ལེའུ་བཅོ་ལྔ་བ། དམངས་སྲོལ་གྱི་སྐོར།

ཁ་བཏགས།

༡ ཁ་བཏགས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས། ཁ་བཏགས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ནི། ཁ་ཅིག དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱུད་ལས། དྭངས་ཤིང་རྣམ་བཀྲ་དབང་བོའི་གཞུ་ལྟ་བུ། །ལུས་ལ་རེག་པས་བདེ་སྟེར་ལྷ་ཡི་གོས། །ནམ་མཁའ་ཁྱབ་པར་ཏིང་འཛིན་གྱིས་སྤྲུལ་ཏེ། །དགྱེས་པ་བསྐྱེད་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འབུལ། །ཞེས་མདོ་རྒྱུད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་མང་བོ་ན། ཚོགས་ཞིང་གི་ལྷ་དང་མཆོད་ཡུལ་ལ་ན་བཟའ་འབུལ་བ་འདིར་ཁུངས་སུ་བྱས་ཏེ། ཕྱིས་སུ་ཆོས་ལུགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོའི་ཁྲོད་ཁ་བཏགས་འབུལ་སྲོལ་དར་བར་བཤད་པ་དང་།

འགའ་ཞིག་གིས། སྔར་བོད་རྒྱལ་པུ་དེ་གུང་རྒྱལ་གྱི་དུས་སུ། འཕྲུལ་ཞེན་བལ་ཐོད་ཅན་ཞེས་གཤིན་གྱི་བུ་རྒྱུད་བྱིས་པ་བོང་རྣ་ཅན་ཞིག་སྐྱེས་པས། དེའི་རྣ་བ་འགེབ་བྱེད་དུ་བལ་གྱི་ལ་ཐོད་བཅིངས་པ་དེ། རིམ་གྱིས་ཁ་བཏགས་སུ་དར་བར་བཤད་པ་དང་།

དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད་ལས། ངག་རྒྱུན་དུ། གནའ་རབས་བོད་ཀྱི་སྐུ་མགྲོན་ཁྱིམ་དུ་ཕེབས་པ་དང་། ཁྱིམ་ནས་ནང་མི་ཡུལ་གཞན་དུ་ཐོན་པ་སོགས་ཀྱི་སྐབས། བཀྲ་ཤིས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་བཟང་བོ་མཚོན་བྱེད་དུ། རྩམ་པས་གོས་ཀྱི་གོང་བའི་སྟེང་དུ་དཀར་ཐིག་བརྒྱབ་པ་དེ། ཁ་བཏགས་ཟེར་ཞིང་། རྗེས་སུ་སོག་པས་བོད་ས་གནས་སུ་དབང་བསྒྱུར་བྱས་སྐབས། དེའི་ཚབ་ཏུ་སྔོན་པོ་དང་སེར་བོ་སོགས་མགུལ་དུ་གཡོགས་པ་དང་ཕྱག་ཏུ་འབུལ་བ་སོགས་དར་ནས། དེའི་མིང་ལ་ཁ་བཏགས་ཞེས་འབོད་སྲོལ་བྱུང་བ་ཡིན་གསུངས་པ་ཡང་བདེན་མཆི་སྟེ། ད་ལྟ་འང་གཞིས་རྩེ་ས་ཁུལ་དུ་སྐྱེས་པའི་གཡས་དང་། བུད་མེད་ཀྱི་གཡོན་གྱི་དཔུང་སྟེང་དུ། ལྷག་བསམ་མཚོན་བྱེད་དུ་རྩམ་པའི་དཀར་རྟགས་རྒྱག་པའི་སྲོལ་མ་ཉམས་པར་ཡོད་པར་བཤད་དོ། །

ཡང་ལ་ལས། གནའ་དུས་བོད་དུ་གཅན་གཟན་དང་རི་དྭགས་ཀྱི་པགས་པ། རྣམ་ཕྲུག་དང་བལ་དཀར་འབུལ་སྲོལ་བྱུང་བ་དེ། རིམ་གྱིས་དེའི་ཚབ་ཏུ་རྒྱ་ནག་ནས་ཐོན་པའི་དར་གོས་འབུལ་སྲོལ་བྱུང་བས་ཁ་བཏགས་དར་བར་འདོད་དོ། །

༢ ཁ་བཏགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས། ཁ་བཏགས་ཀྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ། ཁ་དར། ལྷ་རྫས། ལྷ་གོས། ལྷ་རེག མཇལ་དར། སྙན་ཤལ། ལྷ་དར། སྙན་དར་བཅས་སོ། །བོད་འདིར་ཁ་བཏགས་ཐོག་མར་དར་བ་ལ།

༡ ནང་མཛོད་མ་རིག་གཉིད་སངས་མ་ནི། ཆིང་རྒྱལ་རབས་སྐབས་མཛོད་ནང་མའི་ཁོངས་སུ་འཇོག་པའི་ཁ་བཏགས་རྒྱུ་སྤུས་ལེགས་ཤིང་། རི་མོ་བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད་དང་། སྣེ་གཉིས་ན་ཁ་ཚར་ཡོད་པ་དེའོ། །

༢ དཀོན་མཆོག་རིན་ཆེན་ནི། རེ་ཁཱ་བཀྲ་ཤིས་བརྒྱད་ཀྱིས་མཐའ་གཉིས་ལ། ཉིན་མོ་བདེ་ལེགས་མཚན་བདེ་ལེགས། །ཉིན་མོའི་གུང་ཡང་བདེ་ལེགས་ཤིང་། །ཉིན་མཚན་རྟག་ཏུ་བདེ་ལེགས་པ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱིས་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །ཅེས་ཁ་འཛར་ཉིས་བརྩེགས་ཡོད་པ་དེའོ། །

༣ ཁ་བཏགས་འདོམ་གསུམ་མ་ནི། ཆིང་རྒྱལ་རབས་སྐབས་ནང་ས་ནས་ཐོན་པའི་ཁ་བཏགས་ནང་མཛོད་འདོམ་གསུམ་གྱི་རིང་ཚད་ཡོད་པ་དེའོ། །

༤ ཁ་བཏགས་སྐྱ་ཆེན་ནི། ནང་མཛོད་ལས་ཐུང་ཞིང་ཚེ་དཔག་མེད་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་ཡོད་ཅིང་། ཁ་འཛར་རིམ་གཅིག་ལས་མེད་པ་དེ་ལ། ཨ་ཡུ་ཤེ་ཟེར་ཞིང་། ཨ་ཤེ་ནི་སོག་སྐད་ཡིན་པར་བཤད། གཞན་ཡང་། མཛོད་བར་མའི་བར་མཛོད། ཆུ་རིས་ཅན་གྱི་ཟུབ་ཕྱི་ཕྱི་མཛོད། བསོད་བཏགས། འཕྲིན་ལས་དར་རྒྱས་མ་སོགས་ཡོད་དོ། །

༣ ཁ་བཏགས་གཏོང་ཡུལ། བླ་དཔོན་དང་རྟེན་གསུམ་ལ་མཆོད་མཇལ། དབང་ལུང་བཀའ་ཆོས་སྐབས་ལ་མཎྜལ་གྱི་ཚབ་དང་། སྦྱིན་སྲེག་གི་སྐབས་ན་བཟའི་འཐེབ། བྱས་རྗེས་ཅན་ལ་བྱ་དགའི་ཚབ། དཔའ་བོར་དཔའ་རྟགས། མགྲོན་པོ་བསུ་སྐྱེལ། གཉེན་སློང་དང་ཆང་ས་རྒྱག་པ། མདོར་ན། ཆོས་སྲིད་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་མང་བོར་གཏོང་ལ། ཐ་ན་མི་ཤི་ཚེ་ཡང་ཁ་བཏགས་དྲིལ་ནས་གཏོང་སྲོལ་ཡོད། དེ་ནི་ངག་རྒྱུན་ལ་དབུལ་ཕྱུག་ཁྱིམ་ཚང་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། ཕྱུག་པོ་ལྔ་ལམ་དུ་སོང་བས། དབུལ་བོ་དེ་བློ་དཀར་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་དབུལ་ཏེ་ཅི་བྱ་གཏོལ་མེད་པར། རང་གི་བསམ་བློ་དཀར་བོ་མཚོན་བྱེད་དུ། བལ་ཕྱུག་འདོགས་བྱེད་ཀྱི་བལ་ཐིག་གཤིན་པོའི་སྐེ་ལ་བསྐོན་པ་ནས་དར་བར་བཤད་ལ། ཡང་བླ་མ་སོགས་ཀྱི་དགོངས་རྫོགས་ལ་གཏོང་བ་ནི་དད་རྟེན་ཡིན་ནོ། །

༤ ཁ་བཏགས་གཏོང་སྟངས་དང་མཚོན་དོན། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ལས་སྒོ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཁ་བཏགས་འབུལ་དུས། ཉིས་ལྟེབ་ཏུ་བྱས་ཏེ་འབུལ་སྲོལ་ཡོད་ལ། དཔེར་ན་ཐལ་མོ་ཁོང་སྟོང་དུ་སྦྱོར་བ་བདག་མེད་མཚོན་བྱེད་དུ་འགྲོ་བས། ཁ་བཏགས་ཉིས་ལྟེབ་ཁོང་སྟོང་གིས་གཏོང་ཡུལ་ལ་ཁ་འཁོར་ཏེ་འབུལ་བ་ཡང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་རྡུལ་ཙམ་མེད་པར་བདག་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ་སྟོན་ཕྱིར་རོ། །

ཡང་། སྙན་ཞུ་དང་ཡིག་བསྐུར་གྱི་སྐབས་སུ། ཞུ་སྙིང་གི་ཡི་གེ་ལ་ཁ་བཏགས་མཚམས་ལྟེབ་བརྒྱབ་སྟེ་ཕུལ། དབུལ་ཡུལ་ལ་སྲི་ཞུ་མཚོན་བྱེད་དང་། སེམས་པ་ལ་ནག་ནོག་གི་དྲི་མས་བཏང་སྟེ་ཀུན་སློང་མཚོན་བྱེད་དོ། །ཁ་དོག་དཀར་བ་བླ་སློབ་བར་ལ་དམ་ཚིག་གི་སེལ་མ་ཞུགས་པར་ཀུན་སློང་སྒྲིབ་མེད་དང་། མཛའ་འབྲེལ་བར་ལ་ཁྲེལ་གཞུང་དང་ལྷག་བསམ་དཀར་བ། སྲིད་དུ་རིང་བ་མཛའ་འདྲེས་ཀྱི་ཕྱི་ཐག་དང་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ཕྱི་མཐའ་རིང་བ་མཚོན་ནོ། །ཁ་བཏགས་འབུལ་དུས། རང་ལས་མཐོ་བ་ལ་སྐུ་མདུན་དང་། མཉམ་པ་ལ་ལག་པ། དམའ་བ་ལ་མགྲིན་པར་གཏོང་ངོ་། །

གྲོ་སོ་ཕྱེ་མར།

༡ གྲོ་སོ་ཕྱེ་མར་གྱི་ཁུངས། གྲོ་སོ་ཕྱེ་མར་འདི། དང་ཐོག་བོན་གྱི་ལྷ་གསོལ་དང་། ཕྭ་གཡང་འགུགས་པ་སོགས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་དུ་སྦྱོར་ལ། གདོད་མའི་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དཀར་གསུམ་མངར་གསུམ་བཏབ་པའི་ཕྱེ་མར་སྟེང་། མར་རྡོག་གཅིག་འཇོག་པ་འམ། ཡང་ན། ཕྱེ་རྩམ་གྱི་རི་རབ་དབྱིབས་ལ། སྟེང་དུ་ཟླ་ཉི་དང་། ནོར་བུ་མེ་འབར་ཞིག་འཇོག་པ་དེ་ཡིན་པར་འདོད། ཡང་ལ་ལས། རང་ཅག་བོད་ཀྱིས་གནའ་སྔ་མོར་ལོ་ཏོག་གི་སྙེ་མའི་ཆུན་པོ་རྟེན་འབྲེལ་དགའ་སྟོན་དུ་ཕུལ་བ་རིམ་གྱིས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་བཏང་བར་ཡང་བཤད་དོ། །དུས་རབས་བདུན་པའི་སྟོད་ཙམ་དུ་སྔར་སྲོལ་དེ་ལ་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་སྟེ། རྒྱལ་བློན་ཁྲིར་འདོན་དང་། གཉེན་སྒྲིག དུས་སྟོན་ཆེ་ཁག་སོགས་ལ་ཆེ་མཐོང་གི་ཚུལ་དུ་བེད་སྤྱོད་བཏང་བ་ཡིན། དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་པར་དམངས་ཁྲོད་དུའང་། ལོ་སར། ཁང་སྟོན། གཉེན་སྒྲིག སྐྱེས་སྐར། པང་གསོལ་སོགས་ཕལ་ཆེར་ལ་འབུལ་སྲོལ་བྱུང་བའི་རྟེན་འབྲེལ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་བཟུང་ཡོད།

༢ གྲོ་སོ་ཕྱེ་མར་གྱི་དབྱིབས། གནའ་སྔ་མོར། ཤིང་སྡེར་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཕྱེ་རྩམ་སྤུངས་ཏེ། སྟེང་དུ་མར་རྡོག་ཅིག་འཇོག་སྲོལ་ཡོད་པ་དེ། ཨ་མདོའི་དམངས་གཞས་ལས། ཕྱེ་མར་མགོ་ཡི་འབྲི་མར་འདི། །རི་མཐོན་པོ་ཉི་རྩེ་ཤར་འདྲ་རེད། །ཕྱེ་མར་རྐེད་ཀྱི་ཕྱེ་རྩམ་འདི། །རྩེ་གངས་དཀར་གངས་རི་འགྱིང་འདྲ་རེད། །ཕྱེ་མར་ཞབས་ཀྱི་སྡེར་མ་འདི། །ཐང་ཆེན་པོར་མར་ཁུ་འཁྱིལ་འདྲ་རེད། །ཅེས་པ་ལྟར། སྟབས་བདེ་ཞིག་ལགས་ལ། ཕྱིས་སུ་ཁད་ཀྱིས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་བཏང་ནས། འབོ﹙འབྲུ་རིགས་ཚད་འཇལ་བྱེད་ཤིང་བཟོས་ལྕགས་ཤན་ཅན། ལྔ་འབོ། བཅུ་འབོ། བཅོ་ལྔ་འབོ་ཉི་ཤུ་འབོ་སོགས་ཡོད﹚གཉིས་ལ་ཡ་གཅིག་གྲོ་དང་། ཡ་གཅིག་རྩམ་པས་བཀང་སྟེ། གྲོའི་སྟེང་ཚ་རྡོག་དང་། རྩམ་སྟེང་མར་ལེབ་ལྔ་འམ་གསུམ་འཇོག་ཅིང་། མི་རེས་བཏེགས་ནས་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་བའི་སྲོལ་དར། རིམ་གྱིས་ཇེ་རྒྱས་སུ་གྱུར་ནས། འབོ་ཉིས་འབྲེལ་བཟོས་ཏེ། བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད། རྫས་བརྒྱད། ནོར་བུ་ཆ་བདུན། རྟགས་བརྒྱད་བུམ་གཟུགས། སེང་གེ་གཉིས་ཀྱིས་ནོར་གཞོང་བཏེགས་པ། ནོར་བུ་མེ་འབར། དགའ་འཁྱིལ། འབོའི་ནང་གཡས་གཡོན་དུ་གྲོ་ཡོས་དང་ཕྱེ་མར་བྱུར་ཁེངས་སུ་བླུགས་ཤིང་། ཤིང་གི་བྱང་བུ་མར་ཚོན་གྱི་མཐུན་པ་སྤུན་བཞི། མི་མཐུན་གཡུལ་རྒྱལ། ཚེ་རིང་དྲུག་སྐོར། རྟགས་བརྒྱད་བུམ་གཟུགས། མེ་ཏོག་དང་། ཉི་ཟླ་མེ་རིས་སོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་དབུས་སུ་བཙུགས་པའི་མཐའ་བསྐོར་གྲོ་ཡོས་དང་། ཕྱེ་མར་ཐོག་ཏུ་གྲོ་སྙེ་ཚོན་སྣ་དང་། ལོགས་སུ་མེ་ཏོག་གི་མཛེས་པར་བརྒྱན་པའོ། །

ནག་ཆུ་ཕྱོགས་ཀྱི་བག་མ་གཏོང་ལེན་གྱི་རྒྱུན་སྲོལ་ལས། ཕྱེ་མར་ལ་བསྟོད་པ་ནི། སྡེར་མ་ཙན་དན་དཀར་ལས་གྲུབ། །སྡེར་མ་ཙན་དན་དམར་ལས་གྲུབ། །ཁ་རྒྱན་སེར་བོ་གསེར་ལས་གྲུབ། །མཐིལ་རྒྱན་ཁམ་པ་དངུལ་ལས་གྲུབ། །སྡེར་ཐོགས་དེ་ཡི་ཡང་སྙིང་ལ། །ཕྱེ་མར་གངས་རི་སྤུངས་འདྲའི་སྟེང་། །མར་གཙུག་འཁོར་ལོའི་བསྟན་པ་སྲུང་། །དེ་བསྟན་པ་རྒྱས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་དང་། །ལོངས་སྤྱོད་འཕེལ་བའི་རྟེན་འབྲེལ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་ནས་ཕྱེ་མར་ལས་མཆོད་པ་ལན་གསུམ་འབུལ་བ་ཡིན་ནོ། །

༣ གྲོ་སོ་ཕྱེ་མར་འབུལ་སྟངས། ལོ་སར་དང་། རྟེན་འབྲེལ་དགའ་སྟོན་གང་གི་སྐབས་སུའང་འབུལ་ལེན་གཉིས་ཀས། བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཟེར་ལ། ལོ་སར་གྱི་སྐབས་སུ། འབུལ་མིས། བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཨེ་མ་བག་བྲོ་སྐུ་ཁམས་བཟང་། །གཏན་དུ་བདེ་བ་འཐོབ་པར་ཤོག །གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བར་ཤོག །ཅེས་བཤད་ནས་འབུལ་ལོ། །

༤ གྲོ་སོ་ཕྱེ་མར་ཕུལ་བའི་དགོས་པ། རང་ཅག་ཁ་བ་ཅན་པའི་ས་ཁུལ་འདི་རོང་འབྲོག་གཉིས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་སྒོ་གཉེར་ལ། དེ་ཡང་། རོང་བའི་གྲོ་དང་ཕྱེ་རྩམ། འབྲོག་པའི་དཀར་ཆུའི་སྙིང་བོ་མར་ཡིན་པས། གྲོ་ཡོས་དང་། སྙེ་མ། རྩམ་པ། མར་རྒྱན་བཅས་བོད་མིའི་ཟས་ཕུད་དུ་འགྲོ་བས། ལྷག་བསམ་དང་མཛའ་བརྩེས་ཕན་ཚུན་ལ་ལེགས་སྐྱེས་ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་དུ་ཕུལ་བ་ཡིན། བཟའ་བཏུང་མ་སྤྱད་གོང་དུ་ལྷ་ལ་མཆོད་པས་འཕྲིན་བཅོལ་དང་། སྐྱབས་འཇུག་བྱེད་པ་དང་། ཞལ་ལ་ཅུང་ཟད་གསོལ་བས་ཟས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་དྲན་པའི་དགོས་པ་ཡོད།

ལོ་སར་ལ་མཚོན་ན། གནམ་ལོ་གསར་བ་འདིར་བགེགས་མེད་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་ཞིང་། རང་གཞན་འཕྲལ་ཡུན་བདེ་བའི་སྨོན་འདུན་བཟང་བོ་བྱེད་པ་མཚོན་ནོ། །

ཀླུང་རྟ་སྡེ་བཞི།

བོད་ཀྱི་ཀླུང་རྟའི་སྲོལ་ནི་བོད་རྒྱལ་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་སྐབས་སུ་མགོན་ཤེས་ལྷ་བོན་དང་གཡང་ཤེས་ཕྭ་འདོད། འགྲོ་ཤེས་གླུད་གཏོང་སོགས་བོན་ཤེས་པ་ཅན་མི་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་གསེས་མགོན་ཤེས་ལྷ་བོན་གྱིས་སྲོལ་གཏོད་པར་གྲགས། གཏམ་རྒྱུད་གསེར་ཐང་ལས་ཀྱང་། གཡང་དྲུང་བོན་གྱི་ལུགས་ལས་འོང་བའི་རླུང་རྟ་སྡེ་བཞི་ལ་སོགས་གསུངས། ཡང་། ཀླུང་རྟའི་བསྐྱེད་གཏོ་ལས། ལྷ་སྒྲུང་གི་ཤན་ཞུགས་འདྲ་ཞིག་གསུངས་པ་ནི། སྔོན་གྱི་བསྐལ་བ་དང་བོ་ལ། །སྲིད་པ་ཡེ་སྨོན་རྒྱལ་བོ་དང་། །སྲིད་པ་ཡེ་སྨོན་རྒྱལ་མོ་གཉིས། །ལས་དང་སྨོན་ལམ་མཐུན་པའི་ཚེ། །སྟངས་﹙དག་ཡིག་མང་བོར་སྟངས་དབྱལ་ནི་བཟའ་ཚང་ཕོ་མོ་ལ་ཟེར﹚དང་དཔྱལ﹙ནམ་མཁའ་ནོར་བུས། དབྱལ་ནི་ལྕམ་མོའི་དོན་དུ་འཇུག་ལ། མ་མོ་ཞེས་པ་དབྱལ་གྱི་ནང་ནས་ཆེས་སྔ་བའི་མ་ཆེན་མོ་ཞིག་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །﹚དུ་ཚོགས་པ་ལས། །སྲས་སུ་ཀླུང་རྟ་སྤུན་ལྔ﹙དེ་ལྔ་ནི་རྩིས་གཞུང་འབྲེལ་བའི་ཐ་སྙད་དེ། མེ། ས། ལྕགས། ཤིང་། ཆུ་བཅས་ཀྱི་མཚོན་བྱེད་དུ་བརྩི་བ་ཡིན། ﹚སྲིད། །ཁྲི་དང་དགུ་འབུམ་འཁོར་གྱིས་བསྐོར། །འགྲོ་བ་ཡོངས་ཀྱི་རླུང་རྟ་བསྐྱེད། །ཅེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །

དེ་ལས་གཞན། བསྐྱེད་པ་བཞི་ལྡན་གྱི་གཏོ་ཆོག་ཅེས་པའི་ཆོ་ག་དེའི་ནང་དུ་འང་དམིགས་ཡུལ་ཀླུང་རྟ་སྡེ་བཞི་རྒྱས་པར་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ལ། མདོར་ན། ཁ་རྗེ་དང་བསོད་ནམས། སྙན་གྲགས་དང་སྟོབས་འབྱོར་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན། དེ་བས་ཁ་དཔེར་ཡང་། བྱ་ལས་ལམ་འགྲོ་ཡོང་བའི་མིར་དེང་སང་ཁྱེད་ལ། རླུང་རྟ་རྟ་རྒོད་རྒྱུགས་དང་། ཁ་རྗེ་འོ་མ་འཕྱུར་འཕྱུར་རེད་ཟེར་བ་བཞིན་ནོ། །

ཡང་། འཇུ་མི་ཕམ་གྱིས། ཀླུང་ཏཱ་ཞེས་པ་རྒྱ་ནག་གི་སྐད་དེ་སྟོབས་པོ་ཤུགས་ལ་འཇུག དེ་བོད་དུ་སྲོག་ལུས་དབང་རླུང་གིས་ཟླས་དབྱེ་བའི་རླུང་རྟ་ལ་ཀླུང་ཞེས་བསྒྱུར། གསང་བའི་བརྡ་གཏེར་མ་རྣམས་ལས་རླུང་རྟ་ཞེས་རླུང་ཤུགས་སྟོབས་ཀྱི་བྱེད་པ་ཅན་གཡོ་བར་བྱེད་པ་དང་། རྟ་ནི་བཞོན་པའི་དོན་ཏེ་གང་འདོད་གནས་སུ་སླེབས་པའི་དོན་གྱིས་བཏགས་ཞེས་གསུངས་ཀྱང་། ཡིན་རྒྱུ་ནི་ཀླུང་ཞེས་པས་འབྱུང་ལྔའི་ནང་ཚན་ནམ་མཁའི་ཁམས་མཚོན་པ་དང་། གཞན་ཆུ་ཀླུང་ཞེས་པའི་སྐབས་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་འབབ་པའི་ཆུ་རྒྱུན་ལ་ཡང་འཇུག་པས། ཚེ་བསོད་དབང་ཐང་སོགས་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཁྱབ་པ་དང་། ཆུ་ཀླུང་བཞིན་དུ་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་འཇུག་གོ ཡིག་རྙིང་རྣམས་སུ་ཀླུང་ལ་ཀ་ཀླུང་འབྲི་ལ། དུས་ཕྱིས་རླུང་རྟ་ཞེས་ཐ་སྙད་སྦྱར་བ་ནི་རླུང་གི་བཞོན་པ་ལྟ་བུའི་རྟ་མཆོག་ཅེས་མྱུར་ཁྱད་ཀྱི་གོ་དོན་ལ་བསམ་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་མོ། །

དེ་ཡང་ཀླུང་རྟའི་ཆོ་ག་འདི། འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་སྲོག་ལུས་དབང་ཐང་དང་འབྲེལ་བ་ཆེ་བའི་སྐྱེས་བོ་ཕོ་མོ་སུ་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གི་ལས་ཀླུང་ངམ། འབྱུང་ཁམས་ཀྱི་ནུས་པ་ཉམས་རྒུད་ཐེབས་ཡོད་ན། དངོས་བོ་རྣམས་འཇོམས་བྱེད་ཀྱི་གཉེན་པོར་འཕྲད་ན་སེལ་ནུས་པ་སྟེ། མི་མཐུན་པ་མཐུན་པར་བགྱིད་པ་དང་། ཉེས་པ་ལེགས་པར་གཏོང་བ། ཐན་ལྟས་བཀྲ་ཤིས་པར་བྱེད་པ། རྒུད་པ་དར་བར་བྱེད་པ། རྐྱེན་ངན་ཕུན་ཚོགས་སུ་བསྒྱུར་བའོ། །ཀླུང་རྟ་སྡེ་བཞིའི་དབུས་སུ་རྟ་མཆོག་ལ་ནོར་བུས་བརྒྱན་པ་ནི། ལས་གསོད་དང་མཚན་སྙན་སོགས་རྟ་མཆོག་གི་བང་རྩལ་བཞིན་མྱུར་ཞིང། དགོས་འདོད་ཡིད་བཞིན་དུ་འགྲུབ་པ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་མཚུངས་པས་སོ། །

དེ་བས་དམངས་ཁྲོད་དུ་རགས་པའི་བརྡ་སྦྱར་ཏེ། རླུང་རྟ་དང་བསོད་ནམས་ཞེས་པ་གོ་དོན་གཅིག་ཏུ་བཞག་ནས། བསོད་ནམས་དར་རྒུད་བྱུང་བ་ལ། རླུང་རྟ་དར་རྒུད་བྱུང་བ་ཟེར་བ་བཞིན་ནོ། །སྟག་སེང་ཁྱུང་འབྲུག་བཞི་ནི། གནམ་ན་ཆེ་བ་ཁྱུང་དང་འབྲུག ས་ན་ཆེ་བ་སྟག་དང་སེང་གེས་མཚོན་པ་སྟེ། ཁྱུང་དང་འབྲུག་འཕུར་རྩལ་མྱུར་བ་དང་། སྟག་དང་སེང་གེ་མཆོངས་རྩལ་མྱུར་བ་དང་། ཡང་ན། ཁྱུང་གི་རྩལ་དང་འབྲུག་གི་སྒྲ། སྟག་གི་མཆོངས་དང་སེང་གེའི་སྟོབས་བཞིན་འཕེལ་ཞིང་དར་བ་མཚོན་ལ། ནང་ཆོས་ལས་རྟའི་སྒལ་སྟེང་གི་ནོར་བུས་མཆོག་གསུམ་མཚོན་པར་བཤད་པ་དང་། གཡུ་ཐོག་པས་རྡོ་རྗེ་རྩེ་ལྔ་འབྲི་བ། གློ་བོ་ལོ་ཙཱ་བས་རི་ལ་ཉི་ཟླ་སྐར་གསུམ་དང་། ཀླུང་ལ་ཉ་སྦལ་དུང་གསུམ། མཁར་རྩེ་རྟགས་བརྒྱད་དང་འདོད་གསོལ། འཇུ་མི་ཕམ་པས་རྣམ་བཅུད་དབང་དང་གཟུངས་སྔགས་སྣ་ཚོགས་འབྲི་བ་ནི་ཕྱིས་སུ་ལྷན་པའོ། །

སྲོག་ཆགས་དེ་བཞི་ལ་གཉན་ཆེན་སྡེ་བཞི་འམ་ཀླུང་རྟའི་ལྷ་བཞི་ཡང་ཟེར་ལ། དེ་ཡང་བོན་ལུགས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་ཞིག་ལ་འབྲེལ་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི། ཁྲི་ཐོ་ཆེན་པོར་སྲས་དྲུག་མཆིས་པ་ལས། ཆེ་བ་གསུམ་ནི་གཉན་བཟར་འཁྲུངས་པས། གཉན་ནི་སྲས་ལྡོང་དབྲ་འགྲུ་གསུམ་གྱི་ཞང་བོ་ཡིན། འོན་ཀྱང་མི་དང་། གཉན། བདུད་གསུམ་བར་དམག་འཁྲུག་ལངས་པས། གཉན་གྱིས་ཡབ་ཁྲི་ཐོ་ཆེན་པོ་བཀྲོངས། གཉན་གྱིས་ཁྲི་ཐོ་ཆེན་པོའི་མི་སྟོང་ལ་བུ་དྲུག་པོ་སྲོག་ཆགས་རེ་སྤྲོད་རྒྱུ་བྱས་པ་ལས། སྲས་ཆེ་བ་བཞི་ལ་ཁྱུང་དང་། འབྲུག གཡག སྟག་བཅས་སྤྲད། ཐ་ཆུང་གཉིས་དགྲ་ཤ་ལེན་པའི་གྲས་སུ་མ་ཞུགས་པས། ར་དང་ཁྱི་གཉིས་དམའ་འབེབས་ཀྱིས་ཚུལ་དུ་སྤྲད་པར་མ་ཟད། རུས་རྒྱུད་ཚོ་བའི་ཁྲོད་གོ་གནས་ཅི་ཡང་མ་སྤྲད་ལ། སྲོག་ཆགས་ཆེ་བཞི་ལ། ཁྱུང་གིས་རྩལ་དང་། འབྲུག་གིས་གྲགས་པ། སྟག་གིས་དཔའ་ཉམས། གཡག་གིས་སྟོབས་ཤུགས་མཚོན་པའི་ཁྱད་ནུས་ལྡན་ཕྱིར། རུས་རྒྱུད་ཀྱི་ཚབ་མཚོན་དང་། ལྡོང་དང་དབྲ། འགྲུ་དང་སྒ་བཅས་ཀྱི་དགྲ་ལྷར་བརྩི་བ་ཡིན། ཡང་། དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་གྱི་ཡས་མས་སུ་བརྩམས་པར་གྲགས་པའི་དབུ་ནག་མིའི་འདྲ་ཆགས་ནང་རླུང་རྟའི་རི་མོའི་ཁྲོད་ན་སེང་གེའི་ཚབ་ཏུ་གཡག་བྲིས་ཡོད་ལ། གཞན་འཇང་རིགས་ཀྱི་རི་མོའི་ནང་དུ་འང་གཡག་འབྲི་སྲོལ་ཡོད། འདི་ལ་མཁར་རྨེའུ་བསམ་གཏན་གྱིས་འདས་པའི་དུས་གང་ཞིག་གི་ཚེ་སེང་གེས་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་ཀྱི་མཚོན་བྱེད་བྱེད་པའི་སྲོལ་དར་བ་ནས་བཟུང་། སེང་གེས་གཡག་གི་ཚབ་བྱས་ཡོད་ཟེར་ལ། འདི་ལ་དཔྱད་གཞི་ཆེའོ། །

འོ་ན་ད་ལྟ་ཀླུང་རྟ་སྡེ་བཞིའི་ཡང་སྙིང་རྟ་མཆོག་ལ་ནོར་བུ་བཀལ་བ་དེ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། ཁོ་བོའི་གཞིགས་ན། དབུ་ནག་མིའི་འདྲ་ཆགས་ལས་གཉན་གྱིས་བོད་ཀྱི་ཨ་མྱེས་ཁྲི་ཐོ་ཆེན་པོ་བཀྲོངས་པ་ལ་མི་སྟོང་སྙིང་ཚིམ་པ་བླངས་ཏེ། བདུད་ལ་ལེ་ལན་སླན་སྐབས་བུ་སྤུན་བཞིས་རྟ་མཆོག་རེ་ཉོས་ནས་འཁོར་གསུམ་བསྐོར་ནས། བདུད་ཀྱི་མི་ནག་དུས་ཆེན་དང་ངམ་སྟག་སྐྱ་བོ་བསད། བདུད་རྗེ་ཁྱབ་པ་ལག་རིང་བཙོན་དུ་བཟུང་། བདུད་ཕྲུག་མང་བོ་བྲག་ལ་བརྡབས། བདུད་མཁར་ཕྱེ་བ་ཕྱེད་རྫོང་ཕབ་ཏེ་བདུད་ནོམ་མང་བོ་དཔའ་ནོམ་དུ་ལོན་པ་སོགས་རྟ་མཆོག་བཞི་བོའི་བཀའ་དྲིན་ཡིན་པས་ཀླུང་རྟའི་དཀྱིལ་དུ་བཀོད་པར་སྙམ་མོ། །

ཡང་ཁ་ཅིག བོད་བཙན་པོའི་རིང་དམག་དར་གྱི་ངོས་སུ་སྲོག་ཆགས་ཐུ་བོ་ཆེ་མང་དུ་བཀོད་ཡོད་ཅིང་། ཕྱིས་སུ་དར་གྱི་རི་མོ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་སྟག་སེང་ཁྱུང་འབྲུག་བཞི་གྲུ་བཞི་རུ་བཀོད་ནས། ཁྱུང་འབྲུག་གཉིས་ཀྱིས་གནམ་ལ་འཕུར་དགུའི་ནང་གི་ཆེས་གཉན་པ་དང་བཙན་པ་མཚོན། སེང་སྟག་གཉིས་ཀྱིས་ས་ལ་འཛུལ་རྒྱུ་དགུའི་ནང་གི་ཆེས་གཉན་པ་མཚོན་པ་དང་། རྟ་མཆོག་དཀྱིལ་ན་ཡོད་པས་སྔོན་གྱི་སྟོང་སྡེའི་དམག་དཔུང་མཚོན་པར་ཡང་བཤད་དོ། །

གཞན་ཡང་། ཡུལ་ལྷར་བལྟོས་ནས་སྤེལ་བའི་ཆོ་ག་ཞེས་པའི་ནང་འདི་ལྟར། ཁྱུང་གིས་སྲོག་དང་། སྟག་གིས་ལུས། འབྲུག་གིས་དབང་ཐང་། སེང་གེས་རླུང་རྟ། རྟས་བླ་དཔལ་དང་། ཡང་ན། རྟ་ནི་གྲུབ་ཆ་སྤྱིའི་མཚོན་བྱེད་དུ་འང་འཇོག་སྲོལ་ཡོད། ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །

ཡང་། མནའ་སྔ་མོར་འབྱུང་ཁམས་ལྔའི་བྱེད་ལས་དང་ནུས་པ། སེམས་ཅན་སྟག་སེང་ཁྱུང་འབྲུག་རྟ་བཅས་ཀྱི་གཟུགས་རིས་ལྔས་མཚོན་པ་སྟེ། སྟག་ནི་ལྗོན་ཤིང་མང་དུ་དཀྲིགས་པའི་ནགས་ཚལ་གྱི་ཁྲོད་ན་མཆོངས་རྩལ་དང་སྲོག་ཆགས་གཞན་གྱི་རྒྱལ་བོ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏེ། ནགས་ཚལ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ལྟར། འབྱུང་བ་ཤིང་གི་མཚོན་རྟགས་ཡིན། སེང་གེ་ནི་སའི་ཁམས་ལས་གྲུབ་པའི་སྙིང་བོ་རི་བོ་གངས་ཅན་ཡིན་པས། སེང་གེས་དེ་ལ་གནས་འཆའ་བས་འབྱུང་བ་སའི་མཚོན་རྟགས་ཡིན། ཁྱུང་ཆེན་འབར་བ་ནི་སྔོན་གྱི་ཚེ་ལྷ་མཐུ་བོ་ཆེར་བརྩི་ཞིང་། ཚེ་སྲོག་འབར་བའི་ནུས་ཤུགས་ཀྱི་འབྱུང་གཞིའི་ལྟེ་བ་ངོས་འཛིན་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་རྭ་ལས་མེ་འབར་བས་འབྱུང་བ་མེའི་མཚོན་རྟགས་ཡིན། འབྲུག་ནི་ཆུ་ལ་གནས་པའི་སྲོག་ཆགས་ཆེ་ཤོས་སུ་གྲགས་པས་འབྱུང་བ་ཆུའི་མཚོན་རྟགས་ཡིན། རྟ་མཆོག་ནི་སྐྱེས་བོ་ཡོད་དོ་ཅོག་གི་ནུས་རྒྱུན་དེ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུན་བསྲིངས་དགོས་པས། རྟ་མཆོག་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཚོན་རྟགས་ཡིན་ལ། འདིར་བསམ་རིགས་པ་ཞིག་ལ། འབྱུང་བ་བཞིས་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་གྱིས་སྣོད་བཅུད་ཕུན་ཚོགས་བསྐྲུན་པ་བཞིན། རླུང་རྟ་བསྐྱོན་པས། མིའི་ཁྱད་ནུས་སྤེལ་བ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཀླུང་རྟ་བསྐྱེད་གཏོ་ལས། ཤིང་གི་ཀླུང་རྟ་ཆུ་ཡིས་བསྐྱེད། །ཕྲིན་ལས་ཆུ་རྒྱུན་རིང་བར་ཤོག །མེ་ཡི་ཀླུང་རྟ་ཤིང་གིས་བསྐྱེད། །ཅི་འདོད་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་ཤོག །ས་ཡི་ཀླུང་རྟ་མེ་ཡིས་བསྐྱེད། །སྟོབས་རྩལ་མེ་ལྟར་འབར་བར་ཤོག །ལྕགས་ཀྱི་ཀླུང་རྟ་ས་ཡིས་བསྐྱེད། །ཆབ་སྲིད་ས་ལྟར་བརྟན་པར་ཤོག །ཆུ་ཡི་ཀླུང་རྟ་ལྕགས་ཀྱིས་བསྐྱེད། །དབང་ཤུགས་ལྕགས་ལྟར་སྲ་བར་ཤོག །ཅེས་སོ། །

ཕྱིས་སུ་དེ་དག་ལ་གཞི་བཅོལ་ནས་ཆོ་ག་བརྩམས་ཏེ། རྫས་སྔགས་ལས་གསུམ་ནས་སྒྲུབ་ལུགས་ཀྱང་ཡོད། དཔེར་ན། སྒྲོལ་མའི་ཀླུང་རྟ་དང་། ཀླུང་རྟའི་ཀ་འཛུགས། ཀླུང་རྟའི་གསོལ་ཁ་སོགས་སོ། །

གཞན་ཡང་། བོན་ལུགས་ཀྱི་བསང་མཆོད་ཡུལ་ལྷར་བལྟོས་ནས་སྤེལ་བའི་ཆོ་ག་ཞེས་པའི་ནང་། འདི་ལྟར་འཁོད་ཡོད་དེ། རླུང་རྟའི་ཐོག་བཀོད་པའི་སྲོག་ཆགས་ལྔ་བོས། སྐྱེ་བོའི་གྲུབ་ཆ་མཚོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཁྱུང་གིས་སྲོག་དང་། སྟག་གིས་ལུས། འབྲུག་གིས་དབང་ཐང་། སེང་གེས་རླུང་རྟ། རྟས་བླ་དཔལ་མཚོན་པ་ཡིན་ལ། ཡང་རྟ་ནི་གྲུབ་ཆ་སྤྱིའི་མཚོན་བྱེད་དུ་འང་འཇོག་སྲོལ་ཡོད། འདི་དག་གི་བྱེད་ལས་ཀྱང་། རྒྱ་སྟག་ཁྲ་མོ་ནགས་ནས་མཆོངས་པ་དང་། སེང་གེ་དཀར་མོ་གངས་ནས་འགྱིངས་པ་སྟེ། །བྱ་རྒྱལ་ཁྱུང་ཆེན་མཁའ་ལ་ལྡིང་བ་ལྟར། །ལྷོ་འབྲུག་སྔོན་མོ་ལྡིར་བ་ཇི་བཞིན་དུ། །སྲོག་ལུས་དབང་ཐང་ཀླུང་རྟའི་ཆོ་ག་ལྟར། །ཉམས་པ་སོས་ཤིང་མ་ཉམས་འཕེལ་གྱུར་ཏེ། །སྙན་པའི་དར་དང་གྲགས་པའི་དུང་བཞིན་དུ། །དགེ་བའི་མཚན་མས་ཀུན་ནས་ཤིས་པར་བྱེད། །ཅེས་དང་། སྟག་སེང་ཁྱུང་འབྲུག་བཛྲ་ཨཱ་ཡུཪྵེ། ཀླུང་རྟ་ཀུན་འདུས་སརྦ་འདུ་འདུ་ཧོཿ སྲོག་ལུས་དབང་ཐང་ཚེ་བསོད་རྒྱས་པ་དང་། །བསམ་དོན་ཡིད་བཞིན་འགྲུབ་པའི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག །ཅེས་དང་།

ཡང་། རླུང་རྟ་དར་བའི་གདམས་པ་ཞེས་པའི་དཔེ་ཆ་བྲིས་མ་ཞིག་ཏུ། སྲིད་གསུམ་ཟིལ་མནོན་བྱ་ཁྱུང་རྒྱལ་བོ་ཡིས། །བདག་གི་ཚེ་སྲོག་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ལྟར། །འཆི་བདག་བདུད་ཀྱིས་བསྐྱེད་དུ་མེད་པར་མཛོད། །འགྲན་དོས་མི་རྫི་མཚལ་སྟག་བྱ་རོག་ཅན། །བདག་གི་སྐུ་ལུས་དཔག་བསམ་ཚལ་རྒྱས་ནས། །མི་མཐུན་ནད་གཅོང་འཚེ་བ་མེད་པར་མཛོད། །སྒྲ་ཡི་རྒྱལ་བོ་གཡུ་འབྲུག་ཐོག་དབལ་ཅན། །བདག་གི་དབང་ཐང་དབྱར་མཚོ་འཁྱིལ་བཀང་ནས། །བསོད་ནམས་སྲིད་ལ་གནོད་པ་མེད་པར་མཛོད། །གང་གིས་འགྲན་མེད་དུང་སེང་གཡུ་རལ་ཅན། །བདག་གི་རླུང་རྟ་གངས་རི་ལྟར་དཀར་ནས། །ལས་དང་བསམ་པ་བར་ཆད་མེད་པར་མཛོད། །རྫུ་འཕྲུལ་ཤུགས་འགྲོས་དབང་རྟ་སྤྲིན་ཤུགས་ཅན། །བདག་གི་བླ་དཔལ་ཕུན་ཚོགས་ཆར་སྤྲིན་ཕྱུག །འགལ་བྱེད་རླུང་གིས་དེངས་པ་མེད་པར་མཛོད། །ཅེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །

ཇོ་དར།

ཇོ་དར་ཞེས་པའི་ཇོ་ནི་གཙོ་བོ་འམ་ལྷ་ལ་འཇུག་པ་དང་། ལྷ་མཆོད་ཀྱི་ཐབས་དར་གོས་སུ་བྲིས་པ་དེ་དར་བ་ཞིག་ཡིན་ལ། བོད་ཡུལ་འདིར་ལོ་ཉིས་སྟོང་ལྷག་གི་སྔོན་ནས་དར་ཡོད། ཐོག་མར་ཕྱིའི་འབྱུང་ཁམས་གསོ་བྱེད་དུ་རླུང་རྟ་སོགས་ཇོ་དར་བྱས་ཏེ་རླུང་ལ་འཕྱར་བ་དང་། ཕྱིས་སུ་དུས་རབས་བདུན་པའི་སྨད་ཀྱི་ཆར་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཡང་སྙིང་མ་ཎི་བྲིས་ཏེ། ཇོ་དར་འཛུགས་སྲོལ་དར་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་། ཇོ་དར་འཛུགས་སྲོལ་འདི་ཁམས་ཕྱོགས་སུ་དར་ཁྱབ་ཆེ་ལ། ཇོ་དར་འཛུགས་སྲོལ་གྱི་ཕྱག་ལེན་དང་། ཕན་ཡོན་ཡང་། འདས་ལོག་བྱང་ཆུབ་སེང་གེ་དང་། སྟག་ལེབ་བླ་མའི་འདས་ལོག་ལས་གསུངས་པ་གཞིར་བྱས་ཏེ། འདིར་མདོར་བསྡུས་བཀོད་ན།

༡ ཇོ་དར་བྲི་གཞི་ནི། རབ་ཟ་འོག་དང་གོས་ཆེན། འབྲིང་དར་རས་འཕྲིག་གསུམ། ཐ་མ་སྣམ་ཤར་སོགས་སོ། །

༢ བྲི་རྫས་ནི། རབ་ལ་གསེར་དངུལ། འབྲིང་ལ་དུང་དང་མཚལ། ཐ་མ་ལ་བཙག་སོགས་སོ། །

༣ སྒྲོག་བུ་ནི། སྒྲོག་བུ་ལ་སྡིག་བཤགས་ཡིན་ན་གང་འཛོམས་དང་། ཚེ་གསོད་འཕེལ་བའི་ཆེད་ཡིན་ན། གཡང་དཀར་ལུག་གི་སོག་བལ་ལ། བུ་དང་བུ་མོ་གཙང་མ་གཉིས་ཀྱིས། ཉི་མ་རྩེ་ཤར་ལ་མཁལ་རྨེལ་བྱས་ཏེ་སྒྲོག་གུ་གདགས་པར་བྱའོ། །

༥ ཡུ་བ་ནི། ཤིང་རྩེ་མོ་ནོར་བུའི་དབྱིབས་ལ། །ཚོན་རྩི་སོགས་ལེགས་པོར་བྱུགས་པའོ། །

༦ བྲི་ལུགས་ནི། ཇོ་དར་ངོས་ཡ་རེ་ལ་མགོ་འདྲེན་ཨོཾ་རླུང་གིས་གཡབ་སར་བྲིས་ཏེ། ཧྲཱྀཿངོས་ཐ་མར་བྲིས་ནས། གཟུངས་སྔགས་དང་ཡིག་དྲུག་གང་ཆུད་བྱའོ། །མགོ་འདྲེན་ནོར་ན་གོལ་ས་ཆེ་བས་འདི་ལ་གཟབ་པར་འཚལ། དེ་ནས་ཚད་ལྡན་བླ་མས་བགེགས་བསྐྲད་དང་། རབ་གནས། བཀྲ་ཤིས་བསྔོ་སྨོན་གྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བྱའོ། །

༧ ཇོ་དར་མང་ཉུང་གི་ཚད་ནི། རབ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད། འབྲིང་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག ཐ་མ་ཡང་བདུན། དེ་གསུམ་གང་ལགས་ཀྱང་གསེར་དངུལ་དུམ་བུ་དང་ཁྱད་པར་མེད་དོ། །

༨ ཇོ་དར་གཟུགས་པའི་དུས་ནི། ཡར་ཚེས་བརྒྱད་དང་གསུམ་སོགས་དང་། ཁྱད་པར་དུ་དུས་ངན་ལྔ་བདོའི་ངན་མཚང་མཚོ་ལྟར་ཁོལ་སྐབས་སུ་ཇོ་དར་གྱི་འཕྲིན་ལས་འདི་དར་བར་གསུངས་ལ། ཕན་ཡོན་ཡང་འདི་ཆེ་བར་གསུངས།

༩ ཕན་ཡོན་ནི། ཇོ་དར་བཙུགས་པས་མཚམས་མེད་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་ལས་སྒྲིབ་དག་ཅིང་། གདོན་བགེགས་དང་། ནད་རིགས། མི་དང་མི་མིན་གྱི་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་བཟློག་ལ། ངན་འགྲོའི་སྐྱེ་སྒོ་ཆོད། འཁོར་བ་དོང་སྤྲུགས་སུ་བྱས་ཏེ། མཐོ་རིས་ཐར་བའི་ལམ་སྣ་ཟིན་པར་གསུངས་སོ། །ཚེ་འདས་ཀྱི་བདུན་ཚིགས་ལ་བཙུགས་ན་བར་དོ་བ་དེ་ལ་དེ་ལས་ལྷག་པའི་གཤིན་ཆོས་མེད། སྲུང་འཁོར་ཡང་དེ་ལས་ལྷག་པ་མེད་དེ། ཇོ་དར་ནི། རྡོ་རྗེ་དང་རལ་གྲི། ཐོ་བ་དང་རྒྱ་གྲམ། སྤུ་གྲི་དང་རླུང་རི། མེ་རི་སོགས་ཀྱི་གུར་ཁང་དུ་བཤད་པས། ལྷ་སྲིན་སྡེ་བརྒྱད་སོགས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པར་བཤད་དོ། །ཇོ་དར་དཀར་བོ་ཞིག་ཡོད་པའི་ས་ཕྱོགས་དེར། དགེ་ལ་བཀྲ་ཤིས་ཤིང། ལྷ་སྲིན་གདོན་བགེགས་ཀྱིས་མེ་རི་མེ་དཔུང་སོགས་སུ་མཐོང་ནས་འོང་མི་ཕོད་དོ། །

དར་ལྕོག

༡ དར་ལྕོག་གི་འབྱུང་ཁུངས། རང་ཅག་གི་ཡུལ་འདིར་དར་ལྕོག་འཛུགས་སྲོལ་འདི་ཡང་། གདོད་མའི་བོན་ཆོས་ལས་འབྱུང་བར་བཤད། སྟོན་པ་གཤེན་རབ་སྔོན་གྱི་གདོད་མའི་བོན་རྣམས་ཀྱིས། འབྱུང་བ་ལྔ་དང་། ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་སོགས་རང་གི་དད་ཞེན་གྱི་གཟུགས་རིས་བྲིས་ཏེ་མཆོད་སྲོལ་ཡོད། ཕྱིས་སུ་ཡུལ་ལུང་ཕན་ཚུན་གཡུལ་འཁྲུག་མང་བོ་བྱས་པས། སྡང་དགྲ་ལས་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་དུ། དེ་དག་གི་གཟུགས་རིས་བྲིས་པའི་རས་གཞི་དེ་མཚོན་ཆའི་རྩེར་འདོགས་སྲོལ་བྱུང་བ། རིམ་གྱིས་དམག་སྣ་འདྲེན་པའི་རུ་དར་དུ་གྱུར་བ་རེད། ད་ལྟ་ཡང་། གདོད་མའི་བོན་གྱིས་དད་མོས་བྱ་སའི་འབྱུང་བ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་དང་། དཀར་བོ། དམར་བོ་དང་ལྗང་ཁུ། སེར་བོ་བཅས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་དང་། ཡང་། ཡུལ་ལ་ལར་གདོད་མའི་དད་ཞེན་གྱི་རང་མདོག་མ་འགྱུར་བར་ཉི་ཟླ་སྐར་གསུམ་སོགས་དར་ལྕོག་སྟེང་དུ་འདོགས་སྲོལ་ཡོད།

ཚུལ་འདི་ལ་དགོངས་ནས། མཁས་དབང་དགེ་ཆོས་ཀྱི་དེབ་དཀར་ལས། ཁྱིམ་རེ་རེ་བཞིན་གྱི་སྒོ་སྟེང་དུ་དར་གདུང་རེ་སློང་བ་འདི་ཡང་བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྲོལ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཐོག་མར་དམག་གི་རྟགས་སུ་མངོན་ལ། རྗེས་སོར་ཆོས་ཀྱི་ལས་སུ་སོང་པས། སྟོད་ན་རྒྱ་གར་དང་འདྲེས་པའི་བོད་རིགས་རྣམས་ནས། སྨད་ན་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་དཀྱིལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་མི་ཁྱིམ་གཅིག་ཡིན་ཡང་རུང་། སྒོ་སྟེང་དུ་དར་ལྕོག་སློང་པའི་སྲོལ་དེ་ད་ལྟའི་བར་དུ་ཡོད། ཅེས་པ་ལྟར། དོན་དུ་ན། གནའ་དུས་ནས་བོད་རྒྱལ་གྱི་སྐུ་མཁར་དང་། ཡང་ན། བོད་དམག་སྡོད་སའི་རུ་སྒར་ལ་ཁ་དོག་མི་འདྲ་བའི་དར་གྱིས་བརྒྱན་པའི་གདུང་འཛུགས་སྲོལ་ཡོད་པ་ལས་གཞན། ད་ལྟ་རྒྱལ་མཚན་རྩེ་མོའི་དར་ལྕོག་སྟེང་སྟག་སེང་ཁྱུང་འབྲུག་འཇོག་པ་དེ་ཡང་། སྲོང་བཙན་གྱི་དུས་སུ་བོད་ཡུལ་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་ལ་རུ་བཞིར་བགོས་དུས། དབུ་རུ་ལ་རུ་དར་དམར་བོ་ལྕེ་ཁྲ་དང་དཔལ་དར་དམར་བོ། གཡོ་རུ་ལ་རུ་དར་སེང་གེ་དམར་པོ་དང་དར་དཀར་སྙིང་ནག རུ་ལག་ལ་རུ་དར་སེང་དཀར་གནམ་འཕྱོ་དང་དཔལ་དར་ནག་པོ། གཡས་རུ་ལ་རུ་དར་དར་ནག་སྙིང་དཀར་བྱ་ཁྱུང་བྲིས་པ་དང་སྐྱོར་ར་གོང་ཁྲ་བྱེད་པ་དེའོ། །འོན་ཀྱང་། རུ་དར་འདི་ཆོས་དར་དུ་སོང་བའང་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་གི་སྔོན་ནས་ཡིན་པར་སེམས་ཏེ། དེབ་ཐེར་འགར། ལྷ་ལུང་དཔལ་རྡོར་གྱིས་གླང་དར་བགྲོངས་སྐབས། ཞོན་རྟ་ལྷ་ལྡན་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ཉེ་འགྲམ་གྱི་དར་ཆེན་ལ་བཏགས་པར་བཤད་ཡོད་དོ། །

འོན་ཀྱང་། དར་ལྕོག་གི་ཁུངས་ནི་བོན་ཆོས་དང་རུ་དར་མ་གཏོགས། ནང་ཆོས་སུ་གསུངས་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་ནའང་ཨུ་ཚུགས་ཀྱི་གཏམ་དུ་འགྲོ་བར་མི་སེམས་ཏེ། རྗེ་ཙོང་ཁ་བའི་རྣམ་ཐར་ལས། ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལས་བྱུང་བ་ལྟར། བ་དན་དང་རྒྱལ་མཚན་དེ་དག་གི་ཤིང་རྣམས་ཐ་གུས་སྦྲེལ་བ་ལ། འཕན་དང་། རྔ་ཡབ་དང་། དྲིལ་བུ་ལ་སོགས་པས་བར་མ་ཆད་དུ་མཛེས་པར་བྱས་པ་ནི། འཇའ་ཚོན་ཀུན་ནས་བཀྲ་བས་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཁྱབ་པར་བྱས་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །

དར་ལྕོག་འདི་ཕྱི་གླིང་བའི་མིག་ལའང་བོད་ཀྱི་མཚོན་བྱེད་ལྟ་བུར་སྣང་སྟེ། མདུང་རྩེ་ལྷ་སར་གཏད་པ་ཞེས་པའི་ནང་། དར་ལྕོག་ནི་དར་ཤིང་གི་རྩེ་ནས་མར་གཤམ་ལ་བསྐྱོན་འདུག ཡང་ན། དེ་ཁང་ཐོག་གི་རྒྱན་ལྟ་བུར་སེམས། བོད་པས་དར་ལྕོག་རླུང་གིས་བསྐྱོད་ཐེངས་རེ་ལ་སྟེང་གི་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་རྣམས་མཁའ་ལ་དཔར་བར་ངོས་འཛིན་ཞེས་བཤད་དོ། །

༢ རུ་དར་དེ་ཆོས་ཀྱི་ལས་སུ་སོང་ཚུལ། བོད་ཀྱི་དམག་སྒར་དང་སྐུ་མཁར་ལ་དམག་དར་འཛུགས་སྲོལ་དེ་རིམ་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་ལས་སུ་སོང་བ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གདུགས་དཀར་མཆོག་གྲུབ་མ་ལས། རིགས་སྔགས་ཀྱི་རྒྱལ་མོ་འདི། གྲོ་གའམ་རས་སམ་ཤིང་ཤུན་ལ་བྲིས་ཏེ། ཞེས་རས་སོགས་ལ་གཟུངས་སྔགས་འབྲི་བར་གསུངས་པ་དང་། མདོ་གཞན་དུ་རས་ལ་བྲིས་ཏེ་རྫི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་ན་ཕན་ཡོན་མང་དུ་འབྱུང་བར་གསུངས་ཡོད་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་སྡེ་དགེ་བཀའ་འགྱུར་གཟུངས་བསྡུས་ཀྱི་སྔ་དུམ[ཨེ]བ་ལས། འཕགས་པ་ནོར་བུ་ཆེན་པོ་རྒྱས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་གནས་པ་གསང་བ་དམ་པའི་གསང་བའི་ཆོ་ག་ཞིབ་མོའི་གཟུངས་འདི་ལུས་ལ་ཐོགས་པའམ། བྲིས་ནས་འཆང་ངམ། རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྩེ་མོ་ལ་འདོགས་སམ། ལྒིགས་བམ་དུ་བྱེད་དམ། རས་ལ་བྲིས་པའམ། དར་ལ་བྲིས་པ་སོགས་ཕན་ཡོན་རྒྱ་ཆེན་འབྱུང་བར་གསུངས་པས། སྔར་ཡོད་ཀྱི་རུ་དར་ངོས་སུ། གཟུངས་སྔགས་དང་རྒྱལ་མཚན་རྩེ་མོའི་དཔུང་རྒྱན་སོགས་བྲིས་ཏེ། གདོན་བགེགས་ཀྱི་གནོད་པ་སྲུང་བྱེད་དང་ཆོས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་འཐོབ་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ལས་སུ་དར་བའོ། །དེ་བས་རྟོགས་ལྡན་པའམ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་གང་རུང་གིས་རབ་གནས་ཀྱི་ཆོ་གའི་ལས་རིམ་དང་། བདེན་ཚིག་བརྗོད་ནས་བཀྲ་ཤིས་པའི་མེ་ཏོག་གཏོར་ཏེ། འཛུགས་པ་གལ་ཆེའོ། །

དེ་ལ་དར་ལྕོག་ཞེས་ཕྱིས་སུ་མིང་ཆགས་པ་ཡང་། དར་ཞེས་པ་རུ་དར་གྱི་དར་དང་། ལྕོག་ཅེས་པ་མགོ་ལྕོག་ལྕོག་བྱེད་ཅེས་བཤད་པ་ལྟར། ལྡེམ་པ་འམ་གཡོ་བའི་དོན་ཡིན། ཡང་ལ་ལས་དར་ཅེས་པ་སྲིང་བལ་ལས་བཏགས་པའི་སེང་རས་དང་། ལྕོག་ཅེས་པ་དབྱིབས་ཙོག་ཙོག་གི་མིང་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་ཐོགས་པར་བཤད་པ་ནི་ཇོ་དར་ལྟ་བུ་ལ་དགོངས་པ་དང་། གང་ལྟར། གཟུངས་སྔགས་སོགས་ཕབ་པའི་དར་རླུང་ཁ་ན་གཡོ་བས་ན་དར་ལྕོག་ཅེས་མིང་ཐོགས་པ་ཡིན་ལ། ཕྱིས་སུ་རུ་དར་གྱི་མདུང་མགོ་བླངས་ཏེ་རྩེ་མོར་ཤུག་པ་བཙུགས་ནས། བལ་ཐག་གིས་བསྡམས་པའམ། ཡང་ན། ཉི་ཟླ་སྐར་གསུམ་མམ། རྒྱལ་མཚན་སོགས་བསྟད་དེ། ད་ལྟ་རང་རེའི་དགོན་སྡེ་དང་མི་ཁྱིམ་གཞི་བདག་གི་གནས་རི་སོགས་ན་ཧ་ཅང་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེ་བ་དེའོ། །ཁྱད་པར་དུ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་སེམས་སུ། དར་ལྕོག་མང་བོ་བཙུགས་ན་རྒྱལ་བསྟན་དར་བའི་རྟགས་དང་ཁ་ལས་རླུང་རྟ་དར་བར་སེམས་པ་དམངས་གཞས་ཚུན་ནའང་མཆིས་ཏེ། གཙང་གི་ཡུལ་ནས་བལྟས་པས། །དབུས་ཀྱི་དར་ལྕོག་མཐོང་བྱུང་། །དབུས་གཙང་བསྟན་པ་དར་བའི། །དར་ལྕོག་དེ་ལ་གཟིགས་དང་། །ཞེས་དང་། རི་མགོ་མཐོན་པོའི་མགོ་ལ། །དར་ལྕོག་ཁ་གང་སྒྲོན་ཡོད། །དར་ལྕོག་ཆུང་བར་མ་བསམ། །བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད་འཛོམས་ཡོད། །ཅེས་སོ། །

གཞན་ཡང་། སྔར་སྲོལ་དུ་དགའ་ལྡན་དབང་བོའི་རིར་དར་ལྕོག་བཙུགས་མི་ཆོག་པའི་བཤད་རྒྱུན་ཡོད་པ་ནི། ཁོར་ཡུག་འབག་བཙོག་དང་། ཆོས་ལུགས་མིག་ཤེས་ཀྱི་གཟུང་བྱའི་བྲིན་སྒོ་ཆེ་བར་དོགས་ནས་བཀག་པ་ཡིན་ནམ་ཅི། དམངས་གཞས་ལས་ཀྱང་། དགའ་ལྡན་དབང་བོ་རི་ལ། །དར་ལྕོག་འཛུགས་རྒྱུ་བྱུང་ན། །དར་ཤིང་ཀོང་བོ་རོང་ནས། །འདྲེན་དགོས་བྱུང་ཡང་ལས་རེད། །ཟེར་རོ། །

༣ དར་གྱི་ཁ་དོག་གི་ཁྱད་པར། དར་ལྕོག་ལ་རིམ་བཞིན་ཚོན་སྣ་མི་འདྲ་བ་ལྔ་འཇོག་པ་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པ་མཚོན་པ་སྟེ། རྩེ་མོ་སྔོན་པོས་གནམ་མཁའ་དང་། དེའི་འོག་དཀར་པོས་སྤྲིན། དེའི་འོག་དམར་པོས་མེ། དེའི་འོག་ལྗང་ཁུས་ཆུ། དེའི་འོག་སེར་བོས་ས་མཚོན་པ་ཡིན། དེ་ཡང་ཕྱིའི་འབྱུང་ཁམས་དང་ནང་གི་འབྱུང་ཁམས་དོ་མཉམ་དུ་གྱུར་ཏེ། ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་ཚེ་བསོད་འཕེལ་ཞིང་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་མཚོན་དོན་ནོ། །

༤ དར་ལྕེའི་དགོས་དོན། དར་ལྕོག་ཐར་པའི་གྲུ་ཆེན་ཡིན། །དེ་ཡི་ལག་སྐྱ་དར་ལྕེ་ཡིན། །དར་ལྕོག་མཐོ་རིས་རྟ་ཕོ་ཡིན། །བྲབ་བྱེད་ལྕགས་ནི་དར་ལྕེ་ཡིན། །དར་ལྕོག་བྱང་ཆུབ་མཁར་རྫོང་ཡིན། །དར་ལྕེ་བ་དན་ཁྲ་བོ་ཡིན། །དར་ལྕོག་མར་ཁུས་ཀོང་བུ་ཡིན། །སྣང་བྱེད་སྡོང་བུ་དར་ལྕེ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། ཡང་། དར་ལྕོག་ལ་དར་ལྕེ་མདོག་སྣ་ཚོགས་བཏགས་ན། རླུང་རྟ་སྙན་གྲགས་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །

༥ དར་ལྕོག་འཛུགས་པའི་དུས། ཚེས་གཅིག བརྒྱད། བཅུ། བཅོ་ལྔ། བཅོ་བརྒྱད། ཉི་ཤུ གནམ་སྟོང་། དབྱར་དགུན་གྱི་ཉི་ལྡོག ཉི་ཟླ་གཟའ་འཛིན་གྱི་དུས་རྣམས་ལ་གཟུགས་ན། དགེ་རྩ་ལ་འགྱུར་ཁྱད་ཆེ་བས་ཕན་ཡོན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །

བོད་ཀྱི་དར་བོ་ཆེ་གྲགས་ཅན་འགའ་འདིར་བཤད་ན། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་དར་བོ་ཆེ་བསླངས་པ་ནི། རྒྱལ་བསྟན་འཕེལ་བ་དང་། སྐྱེས་ཆེན་དམ་པའི་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་མཛད་འཕྲིན་བདོ་བ། ཡུལ་ཕྱོགས་བཀྲ་ཤིས་ཤིང་དགེ་བ། ནག་ཕྱོགས་གཉའ་ནས་གནོན་པ་སོགས་ལ་ཆེད་དམིགས་ཀྱིས་དར་བོ་ཆེ་འཛུགས་སྲོལ་ཡོད། དམངས་གཞས་ལས་ཀྱང་། གཙང་གི་ཡུལ་ནས་བལྟས་པས། །དབུས་ཀྱི་དར་ལྕོག་མཐོང་བྱུང་། །དབུས་གཙང་བསྟན་པ་དར་བའི། །དར་ལྕོག་དེ་ལ་གཟིགས་དང་། །ཞེས་དང་། རི་མགོ་མཐོན་པོའི་མགོ་ལ། །དར་ལྕོག་ཁ་གང་སྒྲོན་ཡོད། །དར་ལྕོག་ཆུང་གི་མ་བསམ། །བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད་འཛོམས་ཡོད། །ཅེས་བརྗོད་པས་ཀྱང་དར་བོ་ཆེ་སློང་བའི་དགོངས་དོན་རགས་རམ་ཞིག་རྟོགས་ཐུབ་བོ། །

༦ ཤར་སྐྱ་རེངས་དར་ཆེན་ནི། འཇམ་མགོན་བླ་མ་ཙོང་ཁ་པ་དགུང་གྲངས་ང་གསུམ་བཞེས་པ། སྤྱི་ལོ ༡༤༠༩ ལོར་ལྷ་ལྡན་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོའི་སྲོལ་གཏོད་སྐབས། བསྐོར་ལམ་ཆེན་མོའི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གོས་དར་སོགས་ལ་བྱས་པའི་བ་དན་མཐོ་ཞིང་རྔམ་བརྗིད་ཆེ་བ། ཕྱོགས་སྐྱོང་དེ་དང་དེའི་སྐུས་ཏོག་ལ་བརྒྱན་ཅིང་། དེ་དང་དེའི་སྔགས་བ་དན་ཉིད་ལ་བྲིས་པ་བཅོ་ལྔ་ཕྱོགས་སྐྱོང་བཅོ་ལྔ་རང་རང་གི་ཕྱོགས་སུ་ལེགས་པར་བཙུགས་ནས། དགོང་ལྟར་དེ་དག་ལ་ཕྱོགས་གཏོར་གཏོང་བ་དང་། དེ་དག་གི་བར་དུ་གདུགས་དཀར་ལ་སོགས་པའི་རྒྱལ་མཚན་རང་རང་གི་ཆོ་ག་བཞིན་དུ་བཙུགས་ཤིང་། དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱོགས་སྐྱོང་བཅོ་ལྔའི་དར་ཆེན་ལས་ཤར་ལྷོའི་མཚམས་དུང་མཚོའི་ཟུར་གྱི་ཤ་བ་སྐྱ་རེངས་དར་ཆེན་དེ་ཉིད་ནི། ཤར་སྐྱ་རེངས་དར་ཆེན་ཡིན་ནོ། །

༧ ཇུས་ཡག་དར་ཆེན་ནི། ལྷ་སའི་གཙུག་ལག་ཁང་གི་གཡས་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་ལ། སོག་པོ་གུ་ཤྲྀ་ཧན་སྤྱི་ལོ ༡༦༣༦ ལོར་ལྷ་སར་འབྱོར་ནས། རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་དང་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཞི་བ་མཆོག་ལ་མཇལ་ཁ་ཞུས་ཏེ། ཏཱ་ལའི་བླ་མས་གུ་ཤྲྀ་ཧན་ལ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་ཞེས་མཚན་སྙན་གནང་ཤིང་། མཚོ་སྔོན་ཕྱོགས་སུ་དཔུང་བཏེགས་ནས་དགེ་ལུགས་པར་སྡང་བའི་སོག་པོ་ཧལ་ཧ་ཆོག་ཐུ་རྒྱལ་བོའི་དཔུང་ཚོགས་རྩ་མེད་དུ་བཏང་བ་དང་། ཡང ༡༦༣༩ ལོར་གུ་ཤྲྀ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་རྒྱལ་དང་སྡེ་སྲིད་བསོད་ནམས་ཆོས་འཕེལ་གྱི་ནང་གྲོས་བཞིན་གུ་ཤྲྀ་ཧན་གྱིས་དཔུང་སྣེ་དྲངས་ནས་བེ་རི་རྒྱལ་བོ་ཕམ་སྟེ། སྡེ་དགེ་དང་། སྨར་ཁམས་སོགས་དབང་བསྒྱུར་བས། སྡེ་སྲིད་བསོད་ནམས་ཆོས་འཕེལ་གྱིས་དགེ་ལུགས་བསྟན་པའི་ཇུས་ཆེན་ལམ་དུ་སོང་ཞེས། རྟེན་འབྲེལ་དུ་སྤྱི་ལོ ༡༦༤༡ ལོའི་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོའི་སྐབས་སུ་ཇུས་ཡག་དར་ཆེན་འདི་བཙུགས་པར་གསུངས་སོ། །

༨ དགའ་ལྡན་དར་ཆེན་ནི། ལྷ་སའི་བར་བསྐོར་གྱི་བདེ་ཆེན་རབ་བརྟན་གྱི་འགྲམ་དུ་ཡོད་ལ། སྤྱི་ལོ ༡༦༨༡ ལོར་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བས་བཀའ་ལུང་བཞིན། སོག་རིགས་དགའ་ལྡན་ཚེ་དབང་དཔལ་བཟང་གིས་དཔུང་སྣ་དྲངས་ཏེ། རྒྱལ་བསྟན་ལ་སྡང་བའི་ལ་དྭགས་སེང་གེ་རྣམ་རྒྱལ་ཟེར་བ་དེ་གཞོམ་སྟེ། མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་དབང་དུ་བསྡུས་པར་མ་ཟད། སླད་ཕྱིན་རྒྱལ་བསྟན་ཚུར་རྒོལ་མི་འབྱུང་བའི་ཆེད། གཉའ་གནོན་དུ་སོག་པོའི་དམག་དཔུང་བརྒྱ་ཕྲག་སྐོར་བཞག་པ་དང་། གཡུལ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་དཔའ་རྟགས་སུ། གངས་རིན་པོ་ཆེའི་དྲུང་དུ་དགའ་ལྡན་དར་ཆེན་དང་བོ་དང་། ལྷ་སའི་བར་བསྐོར་དུ་དགའ་ལྡན་དར་ཆེན་གཉིས་པ་བཙུགས་ལ། རུ་དར་དཀར་བོ་དེ་གཞུ་འདོམ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་ཡོད་པས། དགའ་ལྡན་དར་སྨྱོན་དུ་གྲགས། ཧ་ཅང་རིང་ཐལ་ཆེ་བས་ཕྱིས་སུ་དུམ་བུ་གསུམ་དུ་ཆག་ལ། ད་ལྟའི་དར་བོ་ཆེ་འདི་ནི་དུམ་བུ་རིང་ཤས་དེ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །

༩ བསྐལ་བཟང་དར་ཆེན་ནི། ལྷ་ས་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ལྷོ་སྒོའི་གསུང་ཆོས་ར་བའི་མདུན་དུ་ཡོད་ལ། དར་བོ་ཆེ་འདི་བསླངས་དོན་ལ་རྒྱལ་དབང་བསྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོའི་མཛད་རྣམ་རགས་བསྡུས་ཤིག་བརྗོད་པ་གལ་ཆེ། ཁོང་ཁམས་ལི་ཐང་དུ་སྐུ་འཁྲུངས། ཆུང་དུས་ནས་བྱིས་པའི་སྤྱོད་ཚུལ་ལས་འདས་པས། ཀུན་གྱིས་ཚངས་དབྱངས་རྒྱ་མཚོའི་ཡང་སྲིད་འཁྲུལ་མེད་རེད་ཅེས་མཚན་སྙན་གང་སར་ཁྱབ་ཀྱང་། སྐབས་དེར་བོད་ཀྱི་སྲིད་དབང་ལྷ་བཟང་ཧན་གྱིས་བཟུང་བར་མ་ཟད། རྒྱལ་དབང་དྲུག་པར་སྙད་བཏགས་པའི་པད་དཀར་འཛིན་པ་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་པོ་ཏ་ལའི་གསེར་ཁྲིར་བསྡད་མུས་སུ་ཡོད་པས། རེ་ཞིག་བག་ལ་ཞ་བའི་ཚུལ་གྱིས་མི་བཞུགས་ག་མེད་གྱུར། དེ་ནས་གདན་ས་གསུམ་གྱི་ལས་སྣེ་དང་གཞུང་ཞབས་སེར་སྐྱ་འགའ་ཞིག་གིས་གསང་སྟབས་ཀྱིས་འབྲེལ་གཏུགས་བྱས་པ། ལྷ་བཟང་ཧན་གྱི་གནས་ཚུལ་ཤེས་ཚོར་བྱུང་སྟེ། ཡང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་སྡེ་དགེ་སྤྱན་དྲངས་ནས། དཔོན་པོ་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་གི་གཟིགས་སྐྱོང་གནང་དུ་བཅུག ཕྱིས་སུ་ཡང་སྲིད་རིན་པོ་ཆེའི་གནས་བབ་གོང་མར་སྙན་གསན་ཕུལ་པས། གོང་མ་ཁང་ཞིས་ཡང་སྲིད་འཁྲུལ་མེད་དུ་ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་བར་མ་ཟད། ལྷ་སར་གདན་དྲངས་དགོས་པའི་བཀའ་ལུང་ཕེབས། དགུང་ལོ་བཅུ་གསུམ་སྟེང་མཚོ་སྔོན་གྱི་དཔོན་རིགས་ཁག་གཅིག་དང་གོང་མའི་དཔོན་དམག་མང་བོས་ལྷ་སར་གདན་དྲངས་ཏེ་གསེར་ཁྲིར་མངའ་གསོལ། དེ་ལྟར་རྒྱལ་དབང་བསྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ངོས་འཛིན་གྱི་ཐད། རྩོད་ཉོག་མང་བོ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ཏེ་བསྐལ་བཟང་མངོན་དུ་གྱུར་བའི་རྟེན་འབྲེལ་མཚོན་བྱེད་དུ། བསྐལ་བཟང་དར་ཆེན་འདི་བསླངས་པ་ཡིན་ནོ། །

༡༠ བཀྲ་ཤིས་དར་ཆེན་ནི། གཙུག་ལག་ཁང་གི་མདུན་ངོས་གཡོན་དུ་ཡོད་ལ། ལོ་བཅུའི་རིང་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་དུས་ཟིང་མཇུག་སྒྲིལ་ཏེ། སྤྱི་ལོ་༡༩༨༦ ལོར་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་གིས། མི་ལོ ༢༠ ཙམ་ལ་ཆོས་རྒྱུན་ཆད་པའི་ལྷ་ལྡན་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོ་བསྐྱར་གསོ་མཛད་དེ། སེར་འབྲས་དགེ་གསུམ་གཙོས་དགེ་འདུན ༢༠༠༠ ཙམ་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་འདུས་ནས་སྨོན་ལམ་གཟབ་རྒྱས་འཚོགས་སྐབས། ཡང་དར་བསྟན་པའི་དབུ་འཕང་དགུང་དུ་འདེགས་པ་མཚོན་བྱེད་དུ་བཀྲ་ཤིས་དར་ཆེན་འདི་ཉིད་བསླངས་སོ། །

༡༡ དར་ལྕོག་བཙུགས་པའི་ཕན་ཡོན།

མཚན་ལྡན་དར་ལྕོག་ཞིག་རི་ལ་བཙུགས་ན། དེར་གནས་སྲོག་ཆགས་ལ་ཕན་པ་དང་། ཆུ་ལ་བཙུགས་ན། ཆུ་འཐུང་བའི་སྲོག་ཆགས་ལ་ཕན་པ་དང་། རི་རབ་གྱི་རྩེ་མོར་བཙུགས་ན། རླུང་གིས་གར་ཁྱབ་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་། རྒྱ་ལམ་ཆེན་པོར་བཙུགས་ན། ལམ་དེར་འཇུག་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་། ཤན་པའི་ཡུལ་དུ་བཙུགས་ན། དེར་གསོད་པའི་སེམས་ཅན་མང་བོར་ཕན་པ་དང་། ཤར་ལྷོ་ནུབ་བྱང་དབུས་དང་ལྔར་བཙུགས་ན། རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔ་ཞལ་མཐོང་ཞིང་སྡིག་སྒྲིབ་བག་ཆགས་དག་པ་དང་། མ་ཎིའི་དར་ལྕོག་རང་གི་ལུས་ཀྱི་ཚད་ཙམ་བཀྱགས་ན། རས་དེ་མ་ཟད་བར་དུ་མ་ཎི་དུང་ཕྱུར་རེ་འགྲུབ། གཞན་ཡང་། སྟག་ལེབ་བླ་མའི་འདས་ལོག་ལས། དར་ལྕོག་གི་འབྲི་གཞི་དང་འདོགས་ཤིང་འཛུགས་པ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་སྦྱར་ཏེ། ཕན་ཡོན་ལ་ནད་རིགས་དང་གདོན་བགེགས་བྱད་ཕུར་རྦོད་གཏོང་དང་། དུས་མིན་གྱི་འཆི་བ། མུ་གེ་མཚོན་དང་དམག་འཁྲུག །གོད་སྲི། དགྲ་སྲི། ཆེ་སྲི། ཆུང་སྲི། དམ་སྲི་ཐམས་ཅད་བཟློག་པ་དང། ཁ་རྗེ་དབང་ཐང་བློ་རིག་ཡོན་ཏན་སོགས་རྒྱས་པར་བཤད་ལ། རྟ་རྨིག་ལྕགས་ཀྱི་བཏུམ་ནས་འཛམ་གླིང་དུ་བསྐོར་ཀྱང་ཆོས་མཚན་ལྡན་མ་ཎིའི་དར་ལྕོག་འདི་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་ཡོད་རེ་སྐན་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །

ལབ་རྩེ།

༡ ལབ་རྩེའི་ཁུངས་བཤད་པ། བོན་གྱི་མཁས་པ་ལ་ལས། ལབ་ཙེ་བསྟོད་པ་ཞེས་པར། ཡ་ཐོག་སྐབས་སུ་སྒྲ་བླ་བསྟོད་པ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་མཚན་ནི། གཤེན་རབ་མི་བོ་ཆེ་ཞང་ཞུང་ཀོང་བོ་རོང་དུ་བྱོན་དུས། བདུད་ཁྱབ་པ་ལག་རིང་གིས་བདུད་དམག་གྲོགས་སུ་སྦྲན་ནས་རྒོལ་སྐབས། གཤེན་སྟོན་གྱིས་སྒྲ་བླའི་དམག་ཚོགས་བསྐུལ་ཏེ་སྒྲ་བླ་དཔའ་བསྟོད་ཅེས་པའི་ཆོ་ག་ཞིག་ཀྱང་གསུངས་པར་བཤད་ཡོད། སྒྲ་བླ་ཞེས་པའི་སྒྲ་ནི། ནམ་མཁའི་ནོར་བུས། སྤྱིར་ན་སྒྲ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་རུང་གི་དངོས་བོ་ཞིག་མིན་ཡང་། ཕན་ཚུན་ཐོས་རུང་གི་གོ་བརྡ་སྤྲོད་རུང་ཞིག་ཡིན་པས། སྒྲ་ནི་སྐྱེས་བུ་སུ་རུང་ལ་འགོ་བའི་ཕྭ་དང་། དབང་ཐང་དང་ནུས་པ། ཁྱད་པར་དུ་བླ་སོགས་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པས། སྒྲ་བླ་དང་དགྲ་བླ་རེས་མོས་སུ་འང་འབྲི་བར་བཤད་དོ། །གཞན་དུ། སྒྲ་ལྷ་ཝེར་མ་དཔའ་ཁྲོམ་གྱི་གཞུང་ལྟར་ན་སྒྲ་ལྷ་གཉན་གྱི་གཞུང་དང་། ཝེར་མ་གཉན་གྱི་གཞུང་། ཅང་སེང་གཉན་གྱི་གཞུང་། ཤུགས་མགོན་གཉན་གྱི་གཞུང་བཅས་ཁག་ཆེན་པོ་བཞི་ཡོད་ཅིང་། དེ་ལས་སྔ་མ་དགྲ་བླ་གཉན་གྱི་གཞུང་ནི་དགྲ་བླའི་བྱུང་བ་གཙོ་བོར་བརྗོད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཏེ། བསྟན་བཅོས་དེ་ལྟར་ན། དགྲ་བླའི་རིགས་ལ་ཡེ་སྲིད་འཕྲུལ་གྱི་སྒྲ་བླ་དང་། ཡེ་རྗེ་སྨོན་པའི་དགྲ་བླ། ཡེ་དབང་མཐུ་ཡི་དགྲ་བླ་སྟེ་ནུས་མཐུ་མི་འདྲ་བའི་དགྲ་བླ་རིགས་གསུམ་ཡོད་ཅིང་། དེ་ལས་ཡེ་སྲིད་འཕྲུལ་གྱི་དགྲ་བླ་ནི། དགྲ་བླའི་མེས་པོར་གྲགས་པའི་དགྲ་བླ་ཁྱུང་ཆེན་རལ་ཆེན་ཞེས་བྱ་བའི་བྱ་རྒྱལ་ཁྱུང་ཆེན་དེ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ལས་དགྲ་ལྷ་ཡིད་བཞིན་ལྷ་དབང་དང་། དགྲ་བླ་ལྷ་གསས་དར་མ་སོགས་དགྲ་བླ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ནས། སྒྲ་བླ་ཉི་ཁྲི་དགུ་འབུམ་གྱི་དམག་ཚོགས་གྲོལ་བར་བཤད་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཡེ་རྗེ་སྨོན་པའི་དགྲ་བླ་དང་། ཡེ་དབང་མཐུ་ཡི་དགྲ་བླ་གཉིས་ལས་ཀྱང་སོ་སོར་གྱོད་དང་ཁ་མཆུ་སོགས་གཏམ་གྱི་ཁ་འཛིན་བྱེད་མཁན་གྱི་རྫིའུ་ཡིན་པར་བཤད་ཡོད་དོ། །

དེ་དག་གི་བཞུགས་ས་ཡང་། མདོ་དྲི་མེད་གཟི་བརྗིད་ལས། དྲ་མ་རླུང་གི་བཤུད་མ་མྱོང་། །དཔལ་སོ་མ་ཉམས་དགྲ་བླ་སྟེ། །བཞུགས་ནི་མཚོན་ཆའི་མཁར་ལ་བཞུགས། །གནས་ནི་དམུ་རིའི་རྩེ་ལ་གནས། །ཞེས་སྒྲ་བླ་སྟེ་ལ་བཙས་ནི་སྒྲ་བླ་དྲ་མ་མཆེད་དགུ་སོགས་དང་དམག་ཚོགས་རྣམས་བཞུགས་སའི་རྟེན་མཚོན་ཆའི་མཁར་དང་། དེ་དག་གི་གནས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ནི་དམུ་རིའི་རྩེ་སྟེ་གནམ་ལ་རེག་པའི་རིའི་རྩེ་མོ་ཡིན་པར་བཤད་ལ། སྒྲ་བླ་འམ་ལབ་ཙེ་བསྟད་ཚར་ནས་སྒྲ་བླ་དམག་འདྲེན་པ་ཞེས་པའང་། གཤེན་སྟོན་ཉིད་བདུད་ཀྱི་གཡུལ་ངོ་ལས་རྒྱལ་ཏེ་མཐར་བཀྲ་ཤིས་གཡང་བླན་མཛད་དེ། བདུད་རྩི་ཨ་བའི་ནེའུ་ཐང་ལ་སྒྲ་བླའི་གོ་རྩེད་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་གི་རྩེད་མོ་མཛད་ཡོད་ཚུལ་དེ་ལས་དར་ཁྱབ་ཏུ་སོང་བར་ཡང་ཁ་ཅིག་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་བདེན་མཆི་སྟེ། དེའི་ཤན་ཞུགས་ཐེབས་ནས་གླིང་སྒྲུང་རྣམས་སུའང་བྱ་དང་རི་དྭགས་གཅན་གཟན་སོགས་དགྲ་བླ་ཝེར་མར་བགྲང་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། ཤར་ཕྱོགས་སྲིད་པའི་གཞི་བདག་ཨ་མྱེས་རྨ་ཆེན་སྦོམ་རས་རྟ་སེར་འཕུར་ཤེས་རླུང་གི་ཤུགས་ཅན་ལ་ཆིབས་ནས། རྨ་རིགས་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུས་བསྐོར་ཞིང་། དེ་དང་མཉམ་དུ་མཁའ་འགྲོ་དར་མ་ཉི་ཤུ་རྣམས་བསང་དུད་དང་མཉམ་དུ་བྱོན་པ་ན། ཕོ་ཐང་གཡུ་འབྲུག་སྔོན་མོ། རྩ་རླུང་འཁོར་བའི་དགྲ་བླ། ལྕགས་ཀྱི་ཕོ་རོག་ནག་པོ། ཆོས་སྐྱོང་འཁོར་བའི་དགྲ་བླ། གསེར་གྱི་འུག་པ་སེར་བོ། མུན་པ་སེལ་བའི་དགྲ་བླ། ཤ་གཟན་ཐང་དཀར་རྒོད་པོ། ནམ་འཕང་གཅོད་པའི་དགྲ་བླ། ལྕགས་ཀྱི་བྱ་ཁྲ་ཧོར་བ། བློ་གྲོས་རྒྱས་པའི་དགྲ་བླ། མྱུར་མགྱོགས་ལྷ་བྱ་རོག་མོ། གསོད་བྱེད་ཅན་གྱི་དགྲ་བླ། འདུར་རོགས་སྤྱང་ཐང་སྔོན་མོ། ཟ་ཁ་དར་བའི་དགྲ་བླ། རྩལ་ཆེན་སེང་ཆུང་དཀར་མོ། གཡུ་རལ་ཅན་གྱི་དགྲ་བླ། འཁྱིལ་རོགས་གསེར་སྦྲུལ་སེར་བོ། ཞེ་སྡང་ཅན་གྱི་དགྲ་བླ། འགྱིང་རོགས་ཤྭ་བ་རྒྱ་འཛོང་། རྭ་དར་ཅན་གྱི་དགྲ་བླ། འཕག་རོགས་གླ་བ་སྨུག་ཆུང་། བཟང་དྲུག་ཅན་གྱི་དགྲ་བླ། གབ་རོགས་རི་བོང་དཀར་བོ། རྣ་མཆོག་ཅན་གྱི་དགྲ་བླ། རྔམ་བརྗིད་དྲེད་མོང་སོག་དཀར། ཁྲོ་གཏུམ་ཅན་གྱི་དགྲ་བླ། དཔའ་བོ་དོམ་ནག་ཐུགས་དཀར། དཔའ་སྙིང་ཅན་གྱི་དགྲ་བླ། སྟོབས་ཆེན་འབྲོང་གཡག་དར་མ། རུ་དར་ཅན་གྱི་དགྲ་བླ། ཟིལ་མནོན་བྱ་ཁྱུང་རྒྱལ་བོ། སྙན་གྲགས་ཅན་གྱི་དགྲ་བླ། འགྱིང་གི་གཟིག་ཐོང་རི་བཀྲ། དྲག་རྩལ་ཅན་གྱི་དགྲ་བླ། གསེར་གྱི་ཉ་མོ་གཤོག་དྲུག འགྱུར་དྲུག་རྒྱས་པའི་དགྲ་བླ། གླང་ཆེན་ས་ལ་རབ་བརྟན། དབང་ཐང་འཕེལ་བའི་དགྲ་བླ་སོགས་ཝེར་མའི་དམག་ཚོགས་སྤྲིན་འཁྲིགས་པ་བཞིན་བྱོན་པ་དང་། སྔོན་ལ་སེང་ཆེན་དཔོན་བློན་གསུམ་མཐོ་ནམ་མཁའི་བྱ་ལམ་བར་མ་འཇའ་སྤྲིན་གྱི་གུར་ཁང་ནས་མཁའ་འགྲོ་མ་གསུམ་གྱིས་ཆིབས་ཁ་ཁྲིད་དེ་བྱོན་ནོ། །ཞེས་སོ། །

ལབ་རྩེའི་གོ་མཚོན་སོགས་འཇོག་པའི་རྣམ་པའི་སྟེང་ནས་ལྟོས་ནའང་། སྒྲ་བླའི་དཔའ་བསྟོད་ཅེས་པའི་ཆོ་ག་དང་འབྲེལ་བ་ཆེ་བར་བཤད་དེ། སྒྲ་བླའི་གོ་མཚོན་སྣ་དགུ་ནི། རྨོག གོ་ཁྲབ། རལ་གྲི གཞུ། མདའ། མདུང་། ཕུབ། ཞགས་པ། ལྕགས་ཀྱུ་རྣམས་ཡིན་པས་སོ། །གཞན་ཡང་། ལ་བཙས་བསྟོད་སྐབས་ནས་འབྲུ་ཞིག་གཏོར་རྒྱུ་ཡོད་པ་ལ། སྒྲ་བླའི་གཏོར་ནས་དང་། ཆང་ཞིག་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ལ་སྒྲ་བླའི་དཔའ་ཆང་ཟེར་བས་ཀྱང་ལ་བཙས་ལ་སྒྲ་བླ་བསྟོད་པ་ཞེས་པར་དཔྱད་གཞི་ཤིན་ཏུ་ཆེའོ། །

ཡང་། ཨ་ལ་ཤ་བསྟན་དར་ལྷ་རམས་པས་ལབ་རྩེའི་ཁུངས་སུ་འདི་ལྟར་གསུངས་ཏེ། ལྷ་ཐོ་འམ་ས་མཁར་ལྟ་བུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྟ་རྟེན་བཙུགས་པའི་ཁུངས་ནི། སངས་རྒྱས་མཉན་ཡོད་ན་བཞུགས་པའི་ཚེ་དྲུག་སྡེ་ཞོན་པ་མང་བོ་དང་ཤིང་རྟ་དང་ལྷན་ཅིག་ལམ་དུ་སོང་བ་དང་། ལམ་གྱི་ཕྱེད་དུ་ཤིང་རྟའི་སྲོག་ཤིང་ཆག་སྟེ་ཚོང་བས་སྲོག་བརྗེས་ནས་ཆག་པ་བོར་རོ། །ཉེ་དགས་དེ་ཁྱེར་ཏེ་ལམ་གྱི་བཞི་མདོར་བཙུགས་ནས་འདི་ནི་བདག་ཅག་གིས་སྲོག་ཤིང་གི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བའི་ལྷ་རྟེན་དུ་བཙུགས་སོ། །ཞེས་སྨྲས་ནས་སོང་བ་དང་། ཕྱིས་སུ་དེ་ལ་གཅིག་གིས་སྟེགས་བུ་བརྩིགས། གཞན་ཞིག་གིས་ཀྱང་། བདག་གི་དོན་འདི་འགྲུབ་ན་ཁང་བ་བརྩིགས་ནས་སྟོན་མོ་བྱའོ། །ཞེས་དམ་བཅས་ནས་སོང་བ་དང་། དེས་ཀྱང་དོན་དེ་གྲུབ་ནས་ཅི་ལྟར་དམ་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབས་པས་དེ་ལྷ་ཁང་དུ་གྱུར་ཏེ་རྙེད་པ་མང་དུ་བྱུང་བ། དྲུག་སྡེ་དག་གིས་མཐོང་ནས་གོས་ལ་སོགས་པ་རང་གར་ལེན་དུ་རྩོམ་པ་ན་ལྷ་ཁང་སྲུང་མི་དག་གིས་མི་སྟེར་བའི་ཚེ། དྲུག་སྡེས་བཀྲེན་པ་འདི་ཅི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱི་ལྷ་ཁང་ཡིན། ངེད་ཅག་གི་ཤིང་རྟའི་སྲོག་ཤིང་ཆག་པ་ཞིག་རྟེན་ཐབས་སུ་བཙུགས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་འདི་ནི། ལྷ་ཐོའི་ཁུངས་རྣམ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བདག་གིས་མགྲིན་པ་བསལ་ནས་སྨྲའོ། །ཞེས་ཟེར་ཀྱང་དེ་ནི་ཁུངས་སུ་འགྲོ་དཀའ་བ་ལུང་རིགས་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་མང་དུ་ཡོད་ཀྱང་། འདིར་མང་དུ་བརྗོད་པས་དགོས་པ་མ་མཐོང་ལ། གལ་ཏེ་དངོས་དོན་ལ་ཐུག་ཚེ་མགྲིན་པར་འགག་པ་ལས་འོས་མེད་དོ་སྙམ་མོ། །

ཡང་། ལ་ལས་བོད་རྒྱལ་སོ་གཉིས་པ་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐུ་དུས་སུ་རྒྱ་བཟའ་བོད་དུ་དྲངས་སྐབས། མགར་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་གབ་རྩེ་ལས། དུས་སྐར་སོགས་འཛོལ་བས་རྒྱ་བོད་ཀུན་ཏུ་བཀྲ་མི་ཤིས་པ་བྱུང་། དེ་བས། ས་དཔྱད་ཉམས་པ་བཅོས་ཐབས་སུ་རི་རྩེར་དཔའ་མཁར་དང་། རི་སྐེད་དུ་ལབ་རྩེ་དང་། རི་ཤོད་དུ་མཆོད་རྟེན་དང་འབུམ་ཁང་བརྩིགས་པས་བཀྲ་ཤིས་པ་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས། སྣང་མཛད་རྡོ་རྗེ་ལབ་རྩེ་བརྩིགས་ཚུལ་ཞིག་ཏུ་གསུངས་པ་ལྟར། བསྟོད་ཆོག་རྣམས་སུ་ཡང་། ཀྱེ་ཀྱེ། སྔོན་གྱི་བསྐལ་བ་དང་བོ་ལ། །ཀོང་ཙེ་འཕྲུལ་གྱི་རྒྱལ་བོ་ཡིས། །ཕྱི་རབས་འགྲོ་བའི་དོན་སླད་དུ། །ཀླུ་གཉན་ས་བདག་བཙན་རྣམས་ལ། །སྣང་སྲིད་སྡེ་བརྒྱད་མཆོད་པའི་རྟེན། །ལབ་རྩེ་བརྩིགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །

ཡང་། འགའ་ཞིག་གིས་ལབ་རྩེ་བརྩིགས་སྲོལ་འདི་བོད་རྒྱལ་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་སྐུ་དུས་སུ་ཡོད་པར་བཤད་དེ། དེ་ཡང་། ལབ་རྩེ་ལ་གསས་མཁར་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ཡང་འབྱུང་ཏེ། གསས་ནི་བོན་ལྷ་ལ་བཤད་ཅིང་། མཁར་དང་ཁང་ཞེས་པ་གསས་མཁར་རམ་གསས་ཁང་ཞེས་རེས་མོས་འབྲི་བས་དོན་དུ་ན་ལྷ་བཞུགས་པའི་ཁང་བར་ཟེར་བ་ལྟར། རྩེ་ནི་བོན་གྱི་ཐ་སྙད་དེ་སྟོད་དང་བཞུགས་ས་ལ་འཇུག་སྟེ། དག་ཡིག་ཁུངས་མ་རྣམས་སུ་ལབ་རྩེ་ཞེས་པ་ཡང་། ཟ་མ་ཏོག་ལས་སྣོད། འབྱུང་རྩིས་ཀྱི་ཁྲམ་ཁ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར། སྐབས་འདིར་སྣོད་དེ་ལྷ་དེ་དང་དེའི་བཞུགས་ས་ལ་འཇུག་པས་ལབ་རྩེ་ཞེས་པའོ། །

དེ་ཡང་། ལབ་རྩེ་གསར་རྩིག་སྐབས་ཀ་བཞི་སྒྲོག་བརྒྱད་ཀྱི་ཁང་བཟང་བརྩིགས་ཤིང་། ས་འོག་ཏུ་གཏེར་དང་ལྷ་གང་ཡིན་གྱི་འདྲ་སྐུ་བཞག་སྟེ་མདའ་མདུང་སོགས་ཀྱིས་བསྟོད་པ་ཡང་། སྔར་སྲོལ་དེ་མ་ཉམས་པར་ཡོད་པར་སྙམ། ནང་བསྟན་གྱི་ལབ་ཙེ་བསྟོད་ཆོག་འགར་ཡང་། སྲིད་པ་རྒྱུད་ཀྱི་ལབ་ཙེ་ཁྱོད། །རིགས་དྲུག་རྣམས་ཀྱིས་སྨོན་པའི་གནས། །ལྷ་དང་སྲུང་མའི་གཞལ་ཡས་ཁང་། །ཕོ་ལྷ་དགྲ་ལྷའི་རྟེན་ས་ཡིན། །ཀླུ་དང་ས་བདག་འདུ་ས་ཡིན། །གཉན་དང་བཙན་རྣམས་འཁོར་གནས་ཡིན། །ཞེས་དང་། ཨ་ལགས་རྒྱལ་བོ་སྟེ་རིག་འཛིན་དཔལ་ལྡན་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་ལབ་བསྟོད་དུའང་། སྐུ་མཁར་ལབ་བཙས་གཉན་པོ་ནི། །ཁྲོ་ཆུ་རྩིག་རྨང་ནག་པོ་སྲ་ཞིང་བརྟན། །སྟེང་དུ་རིན་ཆེན་ཁང་བཟང་མཛེས་ཤིང་བརྗིད། །ཤར་ཕྱོགས་དུང་དང་ལྷོ་ཕྱོགས་གསེར་ལས་གྲུབ། །ནུབ་ཕྱོགས་ཟངས་དང་བྱང་ཕྱོགས་གཡུ་ལས་གྲུབ། །ཤེལ་གྱི་ཀ་བ་བཻ་ཌཱུར་གདུང་མ་དང་། །མཆོང་གི་ཁ་པད་མུ་ཏིག་དྲ་བས་བྲེས། །ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་ཏོག་དང་ལྡན། །གདུགས་དང་རྒྱལ་མཚན་བ་དན་དར་འཕན་དང་། །བླ་བྲེ་ཡོལ་བ་ཕྱེ་མ་ཕུར་མས་མཛེས། །རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་དར་ཟབ་ཟས་སྣ་སོགས། །འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ། །སྣང་སྲིད་ལྷ་ཀླུ་གཞི་བདག་རྣམས་ལ་འབུལ། །ཞེས་པས་ཀྱང་ལབ་ཙེ་དང་སྐུ་མཁར་གཞི་གཅིག་ཏུ་འབྲེལ་ཡོད་པ་རྟོགས་སོ། །

ཁ་ཅིག བོད་བཙན་པོའི་དུས་སུ་དམག་ཐོག་ཏུ་གྲོངས་པའི་དཔོན་ཆེན་ཚོའི་ཕུང་བོ་རི་མཐོ་ས་གཙང་ལ་སྦས་ཏེ། མདའ་མདུང་གྲི་གསུམ་སོགས་སར་བཙུགས་ཏེ་མྱ་ངན་ཞུ་སྲོལ་ཡོད་པ་དེ་ལས་དར་བར་བཤད་ལ།

ཡང་ཁ་ཅིག ལ་རྩེ་ཞེས་པའི་གོ་དོན་བོད་པ་རྣམས་འཛམ་གླིང་གི་མཐོ་སྒང་ལ་གནས་པ་དང་རི་བོའི་རྩེ་མོ་ན་གནས་ཀྱང་། ད་དུང་ཁོ་བོ་ཅག་ཡིད་མ་ཚིམ་པར་རིའི་རྩེ་མོ་དང་ནམ་མཁའ་སྦྲེལ་བྱེད་དུ་ལ་རྩེ་བསྟོད་པ་དང་རྨུ་ཐག་བྲེས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་གཟེངས་བསྟོད་པའམ་སྔོན་ཐོན་གྱི་བསམ་བློ་ཀུན་ལས་འཕགས་པ་དཔེ་མཚོན་ཞིག་ཡིན་པར་སྙམ། ཞེས་དང་།

ཡང་། འགའ་ཞིག་གིས་བོད་ཀྱི་བཙན་པོ་རིམ་བྱོན་གྱི་སྐབས། ཤ་གཟན་གདོང་དམར་བོད་ཀྱི་དམག་དཔུང་ཞེས་རྔམ་བརྗིད་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁམས་གཞན་ལ་དྲག་འདུལ་བྱེད་སྐབས། བོད་ཆེན་པོའི་མངའ་ཁོངས་སུ་བླངས་པའི་སའི་དན་རྟགས་སུ། རི་མཐོ་ས་དང་ཉག་ཁ་གང་ཡོད་ནས་ལྷ་འབོད་དང་། ཀླུ་འབོད་བསང་གསུར་བཏང་སྟེ། མདའ་མདུང་མང་བོ་བཙུགས་ནས་ས་རྟགས་རྒྱག་སྲོལ་ཡོད་པ་དེ། དོན་དུ་ས་མཚམས་ཆུ་མཚམས་འབྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྟགས་མཚོན་དུ་བཤད། དེ་ཡང་བདེན་ཤས་ཆེ་སྟེ། སྦ་བཞེད་ལས། རྗེའི་བཀའ་བསྩལ་ནི་བདུད་བས་གཉན། ཁྲིམས་ཀྱི་ལ་རྩེ་ནི་དགུང་ལས་མཐོ། ཞེས་བློན་པོ་ཁྲི་བཟང་གི་ཞུས་ཚིག་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡང་དེ་དང་འབྲེལ་ལོ། །ཕྱིས་སུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་དང་འབྲེལ་ཏེ་ལབ་རྩེ་བསྟོད་པ་འདི་བྱུང་བར་བཤད་དོ། །

ཡང་། འགའ་རེས་གདོད་མའི་བོད་མི་རྣམས་སྡོད་གནས་རྒྱང་བསྐྱུར་གྱིས། ས་སྟོང་ལུང་སྟོང་ལ་ཕྱུགས་འཚོ་བར་ཕྱིན་དུས། ལམ་ནོར་བར་དོགས་ནས་རི་ལུང་གི་ལམ་རྒྱུས་མི་འཕྱུགས་པའི་སླད་དུ། རྡོ་བརྩིགས་ཀྱི་ཐོ་བསླངས་ཏེ་ལམ་རྟགས་བཟོས་པ་དེ་རིམ་གྱིས་ལབ་ཙེ་བསྟོད་སྲོལ་འདི་དར་བར་བཞེད།

ཡང་། འགའ་ཤས་ཀྱིས། ལ་ཙེ་བསྟོད་པའི་མ་ཁུངས་ལ་འགྲིམ་འགྲུལ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པར་བཤད་དེ། གནའ་མི་རྣམས་རྒྱང་རིང་དུ་འགྲོ་དུས་ལ་རེ་བརྒལ་ན་དཀའ་ཚེགས་རེ་བརྒྱབ་ཚར་བས། ཁྲལ་གྱི་ཚབ་ཏུ་ཉག་ཁ་དེར་རྡོ་སྤུངས་བྱས་ཏེ་བཟའ་ཆས་གཙང་མ་རེ་འཇོག་སྲོལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཙེའི་རྣམ་པར་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་བར་ཡང་བཤད།

ཁ་ཅིག ས་ཆུ་འཕྲོག་རྩོད་ཀྱིས་དབང་གིས་ཕན་ཚུན་བར་དུ་མི་ཤི་རྟ་འགྱེལ་བྱེད་སྐབས། རང་གི་དབང་རིས་སུ་གཏོགས་པ་ལ་ས་ཐོ་བསླངས་ཏེ། རྔམ་བརྗིད་མཚོན་ཆེད་དུ་མཚོན་ཆ་གཟུགས་སྲོལ་ཡོད་པ་ལས་འཕེལ་འགྱུར་བྱུང་བར་བཤད་དོ། །

ཡང་། ལབ་རྩེ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་ལ། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རྙིང་ཤོས་ལྡེའུ་ཆོས་འབྱུང་ལས། ལ་རྩས་ཞེས་འབྱུང་བ་སྟེ། ཆུ་ལ་གྲུ་རྩས་བཙུགས། ལ་ལ་ལ་རྩས་བརྩེགས་ཞེས་པ་ལས། ཆུར་བསྐྱལ་བའི་གྲུ་ལ་གྲུ་གླ་བླངས་པ་དང་། ལ་ཁའི་ཉག་ཁ་ལ་བགྲོད་པ་ལ་ལམ་གླ་བླངས་པའི་གླ་རྔན་ལ་ལ་རྩས་ཞེས་འབྲི་ལ། ཕྱིས་སུ་བཙས་ཞེས་འབྲི་བ་རྒྱུགས་ཆེ། དགེ་བཤེས་ཆོས་གྲགས་ཀྱི་བརྡ་མཛོད་ལས། ལ་བཙས་ནི་ལམ་ཁའི་སྒོ་ཁྲལ། ཞེས་དང་། བརྡ་ཡིག་བློ་གསལ་མགྲིན་རྒྱན་ལས་ཀྱང་། བཙས་ནི་གླ་འམ་རྔན་ཏེ། གྲུ་བཙས་ཟེར་གསུངས་པ་དང་། ཆོས་འདུལ་བ་ལས་ཀྱང་། གྲུ་གླ་ལ་གྲུ་བཙས་ཞེས་མང་དུ་འབྱུང་བ་དང་། བཀའ་ཐང་སྡེ་ལྔ་ལས། སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་དག་གི་འགྲམ་དུ། མཉན་པས་གྲུ་གཏོང་མ་འདོད་དེ། གོའུ་ཏམ་གྲུ་བཙས་བཤོམས་ཤིག་ཟེར། ང་ལ་གྲུ་བཙས་མེད་ཅེས་ནམ་མཁའ་ལ། ལྷོ་ཡི་ཕྱོགས་ནས་བྱང་གི་ཕྱོགས་ལ་གཤེགས། ཞེས་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་ལས་བཙས་ཞེས་པའི་ཡིག་འབྲུ་དེ་གླ་རྔན་གྱི་ཚབ་ཏུ་བེད་སྤྱོད་བཏང་ཡོད་དེ། ལ་ལ་ནི་བཙས་ཕུལ། མྱི་ལ་ནི་ཡོན་ཕུལ། ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འཕེལ་རིམ་ཁྲོད་ལ་ལ་རྩས་དང་། ཆུ་ལ་གྲུ་བཙས་ལེན་པའི་ཁེ་ལས་དེ་རྒྱུགས་ཆེ་བས། དེ་འཕེལ་རྒྱས་དང་ལམ་འགྲོ་ཡོང་ཆེད། མིས་རྩོལ་བ་ལས་གཞན། ལྷ་ཡང་རམ་འདེགས་སུ་བཀུར་ཏེ་གཉེར་གཏད་ཡོད་པ་སྟེ། ལྡེའུ་ཆོས་འབྱུང་ལས། མཐོ་ལ་རྩས་ཀྱི་ལྷ། རྨ་ལ་གྲུ་བཙས་ཀྱི་ལྷ་ཞེས་གསུངས་པས་ར་སྤྲོད་བྱེད་ནུས་སོ། །

༢ རང་ལུགས་བཞག་པ། གོང་གསལ་དཔྱད་གཞི་འདི་དག་ལ་གཞིགས་ཏེ། ཕྲན་གྱི་བསམ་འཁྱེར་ལ། ལབ་རྩེ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་ཐོག་མར་བོད་དམག་གིས་ལ་ལ་རྩས་བླངས་པ་སྟེ། གླ་རྔན་བླངས་པའི་མིང་ལས་མཆེད་པ་རྟོགས་ན། ས་དེར་རྩས་ལེན་མཁན་གྱི་དམག་མིའི་སྡོད་གུར་དང་། མདའ་མདུང་གྲི་གསུམ་གྱི་མཚོན་ཆ་སྡོད་གནས་སུ་ཚུགས་ཡོད་པ་ནི། ཤེས་པ་རྣལ་དུ་གནས་པ་ཞིག་ལ་གོ་བརྡ་སྤྲོད་མི་དགོས་ལ། དེ་ནི་ལབ་རྩེ་བསྟོད་དབྱིབས་ཀྱི་ཐོག་མའི་མ་ཁུངས་ཡིན། ཕྱིས་སུ་ཁེ་ལས་དེ་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད། ལ་ལ་རྩས་ཀྱི་ལྷ་སྲུང་ཡང་བཀུར་བས། རྟེན་མཁར་དེ་འགྲོ་བ་མི་འདྲ་བའི་ལྷ་མི་གཉིས་ཆར་གྱི་འཁོར་ས་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཀྱང་། ཕྱིས་སུ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱིས། ལ་ལ་རྩས་ལེན་པའི་ལུགས་སྲོལ་དེ་ཉམས་རྒུད་དུ་གྱུར་བས། ཁ་ཆར་བུ་ཡུག་འཚུབ་པའི་རི་ཐེམ་དང་། ཉག་ཁ། རི་རྩེ་རྣམས་ལས་མིའི་འགྲོ་བ་རི་ཤོད་དུ་བབས་ཏེ། མདའ་མདུང་དང་འབྲོང་རྭ་སོགས་བཙུགས་ནས། གནས་དེར་ལྷ་སྲུང་གཅིག་པུ་བཀོད་ནས། མི་རྣམས་ཀྱིས་མགོན་སྐྱབས་དང་དཔུང་གཉེན་དུ་བཀུར་ཏེ། གསོལ་མཆོད་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱུད་རིམ་འདི་དག་ལ་ངེས་པ་གཏིང་ཚུགས་པ་ཞིག་བྱུང་ན། ལབ་རྩེའི་གོ་དོན་ལ་བོན་སྐད་དུ་ཕོ་བྲང་ངམ། རྟེན་མཁར། གསས་ཁང་ཟེར་བ་ཡང་ངམ་ངམ་ཤུགས་ཀྱིས་གོ་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱུང་ངོ་། །སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་བག་ཆགས་དེས་ཤན་ཞུགས་ཀྱིས། ད་ལྟ་ཡང་དབུས་གཙང་གི་ཡུལ་ལུང་ལ་ལར་གཞིས་ཁང་གི་ཟུར་བཞི་ལ་ལྷ་ཐོ་ལྟ་བུར་མདའ་མདུང་མང་བོ་བཅིངས་ཏེ། རྨུ་ཐག་བྲེས་པ་དང་། ཨ་མདོ་མཚོན་ནའང་། ཁྱིམ་རྙིང་རྣམས་ཀྱི་སྦུག་ཁང་གི་ཀ་སྐེད་ལ་མདའ་དར་གསབ་ཅིང་། ལོ་རེར་ཁ་ཕབ་རྒྱག་པ་འདི་ཡང་རྟེན་མཁར་གྱི་དོད་ཡིན་ནོ། །

༣ རྨུ་ཐག་བཤད་པ། ནམ་མཁའ་ནོར་བུས། མུ་ཁྲི་བཙན་པོའི་མཚན་གྱི་འགྲེལ་བརྗོད་ལ། ཁྲི་ནི་ལྷ་འམ་ལྷའི་ཐུགས་དང་། མུ་ཞེས་པ་ཀུན་ཁྱབ་སྟེ་ནམ་མཁའ་དང་། ཡང་ན། ཞང་སྐད་དུ་མུ་ནི་ཞེས་པ་ནམ་མཁའི་མིང་དུ་ངོས་བཟུང་ཡོད་པ་ལས་གཞན། རྒྱ་རོང་གི་ཡུལ་སྐད་དུ་ནམ་མཁའ་ལ་རྨུ་ཟེར་བ་བཞིན། རྨུ་ཐག་ཀྱང་གདོད་མའི་བོན་རྣམས་ཀྱིས། འོད་ཀྱི་ཉག་ཐག་ཞིག རྨུ་སྟེ་གནམ་ནས་ས་སྦྲེལ་བའི་སྐས་ཀ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཡིན་ལ། བོན་ཆོས་རྣམས་སུ་མི་འདོད་པའི་རྐྱེན་ངན་རེ་བྱུང་ཚེ་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་གནམ་རིམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་སྟེང་སྒོམ་སྒྲུབ་ལ་བཞུགས་པ་སྤྱན་དྲངས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་ཡོད། ཁྱད་པར་དུ་གནམ་གྱི་ཁྲི་བདུན་ཡང་རྨུ་སྐས་ལ་འཛེག་ནས་ལྷ་ཡུལ་ལ་གཤེགས་པར་འདོད་དེ། མཁས་པའི་དགའ་སྟོན་ལས། སྲས་ཀྱིས་ཆིབས་ཁ་ཐུབ་པར་གྱུར་བ་ན། །རྨུ་ཐག་ལ་འཇུས་ནམ་མཁར་གཤེགས་སོ་སྐད། །ཅེས་པ་ལྟར། གདོད་མའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་དམའ་བ་འཇིག་རྟེན་མི་ཡུལ་ནས། མཐོ་བ་ལྷ་ཡུལ་དུ་འཛེག་པའི་འོད་ཀྱི་རྨུ་སྐས་ཞིག་ཡོད་པར་རློམ་པས། དེ་མཚོན་བྱེད་དུ་ཁེ་ཁའི་ལབ་རྩེ་ནས་རི་རྩེའི་ལབ་རྩེ་བར། བལ་སྐུད་ལ་བལ་ཕྲན་མང་བོ་བརྒྱན་ཏེ་བྲེས་པ་དེའོ། །

ཡང་། དེ་ལ་བོན་གཞུང་དུ་བཤད་རྒྱུན་འདི་འདྲ་ཞིག་ཀྱང་མཆིས་ཏེ། གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནི་ཕྭའི་ཡུལ་དུ་འཁྲུངས་ཤིང་། ཁོང་གི་ཞང་བོ་དམུ་ཡིས་གཉའ་ཁྲི་མི་ཡུལ་དུ་འབྱོན་ཁར། དམུ་སྐས་དང་དམུ་ཐག་གཉིས་གནང་བ་ལ་བརྟེན་ནས། ལྷ་རི་གྱང་ཏོའི་སྟེང་དུ་བབས་པར་བཤད་ལ། ཕྭ་དང་དམུ་གཉིས་ནི་གནམ་རིམ་པ་བཅུ་གསུམ﹙གཟེར་མིག་ལྟར་ན། དབལ་ཡོགས་ཁྲིན་དང་གསུམ། གཉེར་འོ་མཚམས་དང་གསུམ། དམུ་བདུད་བཙན་དང་གསུམ། སྲིད་སྐོས་ཕྭ་དང་གསུམ། གཉན་པོ་ལྷ་དང་བཅུ་གསུམ་གྱི་གནས་ཡུལ་དེ་རྣམས་ལ་གནམ་རིམ་པ་བཅུ་གསུམ་ཟེར་རོ། །﹚གྱི་ལྷ་གནས་སུ་བཞུགས་པར་གྲགས་པས། དམུ་སྐས་དང་དམུ་ཐག་གཉིས་ནི་ས་གནམ་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་མཚོན་བྱེད་ཅིག་ཏུ་བཞག་ཡོད། དེ་ལས་གཞན། བཤད་མཛོད་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ལས། སྲིད་པའི་ལྷ་རྒྱུད་མ་བཤད་ན། །མི་ཡི་དམུ་ཐག་སུ་ཡིས་འཛིན། །ཞེས་པ་ལྟར། དཔེར་ན། བོད་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་འགར་འཁྲུངས་སྐར་དང་གཉེན་སྒྲིག་གི་ཆོ་སྒྲུབ་སྐབས། ཚོན་སྐུད་ཀྱི་དམུ་ཐག་གིས་སྐྱེ་བོའི་ལུས་བསྒྲོགས་ཏེ་མི་ནི་ལྷ་ལས་ཆད་པ་མཚོན་གྱིན་ཡོད་པས། དམུ་ཐག་གིས་བོད་ཀྱི་དམངས་སྲོལ་ལའང་གལ་ཆེའི་ནུས་པ་ཐོན་ཡོད།

ཕྱིས་སུ་ལབ་རྩེ་བསྟོད་ཆོག་དར་ཁྱབ་སོང་བ་ལ་བསྟེན་ནས། རྨུ་ཐག་གི་མདོག་དང་འཐེན་ཕྱོགས་ལའང་འགྲེལ་བརྗོད་སྣ་ཚོགས་བརྒྱབ་ཡོད་དེ། ཤར་དུ་རྨུ་ཐག་དཀར་བོ་འཐེན་ན་མི་གཡང་འཁོར་བ་དང་། གྱེན་དུ་རྨུ་ཐག་སེར་བོ་འཐེན་ན་རིན་ཆེན་ཕྭ་གཡང་འཁོར་བ་དང་། ནུབ་ཏུ་རྨུ་ཐག་དམར་བོ་འཐེན་ན་འཆི་མེད་ཚེ་ཡི་དངོས་གྲུབ་འཐོབ་པ་དང་། བྱང་དུ་རྨུ་ཐག་སྔོན་པོ་འཐེན་ན་ཕྱུགས་ཀྱི་ཕྭ་གཡང་འཐོབ་པར་བཤད་དོ། །

༤ ལབ་ཙེ་གཞི་བརྩིགས་བྱེད་པའི་ས་དཔྱད། གླང་ཆེན་ཉལ་འདྲའི་མཁལ་ཁུང་དུ་བརྩིགས་ན་བསོད་ནམས་འཕེལ་བ་དང་། བ་དན་འཕྱར་འདྲར་བརྩིགས་ན་ཚེ་རིང་བ་དང་། སེང་གེ་གནམ་དུ་མཆོངས་འདྲར་བརྩིགས་ན་མི་རྒྱུད་བཟང་བ་དང་། ནོར་བུ་སྤུངས་འདྲའི་དབུས་དང་། ལྗོན་ཤིང་ལོ་འདབ་རྒྱས་འདྲར་བརྩིགས་ན་གཞོན་པ་འདབ་ལག་རྒྱས་པ་དང་། གཡུ་འབྲུག་མ་བུ་འཕྲད་འདྲར་བརྩིགས་ན་མི་རྒྱུད་ཕོ་རུ་འཕེལ་བ་དང་། བྲག་རིར་གཅན་གཟན་རྔམ་འདྲར་བརྩིགས་ན་དཔའ་བོའི་དགྲ་ཤ་ལོན་པ་དང་། སྦྲུལ་ནག་ཐུར་དུ་རྒྱུགས་འདྲར་བརྩིགས་ན་སྡང་དགྲ་མནོན་པར་འགྱུར་བ་དང་། རལ་གྲི་ངར་མའི་སོ་འདྲ་བར་བརྩིགས་ན་ཤི་ཁ་ཆོད་པར་འགྱུར་བ་དང་། རི་ཐང་ཆུ་གསུམ་དང་རྩི་ལྗོན་ཉམས་དགའ་སར་བརྩིགས་ན་མི་ནོར་ལོངས་སྤྱོད་འཕེལ་བ་དང་། ལབ་ཙེ་བརྩིགས་པའི་རི་ལ་རི་རྒྱུད་མ་ཆད་པ་གལ་ཆེའོ། །

༥ ལབ་རྩེའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་དང་དབྱེ་བ། ལབ་རྩེ་ལ། ལ་རྩེ་དང་ལ་བརྩེ། ལ་རྩས། ལ་བཙས་ཞེས་ཐ་སྙད་མི་འདྲ་བ་མང་། ཡང་། ལབ་རྩེ་ལ་དབྱེ་ན་འབྲོང་རྭའི་ལབ་རྩེ་དང་། མདའ་མདུང་མཚོན་ཀྱི་ལབ་རྩེ་ལས་གཞན། རྡོའི་ལབ་ཙེ་ཡང་ཡོད་པ་སྟེ། ཉང་སྐྱེས་སྣང་མཛད་རྡོ་རྗེའི་ལབ་རྩེ་བསྟོད་ཆོག་ལས། ཀོང་ཙེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས། །བཀྲ་ཤིས་རྡོ་གཉན་དཀར་བོ་ལ། །སྲིད་པའི་ལབ་ཙེ་བཅུ་གསུམ་བརྩེགས། །ཞེས་དང་། རྡོ་གཉན་ལབ་ཙེ་བཅུ་གསུམ་འདི། །ལྷ་དང་སྲུང་མའི་ཕོ་བྲང་ཡིན། །ཞེས་དང་། ཡང་། གླིང་སྒྲུང་འཛམ་གླིང་སྤྱི་བསང་ལས། ནག་པོ་བདུད་ཀྱི་ས་ཆ། ས་རི་རྩེ་དང་བྲག་རྩེ་མོ་བ། ནགས་བཙན་ས། མཚོ་དང་ཆུ་ཕྲན་འཁྲུགས་ས། བདུད་ཨ་ཆེན་རྣ་བ་ཁྲ་ལེབ་ཀྱི་གཡས་ཕྱོགས། ཀོང་པོའི་བོན་རི་མཐོན་པོའི་གཡོན་ཕྱོགས། རི་ནག་པོ་དགུ་བརྩེགས་ཀྱི་མདུན་ངོས། མི་མགོའི་ལབ་རྩེ་རྔམས་པ། པགས་པའི་རླུང་རྟ་གཡོ་བ། རྒྱུ་རློན་དམུ་ཐག་འཐེན་པ། ཚིལ་བའི་ཅོད་པན་འཕྱང་བ། འཆི་བདག་གཤིན་རྗེའི་ཕོ་བྲང་ལ་འགྲན་བཟོད་པའི་གསས་མཁར་དམར་བོ་འཇིགས་རྔམས་གཡོ་བ། ཞེས་འབྱུང་བ་ནི། མི་མགོ་བརྩིགས་པའི་ལབ་ཙེ་བསྟད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ནག་པོ་བདུད་ཀྱི་ས་ཆ་ན། མི་མགོ་དང་རྒྱུ་རློན་སོགས་ལབ་རྩེ་བསྟོད་པ་ནང་བཞིན་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ཡོད་པའི་དཔེ་མཚོན་པར་ཤེས་དགོས་སོ། །

ཡང་། ཕོ་བྲང་དང་ལབ་རྩེ། དཔའ་མཁར་གསུམ་ལས་རིའི་རྩེ་མོ་ནས་བརྩིགས་པ་ཕོ་བྲང་དང་། རི་སྐེད་ནས་བརྩིགས་པ་ལབ་རྩེ་དང་། ལུང་མདོ་ནས་བརྩིགས་ན་དཔའ་མཁར་ཡང་ཟེར། གཞན་ཡང་། ལབ་རྩེ་བསྟོད་སྟངས་ལ་ཞྭ་དམར་པཎྚི་ཏའི་ལབ་རྩེའི་བསྟོད་ཆོག་ལས། བཙན་པོའི་ལབ་ཙེ་རི་ཡི་རྩེ་མོ་དང་། །འཕན་པོའི་ལབ་ཙེ་རི་ཡི་ཁེལ་ཁ་སྟེ། །ཕྱུག་པོའི་ལབ་ཙེ་རི་ཤོད་ཀློང་དུ་བརྩིགས། །ཡུལ་མི་བཙན་ཕྱུག་འཕན་གསུམ་དར་བར་བྱས། །ཞེས་དང་། ལབ་ཙེ་བསྟོད་ཆོག་འགར། སྔོན་གྱི་བསྐལ་བ་དང་བོར། ཀོང་ཙེ་རྒྱལ་བོས། ཤར་ལྷོ་ནུབ་བྱང་གི་གོང་ཁ་རུ་ལབ་ཙེ་བརྒྱ་དང་བཅུ་གསུམ་རེ་རེ་བརྩིགས་པས། རྒྱ་བོད་བལ་ཧོར་སོགས་ལ་མི་ནོར་འཕེལ་བར་བཤད་པ་དང་། ཡང་། སློབ་དཔོན་པད་འབྱུང་གིས། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་ཆེན་པོ་ལ། །རྒྱལ་བོའི་ལབ་ཙེ་རི་རྩེར་བརྩིགས། །རྒྱལ་སྲིད་ཆོས་བཞིན་དར་བ་དང་། །སྲིད་ཞི་ཕྱོགས་བཞིར་བསྟན་པར་མཛད། །བཙན་པོའི་ལབ་ཙེ་གོང་ཁར་བརྩིགས། །བཙན་ཕྱུག་འཕན་གསུམ་འཛོམས་པ་དང་། །ཐབས་ཤེས་གཟུ་དཔང་རྒྱས་པར་མཛད། །རྨང་བོའི་ལབ་ཙེ་ཁེལ་ཀར་བརྩིགས། །རྨང་བོའི་མི་རྒྱུད་གྲོལ་བ་དང། །མི་ནོར་ཟས་གསུམ་འཕེལ་བར་མཛད། །ཡུག་པོའི་ལབ་ཙེ་འཕྲང་ཁར་བརྩིགས། །མི་ནད་ཡམས་ནད་ཆད་པ་དང་། །བདེ་སྐྱིད་དགེ་བ་རྒྱས་པར་མཛད། །ཅེས་དང་།

ལབ་ཙེ་ལ་ལྷ་གནས་སྟངས་ཡང་། བསྟོད་ཆོག་ལས། ལབ་ཙེ་འདི་ཡི་རྩེ་མོ་རུ། །བླ་མ་ཡི་དམ་བཞུགས་སུ་གསོལ། །ལབ་ཙེ་འདི་ཡི་སྐེད་པ་རུ། །ཆོས་སྐྱོང་སྲུང་མ་བཞུགས་སུ་གསོལ། །ལབ་ཙེ་འདི་ཡི་རྩ་བ་རུ། །ས་བདག་ཀླུ་གཉན་བཞུགས་སུ་གསོལ། །ལབ་ཙེ་འདི་ཡི་ཕོ་བྲང་དུ། །གཉན་རིགས་འཁོར་བཅས་བཞུགས་སུ་གསོལ། །གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །

༦ ད་ལྟའི་ལབ་རྩེའི་རྒྱུ་ཆ་དང་དགོས་པ། ལབ་རྩེ་རྒྱུ་ཆ་ལ་གསོམ་ཤིང་སྨྱུག་མ་སྤེན་མ་སོགས། མདའ་མདུང་གྲི་གསུམ་གྱི་སྐེད་དུ་དར་ཚོན་སྣ་ལྔའི་ལྷ་དར་བཏགས་ཏེ་ཡུལ་ལྷ་ཐུ་བོ་ཆེ་རྣམས་ལ་མཚོན་འབུལ་གྱི་མཆོད་པ་བྱེད་པ་དང་། གཞན་ཡང་། སྟག་པ། ཤུག་པ། ཉ་ཕྲུག་སོགས་ཤིང་སྣ་དུ་མ་བལ་དཀར་གྱིས་བརྒྱན་ཏེ། ཡུལ་དེའི་ལྷ་མི་ཀུན་གྱི་ངོ་སོ་བསྟོད་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ཡོད། ལབ་རྩེ་སྦྲེལ་བྱེད་ཀྱི་རྨུ་ཐག་ནི་ཡིག་རྙིང་ལས་དམུ་ཐག་དང་རྨུ་ཐག ཡང་ན། དམུ་སྐས་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ། དོན་ནི་གནའ་བོའི་ལོ་རྒྱུས་ལས་མཁའ་ལ་བགྲོད་པའི་དམུ་ཐག་གི་མིང་སྟེ། མི་རྗེ་ལྷ་ཡིས་མཛད་པའི་མགོན་སྐྱབས་ཆེ། །དམུ་ཐག་གནམ་ནས་དྲངས་པས་འཛེགས་སྐས་བཟང་། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར། བོན་གྱི་བཤད་ཚུལ་ལ། སྟེང་ལྷ་ཡུལ་ནས་བར་མི་ཡུལ་དུ་བསྐྱོད་པའི་རྒྱུ་ལམ་ལ་འཇའ་དང་དམུ་སྐས་དམུ་ཐག་ཅེས་འབྱུང་བས། རྒྱལ་རབས་གསལ་མེ་ལས། གནམ་གྱི་ཁྲི་བདུན་བང་སོ་མཁའ་ལ་བཏབ། །ལྷ་ཡི་ལུས་ལ་རོ་མེད་འཇའ་ལྟར་ཡལ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། གནམ་གྱི་ཁྲི་བདུན་ལ་བང་སོ་མེད་པར་གནམ་གྱི་དགུ་ཚིགས་ལྟ་བུའི་དམུ་ཐག་ལས་དགུང་དུ་གཤེགས་པ་འདིས། དེ་དུས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོཊ་ལ་ངོ་མཚར་ཞིང་བློ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་གོ་གནས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཟིན་ཡོད་པར་མ་ཟད། དམུ་ཐག་ནི་མཐོ་ནམ་མཁའི་ལྷ་ཡུལ་དང་དམའ་འཇིག་རྟེན་མི་ཡུལ་གྱི་སྦྲེལ་ཐག་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད་སྟབས། དེ་མཚོན་བྱེད་དུ་ལ་སྟེང་ངམ་སྒང་ཁའི་ལབ་རྩེ། དེ་ནས་རི་རྩེའི་ལབ་རྩེ་བར་སྒྲིལ་ཡོད་ལ། ད་དུང་དེ་ལ་བལ་ཚོམ་དང་དར་ཕྲན་མང་བོས་བརྒྱན་ཡོད་པ་རེད།

དེ་ལྟ་བུའི་ལབ་བསྟོད་ཀྱི་ཆོ་ག་འདི་གང་བྱུང་མི་བྱེད་པར་གཟའ་སྐར་འཕྲོད་སྦྱོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཉི་མ་ལ་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བ་སྟེ། ལོ་རེར་གཉིས་པའི་ཚེས་བཅུ་གཅིག་དང་། ཡང་ན། དྲུག་པའི་བཅོ་ལྔའམ་བཅུ་བདུན་སོགས་ལ་བསྟད་ན་ལྷ་སྲུང་དེ་དག་གིས་ཉིན་གསུམ་བྱ་ར་དང་། མཚན་གསུམ་མལ་ཚེ། དགྲ་འགོག་གཉེན་སྐྱོང་། གཡེལ་མེད་སྡོངས་གྲོགས་བྱེད་ལ། གང་ལྟར། ལབ་རྩེ་བསྟོད་པ་ཞེས་པའི་བྱ་ཚིག་འདི་མཐོ་བར་བྱས་པ་དང་། ས་གནམ་སྦྲེལ་བའི་དམུ་ཐག་གི་ཆ་གང་ལ་གཞིགས་ནའང་བོད་མིའི་ཆབ་དཔལ་རིག་གསུམ་དང་སེམས་ཁམས། བློ་སྟོབས། བོན་གྱི་བཤད་ཚུལ་ལྟར། ས་རིམ་པ་བཅུ་གསུམ་ནས་གནམ་རིམ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱི་བར་རིམ་འཕར་གྱིས། མཐོན་པོར་བསྙེགས་ཏེ། ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་བོའི་ལོ་རྒྱུས་སུ་གྱུར་དང་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་པ་མཚོན། དམངས་སྲོལ་འདི་དུས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་ཇི་ལྟར་རྒོད་ཀྱང་། གངས་རི་མཐོན་པོའི་དབུས། ཆུ་བོ་ཆེན་པོའི་མགོ་དང་། ཡུལ་མཐོ་ལ་ས་གཙང་བའི་བོད་ཁམས་འདིར་ད་ལྟའི་བར་གསོན་ཤུགས་རྒྱས་ཏེ་མ་ཉམས་པར་འཕེལ་བ་འདི་ཉིད་དོ། །

༧ ས་འདུལ་བྱེད་སྟངས། ལབ་ཙེ་བསྟོད་ཚུལ་ལ། ནང་བསྟན་གྱིས་བདག་དབང་བཟུང་བ་ནས། ས་འདུལ། གཏེར་སྒྲུབ། སྲོག་ཤིང་། ཕོ་བྲང་བཞེངས་ཚུལ་སོགས་ཡོད་པ་ལས། ས་འདུལ་རྒྱག་སྟངས་ནི། ས་མཁན་གྱིས། སྣོད་གཙང་དུ་གཞི་བདག་གཏོར་མ། ཀླུ་སྨན། དཀར་གསུམ་མངར་གསུམ། གསེར་སྐྱེམས་སོགས་བཤམས་ཏེ། ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་དང་འཇིགས་བྱེད་སོགས་ཀྱི་སྐུར་བཞེངས་ནས། བགེགས་གཏོར་ཕྱག་ཏུ་བསྣམས་ཏེ། ལབ་ཙེ་བརྩིགས་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་གང་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་གུ་གུལ་དང་། ཡུངས་དཀར་གྱིས་བྲབས་ནས་བགེགས་བསྐྲད་བྱས་ཏེ། གཙོས་རྭ་ས་ལ་བཙུགས་ནས་རྒྱུ་འབྱོར་ཡོན་བདག་འཁོར་བཅས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཚེ་བསོད་ལ་གནོད་པའི། ཕོ་སྲི། ཕུང་སྲི། ཆུང་སྲི། རྟ་ནོར་ལུག་གསུམ་གྱི་སྲི་འདྲེ་སྙིང་གཟིར་བྱེད་དུ་བཙུགས་ཏེ། རྡོ་གཅིག་བླངས་ནས། ཝ་དང་གྲུམ་པའི་པགས་པ། དུག་ཡས་སྣ་དགུ་དང་བཅས། ལབ་ཙེ་མི་མཐོང་བའི་སར་འདོམ་དགུའི་འོག་ཏུ་ས་དགྲ་དགུ་ཐུབ་ཏུ་མནོན་ནོ། །དེ་ནས། ཕྱོགས་བཞིའི་ས་དགྲ་མནོན་བྱེད་དུ། ཤར་སྟག་སྐྱ་བོ། ལྷོར་གཡུ་འབྲུག་སྔོན་མོ། ནུབ་ཏུ་བྱ་དམར་བོ། བྱང་དུ་རུས་སྦལ་ནག་པོ་ཤིང་གི་བྱང་བུ་ལ་བྲིས་ཏེ། སྲིད་པ་ཧུའི་ཕྱག་རྒྱ་བསྟན་ཏེ་ས་ལ་གཟུགས། དེ་ནས། དཀར་ཕྱོགས་པ་ངོ་སོ་བསྟོད་པའི་ཆེད་དུ། གསེར་གཡུ་དང་དུང་། དར་ཚོན་དང་རྒོད་སྒྲོས་བརྒྱན་པའི་མདའ། ས་འདུལ་བརྒྱབ་ཤུལ་དུ་བཙུགས། གཡུ་དང་མགྲོན་བུ་བཏགས་པའི་རྟ་དཀར་བོ་དང་། ལུག་དཀར་བོ་གཉིས་ལ་ཁྲུས་བྱས་ནས། དཔྲལ་བ་སོགས་ལ་མར་བྱུགས། སྙུག་མ་ཚིགས་གསུམ་བྲེ་སྟེང་དུ་བཙུགས་ཏེ། ཆོ་ག་ན་གསལ་བ་ལྟར། ཚེ་ཐར་བཏང་ནས། མིང་དོན་དང་མཐུན་པའི་སྟག་ལོ་བའམ་ཕག་ལོ་བས་ས་བརྐོ་དགོས་སོ། །

ས་འདུལ་རྒྱག་པ་འདི། མཆོད་རྟེན་དང་། གཙུག་ལག་ཁང་། འབུམ་ཁང་། རྒྱལ་བོའི་ཕོ་བྲང་། ས་གཏེར། ལབ་ཙེ། ཁང་ཁྱིམ་སོགས་གསར་ཕིབ་དང་། བེམ་རོ་དུར་དུ་བསྐྱལ་བ་སོགས་གང་ལའང་གལ་ཆེ། ལབ་ཙེ་བསྟོད་ཆོག་སོགས་ལས་གཏེར་དང་ས་སློང་། ས་འདུལ་སོགས་མེད་ན། ས་བདག་ཀླུ་གཉན་སོགས་མི་མཉེས་པར་མ་ཟད། སེམས་འཁྲུགས་པའི་སྐྱོན་གྱིས་ཐན་པ་དང་མུ་གེ་འབྱུང་ཆེ་བས། གནོད་པ་བཟློག་པ་ལ་ངེས་པར་དུ་དགོས་པར་གསུངས་སོ། །

༨ ལབ་རྩེའི་གཏེར་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐོར། ལབ་བསྟོད་ལ་ནང་ཆོས་ཀྱི་ཤན་ཞུགས་པ་ནས་བཟུང་། ཀོང་ཙེ་འཕྲུལ་གྱི་རྒྱལ་བོའི་ལབ་ཙེ་བརྩིགས་ཚུལ་དང་། སློབ་དཔོན་པད་འབྱུང་གི་ལབ་ཙེ་བརྩིགས་ཚུལ། ཕྱིས་ཇོ་བོ་བོད་དུ་ཕེབས་སྐབས། འབྲོམ་སྟོན་ལ་ཀླུའི་གཏེར་སྦས་པའི་ཕྱག་ལེན་གནང་བ་ཡིན། བོད་ལ་ལབ་རྩིག་གི་ཆོ་ག་ཡོད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། གྲུབ་མཐའ་སོ་སོའི་ཕྱག་ལེན་ལྟར་ལབ་ཙེ་བརྩིགས་ཚུལ་མང་ཡང་། ས་གཏེར་དང་ས་འདུལ་གྱི་ཕྱག་ལེན་མེད་ན། ཁེ་ལས་ཉེན་ཆེ་བ་ལབ་བསྟོད་ཀྱི་ཆོ་ག་ལས་གསུངས་སོ། །བུམ་གཏེར་ལ། ཀླུ་གཏེར་དང་ས་གཏེར། སྣུམ་གཏེར་གྱི་བུམ་པ་བཅས་གསུམ་ཡོད།

༡ ཀླུ་གཏེར་གྱི་བུམ་པ་དང་བུམ་རྫས་ནི། བུམ་པ་བྲེ་ཚད་ལས་མི་ཆུང་བ། རབ་གསེར་དངུལ་ཟངས་ལྕགས། མ་འབྱོར་ན་རྫ་བུམ་གྱི་ནང་དུ། ཛཱ་ཏི། ཆག་ཚང་ཀུ་བ། གཟེ་མ། འཕང་ཆེན། བུ་ཤི་རྩེ། རྡོ་རྒྱུས། ཁྲ་བོ་གཟི། རྒྱ་སྤོས། མགྲོན་བུ་དཀར་བོ། ལེབ་བརྒན་དར། སྙིང་ཞོ་ཤ གུ་གུལ་དཀར་བོ། བཙོད་མདུད། ཆུ་སྲིན་སྡེར་མོ། དུང་། མཚལ། ལྕོག་ལ། རས་སྐུད་དམར་བོ། རྩྭ་རྨ་བྱའི་མདོངས། ཟི་ར་དཀར་ནག ནཱ་ག་གེ་སེར། ནཱ་ག་བུ་ཥ། བལ་བོའི་ཟེའུ་འབྲུ། དམར། ཤིང་ལྕང་མ། ཨུཏྤལ། ལི་ཁྲི། སྦྲུལ་གྱི་པགས་པ། དུར་བ། ཐང་ལོ། སྨུག་ལོ། བ་དམར་བོའི་འོ་མ། ར་དཀར་མོའི་འོ་མ། ཡིད་བཞིན་ནོར་བུའི་གཟུགས་བྲིས་འབུར་གང་རུང་། གཞན་ཡང་། མི་བསོད་ནམས་ཅན་དང་། སྟོབས་དང་འབྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དགུའི་ལག་ནས། སླེ་ཏྲེས། ཀུནྜ་ཀ་རི། རྒྱ་མཚོའི་ཝུ་བ། དབང་ལག ཤུ་དག་སྟེ་སྨན་ལྔ། གསེར། དངུལ། བྱི་རུ། མུ་ཏིག མུ་མིན་སྟེ་རིན་པོ་ཆེ་ལྔ། ཙན་དན་དཀར་དམར། ཛཱ་ཏི། ག་བུར། གུར་ཀུམ་སྟེ་དྲི་ལྔ། ནས། འབྲས། གྲོ། སྲན་མ། ཏིལ་སྟེ་འབྲུ་ལྔ། གསེར། ལན་ཚྭ། བུ་རམ། མར། ཏིལ་སྟེ་སྙིང་བོ་ལྔ། སྦྲང་རྩི་ཀ་ར་འོ་མ་ཞོ་མར་ཏེ་བདུད་རྩི་ལྔ། དར་སྣ་ལྔ། འདོད་ཡོན་སྣ་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་གང་བར་བྱ། རྫས་འདི་རྣམས་ལ་དུག་དང་། གླ་རྩི་ཤ་ཆང་སྒོག་ཙོང་སོགས་གཏན་ནས་མ་འདྲེས་པ། བུམ་པའི་སྟོད་ཀྱི་ཆར། རབ་གསེར་དངུལ་ཟངས་སོགས་ཀྱི་བླུག་མ། འབྲིང་རིན་པོ་ཆེ་བརྡར་བའི་ཙན་དན་ནམ་ཀླུ་སྨན་ས་སྣ་ལས་བྱས་པ། ཐ་མ་ཀླུའི་ལྕང་མའི་བྱང་བུ་འམ་ཤོག་གུ། རས་སམ་གྲོ་ག་ལ་བྲིས་པ། དེ་རྣམས་གང་རུང་གིས་པདྨ་འདབ་བརྒྱད་པའི་དབུས་སུ་ནོར་རྒྱས། ཤར་དུ་སྟོབས་རྒྱས། ལྷོར་དུང་སྐྱོང་། ནུབ་ཏུ་མཐའ་ཡས། བྱང་དུ་ཝ་ར་ན། ཤར་ལྷོར་འཇོག་པོ། ལྷོ་ནུབ་ཏུ་རིགས་ལྡན། ནུབ་བྱང་དུ་པདྨ། བྱང་ཤར་དུ་པདྨ་ཆེན་པོ། ཐམས་ཅད་སྐུ་མདོག་དཀར་བོ་ཞལ་གཅིག་ཕྱག་གཉིས་པ། སྟོད་ལྷའི་ལུས་ཅན། སྨད་སྦྲུལ་མཇུག་ཏུ་འཁྱིལ་བ། ཕྱག་གཉིས་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་གྱི་བུམ་པ་ཐུགས་ཀར་འཛིན་པ། དབུ་ལ་སྦྲུལ་མགོའི་གདེངས་ཀ་བདུན་ལྡན་པ། ཡུམ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ཡབ་དང་འདྲ་བ་ལ་གདེངས་ཀ་ལྔ་དང་ལྡན་པ། གཡོན་ཕྱོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱོར་ཞིང་ཡབ་ལ་གཟིགས་ནས་བརྟེན་པར་འབྲི་ལ། ཀླུ་ཆེན་དེ་དག་ལ་འདོད་དོན་གསོལ་བའི་སྤེལ་ཚིག བླུགས་མ་ཡིན་ན་མཐིང་ཤོག་ལ་གསེར་གྱིས་བྲིས་ནས་གཟུངས་གཞུག་ལྟར་འབུལ། བྱང་བུ་སོགས་ཡིན་ན་རྒྱབ་ལ་མཚལ་གྱིས། རང་རང་གི་ཕྱོགས་མ་ནོར་བར་བྲིས་ནས། བུམ་ནང་དུ་བཞག་སྟེ། བུམ་ཁ་དར་སྣ་ལྔས་བཅིངས་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །

༢ ས་གཏེར་གྱི་བུམ་རྫས་ནི། རིན་པོ་ཆེ་འམ་རྫ་གསར་གྱི་བུམ་པ་གཙང་མར། ཨ་རུ་ར། ཛཱ་ཏི། ལི་ཤི སུག་མེལ། ཅུ་གང་། གུར་ཀུམ། ཀ་ཀོ་ལ། ལུང་ཐང་། ག་བུར། ཙན་དན་དཀར་དམར། རྒྱ་མཚོའི་ཝུ་བ། སྙིང་ཞོ་ཤ ཀླད་ཀོར་ཞོ་ཤ དབང་ལག གཎྚ་ཀ་རི། བུ་ཤི་ཙེ། ཤུ་དག ལི་ཁྲི། ཤིང་ལོ་སྣ་ཚོགས། སྤོས་དཀར། གསེར་དངུལ། བྱི་རུ། མུ་མིན། མུ་ཏིག ཟངས། ཤེལ། དུང་། མཆོང་། ནས་འབྲས་གྲོ་སྲན་ཏིལ། དར་ཟབ་སྣ་དགུ། དཀར་གསུམ་མངར་གསུམ། ཁྲ་བྱང་མིག་དགུ། སྟག་གི་སྡེར་མོ། ཕག་རྒོད་ཀྱི་མཆེ་བ། དོམ་གྱི་སྣ། གཟིག་གི་ཐིག་ལེ། ཉའི་མགོ་རྣམས་མ་ཚང་བ་མེད་པར་བཀང་སྟེ། ཁ་དར་སྣ་ལྔས་བཅིངས་ལ། ས་འོག་ཟབ་མོར་བརྐོས་ནས། བེར་དཀར་གྱི་གདན་སྟེང་དུ། གཏེར་འོག་ལ་རྡོ་ལེབ་གསུམ་གྱི་གཅིག་ལ་སྦལ་བ་ཕོ་མོ། གཅིག་ལ་སྦྲུལ་ཕོ་མོ། གཅིག་ལ་ཆོ་ག་ན་གསལ་བ་ལྟར་གཟུངས་སྔགས་འབྲི། དེའི་སྟེང་བེར་དཀར་གྱི་གདན་ལ་པདྨ་འདབ་བརྒྱད་དབུས་སུ་ཀླུ་གཏེར་གྱི་བུམ་པ། གཡས་སུ་གཏེར་གྱི་བུམ་པ། གཡོན་དུ་རྩི་མར་གྱི་བུམ་པ་བཞུགས་སུ་གསོལ་ནས། འབྲུ་ཟན་སྣ་དགུ་སྤུངས། གོས་ཆེན་དང་། འབྱོར་ན། སྟག་གཟིག་སོགས་ཀྱི་པགས་པས་དགབ་པར་བྱའོ། །སྒྲུབ་ཐབས་ནས་གསུངས་པ་བཞིན། རྣལ་འབྱོར་བས། ཞག་བདུན་གོང་ནས་ཤ་ཆང་སྒོག་ཙོང་གླ་རྩི་སོགས་ལ་འཛེམས་ནས། ཉིན་རེར་ཐུན་གསུམ་བྱས་ཏེ་ཉིན་བདུན་ལ་སྒྲུབ་དགོས་པར་བཤད་དོ། །

གཏེར་སྒྲུབ་ཀྱི་ཕན་ནུས་ནི། ཇོ་བོ་ཆེན་པོས། སློབ་དཔོན་བྱམས་པ་ཆེ་བ་དང་། བཙུན་པ་ཚེ་རིང་ཞིང་ཚུལ་དང་མཐུན་པ། དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་མཐུན་པ་དང་བཀྲ་ཤིས་པ། བསོད་ནམས་དང་ལོངས་སྤྱོད་འཕེལ་བ། ནད་དང་གདོན་བགེགས་ལྡོག་པ། ཡུལ་བདེ་ཉམས་དགའ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འབྱུང་བར་གསུངས་པ་དང་། ཀོང་ཙེ་འཕྲུལ་གྱི་རྒྱལ་བོས། ཆོས་སྲིད་འཕེལ་ཞིང་སྐུ་ཚེ་རིང་བ། ཡུལ་ཁམས་བདེ་ཞིང་ནོར་རྙེད་པར་གསུངས་སོ། །

༩ ལབ་ཙེའི་སྲོག་ཤིང་། ལབ་ཙེའི་སྲོག་ཤིང་ནི། ཨ་ཀ་རུ་དང་ཤུག་པ་སོགས་ཤིང་དྲི་ཞིམ་པོ་ཤར་ངོས་མ་ནོར་བར་བྱ་སྟེ། མིང་དོན་བཟང་བའི་སྐྱེས་བུས་བླངས་ནས་གྲུ་བཞི་བྱས་ཏེ། བཟང་དྲུག་དང་རྭ་དཀར་མོའི་འོ་མ་བྱུགས། ཤར་འོག་ནས་སོར་གསུམ་གྱི་ཚད་ཙམ་ལ་གླིང་བཞི་འབྲི། དེ་ནས་ཡར་མཐོ་གང་ནས་གྲུ་བཞིར་བསྐོས་ཏེ། ནང་དུ་ཞོ་ཤ་གསུམ། གསེར་གཡུ་དུང་མུ་ཏིག་ཟངས་ལྕགས་ཤེལ། ཕོ་མགྲོན་མོ་མགྲོན། བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཤ ཁྲ་གླག་ཅོ་གསུམ་གྱི་རུས་པའམ་སྒྲོ་སྤུ། སྙིང་རྣམས་བཅུག་སྟེ། དར་ཚོན་སྣ་ལྔའི་ཁ་བཅིངས། དེའི་སྟེང་དུ་གཡུང་དྲུང་གཡས་བསྐོར་དུ་བྲིས། རྩེ་མོ་ནས་ཕྱོགས་བཞིར་སྤེལ་ཚིག་དང་། འདོད་གསོལ་བསྟོད་ཆོག་ལས་འབྱུང་བ་ལྟར་བྲིས་ཏེ། པདྨའདབ་བརྒྱད་སོགས་བྲིས་པའི་བྲེ་ནང་དུ་གཟུགས་དགོས་སོ། །

༡༠ ལབ་ཙེའི་ཕོ་བྲང་བརྩིགས་ཚུལ་གྱི་སྐོར། གཏེར་གྱི་སྟེང་དུ་སྟག་གཟིག་པགས་པའམ། ཟ་འོག་གང་རུང་གི་གདན་གྱི་ཐོག་བྲེ་སྟེང་དུ་སྲོག་ཤིང་བཞེངས། དེའི་རྒྱབ་ཏུ་རྟེན་ཤིང་གི་རྩེ་མོར་སྲིད་པ་ཧུའི་ཕྱག་རྒྱ། དར་དང་ཤིང་སྣ་མང་བོས་བརྒྱན། སྲོག་ཤིང་རྩེ་མོ་ནས་རིམ་བཞིན་རས་ཡུག་དཀར་དམར་མཐིང་སེར་ལྗང་ཁུ་ལྔས་ལེགས་པར་བཅིངས་ཏེ། མདུན་དུ་ལྷ་གང་ཡིན་གྱི་ཞལ་ཐང་བཞག མཚམས་བཞིར་རྟེན་ཤིང་བཞི་གས་བཏེགས་ཏེ། རྨུ་ཐག་དཀར་སེར་དམར་སྔོ་བཞི་གས་རྟེན་ཤིང་ལ་གཡས་བསྐོར་གྱིས་སྦྲེལ་ནས། སྟེང་དུ་འཐེན། དེ་ནས་མེས་པོ་དང་། ཕྱི་མོ་ཡབ་ཡུམ་གཉིས། ལྕམ་དྲལ་དགུ་དང་བཅས་བསྐོར་ཡིག་བཅུ་གསུམ། ཤུག་པའི་བྱང་བུ་སོར་བརྒྱད་པ། བཅུ་གསུམ་གྱི་སྟེང་བསྟོད་ཆོག་ན་གསལ་བ་ལྟར་མཚལ་གྱིས་འབྲི། བསྐོར་ཡིག་འདི་ངེས་པར་དུ་དགོས་པར་གསུངས། དེའི་ཕྱི་རོལ་དུ་འབྲུ་ཟན་ལས་བཟོས་པའི་བྱ་ལུག་གཡག་གསུམ། རི་དྭགས་ཡོང་དྭགས་ཀྱི་གཟུགས་བཅུ་གསུམ་རེ་བྱ། དེའི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བྱང་བུ་ཐོ་གང་ཅན་གོ་གཅིག་ལ། རྟ་དམར་བཅུ་གསུམ། གཡག་ནག་བཅུ་གསུམ། ལུག་སེར་བཅུ་གསུམ། ར་དཀར་བཅུ་གསུམ། བ་གླང་སྔོན་པོ་བཅུ་གསུམ། འབྲི་སྔོན་པོ་བཅུ་གསུམ། ཏོལ་མོ་ལྗང་ཁུ་བཅུ་གསུམ་རྣམས་དང་། ཡང་། བྱང་བུ་མཐོ་གང་བརྒྱད་ལ། ཁྱུང་དཀར་བོ། བྱ་རྒོད་ནག་པོ། གླག་སྨུག་པོ། གོའུ་སྔོན་པོ། བྱ་རོག་ནག་པོ། འུག་པ་སེར་བོ། སྐྱུང་ཀ་ནག་པོ། སྐྱ་ཀ་རྣམས་བྲིས་ཏེ། གོ་རིམ་བཞིན་འཇིམ་པ་བཟང་བོར་འཛུགས། དེའི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་སེང་གེ་དཀར་བོ། འབྲུག་སྔོན་པོ། སྟག་སེར་བོ། འབྲོང་སྨུག་པོ་སྟེ་སྒོ་སྲུང་བཞི། བྱང་བུ་མཐོ་གང་རེར་གཟུངས་སྔགས་དང་བཅས་བྲིས་ཏེ་བཙུགས། དེའི་མཐའ་བསྐོར་དུ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་ར་བར་མཁན་པ་དང་ཤུག་པ་དུར་བ་སོགས་ཀྱིས་གུར་ཕིབ་བྱ། དེ་ནས་རྡོ་རྩིག་གྲྭ་བཞིར་བྱས་ཏེ། ཁྲབ་མོག ས་སྟག མེ་མདའ། མདའ་མདུང་གྲི་གསུམ། རུ་མཚོན། ཕྱར་དར། མཁན﹙མཁན་པ་དཀར་བོས་བཟོས་པའི་བྱ﹚བྱ། ཤིང་རིགས་བལ་སྣས་བརྒྱན་པ། སྟག་པའི་རྩེ་རྒྱལ། རྦ་སྙུག་ཚིགས་གསུམ་གྱིས་བརྒྱན་པ། དེ་ནས། རྡོ་རྩིག་ཟླུམ་པོར་བྱས་ཏེ། ཤིང་བཟང་བོ་དང་། ས་རྡོ་བཟང་བོས་ལེགས་པར་བརྩིགས་ཏེ། རྨུ་ཐག་སོགས་ཀྱིས་དམ་པོར་བཅིངས་ནས། དར་སྣ་ཚོགས་དང་། ཤོག་བུ་སོགས་ཀྱིས་དོང་ཙེ་སྟོང་ཕྲེང་གིས་བརྒྱན་པར་བྱའོ། །དེ་ནས། སྟག་ལོ་བ་མིང་དོན་འཇོན་པའི་དར་མ་ཞིག་གིས། ཤར་ནས་རྡོ་དཀར། ལྷོར་ནས་རྡོ་སྔོན། ནུབ་ནས་རྡོ་དམར། བྱང་ནས་རྡོ་སེར། དབུས་ནས་རྡོ་དམར་ལ་ལབ་རྩེ་ལས་རྨུ་ཐག་བྲེས་ཏེ་འདོགས་པ། ཕྱོགས་བཞིའི་ས་དགྲ་མནོན་བྱེད་དུ། ལབ་ཙེ་ལས་ཅུང་རིང་བའི་སར་ཤིང་གི་བྱང་བུའི་སྟེང་དུ་ཤར་དུ་སྟག་སྐྱ་བོ། ལྷོར་འབྲུག་སྔོན་པོ། ནུབ་ཏུ་བྱ་དམར་བོ། བྱང་དུ་རུས་སྦལ་ནག་པོ་བྲིས་ཏེ་གཟུགས་ལ། ཁྱད་པར་དུ་དེ་རྣམས་མི་ཕྭ་དང་ཚེ་ཕྭ། ནོར་ཕྭ་དང་བཀྲ་ཤིས་ཕྭའི་དངོས་གྲུབ་སྩོལ་བྱེད་དང་། ཕྱོགས་བཞིའི་ས་དགྲ་མནོན་བྱེད་ཀྱི་དགྲ་བཅོས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །

ལྷ་བ།

༡ ལྷ་བའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས། གདོད་མའི་སྤྱི་ཚོགས་ནས་ད་ལྟ་དུས་རབས་བར་ལྷ་བ་ཞེས་པའི་མིང་འདི། བོད་ཁམས་ཡོངས་ལ་ཆ་རྒྱུས་ཆེ་ཞིང་། བོད་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་གདེང་འཇོག་ཚད་མཐོན་པོར་གནང་བ་རེད། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགྱུར་རིམ་དང་བསྟུན་ཏེ་ལྷ་བའི་མིང་ལ། སྐུ་རྟེན། པྲ་རྟེན། ལྷ་བ་ཞེས་འབོད་སྲོལ་ཡོད། དེ་ཡང་། སློབ་དཔོན་པདྨས་ལྷ་ལུང་འཚོ་གཞེར་སྙན་ལེགས་ལ་སོགས་མེས་ཕྱི་ཚང་བ་བཅུ་ཙམ་བསགས་ཏེ་ལྷ་ཕབ་པ། སྐབས་དེའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་པྲ་རྟེན་ཞེས་བརྗོད། ཕྱིས་སུ་གནས་ཆུང་འཕྲིན་ལས་རྒྱལ་བོ་དང་། ཆོས་སྐྱོང་རྡོ་རྗེ་གྲགས་ལྡན་སོགས་མིའི་ཁོག་ཏུ་བརླམས་པ་ལ་སྐུ་རྟེན་ཟེར། ཡང་། དམའ་རིམ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་སོགས་མི་ཁོག་བརླམས་པ་ལ་ལྷ་བ་ཞེས་བཤད་སྲོལ་ཡོད།

ལྷ་མ་ཟད་ཀླུ་ཡང་མི་ཁོག་ཏུ་བརླམས་པ་ཡོད་དེ། དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་དུས་མགོར་སྟོད་མངའ་རིས་སུ་ར་རྫི་ཞིག་ལ་ཀླུ་སྐར་རྒྱལ་ཟེར་བ་ཞིག་ཁོག་ཞུགས་གནང་སྟེ། སངས་རྒྱས་སྐར་རྒྱལ་ཡིན་ཟེར་ནས་མི་རྣམས་ལ་ནང་བ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་དང་མི་མཐུན་པའི་ལྟ་ཚུལ་གསར་བ་མང་བོ་བཤད་ནས་མགོ་བསྐོར་བཏང་བར། ལོ་ཙཱ་བ་རིན་ཆེན་བཟང་བོས་ཀླུ་ཁོག་ཞུགས་དེ་ཚར་བཅད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལོ་ཆེན་གྱི་རྣམ་ཐར་ནང་གསལ་ལོ། །

༢ ལྷ་བའི་བྱུང་རིམ། དུང་དཀར་རིན་པོ་ཆེའི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ལས། སློབ་དཔོན་པདྨས་ཕ་མ་གཉིས་འཛོམས་ཀྱི་བུ་དང་བུ་མོ་ཁག་གཅིག་ལ་པྲ་འབེབས་ཟེར་བ། མི་ལ་ལྷ་འདྲེ་ཁོག་ཞུགས་བྱས་པའི་ལུགས་འདི་ཐོག་མར་བཙུགས་ཞེས་གསུངས་ཀྱང་། མཁའ་འགྲོ་ཡེ་ཤེས་མཚོ་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་ཐར་གཏེར་མར། བོན་ཆོས་སུ་པྲ་ཕབ་ཚུལ་ནི། དེའི་སྔོན་མ་ནས་ཡོད་པར་གསུངས་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་། ཞང་བོད་ལོ་རྒྱུས་ཏི་སེའི་འོད་ཅེས་པར། སློབ་དཔོན་པདྨས་བོན་གྱི་པྲ་ཕབ་ཚུལ་དེ་གཞིར་བྱས་པར་གསུངས་པར་མ་ཟད། ཐུའུ་བཀྭན་གྲུབ་མཐའ་ལས། གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནས་རྒྱལ་རབས་དྲུག་པ་ཁྲི་ལྡེ་བཙན་པོའི﹙གདགས་ཁྲི་བཙན་པོ﹚དུས་སུ་དབུས་སམ་ཤོད་ལོན་བྱ་བར་རུས་གཤེན་ཡིན་པའི་བྱིས་པ་ལོ་བཅུ་གསུམ་ལོན་པ་ཞིག་འདྲེས་མི་ལོ་བཅུ་གསུམ་གྱི་བར་བོད་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྲིད་ནས་ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་ལ་མིའི་ནང་དུ་མ་ཆུད་པ་ལ། མི་མ་ཡིན་གྱི་ནུས་པས་ཡུལ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ན། ལྷ་འདྲེ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་པས་ཕན་གནོད་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་བྱེད། དེ་ལ་གསོལ་མཆོད་དང་། ཡས་སྟགས་གཏོང་ལུགས་འདི་འདྲ་བྱས་པས་ཕན་ཟེར་བ་སྣ་ཚོགས་བྱུང་ཞེས་པས། སློབ་དཔོན་པདྨའི་སྔོན་ནས་པྲ་རྟེན་ཡོད་པར་གསལ་ལ། དེ་ལས་གཞན་ལྷ་འདྲེ་བཀའ་ཐང་ལས་པད་འབྱུང་གིས་ལྷ་གསོལ་འདྲེ་དཀར་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཕྱེས་གསུངས་པ་ཡང་ལྷ་འདྲེ་ལ་དག་ཐེར་ཐེངས་གཅིག་བྱས་པ་མ་གཏོགས། ལྷ་གསོལ་འདྲེ་དཀར་གྱི་སྲོལ་ཕྱེས་པ་ཞིག་ཏུ་མི་སེམས་ཏེ། མདོ་གཟེར་མིག་ལས། གཤེན་རབ་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་བོན་པོ་རྣམས་ལ་བོན་གྱི་ལྷ་གསོལ་བ་དང་། འདྲེ་དཀར་བ་གཉིས་ཀྱི་ལུང་ཕོག་གསུངས་པ་འདིས་གྲུབ་ལ།

གང་ལྟར། སློབ་དཔོན་པདྨས་བོན་གྱི་པྲ་ཕབ་ཚུལ་གྱི་ལག་ཆ་འདི་གཞིར་བཞག་སྟེང་། དེ་དུས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་བསྟུན་ཏེ། ལྷ་ཚད་ལྡན་མི་ཁོག་ཏུ་བརླམས་ཏེ་བྱེད་སྒོ་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་བ་འདི། དེ་དུས་ཀྱི་མིའི་བསམ་བློ་སྟེང་ལ་བག་ཆགས་ཟབ་མོ་ཐེབས་པ་དང་། ཆོས་སྲིད་ཀྱི་ལག་ཆ་བཟང་ཤོས་ཤིག་ཏུ་དགོངས་ཏེ། དང་ཐོག་ལྷ་ལུང་འཚོ་གཞེར་ལེགས་ལ་པྲ་ཕབ་པར། དེས་བོད་ཀྱི་ལྷ་ཀླུ་མི་སྲུན་པ་མང་བོའི་མིང་བོས་པ་སྟེ། འཕང་ཐང་ཏུ་ཆར་ཕབ་པ་ཤམ་པོ། ལྷ་སར་ཐོག་ཕབ་པ་ཐང་ལྷ། མུ་གེ་དང་ལོ་ཉེས། མི་ནད་གཏོང་བ་བརྟན་མ་བཅུ་གཉིས་སོགས་ཡིན་ཚུལ་སྨྲས་པས། ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཆར་ལ་ཕན་པ་རྒྱ་ཆེར་བསྐྲུན་པར། རིམ་གྱིས་པྲ་ཕབ་ཚུལ་མང་དུ་བྱུང་བ་སྟེ། སྦ་བཞེད་ལས། ལྷ་ལུང་འཚོ་སྙན་ལེགས་ལ་པྲ་རྟེན་ཕབ། ཅེས་དང་། མེས་ཕྱི་ཚང་བ་བཅུ་གཉིས་ཙམ་བསགས་ཏེ་པྲ་རྟེན་བགྱིས་ནས། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དང་། གཞན་ཡང་། བོན་ལྷ་ཡར་ལྷ་ཤམ་པོ་དང་། ཐང་ལྷ་ཡར་ཞུར་སོགས་དང་། གངས་དཀར་ཤ་མེད་དང་། ཀོང་བཙུན་དེ་མོ་སོགས་བརྟན་མ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་ལྷ་ཀླུ་མང་བོ་དམ་ལ་བཏགས་ཏེ། སྲུང་མར་བརྐོས་པ་དང་། མི་ཁོག་ཏུ་བརླམས་པ་དང་། བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་སྐབས། རྒྱལ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི་སོགས་མི་ཁོག་ཏུ་བརླམས་ཏེ། ལུང་བསྟན་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དང་། གནོད་སྦྱིན་མེ་ལྷའི་ཞལ་མངོན་སུམ་དུ་བསྟན་པ་སོགས་བྱུང་བས། ལྷ་བ་འདི་སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་ལག་ཆ་ལྟ་བུར་གྱུར་བ་རེད། ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་རྗེས་ནས་བོད་སིལ་བུར་འཐོར་བའི་བར། ལྷ་བའི་བྱེད་སྒོ་དེ་ཅུང་ཟད་བག་ལ་ཞ་བའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་ཀྱང་། དམངས་ཁྲོད་དུ་ལྷ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ལེགས་ཉེས་བརྟགས་པ་དང་། ཞེ་བློ་བཀལ་བ་ཉུང་ཙམ་སྲིད་ཡོད། ཕྱིས་སུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་ཀླུ་གདོན་བགེགས་རྣམས་ཀྱིས་འཕྲལ་གྱི་སྐྱོན་སེལ་བ་ཙམ་གྱིས་ཁ་དྲངས་ཏེ། །སྐྱེ་བོ་མང་བོས་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་གེགས་སུ་གྱུར་བས། ཇོ་བོ་རྗེ་བོད་དུ་ཕེབས་དུས། སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་མང་བོས། ལྷ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་དགག་རྒྱག་དང་། ཐེར་འདོན་གནང་ཡོད་པར་མ་ཟད། སེམས་ཅན་དམར་མཆོད་དང་། གསོན་སྙིང་བཏོན་ཏེ་ལྷ་ལ་བརྔན་པ་སོགས། ནང་བསྟན་ཉམས་ལེན་པར་ལྡོག་ཕྱོགས་སུ་སོང་ཡོད་པའི་བསླབ་བྱ་གནང་ཡོད་པ་རེད། དཔེར་ན། འབྲོམ་སྟོན་པས། ཤར་ཕྱོགས་ན་རྨ་ཆེན་སྦོམ་ར་ལྷར་འཛིན་པ་དེ་ཡང་འདྲེ་ཡིན། ལྷོ་ཕྱོགས་ན་ཡར་ལུང་ཤམ་པོ་ལྷར་འཛིན་ཏེ་དེ་ཡང་འདྲེ་ཡིན། བྱང་ཕྱོགས་ན་གཉན་ཆེན་ཐང་ལྷ་ལྷར་འཛིན་ཏེ་དེ་ཡང་འདྲེ་ཡིན། རང་ཅག་བོད་ཐམས་ཅད་འདྲེ་བ་ཡིན། གསུངས་པ་ནི། དེ་ག་རང་དུ་འདུག་ལ། ཐང་ཧྲུའུ་ལས་ཀྱང་ལུགས་ལ་འདྲེ་དང་མོ་མ་གཙིགས་སུ་ཆེ། གསུངས་པ་ལྟར། དེ་རྣམས་ཡི་དྭགསས་ཀྱི་ནང་གསེས་འདྲེ་ལ་གཏོགས་ཚུལ། འཕྲལ་ཕན་ཕུགས་གནོད་དང་། ཞེ་ཕུགས་བཅོལ་ན་སྐྱབས་འགྲོའི་བསླབ་བྱ་དང་འགལ་ཚུལ་སོགས་གསུངས་ཏེ། རེ་ཞིག་སྙོམ་ལས་ཆུང་ངུར་བཏང་ཡོད་པ་རེད། ཚུལ་འདི་ལ་དགོངས་ནས་དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད་ལས་ཀྱང་། རབ་བྱུང་དང་བོའི་ནང་བཀའ་གདམས་ཀྱི་བསྟན་པ་དར་བ་ནས་དེའི་སྲོལ་ཉམས། དེ་ནས་ཀརྨ་པའི་བསྟན་པ་དར་བ་ནས་སླར་ཡང་ལྷ་ཕབ་པའི་སྲོལ་གོང་འཕེལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་གསུངས་སོ། །

ཁྱད་པར་དུ་དུས་རབས་བཅུ་བདུན་པའི་སྨད་ཀྱི་ཆར་ལྷ་སའི་བདེ་བ་གཞུང﹙སྤྱི་ལོ༡༦༤༢﹚བཙུགས་པ་ནས་བཟུང་། སླར་ཡང་སྐུ་རྟེན་ནམ་ལྷ་བའི་གོ་གནས་ལ་བརྩི་མཐོང་གནང་སྟེ། མི་སྒེར་དང་དམངས་ཁྲོད་ཙམ་མ་ཡིན་པར། གཞུང་བསྟེན་བསྟན་སྲུང་ཞེས་སྲིད་གཞུང་གི་ཆབ་སྲིད་དང་དམག་དོན་ལེགས་ཉེས་ཀྱི་བྱ་བཞག་གང་ལའང་། སྐུ་རྟེན། གནས་ཆུང། ལ་མོ་ཚངས་པ། བསམ་ཡས་ཙིའུ་དམར་བོ། འབྲས་སྤུངས་བརྟན་མ། དགའ་གདོང་བསྟན་སྲུང་སོགས་ཕབ་ནས་། ལུང་བསྟན་ཞུས་ཏེ་གྲོས་ཐག་བཅད་པ། ལོ་རྒྱུས་དག་ན་གསལ་བ་ལྟར་རོ། །ཕྱིས་སུ་ལྷ་བའི་བྱ་གཞག་དར་ཁྱབ་བྱུང་སྟེ། ཕལ་ཆེར་ད་ལྟ་བོད་ཁམས་ཀྱི་མི་སྡེ་སོ་སོ་ན་བརྩི་མཐོང་བྱེད་པ་དེའོ། །ཡུལ་ལྷ་དེ་དག་མང་ཆེ་བ་ནི་གདོད་མའི་མིང་གྲགས་ཅན་གྱི་མཚུན་ལྷ་སྟེ། ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱིས། ཕ་དང་མེས་པོ་ཡང་མེས་དགུ་རྒྱུད་མཚུན། །མི་རྒན་ལྷ་རུ་སོང་བའི་བཀྲ་མཚན་དང་། །མ་ཕྱི་ཡང་ཕྱི་ཡུལ་གྱི་སྨན་མཚུན་དང་། །ཞེས་གསུངས་པས་ཀྱང་ཤེས་སོ། །

༣ ལྷ་བའི་བྱེད་སྒོ། ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐུ་དུས་སུ། སློབ་དཔོན་པདྨས་པྲ་རྟེན་ཕབ་པ་ནི། སྐབས་དེའི་མིའི་བསམ་བློར་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་སྟེ། དུས་སྐབས་དེར་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་གིས་མི་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བ་དང་། ལེགས་ཉེས་ལ་བག་ཆགས་ཟབ་མོ་ཞིག་བཞག་ཡོད་པས། ཤུགས་རྐྱེན་དེ་ལ་དམིགས་ནས། ལྷ་མཐུ་བོ་ཆེ་དེ་དག་ལ་བཀའ་བསྒོས་གཉེར་གཏད་བྱས་ཏེ། མི་ཁོག་ཏུ﹙ལྷ་གང་རུང་བརླམས་པའི་ལུས་རྟེན་དེ་ལ་སྐུ་རྟེན་དང་། དུ་ཀུ་ལའི་གོས་བཟང་དུ། ལྷ་ཕེབས་མཁན་གྱི་ལུས་བོ་ལ་སྐུ་ཁོག་ཅེས་ཞེ་ཚིག་ཡིན་པར་བཞེད་པ་དང་། ཨ་མདོའི་ས་ཆར་འདི་ལ་ཐོང་རི་ཟེར﹚བརླམས་ནས། ལྷའི་དངོས་སུ་གསུང་འབྱོན་པའི་ཐབས་ལམ་བཀོལ་ནས། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་། བོད་བོན་བར་གྱི་འཐབ་རྩོད་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་པའི་ལག་ཆ་ལྟ་བུར་བྱས་ཡོད་ཚོད་རེད། ཕྱིས་སུ་བོད་ལ་སྤྲུལ་སྐུའི་ལམ་ལུགས་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་། གནས་ཆུང་སོགས་ཕབ་ནས་སྐུ་སྐྱེ་ཐག་གཅོད་པ་དང་། ཏག་ཐེར་བྱེད་པ་ཡང་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ན་གསལ་བ་དང་། ད་ལྟ་བོད་ཁམས་ཀྱི་ས་ཆ་ཕལ་ཆེར་ན་ལྷ་རྩེ། ཀླུ་རྩེ། དམག་རྩེ་སོགས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལས་སྒོ་མང་བོར་བསང་གསུར་གྱི་མཆོད་པས་བརྔན་ནས། ལྷ་བ་བེད་སྤྱོད་བཏང་སྟེ། རྩེད་མགོ་འཛིན་པ་དང་། ཡང་ན། ལྐོག་གྱུར་གྱི་བྱ་ལས་ལ་ཤན་འབྱེད་བྱེད་པ། ལེགས་ཉེས་ལུང་དུ་སྟོན་པ། ནང་ཁུལ་ལ་རྐུ་ཁྲམ་གཡོ་གསུམ་བགྱིད་པ་ལ་ཐེར་འདོན་གནང་བ། ཆར་འབེབ་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་ཞུ་བ། ས་བདག་ཀླུ་གཉན་གྱི་གནོད་པ་ལས་གྲོལ་བ། མནན་གཏད་དམོད་གསུམ་ལེན་པ་སོགས་ཏེ། བྱེད་སྒོ་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་བ་ལ་ད་ལྟའི་བར་དུ། མི་རྣམས་ཀྱི་བསམ་བློ་ལ་བག་ཆགས་ཟབ་མོ་བཞག་ཡོད་པ་རེད།

ཁྱད་པར་དུ། ད་ལྟ་ཨ་མདོ་རེབ་གོང་དུ་དྲུག་པའི་ཀླུ་རོལ་ཞེས། མི་སྡེ་སོ་སོ་ན་ལྷ་གསོལ་དང་། ཀླུ་རོལ་གྱི་སྐབས་འདིར། ལུས་ལ་མཚོན་རྒྱག་པ་དང་། ཁ་པར་གདབ་པ། ལྷ་བས་གྲི་མདུང་སོགས་གསུས་པར་བསྣུན་པ། ར་ལུག་སོགས་དམར་མཆོད་ཀྱིས་དྲག་པོའི་ལས་སྦྱོར་སོགས་ཧ་ཅང་མང་ཡང་། བྱ་སྤྱོད་ངན་པ་དེ་རིགས་ལ་རིམ་གྱིས་རྟོགས་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཀའ་བསྒོས་དམ་བཞག་བྱས་ཏེ། ནག་ཕྱོགས་པའི་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་རྣམས། དཀར་ཕྱོགས་པར་བསྒྱུར་བ་མང་ཡང་། ད་དུང་ལུང་ཁུག་རེ་གཉིས་ན་ར་ལུག་གསུར་ལ་ཕུད་པའམ། གསོན་སྙིང་དམར་འདོན་བྱས་ཏེ་མཆོད་བཀུར་ལ་རློམ་པའི་ཤེས་པ་རྣལ་དུ་མི་གནས་པ་རེ་ཟུང་ཡོད་དོ། །

༤ ལྷ་དེ་དག་གནས་སའི་རྟེན། ཞང་བོད་ལོ་རྒྱུས་ཏི་སེའི་འོད་ལས། དེ་ལའང་པྲ་རྟེན﹙པྲ་རྟེན་ཞེས་པ་ལེགས་སྦྱར་སྐད་དེ། པྲ་སེ་ན་པ་ཏ་ཞེས་པ་ཟུར་ཆགས་པ་ཡིན་ལ། པྲ་སེ་ན་ནི་གསལ་བར་སྟོན་པ་དང་། པ་ཏ་ནི་དྭངས་པའི་ཤེལ་ལ་འཇུག་པས། དྭངས་པའི་མེ་ལོང་ལ་གཟུགས་བརྙན་འཆར་བ་བཞིན་ལེགས་ཉེས་གསལ་བར་སྟོན་པས་སོ། །﹚ཕོ་མོ་སུ་འང་རུང་། ཞེས་དང་། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་ལས། ཕ་མ་གཉིས་འཛོམས་ཀྱི་བུ་དང་བུ་མོ་ཁག་གཅིག་ལ་པྲ་འབེབས་པ། ཞེས་འབྱུང་བས། ལྷ་རྟེན་ལ་སྐྱ་བོ་དང་སེར་མོ་བ་ཕོ་མོ་གཉིས་ཡོད་ཀྱང་། གནས་ཆུང་འཕྲིན་ལས་རྒྱལ་བོ་ལྟ་བུ་དགེ་སློང་གི་རྟེན་ལ་ཕབ་པ་དང་། ཚེ་རིང་མ་སོགས་བཙུན་མའི་རྟེན། ཕོ་ལྷ་སྐྱེས་པར་ཞུགས་པ་དང་། མོ་ལྷར་སྐྱེས་དམན་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན། ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་རྣམས་ནི་སྐྱ་བོའི་རྟེན་ལ་ཕབ་པ་ཡིན། དེ་ཡང་། ཕོའི་རྟེན་ལ་ཕབ་པ་ལྷ་བ་དང་། མོའི་རྟེན་ལ་ཕབ་པ་ལྷ་མ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སྣང་སྲིད་པྲ་ཡི་ལུགས་འདི་ནི། སྣང་ཞེན་པའི་ལུགས་ཀྱི་དབང་ལྷའི་བཀའ་བབས་ཞེས་བྱ་བའི་བོན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཅིག་ཡིན་ཞིང་། དེ་ལའང་པྲ་རྟེན་ཕོ་མོ་སུ་ཡང་རུང་བའི་མིག་གི་སྣང་ཆ་ལ་བབས་པའི་པྲ་ཞིག་དང་། རྣ་བའི་སྒྲའི་སྣང་ཆ་ལ་བབས་པའི་པྲ་ཞིག ཡིད་ཀྱི་ཀུན་རྟོག་གི་སྣང་ཆ་ལ་བབས་པའི་པྲ་ཞིག་ཅེས་སྐྱེས་བུའི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་དང་འབྲེལ་བའི་པྲའི་ཚུལ་ལུགས་གསུམ་དུ་སྲིད་པ་ཡིན་ཞེས་ནམ་མཁའི་ནོར་བུའི་ཞང་བོད་ལོ་རྒྱུས་ཏི་སེའི་འོད་ལས་གསུངས་སོ། །

༥ ལྷ་སྒོ་འབྱེད་ཚུལ། སྦ་བཞེད་ལས། སློབ་དཔོན་པད་འབྱུང་གིས་དྲག་སྔགས་སྒོམ་བཟླས་ཀྱི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས། ལྷ་ཀླུ་མ་རུངས་པ་དག་མི་ཁོག་ལ་བརླམས་ཏེ། ཞི་བ་ལ་བཀོད་པ་དང་། མཁན་ཆེན་གྱིས་དཀར་ཕྱོགས་པར་ཆོས་གསུངས་ནས། མི་ཁོག་ཏུ་བརླམས་ནས་བཀའ་བཞག་དམ་བཞག་མཛད་པ་ནི། ནང་བསྟན་གྱིས་ལྷ་སྒོ་ཕྱེས་པའི་ཐོག་མ་ཡིན། ལུགས་སྲོལ་དེ་ཉིད་རྒྱུན་འབྱམས་ཀྱིས་སྡེ་བ་གང་ལ་ལྷ་བ་མེད་པའམ། ལྷ་རྒན་གཤེགས་ཤུལ་དུ་ལྷ་བ་འཚོལ་བའི་སྲོལ་ཡོད། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྡེ་མགོ་དང་། རྩེ་མགོ་འཛིན་པ། ཡང་ན། མི་ནག་པའི་མགོན་སྐྱབས་ལྟ་བུར་རེ་བས་སོ། །དེ་བས་འདིར་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྷ་སྒོ་འབྱེད་ཚུལ﹙རང་འབབ་རྒྱག་པའང་ཡོད﹚ལ་ཆ་མཚོན་ན། གཟའ་སྐར་འཕྲོད་སྦྱོར་བཟང་བའི་ཉི་མ་བདམས་ཏེ། སྡེ་བའི་སྐྱེས་པ་ཡོད་དོ་ཅོག་དམག་དཔོན་ཁང་དུ་འཚོགས་ནས། བླ་སྔགས་རྣམས་ཀྱིས་སྦུབ་ཆ་དྲག་ཏུ་འཁྲོལ་ནས་བསྐང་གསོ་བཏང་། སྡེ་མི་ཀུན་གྱིས་རིམ་གྲོ་ཅི་རིགས་དང་། སྡེ་དམངས་ནས་བསང་མཆོད་རྒྱ་ཆེན་དང་བཅས་ལྷ་འབོད་ཀྱི་ཀི་སྭོ་བཏང་སྟེ། ཉིན་ཞག་མང་བོར་བསྒྲུབས། དེ་ནས་འདེམ་སྒྲིག་གི་ལྷ་རྟེན﹙ལྷ་རྒྱུད་ཅན་དང་གཞོན་གསར་ཚད་ལྡན་དགོས﹚ཚོས་ཡུལ་ལྷ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་གསོལ་བ་ཤུགས་དྲག་ཏུ་བཏབ་པས། འགའ་རེ་འདར་ཡོམ་བྱེད་པ་དང་། དབུགས་འཚང་བ། མིག་རབ་རིབ་ཀྱིས་བཅད་པ། མིག་ལམ་དུ་གཞི་བདག་གི་གཟུགས་བརྙན་ནམ། བཅིབ་རྟ་སོགས་སྣང་བ། རང་ལུས་རང་དབང་དུ་མི་འདུ་བ་སོགས་ལྟས་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་། འདི་ལ་དོན་དངོས་དང་མཐུན་པའི་དཔྱད་གཟོད་འདི་ལྟར་གྲུབ་སྟེ། ཤ་མའི་ཆོས་ལུགས་ཞིབ་འཇུག་ཅེས་པར་རླུང་སྒྲ་དང་མཚོ་མོ་སྐྱོམ་སྒྲ། གཅན་གཟན་དང་རི་དྭགས་ཀྱི་འབོད་སྒྲ་ལ་སོགས་ལད་མོ་བྱས་ཏེ་བཏོན་པའི་སྐད་ཀྱི་ནུས་པ་དེ། གདོད་མའི་དུས་ཀྱི་མཐུ་རྩལ་ངོམས་སྐབས། སྔགས་བཟློ་སྲོལ་ལ་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པར་བཤད་པ་བཞིན། ཀི་སྭོ་ལྷ་རྒྱལ་གྱི་ནུས་པས། ཕྱིའི་མགོ་བའི་ལྷ་སྲུང་དེ་དག་མཐུ་རྩལ་བསྐྱེད་དེ། ནང་སྐྱེས་བུའི་རྩ་སྒོ་ཕྱེས་ནས། དབང་བོ་རགས་པ་བསྡམས་ཏེ། རེ་ཞིག་དབང་བསྒྱུར་བ་ཡིན། ནམ་མཁའི་ནོར་བུས་ཀྱང་། སྐྱེས་བུ་སུ་ཡང་རུང་བ་ལ། ལུས་དང་གྲིབ་མ་བཞིན་འགྲོགས་ཤིང་ལེགས་པའི་དཔལ་བསྐྱེད་པའི་འགོ་བའི་ལྷ་ལྔ་སྟེ། ཕོ་ལྷ་དང་མོ་ལྷ། དགྲ་ལྷ། སྲོག་ལྷ། ཡུལ་ལྷ་བཅས་ལྔ་བོས་སྐྱེས་བུ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཕྭ་འམ་དབང་ཐང་ངམ། ཀླུང་རྟ་བཅས་ལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཕྱི་ཡུལ་འབྱུང་བའི་ཁམས་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྭ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཡིན་པས། ཕྱི་ཡུལ་གྱི་ཕྭ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་བུའི་ཕྭ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་སྟབས། སྐྱེས་བུའི་འབྱུང་གཟུགས་དར་རྒུད་ཀྱང་ཕྱི་ཡུལ་གྱི་འབྱུང་ཁམས་ལ་དབང་བྱེད་པའི་ལྷ་དེ་རྣམས་ལ་ལྟོས་དགོས་པའི་དབང་ཡིན། གསུངས་པ་དང་སྒོ་མཐུན་པར་སྣང་ངོ་། །དེ་ལྟར་མཚན་ལྟས་བྱུང་བ་དེ་རྣམས་བླ་མ་དང་རྒན་པོ་ཉམས་མྱོང་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དཔྱད་བསྡུར་གྱིས་དག་ཐེར་བྱས་ཏེ། ལྷ་བ་དངོས་མ་ནི། རྟོགས་ལྡན་པ་སུ་འདྲ་ཞིག་གི་མདུན་དུ་ཁྲིད་ནའང་། ལྷ་བའི་ཆ་བྱད་སྣ་ཚོགས་བཏོན་ཏེ། མདའ་ཚད་རེ་ལྡིང་ཞིང་། འབིག་ཁབ་ཀྱིས་གཙགས་པའམ། སྤོས་ཕོན་གྱིས་བསྲེགས་ཀྱང་། རང་ཉིད་ཀྱིས་ཚོར་བ་ལས་འདས་ནས། ལྷ་སྒོ་འབྱེད་མཁན་ལ་གུས་ཉམས་སོགས་ཀྱི་མཚན་མ་བྱུང་ན། རྟོགས་ལྡན་པས་ཕན་གནོད་ཀྱི་དཔྱད་བསྡུར་ཡང་ཡང་བརྒྱུད། ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཡུལ་སྡེ་དེར་མགོན་སྐྱབས་དང་དཔུང་གཉེན། གདོན་བགེགས་གནོད་བཟློག་དགོས་པའི་བཀའ་བཞག་དམ་བཞག་གནང་སྟེ། མགོ་ལ་བུམ་པ་བཞག ལྕེ་ལ་བདུད་རྩི་བླུགས། མགྲིན་པར་སྲུང་མདུད་ཕུལ་བ་སོགས་བྱས་ཏེ། ལྷ་གསར་འཕྲུལ་མེད་ཅིག་ཏུ་དབང་བསྐུར་བ་ཡིན། གཞན་ཡང་། ལྷ་བ་བརྒྱུད་དེ་ལྷ་སྒོ་འབྱེད་པ་འང་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་རང་ཉིད་ལྷ་རྟེན་བྱེད་མ་འདོད་པར་ཐབས་ལམ་སྣ་ཚོགས་སྤྱད་དེ་ལྷས་བརླམས་མི་ཐུབ་པར་བྱས་ན། ཡུལ་ལྷ་དེ་དག་གིས་གེགས་དང་ན་ཚ་གཏོང་བར་མ་ཟད། ཚེ་སྲོག་གཅོད་པའི་འཁོན་ལན་ཡང་སློག་སྲིད་དོ། །

༦ ལྷ་བའི་ངག་སྒོ་ཕྱེས་ཏེ་ལྷ་སྐད་གསུངས་ཚུལ། ལྷ་རྟེན་འགའ་ཞིག ལྷ་གསར་བབས་དུས་ནས་ལྷ་སྐད་གསུངས་པའང་ཡོད་ལ། ཁ་ཅིག ལེགས་ཉེས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པ་ལས་ངག་མི་ཁྲོལ་བ་ཡིན། ལྷ་སྐད་གསུངས་པའི་དུས་སུ་བབ་ན། རྟོགས་ལྡན་པ་གང་རུང་གི་མདུན་དུ་ཁྲིད་དེ། དབུ་ལ་རྡོ་རྗེ་དང་བུམ་པ་འཇོག་པ་དང་། ལྕེ་ཐོག་ཏུ་བུམ་ཆུ་ལྡུགས་པ། རྡོ་རྗེ་སྲུང་མདུད་མགྲིན་པར་འདོགས་པ་སོགས་ཆོ་ག་བསྟར་ནས། ད་གཟོད་ངག་སྒོ་འབྱེད་པ་ཡིན། ངག་སྒོ་ཕྱེས་ཚེ་ལྷ་སྐད་འབྱོན་པ་ནི། ཚིག་གི་རོ་ཉམས་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་གི་ལམ་ནས་གསུངས་པ་སྟེ། འདིར་རེབ་གོང་ས་དཀྱིལ་ལྷ་བའི་ལྷ་སྐད་རེ་འགའ་བཀོད་ན། ང་དང་བོ་བསྐལ་བ་ས་ཆགས་དུས། བ་སོ་ཁ་སྐྱེས་དུས། སྟོད་རྒྱ་གར་བསྟན་པའི་ཆོས་འཁོར་གནས། བྱ་རྒོད་ཕུང་བོའི་རི་ནས། ཤེས་རབ་ལྡན་པའི་པཎྚི་ཏ་སངས་རྒྱས་རྣལ་འབྱོར་བླ་མས། ང་གཏུམ་པོ་དམར་ནག་ཁྱུང་གི་སྤྲུལ་བ། ས་མདོ་སྨད་ཕྱོགས་འདིར་ཀླུ་བདུད་བཙན་གསུམ་གྱི་ཁ་མནོན་དུ་མངགས་པ། རེབ་གོང་གསེར་མོ་ལྗོངས་ཀྱི་གངས་རི་དཀར་བོ་རྩེ་གཉིས་ལ་གནས་ན། དུས་དབྱར་ཟླ་གསུམ་ཀར་རྩེ་མོ་ཐམས་ཅད་ཆར་ཆུ་གངས་ཀྱིས་བཟུང་། ཤིང་ཙན་དན་ལོ་འདབ་ཆུ་ལ་ཟགས། ཤྭ་བ་ཡུ་མོའི་རྭ་དར་ངོམ་ས། གཅན་གཟན་གྱི་ངུ་ཟུག་རྒྱག་ས། ཀླུ་བདུད་བཙན་གསུམ་གྱིས་གླུ་གཞས་གཏོང་ས། ང་གཏུམ་པོ་དམར་ནག་ཁྱུང་གི་སྤྲུལ་ནས། ཀླུ་བདུད་ནག་པོ་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་མཁས་པ་དམ་ལ་བཏགས་པ། ང་དཀར་བོ་ཁྱུང་གི་མགོན་སྐྱབས་ལ་བཀོད། ས་དཀྱིལ་ཏཱ་བེ་ཧུའི་རྒྱལ་ཚབ་ཆེ་བ་རིན་པོ་ཆེ། ཡབ་རྗེ་བླ་མ་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ། རྒྱལ་རོང་བོ་བསྟན་པ་དར་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་སྲུང་མཛད། ས་མདོ་སྨད་ཕྱོགས་འདི། གནམ་འཁོར་ལོ་རྩེ་བརྒྱད་ཀྱི་འོག ས་པདྨ་འདབ་བརྒྱད་ཀྱི་སྟེང་། དྲིལ་བུ་འདྲ་བའི་དབུ་རྩེ། ས་རྡོ་རྗེ་འདྲ་བའི་རྐེད་པར་ཆོས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ནས། རྒྱབ་རི་དཀར་བོ་ཁྱུང་གི་རི་བོ། མདུན་རི་བཀྲ་ཤིས་རྟགས་ཀྱི་རི་བོ། གཡས་རི་རྨ་བྱ་གུར་གྱི་རི་བོ། གཡོན་རི་ཀླུ་མོ་འབུམ་གྱི་རི་བོའི་སྟེང་ནས། ཡབ་རྗེ་བླ་མ་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ། རོང་བོ་བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གླིང་གི་ས་པདྨ་འདྲ་བའི་ཁྲི་སྟེང་ལ་བཞུགས་ནས། ས་མདོ་སྨད་ཕྱོགས་ལ་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དགུང་དང་མཉམ་པ། སེམས་ཅན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་ཀུན་ལ་ལྡན་པ། ཞེས་པའི་ལྷ་སྐད་འདིའི་ནང་བྱ་ཁྱུང་དེ་ཉིད་རེབ་གོང་དུ་ཕེབས་པའི་བརྒྱུད་རིམ་མདོར་བསྡུས་ཤིག་ཡོད་པ་དང་། གཞན་ཡང་། བྱ་ཁྱུང་དེ་ཉིད་ལ་ཡབ་རྗེ་བླ་མས་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་གནང་བ་ནི། ལྷ་སྐད་དེ་ལས། ས་འཛིན་ཡི་དང་བོ་ས་དཀྱིལ་ཏཱ་བེ་ཧུ། རོང་བོའི་བླ་མ་བསམ་གཏན་རིན་ཆེན། ཞི་བ་དཀར་བོ་ཁྱུང་གི་རི་ནས། ཡབ་རྗེ་བླ་མ་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོས། དཀར་ཕྱོགས་སྐྱོང་བའི་དགེ་བསྙེན་བསྒྲུབས་ནས། ང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་སྲུང་། དགེ་འདུན་གྱི་སྐུ་སྲུང་། སེམས་ཅན་གྱི་སྡེ་སྲུང་། སྒར་རྙིང་དྲེགས་པ་ཅན་གྱི་བྱང་སྐྱོང་། ཀླུ་སྲིན་གྱི་ཁ་མནོན་ལ་བཀོད། ང་གྲྭ་བས་བསྟེན་ན་ཆོས་སྐྱོང་། སྐྱེས་བུས་བསྟེན་ན་དགྲ་ལྷ། མ་སྲུས་བསྟེན་ན་ཟས་ལྷ། སོགས་གསུངས་པ་དང་། ཡང་། འཕྲིན་ལས་རྣམ་པ་བཞིས་སྒོ་ནས་སྤྲུལ་བ་མཛད་སྟངས་ནི། ལྷ་སྐད་དེ་ལས། ང་ནུབ་ཀྱི་པད་མ་ར་གའི་ཕོ་བྲང་ནས། རིན་ཆེན་ནོར་བུ་འབར་བའི་ཁྲི་སྟེང་ནས། སྡེར་ཐོགས་དམར་བོ་སྟག་གི་གདན་སྟེང་ནས། སྐྱིལ་ཀྲུང་གཟི་བརྗིད་འབར་བ་ནོར་བུ་རྩེ་དགུ། ང་ཡུལ་ལྷ་ཆེན་པོ་ཟེར་བ། གཏུམ་པོ་དམར་ནག་ཁྱུང་གི་སྤྲུལ་ན། གཉན་ཆེན་སེ་ཀུ་ག་རུ་ཊ་ཟེར། འཁོར་དུ་ལྷ་ཀླུ་བདུད་ཀྱིས་བསྐོར་ན། མཐུ་ཆེན་རྩལ་དྲག་དཔའ་སྟོབས་མངའ་ཟེར། བྱུ་རུའི་མདོག་ལ་མདོག་དམར་འཕྲོས་ན། འབྱོར་བ་རྒྱས་པའི་དངོས་གྲུབ་གནང་བ། དྲག་པོ་ནག་པོ་བདུད་ཀྱིས་སྤྲུལ་ན། ནག་པོ་བདུད་ཀྱིས་ཆོ་འཕྲུལ་སྟོན་ན། ང་ལྷ་མི་འགྱུར་བའི་ཉི་ཟླ་རང་བྱོན། ཀླུ་མི་འགྱུར་བའི་རྒྱ་མཚོ་རང་བྱོན། བསྟན་པ་མི་འགྱུར་བའི་འཇིག་རྟེན་རང་བྱོན། ཞེས་གསུངས་ལ། དྲུག་པའི་ཀླུ་རོལ་སྐབས་ཀྱི་ལྷ་སྐད་ནི། ང་དཔྱིད་ཟླ་གསུམ་གྱི་དང་བོ། གནམ་ལོ་གསར་བའི་སྟོན་མོ། མགོ་ནག་མི་ཡི་སྟོན་མོ། འཇིག་རྟེན་མི་ཡི་སྟོན་མོ། དབྱར་ཟླ་གསུམ་གྱི་དང་བོ། བསྟན་པའི་ཆོས་ཟླ་དཀར་བོ། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྟོན་མོ། སྟོན་ཟླ་གསུམ་གྱི་སྟོན་མོ། དྲུག་པའི་ལྷ་ཟླ་དཀར་བོ། ནམ་མཁའ་གང་བ་ལྷའི་སྟོན་མོ། བར་སྣང་བཀང་བ་གཉན་གྱི་སྟོན་མོ། ས་གཞི་གང་བ་ཀླུའི་སྟོན་མོ། ཞེས་སོགས་ལྷ་སྐད་འདིས་མཚོན་པའི་ཡུལ་ལུང་སོ་སོའི་ལྷ་སྐད་ཇི་སྙེད་པ་ལ་ཚིག་གི་སྒྱུ་རྩལ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགངས། ཡང་ན། མིའི་ལུས་རྟེན་ལ་གཟུགས་མེད་ནུས་པ་ཅན་ཞིག་གིས། དབང་བསྒྱུར་བྱོས་ཏེ་གཏམ་སྨྲ་བ་སོགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་གི་རིན་ཐང་ཆེས་ཆེར་ལྡན་ནོ། །

གེ་སར་སྒྲུང་།

༡ སྒྲུང་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ལ་དཔྱད་པ། གེ་སར་སྒྲུང་ནི། བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་དུ་དར་ཁྱབ་ཆེ་ཞིང་། ཕལ་མོ་ཆེས་དགའ་བོ་བྱེད་པའི་དཔའ་བོའི་ལོ་རྒྱུས་བརྗོད་པའི་སྙན་རྩོམ་རིང་མོ་ཞིག་ཡིན། འོན་ཀྱང་། ངེས་པ་དོན་གྱི་མཁས་པ་དང་། བསྟན་འཛིན་སྐྱེས་བུ་དག་གིས་དེའི་སྐོར་ལྒིང་སློང་ཙམ་ཡང་མེད་པའམ། ཡང་ན། ཚིག་ཟུར་རེ་ཙམ་ལས་མེད་སྟབས། ངེས་དོན་དུ་བཤད་ན། གེ་སར་རྒྱལ་བོས་རྫོང་ཆེན་རྫོང་ཆུང་བཅོ་བརྒྱད་ཕབ་པར་མ་ཟད། དེང་སང་བསྟན་འགྱུར་ལས་ཀྱང་མང་བའི་སྒྲུང་དཔེ་རི་བོའི་གཏོས་དང་མཉམ་པར་སྤུངས་པ་ནི། ཕལ་ཆེར་རྟོག་བཟོའི་ཚིག་གི་ལྷན་པ་བཏབ་པ་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ནི། མི་ཚེ་སྟོང་ཟད་ལ་གཏོང་འདོད་ན། །གེ་སར་ཤོབ་སྒྲུང་ལ་ལྟོས། །ཟེར་བ་བཞིན། དག་ཡིག་ཁག་ཏུ་སྒྲུང་ནི་རྫུན་གྱི་བརྡ་རྙིང་དུ་གསུངས་པས་སོ། །

གཞན་ཡང་ཨ་མདོ་བས། སྔོན་གྱི་བརྡ་མ་འགྱུར་བར་ར་སྟ་ལ་ཡ་བཏགས་ཀྱིས་བཀླག་པ་མང་སྟེ། དཔེར་ན། འགྲོ་ལ་འགྱོ། གྲི་ལ་གྱི། ཁྲ་ལ་ཁྱ། གྲ་དག་ལ་གྱ་དག གྲུ་ག་གྱུ་ག སྒྲོ་ལ་སྒྱོ། གྲུང་བོ་གྱུམ་པོ་ཞེས་མང་དུ་འབྱུང་བ་ལྟར། སྒྲུང་ལའང་སྒྱོང་ཞེས་བཀླག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན། ལམ་རིམ་ཆེན་མོར། ཀུན་ལས་བཏུས་ལས་ནི། ཞེས་པ་ནས། གཡོ་ནི་རང་གི་ཉེས་པ་སྒྱོང་བ་ལ། སྒྱོང་བ་ནི་རང་གི་ཉེས་པ་ཐབས་ཀྱིས་མི་མངོན་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་པ་ལས་རྣོ་བ་འགོད་རྒྱུ་གཞན་མི་དགོས་པར་སྙམ་མོ། །འོ་ན། ཁ་ཅིག་གིས་བཤད་པ་ལྟར། གེ་སར་རྒྱལ་བོ་ནི་ལྷ་སྒྲུང་ནང་གི་སྟོང་བའི་གང་ཟག་ཅིག་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་གཞི་བཅོལ་ས་ནི། མཁས་པའི་དགའ་སྟོན་ལས། མདོ་སྡེ་དར་བའི་ལྟས་སུ་སྒྲུང་རྣམས་དར། རོ་ལངས་གསེར་སྒྲུབ་ཀྱི་སྒྲུང་། མ་སངས་ཀྱི་སྒྲུང་། མཆིལ་བའི་སྒྲུང་སོགས་ཉན་བཤད། ཅེས་གསུངས་པ་རྣམས་ཡིན་ལ། དེ་མཚུངས་སུ། དངོས་བྱུང་གི་ས་བོན་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས། ཆབ་སྲིད་སྒྲུབ་ཐབས་དང་། རང་གི་ཁེ་ཕན་ལ་དམིགས་ནས་གཡོ་ཇུས་ཀྱི་སྒྲུང་བཟོ་བགྱིས་པ། ལོ་རྒྱུས་ཁག་ཏུ་མང་སྟེ། དཔེར་ན། གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་གནམ་ལས་བབས་ཚུལ་དང་། གནམ་གྱི་ཁྲི་བདུན་གནམ་དུ་གཤེགས་ཚུལ། གྲི་གུམ་བཙན་པོ་ཐེའུ་རང་དང་། ལོང་ངམ་བོན་སྐྱོང་གི་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས་བཀྲོངས་ཚུལ། མཛངས་མི་དང་བོ་རུ་ལས་སྐྱེས་ཡར་ལྷ་ཤམ་པོའི་བུ་ཡིན་ཚུལ་སོགས་བརྗོད་ཀྱིས་མི་ལང་བ་བཞིན། གླིང་གེ་སར་རྒྱལ་བོ་ཡང་། ལྷ་སྒྲུང་གི་རྣམ་པ་ཞིག་སྟེ། སྤྱིར་ན། གེ་སར་ཞེས་པ། བློ་རིག་བཀྲ་ཞིང་དཔའ་རྩལ་ལྡན་པའི་མི་ལ་གེ་སར་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་གེ་སར་རྒྱལ་བོའི་འཁྲུངས་ས་ཡང་། ཁམས་སྡེ་དགེ་གླིང་ཚང་དང་། ཨ་མདོའི་མཛོད་དགེ རྨ་ཆེན་གྱི་གངས་འདབས། སྡེ་དགེ་ཉི་མ་ཀུན་འཁྱིལ། ས་སྐྱིད་སོས་ཡག་གི་ཁ་མདོ་སོགས་བཤད་ལ། ས་སྐྱིད་སོས་ཡག་གི་ཁ་མདོ་ན་གེ་སར་གྱི་ཁྲབ་རྨོག་དང་མདའ་གཞུ། སྒ་མཐུར་སྲབ་གསུམ། ཞྭ་ལྷམ་དང་ན་བཟའ་ཡོད་ལ། ད་དུང་ས་དེའི་གེ་སར་ལྷ་ཁང་གི་དཀར་ཆག་དུ་ལྷ་ཁང་དེ་ནི་གེ་སར་འཁྲུངས་སའི་ས་མིག་ཏུ་བཞེངས་པར་ཡང་བཤད་ཡོད། གང་ལྟར། མི་རིགས་རང་རང་གི་དཔའ་བོའི་མཛད་རྗེས་ལ་གཟེངས་བསྟོད་ཆེད། གེ་སར་ཞེས་པ་ཡང་། སོག་པོའི་གེ་སར་དང་། བོད་མིའི་གེ་སར། ཞིན་ཅང་གི་གེ་སར་སོགས་བྱུང་བ་རེད། འཛམ་གླིང་གེ་སར་ནི། རང་ཅག་བོད་ལ་དེ་འདྲའི་དཔའ་རྒོད་ཇི་སྙེད་ཅིག་བྱུང་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་སྣ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །ཁོའི་མིང་ལ་གེ་སར་ཐོགས་དོན་ཡང་། ཨ་མྱེས་ཁྲོ་ཐུང་གིས། ཁོའི་ཚ་བོ་འདི་ཇི་འདྲའི་གེ་སར་བ་ལའང་། བརྗོད་པ་ལས་བཏགས་པར་གླིང་སྒྲུང་ལས་གསལ་ལོ། །

འོ་ན། གླིང་སྒྲུང་ལ་བཤད་ནས་ཚར་རྒྱུ་མེད་པ་ཅི་ཡིན་ཟེར་ན། དེ་ནི་སྔོན་གྱི་ཡང་མེས་དག་གྲོངས་ཏེ་གཞི་བདག་གི་སྐྱེས་པ་བླངས་ནས། ཁོང་ཚོ་དཔའ་རབས་དང་མཐུ་རབས་བརྗོད་ཆེད་དང་། རྒྱགས་རྔན་སོགས་ལ་རེ་ནས། མིའི་བྱང་ཁོག་ཏུ་བརླམས་པ་སོགས་ཐབས་ལམ་སྣ་ཚོགས་སྤྱད་དེ། བདེན་བདེན་ཅོག་ཅོག་རེ་བརྗོད་དེ། གླིང་གི་དཔའ་རྟུལ་བརྒྱད་ཅུ་དང། ཡང་བརྟུལ་དམ་པའི་མི་བདུན་སོགས་ཞིབ་ཇེ་ཚགས་དང་། སྤུས་ཇེ་དག་ཏུ་བཏང་བ་ལས་འོས་མེད་ལ། དེ་བདེན་ན་ལྷ་སྒྲུང་དེར་ཕལ་ཆེར་འཛམ་གླིང་དབང་དུ་བསྡུས་པའི་ཚོད་དུ་འདུག་པས། ལོ་རྒྱུས་ཚད་ལྡན་དག་ཏུ་གཏམ་ཟུར་ཙམ་ལས་མི་འབྱུང་བས། དབང་རྣོན་ཞིག་ལ་མང་དུ་བརྡ་སྤྲོད་མི་དགོས་སོ་སྙམ་མོ། །གཞན་དཔྱད་གཟོད་ཏུ་གྲུབ་པ་ཞིག་ལ། དམྱལ་གླིང་མུན་པ་རང་གསལ་ལྟ་བུར་མཚོན་ནའང་། སྟོན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚངས་པར་འཁྲུངས་དུས། ལོག་ལྟ་ཅན་ཡན་ལག་སྦྱིན་གདུལ་ཆེད། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་གཏམ་གསུངས་པར་ཆ་འདྲ་བ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་སྒྲུང་དེ་ནི་ཆོས་ལུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས། སེམས་ཅན་མང་བོ་གླིང་སྒྲུང་ལ་དགའ་བའི་གོ་སྐབས་བཟུང་ནས། ནང་ཆོས་ཀྱི་ལྟ་སྤྱོད་ངོ་སྤྲོད་དང་། སྒྲོག་སྤེལ་བྱེད་ཆེད་གླིང་སྒྲུང་དུ་བཅོས་པར་བཤད་པ་དང་། ཡང་། ཧོར་གླིང་གཡུལ་འགྱེད་ལྟ་བུར་མཚོན་ནའང་། དག་སྒྲིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲུང་བ་ཉི་ཤུ་ལྷག་གིས་བཤད་རྒྱུན་དང་། བྲིས་མ་ལྔ་ཙམ་བསྡུར་ཏེ་བསྡུ་སྒྲིག་བྱས་ཚེ། ཧོར་གྱི་དབང་འཛིན་པ་གཙོ་བོ་གུར་དཀར་དང་། གུར་སེར་ཡིན་པས་ཁག་གཉིས་བྱུང་བ་དང་། སྐྱ་ལོའི་སེང་ལྕམ་འབྲུག་མོའི་གཤིས་ཀའང་། ཁྲེལ་ཡོད་དང་ཁྲེལ་མེད་གཉིས་སུ་གྱེས་པས། དག་སྒྲིག་པས་གོང་འོག་འབྲེལ་ཆགས་པ་དང་བཤད་རྒྱུན་གྱི་མང་ཉུང་ལ་བསྡུར་ཏེ། ཧོར་གྱི་མི་སྣ་གཙོ་བོ་གུར་དཀར་དང་། སྒྲུང་སྤྱིའི་ནང་དོན་ལ་དམིགས་ནས། སེང་ལྕམ་འབྲུག་མོ་ཡང་བློ་བརྟན་བབ་ཆགས་དང་བརྩེ་དུང་ལ་ཡིད་རྟོན་ཕེར་བའི་མཛངས་མ་ཞིག་གི་མི་སྣར་བཞེངས་བསྐྲུན་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན།

དེར་མ་ཟད། སྒྲུང་བ་གྲགས་པས་བཤད་པའི་འབའ་ཀག་ལོ་རྒྱལ་བོའི་སྒྲུང་ནི། དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་དཀྱིལ་དུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་དང་འབའ་ཀག་ལོ་རྒྱལ་བོའི་བར་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་འབྲེལ་བ་ཡོད་པར། དུང་དཀར་རིན་པོ་ཆེས་གསུངས་པས། དེ་ལྟར་ན། གླིང་གེ་སར་ནི་དུས་རབས་བཅུ་བའི་ནང་བྱོན་པས། དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་ཁྱད་མི་ལོ་ཉིས་བརྒྱ་ཁ་རལ་ཡོད་ལ། དེ་མཚུངས་སུ། བཙན་པོས་འཇང་ཡུལ་དུ་དམག་དྲངས་པ་སོགས་ལ་གཞི་བཅོལ་ཏེ། གེ་སར་གྱི་མཛད་རྗེས་ལ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་སྒྲུང་མང་དུ་སྤེལ་ཡོད་དོ། །

འོ་ན། གེ་སར་རྒྱལ་བོ་ཟེར་བ་ཞིག་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཏུ་བྱོན་ཨེ་མྱོང་ཞེ་ན། བྱོན་མྱོང་བ་ཤུལ་རྫས་དང་། ཡུལ་ལུང་ཁག་ད་ལྟ་ངོས་འཛིན་རྒྱུ་ཡོད་པར་མ་ཟད། རླངས་བྱང་ཆུབ་འདྲེ་བཀོལ་དང་སྨྲི་ཏི་སྤྱན་དྲངས་པ། འབྲོམ་སྟོན་དང་ཁོང་གཉིས་ཀྱི་སྨྲི་ཏིའི་དྲུང་དུ་སྒྲ་སྦྱངས་ཚུལ། གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་པ་སོགས་ལོ་རྒྱུས་ཕྲན་བུ་རེ་འདུག་ཀྱང་། བོད་ཀྱི་ལྷ་སྒྲུང་དག་ཏུ་བཤད་པའི་གེ་སར་གྱིས་ཕལ་ཆེར་འཛམ་གླིང་དབང་དུ་བསྡུས་པ་འདྲ་ཞིག་བཤད་པ་ནི་སྐྱག་རྫུན་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། ཡིན་རྒྱུ་ནི། གེ་སར་ཟེར་བའི་དཔའ་རྒོད་ཅིག་བྱོན་པའི་མཛད་རྗེས་རེ་ཟུང་གི་ས་བོན་ལ། སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་ཁ་སྤུ་མང་དུ་སྐྱེས་ཏེ། བོད་མི་དག་གི་བསམ་བློ་ལ་འཕྲོད་པའི་རྫུན་གཏམ་མང་དུ་བསྒྲིགས་པར་མ་ཟད། རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་དང་འཇུ་མི་ཕམ་སོགས་མཁས་པ་རེ་འགས། རྨ་རྒྱལ་སྦོམ་ར་རྫིག་རབས་དང་། གེ་སར་རྒྱལ་བོ་རྒོད་རབས་ཀྱི་གསོལ་མཆོད་སོགས་རེ་འགའ་གསུངས་པས། ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བསམ་བློ་ནུས་པ་བརྟས་ཏེ། གེ་སར་ཨུ་རྒྱན་པདྨའི་སྤྲུལ་བ་དང་། ཚ་ཞང་གདན་མ་གྲུབ་ཆེན་སཱ་ར་ཧ་དང་། ཤན་པ་རྨེ་རུ་རྩེ་འཇམ་དཔལ་གཤིན་རྗེ་གཤེད་ཀྱི་སྤྲུལ་བ་དང་། དཔའ་རྟུལ་བརྒྱད་ཅུ་རྒྱ་གར་གྲུབ་ཆེན་བརྒྱད་ཅུའི་སྐུ་སྐྱེ་རུ་སྒྲོ་བཏགས་པས། ད་ལྟའང་དཔའ་རྟུལ་མང་བོ་ཞིག་སྐུ་སྐྱེ་རུ་སྙད་བཏགས་ཏེ། སྤྲུལ་སྐུའི་མིང་བྱང་བེད་སྤྱད་དེ། མང་ཚོགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་མི་སྣ་འདི་རྣམས་བྱུང་བར་མ་ཟད། ཡུལ་ལུང་འགར་མི་གྲོངས་ཚེ་ཡང་། ཆོས་བྱེད་པ་ལས་ལྷ་སྒྲུང་བཤད་པ་འདི་དར་བ་ཡིན། དེང་སྐབས་དར་རྒྱ་ཆེ་བའི་གེ་སར་རྒྱལ་བོའི་མི་སྣ་འདི། འབྲོམ་སྟོན་གྱི་སྐུ་དུས་མཉམ་ལ། ད་དུང་ཁོང་དང་འབྲོམ་སྟོན་གྱིས་སྨྲི་ཏིའི་དྲུང་ནས་སྒྲ་རིག་བསླབས་པའི་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ལ་གཞིགས་ན། རབ་བྱུང་དང་བོའི་སྐབས་ཀྱི་མི་སྣ་ཞིག་ལགས་པས། ད་ལྟའི་བར་དུ་ལོ་གྲངས་སྟོང་ལྷག་སོང་། དེའི་རྗེས་ནས་རིང་རབས་ཤིག་ལ། གེ་སར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཚིག་དུམ་རེ་དང་། སྒྲུང་གླུ་ཚིག་དུམ་རེ་ཡོད་སྲིད་ཀྱང་། ཉེ་སྔོན་ནས་ལོ་འགའི་རིང་ལ། ཆར་རྗེས་ཀྱི་ཤ་མོ་བརྡོལ་བ་ལྟར། གེ་སར་གྱི་བསྟན་པ་དར་ཏེ། མི་རེའི་ལག་ན་སྒྲུང་དཔེ་རེ་དང་། ལུང་ཡུལ་ཁག་ན་སྒྲུང་བ་རེ་ཡོད་པ་ནི། གེ་སར་གྱི་ལས་གཞིའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཁ་ལ་ཟས་དང་རྒྱབ་ལ་གོས་སྐོན་པའམ། ཡུལ་བདག་གནས་བདག་ཚོའི་ཁ་དར་ན་མ་གཏོགས། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྐང་དང་མི་མཐུན་ནོ། །

ངེས་དོན་དུ་གེ་སར་རྒྱལ་བོ་ནི་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། སྤྱང་གྲུང་ལྡན་ཞིང་དཔའ་རྩལ་རྒོད་པའི་མི་སྣ་ཞིག་གིས། ཡུལ་ལུང་ཁག་གཅིག་ལ་མངའ་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཚོ་དཔོན་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པར་སེམས་ལ། ཁོ་དང་ཁོའི་མཐའ་འཁོར་གྱི་དཔའ་རྒོད་ཇི་སྙེད་ཅིག ཚེ་ལས་འདས་ནས། ཡུལ་ལྷ་ཐུ་བོ་ཆེ་སྐྱེས་པ་བཞེས་ཏེ། མི་སེམས་བརླམས་པ་སོགས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ལ་བརྟེན་ཏེ། གླིང་སྒྲུང་ས་ཁྱབ་རྡོ་ཁྱབ་ཏུ་སོང་བ་ཡིན། དེ་ལྟར་ལགས་པ་སྒྲུབ་བྱེད་མང་དུ་བཙལ་མི་དགོས་ཏེ། དཔེར་ན། ཨ་མྱེས་རྨ་ཆེན་དང་། ཨ་མྱེས་བྱ་ཁྱུང་། ཇོ་མོ་ཚེ་རིང་མ། ཨ་ཕྱི་ཆོས་སྒྲོན་སོགས་ཀྱང་སྔོན་བྱུང་སྤྱང་གྲུང་ལྡན་པའི་བུ་རྒོད་དང་། དཔའ་མཛངས་ལྡན་པའི་བུ་མོ་རྣམས་ཡུལ་ལྷར་སྐྱེས་པས། ཨ་མྱེས་སམ་ཨ་ཕྱི་ཞེས་འབོད་པ་བཞིན། ཨ་མྱེས་འཛམ་གླིང་དང་། ཨ་མྱེས་ཁྲོ་ཐུང་སོགས་བརྗོད་པས་ཀྱང་འདྲ་དཔར་གསོན་པོ་ཞིག་བཏབ་ཡོད་དོ། །གཞན་ཡང་། ཡུལ་ལྷ་དེ་དག་མང་ཆེ་བ་ནི་གདོད་མའི་མིང་གྲགས་ཅན་གྱི་མི་སྣ་ཡིན་པ། ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱིས། ཕ་དང་མེས་པོ་ཡང་མེས་དགུ་རྒྱུད་མཚུན། །མི་རྒན་ལྷ་རུ་སོང་བའི་བཀྲ་མཚན་དང་། །མ་ཕྱི་ཡང་ཕྱི་ཡུལ་གྱི་སྨན་མཚུན་དང་། །ཞེས་པས་ཀྱང་། འདའ་རྒྱུ་མེད་པའི་དམ་ཐེའུ་ཞིག་མནན་ཡོད་དོ། །

༢ འཛམ་གླིང་གེ་སར་རྒྱལ་བོའི་བྱུང་བ་བརྗོད་པ། གེ་སར་རྒྱལ་བོའི་ལོ་རྒྱུས་ཐད་ལ། རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་མཁས་པ་མང་བོས། དཔྱད་གཏམ་རྟ་མོག་མོག་གི་སྤུ་བཞིན་མང་དུ་སྤེལ་ཡོད་དེ། བོད་རྒྱལ་སོ་བརྒྱད་པ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་དང་། དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་ནང་བྱོན་པའི་ཙོང་ཁའི་རྒྱལ་བོ་དང་། སྡེ་དགེ་གླིང་ཚང་རྒྱལ་བོ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་ཀོན་ཡུས་དང་། ལོ་མཱའོ་རྒྱལ་བོ་ཁེ་ས་ཏ་ཏེ་དང་། ཁ་ཅིག གེ་སར་རྒྱལ་བོ་ཟེར་བ་ཞིག་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གཏན་ནས་མ་བྱུང་བར་འདོད་པ་དང་། ཡང་། གེ་སར་རྒྱལ་བོ་ཞེས་མིང་འདྲ་མཚུངས་སུ་གྱུར་བའང་། གེ་སར་དམག་གི་རྒྱལ་བོ། ཁྲོམ་གེ་སར། གླིང་གེ་སར། ཧོར་གེ་སར་སོགས་ཡོད་ཀྱང་། འདིར་བརྗོད་པ་ནི་གླིང་གེ་སར་རྒྱལ་བོ་ཟེར་བ་དེ་ཡིན། ཁོ་ནི་བོད་ཀྱི་མིའུ་གདོང་དྲུག་གི་ནང་ཚན། དཀར་བོ་ལྡོང་། ནག་པོ་ལྡོང་། ཁྲ་བོ་ལྡོང་། སྨུག་པོ་ལྡོང་བཅས་ལས། སྨུག་པོ་ལྡོང་གི་རུས་རྒྱུད་དུ། གླིང་ཡར་ཆགས་སྲིད་པའི་རྩ་བ། གླིང་ཆོས་ཕན་ནག་པོའི་མི་རྒྱུད་ལ། བུ་གསུམ་འཁྲུངས་པ་སྟེ། བུ་ཆེ་བ་གསེར་བུ་ལྷ་ཡག་དར་དཀར་གྱི་རྒྱུད་ལ་གླིང་ཆེ་རྒྱུད་དང་། འབྲིང་བ་འོམ་བུ་ཁྲི་སྤྱང་དཔལ་རྒྱལ་གྱི་རྒྱུད་ལ་གླིང་འབྲིང་རྒྱུད་དང་། ཆུང་བ་སྤྱང་བུ་དགྲ་རྒྱལ་འབུམ་ཐུབ་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཆུང་རྒྱུད་བཅས་གསུམ་བྱུང་བ་ལས། གེ་སར་རྒྱལ་བོ་ནི། ཆུང་རྒྱུད་ཀྱི་མི་རབས་བཞི་བ་སྟེ། སྤྱི་ལོ ༡༠༣༨ལོར་ཕ་སེང་བློན་དང་མ་འགག་བཟའ་གཉིས་ཀྱི་བུར་འཁྲུངས། ཆུང་དུས་ནས་འགག་བཟའ་མ་བུ་གཉིས་རྨ་ལུང་དུ་བསྐྲད་དེ་ཐབས་སྡུག་གི་འཚོ་བ་རོལ། བསྐྱེད་བསྲིངས་ནས་དཔའ་རྩལ་རྒྱས་ཏེ། སེང་ལྕམ་འབྲུག་མོ་ཁབ་ཏུ་བཞེས་ཤིང་། གླིང་གི་རྟ་རྒྱུགས་རྒྱལ་འཇོག་ལ་བརྟེན་ཏེ་གླིང་གི་རྗེ་བོར་བཀུར་བར་བཤད། གང་ལྟར། ལོ་རྒྱུས་ཚད་ལྡན་དུ་སྨྲ་རྒྱུ་ཡོད་པ་ནི། རླངས་བྱང་ཆུབ་འདྲེ་བཀོལ་དང་སྨྲི་ཏི་ལས་ཆོས་དང་སྒྲ་རིག་ཕྲན་བུ་རེ་སྦྱངས། རྗེས་སོར་རང་གི་དཔའ་རྩལ་དང་ཐབས་ཇུས་ལ་བརྟེན་ཏེ་ས་ཆ་མང་བོ་དབང་བསྒྱུར་ཞིང་། རྫོང་ཆེན་རྫོང་ཆུང་མང་དུ་ཕབ་པ་སོགས་ལྷ་སྒྲུང་ལས་བརྗོད་ལས་མི་ཚར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དཔེར་ན། སྒྲུང་བ་ཚེ་རིང་དབང་འདུས་ཟེར་བའི་བཤད་པའི་སྒྲུང་གཅིག་པུ་འང་དེབ་སྣ་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ། གུ་རུ་རྒྱལ་མཚན་བྱ་བས་བཤད་པ་དེབ་སྣ་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ། ཟླ་བ་གྲགས་པ་བྱ་བས་བཤད་པ་དཔེ་སྣ་བརྒྱ་དང་ཉེར་དགུ། སྒྲུང་བ་དེ་གསུམ་གྱིས་ཁྱོན་བསྡོམས་སྒྲུང་དཔེ་སུམ་བརྒྱ་རེ་དགུའི་ལྷ་སྒྲུང་བཤད་ཡོད་པར་མ་ཟད། ད་དུང་སྒྲུང་བ་ཇི་སྙེད་ཅིག་གིས་ལྷ་སྒྲུང་བསྣན་ན་རི་བོའི་གཏོས་དང་མཉམ་པ་ལས། གེ་སར་རྒྱལ་བོ་རྫིག་རབས་དང་། མངའ་ཁོངས་རྒྱ་བསྐྱེད་ལུགས། སློབ་དཔོན་པདྨའི་རྣམ་སྤྲུལ་ཡིན་རབས་སོགས་བརྗོད་པ་ནི། མང་དག་ཅིག་འུད་སྒྲོགས་ཁོ་ནར་སོང་བས་འདིར་བཀོད་པའི་ངལ་བ་བྱེད་མ་འདོད། ལྷ་སྒྲུང་ལྟར་ན། གླིང་གེ་སར་རྒྱལ་བོས། ཁམས་གསུམ་བདེ་ལ་བཀོད། ལྷ་སྲིན་དམ་ལ་བཏགས། དགུང་ལོ་གྱ་བདུན་སྟེང་། དགྲ་ལྷ་རྩེ་རྒྱལ་ལ་རྒྱལ་སར་བསྐོས་ཏེ། ཚེ་ལས་འདས་པར་བཤད་ཡོད་པ་དང་། གླིང་སྒྲུང་ཁམས་གསུམ་བདེར་བཀོད་ལྟར་ན། གེ་སར་དགུང་ལོ་བརྒྱད་ཅུའི་སྟེང་། དགྲ་ལྷ་རྩེ་རྒྱལ་རྒྱལ་སར་བསྐོས། བླ་མ་ནོར་བུ་ཆོས་འཕེལ་ལ་ལྷ་རྟེན་ཆོས་གསུམ་ཕུལ་ཏེ། གླིང་དཀར་ཆོས་ཀྱིས་སྐྱོང་དགོས་པའི་ཞལ་གདམས་གནང་སྟེ། ལྷ་རྟ་རྐྱང་རྒོད་གཡེར་བར་ཞོན། ལྷ་མདའ་ཐོག་རྒོད་ཐར་བ་དང་རལ་གྲི་སྡིག་གཅོད་སྤུ་གྲི་སོགས་འཁོར་གསུམ་བཞེས། འབྲུག་མོ་དང་མགར་བཟའ་ཆོས་སྒྲོན་གཉིས་ཁྲིད་དེ་དགུང་སྔོན་དབྱིངས་ཀྱི་སྤྲིན་གསེབ་ཏུ་གཤེགས་པར་ཡང་བཤད་ཡོད་དོ། །

༣ སྒྲུང་བའི་རིགས་བཤད་པ། ༡ བབས་སྒྲུང་བཤད་པ། བབས་སྒྲུང་ནི། གླིང་སྒྲུང་ལ་དད་འདུན་ཆེ་བའི་མི་རྣམས། དཀའ་བ་ཁྱད་གསོད་ཀྱིས། གནས་བསྐོར་དང་། མཆོད་མཇལ་ཡུན་རིང་འགྲིམས་པའི་འབྲས་རྟགས་སུ། རྒྱུ་རྐྱེན་དང་རྨི་ལམ་སོགས་ཅི་རིགས་ལ་བརྟེན་ནས། བློ་སྒོ་ཕྱེ་སྟེ་གླིང་སྒྲུང་ངག་ལས་ཐོགས་མེད་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ལ། སྒྲུང་བ་དེའི་རིགས་ཀྱིས་ཡི་གེ་མི་ཤེས་ཀྱང་། གླིང་སྒྲུང་འཆད་པའི་སྐབས་སུ། བློ་རིག་མྱུར་ཞིང་སྨྲ་ལྕེ་ཇེ་བདེ་རུ་གྱུར་ནས། གླིང་སྒྲུང་ཤར་ཤར་བཤད་ལ། དེ་ཚོ་ལ་ཐུན་མོང་གི་ཁྱད་ཆོས་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། དང་ཐོག་ལྷ་གསོལ་དང་། དམིགས་རྟེན་གྱི་ཆོ་ག་རྫོགས་རྗེས་སུ། ཀློག་འདོན་པ་ལས་ཀྱང་ཤར་མར་བཤད་ཐུབ་པ་ལ་དཔྱད་ན། གཟུགས་མེད་ལྐོག་གྱུར་གྱི་ནུས་པ་ཞིག་གིས་རམ་འདེགས་བྱེད་པ་ནི་སྨྲས་མེད་ཡིན་པས། དོན་དུ་སྒྲུང་འབྲེལ་གྱི་མི་སྣ་ཞིག་གཞི་བདག་གི་སྐྱེས་པ། སྒྲུང་བ་དེས་རྒྱུད་བརླམས་ནས་བཤད་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་ལ། དེ་ཕོ་མོ་གཉིས་ཀའི་སྒྲུང་བའི་པྲ་རྟེན་ཡོད་པར་བཤད་དོ། །

༢ གཏེར་སྒྲུང་བཤད་པ། གཏེར་སྒྲུང་ནི། ལོ་ངོ་མང་བོའི་ཡར་སྔོན་དུ་ཡོད་པའི་སྒྲུང་དཔེ་རྣམས། རྒྱུན་ཆད་པར་དོགས་ནས་བྲག་ཁོང་དང་། ཡང་ན། གཞན་གྱིས་གནོད་སྐྱོན་མི་ཐེབས་པའི་སར་སྦས་པ། ཕྱིས་སུ་དུས་ལ་བབ་ཚེ། གཏེར་ལས་བཏོན་པའི་རིགས་ལ་ཟེར་ཞིང་། ད་ལྟའི་སྒྲུང་དཔེ་དག་ལས་གཏེར་སྒྲུང་འདི་ཉུང་ཤོས་ཡིན་ནའང་། དེ་སྒྲུང་དཔེ་ཁུངས་དག་ཏུ་བཤད་ལ། དཔེར་ན། སྤྲུལ་སྐུ་ཀུན་བཟང་ཉི་མས་རྨ་རྒྱལ་སྦོམ་རའི་མདུན་དུ་བཏོན་པའི་ཐེའུ་རང་ར་རྫོང་གི་སྒྲུང་དཔེ་ལྟ་བུ་ཡིན།

༣ པྲ་སྒྲུང་བཤད་པ། པྲ་སྒྲུང་དང་ཕབ་སྒྲུང་ནི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་བཤད་ལ། དེ་ནི་སྒྲུང་མ་བཤད་གོང་དུ་སྒྲུང་ལྷར་གསོལ་འདེབས་དང་། ཆོ་ག་ཚགས་སུ་ཚུད་རྗེས། ཕབ་རྟེན་ལ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག དཀར་ཡོལ་ནང་གི་ཆུ་དང་། དེ་བཞིན་སེན་སྟེང་དང་། ཤོག་སྟོང་། མེ་ལོང་། རྡོ་ལེབ་འོད་བཀྲ་བ་ལ་ལྟ་བ་སོགས་མི་འདྲ་བ་མང་། དེ་ཡང་། ཕབ་སྒྲུང་བཤད་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ནི། རང་ཉིད་བརྒྱལ་བ་སོགས་ཀྱི་རྗེས་སུ། མི་མ་ཡིན་པ་མང་བོ་མཐོང་ཐུབ་པ་དང་དུས་གསུམ་གྱི་སྐྱིད་སྡུག་སོགས་ཤེས་པར་བཤད། དེ་དག་གིས་མེ་ལོང་སོགས་ལ་གཟིགས་ནས་དེའི་ནང་གི་སྣང་བརྙན་དེ་ངག་ལས་ཤར་མར་བཤད་ཅིང་། པྲ་རྟེན་དང་བྲལ་ཚེ་ཅི་ཡང་མི་ཤོད་པར་བཤད་དོ། །

༤ བསླབ་སྒྲུང་བཤད་པ། བསླབ་སྒྲུང་ནི། ཆུང་དུས་ནས་གླིང་སྒྲུང་ལ་དགའ་བོ་ཡོད་ཅིང་། དེ་སློབ་འདོད་ཀྱི་འདུན་པ་ཤུགས་དྲགས་པས། སུན་སྣང་མེད་པར་སྒྲུང་དཔེ་བཀླག་ཅིང་། བློར་བཟུང་ནས། རང་གི་བཤད་ཤེས་པ་དེ་དབྱངས་རྟ་སྙན་མོ་ལ་དྲངས་ཏེ། དུས་སྟོན་དང་། མི་མང་ཚོགས་དུས་གླིང་སྒྲུང་བཤད་པའི་རིགས་ཡིན་ཞིང་། བསླབ་སྒྲུང་བཟང་ཤོས་ཤིག་གིས་གླིང་སྒྲུང་ཉི་ཤུ་ལྷག་བཤད་ཐུབ་པ་ཡོད།

༥ བརྒྱུད་སྒྲུང་བཤད་པ། བརྒྱུད་སྒྲུང་ནི། མི་རབས་ནས་མི་རབས་བརྒྱུད་པའི་སྒྲུང་ལ་ཟེར་ཞིང་། དེ་ལ་ངག་ཐོག་དང་། ཡིག་ཐོག་ནས་བརྒྱུད་ཡོང་བའི་རིགས་གཉིས་ཡོད་དོ། །

ལྡེའུ་འམ་ཁེད།

༡ ལྡེའུ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ལ་དཔྱད་པ། ཁ་བ་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁམས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གདུལ་བྱར་མ་གྱུར་བ་རྣམས་ལ། ལུང་གི་ཆོས་གོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ་སྒྲུང་བསྟན། རིག་པའི་ཆོས་གོ་བར་བྱ་ཕྱིར་ལྡེའུ་བསྟན། ཞེས་པ་ལྟར། ལྡེའུ་ནི། བློ་རིག་མྱུར་ཞིང་འཆར་སྒོ་ཡངས་པ་ཞིག་གིས་མ་གཏོགས། དབང་རྟུལ་ཞིག་གིས་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་དཀའ་བ་སྟེ། ལེགས་བཤད་གསེར་ཕྲེང་ལས། ཐད་ཀར་མི་སྟོན་པ་འཁྱོག་པོའི་ངག་གིས་བསྟན་པའི་དགོས་པ་འདིའོ་ཞེས་དགོས་པ་སྟོན་པའི་ཆ་ནས་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་སྟེ། ལྡེམ་པོའམ་ལྡེའུའི་ངག་ནི་འཁྱོག་པོ་ཡིན་པས་སོ། །ཞེས་སོ། །དཔེར་ན། ལྷ་སའི་གཙུག་ལག་ཁང་གི་གདུང་མའི་ལྡེབས་སུ། དྲང་བོ་ཐེམ་རས་ལྦ་བ་ཆེ། ཅི་ཡིན་ཞེས་དྲི་བ་བཀོད་པའི་ལན་དུ། འདེགས་བྱེད་ཀྱི་སྲང་དང་སྲང་རྡོ་བཅས་པ་དང་། པོར་མགོ་མགོ་ཅན་སྐྱེད་ཅིང་རྒྱགས། ཞེས་པའི་ལན་དུ། མཆོད་རྟེན་དང་། ནག་པོ་ཁ་གདངས་གདངས་མིག་ཚུམས། །དམར་བོ་སྤུ་མེད་བཅུག་ཅིང་ཕྱུང་། །ཞེས་པའི་ལན་དུ། མགར་པས་ལྕགས་དམར་བོ་སྐམ་པས་བཟུང་སྟེ་ཐབ་ནང་ལས་འདོན་པ་སོགས་ཀྱི་རི་མོར་བཀོད་ཡོད་པ་དང་།

དེ་བས། བསམ་དོན་དངོས་མ་དེ་སྦས་ནས། དེ་སྒྲིབ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་གཟུགས་དང་སྒྲ། བྱེད་ལས་དང་རྣམ་གྲངས་སོགས་འགྲེས་མཚུངས་ཀྱི་རིག་པ་བཀོལ་ཏེ། མི་རྣམས་ཀྱི་བློ་སྒོ་འབྱེད་བྱེད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ཡིན། ཚུལ་འདི་ལ་དགོངས་ནས་དགེ་ཆོས་ཀྱིས་ཀྱང་། གསེར་ཐང་ལས། བརྡ་ཐབས་ཡིན་ཁུལ་མང་བོ་སྨྲ་བ་དགའ་བར་བྱེད། བློན་ཆེན་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས། འདི་ལྟར་བྱས་ན་ཤར་གྱི་རི་ནུར་ཏེ་ནུབ་ཀྱི་མཚོ་ཁ་བཅད་ཡོང་། ཞེས་སྨྲས་པ་ལ། རྒན་མོ་རིག་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དེའི་དོན་ཅི་ཡིན་ཞེས། ཉིན་མང་བོ་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་བར་བྱེད། དེ་བས་ཁ་ཅིག ལྡེའུའི་ཐ་སྙད་ནི་བློ་རིག་གི་མཛོད་སྒོ་འབྱེད་པའི་ལྡེ་མིག་ལས་དྲས་པར་བཤད་པ་བདེན་མཆི་སྟེ། དེ་ཡང་། ཟབ་ས་ནས་བཤད་ན། ཆོས་འབྱུང་མཁས་དགའ་ལས། མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་འབྱུང་ལྟས་ལྡེའུ་སྤྱོད། །ཅེས་པ་ལྟར། དཔེར་ན། མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་ཚད་མ་སྡེ་བདུན་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། བདག་མེད་གཉིས་ཀྱི་གསང་བའི་མཛོད་སྒོ་རྩལ་དུ་བཏོན་ནས། རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་རིག་པ་རྐྱེན་པོས་འབྱེད་པས་ཡིན་ལ། ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་དགོངས་ནས། ཀོང་སྤྲུལ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོས། དེ་ལ་འཇལ་བྱེད་གཅེས་པའི་ལྡེའུ་མིག་དང་། །གཞལ་བྱའི་དམ་ཆོས་རིན་ཆེན་མཛོད་ཁང་གཉིས། །འཇལ་བྱེད་ཐུན་མོང་དྲང་ངེས་དགོངས་ལྡེམ་དགོངས། །རྟོན་དང་རིག་པ་བཞི་རྣམས་གཙོ་བོར་གྱུར། །ཞེས་པའང་དེ་མཚུངས་སོ། །

ཡང་། སླ་ས་ནས་བཤད་ན། ཆོས་འབྱུང་མཁས་དགའ་ལས། འཕན་ཡུལ་དར་རྒྱལ་གྱི་བྱིས་པ་མང་བོ་རྗེ་བྱ་བ། འཕྲུལ་ཆེ་བར་ཐོས་ནས། བློན་པོ་བཞི་འཚོལ་དུ་ཕྱིན་པས། ནེའུ་གསེང་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་མཐར་བྱིས་པ་དང་འཕྲད། ན་འདིའི་གཞུང་གཅོད་དམ། མཐའ་བསྐོར་དྲིས་པས། དལ་ན་གཞུང་ཆོད། རིངས་ན་མཐའ་བསྐོར་ཟེར། བློན་པོ་བཞིས་གཞུང་བཅད་པས་འདམ་དུ་ཚུད་ནས་ཡུན་རིང་འགོར། བྱིས་པ་དེ་ལ་ཕ་མ་གར་སོང་དྲིས་པས། ཕ་གཏམ་འཚོལ་དུ་སོང་། མ་མིག་འཚོལ་དུ་སོང་ཟེར། དར་ཅིག་ན་ཕས་ཆང་འཁྱེར། མས་མེ་འཁྱེར་བྱུང་སྐད། ཅེས་པ་ཡང་བློ་རིག་གི་ལྡེའུ་མིག་མེད་ན། གསང་རྒྱ་གྲོལ་མི་ཐུབ་པ་དོན་གྱིས་བསྟན་ཡོད་པ་དང་།

ཡང་། ཨ་མདོའི་སྐད་དུ་ལྡེའུ་ལ་ཁེད་ཅེས་ཟེར་ལ། འཇུ་མི་ཕམ་གྱིས་གབ་ཚིག་ཅེས་པ་སྔོན་སྐ་ཅོག་སོགས་ཀྱི་དུས་སུ་བརྡ་རྙིང་ལ། སྐུ་སྐའམ་ལྡེའུ་ཞེས་སུ་བསྒྱུར། ཞེས་དང་། ཡུལ་སྐད་འགར་ལྡེབས་ཀྱང་ཟེར། འཚོ་བ་རོལ་སྟངས་ཀྱི་ཆ་ནས་རོང་འབྲོག་གི་ཁེད་གཉིས་སུ་ཕྱེས་ཀྱང་མི་ཆོག་པ་མེད། ཁ་ཅིག་ཁེད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་འདིའི་མ་ཁུངས་ནི་ཁེགས་ཞེས་པ་ལས་བྱུང་ཟེར་བ་བདེན་ཤོས་ཆེ། དཔེར་ན། བྲག་ཐོག་ལུ་གུ་རྩེ་རྩེ། །བྲག་ཞབས་ཁ་བ་འབབ་འབབ། །ཅེས་གཅིག་གིས་མཚོན་བྱེད་དཔེ་བཀོད་དེ། ཅི་ཁེད་ཅེས་དྲིས་ཚེ། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་མཚོན་བྱའི་དོན་ལ་ཡང་ཡང་བསམ་བློ་བཏང་སྟེ། ﹙མཆིག﹚རེད། ཅེས་ལན་ཐེབས་ཚེ། ཧབ་ཆ་ཐག་གེར་སོང་ནས། འདྲི་མཁན་ཁེགས་སོང་བ་དང་། མ་ཐེབས་ན་ལན་འདེབས་པ་པོ་ཁེགས་ཏེ། རྒྱལ་ལམ་སྐུགས་བཞག་པ་ཤོར་འགྲོ་བས་ཆ་ནས། ཁེད་ཅེས་ཁེགས་ལས་ཟུར་ཆགས་པ་རྟོགས་ཐུབ།

ཡང་། ལྡེའུ་དང་ཁེགས་བྱ་བ་ལ། ཞིབ་འཇུག་གཟབ་ནན་ཞིག་བཏང་ན། ཐ་སྙད་རིགས་འགྲེས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་བསམ་ཆོག་སྟེ། མིག་མངས་སམ་འགྱིག་འདེད་པ་ནི། རིག་པ་གྲུང་བོས་དམག་ཇུས་ཀྱི་ཐབས་འཕྲུལ་འདོན་བྱེད་ཀྱི་རྩེད་མོ་ཞིག་སྟེ། ཁྱུང་བོ་སྤུ་སད་ཟུ་ཙེའི་བློ་མཛངས་ཀྱི་ཚད་འཇལ་སྐབས། ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང་ལས་མིག་མངས་རྩེད་ཞོར་དུ། རྩིས་གྲྭ་གསུམ་དང་། ཞལ་ལྕེ་གྲྭ་བཞི་ཡང་རྣ་བས་ཉན་ཅིང་གཅོད། མིག་མངས་གྲྭ་གཅིག་ཀྱང་དེའི་ཞོར་ལ་རྩེ་ན་རྒྱལ་སོགས་བཤད་པར་གཞིགས་ན། རྡེའུ་ནི་ཐབས་ཇུས་མཚོན་བྱེད་དུ་འགྲོ་བས། རྡེའུ་དང་ལྡེའུ་སྒྲ་འདྲ་བས་ཆ་ནས་ལྡེའུ་བྲིས་པ་ཡིན་སྙམ་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཁེགས་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་ཡང་། མིག་མངས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་དེ། མིག་མངས་འདེད་པ་པོ་གཉིས་ཀྱིས་བློ་རིག་ལ་ཟབ་ཚད་ཤོར་ཏེ། རྡེའུ་བཙིར་བའམ་ཁེགས་པ་ཡིན་པས། ཁེད་ཀྱི་ཐ་སྙད་དེ་ཁེགས་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཞེས་བཤད་ན་རིགས་ལམ་ཤིན་ཏུ་རྣོའོ་སྙམ་མོ། །

ཁྱད་པར་དུ་བསམ་རིགས་པ་ཞིག་ལ། མིག་མངས་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྤྱོད་པའི་ཐ་སྙད་མང་བོ་ཡང་གཡུལ་ཐབས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། ཕན་ཚུན་གྱི་བློ་རིག་ལ་གྲུང་ལྷོད་ཤོར་ཚེ། གཉིས་ཟ་བ། གསུམ་ཟ་བ། རྡེའུ་འཆོར་བ། མཐའ་བསྐོར་བ། གྲུ་བླངས་བ། བོའུ་རྒྱག་པ། སུམ་བཤར། བཞི་བསྲེགས་འཐེན་པ། སོག་མོའི་སུམ་རྐང་སོགས་ད་ལྟའི་བར་དུ་བརྡ་མ་འགྱུར་བར་ཡོད་པས། ཆབ་སྲིད་ལྡེའུ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྐྱངས་པ་ཟེར་བའང་དོན་ལ་གནས་སོ། །

༢ སྲོང་བཙན་སྔོན་དུ་ཆབ་སྲིད་ལྡེའུས་བསྐྱངས་ཚུལ། རྒྱལ་རབས་གསལ་མེ་ལས། ཆབ་སྲིད་ནི་སྒྲུང་སྟེ་ལྡེའུ་བསྒྱུར་རོ། །ཞེས་པ་ལྟར། ལྡེའུ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆབ་སྲིད་ཇི་ལྟར་བསྐྱངས་ཤེ་ན། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བྱ་བཞག་གསང་སྟབས་ཀྱིས་སྒྲུབ་དགོས་རིགས་ལ། ལྡེའུ་རིགས་ལམ་ལ་བརྟེན་ཏེ་བློ་རིག་ཅན་གྱི་རྒྱལ་བློན་རྣམས་ཀྱིས་གསང་བའི་མཐིལ་བརྟོལ་ཏེ་བསྒྲུབ་དགོས་པ་ཡིན་པས། སློབ་དཔོན་པདྨས། གྲོས་མཁས་རིག་པ་ཆེ་ལ་ལེགས་ཉེས་ལྡེའུ་མཁས་པ་མཛངས་བློན་ཡིན། །གསུངས་པ་འང་དེ་ཡིན་ནོ། །ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལག་ཆར་གྱུར་བའི་ལྡེའུ་ལའང་། ངག་ལྡེའུ། རྫས་ལྡེའུ། སྒྲུང་ལྡེའུ། ཤགས་ལྡེའུ། ཡིག་ལྡེའུ། རི་མོའི་ལྡེའུ། མོ་ལྡེའུ་སོགས་མང་ཡང་། འདིར་ལྡེའུ་ལ་བརྟེན་ནས་སྲིད་བསྐྱངས་ཚུལ་རེ་གཉིས་ལས།

༡ ངག་ལྡེའུ་ཀྱིས་ཆབ་སྲིད་བསྐྱངས་ཚུལ་ནི། བློན་པོ་ལི་བཙན་བཞེར་གྱིས། བོད་རྒྱལ་གྲི་གུམ་བཙན་པོ་ལ། དབུའི་ཞྭ་ཆེ་ན་ལུས་པོ་རྔུལ་གྱི་ལྗིད། ཟས་ཞིམ་པོ་མྱངས་དྲགས་ན་སྐྱུག་བྲོ། ཤིག་འཁྱམས་རྐང་ལ་ཞུགས་ནས། སྤྱི་བོའི་གཙུག་སྙོག ཅེས་ཞུས་པའི་གབ་བྱ་ནི། རྒྱལ་བོ་ཁྱོད་ལས་སྐུ་གཤེན་དབང་ཤུགས་ཆེ་བར་ཡོད་པས། སྲིད་དབང་ལ་བློ་རིག་སྒྲིམ་དགོས་གདམས་ཀྱང་། རྒྱལ་བོས་སྣང་མེད་དུ་བཞག་པས། མཐར་གྲི་གུམ་བཙན་པོ་གྲོངས་པའི་བྱུར་ངན་བྱུང་བ་དང་། ཡང་། སྲོང་བཙན་གྱི་ནུ་མོས་ཕོ་ཉ་རྨང་ཅུང་ལ་བླངས་པའི་མགུར་ལས། མཆིལ་བའི་ནི་མ་ཡོ་ཞིག །གཡོན་དུ་ནི་མ་རྡལ་ཆིག །གཡས་སུ་ནི་མ་ཡོ་ཞིག །སོ་བྱ་ནི་གྲེ་བོ་ཆུང་། །གཡོན་དུ་ནི་བརྡལ་བ་ན། །སྲམ་བུ་ནི་གོང་དེ་དངུལ། །མར་གྱི་ནི་ཆང་ཚང་ལ། །གྱུར་གྱིས་ནི་མ་མནན་ན། །སིང་ཕྱི་ནི་གནངས་སླང་ན། །སྲམ་གྱིས་ནི་འཚལ་ཏ་རེ། །ཞེས་པའི་དོན་ནི། ཞང་ཞུང་དབང་དུ་མ་བསྡུས་ན། གཞན་གྱིས་སྡུད་ཉེན་ཆེ་བ་དང་། དེ་ཡི་རིགས་ལམ་ཡང་ཉ་ནི་ཞང་ཞུང་དང་། སྲམ་གྱིས་རྒྱལ་ཁག་གཞན་མཚོན་ཏེ། ངག་གི་ལྡེའུ་རིག་པ་བཀོལ་ནས་ཞང་ཞུང་རྒྱལ་བོ་ལིག་མི་རྐྱ་དབང་བསྒྱུར་བྱས་པ་དང་།

ཡང་། མགར་གྱིས་ཀོང་ཇོ་བོད་ཡུལ་དུ་བརྫངས་ཏེ། རེ་ཞིག་མགར་རང་ཉིད་རྒྱ་ཡུལ་དུ་འདུག་དགོས་བྱུང་བས། མགར་གྱིས་ལྡེའུ་རིག་པ་ལ་སྦྱར་ཏེ། རྫུས་མའི་སྤྲང་བོ་ཞིག་ལ་སྐད་བཏང་བ་རྒྱལ་རབས་གསལ་མེ་ལས་འདི་ལྟར་འབྱུང་སྟེ། བོད་བློན་རྣམས་ཀྱིས་རྫུས་མའི་སྤྲང་བོ་ཞིག་བཏང་བྱུང་ངོ་། །དེར་བློན་པོས། ལོག་པའི་སྐད་བྱས་ཏེ་ཐག་རིང་གི་ར་ཕོ་རྒྱ་བོ་ལ་ངོ་ཤེས་མི་བྱའོ། །ཁ་རོག་ལ་སྡོད་ཀུ་ཅོ་ཐོངས། ནག་མོ་ལྕགས་མཁར་ཐུག་ནས་ཡོད། ལུང་བ་ཕུ་རྡུགས་མདའ་རྡུགས་སུ། ཐུ་རུ་ཅོ་བྲག་ཁོང་ལ་ཞོག དར་དཀར་དྲིལ་ལ་དར་ནག་བསྐྱོད། ཟླ་བས་ཉི་མའི་རྩེ་རུ་སླེབས། ཟེར་ནས་དེར་སྤྲང་བོ་དེ་ལོག་གོ །སྤྲང་བོས་དེ་བཞིན་སྨྲས་ཀྱང་མ་གོ་བར། རྒྱ་མོ་ཀོང་ཇོས་རྟོགས་ནས་འདི་སྐད་ཟེར་ཏེ། མགར་གྱིས་རྒྱ་ནག་ཏུ་ངན་ཆེན་པོ་བྱེད་ཡོད་པར་འདུག ཐག་རིང་གི་རྭ་ཕོ་རྒྱ་བོ་ལ་ངོ་ཤེས་མ་བྱེད་ཟེར་བ་ནི། ཁོང་རང་རྒྱ་བོ་སྨྲ་ར་ཅན་ལ་ལབ་མ་ཤོད་པ་ཡིན། ནག་མོ་ལྕགས་མཁར་ཐུག་ནས་ཡོད་ཟེར་བ་དེ། ས་བོན་ཡོས་སུ་བརྔོས་ནས་འདེབས་བཅུག་པ་བྱ་བ་ཡིན། ལུང་བ་ཕུ་རྡུགས་མདའ་རྡུགས་སུ་ཐུ་རུ་ཅོ་བྲག་ཁོང་ལ་ཞོག་བྱ་བ་དེ། དོང་བར་མདའ་མང་བོ་ཆུག་བྱ་བ་ཡིན། ཟླ་བས་ཉི་མའི་རྩར་སླེབས་ཟེར་བ་དེ། ངས་ཁྱོད་རྣམས་ཀྱི་རྩར་མགྱོགས་པར་སླེབས་བྱ་བ་ཡིན་ཟེར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པས་དམག་དོན་གྱི་སྐོར་གསང་རྒྱ་བཏབ་སྟེ་ལྡེའུ་བེད་སྤྱད་ནས་བཤད་པ་དང་།

༢ རྫས་ཀྱི་ལྡེའུ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཆབ་སྲིད་ལ་ཕན་འབྲས་བྱུང་བ་ཡང་། ཆོས་འབྱུང་མེ་ཏོག་སྙིང་བོ་ལས། བློན་པོ་འགར་གྱིས་རྒྱ་བཟའ་སློང་དུས་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གོང་མའི་མདུན་དུ། དུང་ཙེ་བདུན་དང་བཻ་ཌཱུ་རྱའི་རྨོག་ཕུལ་བ་ཡང་། ལྡེའུ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པར་སེམས་ཏེ། དོན་ནི། དོང་ཙེས་ཀོང་ཇོ་བྱིན་ན་བོད་རྒྱ་གཉིས་འབྲེལ་བ་ཡག་ཚུལ་དང་། གལ་ཏེ་མ་བྱིན་ན། རྨོག་གིས་གཡུལ་འགྱེད་པར་མཚོན་ནོ། །ཡང་། སད་མ་ཀར་གྱིས་ཞང་ཞུང་ནས་སྲོང་བཙན་ལ་གཡུ་སུམ་ཅུ་དང་ཞུ་བསྐུར་བ་ཡང་། གཡུ་ཐོགས་ཀྱི་དཔའ་རྒོད་སུམ་ཅུ་ཁྱེད་ལ་ཡོད་ན་རྒོལ་ཅིག་དང་། གལ་ཏེ་རྒོལ་མ་ཕོད་ན་བུད་མེད་དང་འདྲ་བར་ཞུ་གྱོན་ཞིག ཅེས་པའི་བརྡར་གོ་ནས། སྲོང་བཙན་གྱིས་ལིག་མི་རྐྱ་ཕམ་པར་བརྒྱབ་པ་དང་། ཡང་། ཞང་ཞུང་རྒྱལ་བོ་ལ་བཙུན་མོ་གསུམ་ཡོད་པས་ཆུང་ཤོས། སྒྲོན་ལེགས་མས། ལ་བཙས་ཀྱི་ཁར་ཆུ་སླ་ང་གང་གི་ནང་དུ། གསེར་ཆུང་གཅིག དུང་ཆུང་གཅིག དུག་མདེལ་གཅིག་བཅས་གསུམ་བརྡ་རྟགས་སུ་བཞག་པས། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་བོས་དེ་ལ་དགོངས་གཞིགས་བཏང་མཐར། ཆུ་སླ་ང་གང་ནི་ཟླ་བ་ཕྱི་མའི་ཉ་ལ་འོང་བྱ་བ་ཡིན། གསེར་ཆུང་དང་དུང་ཆུང་ནི། དྭང་རའི་གསེར་ཕུག་དང་དུང་ཕུག་གཉིས་སུ་དམག་ཆས་ལ་སྒུགས་ཤིག་བྱ་བ་ཡིན། དུག་མདེལ་ནི་བརྣག་པ་བསྐྱེད་དེ་སྒུག་ལ་སོད་ཅིག་བྱ་བར་གོ་བ་དང་།

༣ ཤགས་ལྡེའུ་གྱིས་ཆབ་སྲིད་བསྐྱངས་ཚུལ་ནི། བོད་རྒྱལ་འདུས་སྲོང་མང་བོ་རྗེའི་སྐུ་རིང་ལ། སྤྱི་ལོ ༦༧༨ ལོར། བློན་ཆེན་མགར་བཙན་བྲོད་ཀྱིས་མཚོ་སྔོན་པོའི་ཁར། ས་མཚམས་སྲུང་བའི་དམག་སྤྱི་བྱེད་སྐབས། རྒྱ་ནག་བློན་ཆེན་འྭོང་ཀེར་གྱིས་དཔུང་སྣ་བཏེགས་ཏེ། ཁྲི་འབྲིང་ལ། ཁྲེ་དང་ཡུངས་འབྲུ་རྐྱལ་བ་གང་རེ་བསྐུར་ནས། བོད་དམག་སྟག་སྒྲིག་གཡག་སྒྲིག་ལྟར་མཆིས་པའི་རྒྱུས་ཆ་ང་ལ་ཡོད། ཀླད་པ་ལ་ཚད་བླངས་ཏེ་ཞྭ་བཟོས། རྐང་བ་ལ་ཚད་བླངས་ཏེ་ལྷམ་བཟོས། ང་ལ་ཧྲག་དམག་འདི་འདྲ་ཡོད་པས། བོད་ཐུབ་ཚོད་དུ་བཅོམ། མིད་པ་ཕྲ་མོར་ཤོང་ན། ལྟོ་བ་ཆེན་པོར་ཞུགས་མ་ཐག་གནམ་ལྕགས་ཆེན་པོ་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བརྗོད་པས། མགར་ཁྲི་འབྲིང་གིས་ཡ་ལན་སྤྲད་པ་ནི། མང་ཉུང་གི་ཁ་ན་མེད། བྱེའུ་མང་ཡང་། ཁྲ་གཅིག་གིས་ཁ་ཟས་སོ། །ཉ་མང་ཡང་། སྲམ་གཅིག་གིས་ཁ་ཟས་སོ། །ཤ་བ་རྭ་ལག་བཅོ་བརྒྱད་ཡོད་ཀྱང་། གཡག་རྭ་ཐུང་ངུ་དང་འཐབ་པ་ལ་ལྟོས་དང་། ཐང་ཤིང་ལོ་བརྒྱ་སྐྱེས་ཀྱང་། སྟ་རེ་གཅིག་གི་དགྲའོ། །ཆུ་མོ་གཏིང་ཚད་ཟབ་ཀྱང་། གྲུ་འདོམ་གང་གིས་སྐད་ཅིག་ཏུ་ཆོད་དོ། །ནས་གྲངས་མང་ཡང་། རང་འཐག་གཅིག་གིས་འཐག་གོ །པོ་ཐོ་ཐང་གང་ཡང་། རྡོ་བ་གཅིག་དང་འདྲིལ་ན། པོ་ཐོ་ཆག་གམ་རྡོ་བ་ཆག ཁྱེད་ཀྱི་དམག་དཔུང་ནི། མཚོ་ཁའི་སྦྲང་བུ་དང་། རིའི་ན་བུན་དང་འདྲ་བས། མི་ལྕིའོ། །ངའི་དམག་ནི་རྩ་མང་བརྔ་བའི་ཟོར་བ་དང་། གཡག་ཆེན་ལ་མདའ་ཕྲ་མོ་འཕངས་ནས་གསོད་པ་འདྲའོ། །ཞེས་བཤད་པ་ན། འྭོང་ཀེར་གྱིས་སྒོ་ང་ཆུང་ངུ་རི་ཆེན་གྱིས་མནན་ན་ཨེ་ཆག མེ་འབར་བ་མཚོ་ཆེན་པོའི་རླབས་ཀྱིས་བསད་ན་སོད་དོ། །ཟེར་བ་ལ། ཁྲི་འབྲིང་གི་སྨྲས་པ། རི་རྩེ་ན་བྲག བྲག་རྩེ་ན་ཤིང་། ཤིང་རྩེ་ན་ཚང་། ཚང་ནང་ན་སྒོ་ང་ཡོད་དེ། རི་མ་སྙིལ་ན་བྲག་མི་སྙིལ། བྲག་མ་སྙིལ་ན་ཤིང་མི་ཆག ཤིང་མ་ཆག་ན་ཚང་མི་ལྷུང་། ཚང་མ་ལྷུང་ན་སྒོ་ང་མི་ཆག་སྟེ། རིས་སྒོ་ང་ཆག་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །མེ་ག་ནས་འབར་ན། ཆུ་ལུང་བ་ནས་འབབ་པའི་སར་མི་སླེབས་ཏེ། བོད་རྒྱལ་ནི་ཉི་མ་དང་འདྲ། རྒྱ་རྗེ་ནི་ཟླ་བ་དང་འདྲ། རྒྱལ་བོ་ཡིན་པ་འདྲ་ཡང་། འོད་སྣང་མི་འདྲའོ། །མཚོ་ཆེན་དུ་ཆུ་སྲིན་ཆེན་པོ་འདུག་ཀྱང་། གནམ་ལྕགས་ཀྱིས་ཆུ་སྲིན་གསོད་དོ། །བྲག་ལས་སྲ་བ་མེད་ཀྱང་། ཐོག་ལྕགས་ཀྱིས་གཏོར་རོ། །བོད་རྒྱལ་ནི་བུ་རྒོད་པས་རིམ་པ་དགུའི་ས་འོག་ཏུ་སྦས་པའང་བཟུང་ནས་གསོད་དོ། །ཞེས་ཤགས་ལྡེའུ་ལ་བརྟེན་ནས། ཟིལ་ཆེ་ལ་འཇིགས་རྔམ་ལྡན་པའི་དཔའ་གཏམ་གྱིས། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དམག་དོན་བསྒྲུབས་པ་དང་།

༤ ཡིག་ལྡེའུ་གྱིས་དོན་བྱ་བསྒྲུབས་པ་ནི། མི་ལ་རས་པ་མཐུ་སློབ་ཏུ་ཕྱིན་དུས། ཡུམ་མྱང་ཚ་དཀར་རྒྱན་གྱིས་མཐུ་རྒྱགས་སུ་གསེར་སྲང་བདུན་བསྐུར་བ། ཡིག་ལྡེའུ་གྱི་ལམ་ནས་འཕྲིན་ཡིག་སྤྲིངས་པ་ནི། མི་ལའི་རྣམ་མགུར་ལས། རྒྱགས་ཆད་ན་ལུང་བ་ཁ་བྱང་དུ་བལྟ་བ། སྤྲིན་ནག་ལྡིང་ཞིང་། སྐར་མ་སྨིན་དྲུག་འཆར་བའི་འོག་ན། རང་རེའི་ཉེ་ཚན་གྲོང་བ་བདུན་ཡོད་པས། དེ་ནས་རྒྱགས་ཅི་འདོད་འོང་བ་ཡོད་པས་ལོངས། རྩད་མ་ཆོད་ན་ལུང་བ་དེའི་ནང་རྣལ་འབྱོར་བ་འདི་རང་བཞུགས་པ་ཡིན། ཞེས་བསྐུར་ལ། དོན་ནི། རྣལ་འབྱོར་བ་བཞུགས་པའི་གོན་པའི་སྟེང་། སྤྲིན་ནག་ལྡིང་བ་ལྟ་བུའི་ལྷན་པ་ནག་པོའི་ཐོག སྐར་མ་སྨིན་དྲུག་ལྟ་བུའི་སྐུད་པ་དཀར་བོས་བཙེམ་པའི་འོག་ནི། ལུང་བ་ཁ་བྱང་བལྟ་ལྟ་བུའི་ཉི་མ་མི་འཆར་བའི་སར། རང་གི་ཉེ་ཚན་ལྟར་ཕན་ཐོགས་པའི་གསེར་སྲང་བདུན་པོ་དེ་ལོངས་ཤིག ཅེས་པའི་གོ་བརྡ་འཕྲོད་པ་ལྟ་བུའོ། །

༣ དབྱངས་གསལ་གྱི་གྲངས་དབྱིབས་ཀྱིས་ལྡེའུ་སྟོན་པ། ཡང་། དབྱངས་གསལ་གྲངས་ཀྱི་མངོན་བརྗོད་ལ་སྦྱོར་བའམ། བཟོ་ལྟ་ལ་གཞིགས་ནས། དགོས་དོན་སྒྲུབ་པའི་ལྡེའུ་མང་སྟེ། དཔེར་ན། ལྷ་བཟང་ཧན་གྱི་བུ་དང་། ཇིང་གར་བའི་བུ་མོ་གཉིས་གཉེན་སྒྲིག་ན་བཟང་ངན་དང་། ལྷ་བཟང་བས་ལྷ་སར་བསྡད་ན་འགྲིག་གམ་བྲོས་ན་འགྲིག་ཅེས། གནས་ཆུང་སྐུ་རྟེན་ཕབ་དུས། གནས་ཆུང་གིས། འདོད་འཇོ་བ་ཡི་རྐང་བ་ལ། །རྡོ་རྗེ་ལེགས་པའི་རྭ་ཅོ་བཏགས། །སྟེང་ན་རྒོད་པས་གཤོག་རྒྱངས་བྱེད། །མི་འཇིགས་ས་མཐའ་བརྟེན་ན་ལེགས། །ཞེས་གབ་ཚིག་གིས་ཞལ་གསུང་འབྱོན་པས། ཁོང་ཚོས། བསྡད་ན་འཇིགས་མི་དགོས་ཞེས་ལོག་པར་འགྲེལ་བས། ལྷ་བཟང་ལ་ཕམ་ཉེས་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་ལ། གོ་དོན་ངོ་མ་ནི། བ་ཡིག་ལ་ར་སྟ་དང་། སྟེང་དུ་ན་རོ། རྗེས་སུ་ས་རྟེན་སྦྱར་ན། བྲོས་ཞེས་འབྱུང་བས། གལ་ཏེ་བྲོས་ན། འཇིགས་མི་དགོས་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་དང་།

ཡང་། བོན་པོ་ཞིག་དང་བནྟེ་གཉིས་ཁ་ཤགས་འཐབ་པས། བནྟེ་དེས་བོན་པོ་དེར་བསྟོད་ཁུལ་གྱིས། ལྡེའུ་རིགས་པས་སྡིགས་མོ་མཛད་པ་སྟེ། སྡེ་བཞིའི་རྩེ་མོ་དབྱངས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་འཁྱིལ། །འཇིག་རྟེན་མཐའ་རྟེན་མཐའ་རྟེན་དེ་ལ་ཡང་། །ཟླ་བའི་རྩེ་མོས་གྲོགས་བྱས་སྣ་གནམ་མཛད། །དུས་ཀྱི་མིག་ལ་དབྱངས་ཀྱི་ཆུ་བོ་བསྐྱིལ། །ཞེས་པ་འདིའི་གབ་བྱ། སྡེ་བ་བཞི་བའི་ཡི་གེ་གསུམ་པ་བ་ལ། དབྱངས་བཞི་བ་རྣ་རུ་སྦྱར་བས་བོ་དང་། དེ་ལ་སྡེ་བ་གསུམ་པ་ཏ་སྡེའི་མཐའ་རྟེན་ན་སྦྱར་བས་བོན། ཡང་མཐའ་རྟེན་ན་ཡིག་ལ། སྡེ་བ་དང་བོའི་གསུམ་པ་ག་སྦྱར་བས་ནག སྣ་གནམ་མཛད་ནི། གྲངས་ཀྱིས་མ་བརྒྱན་ཀྱང་། སྐྱག་པའི་མངོན་བརྗོད་ལགས་པས་སྐྱག་པ་དང་། དེའི་མཐར་སྡེ་བ་དྲུག་པའི་གཉིས་པ་སྦྱར་ན་ཟ་དང་། དེའི་སྟེང་དབྱངས་བཞི་བ་རྣ་རུ་སྦྱར་ན་ཟོ་དང་། ཁྱོན་བསྡོམས་ན། བོན་ནག་སྐྱག་པ་ཟོ། ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་དང་། དེ་བཞིན། སི་ཏུའི་ཞལ་ལུང་གི་མཇུག་རྩོམ་དུའང་། ཤཱཀྱ་སེང་གེའི་བསྟན་ལ་རབ་ཞུགས་ཤིང་། །ལག་པའི་མིག་ལ་དབྱངས་འཇུག་བཞི་བཅུ་དང་། །མཚམས་ཀྱི་བགྲོད་པར་འཕུལ་རྟེན་རྩེ་ཟུང་གིས། །བརྒྱན་པའི་འབོད་བྱ་ལྡན་པ་གང་དེ་ཡིས། །ཞེས་པའི་གབ་བྱ་ཡང་། སྡེ་བ་གཉིས་པའི་གཉིས་པ་ཆ་ལ། དབྱངས་བཞི་བ་རྣ་རུ་དང་། རྗེས་འཇུག་བཅུ་བ་ས་སྦྱར་བས་ཆོས་དང་། སྡེ་བ་དྲུག་པའི་གཉིས་པ་ཟ་ལ། འཕུལ་ཡིག་གསུམ་པ་བ་དང་། རྟེན་གཉིས་པ་ང་སྦྱར་བས་བཟང་བཅས། ཁྱོན་བསྡོམས་ཆོས་བཟང་ཞེས་པས། དངུལ་ཆུ་ཆོས་བཟང་སྟེ་ཁོང་གི་མཚན་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །

གཞན་ཡང་། ཡི་གེའི་བརྡ་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས། ལྡེའུ་རིག་པ་སྤྱོད་པ། དེང་སང་། ཁ་པར་ལས་ཕན་ཚུན་འཕྲིན་ཐུང་བསྐུར་བའི་དབང་དུ་བཏང་ན། ༄༅། །ཞིག་བསྐུར་ན། འཕྲིན་ཐུང་གི་མགོ་བརྩམས་ཞེས་པ་མཚོན་པ་དང་། འཕྲིན་ཐུང་བསྐུར་འདོད་མེད་ན། །ཤད་ཅིག་བསྐུར་བས་རེ་ཞིག་མི་བསྐུར་བ་དང་། །། །། བཞི་ཤད་བསྐུར་ན་ཁ་བརྡའི་ལེའུ་ལྟ་བུར་རྫོགས་པར་མཚོན་པ་དང་། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས། ཅ་ཆ་ཇ། ཞ་ཟ་འ་བཅས་བསྐུར་ན་ཁ་སྣོན་ཞིག་རྒྱག་རོགས་ཞེས་པ་མཚོན་པ་དང་། གཞན་པ་དེས། ཝ་ཡིག་ཅིག་བསྐུར་ན་ཁྱེད་ཀྱི་འཕྲིན་ཐུང་དེ་མེད་ཀྱང་རུང་ཞེས་པ་མཚོན་པ་དང་། ཅིག་ཤོས་དེས། ༑ རིན་ཆེན་སྤུངས་ཤད་ཅིག་བསྐུར་ན། སྐུར་གླ་རིན་ཆེན་དངུལ་ལ་སེར་ན་ངས་སྟེར་མཚོན་པ་དང་། གཞན་པས། ༈ སྦྲུལ་ཤད་ཅིག་བསྐུར་ན། ང་རང་གི་འདོད་པ་དེ་མིན། ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་སེམས་ན་སེམས་པ་སྦྲུལ་ལྟར་འཁྱོག་ཞེས་མཚོན་པ་དང་། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས། ཡ་ཞིག་བསྐུར་ན། ང་རང་གིས་ཁྱེད་འཕྲིན་ཐུང་བསྐུར་བའི་ཆ་གྲོགས་ཁྱེད་ལ་མི་སྒྲིག ཡ་བྱས་ཏེ་འདུག་ཅེས་མཚོན་པ་དང་། གཞན་པ་དེས། 磅 རྣ་རུ་ཞིག་བསྐུར་ན། གལ་ཏེ་འཕྲིན་ཐུང་མི་བསྐུར་ན་ང་རང་ཁྱེད་ཀྱི་གམ་དུ་བྱ་རྒོད་བཞིན་འཕུར་འོང་སོགས་མཚོན་པ་ཡང་། ལྡེའུ་ཐབས་ལམ་སྤྱད་ཆོག་ཆོག་ཡིན་ནོ། །

༤ བྱིས་ལྡེའུ་བཤད་པ། ལྡེའུ་འམ་ཁེད་ནི། རོང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་ངག་རིག་གི་ཆུ་རྒྱུན་དྭངས་མོ། འཚོ་བའི་རྫ་གསེབ་ལས་བརྡོལ་བའི་ཕ་རིང་བུ་བརྒྱུད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། བྱིས་པ་ནར་སོན་པའི་གོ་རིམ་ཁྲོད་རིག་པ་ལ་མཉེན་ཤ་འབེབས་བྱེད་ཀྱི་རོལ་རྩེད་ཅིག་ཀྱང་ཡིན་པས། ཡབ་མེས་གོང་མ་ཚོས། ན་ཆུང་བྱིས་པ་ཚོར་རིན་ཐང་གཞལ་དུ་མེད་པའི་བྱིས་ལྡེའུ་ཡི་ལེགས་སྐྱེས་གྱ་ནོམ་པ་ཞིག་བཞག་ཡོད། དཔེར་ན། ཁེད་གཅིག་ཅི་ཁེད། བསེ་རུ་རྭ་གཅིག ཁེད་གཉིས་ཅི་ཁེད། ར་མ་ནུ་གཉིས། ཁེད་གསུམ་ཅི་ཁེད། བ་རྡོ་སྤུན་གསུམ། ཁེད་བཞི་ཅི་ཁེད། མཛོ་མོ་ནུ་བཞི། ཁེད་ལྔ་ཅི་ཁེད། མཛུབ་གུ་སྤུན་ལྔ། ཁེད་དྲུག་ཅི་ཁེད། སྐར་མ་སྨིན་དྲུག ཁེད་བདུན་ཅི་ཁེད། སྐར་མ་སྨེ་བདུན། ཁེད་བརྒྱད་ཅི་ཁེད། ཤྭ་ཕོ་རྭ་བརྒྱད། ཁེད་དགུ་ཅི་ཁེད། སྲིན་པོ་མགོ་དགུ། ཁེད་བཅུ་ཅི་ཁེད། ཁྱི་མོ་ནུ་བཅུ། ལྟ་བུ་དང་། དེ་བཞིན་དུ། ཡང་། གཅིག་གིས་མེད་ལ་མེད་དགུ་གང་ཡིན་ཤོད། དྲིས་ཚེ། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས། ཁྱུང་དཀར་མཛོ་ལ་ཡ་སོ་མེད། །འདོ་རིག་རྟ་བོ་རྭ་ཅོ་མེད། །སྒོ་ཁའི་ཁྱི་ལ་ཕྱི་རྟིང་མེད། །མགོ་ནག་མི་ལ་རྔ་མ་མེད། །ནམ་མཁའི་བྱ་ལ་གློ་བ་མེད། །རི་བོང་ཁ་ཤོ་མཚེར་བ་མེད། །གཡང་དཀར་ལུག་ལ་ཁལ་འགེལ་མེད། །སྐྱ་ཀ་ཁྲ་མོ་མཁལ་མ་མེད། །རྩིད་པུ་ར་མར་མགོ་འཛིན་མེད། །ཅེས་ལྡེའུ་ལན་སྤྲོད་པ་དང་། ཡང་། ཨ་མཚོ་མཚོ་དགུ་གང་ཡིན་ཤོད། དྲིས་ཚེ། ལན་དུ། པགས་པ་བལ་གྱི་མཚོ། །མགོ་བོ་ཀླད་པའི་མཚོ། །ཡ་ཆུང་ཁྲག་གི་མཚོ། །ནུ་མ་འོ་མའི་མཚོ། །རྒྱུ་མ་རྙིང་མའི་མཚོ། །གྲོད་པུ་བཙོ་ཡི་མཚོ། །རུས་པ་རྐང་གི་མཚོ། །གློ་བ་དབུགས་ཀྱི་མཚོ། །རྭ་ཅོ་རྭ་སྙིང་གི་མཚོ། །ཞེས་དང་། ཨ་ཀྲབ་ཀྲབ་དྲུག་གང་ཡིན་ཤོད། དྲིས་ཚེ། ལན་དུ། འབུ་ནག་བལ་གསེང་ན་ཀྲབ་ཀྲབ་ཀྲབ། །སྡོམ་ནག་གྱང་ངོ་ན་ཀྲབ་ཀྲབ་ཀྲབ། །གྲོག་མ་ཁུང་སྒོ་ན་ཀྲབ་ཀྲབ་ཀྲབ། །བོང་བུ་དར་ཐོག་ན་ཀྲབ་ཀྲབ་ཀྲབ། །ར་མ་བྲག་མགོ་ན་ཀྲབ་ཀྲབ་ཀྲབ། །རུལ་མ་ཐབ་རྩ་ན་ཀྲབ་ཀྲབ་ཀྲབ། །ཅེས་དང་། ཨ་འགུག་འགུག་དྲུག་གང་ཡིན་ཤོད། དྲིས་ཚེ། ལན་དུ། འདོ་རིག་རྟ་བོ་སྲབ་ཀྱིས་འགུག །བོང་བུ་སྐྱ་ལྡང་ཆས་ཀྱིས་འགུག །ཐང་དཀར་རྒོད་པོ་ཐེད་ཀྱིས་འགུག །རི་སྤྱང་སྔོན་མོ་གཟན་གྱིས་འགུག །ཐུལ་དཀར་འབྲི་མོ་སྐད་ཀྱིས་འགུག །ཁྱུང་དཀར་མཛོ་ཆུང་སྣ་ཡིས་འགུག །ཅེས་དང་། གཞན་ཡང་། ཨ་མཚར་མཚར་དགུ ཨ་གཅིག་ཡ་གཅིག ཨ་བཅུ་ཆ་བཅུ། ཨ་འབུམ་འབུམ་དགུ། ཨ་ཆགས་ཆགས་དགུ། ཨ་ཚུལ་དྲུག་དང་། ཨ་ཐེ་ཐེ་དྲུག་སོགས་ཀྱང་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་མཚོན་ན། ལྡེའུའི་རིགས་ལམ་ལ་བརྟེན་ཏེ་བྱིས་པའི་བློ་སྒོ་འབྱེད་པའི་གསེར་གྱི་ལྡེ་མིག་ཅིག་ཡིན་ནོ། །

༥ དམངས་སྲོལ་ཤགས་ལྡེའུ་བཤད་པ། དུང་དཀར་རིན་པོ་ཆེས། གཞན་ཡང་སྔ་རབས་ལྡེའུ་དང་། །ཡུལ་འགར་ཁེད་ཅེས་གྲགས་པ་ཡི། །གངས་ལྗོངས་རིག་རྩལ་ལས་འོངས་པའི། །ངོ་མཚར་གབ་ཚིག་རྣམ་གྲངས་མང་། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ལྡེའུ་ནི་རིག་པའི་འཆར་སྒོ་འབྱེད་བྱེད་གཅིག་པུ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། སྐད་ངག་གི་འགྱུར་ཁུག་ལ་དྲངས་ཏེ། ཕན་ཚུན་དྲི་བ་དྲིས་ལན་གྱི་ཚུལ་དུ་ཤགས་ལྡེའུ་གཏོང་བའང་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། དོག་མོ་ས་ལ་མགོ་གསུམ་ཡོད། །མགོ་གསུམ་ཤེས་ན་གླུ་བ་ཡིན། །དྲིས་ཚེ། ཤགས་ལན་དུ། དོག་མོ་ས་ལ་མགོ་གསུམ་ཡོད། །སྟོད་དབུས་གཙང་མགོ་ནི་ཆོས་མགོ་ཡིན། །བར་དགུ་རྒྱལ་ཨ་ཡིད་གཉེན་མགོ་ཡིན། །སྨད་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་བོ་ཁྲིམས་མགོ་ཡིན། །མགོ་གསུམ་བཤད་ན་འདི་འདྲ་རེད། །ལྟ་བུའི་མཚོན་ལ། དེར་མ་ཟད། རྒྱལ་ཕམ་གྱི་སྐུགས་འཇོག་སྲོལ་ཡོད་དེ། གླིང་སྒྲུང་ལས། སྙ་སྐ་ལོ་ཡན་ཆད་ལ། །སྟག་མོའི་འཛུམ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཤོད། །ཤེས་ན་ཤེས་ཐོག་མཁས་པ་རེད། །མ་ཤེས་ཡུལ་སྡེ་ལེབས་སེ་དགོས། །ཞེས་དང་། ཡང་། ཐང་དཀར་རྒོད་ལ་འདྲ་ལྔ་ཡོད། །ཤེས་ན་མཁས་པའི་གྲལ་ལ་བརྩི། །མ་ཤེས་སྡེ་ལྔ་ལེབས་སེ་དགོས། །མ་ཟད་བླུན་པོའི་གྲལ་དུ་བརྫངས། །ཞེས་བརྗོད་ཚེ། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས། རྒོད་མགོ་བླ་མའི་བུམ་མགོ་འདྲ། །རྒོད་མཆུ་བླ་མའི་བུམ་མཆུ་འདྲ། །རྒོད་མིག་ཡེ་ཤེས་སྤྱན་མིག་འདྲ། །རྒོད་གཤོག་རིགས་ལྔའི་རྣ་རྒྱན་འདྲ། །རྒོད་སྐེ་བླ་མའི་རྐང་དུང་འདྲ། །ཞེས་པ་ལྟར། འདིར་མཚོན་དཔེ་འགའ་བཀོད་ན། ཤགས་ལྡེའུ་ལ། གཤོག་ཐོགས་གསུམ་གྱི་རྩྭ་གཟན་གསུམ། །ངས་མ་ཤེས་གླུ་བ་དྲིས་ནི་ཡིན། །ཞེས་བླངས་ཚེ། ཕ་རོལ་བོས། རྣ་བ་ཅོར་ཞིང་འཆར་སྒོ་མྱུར་བའི་སྒོ་ནས། ངང་བ་སེར་བོས་འདམ་རྩྭ་ཟ། །རྫ་ཁ་གོའུ་མོས་རྫ་རྩྭ་ཟ། །ན་བྱེའུ་ཧྲེ་བོས་ན་རྩྭ་ཟ། །ཞེས་དང་། ཡང་། དང་བོ་སྲིད་པ་ཆགས་དུས་སུ། །ཟས་གཅིག་གིས་འགྲོ་ཀུན་སོས་པ་དེ། །ཟས་དེ་ཡི་མིང་ལ་ཅི་ཞིག་ཟེར། །དྲིས་ཚེ། ལན་དུ། དང་བོ་སྲིད་པ་ཆགས་དུས་སུ། །ཟས་གཅིག་གིས་འགྲོ་ཀུན་སོས་པ་དེ། །ཟས་ཞིམ་པོ་སྦྲང་དཀར་རྩམ་པ་རེད། །ཅེས་དང་། དང་བོ་སྲིད་པ་ཆགས་དུས་སུ། །གོས་གཅིག་གིས་རྒྱལ་ཁམས་ཁེབས་པ་རེད། །གོས་དེ་ཡི་མིང་ལ་ཅི་ཞིག་ཟེར། །དྲིས་ཚེ། ལན་དུ། དང་བོ་སྲིད་པ་ཆགས་དུས་སུ། །གོས་གཅིག་གིས་རྒྱལ་ཁམས་ཁེབས་པ་དེ། །དགུང་འཛམ་གླིང་ཉི་མ་སེར་བོ་རེད། །ཅེས་དང་། ཡང་། སྲིད་པའི་མི་ཆེན་སྐྱེས་རིང་ལ། །ཁོག་ལ་རྒྱུ་མ་ཁྲ་ཁྲ་འཁྱིལ། །རྒྱུ་ཁྲ་ཅན་པོ་སུ་ཡིན་ཤོད། །དྲིས་ཚེ། ལན་དུ། སྲིད་པའི་མི་ཆེན་སྐྱེས་རིང་ལ། །ཁོག་ལ་རྒྱུ་མ་ཁྲ་ཁྲ་འཁྱིལ། །རྒྱུ་ཁྲ་ཅན་པོ་རི་བོ་རེད། །སྦྲུལ་ཁོག་ནས་འཁྱིལ་ན་ཁྲ་ཁྲ་རེད། །

ཡང་། གནམ་ལ་འཕུར་བའི་རྭ་ཅན་བཞི། །ཁྱུང་ཆེན་རྒྱལ་བོ་མཆོང་རྭ་ཡོད། །གཡུ་འབྲུག་སྔོན་མོ་དུང་རྭ་ཡོད། །འུག་པ་སེ་བོ་སྤུ་རྭ་ཡོད། །རྨ་བྱ་སྔོན་མོ་གཡུ་རྭ་ཡོད། །ཅེས་དང་། རྨིག་པ་ཅན་གྱི་ཤ་གཟན་གསུམ། །ཟལ་དཀར་མཛོ་མོས་སྦྲུལ་ཤ་ཟ། །གཡང་དཀར་ལུག་གིས་རྨིགས་པ་ཟ། །འདོ་བ་རྟ་ཡིས་ལྷོག་ཤ་ཟ། །ཞེས་དང་། གཞན་ཡང་། མིག་མེད་གསུམ་གྱིས་རིག་པ་དེ། །མོ་དང་རྩིས་དང་ལུང་བསྟན་གསུམ། །རྐང་མེད་གསུམ་གྱིས་དེད་པ་དེ། །ཀི་དང་རྦབ་དང་རྡོ་བ་གསུམ། །ལག་མེད་གསུམ་གྱིས་བཟུང་བ་དེ། །རྙི་དང་ཨ་ལོང་ཞགས་པ་གསུམ། །ཞེས་སོ། །

ཡང་། སྲིད་པའི་བ་ཆུང་བཤའ་ཚུལ་ལས། དུམ་ཚན་འགའ་དྲངས་ན། བ་ཆུང་ཁྲ་མོ་བཤའ་དུས་སུ། །བ་ཤ་དུམ་གཅིག་རྐུན་མས་བརྐུས། །དེ་རྐུ་བའི་རྐུན་མ་སུ་ཡིན་ཤོད། །བ་ཚིལ་ཁྲོལ་ཙམ་རྐུན་མས་བརྐུས། །དེ་རྐུ་བའི་རྐུན་མ་སུ་ཡིན་ཤོད། །བ་ཁྲག་ཁམ་གང་རྐུན་མས་བརྐུས། དེ་རྐུ་བའི་རྐུན་མ་སུ་ཡིན་ཤོད། །དྲིས་ཚེ། ལན་དུ། བ་ཆུང་ཁྲ་མོ་བཤའ་དུས་སུ། །ཤ་ཐེ་བོང་ཙམ་ཞིག་བོར་ནི་བོ། །གན་རྐུ་བའི་རྐུན་མ་བྱ་ཕོ་རེད། །རྐུ་མ་ཤེས་བྱ་ཕོའི་མགོ་ན་ཡོད། །བ་ཚིལ་ཁྲ་རིལ་བོར་ནི་བོ། །དེ་རྐུ་བའི་རྐུན་མ་སྐྱ་ཀ་རེད། །རྐུ་མ་ཤེས་སྐྱ་ཀའི་རྒྱབ་ན་ཡོད། །བ་ཁྲག་ཁམ་གང་བོར་ནི་བོ། །གན་རྐུ་བའི་རྐུན་མ་ལྕུང་ཀ་རེད། །རྐུ་མ་ཤེས་ལྕུང་ཀའི་མཆུ་ན་ཡོད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལས་གཞན། ཤགས་ལྡེའུ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་ཕམ་རྩོད་པའི་ངག་རིག་གི་རྣམ་གྲངས་སྲིད་པའི་རང་འཐག་ཆ་བརྒྱད། ནས་འབྲུ་སྔོན་མོའི་འཁྲུངས་རབས། སྲིད་པའི་གླུ་ཆུང་བུང་བའི་མགྲིན་དབྱངས། གཡང་དཀར་ལུག་གླུ། སྲིད་པའི་ཆང་གླུ། སྲིད་པའི་གློ་རྟ་གསེར་མགོ་སོགས་མང་དུ་ཡོད་དོ། །

༦ གབ་ཚིག་དང་ལྡེའུ་འདྲ་རྩོམ། མཁས་དབང་དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་གྱིས། གབ་ཚིག་དང་ཁེད་གཉིས། འབྱུང་ཁུངས་དང་། དུས། ངོ་བོ། ཐ་སྙད་དེ་བཞིས་སྒོ་ནས་མི་འདྲ་ཞེས་ནན་བཤད་བྱས་ཡོད་པ་དང་། མཁས་པ་འགའ་ཞིག ལྡེའུ་ནི་ཁེད་ཀྱི་བརྡ་རྙིང་དང་། ལྡེའུ་དང་གབ་ཚིག་གཉིས་མིང་གི་འདོགས་སྟངས་མི་འདྲ་བ་ཙམ་མ་གཏོགས་གོ་དོན་གཅིག་ཏུ་བཤད་ཀྱང་། དངོས་དོན་དུ་དེ་གཉིས་ཆ་ཐམས་ཅད་ནས་འདྲ་མཚུངས་སུ་གྲུབ་ཅེས་སུ་ཞིག་གིས་སྨྲར་མི་བཏུབ་ཀྱང་། རྩ་བའི་ཆ་ནས་འདྲ་སྟེ། དཔེར་ན། མི་མང་ལ་བཞད་གད་སློང་བ། ཕན་ཚུན་དྲི་བ་དྲིས་ལན་བཀོད་པ། རྗོད་བྱེད་ཚིག་གིས་བརྗོད་བྱའི་དོན་གབ་པར་མནོ་བསམ་གཏོང་བ། བྱ་ལས་གལ་ཆེན་རིགས་གསང་རྒྱའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་པ་འདྲ་མཚུངས་སུ་གྲུབ་པས། དཔྱི་ས་དཀོན་མཆོག་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོས། རང་གི་བུ་སློབ་རྣམས་ལ་ཞལ་རྩེའི་ཚུལ་དུ་འདྲ་རྩོམ་གནང་བ། རྗེ་འཇིགས་མེད་རིགས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་སྙན་ངག་སྤྱི་དོན་ན་བཀོད་ཡོད་པ་དང་། ཕྲན་གྱིས་ཀྱང་། སྟག་མཆོངས་སར་ཝས་མི་སླེབས་ཀྱང་། ལྡེའུ་དང་གབ་ཚིག་བསྡུར་དཔེ་རེ་ཟུང་བཀོད་ན།

ཁེད། བྲག་ཐོག་ལུ་གུ་རྩེ་རྩེ། བྲག་ཞབས་ཁ་བ་འབབ། །（མཆིག） འདྲ་རྩོམ། དཀྱིལ་འཁོར་ཁ་སྦྱོར་ཟུར་གྱི་རྟེན་ཕུར་ལ། །རྫི་བོས་ཕྱག་གིས་ཁ་ལོ་སྐོར་ཤུགས་ཀྱིས། །གད་ཐོག་གཡང་དཀར་ལུ་གུ་རྩེད་འཇོ་ཡིས། །གད་ཞབས་ཁ་བའི་འདབ་མ་ཤར་ཤར་འབབ། །ཁེད། མཛོ་མོ་སྔོན་མོ་འགྲམ་ཡས་མ། །ལུང་བ་དགུ་ཡི་རྩྭ་གཟན་མ། །（ཟོར་བ） འདྲ་རྩོམ། རྣམ་ཤེས་བྲལ་བའི་ཤིང་གི་རྐང་གཅིག་ཅན། །ངེས་མེད་རྒྱུ་བའི་མཛོ་མོ་འགྲམ་ཡས་མ། །རྣོ་དབལ་ཟླ་ཚེས་གུག་པའི་སོ་ཕྲེང་གིས། །ལ་ལུང་དགུ་ཡི་རྩྭ་ལ་རྔམ་དེ་གང་། །ཁེད། བན་ཏེ་གཟན་ཤམ་དམར་བོ་ཅན། །ཁོག་ན་ཤིང་གི་གྲོད་པུ་ཅན། །（ཁམ་བུ）འདྲ་རྩོམ། ཡིད་འོང་སྐག་ཚོས་བྱུག་པའི་ཉམས་འགྱུར་གྱིས། །ན་བཟའི་འཆོར་སྒེག་གསོལ་བའི་བཙུན་ཆུང་ནི། །ཙོག་པར་ཏིང་འཛིན་སྒོམ་པའི་སྲོལ་བསྟེན་ཀྱང་། །བྱང་ཁོག་ཤིང་གི་གྲོད་པུས་ཡོངས་སུ་གཏམས། །ཁེད། བྲག་གི་ར་མ་སྔོ་རིལ་མ། །ལྷུང་ལ་ཡོད་ཀྱང་ལྷུང་རྒྱུ་མེད། །（སྒོ་ཟྭ） འདྲ་རྩོམ། དཀན་གཟར་གྱེན་དུ་བསླངས་པའི་བྲག་ཐེམ་ལ། །མཆེ་བ་བྲག་གི་ཨ་ལོང་ལ་འཐམས་ཏེ། །མཛོད་སྲུང་ར་སྐྱེས་བུ་མོ་སྔོ་རིལ་མ། །སྟོང་སངས་ཨ་སྔོན་དབྱིངས་ན་ལྷུང་ལ་ཁད། །ཁེད། མཚོ་མོ་ཞབས་ན་འཁྱིལ། །གངས་རི་ཀླད་ན་ཆགས། །རྩེ་མོ་བྱ་ལྔ་བབས། །（རྩམ་པ་བརྫིས་པ） འདྲ་རྩོམ། དུང་མཚོ་དཀར་བོ་ཞབས་ན་མེར་རེ་རེ། །གངས་དཀར་ལྷུན་པོ་ཀླད་ན་འདར་ཡོམ་ཡོམ། །ལྷ་བྱ་སྤུན་ལྔ་རྩེ་མོར་བབས་ཙམ་གྱིས། །གངས་རི་བསྙིལ་ཏེ་མཚོ་མོའི་གཏིང་ལ་འབྱིང་། །ཁེད། ལྟ་བ་ཚང་གི་རྩིབ་ཕྱོགས་ན། །ཉན་པ་ཚང་གི་སྒོ་ལམ་ན། །བྱ་རྒོད་བྱུ་རུའི་དཔུང་བ་ཅན། །（རྣ་ལོང） འདྲ་རྩོམ། ཚང་ཚིང་གཡུ་ལོ་དཀྲིགས་པའི་གུར་འདབས་ན། །ལྟ་བ་ཚང་གི་ཁྱིམ་གཞིས་དྲོན་མོའི་ངོགས། །ཉན་པ་ཚང་གི་སྒོ་རྒྱན་གཅིག་པུ་ལ། །མཚར་སྡུག་བྱུ་རུའི་བྱ་རྒོད་འཕུར་ལ་ཁད། །ཁེད། རྐང་ལག་མེད་པའི་གོམ་ལག་ཅན། །དིང་རི་མེད་པའི་གཤོག་པ་ཅན། །（ཉ་མོ） འདྲ་རྩོམ། བཻཌཱུའི་གུར་ཁང་ཕིབ་པའི་ནང་ཤེད་ན། །རྐང་ལག་མེད་ཀྱང་གོམ་པའི་བང་རྩལ་དང་། །དིང་རི་མེད་ཀྱང་གཤོག་པའི་འཕུར་ཤུགས་ཅན། །གུར་ཁྱིམ་ནང་ན་ལན་རེར་རྩེད་འཇོ་བགྱིད། །ཁེད། བྱུ་རུའི་སྒམ་ཆུང་ནང་ཤེད་ན། །གསེར་གྱི་ཕྱེ་མ་བརྡལ་ནས་ཡོད། །（དམར་ཁ་ཚ）བྱུ་རུའི་སྒྲོམ་བུ་བརྟས་པའི་ནང་ཤེད་ན། །རང་བྱུང་གསེར་གྱི་ཕྱེ་མ་ལྟིར་གྱིས་བཀང་། །དུམ་བུ་སྟོང་དུ་གཏུབས་པའི་ལེབ་ཙེ་རེར། །ཞལ་དུ་གསོལ་ཚེ་སྒྲོས་པད་ཚ་ལམ་ལམ། །ཁེད། ཚུགས་དཀར་བོ་རུས་པའི་སྒམ་རེད། །ནང་རྟེན་འབྲེལ་བརྟག་པའི་མིང་དྲུག །（ཐེ་གེ）འདྲ་རྩོམ། ཕྱིའི་ཚུགས་དབྱིབས་རུས་པའི་སྒྲོམ་བུ་ལ། །ནང་ཐ་སྙད་དྲུག་གི་གཅེས་མིང་གིས། །དུས་བཞི་ཡི་ཐ་མའི་རྩེད་ཆས་ལ། །ཆུང་བྱིས་པའི་ལག་གཞིས་ནང་ན་བྲིན། །ཁེད། ཤ་ཁྲི་ཁ་ཤིང་ཁྲི། །ཤིང་ཁྲི་ཁ་རྒྱ་མཚོ། །རྒྱ་མཚོའི་ཁ་གསེར་བྱ། །གསེར་བྱ་ཁ་སྦུད་འཚུབ། །（ཅ་ནེ་ཁའི་མར་ལ་ཕུ་བཏབ་པ། ） འདྲ་རྩོམ། ཤ་ཡི་སྤུན་ལྔ་འདུས་པའི་རི་རྩེ་ལ། །ལྷོད་ཀྱིས་བབས་པའི་ཤིང་གི་ཁྲི་སྟེང་ན། །མེར་གྱིས་ལྟེམ་པའི་ཆུ་གཏེར་ཡངས་པའི་ཁར། །སྦུད་འཚུབ་གཅིག་གིས་གསེར་བྱ་སྤུར་ལ་ཁད། །ཁེད། ཟླུམ་ཟླུམ་མི་ཟླུམ་ཁྲག་གི་གོང་བུ། །རྒྱུ་མ་གར་འཐེན་ཁྲག་གི་རྐང་རྗེས། །（ཐིག་སྐུད） འདྲ་རྩོམ། ཟླུམ་ཟླུམ་མི་ཟླུམ་ཁྲག་གི་གོང་བུའི་ནང་། །རྒྱུ་ཐག་ཕྲ་མོ་ཕྱི་ལ་ཕྱུང་ཙམ་གྱིས། །གར་སོང་ཁྲག་རྗེས་ཕབ་པའི་སྐྱི་ཁུག་དེ། །དུས་བཞིར་ཚེམ་བུ་བ་ཡི་ཕྱག་ན་བྲིན། །དེ་ལྟར་གབ་ཚིག་ནི་མེ་ལོང་མའི་ཆུ་རྒྱུན་ལས་བྱུང་བ་དང་། ལྡེའུ་ནི་བོད་ཀྱི་སྲིད་པ་རྒན་པོའི་ངག་གི་ཆུ་རྒྱུན་ལས་བྱུང་སྟེ། ཆུ་མགོ་གཏུགས་ས་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ནས་བྱུང་ཡང་། མཐར་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་གི་རྒྱ་མཚོའི་ནང་བབས་ཚེ་རོ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བར་འཁུམས་སོ། །

༧ དམངས་ཁྲོད་དུ་ལྡེའུ་སྤྱོད་སྟངས། དམངས་ཁྲོད་དུ་དར་བའི་ལྡེའུ་ནི། རོང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་མེ་ལོང་ལས་འཕོས་ཤིང་། རྣམ་དཔྱོད་ཅན་གྱི་ངག་སྒོར་བཞད་པའི་མེ་ཏོག་ཞིག་སྟེ། དེ་ནི་ཕ་རིང་བུ་རྒྱུད་ཀྱི་ཞིང་ས་གཤིན་པོ་ན་སྨིན་ཞིང་གྲོལ་བའི་སྟོན་དུས་ཀྱི་ལོ་ཏོག་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད་ལ། ཁྱད་པར་དུ་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་རལ་ཁ་འགྲན་པའི་རིག་རྩལ་ཞིག་དང་། བླུན་རྨོངས་རྣམས་ལ་བློ་རིག་གི་མར་མེ་སྦར་བའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། ཨ་ཚུལ་ཚུལ་ལ་ཚུལ་དགུ་ཤོད། །ཚུལ་དགུ་མ་ཤེས་སྡེ་དགུ་དགོས། །ཞེས་ཕན་ཚུན་བར་སྐུགས་འཇོག་པའི་རིག་གནས་ཁྱད་མཚར་ཅན་ཞིག་ཡིན། དཔེར་ན། མཆོད་རྟེན་དཀར་བོ་སྒོ་མེད། །སྒོ་ཡོད་གི་ནངས་མོ་འཕུར་འགྲོ། །ཞེས་དྲིས་ཚེ། ཀླད་པ་ཚ་ཀེམ་ཀེམ་བར་དུ་བསམ་བློ་བཏང་མཐར། （སྒོ་ང）རེད་ཅེས་ཁེད་ན། ཀླད་སྨུག་སངས་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་དང་། གལ་ཏེ་མ་ཁེད་པར། ཕ་རོལ་བས་ལན་སྨྲས་ཚེ། ཧ་ལས་པ་དང་། བཞད་གད་ཐག་གེར་འགྲོ་བའི་རྩེད་མོའི་རྣམ་གྲངས་ཤིག་ཡིན།

སྤྱིར་ལྡེའུ་ལ། འཚོ་བ་རོལ་སྟངས་ཀྱི་ཆ་ནས་རོང་འབྲོག་གཉིས་སུ་དབྱེ་ན་མི་ཆོག་པ་མེད་མོད། དེ་གཉིས་ཀྱི་གཞི་མཐུན་དུ་གྱུར་བ་དཔེར་ན། མཆོད་རྫས་དང་། སྲོག་ཆགས། རང་བྱུང་གི་སྣང་ཚུལ་སོགས་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཡོད་པས། སྡེ་ཚན་བཅུ་བཞིའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་སྟེ། དཔེར་བརྗོད་འགའ་ཟུང་བཀོད་ན།

༡ མཆོད་རྫས་ཀྱི་སྐོར། ཁང་ཆུང་ཀ་གཅིག་སྒོ་མེད། །ཙིར་ཙིར་བསྐོར་བ་གྲངས་མེད། །ཡང་ན། ཀ་གཅིག་མགོ་ན་ལྷ་ཁང་ཞིག སྒོ་དར་ཐོག་ན་དྲིལ་ཆུང་ཞིག （མ་ཎི） སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གཉིད་ལ་ཡུར། ལྷ་འུ་རུ་ཅོག་ལ་ཉལ་རྒྱུ་མེད། །（དར་ལྕོག） ཕྱི་མཁར་མོ་ཡག་གི་མཁར་ནང་ན། ནང་མཚོ་མོ་ཡག་གི་མཚོ་ནང་ན། ཤིང་གུར་གུམ་ཡག་གི་རྩེ་མོ་ན། རྗེ་བླ་མ་ན་བཟའ་སེར་བོ་ཅན། （མཆོད་མེ） སྐེ་རགས་མ་བཅིངས་གཟུགས་ཡག་མ། མིད་དག་མེད་པའི་སྐད་ཡག་མ། （དྲིལ་བུ） ཀླུ་ཡུལ་གྱི་མཛོ་མོ་དཀར་ཡག་མ། བོད་ཡུལ་དུ་ཐོན་ན་ངུར་རྒྱངས་བྱེད། ཡང་ན། རྒྱ་མཚོའི་བུ་མོ་དཀར་ཡག་མ། འོ་རེ་བྱས་ན་གླུ་རེ་ལེན། ཡང་། སྡོད་དུས་ལུག་ཆུང་ཉལ་ཉལ། ངུར་དུས་སེང་གེ་གྲག་གྲག （དུང） ཉག་ག་གཟིག་གི་ཉག་རེ་ལྟོས། ལྷ་ཕྲུག་གཉིས་ཀ་རྩེ་རེ་ལྟོས། ཡང་ན། ཐང་ཆེན་གཉིས་ཀ་ལེབ་རེ་ལྟོས། ལྷ་ཕྲུག་གཉིས་ཀ་རྩེད་རེ་ལྟོས། གླུ་གར་བླངས་ན་སྙན་རེ་ལྟོས། ཡང་། དཔོན་རྒན་ལས་ངན་པོ། སློག་པ་སྤུ་མེད་སྐོན། མ་བརྡུང་ན་གསུང་མི་འབྱོན། （ཌཱ་མ་རུ） མི་བརྒྱ་རྒྱུ་མ་གཅིག་ལ་དྲངས། （ཕྲེང་བ） རྒྱ་ནག་ཡུལ་གྱི་གོས་གྱོན་མ། རྒྱ་མཚོའི་ནང་གི་ཆུ་འཐུང་མ། རྒྱ་རྫོང་ནགས་ཀྱི་བྱ་འཛིན་མ། （བུམ་པ） ཙན་དན་སྡོང་བོ་རྩེ་མོ་ན། གཡུ་འབྲུག་སྔོན་མོ་འཁྱུག་འགྲོས་བྱེད། ཡང་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉལ་ནས་ཤི གསེར་གྱི་ཀ་བ་ལངས་ནས་ཤི （སྤོས་སྒྲོན་པ） ཕ་རྩག་གོན་ཟིག བུ་ཕྱིང་གྱོན་ཟིག བུ་བཀྱེད་ཀི་བཀྱེད་ཀི་ཕ་སྙོགས་ན། ཕ་འདར་གི་འདར་གི་ཧུས་འདེབས་ཀི （རྔ་བརྡུངས་པ）

༢ མི་སྣའི་སྐོར། མཆོད་ཁང་ཡག་པོ་ཞིག སྟོན་པ་གཉིད་སྐྱ་ཞིག（དཔེ་ཆ་བ་ལྒིན་པ） རི་སུལ་མོ་ཡག་གི་གོང་བ་ན། བྱ་ངུར་བ་སེར་བོ་ཟུར་འགྲོས་ཡེད། （ཟླ་གམ་དང་ཞྭ་མོན་གྱོན་པའི་གྲྭ་བ）

༣ རྩི་ཤིང་གི་སྐོར། སྔོན་ལ་ཨ་ཕྱི་ལྗང་ལེབ། དེ་ནས་ཨ་ཕྱི་རྒྱ་གླིང་། དེ་ནས་མི་ཆུང་སྒུར་རུ། （ཨུག་ཆོས） ཁ་མེད་ཤུགས་གླུ་ལེན་མཁན། （འཇག་མ）ཕ་ཤིག་འདྲ། བུ་སྟག་འདྲ། ར་བ་ལྕང་ལོ་འདྲ། （ལ་ཕུག） རྟ་མ་རྒྱུགས་ལུང་བ་རྗེས་ཀྱིས་བཀང་། （ལ་ཕུག་བལ་ཤུལ） ཕྱི་དཀར་བོ་གོས་དཀར་གཡང་ཤམ་ཅན། ནང་སེར་བོ་གསེར་གྱི་རྩིབས་མ་ཅན། ཡང་ན། གུར་དཀར་བོ་གསེར་གྱི་ཨུ་ནུ་ཅན། ནང་ཀ་བ་གཅིག་གིས་གནམ་ལ་བཀྱགས། （ཤ་མོ） དང་བོ་མེ་ཏོག་པདྨ་སྐྱེས་འདྲ། བར་དུ་ཐང་དཀར་རྒོད་ཀྱི་འཕུར་ཡ། མཐའ་མར་ཨ་བྲ་ཙི་གུའི་ཉལ་སྟན། （ལྡུམ་མཛོ་མོ་བ་དཀར） དང་བོ་འབའ་འབའ་ལུག་གི་སྙིང་འདྲ་འདྲ། བར་དུ་ཤ་བ་དཀར་བོའི་རྭ་འདྲ་འདྲ། མཐའ་མར་བན་རྒན་ཤི་གི་རོ་འདྲ་འདྲ། ཡང་ན། འདི་ནས་མ་སྐྱེས་གསེང་ནས་སྐྱེས། ཅ་ལ་སྡེར་མོ་སྲིབ་ནས་སྐྱེས། གསེང་གི་གསེང་ལམ་གོང་ནས་སྐྱེས། （ལྕམ） མགོ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ། བར་སྨྱུག་མ་ཚིགས་དྲུག ཞབས་བྱ་བྱེའུ་སྡེར་མོ། （ལོ་ཏོག） བུ་ཆུང་རེ་ལ་ཁང་ཆུང་རེ། ཁང་ཆུང་རེ་ལ་དར་ལྕོག་རེ། （ནས་ཀྱི་སྙེ་མ） ཨ་ཅེ་དབོ་ལུག་མ། ཁོག་པ་འབུ་ཡི་ཁེངས། （ནས་སྒྱེ）

༤ ཡོ་ཆས་ཀྱི་སྐོར། ལྕགས་ཀྱི་སྤར་མོ་སྙིང་ལ་འཛེར་དུས། ཁོག་པའི་རྒྱུ་མ་ཁ་ནས་འབུད་ཀི （ལྕགས་ལུང） གཡུ་འབྲུག་སྔོན་མོ་ཐུར་དུ་རྒྱུགས། རྒྱ་སྟག་དམར་བོ་འཕྲེད་དུ་ཉལ། （ཆུ་ཟམ） ཕར་ལ་ལྟོས་ན་ཚུར་ལ་གསལ། གཡས་ལ་འགུལ་ན་གཡོན་ལ་འགུལ། （ཤེལ་སྒོ） སྦྲ་ནག་གུར་སྒོ་བཤིག་དུས། མཛོ་ནག་འཚང་ཁ་ཤིག་ཤིག（ལྕི་ཕུང་བཤིག་པ） རྐང་ལག་ཡོད་ཀྱང་འགྲོ་མི་ཤེས། ཨོང་ཤ་ཡོད་ཀྱང་ཙོག་མི་ཤེས། ཡང་ན། དཔོན་པོ་བཞི། བློན་པོ་བཅུ་གཉིས། འཁོར་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ། ཡང་། ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀ་རྒྱུ་མ་ཡིན། རུས་པ་རྒྱུ་མའི་བར་ན་ཡོད། （སླེ་བོ） མིག་ཡ་མེད་གི་ཆུ་འཐུང་། ཡང་ན། བ་ལི་མ་རྔ་མ་འཇུས་འཇུས་ཡ། ཆུ་ནང་ལ་ལྡང་ཐལ། （ཐོམ་བུ） ཆུང་གཅིག་ང་ལས་ཆུང་བ་མེད། རྫིག་མདོག་མི་སྟོན་ཁྲིམས་ཐག་གཅོད། （ཐམ་ཀ） ཉིན་གང་ལ་བཙོས་ཀྱང་། ཐུན་གཅིག་ལ་ཟ་རྒྱུ་མེད། （སླ་ངའི་ཁ་ལེབ） སྤྱིར་གི་ལས་སྤྱད་ཀོ་ཡིན། སོག་པའི་ཁ་གོར་ལྕགས་ཡིན། སེམས་པ་ཆ་ལོ་རྡོ་ཡིན། ཁོག་པ་ཡོངས་རྫོགས་རྩྭ་ཡིན། ཡང་ན། ཕ་ལྕགས་ཐར་རྒྱལ། མ་རྡོ་མོ་སྐྱིད། བུ་བ་རིལ་མགོ （མེ་ཆ）

༥ ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་སྐོར། མི་བོན་པོས་བོན་བསྐོར་བརྒྱབ་ཚེ། འབུ་ཁྲ་ཁྲ་ཁུང་ལ་འཛུལ་ཐལ། མཐའ་བསྐོར་རས་ཁ་བ་སིམ་སིམ། ཡང་ན། ཨ་ཁུའི་བུ་མོ། ཡང་ཁུའི་ཚ་མོ། ཤིང་སྟག་ལྷ་རྒྱལ་གྱི་གནའ་མ། འདུག་དུས་ཤིང་ཐོག འགྲོ་དུས་མཛོ་ཐོག （མཆིག） ཨི་ཁུང་བརྒྱུད་དུས་ཁྲ་ཐོ་མ། རྡོ་བར་བརྒྱད་དུས་དཀར་ཐོ་མ། མུན་ནག་བརྒྱུད་དུས་སྐྱ་ཐོ་མ། （རང་འཐག） ཨ་ཅེ་གཟུགས་རིང་ཁ་མང་ཅན། རྐང་ཤ་མ་གཏོགས་གཞན་མི་ཟ། （སྐས） ལྕགས་ཀྱི་ཨི་ཁུང་གྲུ་བཞི་ནས། ཙི་གུའི་རྔ་མ་སྐྱ་ཤར་ཤར། །（ཁབ་སྐུད） རྒྱ་ཡུལ་རྒྱ་མོ་མིག་བཙུམ་མ། བོད་ལ་ཐོན་ན་གོ་ཆོད་མ། （ཁབ） བསྲེགས་བསྲེགས་ནས་ཚིག་རྒྱུ་མེད་ལེ། （སྦུད་པ） མི་བརྒྱ་སྐེ་རགས་གཅིག་གིས་བཅིངས། （ཕྱགས་མ） ཕ་ལྕེབས་ཐལ། བུ་ལྡོམ་ཐལ། ཡང་ན། ཝ་མ་ཉལ་བྲག་དམར་ཐེམ་ནས་ཉལ། བུས་མ་བཟུང་རྔ་མའི་ཚིགས་གི་བཟུང་། （ཟྭ་དང་ལྡེ་མིག） འགྲོ་མི་ཤེས་མ་མོ་སུག་བཞི། （ཅོག་ཙེ） ཕར་ལ་ལྟོགས་ནས་སོང་། ཚུར་ལ་རྒྱགས་ནས་ཡོང་། （ཆུ་ཟོ） རྒན་པོ་སྒུ་རུ་ལྕགས་ཀྱི་མཆུ་ཏོ་ཅན། （གཤོལ） ཟ་མ་ཁ་ནས་ཟོས་ན། རྟུག་པ་ཀླད་ནས་གཏོང་གི （ལེན） ཕྱི་གོར་གོར་ཟླ་འདྲ་འདྲ། ནང་གྲུ་བཞི་བྲེ་འདྲ་འདྲ། （དོང་ཙེ） ཉིན་མཚན་མེད་གི་གཅེར་གཅེར། （སྐར་ཁུང） མི་བརྒྱ་མགོ་ལ་མགོ་དཀྲིས་བརྒྱ་གོན། （འབར་ཞུན） ཁྱི་རྒན་གྱང་རྩ་ན། རྔ་མ་གྱང་ཁ་ན། （ཐབ་ཀ） ཟངས་ཀྱི་ཁ། ལྕགས་ཀྱི་ལྕེ། ཟ་རྒྱུ་སྤུ། （འཇབ་ཙེ） གཅིག་མ་སོང་ན། གཅིག་མི་ཡོང་། （རྐང་བ） ཙན་དན་རྒྱ་མ་མིག་རྡེབ་མ། མིག་རེ་རྡེབ་ན་མགུར་རེ་གསུངས། （རྒྱ་གླིང） འཕུར་ནས་སླེབས་རྒྱུ་མེད་པ། （དར་ལྕོག） ཁ་མིག་མེད་ཀི་གྲུ་བཞི་མ། རྣ་གཤོག་གཅུས་ན་སྐད་ཆ་བཤད། ཡང་ན། གྲུ་བཞི་གླིང་བཞི་མ། ཁ་མིག་མི་ལྡན་མ། སྐད་ཆ་བཤད་མཁས་མ། （སྒྲ་སྒམ） མཁར་ནང་འགྲོ་དུས་ནག་པོ། མཁར་ནང་ཡོད་དུས་དམར་བོ། མཁར་ཕྱི་བུད་དུས་སྐྱ་སྐྱ། （རྡོ་སོལ） རྒྱ་ནག་ཡུལ་ནས་བྱ་ཞིག་འཕུར། ཙན་དན་ནགས་ལ་སྤར་འབྲད་བྱེད། ཡང་ན། འགྲམ་ཡས་གཅིག་པོ་སོ་ཡིས་བཀང་། སོ་ཡི་བར་ལ་སྤུ་ཡིས་བཀང་། （སོ་མང） རྒྱལ་བོ་ནག་པོ་ཁྲི་ལ་བཞུགས། ཁྱིམ་མི་ཡོངས་ཀྱིས་དེ་ལ་བལྟས། ཡང་ན། མ་ཁ་ལྕགས་ཁ། ཡ་ཁ་ཤིང་ཁ། （སླ་ང） དམར་བོ་ཁ་གང་། སྔོན་པོ་འདོམ་གང་། （མེ） མ་ཁ་མེད་པའི་རྩྭ་གཟན་མ། ཡ་ཁ་མེད་པའི་ཆུ་འཐུང་མ། （སྐྲ་གྲི） དམག་དཔོན་སྔོ་ལེབ་ཞིག་གིས། དམག་མི་སྟོང་ཕྲག་དེད་འགྲོ། （སྐྲ་བཞར་བ） ར་བ་ཨ་མ་ལྕགས་ཀྱི་མཆུ་ལུ་ཅན། གནའ་ཤི་ད་ཤི་ཀོ་ཡི་རྣ་ལུང་ཅན། ཤི་ཤི་ཡ་ཡ་ཤིང་གི་རྔ་མ་ཅན། （འཇོར） ཁྲོས་ན་ཨ་མ་ཉི་མ་བཙོན་ལ་འཇུག དགའ་ན་ལུས་མེད་གཟུགས་མེད་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོན། ཡང་ན། བལ་དཀར་བོ་འཛད་མཐའ་མེད་ཀི ལེན་འདོད་ན་འཛིན་རྒྱུ་མེད་ཀི （སྤྲིན） རུས་པའི་ཐང་ཞིག ཐལ་གི་སྒང་ཞིག དབུགས་ཀྱི་རྡུལ་ཞིག （སྣ་ཐལ） རྒྱུ་མའི་ནང་ན་རུས་པ་ཡོད། ཁྱིམ་ཚང་ཡོངས་ལ་གོ་ཆོད་མ། རེག་མི་ཉན་ལུས་པོ་ཡོངས་སུ་སྦྲིད། （གློག་སྐུད）

༦ སྲོག་ཆགས་ཀྱི་སྐོར། ཕར་འཁོར་སྟག་དང་ཚུར་འཁོར་གཟིག མགོ་བོ་དགའ་ལྡན་སྨྱུ་གུ་འདྲ། （པུ་ཤུད） མོན་གྱི་བུ་མོ་ཡིད་འོང་སྐད་སྙན་མ། མགོ་ནག་ཡོངས་ལ་དུས་ཀྱི་གསུང་སྙན་སྒྲོགས། （ཁུ་བྱུག） ནམ་ཚོད་འཛིན་པའི་ལྷ། ཐང་མ་བརྡལ་བའི་འདྲེ། （བྱ་ཕོ） དཔའ་བོ་ནག་པོ་སྐད་ལོག་རྒྱག རྡོ་རྗེ་རྐང་བས་ཡར་མར་འགྲོ། （ཕོ་རོག） རྫ་མ་ནག་པོ་བྱུ་རུའི་མཆུ་ཏོ་ཅན། （ལྕོང་ཀ） རྐང་སེ་རྐང་། འཁྲབ་སེ་འཁྲབ། སྨན་རྐྱལ་ཁྱེར། རི་ཁྲོད་འགྲིམས། （རི་དྭགས་གླ་བ） དཀྱིལ་འཁོར་བར་སྣང་ཁམས་ན་ཡོད། ལྷ་བཟོ་དཀྱིལ་འཁོར་དབུས་ན་ཡོད། （འབུ་སྡོམ） གྱོན་མ་ཤེས་སློག་པ་ཕྱིར་གྱོན། འདོགས་མ་ཤེས་བྱུ་རུ་སྣ་བཏགས། （འབུ་ཐོའུ་བ） ཁ་ཆེ་བྲང་ཆེ་ཀླུ་ཡི་གྲོགས། ཡང་ན། ཆུང་དུས་རྔ་མ་ཡོད་ལ་རྐང་ལག་མེད། རྒས་དུས་རྐང་ལག་ཡོད་ལ་རྔ་མ་མེད། （སྦལ་བ） ནམ་མཁའི་ལྷ་མོ་གླུ་ལེན་མ། དབྱར་གསུམ་མེ་ཏོག་བཅུད་ལེན་མ། ཡང་ན། བྱ་མིན་ནས་གཤོག་པ་ཅན། འབྲོང་མིན་ནས་རྭ་ཅོ་ཅན། སྟག་མིན་ནས་ཐིག་ལེ་ཅན། ཡང་ན། རྐང་ལག་ས་ལ་མ་ཐུག་ན། སྙན་པའི་གླུ་དབྱངས་མཚམས་མི་འཇོག （སྦྲང་མ） ཨ་ཐང་ཐང་གི་ཐང་དཀྱིལ་ན། མུ་ཏིག་ཤེལ་གྱི་ཕྲེང་བ་ཞིག མཐོང་ནི་མང་ར་རེག་ནི་མེད། ཡང་ན། རྐང་བ་མེད་ཀྱང་རྒྱུགས་ན་མགྱོགས། རྣ་བས་མི་གོ་མིག་གིས་ཐོས། （སྦྲུལ） རྟ་སྒ་མ་བསྟད་རང་གྲུབ་ཅན། རྟ་རེད་ཟེར་ན་བང་རྩལ་མེད། （རྔ་མོང） འཇོལ་མོ་ནགས་ནས་སོང་ན་ཤག་སྒྲ་མི་གྲག སྒོ་ང་ནགས་ནས་བཏང་ན་རུམ་མཁན་མི་དགོས། （ཤིག） ཙ་ཙི་མིན་པའི་ཙིས་ཤགས་བརྒྱ། རྐེད་པ་ཡག་པའི་རྡོ་རྗེ་བརྒྱ། ཨོང་ཤ་ཡག་པའི་ཁྲོ་ལོ་བརྒྱ། （གྲོག་མ）དབྱར་ཤི་དགུན་གསོན་མགོ་ན་རྭ་ཞིག་སྐྱེས། （དབྱར་རྩྭ་དགུན་འབུ）

༧ མཚོན་ཆའི་སྐོར། རྐང་གཅིག་ལག་གཉིས་ཐང་ལ་བཙུགས། རིན་ཆེན་རིལ་བུ་དགུང་ལ་སྤུར། ཡང་ན། ལྕགས་ཀྱི་ཨ་མ་ལྷུ་མང་ཅན། ལྕགས་ཀྱི་བུ་ཆུང་ཞེ་སྡང་ཅན། ཡང་། ཕ་ཡིས་སྡིགས་སྐད་སྒྲོགས་དུས། བུ་ཆུང་རི་ལ་བྲོས་སོང་། （མེ་མདའ） འདུག་རེས་འདུག་རེས་ལེབ་ཀི་འདུག འགྱོ་རེས་འགྱོ་རེས་ཟུར་གི་འགྲོ （གྲི་ལེབ） ཀླད་པའི་གཙུག་ན་ཁ་ཞིག འགྲམ་པའི་སྟེང་ན་སྤུ་ཞིག མ་ནེ་འོག་ན་ལྕགས་ཞིག （མདའ）

༨ ཡན་ལག་གི་སྐོར། ནགས་འདབས་ཀྱི་གླ་བོ་ཁེར་ཉལ། ཡང་ན། ནགས་ཚལ་སྟུག་པོའི་དཀན་གཟར་ན། དྲང་སྲོང་སྐྱ་རིལ་སྐྱིལ་ཀྲུང་བཞུགས། （རྣ་འབྱོག） སྐྱ་ཀ་ཁྲ་མོ་ཁུང་ལ་འཛུལ་ཐལ། མཇུག་སྒྲོ་ལེབ་མོས་ཁུང་སྒོ་བཅད་ཐལ། （མིག་བཙུམ་པ） ཕྱི་ཁྲ་ནང་ཁྲ་ཁྲ་རིལ་མ། ནང་གི་འབྲུག་ཆུང་རིན་ཐང་ཆེ། （མིག） ཐུག་ག་ཐུག་ག་ཟེར་ན་མི་ཐུག མི་ཐུག་མི་ཐུག་ཟེར་ན་ཐུག་ག （མཆུ་སྒྲོས） རྩ་བ་གཅིག་ལ་རྩེ་མོ་ལྔ། རྩེ་མོ་ལྔ་ལ་རྩེ་གྲི་ལྔ། （མཛུབ་གུ） འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་མགྱོགས་པ་གཅིག མི་ཐོན་ས་ཆ་གཅིག་ཀྱང་མེད། ཡང་ན། མ་སེམས་ཅན་ཕོ་བ་སྔོན་ན་ཡོད། མ་ལས་ངན་ཕོ་བ་གཞུག་ན་ཡོད། （ཉྭ་སྟི） ཤ་ཚིལ་བར་ནས་ཡོང་ཀྱང་། སྣུམ་ཐིགས་མེད་པ་གང་ཡིན། （མཆིན་པ）

༩ གྱོན་ཆས་ཀྱི་སྐོར། མི་ལྔ་དོང་ནང་འཛུལ། དོང་ཁ་ཐག་པས་བསྡམས། ཡང་ན། འདུག་ས་གཉིས་ཡོད། མགྲོན་པོ་མང་ཉུང་མེད། དགོང་མོ་གཅིག་ཀྱང་མེད། （ལྷམ） མི་གཅིག་ལམ་གཉིས་ལ་རྒྱུགས། （ལྭ་བའི་ཟྭ་བརྒྱབ་པ） ཁྱོད་ཕར་ལ་སོང་། ང་ཚུར་ལ་ཡོང་། མཐའ་མར་མཐུན་སྒྲིལ་དམ། （སྐེ་རགས）

༡༠ ཟས་ཀྱི་སྐོར། དུང་གི་གཟིམ་ཁང་ནང་རོལ་ན། བན་རྒན་དམར་བོ་མཚམས་ལ་བཞུགས། ཡང་ན། ཤིང་བྲ་ར་བ་རའི་ཐོག་གི བྱེའུ་སྒ་ང་སྒང་ངེ་། （ཤ་ཚོད） རྒན་མོ་མགོ་གཟེངས་མ་རྟ་རྒྱུགས་ཐལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བགད་ཐལ། ཡང་ན། ཁྲ་བོ་དམག་གི་དཀྱིལ་ཁུག་ན། མགོན་པོ་ནག་པོ་ཁྲོ་ལྡིང་བྱེད། （ཡོས་བརྔོས་པ） སྤྱང་གིས་རྔ་མ་གཡུགས་ཐེངས་རེར། ལུག་མཚེར་མོ་བརྒྱ་ཞོགས་སྟོང་ཞོགས་བྱེད། （སྲན་མ་བརྔོས་པ） དོང་དོང་ནང་གི་རྡོག་རྡོག་དེ། མི་ལྔ་ལངས་ཏེ་སྐྱོར་ནས་སོང་། སུམ་ཅུ་དམག་གིས་སྐྱེལ་ནས་སོང་། ཕྱི་མའི་ཡུལ་ལ་བརྫངས་ནས་ཐལ། （རྩམ་པ་ཟོས་པ） ཕྱིང་དཀར་ནང་གི་ཟས་ཞིམ། ཕོ་རྒོད་མ་གཏོགས་ཟ་མི་ཐུབ། （རྐང）རི་གསུམ་རྩེ་ལ་བྱ་གཅིག་བབས། བྱ་དེའི་གྲོད་ཁོག་བྱུ་རུས་བཀང་། （གྲོ་མ་བཙོས་པ） སྣ་ཐག་ས་ཐོག་ན་ཡོད། གཡག་རྒན་ས་འོག་ན་ཡོད། （གྲོ་མ） གླང་རྒན་དམར་ལྡང་ཁོག་པ་གསེར་གྱིས་བཀང་། ཡང་ན། ཨ་ཅེ་འཆོར་ལྭ་དམར་བོ་ཅན། ཐུག་ཐུག་ཀུན་ལ་འཛུམ་རེ་སྟོན། （དམར་ཁ་ཚ） རྒྱ་ནག་སྨད་ནས་བྱ་ཞིག་འཕུར། རྒྱ་མཚོའི་དཀྱིལ་ལ་ལྷོད་ཀྱིས་བབས། ལྕེ་ཆུང་དམར་བོའི་གྲོགས་ལ་བྱོན། （ཇ）

༡༡ སློབ་ཆས་ཀྱི་སྐོར། ཐང་དཀར་དཀར། ལུག་ནག་ནག ལུག་རྫི་གླུ་བ། （དཔེ་ཆ་འདོན་པ） ཨི་གུ་ནི་གུ་མཆུ་ནག་མ། རྒྱ་མཚོ་ནང་གི་ཆུ་འཐུང་མ། ཐང་དཀར་དཀྱིལ་གྱི་རྗེས་འདེད་མ། ཡང་ན། རྒྱ་ནག་ཡུལ་ནས་བྱ་ཞིག་ཡོང་། རྒྱ་མཚོ་ཁ་ལ་ཧུབ་ཅིག་འཐུང་། ཕྱིང་དཀར་ཀླད་ལ་རྗེས་ཤིག་ཕབ། （ལྕགས་སྨྱུག）

༡༢ འགུལ་བསྐྱོད་ཀྱི་སྐོར། ཕུར་ཁུང་གནམ་ན་ཡོད། ཕུར་བ་ས་ན་ཡོད། （སྐྱག་པ་བཏང་བ） སྨད་ནས་སྤྱང་མོས་ཁ་གདངས་ན། སྟོད་ནས་ཕྱུག་པོའི་ལུག་འདྲོགས་ཀི（སྐྱ་རེངས） རྐང་ལག་མེད་པའི་གནམ་ལྡིང་། （ལྒང་ལི） མགོ་ཨ་ཡོ་ཡོ། རྐང་བ་ཨ་ཤ་ཤ （ཕུར་བ་རྡེབ་པ） ཨ་མ་ནམ་མཁའ་ན་ཡོད། བརྩེ་བ་ས་གཞི་ལ་ཁྱབ། （ཉི་མ） སྔོན་པོ་གཡུ་ཡི་ཐང་དཀྱིལ་ན། དུང་གི་ཟོར་བ་ཡུ་མེད་ཅིག （ཟླ་བའི་ཚེས་རི） སྔོན་པོ་གཡུ་ཡི་གདན་ཐོག་ན། དཀར་བོ་དངུལ་གྱི་ཕྲ་མང་བཏབ། ཡང་ན། འགྱིག་གཞུང་ཆེ། འགྱིག་རྡེའུ་ཆུང་། བལྟས་ན་ཆོག་ར། དེད་ན་མི་ཆོག （སྐར་མ） ཁྱོད་འགྲོ་ན་ང་ཡང་འགྲོ། ཁྱོད་འདུག་ན་ང་ཡང་འདུག མཚམས་རེར་རང་གི་རྗེས་སུ་འགྲོ། མཚམས་རེར་རང་གི་སྔོན་དུ་འགྲོ། （གྲིབ་མ） མྱི་སུམ་ཅུ་ནད་ཀི་བཟུང་ཐལ། སྨན་པ་ལྔ་ཅག་འེ་ལངས་ནས། སྨན་ཁུག་གཅིག་ཕྲག་ལ་འཁུར་ནས། ཨེ་ཕན་ལ་ལྟ་གི་བུད་ཐལ། （སོ་བར་བྲུས་པ） ཀོ་བའི་གཞུ། བསེར་བུའི་མདའ། འཕེན་རྒྱོ་ས་འཕངས་ན། རྒྱག་རྒྱོ་སྣ་རྒྱག་གི ཡང་ན། ལུང་མདོ་ཐུར་ར་ལུང་མདོ་ཐུར་ར། ལུང་མདོ་ནས་ཀི་ཟིག་བཏབ། （ཕྱེན་བཏང་བ） གཏུབ་གི་གཏུབ་གི་ཇེ་རིང་། （ས་དོང） རྐང་ལག་མེད་ཀྱང་འགྱོ་མཁན། （རྦབ་རྡོ） ཨ་ཁུ་ཚང་གི་མཁར་ཁ་ན། ལྕགས་ཀྱི་སྡོང་བོ་སྔོན་པོ་ཞིག སྟ་རེས་མི་ཆོད་རླུང་གིས་ཆོད། （དུ་བ） ཁབ་ཀྱིས་མ་བཟོས། ཨབ་ཀྱིས་མ་མནན། རིན་ཆེན་སློག་པ་འཇོལ་ལོ་ལོ། （བལ） བྱ་འཕུར་ཐལ། གཤོག་པ་སྣར་ཐལ། （ནས་མ་འཕྱར་བ） རྐང་བ་མེད་ཀྱང་འགྲོ་མཁས་མ། ལག་པ་མེད་ཀྱང་ཐང་ཕྱགས་མ། （ཕྱགས་མ）

༡༣ འབྲོག་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐོར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉལ་རྒྱུ་ཡོད། སོ་བ་ཁེར་མོ་ཉལ་རྒྱུ་མེད། （རྭ་ཅོ） འཁྱ་ར་མ། འཁྱིལ་རི་མ། དམར་ལི་མ། འགྲོ་མཁན་མ། （ཁྲག་བླུགས་པ） སྐྱེས་པ་བྲག་དམར་སྐེད་ནས་སྐྱེས། གཅོད་པ་སྟ་མ་སྟེའུས་བཅད། འགུག་པ་ཨ་རུ་ཐང་ནས་བཀུགས། ཡང་ན། ནོར་བུ་རྒྱལ་གྱི་གདོང་ཁུག་ན། ཤུག་པ་རྒྱལ་གྱིས་སྐྱིལ་ཀྲུང་བཅས། （སྣ་གཅུ） ཨ་ཅེ་རིང་ང་རིང་ང་། འདོགས་ཆ་མང་ང་མང་ང་། （ཟོག་རྡང་） མཛོ་མོ་ཕར་ལ་གཡུགས། སྣ་ཐག་མཛུབ་མགོ་དཀྲིས། （འུར་ཆ） ཤ་ཡི་རི་ཞིག ཤིང་གི་ཁྲི་ཞིག ལྕགས་ཀྱི་སྐས་ཞིག （རྟ་སྒ） འབྲི་གཅིག་ཐག་པ་བརྒྱ་ཡིས་བཏགས། （སྦྲ） གཡག་རྒན་མ་སྒུལ་ཟེ་བ་སྒུལ། （སྦྲའི་ཁ་ཚུབ་ཕྱེ་བ） ཁ་གཙུག་ན་ཡོད། སྒལ་ཚིགས་ནང་ན་ཡོད། རྒྱུ་མ་ཕྱི་ན་ཡོད། ཞྭ་མོ་ཨོང་ཤ་ན་ཡོད། （འཕང） སྔགས་རྒན་རལ་བ་ཟིང་སེ་སོང་། ཡོན་བདག་ཐང་ལ་ཅལ་སེ་ལྷུང་། （ལྕི་བ་བཏང་བ） རི་རྒྱལ་ལྷུན་པོའི་ངོས་བཟུར་ན། དུང་གི་བུ་མོ་སྤུན་བཞི་ཡོད། ཕྱོགས་སྐྱོང་བཅུ་བོའི་བཀའ་དྲིན་ལ། དུང་གི་ཆར་བ་ཤག་ཤག་འབབ། ﹙འོ་མ་བཞོ་བ﹚

༡༤ རོང་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐོར། ཕར་ཁ་ན་ཐག་ཐག་ཐག ཚུར་ཁ་ན་ཐག་ཐག་ཐག བར་ན་རྒྱ་མཚོ་ལྷེམ་ལྷེམ་ལྷེམ། （ལ་ཙེ་བཙག་པ） ཨ་ཡེ་སྙལ་ཡག་བྱོས། ཉལ་ཐུལ་འགེབས་ཡག་བྱོས། （འཁུར་བ་སྲེག་པ） ནང་རྩིབས་གུ་རབ་སེ། ཕྱི་ས་སྐྱ་ཅག་གེ （ཁང་པ） རྐང་གཅིག་ལག་གཉིས་ཤིང་གི་སྡེར་མོ་ཅན། རྒོད་པོ་འདུལ་ལ་མཁས་པའི་ཤེད་ཅན་པོ། （སྒྲོག）

དེ་ལྟར་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་ལྡེའུ་ནི་བོད་ཀྱི་རི་ལུང་སྒང་གཤོངས་ཀུན་ན་མེ་ཏོག་བཞིན་བཞད་ཅིང་། འཚོ་བའི་གྲུ་ཟུར་རེ་རེ་ན་མུ་ཏིག་གི་ཕྲེང་རྡོག་བཞིན་འཐོར་བས། རང་རེའི་རིག་གཞུང་ཀུན་ལ། ཞོ་གསར་ལ་བུ་རམ་སྦྱར་བ་ནང་བཞིན་གཞན་དང་མི་མཚུངས་པའི་བྲོ་བ་ཞིག་ཕུད་ནའང་། རྒྱ་ཆེན་གཏིང་ཟབ་གྱི་རིག་གཞུང་ལ། ཉིན་མཚན་ཁོར་མོ་ཡུག་ཏུ་སྤྱན་འབྲས་ཤོར་བའི་མཁས་དབང་རྣམས་ཀྱིས། བར་མ་དོར་ལུས་ཞིང་། རིག་གནས་ལ་ཞེ་ཁོག་མེད་པ་དག་གིས་སྣང་མེད་དུ་བསྐྱུར་ཡོད་པས། ཕྲན་གྱིས་གབ་པ་མངོན་ཕྱུང་གི་ཚུལ་དུ་དཀའ་ཚེགས་ལ་མ་བལྟས་པར། འཚོལ་བསྡུ་དང་བཅོས་སྒྲིག་ལེགས་པར་གནང་སྟེ། དཔྱོད་ལྡན་མགུ་བའི་ལེགས་སྐྱེས་སུ་ཕུལ་བའོ། །

དཀར་ཐིག

དཀར་ཐིག་ནི། བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་དང་། ཆོས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་སྣ་ཚོགས་ལ་འཐེན་སྲོལ་ཡོད། དེ་ཡང་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ནམ་རྒྱུན་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཁ་དོག་དཀར་བོ་འདི་བརྩི་མཐོང་ཆེ་ཞིང་། དེ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རབ་དང་། དཀར་བོ་དགེ་བའི་ལས་ཞེས། ཁ་དོག་དཀར་བོ་འདི་ལ་ཧ་ཅང་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་མ་ཟད། གཞན་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་སོགས་མགྲོན་གལ་ཆེན་གྱི་རིགས་བསུ་སྐྱེལ་གྱི་སྐབས་སུ། རས་ཡུག་དཀར་བོའི་ཕེབས་གདན་གཏོང་བར་མ་ཟད། སྐབས་དེར་ཁ་བ་བབས་ན་རང་བྱུང་ལམ་དཀར་བཏང་སོང་ཞེས། རྟེན་འབྲེལ་བཟང་བོར་བརྩི། ཡང་། སྐབས་འགར་དགོས་པ་མི་འདྲ་བའི་དབང་གིས་བེམ་པོ་ཕྱིར་འདོན་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་དཀར་ཐིག་འཐེན་སྲོལ་ཡོད། སྤྱིར་བཏང་གི་མཛད་སྒོ་སྣ་ཚོགས་ལ། སྒོ་ཆེན་དང་ཐེམ་སྐས་ཀྱི་འགབ་ཏུ་པད་འདབ་ཀྱི་རི་མོ་འབྲི་ཞིང་། མཐའ་གཉིས་སུ་དཀར་ཐིག་རིང་བོར་འཐེན་ཞིང། དཀྱིལ་དུ་གཡུང་དྲུང་གི་རེ་ཁཱ་འབྲི། བླ་དཔོན་སོགས་ཆེ་ཁག་བསུ་བ་བྱེད་པ་སོགས་ལ། བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད་དང་། ཁ་བཏགས། རྟེན་འབྲེལ་བཟང་བོ་མཚོན་པའི་རི་མོ་གཞན་དག་གི་དཀར་ཐིག་ཀྱང་འཐེན་པ་ཡིན། གཞན་ཡང་། དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ལས་སྣ་གསར་འཇོག་དང་། བཀྲ་ཤིས་གསོ་སྦྱོང་གི་སྐབས་སོགས་སུ་ཡང་དཀར་ཐིག་འཐེན་སྲོལ་ཡོད། ཁ་ཅིག་གིས། འདིའི་རི་མོ་ལ་ལྷའི་ཕྱག་མཚན་སོགས་མི་འབྲི་བར་བཤད། དེ་ནི་དེ་ལ་འགོམ་ཡུག་ཤོར་ན་མི་རུང་བས་སོ། །དེ་ལྟར་དཀར་ཐིག་འཐེན་སྲོལ་འདིའི་བོད་ཀྱི་དམངས་སྲོལ་གྱི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་བཟུང་ཡོད་དོ། །

ས་རྩི་བྱུགས་པ།

བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་དང་། དུད་ཁྱིམ་རྣམས་སུ། ས་རྩི་བྱུགས་སྲོལ་འདི་གནའ་སྔ་མོ་ནས་དར་བའི་ཡུལ་སྲོལ་ཞིག་ཡིན། དེ་ཡང་གྲྭ་ས་སེར་འབྲས་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན། གྲྭ་ཤག་ལ་ས་རྩི་དཀར་བོ་དང་། གཙུག་ལག་ཁང་དང་ཚོམས་ཁང་། བླ་བྲང་ཆེ་ཁག་ལ་དམར་བོ། གཙང་ཁང་ལ་སེར་བོ། སྒོ་འགྲམ་དང་སྒེའུ་ཁུང་ལ་ནག་པོ་རྒྱག་སྲོལ་ཡོད། དེ་བཞིན་གྲོང་བ་མཚོན་ནའང་། རྩིག་ངོས་བྱིངས་ལ་ས་དཀར་དང་། སྒོ་འགྲམ་ནང་ལོག་ལ་ནག་པོ། ཕྱི་ལོགས་ལ་དམར་བོ་གསོལ། ལ་ལས། དེ་ལས་ལྡོག་པར་གསོལ་བའང་མཐོང་། ས་རྩི་སོགས་མི་གསོལ་བར་རང་མདོག་ཏུ་འཇོག་པའང་མང། གཞན་ས་དགེ་ཀར་རྙིང་གི་དགོན་པ་གང་ལའང་ས་རྩི་གསོལ་སྟངས་རེ་ཡོད་པས། འདིར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད།

མཚོན་དོན་ལ། ས་རྩི་དཀར་དམར་ནག་གསུམ་གྱིས། རིགས་གསུམ་མགོན་པོ་མཚོན་པར་བཤད་པ་དང་། ཡང་། ས་དཀར་གྱིས་ནད་གདོན་བར་ཆད་ཞི་བ། ས་དམར་གྱིས་ཁམས་གསུམ་དབང་དུ་བསྡུ་བ། ས་སེར་གྱིས་ཚེ་དང་བསོད་ནམས་རྒྱས་པ། ས་ནག་གིས་དགྲ་བགེགས་ཕྱེ་མར་བརླགས་པའི་ལྟས་སུ་བཤད།

ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་ས་རྩིའི་མཚོན་དོན་ཡང་། ཤར་ནུབ་གྱི་རྩིག་ངོས་དཀར་བོ། དབུས་ཀྱི་རྩིག་ངོས་དམར་བོ། ཤར་ངོས་དང་གཤམ་འོག་གི་ཁང་བ་འགའ་ཞིག་སེར་བོ་ཡིན་པ་ཡང་། དཀར་བོས་ཡོངས་སུ་ཞི་བར་གནས་པ་མཚོན་པ་དང་། སེར་བས་ཚེ་གསོད་དཔལ་འབྱོར་དར་བ། ཡང་ཚོན་དཀར་དམར་གཉིས་ཀྱིས་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་མཚོན་ཏེ། ཕྱི་ངོས་དཀར་བའི་ཕོ་བྲང་ནི། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་སའི་ཕོ་བྲང་དང་བང་མཛོད་ཡིན་ལ། དམར་བོ་ནི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་སའི་མཆོད་ཁང་ཤ་སྟག་ཡིན་པ་ལས་ཀྱང་རྟོགས་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་བོད་ཀྱི་ཚོན་རྩི་བྱུགས་སྲོལ་འདི་ཡང་། ཁང་བའི་མཛེས་རྒྱན་ཙམ་མ་ཡིན་པར། བསྟན་བྱའི་དོན་གྱི་མཚོན་དོན་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་དོ། །

མནོལ་བསང་།

༡ གྲིབ་མནོལ་ངོས་འཛིན། ཁ་དཔེར། རྣམ་རྟོག་ཅན་ལ་འདྲེ་དགུ་འཁོར། ཞེས་པ་ལྟར། གྲིབ་ཕོག་ནས་མནོལ་བ་དེ་ཡང་། གཙོ་ཆེ་ཤོས་རྣམ་རྟོག་གིས་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ་ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་བོས་བཙོག་གྲིབ་ཕོག་སྟེ། ད་གཟོད་མནོལ་བ་ཡིན། དེ་ཡང་། གྲིབ་མནོལ་ཞེས་པ་དམེ་བཙོག་ལ་སོགས་པར་བརྟེན་སྐྱེ་བོའི་སྲོག་ལུས་དབང་ཐང་ལ་བར་དུ་གཅོད་ཅིང་ལེགས་ཚོགས་ཀྱི་ཆ་སྒྲིབ་བྱེད་ཅིག་ཡིན། མནོལ་བསང་བྱེད་སྟངས་ཡང་། བོད་ཀྱི་གདོད་མའི་དུས་ནས་བཟུང་། ད་ལྟའི་བར་དུ་དར་བའི་དམངས་སྲོལ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། བོན་གྱི་ཡོངས་རྩེའི་འགྲེལ་བ་ལས། གཉའ་ཁྲི་ལྷ་ཡུལ་ནས་ཕེབས་ཚུལ་གསུངས་སྐབས་སྐུ་བོན་ཡ་ངལ་དང་། མཚེ་མི། ཙོ་མི་གསུམ་ཡང་མཉམ་དུ་མངགས་པར། ཡབ་གྱི་ཞལ་ལས། གནམ་ལྷ་དོག་ལ་གཤེགས་པ་ན། མི་ཡུལ་བཙོག་དང་། མནོལ་ཆེ་བས། ཡ་ངལ་གྱིས་སྣ་དྲོངས་ཤིག མཚེ་མིའི་སྐུ་ཡི་གཡས་རྟེན་ཅིག ཙོ་མིས་སྐུ་ཡི་གཡོན་རྟེན་ཅིག ཡ་ངལ་གྱིས་སེལ་དང་སངས་གྱིས། ཞེས་པ་ལྟར། སྐབས་དེ་དུས་ནས་ལྷ་སྤྱན་འདྲེན་སྐབས། ཐོག་མར་བསང་དུད་བདུག་ནས། ཡུལ་ཁམས་ཀྱི་བཙོག་གྲིབ་སེལ་བའི་གོམས་གཤིས་ཡོད་དོ། །

ཡང་། གཏམ་རྒྱུད་ཞིག་ལ། གཤེན་རབ་མི་བོ་ཆེ་ཆུང་དུས་ལྡུམ་རའི་ནང་རྩེད་འཇོར་རོལ་སྐབས། བདུད་ཁྱབ་པ་ལག་རིང་། དམེ། མུག ནལ། བཙོག ཐན། ལྟས་ངན། བྱུར། ཡུག ཐབ་འཁོན་ཏེ་མི་གཙང་དགུ་ལྡན་གྱི་འབྲུག་གློག་ཅིག་ཏུ་སྤྲུལ་ནས། གཤེན་རབ་མི་བོ་ཆེའི་མགོ་ཐོག་ཏུ་གྲིབ་ཀྱི་གློག་དམར་བཏང་བས། གཤེན་རབ་ཀྱིས་ལྷུན་གྲུབ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ནུས་པས། མི་གཙང་གྲིབ་དགུ་གཡང་ལ་བསྐྱུར་ནས་བདུད་ཁྱབ་པ་ལག་རིང་ལ་རྒོལ་བར་ཡང་བཤད་ཡོད་དོ། །

གཞན། གྲི་གུམ་དང་ལོང་ངམ་འཐབ་དུས་ཀྱང་། ལོང་ངམ་གྱི་ཕྲག་པ་གཡས་ལ་ཝ་རོ་དང་། གཡོན་དུ་ཁྱི་རོ་བཀལ་བས། རྒྱལ་བོའི་མགུར་ལྷ་དང་དགྲ་ལྷ། ཕོ་ལྷ་གསུམ་པོ་ཡལ་བར་གསུངས་པ་ཡང་གོང་གསལ་འདི་ལ་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་སྙམ། བྱེ་བྲག་ཏུ། ཟས་གྲིབ། གོས་གྲིབ། བག་གྲིབ། ཡུགས་གྲིབ། དམ་གྲིབ། ནལ་གྲིབ། མནའ་གྲིབ། དམར་གྲིབ། འཁོན་གྲིབ། རོ་གྲིབ། དམེ་གྲིབ། བཙོག་གྲིབ། མཛེ་གྲིབ། ནད་གྲིབ། གདོན་གྲིབ། རྫས་དང་གོས་གྲིབ། དམ་ཉམས་ཀྱི་གྲིབ། གཞན་ཡང་། རཱ་ག་ཨ་སེའི་གྲིབ་སེལ་ཆོ་ག་ཞིག་ལས་རྒྱལ་གྲིབ་སྨྱོ་འབོག་ནག་པོ། བཙན་གྲིབ་གཟེར་ཐབས་དམར་བོ། གཟའ་གྲིབ་ལྐུགས་རེངས་སྨྱོ་བ། མ་མོའི་གྲིབ་ནག་འཐིབས་རྨོངས་སོགས་བགྲང་ལས་འདས་ལ། གྲིབ་སེལ་རྟ་ནག་ཅན་ལས། འབྱུང་བ་ཆགས་པའི་སྣོད་བཅུད་ཀྱི། །དུག་ལྔ་མ་རིག་ལས་ཀྱི་གྲིབ། །ཆགས་འཁོར་ཉོན་མོངས་ཡིད་ཀྱི་གྲིབ། །མཚན་མ་ཤེས་གྲིབ་སེམས་ཀྱི་གྲིབ། །གྲིབ་ལྔའི་རྐྱེན་གྱིས་ལྟས་ངན་དུ། །བགེགས་ལྔ་སྲེད་པའི་རང་གཟུགས་འབྱུང་། །ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ་། །

གྲིབ་འདི་ལ་དབྱེ་བ་མང་དུ་མཛད་པར་མ་ཟད། རྐྱང་འཕགས་གྲིབ་སེལ་སོགས་ལས། གྲིབ་བདག་རྒྱལ་བོ་ཆེན་པོ་ཁྱོད། །སྐུ་མཆོག་ནག་པོ་མུན་པ་འདྲ། །ཆིབས་སུ་གྲིབ་རྟ་ནག་པོ་ཆིབས། །གྲིབ་གོས་ནག་པོ་ལུས་ལ་གྱོན། །གྲིབ་ཁྱི་ནག་པོ་ཕྱི་ན་འཁྲིད། །གྲིབ་དར་ནག་པོ་ལག་ན་འཕྱར། །གྲིབ་ཞྭ་ནག་པོ་འཕྲུ་ཅན་གྱོན། །གྲིབ་བྱ་ནག་པོ་ཀླད་ན་ལྡིང་། །གྲིབ་སྒང་ནག་པོ་རྒྱབ་ཏུ་འཁུར། །ཞེས་གྲིབ་བདག་གི་སྐུ་འཁོར་དང་བཅས་གསལ་བར་བསྟན་ཡོད་དོ། །

༢ གྲིབ་མནོལ་བྱུང་སྟངས། བོད་རིགས་འདི་གཞན་ལས་རྣམ་རྟོག་ཆེ་ཞིང་། འཛེམ་བྱ་ཧ་ཅང་མང་བ་ནི་ཀུན་གྱིས་མཁྱེན་གསལ་ཡིན། དཔེར་ན། སྦྲུམ་མས་དམར་གྲིབ་དང་། གཞན་གྱི་ཟས་གོས་སོགས་ལ་འཛེམ་པ་དང་། བྱིས་པ་སྐྱེས་དུས་ཀྱང་ཤ་དང་མགྲོན་པོ་རིགས་སྣ་ཚོགས་ལ་འཛེམ་པ་བཙས་སྐར་སོགས་ལས་གསལ་ཞིང་། གལ་ཏེ་ནང་དུ་འཁྱེར་དགོས་པ་བྱུང་ན། སྒོའི་མེ་ཕུང་གི་དུད་ཁ་ལ་འགོམས་སུ་བཅུག་སྟེ་འཁྱེར་ཡོང་བ་ཡིན། བེམ་པོ་དུར་བསྐྱལ་གྱི་སྐབས་སུའང་། རྡོ་དཀར་ནག་གི་སྟེང་དུ་ལག་པ་བཀྲུས་ནས་ཁ་རླངས་ཀྱིས་བསངས་པ་སོགས། ཆོ་ག་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་བ་ཡང་། རོ་གྲིབ་འགོག་པ་ཡིན། དེ་བཞིན། ཐབ་སྟེང་དུ་རྐང་བ་མི་འཇོག་པ་དང་། ལུས་སྟེང་དུ་མི་འགོམས་པ་སོགས་ཀྱང་། ཐབ་ལྷ་དང་ལུས་ལྷ་སོགས་ལ་གྲིབ་མི་ཤོར་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན། གལ་ཏེ་གྲིབ་སྐྱོན་ཤོར་བ་ཡིན་ན། ཚེ་དང་དབང་ཐང་རླུང་རྟ་དང་སྙན་གྲགས། དཔལ་དང་གཟི་བརྗིད་མ་ཟད། རང་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་བྱ་དངོས་སྣ་ཚོགས་ལ་མགོན་སྐྱབས་དང་དཔུང་གཉེན་བྱེད་པའི་ལྷ་དེ་དག་ཡལ་ནས། ཉམས་གོད་ཀྱི་བྱུར་སྣ་ཚོགས་ཡོང་བར་འདོད་དེ། མནོལ་བསང་ལྷ་ཆབ་སྔོན་མོ་ལས། ལུས་མནོལ་ལུས་ཀྱི་མདངས་ཉམས་ལུས་སྟོབས་ཤོར། །མགོ་མཇིང་རོ་སྟོད་ན་ཞིང་མིག་མི་གསལ། །ངག་མནོལ་སྐད་འགག་ལྐུགས་ཞིང་སྨྲ་མི་བདེ། །མཆིལ་སྣབས་མང་ཞིང་སྣ་འཚུབ་ལྕེ་ཐོག་བརྣངས། །ཡིད་མནོལ་ཡིད་མི་བདེ་ཞིང་ཚིག་པ་ཟ། །བརྗེད་ངས་གཉིད་འཐིབས་བྱིང་ཞིང་མཚན་མོ་ཡེར། །མགོ་མནོལ་མགོ་འཁོར་མིག་གྲིབ་རྣ་བ་འོན། །ཡན་ལག་མནོལ་བས་ཞ་གྲུམ་སྦྲིད་ཅིང་ན། །ཕོ་མཚན་མནོལ་བས་མི་འགྲེང་རྩ་དཀར་མང་། །མོ་མཚན་མནོལ་བས་སྲིད་ཀྱི་སྐྱེ་སྒོ་ཆད། །རྒྱབ་རྟེན་ལྷ་གནོལ་གཞི་ཡི་ལས་མི་འགྲུབ། །དགྲ་ལྷ་མནོལ་ན་དགྲ་སྲི་ཐང་དཀར་ལ། །བྱེས་ལྷ་མནོལ་ན་མགྲོན་འཐོམས་གྲོགས་དང་འབྲལ། །མགོན་ལྷ་མནོལ་ན་མགྲོན་རྣམས་དོན་མི་འགྲུབ། །གཞི་ལྷ་མནོལ་བས་གཞི་ལྷ་སྡོད་མི་ཚུགས། །ཡུལ་ལྷ་མནོལ་བས་ནད་འཁྲུགས་མུ་གེ་བྱུང་། །ཁང་ལྷ་མནོལ་བས་ཟགས་ཞིང་ཙག་སྒྲ་འབྱུང་། །སྦྲ་ལྷ་མནོལ་བས་རུལ་ཞིང་འགྱུར་ལྡོག་མང་། །ནོར་ལྷ་མནོལ་བས་སྟོང་ཞིང་འབྱོར་མི་རྒྱས། །ཕྱུགས་ལྷ་མནོལ་བས་སྤུ་འབྱི་ལྟས་ངན་འབྱུང་། །ཞིང་ལྷ་མནོལ་བས་ཞིང་ས་ཁོལ་བུར་སྟོང་། །ཐབ་ལྷ་མནོལ་བས་བཅུད་མེད་སྟོང་ཞིང་འགོང་། །གྲོགས་ལྷ་མནོལ་བས་ཟས་ཁར་འགོང་བོ་འཇུག །གོ་མཚོན་མནོལ་བས་གོ་ལོག་རྣོ་མཚོན་རྡུགས། །རྟ་ཕོ་མནོལ་བས་རྒལ་རྡོ་འགོམ་ལམ་ཉམས། །སྒོ་ཁྱི་མནོལ་བས་སྐད་འགག་བཙན་རྫི་ཞན། །ཁ་རྗེ་མནོལ་བས་མི་རབས་ལད་མོ་ཤོར། །དབང་ཐང་མནོལ་བས་བརྗེད་ངས་དབང་བོ་ཉམས། །རླུང་རྟ་མནོལ་བས་སེམས་སྟོང་དོན་མི་འགྲུབ། །ཅེས་མནོལ་གྲིབ་ཀྱིས་ཉམས་རྒུད་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཚུལ་ཞིབ་པར་འཁོད་ཡོད་པ་དང་། རྗེ་བཙུན་མི་ལའི་རྣམ་ཐར་དུའང་། བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་མ་ཡུལ་དེའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཐབ་གཞོབ་དང་དམར་བཤས་ཀྱིས་མནོལ་བས་ན་ཚ་བྱུང་། དེའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱིས་ཡུལ་དེའི་མི་རྣམས་ལ་རིམས་ནད་བྱུང་བ་རྗེ་བཙུན་གྱིས་ཁྲུས་ཆོག་གིས་དག་པར་མཛད་ཚུལ་བཀོད་ཡོད།

༣ མནོལ་བསང་གི་རྫས། གི་ཝང་། གླ་རྩི། ཀུར་གུམ། ཤུག་པ། སྤ་མ། བ་ལུ། མཁན་པ། ཙན་དན་དཀར་དམར། ཨ་གར། སྤང་སྤོས། རྩི་ལྗོན་དྲི་ཞིམ་པ་མང་བོ་སྡེབ་སྦྱོར་བྱ་བ་དང་། རརྣ་གླིང་བའི་གཏེར་བྱོན་མནོལ་བསང་ལས། སྟོང་གསུམ་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་ན། །སྲིད་པའི་ལྷ་ཁང་འདི་དག་གི། མཆོད་རྫས་གཙང་བར་མ་གྱུར་ན། །དྲི་བཟང་དུད་པ་དེ་དག་གིས། །ཨ་ཀ་ར་དང་དུ་ཀུ་ར། །ཙན་དན་ལ་སོགས་བཟང་བོ་དྲུག །བ་ལུ་དཀར་བོ་དུང་གི་མདོག །མཁན་པ་སེར་བོ་གསེར་གྱི་མདོག །ཤུག་པ་སྔོན་པོ་གཡུ་ཡི་མདོག །ཉ་ཕྲུག་སྟག་པ་ལྷ་ཡི་ཤིང་། །བདུད་རྩི་ཅན་གྱི་དུད་པ་འདིས། །མི་གཙང་ཐམས་ཅད་རཾ་ཡཾ་ཁཾ། །ཞེས་དང་། གླིང་སྒྲུང་ལྷ་གླིང་གབ་ཙེ་ལས། སུར་དཀར་དུང་གི་མེ་ཏོག་ཅན། །མཁན་པ་གསེར་གྱི་ཐོ་གུ་ཅན། །འོམ་བུ་ཟངས་ཀྱི་འཛེར་བུ་ཅན། །ཤུག་པ་གཡུ་ཡི་ལོ་མ་ཅན། །ཉ་སྤྲིད་བྱུ་རུའི་ལན་ཚར་ཅན། །ཤིང་སྣ་ལྔ་ཡི་དུད་པ་ཡིས། །ཀླུ་རིགས་ལྔ་ཡི་ཉམས་གྲིབ་བསངས། །ཞེས་དང་། ཡང་། རརྣ་གླིང་བའི་མནོལ་བསང་ལས། ཀླུ་རྣམས་ལ་དམེ་གྲིབ་ཕོག་སྟེ་ནད་རིགས་མང་བོ་བྱུང་སྐབས། སློབ་དཔོན་པདྨ་ཀླུ་ཡུལ་དུ་སྤྱན་དྲངས་ནས་མནོལ་བསང་གཏོང་བར་ཞུས་པ་ན། སློབ་དཔོན་གྱིས་བདུད་རྩིའི་ཤིང་སྣ་ཇི་སྲིད། གཙང་མའི་ཆུ་སྣ་ཇི་སྲིད། གསོ་བའི་སྨན་སྣ་ཇི་སྲིད། གསེར་དངུལ་ཟངས་གཡུ་དང་། དྭངས་མའི་ཤེལ་སོགས་རིན་ཆེན་སྣ་ལྔའི་བུམ་པ་ཀུ་ཤའི་རྒྱན་ཅན། རྩལ་ཆེན་སེང་། འདོད་འཇོའི་བ། ཟ་ལེ་འབྲི། ཤེལ་སྒོང་ལུག ཚེ་ཚེའི་ར་རྣམས་ཀྱི་འོ་མ། ལྷ་གཞི་དཀར་བོ་དྲི་མེད། ལྷ་དུང་དཀར་བོ་གཡས་འཁྱིལ། ལྷ་བཤོས་དཀར་བོ་འདབ་རྒྱས། ལྷ་མདའ་དཀར་བོ་ཚིགས་གསུམ་རྣམས་བསྒྲུབས། ཞེས་གསུངས་སོ། །

གཞན་ཡང་། སྤོས་སྦྱོར་བྱ་ཚུལ་ལྕང་རྒྱབ་ཁྲི་ཟུར་མཁྱེན་རབ་ཡོན་ཏན་གྱི་སྤོས་སྦྱོར་མན་ངག་ཉེར་མཁོ་དང་། ཞབས་དྲུང་ངག་དབང་ཚེ་རིང་གི་སྤོས་སྦྱོར་ཚུལ་སོགས་ལ་གཟིགས་པར་ཞུའོ། །

༤ གྲིབ་མནོལ་སེལ་ཐབས། ཟན་གྱིས་བཟོས་པའི་མདོས་གླུད་ངར་མི་མདུན་དུ་བཞག་སྟེ། གྲིབ་སེལ་བ་བོས། རོ་གྲིབ། ཡུགས་གྲིབ། མཛེ་འཁོན་གྱི་གྲིབ། གཞན་ཡང་། ལྷ་ཀླུ་གཉན་གསུམ་དང་། རྒྱལ་ཐེའུ་འགོང་གསུམ། གཟའ་གདོན་འདྲེ་གསུམ། སྡེ་བརྒྱད་ཀྱི་མནོལ་གྲིབ་ཐམས་ཅད་སོལ་ཅིག་ཅེས། གྲིབ་བདག་ཆེན་པོ་ལ་བཀའ་བསྒོ་དམ་བཞག་བྱས་ཏེ། གྲིབ་སེལ་བ་བོས། རྐྱང་འཕགས་གྲིབ་སེལ་ལས་གསུངས་པ་ལྟར། ཀྱེ། རྒྱུ་འབྱོར་ཡོན་གྱི་བདག་པོ་ཀུན། །མགོ་ནད་སྤྲིན་ལྟར་གཏིབས་པ་སྟེ། །ངར་མི་རྒྱལ་བོའི་མགོ་ལ་སྤོར། །མིག་ནད་འཁྲུག་ཅིང་ན་བ་དེ། །ངར་མི་རྒྱལ་བོའི་མིག་ལ་སྤོར། །རྣ་བ་འོན་ཞིང་འཐིབས་པ་དེ། །ངར་མི་རྒྱལ་བོའི་རྣ་ལ་སྤོར། །ཤངས་ནད་ཞི་ཞིང་འཚུབ་པ་དེ། །ངར་མི་རྒྱལ་བོའི་ཤངས་ལ་སྤོར། །ལྕེ་ནད་ལྐུགས་ཞིང་ན་བ་དེ། །ངར་མི་རྒྱལ་བོའི་ལྕེ་ལ་སྤོར། །མིད་པ་འགག་ཅིང་ན་བ་དེ། །ངར་མི་རྒྱལ་བོའི་མིད་པར་སྤོར། །སེམས་ཀྱི་འཁྲུག་བློ་མི་བདེ་བ། །ངར་མི་རྒྱལ་བོ་ཁྱོད་ལ་སྤོར། །གློ་བ་བྱ་ལྟར་འཕུར་བ་དེ། །ངར་མི་རྒྱལ་བོའི་གློ་བར་སྤོར། །མཆིན་པ་ཉ་ལྟར་འགྱུ་བ་དེ། །ངར་མི་རྒྱལ་བོའི་མཆིན་པར་སྤོར། །ཕོ་བ་རྡོ་ལྟར་སྲ་བ་དེ། །ངར་མི་རྒྱལ་བོའི་ཕོ་བར་སྤོར། །རྒྱུ་མ་འཁྲུག་ཅིང་ན་བ་དེ། །ངར་མི་རྒྱལ་བོའི་རྒྱུ་མར་སྤོར། །ལག་པ་ན་ཞིང་ཁོལ་བ་དེ། །ངར་མི་རྒྱལ་བོའི་ལག་པར་སྤོར། །རྐང་བ་ཞ་གྲུམ་ན་བ་དེ། །ངར་མི་རྒྱལ་བོའི་རྐང་བར་སྤོར། །ཕུང་བོ་རྣམ་ལྔ་ན་བ་དེ། །ངར་མི་རྒྱལ་བོ་ཁྱོད་ལ་སྤོར། །རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་ན་བ་དེ། །ངར་མི་རྒྱལ་བོ་ཁྱོད་ལ་སྤོར། །ངར་མི་རྒྱལ་བོ་ད་ལོངས་ཤིག །ཁྱོད་ཀྱིས་ཁུར་ན་བལ་ལས་ཡང་། །མི་བས་འཁུར་ན་གསེར་ལས་ལྗིད། །དེ་བས་ཁྱེད་ཀྱིས་ཁུར་ལ་སོང་། །ངར་མི་རྒྱལ་བོ་ད་ལོངས་ཤིག །རྐྱེན་དང་བར་ཆད་ཞི་བར་མཛོད། །ཅེས་བདག་དང་ཡོན་གྱི་བདག་པོའི་གྲིབ་གདོན་ཐམས་ཅད་ངར་མི་རྒྱལ་བོའི་སྟེང་འཕོས་ཏེ། ཕོ་བཀྲ་ཡག་གི་མདའ་མདུང་དང་། མོ་བཀྲ་ཡག་གི་འཕང་གི་རྫོང་བ་དང་། བསང་རྫས་དུད་སྨུག་དང་བཅས་ལམ་དང་གནས་སྟོན་པ་ནི། ཉི་མ་ཤར་ཕྱོགས་ཕ་གི་ན། །མུན་པ་ནག་པོའི་ཀློང་དཀྱིལ་ན། །གྲིབ་བདག་ནག་པོ་གནས་དེར་བདེ། །གྲིབ་མཁར་ནག་པོ་རྫོང་རེ་བཙན། །གྲིབ་ཁང་ནག་པོའི་གཏིང་རིམ་ན། །ཟས་ནོར་གཡོག་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །གྲིབ་བདག་ནག་པོ་དེར་སོང་ཤིག །འདི་ན་ཁྱེད་ཀྱི་གནས་མ་མཆིས། །གྲིབ་རྣམས་ཁྱེར་ལ་དེར་སོང་ཤིག །ཅེས་མི་འདོད་པའི་གྲིབ་གདོན་ཐམས་ཅད་ངར་མིར་བསྟིམས་ནས། དེས་གྲིབ་གདོན་ཐམས་ཅད་འཁྱེར་ནས། ལྷ་ཁང་ཞིག་རལ་ཅན་སོགས་སུ་བསྐྱལ་ཏེ། མཐར་མི་དམིགས་པའི་རྒྱས་འདེབས་དགོས་སོ། །

གཞན་ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱི་གསུང﹙﹝ཐ﹞དུམ་པའི་ནང་གསལ﹚ན་ཁྲོ་བོ་སྨེ་བརྩེགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གྲིབ་མནོལ་སེལ་ཚུལ་ནི། ཆོ་ག་དེར་ཁྲོ་བོ་སྨེ་བརྩེགས་ཀྱིས་མཁའ་འགྲོ་སྡེ་ལྔ་སོགས་བསྐུལ་ཏེ་གྲིབ་བདག་ལ་དྲག་ཟོར་གཏོང་སྲོལ་ནི། ད་ནི་མདོས་གླུད་གཏོང་རེ་རན། །ད་ནི་ཁྲག་ཟོར་འཕེན་རེ་རན། །མཁའ་འགྲོ་སྡེ་ལྔའི་ཕྱག་བརྙན་མ། །ཤུགས་འགྲོ་ལྔ་ཡི་ཕོ་ཉ་མོ། །མ་བདུད་ཆེན་མོའི་ལས་མཁན་མོ། །མ་མོ་འབུམ་གྱི་ཚོགས་དང་བཅས། །ནད་བདག་ཆེན་མོ་ལས་ལ་ཆོས། །ཟོར་བདག་ཆེན་མོ་ཟོར་ལ་བཞེངས། །སྐུ་མདོག་མཐིང་ནག་ལྷགས་སེ་ལྷགས། །སྤྱན་གསུམ་སྡང་མིག་ཧྲིགས་སེ་ཧྲིགས། །ཁྲག་གི་རལ་བ་ཤ་ར་ར། །ཐུན་དང་དུག་རླངས་ཆི་ལི་ལི། །ཞལ་ནས་བྷྱོ་ཟློག་དི་རི་རི། །རུ་ལུའི་སྒྲ་སྐད་འུ་རུ་རུ། །དུལ་བརྡབ་གཡབ་མོ་ལིངས་སེ་ལིངས། །ཧཱུཾ་དང་ཕཊ་སྒྲ་དི་རི་རི། །མདའ་ཟོར་སྐྱ་བོ་ཤ་ར་ར། །ཉུངས་ཟོར་རྦབ་ཏུ་ཧྲི་ལི་ལི། །མཚེ་ཟོར་མདའ་ལྟར་ཏ་ལ་ལ། །གཏོར་ཟོར་སྒྱོགས་འདེབས་ཆེམས་སེ་ཆེམས། །ཁྲག་ཟོར་དུག་རླངས་ཆི་ལི་ལི། །རྡོ་ཟོར་ཐོག་ལྟར་ཤ་ར་ར། །རྩང་ཟོར་ངར་སྐད་འུ་རུ་རུ། །གྲིབ་ཟོར་མེ་འབར་ལྷབས་སེ་ལྷབས། །ཐམས་ཅད་རུ་མཚོན་རོངས་སེ་རོངས། །མ་མོའི་དཔུང་ཚོགས་ཉི་ལི་ལི། །བདག་དང་རྒྱུ་འབྱོར་འཁོར་བཅས་ཀྱི། །ནད་གདོན་རྐྱེན་ངན་བཟློག་ཏུ་གསོལ། །ཆག་ཆེ་ཉམ་ང་བཟློག་ཏུ་གསོལ། །བར་ཆད་རྐྱེན་ངན་བཟློག་ཏུ་གསོལ། །ནད་ཁ་དལ་ཡམས་བཟློག་ཏུ་གསོལ། །རྦོད་གཏོང་རྦད་འདྲེ་བཟློག་ཏུ་གསོལ། །བྱད་ཁ་ཟོར་ཁ་བཟློག་ཏུ་གསོལ། །གཏད་ཁ་ཕུང་སེལ་བཟློག་ཏུ་གསོལ། །ཕྲ་མེན་རླུང་འཁོར་བཟློག་ཏུ་གསོལ། །རྨི་ལྟས་མཚན་ངན་བཟློག་ཏུ་གསོལ། །ཞེས་གསུངས་ལ།

ལྷ་བསང་གཏོང་བ་འདི་ཡང་སྤྱིར་ལྷ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་སྲོལ་དུ་གཏོགས་ཀྱང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་བསང་བ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་བཙོག་གྲིབ་སོགས་གཙང་སེལ་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ཀྱང་ལགས་ཏེ། བསང་གི་དག་གཙང་སྔོན་འགྲོ་ལས། སྟེང་གི་ལྷ་ཡང་བསང་བར་བྱ། །འོག་གི་ཀླུ་ཡང་བསང་བར་བྱ། །བར་གྱི་གཉན་ཡང་བསང་བར་བྱ། །གདན་ཁྲི་རྣམས་ཀྱང་བསང་བར་བྱ། །ཆས་གོས་རྣམས་ཀྱང་བསང་གྱུར་ཅིག །ཅེས་པས་རྟོགས་ལ། གཞན་བྱབས་ཁྲུས་འདི་ཡང་། ཉམས་གྲིབ་དང་ནད་གདོན་སྡིག་སྒྲིབ་དག་བྱེད་ཅིག་སྟེ། བྱབས་ཁྲུས་ཀྱི་ཆོ་ག་དག་ལས། དཀར་ཕྱོགས་སྐྱོང་བའི་སྲུང་མ་ལྷ་ཀླུ་གཞི་བདག་རྣམས་དང་རི་ཀླུང་གནས་ཁང་སོགས་ལ་ཉམས་གྲིབ་སེལ་ཕྱིར་དང་། དཔལ་རྡོ་རྗེ་རྣམ་པར་འཇོམས་པ་ཞི་བ་ལས་བྱུང་བའི་བུམ་པའི་ཆུས་རྡོ་རྗེ་སློབ་མའི་སྤྱི་བོ་ནས་རྐང་མཐིལ་གྱི་བར་ཕྱི་ནང་ཐམས་ཅད་དབང་བོའི་སྒོ་དང་བ་སྤུའི་བུ་ག་སོགས་ནས་ཐོན་ཏེ་བྱང་ཞིང་དག་པར་གྱུར། ཞེས་པས་མཚོན་ནོ། །

ཕན་ཡོན་ཡང་། འདོན་ཆོག་དེའི་ནང་། དམ་ཚིག་ཉམས་ཆག་གསོ་བ་དང་། མཚམས་མེད་ལྔའི་གྲིབ། བྱད་ཁ་ཕུར་ཁ་དང་། ནད་དང་གདོན་བགེགས། མཁའ་འགྲོའི་བཀའ་ཆད་དང་ཆག་ཆེན་ཉམ་ང་བཟློག་པ། མཁའ་འགྲོ་དང་མི་ནོར་ཟས་གསུམ་འདུ་བ། མཆོག་ཐུན་གྱི་དངོས་གྲུབ་འགྲུབ་པར་བཤད་དོ། །

གཞན་ཡང་། གླིང་སྒྲུང་ལྷ་གླིང་གབ་ཙེ་ལས། སློབ་དཔོན་པདྨ་འབྱུང་གནས་ཁོང་ཀླུ་ཡུལ་ལ་གདན་དྲངས་ནས་མནོལ་བསང་གཏོང་དུས། ལྷ་འདྲེ་མགུ་བའི་ཡས་དང་། གདོན་ཆེན་བརྫང་བའི་གཏོ་ལ་བདུད་རྩིའི་ཤིང་སྣ་ཇི་སྲིད། གཙང་མའི་ཆུ་སྣ་ཇི་སྲིད། གསོ་བའི་སྨན་སྣ་ཇི་སྲིད། སེར་བོ་གསེར། ཁམ་པ་དངུལ། དམར་བོ་ཟངས། སྔོན་པོ་གཡུ། དྭངས་མའི་ཤེལ་ཏེ་རིན་ཆེན་སྣ་ལྔའི་བུམ་པ་ཀུ་ཤའི་རྒྱན་ཅན། རྩལ་ཆེན་སེང་། འདོད་འཇོ་བ། ཟ་ལེ་འབྲི། ཤེལ་སྒོང་ལུག ཚེ་ཚེའི་ར་རྣམས་ཀྱི་འོ་མ། ལྷ་གཞི་དཀར་བོ་དྲི་མེད། ལྷ་དུང་དཀར་བོ་གཡས་འཁྱིལ། ལྷ་བཤོས་དཀར་བོ་འདབ་རྒྱས། ལྷ་མདའ་དཀར་བོ་ཚིགས་གསུམ་སོགས་བསང་རྫས་བསྡུས་ཤིང་། རྫས་རྣམས་ལ་གཟུངས་སྔགས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས། རིན་ཆེན་ལྔའི་བུམ་པའི་ནང་། སྲོག་ཆགས་ལྔའི་འོ་མས་བཀང་། རྩི་སྨན་ཁ་ཚར་བཏབ། བཟང་ཤིང་གི་དུ་བ་བཏང་། ཆུ་སྣ་ལྔའི་བསང་ཆུ་དེ་ཀུ་ཤའི་འཐོར་གཡོབ་ཀྱིས་གཏོར་ནས་མནོལ་གྲིབ་བསངས། ཞེས་བཤད་དོ། །

༤ གྲིབ་སེལ་གྱི་ཕན་ནུས། མནོལ་བསང་འདི་ནར་མར་གདུག་ན། སྟེང་འོག་བར་གསུམ་གྱི་གདོན་བགེགས་ཇི་སྙེད་དང་། བཙའ་སེར་སད་གསུམ། ཡམས་ནད་མུ་གེ མཚན་ལྟས་ངན་པ། མགོ་དང་ཡན་ལག་ཞ་གྲུམ། འཐབ་རྩོད་འཁྲུག་ལོང་སོགས་སེལ་བ། ཁམས་བདེ་བག་ཕེབས་པ། ཁྱད་པར་དུ་བྱེས་ལྷ། མགྲོན་ལྷ། གཞི་ལྷ། ཡུལ་ལྷ། ཁང་ལྷ། རྦ་ལྷ། ནོར་ལྷ། ཐབ་ལྷ། གྲོགས་ལྷ་སོགས་མནོལ་བ་མཐའ་དག་སེལ་བའི་ཕན་ནུས་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྟེང་ནས་དངོས་བྱུང་བཀོད་ནའང་། ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་བཙུན་མོ་མོང་བཟའ་ལྷ་ལྕམ་ལ་བཙོག་མནོལ་གྱི་བུ་ཞིག་སྐྱེས་པས། བཙུན་མོས་གསང་ནས་ཁོལ་མོ་ལ་གཏད་དེ། སུས་ཀྱང་མ་མཐོང་བར་དུར་དུ་སྦས་ཤིག་ཅེས་གདམས་པ་བཞིན་དུར་དུ་སྦས་པ། ས་བདག་གི་ལྟོ་བར་འཕྲད་པས། ཡུལ་ལྷ་ཐམས་ཅད་ལ་གྲིབ་ཕོག་པས་ལྷ་འཁྲུགས་བྱུང་སྟེ། བཙའ་སེར་སད་གསུམ་དང་། ནད་ཡམས་མུ་གེ་བྱུང་བ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་རྒྱལ་བོ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐུ་ཁམས་མ་བདེ་བས། སློབ་དཔོན་པད་འབྱུང་གིས། མནོལ་བསང་ལྷ་ཆབ་སྔོན་མོ་གསུངས་ཏེ་ཆོ་ག་བསྟར་བས། རྒྱལ་བོ་སྙིང་ནད་ལས་གྲོལ་བ་དང་། ད་དུང་ཕན་ནུས་སུ། ལྷ་དང་སྲུང་མ་འཁོར། ཟས་ནོར་ལོངས་སྤྱོད་ལ་བྱིན་ཆགས། འབྱུང་བ་སྙོམས་ལ་གྲགས་དང་གཟི་བརྗིད་བསྐྱེད། ཁམས་དང་དབང་བོ་གསལ། སྣང་སྲིད་ལྷ་འདྲེ་དང་འགལ་རྐྱེན་བར་ཆད་ཀྱི་མི་གོས་པ་སོགས་ཕན་ནུས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །

ནང་མ།

ནང་མ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི། དབྱངས་ཀྱི་བཀའ་ནང་དུ་གསལ་བའི་ཞང་ཞུང་མང་ནང་མ་ཞེས། མང་ནི་མང་ཡུལ་སྟེ་མངའ་རིས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་ས་ཆ་ཞིག་དང་། ནང་མ་ཞེས་པ་དེ་ནས་བྱུང་བའི་གནའ་དུས་ཀྱི་རོལ་དབྱངས་ཞིག་གི་མིང་དུ་བཤད་པ་དང་། ཡང་ཁ་ཅིག གཙང་བ་སྡེ་སྲིད་ཕུན་ཚོགས་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས་སྟོད་ཁུལ་ནས་འགུགས་འབོད་བྱས་པའི་རོལ་མཁན་སྐོར་ཞིག་ཁོའི་གཟིམ་ཆུང་ནང་མར་འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་བཅུག་པས་ཐོགས་པ་དང་། ལ་ལས། སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱམ་དང་རྒྱལ་བ་ཚངས་དབྱངས་པས་གཟིམ་ཆུང་ནང་མར་འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་བཅུག་པས་ཐོགས་པར་བཤད་པ་དང་། གང་ལྟར་གནའ་བོའི་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་རོལ་མོ་དང། ཞབས་བྲོའི་སྟངས་སྟབས་བསྒྱུར་བའི་གླུ་གར་གྱི་རྣམ་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་། རྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་སྐུ་དུས་ཙམ་ནས་སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོས་འགན་བཞེས་ཀྱིས། ནང་མའི་སྐྱིད་སྡུག་ཅེས་དམངས་ཁྲོད་དུ་རྒྱུན་སྲོལ་གླུ་གར་ཚོགས་པ་འདི་དར་སྤེལ་བཏང་བ་ཡིན། ནང་མའི་གླུ་གཞས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་ཁག་གསུམ་དུ་དབྱེ་ཆོག་ལ། དང་བོ་འཇོག་དང་། བར་དུ་རྒྱང་གཞས། མཇུག་ཏུ་འཁྲིག་གཞས་བཅས་ཡིན། གཞས་ཚིག་ཕལ་ཆེར་ནི་ཚེག་བར་དྲུག་མ་ཡིན།

ནང་དོན་ཡང་། འཚོ་བའི་བདེ་སྡུག་མེ་ལོང་དུ་འཆར་བ་བཞིན། ནང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོར་ཡོད། རོལ་མོ་ནི། སྒྲ་སྙན། གླིང་བུ། ཡང་ཆིན། པི་ཝང་། གྷན་ཆག་སོགས་ལོངས་སྤྱོད་སྲོལ་ཡོད། ནང་མའི་གླུ་གར་ཚོགས་པ་འདི། སྔོན་དུས་རྫོང་རྒྱབ་ཀླུ་ཁང་གི་མཛད་སྒོ་དང་། དབྱར་སྐྱིད་བཀའ་ཤག་གི་མཛད་སྒོ། མང་ཚོགས་ཀྱི་དུས་མཆོད། བག་སྟོན། ཚོང་རིགས། དམངས་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་ཆང་ས། དབྱར་དུས་སུ་གླིང་ཀ་གཏོང་བ། གཞུང་སྒེར་དང་དུད་ཁྱིམ་སོ་སོར་བཀྲ་ཤིས་པའི་དོན་ཆེན་གང་ཞིག་བྱུང་རུང་། ནང་མའི་སྐྱིད་སྡུག་ཚོགས་པ་འདི་གདན་ཞུ་བྱེད་སྲོལ་ཡོད། རིམ་གྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལས་སྒོ་འཕེལ་འགྱུར་བྱུང་བར་བརྟེན། གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གླིང་ཀའི་མཛེས་ལྗོངས་སོགས་དང་། ཆང་ཁང་དང་གླུ་གར་གྱི་ཕོ་བྲང་བཙུགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ནང་མ་ཞེས་འབོད་སྲོལ་བྱུང་ངོ་། །

གཡག་མགོ

གཡག་མགོ་འམ་འབྲོང་མགོ་འདི་ཁྱིམ་ཚང་དང་། སྒོའི་ཡ་ཐེམ་དུ་འཇོག་སྲོལ་ཡོད་པ་འདི་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། བོད་རིགས་ཀྱི་མཚོན་རྟགས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། གངས་ཅན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་སུ་ཐང་ཤིང་སྐྱེས་ཤིང་། གཡག་གི་རྨིག་པས་རྡོ་བཅག་པ་སོགས་བཤད་ལ། རྒྱ་གར་བ་ཞིག་བོད་དུ་ཡོང་དུས། ཆེས་ངོ་མཚར་བ་གཉིས་མཐོང་བའི་གཅིག་ནི་གཡག་ཅེས་བྱ་བའི་སྲོག་ཆགས་ལྟོ་བའི་སྤུ་རྐང་ལག་སྒྲིབ་པ་འདི་ཡིན་ལ། བོད་ནས་ཡོང་བའི་རྒྱ་གར་བ་རྣམས་ལ། གཡག་མཐོང་ངམ་ཞེས་གཏམ་གྱི་དང་བོར་འདྲི་བར་བཤད། ད་ལྟ་ཡང་། ཕྱི་གླིང་བ་ཀུན་རང་རེའི་གཡག་འདི་ལ་ཧ་ཅང་མཚར་བོ་བྱེད་པས། བོད་ཀྱི་མཚོན་རྟགས་སུ་བཞག་ཆོག་པར་དགེ་ཆོས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དང་། དེ་བས། བོད་རིགས་ཀྱི་དུད་ཚང་གི་སྒོའི་ཡ་ཐོད་དུ་གཡག་མགོ་འཇོག་པ་འདི། བོད་ཀྱི་གདོད་མའི་ཆོས་ལུགས་ལྷ་གསོལ་གོམས་སྲོལ་གྱི་ཤུལ་རྒྱུན། ད་ལྟའི་བར་དར་བར་བཤད་ལ། དེས་གདོན་བགེགས་གནོད་བྱེད་ཀྱི་རིགས་འགོག་ཐུབ་པར་བཤད་དོ། །

ལུག་མགོ

གནམ་ལོ་གསར་ཚེས་ཀྱི་སྐབས་སུ། ལུག་མགོ་སྒྲིག་སྲོལ་ཡོད་པ་འདི་ལ་བཤད་སྲོལ་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་འདིར་བཀོད་ན། འགའ་ཞིག་གིས། གདོད་མའི་བོན་ཆོས་ཀྱི་དམར་མཆོད་འབུལ་སྲོལ་གྱི་ཤན་ཞུགས་པར་བཤད་པ་དང་། དེ་ཡང་བདེན་ཤོས་ཆེ་སྟེ། རེབ་གོང་སེང་གཤོང་གི་དྲུག་པའི་ཀླུ་རོལ་སྐབས་སུ། ཨ་མྱེས་བྲན་རྒོད་ཀྱི་ལྷ་སྒམ་དམག་དཔོན་ཁང་དུ་བཞུགས་རྗེས། ལུག་མགོའི་གཟུགས་བརྙན་ཞིག་འཁྱེར་ཡོང་སྟེ། གཡོན་བསྐོར་བྱེད་ཅིང་མཆོད་བཀུར་བྱེད་པ། ད་ལྟ་ཡང་དངོས་སུ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་མདོར་ན་མཚུན་གྱི་ལྷ་ལ་མཆོད་པ་སྟེ། མཚུན་བཅོས་རྣམས་སུ། མཚན་ལུག་འདི་ལ་རྟེན་ཆོས་བརྟན་པར་བཞུགས། །མཚུན་མགོ་སོང་བ་ལུག་གི་མགོ་ཡིས་བཅོས། །མཚུན་སྙིང་འགྲམ་པ་ལུག་གི་སྙིང་གིས་བཅོས། །ལྕེ་ཡི་མཚུན་གྱིས་ལྐུགས་པ་ཁ་འབྱེད་པ། །མཚུན་ལུག་ཕུལ་བས་མཚུན་རྣམས་བདེ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་པ་དང་མཐུན་ནོ། །

ཁ་ཅིག བན་བོན་གཉིས་ཀྱི་གཏོ་ཆོག་སོགས་སུ། བླ་འགུགས་སྒྲུབ་སྐབས་ཕུར་བུའི་ནང་བླ་ལུག་ཕོ་མོ་གང་ཡིན་རྟགས་དང་ལྡན་པ་ཚོན་གྱིས་བརྒྱན་ཏེ་བཤམས་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་བླ་ལུག་དངོས་མདུན་དུ་བཏགས་ནས། བདེན་སྟོབས་ཀྱིས་སྦྱིན་བདག་གི་བླ་ཚེ་ཡར་བ་འཐོར་བ་འཁྱེར་བ་ཉམས་པ་བརྐུས་པ་འཕྲོག་པ། རང་དབང་མེད་པར་བཀུགས་ཏེ། མདུན་གྱི་བླ་རྟེན་ལ་བསྟིམ་ནས། ཀྱེ། བླ་ཡི་ལུ་གུ་དཀར་བོ་ལ། །ཡ་མཚན་ཅན་གྱི་དར་སྣས་བརྒྱན། །བླ་ཡི་རྟེན་དུ་ཁྱེད་ལ་འབུལ། །བླ་རྐང་གཡས་པ་བླ་ཡི་རྟེན། །བླ་རྐང་འདི་ལ་བླ་ཁུགས་ཅིག །ཅེས་བླ་རྟེན་དུ་ལུག་ཕུལ་དེ་ཚེ་ཐར་དུ་གཏོང་སྲོལ་ཡོད་པ་དེ། རིམ་གྱིས་སྟབས་བདེར་བཟོས་ཏེ། ལུག་མགོའི་མཆོད་པ་སྒྲིག་སྲོལ་དུ་གྱུར་བར་བཤད་པ་ལ་གནས་ལུགས་ཚད་ལྡན་ཡོད་དེ། བླ་བླུ་བསྡུས་པ་འཆི་མེད་སྲོག་སྦྱིན་ལས་ཀྱང་། བླ་ལུག་བསྐོར་ནས་རྟེན་ལ་ཁ་ཕྱོགས་ན་ཁུགས་པའི་རྟགས་སོ་གསུངས་པས་ཀྱང་ཤེས་སོ། །གཞན་དུ་སྔགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ས་སྒོ་དང་གནམ་སྒོ་བསྡམས་པ་ཟེར་བའི་ལུག་གི་མགོ་ལ་བལ་སྐུད་ཚོས་སྣ་ལྔས་དཀྲི་བ་དང་། བལ་ཚོན་སྣ་ལྔའི་མདོས་བཟོས་ཏེ་སྒོ་སྟེང་དུ་སྒོ་ལྷའི་ཚབ་དུ་འཇོག་སྲོལ་ཡོད་པ་དེ་ཡང་ལུག་མགོ་བཤམས་སྲོལ་གྱི་ཁུངས་སུ་གཙིགས་སམ་སྙམ་མོ། །

ལ་ལས། བོད་ཀྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་པོ་བཞིས། བོད་རྒྱལ་ལ་རྒྱ་བཟའ་ཞིག་བཞེས་དགོས་པའི་གྲོས་བྱེད་སྐབས། སོ་སོས་ཤ་གཟུག་རེ་འཁྱེར་ཏེ། འོ་ཐང་གི་མཚོ་འགྲམ་ན་སྟར་ཁའི་སྡོང་བོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེའི་བསིལ་གྲིབ་ལ་འཛོམས་དུས། ལུག་ཤ་ཆ་ཚང་ཞིག་ཆགས་པ་ཡིན། ཁོང་ཚོས་ཤ་བུབས་དེ་ཟ་ཞོར། གྲོས་བསྡུར་བརྒྱུད་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་བྱ་བཞག་ཅིག་བསྒྲུབས་པས། ཕྱིས་སུ་ཚང་མས་དེ་རྟེན་འབྲེལ་བཟང་ཤོས་ཤིག་ཏུ་བརྩིས་ཏེ། གནམ་ལོ་གསར་ཚེས་དང་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་བྱ་བ་སྒྲུབ་ཚེ། ཤ་ཁོག་སྒྲིག་སྲོལ་དར། རིམ་གྱིས་དེ་སྟབས་བདེར་བཏང་སྟེ། ལུག་མགོ་སྒྲིག་སྲོལ་དར་བར་བཤད་པ་དང་། དེ་ཡང་བདེན་མཆི་སྟེ། ཁ་དཔེར་ཡང་། ལོ་སར་དང་ལུག་མགོ ཞེས་བརྗོད་སྲོལ་ཡོད་ལ། དེ་ཡང་དཔྱད་བརྗོད་པ་རྣམས་ཀྱིས། བྱ་བ་ཞིག་སྤྱི་ཡོངས་ནས་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པའི་ནང་དུ། འཆར་ཅན་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་གི་བྱ་བཞག་རྣམས་རང་ཤུགས་ཀྱིས་ཚུད་པ་དེ་ནི། ཤོད་མི་དགོས་པར་ངམ་ཤུགས་ཀྱིས་འདུས་པ་ཡིན་པས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པའང་། གོང་གསལ་ངག་རྒྱུན་དང་ཧ་ཅང་མཐུན་ནོ། །

གཞན་ཡང་། དབུས་གཙང་ཆོས་འབྱུང་དུ་སྤྱི་ལོ ༨༨༢ ལོར་བོད་ཐང་གཉིས་ཀྱིས་ལྷ་ས་རུ་ཕན་ཚུན་བར་མནའ་བཞག་མཛད་ནས་ར་ལུག་གི་གཟུགས་བརྙན་སྣ་ཚོགས་མར་གྱིས་བཟོས་ཏེ་མཆོད་འབུལ་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་པར་ཡང་བཤད་དོ། །རྗེའི་རྣམ་ཐར་ཆེན་མོ་ལས་ཀྱང་། སྐྱོར་མོ་ལུང་བའི་སྦྱིན་བདག་རྣམས་ཀྱིས་ཞུས་ཚེ། འབུལ་བ་སྦམ་མི་དམན་པ་ཕུལ་བའི་ནང་དུ་ལུག་མགོ་བདུན་ཀྱང་ཕུལ་བར་གསུངས་ཡོད་དོ། །

མདའ་དང་འཕང་གི་མཚོན་དོན།

གནའ་བོའི་ཆོ་ག་རྣམས་སུ། སྟང་གི་སྲོག་མདའ་ཉ་མིག་དང་། །དབྱལ﹙སྟང་དང་དབྱེལ་ནི། བཟའ་ཚང་ཕོ་མོ་ལ་ཟེར﹚གྱི་གསེར་འཕང་གཡུ་ལོ་གཉིས། །དང་བོ་སྐྱེས་པ་སོ་སོར་སྐྱེས། །བར་དུ་སྨིན་པ་སོ་སོར་སྨིན། །ཐ་མར་བསྡུས་པ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས། །བཅོལ་ལོ་ལྷ་ལ་བཅོལ། བཏགས་སོ་ལྷ་ལ་བཏགས། ཞེས་དང་། ཕོ་སྲོག་དེ་ནི་མདའ་ལ་བརྟེན། །མོ་སྲོག་དེ་ནི་འཕང་ལ་བརྟེན། །མདའ་འཕང་གཉིས་ནི་ལྷ་ལ་བཅོལ། །མདའ་འཕང་དེ་ནི་མ་འབྲལ་ཅིག །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། སྐབས་འདིར་མདའ་ཞེས་པ་འཕང་ཤིང་ལ་མདའི་བཟོ་དབྱིབས་ཡར་ལྡན་དུ་ཚང་བ་རྟོགས་སླ་ལ། འཕང་ཤིང་སྟེ་མདའ་མོ་ནི་ཕོ་ལས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་ཕ་རྒྱུད་ཆོ་རིགས་མཚོན་བྱེད་དང་། ཕོ་སྲོག་མདའ་ལ་བརྟེན་པར་མ་ཟད། གནའ་བོའི་ཆོ་ག་རྣམས་སུ། བུ་ཞིག་བཙས་ན་སྔས་སུ་མདའ་ཞིག་འཛུགས་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་སྣ་ཚོགས་གནང་རྒྱུ་ཡོད་དེ། རྣམ་སྲས་ཀྱི་གཡང་འགུགས་ཆོ་ག་དགོས་འདོད་ཆར་འབེབས་ལས། དང་བོ་བུ་ཞིག་སྐྱེས་ཙ་ན། །སྔས་སུ་མདའ་ཞིག་ཐར་གྱིས་བཙུགས། །སྲོག་མདའ་ཉ་མིག་བྱ་བ་ལགས། །ཕོ་སྲོག་མདའ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན། །བཀྲ་ཤིས་དཔལ་མདའ་སྒྲོ་དཀར་གྱི། །མདའ་ལྟོང་གནམ་དུ་བསྟན་པ་འདི། །མངའ་ཐང་དགུང་དང་མཉམ་པ་ཡིན། །སྒྲོ་ཡི་ཡུད་གསུམ་གྱོན་པ་འདི། །མི་ནོར་ཟས་གསུམ་འཕེལ་བའི་དོན། །སྙུག་མ་ཚིགས་གསུམ་ཡོད་པ་འདི། །ལུས་ངག་ཡིད་དང་གསུམ་པོ་ཡིན། །མཚལ་དམར་མདངས་དང་ལྡན་པ་འདི། །ཁ་མདོག་མདངས་དང་ལྡན་པ་ཡིན། །མདེའུ་ལྕགས་ལས་བྱས་པ་འདི། །ཕོ་སྲོག་ལྕགས་ལ་བྱས་པ་ཡིན། །དར་ཚོན་སྣ་ལྔས་བརྒྱན་པ་འདི། །དབང་བོ་སྒོ་ལྔ་ལྡན་པ་ཡིན། །སྲིད་པའི་དཔལ་མདའ་སྒྲོ་དཀར་འདི། །ཇོ་བོའི་ཕྱག་ཏུ་འབུལ་གྱིས་བཞེས། །ཞེས་དང་།

ཡང་། འཕང་ཞེས་པ་ཤིང་རྟའི་འཕང་ལོ་ལྟ་བུར་དཔྱད་ན་འཁོར་ལོ་ལ་གོ་བ་ལྟར། འཕང་ལོ་ལ་བྱ་བས། འཕང་ནི་མོ་ལས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་མ་རྒྱུད་ཆོ་འབྲིང་མཚོན་བྱེད་དུའང་འགྲོ་ལ། ཡང་། བུ་མོ་ཞིག་བཙས་ན་སྔས་སུ་འཕང་ཞིག་བཞག་སྟེ། འཕང་ལོ་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་སྣ་ཚོགས་གནང་རྒྱུ་ཡོད་དེ། གཡང་འགུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་དེ་ལས། མ་ལ་བུ་མོ་སྐྱེས་ཙམ་ན། །སྔས་ལ་འཕང་ཞིག་ཐར་གྱིས་བཙུགས། །བཀྲ་ཤིས་གསེར་འཕང་གཡུ་ལོ་འདི། །སྐེད་པ་འཛུམ་ལ་འདྲིས་པ་འདི། །ནོར་ཟས་གཡང་དང་ལྡན་པ་ཡིན། །གཡུ་ཡི་འཕང་ལ་བསྐོར་བ་འདི། །འཁོར་གཡོག་མདངས་དང་ལྡན་པ་ཡིན། །འཕང་བཏེག་རྡོ་ལ་བྱས་པ་ཡི། །མོ་སྲོག་རྡོ་ལས་སྲ་བ་ཡིན། །བཀྲ་ཤིསགསེར་འཕང་གཡུ་མོ་འདི། །བུ་མོ་སེང་ལྕམ་ཕྱག་ཏུ་འབུལ། །ཞེས་པ་ལྟར། མདའ་དང་འཕང་ནི་ཕོ་མོའི་མཚོན་དོན་དུ་འགྲོ་བས། འཕང་ཤིང་དེ་འཕང་ལོར་སྤྲད་པ་ནི། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཕོ་མོ་མཐུན་འཇུག་གི་གཉེན་སྒྲིག་དང་། གཉིས་ནས་ཁྱོ་ཤུག་གི་མཐུན་སྒྲིལ་མཚོན་པར་མ་ཟད། གཞན་ཡང་། འཕང་ནི་རྩིད་སྐུད་འཁེལ་བྱེད་ཡིན་པས། རྩིད་སྐུད་ཀྱིས་དུད་ཁྱིམ་མགོ་སྦྲ་བཟོས་ཏེ། གཞིས་ཁྱིམ་གཅིག་གི་ནང་དགའ་སྐྱིད་དཔལ་ལ་རོལ་བར་ཡང་མཚོན་ནོ། །གཞན་ཡང་། བོད་ཀྱི་གདོད་མའི་ཡུལ་སྲོལ་དང་སྦྱར་ཏེ། མདའ་ནི་སྐྱེས་པའི་སྲོག་ཚབ་དང་། འཕང་ནི་བུད་མེད་ཀྱི་སྲོག་གླུད་དུ་གཏོང་བ་འདོན་ཆོག་རྣམས་སུ་མང་སྟེ། སྲིད་པ་མཁའ་འགྲོའི་གླིང་བཞི་སྤྱི་མདོས་ལས། མདའ་ནི་མཁའ་འགྲོའི་སྐུ་ཡི་རྟེན། །སྐྱེས་པ་ཕོ་ཡི་གླུད་དུ་འབུལ། །འཕང་ནི་མཁའ་འགྲོ་མཐུན་པའི་རྫས། །ཟ་མ་མོ་ཡི་གླུད་དུ་འབུལ། །ཞེས་དང་། ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱི་གཏོ་ཆོག་ལས་ཀྱང་། མདའ་བཀྲ་སྐྱེས་པ་སྟག་ཆས་བརྒྱ། །གཅིག་ལས་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་འཕྲོ། །སྐྱེས་པ་ཕོ་ཡི་གླུད་དུ་འབུལ། །འཕང་བཀྲ་མོ་བཙུན་གསེར་གཡུས་བརྒྱན། །གཅིག་ལས་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་འཕྲོ། །ཟ་མ་མོ་ཡི་གླུད་དུ་འབུལ། །ཞེས་སོ། །

ཁྱད་པར་དུ་མདའ་མོ་ལ་མཚོན་ན་གཉེན་སྲོལ་གྱི་སྐབས་སྤྱོད་སྒོ་མང་སྟེ། དཔེར་ན། ཡུལ་ལུང་འགར་མཚོན་ན། ལྷ་མདའ་སྒྲོ་དཀར་དང་། ཚེ་མདའ་ཉ་མིག དཔལ་མདའ་གསུམ་ཡོད་ལ། ལྷ་མདའ་སྒྲོ་དཀར་ནི། འགོ་བའི་ལྷ་ལྔའི་རྟེན་དང་། ཚེ་མདའ་ཉ་མིག་ནི། ཁྱོ་གའི་མདའ་སྟེ་ཕོ་མཚོན་བྱེད་དང་། དཔལ་མདའ་ནི། མནའ་མའི་ཕས་གནས་རྫོང་དུ་ཕུལ་བ་ཡིན་པས་གཡང་རྟེན་ཡང་ཡིན་ནོ། །

དེ་ལས་གཞན། གནའ་མིའི་ངག་རྒྱུན་དུ། གཉེན་ལམ་མདའ་ཡིས་ཕྱེ། ཞེས་པ་ལྟར། གླིང་སྒྲུང་རྟ་རྒྱུགས་དཔྱིད་ཀྱི་ཉི་མ་ལས། གླིང་ཡུལ་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་གྱིས་འབྲུག་མོའི་སྐྲ་བདག་རྩོད་སྐབས། སེང་ལྕམ་འབྲུག་མོས་ལྷ་མདའ་དར་གྱིས་བརྒྱན་པ་དེ་འཕངས་ནས་ཇོ་རུའི་སྟེང་དུ་ཁྲ་སྤུངས་སེ་བབས་པར་བཤད་པ་དང་། ཡང་། བུ་མོའི་སྣང་སའི་རྣམ་ཐར་ལས། རི་ནང་དཔོན་པོས་བཙན་དབང་ལ་བརྟེན་ནས་བུ་མོ་སྣང་ས་ལ་གཡུ་དང་མདའ་དར་གྱིས་བརྒྱན་ཏེ་གཉེན་རྟགས་བརྒྱབ་པའི་སྐོར་བཤད་པ་བལྟས་ནའང་མདའ་ནི་གཉེན་རྟགས་ལ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བ་མཐོང་ཐུབ་བོ། །

ཕྲུ་གུའི་གདོང་ལ་ནག་དྲེག་བྱུགས་དོན།

བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་རིག་གནས་ཀྱི་ཆ་ཤས་སུ་གྱུར་བ། ཕྲུ་གུ་སྒོ་ཕྱིར་འཁྲིད་ཚེ་ཐོད་དང་སྣ་མགོ་ཆག་དྲེག་བྱུགས་སྲོལ་དེ་ནི། ལན་ཆགས་བུ་ལོན་དང་ཟ་འདྲེ་གནོད་པས་མི་ཚུགས་པའི་དགོས་ཆེད་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་དེ་ལ་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་ངག་རྒྱུན་འདྲ་ཆགས་པོ་ཞིག་ཡོད་དེ། སྔོན་གྱི་ཚེ་ཟམ་སྟེང་ཞིག་ན་གདོན་འདྲེ་གཉིས་ཀྱིས་འགྲིམ་འགྲུལ་ལ་གནོད་འཚེ་གཏོང་བཞིན་ཡོད། ཟམ་པ་དེའི་ཕ་རོལ་ན་འབྱོར་ལྡན་དུད་ཁྱིམ་ཞིག་ལ། གནའ་མ་ཞལ་གཟུགས་ལྟ་ན་སྡུག་པ་ཞིག་ལ་བྱིས་པ་སྙིང་རྗེ་བོ་ཞིག་ཀྱང་སྐྱེས་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་དེ་གདོན་འདྲེ་གཉིས་ཀྱིས་ཤེས་ཏེ། གཅིག་གིས་ཁྱིམ་ཚང་དེ་དབྱེན་དཀྲུགས་བྱས་ནས་གནའ་མ་ཁྱིམ་ལས་ཕྱིར་སྤྲོད་རྒྱུ་དང་། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ཟམ་ཁར་ཐོན་ཚེ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ། གནའ་མ་དེ་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་ཆུང་མ་བྱ་རྒྱུ་དང་། བུ་ཆུང་དེ་ཁ་ཟས་བྱ་རྒྱུ་གཏན་འཁེལ་བྱས། ཁྱིམ་དུ་དབྱེན་དཀྲུགས་བྱེད་པའི་སྐབས་དེ། གནའ་མས་ཐབ་ལས་བྱེད་བཞིན་གདའ་བས། བུ་ཆུང་གི་གདོང་ལ་དུད་དྲེག་བགོས་ཏེ། ཁ་ནས་སྒྲོལ་མ་དག་མི་དག་ཞིག་འདོན་བཞིན་འོང་བས། ཕ་ཁྱིམ་དུ་བདེ་བླག་ཏུ་འབྱོར། ཁྱིམ་གྱི་གདོན་འདྲེ་དེ་ཟམ་ཁར་ཐོན་ནས། ཅིག་ཤོས་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་གནའ་མ་དེ་མ་བཟུང་ངམ་ཞེས་དྲིས་ཚེ། ཁོས་འདི་གར་མི་གཅིག་ཀྱང་ཕྱིན་མ་སོང་། སྒྲོལ་མ་རྐང་ཆག་མ་ཞིག་དང་། ཁྲོ་བོ་གདོང་ནག་ཞིག་ཕྱིན་སོང་ཞེས་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས། མི་མ་ཡིན་གྱི་གནོད་འཚེ་འགོག་ཆེད་ཕྲུ་གུའི་གདོང་ལ་ནག་དྲེག་བྱུགས་སྲོལ་འདི་ད་ལྟའི་བར་དུ་རྒྱུན་འབྱམས་སུ་བྱུང་བར་གྲགས་སོ། །

དགུ་ཐུག་དང་གླུད་རྫོང་།

ལོ་རེའི་ལོ་རྙིང་གི་ཟླ ༡༢ བའི་ཚེས ༢༩ ཉིན་གྱི་དགོང་མོ་བོད་ཁམས་ཀྱི་ས་ཆ་ཡོངས་ན། བཟའ་མི་མཉམ་འཛོམས་ཀྱིས། དགུ་ཐུག་ལ་རོལ་ཅིང་གླུད་རྫོང་གཏོང་བ་ནི་ཀུན་གྱིས་ཤེས་གསལ་ཡིན། དམངས་སྲོལ་འདིའི་དམིགས་ཡུལ་ཡང་། རང་ཁྱིམ་དང་ནང་མི་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་འགལ་རྐྱེན་མཐའ་དག་གཙང་ཕྱགས་བྱས་ཏེ། ལོ་གསར་བར་བདེ་སྐྱིད་ཕུན་ཚོགས་ཞུ་བ་དེ་ཡིན།

༡ གླུད་རྫོང་བྱེད་སྟངས། གླུད་རྫོང་ནི། ཐོག་མར་ཕྱེ་ཟན་སོགས་ཀྱིས་ངར་གླུད་བཟོས་ཏེ། སྣོད་ཆག་ནང་དུ་བཞག་ནས། མཐའ་འཁོར་དུ་ཇ་རོ་དང་སྦང་མ། ཁྱིམ་ནང་གད་ཕྱིས་བགྱིད་པའི་སྙིགས་རོ། ནང་མི་ཚང་མས་ཕྱེ་ཟན་གྱི་དྲིལ་ལོ་བྱས་ཏེ། ངག་ནས། ཨ་ཚ་ཚ། ཨ་ན་ན། ལུས་ཀྱི་ན་ཚ། སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ། ལོ་གཅིག ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས། ཞག་མ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ལ། ནད་རིགས་བཞི་བརྒྱ་རྩ་བཞི། བགེགས་རིགས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་སོགས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་གདོས་གླུད་ཁྱེད་ཀྱིས་འཁྱེར་ལ། ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོངས་ཤིག ཅེས་བརྗོད་དེ། ཆངས་བུ་ངར་གླུད་ཀྱི་མཐའ་འཁོར་དུ་དོར་བ་དང་། དགུ་ཐུག་འཐུང་འཕྲོ་ཡང་ངར་གླུད་ཀྱི་མཐའ་བསྐོར་དུ་ལྡུགས། དེ་ནས་ཁྱིམ་མི་ཞིག་གིས་སྐྱ་ཚེར་རམ། གྲོ་སོག་ཕོན་པོ་མེར་སྦར་ནས། མར་དོན་ཤོག མར་དོན་ཤོག་ཅེས་སྐད་གསེང་ཆེན་པོས། ཁང་མིག་ཡོད་ཚད་དུ་འཛུལ་ཏེ། གནོད་བྱེད་གདོན་བགེགས་དྲག་འདེད་ཀྱིས་སྒོར་ཕྱིར་བུད་ཚེ། མེ་མདའ་དང་ཤོག་སྦག་རྒྱག་པ་དང་། བཟློག་པ་དྲག་རྡེབ་བྱེད་སྲོལ་ཡོད། དེ་ནས་གླུད་རྫོང་དང་བཅས་བཞི་མདོར་བསྐྱལ་ཏེ། མེ་ཕུང་ཆེན་པོར་བསྲེགས་ནས། སྒོར་གཞས་རྒྱག་སྲོལ་ཡང་ཡོད། གླུད་ཁྱེར་མི་དེ་ཕྱིར་སླེབས་དུས། མེ་ཕུང་སྟེང་འགོམས་ཏེ་ནང་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྩམ་པ་དང་ཆུ་བཅས་གཏོར་བ་ནི། གདོན་བགེགས་ཕྱི་བཞིན་མི་ཡོང་བའི་བྱེད་ཐབས་ཡིན། གཞན་ཡང་། ལོ་མཇུག་གི་ཚེས་ཉེར་དགུ་ལ་སྐྲ་གཞར་ན་དགུ་བཟློག་ཞིག་གི་གོ་ཆོད་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཡི་དམ་གང་རུང་ལ་བརྟེན་ནས་བཟློག་པ་བརྡབས་ན། ལོ་གསར་བའི་ནང་ནད་ཡམས་མུ་གེ་འཐབ་རྩོད་བཟློག་ཅིང་། བཀྲ་ཤིས་བདེ་སྐྱིད་ཡོང་བར་བཤད་པས། ཉིན་འདིར་བན་བོན་སྔགས་གསུམ་གྱིས་བཟློག་པ་འཕེན་པའང་ཡོད། འོན་ཀྱང་ས་ལ་གནས་པའི་རྒྱལ་སྲས་སེམས་དཔའ་མང་བོས་ཉིན་དེར། བདག་གཞན་མཉམ་བརྗེའི་བསམ་པས། སྡུག་བསྔལ་དང་གདོན་བགེགས་ཐམས་ཅད་རང་སྟེང་དུ་འཁྱེར་ཞིང་། རང་གི་བདེ་དགེ་ཐམས་ཅད་དེ་དག་ལ་སྨིན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་རྒྱག་པའང་མི་ཉུང་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །

༢ དམངས་སྲོལ་དགུ་ཐུག བོད་ཀྱི་དམངས་སྲོལ་དགུ་ཐུག་བསྐོལ་སྲོལ་ལ། ཡུལ་ཁམས་སོ་སོའི་གོམས་གཤིས་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འཕེལ་རིམ་ཁྲོད། འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ཀྱང་། ཡུལ་གྲུ་ཕལ་མོ་ཆེར་གོམས་སྲོལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤ་དང་ལ་ཕུག ཕྱུར་བ་དང་གྲོ་མ། སྲན་སྤོས་དང་སྔོ་ཚོད་སོགས་ཟས་སྣ་དགུས་གྲུབ་པས། དགུ་ཐུག་གམ་དགུ་རྫོང་ཀྱང་ཟེར། དེ་ལ་བཟོ་དབྱིབས་མི་འདྲ་བ་དང་། གྲོ་ཕྱེའི་ནང་དུ་བཟང་ངན་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་རྫས་རིགས་མི་འདྲ་བ་འཇོག་སྲོལ་ཡོད་ལ། དེའི་བཟོ་དབྱིབས་དང་། འགྲེལ་བཤད་ནི། དབུས་གཙང་ལ་མཚོན་ན་ཞིབ་རྒྱས་སུ་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་པས། གསལ་བར་རྟོགས་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆབ་སྤེལ་ཚེ་ཕུན་གྱིས་བོད་ཀྱི་དམངས་སྲོལ་དགུ་ཐུག་སྐོར་ལྒིང་བ་ཞེས་པར་གཟིགས་པ་ལས། འདིར་མི་སྤྲོའོ། །

༣ ཚོད་ཕྲུག་གི་ནང་རྫོང་མི་འདྲ་བའི་མཚོན་དོན། གོང་གསལ་ཚོད་ཕྲུག་བཟོ་དབྱིབས་མི་འདྲ་བའི་སྟེང་ནས། མཚོན་དོན་འགྲེལ་སྟངས་ནི། ཕལ་ཆེར་དབུས་གཙང་ཕྱོགས་ན་དར་ཁྱབ་ཆེ་ལ། འདིར་ཨ་མདོའི་རེབ་གོང་ལྟ་བུར་མཚོན་ན། ཚོད་ཕྲུག་གི་བཟོ་དབྱིབས་གཅིག་ལ། དེའི་ནང་རྫོང་ལ་བརྟེན་ནས། ལེགས་ཉེས་འབྱེད་པ་ཞིག་ཡིན། དམངས་སྲོལ་འདི་ཡང་ལྒིན་རྨོངས་ཅོལ་ཆུང་དག་གི་གཡམ་ལ་རྒྱུགས་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར། རྩིས་མཐོང་ཆེ་བའི་དགུ་ཐུག་འདི་བེད་སྤྱད་དེ། སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་ཀྱི་བསམ་བློ་བཟོ་བཅོས་བརྒྱབ་སྟེ། ཡ་རབས་སྤྱོད་བཟང་ཡོང་བར། ཐབས་མཁས་ཀྱིས་སྤེལ་བའི་ལས་སྒོ་ཞིག་ཡིན། དཔེར་ན། དམར་ཁ་ཚ་ལྟ་བུ་ནང་རྫོང་དུ་ཁེལ་ན། མི་དེ་བློ་རྒྱ་དོག་ཅིང་ཁྲོ་གཏུམ་ཆེ་བ་མཚོན་པ་དང་། སོལ་བ་ཁེལ་ན་སེམས་གནག་པ། ཙོང་གིས་རྟུག་དྲི་ཚ་བ། སྐྱ་ཕྱེ་ཁེལ་ན་ཕྱེ་སློན་གྱི་བར་སྐྱ་ཕྱེ་བཏབ་ན་མི་འབྱར་བ་ལྟར། མཛའ་གྲོགས་དང་གཉེན་ཉེ་བར་ལ་ཕྲ་མ་འདེབས་པ་མཚོན་པས། སྤྱོད་ངན་དེའི་རིགས་ལ་དགག་རྒྱག་དང་ཐེར་འདོན་བྱེད་པ་སོགས། དམངས་སྲོལ་གྱི་ཐབས་ལམ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་བརྟེན་ནས། སྤྱོད་ངན་དེ་དག་ཡོ་བསྲངས་བྱེད་པ་དང་། ཡང་ན་། རྡོ་དཀར་གོང་ལྟ་བུ་ཁེལ་ན། གཞན་ཕན་གྱི་སེམས་དཀར་ཞིང་། བྱ་ལས་གང་ལ་ཡང་འགལ་རྐྱེན་གྱིས་སྒུལ་མི་ཚུགས་པའི་རྡོ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་བཤད་པ་དང་། བལ་དཀར་ལྟ་བུ་ཁེལ་ན་བློ་སྣ་རིང་ཞིང་། བལ་ཐིག་བཞིན་ལྷོད་པ་སོགས། ཡ་རབས་དམ་པ་ངོ་སོ་བསྟོད་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། བཟང་ངན་གྱི་རྫས་དེ་དག་ཁེལ་ཚེ། རྒྱལ་ཕམ་གྱི་མྱོང་ཚོར་ཟབ་མོ་ཞིག་དང་། བསུབ་དཀའ་བའི་རྗེས་ཤུལ་ཞིག་བཞག་ཡོད་པ་ཡིན།

དེ་ལས་གཞན། ས་ཆ་རེ་ལ་དཔེ་རེ། ལུང་བ་རེ་ལ་ཆུ་རེ། ཞེས་པ་ལྟར། ཚོད་ཕྲུག་གི་བཟོ་དབྱིབས་དང་། ནང་རྫོང་འཇོག་ཚུལ། དེ་རེ་རེ་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་སྟངས་སོགས། ཡུལ་གྲུ་སོ་སོའི་ལུགས་སྲོལ་ལ་བསྟུན་པ་ལས། འདི་ཡིན་དེ་མིན་གྱི་ཁ་ཚོན་གཅོད་མི་ནུས་ལ། ཨ་མདོའི་ཡུལ་དུ། དགུ་ཐུག་གི་སྐབས། བྱིས་པ་ཚོར་དེ་དགོང་གཤིན་རྗེ་ཆོས་རྒྱལ་གྱིས་ལྗིད་ཚད་རྒྱ་མར་འདེགས་པ་ཡིན་པས། ཕོ་བ་འགྲང་ཐག་ཆོད་པ་ཞིག་འཐུང་དགོས་ཞེས་རྩེད་མཚར་གནང་ལ། དེ་ནི་གནའ་དུས་ཟ་མ་ཧ་ཅང་དཀའ་བས། ལོ་མཇུག་དང་སང་ལོའི་ལོ་མགོར་བྱིས་པ་ཚོར་ཕོ་བ་འགྲང་ཐབས་སུ་བཤད་པར་སེམས་སོ། །

བོད་ཀྱི་མནའ་སྐྱེལ་སྟངས།

༡ མནའི་བྱུང་འཕེལ། མནའ་སྐྱེལ་སྲོལ་འདི་ཡང་། བོད་མིའི་འཚོ་བའི་ཁྲོད། ནམ་རྒྱུན་སྐད་ཆ་བརྗོད་སྐབས་རས་ལ་སྣུམ་བྱུག་པ་ལྟར་སིམ་ཡོད་པར་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་བཟུང་ཡོད། བོད་མི་རྣམས་ཚིག་རྟིང་ཚིག་གིས་ནོན་པ། ཚིག་རྔ་མནའ་ཡིས་ནོན་པ་ཞེས། དམ་ཚིག་འདི་ལ་བརྩི་མཐོང་ཆེ་ལ། ཕན་ཚུན་ཚད་ལྡན་ཡིན་མིན་གྱི་རྒྱ་མ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུའང་གྱུར་ཡོད། དེ་བས་དགེ་ཆོས་ཀྱིས་ཀྱང་བོད་མིའི་ཆེ་བ་བརྗོད་སྐབས། ལུས་རྩལ་ཆེ་ཞིང་གཡོ་སྒྱུ་ཆུང་བ། ངང་ཚུལ་བརྟན་ཞིང་མནའ་ལ་བརྩི་བ། ཞེས་དང་། མཁས་འཇུག་ལས་ཀྱང་། སྲོག་ནི་གཏོང་གི་དམ་བཅའ་མིན། །ཞེས་གསུངས་ལ། ཁ་དཔེར་ཡང་། མིས་མི་ཟ་བ་མནའ། ཁྱིས་མི་ཟ་བ་ལྕགས། ཞེས་མནའ་ཚིག་ལས་མི་འགལ་ལ། གལ་ཏེ་འགལ་ན་ཉེས་དམིགས་ཧ་ཅང་ལྕི་སྟེ། མནའ་ཆུང་ཡང་བ་མོ་ཙམ། བ་མོ་ཆུང་ཡང་ལྷམ་སྦངས། ཞེས་དང་། མནའ་ཟོས་པའི་བུ་ལ་ཐར་བ་མེད། ཟེར་ལ། མནའི་གོ་དོན་ཡང་། མིའི་ངོ་གདོང་ན་སྣ་དྲང་བོར་བགྲེང་བ་ལྟར། ཕན་ཚུན་བདེན་རྫུན་བྱེད་པའི་དྲང་ཐིག་གི་ནུས་པ་ཐོན་གྱི་ཡོད་སྟབས། གདོང་གི་སྣའི་ཡི་གེ་དེ་མནའ་ཞེས་འགྱུར་བར་ཡང་བཤད།

མནའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ། བྲོ་བོར་བ། བྲོ་འདོར་བ། བྲོ་འཚལ་བ། བྲོ་ཁུད་པ། བྲོ་སྐྱེལ་བ། བྲོ་ཐམ་པོ། དབུ་སྙུང་བ། དབུ་མནའ། མནའ་གན། དཀུ་སྙུང་། དཀུ་རྒྱལ་བ། རེ་སྐན། ཐོ་བཅད། ཐ་བགྱིས། གཙིགས་འཛིན་པ། དམ་ཚིག་དང་སྲུང་སྡོམ་བཞག་པ་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་། སྤྱིར་ན། མནའ་སྐྱེལ་སྲོལ་འདི་ཆེ་ས་ནས། མནའ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཁབ་དང་། མནའ་འབྲེལ་ཚོགས་པ། མནའ་འབྲེལ་སྲིད་གཞུང་ཡོད་པ་དང་། ཆུང་ས་ནས་ཇག་པ་རྐུན་མ་དང་། སྤྲང་ནག་བེར་ག་འཛིན་པ་ཚུན་ཆད་ལ་སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་མྱོང་གི་མནའ་བཅད་ཅེས་དར་སོ་ཆེའོ། །དེ་ཡང་། སྤྱི་སྒེར་གང་ལ་ཆ་མཚོན་ན། འཁྲུག་རྩོད་ཞི་འཇགས་དང་། བདེ་སྐྱིད་ཡོང་ཐབས། དཀར་ནག་ཤན་འབྱེད། ཕན་ཚུན་གྲོགས་སྒྲིག རྐུ་འཕྲོག་བཅོམ་གསུམ་དང་། དུ་ཆང་ཤོ་གསུམ། ནང་རྐུས་ནང་བསྡམས་གཅོད་པ་སོགས་བྱེད་སྒོ་སྣ་ཚོགས་ལ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་ལུགས་སྲོལ་ཡོད། རང་ཅག་བོད་ལ་མཚོན་ན། མནའ་སྐྱེལ་སྲོལ་འདི་གདོད་མའི་སྤྱི་ཚོགས་ནས་མཆིས་པར་གོར་མ་ཆག་ལ། ད་ལྟ་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་དུ་དངོས་སུ་སྣང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ནི། དཔེར་ན། གནམ་རི་སྲོང་བཙན་དང་། མྱང་ཙེ་སྐུ། དབའ་དབྱི་ཚབ། དབའ་མྱེས་སྣང་། དབའ་བུ་ཚབ། མནོན་མགྲོན་པོ། ཆེས་བོ་ནག་སེང་སོགས་ཀྱིས། མནའ་རྡོ་དཀར་བོ་ལག་ཏུ་བཟུང་སྟེ། མནའ་བཅད་པས། དེ་དག་མནའ་ཚིག་ལས་མ་འགལ་བར། དབྱི་ཚབ་གྲོངས་རྗེས། བཙན་པོས་ཕྱག་བསྟར་ནས་དུར་ཁུང་བརྩིགས་ཏེ། མནའ་རྡོའི་གོར་མ་དཀར་བོ་དེ། མཆད་ཀྱི་རྨང་རྡོ་བཞག་ཚུལ་སོགས། ཏུན་ཧོང་གཏེར་ཡིག་སོགས་སུ་གསལ་བ་དང་། དེ་དག་གི་མནའ་ཚིག་ལ་ཡང་། དེང་ཕན་ཆད་ཟིང་བོ་རྗེ་རྒྱབ་ཏུ་མི་འདོར་རི། སྤུ་རྒྱལ་པང་དུ་མི་ལེན་རི། སོམ་ཉི་མི་བགྱི་རི། བརྟུལ་ཕོད་པར་མི་བགྱི་རི། སྲོག་སྤོངས་མི་འཚལ་རི། བཙན་པོ་སློན་བཙན་གྱིས་བཀའ་ཅི་བསྩལ་བ་བཞིན་མི་མཉན་རི། སོགས་བྲོ་ཚིག་བོར་བ་དང་། ཕྱིས་སུ་བུ་རབས་ཚ་བརྒྱུད་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མནའ་དམ་དེ་ཚེ་སྲོག་ལྟར་གཅེས་པར་བཟུང་ནས། ཕྱི་ཐག་བསྲིངས་པ་ཡིན་ཏེ། བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་གྱིས། དྲིན་ཅན་མི་ཡི་ཡིད་མི་གཅོད། ལྷ་ཡི་རྟ་ལ་སྒལ་མི་དབྱུང་། ཟེར་བ་བཞིན། གོང་བློན་དབས་དབྱི་ཚབ་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་སྤྱན་དྲངས་ཏེ། ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་པ་དང། བུ་ཚ་སུ་འོས་ཞིག་ལ་གསེར་ཡིག་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་གནང་རྒྱུའི་དབུ་མནའ་བཞེས་པ་དང་། དེབ་དཀར་ལས་ཀྱང་། རང་རེའི་ཡུལ་འདིར་གདོད་མའི་དུས་ནས་སྲོག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྐང་ལག་བྲེག དོན་ལྔ་སྣོད་དྲུག་སར་སྤུངས། གནམ་ལྷ་རྣམས་དང་། རི་དང་ཉི་ཟླ་གསུམ་སོགས་དཔང་དུ་བཙུགས། ཁ་ལ་ཁྲག་བྱུགས﹙ཐང་ཡིག་ལས་ཀྱང་། མཆོད་ཕྱུགས་བཤམས་པའི་ཁྲག་ཁྱེར་འོངས་ཏེ། མི་རེའི་ཁ་ལ་ཅུང་ཟད་ཙམ་བསྐུས། ཞེས་འབྱུང་། ﹚ ཆོས་པ་ཞིག་གིས་ཆོ་ག་བཏང་སྟེ། མནའ་སྐྱེལ་སྲོལ་ཡོད་པར་བཤད་ཡོད་ལ། དེ་ལྟར་མནའ་སྲོལ་གྱི་རིག་གནས་འདིས་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ཁུལ་མཐུན་སྦྲེལ་དང་སྟོབས་ཤུགས་ཆེ་རུ་བསྐྱེད་ཐུབ་པར་མ་ཟད། ཕྱི་ཕྱོགས་དབང་དུ་སྡུད་པ་ལའང་གླིང་སྒྲུང་ཚུན་ན་མང་སྟེ། དཔེར་ན། གླིང་རྗེ་གེ་སར་རྒྱལ་བོས། རྒྱལ་ཕྲན་མང་བོ་ཆབ་འོག་ཏུ་འཇུག་སྐབས། ནག་པོ་བདུད་ཀྱི་ཨ་སྟག་ལྷ་མོ། སེར་བོ་ཧོར་གྱི་སྡིག་གཅོད་ཤན་པ། སྨུག་པོ་འཇང་གི་གཡུ་ལྷ་ཐོག་འགྱུར། ཁ་ཤ་མོན་གྱི་དུང་སྐྱོང་སྟག་ལྷ། སྟག་གཟིག་ཡུལ་གྱི་ཞལ་དཀར་ལྡན་པ། ཁ་ཆེ་ཡུལ་གྱི་དྲན་པ་རང་གསལ། བྱེ་རིའི་ཡུལ་གྱི་ཆོས་འགྲུབ་དཔའ་བོ། ཨ་གྲག་ཡུལ་གྱི་ཉི་མ་གྲགས་པ་སོགས་མནའ་འབྲེལ་གྱི་ཐབས་ལམ་ལ་བརྟེན་ཏེ་རྫོང་ཆེན་དང་རྫོང་ཆུང་མང་དུ་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་ངོ་། །

ཡང་། བོད་རྗེ་ཁྲི་གཙུག་ལྡེ་བཙན་དང་། རྒྱ་རྗེ་བུན་བུ་ཧེའུ་ཏིག་ཧྭང་ཏེ་དབོན་ཞང་གཉིས་ཀྱིས། རྒྱ་བོད་ཀྱི་གཡུལ་འཁྲུག་བསྡུམས་ཏེ། མཐར་བཀའ་གཙིགས་བཞག་ནས། ལྷ་ས་དང་རྒྱའི་ཕོ་བྲང་མདུན། ས་མཚམས་རྨེ་རུ་གསུམ་དུ་རྡོ་རིང་བསླངས་ཏེ། མནའ་ཚིག་བཞག་པ། ད་ལྟ་ཡང་ལྷ་སའི་རྡོ་རིང་ལས་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་སྟེ། རྡོ་རིང་མདུན་ངོས་སུ། མཇལ་དུམ་མཛད་དེ་གཙིགས་བཅས་པ་ཡིག་ཕྲེང་དོན་བདུན་རྒྱ་ཡིག་དང་བཅས་པ། ཤར་ངོས་སུ། དབོན་ཞང་གཉིས་ཀྱིས་ཚུལ་ཅི་འདྲ་བ་དང་། མཇལ་དུམ་མཛད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡིག་ཕྲེང་དོན་གཅིག བྱང་ངོས་སུ། གཙིགས་འཛིན་པར་གཏོགས་པའི་བོད་ཀྱི་བློན་ཆེན་བཅུ་བདུན་གྱི་ཐབས་དང་མྱིང་རུས་རྒྱ་བོད་ཤན་སྦྱར་གྱི་ཡི་གེ ལྷོ་ངོས་སུ། གཙིགས་འཛིན་པ་ལ་གཏོགས་པའི་ཐང་གི་བློན་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཐབས་དང་མྱིང་རུས་རྒྱ་བོད་ཤན་སྦྱར་བཀོད་ཡོད་པ་དང་། འདིར་རྡོ་རིང་གི་ཡི་གེ་ཆ་ཚང་འབྲེལ་ཆེ་ཡང་ཡི་གེ་འཇིགས་ནས་མ་བཀོད་ལ། ཞིབ་ཏུ་ཤེས་འདོད་པ་དག་དེར་གཟིགས་ལ། རྡོ་རིང་ནུབ་ངོས་སུ་རྒྱ་བོད་བར་དུ་གཙིགས་བཟུང་བའི་ནང་དོན་གནད་བསྡུས་ཡིག་ཕྲེང་དོན་བདུན་བོ་ཆ་ཚང་བཀོད་ན།

༄། །བོད་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་ཆེན་པོ

འཕྲུལ་གྱྀ་ལྷ་བཙན་པོ་དང་། །

རྒྱའྀ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱ་རྗེ་ཧྭང་ཏེ་

དབོན་ཞང་གཉིས། ཆབ་སྲིད་

གཅིག་དུ་མོལ་ནས། མཇལ་དུམ་

ཆེན་པོ་མཛད་དེ་གཙྀགས་བཅས་

པ། །ནམ་ཞར་ཡང་མྱྀ་འགྱུར་བར་

ལྷ་མྱྀ་ཀུན་གྱྀས་ཤེས་ཤིང་དཔང་བྱས

དེ་ཚེ་ཚེ་རབས་རབས་སུ་གཏམ་བརྗོད་

དུ་ཡོད་པའྀ་ཕྱིར། །མཇལ་དུམ་གྱི་གཙྀགས་

ཀྱྀ་མདོ་རིང་ལ་བྲིས་པའོ། །

། འཕྲུལ་གྱྀ་ལྷ་བཙན་པོ་ཁྲྀ་གཙུག་

ལྡེ་བརྩན་གྱྀ་ཞ་སྔ་ནས། །རྒྱ་རྗེ་

བཱུན་བཱུ་ཧེའུ་ཏིག་ཧྭང་ཏེ་དང་། དབོན་

ཞང་གཉིས། སྒམ་དཀྱེལ་ཆེན་པོས་

ནི། །འཕྲལ་ཡུན་ཡུལ་གྱྀ་ལེགས་

ཉེས་ཅི་ཡང་བསྲུང་སྟེ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་

པོས་ནྀ། །འཕྲལ་ཡུན་ཡུལ་གྱྀ་ལེགས་

ཉེས་ཅི་ཡང་བསྲུང་སྟེ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་

པོས་ནྀ། །བཀའ་དྲིན་གྱིས་དགབ་པ་

ལ་ཕྱྀ་ནང་མྱེད་པར། །མང་བོ་ཀུན་བདེ་

སྐྱིད་པར་བྱ་བ་ལ་ནྀ་དགོངས་པ་གཅིག་

ཡུན་རྀང་བོར་ལེགས་པའྀ་དོན་ཆེན་པོ་

ལ་ནི་བཀའ་གྲོས་མཐུན་ཏེ། །གཉེན་

རྙིང་བའྀ་སྲི་ཞུ་ནྀ་དང་སྔའི་ཁྱྀམ་ཚེས་

དགྱེས་པའི་ཚུལ་སླར་དུ་བརྩེགས་པར་

མོལ་ནས། །མཇལ་དུམ་ཆེན་པོ་ནི་

མཛད་དེ། །བོད་རྒྱ་གཉིས། །ད་ལྟར་

དུ་མངའ་བའྀ་ཡུལ་དང་མཚམས་སྲུང་།

ཞིང་། །དེའི་ཤར་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནྀ་

རྒྱ་ཆེན་པོའི་ཡུལ། །ནུབ་ཕྱོགས་ཐམས་

ཅད་ནྀ་ཡང་ཐག་པར་བོད་ཆེན་པོའི་

ཡུལ་ཏེ། །དེ་ལས་ཕུན་ཚུན་དགྲར་མྱྀ་

འཐབ། །དམག་མྱྀ་དྲང་། །ཡུལ་མྱྀ་

མརྣམ། །ཡྀད་མ་ཆེས་པ་ཞྀག་ཡོད་

ན། །མྱྀ་བཟུང་ཞིང་གཏམ་དྲཱིས་ཏེ། །

བརྫངས་ནས་ཕྱྀར་བཏང་ངོ། །

ད་ཆབ་སྲྀད་གཅིག་ཅིང་། །མཇལ་

དུམ་ཆེན་པོ་འདྀ་ལྟར་མཛད་པས། །

དབོན་ཞང་དགྱེས་པའི་བཀའ་ཕྲིནད་

སྙན་པས་ཀྱང་འདྲུལ་དགོས་ཏེ། །

ཕན་ཚུན་གྱྀ་ཕོ་ཉ་འདོང་བ་ཡང་། །ལམ་

རྙིང་བར་བྱུང་ནས་། །སྔ་ལུགས་བཞིན་

བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱྀ་བར། །ཙང་ཀུན་

ཡོག་དུ་རྟ་བརྗེས་ལ། །སྩེ་ཞུང་ཆེག་དུ་

རྒྱ་དང་ཕྲད་པ་མན་ཅད་ནྀ་རྒྱས་ཕུ་དུད་

བྱ། །ཙེང་ཤུ་ཧྱན་དུ་བོད་དང་འཕྲད་པ་

ཡན་ཅད་ནྀ་བོད་ཀྱིས་ཕུ་དུད་བྱ་སྟེ། །

དབོན་ཞང་ཉེ་ཞྀང་གཉེན་པའྀ་ཚུལ་བཞིན་

དུ། །སྲྀ་ཞུ་དང་བཀུར་སྟྀའི་ལུགས་

ཡོད་པར་སྦྱར་ཏེ། །ཡུལ་གཉིས་ཀྱི་

བར་ན་དུད་རྡུལ་ནྀ་མྱྀ་སྣང་། །གློ་བུ་

དུ་སྡང་བ་དང་དགྲའྀ་མྱྀང་ནི་མྱྀ་གྲག་སྟེ་

ས་མཚམས་སྲུང་བའྀ་མྱི་ཡན་ཅད་

ཀྱང་དོགས་ཤིང་འཇིགས་པ་མྱེད་པར་

ས་ས་མལ་ན་བག་བརྐྱང་སྟེ། །བདེ་

བར་འཁོད་ཅིང་། །སྐྱིད་པའྀ་བཀའ་དྲཱྀན་

ནི་རབས་ཁྲྀའི་བར་དུ་ཐོབ། །སྙན་པའྀ་

སྒྲ་སྐད་ནྀ་གཉི་ཟླས་སླེབས་སོ་ཆོག་ཏུ་

ཁྱབ་སྟེ། །བོད་བོད་ཡུལ་ན་སྐྱིད། །

རྒྱ་རྒྱ་ཡུལ་ན་སྐྱིད་པའྀ་སྲིད་ཆེན་པོ་

སྦྱར་ནས་གཙྀགས་བཅས་པ་འདྀ། །

ནམ་ཞར་མྱྀ་འགྱུར་བར། །དཀོན་མཆོག་

གསུམ་དང་། །འཕགས་པའྀ་རྣམས་དང་

གཉི་ཟླ་དང་གཟ་སྐར་ཡང་དཔང་དུ་

གསོལ་ཏེ། །ཐ་ཚིག་གི་རྣམ་པས་ཀྱང་

བཤད། །སྲོག་ཆགས་བསད་དེ་མནའ་

ཡང་བོར་ནས། །གཙིགས་བཅས་སོ། །

གཙིགས་འདྀ་བཞིན་དུ་མ་བྱས་སམ། །

བཤྀག་ན། །བོད་རྒྱ་གཉིས་གང་གིས་སྔར་ཉེས་

པ་ལ་སྡྀག་ཅིང་། །ལན་དུ་དཀུ་སྒྱུ་ཅི་བྱས་ཀྱང་

གཙྀགས་བཤྀག་པ་ལ་མ་གཏོགས་སོ། །

འདི་ལྟར་བོད་རྒྱ་གཉིས་གྱྀ་རྗེ་བློན་གྱིས་ཞལ་

གྱྀས་བཤགས་མནའ་བོར་ཏེ། གཙྀགས་

ཀྱྀ་ཡྀ་གེ་ཞྀབ་མོར་བྲིས་ནས། །རྒྱལ་བོ་ཆེན་

པོ་གཉིས་གྱྀ་ནི་ཕྱག་རྒྱས་བཏབ། །བློན་པོ་

གཙྀགས་འཛིན་པ་ལ་གཏོགས་པ་རྣམས་

ཀྱྀ་ནི་ལག་ཡྀག་དུ་བྲིས་ཏེ། གཙྀགས་ཀྱི་

ཡྀ་གེ་ཡང་སོ་སོའྀ་ཕྱག་སྦལ་དུ་བཞག་གོ །

དེ་ལྟར་གོང་གསལ་ཡིག་ཕྲེང་དོན་བདུན་པོ་འདིས། སྐབས་དེའི་མནའ་ཆེན་འཇོག་སྲོལ་གྱི་སྣང་བརྙན་མེ་ལོང་ལ་འཆར་བ་བཞིན་རྟོགས་ནུས་ལ། ཁྱད་པར་དུ་དོན་གནད་དུ་གྱུར་བ་ནི། རྒྱ་བོད་བར་གྱི་ཡུན་རིང་གི་གཡུལ་འཁྲུག་བཅད་ཅིང་། རྒྱལ་འབངས་ཀུན་དུས་བདེ་ཞོད་འཇགས་སུ་བཏང་བས། ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་དུ། གནམ་ལ་ཉི་ཟླ་ཟུང་གཅིག ས་ལ་བཙན་པོ་དབོན་ཞང་། ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་རླབས་པོ་ཆེ་འདི་བྱུང་བ་ཡིན། ཕྱིས་སུ་འང་། བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་པ་ཆེན་པོ་ཏཱ་སི་ཏུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་སྐབས་སུ། མནའ་བསྐྱལ་སྲོལ་འདི། སྤྱི་ཚོགས་ནང་དཀར་ནག་དབྱེ་འབྱེད་བྱེད་པ་སོགས། མེད་མི་རུང་གི་ལག་ཆར་དགོངས་ནས། ཁྲིམས་ཡིག་ཞལ་ལྕེ་བཅོ་ལྔའི་ནང་ཚན། བཅུ་གསུམ་པ་བསྙོན་ཧམ་མནའ་﹙ཞུ་དོན་འགལ་འཛོལ་ཆེ་རིགས་ཁ་དོན་མཐུན་མིན་རྣམས་མགོན་ཁང་སོགས་སུ་ཆོས་སྐྱོང་དཔང་བོར་བཞག་སྟེ་མནའ་སྐྱེལ་བཅུག་པའི་ཁྲིམས་སྲོལ་ཞིག﹚དག་གི་ཞལ་ལྕེ་མཛད་པར་མ་ཟད། དེའི་ནང་འདས་ཟིན་པའི་ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་སྡོམ་བྱས་ནས། མནའ་དམ་གྱི་སྤང་བྱ་བཞི﹙དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད་ལས་ཁྱི་མོ་ཚང་མ་ལ་དབྱུག་པ་མ་འཕྱར་ཞེས་བུད་མེད་བུ་ཕྲུག་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་བུ་ཕྲུག་གི་དོན་དུ་མནའ་ཟ་བས་མནའ་མིར་མི་བསྡུ་བ་ཞེས་ལྔར་གསུངས། །﹚ཡང་གཏན་འཁེལ་བྱས་ཡོད་པ་སྟེ། ༡ གསེར་བྱ་ངང་བ་འདམ་ལ་མི་འཛིན། བླ་མ་བཙུན་པའི་མནའ་སྤང་བྱ་ཡིན་པས་མནའ་གྲལ་དུ་བསྡུ་མི་འོས་པའི་དོན། ༢ གཡུ་ཆུང་དྲུག་དཀར་བསྟར་ལ་མི་བརྒྱུ། བྱིས་པས་མནའི་ཁེ་ཉེན་མི་ཤེས་པས་མནའ་གྲལ་དུ་བསྡུ་མི་རུང་བ། ༣ བྱ་རོག་ནག་པོ་རྙི་ལ་མི་འཛིན་པ། བུད་མེད་མནའ་གྲལ་དུ་མི་རུང་བ། ༤ དུག་སྦྲུལ་ནག་པོ་ཐུར་ལ་མ་རྒྱུག སྔགས་པ་ནུས་མཐུ་ཅན་གྱིས་མནའ་སེལ་གྱི་ཆོ་ག་ཤེས་པས་མནའ་ལ་མི་རུང་བ་སོགས། མནའ་མིར་འོས་པའི་མི་ནི་ཆ་འཇོག་འོས་པ། ལས་འབྲས་བརྩི་བ། འགག་རྩའི་དོན་གནད་ལ་སོ་སོའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ཞིག་དགོས་པ་དང་། མནའ་སྐྱེལ་ཡོ་བྱད་སྣུམ་ཁོལ་མ། རྡེའུ་དཀར་ནག བཀྲབ་སླང་སོགས་དགོས་པ་དང་། དངོས་གཞི་མནའ་སྐྱེལ་སྐབས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སོགས་རྒྱས་པར་བོད་ཀྱི་དུས་རབས་རིམ་བྱོན་གྱི་ཁྲིམས་ཡིག་ཕྱོགས་བསྡུས་དེབ་དང་བོའི་ནང་གསལ། དེ་ལྟར་མནའ་སྲོལ་རིག་གནས་འདི་ལ་དག་ཐེར་དང་། གཙིགས་འཛིན་གནང་སྟེ། ཡུལ་ལུང་སོ་སོར་རིམ་བརྒྱུད་ཀྱིས་མནའ་རྟེན་དང་སྐྱེལ་སྟངས་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ལ། མནའ་ཐོག་ཏུ་འདུག་པ་སྐྱེས་བུ་རབ་དང་། མནའ་འགལ་བྱུང་ན་ཐ་ཆད་དུ་བརྩིའོ། །

༢ མནའ་སྐྱེལ་སྟངས་ལ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཤན་ཞུགས་ཚུལ། རང་ཅག་གིས་དོན་བྱ་ཆེ་མ་ཆུང་གསུམ་གྱི་མཐར་གྲོས་ཐག་གཅོད་པའམ། མནའ་བཅད་སོགས་སྒྲིག་ཚེ། ཆེད་དུ་དཔང་བོར་ཕེར་བའི་མཆོག་གསུམ་དང་། ཡི་དམ་ཆོས་སྲུང་སྤྱན་དྲངས་ཏེ་དཔང་བོར་གསོལ་བ་འདི་ཡང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་སྡོམ་ལེན་ཚེ། སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན། །བདག་ལ་དགོངས་པར་མཛད་དུ་གསོལ། །ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས། །བྱང་ཆུབ་ཐུགས་ནི་བསྐྱེད་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ། །དེ་དག་རིམ་བཞིན་གནས་པ་ལྟར། །བདག་ཀྱང་འགྲོ་ལ་ཕན་དོན་དུ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྐྱེད་བགྱི་ཞིང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ། །རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བགྱི། །ཞེས་རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་ཐམས་ཅད་མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་སྤྱན་དྲངས་ཏེ། དཔང་བོར་གསོལ་སྟངས་ཀྱི་ཤན་ཞུགས་ཐེབས་པ་རྟོགས་ནུས་ལ། རྒྱུད་རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ་ལས་ཀྱང་། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་མནའ་ཡི་ནི། །སྙིང་བོ་འདི་ཡིས་མནའ་བསྒག་གོ །ཞེས་པ་དང་མཐུན་ནོ། །

ཚུལ་འདི་ལ་དགོངས་ནས་ཡབ་རྗེ་བླ་མས་ཀྱང་། མནའ་བསྐྱལ་བ་མ་དོར་མནའ་ཚིག་གཉན། །ད་གཉན་ནོ་གཉན་ནོ་མནའ་ཚིག་གཉན། །འཕྲལ་དགོས་པའི་དབང་གིས་མ་གཏོགས་པ། །ཡུན་ཧ་ཅང་བསྲིངས་ནས་སྒོམ་འདོར་ན། །དཔལ་ཆོས་སྐྱོང་སྲུང་མས་ཆད་པ་ཕོག །གསུངས་སོ། །

གདོད་མའི་དུས་སུ། མནའ་རྟེན་དང་དཔང་བོར་གནམ་ས་དང་། ཉི་ཟླ་སྐར་གསུམ། རི་ཆུ་ནགས་གསུམ་སོགས་འཇོག་ལ། ཕྱིས་སུ་བེམ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་ཡིད་གཏོད་ཕེར་བའི་ལྷ་སྲུང་གི་རྣམ་པར་གྱུར་བ་རེད།

གཞན་ཡང་། ཐང་ཡིག་ལས། མཆོད་ཕྱུགས་བཤམས་པའི་ཁྲག་འཁྱེར་འོང་སྟེ། མི་རེའི་ཁ་ལ་ཅུང་ཟད་ཙམ་བསྐུས། ཞེས་པ་ལྟར་ན། སྔ་སོར་ཁྲག་བསྐུ་བའམ་འཐུང་སྲོལ་ཡོད་པ་དེ། ཕྱིས་སུ་ཁྲག་དེ་གསེར་སྐྱེམས་དང་མནའ་ཆུ་ཞེས་འཐུང་སྲོལ་དུ་གྱུར་བ་སྟེ། བོད་ཀྱི་གནའ་རབས་ཁྲིམས་སྲོལ་ཡིག་ཆ་བདམས་བསྒྲིགས་ལས། མནའ་བྱེད་ན་གསེར་སྐྱེམས་མནའ་ཆུ་སོགས་ཆས་འགྲིག་པ་དང་། གསུངས་པ་ལས་ཤེས་ཐུབ། དེ་ནི་གསང་སྔགས་ཀྱི་དམ་སྲུང་གི་སྐབས། རྡོ་རྗེ་མནའ་ཆུ་འཐུང་བ་ཞེས་པ་ལས་ཤན་ཞུགས་ཐེབས་པ་སྟེ། སྔགས་རིམ་ལས། རྣམ་རྒྱལ་བུམ་པའི་སྟེང་ན་གནས་པའི་ཆུ་མིང་མེད་དང་མཐེ་བོང་གིས་བཟུང་བའི་སྣོད་ཀྱི་ཁས། སློབ་མའི་ཁར་བླུགས་ཤིང་། འདི་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་དམྱལ་བའི་ཆུ། །དམ་ཚིག་ཉམས་ན་སྲེག་པར་བྱེད། །དམ་ཚིག་བསྲུངས་ན་དངོས་གྲུབ་སྟེ། །རྡོ་རྗེའི་བདུད་རྩིའི་ཆུ་འཐུང་ཤིག །ཅེས་སོགས་དུས་འཁོར་བདག་འཇུག་སོགས་ལས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད། རྒྱལ་ཁབ་དང་། ཤོག་ཁ། མི་སྒེར་གང་རུང་བར་མནའ་འབྲེལ་བཞག་པ་ཡིན་ན། ངེས་པར་དུ་དམ་སྲུང་བྱེད་པ་ནི། སྲོག་ལས་ཀྱང་གཅེས་པ་ཡིན་པས། མཁས་འཇུག་ལས། སྲོག་ནི་གཏོང་གི་དམ་བཅའ་མིན། །ཞེས་པ་ལྟར། གལ་ཏེ། སུ་མནའ་འགལ་བྱུང་བ་ཡིན་ན། འདུལ་བའི་ལྒིང་འབུམ་ལས། དྲུག་སྡེ་རྣམས་གང་དང་གང་དགོས་པར་དཀོན་མཆོག་དང་མཁན་པོ་ལ་མནའ་འདོར་བས། ཁྱིམ་པ་རྣམས། བདག་ཅག་ཁྱིམ་པ་ལགས་ཀྱང་། ཁྱིམ་པ་ལ་མནའ་མི་འདོར་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་བདེན་པའི་བསམ་པ་ཅན་ཡིན་པས་མནའ་འདོར་བར་མི་བྱའོ། །ཞེས་པ་ལྟར། མནའ་འགལ་བྱུང་ན། ཁྲེལ་དང་ངོ་ཚ་བོར་ལ། དམ་པ་ལྷ་ཆོས་དང་འཇིག་རྟེན་མི་ཆོས་ལས་ལྡོག་པའི་ཆེས་ཐ་ཆད་དང་། ཁྱད་པར་དུ། ཡི་དམ་ཆོས་སྲུང་གིས་བཀའ་ཆད་གཏོང་བར་མ་ཟད། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་མ་ཐག་མཐོང་ཆོས་སུ་མྱོང་བ་ཤུགས་ཆེ་སྟེ། སྔགས་རིམ་ལས། རེ་ཞིག་དམ་ཚིག་ཉམས་པ་ན། །དངོས་གྲུབ་འཐོབ་པ་ལྟ་ཞོག་གི། མི་ཡི་སྐྱེ་བའང་རྙེད་པར་དཀའ། །ཞེས་པ་ལྟར། ཕ་ཚ་བུ་བརྒྱུད་ཐམས་ཅད་ལ་མི་འདོད་པའི་བྱུར་ཉེས་དང་གོད་ཁ་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་འབྱུང་ཞིང་། མཁར་ཤུལ་དུ་འཇག་སྐྱའི་ཤུགས་གླུ་ལེན་པར་མ་ཟད། ཚེ་རབས་ཕྱི་མའང་དམྱལ་བར་ལྟུང་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཟམ་མི་ཆད་པར་ཡོང་བར། ཀུན་གྱིས་ཡིད་ཆེས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་ཡང་། ནང་བསྟན་གྱི་བག་ཆགས་ཟབ་མོའི་ཤན་ཞུགས་ཐེབས་པར་སྣང་སྟེ། སྔགས་རིམ་ལས། མནའ་ཆུ་བླུད་པའི་དམ་བཞག་ནི། རྩ་བ་དང་ཡན་ལག་གི་དམ་ཚིག་སྤྱིའི་རྣམ་བཞག་ཡིན་ལ། ཞེས་དང་། ངས་འདི་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གང་བསྒོ་བ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་བྱ་དགོས་སོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་ང་ལ་བརྙས་པར་ཡང་མི་བྱ་སྟེ། ཁྱོད་ཡ་ང་བ་མ་སྤངས་པར། ཤི་བའི་དུས་ནས་དམྱལ་བར་ལྷུང་བར་འགྱུར་ཏ་རེ། ཞེས་དང་། དུས་འཁོར་བདག་འཇུག་ལས། ཨོཾ། དེ་རིང་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་རང་། །ཁྱོད་ཀྱི་སྙིང་ལ་ཡང་དག་ཞུགས། །གལ་ཏེ་ཚུལ་འདི་སྨྲས་ན་ནི། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་དྲལ་ཏེ་གཤེགས། །ཞེས་པ་ལྟར། དམ་ཚིག་ལས་འདས་ན། ཉེས་དམིགས་མང་དུ་འབྱུང་བར་གསུངས་པ་དང་སྒོ་བསྟུན་པ་གསལ་ལོ། །

དེ་ལས་གཞན། ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐབས་སུ། སད་མི་མི་བདུན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་སྲ་བརྟན་ཡོང་ཆེད་མནའ་གཙིགས་བཞག་པ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྐུ་བསླུས་སམ་མནའ་ཚིག་དང་འགལ་ན། སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེས་ཤིག འདི་བཞིན་དུ་མཛད་ཅིང་བགྱིས་ན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པར་ཤོག་ཅིག ཅེས་སོགས་མཐིང་ཤོག་ལ་གསེར་བྲིས་གནང་སྟེ། གཙིགས་གནང་མཁན་གྱི་མཚན་ཐོ་དང་བཅས་པ་གསལ་བོར་བཀོད་ཡོད་ཅེས་པ་ནས། གསེར་གྱི་སྒྲོམ་བུར་བསྩལ་ཏེ། བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་གི་དཀོར་མཛོད་སོགས་སུ་བཞག་པ་ཆོས་འབྱུང་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན་དུ་གསུངས་པ་དང་།

མནའ་དཔང་ཡང་། ཆོས་འབྱུང་དེ་ལས། འདི་ལྟར་ཡི་དམ་བཅས་པ། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཐམས་ཅད་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་དང་། གནམ་སའི་རིམ་པ་ལྷའོ་ཅོག་དང་། བོད་ཀྱི་སྐུ་ལྷ་དང་། ལྷ་དགུ་ཐམས་ཅད་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་དཔང་དུ་གསོལ་ཏེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་། གླིང་སྒྲུང་ལས་མནའ་དཔང་ལ། ཁྲོ་ཐུང་དང་གུར་དཀར་གྱིས་མནའ་བཅད་དུས། གུར་དཀར་གྱིས་ཐེའུ་རང་དཀར་ནག་ཁྲ་གསུམ་དང་། ཁྲོ་ཐུང་གིས་སྟག་ལྷ་མེ་འབར་མནའ་དཔང་དུ་བཞག་པ་དང་། ཡང་། གསེར་ཆོས་དང་ལྷ་སོགས་དཔང་དུ་བཞག་པ་ནི། གླིང་དཀར་བོའི་ཕ་ཆོས་གསེར་འབུམ་དཔང་། །གླིང་དཀར་བོའི་ཕོ་ལྷ་གཉན་པོ་དཔང་། །ཟས་ཁམ་གཅིག་མི་བཟའ་དཀོན་མཆོག་དཔང་། །སྐོམ་ཆུ་ཐིགས་མི་འཐུང་དཀོན་མཆོག་དཔང་། །དེ་རིང་འཆི་ས་མི་འཚོལ་རི། །དབུས་ཀྱི་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་དཔང་། །བདེན་ངེས་སྒྲོལ་མ་དཀར་མོ་དཔང་། །ཞེས་སོ། །

༣ མནའ་སྐྱེལ་སྟངས། བོད་ཚིག་ཐོག་དང་། རྒྱ་ཡིག་ཐོག་ཅེས་པ་ལྟར། ལྷག་པར་ཕོ་རབ་ཞིག་ཡིན་ན། སྲོག་ལས་མནའ་ཚིག་གལ་ཆེན་དུ་འཛིན་པའི་བློ་སྤོབས་ཡོད་པ་ནི། བོད་ཀྱི་རང་གཤིས་ཡིན་པ་དང་། ཁ་དཔེར་ཡང་། ཕོ་རབ་ཚིག་ཐོག་དང་། འཕར་བ་རྗེས་ཐོག ཞེས་ཟེར་རོ། །བོད་ཀྱི་མནའ་སྐྱེལ་སྟངས་ལ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་སྣང་ཡང་། འདིར་འགའ་ཟུང་ཙམ་བརྗོད་ན། མནའ་ཆས་གྱོན་པ་སྟེ། ད་དུང་སྡིག་སྤྱོད་ཀྱི་མནའ་ཡིན་ན་གོས་དམར་པོ་གོན་ནས་གྲོད་པ་ཁྲག་གིས་བཀང་བ་བྲང་ལ་འཇོག་པ་དང་། སྐྲ་བསྙིལ་བ་སོགས་སྐྱི་ཡ་བའི་འཇིགས་ཉམས་སྣ་ཚོགས་སྟོན། དེ་ཡང་། མི་སྡེ་དང་མི་སྡེ་བར་མནའ་འཇོག་གལ་ཆེན་རིགས་བྱེད་དགོས་ཚེ། ཀོ་དམར་ཁྲག་བརྫིས་ཞེས་པའི་མནའ་འཇོག་སྲོལ་ཞིག་འདུག་སྟེ། དེ་ནི་མི་སྡེ་ཕན་ཚུན་གྱི་རྒན་པོ་ཐམས་ཅད་འདུས་ནས། གཡག་ཀོ་རློན་པ་ཁྲག་དམར་འཁྱིལ་བར། རྐང་བ་རྗེན་པར་མཉམ་དུ་བརྫི་ཞིང་། ལག་གཡས་ཀྱི་མཛུབ་མོ་ལྕགས་ཀྱུ་ལྟར་གུག་པ་ཕན་ཚུན་བསྣོལ་ནས། མཆོག་གསུམ་མམ། ལྷ་ཀླུ་ཐུ་བོ་ཆེ་རྣམས་དཔང་དུ་བཞག་ནས། མནའ་ཚིག་ལ། ཇི་སྲིད་གནམ་མ་འཇིག་མ་སྟོངས་གྱི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་མི་འགལ། ཞེས་བརྗོད་ལ། ཕན་ཚུན་མནའ་བཅད་སྒྲིག་ཕྱིན་ཆད། མངའ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་མི་སུ་ཡིན་ཡང་། མནའ་ཚིག་དང་འགལ་བར་མི་བྱ་ཞིང་། སྤྱི་སྒེར་གང་ཡིན་ན་ཡང་། མནའ་གྲོགས་ཕན་ཚུན་བར་སྐྱིད་སྡུག་ལེགས་ཉེས་ཇི་འདྲ་བྱུང་རུང་། སྐྱིད་ཀྱི་རྟ་བོ་མཉམ་ཞོན་དང་། །སྡུག་གི་ཁུར་བོ་མཉམ་འཁུར། །ཞེས་པའི་དཔེ་ལྟར། སྙིང་ཐག་པ་ནས་གྲོགས་བྱེད་སྲོལ་ཡོད། གལ་ཏེ་སུ་མནའ་ཚིག་དང་འགལ་བ་ཡིན་ན། ཤོག་ཁ་དང་མི་སྒེར་གང་ཡིན་ཡང་། ཁྲེལ་མེད་སྤྱང་རྒན་གྱི་དོ་ཟླར་འཇོག་པ་སྟེ། ཁ་དཔེར་ཡང་། སྤྱང་རྒན་རྔ་གཡུག་སྒོ་ཁྱི་མི་ཉན། ཁྲེལ་མེད་ཁྲམ་པ་མནའ་རོགས་མི་ཉན། ཟེར་བ་དང་། ཡང་ན། ཡི་དམ་ཆོས་སྲུང་གིས་གསོན་སྙིང་དམར་འདོན་བྱེད་པའམ། ཚེ་འདིར་བྱུར་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བར་མ་ཟད། ཕྱི་མ་ཡང་ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བར་ཡིད་ཆེས་གཏིང་ནས་བྱེད་དོ། །ཡང་། དེ་ལྟར་གླིང་སྒྲུང་ཁ་ཆེ་གཡུལ་རྫོང་ལས་ཀྱང་། ཨ་ཁུ་ཁྲོ་ཐུང་རྒྱལ་བོ་དང་ཁ་ཆེ་དཔོན་བློན་རྣམས་ཀྱིས་མནའ་བཞག་ཚུལ་འདི་ལྟར་གསུངས་ཏེ། རྡོ་རྒོད་ཁོ་གློག་འགྱུ་བཞིན་ཆས་ནས་འབྲོང་གྲུས་བཞི་ཞིག་གི་རྭ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཀླད་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་ནས་བརྡབས་ཤིང་བསད་ནས་ཁྱེར་བྱུང་བའི་རོ་དེ། ལག་བདེ་འགའ་ཞིག་གིས་བཤས་ནས་ཁྲོ་ཐུང་དང་ཁ་ཆེ་དཔོན་བློན་རྣམས་ཀྱིས་ཤ་དམར་ཁམ་གསུམ་མཉམ་ཟ་བྱས། ཁྲག་དམར་ཧུབ་གསུམ་མཉམ་འཐུང་བྱས། རྒྱུ་མས་ལག་མགོ་མཉམ་སྦྲེལ་བྱས། ཀོ་དམར་སྟེང་དུ་མཉམ་རྫི་བཅས་བྱས་ནས། མནའ་ཐེངས་དགུ་ལ་བཞག ད་གང་མི་འགལ་འབའ་ཡིག་བྲིས། འབའ་རྟེན་སེར་བོ་གསེར་ལ་བྱས་པའི་མནའ་སྦྲེལ་བྱས། ཞེས་དང་། ཡང་། དེ་མཚུངས་སུ་ཧོར་གུར་དཀར་རྒྱལ་བོ་དང་ཁྲོ་ཐུང་དཔོན་པོ་གཉིས་ཀོ་དམར་སྟེང་དུ་རྐང་བ་མཉམ་རྫི་བྱས་ཏེ་མནའ་ཐེངས་དགུ་ལ་བཞག་པ་སོགས་ཡོད་དོ། །

ཡང་། གཟབ་གཟབ་མ་བྱས་ན། གཡོ་འཕྲུལ་ཅན་འགའ་རེས་མནའ་ཚིག་ལ། དེ་རིང་ཉི་མ་ཕན་ཆད། ཤི་རག་ཉི་མ་ཚུན་ཆད། བསྲེ་རྒན་གད་པ་གཡག་གིས་ལོག་རག ཕ་བོང་དཀར་བོ་ལུག་གི་ལོག་རག་བར་དུ། ཕན་ཆེ་ཐོགས་ཆུང་ཐོགས། ཆེ་བ་རྟ་དང་གླང་བོ། ཆུང་བ་ཁབ་དང་སྐུད་པ། ལག་པའི་ཕྱི་ནང་ཤ་ཡིན། སྐྱིད་སྡུག་སྐྱ་མོ་གཅིག་ཡིན། ཞེས་མནའ་ཚིག་འཇོག་པ་ནི། རྒོངས་ཀའི་བར་དུ་གནའ་བཅད་སྒྲིག་པ་ཡིན་པར་བཤད་དེ། ཉི་མ་རྒོངས་ཀའི་དུས་སུ་མིག་གི་མཐོང་ལམ་དུ་བསེ་རྒན་དང་གད་པ་ནག་རོག་གེར་གཡག་ལྟ་བུ་ཆགས་པ་དང་། ཕ་བོང་དཀར་བོ་ལུག་ཡིན་པར་འཁྲུལ་བ་ཡིན་པས་སོ། །

གཞན་ཡང་། སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་མྱོང་དང་ཁ་དན་ཚིག་ལ་གནས་ཕྱིར། མནའ་རྟེན་ཡང་སྣ་ཚོགས་འཇོག་ཚུལ་ཡོད་དེ། རྒྱལ་བོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྐབས། བནྟེ་ཞིག་གིས་ཆོ་ག་བཏང་སྟེ། གནམ་ས་རི་ལུང་ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་སོགས་དང་། ཡང་ན། དེ་ལ་གནས་པའི་ལྷ་མནའ་རྟེན་དུ་འཇོག་པ་དང་། དེ་ལས་གཞན། འཁྲུངས་གླིང་དུ། ཁྲོ་ཐུང་གིས་ཇོ་རུ་ལ་ངན་གཡོ་ལྐོག་ཇུས་བྱས་ཀྱང་། མཐར་ཇོ་རུས་ཕམ་པར་བརྒྱབ་སྟེ། གླིང་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་ནང་དམེ་མི་བྱེད་པའི་མནའ་ཐེངས་གསུམ་བོར་བའི་མནའ་རྟེན་དུ། དང་བོ་རྟ་མགྲིན། གཉིས་པར་སྟག་ལྷ་མེ་འབར། གསུམ་པར་གླིང་དཀར་བོའི་ཕ་འབུམ་བཅུ་གཉིས་བཞག་པ་དང་། བདུད་འདུལ་ལས་ཀྱང་། གེ་སར་རྒྱལ་བོས་བདུད་མོ་ཨ་སྟག་ལྷ་མོ་དེའི་བྲང་གཞུང་ཨ་འདྲ་བ་ལ། པུས་མོ་འུ་འདྲ་བ་བཙུགས་ཏེ། རྒྱ་གྲི་ཤེལ་གྱི་ཡུ་དཀར་བཏོན་ནས། ཨ་སྟག་ལྷ་མོ་ལ་དེ་རིང་ཉི་མ་ཕན་ཆད། རྒྱོབ་ཟེར་ན་ཨ་ཕའི་མགོ་དང་། རྒྱུགས་ཟེར་ན་དམྱལ་བའི་འཕྲང་ལ་ཨེ་རྒྱུགས། སྟེར་ཟེར་ན་སྙིང་ཁྲག་ཡིན་ཡང་ཨེ་སྟེར། དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་ན་མནའ་བཞག་ཆོག་པར་གདམས་ཏེ། ཨ་སྟག་གིས་མནའ་རྟེན་དུ་བདུད་ལྷ་དང་། རྒྱལ་བོས་གླིང་ལྷ་དཔང་དུ་བཞག་པ་དང་། གཞན་མགོན་ཁང་དང་བཙན་ཁང་གི་ལྕགས་ལུང་། མ་ཎིའི་གཟུངས་ཐག་ལ་འཇུས་པའམ། ཡང་ན། བར་གྱི་མི་དང་མཚམས་ཀྱི་རྡོ་ལ་གཏད་དེ། མནའ་ཚིག་ཡུལ་ལུང་སོ་སོ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་དེ། བོད་ཀྱི་གནའ་རབས་ཁྲིམས་སྲོལ་ཡིག་ཆ་བདམས་བསྒྲིགས་ལས། གནའ་མིས་འོས་ཆོས་ཚང་བ་ཞིག་རྙེད་ན་དེ་དང་། རྙེད་མིན་གྱི་སྐབས་ཤར་ཚེ། བདེན་རྫུན་སྟོན་པའི་རྡོ་སྣུམ་ལྕགས་འདམ་བསྐོལ་ཆུ་ལག་སོགས་བྱེད། ཅེས་དང་། ལུས་གཅེར་བུར་བྱས་ཏེ་ཀོ་དམར་གདན་དུ་གཏོང་བ་དང་། གྲོད་པ་ཁྲག་གིས་བཀང་བ་བྲང་ལ་འཇོག་པ། ཞེས་དང་། མནའ་བྱེད་ན་གསེར་སྐྱེམས་མནའ་ཆུ་སོགས་ཆས་འགྲིག་པ་དང་། ལྷ་གདན། མགར་བའི་ཆས། རྡོ་གས་གྲུམས་མེད་པ། ཟངས་དང་ལྕགས་སླང་གང་རུང་གི་མགོ་ནུབ། ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་དགོས་ཆས་དང་། ཡང་མནའ་ས་ཡང་། དེ་ཉིད་ལས། མནའ་ས་མགོན་ཁང་དང་། གཞི་བདག་གནས་ས། རྒྱལ་བོའི་དཀོར་མཛོད་སོགས་སུ་འཁྲིད་དེ་སྐྲ་བསྙིལ། སྟེང་གོས་དང་། གྲི་སྲུང་བ་འཇོག ཅེས་གསུངས་པ་ལས་ཀྱང་། བོད་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་སོ་སོ་ན་མནའ་སྐྱེལ་སྟངས་འདྲ་མིན་ཡོད་པ་རྟོགས་ནུས་སོ། །

༤ མནའ་བཤགས། བོད་ཀྱི་ཁ་དཔེར། མནའ་བཟའ་དུག་འཐུང་། ཞེས་བརྗོད་པ་ལྟར། མནའ་འགལ་བྱེད་པ་དེ་ནི་དུག་འཐུང་བ་དང་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པར་བཞག་ཡོད་པར་གཞིགས་ན། བོད་མི་རིགས་ནི། ཁ་དན་ཚིག་ལ་གནས་ཤིང་ངང་ཚུལ་བརྟན་པོ་ཞིག་ཡིན་པར་སྡོམ་ཚིག་བཀོད་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ཕ་གཅིག་རུང་ཕོ་བ་མི་གཅིག སྔས་གཅིག་རུང་རྨི་ལམ་མི་གཅིག ཅེས་པ་ལྟར། ཡུན་རིང་གི་འཚོ་བའི་ཁྲོད། བྱ་ལས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རྐྱེན་དབང་གིས། མནའ་འགལ་བྱུང་བའང་རེ་གཉིས་སྲིད་པར་བརྟེན། ཉེས་པ་དེ་ནི་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པར། རང་གི་བྱས་ཉེས་སུ་གྱུར་བའི་ངན་འགྲོའི་རྒྱུ་སྟེ། ཚོམས་ལས། ལྕགས་ལས་གཡའ་ནི་ལངས་གྱུར་ན། །ལངས་པ་དེས་ནི་དེ་ཉིད་ཟ། །དེ་བཞིན་མ་བརྟགས་བྱས་པ་ཡི། །རང་གི་ལས་ཀྱིས་ངན་འགྲོ་འགྲོ། །ཞེས་པ་དང་གཉིས་སུ་མ་འདས་པས། ངེས་པར་དུ་མནའ་བཤགས་བྱེད་སྲོལ་འདི་ཤིན་ཏུ་ནས་ཀྱང་གལ་ཆེ། ཅིའི་ཕྱིར་ན། མཁས་པའི་སྡིག་པ་ལྕི་ཞིང་ཡང་། །བླུན་པོའི་སྡིག་པ་ཡང་ཞིང་ལྕི། །ཞེས་མཁས་བླུན་གཉིས་ཀྱིས་སྡིག་པ་བཤགས་ལུགས་ཤེས་མི་ཤེས་ཀྱི་ཆ་ནས་བཤད་པ་ཡིན། དཔེར་ན། ལམ་རིམ་ལས། ལྕགས་ཀྱི་གོང་བུ་ཆུང་ཡང་ཆུའི་གཏིང་དུ་འབྱིང་ལ། དེ་ཉིད་སྣོད་དུ་བྱས་པ་ནི་ཆེ་ཡང་སྟེང་དུ་འཕྱོ་བ་བཞིན་དུ། མི་མཁས་པ་དང་མཁས་པས་བྱས་པའི་སྡིག་པ་ཡང་ལྕི་བ་དང་ཡང་བར་གསུངས་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་ནི། འདས་ཆེན་ལས། གཏི་མུག་ཅན་སྦྲང་བུ་ངར་སྣབས་ལ་འབྱར་བ་འབྱུང་མི་ནུས་པ་དང་འདྲ་བར། ཉེས་པ་ཆུང་ངུ་ལས་ཀྱང་འབྱུང་མི་ནུས་ཤིང་འགྱོད་སེམས་མེད་པས་དགེ་བ་སྤྱོད་མི་ནུས་ལ། སྐྱོན་བཅབས་པས་སྔར་གྱི་དགེ་བ་དག་ཡོད་ཀྱང་སྡིག་པས་སྨེ་བར་བྱས་པས་ན། ད་ལྟ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བའི་རྒྱུ་ཡང་བསྒྱུར་ཏེ། དམྱལ་བ་ཤིན་ཏུ་ལྕི་བར་འགྱུར་རོ། །ཆུ་ཉུང་ངུར་ལན་ཚྭ་ཕུལ་གང་བཏབ་ན་བཏུང་བར་དཀའ་བ་བཞིན་ནམ། གཞན་གྱི་དོང་ཙེ་གཅིག་ཆགས་པས། འཇལ་མི་ཕོད་པས་བཅིངས་དྲགས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་དང་འདྲའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་ལགས་ལ། མནའ་འགལ་གྱི་ཉེས་པ་ལྕི་ཚུལ་གླིང་སྒྲུང་ལས་དཔེ་མཚོན་འགའ་ཞིག་དྲངས་ན། དམྱལ་གླིང་མུན་པ་རང་སངས་ལས། ཨ་སྟག་གཙོ་བྱས་པའི་ཤི་བོ་དུང་ཕྱུར་མང་བོས་མནའ་ཟོས་པའི་ཉེས་དམིགས་ཀྱིས། ལྕགས་སྲེག་མཆོད་རྟེན་ལྷ་ཁང་ཆོས་ཁང་ཚུལ། །ཆེ་ཆུང་རི་རབ་ལྷུན་པོ་བཞིན་དུ་ཆེ། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་ཤི་བོ་མང་བོ་མནན། །རི་བོའི་ཞབས་ལ་མནན་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་། །ལས་ངན་ཇི་འདྲ་བྱས་པའི་རྣམ་སྨིན་རེད། །ཅེས་པའི་ལན་དུ་གེ་སར་གྱིས། ལྕགས་སྲེག་མཆོད་རྟེན་རི་རབ་ཚུལ་དུ་གནས། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་མི་མང་མནན་པ་དེ། །འཇིག་རྟེན་མི་ཡུལ་གསོན་པོར་འདུག་པའི་དུས། །སྐུ་གཟུགས་མཆོད་རྟེན་ལྷ་ཁང་དཔང་དུ་བཙུགས། །རྒྱལ་བའི་གསུང་རབ་གསེར་ཡུམ་ཚད་དུ་བཞག །སྙིང་གྲོགས་ཤག་པོར་མནའ་ཟོས་མགོ་སྐོར་བཏང་། །ཁས་བླངས་དམ་བཅའ་ཉམས་པའི་སྡིག་སྒྲིབ་མང་། །རྐུན་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱུག་བདག་མགོ་བསྐོར་ནས། །མ་བརྐུས་ཟེར་ནས་ཡུམ་ཆེན་དཔང་དུ་བཞག །དོན་མེད་ཁ་མཚར་ཞོར་ནས་མནའ་ཆེན་ཟོས། །ཕྱུག་པོའི་ལག་ནས་ཧེབ་རྒན་དོམ་པ་ཚོས། །ཁྱོད་ཀྱི་བུ་ལོན་དེ་རིང་མེད་ན་ཡང་། །ཉི་མ་འདི་ལ་ཤོག་དང་སྤྲོད་ངེས་ཟེར། །མནའ་ཆེན་བསྐྱལ་ནས་ཆད་ཐོག་མ་སྤྲད་པའི། །ལས་ངན་དེ་འདྲ་བྱས་པའི་རྣམ་སྨིན་ཡིན། །ཞེས་དང་། ཡང་། རྒྱ་ཚ་ཞལ་ལུ་དཀར་བོས་མནའ་འགལ་བྱུང་ཚུལ་ནི། ཧོར་གླིང་གཡུལ་འགྱེད་ལས། ཧོར་ཤ་ཁ་ལ་རེག་དང་གཅིག །གུར་དཀར་ཤི་བ་རིག་དང་གཉིས། །མགོ་འཕྲུ་སྦྱིན་སྲེག་བྱེད་དང་གསུམ། །དེ་གསུམ་སྐྱ་ཁྲས་མ་མཐོང་ན། །ཞལ་ལུ་དག་ཞིང་འགྲོ་ལེ་མིན། །ཞེས་དབུ་མནའ་བཞེས་པའི་སྡིག་སྒྲིབ་ཀྱིས། ཁྲ་ལུས་བླངས་ཏེ་ཞེ་སྡང་ཆེན་པོས་ཉིན་རེར་ཧོར་དམག་ཡིན་པར་མོས་པ་བཟུང་ནས་བྱ་བྱེའུ་འབུམ་ཕྲག་བསད་དེ། དག་ཞིང་དུ་བགྲོད་མ་ནུས་པ་དང་། ཡང་། ཁ་ཆེ་གཡུ་རྫོང་ལས། ཚེ་སྔོན་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ། །གདོལ་བ་ཨ་རག་ནག་པོར་སྐྱེས། །བླ་མའི་བཀའ་འགལ་དམ་ཚིག་ཉམས། །ཚེ་འཕོས་དམྱལ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་འགྲིམས། །སོགས་མནའ་འགལ་བྱུང་བས་ལེ་ལན་འཁོར་བ་མང་དུ་ཡོད་དོ། །

ཡིན་ན་ཡང་། ཉེས་སྐྱོན་གང་ཡང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཉེ་བ་ན་མི་ཟད་པ་མི་སྲིད་དེ། བརྒྱད་སྟོང་འགྲེལ་ཆེན་ལས། འདི་ལྟར། གང་དག་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཉེ་བ་ན་འགྲིབ་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པ། དེ་དག་གི་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་གཉེན་པོས་གཏན་ཟད་པ་སྲིད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། གསེར་གྱི་གཡའ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལྟར། བཤགས་པས་འདག་པ་སྡིག་པའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པས། མནའ་བཤགས་བྱེད་པ་འདི་མན་ངག་ཡིན། དེ་བས། མནའ་བཤགས་བྱེད་ཚུལ་ཡང་། ཤནྟི་བས་མཛད་པ་དྲག་པོའི་ལས་ལྔ་ལས། མནའ་ཉེས་ཞི་བར་སོལ་རྡོག་གཅིག་ལ་སྔགས་འདི་བརྒྱ་རྩ་རེ་བཟླས་ནས་མནའ་སྐྱེལ་ཁར་མིད། ཀཾ་ཀཾ། ཕྱ་ཕྱ། ཡོར་ཡོར། ཏིམ་ཏིམ། མ་མ་རི་སྭཱ་ཧཱ། དེ་བ་གྷ་ས། ཋ་ཌ་ན་ད་བྷང་། མ་ཋ་ཊ་ན་ཏ་རྦད། མནའ་ཟོས་རུང་མ་ཟོས་རུང་སླར་རང་ལ་དཔལ་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་མནའ་བཤགས་ལ། བཤགས་རྟེན་འབུལ་བ་དང་། ཕྱག་བསྐོར་བྱེད་པའང་ཡོད་ལ། འཇུ་མི་ཕམ་གྱི་མཛད་པའི་མནའ་ཉེས་བཟློག་པ་ལས། རྩྭ་འང་སོག་མ་ཚིགས་པ་ལྔ་ཡོད་པ་ལ། མཆིལ་མ་བཏབ། རང་གི་སྨིན་མཚམས་སུ་ལྔ་དྲུད། ཁ་དང་ལྕེ་ལ་ལྔ་དྲུད། ངག་ནས་མནའ་མི་ཟ་རྩྭ་ཟའོ། །ཞེས་ཤབ་ཤུབ་ལན་ལྔ་བརྗོད། རྩྭ་གཅིག་ཟ། ལྕེ་ཕྱིས་ནས་ཕྱིན་པས། མནའ་ཉེས་མི་འོང་། ཞེས་དང་། མནའ་ཡི་སྒྲིབ་ཤིང་འདི་རྒྱ་ཤོག་ལ་མཚལ་ལམ་ཁྲག་གིས་བྲིས། ཕཾཿ ལཾཿ པཾཿ ལཾཿ མིཾཿ ཁྲཽཿ ཡི་གེ་དྲུག་པོ་འདིའི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཁྲག་མཚོ། དེའི་ཕྱི་ལ་ཨ་ཉེར་གཅིག་བྲིས་ཏེ་ལུས་ལ་འཆང་བ་ཙམ་གྱིས། སྣང་སྲིད་ལྷ་སྲིན་སྡེ་བརྒྱད་ཀྱི་ཁྲག་གི་མཚོར་མཐོང་ནས་འབྲོས་པར་འགྱུར་ཏེ་མནའ་ཡི་ཆད་པ་མི་འོང་ངོ་། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །ཡང་། ར་ག་ཨ་སེ་ལ་གཤིན་རྗེ་ཆོས་རྒྱལ་གྱིས་གསུངས་པའི་མནའ་སྡིག་བཤགས་པའི་སྔགས་ལ། ཨོཾ་བཛྲ་ཛ་ཧཱུཾ་ཕཊ། མནའ་ཟོས་པའི་སྡིག་པ་དག་པར་གྱུར་ཅིག ཅེས་དང་། གཞན་ཡང་། རོང་ཐ་བློ་བཟང་ཆོས་འབྱོར་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་མནའ་བཤགས་བསྡུས་པ་ཡང་ཡོད་ལ། ཡང་། མནའ་དང་སྡིག་པ་བྱང་འདོད་ན། །བྲིས་ཀློག་དོན་གསུམ་འདི་ལ་གྱིས། །ཞེས་པ་ལྟར། སྡིག་བཤགས་གསེར་གྱི་སྤུ་གྲི་དང་། ལྟུང་བཤགས་སོགས་འབྲི་ཀློག་བཏོན་གསུམ་གནང་ནའང་མནའ་བཤགས་སུ་འགྱུར་རོ། །

བོད་ཀྱི་མིང་འདོགས་ཚུལ།

སྤྱིར་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཙམ་བརྗོད་པའི་སྒྲ། མིང་ཚིག་ཡི་གེ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བའི་མིང་གི་མཚན་ཉིད། མིང་ལ་དངོས་མིང་དང་བཏགས་མིང་གཉིས་སུ་གསུངས་པ་ལྟར། ཕྱི་བརྟན་པ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་། ནང་གཡོ་བ་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ལ་མིང་བརྡ་སྦྱོར་བ་འདི། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་དང་། ལས་རིགས། བྱ་བཞག་ཕྲ་རགས་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པ་ལ། མེད་མི་རུང་གི་ལག་ཆ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། ལང་གཤེགས་ལས། མིང་དུ་གདགས་པ་མ་མཛད་ན། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་རྨོངས་པའི་ཕྱིར། །དེ་བས་རྨོངས་པ་སེལ་བ་ལ། །མགོན་པས་མིང་དུ་གདགས་པར་མཛད། །ཅེས་སོ། །འདིར་སྐབས་སུ་བབ་པ་རང་ཅག་བོད་གངས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་འགྲོ་མིའི་མིང་འདོགས་ཚུལ་ལ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འཕེལ་འགྲིབ་དང་། གོམས་སྲོལ། ཆོས་མིང་དང་རྩིས་མིང་འདོགས་སྟངས། རུས་དང་ཚིག་སྡུད་སོགས་མང་དུ་འདོགས་སྲོལ་ཡོད་པ་ཅུང་ཟད་བརྗོད་པ་ལ།

༡ རུས་དང་སྦྱར་ཏེ་མིང་འདོགས་ཚུལ། མི་རིགས་གང་ཡིན་ཡང་རུས་རྒྱུད་འདི་གདེང་འཇོག་མི་བྱེད་པ་ཕལ་ཆེར་མེད་པའི་ཚོད་ཡིན། དེ་ཡང་རུས་ཟེར་བ་ཡང་། སྡེ་དགེ་ཞུ་ཆེན་ཚུལ་ཁྲིམས་རིན་ཆེན་གྱིས། རུས་དང་རིགས་མ་ཉམས་པའི་ཕ་དེའི་རྒྱུད་ལས་བྱུང་བའོ། །གསུངས་པ་བཞིན། རང་ཅག་གི་རིགས་རུས་ཀྱི་ཁུངས་བརྗོད་ན། དཔྱིད་ཀྱི་རྒྱལ་མོའི་གླུ་དབྱངས་ལས། བོད་མིའི་རྒྱལ་ཁམས་སུ་གྱུར་ཏེ། ཡེ་སང་དཀར་བོ་གནམ་གྱི་འཇུ་ཐག་ཅན་དང་གཅིག ཡེ་སྨོན་ནག་པོ་ཁྲོ་ཆུའི་ཕ་ཝང་འདྲ་བ་དང་གཉིས། སྤྱང་ཁྲིག་ཡེ་ཤེས་ལྷའི་སྒྲོན་མེ་དང་གསུམ། མོན་རྫུ་ནག་པོ་ཁྱིའི་རྔ་ལྗང་ཅན་དང་བཞིར་དབྱེ་བ་བྱུང་ངོ་། །ཞེས་ཐོག་མའི་རུས་ཆེན་བཞིར་བཤད་ལ། གཞན་ཡང་། སྤྲེའུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས། རང་གི་རུས་རྒྱུད་རྣམས་ལ་ཚན་བཞིར་བཅད་པ་སྟེ། བསེ་དང་དམུ། ལྡོང་དང་སྟོང་སྟེ། བཞིར་ཕྱེ་བར་གསུངས་ལ། ཡང་། བོད་ཀྱི་ཐོག་མའི་རུས་ནི་མིའུ་གདུང་དྲུག་སོགས་གསུངས་པ་མང་ཡང་། གང་ལྟར་ཐོག་མའི་རུས་ཁུངས་འདི་ལས། མར་མེ་གཅིག་ལས་གཉིས་མཆེད་ཀྱི་ཚུལ་དུ། གཉགས། ཟུར། བརྒྱང་། སྐ་བ། འཁོན། འགོས་། དབའ། དགྱེར། རྔོག ཅོག་རོ། མཆིམས། གཉོས། ཉང་། འདན། གནུབས། རྨེའུ། མི་ལ། རོམ། མཚུར། རླངས། གླན། རྨ། ཆག བསེ། འབལ། ཐོན། འབྲོ། མགར། ཞང་། དཔྱལ། རྒ། ཁྱུང་བོ། སྣ་ནམ། ཤུད་པུ། མགོན་ཤུལ། ཕན་ཤུལ། བདུད་ཤུལ། སོགས་ཤུལ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་དང་། གཡི་ཚ། ཟངས་ཚ། རེབ་ཚ་སོགས་ཚོ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་དེ། མང་དུ་དབྱེ་ན། རུས་མིང་མི་འདྲ་བ་ཉིས་བརྒྱ་ལ་ཉེ་བ་ཡོད། རུས་འདི་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མཚན་བཤད་དུ་མེད་པའི་ཐོག་མར་འདོད་པ་ལྟར་སྦྱར་བས་འདོད་རྒྱལ་གྱི་མིང་དང་། དེ་ལྟར་བཏགས་པ་རྒྱུ་མཚན་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་པས། རྗེས་གྲུབ་གྱི་མིང་གང་རུང་གིས་སྒོ་ནས་བཏགས་པ་ཡིན། འདིར་རུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མིང་བཏགས་པའི་མཚན་གཞི་ཙམ་བརྗོད་ན། གནའ་སྒྲུང་ལས། འགག་དོག་མོ་གསུམ་ནི་སྦྲ་ལ་ཐོབ། །སྦྲ་དཔའ་རྩལ་ཆེ་བ་དེ་ནས་བྱུང་། །ཞེས་པ་ལྟར། རྒྱལ་རོང་གི་རྒྱལ་མདོ་གཞེར་ནག་པོའི་བློན། ཀླུ་གཞེར་དེ་དཔའ་རྩལ་ཆེ་ཞིང་ཕྱག་རྗེས་མང་བོ་བཞག་ལ། རུས་སྦྲ་ཡིན་པས། ཁོ་ལོ་ན་རྒས་དུས་སུ། བློན་པོ་སྦྲ་རྒན་བཏགས་པ་དང་། དེའི་བུའི་མིང་ལ་སྦྲ་རྒན་ཡག་མཁར་བཏགས། ཡང་། བོད་ཀྱི་རུས་མང་བོ་ཞིག་ལ། རུས་བཤད་ཡོད་པར་མ་ཟད། རུས་བཤད་དེ་ཡང་གནའ་བོའི་ལྷ་སྒྲུང་དང་། གཡམ་རྒྱུགས་ལ་དགའ་བའི་དྲི་མས་ཡེ་མ་གོས་པར་སྲོང་བོར་བརྗོད་པའི་དགེ་མཚན་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། བློན་པོ་རུ་ལས་སྐྱེས་པུ་དེ་གུང་རྒྱལ་གྱི་ཁུ་བོར་བཀུར་བས། རུས་ཁུ་བྱུང་ལ། ཁོའི་མཚན་ལ་ཡང་ཁུ་ཁུ་རུ་ལས་སྐྱེས་བཏགས་པ་དང་། ས་སྐྱ་འཁོན་ཞེས་པའི་རུས་རྒྱུད་ལ་ཆ་མཚོན་ནའང་། གཡའ་སྤང་སྐྱེས་ཀྱིས་སྲིན་པོ་སྐྱ་རེངས་ཁྲག་མེད་མ་བྱ་བའི་ཆུང་མ་གཡའ་འབྲུམ་སི་ལི་མ་ཟེར་བའི་མཛེས་མ་དེ་འཕྲོག་ནས། སྲིན་པོ་བསད་དེ་ཁོའི་ཆུང་མ་བྱས་པ་ལ། བུ་ཞིག་སྐྱེས་པས། བུ་དེ་གཡའ་སྤང་སྐྱེས་དང་། སྲིན་པོ་འཁོན་པའི་བར་དུ་བྱུང་བས། མིང་གཡའ་ཕྲུག་འཁོན་པ་སྐྱེས་བཏགས། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་དུས་སུ་ནང་བློན་འཁོན་དཔལ་བོ་ཆེ་ཞེས་བྱུང་ལ། དེ་ལ་སྲས་འཁོན་ཀླུའི་དབང་བོ་བསྲུངས་དང་། རྡོ་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་བྱ་བ་གཉིས་ལས། གཅེན་པོ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། སད་མི་མི་བདུན་གྱི་ཡ་གྱལ་འཁོན་ཀླུ་ཡི་དབང་བོ་ཡིན། དེ་ནས་འཁོན་ཤཱཀྱ་བློ་གྲོས་སོགས་འཁོན་གྱི་མིང་བཏགས་པ་མང་བ་དང་། ཡང་། རླངས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུད་ནི། རྒྱལ་བུ་མང་ལྡོམ་སྟག་བཙན། ལྷའི་བུ་མོ་སྨན་བཙུན་མ་དང་འགྲོགས་པ་ལས། བུ་ཞིག་བྱུང་ཡང་། མང་ལྡོམ་ཡིད་མ་ཆེས་པས། སྨན་བཙུན་མས་དོགས་པ་སེལ་ཆེད། བུ་རི་རྩེར་བོར་ཏེ་དམོད་བོར་བས། སླར་བལྟར་ཕྱིན་པས། གཅན་གཟན་སོགས་ཀྱིས་མ་འཚེ་བར་སྤྱི་གཙུག་ན་རླངས་པ་འཕྱུར་བས། ཕ་དགྱེས་ནས་རླངས་སོ་རླངས་སོ་ཞེས་ལན་གསུམ་བོས་པས། རླངས་ཀྱི་རྒྱུད་བྱུང་ལ། གླིང་གེ་སར་གྱི་བླ་མ་རླངས་ཨ་མྱེས་བྱང་ཆུབ་ཡང་། རུས་རྒྱུད་རླངས་ལས་བཏགས་པའོ། །མི་ལ་རས་པ་ཐོགས་དོན་ཡང་། མི་ཚང་ཞིག་ལ་གདོན་འཇིགས་རུང་ཞིག་ཞུགས། མི་ལའི་ཡབ་མེས་ཁྱུང་བོ་ཇོ་སྲས་ཞུས་ཏེ། ཇོ་སྲས་རྩར་མ་ཕེབས་གོང་ལ། གདོན་དེ་སྐྲག་ཤིང་ཧ་ལས་ནས། ཕ་མ་མི་ལ་མི་ལ་ཞེས་ཡང་ཡང་ཟེར་ཞིང་འཇིགས་སྐད་ཤོར་བས། མི་ཀུན་གྱིས་ཇོ་སྲས་ཀྱི་ཆེ་བ་བརྗོད་པའི་ཆེད་དུ་མི་ལ་ཞེས་བརྗོད་པས། གདུང་གི་མཚན་ལ་མི་ལ་ཞེས་བཏགས། དེ་ནས་མི་ལ་ཇོ་སྲས་ནས་ཁོང་གི་བུ་རྒྱུད་ལ། མི་ལ་མདོ་སྟོན་སེང་གེ མི་ལ་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན། མི་ལ་རས་པ་ཞེས་རུས་རྒྱུད་ལ་གཙིགས་བཟུང་ནས་བཏགས་པའོ། །གཞན་ཡང་། སྔོན་བྱོན་མཁས་དབང་དང་། སྲིད་འཛིན་པ་དག་གི་མཚན་གྱི་ཐོག་མར་རུས་སྦྱར་ནས་འབོད་སྲོལ་ཆགས་པ་ནི། དཔེར་ན། གནུབས་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས། ཟུར་ཤཱཀྱ་འབྱུང་གནས། མྱང་ཏིང་འཛིན་བཟང་བོ། ཁྱུང་བོ་པུ་སད་ཟུ་ཙེ། གཉན་འཛི་ཟུང་ནག་པོ། འབལ་སྟག་ཙབ། ལང་མྱོས་གཟིགས། མགར་སྟོང་བཙན་ཡུལ་བཟུང་། ཐོན་མི་སམྦྷོ་ཊ། འབྲི་སེ་རུ་གུང་སྟོན། སྐ་བ་དཔལ་བརྩེགས། ཞང་སྣ་ནམ་རྡོ་རྗེ་དབང་ཕྱུག མཚུར་སྟོན་དབང་གི་རྡོ་རྗེ། འགོས་ཁུག་པ་ལྷས་བཙས། རྔོག་ལེགས་པའི་ཤེས་རབ། རྨ་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་བའི་བློ་གྲོས། གཉོས་རྒྱལ་བ་ལྷ་ནང་། ཆག་ལོ་ཆོས་རྗེ་དཔལ། མཆིམས་བློ་བཟང་གྲགས་པ། བསེ་ངག་དབང་བཀྲ་ཤིས་སོགས་རུས་རྒྱུད་དང་འབྲེལ་ཏེ་མིང་འདོགས་སྲོལ་འདི། རང་ཅག་གངས་ཅན་པར་སྔ་རབས་ནས་ཡོད་ཀྱང་། བར་སྐབས་ཤིག་བག་ལ་ཞ་བའི་ཚུལ་གྱིས་བེད་སྤྱོད་མ་བཏང་ལ། རུས་དང་འབྲེལ་བའི་མིང་འདོགས་འདི་མི་རིགས་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པར་རང་རྐྱ་ཕེར་བའི་ཚུལ་གྱིས་དར་སྤེལ་བཏང་ན། ཁ་བའི་ཚེ་སྲོག་གི་གྲུབ་ཆ་ཞིག་ལ་གཅེས་གཉེར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །

༢ ཞང་བོད་འདྲེས་མའི་སྐད་དུ་མིང་བཏགས་ཚུལ། ནམ་མཁའི་ནོར་བུའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་འཕྲོས་པའི་གཏམ་ལས། སྔོན་བྱོན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་དུའང་། མུ་ཁྲི་བཙན་པོ། ཏིང་ཁྲི་བཙན་པོ། ཨ་ཤོ་ལེགས། ཨག་ཤོ་ལེགས་སོགས་དུས་ཕྱིས་ཀྱི་བོད་སྐད་དུ་དོན་ཅི་ཡང་མི་སྟོན་པའི་མིང་ཚིག་མང་དུ་སྣང་བ་དེ་དག་ཀྱང་། དོན་དུ་ཞང་བོད་འདྲེས་མའི་སྐད་དེ། མུ་ཁྲི་ཞེས་པ་ཐུགས་ཀྱི་དོན་དེ་ཐུགས་བཙན་པོ། ཞེས་པ་དང། ཏིང་ཞེས་པ་ཏིང་མུ་སྟེ། བར་སྣང་གི་དོན་ནམ། ཡང་ན། ཏིང་ཤོ་ཆུ་བོའི་དོན་དང་། ཁྲི་ནི་ཐུགས་ཀྱི་དོན་ཏེ། མདོར་ན་ཐུགས་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དོན་དང་ཐུགས་ཟབ་པའི་དོན་སྟོན་པ་དང་། ཨ་ཤོ་ཞེས་པ་ཞལ་གྱི་དོན་ཏེ། ཞལ་ལེགས་ཞེས་པའི་དོན་སྟོན་པ་སོགས། འདི་རིགས་ཀྱི་མིང་ཚིག་མང་དུ་ཡོད་པ་དེ་ཀུན། ཁུངས་མེད་དང་། དོན་མེད་བླུན་པོས་བཏགས་པའི་མིང་ཙམ་མ་ཡིན་པ། ཁུངས་ཡོད་དང་དོན་ཡོད་ཞང་བོད་འདྲེས་མའི་སྐད་དུ་ཤེས་པར་བྱ། གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །

༣ ཆེ་བརྗོད་དང་འབྲེལ་བའི་འདོགས་ཚུལ། བོད་རྒྱལ་སོ་གཉིས་པ་གནམ་རི་སྲོང་བཙན་གྱི་མཚན་འདི། ཆེ་བརྗོད་དང་འབྲེལ་ནས་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་བོ་འདིའི་སྐུ་རིང་ལ། རྒྱ་ནག་གི་ཡུལ་ནས་རྩིས་དང་སྨན་དཔྱད་བླངས། མཐའ་བཞིའི་རྒྱལ་ཕྲན་དབང་དུ་བསྡུས་ནས། མངའ་ཁོངས་རྒྱ་བསྐྱེད་པ་སོགས་བོད་འདིར་མཛད་འཕྲིན་མང་དུ་བརྐྱངས་པས། ཁོང་གི་ཆབ་སྲིད་གནམ་ལས་མཐོ། དབུ་རྨོག་རི་ལས་བཙན་ཞེས་ཆེ་བ་བརྗོད་པས། གནམ་རི་སྲོང་བཙན་བཏགས་པའོ། །དེའི་སྲས་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཡང་། སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཞེས་ཆེད་དུ་གསོལ་བའི་མཚན་འགྲེལ་ནི། རྒྱལ་བོ་ཆེན་པོ་མིའི་ལྷ་འམ། ཡང་ན། སྐྱེ་བོ་མི་སྲུན་པ་གདུལ་དཀའ་རྣམས་ལུགས་གཉིས་ཀྱིས་སྲོལ་བཟང་བོའི་ལམ་དུ་ནན་གྱིས་སྲོང་ཞིང་། མཛའ་བ་དང་མི་མཛའ་བ་དང་བར་མ་རྣམས་ལ་ཐུགས་རབ་ཏུ་སྙོམས་པའི་ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་བའི་ཕྱིར། ཤིན་ཏུ་དྲང་བའི་བཀའ་ཁྲིམས་བཙན་པོའི་གནས་ལས་མངའ་འོག་པ་རྣམས་འདའ་བའི་སྐབས་མེད་པ་དང། ཕྱི་ནང་གི་བྱ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་མ་འཆོལ་ཞིང་། འཁྲུགས་པ་མེད་པར་དཔྱད་གསུམ་གྱིས་གཏན་ལ་འབེབས་ཤིང་། མཛངས་པར་གྲགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་། དགོངས་པའི་གཏིང་དཔོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒམ་པོ་སྟེ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ཞེས་མཚན་སྙན་པར་གྲགས་པ་ཉིད། སྐྱེ་དགུའི་དཔལ་དུ་ཤར་ཏོ། །ཞེས་དང་། ལྒིགས་བམ་རིན་པོ་ཆེའི་དཀོན་ཅོག་འབངས་ཀྱི་སྐྱེས་རབས་ལས་ཀྱང་། ང་གངས་རིའི་འགུལ་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ། །སེམས་གཡོ་སྒྱུ་མེད་པར་སྲོང་བོར་སྨྲ། །ཆོས་ནུས་མཐུ་བཙན་པོས་གཞན་ལ་ཕན། །མི་བདག་གིས་ཡོན་ཏན་སྒམ་པོར་སྤེལ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དང་། གླིང་སྒྲུང་ལས་ཀྱང་། སྤྱི་དཔོན་རོང་ཚ་ཁྲ་རྒན་དང་། གེ་སར་ནོར་བུ་དགྲ་འདུལ་ལྟ་བུ་ཡང་ཆེ་བརྗོད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཏགས་པའོ། །

༤ རབ་བྱུང་ལ་ཆོས་མིང་འདོགས་ཚུལ། རང་ཅག་གི་སྲོལ་ལ་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་རབ་ཏུ་བྱུང་ཚེ། གྲྭ་བ་དང་བཙུན་མ་སུ་ཡིན་ཡང་། ཆོས་མིང་རེ་གསོལ་ཏེ་འབོད་པ་ལས། སྐྱ་མིང་མི་འབོད། ཆོས་སྒོ་ཞུགས་ན། མིང་དང་ཆ་ལུགས། སེམས་བརྗེས་པ་སྟེ། བརྗེས་པ་རྣམ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་འདི་ནང་བསྟན་གྱི་དགོངས་པའང་ཡིན། དཔེར་ན། སྦ་གསལ་སྣང་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས། མཁན་ཆེན་བོ་དྷི་ས་ཏྭས་ཆོས་མིང་ལ་ཡེ་ཤེས་དབང་བོ་གསོལ་བ་དང་། ས་སྐྱ་པནྟི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་ཡང་། ཆུང་དུས་སུ་མཚན་ལ་དཔལ་ལྡན་དོན་འགྲུབ་ཞུ་ཞིང་། ཁུ་བོ་རྗེ་བཙུན་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་དྲུང་དུ་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་བཞེས་པས། མཚན་ལ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་དུ་གསོལ་བ་དང་། རྗེ་བློ་བཟང་གྲགས་པ་ཡང་དགུང་གྲངས་གསུམ་གྱི་སྟེང་། ཀརྨ་རོལ་བའི་རྡོ་རྗེ་ལས་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་བཞེས་དུས། མཚན་ལ་ཀུན་དགའ་སྙིང་བོ་དང་། དགུང་གྲངས་བརྒྱད་ཀྱི་སྟེང་། ཆོས་རྗེ་དོན་འགྲུབ་རིན་ཆེན་གྱི་ཞབས་ལས། རབ་བྱུང་སྒྲུབ་དུས་བློ་བཟང་གྲགས་པ་གསོལ་བའོ། །གཞན་ཡང་། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་མ་ཟད། བོད་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙུན་ནས། སྐྱ་བོ་ལ་ཡང་ཆོས་མིང་འདོགས་ཚུལ་དུ་མ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། ཁྲི་སྲོང་གི་བཙུན་མོ་འབྲོ་བཟའ་བྱང་ཆུབ་སྒྲོན་དང་། བློན་ཆེན་པོ་བྲན་ཀ་དཔལ་ཡོན། ལྷ་ལུང་དཔལ་གྱི་རྡོ་རྗེ། བཙུན་མོ་དཔལ་གྱི་ངང་ཚུལ་མ་སོགས་དང་། རྗེས་སོར་ལྷག་པར་ནང་ཆོས་དར་ཁྱབ་བྱུང་བའི་འཕེལ་རིམ་ཁྲོད། ཆོས་ཚིག་གི་མིང་བཏགས་པ་བརྗོད་ལས་འདས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས། བྱམས་པ། གདུགས་དཀར། འཇིགས་བྱེད། ཀླུ་སྒྲུབ། ཐོགས་མེད། བརྩོན་འགྲུས། བསྟན་པ། མཆོད་རྟེན། མ་ཎི། ཏིང་འཛིན། འཕགས་པ། སྒྲོལ་མ་སོགས་སོ། །

༥ ཤིས་བརྗོད་དང་གཅེས་མིང་འདོགས་ཚུལ། དཔེར་ན། བཀྲ་ཤིས། ལོ་བརྒྱ། དོན་འགྲུབ། ཚེ་རིང་། བདེ་ལེགས། ཕུན་ཚོགས། ཡར་འཕེལ། ཚེ་སྐྱིད། གཡང་འཛོམས། རབ་རྒྱས་སོགས་དང་། གཅེས་མིང་ལ། རིག་འཛིན་ཚེ་རིང་ལ་རིག་ལོ། རིན་ཆེན་ལ་རིན་ལོ། གཡང་མོ་སྐྱིད་ལ་གཡང་གོ ལྷ་མོ་ལ་ལྷ་གོ ཤ་བོ་འཚོ་ལ་ཤ་ལོ། རྡོ་རྗེ་ལ་རྡོ་རྦ་ལྟ་བུའོ། །

༦ རྩིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མིང་འདོགས་ཚུལ། སྐྱེས་དུས་ཀྱི་དུས་ཚོད་དང་སྦྱར་ཏེ་མིང་འདོགས་ཚུལ་ནི། ཐོ་རངས་ནས་ཉི་ཤར་ཚུན་ལ། རྡོ་རྗེ་ཌཱ་ཀིའི་དུས་སུ་བུ་ཕྲུག་སྐྱེས་ན། མིང་རྡོ་རྗེ་འདྲ་བ་གདགས། ཉི་ཤར་ནས་ཉི་དྲོས་ཚུན་ཆད་རིན་ཆེན་ཌཱ་ཀིའི་དུས་སུ་བཙས་ན་མིང་རིན་ཆེན་འདྲ་བ་གདགས། ས་རུབ་ནས་ནམ་ཕྱེད་ཚུན་ཆད་པདྨ་ཌཱ་ཀིའི་དུས་སུ་སྐྱེས་ན། མིང་པདྨ་འདྲ་བ་གདགས། ནམ་སྨད་ནས་ཐོ་རངས་ཚུན་ཆད་ཀརྨ་ཌཱ་ཀིའི་དུས་སུ་བཙས་ན་མིང་ནམ་མཁའ་འདྲ་བ་གདགས་པར་གསུངས་སོ། །

ཡང་། བྱིས་པ་བཙས་དུས་རེས་བཟའ་གང་ལ་ཁེལ་བ་ལྟར་མིང་འདོགས་སྲོལ་ནི། ཆོལ་ཁ་གསུམ་དུ་དར་སྲོལ་ཆེ་སྟེ། དཔེར་ན། ཉི་མ། ཟླ་བ། མིག་དམར། ལྷག་པ། ཕུར་བུ། པ་སངས། སྤེན་པ་རྣམས་ཏེ། ཕོ་མོ་གཉིས་ལ་ཁྱད་མེད་དུ་འདོགས་པ་དང་། རེས་གཟའ་བདུན་པོ་དེ་ལ་ཚིག་གྲོགས་སྦྱོར་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་སྟེ། དཔེར་ན། ཉི་མ་ཚེ་རིང་། ཟླ་བ་བཀྲ་ཤིས། ལྷག་པ་ཚེ་རིང་ལྟ་བུ་ཕོ་མིང་དང་། ཉི་མ་གཡང་འཛོམས། ཟླ་བ་སྒྲོལ་མ་ལྟ་བུ་མོའི་མིང་ངོ་། །

སྤར་ཁའི་སྒོ་ནས་འདོགས་ཚུལ། བྱིས་པ་དེ་སྤར་ཁ་ཁོན་ལ་སྐྱེས་པའམ། ཡང་ན། མ་སྤར་ཁ་ཁོན་གྱི་སྟེང་དུ་བཙས་པ་ཡིན་ན། ཁོན་ཐར་སྐྱིད། ཁོན་ཐར་ཚེ་རིང་ལྟ་བུ། དེ་བཞིན་ཟོན་ཐར་སྐྱིད། ཟོན་ཐར་རྒྱལ་དང་། འབྱུང་ཁམས་དང་སྦྱར་ནས་མིང་བཏགས་པ། ལྕགས་དར་རྒྱལ་དང་ནམ་མཁའ་སྒྲོལ་མ་ལྟ་བུའོ། །

༧ ཡུལ་མིང་དང་ཐོབ་རྟགས་མཚན་ཟུར་དྲས་ཏེ་མིང་འདོགས་ཚུལ། ཡང་། བོད་མིང་འདོགས་སྲོལ་ལ། སྐྱེས་ཡུལ་དང་འབྲེལ་ཏེ་མིང་འདོགས་ཚུལ་མང་སྟེ། དཔེར་ན། འགོས་ལོ་ཙཱ་བ་ཁུག་པ་ལྷས་བཙས་ནི། གཙང་རྟ་ནག་ཕུའི་ཁུག་པ་ཞེས་པའི་ས་ཆར། ཁོང་གི་གཞིས་ཁྱིམ་གྱི་ལྷས་སུ་བཙས་པས། ཁུག་པ་ལྷས་བཙས་དང་། དེ་བཞིན་ལྷོ་བྲག་ནམ་མཁའ་རྒྱལ་མཚན། རྗེ་ཙོང་ཁ་པ། དགེ་བཤེས་བྲག་རྒྱབ་པ། ཀློང་རྡོལ་བླ་མ་ཞེས་པ་ཡང། གཙང་པ་རྒྱ་རས་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་སྒྲུབ་ཕུག་ཀློང་རྡོལ་ནས་བཞུགས་པས། ཀློང་རྡོལ་བླ་མ་ཞེས་པའི་མཚན་བྱུང་། ཡང་། མཁས་པའི་ཐོབ་རྟགས་ལ་བརྟེན་ཏེ་མིང་བཏགས་པ། པཎྚྀ་ཏ་དང་། ཁྲི་བ། མཁན་པོ། སྔགས་རམས་པ། ལྷ་རམས་པ། རྡོ་རམས་པ། རབ་འབྱམས་པ། འབུམ་རམས་པ། བཀའ་བཅུ་བ་སོགས་དང་། སློབ་དཔོན་ཐོན་མི། ཁྲི་ཆེན་དཀོན་མཆོག་ཡར་འཕེལ། ཡོངས་འཛིན་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན། རྡོ་བིས་དགེ་བཤེས་དང་། གོ་གནས་དང་ཐོབ་རྟགས་སྦྱར་ནས་མིང་བཏགས་པ། སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ། རྒྱལ་ཚབ་རྭ་སྒྲེང་། མདའ་དཔོན་ལྷ་སྡིང་བ། རྩིས་དཔོན་ལུང་ཤར་རྡོ་རྗེ་ཚེ་རྒྱལ། སྲིད་བློན་གླང་མདུན། བཀའ་བློན་ཁྲི་བ་སོགས་སོ། །

༨ གསང་མཚན་དང་སྒྲ་དང་པིར་མིང་འདོགས་ཚུལ། དབང་གི་སྐབས་སུ་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་མེ་ཏོག་དོར་ཏེ། མེ་ཏོག་ཕོག་པའི་ལྷ་སྐལ་ཞེས། མི་བསྐྱོད་རྡོ་རྗེ། དོན་ཡོན་རྡོ་རྗེ་ཞེས་གསང་མཚན་འདོགས་པ་དང་། རྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་སྒྲ་མིང་ལའང་། སྨོན་འགྲོ་འཇམ་དབྱངས་དབང་རྒྱལ་རྡོ་རྗེའི་དྲུང་ནས་སྒྲ་གསན་སྐབས། སྒྲའི་ཀུན་བཤད་ཀྱི་མཚན་ལ། ཚངས་སྲས་བཞད་པའི་རྡོ་རྗེ་གསོལ་བ་དང་། རྗེ་འཇིགས་མེད་རིགས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས། མར་ནང་ཚང་གི་དྲུང་ནས་སྒྲ་གསན་སྐབས། ངག་དབང་དབྱངས་ལྡན་རིགས་པའི་འདོད་འཇོ་ཞེས་མཚན་གཏོར་ཏེ་བསྟོད་པའི་ཤོ་ལོ་ཀ་ཞིག་གནང་བ་འདི་ལྟར། ངག་གི་དབང་ཕྱུག་དབྱངས་ལྡན་རྒྱལ་བའི་ཡུམ། །བྱིན་རླབས་སྙེ་མ་ཁྱེད་ལ་དུད་པ་ལས། །རིག་པའི་གནས་ཀུན་མཐོང་བའི་པཎྚྀ་ཏར། །གྲུབ་པའི་འགྲོ་ལ་ཕན་བདེའི་འདོད་པ་འཇོ། །ཞེས་བསྩལ་བ་སོགས་སོ། །

ཡང་། པིར་མིང་འདི་ཡང་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་ནས་དར་བར་སེམས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ན། ཁོང་གི་རྩོམ་ཡིག་གི་མཛད་བྱང་ཁག་ན། ཟ་ཧོར་གྱི་བཤེ་གང་ཤར་རང་གྲོལ་ལམ། བཤེ་ཟིལ་གནོན་བཞད་པ་རྩལ་ཞེས་གནང་ཡོད་པས་སོ། །དེ་བཞིན་ཐོགས་མེད་རྩལ་དང་། རང་གྲོལ་སོགས་སོ། །

༩ སྲི་གཅོད་དང་སྐྱེས་དངོས་ཀླུང་རྟ་སྡེ་བཞིའི་སྒོ་ནས་མིང་འདོགས་ཚུལ། ཁྱིམ་དེར་སྲི་ཞུགས་ཏེ་བྱིས་པ་མ་བསྡད་པ་ཡིན་ན། སྲི་ཐར་ཚེ་རིང་། སྲི་གཅོད་རྡོ་རྗེ་དང་། ཡང་། སྲི་གཅོད་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཨ་མྱེས་ཀླུ་རྒྱལ་དུ་ཁྲིད་ནས་མིང་བཏགས་པ་ལ། ཀླུ་རྒྱལ་དོན་འགྲུབ་ལྟ་བུ་དང་། བྱ་ཁྱུང་རྡོ་རྗེ་ཕག་མོའི་མདུན་དུ་ཁྲིད་ནས་མིང་བཏགས་པ་ལ། ཕག་མོ་ཐར་། སྟོང་རི་ལྷ་མཚོ་སྟེ་ལྷ་ལུང་མཚོར་ཁྲིད་ནས་མིང་བཏགས་པ། ལྷ་ལུང་འཚོ་དང་ལྷ་ལུང་ཐར་ལྟ་བུ། ཡང་། སྐྱེས་དངོས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཏགས་པ། པདྨ་འཚོ། མེ་ཏོག་སྐྱིད་ལྟ་བུ། ཡང་། ཀླུང་རྟ་སྡེ་བཞིའི་སྒོ་ནས་མིང་བཏགས་པ། རྟ་མཆོག་ཚེ་རིང་། སེང་གེ་སྐྱབས། སྟག་ཕྲུག ཁྱུང་ཐར་རྒྱལ། ཁྱུང་ཕྲུག་བཅས་སོ། །

༡༠ གཞན་མིང་འདོགས་སྣ་ཚོགས། ཡང་། ལོ་རྒྱུས་སྔ་མ་རྣམས་སུ་མིང་ལ་ཚིག་སྡུད་ཀྱི་རྣམ་བཞག་མང་དུ་འབྱུང་སྟེ། སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱམ། ཀུན་མཁྱེན་འཇམ་བཞད། ངོར་བ་དཀོན་ལྷུན་སོགས་སོ། །

ཡང་། མཚང་མིང་འདོགས་ཚུལ། མགོ་འཇོང་འཇོང་ལ་མགོ་འཇོང་། རྣ་ཆེན་པོ་ལ་རྣ་ལྷབ། སྐྲ་སེར་ཞིང་གཟེངས་མཐོ་བ་ལ་སྲིན་པོ། གླིང་སྒྲུང་ལས། ཁྱི་ཤི་བུ་ཡི་སྒུ་རུ། ཨ་ཁུ་ཐར་བའི་ཟོར་སྣ་དང་། ཁྲོ་ཐུང་གི་མིང་ལའང་། ཧོར་གླིང་གཡུལ་འགྱེད་ལས། ཆུང་མ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཞག་བདུན་དུས། །མས་མ་སོས་བ་དྲུས་མཛོ་མོར་བསྣུན། །མཛོ་མོས་མ་སོས་རྒོད་མར་བསྣུན། །རྒོད་མས་མ་སོས་ཁྱི་མོར་བསྣུན། །དེས་སོས་པས་མ་བཞི་ཁྲོ་ཐུང་ཐོགས། །ཞེས་དང་། ཡང་། གླིང་སེང་ལྕམ་འབྲུག་མོའི་མཚན་ཐོགས་དོན་ཡང་། འབྲུག་མོ་རང་གི་གླུ་མགུར་ལས། དང་བོ་མ་ལ་སྐྱེས་དུས་སུ། །གངས་རིའི་རྩེ་ལས་སེང་གེ་འགྱིང་། །དོག་མོ་ས་ནས་ལྕམ་ཞིག་སྐྱེས། །དགུན་ཟླ་ར་བར་འབྲུག་ཅིག་གྲག །སེང་ལྕམ་འབྲུག་མོ་དེ་ནས་ཐོགས། །ཞེས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆ་ནས་བཏགས་པ་དང་། གཞན་འཇུ་མི་ཕམ་ཀྱིས་ཚོགས་ཤུལ་བླ་མ་ནོར་བསྟན་ལ། ས་ཕུད་དམ་ས་གཅོད་བླ་མ་བཏགས་པ་སོགས་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་སྟེང་དུ་དགོད་བྲོ་བ་དང་། གནད་དུ་ཁེལ་བའི་མཚང་མིང་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཏགས་ཡོད་པ་ཀུན་གྱིས་མཁྱེན་གསལ་ལོ། །

ཡང་། བློན་པོ་རུ་ལས་སྐྱེས་ལ། ལོ་རྒྱུས་རྣམས་སུ། དང་ཐོག་འཁྲུངས་དུས་ཤའི་གོང་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་ལ། འབྲོང་རུ﹙འབྲོང་གི་རྭ་ཅོའི་མིང་﹚ནང་དུ་བཞག་པས། ཕྱིས་ཤའི་གོང་བུ་སྨིན་ཏེ་སྐྱེས་པས། རྭ་ཅོ་ལས་སྐྱེད་བསྲིངས་པས་ན་རུ་ལས་སྐྱེས་དང་། རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ལ། ཨ་མདོའི་སྣ་བོ་ཆེ་དང་། བུ་སྟོན་ལ། བུ་སྟོན་ཁ་ཆེ་ལྟ་བུ། ཡབ་མེས་ཀྱི་ཐོབ་དང་གོ་སའི་སྒོ་ནས་བཏགས་པ་སོགས་རང་རེའི་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར། མིང་འདོགས་སྲོལ་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཡོད་ཀྱང་། འདིར་ཆེ་ལོང་ཙམ་ཞིག་སྨྲས་པ་འདི་ཡང་། རང་རེའི་རིག་པའི་བང་མཛོད་ཁྲོད་གོ་གནས་ངེས་ཅན་ཞིག་ཟིན་ཡོད་དེ། འགྲོ་བ་མི་ལ་རིགས་རུས་ཤིག །དེ་ལ་གཏོགས་པའི་མིང་རེ་ཡོད། །ཅེས་གསུངས་པས་སོ། །

ཨ་མདོའི་འབྲོག་ཐབ།

༡ འབྲོག་ཐབ་ཀྱི་ཁུངས་དང་འཕེལ་རིམ། འབྲོག་ཐབ་ཀྱི་ཁུངས་ནི། གདོད་མའི་རྡོ་ཆས་རྙིང་མའི་དུས་རབས་ནས་བྱུང་བའི་བ་རྡོ་སྟེ། སླ་ངའི་རྟེན་དུ་གྱུར་བའི་སྒྱེད་གསུམ་འཛུགས་ཚུལ་འདི་ཡིན་ལ། རྐང་གཉིས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཁ་ཟས་གཡོས་སྦྱོར་མགོ་བརྩམས་པ་ནས་བཟུང་འདི་དར་བ་ཡིན། རང་ཅག་གི་དག་ཡིག་ཁུངས་མ་ནའང་སྒྱེད་པུ་ནི་ཐབ་རྡོ་དང་། ད་ལྟ་ཡང་། འབྲོག་ཐབ་ཀྱི་ཡས་མས་ལ་ཡར་སྒྱེད་དང་མར་སྒྱེད་ཅེས་བརྡ་མ་འགྱུར་བར་ཡོད་དོ། །དེ་བས། མི་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བའི་དགོས་མཁོའི་ཁྲོད། ཐབ་རྡོ་དང་ཁང་རྡོ་འཛོམས་པ་ནི་བརྩི་མཐོང་ཧ་ཅང་ཆེ་བ་སྟེ། ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་མང་བོར། ཁང་རྡོ་ཐབ་རྡོ་རྡོ་ཡི་དགེ། སོགས་དགེ་བཅུ་ཚང་བའི་ཁྱད་ཆོས་སུ་བགྲང་ཡོད་དོ། །ཁྱད་པར་དུ་ཨ་མདོའི་ཡུལ་གྲུ་ཕལ་ཆེར་བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་སྲུང་བའི་དམག་མིའི་རྒྱུད་པ་ཡིན་པས། རུ་བ་སྤོ་བར་སྟབས་བདེ་ཁྱད་ཀྱིས། ཡོ་བྱད་དང་ཐབ་ཀ་སོགས་འཁྱེར་བདེ་དང་བསྐྱུར་བདེ་བྱས་ཡོད་ལ། ད་ལྟ་ཡང་། གཞི་ཁྱིམ་སྤོ་བར་རུ་སྤོར་དང་། ཚོ་སྐོར་ལ་ངེད་ཅག་གི་རུ་སྐོར་ཞེས་པས་ཀྱང་སྔོན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཁ་རླངས་དྲོན་མོ་ཞིག་འཐུལ་ཡོད།

ཁྱད་པར་དུ་ནག་ཆུ་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་བཤད་སྐབས། ཐབ་བསྟོད་འདི་ལྟར་མཆིས་ཏེ། ཐབ་ཡར་ཐབ་དང་མར་ཐབ་དཀྱིལ་ཐབ་གསུམ། །ཐབ་ཆེན་མེ་ལྷ་རང་འབར་ལ། །ཀླུ་མལ་དྲོ་གཟི་ཆེན་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོད། །བྱ་ཤིང་དཀར་དང་ཤིང་ནག་ཤང་ཁྲ་གསུམ། །ཀླུ་དཀར་ནག་ཁྲ་གསུམ་གྱི་རྣམ་སྤྲུལ་རེད། །ཡར་ཐབ་སེང་གེ་འགྱིང་འདྲ་གདའ། །སེང་དཀར་མོས་གཡུ་རལ་ངོམ་བཞིན་འདྲ། །མར་ཐབ་རྨ་བྱ་བབས་འདྲ་གདའ། །རྨ་བྱའི་སྒྲོ་གུར་ཕིབ་འདྲ་ཡོད། །དཀྱིལ་ཐབ་གླང་ཆེན་འགྱིང་འདྲ་ལ། །གླང་ཆེན་ནོར་བུ་བཀལ་འདྲ་མཚུངས། །ཤིང་ཤུག་པ་བ་ལུ་ལྕང་མ་གསུམ། །ཤུག་པའི་ལོ་མ་སྤྲིན་དང་མཉམ། །བ་ལུའི་མེ་ཏོག་དར་ལས་འཇམ། །ལྕང་མའི་སྐུ་གཟུགས་མདའ་ལས་ལྡེམ། །མེ་དམར་བོ་འབར་བའི་རྩ་བ་དང་། །བོད་ཡུལ་ཆགས་པའི་གཞི་མ་རེད། །དམར་ཡག་སྟག་གི་སྐུ་མདུན་ལ། །ཐབ་ཇ་མ་ཡོད་ན་ཇ་མས་འདོན། །ཇ་མ་མེད་ན་མེ་ཡིས་བསྲེགས། །ཞེས་བཤད་སྲོལ་ལས་ཀྱང་། འབྲོག་ཐབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ཇི་ལྟར་དར་ཚུལ་ལ་དཔྱད་འཇུག་བྱ་ཐུབ་ལ། ཁྱད་པར་དུ། བོད་ཡུལ་ཆགས་པའི་གཞི་མ་རེད། །ཅེས་པའི་ཚིག་རྐང་འདིས་བོད་འདིར་ཁ་ཟས་གཡོ་སྐོལ་བྱེད་པའི་མགོ་ཟིན་ཙམ་ནས། བ་རྡོའི་སུམ་ཐབ་ལ་བརྟེན་པ་རྟོགས་ནུས་པར་མ་ཟད། ཨ་མདོའི་འབྲོག་ཐབ་ཀྱི་འདྲ་དཔེ་ཡང་། བ་རྡོ་འམ་སྒྱེད་པུ་སྟབས་བདེ་དེ་ཡིན་པར་ཤེས་ཐུབ་ལ། ཇ་བཤད་ལས་ཀྱང་། ཐབ་ཀ་སུམ་ཐོག་ཟེར་བའི་ཁྲི་ཞིག་ཡོད་གི། ཐབ་ཀ་སུམ་ཐོག་ཟེར་བའི་ཁྲི་ཐོག་ན། །མཁར་ཟངས་ཁ་དཀར་ཟེར་བའི་རྒྱན་ནང་ན། །སྔོན་པོ་བསིལ་མ་ཟེར་བའི་ཆུ་ཞིག་ཡོད་གི། ཞེས་སོ། །རིམ་གྱིས་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་འགྱུར་ཁྲོད་རོང་ཕྱོགས་སུ་འང་ཐབ་ཀ་སྣ་ཚོགས་ལས་སྲོལ་དར་བ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཐབ་ནང་དུ་མེ་བུས་ཏེ། དུ་བ་དང་མེ་ཤན་ཁུང་དུ་དྲངས་པས་ཚ་ཐབ་སོགས་དར་རོ། །

༢ འབྲོག་ཐབ་ཀྱི་བཟོ་དབྱིབས། ཨ་མདོའི་འབྲོག་ཐབ་ཕལ་ཆེར་དུས་འགྱུར་ཁྲོད་དབྱར་དགུན་སྟོན་དཔྱིད་ཀྱི་འཚེར་ས་སྤངས་ཏེ། གཏན་སྡོད་ཀྱི་མཁར་ལས་བྱས་པ་མང་བས། ཉིན་རེ་བཞིན་འབྲོག་ཁུལ་ཏུ་རྒྱ་ཐབ་ཇེ་མང་དང་། བོད་ཐབ་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བར་མ་ཟད། འབྲོག་པ་མང་བོས་རྩིག་མི་ཤེས་པ་དང་། བྱིས་པ་མང་བོས་འབྲོག་ཐབ་ངོ་མི་ཤེས་པ་དང་། དེའི་སྐོར་གྱི་འཚོ་བ་རོལ་སྟངས་མང་བོ་ཞིག་སྣུམ་ཟད་ཀྱི་མར་མེ་བཞིན་འགྲོ་བ་ནི། དམངས་ཁྲོད་འཚོ་གནས་གོང་དུ་འཕེལ་བའི་དན་རྟགས་ཤིག་ཡིན་མོད་ཀྱང་། འབྲོག་ཐབ་དེ་ལའང་ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གནས་གྱ་ནོམ་པ་ཞིག་ཡོད་པས། འདི་ལྟར། རྨང་གཞི་ནི་བ་རྡོ་སུམ་ཚུགས་ལ་འདམ་གྱིས་སྦྲེལ་ཏེ་ཞལ་ཞལ་བྱས་པ་རྟོགས་སླ་ལ། དེ་ལ་གོ་ཁུང﹙གོ་ར་ནང་དུ་མེ་འདྲུ་སའི་ཁུང་བུ﹚དང་། ཁེ་ཁ﹙ཉག་ཁའི་མིང་སྟེ་རིའི་ཉག་ཁ་ལ་ཁེ་ཁ་ཟེར་བ་ལྟ་བུ﹚གཉའ་དང་ཨོང་ཁ་སོགས་ཀྱིས་གྲུབ་ལ། ཡར་སྒྱེད་དང་མར་སྒྱེད་གཡས་གཡོན་གྱི་ཟུར་ལ་འདམ་གྱིས་སྦྲེལ་བ། ཡར་སྒྱེད་ཀྱི་སྒྱེད་པུ་གཉིས་ས་རྒ་དམའ་མོར་སྦྲེལ་ཡོད་ལ། དེའི་རྒྱབ་ལོགས་ན་ཨོང་ཁ﹙ཨོང་བ་དང་རིལ་མ་བཞག་སྟེ། མེ་ལ་འདེད་སླ་བའི་གཤོང་བ་ལྟ་བུ་བཟོས་ཡོད་པ་དེ་ཡིན﹚ཞེས་པ་གྲུ་བཞི་ནར་མོའི་ཟོལ་གྱི་ཨོང་སྣོད་དེ། ཐེམ་པ་དུ་མ་དང་ལྡན་ལ། ཡར་སྒྱེད་ཀྱི་ས་རྒ་དང་མཉམ་པ་ཡིན། ཨོང་ཁའི་རྒྱབ་ལོགས་ན་རྩེག་རིམ་དུ་མའི་ཐེམ་པ་ཞིག་ཡོད་ལ། དེ་ནི་ཀ་ཅ་སོགས་འཇོག་སྤྱད་ཡིན།

༣ འབྲོག་ཐབས་བཟོ་སྟངས་ཀྱི་ཕན་ནུས། འབྲོག་ཐབ་བཟོ་སྟངས་འདི་ལ། ཕན་ནུས་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གོ་ཁུང་ལ་མཚོན་ན། མེ་རོ་དྲུས་ཏེ་ཐལ་བ་ཐབ་ཁོག་ཏུ་མི་འདུག་པ་དང་། མེ་རོ་གོ་རར་དྲུས་ཏེ། མེ་རོའི་ཐོག་ཏུ་ཇ་དེམ་སོགས་བཞག་ན་མི་འཁྱག་པ་དང་། ཁ་ལག་བསྲོ་བ་ལའང་ཕན། གཡས་གཡོན་གྱི་སྒྱེད་པུའི་བར་དུ་ཉག་སྟོང་ཞིག་ཡོད་པས། དུ་བ་འཕྱུར་བ་སྦྲའི་ཁ་ཚུབ་བར་ནས་འགྲོ་ཞིང་། མེ་འབར་བ་སླ་ངའི་འོག་གཞིར་ཁྱབ་པས། གཡོས་སྦྱོར་སོགས་མྱུར་མོར་ཁོལ་བ་ཡིན། མཚན་མོ་མེ་ལྕེ་ཁེ་ཁའི་བར་ལས་འཕྱུར་ན་སྒྲོན་མེའི་གོ་ཆོད་པ་ཡིན། ཐབ་ཀ་དང་ཨོང་ཁ་སོ་སོར་བཅད་པ་ཡང་། མེ་ཤུགས་ཐབ་ནང་དུ་དཀྲིས་ཏེ་ཁོལ་སླ་བ་དང་། ཨོང་རིལ་སོགས་ལ་མེ་མི་མཆེད་པར་ཕན། དེ་གཉིས་བརྒྱུད་མར་གྲུབ་པས་ཨོང་ར་ནས་མེ་ནང་ལ་འདེད་སླ་བ་སོགས་དགེ་མཚན་ཇི་སྙེད་མཆིས་པ་ནི། གདོད་མའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ལས་སོན་པའི་མཛངས་ལས་ཤིག་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་ཆོག་གོ །

༣ ཐབ་འགྲམ་ནས་འཚོ་བ་རོལ་སྟངས། སྦྲ་ཁྱིམ་གྱི་དཀྱིལ་དུ་ཐབ་ཀས་བཅད་ཡོད་ལ། གཡས་ཕྱོགས་སུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་འདུག་པ་མང་བས་ཕོ་ཁྱིམ་དང་། གཡོན་ཕྱོགས་ལ་བུད་མེད་དང་བཟའ་བཏུང་གཡོས་སྦྱོར་གྱི་ཡོ་བྱད་འཇོག་ས་ཡིན་པས་མོ་ཁྱིམ་ཟེར། འདུག་ཚུལ་ཡང་། ཕོ་ཁྱིམ་གྱི་གྲུ་སྟོད་དུ་རྒན་པ་དང་། འགྲུལ་ཆེན་འདུག དེའི་འགབ་ཏུ་དར་མ་དང་བྱིས་པ་འདུག མོ་ཁྱིམ་གྱི་སྟོད་དང་གྲུ་སྟོད་དུ། རྒན་མོ་དང་མོ་འགྲོན་འདུག མར་སྒྱེད་རྩར་ཇ་མ་དང་། འགབ་ཏུ་མོ་གཞོན་དང་བྱིས་པ་འདུག་གོ །དམིགས་བསལ་སྐྱེས་པ་དར་མ་འཆི་བ་མང་ན། སྲི་བཟློག་ཏུ། ཕོ་ས་དང་མོ་ས་བརྗེ་སྤོར་ཡང་བྱེད་སྲོལ་ཡོད། རང་རེའི་ཆོ་ག་ཁག་ཏུ། ཐབ་ཀའི་ཡར་སྒྱེད་དང་མར་སྒྱེད་སྲུང་བའི་ལྷ་ཡང་ཡོད་པར་བཤད་ཡོད་དེ། ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱིས་ཁྱིམ་ལྷ་བསྟོད་པ་ལས། ཐབ་ཀ་རིན་ཆེན་ཕྱུག་མོའི་མ་སྒྱེད་འདི། །ཕ་སྒྱེད་གཡས་སུ་མ་ཡོ་ཞིག །མ་སྒྱེད་གཡོན་དུ་མ་ཡོ་ཞིག །ཐབ་དང་འཁོན་ཐབ་མ་གཏོང་ཞིག །ཐབ་ཀ་རིན་ཆེན་ཕྱུག་མོའི་ཁར། །བཙོ་བསྲེག་གཡོ་བསྐོལ་རྒྱུན་མི་ཆད། །ལོངས་སྤྱད་མི་བཟད་ཟས་གཡང་ལྷ། །ཕྭ་ལྷ་གཡང་ལྷ་ཐབ་ལྷ་རྣམས། །ཐབ་ཀ་མ་སྒྱེད་འདི་ལ་སྲུང་དུ་གསོལ། །ཞེས་སོ། །

༤ ཐབ་ལྷ་དང་འབྲེལ་བའི་འཛེམ་བྱ། བོད་མི་ཀུན་གདོད་མ་ནས་རྣམ་རྟོག་གི་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ། རི་ཆུ་ནགས་གསུམ་སོགས་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེས་དངོས་མང་བོར་ལྷ་གནས་པར་བཤད་ལ། དེ་བས་ཐབ་ལ་ཐབ་ལྷ་དང་། མེ་ལ་མེ་ལྷ་ཡོད་པར་བཤད། མེ་ལྷ་ནི་སྦྱིན་སྲེག་གི་ཆོ་ག་རྣམས་སུ། མེ་ལྷ་དཀར་བོ་དྲང་སྲོང་གི་ཆ་བྱད་ཅན། ཤ་སྐམ་པ། ཞལ་གཅིག་ཕྱག་བཞི་བ་སོགས་འབྱུང་ལ། དེ་བཞིན་ཐབ་ཀའང་ལྷ་གནས་ཡོད་པས། དེ་ལ་འགོམ་ཡུག་སོགས་ཤོར་བ་ལ་ཧ་ཅང་འཛེམ་དོགས་ཆེན་པོ་བྱེད། འོ་ན། ཐབ་ལྷ་དེ་ཇི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། འཇུ་མི་ཕམ་གྱིས། ཐབ་ལྷ་ཡུ་མོ་ཞེས་བྱ་བ། །བུད་མེད་ལུས་ལ་གཡུ་ཆས་ཅན། །དར་ཟབ་ན་བཟའ་སྐུ་ལ་གསོལ། །ཕྱག་ན་གསེར་གྱི་གཟར་བུ་བསྣམས། །ཐབ་ལྷ་མེ་ལྷ་འབུམ་གྱིས་བསྐོར། །ཞེས་པ་ལྟར། ཨ་མདོ་འབྲོག་པའི་མོ་ཁྱིམ་གྱི་ཕུག་ན། ལྷ་མོ་གཡུ་རལ་ཅན་ལན་བུ་ཕྲག་ངོས་སུ་ཁེབས་པའི་ཐབ་ལྷའི་ཐང་ག་རེ་གཉིས་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། གཞན་ཡང་ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱིས་ཐབ་ལྷ་ལ་དུ་མར་བཤད་དེ། ཐབ་ལྷའི་རྒྱལ་མོ་སྐུ་མདོག་དཀར་ཞིང་ཕྱག་ན་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་བསྣམས་པ་དང་། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐབ་ལྷ་དཀར་མོ་ཕྱག་གཡས་འབྲས་གཡང་དང་གཡོན་དུ་དངུལ་དཀར་དྲིལ་བུ་བཟུང་སྟེ་མི་གཡང་སྡུད་པ། ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐབ་ལྷ་སེར་བོ་ཕྱག་ཏུ་སྨན་གྱི་ལྷུང་བཟེད་བསྣམས་ཏེ་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བར་མཛད་པ། ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐབ་ལྷ་དམར་བོ་ཕྱག་ཏུ་རིན་ཆེན་གཏེར་ཁ་བསྣམས་ཞིང་ཟས་གཡང་སྡུད་པ། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐབ་ལྷ་ལྗང་གུ་ཕྱག་ན་དངུལ་དཀར་གྱི་མེ་ལོང་བསྣམས་ཏེ་མི་གཡང་སྡུད་པ་དང་། དེ་ལས་གཞན། ཕ་ཐབ་ལྷ་རོག་པོ་དང་། མ་ཐབ་ལྷ་ཕྱུགས་ལྷ་ཉེ་བུ་གཉིས་ཀྱི་བུ་ཕྱུགས་ལྷ་གེ་ཐུང་གསུམ་ཀྱང་བཤད་དོ། །

ཕན་ནུས་ནི། དེ་དག་གིས་ཐེའུ་སྲིན་དང་བསེ་རག་འགོང་བོ་སོགས་སྲུང་ཞིང་། ཐབ་དང་གཡོས་སྦྱོར་སྣ་ཚོགས་ལ་ཁ་འཛིན་སྡོང་གྲོགས་བྱེད་པར་བཤད། དེ་བས། ཐབ་ལྷ་མནོལ་གྲིབ་ཕོག་པར་ཧ་ཅང་འཛེམས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ལྷ་སྲུང་མི་གཅིག་པའི་ཁྱིམ་ཚང་གི་ཅ་ལག་དང་། ལྷམ་དང་དོར་མ་འགོམ་པའམ། ཡུགས་ས་མའི་རེག་པ་སོགས་བྱས་ན། ཟས་བཅུད་ཉམས་པ་དང་། མིག་ནད་དང་ཆག་སྒོ་འབྱུང་བར་བཤད། དེ་ལྟར་མནོལ་གྲིབ་བྱུང་ཚེ། ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱིས། ཡུགས་གྲིབ་བཙོག་གྲིབ་གྲི་བོ་གྲི་མོ་དང་། །མནོལ་གྲིབ་མི་གཙང་ངན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །ཤེལ་སྒོང་བཞིན་དུ་གསལ་གྱུར་ཅིག །རིན་ཆེན་བསང་གིས་སྣུམ་པར་གྱིས། །བསང་ངོ་མཆོད་དོ་ཐབ་ལྷ་བསང་། །ཞེས་པ་ལྟར། ཆོས་བྱེད་མི་སྣ་གདན་དྲངས་ཏེ་ཐབ་ལྷ་མཆོད་པ་དང་། ཐབ་བསང་གི་ཆོ་ག་སོགས་བཏོན་ཏེ། བཅོས་ཐབས་བྱེད་པར་མ་ཟད། དུས་རྒྱུན་ཡང་། མནོལ་བཙོག་འགོག་ཆེད་དྲི་བཟང་བདུག་པའམ། མེ་འབུད་མཚམས་བཞག་དུས། ཐབ་བསང་ཡང་ཡང་གཏོང་ངོ་། །

ཡང་། སྦྲ་ཁྱིམ་གང་ཞིག་གནས་སྤོར་མཛད་ན་ཡང་། ཟས་རིགས་དང་བསང་རྫས་སྣ་ཚོགས་ཐབ་ནང་དུ་བསང་གི་ཆེད་དུ་ཕུལ་ནས། འོ་ཇ་མཆོད་པ་སོགས་གང་ལེགས་ཀྱིས་ཐབ་ལྷར་དད་གུས་བྱེད་པ་དང་ཆབས་ཅིག གཞན་ལ་སྤོ་སའི་གནས་དེར་ཡང་ཁ་དྲོ་བཀྲ་ཤིས་ཅི་བསམ་ལྷུན་འགྲུབ་ཡོང་བའི་གསོལ་བ་སྨོན་ལམ་འདེབས་སྲོལ་ཡོད།

ཡང་ན། ཁྱིམ་ཐབ་གསར་འཛིན་གྱི་ཚེ། གཟའ་སྐར་བཟང་བོར་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་གནང་སྲོལ་ཡང་ཡོད་དེ། བཻ་དཀར་གྱི་ས་དཔྱད་ལས། ཁྱིམ་གསར་ཐབ་ཀ་བཅའ་བའི་ཚེ། །གཟའ་སྐར་འཕྲོད་སྦྱོར་སོགས་ཤིས་ཉིན། །ཟས་སྣ་གང་འཛོམས་བསགས་བྱས་ནས། །བསོད་ནམས་ལྡན་པའི་མི་ཞིག་གིས། །ཐབ་ཀྱི་གཞི་མ་རྩིག་པ་དང་། །དགེ་འདུན་བཞི་སྡེ་སྤྱན་དྲངས་ནས། །གདན་མནོན་བཀྲ་ཤིས་སྨོན་ལམ་ཞུ། །ཟས་གཡོས་མང་དུ་བྱ་བ་དང་། །བསྙེན་བཀུར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །

ཡང་། ཁ་ཤས་ཀྱིས་ལོ་གསར་གྱི་སྐབས་སུ་ཁ་ཟས་བག་ལེབ་གྱི་ཐོག་མ་ཐབ་ཏུ་སྲེག་སྟེ། བག་ལེབ་གྱི་ཁ་དོག་དང་མེ་འབར་བའི་ཁྱད་ཆོས་ལ་བརྟག་ནས། ཐབ་ལྷ་དགྱེས་མིན་དང་ལོ་འཁོར་དེའི་ཁྱིམ་ཚང་གི་བདེ་སྡུག་དཔྱད་ལ། ཐབ་ཏུ་མེ་འབར་མཚམས་ཆད་པ་དང་མེ་ཡག་པོ་མ་འབར་བ་སོགས་བྱུང་ན། ཐབ་ལྷ་མ་དགྱེས་པར་ངོས་བཟུང་སྟེ་ཐབ་ལྷར་གསོལ་མཆོད་དང་བཟོད་གསོལ་ཞུ་བ་ཡིན། ས་ཆ་ཁ་ཅིག ཐབ་ངོས་སུ་སྡིག་པ་ར་ཙ་དཀར་བོ་འབྲི་བ་དང་། ཡང་ལ་ལས། གསོལ་ཁང་རྩིག་ངོས་སུ་ནོར་བུ་མེ་འབར་འབྲི་ཞིང་། དེ་ནི་ཐབ་ལྷར་མནོལ་གྲིབ་བྱུང་བར་བཟོད་གསོལ་དང་འགྱོད་བཤགས་བྱེད་པ་ཡིན་པར་གྲགས། གཞན་ཁང་བའི་ས་བདག་ཀྱང་། གཉིས་གསུམ་ཐབ་ལ་གནས་པར་བཤད་པས། བཤིག་ན་ཁྱིམ་བདག་མོར་ངན་པར་ཡང་བཤད་དོ། །

གཞན་འཇང་རིགས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་སུའང་ཐབ་ལྷ་ལ་འཛེམ་མཆོད་ཀྱི་སྲོལ་ཀ་འདི་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་དེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཤར་ལྷོ་ནུབ་བྱང་དབུས་བཅས་ན། ཐབ་ལྷ་གཅེན་གཅུང་ལྔ་ཡོད་པར་གྲགས་ཤིང་། དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་རམ་འདེགས་བྱེད་པར་རློམ་ལ། ཐབ་ལྷ་ལྔ་ལ་མཆོད་བཀུར་བྱས་ན། ཟས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་སྟེར་བ་དང་། བཙོག་གྲིབ་ཤོར་ན་གནོད་འཚེ་གཏོང་བར་བཤད། ཁྱད་པར་དུ་ཁྱིམ་གསར་འཛིན་ཚེ་ཐབ་རྙིང་ལས་མེ་བླངས་ཏེ་ཐབ་གསར་དུ་སྦར་ན་དེ་ཡང་ཐབ་ལྷ་གནས་པར་བཤད་དོ། །

འོ་མ་དཀྲོགས་སྲོལ།

འུ་ཅག་གི་རྒྱུན་སྤྱོད་ཁྲོད་ཞིམ་མངར་ལྡན་པའི་མར་ཕྱུར་ནི། འོ་མ་དཀྲོགས་པ་ལས་བྱུང་སྟབས། འདིར་འོ་མ་དཀྲོགས་ཏེ་མར་ལེན་སྟངས་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་ཅུང་ཟད་བྱས་ན། འདི་ཡང་དགོ་དགོ་ངག་ལ་འགུགས་པའི་བོད་རིགས་བུ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རིག་གི་ཆ་ཤས་སུ་གཏོགས་པའི་དམངས་སྲོལ་ཞིག་སྟེ། ཁ་དཔེར་ཡང་། མོ་ཤེས་མེད་ཀྱིས་དགུན་ཞོ་འཁྱག་དཀྲུག མར་མི་ཐོན་ལག་པ་འཁོབ་རོགས། ཞེས་བརྗོད་ལ། དེ་ཡང་། བོད་རིགས་བུ་མོ་རྣམས་ཞོགས་པའི་དྭངས་གཙང་གི་ཁ་དབུགས་དང་འགྲོགས་ཏེ། ཟེའུ་ཆུང་རེ་བཟུང། འབྲི་དང་མཛོ་མོ་སོགས་ཀྱི་འོ་མ་བཞོས་ཏེ། འོ་མ་དེ་དཀྲོགས་ཟེའུ་ནང་དང་། ཡང་ན། ཉིན་འགའི་འོ་སྤྲི་གསོག་ནས་དཀྲོགས་སྲོལ་ཡོད། མར་བཟོ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ནི། ཤུག་པའམ་གསོམ་ཤིང་གི་ཟོ་བ་དང་། ཟོ་ནང་དུ་འོ་རྟའི་རྩེ་མོ་སྣོན་རྟགས་དབྱིབས་ཅན་གྱི་འོ་འཁོར་ལེབ་མོ་བཟོས་པས། ཟོ་ཁ་བརྒྱབ་རྗེས། ཁ་ལེབ་དབུས་ཀྱི་བུ་ག་ནས་དྲངས་པའི་འོ་རྟའི་ལན་མང་བསྲུབས་ཏེ། མཐར་མར་ལོ་འབྱུང་བ་ཡིན། དང་བོའི་མར་ཕུད་དེ། མཆོད་མེ་དང་བསང་ཕུད་དུ་འབུལ་བ་དང་། དེ་རྗེས་བཟའ་མི་ཀུན་ལ་མར་སྐལ་ཆུང་ངུ་རེ་བཟོ་ལ། དེ་ལ་བུད་ལོ་ཟེར། དེ་ལས་གཞན། དཀྲོགས་རིལ་དང་། ཡང་ན། ཤེད་ཟོག མར་ཆེན་སོགས་བཟོས་ཏེ། པགས་པ་དང་། རས། གྲོད་པུས་ཐུམ་བསྐོན་ཏེ་འཇོག་སྲོལ་ཡོད། མར་བླངས་རྗེས། འོ་མ་དེ་དར་བར་གྱུར་ཡོད་སྟབས། དེ་སླ་ངར་བསྐོལ་ཏེ་ཆུར་སྒྱེ་ནང་བཙགས་ཏེ་སྙིང་བོ་ལུས་པའི་ཆུར་བ་དེ་ཉི་མར་བསྐམས་པའམ། ཡང་ན། ཆུར་བ་སྒོར་སྒོར་རམ། གྲུ་བཞི་བཟོ་བའང་ཡོད་དོ། །

ལག་བསྐོར།

རང་རེའི་མེས་པོ་སྔ་མ་ནས། བོད་མི་རྩམ་གཟན་ཞེས་རླུང་ལྟར་གྲགས་པས། རྩམ་པ་དེ་ཡང་ལག་བསྐོར་གྱིས་འཐག་པ་ཡིན། དེ་ཡང་། རྡོ་ཆས་སྔ་མའི་དུས་རབས་སུ། གྲོ་ནས་སོགས་རྡོ་གཞོང་ལ། བདར་རྡོས་དབུར་ཏེ་ཞིབ་ཏུ་འཐག་པར་མངོན་ལ། དེ་ནི་ད་ལྟ་རྨ་འབྲི་རྫ་གསུམ་གྱི་འབྱུང་ཡུལ་ནས་རྙེད་པའི་དབུར་གཞོང་སོགས་ཀྱི་བདེན་དབང་བྱེད་ཐུབ་ལ། ཚན་རིག་པས་འགྲེལ་བརྗོད་ལྟར་ན། དེ་ནི་སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོ་ལྔ་སྟོང་ཡན་ཆད་ཡིན་པར་བཤད་ཡོད།

ལག་བསྐོར་འདི། རྡོ་ཆས་ཕྱི་མའི་དུས་རབས་ནས་བྱུང་བར་འདོད་ལ། ཡོས་འཐག་བྱེད་ཀྱི་ཡོ་ཆས་སྟབས་བདེ་བོ་ཞིག་ཡིན། དེ་ལ་ལག་བསྐོར་ཞེས་པ་ཡང་། གྲོ་ནས་སོགས་མཆིག་དང་མཆིག་གུའི་བར་དུ་ལག་པས་བསྐོར་ནས་འཐག་པས་དེ་ལྟར་བརྗོད། གཞན་དུ་འདི་ལ་མཆིག་ཀྱང་ཟེར། དེ་ཡང་རྡོ་ལེབ་གོར་མོ་ངོས་ཤུར་མང་བོ་ཡོད་པ་གཉིས། ཁ་སྤྲོད་བྱས་ཡོད་ལ། འོག་མའི་དཀྱིལ་གྱི་ཤིང་ཕུར་དེ་ལ་ལག་ལྟེ་ཟེར། དེས་སྟེང་མའི་ཨི་ཁུང་ལ་བཟུང་སྟེ། ཕན་ཚུན་མི་འཁྱོལ་བའི་ཐབས་ལམ་ལྡན། མཆིག་དེ་སྐྱི་ལྤགས་མེད་པའི་པགས་པའམ་རས་ཀྱི་སྟེང་དུ་བཞག་ནས། ཐོག་གི་བུ་ག་ལས་ཡོས་བླུགས་ཏེ། སྟེང་འགྲམ་ལ་ཤིང་ཕུར་བརྡབས་ཡོད་པ་དེས་བསྐོར་ན། རིམ་གྱིས་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་ལྡེའུ་ལས། གད་ཐོག་ནས་ལུ་གུ་རྩེ་རྩེ། གད་འོག་ནས་ཁ་བ་འབབ་འབབ། ཅི་ཁེད་ཟེར་ན། ལག་བསྐོར་རེད། ཟེར་བ་དེ་བྱུང་ངོ་། །

ཆུ་ཚན་ལ་ཞུགས་སྟངས།

ཆུ་ཚན་ལ་ནང་གསེས་བརྒྱ་ཕྲག་མང་བོ་ཡོད་པར་བཤད་ཀྱང་། མདོར་དྲིལ་ན། མུ་ཟི་སེར་བོ་དང་མུ་ཟི་ལྗང་ཁུ། རྡོ་ཞོ། ཅོང་ཞི། རྡོ་སོལ་སོགས་ལས་བྱུང་ལ། བོད་ཀྱི་ཆུ་ཚན་ལ་ཐོག་མར་དཔྱད་འཇུག་གནང་མཁན་གཡུ་ཐོག་རྙིང་མ་ཡོན་ཏན་མགོན་པོ་ཡིན་པར་བཤད། ཕྱིས་སུ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་མང་བོས། ཆུ་ཚན་གྱི་ཕན་ཡོན། དགོས་པ། ཞུགས་ཚུལ་བཅས་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དྲིལ་སྒྲོགས་ཀྱི་ནུས་པ་ཐོན་པས། མང་ཚོགས་རང་བཞིན་གྱིས་དགེ་མཚན་རྟོགས་ནས། ཆུ་ཚན་ལ་གདེང་འཇོག་ཚད་མཐོན་པོར་གནང་བར་མ་ཟད། ཆུ་ཚན་ནི་སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་ཀྱི་བདེན་སྟོབས་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུ་ལས་བྱུང་བའི་དད་ཞེན་ཡོད་པ་སྟེ། དཔེར་ན། སྟོད་ལུང་ཆུ་བཟང་ཆུ་ཚན་ནི། ལོ་ངོ་ལྔ་བརྒྱ་ལྷག་གི་སྔོན་ཏེ། མིང་རྒྱལ་རབས་སྐབས་ནས་སྨན་བཅོས་ཐད་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཡང་ཆུ་ཚན་དེར་ཆབ་བཞེས་གནང་མྱོང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད། ཆུ་ཚན་པ་མང་བོ་བོད་ཟླ་ལྔ་བ་ནས་བརྒྱད་པའི་བར་ཆབ་ཞུགས་གནང་ལ། ཆུ་ཚན་དེས་པགས་ནད། གྲུམ་བུ། ཕོ་ནད། ཁྲག་ཤེད་མཐོ་བའི་ནད་བཅས་གསོ་བའི་ནུས་པ་ཐོན་གྱི་ཡོད། གཞན་སྟོད་ལུང་དུ་བརྒྱ་སྣ་ཆུ་ཚན་ཞེས་པའང་ཡོད་ལ། ཆུ་རྒྱུན་དྭངས་ཤིང་རྙོག་པ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན། ཡང་། ལྷ་སའི་ཉེ་འདབས་དོག་བདེ་ཤང་གི་ཁོངས་སུ་གསང་ཡིབ་ཆུ་ཚན་ཞེས། ཆུ་ཚན་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ནི་ལྷ་ས་གྲོང་ཁུལ་དུ་ཅུང་གྲགས་ཆེ་བ་ཡོད། གསང་ཡིབ་ཆུ་ཚན་དེ་མཁལ་གྲུམ་དང་། པགས་ནད། ཕོ་བ་སོགས་ལ་ཕན་པ་ཡོད་སྟབས། སྟོན་དཔྱིད་གཉིས་ལ་ཆུ་ཚན་རྒྱག་མཁན་མང་བོ་ཡོད། ཆུ་ཚན་དེའི་འགྲམ་གྱི་རི་འདབས་དང་། བྲག་ཕུག་སོགས་ལ་རྒྱ་བཟའ་ཝུན་ཁྲེན་ཀོང་ཇོ་བཞུགས་པའི་རྗེས་ཤུལ་ཡིན་ཞེས། ལོ་རྒྱུས་འགར་ཤོད་སྲོལ་ཡོད་ཀྱང་རྗེས་ཤུལ་ཡོད་པའི་བྲག་རྡོ་དང་། བྲག་ལྡེབས་ཀྱི་རྒྱ་བཟའི་སྐུ་བརྙན་རྣམས་ད་ལྟ་བསྡད་མེད།

འདམ་གཞུང་རྫོང་གི་མངའ་ཁོངས་ལ་མཚོན་ནའང་། འདམ་གཞུང་ཚ་ཆུ། གུ་ལིང་ཚ་ཆུ། ལ་ཐོག་ཁའི་ཆུ་ཚན། དཀར་རི་མཆོག་ཚ་ཆུ། རྒྱས་དར་ལྐོག་ཚ་ཆུ། འཆི་མེད་མདོ་ཚ་ཆུ། གཡས་ལ་ཚ་ཆུ་དང་།

ལྷ་སའི་སྙེ་མོ་རྫོང་ཁོངས་ལ་མཚོན་ནའང་། མར་རྐྱང་ཚ་ཆུ། བཅིངས་སྦྲང་ཚ་ཆུ། ཨང་སྒང་ཨུ་རྒྱན་ཚ་ཆུ། སྨུ་ལུང་ཚ་ཆུ། ཆབ་རལ་ཚ་ཆུ། སྦུག་པ་ཚ་ཆུ། ཐོན་ཆུས་ཚ་ཆུ་དང་།

ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་ཁོངས་ལ་མཚོན་ནའང་། དར་ཡུན་ཆུ་ཚན། བྲག་སྣེ་འབྲུག་འདྲ་ཆུ་ཚན་དང་།

མལ་གྲོ་གུང་དཀར་རྫོང་ལ་མཚོན་ནའང་། རུ་ཐོག་ཚ་ཆུ། འཆི་རྐང་མགོ་ཚ་ཆུ། གཏེར་སྒྲོམ་ཚ་ཆུ། དགྲ་ཕྱི་རོང་ཚ་ཆུ། རྒྱ་མ་ཤང་ཚ་ཆུ་སོགས་ལ་ནད་རིགས་འཇོམས་པའི་ཁྱད་ནུས་ཡོད་ལ། དེ་དག་གི་གནས་ཡུལ་དང་། མཚོ་ངོས་ལས་མཐོ་ཚད། ཚ་དྲོད། བཞུར་ཚད། གཏེར་ཁར་འགྱུར་ཚད་སོགས་ཞིབ་ཏུ་ཀྲུང་གོའི་ལོ་རྒྱུས་རིག་གནས་གྲགས་ཅན་གྲོང་ཁྱེར་ལྷ་ས་ཞེས་པའི་དཔེ་ཆའི་ཤོག་གྲངས ༡༢ ནས ༡༥ བར་བཀོད་ཡོད།

མལ་གྲོ་གུང་དཀར་རྫོང་གི་འབྲི་གུང་གཏེར་སྒྲོམ་ཆུ་ཚན་ལ་མཚོན་ནའང་། རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་སྤྱི་ཁྲེ ༤༥༠༠ ཙམ་མཐོ་བའི་སར་གནས་ལ། ལོ་ངོ་སྟོང་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད། དེ་ཡང་། གཏེར་སྒྲོམ་ཐོགས་དོན་ཡང་། སློབ་དཔོན་པད་འབྱུང་གིས་རི་ཆེན་གཏེར་སྒྲོམ་དང་འདྲ་བ་འདིར། ཆོས་ནོར་གྱི་གཏེར་ཁ་མང་དུ་སྦས་ཡོད་པས་གཏེར་སྒྲོམ་ཞེས་ཟེར་ལ། ཆུ་ཚན་དེ་ནི་གཏེར་སྒྲོམ་དགོན་པའི་ཚོགས་ཁང་མདུན་དུ་དུག་མཚོ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ནས་གཟའ་དང་། སྲིན་པོ། ཀླུ་བདུད་བཅས་ཀྱི་ཆུ་འདི་འགྲོ་ཐབས་མེད་པའི་རྨུ་གསུམ་བྲག་གི་སྒོ་བརྒྱབ་པ་ལྟར་བཀག་ཡོད་པར་བརྟེན། སློབ་དཔོན་གྱིས་དུག་མཚོས་ཡུལ་གྲོང་ཀུན་འཇིག་ཉེན་ཡོད་པར་དགོངས་ཏེ། ཁོང་གིས་རྡོ་རྗེ་འཕངས་ནས་བྲག་ཁུང་བརྟོལ་ཏེ་ཆུ་སྒོ་ཕྱེས། ཤུལ་རྗེས་ད་ལྟའང་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད། ཆུ་ཚན་དེར་མདོ་སྦུག་གཉིས་ཡོད་ལ། སྦུག་མར་སྐྱེས་པ་དང་། ཆུ་རྫིང་མདོར་བུད་མེད་རྣམས་ཆུ་ཞུགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

ཆུ་ཚན་གྱི་གྲུབ་ཆ་ནི། མུ་ཟི་དང་ཅོང་ཞི། བྲག་ཞུན། བྲག་མཚུར་སོགས་འདྲེས་པས། དྲི་དང་མདོག རོ་ནུས་མི་འདྲ་བ་ཡོང་གི་ཡོད། ཆུའི་ཚ་ཚད་ལ་ཏུའུ་༤༠ ནས ༤༡ བར་ཡིན་ལ། ཕན་ནུས་ཀྱི་དབང་དུ་བཏང་ན། ཕོ་བ་སྨུག་པོ་དང་། ཚད་པ་རྙིང་བ། ཆུ་སེར། གྲང་བ། མཁལ་མ། མེ་དྲོད་ཉམས་པ། གྲུམ་བུ། རྩ་དཀར། པགས་ནད་སོགས་ལ་ཕན་ནོ། །

གཞན་ཡང་། ནག་ཆུའི་ཨ་མདོའི་ཆུ་ཚན། ལྷོ་ཁའི་འོད་ཁ་ཆུ་ཚན། འདན་མ་གཞུང་ཡངས་པ་ཅན་ཆུ་ཚན། སྣེ་གདོང་ར་མ་ཎའི་ཆུ་ཚན། མཚོ་སྨད་གྲི་གུ་ཆུ་ཚན། ས་སྐྱའི་ཁའུ་ཆུ་ཚན་སོགས་ཡོད་ལ།

རེབ་གོང་མདོ་བའི་ཆུ་ཚན་ལ་མཚོན་ན། རེབ་གོང་གྲུབ་གནས་བརྒྱད་ཀྱི་ཡ་གྱལ་འདམ་བུ་བྲག་དཀར་གྱི་རྒྱབ་རི་ན་ཡོད། དེ་ནི་གྲུབ་ཐོབ་འཕགས་པ་ལི་ཁྲོད་སྒོམ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚེ། ཀླུས་གནོད་འཚེ་བཏང་སྟེ་ནད་བྱུང་བས། ཁོང་གིས་གསང་བདག་དང་འཇམ་དབྱངས་ནཱ་ག་རཀྵ་ལ་བརྟེན་ནས་ནད་ལས་གྲོལ། ནད་བདག་ཟུག་རྔུས་གཟིར་བས། གཉན་ནད་རྨ་རིགས་ལ་ཕན་པའི་སྨན་ཆུ་ཞིག་ཕུལ་བ་ལ། ནད་འཇོམས་སྨན་ཞེས་གྲགས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན།

བློན་ཆོས་ཆུ་ཁོལ་ནི་བོན་ཁོག་བསམ་དཀར་བཤགས་པ་ལུང་དུ་ཡོད། ཆུ་ཁོལ་འདི་ནི། ལྷ་རྗེ་བྲག་སྣ་བ་མདོ་སྨད་དུ་བྱོན་སྐབས། ཁོང་གི་ཕྱག་ཕྱིར་འཁྲིད་པའི་རྟོགས་ལྡན་ཀུན་དགའ་རྡོ་རྗེ་གནས་འདིར་ཕེབས་སྐབས། མཚན་ལམ་དུ་སྨན་ཆུས་གཏམས་པའི་བུམ་པ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་གནང་ནས། འདི་དག་གི་ཁ་ཕྱེས་ཏེ་ས་ཕྱོགས་སོ་སོའི་མི་རྣམས་ལ་གནང་ན་ལེགས། འདི་ནི་གཉན་རིགས་སོགས་བཞི་བརྒྱ་རྩ་བཞིའི་ནད་ལ་ཕན་གསུངས་པ་ལྟར། དེར་ཡོད་ཀྱི་ཆུ་མིག་ཡོངས་ལ་རབ་གནས་མཛད་དེ་སྨན་ཆུར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་བཤད་ལ། སྤྱིར་གནས་འདི་རུ་སྨན་ཆུ་རིགས་མི་འདྲ་བ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་ཡོད་ནའང་། དུས་འགྱུར་གྱིས་ཇེ་ཉུང་དུ་སོང་སྟེ། ད་ལྟ་བདག་ཅག་གི་མིག་ལམ་དུ་སྣང་བ་འདི་ཙམ་མོ། །

གཞན་ཡང་ཁྲི་ཀའི་ཆུ་ཚན་དང་མདོ་སྨད་གསེར་ཁོག་གི་ཆུ་ཚན་སོགས། བོད་ཡུལ་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་དུ་ཆུ་ཚན་གྲགས་ཅན་མང་བོ་ཡོད། ད་ལྟ་ཡང་། ཆུ་ཚན་ཕལ་ཆེར་གནའ་བོའི་ཁྲུས་རྫིང་ལྟར་ཆགས་ཡོད། དེ་མིན། གངས་ལྗོངས་སུ་ཆུ་ཚན་མ་ཡིན་པའི་སྨན་ཆུ་ཞལ་དུ་བཞེས་པ་དང་། དྭངས་གཙང་གི་ཁྲུས་རྫིང་སོགས་ཀྱང་རི་མཐོ་ས་གཙང་ན་མང་དུ་ཡོད། ཆུ་ཚན་ལ་ཞུགས་དུས་ནི་སྟོན་དཔྱིད་གཉིས་བཟང་བར་བཤད་ལ། བོད་མིའི་གོམས་གཤིས་ལྟར་ཆུ་ཚན་ལ་མ་ཞུགས་གོང་ལ། ཆུ་བདག་ལ་གཏོར་མ་གཏོང་བ་དང་། ལྷ་བསང་ཕུད་པ་སོགས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་བསྟར་བའང་ཡོད། ཞུགས་དུས་ཆུ་མཇུག་ནས་རིམ་གྱིས་ཚ་སར་འགྲོ་ལ། ཐོག་མར་འདུག་ཡུན་ཐུང་ལ། ཕྱིས་རིང་ཙམ་བསྡད་ན་བཟང་། དེ་ལྟར་བྱས་ན་ལུས་ཁམས་ཀྱི་དབང་རྩ་དང་། ལུས་རེངས་པ། དགྱེ་སྒུར་མི་ཐུབ་པ། རུས་ཚིགས་ན་བ་སོགས་ལ་ཕན་ནུས་ཐོན་པར་མ་ཟད། ཆུ་ཚན་རེ་རེ་ལ་ནད་རིགས་སྣ་ཚོགས་འཇོམས་པའི་ཁྱད་ནུས་ཡོད་པས། དམངས་གཞས་ལས་ཀྱང་། དྲག་རྒྱུ་མེད་པའི་ནད་པ། །ཤི་འགྲོ་བསམ་པ་མ་གནང་། །ཆུ་ཚན་རྒྱག་རོགས་གནོངས་དང་། །ནད་ཀྱི་དྲི་མ་དག་འགྲོ། །ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །ཆུ་ཚན་ལ་ཞུགས་ཡུན་ནི། བདུན་ཕྲག་བརྩི་གཞི་བྱས་ཏེ། མང་ན་བདུན་བདུན་ཞེ་དགུ་ལ་འདུག་པའང་ཡོད་དོ། །

རེབ་གོང་ཀླུ་རོལ།

༡ ཀླུ་རོལ་གྱི་ཁུངས། རེབ་གོང་ཀླུ་རོལ་ནི། ཡུལ་འདིའི་ཡབ་མེས་དམ་པ་ཚོས་ཤུལ་བཞག་རིག་གནས་ཤིག་ཡིན་ལ། ད་ལྟ་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་ཀུན་གྱིས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་དམངས་སྲོལ་རྩ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། རེབ་གོང་གི་བཤད་རྒྱུན་ལའང་། དྲུག་པའི་ལྷ་ཟླ་དཀར་བོ། །ཡོད་པས་བརྒྱ་འབུལ་སྟོང་འབུལ། །མེད་པས་མེ་ཏོག་མཆོད་འབུལ། །རྩེད་རིགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས། །རྩེ་སྣ་མ་ཚང་མེད་པ། །བལྟས་ན་མི་མགུ་མེད་པ། །ལྷ་ངོ་མྱི་ངོ་འཕྲོད་དེ། །མྱི་དགའ་ལྷ་དགའི་དུས་ཚིགས། །ཞེས་གཙིགས་ཆེན་དུ་འཛིན་ནོ། །

དེ་ཡང་། ཀླུ་རོལ་ཞེས་པའི་ཀླུ་ལ་ག་ཟླུམ་བྱས་པ་ལྟར་ན། གླུ་དང་རོལ་ཆ་ལེན་རྡུང་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་སམ། རྨང་གཞི་ཀ་ཡིག་ལྟར་ན། ཀླུ་ནི་ལྷ་ཀླུ་གཉན་གསུམ་གྱི་ཀླུ་དང་། རོལ་ནི་དགའ་སྤྲོའི་རྩེད་མོ་ལ་རོལ་བའི་ཆ་ནས་བཏགས་པར་བཞེད་ལ། སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་བདེན་ཤས་ཆེའོ། །ཀླུ་རོལ་གྱི་ཁུངས་འདི་ཡིན་གྱི་གསལ་ཁ་ཐོན་པ་ཞིག་ལོ་རྒྱུས་རྙིང་བ་རྣམས་སུ་མ་བྱུང་མོད། གང་ལྟར་ཀླུ་རོལ་གྱི་སྐབས་སུ་དམར་མཆོད་དང་། ཀི་སྭོ་ལྷ་རྒྱལ། འབུད་རྡུང་དཀྲོལ་གསུམ། གླུ་ལེན་གར་རྩེ། ལྷ་ཀླུ་གཉན་མཆོད་ཀྱི་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། གདོད་མའི་བོན་གྱི་དམར་མཆོད་བྱེད་སྲོལ་དེ། ཕྱིས་སུ་བཙན་པོ་རིམ་བྱོན་གྱིས། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་བབ་དང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ལ་དམིགས་ནས་མནའ་བཅད་དང་། གཡུལ་ལས་རྒྱལ་བའི་དགའ་སྟོན་སོགས་ལ་གླུ་ལེན་གར་རྩེ་དང་། ལྷ་མཆོད་ཀླུ་མཆོད་གྱི་སྐད་འབོད་ཆོ་ག་བསྟར་བ་འདི། ཀླུ་རོལ་གྱི་ཁུངས་ཚུགས་པའི་ས་བོན་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་སེམས་ཏེ། དེབ་དཀར་དུ་ཐང་ཧྲུའུ་དྲངས་པ་ལས། བཙན་པོ་རྗེ་བློན་རྣམས་ལོ་ལྟར་གནའ་སྐྱེལ་ཞིང་། དེ་དུས་ལུག་ཁྱི་སྤྲེལ་གསུམ་དམར་མཆོད་དུ་འབུལ། ལོ་གསུམ་རེར་གནའ་ཆེན་སྐྱེལ་ཞིང་། མཚན་གྱི་གུང་ལ་རྟ་ཕྱུགས་བོང་བུ་རྣམས་དམར་མཆོད་བྱེད། སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་རྐང་ལག་བཅད་ཅིང་དོན་སྣོད་མདུན་དུ་སྤུངས་ཏེ། བནྟེ་ཞིག་གིས་ཆོ་ག་གཏོང་། ཞེས་དང་། མཁའ་འགྲོ་ཡེ་ཤེས་མཚོ་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་ཐར་ལས། ཆོས་ལུགས་འདིས་ལོ་རེའི་སྟོན་ཀའི་དུས་སུ་ཤ་ཕོ་རི་རྐྱང་ཞེས། ཤ་བ་ཕོ་མང་བོ་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐེ་བཅད་ནས་གསད་པའི་ཤ་ཁྲག་གིས་མཆོད་པ་འབུལ་བ་དང་། དགུན་ཁའི་དུས་སུ་བོན་ལྷ་དམར་མཆོད་ཅེས། ར་ལུག་སོགས་ཕོ་ཕྱུགས་སྟོང་ཕྲག་གསུམ་རེ་ལོངས་པའི་སྐེ་དུས་གཅིག་བཅད་ནས་གསོད་པ་དང་། འབྲི་ལུག་ར་སོགས་མོ་ཕྱུགས་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་རེར་ལོངས་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་གསོན་པོར་ལྷུ་ལག་ཕྲལ་ནས་བསད་པའི་ཤ་ཁྲག་གི་དམར་མཆོད། དཔྱིད་ཀའི་དུས་སུ་ཡུ་མོའི་བྱིན་བྲེག་ཟེར་བ། ཤ་བ་ཡུ་མོ་བཞིའི་རྐང་ལག་ལྷུ་ཕྲལ་ནས་བསད་པའི་ཤ་ཁྲག་གི་དམར་མཆོད། དབྱར་ཁའི་དུས་སུ་བོན་སྟོན་བསང་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཅེས་གསུངས་པ་འདི་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་། ནང་ཆོས་འདི་སྤྱོད་པ་འཚེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཙང་། ལས་འབྲས་ཀྱི་གནས་ལུགས་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་བློ་དང་བསྟུན་ཏེ། ཁྲག་སྐྱེམས་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་འབྲུ་ཆང་དང་། དམར་བསང་གི་དོད་དུ་རྩམ་པས་བཟོས་པའི་ར་ལུག་གི་སྣང་བརྙན་གྱིས་འཐུས་པར་བྱས་ཏེ། གསོལ་མཆོད་བགྱིས་པ་དང་། ཡུལ་གྲུ་འགར་ད་དུང་ཐ་ཆད་འགས་སྔོན་གྱི་ལུགས་ངན་བསྐྱར་གསོ་བྱེད་པའང་ཡོད་དོ། །

ལྷག་པར་དུ་བོད་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་དུས་སུ་བོན་ཆོས་བསྣུབས་པས། བོན་གྱི་ལྷ་སྲུང་དེ་དག་མ་དགའ་བའི་དབང་གིས། ནད་ཡམས་དང་། སད་སེར། ཐན་པ་དང་ཆུ་ལོག་སོགས་ཀྱིས་གནོད་པ་བཏང་བར་བརྟེན། ཕྱིས་སུ་སློབ་དཔོན་པད་འབྱུང་གིས་བཀའ་བསྒོས་དམ་བཞག་དང་། ལ་ལ་མི་ཁོག་ཏུ་བརླམས་ཏེ། སླད་ཆད་གནོད་འཚེ་མི་གཏོང་བར་མི་ཕྱུགས་སྐྱོབ་ཞིང་ལོ་ལེགས་འབྱུང་བ་དང་། མགོན་སྐྱབས་མཛད་དགོས་པའི་བཀའ་བསྒོས་གཉེར་གཏད་བྱས་པས། ཀུན་གྱིས་ལྷ་ཀླུ་གཉན་གསུམ་ལ་མཆོད་བཀུར་དང་། གླུ་གར་རྩེད་འཇོ་སོགས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་རྒྱ་ཆེར་བསྡུས་པ་འདིས། གོང་གསལ་ཀླུ་རོལ་གྱི་ས་བོན་ལ་ཆུ་ལུད་དྲོད་གཤེར་ལྟ་བུའི་རྐྱེན་བྱས་ཏེ་མྱུ་གུ་འབུས་པར་འདོད་དོ། །གོང་གསལ་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ཕལ་མོ་ཆེ། ད་ལྟའི་ཀླུ་རོལ་སྐབས་ཀྱི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་མངོན་གསལ་དོད་པོར་གནས་པས། དེ་དག་ཀླུ་རོལ་གྱི་གྲུབ་ཆ་ཡིན་པ་བློ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ལ་མང་དུ་བརྡ་སྤྲོད་མི་དགོས་སོ། །

༢ བྱེ་བྲག་ཏུ་རེབ་གོང་གི་སྡེ་བ་འགའི་ཀླུ་རོལ་གྱི་ཁུངས། ༡ རོང་བོ་དགུ་ཆུའི་སྲིབ་ན་ཆགས་པའི་སོག་རུ་སྡེ་བར་མཚོན་ན། མི་རྒན་རྣམས་ཀྱི་ངག་རྒྱུན་ལ། ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་སྐབས་སུ་ཐང་བོད་གཉིས་མ་མཐུན་པར་བཙན་པོས། ད་ལྟའི་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་གྱི་མངའ་ཁོངས་རྒན་རྒྱའི་ས་ཆར་བོད་དམག་མངགས་ནས། ཐང་དམག་དང་གཡུལ་བཀྱེ་སྐབས། ཐང་དམག་ཁྲི་བཅུ་ལྷག་དམག་ཉེས་བཏང་བ་སོགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད། སྐབས་དེར་བོད་ཀྱི་དམག་འཛིན་གཡུ་ཚ་ཞེས་པ། སོག་རུའི་བུ་མོ་ཞིག་དང་གཉེན་བསྒྲིགས་ཏེ། བུ་བཞི་སྐྱེས་པའི་གསུམ་པ། དར་རྒྱལ་ས་ཆར་གཞིས་ཆགས་ནས་ཐང་དམག་བཀག སྐབས་དེར་ཐང་བོད་གཉིས་འདུམ་འགྲིག་མཛད་པས། དགའ་སྟོན་དུ་ས་དེའི་ཨ་མྱེས་དར་རྒྱལ་མཆོད་ཕྱིར་ལྷ་རྩེད། དར་རྒྱལ་གཡུ་མཚོ་མཆོད་ཕྱིར་ཀླུ་རྩེད། འདས་དམག་ལ་རྗེས་དྲན་དང་འདུམ་འགྲིག་ཡོང་བའི་དགའ་སྟོན་དུ་དམག་རྩེད་གནང་སྐབས། མཚོ་ནང་ནས་སྟག་གཟིག་གི་གདོང་བ་འདྲ་བའི་གཡུ་འབྲུག་གཉིས་འོང་སྟེ། འཁྱུག་རྩལ་ངོམ་པ་སོགས་རྟེན་འབྲེལ་ཕུན་ཚོགས་བྱུང་བ། རིམ་བརྒྱུད་ཀྱིས་སྡེ་འདིར་ཀླུ་རོལ་རྩེས་པའི་དམངས་སྲོལ་འདི་དར་བར་བཤད་དོ། །

༢ རོང་བོ་དགོན་ཆེན་དང་བར་ཐག་ཉེ་བའི་ཤར་ཕྱོགས་ན་མཆིས་པའི་གླིང་རྒྱའི་ཀླུ་རོལ་ལ་མཚོན་ན། ངག་རྒྱུན་གྱི་གསུང་སྒྲོས་ལ། སྔོན་རེབ་གོང་ས་ཆར་ལོ་དུ་མར་ཐན་སྐྱོན་བྱུང་བས། གླིང་རྒྱའི་ཨ་མྱེས་ཨ་ལ་བརྐོས་ཟེར་བས་དམངས་ཚོགས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་དེ། སྡེ་འདིའི་ལྷོ་ཕྱོགས་ན་འབབ་པའི་ཆུ་བོ་དེ། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐོ་ཐོ་ལོག﹙ཞིང་ས་མང་བོ་ཡོད་པའི་ས་མིང﹚ ལ་ཆུ་འདྲེན་པའི་ལས་ཀ་མང་བོ་བསྒྲུབས་ཀྱང་། ལེགས་གྲུབ་མ་བྱུང་། ཡང་བསྐྱར་ཨ་མྱེས་དེ་གསེར་ཁ་ལུང་དུ་ཕྱིན་པ་ན། ཆུ་ཐམས་ཅད་ཕྱེ་མར་ཐིམ་པ་མཐོང་བས། ཀུན་གྱིས་ཆུ་འདྲེན་མ་ཐུབ་པ་ཀླུས་དབང་བྱས་པར་དོགས་ནས། ཀླུ་མོ་འཁོར་བཅས་མཉེས་ཆེད། ཆུ་མིག་ཡོད་ས་དེར་གཞོན་ནུ་ཕོ་མོ་གཉིས་ཁྲིད་ནས། བྲོ་གར་དང་གླུ་གཞས་ཀྱི་རྩེད་འཇོ་དང་། ཀླུ་སྡོང་གི་ཡལ་གས་ཆུ་རྩེད་བྱས་པས། ཀླུ་མོ་མྱོས་ཏེ་ཆར་གྱི་དངོས་གྲུབ་གནང་ཞིང་ལོ་ལེགས་བྱུང་བས། ད་ལྟའི་བར་ཀླུ་རོལ་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ཆགས་ཏེ། རྣམ་གྲངས་མི་འདྲ་བ་བཅུ་གསུམ་གྱི་ཀླུ་རྩེད་འདི་བྱུང་བ་ཡིན། ཕྱིས་སུ་འང་སྡེ་འདིའི་ཐོ་ཐོ་ལོག་ཅེས་པའི་ས་ཆ་འདི་རྩིས་ཆེན་དུ་བྱས་ཏེ། དེ་གར་ཞིང་ས་མེད་ཚེ་ཀླུ་རོལ་རྩེས་མི་ཆོག་པའི་སྒྲིག་སྲོལ་ཡོད་པས། ཀླུ་རོལ་ལ་ཞུགས་འདོད་པ་དག་གིས་ས་དེར་ཞིང་ས་ཉོ་བ་སོགས་བྱེད་པ་དང་། དེའི་ཕྱིས་སུ་སྲོལ་རྒྱུན་དེ་ཉམས་ནས་སྡེ་མི་ཐམས་ཅད་ཀླུ་རྩེད་བྱེད་ཆོག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་གོང་གསལ་མཆེད་ཁུངས་འདི་ལས་རིམ་བརྒྱུད་ཀྱིས། དྲུག་པའི་ལྷ་ཟླ་དཀར་བོའི་ནང་རེབ་གོང་གི་ཡུལ་སྡེ་ཕལ་མོ་ཆེ་དང་། ཁྲི་ཀ་སོགས་སུ་ཀླུ་རོལ་དར་ཁྱབ་བྱུང་ངོ་། །

༢ ཀླུ་རོལ་སྐབས་ཀྱི་ལྷ་བའི་བྱེད་སྒོ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་ཀླུ་མཐུ་བོ་ཆེ་རྣམས་མི་ཁོག་ཏུ་བརླམས་ཏེ། རྣམ་པ་མི་གཟུགས་ལ་དབང་བསྒྱུར་ལྷ་ཀླུས་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་བཀོལ་ནས། སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་དང་། དོན་དག་འདྲ་མིན་མང་བོ་ཐག་གཅོད་པ་ནི། བོད་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་སྐབས་ནས་མཆིས་ལ། མདོ་སྨད་ཀྱི་ཡུལ་འདིར་ཀླུ་རོལ་དར་བ་ནས་བཟུང་། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལྷ་བར་མགོན་སྐྱབས་སུ་བཀུར་ནས་བསང་གསུར་གྱི་གསོལ་མཆོད་བྱས་ཏེ། རྩེད་མགོ་འཛིན་པའམ། ནང་ཁུལ་དུ་གཡོ་སྒྱུ་ཁྲམ་གསུམ་བྱེད་པའི་མི་ངན་གྱི་རིགས། ཚོགས་པའི་དབུས་སུ་ཐེར་འདོན་དང་། ཆད་ལས་གཅོད་པ། འབྱུང་འགྱུར་གྱི་ལེགས་ཉེས་ལུང་དུ་སྟོན་པ། ཀླུ་རོལ་དང་དུས་རྒྱུན་གྱི་སྡེ་བའི་སྒྲིག་ལམ་ལ་དོ་དམ་དང་། ལུས་ལ་མཚོན་རྒྱག་པ། ཁ་པར་གདབ་པ། ཁ་དང་ཁོག་པར་གྲི་ཆེན་གདབ་སྟེ་བསྐོར་སློག་བྱེད་པ་སོགས་གཞན་གྱིས་མི་གཟོད་པའི་བྱེད་སྒོ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པ་ནི་ལྷ་བའི་བྱེད་སྒོ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་། ཁ་དཔེར། ལྷ་བའི་བྱང་ཁོག་མྱི། ཞེས་པ་ལྟར་ལྷ་བ་རྫུན་མའང་རེ་གཉིས་སྲིད་དོ། །

༣ ཀླུ་རོལ་གྱི་དབྱེ་བ། ཡུལ་རེབ་གོང་དུ་དར་བའི་ཀླུ་རོལ་ལ་རིགས་གསུམ་ཡོད་དེ། ལྷ་རྩེད། ཀླུ་རྩེད། དམག་རྩེད་དོ། །

༡ ལྷ་རྩེད་ནི། འཁར་རྔ་དང་ལྷ་རྔའི་སྒྲ་གདངས་དང་བསྟུན་ཏེ། ཉམས་འགྱུར་གང་ཐོན་གྱིས་རྐང་ལག་གི་སྟངས་སྟབས་མྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྩེ་བ་དང་། རྩེད་སྟངས་ཡང་ཡུལ་སྡེ་རེ་ལ་འདྲ་མིན་མང་བོ་ཡོད། མགོ་དང་དཔྲལ་བ། ལུས་སོགས་ལ་མཚོན་གྲི་རྣོན་པོས་བསྟར་བ་དང་། ཁ་དང་རྒྱབ་ལ་ལྕགས་ཁབ་འཛེར་ནས་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་ལ་ཁྲག་མཆོད་ཕུལ་ཏེ། རྩེད་མོ་སྣ་ཚོགས་རྩེས་པ་ཞིག་ཡིན།

༢ ཀླུ་རྩེད་ནི། སྟག་སེང་ཁྱུང་འབྲུག་གི་དར་ཚོན་སྣ་ཚོགས་བཟུང་སྟེ། ཀླུ་ཀླུ་མོའི་རྟེན་གནས་རྫིང་དང་ལྟེང་ཀ ཆུ་ཀླུང་སོགས་སུ་སོང་སྟེ། ཀླུ་ལ་རུང་བའི་དཀར་བསང་རྒྱ་ཆེན་བཏང་ནས། གླུད་གཏོ་ཕུལ་ཏེ་རྩེད་ཆས་རྣམས་ཆུ་ལ་མཆོད་ནས། རོལ་གར་སྣ་ཚོགས་འཁྲབ་པ་ཡིན། ཀླུ་རོལ་རྩེ་བ་འདིའི་དགོས་དོན་གཙོ་བོ་ལོ་ཕྱུགས་སོགས་ལ། རང་བྱུང་གི་ཐན་སྐྱོན་མི་འབྱུང་བའི་ཆེད་དུ། ཀླུའི་རྒྱལ་བོ་ལ་ཆར་གྱི་དངོས་གྲུབ་སློང་བ་ཡིན། ད་ལྟ་དགེ་འདུན་པ་དང་ཆོས་ལུགས་པ་ཚོས་ཀླུ་གནས་ཀྱི་ཆུ་མིག་དང་། ཆུ་ཀླུང་སོགས་ཀྱི་འགྲམ་ནས་ཀླུ་གཏོར་དང་། ཆར་འབེབས་ཀྱི་ཆོ་ག་གཏོང་སྲོལ་ཡོད་པ་ཡང་གོང་གསལ་ཀྱི་དེ་དང་འབྲེལ་བ་ཆེའོ། །

༣ དམག་རྩེད། ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་ནས་ཐང་བོད་བར་དམག་འཁྲུག་བྱུང་བ་མང་བས། མདོ་སྨད་ཕལ་ཆེར་ས་སྲུང་དམག་གི་གདུང་རྒྱུད་ཡིན། ད་ལྟ་ཡང་། ཡུལ་ལུང་མང་བོ་ན་དམག་རྩེད་དང་མདའ་རྩེད་སོགས་དམངས་སྲོལ་མང་བོ་མཐོང་ཆོས་སུ་གྱུར་བ་འདིས། བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་དམག་དཔུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་། གཡུལ་འགྱེད་དམག་སྟོན་གྱི་རྣམ་པའི་སྣང་བརྙན་གསོན་པོ་འདི་ལྟར་སྣང་སྟེ། སྔོན་དུས་སྲོང་བཙན་གྱིས་བོད་ཡུལ་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་ལ་རུ་བཞིར་བགོས་དུས། གོ་གྱོན་མཚོན་ཐོགས་དང་། རུ་དར་གྱི་སྟེང་གི་སྲོག་ཆགས། ཁ་དོག་སོགས་མི་འདྲ་བར་དམག་ཁྲིམས་བཞག་པ་ལྟར། ད་ལྟའི་དམག་རྩེད་དང་བཅིབ་བསུའི་སྐབས་ཀྱང་། ཁ་དོག་མི་འདྲ་བའི་སྟག་སེང་ཁྱུང་འབྲུག་གི་རུ་དར་འཛིན་ཅིང་། ཁ་ནས་བེ་ཧ། བེ་བེ། བེ་ཧ། ཞེས་སྒྲ་འགྲོས་ཤེད་མཚུངས་སུ་སྒྲོགས་ཤིང་། ལག་གི་རུ་མཚོན་དང་གོམ་པའི་སྟངས་སྟབས་དོ་མཉམ་པའི་རྩེད་འཇོ་རོལ་བ་དང་། ལོ་ན་རྒན་གྲས་ཁ་ཅིག་གིས་ལྷ་རྔ་དང་འཁར་རྔ་རྡུང་ཞོར་དུ། གཞི་བདག་ལ་སྐད་འབོད་བཏང་སྟེ། དགྲ་སྡེ་སྡིགས་སྨོད་དང་། རང་སྡེ་ངོ་སོ་བསྟོད་པའི་སྐད་འབོད་གཏོང་བ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་ལ། དེ་བས་དམག་རྩེད་འདི་ནི་སྔོན་གཤེགས་དཔའ་བོའི་མཛད་རྗེས་ལ་རྗེས་དྲན་དང་། ཤ་གཟན་གདོང་དམར་བོད་ཀྱི་དམག་དཔུང་གི་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་ལ་གཙིགས་འཛིན་དང་། དྲན་གསོ་བྱེད་པར་ཕྱི་ཐོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུད་འཛིན་བྱེད་པ་ལ། དམངས་སྲོལ་གྱི་དགའ་སