཱཀྱའི་ཡུལ་ནས་ཁྱེའུ་དྲི་ཞིམ་ཞེས་པ། ལྟ་སྡུག་པ། ཁ་ནས་ཨུཏྤ་ལའི་དྲི་དང་། ལུས་ལ་ཙན་དན་གྱི་དྲི་བསུང་འཐུལ་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པ་ཞིག་སྐྱེས་པས། སངས་རྒྱས་ལ་དེའི་རྒྱུ་ཞུས་པས། སྔོན་ཚེ་སངས་རྒྱས་རྣམ་གཟིགས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ལ། དད་པས་སྤོས་བྱུག་དང་། མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་མཆོད་པའི་རྒྱུར་ལུང་བསྟན་པ་དང་། ཡང་། ཁྱེའུ་བྱད་བཟང་ཞེས་པས། སྔོན་གྱི་ཚེ་སངས་རྒྱས་རྣམ་གཟིགས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་མེ་ཏོག་རྙིང་བ་རྣམས་བླངས་ཏེ་གད་བདར་གཙང་མ་བྱས་ནས། དད་པས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པས། བྱད་གཟུགས་ལྟ་ན་སྡུག་པ་ཞིག་ཏུ་འཁྲུངས་པ་དང་། ཡང་། སྔོན་ཕག་ཞིག་གི་ལུས་ཀྱི་འདམ་བག་གིས་མཆོད་རྟེན་ལ་དྲུད་པས། སྟབས་ལེགས་ཏེ་གས་ག་ཟུམ་པས་ལྷ་ཡུལ་དུ་སྐྱེས་པ་སོགས་མང་ངོ་། །

༨ ཞར་ཞུང་མཆོད་རྟེན་ནག་པོ་བརྩིགས་ཚུལ་བརྗོད་པ། མཆོད་རྟེན་ནག་པོ་བཞེངས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནི། སངས་རྒྱས་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་སྐུ་གདུང་ཆ་ལྔར་བགོས་ཏེ་ལྷ་ཀླུ་མི་སོགས་ཀྱིས་སྤྱན་དྲངས་དུས། འདྲེ་སྲིན་རྣམས་ལ་སྐལ་བ་བཅད་པས། མཆོད་རྟེན་ནག་པོ་འདི་བཞེངས་དགོས་པ་བྱུང་བར་བཤད་པ་སྟེ། ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ནག་པོ་གདུག་པ་ཀུན་འདུལ་ཅ་ཏི་ལས། འདྲེ་སྲིན་རྣམས་ལ་སྐལ་བ་བཅད། །སྐུ་གདུང་རིང་བསྲེལ་མ་ཐོབ་པས། །འདྲེ་སྲིན་གདོན་བགེགས་ཐུགས་ཁྲོས་ནས། །མི་ལ་གདུག་པ་སྣ་ཚོགས་བཏང་། །ཁྲོ་ཆུ་ཁོལ་མའི་མདའ་ཡང་འཕངས། །མི་ནད་ཕྱུགས་ནད་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་། །སྲིན་ཡུལ་ལིང་ཀ་པུ་རི་ནས། །སྲིན་པོ་མང་བརྒྱ་ཉུང་བཅུ་ཡང་། །རོ་ཡི་གཞོབ་དང་གསུར་ལ་ལངས། །སྲིན་པོ་ཤ་ཟ་མང་བོ་ཡིས། །འཛམ་གླིང་མི་ལ་གདུག་པ་བཏང་། །དེ་ནས་ཉན་ཐོས་མཆོག་བརྒྱད་ཀྱིས། །དགེ་སློང་གཞོན་ནུ་བྱ་བ་དེ། །འདྲེ་སྲིན་ཡུལ་ཁམས་བརྟག་ཏུ་བཏང་། །སྲིན་ཡུལ་ལང་ཀ་པུ་རི་དེ། །དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་ཇི་ལྟར་འདྲ། །དེ་ན་གནས་པའི་སྲིན་པོ་ཀུན། །གོས་སུ་ཅི་གྱོན་ཟས་སུ་ཅི་ཟ་རྣམས། །དགེ་སློང་གཞོན་ནུས་བརྟག་པ་ལ། །སྲིན་ཡུལ་ལང་ཀ་པུ་རི་དེ། །མདོག་ནི་ནག་ལ་ཟླ་གམ་འདྲ། །སོལ་ཕྱེ་བཏབ་པའི་རི་བོ་འདྲ། །ཟས་སུ་ཤ་དང་ཁྲག་ལ་དགའ། །གོས་སུ་རེ་བ་ནག་པོ་གྱོན། །དེ་སྐད་ཅིས་ནི་གསུངས་པ་དང་། །དེ་ཚེ་ཉན་ཐོས་མཆོག་བརྒྱད་ཀྱིས། །བྲམ་ཟེ་བི་ན་ཡ་ག་བསྙག །བྲམ་ཟེའི་ཆོས་གོས་ནག་པོ་གྱོན། །ཡུངས་དཀར་ཕོ་ཉ་ཕྱོགས་བཅུར་བཏང་། །སྐུ་གདུང་བསྲེག་པའི་ཐལ་བ་དང་། །སོལ་བ་དང་ནི་ངན་སྙིགས་དང་། །ས་ཚིག་རྡོ་ཚིག་ཕྱེ་ཕྱེ་དང་། །འཁོར་ར་ཡུག་ཡུག་བསྡུས་ནས་ནི། །ལང་ཀ་པུ་རི་མདོག་འདྲ་བའི། །མཆོད་རྟེན་ནག་པོ་བཞེངས་སུ་གསོལ། །མདོག་ནི་ནག་ལ་ཁྲོས་པ་འདྲ། །ལྷ་འདྲེ་འཇིགས་པའི་རི་བོ་བརྩེགས། །སྲིན་པོ་སྔགས་པའི་ཁྲི་འཕང་ཅན། །གདོན་བགེགས་བརྒྱལ་བའི་འོད་ཟེར་ཅན། །དེ་ལ་མིང་དང་མཚན་བཏགས་པ། །གདུག་པ་འདུལ་བའི་མཆོད་རྟེན་ལགས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །

མཆོད་རྟེན་ནག་པོ་བཞེངས་པའི་དགོས་པ་ནི། ཡུལ་དུ་ཐན་ལྟས་དང་འཁྲུག་ལོང་བྱུང་བ། མུ་གེ་དང་ནད་ཡམས་མཆེད་པ། བྱད་ཁ་ཕུར་ཁ་བཟློག་པ། གོད་ཁ་དང་ས་དགྲ་བཟློག་པ། མ་རུངས་གདོན་འདྲེ་གནོན་པ་སོགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བརྩིགས་པ་ཡིན།

ཐོག་མར་སྒྲུབ་པའི་ཞག་གྲངས་བསྟན་པ་ནི། བསྙེན་སྒྲུབ་ཚུལ་བཞིན་བྱས་ལ་ཡི་དམ་དང་ཆོས་སྐྱོང་ལ་བསྐང་བ་དང་བསྐུལ་བ་བྱ། རང་མདུན་དུ་ཐུན་ཁུང་ནང་དུ་གཟུགས་བྱ་རྣམས་བཞག་ལ། གང་གནོད་པའི་དགྲ་བགེགས་གདུག་པ་ཅན་རྣམས་བཀུགས་ཏེ། གཟུགས་བྱང་རྣམས་ལ་བསྟིམ། དེ་ནས་ཟོར་དང་ཐུན་གྱིས་བྲབ་ལ། རབ་ནི་ཞག་བདུན་དང་། འབྲིང་གསུམ། མ་མཐའ་ཡང་ཞག་གཅིག་ལ་བསྒྲུབ་དགོས། དེ་ནས་འབྱོར་ན་གཟུགས་བྱང་རྣམས་སཙྪ་ནག་པོའི་ནང་དུ་གཞུག་དགོས་ལ། མ་འབྱོར་ན་རས་ནག་གིས་བཏུམ་ལ། ཤི་སྐྲ་ཚོན་སྐུད་སྣ་ལྔས་རྒྱ་གྲམ་ལྟར་བཅིངས། ཚེར་མའི་ཤིང་གི་བར་དུ་ལྟེམ་ལ་བྲ་མའི་ཤིང་གིས་ཁ་བསྡམས་ཏེ་མནན་པ་བྱའོ། །

མཆོད་རྟེན་ནག་པོའི་ཞབས་སུ་གནོན་རྒྱུའི་རྫས་ནི། ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ནག་པོ་གདུག་པ་ཀུན་འདུལ་ཅ་ཏི་བྱ་བ་ལས། སམ་ནག་ཚེར་མ་གདུག་པ་ཅན། །དྲག་པོའི་ཤིང་ལ་སྲོག་ཤིང་བྱས། །འདྲེ་སྲིན་མང་བོའི་བླ་ཡང་བྲིས། །ལང་ཀ་པུ་རིའི་གཉའ་མནོན་བྱས། །འཛམ་བུ་གླིང་གི་མི་རྣམས་ཀྱིས། །གྲོ་ག་ཤ་ཤུན་སྟག་སྡེབ་ལ། །སོལ་ཕྱེ་ནག་པོའི་སྣག་ཚ་དང་། །ཕག་རའི་ཁྲག་གིས་འདྲེ་ལིང་བྲིས། །ལིང་ག་གཟུགས་ཅན་བྲིས་ནས་ནི། །དཀར་ནག་སྐུད་པས་དམ་དུ་བཅིངས། །ཤེལ་ཚིག་རམ་པ་རུག་པ་དང་། །ཟན་དྲུག་དང་ནི་ཡོས་སྙིགས་དང་། །ཙ་སྦྲུལ་ཐོད་དགུ་རུས་བཅུ་དང་། །འདྲེ་སྲིན་གདོན་བགེགས་གནོད་བྱེད་རྣམས། །དཀར་དང་བྲབ་པའི་ཡས་སྟགས་རྣམས། །མཆོད་རྟེན་ནག་པོའི་ཞབས་སུ་བཅུག། ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །

མཆོད་རྟེན་ནག་པོ་གདབ་པའི་ས་ནི། ལུང་གསུམ་མདོ་དང་། སྒང་གསུམ་སྣ། ལུང་བ་ངན་པའི་ཁ། ས་ངན་ཐ་མའི་རྟེན་ཕུར། ས་དགྲ་རྩུབ་པའི་གཉའ་ནོན། ཆུ་ཆེན་གྱི་འགྲམ་དང་སྣ་ཁ། བྲག་དམར་སྲེ་མོ་འདྲ་བ། བྲག་ནག་སོག་པོ་ཁྲོས་འདྲ། གཅན་གཟན་གྱི་ཁ་གདངས་པ་ལྟ་བུའི་བྲག་རྩ། ཆུང་སྲི་རྨང་འདྲེ་གོད་འདྲེ་ནོན་པ། བྱད་ཁ་ཕུར་ཁ་གནོན་པ། ཤི་སྒབ་གཅོད་པ། མཆོད་རྟེན་ཐུར་རྒྱུ་ལྟ་བའི་སྣ། ཆུ་སྲིན་ཁ་གདངས་པ་ལྟ་བུ་དང་། སྦྲུལ་ནག་ཐུར་རྒྱུགས་འདྲ་བའི་ཁ། གྲུ་གསུམ་ཕུར་སོ་འདྲ་བ་སོགས་ལ་གདབ་པར་བྱའོ། །

མཆོད་རྟེན་བྱ་བའི་ལས་ཐབས་བསྟན་པ་ནི། སྒྲུབ་པ་པོ་ཡོན་བདག་གི་ལོ་ལྷའི་ཕྱོགས་སུ་རྒྱབ་བརྟེན་ལ་གནོད་ཕྱོགས་སུ་ཁ་བསྟན་ནས། ས་བདག་ལ་སྐྱེམས་དང་གཏོར་བསྔོས་བྱས་ཏེ། བཀའ་བསྒོ་དང་སྡོངས་གྲོགས་བཅོལ་ནས་ས་བསླང་བར་བྱ། དེ་ནས། རང་ཉིད་ཡི་དམ་དུ་བསྐྱེད་དེ་འཆམ་གྱི་སྟངས་སྟབས་དང་བཅས། ས་བདག་དམ་ལ་བཏགས་པའི་ས་འདུལ་དང་གཉེན་པོ་རྫས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་ས་འདུལ་བརྒྱབ་ཏེ། སྒྲུབ་པ་པོའི་ཐུ་བ་གཡོན་པ་ས་ལ་ལན་གསུམ་བརྡབས་ནས་སྐག་ལེ་བརྒྱབ་པས། ས་ཁ་དྲུག་ཏུ་གས་ཏེ་འོག་གི་རྒྱ་མཚོ་སྔོ་མེར་མཐོང་ནས་ཆུ་སྲིན་ཁ་གདངས་པའི་གྲེ་བར་གཤིན་རྗེ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་དམིགས་ནས་དམར་གཏོར་གཤིན་རྗེ་ཁ་རུ་བརྒྱབ་ཏེ་སྡང་དགྲ་གནོད་བྱེད་གཏད་པའི་ཡོན་དུ་ཕུལ། གཤིན་རྗེ་ལྟོ་བ་ཞབས་མེད་མུན་པའི་འཁོར་ལོ་ཞིག་ཏུ་སྒོམ་ལ། སྦྱིན་བདག་ལ་གནོད་པའི་དམ་སྲི་སོགས་གང་ཡིན་པ་ཆུ་བོ་གྱེན་དུ་ལོག་པ་དང་བསྐལ་བ་ཆགས་འཇིག་མ་བྱུང་བར་དུ་མནན་ཏེ། དྲག་སྔགས་བཟླ་ཞིང་ཐུན་དང་ཟོར་གྱིས་བྲབ་བོ། །དེ་ནས། ཡས་གླུད་རྫོང་འདེབས་རེ་སྒྱེ་ནང་དུ་བླུགས་ཏེ་རྔ་མོང་ག་བར་བཀལ། དེ་སྟེང་ཐོད་དགུ་རུས་གསུམ་བཀྲམས། ཐལ་སོལ་མང་བོས་སྟེང་ནས་དགབ་པར་བྱ། དེའི་སྟེང་རོ་ཡམ་ལ་རོ་སོལ་གྱིས་རྒྱ་གྲམ་བྲིས་ལ་མནན། དེའི་གྲོད་པ་རླུང་གིས་བཀང་ལ་བཞག དེའི་མེ་བླུགས། ས་ཡིས་དགབ། དེའི་སྟེང་ས་ཁོད་རིམ་དགུའི་བར་མཚམས་ལ་རྒྱ་གྲམ་རིམ་བཞིན་དགུ་བྲིས་ཏེ་རྒྱས་གདབ་བོ། །དེ་ནས། བྲོ་ར་བཅའ་ལ་གང་ཤེས་བརྡུང། དེའི་སྟེང་མཆོད་རྟེན་བང་རིམ་གསུམ་པ་བྱ། དེ་ནས། སྲོག་ཤིང་བཙུགས་ལ་སཙྪ་ནག་པོ་བྱས་ལ་རྣམ་སྣང་ནག་པོར་སྒོམ་ཏེ་རྩ་བར་བཞག་ཏེ་བརྩིགས་དགོས་སོ། །

རྗེས་ཀྱི་བྱ་བ་ནི། མཆོད་རྟེན་ནག་པོ་བཞེངས་གྲུབ་བྱུང་ན། ཡོན་བདག་སྔོན་དུ་བཏང་ནས། རང་ཉིད་རྗེས་སུ་ཁྱུང་སྔགས་འདོན་བཞིན་འོང་དགོས་པར་བཤད་ལ། རབ་ཡིན་ན། གནས་དེར་སྦྱིན་སྲེག་དང་ཚོགས་འཁོར། བཀྲ་ཤིས་དགུ་བརྩེགས་དང་བསྐང་གསོ། སཙྪ་དང་ས་བདག་འཁྲུགས་བཅོས་བྱས་ན་ལེགས་པར་བཤད་དོ། །ཞིབ་ཏུ་ཤེས་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ནག་པོ་གདུག་པ་ཀུན་འདུལ་ཅ་ཏི་དང་། མཆོད་རྟེན་ནག་པོའི་ལྷན་ཐབས་ལ་བལྟ་བར་བྱའོ། །

བོད་ཤོག་བཟོ་ཐབས།

༡ ཤོག་བུ་བཟོ་ཐབས། བོད་ཀྱི་ཤོག་བཟོ་བྱེད་ཐབས་འདི་ལ། རབ་འབྲིང་ཐ་གསུམ་ཡོད། རབ་གྱི་རྒྱུ་ནི། དམ་ཤོག་ལྡུམ་དུང་ལོ་མ་བྱ་བ་དེ་ཡིན། དགེ་མཚན་ནི་སྲབ་མཐུག་སོགས་གང་འདོད་སྒྱུར་ཆོག་ལ། དེ་ཡང་། སྐྱེས་ས་བཟང་ངན་གྱིས་རབ་འབྲིང་ཐ་གསུམ་ཡོད། ས་ནག་དང་ཤུག་པ་རྫ་བྲག་མེད་སར་སྐྱེས་པ་དེ་རབ་དང་། བྱེ་མ་དང་ས་དམར་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་སྲ་ཞིང་ཚོས་དཀའ་ལ། ཁ་དོག་ཀྱང་སེར་བས་འབྲིང་། ཤུན་ལྤགས་མཐུག་ཅིང་འབུ་ཟན་བརྒྱབ་པ་ནི་ཐ་མའོ། །ཤོག་ལྡུམ་བཏུས་ཏེ་ཤུན་ལྐོགས་བཤུ་བ་སོགས། གཙང་བཟོ་ལེགས་པར་བྱས་ནས། སྙིང་བོ་བླངས། བྱ་རྡོ་བསྲེགས་པ་ཆུ་འཁྱག་ཏུ་འཕངས་ནས་དར་བ་ཙམ་ཏུ་བྱས་པ་ཏེ། དེ་ལྕེ་ཐོག་ཏུ་བླངས་ན་ལྕེ་འབིགས་པ་ལྟར་སྣང་བ་ལེགས་རབ་ཡིན། ཚོས་རྗེས་ཟན་ཕྱེ་ལྟར་ཞིབ་པར་བརྡུང་སྟེ་ཆུས་ནང་དུ་བཏབ་ནས་ལེགས་པར་དཀྲུགས། དེ་ནས། ཤིང་གཞོང་གི་མཐིལ་དུ་སེང་རས་ཀྱིས་གཡོགས་པའི་ཚགས་ལྟ་བུ་དེའི་ནང་དུ་བླུགས་ནས། མ་ཡོ་བར་རྫིང་ཆུའི་ནང་དུ་བཙག་དཀྲུག་བྱས་ཟིན་པ་དང་། བླངས་ནས་སྐམ་དུ་འཇུག་དགོས་སོ། །

འབྲིང་གི་རྒྱུ་ནི། ཨ་ག་རུའི་ཤུན་པ་ཡིན། བཙོ་བརྡུང་བྱེད་ཐབས་ནི། དེ་ཤུན་པ་བཤུས་ཏེ་བར་ཤུན་དེ་ཡུད་ཙམ་བཙོས་ནས་ཁུ་བ་འཕོ། གཞན་རྣམས་གོང་ལྟར་ལ། རྒྱུ་འདིའི་ཤོག་གུ་ནི་མཐུག་པོ་ཡིན་པས། ལྒིགས་བམ་གྱི་འབྲི་གཞིར་མཆོག་གོ །

ཐ་མའི་རྒྱུ་ནི། རེའུ་ལྕག་གི་རྩ་བ་ཡིན། བཙོ་བརྡུང་བྱེད་ཐབས་ནི། ཤུན་ལྐོགས་དང་ནང་ཉིང་དོར་བའི་བར་ཤུན་དེ་ཐལ་ཁུའི་ནང་དུ་བཙོས་པས། བལ་ལྟར་ལྷོད་པར་འོང་། དག་འདོན་དུ་ཨ་རུ་ར་ཐུམ་གཅིག་འདེབས་དགོས། གཞན་གོང་ལྟར་ལ། འདི་རྒྱུ་ཐ་མ་ཡིན་ཀྱང་དུག་ཡོད་པས་འབུ་སྲིན་གྱིས་གནོད་པས་མི་ཚུགས་ཀྱང་། ཡུན་དུ་མི་གནས་པར་བྱེད་དོ། །

ཤོག་གུ་སྤུ་གཅོད་དང་སྦག་འདོན་བྱེད་ཐབས་ནི། ཤོག་གུ་བཟོས་ཚར་ནས། རྡོ་དཀར་གྱིས་བྲད་རྡོལ་མ་ཤོར་བར་དབུར་བརྡར་བྱ། བག་ཆུ་ཆུ་ནང་དུ་དཀྲུགས་པའི་ལྦུ་བ་དོར་ཏེ། དྭངས་མ་ཆ་གཉིས་སུ་བགོས་པའི་ཆ་གཅིག་ཚོས་པར་བསྐོལ་ནས་ཕོག་ལ། མ་བསྐོལ་བའི་ཆ་གཅིག་པོ་དེ་ཡང་བསྲེས། དེ་ནས་དར་བག་ཆུའི་བཞི་ཆ་ཙམ་དང་། སྦྱིན་ཆུའི་དྭངས་མ་ཅུང་ཟད་བཏང་། ཚ་ཆེ་ན་ཤོག་གུ་འཚིག གྲང་ཆེ་ན་བག་ཆུ་མི་འགོ་བས་ཤོག་གུ་སྲ་འཐིང་མི་འོང་། དེ་བས་ཚ་དྲོད་རན་པར་བྱ། རྫས་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་ནི། དར་བས་དཀར་ཞིང་དྭངས། བག་ཆུས་སྲ་ལ་འབོལ་བ་འབྱུང་། སྤྱིན་ཆུས་སྲ་ཤིང་མདངས་ལྡན་ཞིང་ཡི་གེ་མི་འབྱམས་པ་འོང་། དེ་ནས་ཤོག་ཚན་བྱས་ཏེ་སྐམ་རློན་རན་པར་བསྡམས་ནས། རྡོ་མཁྲེགས་ཞིང་འཇམ་པོའི་སྟེང་དུ་གཡག་རྭ་འམ་སྲ་ཤིང་གི་བེར་ག་འཇམ་པོས་དལ་བུར་བརྡུང་ལ་སྐྱོན་མི་འབྱུང་བར་བྱའོ། །ཤོག་བཟོ་ལེགས་རབ་ནི། སྲབ་མཐུག་དང་བུག་རྡོལ་མེད་པ། ནག་དྲེག་དང་བརྡར་ཤུལ་མེད་པ། འབོལ་ཞིང་དཀར་ཤད་ཆེ་བ་དེའོ། །དེ་ལྟར་ཤོག་བཟོ་ལེགས་པར་གྲུབ་རྗེས་ཐིག་རྩ་འདེབས་སྟངས་མཁས་པ་སོ་སོའི་ཕྱག་རྒྱུན་ལྟར་བྱའོ། །

༢ ཤོག་བུར་ཚོས་བྱེད་ཐབས། ཤོག་བུ་ལ་ཚོས་བསྒྱུར་སྟངས་འདི། ད་ལྟའི་དུས་འདིར་ཕལ་ཆེར་ཉམས་དམས་སུ་གྱུར་ལ་ཉེ་ཡང་། རང་ཅག་གི་མེས་པོ་གོང་མའི་ཕྱག་རྒྱུན་ཁྱད་པར་ཅན་ཞིག་ཡོད་པས། འདི་དག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པ་ནི་ཕྱི་རབས་པའི་འོས་འགན་ཡིན་ལ། འདིར་ཅུང་ཟད་ཙམ་བརྗོད་ན།

༡ ཤོག་དམར་ཚོས་བསྒྱུར་བ་ལ། དང་བོར་གཙོད་ཁུ་གར་མོ་སྟེ་སླ་བོ་ཡིན་པ་དྲངས་ནས་སྐེམ་དགོས། དེ་བུལ་ཆུ་འམ་རྡོ་ཞུན་གྱི་དྭངས་མ་སྔོ་སིང་ངེ་བ་ལ་དྲངས། ཡང་ན། རྒྱ་ཚོས་ཚ་ལ་མ་སོང་བའི་ཁུ་བ་ལ་དྲངས། ཡང་ན། འོ་རྐྱལ་ནང་དུ་འོ་ཤིང་བླུགས་ལ་དེའི་ནང་དུ་འབྲི་མོག་གི་རྩ་བ་སྦུན་མ་མང་དུ་བསགས་ལ་བཏབ་ནས་ཁུ་བ་ཞག་གཅིག་བཞག ནངས་པར་ཁ་དམ་པར་བྱས་ལ་ཕྱི་ནས་ལག་ཕུར་ཡང་ཡང་བྱས་པས་ཁུ་བ་བཏོན་པ་ལ་དྲངས།

༢ ཤོག་སེར་ནི། ཞུ་མཁན་བཟང་བོ་ཚ་ལ་བཏབ་ནས་ཁུ་བ་བཏོན། གར་མར་དྲངས་པས་དམར་སེར་འོང་། ཡང་ན། སྔར་བག་སེར་གྱི་ཚོས་དེ་དེར་དྲངས། དེ་རྡོ་ཞོ་དྭངས་མ་ལ་དྲངས་ན་དམར་སེར་འོང་། ཡང་ན། མེ་ཏོག་ལྕང་ཤོག་ཁུ་བར་དྲངས་ནས་སེར་ཚུར་ཅུང་ཟད་བཏབ་པ་ལ་དྲངས། ཤིན་ཏུ་སེར་བོ་དགོས་ན། མྱང་རྩིའི་སྤྲས་ཀྱི་ཁུ་བར་དྲངས་ན་ལེགས་པོ་འོང་ངོ་། །

༣ ཤོག་སྔོན་ནི། ཧོར་ཟླ་ལྔ་བའི་ནང་གི་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོའི་མེ་ཏོག་དམར་ལ་སྔོ་མདངས་ཡོད་པ་ཐོན་དུས་བཏུས་ཏེ། ལྕགས་སྣོད་ཁུ་བ་བཏོན་ལ། ནང་དུ་ལྕགས་བྱང་མ་བཅུག་ལ་ཚི་ཞག་བཅད་ལ་ཕོ་ནས། ཞག་གཉིས་ཙམ་བཞག བུལ་ཏོག་ཅུང་ཟད་བཏབ་བསྲེས་པ་ལ་དྲངས་དགོས།

༤ མོག་སྔོན་བྱ་ཚུལ་ནི། མེ་ཏོག་ཤིང་དྲིལ་བསྐམ་པ་ཆུར་བཏབ། མཛུབ་མོ་ཚུགས་ཙམ་བསྲོས་ལ། ཁུ་བ་ཡང་ཡང་སྔ་ཕྱིར་བྱུང་བ་སྡོམ། ཚིགས་མ་དོར། དེར་ཚ་ལ་ཅུང་ཟད་བཏབ་པ་ལ་དྲངས་པས་འགྲུབ་བོ། །

༥ ཤོག་ལྗང་ནི། བཤད་མ་ཐག་པའི་མེ་ཏོག་ཁུ་བ་འདི་ལ་བུལ་ཏོག་དཀར་བོ་སླད་མེད་བཏབ་པ་ལ་དྲངས་པས་འབྱུང་ངོ་། །

༦ སྣག་ཤོག་ནི། སེམས་ཅན་གང་རུང་གི་ཀླད་པ་བཙོས་ལ། ཁྲག་ཁུ་དོར་ནས་རུལ་དུ་བཅུག་ན་གསེར་དངུལ་མི་གཡའ་བའི་དགོས་པ་ཡོད། ཀླད་སྤྱིན་གྱིས་དམ་སྦྱར་བའི་སྣག་ཚ་འདུལ་ལེགས་སྲབ་མཐུག་མེད་པར་གཟི་མཆོང་གིས་དབུར་རོ། །ཞེས་སོགས་ཤོག་ཚོས་བྱུགས་སྟངས་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པས། དོན་དུ་ན་མཐོང་བ་བརྒྱུད་པའི་ལག་ལེན་ལ་ཞུགས་པར་བྱའོ། །

མཐིང་ཤོག་བཟོ་ཐབས།

བོད་འདིར་མཐིང་ཤོག་བཟོ་ཐབས་ནི་གནའ་སྔ་མོ་ནས་དར་བ་སྟེ། སད་ན་ལེགས་མཇིང་ཡོན་གྱི་བཀའ་གཙིགས་ལ། སྲས་ཁྲི་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐུ་རིང་ལ། ཤོག་གུ་མཐིང་ག་ལ་གསེར་བྲིས་ཏེ་འཕྲ་མྱེན་གྱི་སྒྲོམ་བུ་བསྩལ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་ལྟར། གསེར་དང་དངུལ། ཡང་ན། རིན་ཆེན་སྣ་བརྒྱད་གྱི་བྲི་གཞི་ཞིག་གོ། མཐིང་ཤོག་བཟོ་ཐབས་ལ། དང་བོར་ཤོག་གུ་སྦྱར་ག་རྒྱག་བྱེད་ཀྱི་གྲོ་ཞིབ་བསྐོལ་བའི་བག་ཆུ། ཞག་མང་ཙམ་ལ་བཞག་ནས་ལྡུར་དུ་བཅུག དེ་ནས་གཉེར་དང་ཁ་ཁུམ་མ་ཤོར་བར་ཤོག་གུའི་སྲབ་མཐུག་ལ་བལྟས་ཏེ། སྦྱར་དགོས་ལ། སྐམ་ཟིན་ཙམ་ན་ཤོག་གུ་བམ་པོ་རེའི་བར་དུ་འགའ་རེ་སྦངས་ནས། སྤང་ལེབ་ངོས་འཇམ་པོའི་བར་ལ་སྣེམ་ཏེ་མནོན་རྒྱུ་གལ་ཆེ། མཐིང་ཤོག་བཟོ་བའི་སྣག་ཚ་སྒྲོན་མེའི་ཤིང་ཞེས་པ་དེས་བཟོས་པ་ཡིན་ཞིང། སྣག་ཚ་དེའི་ནང་གཡག་ལུག་གི་ཀླད་པ་བསྐོལ་ནས་བསྲེ་རྒྱུ་དང་། དེ་ལག་པས་མཉེད་དེ་དྭངས་བཞུར་བྱས། དེ་ནས་ཤོག་གུའི་ངོས་ལ་ལན་འགར་བྱུགས་དགོས་ཞིང་། ཤོག་མཐའི་ཚད་ལ་དམིགས་ཏེ་དེང་གི་སྨྱུག་ཆུ་སྔོན་པོས་བྱུགས་དགོས། གཞན་ཡང་། མགྲོན་བུ་བསྲེགས་པའི་ཕྱེ་མ། གྲོ་ཆང་དང་ཛཱ་ཏི་བསྲེས་ཏེ་གདུས་པའི་དྭངས་མ་ཤོག་གུར་དྲངས་ན་མཐིང་ཤོག་འབྱུང་ཞིང་། སྐམ་ནས་ཆགས་བྱས་པས་ཨ་རུ་འགའ་ཞིག་བརྡུང་སྟེ་དྭངས་མ་ཚགས་སུ་བཙགས་པ་ཤོག་སྟེང་ལ་བྱུགས་ན་མཐིང་ཤོག་གྲུབ་བོ། །

ཤོག་གུའི་དབུར་རྡོ་ནི། དབུར་རྡོ་དུང་ལས་བྱས་ན་འཇམ་པོར་འོང་ཡང་མདོག་སྔོན་པོར་འགྲོ། རྡོས་དབུར་ན་ཤོག་གུ་ཚིག མཆོང་གིས་རི་མོ་དོད། ཟངས་ལྕགས་ཀྱིས་གཡའ་འབྱུང་། དེ་བས་དབུར་རྡོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ནི་གཟི་སེར་ཁྲ་ཡིན། དེས་དབུར་ན་འབོལ་ཞིང་འཇམ་ལ། མདོག་ལེགས་པ་འོང་། མ་རྙེད་ན་རྭ་དང་དཀར་ཡོལ། མ་ན་ཧོ་སོགས་རིན་ཆེན་གྱི་རིགས་སྲ་མཁྲེགས་ཅན་རྣམས་བཟང་ངོ་། །

དབུར་གདན་ལ། གས་འཛེར་མེད་པའི་ངོས་འཇམ་པའི་སྲ་ཤིང་གི་སྟེང་ལ། མཐའ་དབུས་མ་ཁྱབ་པ་མེད་པར། ཤེད་ཤུགས་རན་པར་ཡུན་རིང་དབུར། དབུར་ངན་པའི་རྟགས་སུ། དབུར་ངན་དབུར་དང་མཉེད་ངན་གྱི། །དཀྱིལ་ནས་འདུལ་བཞིན་མཐའ་ནས་གྱོང་། །ཞེས་པ་ལྟར་འོང་བས། དེ་ལྟར་མ་ཤོར་བ་གལ་ཆེ། མཐིང་ཤོག་གི་དབུར་རྡོ་དང་དབུར་གདན་འདི་བཞིན་རས་གཞི་ལའང་སྦྱར་ན་འགྲིག་གོ།

ཡང་། རྒྱ་ནག་གི་ལུགས་ལ། མགྲོན་བུ་བསྲེགས་ཏེ་ཞིབ་བཏགས་བྱས། གྲོ་ཆང་དང་ཛཱ་ཏི་བསྲེས་ནས་གདུས་པའི་ཁུ་བར་ཤོག་བཟང་དྲངས་པས་མཐིང་ཤོག་འབྱུང་ཞིང་། བསྐམས་ནས་ཆགས་བྱས་ལ། ཨ་རུ་རའི་ཆུ་གོང་ལྟར་བཏོན་པར་བྱའོ། །

ཤོག་གུའི་ཕང་དུ་ཐིག་རྒྱག་བྱེད་ཀྱང་། གང་བྱུང་གི་སྨྱུ་གུའི་མི་ཆོག་པར། བརྡར་རྡོ་སྨྱུ་གུ་དེ་བཟང་བར་བཤད། ཤོག་གཞི་ལ་ཡི་གེ་ཡང་གོ་རིམ་བཞིན། ཡིག་ཕྲེང་དང་བོ་ལ་གསེར། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་དངུལ། བྱུ་རུ། ལྕགས། ཟངས། དུང་བཅས་རིན་ཆེན་སྣ་བདུན་གྱིས་འབྲི་བའི་སྲོལ་ཡོད་ལ། དེང་སང་རྒྱུགས་ཆེ་བ་ནི་གསེར་བྲིས་སོ། །

སྨྱུག་བཟོ་དང་ཡིག་གཟུགས།

༡ ད་ལྟའི་ཡིག་རྒྱུན་གྱི་ཁུངས། བོད་ཡིག་ཁུངས་གཏུགས་ས་ལ་མཁས་པའི་བཞེད་ཚུལ་མང་ཡང་། ལཉྫ་ལ་དཔེ་བྱས་ནས་དབུ་ཅན་དང་། ཝ་རྟུ་ལ་དཔེར་བྱས་ནས་དབུ་མེད་བཟོས་པར་ཀུན་ལ་གྲགས་སོ། །དེ་ཡང་། ཐོན་མིའི་སྐུ་དུས་ནས་དབུ་ཅན་དར་བ་སྟེ། དུས་རབས་བདུན་པའི་སྨད་ཀྱི་ཆར། ཐོན་མིས་ཡི་གེ་གསར་བཏོད་བྱས་ཏེ་སྲོང་བཙན་ལ་ཆེ་བརྗོད་གནང་བ། ལྷ་སའི་ཤར་རྒྱུད་ཛེན་ཁོག་སྣ་རྡོའི་ལྷ་ཁང་གི་བྲག་ལྡེབས་སུ་བརྐོས་ཡོད་པ་དེར། སྦལ་ནག་ན་ལ་བགྲད་འདྲ་གསུངས། དེ་ནས་རིམ་བཞིན། ཆ་ངར་རིན་ཆེན་འབར་གྱིས་བྲིས་པ་སོ་ཕག་ཞིབ་འདྲ། ཆབ་དཀར་བེའུ་ཚེས་བྲིས་པ་བྱ་ཕོ་འཇོལ་འདྲ། གཙང་དགེ་བསྙེན་དཀོན་མཆོག་དབང་གིས་བྲིས་པ་ནས་ནག་བཀྲམས་འདྲ། བྷེ་ཤོ་ཁྲམ་གྱིས་བསམ་ཡས་རྡོ་རིང་ལ་བྲིས་པ་མུ་ཏིག་བསྟར་འདྲ། ཚེ་སྤོང་བྱང་ཆུབ་གྱིས་བྲིས་པ་སྦུར་ནག་བགྲད་འདྲ། འབྲེ་བ་ཡོན་ཏན་གྱིས་བྲིས་པ་ཉ་མོ་ཆུ་ནས་ཕྱུང་འདྲ། གྲ་ཤོད﹙དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད་ལས། སྐ་ཅོག་ཟུང་ཡིན་པར་འདྲ་གསུངས﹚རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་བྲིས་པ་སེང་གེ་གནམ་དུ་མཆོང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་རྣམས་བསྟན་པ་སྔ་དར་གྱི་ཡིག་མཁན་དང་། ཕྱི་དར་གྱི་ཚེ། སྒྲོ་ཉ་ཤ་རི་ནས་མཐོང་བ་རྡོ་རྗེ་བར་གཟབ་ཆེན་གྱི་འབྲི་སྲོལ་རིམ་པ་དགུ་བྱུང་། དེའི་རྗེས་ཁྱུང་བོ་གཡུ་ཁྲི་འབར་གྱིས་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཆ་ཚད་ལ་དཔེ་བླངས་ཏེ། ཆ་ཆེན་ཆ་ཆུང་གི་སྲོལ་བཏོད་པར་མ་ཟད། སྨྱུ་གུ་དང་སྣག་ཚ་ཤོག་གུ་བཟོ་ཚུལ་སོགས་ཀྱི་བཀའ་རྩོམ་གནང་སྟེ། སློབ་རྒྱུན་བསྐྱངས་ནས་ད་ལྟའི་འབྲི་སྲོལ་འདིའོ། །དབུ་མེད་འདི་ཐོན་མིའི་སྐུ་དུས་སུ་དར་བ་མ་ཡིན་ཡང་། ཡིག་མཁན་ཚོའི་ལག་བྱང་གི་གོ་རིམ་ལས་བྱུང་བར་མངོན། དེ་ཡང་། ཡིག་གཟུགས་འདི་མི་འདྲ་བ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་ཆོག་སྟེ། ཀོང་སྤྲུལ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོས། བོད་ཡིག་གཟབ་ཆེན་གཟབ་ཆུང་འབྲུ་ཆེ་ཆུང་། །གཤར་མ་དཀྱུས་ཡིག་དྲུག་ལ་ཐམས་ཅད་འདུ། །གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དབུ་ཅན་ལ་རྗེ་ཙོང་ཁ་བ་ནས་པར་འདེབས་ཀྱི་བྲིན་སྒོ་ཆེ་བས། འགྱུར་བ་ཆེར་མ་སོང་ལ། དབུ་མེད་ལ་དབུས་བྲིས། ཁམས་བྲིས། ཨམ་བྲིས་གསུམ་བྱུང་ཡོད་དོ། །

༢ སྨྱུ་གུ་བཟོ་སྟངས། ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ་ལས། སྨྱུ་གུའི་མཆུ་ལ་མཁས་གྱུར་ན། །ཡི་གེའི་འབྲི་ལ་མཁས་པར་བཤད། །གསུངས་པ་ལྟར། ཡིག་གཟུགས་ལེགས་པོ་ཞིག་འབྲི་བ་ལ། །སྨྱུ་གུ་བཟོ་སྟངས་ལ་མཁས་དགོས། །སྨྱུ་གུའི་རྒྱུར་འོས་པའི་སྨྱུག་མ་ནི། སྦུ་གུ་ཕྲ་ལ་ལྕི་བ། སྨྱུག་ཤ་མཐུག་ཅིང་མ་འཆུས་པ། མདོག་སེར་ལ་འོད་ལྡན་པ། རྩི་འཇམ་ལ་སོས་མནན་ན་འདྲེད་པ་དེ། རིན་ཆེན་སྣ་བརྒྱད་མཚལ་སྣག་གང་འབྲི་བ་ལ་མཆོག་གོ། བྱེ་བྲག་ཏུ་འཇང་སྨྱུག་ནག་པོ་དེ་དཀྱུས་ཡིག་འབྲི་བར་བཟང་། ལྕགས་སྨྱུག་དང་ལྷོ་སྨྱུག་རོང་སྨྱུག་གསུང་རབ་ཆེན་པོ་འབྲི་བར་བཟང་ངོ་། །

སྨྱུག་མ་སྲ་བཅོས་བྱེད་ཐབས་ནི། སྨྱུག་རྣམས་ཡུན་རིང་དུད་ཁང་དུ། །བཏགས་ལ་བ་རྐང་རྙིང་བ་རབ། །མ་རྙེད་རྐང་མར་རྙིང་བ་བྱུགས། །ཡོས་ཚན་ནང་བཅུག་འཇམ་གྱིས་ཕྱིད། །རུས་པ་ལྟ་བུར་མཁྲེགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །

༣ སྨྱུ་གུ་བཟོ་ཐབས། ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ་ལས། སྨྱུ་གུ་མཐོ་བས་མི་རིང་ཞིང་། །མཛུབ་པས་མི་ཐུང་ཕྲ་སྦོམ་རན། །མཐེབ་མཛུབ་ཚད་སྦྱར་འགྲིམས་བདེར་གཞོགས། །རྩེ་སོར་ཕྱེད་གཉིས་གཞལ་བའི་སར། །སུམ་གཉིས་རྫིང་ལ་སུམ་གཅིག་མཆུ། །གཟོབ་འདོད་གས་ཆུང་མགྱོགས་འདོད་ཚེ། །རྫིང་འདྲ་ཡུར་བ་འདྲ་བ་ཞེས། །རྒྱབ་ནས་བལྟས་ཏེ་གཡས་གཡོན་སྙོམས། །རྫིང་ཆུ་ཧ་ཅང་མ་སྲབ་ལ། །བཅད་ཁ་གྱེན་གསེགས་རིམ་གཅོད་བྱ། །གསུམ་ལྡན་ལྔ་འཛོམས་ཞེས་པའི་དོན། །ཞེས་དང་། ཚེག་བྲིས་འབྲི་ན་མཉམ་པར་བཅད། །ཟླུམ་བྲིས་འབྲི་ན་ཉིས་ཆོད་བྱ། །སྨྱུག་ཁ་ཆིག་ཆོད་བྱས་གྱུར་ན། །ཡི་གེ་ལེགས་པའི་གནད་གཅིག་ཡོད། །སྨྱུག་ཁ་ཉིས་ཆོད་བྱས་གྱུར་ན། །སྨྱུག་ཁ་སྲ་བའི་གནད་ཅིག་ཡོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེང་སང་ལྕགས་སྨྱུག་དང་སྨྱུག་ཆུ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ཀྱང་། བོད་ཡིག་ལེགས་པོ་ཞིག་འབྲི་བ་ལ་ཤིང་སྨྱུག་འདི་ཧ་ཅང་བཟང་ངོ་། །

༤ སྨྱུག་གྲི་བཤད་པ། བཟོ་གནས་ལེགས་ཉེས་གྲི་ལ་རག །ཅེས་པ་ལྟར། ལྕགས་རྒྱུ་བཟང་ངན་རན་ཞིང་། ཕོ་ལྕགས་སམ་མོ་ལྕགས་འདྲེས་མ་འམ། མཉེན་ལ་ངར་འཛིན་པའི་རྣོ་ཅན་གྱི་ལྕགས་ལ། མར་དང་བུར་སྦྲང་བསྲེས་ཏེ། ལྕགས་ཞུན་བྱ་དགོས་སོ། །སྨྱུག་གྲིའི་དབྱིབས་ལ། གྲི་རྩེ་གཟོང་ལྟར་མཉམ་པ་སྨྱུ་གུ་བཟོ་བ་ལ་བཟང་། གྲི་རྩེ་ལྟག་སོ་བྱས་པ་རྫིང་དང་ལྟག་རིས་འབྱེད་པར་བཟང་། བལ་ཚིལ་ཁྲག་དང་ཨ་རུ་ར་ངར་ལྡུད་པ་ལ་བཟང་ངོ་། །

༥ སྣག་ཚ་བཟོ་སྟངས། ཀོང་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེས། སྣག་ཤོག་སྨྱུ་གུ་མི་གཟོབ་པར། །ཡི་གེ་གཟོབ་འདོད་ཡིག་མཁན་འཁྲུལ། །ཞེས་པ་ལྟར། ཡི་གེ་བྲིས་བཟང་ངན་སྣག་ཚ་ལ་རག་ལས། སྔོན་གྱི་ཚེ་སྣག་ཚའི་རྒྱུ་དགུ་ཡོད་པ་ལས། ཆེས་བཟང་བ་ནི། མར་ནག་གི་མེ་ཏོག་དང་། སྒྲོན་ཤིང་། ཉ་སྦྲིད། གྲོ་ག ཐང་ཚིལ་ལྔ། དེ་དག་ལས་རབ་མར་ནག་གི་མེ་ཏོག་དང་སྒྲོན་ཤིང་། འབྲིང་ཉ་སྦྲིད་དང་གྲོ་ག ཐ་མ་ཐང་ཚིལ་ལོ། །སྣག་ཚའི་བཟོ་སྟངས་རྒྱས་པར་བཟོ་གནས་སྐྲ་རྩེ་ཆུ་ཐིགས་ལས་ཤེས་པར་བྱ་ལ། འདིར་དེ་དག་ལས་མ་བཤད་པ་འགའ་བརྗོད་པ་ལ། མེ་ཏོག་གི་བཟོ་ཚུལ་ནི། སྣུམ་གྱི་མར་མེའི་རྩེར་ཆགས་པའི་མེ་ཏོག་གི་སྣུམ་དྲེག་ལ། ཧ་ལོ་ནག་པོ། རྒྱ་ལྕམ་མེ་ཏོག་བཅས་སོ་སོར་སྦངས་ཏེ་ནག་པོར་གྱུར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བསྲེས་པས་གྲུབ། ས་ལས་བྱེད་ཚུལ་ནི། ས་སྨྱུག་གཤིན་པོ་སྦྱིན་ཆ་གསུམ། ཞིབ་ཟན་ཆ་གཅིག་བསྲེས་ཏེ་གོང་ལྟར་བྱ་བས་འཐུས། ཕ་བ་དགོ་དགོ་ལས་བཟོ་ཚུལ་ནི། ཕ་བ་དགོ་དགོ་མེ་ལ་བཙན་བསྲེགས་བྱས་རྗེས། དམར་དྭངས་པ་དེ་ཆུ་ལ་བསྐྱུར། ཡུན་ཙམ་ནས་བཏོན་ཏེ་གཏུན་ཁུང་དུ་མཉེས། སྐམ་ཐག་ཆོད་སྐབས་བསྔོས་ཏེ། སྦྱིན་ཆུ་དང་བཅས་པར་ཡུན་རིང་མཉེས་པས་མདོག་ནག་བོངས་བྱུང་བ་དེ་ཡིན། བའི་ལྕི་བ་ལས་བཟོ་ན། ལྕི་བ་མེར་བསྲེགས་ཏེ་ཆུ་ལ་བསྐྱུར་ནས་འདོན་དགོས་པ་དང་། དེ་ནས་ཞིབ་ཟན་མཐེབ་ཀྱུ་སྐམ་པོ་བསྲེགས་པ་ཆུར་བསྐྱུར་བ་ཉུང་ཙམ་བསྲེས་ན། གཏུན་དུ་བསྒྱུར་ཚུལ་གོང་སྨྲས་ལྟར་དང་། ཡང་། ཙི་ཏྲ་ཀའི་འབྲས་བུ་སྨིན་སྐབས་ཁབ་ཀྱིས་གཙགས་ཏེ་ཁུ་བ་ལྕགས་སྣོད་ཀྱི་ནང་བླུགས་རྗེས། ཉི་མར་དུལ་བས་ཁུ་བ་སྨུག་ནག་འབྱུང་བ་དང་། དེར་ཐར་རྒྱུ་དང་མཚུར་ནག་གི་ཁུ་བའི་དྭངས་མ་བླུགས་ན་མཆིན་མདོག་འབྱུང་ལ། ཡི་གེ་བྲིས་ཚེ་འདྲེན་བདེ་མོ་འབྱུང་ངོ་། །སྣག་ཚ་སྐ་སླ་ནི་བོད་ཡིག་འབྲི་ཚུལ་མཐོང་བ་ཀུན་སྨོན་ལས། སྨྱུག་རྗེས་སྲབ་ཆེ་ན་རེའུ་ཤེད་ངན་ཟེར། མཐུག་ཆེ་ན་ཕག་མོ་ཚིལ་རྐྱལ་ཟེར། སྲབ་མཐུག་མཉམ་ན་ལྕོང་མོ་མགོ་ལྡོག་ཟེར། མཐུག་སྲབ་རན་པར་སྒེག་མོ་ཡིད་འོང་ཟེར་བ་ལྟར་དམ་ལྷོད་ཤེས་དགོས་སོ། །སྣག་ཚ་བཟོ་སྲོལ་ནི་འཇུ་མི་ཕམ་གྱི་བཟོ་རིག་ཉེར་མཁོའི་ཟ་མ་ཏོག་ན་འང་གསལ་ལོ། །

༦ སྨྱུ་གུ་འཛིན་སྟངས། ཡི་གེ་འབྲི་སྐབས་ལུས་བོ་དགྱེ་སྒུར་རན་པར་བྱ་སྟེ། ཧ་ཅང་དགྱེ་ན་ཡི་གེ་མི་འགྲིག སྒུར་ཆེ་ན་ལུས་ཁམས་ལ་གཟན་པས། ལུས་ཕུང་དྲང་བོར་བསྲངས་ཏེ། སྨྱུ་གུ་འཐེབ་མཛུབ་དང་གོང་མཛུབ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་དམ་ལྷོད་རན་པར་བཟུང་སྟེ། དཀྱིལ་མཛུབ་མན་གྱི་མཛུབ་མོ་རྣམས་དེ་གཉིས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཅུང་ཟད་བསྐུམས་ལ། ལག་པའི་སྤར་ཁྱིམ་དུ་ཕུག་རོན་གྱི་སྒོ་ང་ཙམ་གྱི་སྟོང་ཆ་དང་། ཡི་གེ་ཆེ་ཆུང་ལ་གཞིགས་ཏེ། ཆུང་ན་སྨྱུག་ཁམས་ཡན་ཚོན་གང་ངམ། ཆེ་ན་དེ་མཐོ་བར་འཛིན་དགོས་སོ། །

༧ ཡི་གེ་འབྲི་ཐབས་དངོས། ཡི་གེ་འབྲི་བའི་ཐོག་མར་ཆ་ཚད་དང་དབྱིབས་ལ་བསླབ་པ་གལ་ཆེ་ཞིང་། ཁྱད་པར་དུ། འབྲི་ལུགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གཞི་མ་དབུ་ཅན་ལ་གཅེས་པ་བརྒྱད། འདོན་པ་བཅུ། མ་ཆོས་ཉེར་གཅིག བུ་ཆོས་བཅུ་དྲུག སྤྱི་ཆོས་གསུམ་སོགས་ཀྱི་བྲི་ལུགས་ལ་ཕྲ་ཞིང་ཞིབ་པར་ལག་ལེན་ལས་ངེས་པར་བྱས་ཤིང་། ཁྱད་པར་དུ་སྨྱུག་འགྲོས་དང་འཐེན་སྟངས། སྨྱུག་ཁ་བསྐོར་ཚུལ་སོགས་བྱང་ན་གསེར་གཞོང་ལ་མར་ཁུ་བཀང་བ་ལྟར་ཡི་གེ་མཛེས་ཉམས་ལྡན་ལ། གཞན་ཡང་བྲིས་ཀྱི་མན་ངག་ལས། སྤྱིར་ནི་ཡི་གེ་མཉམ་པ་བདུན། །མགོ་མཉམ་མགུལ་མཉམ་དཀར་མཉམ་དང་། །སྣག་མཉམ་ཚེག་མཉམ་ཤད་མཉམ་ལ། །རྐང་མཉམ་བྲིས་ཀྱི་མཉམ་བདུན་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར། ཡི་གེ་མགོ་རྐང་རིང་ཐུང་གི་ཁྱད་པར་སོགས་ཞིབ་ཕྲ་མཐོང་བ་བརྒྱུད་པའི་ཕྱག་ལེན་ལས་ཤེས་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡིག་གཟུགས་གང་བྲིས་ཀྱང་མཁས་པར་གྱུར་བའི་ཚད་ནི། ས་པཎ་གྱིས། གང་དག་ཡི་གེ་འབྲི་བ་བོ། །སྙོམས་གཙང་འགྲིག་གསུམ་ལྡན་པ་དང་། །ལེགས་མགྱོགས་དག་གསུམ་དྲུག་ཚང་ན། །མཁས་པའི་གོ་ས་འཐོབ་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །

༨ ཡིག་གཟུགས་སྦྱོང་དགོས་པ། རང་ཅག་གི་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་ཟབ་ལ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཇི་སྙེད་པ་ཡིག་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་པ་ཡིན། དེ་བས་སྔ་རབས་མཁས་པས་ཀྱང་འབྲི་ཀློག་གཉིས་ལ་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱི་གཞི་མ་ཟེར་བ་འང་དེ་ཡིན། སྔོན་ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་བྲིས་གཟུགས་ལ་འཕེལ་འགྱུར་ཅུང་ཟད་ཡོད་ཀྱང་། རྩ་བའི་ཆ་ནས་གཅིག་མཚུངས་ཡིན། ཡིག་གཟུགས་འདི་ཉིད་མི་རིགས་ཀྱི་བླ་སྲོག་དང་། གཞུང་ལུགས་ཀྱི་མཛོད་སྒོ་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་ཡིན། ཚུལ་འདི་ལ་དགོངས་ནས། བསྟན་དར་ལྷ་རམས་པས་ཀྱང་། རྩོམ་པ་ལེགས་ཀྱང་སུག་བྲིས་མ་འབྱོར་ན། །དཔའ་རྩལ་ཆེ་བའི་དཔའ་བོ་ལག་རྡུམ་འདྲ། །ཞེས་དང་། སློབ་དཔོན་པད་འབྱུང་གིས། ཆོས་ཀློག་འདོན་བྱེད་པའི་ཡོན་མཆོད་རྣམས། །དང་བོ་གཞོན་དུས་འབྲི་ཀློག་ལེགས་པར་སྦྱོང་། །དཀར་ཆ་ཆ་མཉམ་རིང་ཐུང་མེད་པར་བྲིས། །ཞེས་མི་ལོ་སྟོང་དང་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག་གི་སྔོན་ནས་གདམས་ཡོད་པ་དང་། འདབ་ཆགས་མི་ཆོས་སུ་བཤད་པ་རིག་པའི་གཏེར་མཛོད་ལས། མཐའ་རྒྱ་ཆོད་ལ་ཡིག་སྣ་སྦྱོངས། །སྨྱུ་གུ་གཟོབས་ལ་ཁྲིགས་སུ་ཆུད། །མཛེས་པ་གཟུགས་ཀྱི་ཁྱད་དུ་ཐོན། །སྟོབས་ཆེན་ཆད་ལྷག་མེད་པར་གྱིས། །འདི་ནི་ཡོན་ཏན་མཆོག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་དང་། དེ་ལས་ལྡོག་ན། ཁ་དཔེར་ཡང་། བྲིས་ངན་མི་ཡིས་མི་ཤེས། ཞག་གཅིག་འགོར་ན་རང་གིས་མི་ཤེས། ཡིག་འབྲི་ངན་པ་ཤིག་གིས་སྒུལ། ཟེར་ལ། ཁྱད་པར་དུ་མཁས་དབང་ཚེ་ཏན་ཞབས་དྲུང་མཆོག་གིས། ཡིག་གཟུགས་མ་དག་པའི་ཉེས་སྐྱོན་དང་། དག་པའི་དགེ་མཚན་འདི་ལྟར་གསུངས་ཏེ། ཡི་གེ་དག་སྙོམས་མཛེས་གསུམ་ལས། །མ་དག་སྐྱེས་བུ་སྙིང་མེད་འདྲ། །མི་དག་རྐང་ལག་འཁྱོར་བ་འདྲ། །མི་མཛེས་གོས་ངན་གྱོན་པ་འདྲ། །དག་སྙོམས་མཛེས་གསུམ་ཆ་གང་ཡང་། །མི་ལྡན་ལམ་ཁར་བོར་བ་ཡི། །གོས་ཧྲུལ་ངན་པ་སྐྱུག་བྲོ་འདྲ། །དེ་ཕྱིར་སྔ་མ་སྔ་མ་གཙོ། །གསུམ་ག་འཛོམས་ན་བཞིན་མཛེས་པའི། །དཔའ་བོ་ཟ་འོག་གོས་ཀྱིས་བཀླུབས། །ལུས་དང་ཡན་ལག་ལྟ་ན་སྡུག། ཚོགས་པའི་ཁྲོམ་དུ་འགྲིམས་པ་འདྲ། །ཡི་གེ་སྦྱོང་འདོད་ཐོག་མ་རུ། །འདི་འདྲའི་ཚུལ་གྱིས་ལམ་ལ་བཀྲི། །ཞེས་གསུངས་ལ། དེ་ཡང་གཏམ་ཁ་བྱང་། བྲིས་ལག་བྱང་། ཟེར་བ་བཞིན་ལག་ལེན་དུ་ཁེལ་བ་གནད་ཀྱི་དོན་པོ་ལགས། མདོར་ན། སྲིད་འབྱོར་རིག་གསུམ་གང་ལའང་ཡི་གེ་ནི་ལག་ཆ་ལྟ་བུར་སོང་གཤིས། དེ་ཡང་ཡི་གེ་དག་སྙོམས་མཛེས་གསུམ་སོགས་དེ་དག་ལ་ལྕགས་ཐོག་ཏུ་རྣོ་བཞག་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །

༩ ཡིག་གཟུགས་འབྲི་བའི་གོ་རིམ། ཡིག་གཟུགས་འབྲི་བའི་གོ་རིམ་གྱི་དབང་དུ་བཏང་ན། མ་དཔེ་གང་ལེགས་བདམས་ཏེ་ཡིག་མཁན་གྱི་དྲུང་དུ། ཐིག་ཁོང་དུ་དྲངས་ན་དགེ་མཚན་ལྡན་ལ། མ་ཡིག་ལྟར་སྨྱུག་ཁའི་ཆ་ཤས་དང་། སྲིད་ཞེང་གི་ཐིག་གང་ནས་འཐེན་སྟངས། སྣག་ལམ་སྦོམ་ཕྲ། ཐིག་རིས་འཕྲོད་མིན། སྣག་ཚ་སྙོམས་ཏེ། སེམས་ཀྱིས་ཚོད་འཛིན། ལག་པའི་རྗེས་སྙེག ཐིག་ཚད་ལྟར་འབྲི་ཞིང་། ལག་རྩལ་བྱང་ན་ཐིག་མ་བཏབ་ཀྱང་། ཡིག་ཚད་ལ་ཆ་རྒྱུས་ལོན། གོ་རིམ་ནི་ཐོག་མར་ཀ་མད་སུམ་ཅུ་ནས་མགོ་བརྩམས། དེ་ནས་དབྱངས་བཞི། མགོ་འདོགས་སྦྱོར་ཚུལ་བྱང་བར་འབྲི་ཞིང་། དེ་ནས་ཡི་གེ་རྣམས་ཆ་སྙོམས་པའི་ཕྱིར། མཁས་པའི་ལེགས་བཤད་གང་རུང་སྤེལ་ཏེ། གྲལ་མཉམ་ཞིང་རགས་ཕྲ་མེད་ཚེ། དབུ་མེད་སྣ་ཚོགས་འབྲི་སྦྱངས་དང་། ཐང་ཡིག་སྣ་ཚོགས་ལེགས་པར་བྱང་ཆུབ་ནས། སྔགས་ཡིག་དང་བརྩེགས་མ། མཐུག་པོ་ལྔ་དང་ལོག་ཡིག་ལྔ། གུག་གུ་ཕྱིར་ལོག་ཅན། གཟབ་གཤར་གཉིས་ཀའི་སྟེང་ལག་རྩལ་བྱང་བ་དང་། དེ་ནས་ལཉྫ་དང་ཝརྟུ་སོགས་ཞིབ་ཏུ་སྦྱངས་དགོས་ལ། དེ་དག་ཐིག་ཚད་འབྲི་བར་ཁྱད་ཆོས་གསུམ་ཡོད་དེ། རིང་ཐུང་དང་ཞེང་ཚད་སྙོམས་པ། མཐོ་དམན་དང་ཆེ་ཆུང་སྙོམས་པ། ཡ་ཡོ་ཁྱ་ཁྱོག་མེད་པའོ། །དེ་ཡང་སྨྱུག་ཁ་སྦོམ་པོ་ནས་ཕྲ་བར་འབྲི་བ་བཟང་སྟེ། ལྷ་ཆེ་དཀའ། ཡི་གེ་ཆུང་དཀའ། ཞེས་པ་ལྟར། ཆེ་འོག་ནས་ཆུང་ཐོན་ཟེར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ། །

རིན་ཆེན་སྣ་བརྒྱད་ཀྱི་ཡིག་བྲིས།

ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གལ་ཆེ་བར་བཤད་པ་དང། ཤེར་ཕྱིན་ཚིགས་བཅད་གཅིག་བྲིས་ན་སངས་རྒྱས་འབུམ་ཕྲག་ལ་མཆོད་བསྟོད་བྱས་པ་ལས་ལྷག་པའི་ཕན་ཡོན་ཆེ་བར་གསུངས་པ་ལྟར། ཁ་བ་ཅན་འདིར་ཐོག་མར་བོད་རྒྱལ་ཉེར་བརྒྱད་པ་ལྷ་ཐོ་ཐོ་རི་གཉན་བཙན་གྱི་སྐུ་དུས་སུ། ཕོ་བྲང་ཡུམ་བུ་བླ་མཁར་སྟེང། གསེར་ཤོག་ངོས་ལ་བཻ་ཌཱུ་རྱའི་སྤང་སྐོང་ཕྱག་རྒྱ་སོགས་བབས་པ་འདི་ལས་དར་བར་མངོན་ལ། རིམ་གྱིས་དཔོན་རྟགས་མཐོ་དམན་ཡང་རིན་ཆེན་ཡིག་བྲིས་ཀྱིས་འབྱེད་ཚུལ་ཡོད་དེ། ཐང་ཧྲུའུ་ལས། གཡུ་ཡི་ཡི་གེ་བླ་ན་མཐོ། གསེར་གྱི་ཡི་གེ་དེ་ལས་དམན། ཕྲ་མིན་དེ་ལས་དམན། དངུལ་དེ་ལས་ཀྱང་དམན། ཐ་མ་ཟངས་སུ་བྱེད་ཅིང་ཆེ་ཆུང་དབྱེ། དེ་རྣམས་དཔུང་བར་བཏགས་ཏེ་མཐོ་དམན་འབྱེད་པ་ཡིན། དེ་ཡང་། རིན་ཆེན་གྱིས་བཟོས་པའི་བྱང་བུའི་སྟེང་དུ་གོ་གནས་སོགས་འདི་ལྟར་བཀོད་དེ། དགུང་བློན་ཆེན་པོ་ལ་གཡུ་ཡིག དགུང་བློན་འབྲིང་དང་ནང་བློན་ཆེན་པོ་ལ་གཡུ་ཡིག་ཆུང་ངུ་། བཀའ་བློན་ཐ་ཆུང་སོགས་ལ་གསེར་ཡིག་ཆེན་པོ། ནང་བློན་ཐ་ཆུང་དང་བཀའ་བློན་འབྲིང་ལ་གསེར་ཡིག་ཆུང་ངུ་། བཀའ་བློན་ཐ་ཆུང་ལ་ཕྲ་མིན་གྱི་ཡི་གེ གཞན་ཡང་། ཆོས་གྲྭའི་སློབ་དཔོན་དང་། སྐུའི་སྔགས་མཁན་སྟོད་སྨད་ཀྱི་དབང་བློན་རྣམས་ལ་དངུལ་གྱི་ཡིག་ཆེན། སྐུ་འཚོ་བའི་བོན་པོ། གཟིམ་མལ་བརྩིགས་ཁབ། བྱང་ཐང་གི་ས་མཁན། མཐའི་སོ་སྲུང་དང་། སྐུ་མཁར་གྱི་རྩེ་སྲུང་སོགས་ལ་དངུལ་ཡིག་ཆུང་བ། ཡབ་འབངས་རུས་དྲུག་སོགས་ལ་འཁར་བའི་ཡི་གེ སྟོང་དཔོན་རུ་དཔོན་སོགས་ལ་ཟངས་ཡིག གཡུལ་དུ་དཔའ་བ་ལ་ལྕགས་ཡིག ཡང་། ཐ་ཤིང་སྐྱ་ཆུ་རུས་ཀྱི་ཡི་གེ་ནི་འབངས་ཕལ་བ་རྣམས་ལ་གནང་ཚུལ་ཆོས་འབྱུང་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན་ལས་གསལ་བ་ལྟར་རོ། །

ཕྱིས་སུ་གསེར་བྲིས་རིམ་བརྒྱུད་ཀྱིས་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་དུས་དཀྱིལ་དུ་ཇོ་བོ་རྗེ་བོད་དུ་ཕེབས་པའི་སྔ་ཕྱི་ལ། ཆོས་ཕྱོགས་སུ་དར་ཁྱབ་ཧ་ཅང་ཆེ་སྟེ། དཔེ་ཆོས་ལས། ཇོ་བོ་བོད་དུ་མ་བྱོན་ཙ་ན། བོད་ན་གསེར་འབུམ་མང་བོ་བཞུགས། ཞེས་དང་། སྔོན་བྱང་ངམ་རར་གསེར་བརྡོལ་ཙམ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསེར་འབུམ་བྲིས་ཏེ། ཉུག་རུམ་པ་ཡང་བྲི་བར་འདོད་པས་ཞེས་གསུངས་པ་ལས་ཤེས་ཐུབ།

དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་པའི་ནང་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པའི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་དུ་རྗེ་བཙུན་སྒྲོལ་མའི་སྤྲུལ་བ་རྒད་མོ་ཞིག་གམ་དགེ་སློང་བཞི་སྡེ་ཞིག་གིས་གསེར་ལྗང་གིས་བཞེངས་པའི་བརྒྱད་སྟོང་བ་སྟེ་པུ་ཏི་ལྕགས་ལུང་མ་ཞེས་པ་སྲིད་ལ་ཀུང་ཁྲི་གཉིས་དང་ཞེང་ལ་ཀུང་ཁྲི་གཅིག་ཡོད་པ། དེང་སང་པུ་ཏི་དེ་ས་སྐྱ་དགོན་པའི་ཆེ་བ་བཞིའི་ཡ་གྱལ་དུ་བརྩི་བར་མ་ཟད། འཛམ་གླིང་དུ་གསུང་རྟེན་ཆེ་ཤོས་སུ་འཇོག་ལ། དབུ་ཤོག་གི་ཡི་གེའི་ཕྲ་སྦོམ་བྱིས་པའི་མཛུབ་མོ་ཙམ་ཡོད། གཞན་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པའི་ཡུམ་མ་གཅིག་ཀུན་སྐྱིད་ཀྱིས་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་དུ་བཞེངས་པའི་བཀའ་འགྱུར་གསེར་ཆོས་ཆེན་མོ་དང་། ཡུམ་མཆོག་བསྟན་འཛིན་བཟང་མོས་ས་སྐྱའི་གདུང་རྒྱུད་འཕེལ་ཆེད་བཞེངས་པའི་བཀའ་འགྱུར་གསེར་ཆོས་ཆེན་མོ། དེ་ལས་གཞན་ས་སྐྱ་ན་གསེར་བྲིས་དང་། དངུལ་བྲིས། གཡུ་བྲིས། དུང་བྲིས་སོགས་མང་དུ་ཡོད་པ་ལ་ཆོས་བརྩིགས་བྲག་རི་མར་འབོད་པས། ཁ་དཔེར་ཡང་། དཔལ་ས་སྐྱའི་འདུ་ཁང་གི་ཕྱིའི་རྩིག་པ་ཞིག་ཀྱང་ནང་གི་ཆོས་བརྩིགས་མི་ཞིག ཅེས་པ་འདི་བྱུང་ངོ་། །

ཕྱིས་སུ་རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་བའི་དུས་སུ། ཁོང་གིས་སྡེ་སྲིད་བློ་བཟང་མཐུ་སྟོབས་ལ་བཀའ་བཀོད་གནང་བ་ལྟར། བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་གཅིག་པའི་ལྕགས་ཕག་སྤྱི་ལོ ༡༦༧༡ ལོར་བཀའ་འགྱུར་གསེར་ཆོས་གསེར་སྲང་ལྔ་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་ལྷག་བཏུལ་ནས་བཞེངས་པར། ཞལ་ཁེབས་ཧོར་གོས་དང་། སྟོང་སྐུད་ཁྲ་ལྷས་ཀྱི་ལྒིགས་ཐག རྒྱ་རག་ཚ་གསེར་མའི་ལྒིགས་ཆབ། ཙན་དན་དམར་བོའི་ལྒིགས་ཤིང་གི་གདོང་ལ་བ་སོ་བརྐོས་མ་བཅས་ཀྱི་སྤུས་ལེགས། རྒྱུ་ཆའི་གསེར་ཕུད་བཟོ་བའི་གླ་ཕོགས་དང་བྱ་དགའ་བཅས་ཀྱི་འགྲོ་གྲོན་ལ་འབྲུ་ཁལ་བརྒྱད་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་བཅུ་དགུ་ཅན་གྱི་རིན་ཐང་ལྡན་པ། ཡོངས་གྲགས་སུ་བཀའ་འགྱུར་འཛམ་གླིང་གཡས་བཞག་ཏུ་འབོད་པ་དེ་ཡིན་ལ། ད་ལྟ་འབྲས་སྤུངས་འདུ་ཁང་གི་ཡང་སྟེང་བཀའ་འགྱུར་ལྷ་ཁང་དུ་ཆ་ཚང་བར་རང་ཅག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་དཔལ་དུ་བཞུགས་ཡོད།

ཡང་། རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་སྐུ་གཤེགས་ནས་ལོ་བཅུ་གཉིས་ལ་གསང་རྒྱ་བྱས་རིང་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོས་ཁོང་གི་དགོངས་རྫོགས་ལ། རིན་པོ་ཆེའི་སྣ་ལྔའི་བཀའ་འགྱུར་དང་། བསྟན་འགྱུར་སྐྱ་ཆོས﹙སྣག་ཚས་བྲིས་པ﹚བཞེངས་པ་དང་། དེ་བཞེངས་དུས་དང་། མ་དཔེ། བཞེངས་པའི་མི་གྲངས། ཡུན་ཚད། འགྲོ་གྲོན་སོགས་ཀྲུང་གོའི་ལོ་རྒྱུས་རིག་གནས་གྲགས་ཅན་གྲོང་ཁྱེར་ལྷ་ས་ཞེས་པའི་དཔེ་ཆའི་ཤོག་གྲངས ༡༥༩ ན་གསལ་བ་དང་།

བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པའི་ལྕགས་སྤྲེལ་༡༨༠༠ལོར་རྒྱལ་དབང་བརྒྱད་པ་འཇམ་དཔལ་རྒྱ་མཚོའི་སྐུ་དུས་སུ་ལྷ་ལྡན་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་རིན་ཆེན་སྣ་བརྒྱད་ཀྱིས་བྲིས་པའི་བསྟན་འགྱུར་རིན་པོ་ཆེ་པོད་ཉིས་བརྒྱ་དང་བརྒྱད། དེ་དང་འདྲ་བར་རྗེ་ཙོང་ཁ་བ་དང་། རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་བ་དང་བདུན་པ། པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་བ་དང་དྲུག་པ་བཅས་ཀྱི་གསུང་འབུམ་པོད་རེ་དགུ་བཅས་གསར་བཞེངས་བྱས་ཚུལ་ལོ་རྒྱུས་རྣམས་སུ་གསལ་ལ། འོན་ཀྱང་། དེ་ལ ༡༩༨༤ ལོར་མེ་སྐྱོན་ཆེན་པོ་བྱུང་ནའང། སླར་ཡང་ཆེད་མཁས་པ་གདན་དྲངས་ནས་བསྐྱར་གསོ་བྱས་ཏེ། པོ་ཏ་ལའི་ཕོ་བྲང་དམར་བོའི་ཤར་རྒྱུད་བྱམས་ཁང་ན་རང་ཅག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་བཞུགས་ཡོད་ལ། དེང་སང་དར་ཆེ་བ་ནི་གསེར་བྲིས་སོ། །

གསུང་རབ་དེ་དག་བཞེངས་ཚུལ་ཡང་སྣ་ཚོགས་ཡོད་དེ། བྲི་གཞི་མཐིང་ཤོག་ངོས་སུ་གསེར་ཀྱི་ཕྲ་ཀོང་ནང་གཡུ་བྱུར་མུ་ཏིག་སོགས་ཀྱིས་བསྟར་ནས། ཡིག་གཟུགས་སུ་བཀོད་པ་དང་། ཡང་ན། མཐིང་ཤོག་གམ་ཤོག་ནག་སྟེང། གསེར་དངུལ་ཟངས་ལྕགས་དང་། དུང་དང་མུ་ཏིག གཡུ་བྱུར་གྱི་ཆུས་བྲིས་པ་སོགས་སོ། །གང་ལྟར་རིན་ཆེན་སྣ་བརྒྱད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་དེ་རྣམས་བཞུ་བཏུལ་བྱེད་སྟངས། ཡི་གེ་འབྲི་སྲོལ་སོགས་མཐོང་བ་བརྒྱུད་པའི་ཕྱག་ལེན་ལྟར་ཉམས་མྱོང་ཚད་ལྡན་གྱིས་འབྲི་དགོས་སོ། །

གསུང་རྟེན་བཞེངས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། ལ་ལས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་ཇི་སྙེད་ཞིང་རྣམས་ན། །སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་འཁོད་ཀུན་དགྲ་བཅོམ་གྱིས་བཏུལ་བས། །གང་གི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཡིག་འདི་བྲིས་ཏེ། །སེམས་ཅན་མཆོག་ལ་ལྒིགས་བྱིན་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཞེས་དང་། བརྒྱད་སྟོང་བ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ལྒིགས་བམ་ཆེན་པོ་ལ་ཡི་གེ་གསལ་ཞིང་རབ་ཏུ་གསལ་བ་ལེགས་པར་བྲིས་ཏེ་མེ་ཏོག་དང་། བདུག་པ་དང་། དྲི་དང་། འཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། ཕྱེ་མ་དང་། རོལ་མོ་དང་། ན་བཟའ་དང་། གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། དྲིལ་བུ་དང་། བ་དན་དང་། ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་མར་མེ་འཕྲེང་བ་དང་མཆོད་པ་རྣམ་པ་མང་བོ་དག་གིས་བཀུར་སྟི་བྱ། བླ་མར་བྱ། བརྗེད་པར་བྱ། མཆོད་པར་བྱ། རི་མོ་བྱ། བསྙེན་བཀུར་བྱ་སྟེ། ཀུན་དགའ་བོ། འདི་ནི་ངའི་རྗེས་སུ་བསྟན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དང་། སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་སྒྲུབ་པའི་གཟུངས་ལས། མདོ་སྡེ་ཐོས་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང་། །ཡི་གེར་བྲིས་དང་བཟུང་དང་བཀླགས་པ་ཡི། །བསོད་ནམས་ཆུ་བོ་ཇི་ཙམ་བསྐྱེད་པ་ནི། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་ཤེས་པར་ཡོངས་མི་ནུས། །དེ་ནི་ཚེ་རབས་ཀུན་ཏུ་རྒྱལ་བ་མཐོང་། །དེ་དག་ལའང་དད་པ་བསམ་ཡས་རྙེད། །མདོ་སྡེ་ཟབ་མོའི་ཚུལ་ཡང་ཤེས་པར་འགྱུར། །དེ་ནི་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་འཚང་རྒྱ། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་མ་རེག་བར་དུ་ཡང་། །དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མངོན་ཤེས་དང་། །གཟུངས་རྣམས་དང་ནི་གཟུགས་ཀྱང་ལོངས་སྤྱོད་དང་། །སངས་རྒྱས་མཐོང་ལས་ཉམས་པར་ཡོངས་མི་འགྱུར། །ཞེས་དང་། སྙིང་རྗེ་པད་དཀར་གྱི་བམ་པོ་བཅོ་ལྔ་ལས། མ་འོངས་པའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་བ་ན། ཐ་ན་བྲིས་ཏེ་འཆང་བར་བྱེད་ན། དེ་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་བསྐལ་བ་ཆེན་པོ་བཅུའི་བར་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་བོ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྷ་དང་བཅས་པ་དང་། བདུད་དང་བཅས་པ་དང་། ཚངས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེའི་སྐྱེ་དགུ་དང་བཅས་པ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། ཀླུ་དང་། དྲི་ཟ་དང་། གྲུལ་བུམ་དང་། ཡི་དྭགས་དང་། ཤ་ཟ་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྡང་བའི་སེམས་རབ་ཏུ་དང་བར་བྱ་བ་དང་། ནད་དང་འཐབ་མོ་དང་། རྩོད་པ་འགྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བ་དང་། དུས་མ་ཡིན་པའི་རླུང་དང་། ཆར་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། ནད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བ་དང་། མུ་གེ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བ་དང་། བདེ་བ་དང་ལོ་ལེགས་པར་བྱ་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང་། ངན་སོང་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་བར་བྱ་བ་དང་། ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་གི་ལམ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། གཟུངས་དང་། བཟོད་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འཚོ་བར་བྱ་བ་དང་། རྡོ་རྗེ་གདན་ལ་འདུག་པར་བྱ་བ་དང་། བདུད་བཞི་གཞོམ་པར་བྱ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བྱ་བ་དང་། འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་ལྡན་པར་བྱ་བ་དང་། འཁོར་མང་བོར་བྱ་བ་དང་། མི་འཇིགས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གནས་སུ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །

ཐང་ག

༡ རི་མོའི་འབྲི་སྲོལ་བྱུང་འཕེལ། རང་ཅག་ཁ་བ་རི་བོའི་ལྗོངས་འདིར། ཆེས་སྔ་མོ་ཞིག་ནས་རི་མོ་འབྲི་སྲོལ་ཡོད་དེ། ལོ་རྒྱུས་ཆོས་འབྱུང་ཁག་ཏུ། ཆབ་མདོ་དང་དིང་རི་སོགས་སུ་རྡོ་ཆས་དང་རྫ་ཆས་རུས་ཆས་སོགས་ཀྱི་སྟེང་། བསྐོས་རིས། འཐག་རིས། སྨྱུག་གཟེབ་ཀྱི་རི་མོ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ལ། ཆབ་མདོ་མཁར་རོར་བུད་པའི་རི་མོའི་ཁྲོད་ལས་རྒྱན་རིས་གཅིག་པུར་མཚོན་ནའང་རིགས་མི་འདྲ་བ་སུམ་ཅུ་ཙམ་ཡོད་ལ། དེ་རྣམས་ལ་ཁ་དོག་ཀྱང་མང་དུ་ཡོད་པར་མ་ཟད། མངས་ཆེ་བ་ད་དུང་ཡང་འཇམ་ཤ་དོད་ལ་སྤུས་དག་པོ་ཡོད་པར། ཚན་རིག་པའི་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པ་ལྟར་ན། ལོ་ངོ་བཞི་སྟོང་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པར་བཤད་པ་དང་། སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོ་ཉིས་བརྒྱའི་སྔོན་ལ་ཕོ་བྲང་ཡུམ་བུ་བླ་སྒང་དུ། རྒྱལ་བོ་གཉའ་ལ་བཏེགས་ནས་འགྲོ་བའི་རི་མོ་ཡོད་པར་བཤད་པ་དང་། དེ་ནས་རི་མོའི་ཕྱག་རྒྱུན་འདི་རིམ་བཞིན་དར་རྒྱས་བྱུང་ནས། སྲོང་བཙན་གྱི་སྐབས་སུ་རི་མོའི་ལག་རྩལ་འདི་ནང་བསྟན་གྱི་ལྷ་སྐུ་སོགས་ཀྱི་རི་མོ་འབྲི་སྟངས་དང་བསྟུན་ཆེད། རྒྱ་དཀར་ནག་དང་། བལ་བོ་ནས་བཟོ་བོ་གདན་དྲངས་ནས་ཕལ་ཆེར་དེ་དག་གི་ཤན་ཞུགས་ཟབ་མོ་ཐེབས་ཏེ། གཙུག་ལག་ཁང་སོགས་སུ་སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་དང་། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རི་མོ་དར་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་། ཕྱིས་སུ་བྲིས་རྒྱུན་ཁག་མང་དུ་གྱེས་ཚུལ་ནི། ཤེས་བྱ་ཀུན་ཁྱབ་ལས། བལ་རིས་རྒྱུན་ལས་སྨན་མཁྱེན་གཉིས། །བྱིའུ་ལུགས་གསུམ་དང་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་གསུམ་ནས། །སྒར་བྲིས་སྲོལ་བཀོད་འབུར་བཟོ་འང་རིམ་མཁས་གྱུར། །ཞེས་པ་ལྟར།

༡ དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་པའི་དུས་དཀྱིལ་ཙམ་ལ་བྱུང་བའི་བྱེའུ་བྲིས་ནི། སྤྲུལ་སྐུ་བྱེའུ་སྒང་བའི་ཕྱག་བྲིས་ལ་ཟེར་ཞིང་། ཁོང་ལྷོ་ཁ་ཡར་སྟོད་དུ་འཁྲུངས། སྐུ་ཚེ་གང་བོར་རི་མོར་འབད་པས་པིར་དང་ཤོག་གུ་འབྲལ་མེད་དུ་བསྣམས་ཤིང་། མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་དུ་ཕེབས་ཏེ། རི་མོ་བརྟག་དཔྱོད་མཛད་པས། འདྲ་བའི་ཆ་ནས་བྱེའུ་ཐོགས། ཁྱད་པར་དུ་བལ་བྲིས་ཀྱི་ཉིང་ཁུ་བསྡུས་ནས། ལེགས་བཅོས་ཁ་སྐོང་གིས་ཟུར་བརྒྱན་ཏེ་ཞིབ་ཚགས་ལྡན་པས། བྱེའུ་བྲིས་ཞེས་སྙན་གྲགས་འབར།

༢ དུས་རབས་བཅོ་ལྔ་བའི་དུས་དཀྱིལ་དུ་བྱུང་བའི་སྨན་ལུགས་ནི། སྨན་བླ་དོན་འགྲུབ་རྒྱ་མཚོའི་བྲིས་རྒྱུན་ལ་ཟེར་ཞིང་། ཁོང་ལྷོ་བྲག་སྨན་ཐང་དུ་འཁྲུངས། སྐུ་ནར་སོན་ཏེ་ཆུང་མས་རྐྱེན་གྱིས་ཡུལ་འཁྱར་བྱས། ལམ་དུ་པིར་མདོང་དང་བྲིས་དཔེ་ཤོག་དྲིལ་ཞིག་རྙེད་པས་བྲིས་ལ་བློ་ཁ་ཕྱོགས། རྡོབ་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་བོའི་ཞབས་ལ་གཏུགས། སྐུ་སྐྱེ་སྔོན་མ་རྒྱ་ནག་གི་རི་མོ་མཁས་ཆེན་ཞིག་ཏུ་འཁྲུངས་པས། སྔོན་གནས་རྗེས་དྲན་བྱུང་སྟེ། རི་མོ་ཚེགས་མེད་དུ་མཁྱེན། ཁོང་གིས་གོང་མ་ཡུང་ལོས་རྒྱ་ནག་གི་གོས་ཆེན་འཐག་གྲུབ་མའི་ཐང་ག་མང་བོ་ཞིག་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་དང། ཀརྨ་བ། ཕག་གྲུ་སྡེ་སྲིད་སོགས་ལ་བསྐུར་བ་ཁག་གཅིག་གཟིགས་པར་བརྟེན། རྒྱ་ནག་གི་རི་མོ་འབྲི་སྟངས་ལ་སློབ་གཉེར་བྱས་ཏེ། རྒྱ་བོད་ཀྱི་བྲིས་ཟུང་དུ་སྦྲེལ་ནས་བྲིས་རྒྱུན་གསར་བ་ཞིག་བྱུང་བར་མ་ཟད། གསེར་བྲིས་དང་། མཚལ་བྲིས། ནག་ཐང་དང་སྲིད་གསུམ་རྣམ་རྒྱལ་བྲིས་བཅས་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་གསར་བ་མང་བོ་གསར་གཏོད་གནང་བས། སྨན་ལུགས་ཀྱི་བྲིས་རྒྱུན་བྱུང་།

༣ ཡང་། དུས་རབས་བཅོ་ལྔ་བའི་དུས་དཀྱིལ་དུ་བྱུང་བའི་མཁྱེན་ལུགས་ནི། མཁྱེན་བརྩེ་ཆེན་མོའི་བྲིས་རྒྱུན་ལ་ཟེར། ཁོང་ལྷོ་ཁ་གོང་དཀར་སྒང་སྟོད་དུ་འཁྲུངས། ཆུང་དུས་ནས་བྲིས་ལ་དགའ་བས། སྲོག་ཆགས་དང་། རྩི་ལྗོན་སོགས་མ་བསླབས་ཀྱང་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་། ནར་སོན་རྗེས་རྡོ་བ་བཀྲ་ཤིས་རྒྱལ་བོའི་ཞབས་ལ་གཏུགས་ཏེ་རི་མོ་བསླབས། ཚེ་ཞིག སློབ་དཔོན་གྱི་ཕྱག་རྩལ་ལས་བརྒལ། སྨན་མཁྱེན་གཉིས་སློབ་དཔོན་གཅིག་གི་སློབ་མ་ཡིན་ཀྱང་། བྲིས་ལུགས་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་ཆོས་གང་འདྲ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། རྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་རང་རྣམ་ལས། ལྷ་སྐུ་ཞི་བའི་རིགས་རྣམས་སྨན་ཐང་གི་བྲིས་རྒྱུན་ཧ་ཅང་ལེགས་པ་དང་། ཁྲོ་བའི་རིགས་རྣམས་མཁྱེན་བརྩེའི་བྲིས་རྒྱུན་ལེགས་པ་ཡོད་སྟབས། པོ་ཏ་ལའི་ལྡེབས་བྲིས་དང་། ཐང་ག་མང་བོ་ཞིག་སྨན་མཁྱེན་སོ་སོའི་ཁྱད་ཆོས་དང་བསྟུན་ནས་བཞེངས་བཅུག་པར་གསུངས་སོ། །

༤ ཡང་། དུས་རབས་བཅོ་ལྔ་བའི་དུས་མཇུག་ཏུ་བྱུང་བའི་ཀརྨ་སྒར་བྲིས་ནི། མཁས་དབང་ནམ་མཁའ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་བྲིས་རྒྱུན་ལ་ཟེར། ཁོང་ལྷོ་བ་ཡར་སྟོད་དུ་འཁྲུངས། བསྐྱེད་བསྲིངས་ནས་ཨེ་བ་ཅོན་མཆོག་ཕན་བདེའི་དྲུང་ནས་རི་མོ་སྦྱངས་ལ། ཀརྨ་མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེའི་ཞབས་པད་བསྟེན་སྐབས། ཉིན་ཐང་འཐག་དྲུབ་མ་ཡུག་གྲོས་ཆེན་མོ་ཞེས་པ་མཚུར་ཕུ་དགོན་གྱི་ནང་རྟེན་ཏུ་བཞུགས་པ་ཞིབ་མཇལ་གནང་བས། བྲིས་རྒྱུན་གསར་གཏོད་བྱ་རྒྱུའི་བློ་བསྐྱེད་འཕེལ་ཏེ་ཀརྨ་སྒར་བྲིས་ལུགས་གསར་གཏོད་གནང་། ཞིབ་པར་སི་ཏུའི་མཛད་པའི་བཀའ་བརྒྱུད་གསེར་ཕྲེང་ལས་གསལ། ཁམས་བྲིས་ནི་ཕྱིས་སུ་སི་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཀྱིས་སྒར་བྲིས་ལ། ཁོ་རང་གིས་ཁྱད་ཆོས་གསར་བསྣན་མཛད་པས་བྲིས་རྒྱུན་ལ་སྒར་བྲིས་གསར་མ་གྲགས་ཤིང་ཁམས་ཁུལ་དུ་དར་ཁྱབ་ཧ་ཅང་ཆེ་བས་ཁམས་བྲིས་ཀྱང་ཟེར།

༦ མདོ་སྨད་རེབ་གོང་གི་བྲིས་རྒྱུན་ནི། རེབ་གོང་གི་མཆེད་ཁུངས་བཤད་དུས། སྦྲ་རོག་རོག་ཅན་ལ་ཁྲི་སྡེ་སོགས་ནས། གཙང་ལ་སྟོད་ནས་ཆད་པའི་ལྷ་བཟོ་སྡེ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། གནའ་སྔ་མོ་ཞིག་ནས་ཡུལ་འདིར་ལྷ་བྲིས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱུན་དྲི་མ་མེད་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟ་ཡང་རེབ་གོང་སྒྱུ་རྩལ་ཞེས་སྙན་པ་དོན་དང་ལྡན་པ་བྱུང་བ་ཀུན་ཀྱིས་མཁྱེན་གསལ་ལོ། །

༢ ཐང་ཀའི་རྣམ་གྲངས་བཤད་པ། བོད་ཀྱི་ཐང་ཀའི་བཟོ་རྩལ་ལ་ཆེས་མང་བོ་ཞིག་ཡོད་ལ། འདིར་རྣམ་གྲངས་ཙམ་བརྗོད་པ་ལ།

༡ སྐྱ་ཐང་ནི་རས་གཞི་དཀར་བོའི་སྟེང་དུ་སྐྱ་རིས་བྲིས་པ་ལ། མཐིང་གི་ཆུ་དྭངས་མས་ནམ་མཁའི་མདངས། དེ་ནས་སྤང་གི་ཁ་ཆུ་དྭངས་མས་ས་གཞིའི་མདངས། དེ་ནས་རྒྱབ་མདུན་རིམ་བཞིན་ཚོན་བྱུག་ལ། མདངས་ཀྱི་གཙོ་བོ་བྱས་ཤིང་བྱུག་ཚོན་སླ་ཞིང་དྭངས་པ་སྐྱ་ཐང་གི་ཁྱད་ཆོས་ཡིན། དེ་ནི་སྣུམ་ཞིང་བརྗིད་ཆགས་པ། བཅད་རིས་གྲིམ་ཞིང་མཉེན་པ། གོས་ཆེན་གྱི་རི་མོ་སོགས་ལ་ཞིབ་ཚགས་ཆེ་བ་རིན་ཆེན་དང་བོའི་འོད་ཀྱིས་མིག་དབང་འཕྲོག་པ་ཞིག་ཡིན།

༢ ཐང་ནག་ནི། རས་གཞི་ལ་སྣུམ་ནག་བྱུགས་ཏེ་བྲིས་པ་ཙམ་མ་གཏོགས་པ། ཕལ་ཆེར་གསེར་བྲིས་ཉམས་དང་ལྡན་པ་བྲིས་པ་ཡིན། མཚོན་བྱུགས་སྟངས་ནི། རས་གཞི་དཀར་བོའི་སྟེང་དུ་མཚལ་སྙོམས་པོར་བྱུགས་པའི་ཐོག གསེར་གྱི་རི་མོ་ཐང་ནག་གི་བཅད་རིས་ལྟ་བུ་བྲིས་པ་དེ་ཡིན།

༣ གསེར་ཐང་ནི། མཚལ་ཐང་ལས་ལྡོག་ཏེ་རས་གཞིའི་སྟེང་དུ་གསེར་བྱུགས་པའི་ཐོག མཚལ་སོགས་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་ཀྱིས་ཉི་མའི་ཉམས་དང་ལྡན་པར་གྲུབ་པའོ། །

༤ གོས་སྐུ་ལ་རིས་བཞི་སྟེ། རས་དྲུབ་ཀྱི་གོས་སྐུ། གོས་སྐུ་འབུར་མ། འཚལཐང་། འཐག་ཐང་བཅས་སོ།

༥ མུ་ཏིག་ཐང་ག་ནི། བཞེངས་བྱའི་སྐུ་བརྙན་གྱི་རི་མོའི་ཁ་དོག་ལྟར་གཡུ་བྱུར་མུ་མིན་སོགས་བསྟར་ལ་བརྒྱུས་པའི་བར་དུ་མུ་ཏིག་གི་སྐུ་བརྙན་མཚོན་པ་རས་གཞིའི་སྟེང་དུ་ཕྲ་བཀོད་པ་བཞིན་བཀོད་པ་དེའོ། །དཔེར་ན། ལྕགས་པོ་རི་ན་བཞུགས་པའི་ཐང་རྒྱལ་ཀྱི་བྱུ་རུའི་ཚེ་དཔག་མེད་དང་། གཡུ་ཡི་སྒྲོལ་མ། དུང་གི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ། ཁྲ་འབྲུག་དགོན་དུ་མུ་ཏིག་གི་སྒྲོལ་མའི་ཞལ་ཐང་སོགས་སོ། །

༦ ཆུ་རིས་མ་ནི། རྒྱལ་བོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་བོས་སྒྲ་སྒྲོག་གི་རྒྱལ་བོ་ལ་ཁྲབ་རིན་ཐང་བྲལ་བ་ཞིག་བསྐུར་བས། སྟོན་པས་ཐུགས་བཀོད་ལྟར་སྐྱེས་ལན་དུ། གཟུགས་ཅན་སྙིང་བོས་སྟོན་པའི་སྐུ་ཞིག བཟོ་བོར་འབྲི་བར་གདམས་པ་ན། བཟོ་བོས་སྟོན་པའི་སྐུ་ལ་གཟི་འོད་འབར་བས་འབྲི་མ་ནུས། དེ་ནས་སྟོན་པ་ཆུ་རྫིང་གི་ཁར་ཕེབས་ནས། ཆུ་ནང་གི་གཟུགས་བརྙན་ཇི་བཞིན་རས་གཞི་ལ་བྲིས་པ། བྲིས་སྐུ་ཆུ་ལེན་མ་ཞེས། བསྟན་པ་འདིའི་བྲིས་སྐུའི་ཐོག་མ་དེ་ལ་དཔེར་བྱས་ཏེ་བྲིས་པ་རྣམས་སོ། །

༣ བཟོ་བོ་དང་སྦྱིན་བདག་གི་ཚུལ་བཤད་པ། སྐུ་གཟུགས་དང་ཐང་ཀ་བཞེངས་སྐབས་བཟོ་བོ་དང་ཡོན་བདག་བཟང་ངན་ཀྱི་ཚུལ་ལ་རྟོག་དཔྱད་བྱ་དགོས་ཏེ། དེ་ཡང་། བཟོ་བོ་ངན་པ་ནི། བཟོ་བོའི་ཡོན་ཏན་མི་ལྡན་ཞིང་ང་རྒྱལ་ཆེ་བའི་ཁར། གཡོ་སྒྱུ་ལྡན་ལ་ངང་ཐུང་ཅན། གླ་རྔན་གྱིས་ཡིད་མི་ཚིམ་ཞིང་ད་དུང་རྒྱུ་ཆ་རྐུ་འཕྲོག་སོགས་བྱེད་མཁན་སྟེ། དཔལ་འབྱོར་རྒྱ་མཚོར། ཡོན་ཏན་མི་མཁས་ང་རྒྱལ་ཆེ། །འགྲོགས་པ་མི་བདེ་བཀུར་སྟི་འདོད། །འཕྲལ་དུ་ཚིག་རྩུབ་ཕུགས་འདོད་ཆེ། །ཡོན་རྒྱགས་གླ་ཐང་ཚད་མེད་འབེབས། །དེས་ཀྱང་མི་ཚིམ་རྒྱུ་ཆ་རྐུ། །ཅུང་ཟད་ཙམ་ལ་བཟོ་འཕྲོ་འཇོག། འགྲོ་སྡིགས་བྱེད་ཅིང་ཆང་ནག་འཚོལ། །དགེ་ལས་སྡིག་པར་སྒྱུར་མཁན་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། བཟོ་ངན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤངས་ནས། ཚད་ལྡན་གྱི་བཟོ་མཁན་བསླབ་དགོས་ཏེ། དཔལ་འབྱོར་རྒྱ་མཚོར། འདོད་པ་ཆུང་ཞིང་བཀུར་སྟི་སླ། །མཁས་ཤིང་ཁེངས་མེད་ཁ་ལ་ཉན། །ལྷ་ལ་གུས་ཤིང་སྤྱོད་ལེགས་པའོ། །ཞེས་དང་། སམྦུ་ཊི་ལས། དུལ་ཞིང་དད་ལྡན་ལང་ཚོ་བབ། །དབང་བོ་རྣམ་གསལ་རྣམ་རྟོག་མེད། །ཁྲོ་མེད་ལྐོག་འཕྱས་མི་བྱེད་ཅིང་། །ཤིན་ཏུ་མཁས་ལ་སྤྲོ་བ་ཆེ། །བཟོད་ལྡན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཅན། །ཞེས་གསུངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཚང་དགོས་ལ། ཁྱད་པར་དུ་བཟོ་བོ་ཁྲུས་དང་གཙང་སྦྲ་ཆེ་ཞིང་། བསྙེན་གནས་དང་དམ་ཚིག་གི་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་ལ། ལྷས་དབང་བསྐུར་ཞིང་རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པས། མཚམས་བཅད་དེ་མཆོད་བསྟོད་དང་དམ་རྫས་ཕུལ་ཏེ། བཟོ་བོ་རྣམ་སྣང་ངམ་བགེགས་མཐར་བྱེད། སྐུ་རྒྱུ་དང་ལག་ཆ་ཡང་རྣམ་སྣང་དུ་བསྐྱེད་དེ། ཐིག་ཚོན་རྣམས་ནི་ཆོ་ག་ནས་འབྱུང་བ་ལྟར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་དགོས་སོ། །གཡའ་སེལ་ལས་ཀྱང་། འཇུག་ལྡོག་གི་གནས་བཟོའི་གནས་ཀུན་ལ་མཁས་ཤིང་། ཐིག་རྩ་སོགས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་ལག་ལེན་ལ་མཁས་ཤིང་། བཟོ་ལ་སླ་བཅོས་དང་རྙེད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་མ་ཡིན་པར་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་ཞིང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་བཟུང་བའི་གསག་སྦྱངས་གི་སྒོ་ནས་རང་ལྷའི་རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པ་ལ་རས་གཞི་སོགས་ཡུམ་དང་ལག་ཆ་རྣམས་ཀྱང་ལས་ཀྱི་ལྷར་བསྐྱེད་པ་སོགས་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ངེས་པར་དགོས་སོ། །ཞེས་སོ། །ཁྱད་པར་དུ། དམ་ཚིག་གི་བྲིས་སྐུ་ནི་སྐུ་བརྙན་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་གྱུར་ཡིན་ལ། དེ་བཟོ་བ་བོ་དང་། འབྲི་ཚུལ། བྲི་གཞི་སོགས་ལ་གཟབ་པ་གལ་ཆེ་སྟེ། དགྱེས་རྡོར་རྒྱུད་ཀྱི་བརྟག་པ་ཕྱི་མ་ལེའུ་དྲུག་པ་ལས། འདིར་ནི་འབྲི་མཁན་དམ་ཚིག་ཅན། །སྒྲུབ་པོའང་དམ་ཚིག་ཅན་གྱིས་ནི། །བྲིས་སྐུ་འཇིགས་པ་བྲི་བ་ཉིད། །སྐྱེས་པའི་ཐོད་གནས་ཁ་དོག་ལྔ། །རོ་ཡིས་སྐྲ་ཡིས་པིར་ཉིད་ཀྱིས། །བྲིས་སྐུ་བླ་མ་བྲི་བ་ཉིད། །གང་གང་སྐུད་པ་འཁལ་བ་དང་། །གང་གང་རས་ཡུག་འཐག་པ་དང་། །དེ་ཡང་དམ་ཚིག་ཅན་ངེས་ནས། །གསུངས་སོ། །

ཡང་། སྐུ་གཟུགས་བཞེང་བྱའི་སྦྱིན་བདག་ལའང་སྐྱོན་ཡོན་གཉིས་ཀྱིས་བལྟ་དགོས་ཏེ། བཞེང་བྱའི་ཡོན་བདག་གི་སྐྱོན་ངོས་བཟུང་པ་ནི། དཔལ་འབྱོར་རྒྱ་མཚོར། སྡིག་ལ་མི་འཛེམ་དང་འཇུན་ཆུང་། །ཕན་ཡོན་མ་མཐོང་ཡིད་མི་ཆེས། །སྒྲུབ་བློ་མེད་པའམ་ཡོད་ན་ཡང་། །ཚེ་འདིའི་ལོ་འདོད་གྲགས་འདོད་ཕྱིར། །རྐྱེན་དང་མི་འཚམ་བློ་རྒྱ་བསྐྱེད། །ངང་ཐུང་བློ་དོག་བཟོད་བསྲན་ཆུང་། །ལྷ་དང་བཟོ་བོ་སྨོད་བྱེད་ཅིང་། །འགྱོད་པ་སྐྱེས་ནས་འཕྲོ་འཇོག་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར། ངན་སྤྱོད་འདི་དག་འདོར་དགོས་པ་དང་། ཡོན་བདག་བཟང་བོའི་བྱ་སྤྱོད་ནི། དེ་ཉིད་ལས། ཕན་ཡོན་མཐོང་བའི་ཤེས་རབ་ཅན། །རྩེ་གཅིག་སེམས་པའི་བསམ་གཏན་ཅན། །བརྟན་ཞིང་སྤྲོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཅན། །དཀའ་སྤྱད་མི་སྐྱོ་བཟོད་བསྲན་ཅན། །ངང་རིང་ཚིག་འཇམ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན། །གཡོ་མེད་གཏོང་ཕོད་སྦྱིན་པར་ལྡན། །ལྷ་དང་བཟོ་བོར་དད་གུས་ལྡན། །རིམ་གྱིས་དགའ་སྤྲོ་སྒོམ་པའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་བྱ་དགོས་ལ། བཟོ་བོ་ཚད་ལྡན་གྱིས་བཞེངས་པའི་ལྷ་སྐུ་ལ་ཡོན་སྦྱིན་ཚུལ་ཡང་། མི་གཡོ་བའི་རྒྱུད་ལས། བྲིས་སྐུ་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང་། འབྲི་མཁན་ཁོ་རང་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་ཡོན་ཕབ་པ་བཞིན་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །གསུངས་ལ། རྒྱུ་མཚན་ནི། བཟོ་བོ་སུན་དབྱུང་བའི་ལྷ་ལ་བྱིན་རླབས་མི་འཇུག་པར་གསུངས་ཏེ། རབ་གནས་ཀྱི་རྒྱུད་ལས། བཟོ་བོ་མ་མཉེས་པའི་ལྷ་ལ་ནི་ཡེ་ཤེས་མི་འཇུག་སྟེ། རབ་གནས་གྱི་ཐོག་མར་བཟོ་བོ་མཉེས་པར་བྱའོ། །གསུངས་སོ། །དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་དེང་སང་བཟོ་བོ་དང་ཡོན་བདག་གིས་ལྷ་སྐུ་ལ་ཉོ་ཚོང་གི་བསམ་པ་བཟུང་སྟེ། དྲིལ་བསྒྲགས་དང་ཁྱབ་སྤེལ་གཏོང་ཅི་ཐུབ་བྱེད་ཅིང་། ཁྱི་ལྟོགས་གློ་བར་འཕྲད་པ་བཞིན་དཔལ་འབྱོར་རྔམ་སྡུད་བྱེད་པའི་ཚོང་རྟེན་དུ་འཛིན་པ་ནི་རང་གཞན་གཉིས་ཀ་ཕུང་བཀྲོལ་གྱི་ལས་ལ་སྦྱོར་བ་སྟེ། རང་ཉིད་རང་གིས་དམྱལ་བར་བརྫངས་པ་ལས་མ་མཆིས་སོ། །

༤ ཐང་ག་བཞེངས་པའི་ཕན་ཡོན། དམ་ཆོས་པད་དཀར་ལས། གང་གིས་རྩིག་ངོས་གཟུགས་ཀྱི་རི་མོ་དག། བསོད་ནམས་མཚན་གྱི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སྐུ། །བདག་གིས་བྲིས་སམ་འབྲི་རུ་བཅུག་ཀྱང་རུང་། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར། །སྐྱེས་བུ་དག་གམ་འོན་ཏེ་གཞན་ཡང་རུང་། །གང་དག་ལ་ལ་དེ་ན་སློབ་པའི་ཚེ། །རྩེད་མོ་དག་གམ་ཚད་པར་བྱེད་པ་ན། །རྩིག་ངོས་སེན་མོ་ཤིང་བུས་གཟུགས་བྲིས་པ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་དང་། སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་མདོ་ལས། གང་གིས་སྟོན་པ་མི་མཆོག་གཟུགས་བྱེད་པ། །རས་སམ་རྩིག་ངོས་འབྲི་འམ་གསེར་ལས་བྱས། །དེ་ཡི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ། །དེ་དག་མ་ལུས་རབ་ཏུ་རིམ་གྱིས་ཉོན། །མིག་ལྟ་མ་ཡིན་ལོང་བ་ཞར་མི་འགྱུར། །རྒུར་པོར་མི་འགྱུར་ཡན་ལག་མི་སྡུག་མིན། །དེ་ནི་གཟུགས་དང་ལྡན་ཞིང་ཁ་དོག་ལྡན། །སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན་གྱི་གོ་ཆར་འགྱུར། །ལུས་ནི་རྣམ་པར་དག་ཅིང་ཁྱད་པར་ཐོབ། །སྤོབས་པ་ཐོབ་ཅིང་སྒྲ་སྙན་ཡིད་དུ་འོང་། །ཤེས་བཞིན་ལྡན་ཞིང་འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་གཙོ། །དེ་མཐོང་སེམས་ཅན་ལྡན་ཞིང་དགའ་བར་འགྱུར། །སྡིག་བྱེད་མི་འགྱུར་ཞེ་སྡང་མེད་སེམས་ལྡན། །གཡོ་སྒྱུ་མེད་ཅིང་རྒྱལ་བོ་འཁྲུག་མི་བྱེད། །མཐུ་དང་ལྡན་ཞིང་དབང་ཆེ་གྲགས་པར་འགྱུར། །བྱམས་ལ་གནས་ཤིང་མི་དམན་སེམས་དང་ལྡན། །ཞེས་སོགས་མདོ་རྒྱུད་དུ་མ་ལས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ཀྱང་མ་སྤྲོས་སོ། །

ལྡེབས་བྲིས།

ལྡེབས་བྲིས་ནི། དགོན་སྡེ་དང་གཙུག་ལག་ཁང་སོགས་ཀྱི་གྱང་ལྡེབས་སུ་ཞལ་བ་བྱས་ཏེ། འཇམ་བརྡར་དང་དཀར་གཞི་སྤུས་གཙང་སྟེང་། རེ་ཁཱ་སྣ་ཚོགས་བྲིས་པ་དེ་ཡིན་ལ། འགའ་ཞིག་གིས་འདི་ལ་ལོགས་རིས་ཀྱང་ཟེར། ད་ལྟ་འདི་ནི་དཔྱད་གཞི་ཆེས་རིན་ཐང་ལྡན་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་དེ། བོད་འདིར་ཆེས་སྔ་བའི་ལྡེབས་རིས་ནི་ཕོ་བྲང་ཡུམ་བུ་བླ་སྒང་བཞེངས་སྐབས། རྒྱལ་བོ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་གཉའ་བར་ཁྲི་བྱས་ཏེ་བཏེགས་ནས་བཙད་པོར་གསོལ་ཚུལ་མཆིས་ཀྱང་། རིག་གསར་གྱི་ཆག་འཇིག་སྐབས་ཁྱུར་མིད་བཏང་ནས་ད་ལྟ་སྣང་རྒྱུ་མེད་ལ། དེང་སང་རང་ཅག་གི་མིག་ལམ་དུ་སྣང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ནི། སྲོང་བཙན་སྐུ་དུས་སུ་བྲིས་པའི་ལྷ་ལྡན་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བྲིས་པའི་གཅེར་ཚུགས་ཅན་གྱི་སྒྲོལ་མ་གཙོ་འཁོར་དེ་ཡིན་པར་བཤད་ལ། མཐའ་འདུལ་ཡང་འདུལ་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་རྣམས་ལའང་ལྡེབས་བྲིས་རྒྱས་བསྡུས་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ཚོད་འདུག དེ་དག་ནི་ཕལ་ཆེར་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་རི་མོའི་འབྲི་སྲོལ་ཡིན་པར་བཤད། དཔེར་ན། རྒྱལ་བོ་སྲོང་བཙན་གྱི་ལྷ་ས་གཙུག་ལག་ཁང་གསར་བཞེངས་ཀྱི་ལྡེབས་རིས་སུ་རོ་སྒྲུང་དང་། གབ་ཚིག་གི་སྒྲུང་སྣ་ཚོགས་དང་། གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་ཚུལ། རྒྱ་བཟའ་བོད་དུ་ཕེབས་དུས་བོད་འབངས་རྣམས་ཀྱིས་སྣེ་ལེན་གནང་ཚུལ་དང་། ཁྲི་སྲོང་གི་སྐུ་དུས་སུ་བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་གི་སྟེང་འོག་བར་གསུམ་དུ། རྒྱ་དཀར་ནག་དང་བོད་ལུགས་ཀྱི་བཟོ་རྒྱུན་རང་རྐྱ་ཅན་དུ་བཞེངས་བསྐྲུན་བྱས་ཡོད་ལ། ཁྱད་པར་དུ་བར་ཁྱིམས་ཀ་ཕིབས་གཡས་གཡོན་དུ། བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་པའི་ལོ་རྒྱུས། བཞེངས་གྲུབ་བྱུང་རྗེས་ཀྱི་དགའ་སྟོན་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཟློས་གར། ལུས་རྩལ་རིགས་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ལྡེབས་བྲིས་གནང་ཡོད་ལ། ཁ་ཅིག་ད་ལྟ་འང་སྣང་རྒྱུ་ཡོད། ཁྲི་གཙུག་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐུ་དུས་སུ། ཏུན་ཧོང་ལྡེབས་རིས་སུ་རྒྱ་བོད་རི་མོ་འདྲེས་མའི་ལུགས་སུ་བྲིས་པ་དུས་འཁོར་ལུགས་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་སྒྲུབ་ལུགས། སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་དང་སྐྱེས་རབས་སོགས་བྲིས་ཡོད། གླང་དར་སྐབས་སུ་ཇོ་བོ་རྣམ་གཉིས་དང་བྱམས་པ་ཆོས་འཁོར་སྦས་པའི་གཙང་ཁང་གི་འདག་ཞལ་བྱས་པ་ལ་ཆོས་བྱེད་རྣམས་ལ་ཟུར་ཟའི་རི་མོ་བཙུན་པ་ཆང་འཐུང་བ་སོགས་བྲིས་པ་དང། ལྡེབས་བྲིས་ཕལ་ཆེར་གྱི་ནང་དོན་ཆོས་ཕྱོགས་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་དུས་ཡུལ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགོས་པ། ཟུར་ཟ་སོགས་ཀྱི་དོན་དུ་བྲིས་པའང་ཡོད། བོད་ཀྱི་འབངས་ཁེང་ལོག་གི་རྗེས་སུ། ར་ས་སོགས་གཙུག་ལག་ཁང་མང་བོར་སྤྲང་ཚང་བཅོས་ཤིང་། ལྡེབས་བྲིས་ཀྱང་དྲི་མ་བསྒོས་པའི་ཚེ། ཟངས་དཀར་ལོ་ཙཱ་བ་དང་། མདོལ་ཆུང་དཔོན་སྐོར་ཟུང་གིས་སྤྲང་ཁང་ལོགས་སུ་བརྩིགས། ཕྱི་རོལ་དུ་སྤྲང་འགྱེད་བཏང་བའི་ཐབས་ཤེས་དང་། དམག་དཔུང་གིས་ཤུགས་ཀྱིས་སྤྲང་ཚང་བཏོན། ཁོང་རྣམ་པ་ཟུང་དང་རྗེ་སྒོམ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྙིང་བོས་ལྡེབས་རིས་ཐམས་ཅད་གཞི་ནས་བཅོས་ཞེས། ཆོས་འབྱུང་མཁས་དགའ་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་དང་། གཞན་རྗེ་ཙོང་ཁ་བ་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་སླར་གསོ་མང་དུ་མཛད་དེ་འཕོ་འགྱུར་དུ་མ་བྱུང་བས། ད་ལྟའི་ལྡེབས་རིས་ལ་བལྟས་ཏེ། སྔ་རབས་ཀྱི་རི་མོ་གྲྭ་ཟུར་མ་ཉམས་པའོ་ཞེས་བཤད་མི་རིགས་སོ། །

གཞན་ཁྱུང་ལུང་དངུལ་མཁར་གྱི་འདབས་ན་མཆིས་པའི་ཇོ་མོ་ཕུག་ཀྱི་ལྡེབས་རིས་རྣམས་ཚོན་མདངས་དྭངས་ཤིང་མཐའ་ཤན་སྔོན་པོ་དང་དམར་བོ་བརྒྱབ་ཡོད་ལ། ལྷ་སྐུ་འདི་དག་ནི་བོན་ལྷའི་བཞེངས་ཚུལ་གྱི་ཤན་ཞུགས་ཡོད་ལ། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་དག་གིས་འདི་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་གི་སྐབས་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །

ཡང་། སྤྱི་ལོ ༡༠༠༣ ལོར﹙བསྟན་རྩིས་ཀུན་བཏུས་ལས༡༠༢༧ ལོར་ཕྱག་བཏབ་པར་བཞེད﹚ཕྱག་བཏབ་ལ། དེའི་ལྡེབས་རིས་རྣམས་ནི་བོད་ཡུལ་གྱི་ལྡེབས་རིས་ཁག་ལས་མཛེས་རྩལ་ཕུལ་ཏུ་བྱུང་བའི་ལྡེབས་རིས་གྲས་སུ་གཏོགས་པ་མཇལ་བ་ཙམ་གྱིས་རྟོགས་པར་ནུས་པ་དང་།

ཡང་། སྤྱི་ལོ ༡༠༨༡ ལོར་གྲྭ་བ་མངོན་ཤེས་ཅན་གྱིས་བཏབ་པའི་གྲ་ཐང་དགོན་པའི་ལྡེབས་རིས་དང་། ངོ་མཚར་བ་ཞིག་ལ་དེའི་ནང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཞབས་ལྷམ་གསོལ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡང་རེ་གཉིས་མཆིས་པ་དང་།

བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་དུས་མགོར་ཡང་། བླ་ཆེན་དགོངས་པ་རབ་གསལ་དང་། ཁོང་གི་སློབ་བརྒྱུད་ཇོ་བོ་ཡབ་སྲས་དང་། ས་སྐྱ་པཎ་ཆེན། མར་བ་དང་དྭགས་པོ་ལྷ་རྗེ། ཐང་སྟོང་རྒྱལ་བོ། བུ་སྟོན་རིན་ཆེན་གྲུབ་སོགས་ཀྱིས་ལྡེབས་བྲིས་དར་སྤེལ་བཏང་བ་དང་། གཞན་ཡང་། སྨན་ཐང་བའི་ལུགས་དང་། གཙང་བ་ཆོས་དབྱིངས་རྡོ་རྗེ་ནས་བརྒྱུད་པ། སི་ཏུས་རྒྱས་པར་མཛད་པའི་སྒར་ལུགས་གསར་རྙིང་གི་ལྡེབས་བྲིས་སོགས། གངས་ལྗོངས་གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་གཙུག་ལག་ཁང་བགྲངལས་འདས་པར་ལྡེབས་བྲིས་རྒྱ་ཆེར་དར་བ་དང་། གཞན་ནོར་གླིང་རྟག་བརྟན་མི་འགྱུར་ཕོ་བྲང་གི་ནུབ་བྱང་བར་དགའ་ལྡན་ཁང་གསར་བསོད་ནམས་རིན་ཆེན་སོགས་ཀྱིས་བྲིས་པའི་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་བྱུང་ཚུལ། ཆོས་ཀྱི་དབུ་བརྙེས་ཚུལ། གསང་སྔགས་རྙིང་མ་བྱུང་ཚུལ། བསྟན་པ་ཕྱི་དར་ནས་བཀའ་གདམས། བཀའ་བརྒྱུད། ས་སྐྱ། དགེ་ལུགས་སོགས་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་བྱུང་ཚུལ། རྒྱལ་བོ་རིམ་བྱོན་གྱི་རྣམ་ཐར་སོགས་མུ་འབྲེལ་དང་། ནོར་གླིང་སྤྱན་རས་གཟིགས་ལྷ་ཁང་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཁྲུངས་རབས་དག་དང་མ་དག་པའི་སྐྱེས་པ་ལྔ་བརྒྱ་བཞེས་ཚུལ་དང་། གཞན་པོ་ཏ་ལ་དང་། སྡེ་དགེ་པར་ཁང་སོགས་སུ་འང་ལྡེབས་རིས་རྒྱས་པར་གནང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་ཁམས་གཞན་དུའང་། ཁྲི་གཙུག་ལྡེ་བཙུན་གྱི་དུས་སུ་ལི་ཡུལ་དང་ཏུན་ཧོང་། ས་སྐྱ་བའི་སྲིད་སྐྱོང་སྐབས་རྒྱ་ནག་དང་སོག་ཡུལ། ཀརྨ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱིས་འབྲུག་ཡུལ་དང་འཇང་། ལྔ་བ་ཆེན་པོ་སོགས་ཀྱི་དུས་སུ་པེ་ཅིན་གྱི་དགའ་ལྡན་བྱིན་ཆགས་གླིང་། སོག་པོའི་ཧལ་ཧ་དང་ཧོ་པེ། ཁྲན་ཏེ་དགོན་པ་སོགས་བོད་ལུགས་ཀྱི་ལྡེབས་བྲིས་འདི་རྒྱ་ཆེར་དར་རྒྱས་སུ་བྱུང་ལ། རེབ་གོང་གི་ལྡེབས་རིས་སྔ་ཤོས་ནི་གཉན་ཐོག་བྱམས་པ་གླིང་དུ་ཡོད་པའི་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག་དང་། སྟོན་པའི་འཁྲུངས་རབས། རྒྱལ་བ་དང་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱི་ལྡེབས་རིས་འདི་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །

གོས་སྐུ་ཆེན་མོ།

བོད་དུ་གོས་སྐུ་བཟོ་སྲོལ་ནི། བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་དུས་བོད་ལ་ཡོན་གོང་མས་དབང་སྒྱུར་བྱེད་པའི་དུས་སུ་དར་ཞེས་མཁས་པ་ཁ་ཅིག་བཞེད་ལ། འདིར་བཤད་དགོས་པའི་ཡང་སྙིང་གོས་སྐུ་ཆེན་མོ་ནི། ཀརྨ་རོལ་བའི་རྡོ་རྗེ་རྒྱ་ནག་ལ་ཕེབས་པའི་སྐབས། རྒྱལ་བོ་རིན་ཆེན་དཔལ་གྱི་བཙུན་མོ་པུ་ནེ་དྷ་རིའི་རྨི་ལམ་དུ། བ་དན་ཡང་དབེན་གྱི་རི་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་བཞེངས་དང་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྨིས་བྱུང་བ། ཀ་རྨ་རོལ་བའི་རྡོ་རྗེ་ལ་ཞུས་པས། དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་བཟོ་བོ་སུས་ཀྱང་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པས། ཀརྨ་རོལ་རྡོར་ཁོང་གིས་ཆ་ཚད་རན་པའི་སྐྱ་བྲིས་རྡོ་དཀར་གོང་གིས་རྣམ་བཅད་མཛད་ནས་གོས་སྐུ་ཆེན་མོ་འདྲུབས་པའི་སྲོལ་ཕྱེས་པ་དཔའ་བོ་གཙུག་ལག་ཕྲེང་བའི་ཆོས་འབྱུང་དུ་གསུངས། གོས་སྐུ་དེ་ནི་ཧོར་གོས་བཟང་བོ་བཀབ་ཅིང་སྐུ་གསེར་མདོག་དང་ན་བཟའ་ཏ་ཧུན་སོགས་ལས་བྱས། སྙན་གཡས་གཡོན་བར་འདོམ་བཅུ་གཅིག ཚད་དེས་སྐུ་ཡོངས་རྫོགས་སྟེང་ནས་ལྷས་མཆོད་ཅིང་འོག་ནས་པད་གདན་དང་བྱེའུ་ཕྲུག་ཁ་ཅན། གཡས་གཡོན་དུ་བྱམས་པ་དང་འཇམ་དཔལ། སྐུ་དངོས་ལ་དོས་ཆེན་པོ་སོ་གཉིས། ལྡེམ་གཉིས་ལ་དོས་བརྒྱད་རྣམས་བཏང་སྟེ་ཧ་ཅང་བྱོན་ལེགས་གྲུབ། གོས་སྐུ་འདི་རི་དེ་ཉིད་ལ་ཞལ་ཕྱེས་ཏེ་རབ་གནས་ཀྱི་མཛད་སྒོར་མེ་ཏོག་གི་ཆར་བབས་པ་སོགས་རྟེན་འབྲེལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱུང་། བཞེངས་ཡོན་ཡང་རྒྱུ་གང་སོང་གི་བཅུ་ཆ་ཕུལ་ཏེ་གསེར་སྲང་སྟོང་དང་དགུ་བཅུ་བཏང་ངོ་། །ཕྱིས་སུ་གྲུབ་མཐའ་སོ་སོའི་བཞེངས་ཡོན་འབོར་ཆེན་བཏང་སྟེ་གོས་སྐུ་ཆེན་མོ་བཞེངས་པའི་སྲོལ་དར་བ་སྟེ། དཔེར་ན། རྗེ་དགེ་འདུན་གྲུབ་པས་པིར་ཐོགས་སྨན་བླ་དོན་གྲུབ་པ་སོགས་སྤྱན་དྲངས་ཏེ། ཟླ་ངོ་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་དཀྱུས་སུ་འདོམ་བཅོ་བརྒྱད་དང་། ཞེང་དུ་འདོམ་བཅུ་གཉིས་ཅན་གྱི་སྟོན་པའི་གོས་སྐུ་བཞེངས་པ་གཙོས། ད་ལྟའི་བར་དུ་གཙང་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོར་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་འགའ་ཞིག་ནས་བཞེངས་གྲུབ་གནང་བའི་གོས་སྐུ་ཁག་བརྒྱད་ཙམ་ཡོད་པར་གྲགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཕོ་ལྷ་བ་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱས་གྱིས་གོས་སྐུ་ཆེན་མོ་ཞིག་བཞེངས་ཏེ་སྨིན་གྲོལ་གླིང་དགོན་པར་ཕུལ་བ་དང་། ཡང་། དགའ་ལྡན་ཁྲི་ཐོག་ཉེར་བཞི་བ་ཁྲི་ཆེན་བྱམས་པ་རྒྱ་མཚོས་བཞེངས་པའི་རྒྱལ་བ་བྱམས་པའི་གོས་སྐུ། སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོས་བཞེངས་པའི་གོས་སྐུ་ཆེན་མོ། ༡༩༨༩ ལོར་འབྲས་སྤུངས་དགོན་པའི་དུས་ཡུན་ཟླ་བ་དྲུག་ཙམ་ལ་བཞེངས་པའི་གོས་སྐུ་ཆེན་མོ་དེའི་དཀྱུས་ལ་རྨི ༣༡ དང་། ཞེང་ཚད་རྨི ༢༠ ཙམ་ཡོད། གཞན་ཡང་། མཚུར་ཕུའི་གོས་སྐུ་ཆེན་མོར་མཚོན་ན། གོས་སྐུ་ཆེན་མོ་མཐོང་གྲོལ་ལྷུན་གྲུབ་འཛམ་གླིང་རྒྱན་མཚན་གསོལ་གནང་བའང་ཡོད། དེ་ལྟར་གྲུབ་མཐའ་ཁག་གི་དགོན་སྡེ་རྣམས་སུ་དར་ཁྱབ་བྱུང་སྟེ། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ཆེན་པོ་དང་སྒོ་བསྟུན་ནས་ཞལ་འབྱེད་གནང་སྟེ་བྱེད་སྒོ་མང་དུ་སྤེལ་བ་དང་། དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ལ་མཇལ་སྲོལ་འདི་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གོས་སྐུ་ཞལ་འབྱེད་ཡུལ་གྱི་དབང་དུ་བཏང་ན། གཙུག་ལག་ཁང་གི་རྩིག་ལྡེབས་དང་། ཡང་ན་། དགོན་པའི་ཕྱི་ལོགས་ཀྱི་རི་ངོས་སུ་རྡོ་གཅལ་བཀྲམས་ནས་དེའི་སྟེང་ཞལ་འབྱེད་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་དོ། །

བརྐོ་བཟོ་པར་ཤིང་པར།

༡ ཤིང་པར་གྱི་བྱུང་རིམ། བོད་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་དུས་སུའང་ཤིང་གི་ལྡེབས་ལ་ཤིང་ལོ་དང་མེ་ཏོག སྲོག་ཆགས་སོགས་བརྐོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། དེའི་ཚེ་རྐོ་རིས་པ་ཚོས་རང་གི་ལག་རྩལ་མཐོ་དམན་གྱིས་གང་འདོད་དུ་བརྐོ་བ་ལས། སྒྲིག་གཞི་ཆ་ཚང་ཞིག་བྱུང་མེད།

ཡོན་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་གོང་མ་ཨུ་ཙུང་ཧུའི་ཧྲན་གྱི་དུས་སུ། དབུས་པ་བློ་གསལ་བྱང་ཆུབ་ཡེ་ཤེས་དང་། བཅོམ་ལྡན་རིགས་རལ་གཉིས་ཀྱིས་བོད་དུ་ཡོད་པའི་བཀའ་བསྟན་ཆ་ཚང་བསྡུས་པ་བསྒྲིགས་ཐེངས་བཞི་བ་ཡིན། དེ་དུས་ནས་མཚུར་ཕུ་དགོན་པ། ས་སྐྱ། མངའ་རིས། ཁམས། སོག་ཁུལ་རྣམས་སུ་དར་ཁྱབ་བྱུང་བ་བྲིས་མ་ཤ་སྟག་ཡིན། བོད་རབ་བྱུང་བདུན་པའི་ས་བྱི ༡༤༠༨ ལོར་གོང་མ་ཡོང་ལོས་ཉུག་རུམ་པ་ཐའི་ཀྱེན་བཞི་བོད་དུ་མངགས་ནས་རྗེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དབུ་བླར་ཞུས་སྐབས། རྗེ་ཉིད་མ་སླེབས་པར། བྱམས་ཆེན་ཆོས་རྗེ་ཤཱཀྱ་ཡེ་ཤེས་ཕེབས་སྐབས། གོང་མ་ཡུང་ལོས་ནན་ཅིན་དུ་བོད་ཡིག་བཀའ་འགྱུར་ཟངས་དཔར་དེ་ཐོག་མར་པར་བརྐོས་བྱས་ཏེ། ས་སྐྱ་བ་དང་། ཀརྨ་བ། རྗེ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་བཅས་ལ་བོད་ཡིག་ཟངས་དཔར་གྱི་བཀའ་འགྱུར་ཆ་ཚང་རེ་ཕུལ། མཁས་པ་མང་བོ་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ཤིང་། མཐོང་རྒྱ་དང་མིག་རྒྱ་བསྐྱེད་པའི་ས་བོན་དུ་གྱུར་བ་རེད། ཕྱིས་སུ་མ་དཔེ་ཟངས་ལ་གཞིགས་ཏེ། ཤིང་ཐོག་ཏུ་ཡི་གེ་བརྐོ་རྒྱུ་འདི་དར་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་། ཟངས་དང་ཁྲོ་རིགས་ཀྱི་གཏེར་ཁ་བོད་ན་དཀོན་པས་ཤིང་དཔར་གྱི་སྲོལ་བཏོད་པ་ཡིན། བོད་ས་གནས་ཀྱི་བརྐོ་རིས་ཐད་ཤིང་བརྐོ་དང་རྡོ་བརྐོའི་ལག་རྩལ་ཁྱད་པར་བ་འདི་དང་སྒོ་བསྟུན་ནས། ཕག་གྲུ་སྡེ་སྲིད་ཁྲི་རབས་ལྔ་བ་དབང་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ཐོག་མར་ས་སྐྱ་གོང་མ་རྣམ་ལྔའི་གསུང་འབུམ་དཔར་དུ་བརྐོས་ཤིང་།

རྗེ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་དགོངས་པ་ཆོས་དབྱིངས་སུ་བསྡུས་རྗེས། སྣེའུ་རྫོང་དཔོན་ནམ་མཁའ་བཟང་བོས་སྦྱིན་བདག་བྱས་ནས། རྗེ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་གསུང་འབུམ་ཆ་ཚང་པར་བརྐོས་གནང་བ་དེ་ལ། ཡོངས་གྲགས་སུ་དགའ་ལྡན་དཔར་རྙིང་ཟེར་བ་དེ་ཡིན། ཤིང་པར་དེ་ལས་ཐོར་བུ་དེང་སང་སེ་ར་དང་འབྲས་སྤུངས། པོ་ཏ་ལ་བཅས་ན་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད། རྗེ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་སྐུ་རིང་ནས་ཤིང་པར་རྒྱ་ཆེར་དར་བ་འདིས་བཀའ་དྲིན་གྱིས་ད་ལྟ་ཡང་དབུ་ཅན་གྱི་ཡིག་གཟུགས་མ་འགྱུར་བར་གཅིག་ཚུགས་སུ་གནས་པ་འདི་བྱུང་བ་སྟེ། ཐོན་མིའི་ཞལ་ལུང་ལས། བོད་དབུས་གཙང་དུ་ལོ་ལྔ་བརྒྱའི་སྔོན་རྗེ་ཙོང་ཁ་བའི་སྐུ་རིང་ནས་གསུང་རབ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཤིང་དཔར་མང་བོ་སྤེལ་བའི་སྲོལ་དར་བ་ནས་བཟུང་། དབུ་ཅན་གྱི་ཡི་གེ་ཕལ་ཆེར་འབྲི་ཚུགས་སྣ་གཅིག་པ་ལས་སྣ་མི་མཐུན་པ་མང་བོ་གཏན་མ་བྱུང་ལ། དབུ་མེད་ཀྱི་འབྲི་ཚུགས་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་དཔར་འདེབས་རྒྱུགས་ཆེ་བ་མ་བྱུང་བའི་རྐྱེན་དང་། ཡུལ་གྲུ་ཕན་ཚུན་ལ་འགྲིམ་འགྲུལ་ཉམས་དམའ་བའི་དབང་གིས་དབུས་བྲིས། ཁམས་བྲིས། ཨམ་བྲིས་ཞེས་འབྲི་ཚུགས་མི་འདྲ་བ་གསུམ་བྱུང་། ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །

སྤྱི་ལོ ༡༦༤༢ ལོར་འཇང་རྒྱལ་བོ་བསོད་ནམས་རབ་བརྟན་གྱིས་བཀའ་འགྱུར་ཆ་ཚང་ཤིང་པར་དུ་བཏབ་པ་དེ། ཕྱིས་སུ་ལི་ཐང་དགོན་དུ་བཞུགས་པ་ལ་ལི་ཐང་ཚལ་པར་མ་ཟེར།

སྤྱི་ལོ ༡༧༢༡ ལོར་ཅོ་ནེ་དཔོན་པོས། ནན་ཅིང་པར། ལི་ཐང་ཚལ་པར་མ། དབུས་བྲིས་བཀའ་འགྱུར་བཅས་ལ་མ་དཔེ་བྱས་ཏེ་དཔར་དུ་བསྐྲུན་པ་ལ། ཅོ་ནེ་བཀའ་འགྱུར་ཟེར།

རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་ལྕགས་བྱ ༡༧༤༡ ལོར་ཕོ་ལྷ་བ་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱས་ཀྱིས་བཀའ་བསྟན་ཆ་ཚང་བརྐོས་གནང་མཛད་པ། པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་བ་བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་ལ་ཕུལ་བ་དེ་སྣར་ཐང་དགོན་པར་བཞག་པས་སྣར་ཐང་བཀའ་འགྱུར་ཟེར་བ་དེ་ཡིན།

རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་ཤིང་བྱི ༡༧༤༤ ལོར་སྡེ་དགེ་རྒྱལ་བོ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་གིས་བཀའ་བསྟན་སོགས་ཆོས་དཔེ་ཧ་ཅང་མང་བོ་པར་བརྐོས་བྱས་པས་དཔར་ཁང་བཞེངས་པ་དེ་ལ་སྡེ་དགེ་དཔར་ཁང་ཟེར་ཞིང་། བོད་ཁམས་ཀྱི་དཔར་ཁང་ཆེ་ཤོས་ཡིན།

གཞན་ཁྲོ་སྐྱབས་ནས་ཐོན་པའི་གཟི་བརྗིད་པར་མ༡༧༥༢ ནས་༡༧༦༥ ལོར་གྲུབ་པར་པར་བྱང་ལས་གསལ་བ་དང་། ཡང་། རབ་བརྟན་ནས་ཐོན་པའི་གཟི་བརྗིད་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་ཀྱི་རྣམ་ཐར་རྒྱས་པར་སྤྲོས་པའི་དཔེ་ཆ་པར་མ ༡༧༦༦ནས༡༦༧༧ པར་བརྐོས་བྱས་པ་སྟེ་པར་གཞི་རིག་གསར་སྐབས་བོར་བརླག་ཏུ་སོང་ཡང་པར་དཔེ་དེང་སང་མཇལ་ཏུ་ཡོད་པ་དང་།

རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པའི་ཆུ་སྤྲེལ ༡༧༥༢ ལོར་ཅོ་ནེ་དཔོན་བསྟན་སྲུང་ཚེ་རིང་དང་མེ་མོ་རིན་ཆེན་དཔལ་འཛོམས་གཉིས་ཀྱིས་དབུས་པར་དང་། པེ་ཅིན་པར་མ། སྣར་ཐང་པར་མ་བཅས་ལ་ཕྱི་མོ་བྱས་ཏེ། དཔར་བསྐྲུན་བྱས་པ་ཅོ་ནེ་དཔར་ཁང་དང་།

དུས་རབས་ཉི་ཤུ་བའི་དུས་མགོར། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པས། སྔ་སོར་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་ཆེན་པོའི་སྐབས་སུ་ཡོད་པའི་དཔར་ཁང་རྙིང་བའི་མ་རྩའི་སྟེང་། བཀའ་འགྱུར་སོགས་ཆོས་དཔེ་མང་བོ་པར་བསྐྲུན་གནང་བ་དེ། ཞོལ་པར་ཁང་ཡིན།

གཞན་འབྲུག་ཡུལ་གྱི་བཀའ་འགྱུར། ར་རྒྱའི་བཀའ་འགྱུར། སེ་འབྲས་དགེ་གསུམ་དང་། བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ། བླ་བྲང་། སྐུ་འབུམ། རོང་བོ་སོགས་གྲུབ་མཐའ་ཁག་གི་ཆོས་སྡེ་དག་ན། ས་དགེ་ཀར་རྙིང་ཇོ་ནང་བོན་དང་བཅས་པའི་སྔོན་བྱོན་མཁས་དབང་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་པའི་གསུང་འབུམ་གྱི་པར་ཤིང་དང་། བརྡ་སྤྲོད། ལོ་རྒྱུས། སྨན་གཞུང་། ལྷ་སྐུ། ཐིག་རྩ། དཔེ་རིས་སོགས་ཀྱི་པར་ཤིང་རི་བོའི་གཏོས་དང་མཉམ་པ་འམ་འཛམ་གླིང་ན་མཐོང་དཀོན་པའི་རིག་གནས་ཀྱི་ཤུལ་བཞག་བདག་ཅག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་བ་འདི་དག་གོ།

༢ པར་ཤིང་ཇི་ལྟར་བརྐོ་ཚུལ། པར་གཞི་ལ་སྟག་པའམ་ཆང་བ་ལི་སོགས་ཀྱི་སྲ་ཤིང་དགོས་ལ། དེ་ནི་པར་ཤིང་མི་ཟད་པ་དང་རྐོ་ཚེ་ནང་དུ་མི་རྡིབ་པ་དང་གས་ཆག་ཉུང་བའི་དགེ་མཚན་ལྡན། དབྱིབས་ནི་དགེ་ཆོས་ཀྱིས་གསུངས་པ་བཞིན་ཏ་ལའི་ལོ་མའི་ཆོས་དཔེ་ལ་བསྟུན་ཏེ། སྣ་རིང་ཐུང་གང་རུང་ངོས་སྙོམས་པོར་ལན་བརྒྱབ་ཏེ། སྒང་གཤོང་མེད་པར་བྱས་ཐོག་པར་གཞི་ལ་མ་ཡིག་བྲིས་དཔར་གང་རུང་། བག་ཆུ་སྡེབ་ཁ་དང་བསྟུན་ཏེ་ཡ་ཡོ་མ་ཤོར་བར་སྦྱོར་དགོས།

སྦྱར་ཚེ་ཇི་ལྟར་བརྐོ་བའི་རིམ་པ་ནི། ༡ ཤིང་པར་ལ་དགོས་པའི་ལག་ཆ་ནི། དབོར་འབིག སྦོ་འབིག﹙མ་ཀོར་དང་ན་ཀོར་སོགས་འབྲུ་བྱེད།﹚ རྐོ་གྲི། གསེག་གྲི། གྲི་སྐེ་འཁྱོག ལན་བཅས་སོ།　༢ གསེག་གྲིས་ཡིག་མགོའི་ཐིག་ཕྲེང་དྲང་བོར་འཐེན་དགོས། ༣ དབོར་འབིག་གིས་མ་གོར་ན་གོར་སོགས་བསལ་དགོས། ༤ རྐོ་གྲིས་ཡི་གེ་མེད་པའི་བར་སྟོང་ཆེ་ཤོས་བསལ་དགོས། ༥ ཡི་གེའི་དྲང་ཕྱོགས་སུ་བཟུང་ནས་རྐོ་གྲིས་གསེག་གཟུགས་ཏེ་བརྐོས་དགོས། ༦ ཡི་གེ་རང་གི་ལྡོག་ཕྱོགས་སུ་བཟུང་ནས་རྐོ་གྲིས་ཞིབ་ལས་བྱེད་དགོས། ༧ གསེག་གྲིས་གཡས་གཡོན་གྱི་མཐའ་གཉིས་བསལ་དགོས། དེ་ནི་པར་རྒྱག་སྐབས་མཐའ་གཉིས་སུ་ནག་པོ་མི་འབབ་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན། ༨ པར་ཤིང་གི་ལོགས་གཉིས་སུ་ལན་བརྒྱབ་ཏེ་སྟེང་འོག་གི་མཐའ་ཐིག་ཡ་ཡོ་མ་ཤོར་བར། བུམ་རིལ་བཟོ་དགོས། ༩ པར་ཤིང་མར་དང་གཡིས་སོགས་ཀྱི་སྣུམ་ནང་དུ་འཚེད་པ་འམ། ཡང་ན་སྣུམ་མང་བོ་བླུགས་ནས་ཉི་མར་ལྡེས་ཏེ་ནང་ལ་ཐིམ་དུ་འཇུག་དགོས། དེ་ནི་པར་ཤིང་ཡུན་རིང་བཞག་ཀྱང་མི་རུལ་བ་འམ། སྣག་ཆུས་སྦངས་ན་ཡིག་ཚུགས་མི་འཆོར་བ་སོགས་ཀྱི་དགེ་མཚན་ལྡན། ༡༠ དཔར་ཤིང་གི་ཤོག་རོ་རྣམས་ཆུ་ཁོལ་གཙང་མས་བཀྲུ་བྱབས་ཡང་དག་པར་བྱས་ཏེ་སྤར་དགོས། ༡༡ དཔར་རྗེས། ཞུས་ཆེན་པར་རིམ་བརྒྱུད་ཀྱིས་ཚིག་དོན་གཉིས་ཆར་ལ། ཡང་ཡང་ཞུ་དག་བཏང་སྟེ་ནོར་འཁྲུལ་བྱུང་རིགས་ལ། པར་རྐོ་བའི་ཆད་གསབ་རྒྱག་པ་སྟེ། དེ་ནི་ལྷག་པ་རྐོ་གྲིས་ལེན་ཞིང་། ཆད་པ་དང་ཆག་སྐྱོན་གྱི་རིགས། སུར་ཤིང་དང་སྟག་པ་སོགས་སྲ་ཤིང་གི་རིགས་ལ་སྤྱིན་བསྐུས་ཏེ། པར་ཤིང་ངོས་སྙོམས་སུ། ཆད་ལྷག་ཞིབ་ཚགས་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་བསྐྱར་གསབ་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །

༣ པར་ལོག་བྱེད་སྟངས། པར་གཞིའི་ངོས་ལ་དྲག་འཐས་ཀྱིས་མཚལ་དང་སྣག་ཚ་འོས་འཚམ་བྱུགས་ནས། པར་ཤིང་སྟེང་ཤོག་གུ་དགབ་པ་ལ། རྩིད་པ་སོགས་རྩུབ་ཤོས་ཆེ་བའི་རིགས་ཀྱིས་སྟེང་དུ་དབུར་ནས། དཔར་དགོས་ལ། དེ་ཡང་སྣག་ཚ་དང་། དྲག་འཐས་བྱུགས་སྟངས། རྩིད་ཕོན་དབུར་སྟངས་སོགས་ཀྱི་དམ་ལྷོད་ཤེས་ན། ད་གཟོད་ཡི་གེ་གསལ་ཞིང་སྙོམས་ལ་གནག་ནུར་མི་ཤོར་ཡིན་ནོ། །

༤ གསུང་རབ་བཞེངས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། མདོ་ལས། ཀུན་དགའ་བོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ལྷ་ཡུལ་བའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡི་གེ་ལ་བྲིས་ཏེ། གང་དུ་བཞག་པ་དེར་གནོད་པ་ཅི་ཡང་མི་འབྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞེས་དང་། ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་གྱིས། འཇིག་རྟེན་ན་བསྟི་སྟང་བྱ། བླ་མར་བྱ་ཞིང་། རིམ་གྲོ་བྱེད། མཆོད་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་དང་། སེམས་ཅན་དག་པ་ངོ་མཚར་ཆེ། །བསྟན་བཅོས་ཀུན་ལས་བསླབ་གྱུར་ཀྱང་། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་རྟེན་རྗེས་བསྙེགས་ཕྱིར། །ཡི་གེ་གྲྭ་ནི་བྱོན་པར་འགྱུར། །ཡི་གེ་གང་གི་མིང་དག་ཀྱང་། །བདག་གིས་ཤེས་པར་མ་གྱུར་བ། །དེ་ལ་འདི་ནི་བྱང་གྱུར་ཀྱང་། །ཡི་གེ་སློབ་པའི་གྲྭར་བྱོན་ཏེ། །འདི་ཡི་ཞལ་ནི་མཐོང་མོད་ཀྱི། །སྤྱི་གཙུག་འཕགས་པ་ལྟར་མི་སྣང་། །ཡི་གེ་ཤེས་རབ་མཐར་ཕྱིན་ན། །བདག་གིས་འདི་ཀོ་ཇི་ལྟར་བསླབ། །ལྷ་ཡི་ལྷ་ཆེན་ལྷ་འདི་ནི། །ལྷ་རྣམས་ཀུན་གྱི་མཆོག་མཁས་པ། །ཁྱད་པར་འཕགས་ཤིང་མཉམ་པ་མེད། །ཅེས་དང་། མདོ་སྡུད་པ་ལས། ལ་ལས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་ཇི་སྙེད་ཞིང་ཁམས་ན། །སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་འཁོད་ཀུན་དགྲ་བཅོམ་ཉིད་བཏུལ་བ། །གང་གིས་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་འདི་ཡིག་བྲིས་ཏེ། །སེམས་ཅན་མཆོག་ལ་ལྒིགས་ཕྱིན་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཞེས་དང་། ཕལ་ཆེན་ལས། ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མར་གྱུར་བ་ན། །ང་ཉིད་ཡི་གེའི་གཟུགས་སུ་སྣང་། །ང་ཡིན་སྙམ་དུ་ཡིད་བྱོས་ལ། །དེ་ཚེ་དེ་ལ་གུས་པ་གྱིས། །ཞེས་པ་ལྟར། སྙིགས་མ་ལྔ་བདོ་དུས་སུ་སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་ཐ་མལ་བའི་མིག་ལམ་དུ་བཟོ་བོ་སྤྲུལ་སྐུའི་རྣམ་པར་བྱོན་པ་ཡིན་ཏེ། དཔལ་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེས། སྲིད་པའི་ཁམས་ན་ཕན་བདེའི་དངོས་གྱུར་བ། །གང་ཡང་ཐུབ་པའི་སྤྲུལ་བར་བཀའ་བསྩལ་ན། །བློ་མཆོག་བློ་ལ་ཤེས་པའི་མིག་སྦྱིན་པ། །ཡི་གེའི་གཟུགས་འདི་བཟོ་ཡི་སྤྲུལ་སྐུ་ཡིན། །ཞེས་སོགས་མང་དུ་གསུངས་སོ། །

གསེར་བཟོ།

བོད་ཡུལ་འདིར་གནོད་སྦྱིན་སོགས་བཅུ་ཡིས་དབང་བསྒྱུར་བའི་སྐབས་ནས་ཆུ་གྲི་དང་དགྲ་སྟ་སོགས་བྱུང་ཡོད་པར་གཞིགས་ན། གསེར་དངུལ་ཟངས་ལྕགས་ཀྱི་བཙོ་སྦྱངས་བྱེད་ཐབས་ཆེས་སྔ་མོ་ནས། ཡོད་པར་གསལ་ལ། ཁྱད་པར་པུ་དེ་གུང་རྒྱལ་གྱི་སྐབས། ཤིང་བསྲེགས་ནས་སོལ་བ་བཟོས་པ་དང་། གསེར་དངུལ་སོགས་བཞུ་བཏུལ་ཐོག་མར་བྱས་པ་ནི། བཙན་པོའི་བཀས་སྐུལ་ཏེ་སྒྲིག་འཛུགས་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཁྱབ་སྤེལ་བཏང་བར་སྣང་། དེའི་རྗེས་བོད་རྒྱལ་འབྲོང་གཉན་ལྡེ་རུའི་བང་སོ་བརྩིགས་པའི་རེའུ་མིག་དགུ་བའི་དབུས་མར་རྒྱལ་བའི་སྐུ་གཟུགས་དང་མཉམ་པའི་གསེར་གར་བླུགས་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་རྒྱལ་བོའི་ན་བཟའ་གསོལ་བ་བཞེངས་ནས་ཟངས་མོ་ཆེ་མཚལ་གྱིས་བཀང་བའི་ནང་དུ་བཞུགས་ཚུལ་འཁོད་པ་དང་།

ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐབས། གུང་བློན་ཆུང་བ་དང་། ནང་བློན་འབྲིང་བ། བཀའ་བློན་ཆེ་བ་གསུམ་ལ། གསེར་བྱང་ཆེན་པོའི་ཡི་གེ་དང་། ནང་བློན་ཆུང་བ། བཀའ་བློན་འབྲིང་བ་ལ། གསེར་བྱང་ཆུང་བའི་བྱ་དགའ་བསྩལ་ཞེས་གསེར་གྱི་བྱང་བུ་གནང་བར་གསུངས་པ་ལ་གཞིགས་ན། རང་ཅག་ཁ་བ་ཅན་གྱི་གསེར་ལས་སྣོན་གྱི་ལག་རྩལ་མཐོན་པོར་སོན་ཡོད་པ་ཤེས་ལ། གསེར་སྐུ་བཞེངས་ཚུལ་འང་། རྒྱལ་བོ་འབྲོང་གཉན་ལྡེ་རུའི་སྐུ་བརྙན་བཞེངས་ཚུལ་གོང་དུ་བཤད་པ་ནི། ཆེས་སྔ་ཤོས་སུ་གྲུབ་ཅིང་། སྲོང་བཙན་གྱི་དུས་སུ་ཡར་ལུང་ཁྲ་འབྲུག་གི་ལྷ་ཁང་དུ་གསེར་ཕྱེ་བྲེ་བརྒྱད་དང་བདུན། དྲུག ལྔ། བཞི་བཅས་ཀྱིས་རིམ་བཞིན། རྣམ་སྣང་། རྡོར་སེམས། རིན་འབྱུང་། སྣང་མཐའ། དོན་ཡོན་གྲུབ་པ་རྣམས་ཆ་ལུགས་མི་འདྲ་བར་བཞེངས་པ་དང་། ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་ཇོ་མོ་ཚེ་སྤོང་བཟས། དབུ་ཚལ་གསེར་ཁང་རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ནང་ཟུར་བཞི་ན། གསེར་གྱི་སེང་གེ་ལུག་ཙམ་པ་བརྒྱད་བཟོས་པར་བཤད་པ་དང་། གྲུབ་ཆེན་ཐང་སྟོང་རྒྱལ་བོའི་རྣམ་ཐར་ལས་ཀྱང་། ལྷ་སའི་ཇོ་མདུན་དུ། མཁའ་འགྲོ་མས་ཕུལ་བའི་སངས་རྒྱས་རིང་བསྲེལ་ཅོ་གའི་སྒོང་བ་ཙམ་དང་། དེ་ལས་འཕེལ་བ་རྣམས་ནང་སྙིང་བྱས་ཏེ་འཇམ་དབྱངས་ཀྱི་སྐུ་དང་། དབུས་སུ་མུ་གེ་འགོག་ཆེད་གསེར་སྲང་བརྒྱ་དང་ཉེར་བདུན་གྱིས་ལྷུང་བཟེད་ཆེན་པོ་ཞིག་བཞེངས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གསེར་གྱི་སྐུ་འདྲ་བཞེངས་ཚུལ་རྣམ་ཐར་ཆོས་འབྱུང་སོགས་ན་བགྲང་ལས་འདས་པ་ཡོད་པ་དང་།

ཁྱད་པར་དུ་དུས་རབས་བཅུ་དྲུག་པར། སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱམ་གྱིས་བོད་ཀྱི་བཟོ་བོ་མཁས་པ་ཐམས་ཅད་ལྷ་ལྡན་དུ་བཀུགས་ཏེ། རྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་གསེར་གདུང་འཛམ་གླིང་རྒྱན་གཅིག་ནི། ཕྱི་གཏུམས་གསེར་ལྷད་མེད་རྒྱ་ཐུར་གྱི་སྲང་ཆིག་འབུམ་ཆིག་ཁྲི་དགུ་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་གྱ་གཉིས་ལས་བཞེངས་པ་དང་། མཐོ་ཚད་ཐོག་སོ་གསུམ་ཡོད་ཅིང་། ནང་རྟེན་དུ་འང་གསེར་བྲིས་ཀྱི་བཀའ་བསྟན། རྗེ་ཡབ་སྲས་གསུམ་གྱི་གསུང་འབུམ། རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱི་གསུང་འབུམ་བཅས་གཟུངས་གཞུག་མང་བོ་ཡོད་ལ། གཞན་སྐུ་འབུམ་གསེར་སྡོང་དང་། བྱ་ཁྱུང་གསེར་གདུང་། རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པའི་གསེར་གདུང་དགེ་ལེགས་འདོད་འཇོ་ཡང་གསེར་རྒྱ་ཐུར་གྱི་སྲང་ཆིག་ཁྲི་ལྷག་གི་བཞེངས་པ་སོགས། སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་ཇི་སྙེད་ཅིག་གི་གསེར་གདུང་བགྲང་ལས་འདས་པ་ད་ལྟ་ཡང་། ཕྱི་ཐོགས་པའི་མིག་རྒྱན་དུ་གྱུར་བ་དང་། མི་རིགས་ཀུན་གྱིས་ངོ་མཚར་གནས་སུ་འཛིན་པ་དེ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ན་གསེར་བཟོ་ལས་གྲུབ་པའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་དང་། མཆོད་རྫས། རྒྱན་ཆ་གསེར་བྲིས། གསེར་རྐོང་སོགས་བདག་ཅག་གི་མིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་བ་འདི་དག་གོ།

དངུལ་བཟོ།

དངུལ་བཟོའི་ལག་རྩལ་ཡང་། གོང་སྨྲས་པུ་དེ་གུང་རྒྱལ་གྱི་དུས་སུ་གསེར་དངུལ་ཟངས་ལྕགས་བཙོ་སྦྱངས་བྱས་པ་ནས་དངུལ་བཟོའི་ལག་རྩལ་མཆིས་ལ། ཁྱད་པར་དུ་སྲོང་བཙན་གྱི་དུས་སུ་བློན་པོ་རིམ་པ་གསུམ་སྟེ། བྱང་ཐང་གི་ས་མཁན། མཐའི་སོ་སྲུང་། སྐུ་མཁར་གྱི་རྩེ་དྲུང་བཅས་ལ་དངུལ་གྱི་བྱང་བུའི་ཐོབ་རྟགས་བསྩལ་བ་དང་། དམར་བོ་རིར་རྒྱལ་བོ་དང་བཙུན་མོའི་སྐུ་མཁར་བར་གཤེགས་ལམ་དུ་དངུལ་ཟམ་བཙུགས་ཚུལ་དང་། བསམ་ཡས་ཨ་རྱ་པཱ་ལོའི་གླིང་དུ་དངུལ་ཤན་གྱིས་གཡོགས་པའི་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་འབག་ཞིག་བཞེངས་ཚུལ་སྦ་བཞེད་ལས་བཀོད་པ་སོགས་ལ་དཔྱད་ན། སྔ་སོར་ནས་བོད་ཀྱི་དངུལ་བཏུལ་རྡུང་དང་། ཕྱག་རྩལ་ཚད་མཐོན་པོར་གཤེགས་པ་མཚོན་ནུས་ལ།

དངུལ་གྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་བཞེངས་ཚུལ་ལ་ཆ་མཚོན་ནའང་། ཐུབ་བསྟན་རྡོ་རྗེ་བྲག་གི་དགོན་དུ་སློབ་དཔོན་ཡབ་ཡུམ་གསུམ་གྱི་དངུལ་སྐུ་དང་། འབྲས་སྤུངས་སུ་དངུལ་སྲང་ལྔ་བརྒྱ་ལས་གྲུབ་པའི་ཇོ་བོ་རིན་པོ་ཆེ་སྲིད་ཞིའི་འཇིགས་སྐྱོབ་མ། སྐུ་འབུམ་གསེར་སྡོང་དུ་བདེ་གཤེགས་སོ་ལྔའི་དངུལ་སྐུ། ལྷ་ལྡན་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག་གི་དངུལ་སྐུ་སོགས་མང་དུ་བཞུགས་པ་དང། བྱ་ཁྱུང་དགོན་དུ་དངུལ་གྱི་བྲིས་སྐུ་དང་། རྒྱ་ཕིབས་མཛེས་པར་སྤྲས་པ་དང་། དགའ་ལྡན་དགོན་གྱི་བདེ་གཤེགས་ལྷ་ཁང་། བླ་མ་ལྷ་ཁང་། གསེར་གདུང་ལྷ་ཁང་གསུམ་ནའང་། དངུལ་བཟོའི་མཆོད་རྟེན་སོ་གཅིག་བཞུགས་ཚུལ་འཁོད་ཡོད་པ་དང། རྩེ་པོ་ཏ་ལར་རིན་ཆེན་སྣ་བདུན་གྱི་ཡིག་བྲིས་ལས་དངུལ་བྲིས། དགོན་སྡེ་གཞན་དུ་འང་དངུལ་བྲིས་མང་བོ་དང་། གཞན་ཡང་། རྒྱ་དངུལ་སླད་མེད་ལུགས་སུ་བླུགས་པའི་ལྗིད་ཚད་སྲང་ལྔ་བཅུའི་བཟོ་དབྱིབས་རྟའི་རྨིག་པ་དང་འདྲ་བའི་རྟ་རྨིག་མ། བོད་དངུལ་སྲང་བརྒྱད་ལ་དངུལ་བྲེ་གང་ཟེར་བ་དང་། དངུལ་སྲང་བཅུ་ལུགས་སུ་བླུགས་པའི་དངུལ་ལ་བཅུ་ཁོག་གམ་ལུག་རྨིག་མ། དངུལ་གྱི་དུང་ཙེ་སོགས་རེ་ཞིག་དངུལ་སྒོར་དུ་བེད་སྤྱོད་བཏང་བ་དང་། རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་དྲུག་པ་དང་བདུན་པའི་སྐབས་སུ་དངུལ་རྟ་རྨིག་མ་ཡོད་པའི་མི་ཚང་དངུལ་གྱི་ཕུག་རོན་ཡོད་ཅེས་ཧ་ཅང་འབྱོར་ལྡན་དུ་བརྩི་སྲོལ་ཡོད་པ་དང་། གཞན་དངུལ་གྱི་རྣ་རྒྱན་དང་། ཡོ་བྱད། དངུལ་རྐོང་སོགས་ད་ལྟ་དངུལ་བཟོའི་རྣམ་གྲངས་མང་དུ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ལས། དངུལ་མགར་གྱི་ཕྱག་རྩལ་མཐོར་འདེགས་ཇི་ལྟར་གོང་འཕེལ་དུ་སོང་བ་རྟོགས་ནུས་སོ། །

ཟངས་བཟོ།

ཟངས་བཟོའི་སྒྱུ་རྩལ་ནི། མདོར་བསྡུས་ན། ཟངས་བཙོ་སྦྱངས་བྱས་ཏེ་བརྡུང་བ་དང། ལུགས་སུ་བླུགས་པ། ཟངས་ཤོག་དང་། ཟངས་ཕྱེ་བཟོ་བ། རྒྱན་ཆས་དང་ཡོ་བྱད། རྟེན་གསུམ་མགར་བ་སོགས་ལ་བརྗོད། བོད་ཀྱི་ཟངས་བཟོའི་སྒྱུ་རྩལ་འདི་ཇི་ལྟར་དར་བ། ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ལ་གཞིགས་ན། སྤྱི་ལོ་དུས་རབས་དང་བོའི་ཡས་མས་སུ་གྲི་གུམ་བཙན་པོ་དང་། བློན་པོ་ལོང་ངམ་གཉིས་འཐབ་ནས། རྒྱལ་བོ་བཀྲོངས་བའི་པུར་ཟངས་ཀྱི་སྒམ་དུ་བཅུག་སྟེ། ལྕགས་གཟེར་བཏབ་ནས་ཉང་ཆུར་བསྐུར་ཚུལ་འདི། ཟངས་བཟོའི་ལག་རྩལ་སྔ་ཤོས་སུ་གྲུབ། དེའི་ཕྱིས་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་གྱི་དུས་སུ་ལྷ་སའི་དམར་བོ་རིར། རྒྱལ་བོའི་ཤར་སྒོའི་ཕྱིར་འདོམ་དགུ་བརྒྱ་ཅན་གྱི་ཟབ་དོང་སྟེང་ཐམས་ཅད་ཟངས་མས་གཡོགས་པ་དང་། ད་དུང་ཁོང་གིས་བློན་པོ་རིམ་པ་བཞི་བ་ལ་ཟངས་ཀྱི་བྱང་བུའི་ཡི་གེ་བྱ་དགར་བསྩལ་བར་མ་ཟད། སྐུ་གཤེགས་ཁར་ཞལ་ཆེམས་བསྩལ་བ་ཟངས་ཀྱི་བྱང་བུའི་སྟེང་ཡི་གེ་བཀོད་དེ་བང་མཛོད་དུ་མནན་པ། ཕྱིས་རྒྱལ་བོ་ཁྲི་ལྡེ་གཙུག་བརྟན་གྱིས་གཟིགས་ནས། ནང་བསྟན་དར་སྤེལ་བཏང་བ་དང་། ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙུན་གྱི་དུས་སུ་བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་གི་གཉྫིར་གསེར་ལ་ཤེལ་གྱི་ཏོག་ཅན་བཙུགས་པ་དང་། ཁྲི་བཙུག་ལྡེ་བཙུན་རལ་བ་ཅན་གྱིས། ལྷ་ཁང་འུ་ཤང་རྡོ་དཔེ་མེད་བཀྲ་ཤིས་དགེ་འཕེལ་གྱི་གཙང་ཁང་དགུ གསེར་གྱི་གཉྫིརའི་གསེར་ལ་ཤེལ་གྱི་ཏོག་རྒྱབ་རི་དང་བཅས་པ་བཞེངས་པ་སོགས། ལོ་རྒྱུས་ཡིག་རྙིང་དག་ལས་འབྱུང་བར་དཔྱད་ན། ལོ་ངོ་ཆིག་སྟོང་སྔོན་ནས་བོད་ཀྱི་ཟངས་བཟོའི་ལག་རྩལ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ར་སྤྲོད་བྱེད་ཐུབ། རྗེ་ཙོང་ཁ་པའི་དུས་སུ་དགའ་ལྡན་སྒྲུབ་མཆོད་ཁང་དུ་ཟངས་གསེར་ལས་གྲུབ་པའི་གསང་འདུས་བློས་བསླངས། སྡེ་མཆོག་ལི་ཨུ་བའི་བློས་བསླངས། རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ཀྱི་བློས་བསླངས་སོགས་བཟོ་བཀོད་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། གཞན་ལྷ་སའི་ཇོ་ཁང་དང་། གཙང་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་སོགས་གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་ཇི་སྙེད་ཅིག་གི་གསེར་གྱི་རྒྱ་ཕིབས་དང་། གཉྫིར་ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱི་མིག་དབང་འཕྲོག་པ་ཐམས་ཅད་ཟངས་གསེར་ལས་གྲུབ་པའི་བཟོ་རྩལ་དང་། དུས་རབས་བཅུ་གཉིས་པ་དང་བཅུ་གསུམ་པའི་ནང་བོད་ཀྱི་ཟངས་བཟོའི་སྒྱུ་རྩལ་མཐོ་འདེགས་སུ་སོང་བ། མཚུར་ཕུ་དང་། གདན་ས་མཐིལ། འབྲི་གུང་། འབྲུག་ར་ལུང་། ཚལ་གུང་ཐང་བཅས་ཀྱི་དཀར་ཆག་ནང་བོད་རིགས་ཀྱི་ཟངས་བཟོ་མཁས་པ་འགའི་མཚན་བཀོད་ཡོད་པ་དང་། གསེར་གདུང་འཛམ་གླིང་རྒྱན་གཅིག་བཞེངས་སྐབས། བལ་བོད་གཉིས་ཆར་བསྡུས་པའི་ནང་། བོད་ཀྱི་ཟངས་བཟོ་བ་རིམ་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བའི་རིམ་པ་དང་བོ་སྟེ། ཟངས་མགར་དབུ་མཛད། ལྷོ་བ་ལྷས་ནང་བ་སོགས་མི་བཞི། རིམ་པ་གཉིས་པ་བྱིངས་གྲས་བྱང་བ་ཁྲི་ཚང་ངག་དབང་སོགས་མི་ཞེ་གཉིས་འཁོད་ཅིང་། ཟངས་བཟོའི་ལག་རྩལ་སྐོར་དེར་གསལ། ད་ལྟ་གསེར་ཟངས་ཀྱི་རྟེན་གསུམ་བཞེངས་པའི་ལག་རྩལ་རྩེར་སོན་ཏེ། ཁང་བརྩེགས་མང་བོའི་མཐོ་ཚད་དང་མཉམཔའི་སྐུ་འདྲ་དང་། མཆོད་རྟེན་ག་ས་གང་ན་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དག་གོ །དགོན་སྡེ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་གྲོང་ཁྱིམ་དཀྱུས་མའི་ནང་དུའང་། ཟངས་གསེར་གྱི་སྐུ་དང་། མཆོད་རྫས། རྒྱན་ཆ། ཡོ་བྱད་སོགས་ཁྱབ་གདལ་དུ་སོང་ཡོད་དོ། །

ལྡེར་བཟོ།

བཟོ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་ནི། གདོད་མ་ནས་ད་ལྟའི་བར་མི་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་དཔྱོད་བཙོ་སྦྱངས་བྱས་པ་ལས་ནར་སོན་པའི་ཤེས་རིག་རིན་ཐང་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན། དེ་བས་དེ་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་པོ་བཟོ་བོ་ནི། ཀུན་གྱིས་ཡིད་སྨོན་དང་བཀུར་སྟི་བྱ་ཡུལ་སྟེ། བསོད་ནམས་སྟོབས་ཀྱི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པའི་མདོ་ལས། དེ་བས་ན་བཟོ་འབའ་ཞིག་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཉམས་སུ་དབེན་པ་ཡིན་ཏེ། བཟོ་བོ་ནི་རིགས་དམའ་བར་སྐྱེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་། རྒྱལ་བོ་རྣམས་དང་། བློན་པོ་རྣམས་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། ཁྱིམ་བདག་རྣམས་ཀྱིས་གདོན་མི་ཟ་བར་བཀུར་རོ། །ཞེས་པ་ལྟར། བཟོ་བོ་དང་དེའི་འདུ་བྱེད་ལས་ཐོན་པའི་སྒྱུ་རྩལ་ནི། མི་རྣམས་འཚོ་སྡོད་ཀྱི་རྟེན་གཞི་ཡིན། བོད་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་གྱིས་ཀྱང་། བོད་འབངས་རྣམས་བཟོ་ལ་སོགས་པའི་རིག་གནས་ལ་སྐུལ་ཆེད། ཡོན་ཏན་ཅན་གོང་དུ་བཀུར་བ་དང་། ཁོང་གིས་ཀྱང་བཟོ་རིག་ལ་ལེགས་པར་བསླབས་ཏེ། ཕྱག་བསྟར་ནས་བཞེངས་པའི་བརྐོས་བཟོའི་དངོས་བོ་ཡོད་པར་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ལས་བཤད་པ་དང་། ཉེ་ཆར་ལྷ་སའི་མཆོད་ཀོང་གནའ་ཤུལ་ལས། སྤྲེའུ་མགོ་ཞིག་ཐོན་པ། གནའ་རྫས་རིག་པ་སྨྲ་བའི་ཚན་རིག་གི་དཔྱད་འབྲས་ལ། འཇིམ་བཟོའི་ལག་རྩལ་དེ་ལོ་ངོ་སྟོང་བཞིའི་གོང་རོལ་ཏུ་བཟོས་པར་ངོས་འཛིན་པ་དང་། དེ་ནས་ལོ་རབས་མང་བོའི་རྗེས་ནས་བོད་རྒྱལ་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲིའི་སྔོན་དུ་བོན་ཆོས་དར་སྐབས། བོན་ཤེས་པ་ཅན་མི་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚན་ལྡིང་ཤེས་ཤྭ་བ་ཟེར་བས། འཇིམ་པ་ལ་མི་དང་སྲོག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་བཟོ་ཤེས་ཚུལ་བཤད་པ་དང་། ནང་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བཏང་ན། སྟོན་པ་ཞལ་བཞུགས་པའི་སྐབས། སྦྱིན་བདག་གིས་གསོལ་ཚིགས་སུ་ཞུས་ཚེ། ཁོང་རེ་འགར་ཕེབས་ལོང་མེད་སྐབས། ཁྱིམ་བདག་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས། གདུགས་ཚོད་སྐབས་གཟི་བརྗིད་མེད་པར་མཐོང་ནས། སྟོན་པར་ཞུས་ཏེ། སྟོན་པའི་སྐུ་བརྙན་ཞིག་བཞེངས་ནས། གྲལ་མགོ་བཞུགས་སུ་གསོལ་བ་སོགས་ལ་དཔེར་བླངས་ནས། སྲོང་བཙན་གྱི་སྐབས། ལྷ་ས་གཙུག་ལག་ཁང་གི་འཇིམ་སྐུ་ཕལ་ཆེ་བ་བལ་བོའི་ལྷ་བཟོས་བཞེངས་པ་དང་། དེ་དུས་ཀྱི་བཟོ་རྩལ་ནི་ཇོ་བོ་རྣམ་གཉིས་ལ་འདྲ་དཔེ་བླངས་ཡོད། བོད་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་དུས། བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་གི་འཇིམ་སྐུ་བཟོ་སྐབས། མཁན་ཆེན་བོ་དྷི་ས་ཏྭ་དང་། རྒྱའི་ལྷ་བཟོ། རྒྱལ་བོ་སོགས་སོ་སོའི་སྐུ་བརྙན་གྱི་འདྲ་དཔེ་གང་ལ་བྱ་བའི་བཀའ་བགྲོས་མཛད་པ་ལ། མཐར་རྒྱལ་བོའི་ཞལ་ཐོག་ཏུ་བཞག་སྟེ། བོད་ལུགས་ལྟར་བཞེངས་པ། སྦ་བཞེད་ལས། ལྷ་བཟོ་ན་རེ། ལྷ་རྒྱ་གར་དང་རྒྱའི་གཟུགས་གང་བགྱི་ཞེས་གསུངས། དེར་འཚོགས་ཏེ་གྲོས་བྱས་པས། མཁན་པོའི་ཞལ་ལས། སངས་རྒྱས་རྒྱ་གར་དུ་བྱོན་པ་ཡིན་པས། རྒྱ་གར་ལུགས་སུ་བགྱི་གསུངས། བཙན་པོའི་ཞལ་ལས། བོད་ཀྱི་ལུགས་སུ་བགྱིས་ན་བོད་ནག་པོ་ལ་ཞེན་པ་རྣམས་དད་པ་སྐྱོ་རེ་བ་ལགས་པས། ལྷ་བོད་ལུགས་བྱ་བར་ཅིས་ཀྱང་གནང་ཞེས། སློབ་དཔོན་ལ་ཞུས་པས། འོ་ན། བོད་འབངས་ཀུན་བསྡུས་ཤིག བོད་ཀྱི་ལུགས་བྱའོ་གསུངས་ནས། བོད་ཀྱི་ལུགས་སུ་བགྱིད་པའི་དཔེ་བོད་འབངས་ཀུན་འཚོགས་པ་ལས། ནང་ན་གཟུགས་བཟང་བ་ཁུ་སྟག་ཚས་ལ་དཔེ་བྱས་ཏེ། གཙོ་བོ་ལ་ཨ་རྱ་པཱ་ལོའི་ཁ་ས་པཱ་ཎི་བཞེངས། རྨ་ས་ཀོང་ལ་དཔེ་བྱས་ཏེ་ཨ་རྱ་པཱ་ལོའི་རྟ་མགྲིན་སྒོ་སྲུང་དུ་བྱས། ཐང་བཟང་སྟག་ལོད་ལ་དཔེ་བྱས་ཏེ་ཨ་རྱ་པཱ་ལོའི་སྤྲུལ་བ་ཡི་གེ་དྲུག་མ་གཡས་སུ་བྱས། ལྷ་མོའི་དཔེ། བུད་མེད་ལ་མཛེས་པ་ཅོག་རོ་བཟའ་ལྷ་བུ་སྨན་ལ་དཔེ་བྱས་ཏེ། སྒྲོལ་མ་གཡས་སུ་བྱས། ཅོག་རོ་བཟའ་ནུ་ཆུང་ལ་དཔེ་བྱས་ཏེ་ལྷ་མོ་འོད་ཟེར་ཅན་གཡོན་དུ་བྱས། ཞེས་གསུངས་པ་ལས། སྐབས་དེ་དུས་འཇིམ་བཟོ་བོད་ཀྱི་མིའི་རྣམ་པར་བཞེངས་པ་རྟོགས་ཐུབ།

ཁྲི་རལ་བ་ཅན་གྱི་དུས་སུ་འུ་ཤང་རྡོ་དཔེ་མེད་བཀྲ་ཤིས་དགེ་འཕེལ་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་ཏེ། དེའི་ས་ཕུད་ལྷ་སར་བྱམས་པ་ཆོས་འཁོར་གྱི་སྒོ་སྲུང་ཚངས་པ་དང་། བརྒྱ་བྱིན་བཞེངས་ཚུལ་སོགས་བཤད་པ་དང་།

དུས་རབས་བཅུ་བའི་མཇུག་ཏུ། དགེ་སློང་ཀླུ་མེས་འབྲོམ་ཆུང་། རྒྱ་ནག་གི་ཁྲང་ཨན་དུ་ཕེབས་ཏེ། ཐང་གི་གོང་མ་མིང་ཙུང་སྐབས་བྲིས་པའི་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག་གི་པར་རིས་འདྲ་བཤུས་གནང་བ་ལ་དཔེ་བྱས་ཏེ། དེ་བཅུ་དྲུག་གི་འབུར་སྐུ། བྲག་ཡེར་བའི་གནས་བཅུ་ལྷ་ཁང་བཞེངས་པ་དང་།

དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པ་ནས། བཀའ་གདམས་པའི་ཆོས་ལུགས་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་ནས་བཟུང་། སྣར་ཐང། ས་སྐྱ། རྭ་སྒྲེང་། དྭགས་ལྷ་སྒམ་པོ། ཞ་ལུ། གསང་ཕུ་སོགས་ལ་འཇིམ་བཟོའི་ལྷ་སྐུ་བཞེངས་མཁན་ཕལ་མོ་ཆེ་ནི། བོད་རིགས་ཡིན།

དུས་རབས་བཅུ་བཞི་བ་ནས་འཇིམ་སྐུ་བཟོ་བའི་སྒྱུ་རྩལ་ཚད་མཐོན་པོར་གཤེགས་ཏེ། རྩེ་པོ་ཏ་ལའི་ཕོ་བྲང་དམར་བོ་ཁོ་ན་འང་སྐུ་བརྙན་སུམ་བརྒྱ་དང་བཅུ་བཞེངས་ཡོད་ཚུལ་འཁོད་པ་དང་།

སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱམ་གྱིས་མཆོད་སྡོང་འཛམ་གླིང་རྒྱན་གཅིག་བཞེངས་སྐབས། འཇིམ་བཟོ་ལ་རིམ་པ་གསུམ་དུ་བཀར་བས། རིམ་པ་དང་བོ་སྟེ། འཇིམ་བཟོའི་བུ་ཆེན་ཆོས་འཕེལ། རིམ་པ་གཉིས་པ་སྟེ། བུ་ཆུང་གི་གྲས་འཇམ་དབྱངས་སོགས་མི་བཞི། རིམ་པ་གསུམ་པ་སྟེ། བྱིངས་གྲས་བཙུན་ཆུང་སོགས་མི་སུམ་ཅུའི་མིང་ཐོ་བཀོད་ཡོད་དོ། །གཞན་ཡང་། མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་དུ་ས་དགེ་ཀར་རྙིང་བོན་སོགས་ཀྱིས་འཇིམ་སྐུ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཞེངས་གྲུབ་གནང་བའི་ཚུལ། འདིར་བརྗོད་ཀྱིས་མི་ལང་བས། སོ་སོའི་ལོ་རྒྱུས་དང་དཀར་ཆག་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །

འཇིམ་སྐུ་བཞེངས་ཚུལ་ས་འདམ་ཁོ་ན་ལས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྨན་སྣ་རྩ་ཆེན་གྱི་རིགས་དང་། རིན་ཆེན་བརྡུང་བའི་ཕྱེ་མ། བྱིན་རྟེན་རྩ་ཆེན་བསྲེས་པ་དང་། ས་ཁྱོར་བ་གང་རེ་ལའང་གང་བཞེངས་པའི་སྐུ་བརྙན་དེའི་གཟུངས་སྔགས་ཐེར་འབུམ་སོགས་ཀྱི་གྲངས་བཟླས་བགྱིས་ནས་གྲུབ་པ་སྟེ། སྐུ་འབུམ་འཇམ་དབྱངས་ཀུན་གཟིགས་ལྷ་ཁང་། ཆེ་ཤོས་ལྷ་བཟོ་བློ་བཟང་བཤེས་གཉེན་གྱིས་སྨན་འདམ་ལུག་མགོ་ཙམ་རེ་ལ་དགེ་འདུན་མང་བོས་ཨ་ར་པ་ཙ་འབུམ་ཕྲག་བཟླས་ཏེ་བཞེངས་པ་ལྟ་བུའོ། །

ཕན་ཡོན་ནི། གསལ་རྒྱལ་གྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། སུ་དག་འདིར་ནི་རྒྱལ་བའི་གཟུགས་བྱེད་པ། །དེ་དག་གཟུགས་བཟང་འོད་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལྡན། །དབང་བོ་གསལ་ཞིང་འོད་འབར་ཉི་མ་བཞིན། །འཇིག་རྟེན་དག་ན་མིག་ཏུ་སྡུག་པར་འགྱུར། །སུ་དག་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་བྱེད། །དེ་ཡི་ལུས་ནི་དྲི་མ་མེད་པ་དང་། །པདྨའི་སྙིང་བོ་ལྟ་བུར་འཇམ་ལ་ཡང་། །ནད་དང་མྱ་ངན་སྡུག་བསྔལ་འཇིགས་ལས་ཐར། །ཞེས་དང་། འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། གླིང་བཞི་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་དགྲ་བཅོམ་པས་གང་བ་ལ། ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་ཚོན་གང་བ་གཅིག་བྱེད་ན་བསོད་ནམས་འབུམ་འགྱུར་གྱིས་ཆེ་བར་གསུངས་པ་སོགས་མདོ་རྒྱུད་དུ་མ་ནས་མང་དུ་འབྱུང་ཡང་མ་སྤྲོས་སོ། །

ལི་བཟོ།

རིན་ཆེན་ལི་འདི་ལ་ནང་གསེས་ཀྱིས་དབྱེ་ན། རང་བྱུང་དང་བཅོས་མ་གཉིས་ཡོད། རིན་ཆེན་བརྟག་པ་ཞེས་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་ན། རང་བྱུང་གི་ལི་ནི། རྒྱ་གར་དང་། སིང་ག་ལ། བལ་བོ། ལི་ཡུལ་བཅས་ནས་ཐོན་གྱི་ཡོད་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་བ་ནི། རྒྱ་གར་ཤར་ལི་སྟེ། དེ་ནི་རྒྱ་གར་ལི་ཡུལ་གྱི་རི་ལ་ཐུབ་དབང་བཞིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ལྷའི་གཏེར་རྡོ་བཞུས་པ་ལས་བྱུང་བས། བྱིན་རླབས་ཆེ་ཞིང་། མཆོག་ཏུ་གྱུར་བ་ཞིག་ཡིན། བཅོས་ལི་ནི། པནྟི་ཏ་རི་ཀའི་ཞལ་སྔ་ནས། བོད་ལི་ནི་སྟོད་ཀྱི་བཤས་དཀར་དང་། ཟངས་གཉིས་བསྲེས་སྦྱོར་གྱི་ལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ལས་རང་བྱུང་གི་ལི་མེད་གསུངས་ལ། རིན་ཆེན་བརྟག་པ་ལས། བཅོས་མའི་ལི་ནི་ལྕགས་རིགས་ཀྱི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་དགུ་བསྲེས་ནས་བཟོས་པ་སྟེ། གསེར་དངུལ་ཟངས་ལྕགས། གཤའ་དཀར། ཏི་ཚ། ཟི་ལ། ཁྲོ། ཞ་ཉེ་བཅས་བསྲེས་ཡོད་ཅིང་། དེ་ལ་ཡང་ལྕགས་རིགས་སྣ་ཚོགས་ཆ་མཉམ་དུ་བསྲེས་པ་དང་། འགའ་ཞིག་གཙོ་བོ་དང་། འགའ་ཞིག་ཡན་ལག་གི་ཚུལ་དུ་བྱས་ནས་བསྲེས་པ་བཅས་རིགས་མི་འདྲ་བ་ཡོད། གཞན་ཡང་། མདོག་ལི་ཞེས་པ་ནི། ལི་དཀར། ལི་སྨུག ལི་དམར། ལི་ནག ལི་ཁྲ་བཅས་ལྔ་བོ་དེ་ནི། ལྕགས་རིགས་སྣ་དགུའི་ནང་ནས་གང་མང་བསྲེས་པ་དེ། མདོག་མི་འདྲ་བ་འབྱུང་བའི་ཆ་ནས་བཏགས་པ་ཡིན། སྐད་ལི་ནི། ལྕགས་རིགས་སྣ་དགུ་ལ་ཟི་ལ་མང་ཙམ་བསྲེས་ན། སྐད་སྙནའཁྲོལ་བས་ཆ་ནས་བཏགས་པའོ། །ལི་མ་ཛྷཻ་ཀྵིམ་ནི། ས་འོག་ནས་ཐོན་པའི་རང་བྱུང་ཟངས་ལ་གཤའ་དཀར་དང་དངུལ་མང་ཙམ་དང་། གསེར་སྤུས་ལེགས་ཉུང་ཙམ་བསྲེས་ནས་བཞུ་བླུགས་པ་ལ་ལི་མ་ཛྷཻ་ཀྵིམ་ཟེར་ལ། ཞིབ་པར་ཀརྨ་རང་བྱུང་རྡོ་རྗེས་མཛད་པའི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་བརྟག་ཐབས་དང་། དེའུ་དམར་དགེ་བཤེས་ཀྱི་རིག་པ་བཟོ་ཡི་གནས་ལ་འདོད་རྒུར་བསྒྱུར་བ་འོད་ཀྱི་སྣང་བརྙན་ཞེས་པའི་ནང་། རིན་ཆེན་བརྟག་ཐབས་དང། ལག་ཤེས་བཟོ་ལས་རྫས་སྦྱོར་སྣ་ཚོགས་ཞིབ་ཏུ་གསུངས་ཡོད། རང་རེའི་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར། རྒྱ་གར་ནག་དང་། བལ་བོ། ཁ་ཆེ། བོད་ལི་སོགས་འབྱམས་ཀླས་པ་ཞིག་བཞུགས་པ། འདིར་རེ་འགའ་བརྗོད་ན། ལི་སྐུའི་ཐོག་མ་བཟོ་རྒྱལ་བི་ཤྭ་ཀརྨས་བཞེངས་པའི་སྟོན་པ་དགུང་ལོ་བརྒྱད་དང་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པ། ཇོ་བོ་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་དང་། མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེ་ད་ལྟ་རང་ཅག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་བཞུགས་པ་དེ་ཡང་། སྐུའི་རྒྱུ་གཙོ་བོ་ལི་དང་གསེར་དམར་ལ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་བསྲེས་པ་ལས་གྲུབ་པས། ལི་སྐུའི་གྲས་སུ་གཏོགས་ཚུལ་ལོ་རྒྱུས་ཕལ་མོ་ཆེར་འབྱུང་བ་དེ་དང་། འཕགས་ཡུལ་དུ་མུ་སྟེགས་པའི་བསྟན་པ་བསྣུབས་པས། སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་མང་བོ་ལི་ཡུལ་དང་སིང་ག་ལ། རྒྱ་ནག་སོགས་སུ་དྲངས་པ་དང་། དེ་ནས་དུས་ཀྱི་དབང་གིས་རྒྱ་ནག་སོགས་ལས་བསྟན་པ་བསྣུབས་པས། འགྲོ་མགོན་འཕགས་པ་དང་། ཀརྨ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་སོགས་གོང་མའི་དབུ་བླར་བཞུགས་པས། གོང་མས་ཕུལ་བའི་རྟེན་རྣམས་བོད་དུ་གདན་དྲངས་པ་དང་། ཡང་། ཇོ་བོ་རྗེ་བོད་དུ་ཕེབས་སྐབས། ཆོས་རྒྱལ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་སྐུ་དུས་ཀྱི་ཤར་ལི་དང་ནུབ་ལི་ལས་བཞེངས་པའི་པད་སྤུངས་དང་རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན་གདན་དྲངས་པ། བཀའ་གདམས་མཆོད་རྟེན་ཞེས་གྲགས་པ་སོགས་རྟེན་ཇི་སྙེད་ཅིག་དང་། ཕོ་བྲངཔོ་ཏཱ་ལའི་ལི་མ་ལྷ་ཁང་དུའང་ལི་སྣ་ཚོགས་ལས་བཞེངས་པའི་ལྷ་སྐུ་བརྒྱད་བརྒྱ་ཙམ་བཞུགས་ལ། དེའི་ནང་རྒྱ་དཀར་ནག་གི་ཤར་ལི། ནུབ་ལི། ཁ་ཆེའི་ལི་མ། བལ་བོའི་ལི་མ། ལི་ཡུལ་ནས་ཐོན་པའི་ལི་མ་སོགས་ཡོད།

གཞན་ཡང་། ད་ལྟ་བཀའ་གདམས་ལི་རྙིང་ཞེས་པ་ཡང་། དེ་སྔོན་བཀའ་གདམས་པའི་བསྟན་པ་ས་ཁྱབ་རྡོ་ཁྱབ་ཏུ་སོང་བའི་ཚེ། དབུས་གཙང་གཉིས་སུ་དགོན་སྡེ་མང་བོ་བྱུང་སྐབས། བལ་བོད་ཀྱི་བཟོ་བོས། ལི་དཀར་དམར་དང་། ལི་ཁྲ་སོགས་ཀྱིས་སྐུ་བརྙན་སོགས་རིགས་མང་དུ་བཟོས་པ་དེ་ཡིན་ལ། ད་ལྟ་ཡང་རེ་གཉིས་འབྱུང་བ་དེའོ། །ད་ནི་སྐབས་སུ་བབ་པ་བོད་ཀྱི་ལི་བཟོའི་སྐོར་བརྗོད་ན། རྒྱ་བོད་ནོར་རྫས་བརྟག་ཐབས་ལས། ལྷ་ཐོ་ཐོ་རི་གཉན་བཙན་གོང་ནས་ཁྲོ་ལི་ནག་པོའི་གཤང་དང་དྲིལ་བུ་བྱུང་ཚུལ་བཤད་པ་དང་། ཆོས་འབྱུང་མཁས་དགའ་ལས། སྲོང་བཙན་གྱིས་ཁྲ་འབྲུག་ལྷ་ཁང་དུ་གསང་འདུས་ལྷ་བཅུ་དགུ་བཞེངས་པའི་འཁོར་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལི་ལས་བླུགས་པར་བཤད་པ་དང་། ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙུན་གྱི་དུས་སུ་དགེ་རྒྱས་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སྐུ་ཐམས་ཅད་བླུགས་མ་བྱས་པར་འཁོད་པ་དང་། མངའ་བདག་ཁྲི་རལ་གྱི་དུས་སུ་འུ་ཤིང་རྡོ་དཔེ་མེད་བཀྲ་ཤིས་དགེ་འཕེལ་གཙུག་ལག་ཁང་གི་སྐུ་རྟེན་ཐམས་ཅད་བླུགས་མ་དང་། ལྷ་སའི་བྱམས་པ་ཆོས་འཁོར་གྱི་སྒོར་ཅོང་དྲིལ་ཆེན་པོ་ཕུལ་བ་དང་།

ལྷག་པར་བོད་ཁ་བ་ཅན་འདིར་ཆོས་ལི་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་བྱུང་ཞེས་ལོ་རྒྱུས་རྣམས་སུ་བཤད་དེ། སྲོང་བཙན་གྱི་སྐུ་དུས་སུ་གསེར་དམར་རམ་རིན་ཆེན་ཛྷཻ་ཀྵིམ་དང་ལི་དཀར་དམར་བྱས་པ་སོགས་ལས་སྐུ་བརྙན་ཅོང་དྲིལ་སོགས་ཀྱི་ལུགས་བཟོ་བྱས་པ་གུང་དཀར་སྟོད་སྨད་ཀྱི་ལུགས་གཉིས་སུ་གྲགས་པ་ཆོས་ལི་བར་མ། ཁྲི་རལ་གྱི་སྐབས་ལི་དཀར་དམར་དང་ཟངས་ཐང་མ་སོགས་ཀྱིས་བཞེངས་པ་ཆོས་ལི་ཕྱི་མ་ཞེས་གྲགས་སོ། །བོད་འདིར་ལི་མའི་སྐུ་འདྲ་ཆེས་ཆེ་བར་གྲགས་པ་འཕན་པོ་ནཱ་ལེནྡྲའི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་དྲི་གཙང་ཁང་དུ་ཐུབ་པ་གངས་ཅན་འཚོའི་ཐོག་བརྩེགས་གཉིས་ཀྱི་སྐུ་ཚད་ཅན་བཞུགས་པ་དགོན་དེའི་དཀར་ཆག་ན་གསལ་བ་དང་། གཙང་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པའི་འདུ་ཁང་སྟེང་གི་ལི་མ་ལྷ་ཁང་ཁོ་ན་དང་། རྗེ་ཙོང་ཁ་བའི་ཚད་ཀྱི་ལི་མ་གཙོས་ལི་གསར་རྙིང་གི་ལྷ་སྐུ་ཆིག་སྟོང་བརྒལ་བ་བཞུགས་པར་གསུངས་པ་སོགས་ལ་གཞིགས་ན། བོད་གངས་ཅན་འདིར་ལི་བཟོའི་ལག་རྩལ་རྒྱ་ཆེར་འཕེལ་བ་རྟོགས་ནུས་སོ། །གཞན་ཡང་། རང་ཅག་ཁ་བ་ཅན་འདིར་ཤིང་ལས་དང་པ་ཏྲ། ར་གན་དང་ལྕགས་སོགས་མགར་བཟོའི་ལག་རྩལ་ཧ་ཅང་དར་ཁྱབ་སོང་ཡོད་དོ། །

རྡོ་བརྐོས་རིག་གནས།

༡ རྡོ་བརྐོས་རིག་གནས་ཀྱི་བྱུང་རིམ། སྤྱིར་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་ཁམས་འདིར་མི་རིགས་གང་ཡིན་ཡང་། ས་སྒང་འདིར་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད། ཡི་གེ་མ་དར་བའི་གོང་རོལ་ནས་བརྡ་འཕྲིན་གཏོང་བ་འམ། མི་བརྗེད་པའི་རྟགས་སུ་ཤིང་རྡོ་ལ་རི་མོ་བརྐོ་བའམ། མཛེས་ཆེད་དུ་རྡོ་དང་རུས་པ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱན་ཆ་བཟོས་པ་ནི། མི་རིགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པ་ལྟར། རང་ཅག་བོད་ལ་མཚོན་ན་ཡང་ལ་དྭགས་ཀྱི་བྲག་བརྐོས་རི་མོ་མང་བོ་ཞིག་གིས། ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་བོའི་སྔོན་ནས་རྡོ་བརྐོས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཡོད་པ་བདེན་དབང་བྱས་ཡོད། དེ་དག་ནི་རི་དྭགས་རྔོན་པ་དང་། ཞིང་རྨོ་བ། གླུ་ལེན་གར་རྩེ། རྭ་རྒོད་ཀྱི་གཟུགས་དང་། མིའི་ལག་ན་ཤིང་རྡོ་ཐོགས་པ་འམ། རྟར་ཞོན་པ། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བ་སོགས་མདོར་བསྡུས་ན། མི་དང་སྐྱེ་དངོས། ཡི་གེའི་བརྡ་རྟགས་ཉི་ཟླ་སྐར་གསུམ་གྱི་བགྲོད་ལུགས་མཚོན་པ་སོགས་བྲིས་པ་འདི་དག་ནི་ད་ལྟའི་རྡོ་བརྐོས་རི་མོ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ས་བོན་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་། རྨ་འབྲི་རྫ་གསུམ་གྱི་ཆུ་བོའི་བརྒྱུད་དང་། ཆབ་མདོ་ཁ་རུབ་སོགས་ནས་ལོ་རབས་ཁྲི་ཕྲག་མང་བོའི་སྔོན་གྱི་རྡོ་ཆས་གསར་རྙིང་གི་ཡོ་བྱད་མང་བོ་ལྷང་ལ་འབུད་རྒྱུ་ཡོད་པ་འདིས། རང་རེའི་མེས་པོའི་རྡོ་བཟོ་ཕྱག་རྩལ་ལ་ལོ་རྒྱུས་རིང་ཞིང་ཁྱད་མཚར་ལྡན་པ་བདེན་དཔང་བྱེད་ཐུབ་པར་མ་ཟད། བོད་ནི་རྡོ་བརྐོས་ཤེས་རིག་གི་ཕ་ས་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་རྟོགས་ཐུབ་ལ། དཔེར་ན། མཚོ་སྔོན་ཐེམ་ཆེན་རྫོང་ཐེམ་ཕུང་ཤང་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཀླུ་མང་བྲག་བརྐོས་རི་མོ་སྟེ། རྡོ་ཕ་བོང་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་སྟེང་དུ་རི་དྭགས་འབྲོང་དང་། ཤྭ སྟག རྔ་མོང་སོགས་ཀྱི་རི་མོ་བརྐོས་ཡོད་པ་དེ་ཡང་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་དག་གིས་ལོ་བཞི་སྟོང་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པར་བཤད་པ་དང་།

སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི ༡༢༦ སྐབས་སུ། བོད་རང་གི་རྡོ་བརྩིགས་སྒྱུ་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕོ་བྲང་ཡུམ་བུ་བླ་སྒང་བཞེངས་གྲུབ་བྱུང་བར་མ་ཟད། ཕོ་བྲང་གི་ཉེ་འདབས་སུ། རྡོ་ཕ་བོང་དང་བྲག་ངོས་ལ། རྒྱལ་བོ་གཉའ་བར་བཏེགས་ནས་ཁྲིར་གསོལ་བའི་རི་མོ་ཡོད་པ་དང་། ཞང་ཞུང་རྒྱལ་བོའི་རྡོ་བརྐོས་མངའ་རིས་གུ་གེའི་བརྒྱུད་དུ་ཡོད་པར་གྲགས་པ་དང་། གྲི་གུམ་བཙན་པོའི་སྐབས། སྐུ་མཁར་ཕྱིང་བ་སྟག་རྩེ་སོགས་ཀྱི་ལྡེབས་རིས་ལ་གྲུང་ཤ་དོད་ཅིང་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་རི་མོ་ཡོད་པའི་བཤད་རྒྱུན་ཡོད་པ་དང་། དེ་མིན་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་སུ། སྲོང་བཙན་གྱིས་བཞེངས་བཟོར་གྲགས་པ་རྒྱལ་མོ་ཚ་བ་རོང་གི་ཁྲོ་སྐྱབས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ནང་རྫོང་རྡོ་སྐུ་དང་། ཐོན་མིས་རྒྱལ་བོ་ལ་ཕུལ་བའི་ཡིག་ཕུད། ཞལ་རས་གསལ་ལ་ངང་མདངས་གང་བ་བཟང་། །སོགས་ཇེན་ཁོག་སྣ་རྡོའི་ལྷ་ཁང་གི་བྲག་ལ་བསྐོས་པ་རྒྱལ་རབས་གསལ་མེར་འབྱུང་བ་དང་། ཁྲི་བཙུན་གྱིས་ལྷ་སའི་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་སྐབས། ཀོང་ཇོས་སྤོར་ཐང་བརྩིས་པའི་ནང་གསལ་བ་ལྟར། ས་བཅོས་ལ། ཤར་དུ་དབང་ཕྱུག་གི་རྟེན། ལྷོར་བྱ་ཁྱུང་། ནུབ་ཏུ་མཆོད་རྟེན། བྱང་དུ་སེང་གེ ཤར་ལྷོར་དུང་བཅས་རྡོ་ལ་བརྐོས་ཏེ་རྩིག་ལྡེབས་སྦྱར་བ་ད་ལྟ་འང་ཡོད་པ་དེ་དང། གཞན་ཕ་བོང་ཁར་སྲོང་བཙན་ཡབ་ཡུམ་གསུམ་གྱིས་སྒྲུབ་པ་མཛད་སྐབས། རིགས་གསུམ་མགོན་པོ་ཞལ་གཟིགས་ནས་རྡོ་ལ་ཐིམ་པ་རང་བྱོན་བལ་བོའི་ལྷ་བཟོས་ཇི་བཞིན་བརྐོས་པ་དཔྱིད་ཀྱི་རྒྱལ་མོའི་གླུ་དབྱངས་ལས་འཁོད་པ་དང་། སྒོ་འཕྱོར་འོག་ཏུ་མ་ཎི་འབུར་ཐོན་ཞིག་བསྐོས་ཡོད་པ་དེ་འང་ཐོན་མིའི་ཕྱག་རྩལ་ཡིན་པར་བཤད་པ་དང་། ཡང་། སྲོང་བཙན་གྱི་བཙུན་མོ་རུ་ཡོང་བཟས་བྲག་ལྷ་ཀླུ་སྒུག་གི་རང་བྱོན་རྣམས་གསལ་བར་བརྐོས་པ། བྲག་ཕྱེ་བྲེ་རེ་ཕད་བར་ཚ་རེ་སྦྱིན་ནས་བྲག་ལ་སྐོར་ཁང་བརྐོས་པ་དང་། སྐོར་ལམ་དུ་ཐུབ་དབང་གི་སྐུ་བརྙན་སོགས་བརྐོས་པ་དང་། ཁྲ་འབྲུག་ལྷ་ཁང་བཞེངས་སྐབས་རྟེན་གཙོ་རང་བྱོན་གསུམ། ཟོ་དང་གོང་བོ་རི་ནས་སྤྱན་དྲངས་པར། སླར་བཟོ་བོས་རྣམ་པར་དོད་པར་བརྐོས་ཞེས་ཆོས་འབྱུང་མཁས་དགའ་ལས་གསུངས་པ་དང་།

ཕྱིས་སུ་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱིས། བོད་རང་གི་རྡོ་བརྐོས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་སྟེང་། བལ་བོའི་རྡོ་བཟོའི་སར་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཅུག་ནས་ཕུན་སུམ་ཇེ་ཚོགས་སུ་བཏང་སྟེ། རྐོ་བཟོ་མཁས་པ་ཨུབ་ས་ཉག་བྲེད་ཤབ་དང་། ཤོད་ལེགས་ཀོང་སོགས་གྲགས་ཆེན་མང་དུ་བྱོན་པ་དང་། ལྷ་སའི་ལྷོ་ཁའི་སངས་རྒྱས་དགོན་ཞེས་པའི་བཙུན་དགོན་ཞིག་ཡོད་པ་དེའི་འགྲམ་བྱེ་མའི་ཁྲོད་དུ་བཙུགས་པ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཡིག་རིས་སྣ་ཚོགས་བརྐོས་པ། ཕྱིས་ཆག་སྐྱོན་ཤོར་ནས་དུམ་བུ་གཉིས་སུ་སོང་བ། ད་ལྟ་ནོར་གླིང་དུ་ཉར་ཚགས་བྱས་པ་དང་། ཡང་། ཁྲི་སྲོང་གི་དུས་སུ་བཙུགས་པའི་བློན་སྟག་སྒྲ་ཀླུ་གོང་ལ་གནང་བའི་བཀའ་གཙིགས་ཀྱི་ཡི་གེ རྡོ་རིང་གི་ནུབ་ཏུ་ཡིག་ཕྲེང་དྲུག་ཅུ། ཤར་དུ་ཡིག་ཕྲེང་བཅུ་དྲུག ལྷོར་ཡིག་ཕྲེང་དོན་བཞི་བརྐོས་ཡོད་པ་དང་། ཡང་། ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙུན་གྱིས་གྲྭ་ནང་ཟུང་མཁར་དུ། ཟུང་མཁར་རྡོའི་མཆོད་རྟེན་ཞེས་བྲག་རྡོར་མཆོད་རྟེན་ལྔ་བརྐོས་པ་དང་། པད་འབྱུང་རྣམ་ཐར་ཡིད་ཆེས་སུམ་ལྡན་སོགས་སུ། ཁོང་མཁར་ནག་ཏུ་བྱོན་སྐབས། མཚོ་དེར་ཀླུ་གདུག་པ་ཅན་ཞིག་ཡོད་པ་དམ་ལ་བཏགས། བྲག་ལྡེབས་སུ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་སྐུ་དང་ཤྭ་བ་བརྐོས་ཞེས་འབྱུང་ཡང་། རིག་གསར་སྐབས་སུ་གཏོར་བཤིག་ཐེབས་པས། ད་ལྟ་རང་ཅག་གི་མིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མི་སྣང་།

གཞན་སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་རྣམས་སུ། ཀོང་པོ་དེ་མོའི་བྲག་བརྐོས་ཡི་གེ་ཞེས་པ་ནི། བཙན་པོ་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་གྱི་དུས་གདུང་རུས་གཅིག་པའི་ཀོང་རྗེ་དཀར་པོ་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་བཀའ་གཙིགས་གནང་བ་དེ་བོད་ལྗོངས་ཀོང་པོ་དེ་མོས་ཁུལ་དུ་བྲག་ངོས་སུ་ཕལ་ཆེར་སྤྱི་ལོར ༧༩༨ལོ་ནས་སྤྱི་ལོ ༨༡༥ མགོའི་བར་ལ་བརྐོས་པ་འདྲ་ཞིང་ཡིག་འཕྲེང ༢༡ མཆིས་པ་དང་། ཡང་ལྡན་མ་བྲག་དེང་སྐབས་ཆབ་མདོ་བྲག་གཡབ་རྫོང་བྱམས་མདུན་ཤང་གི་ཁོངས་གཏོགས་རི་མདའ་ཞེས་པ་དེར། རྟེན་གཙོ་སངས་རྒྱས་རྣམ་སྣང་ལ། ཉེ་སྲས་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྐོར་བ། གཤམ་དུ་གཞི་བདག་ལྷ་མི་དཀར་བོའི་སྣང་བརྙན་སོགས་བརྐོས་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལྟར་དུས་རབས་བདུན་པར་རྡོ་བརྐོས་ཀྱི་ཡིག་གཟུགས་དང་། སྐུ་བརྙན། བྲག་ཕུག་འབྲུ་བ་སོགས་ལ་གཞིགས་ན་རྡོ་བཟོ་ལག་རྩལ་དུས་རིམ་ངེས་ཅན་ཞིག་ཏུ་སླེབས་ཡོད་པ་གསལ། ལྡན་མ་རྡོ་བརྐོས་འདི་ལོ་རྒྱུས་མང་བོར་རྒྱ་བཟའ་ཀོང་ཇོས་བཞེངས་པར་བཤད་པ་དང་། བྲག་ངོས་རང་ན་བཙན་པོ་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐབས་སུ་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་དབྱངས་སོགས་ཀྱིས་བཞེངས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འཁོད་ཡོད། གཞན་ས་དེར་ཀློང་རོང་དུ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་བཅུ་གཅིག་ཞལ། རྣམ་སྣང་སོགས་ཀྱི་རྡོ་སྐུ་དང་། གཞན་ཡང་། ཡུལ་ཤུལ་ཁུལ་ཐོག་དང་ཐག་མི་རིང་བའི་སར་འབིས་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱི་རྡོ་བརྐོས། འབིས་ཁོག་གི་བྱང་རྒྱབ་ན་ཡོད་པའི་ལེབ་ཁོག་གི་བྲག་བརྐོས་རི་མོ་སོགས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་དབྱངས་ཀྱིས་བཞེངས་པར་བཞེད་པ་དང་། ཨ་རིག་ཐུ་བྷོད་བྲག་བརྐོས་རི་མོ་ཞེས་པ་འདི་ཡང་། ད་ལྟ་ཆིན་ལེན་རྫོང་མཁར་དམར་ནས་ཀན་སུའུ་ཀྲང་ཡས་ལ་འགྲོ་སའི་ལམ་དུ་ཡོད་ལ། རྒྱའི་གྲྭ་བ་ཞིག་གིས་ལྷ་ཁང་སུམ་ཐོག་ཞིག་བཞེངས་ནས་བདག་གཉེར་བྱེད་བཞིན་ཡོད། བྲག་བརྐོས་རི་མོ་འདིའི་གཤམ་དུ། ༄ ། །བཙན་པོའི་སྐུ་ཡོན་དང་། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར། །དགེ་སློང་པ་གོར་ཡེ་ཤེས་དབྱངས་ཀྱིས་བགྱིས། །ཞེས་འཁོད་ཡོད་དོ། །

གཞན་སྤུ་ཧྲེང་རྫོང་གི་ཁོངས་ཞི་སྡེ་ལྕོག་བྱ་བ་དེ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཀེར་བཞེངས་ཤིག་བརྐོས་ཡོད་ལ། དེའི་ཕྱོགས་གཉིས་སུ་ཡི་གེ་ཕབ་ཡོད་པ་འདི་ལྟར། སེང་གེ་ཞང་ཆེན་ཕོ་འབྲོ་ཁྲི་བརྩན་སྒྲ། མགོན་པོ་རྒྱལ་གྱིས། ཞེས་གསལ་ཞིང་། ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་དག་གིས་འདི། ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་དང་། ཁྲི་རལ། འོད་སྲུངས་ཀྱི་རྒྱུད་པས་བཙུགས་པས་བཤད་སྲོལ་དུ་མ་ཡོད་ཀྱང་། ཕལ་ཆེར་བཙད་པོ་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་གྱི་དུས་ཡིན་པར་བཞེད་པ་མང་ངོ་། །གཞན་ཏུའུ་ལན་རྫོང་ཆུ་ཁོལ་ཤང་གི་གློའུ་སུན་ལུང་བ་རུ་ཡོད་པའི་ཀེར་ལངས་སྐུ་གསུམ་དང་། པད་བཞུགས་སྐུ་གསུམ། རྟ་དང་། གཟུངས་སྔགས་ཀྱི་ཡིག་འབྲུ་རེ་གཉིས་བཅས་ཡོད་པ། བཙན་པོ་གང་ཡིན་དུས་ཀྱི་གསལ་ཁ་མ་ཆོད་མོད་སྐུ་ཉམས་དང་བཞེངས་ས་གཡང་ས་ལ་གཞིགས་ན་ཁྲི་ལྡེ་སྲོང་བཙན་སྐབས་ཡིན་ནམ་ཞེས་མཁས་པ་དག་བཞེད་དོ། །

ཡང་། མངའ་བདག་ཁྲི་རལ་གྱི་དུས་སུ། ལྷ་སའི་གཙུག་ལག་ཁང་གི་མདུན་དང་རྒྱ་བོད་ཀྱི་ས་མཚམས་རྨེ་རུ། ཁྲང་ཨན་དུ་བཙུགས་པའི་རྒྱ་བོད་ཤན་སྦྱར་གྱི་རྡོ་རིང་སོགས་ལ་གཞིགས་ན། སྐབས་དེར་རྡོ་བརྐོས་ཡིག་རིས་འདི་སྲིད་ཕྱོགས་སུ་དར་ཁྱབ་ཆེ་བ་རྟོགས་ཐུབ། དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ནང་འབྲོམ་སྟོན་གྱིས། རྭ་སྒྲེང་དགོན་པར་ཕྱག་བསྟར་མའི་མ་ཎི་རྡོ་བརྐོས་གནང་བ། ད་ལྟ་འང་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། ཡང་སྟོད་ལུང་བདེ་ཆེན་རྫོང་དང་ཆུ་ཤུར་རྫོང་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་སུ་མཉེས་ཐང་ལྷ་ཆེན་པོ་ཞེས། སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་རྡོ་བརྐོས་སྐུ་བརྙན་ཐོག་ཚད་གསུམ་བཞུགས་ལ། དེ་སུས་བཞེངས་དང་དུས་ཚིགས་ཀྱི་ཐད་གསལ་ཁ་ཆེར་མ་བྱུང་ཡང་། ངག་རྒྱུན་ལ། དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ནང་། ཇོ་བོ་མཉེས་ཐང་དུ་བཞུགས་སྐབས། སྐྱིད་ཆུ་བྲུབ་ནས་ལམ་བཀག་པར་བརྟེན། ཆུའི་ཁ་གནོན་དུ་བཞེངས་པར་བཤད་པ་དང་། ལ་ལས། གཙང་བ་སྡེ་སྲིད་སྐབས་ཤུན་པ་སྡེ་བའི་སྐྱིད་ཆུའི་ཁ་མནོན་དུ་བཞེངས་པ་དང་། འགའ་ཞིག་ས་དེར་མི་གསོད་ཁྲག་སྦྱོར་རྒྱུན་པར་བྱུང་བས། དེ་བཟློག་ཐབས་སུ་འདུ་ཁོངས་སྤྱི་ནས་བཞེངས་ཟེར་སྲོལ་ཡོད་པ་དང་།

དུས་རབས་བཅོ་ལྔ་བའི་ནང་། དགའ་ལྡན་དགོན་དུ་རྗེ་ཙོང་ཁ་བའི་ཕྱག་བསྟར་མའི་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཕྱག་བཞི་བ་འབུར་གཟུགས་ཞིག་དང་། མཁས་གྲུབ་རྗེའི་སྐུ་བརྙན་དང་། མཁས་གྲུབ་རྗེའི་ཕྱག་བསྟར་མའི་རྗེ་ཙོང་ཁ་བའི་སྐུ་བརྙན་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་དང་བོ་དགེ་འདུན་གྲུབ་པས་རྡོ་བརྐོས་གནང་བ་རྣམ་ཐར་དུ་གསལ་ལ། ད་ལྟ་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོའི་རྡོ་གཅལ་ཆེན་མོའི་ཁྱམས་བསྐོར་གྱི་གྱང་ལྡེབས་སུ་སངས་རྒྱས་སྟོང་སྐུའི་རྡོ་བརྐོས་ཡོད་པ་སོགས་ཡིན་ནོ། །

ཡང་། འབྲས་སྤུངས་ཀྱི་འཇམ་དབྱངས་རྡོ་སྐུ་དང་། དུས་རབས་བཅུ་དྲུག་པའི་ནང་རྗེ་བཙུན་ཆོས་རྒྱན་སེ་རའི་མཁན་ཁྲིར་བཞུགས་སྐབས་གཙང་བ་རྡོ་བརྐོས﹙མིང་མི་གསལ﹚ཀྱིས་རྗེ་ཙོང་ཁ་བ་དང་། དམ་ཅན་ཆོས་རྒྱལ་སོགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡི་གེ་མང་བོ་བརྐོས་པ་དང་།

དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པའི་སྐབས། ལྷ་སའི་ཕྱོགས་བཞིར་རིགས་གསུམ་ལྷ་ཁང་ཁག་ཏུ་རྡོ་བརྐོས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་དང་། མི་གཡོ་བ། ཐུབ་དབང་སོགས་གསར་བརྐོས་མཛད་པའི་གྲས་ཤིག ད་ལྟ་པོ་ཏ་ལའི་ཤར་ངོས་ཁ་ལྔ་གདོང་དུ་ཡོད་པ་དང་། ལྷ་སའི་ནུབ་ངོས་གདོང་དཀར་གྱི་བྲག་ལྡེབས་སུ་རྡོ་བརྐོས་ཤིག་ཡོད་པའང་དེ་དུས་ཀྱི་ཡིན་པར་བཤད།

ཡང་། ལྷ་སའི་ལྕགས་པོ་རིའི་ནུབ་ངོས་བྲག་ལྡེབས་སུ། རྒྱལ་དབང་བདུན་པས་བཀའ་ཤག་གསར་འཛུགས་གནང་སྐབས། བཀའ་བློན་རྡོ་རིང་པནྟི་ཏས་ཡོན་སྦྱར་ནས་བརྐོས་པར་གྲགས་པའི་མི་འཁྲུགས་པའི་སྐུ་དང་། སྐུ་དེའི་གཡོན་ངོས་སུ། གངས་རི་ར་བས་བསྐོར་བའི་ཞིང་ཁམས་འདིར། །ཕན་དང་བདེ་བ་ལུས་འབྱུང་བའི་གནས། །སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་བསྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ཡི། །ཞབས་པད་སྲིད་མཐའི་བར་དུ་བརྟན་གྱུར་ཅིག། ཅེས་བརྐོས་ཡོད་པ་དང་། ལྷ་སའི་གྲོང་མི་འདས་གྲོངས་སུ་སོང་བའི་སྐྱེས་རྟགས་བཞེངས་མི་ཐུབ་མཁན་ཡིན་ན། དེ་གར་སྐུ་དཀར་སྒྲོན་ན་འཐུས་ཚུལ་གྱིས་སྲོལ་དང་། ཕྱིས་སུ་རྡོ་བརྐོས་དེ་དག་ལ་ཚོན་རྩི་བྱུགས་སྐབས་ཚོན་གསོས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

སྤྱིར་མ་ཎི་སོགས་གཟུངས་སྔགས་དང་ཐར་མདོ་སོགས་གསུང་རབ་མང་བོ་རྡོ་ལ་བརྐོས་པ་དང་། སྒོས་སུ་ཁམས་དང་ནག་ཆུ། མགོ་ལོག་སོགས་བོད་ཀྱི་ས་ཆ་ཕལ་མོ་ཆེར། མི་རྣམས་ཚེ་ལས་འདས་ཚེ་མ་ཎི་དང་ཡིག་བརྒྱ། འབུམ་སོགས་ལྒིགས་བམ་ཇི་སྙེད་པ་རྡོ་ལ་བརྐོས་ཏེ། རྡོ་འབུམ་སྤུངས་སྲོལ་འདུག་པས། ད་ལྟའི་རྡོ་འབུམ་རྩིག་སྲོལ་ཀྱང་འདི་ལས་བྱུང་བར་མངོན། གཞན་ཡང་། བཀའ་བསྟན་དང་བརྒྱད་སྟོང་བ་སོགས་ཀྱི་ཆོས་དཔེ་རྡོ་བརྐོས་བྱེད་པ་རྣམས་ཀོང་ཀོང་བྱེད་ཅིང་། དེ་མིན་མ་ཎི་ལྟ་བུའི་ཡིག་འབྲུ་ཉུང་ཤས་རྣམས་འབུར་བརྐོས་བྱེད་ལ། རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔའི་ཁ་དོག་དང་མཚུངས་པའི་ཚོན་རྩི་གཏོང་བ་དང་། ཡང་ཁྱིམ་ཚང་འགའ་རེ་བུ་ཕྲུག་གི་མིང་དང་སྐྱེས་པའི་དུས་ཚོད་རྡོ་ལ་བརྐོས་ཏེ་ཁང་ཐོག་ཏུ་འཇོག་པའང་ཡོད་པར་བཤད། གང་ལྟར། བོད་རིགས་གར་ཁྱབ་ཏུ་རྡོ་བརྐོས་གསུང་རྟེན་གྱི་རྡོ་འབུམ་རྩིག་སྲོལ་དང་། ལྷ་སྐུ་མཆོད་རྟེན་སྣ་ཚོགས་ས་ཁྱབ་རྡོ་ཁྱབ་ཏུ་གྱུར་ལ། ལྷག་པར་དུ་མདོ་སྨད་རེབ་གོང་གཏེར་སྟོན་ཆོས་སྒར་སོགས་ན་བཀའ་བསྟན་གྲངས་མང་གི་རྡོ་རྩིག་དང་། གསུང་རབ་ཇི་སྙེད་པའི་རྡོ་བརྐོས་རི་བོའི་གཏོས་དང་མཉམ་པ་ད་ལྟ་བདག་ཅག་གི་མཐོང་སྣང་དུ་ཡོད་པ་དང་། དེ་མིན། སྲོག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་དང་། ལྷ་སྐུ། དུས་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་དང་བསྟུན་ཏེ་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་སོགས་རྡོ་བརྐོས་བཞེངས་བསྐྲུན་གསོན་ཉམས་ལྡན་པ་སྣང་བ་ནི། གཅིག་ན་བོད་རིག་པའི་མཛེས་རྒྱན་དང་། གཉིས་ན་རྡོ་བརྐོས་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལགས་པས། དགའ་འོས་པའི་དོན་བཟང་ཞིག་ཡིན། ཡང་སྒོས་སུ་གཏེར་སྟོན་ཆོས་སྒར་སོགས་ན་རྡོ་བརྐོས་སློབ་གྲྭ་བཙུགས་ཡོད་པ་ནི། རྡོ་བརྐོས་ཀྱི་ཕ་ས་འདི་ནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རིག་གནས་འདི་འཛམ་གླིང་གི་སྤྱི་ནོར་དུ་འགྱུར་བའི་དན་རྟགས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །

༢ རྡོ་རིས་བརྐོ་སྟངས། རྡོ་རིས་བརྐོ་སྟངས་ལ་ཝ་མ་ཞེས་པ་ཡིག་འབྲུ་ཀོང་ཀོང་དུ་བརྐོ་བ་དང་། འབུར་མ་ཞེས་པ་སྟེང་འོག་གི་གཡས་གཡོན་བྲུས་ཏེ་བརྐོ་བ་དང་། ཝ་འབུར་ཁ་སྤྲོད་ཅེས་རྒྱབ་མདུན་དང་དཀྱིལ་ནས་བྲུས་ཏེ་ཡི་གེ་གཉིས་གཤིབ་བརྐོ་སྲོལ་ཡོད། སྐུ་འདྲ་མཚོན་ནའང་། བལ་བོའི་བཟོ་རྒྱུན་དང་འབྲེལ་བའི་བོད་བཟོ་ནི་མགྲིན་པ་ཅུང་རིང་ལ། དཔུང་ཞེང་ཆེ་བ་ཕྱག་ཞབས་རིང་བ་སོགས་དང་། རྒྱ་བཟོ་དང་འབྲེལ་བ་རྣམས་ནི་ཞལ་དཀྱིལ་སྒོར་བ། སྐུ་སྐེད་ཅུང་སྦོམ་ཤས་ཆེ། རྡོ་རྐོའི་ལག་ཆ་ནི། གཟོང་ཁ་ལེབ་དང་། ཁ་རིལ་ཐོ་བ་སོགས་བརྐོ་གཞི་དང་བསྟུན་ཏེ། ལག་ཆ་ཆེ་ཆུང་ཚགས་སུ་ཆུད་པ་དགོས། ལྷ་སྐུ་དང་ཡིག་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་གང་བརྐོ་སྐབས། ཐོག་མར་ཐིག་བཏབ་ནས་གཟུགས་དབྱིབས་ལེགས་པོར་བྲིས་རྗེས། གཟོང་གིས་བརྐོ་དགོས་ཤིང་། འབྱར་མ་བརྐོ་ཚེ་བར་སྟོང་ནས་རིམ་བཞིན་བརྐོ་བ་དང་། མི་གཟུགས་ལྟ་བུ་ལ་ཤངས་མཐོ་བ་དང་གདོང་། རྣ་འབྱོག་རིམ་བཞིན་དམའ་བར་འབྲུ་དགོས་ཤིང་། འབུར་མ་བརྐོ་བ་ནི་དཀའ་ཚེགས་ཆེ། རྡོ་རིང་དང་གསུང་རབ་གྱི་ཡིག་གཟུགས་ཕལ་ཆེར་ཝ་མའི་ལུགས་སུ་བརྐོས་ཡོད་ལ། དེ་ནི་སྐུ་འདྲ་དང་ཡིག་གཟུགས་ཡིན་ཡང་རི་མོ་འབྲི་བ་ལས། བར་སྟོང་འབྲུ་མི་དགོས་པས་འབུར་མ་ལས། ལས་སླ་བོར་ཡོད་ལ། ཝ་མ་ལ་གཟོང་ཁ་རིལ་དང་། འབུར་མ་ལ་ཁ་ལེབ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །

རྡོ་བཟོ།

བོད་ཀྱི་རྡོ་བཟོའི་ལག་རྩལ་གྱི་ཐད་ལ་དུས་ཡུན་རིང་བོའི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་ཞིང་། ཆེས་འབུར་དུ་ཐོན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཐོན་པ་ནི། སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི ༡༢༦ ལོར་བོད་རྒྱལ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་ཕོ་བྲང། རྡོ་རྩིག་གིས་བཞེངས་པ་ཡུམ་བུ་བླ་སྒང་ཡིན། ཕྱིས་སུ་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་གྱི་རིང་ལ། དམར་བོ་རིར་ཁྱད་མཚར་ལྡན་པའི་རྩེ་པོ་ཏ་ལ་རྡོ་རྩིག་གིས་བཞེངས་ཤིང་། ཐོག་སོ་དགུའི་ཚད་དང་མཉམ་པ། ད་ལྟ་ཡང་། ཀུན་གྱི་སྤྱན་སྔར་གྲོང་ངེར་འགྱིང་པ་དེ་ཡིན། ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱིས་བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ཐོག་སོ་འོག་མ་བོད་ལུགས་ཀྱི་རྡོ་རྩིག་ཡིན། གཞན་ཡང་། མི་ལའི་སྲས་མཁར། ས་སྐྱའི་ལྷ་ཁང་ཆེན་མོ། ཞ་ལུ་ལྷ་ཁང་། དཔལ་འཁོར་ཆོས་སྡེ་ལྷ་ཁང་། རྡོ་རྩིག་མཆོད་རྟེན་ངོ་མཚར་ཅན་སོགས་ལ་གཞིགས་ན། བོད་ཀྱི་རྡོ་བཟོའི་ལག་རྩལ་ག་འདྲ་ཞིག་ལ་སོན་པ་ར་སྤྲོད་བྱེད་ཐུབ་ལ། ཁྱད་པར་དུ་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་སྐབས་པོ་ཏ་ལའི་ཕོ་བྲང་དཀར་བོ་དང་། དམར་བོ་བཞེངས་སྐབས། བོད་ཁམས་ཡོངས་ནས་རྡོ་བཟོ་མཁས་པ་བསྡུས་པའི་ནང། རིམ་པ་བཞིར་བཀར་ཡོད་ལ། དེ་དག་གི་སྐྱེས་ཡུལ་དང་མིང་། ལས་འགན་བཅས་ཞིབ་གསལ་བཀོད་ཡོད། རིམ་པ་དང་བོ་དབུ་ཆེན་རྒྱུ་སྨོན་དར་རྒྱས་ཏེ། འོས་འགན་ནི། ཤིང་བཟོ་ཆེན་མོ་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་ཁང་བའི་ལས་འཆར་དང་། ས་ཁྲ་བཟོ་བ། རྡོ་བཟོ་བ་རྣམས་ལ་སྤྱི་ཁྱབ་བཀོད་འདོམས། ཐིག་ཚད་འཛིན་པ་དང་། བཅག་གདོང་སོགས་གལ་ཆེའི་སོགས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ལག་བསྟར་ནས་རྩིག་རྒྱུ་བཅས་ཡིན། རིམ་པ་གཉིས་པ་དབུ་ཆུང་དོལ་རྣམ་ལི་སོགས་མི་བདུན་དང་། འོས་འགན་ནི། དབུ་ཆེན་ལ་རོགས་རམ་དང་། མགོ་ནས་མཇུག་བར་རྩིག་པ་བརྩིག་རྒྱུ། རིམ་པ་གསུམ་པ་ནི། བྱིངས་གྲས་ཏེ་ཟ་དམ་དགོས་འདོད་སོགས་མི་གྲངས་བརྒྱ་དང་ཞེ་ལྔ། འོས་འགན་ནི། རྩིག་ལས་གལ་ཆུང་གི་རིགས་བཟོ་བ་དང་། རྩིག་རྡོ་འོས་པའི་རྡོ་ཆེན་སྣ་ཚོགས་བཟོ་བ། རྡོ་རིང་དང་། རྡོ་བརྐོས་ལ་དགོས་པའི་རྡོ་ཆེན་བཟོ་རྒྱུ། རྡོ་བརྐོས་རི་མོ་སྣ་ཚོགས་བརྐོ་རྒྱུ་བཅས་སོ། །རིམ་པ་བཞི་བ་དཀྱུས་མའི་གྲས་ནི། གུ་རུ་སྐྱབས་སོགས་མི་གྲངས་ཉིས་བརྒྱ་ཉེར་གཅིག་དང་། འོས་འགན་ནི། རྡོ་ཆེན་གཤགས་ལས་དང་། རྩིག་བར་གྱི་ཅབ་ལྷེ་བཟོ་རྒྱུ། རྩིག་བར་སྒྱོང་བྱེད་རྡོ་ཧྲག་ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས་བཟོ་རྒྱུ། རྡོ་གཡམ་བཟོ་དབྱིབས་འདོན་རྒྱུ་སོགས་ཞིབ་གསལ་དང་། བརྒྱུད་རིམ་ལྡན་པར་འཁོད་པ་འདིས། བོད་ཀྱི་རྡོ་བཟོའི་སྒྱུ་རྩལ་དང་། སྣང་བརྙན། ད་ལྟ་ཡང་དྲན་ངོས་སུ་ལྷམ་མེར་བཀྲ་ལ། ཕྱིས་སུ་ནང་བསྟན་གྱི་རྩིག་ཁང་ཕལ་ཆེར་དང་། ཁམས་ཕྱོགས་སོགས་ན་དུད་ཁྱིམ་ཇི་སྙེད་ཅིག་དང་། ད་དུང་རྒྱལ་རོང་སོགས་ན་གཡུལ་འཐབ་ཀྱི་བཙན་རྫོང་དུ་སྤེའུ་མཁར་གནམ་ལ་ཟུག་པ་ལྟ་བུའི་རྡོ་མཁར་གྱི་ཤུལ་བཞག་འདི་དག་ལས། བོད་ཀྱི་རྡོ་བཟོའི་ལག་རྩལ་ཞིབ་ཚགས་ལྡན་ཞིང་མཐོར་འདེགས་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་བདེན་དཔང་བྱས་ཡོད་དོ། །

ཀོ་བཟོ།

སྒང་བ་བོད་འདིར་གདོད་མའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་། རི་དྭགས་རྔོན་ཏེ་འཚོ་བ་རོལ་བའམ། འབྲོག་ལས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་གཉེར་བའི་གོ་རིམ་ཁྲོད། རི་དྭགས་དང་སྒོ་ཟོག གཅན་གཟན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཀོ་བ་མཉེད་འདུལ་བྱས་ནས། གོས། ཞྭ། ལྷམ། ལྟོ་ཕུད། ཕོར་བ། སྡེར་མ། འབྲེང་བ། སྒམ། ཁྲབ། ཀོ་གྲུ། ཐབ་ཀའི་ཁ་ཤར། ལྒིགས་ཐག འཕྲེང་ཐག མི་དང་སྲོག་ཆགས་གཞན་གྱི་འདྲ་གཟུགས་མང་བོ་བཟོ་ཤེས་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་དུས་རབས་དང་བོ་ཡས་མས་སུ་ཀོ་བཟོས་ཕོར་བ་དང་། སྡེར་མ། གོ་ཁྲབ་བཅས་བཟོ་ཤེས་པ་བྱུང་བ་དང་། དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་དཀྱིལ་དུ། ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་གི་བལྟ་ཀློག་བྱེད་སའི་ཕྱག་དཔེའི་གྲས་སུ་ཡུམ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་དང་། གལ་ཆེའི་སྨན་གཞུང་འགའ་ཞིག་ཤ་བའི་པགས་བཟོས་ཀྱི་སྒམ་ལ་བཞུགས་པའི་དབང་གིས། མིང་ལ་ཡུམ་ཤ་སྒྲོ་མ་དང། རྒྱལ་བོའི་བླ་ཡིག་ཤ་སྒྲོ་ཅན་ཞེས་འབོད་པ་བཀའ་འགྱུར་དཀར་ཆག་སོགས་སུ་བཀོད་ཡོད། ཡང་། གནའ་དུས་ཀྱི་གོ་ཆ་འདི་ཡང་། ཀོ་བ་མཐུག་པོའི་བཟོས་པ་དེ་ལྟར་གྲགས་པ་དང་། གཞན་ཀོ་བས་ཀོ་གྲུ་བཟོས་ཏེ་ཆུར་གཏོང་སྲོལ་འདི་ཡང་། རྒྱ་བཟའ་བོད་དུ་བསུ་སྐབས་དམངས་གཞས་ཤིག་ཏུ། ཆུ་མོ་རྒྱ་ཆུ་རོང་ལ་ཞེད་དགོས་མེད། །ཀོ་བ་ནག་ཆུང་བརྒྱ་ཡི་བསུ་མ་ཡོད། །ཅེས་གཞས་གཏོང་སྲོལ་ཡོད་པ་ལས། སྲོང་བཙན་གྱི་སྔོན་དུ་ཀོ་བཟོ་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཐུབ། དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ནང་བུ་མོ་སྣང་ས་འོད་འབུམ་མྱང་ཆུར་ཀོ་གྲུ་བཏང་ནས་བྲོས་པའི་ཤོད་རྒྱུན་ཡོད་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་མཆོད་གདུང་འཛམ་གླིང་རྒྱན་གཅིག་ལས། ཀོ་བ་བཞི་ཆ་མཉམ་བགོས་མཇུག་ཏུ་སྦྲེལ་བའི་སྟེང་དུ་སྤང་ལེབ་རྣམས་བཞག་ཐོག ཀ་ཆེན་དང་། རྡོ་ཆེན། ཀ་རིང་དང་། རྡོ་རིང་བཅས་བསྙལ་ནས་བཞག་པས་ཆུ་ཐོག་གི་སྐྱེལ་འདྲེན་ལ་སྟབས་བདེའི་ཁྱད་ཆོས་མང་བོ་ཡོད་པར་བཟོས་ཐོག པོ་ཏ་ལའི་ཕོ་བྲང་དམར་བོ་བཞེངས་སྐབས་ཆུ་ཐོག་སྐྱེལ་འདྲེན་གྱི་གཙོ་བོ་ཀོ་གྲུ་ཡིན་པ་དང་། དེས་ཉིན་ལམ་གཅིག་གི་སར་འགྲུལ་བསྐྱོད་བྱེད་ཐུབ་པར་བརྟེན། ལྷོ་ཁ་ནས་རྒྱུ་ཆ་འབོར་ཆེན་དྲངས་པ་རེད།

ཀོ་གྲུ་བཟོ་སྟངས་ལ། ཕྱིས་སུ་ཚགས་ཇེ་ཞིབ་ཏུ་བཏང་བ་འདིར་བཀོད་ན། གཡག་གི་ཀོ་བ་གཉིས་སམ་བཞི་གང་རུང་རྒྱུན་བུས་ཚེམ་བཟོ་བྱས་པའི་ནང་། ཤིང་གི་ཀོ་སྒྲོམ་ཁ་ཤིང་དང་བཅས་བཟོས་པའི་སྲུབས་ཀར་སྣུམ་ཞག་བསྐུས་ཏེ་ནང་དུ་ཆུ་མི་ཡོང་བར་བྱས་ཡོད། ཐག་རིང་སྐྱེལ་འདྲེན་ལ་ཀོ་གྲུ་བེད་སྤྱད་བྱས་ཏེ། རྟ་ལམ་གཉིས་ཉིན་གཅིག་ལ་བགྲོད་ཐུབ་པའི་མགྱོགས་ཁྱད་ཡོད། གཡག་ཀོ་བཞི་སྒྲིག་བྱས་པའི་ཀོ་གྲུ་ལ་སྐྱ་བ་གཉིས་དང་། ཉིས་སྒྲིག་ལ་སྐྱ་བ་གཅིག་གིས་འཐུས་པར་བྱས་ཡོད། ཀོ་གྲུ་གཏོང་མཁན་ལ་གཉན་པ་འམ་མཉན་དཔོན་ཡང་ཟེར། ཀོ་གྲུ་གཏོང་སྐབས་མཉན་པས་གཞས་གདངས་རིང་མོ་སྐྱོ་གླུ་འདྲ་བ་ཞིག་གཏོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། མཉན་པས་ཀོ་གྲུ་སྒལ་བར་ཁུར་ནས་འགྲོ་སྐབས། བཟའ་ཆས་འགེལ་བའི་ལུག་གཅིག་ཡོད་པར་ལྟོ་ཕུད་གཉིས་བཀལ་ནས་མགྲིན་པར་དྲིལ་བུ་དང་ཐག་པས་བཏགས་ཐོག ཐག་སྣེ་མཉན་པའི་སྐེད་པ་འམ་ཀོ་བར་བཏགས་ཏེ་འཁྲིད་འགྲོ་བ་དེ་ལ་ཀོ་ལུག་ཟེར།

ཡང་། ཀོ་རྡར་བཟོ་ཐབས་ཞིག་ལ། དེའུ་དམར་གྱི་བཟོ་རིག་ལས་ཚོགས་པྲ་ཕབ་ལས། ལ་ཆའི་ཕྱེ་མ་ཆ་གསུམ་ལ། ཀོ་རཉྫཱའི་ཕྱེ་མ་ཆ་གཅིག་བསྲེས་ནས། གླ་ཧེལ་ནང་དུ་ལྷོད་པར་བཏུམས་ནས། ཆུ་ཚ་མོའི་ནང་དུ་བཙོ། ཞུ་ཚེ་ཕྱི་ནས་འདྲེས་པར་མཉེལ་ལ་བཟོ་ལྟ་བཅོས། དེ་གྲང་ནས་ཆུ་གྲང་གིས་བྲན་ཅིང་བརྡར་གང་དགོས་བརྡར་རོ་གསུངས་སོ། །

གཞན་ཡང་། ཀོ་བཟེ་བཟོ་ཐབས་ལ། ཀོ་བཟེས་སྒམ་དང་ཕུབ། གའུ་དང་ཕོར་ཤུབས་སོགས་བཟོ་ཚུལ། བཟོ་གནས་སྐྲ་རྩེའི་ཐིགས་པ་ལས་ཞིབ་པར་བཤད་ཡོད་ལ། དེ་ལས་གཞན། འབྲེང་བ། རྒྱུན་བུ། ཀོ་ལྷམ། རྐེད་འཆིང་། སྒྲོ་བ། ཀོ་ཟེའུ། ཀོ་བའི་འོ་མ་དཀྲུགས་སྣོད། ཀོ་ཁུག རྐྱལ་བ། ཀོ་ཚགས། ཀོ་སྒྲོགས། ལྕག་ཚན། ཀོ་དམ། ཀོ་གདན། ཀོ་རྡར། ཀོ་སྡེར། ཀོ་གཞོང་། ཀོ་འཕྱར། ཀོ་འབོ་སོགས་བོད་ཀྱི་ཀོ་བཟོའི་ལག་རྩལ་སྐོར་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་བེད་སྤྱོད་བཏང་བ་དེས། བོད་དམངས་ཚོགས་ཀྱིས། ཀོ་བཟོས་སྒྱུ་རྩལ་མཐོར་འདེགས་བཏང་བ་མཚོན་ཐུབ་ལ། ལྷག་པར་དུ་ཀོ་གྲུ་ལ་བརྟེན་ནས་ངལ་རྩོལ་བདེ་བླག་ཏུ་འགྲུབ་པའི་ཁེ་ཕན་འབུར་དུ་ཐོན་སྟབས། དམངས་ཁྲོད་དུ་ད་ལྟ་ཡང་རྗེས་དྲན་གྱི་ཚུལ་དུ་ཀོ་རྩེད་གནང་སྲོལ་དང་ཀོ་གྲུ་གཏོང་གླུ་ཡོད་ལ། འདིར་ཀོ་གྲུ་གཏོང་གླུ་འགའ་ཞིག་དྲངས་ན། སྟོད་ཡུལ་བདེ་ཆེན་རྫོང་གི་གླུ་ནི། ཀོ་བ་འཕྲེད་ལ་བཏང་བས། །ཆུ་མོའི་གཞུང་ལ་འཁྱེར་སོང་། །ཀོ་བ་ཁོ་རང་ལས་འཕྲོ། །ཆུ་མོའི་གཞུང་ལ་ཡོད་འགྲོ། །ང་ཚོ་ཆོས་གྲོགས་ལྷན་རྒྱས། །ཀོ་བ་གང་གི་འགྲུལ་བ། །ཀོ་སྟོད་འགྱུར་བ་མ་གཏོང། །ཀོ་སྨད་ལས་ཀྱིས་འཁོར་ཡོང་། །ཞེས་དང་། སྣ་དཀར་རྩེ་རྫོང་གི་ཀོ་གྲུ་གཏོང་གླུ་ནི། ཆུ་མོའི་གཞུང་ལ་འགྲོ་དུས། །ཆུ་བརྒྱུད་རྒྱལ་བོས་མཁྱེན་ནོ། །རང་མགོ་རང་གིས་ཐོན་དུས། །ཆུ་བརྒྱུད་རྒྱལ་བོ་གསོལ་ཆོག། ཀོ་བ་བྱ་ལས་མགྱོགས་པ། །མཉན་དཔོན་ལྷ་ལས་མཚར་བ། །དེ་འདྲའི་མཉན་དཔོན་མཚན་ལ། །བྱ་མགྱོགས་ལྷ་མཛེས་ཞུས་ཆོག །ཆུ་མོ་རབ་ཆེན་རབ་ཆུང་། །ག་བར་བརྒལ་བརྒལ་བཞག་ནས། །སྨན་ཆུང་ཀོ་བའི་ནང་ལ། །གྲུ་རྫོངས་སྐྱོན་པ་མ་གནང་། །ཆུ་མོའི་འཁྲིས་ལ་བཞེངས་པའི། །ཕོ་བྲང་ནོར་རྒྱས་ཁང་གསར། །ཆུ་མོས་ཤང་ཤང་མ་ཟེར། །ནོར་རྒྱས་ཁང་གསར་དྲན་བྱུང་། །ཆུ་མོ་རྒྱང་མཁར་ཆུ་མོ། །འཕར་ཆག་དེ་འདྲས་ཆེ་བ། །དབྱར་ཁ་མཛོ་ཕོས་མི་འཐུང་། །དགུན་ཁ་ཇ་ཆུ་མི་ཉན། །ཀོ་བ་ཆུ་མོའི་དཀྱིལ་ལ། །ཡོང་གི་བསམ་པ་མ་གཏོགས། །ཀོ་བའི་ནང་གི་ཡིད་འཕྲོག། ཡོད་འགྲོ་བསམ་པ་མ་བྱུང་། །ཞེས་དང་། ཆུ་ཤུར་རྫོང་གི་གླུ་ནི། ཀོ་བ་ནམ་ཕྱེད་གཏོང་རྒྱུ། །སྡེ་བ་གཞུང་གི་བཀའ་རེད། །འོད་གསལ་མཆི་མ་མ་གཏོང་། །ཀོ་གྲུ་བཏང་ནས་སླེབས་ཡོང་། །གྲུ་དེ་ལྷ་མཐོང་ཤན་ཁར། །གྲུ་རྫོངས་བསྐྱོན་པ་མ་གནང་། །གྲུ་གླ་ང་རས་སྤྲད་ཆོག། སྡུག་སྲོག་བསྐྱལ་སྙིང་འདོད་ཡོང་། །ཞེས་དང་། གཞན་མཚོ་སྨད་དང་གོང་དཀར། སྣེ་གདོང་རིན་སྤུངས་རྫོང་སོགས་སུ་ཡང་ཀོ་གྲུ་གཏོང་གླུ་ཡོད་ཀྱང་འདིར་ཡི་གེ་མང་དུ་འཇིགས་ནས་མ་བཀོད་དོ། །

དེ་ནི་གཙོ་ཆེར་ཡར་ཀླུང་གཙང་བོའི་འགྲམ་བརྒྱུད་དང་། ལྷོ་ཁ་སོགས་གྲུ་ཁའི་ས་ཁུལ་དུ་དར་ཁྱབ་ཆེ་ཞིང་། ནང་དགོས་སུ་ལྷོ་ཁ་ས་ཁུལ་གོང་དཀར་རྫོང་ནུས་པ་གྲོང་ཚོའི་ཀོ་རྩེད་ནི་སྐད་གྲགས་ཆེ་ཤོས་ཡིན་ནོ། །

ཤིང་བཟོ།

བོད་ཀྱི་ཤིང་བཟོའི་ལག་རྩལ་ནི། འཛམ་གླིང་མཐོ་སྒང་འདིར་སྤྲེའུ་སྲིན་ལས་མཆེད་པའི་འགྲོ་བ་མི་བྱུང་བ་ནས། ཁད་ཀྱིས་བློ་རིག་ཅུང་ཟད་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་སྟེ། རང་ལུས་སྲུང་བྱེད་ཙམ་དུ་ཤིང་གི་ལྕུག་མའི་བླ་གབ་བཟོས་པ་ནས་བྱུང་པར་འདོད་ལ། སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོ་ཉིས་བརྒྱའི་སྔོན་ནས་བོད་རྒྱལ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོས་ཕོ་བྲང་ཡུམ་བུ་བླ་མཁར་བཞེངས་པ་དང་། རྒྱལ་རབས་དགུ་བ་པུ་དེ་གུང་རྒྱལ་གྱི་དུས་སུ། བློན་རུ་ལས་སྐྱེས་ཀྱི་མཛངས་ལས་ལ། ཤིང་ལ་མིག་ཕུག་གཤོལ་དང་གཉའ་ཤིང་བྱས། །བརྒལ་བས་མི་ཐར་ཆུ་ལ་ཟམ་པ་བཙུགས། །གསུངས་པ་དང་། ཡང་། མཛངས་བློན་ལྔ་བ་ཁྲི་བཟང་ཡང་སྟོན་གྱིས། རི་ཁྱིམ་ཀླུང་དུ་སྤོས་ཏེ། མཛངས་ལས་བྱས་པ་ནས་བོད་ཀྱི་སྡོད་ཁང་བརྩིགས་ནས་ཤིང་བཟོའི་ལག་རྩལ་དམངས་ཁྲོད་དུ་དར་ཁྱབ་བྱུང་བ་དང་། ཁྱད་པར་དུ། གཡུང་དྲུང་ལས་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུད་ཅེས་པའི་དཔེ་ཆ་དེའི་ལེའུ་བཅུ་བའི་ནང་། སྐྱ་བོའི་སྡོད་ཁང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ཇུས་བཀོད་དང་། གཤེན་གྱི་ཕོ་བྲང་བཞེངས་བསྐྲུན་སྐོར་ཞིབ་རྒྱས་གསུངས་ཡོད་པར་མ་ཟད། མདའ་འཕངས་ནས་འཛུགས་བསྐྲུན་ཕྱོགས་ཆའི་གཞི་ཁྱོན་ཐག་གཅོད་པ་དང་། མདའ་ལྷུང་སའི་རྩ་བའི་ཁ་ཕྱོགས་བཞི་ལ་རྟོད་ཕུར་བཙུགས་ཏེ། བཞེངས་བསྐྲུན་བྱ་སྲོལ་གཏན་འབེབ་གནང་ཡོད། ལུགས་སྲོལ་དེ་ནི་དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་ནང་བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་སྐབས། སྔར་སྲོལ་མ་ཉམས་པར་ལག་བསྟར་གནང་ཡོད་པ་སྦ་བཞེད་ལས་གསལ་ལ། དེ་ལྟར་རྒྱུད་དེ་ལས་བོད་ཀྱི་སྡོད་ཁྱིམ་ཇུས་བཀོད་སྐོར། དེ་དུས་ཀྱི་རྒྱབ་ཁབ་གཞན་ལས་ཁྱད་མཚར་ཞིག་བཀོད་ཡོད་པ་ལྟར་ན། བོད་ཀྱི་ཤིང་བཟོའི་ལག་རྩལ་ནི་འཐུས་ཚང་ཞིག་ཡོད་པ་དཔག་ཐུབ། ཕྱིས་སུ་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་དུས་སུ། ལྷ་ཁང་མང་བོ་བཞེངས་ཏེ་ཤིང་ལ་པ་ཏྲ་ཁྱད་མཚར་ཅན་བརྐོས་པ་སྟེ། ལྕམ་སྣ་ལ་སེང་གེ་གདུང་མ་དང་། གཞུའི་ལྡེབས་ལ་རོ་སྒྲུང་དང་། དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་སྣ་ཚོགས་ཤིང་ལ་བརྐོས་པ་དེང་སང་ཡང་སྣང་ལ། དེའི་རྗེས་རྒྱལ་བོ་རིམ་བྱོན་གྱིས་ལྷ་ཁང་བཞེངས་པ་ལོ་རྒྱུས་དང་ཡིག་ཚང་དག་ན་འབྱུང་བ་ལྟར་དང་། གཞན་ས་སྐྱའི་ལྷ་ཁང་ཆེན་མོ། ཞ་ལུའི་གསེར་ཁང་ཆེན་མོ། དཔལ་འཁོར་ཆོས་སྡེ། གཙུག་ལག་ཁང་བཅས་བཞེངས་ཏེ། བོད་འདིར་ཤིང་བཟོའི་ལག་རྩལ་དར་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་ཀུན་གྱིས་མཁྱེན་གསལ་དང་། དུས་རབས་བཅོ་ལྔ་བའི་ནང་རྗེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐུ་དུས་སུ། བོད་ལ་ཤིང་པར་ལག་རྩལ་དར་རྒྱས་བྱུང་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་སྐུ་རིང་ལ་པོ་ཏ་ལའི་ཕོ་བྲང་དམར་བོ་བཞེངས་སྐབས། བོད་ཀྱི་ཤིང་བཟོའི་ལག་རྩལ་ཆེད་མཁས་པ་མང་བོ་བསྡུས་པའི་ནང་། ཤིང་བཟོའི་དབུ་ཆེན་དོལ་གནས་གསར་བ་འཇམ་དབྱངས་དབང་བོ་དང་། དབུ་ཆུང་རྩེ་ཁ་ཆོས་སྐྱོང་སོགས་མི་བཅུ་གསུམ། ཤིང་བརྐོས་དབུ་ཆེན་རྒྱ་རི་བསྟན་འཕེལ་དང་མི་གཉིས། ཤིང་བརྐོས་ལག་རྩལ་ཨང་དང་བོའི་གྲས་ས་གླང་གྲོང་བ་སོགས་མི་གྲངས་གོ་ལྔ། འབྲིང་རྒྱ་རི་ཙན་དན་སོགས་མི་བཅུ། དཀྱུས་མ་རིན་སྤུངས་ཐང་དཀར་ཚེ་བདག་སོགས་མི་གྱ་དགུ། ཤིང་བཟོ་ཙག་ཙིག་བྱེད་མཁན་པ་སྣམ་མགོན་པོ་སོགས་མི་ཞེ་གསུམ་བཅས་རྩ་འཛུགས་གནང་ཡོད་ལ། ཤིང་བཟོ་དབུ་ཆེན་གྱི་འོས་འགན་ནི། རྡོ་བཟོ་དབུ་ཆེ་ཆུང་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་ས་ཁྲ་བཀོད་རྒྱུ་དང་། ཐིག་ཚད་གཏན་འཁེལ་བྱེད་རྒྱུ། ཤིང་བཟོའི་ལས་ཀར་བཀོད་འདོམས་བྱེད་རྒྱུ་བཅས་ཡིན། དབུ་ཆུང་གིས་དངོས་སུ་ཤིང་བཟོའི་ལག་ལེན་ཡོངས་རྫོགས་ལག་བསྟར་བྱེད་རྒྱུ་དང་། དབུ་ཆེན་ལ་རོགས་རམ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན། དཀྱུས་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཐིག་ཚད་གཏན་འཁེལ་ལྟར་ཤིང་གཅོད་རྒྱུ་དང་། རགས་བཟོ། འབུར་ལེན་རྒྱག་རྒྱུ། ཁོད་སྙོམས་བཟོ་རྒྱུ། ཤིང་བརྐོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལྷ་བྲིས་པས་ཤོག་དཔར་བྲིས་པ་ལྟར། རི་མོ་བརྐོ་རྒྱུ་བཅས་ཡིན། དེ་ལྟར་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱམ་གྱི་གསེར་སྡོང་འཛམ་གླིང་རྒྱན་གཅིག་ལས་ཞིབ་པར་འཁོད་ཡོད་དོ། །

ལྡེབས་ཞལ།

བོད་ཀྱི་ཞལ་བའི་ལག་རྩལ་འདི་ཡང་། སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོ་ཉིས་བརྒྱའི་སྔོན་ནས་ཚད་མཐོན་པོར་སོན་ཡོད་པར་མངོན་ཏེ། རིག་གསར་གོད་ཆག་མ་བྱུང་བའི་སྔོན་ལ། ཕོ་བྲང་ཡུམ་བུ་བླ་སྒང་གི་ལྡེབས་བྲིས་རི་མོ། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མིས་པར་བཤུས་ཡོད་པར་གོ་ཐོས་སུ་ཡོད་པ་ལས་གསལ་ལ། དེ་ལོ་ཉིས་སྟོང་ལྷག་ལ་མ་འཇིག་པར་གསལ་བའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན། ཡང་། སྲོང་བཙན་སྐབས་སུ་བཞེངས་པའི་ར་མོ་ཆེ་དང་། དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ལྡེབས་རིས་པགས་བཤུས་བྱས་ཚེ། རིམ་པ་གསུམ་མཐོང་རྒྱུ་སྣང་སྟེ། རྩིག་སྟེང་དུ་བྱེ་མ་ཚགས་མ་བརྒྱབ་པའི་བྱེ་ཧྲོབ་དང་ས་དཀྱུས་བསྲེས་ནས་རྩུབ་ལས་བྱས་པ་དང་། དེའི་ཐོག་ཚགས་བརྒྱབ་པའི་ཕྱེ་ཞིབ་དང་ས་དཀར་བསྲེས་ནས་བར་ཞལ་ཏེ། རིམ་པ་གཉིས་པ་བཏང་། དེའི་རྗེས་ས་དཀར་དམར་བསྲེས་པའི་རིམ་པ་གསུམ་པ་བྱས་ཐོག་རྡོ་དཀར་གོང་ངོས་སྙོམས་པོར་དབུར་བརྡར་བྱས་ཏེ་འཇམ་ཤ་དོད་པའི་སྤུས་ཚད་ཧ་ཅང་མཐོ། པོ་ཏ་ལའི་ཕོ་བྲང་དམར་བོ་དང་། དཀར་བོ་ལྡེབས་ཞལ་རྒྱག་དུས། ཞལ་བ་རྒྱག་མཁན་རིམ་པ་གསུམ་ཕྱེས་འདུག རིམ་པ་དང་བོ་དབུ་མཛད་མཁན་རྒྱ་རི་ཙན་དན། བྱིངས་གྲས་ཟ་དམ་བསམ་འགྲུབ་སོགས་མི་དགུ། དཀྱུས་མའི་གྲས་མི་བཅུ་གཉིས་ཡོད། རིམ་པ་དང་བོས་ལྷ་ཁང་དང་གཟིམ་ཆུང་ཁག་གི་ཞལ་རིམ་པ་གསུམ་རྒྱག་པ་དང་། གཞལ་མེད་ཁང་བྱིངས་ལ་བཀོད་འདོམས་བྱེད་དགོས། རིམ་པ་གཉིས་པས་བར་ཞལ་རྒྱག་རྒྱུ་དང་། དབུ་མཛད་ལ་ལས་རོགས་བྱེད་རྒྱུ། རིམ་པ་གསུམ་པས་རྩིག་ཐོག་ལ་རྩུབ་ཞལ་དང་། འདམ་ཆུ་བཟོ་རྒྱུ་སོགས་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱམ་ཀྱིས་བཀོད་ཡོད་དོ། །

སྤོས་བཟོ།

སྤོས་ནི་སྦྱོར་བྱུང་གི་དྲི་རྫས་ཤིག་སྟེ། མཆོད་རྫས་དང་། གྲིབ་སྦྱངས། འཕྲོད་བསྟེན་སོགས་ལ་མཁོ་བ་ཞིག་ཡིན། སྦྱོར་སྤོས་ཀྱི་མན་ངག་འདི། གསང་སྔགས་བླ་མེད་ཀྱི་རྒྱུད་དུས་འཁོར་དང་། གསང་འདུས་སོགས་ལས་བསྟན་པའི་བཟོ་རིག་གི་གྲུབ་ཆ་ཞིག་ཡིན། སྤོས་སྦྱོར་བྱེད་སྟངས་ལ། དུས་འཁོར་གྱི་རྒྱུད་ལས་བཤད་པའི་ལྔ་སྦྱོར་བཅུ་གཉིས་དང་། དཔལ་གསང་བ་འདུས་པའི་རྒྱུད་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱག་ལེན། མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ནས་བརྒྱུད་པ་རིན་སྤུངས་པའི་ལྔ་སྦྱོར་བརྒྱད་པ། པཎ་ཆེན་ལུགས་ལ་ལྔ་སྦྱོར་ཚ་སྦྱོར་གཉིས། ཁ་ཆེའི་པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་ཤྲྀས་ལུགས་ཀྱི་ཉུང་སྦྱོར། ཨ་ཏི་ཤའི་ལུགས་ཀྱི་སྤོས་སྦྱོར་བྱ་ཚུལ། ཟུར་མཁར་སྤོས་སྦྱོར་དང་། རྒྱ་ནག་ལུགས་ཀྱི་སྤོས་སྦྱོར་བྱ་ཚུལ། གཞན་ཡང་། གཏོར་མའི་སྤོས་སྦྱོར་སྣ་ཚོགས། གདོན་བགེགས་འདུལ་བའི་སྤོས་སྦྱོར། ཆོས་སྐྱོང་སོ་སོའི་མཐུན་རྫས་ཀྱི་སྤོས་སྦྱོར་སོགས་མང་ངོ་། །

འདིར་སྤོས་སྦྱོར་སྤྱིའི་ལག་ལེན་ཞིག་བཤད་ན། སྦྱོར་རྫས་ལ། ན་གི་ཙན་དན་ཨ་ཀ་རུ། །ཀ་ར་གླ་རྩི་ལྔ་སྦྱོར་བྱ། །ན་གི་གླ་རྩི་ཛཱ་ཏི་དང་། །ཨ་ག་རུ་ཡིས་བཞི་སྦྱོར་བྱ། །ན་གི་ཀ་ར་གླ་རྩི་དང་། །བ་ལུ་སྤང་སྤོས་གླ་རྩི་སྦྱར། །ཕུར་མོང་བ་ལི་སྨན་སེ་སྦྱར། །སྤུ་ནག་ཏང་ཀུན་བུ་རམ་སྦྱར། །ཤིང་ཚ་ཅི་གང་གླ་རྩི་སྦྱར། །སུག་སྨེལ་གླ་རྩི་བ་རུ་ར། །འདི་སྐད་གང་ཡང་དྲི་མངར་ལྡན། །ཞེས་པ་སོགས་སྦྱོར་རྫས་ཚགས་སུ་ཆུད་པར་བྱས་ནས། དེ་དག་བསྲེས་ཏེ་རྡོ་གཞོང་དུ་འདམ་འཐག་གིས་འདྲེས་ངེས་བྱ། དེ་ནས་ཆང་བཟང་གིས་གར་སླ། ཟན་སླ་ཤོས་ཙམ་དུ་བྱས་ནས་ནམ་ཟླ་དང་བསྟུན་པའི་ཆང་དྲོད་ཀྱིས་ཆང་ཡན་མ་ལོངས་ཙམ་བསྙལ། ཡང་ན། ཤིང་མཁྲེགས་ཀྱི་གཞོང་བ་ལྟ་བུའི་ཁོད་སྙོམས་པོར་ཕྲ་སྦོམ་གང་དགོས་ཀྱི་རེང་བུའི་ལམ་ལྕགས་བསྲེག་གིས་མང་དུ་ཕུག སྤོས་ཟན་ཁོད་སྙོམས་པོར་བཞག སྤོས་ཟན་སྟེང་ནས་གཞོང་བའི་སྟེང་རྒྱ་དང་མཉམ་པའི་པང་ལེབ་ཀྱིས་བཀབ། དེའི་སྟེང་ཀ་བ་བཙུགས་པ་ལ་ཁང་བའི་འཇའ་ཁེབས་ཀྱིས་མནན་པས། སྤོས་མིག་ནས་རེང་བུ་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་བར་མ་ཆད་པར་པང་ལེབ་ཀྱིས་བསུས་ལ་བླངས། དུས་གཅིག་སྔོན་མ་གཅིག ཐིག་རྒྱུད་དུ་བཞག་པ་ལ་བཅར་ནས་ཐམས་ཅད་བཤིགས་ལ་བསིལ་སྐེམ་བྱེད། དེ་མི་འབྱོར་ན་མར་ཐག་ལྟར་དྲངས་ཏེ། བྲེ་བར་སོར་གང་ལས་མི་སྲབ་པ་ར་རྩེ་ལས་བྱས་པ་ཁ་ནས་ཕྱིར་བཏང་ལ་སྤྲད་པས་འཐེན་ཆོག སྟེང་དུ་ལྡིང་བའི་ཡོ་འཁྱོག་མི་འོང་བའི་ཕྱིར་དར་སྲབ་མོས་ཅུང་བསྡམས་ལ་སྐེམ་མོ། །དེ་ཡང་། ཁ་དོག་དམར་བོ་ཙན་དན་ནམ་ཚ་ལ་སྤངས་པའི་རྒྱ་ཚོས། སེར་བོ་གུར་ཀུམ་སོགས་ཀྱིས་གང་འདོད་སྤྲས་ཆོག་གོ །

ཡང་ཤུག་པའི་སྡོང་རྒན་དང་། ནཱ་གི གུར་ཀུམ། གུ་གུལ། སིཧ་ལ། གླ་རྩི། གུར་གུམ་འདུལ་སྦྱོངས་བྱ་སྟངས། གླ་རྩིས་ཀླུ་ལ་གནོད་པས་དུག་འདོན་སྟངས། བསྲེ་འདུལ་དང་འདམ་འཐག་བྱ་ཚུལ། སྤོས་སྨན་གྱི་ཚད་འཇལ། ཆང་གིས་སྙལ་སྟངས་སོགས་འཇུ་མི་ཕམ་གྱི་བཟོ་རིག་ཉེར་མཁོའི་ཟ་མ་ཏོག་དང་། དེའུ་དམར་གྱི་བཟོ་རིག་ལས་ཚོགས་པྲ་ཕབ་འོད་ཀྱི་སྣང་བརྙན་ལས་ཞིབ་ཏུ་འཁོད་ཡོད་དོ། །

ཡང་། གདོན་སེལ་གྱི་སྤོས་སྦྱོར་ཞིག་ལ། རིག་པ་མཆོག་གི་རྒྱུད་ལས། ལོ་སོ་གཉིས་ལོན་པའི་མར་ཕུལ་བཞི། སྦྲང་ཕུལ་བཞི། བ་ལང་ཀོ་བ་བསྲེག་པ་ཡི། །ཕྱེ་མ་དག་ཀྱང་ཕུལ་བཞི་སྟེ། །སྒོག་སྐྱ་བརྒྱ་དང་ཨ་རུ་སྲང་སུམ་ཅུ། །ཚ་བ་གསུམ་ནི་ཉིས་འགྱུར་སྲང་དྲུག་ཅུ། །ཞིབ་བཏགས་སྨན་མར་བྱས་པའི་མར་དེས་ནི། །མི་ཡི་འཇིག་རྟེན་འདིར་གནས་གདོན་ཀུན་འཇོམས། །ཉེས་གསུམ་ཀུན་དང་ཁྱད་པར་འདུས་གདོན་སེལ། །རྡོ་རྗེ་ལྷ་ཡི་མར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། །དེའི་མིང་དྲན་ཀྱང་གདོན་གྱིས་གླགས་མི་རྙེད། །ཁོང་དུ་འཐུང་དང་སྣ་རུ་བླུག་གྱུར་ན། །གདོན་ཀུན་ཞི་བྱེད་འཇིགས་བྱེད་གཏོང་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །

སྤོས་ཕུལ་བའི་ཕན་ཡོན་ནི། ལས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མདོ་ལས། སྤོས་ཕུལ་བའི་ཕན་ཡོན་བཅུ་སྟེ། བཅུ་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ན་སྤོས་ལྟ་བུར་འགྱུར་བ་དང་། སྣའི་དབང་བོ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བ་དང་། ལུས་ཀྱི་དྲི་མི་ཞིམ་པ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བ་དང་། རྟག་ཏུ་དྲི་ཞིམ་པར་འགྱུར་བ་དང་། གཟུགས་བཟང་བར་འགྱུར་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་མདུན་དུ་འགྲོ་བར་བྱ་བར་འགྱུར་བ་དང་། སྡུག་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བར་འགྱུར་བ་དང་། མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང་། མྱུར་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ། དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་སྤོས་ཕུལ་བའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །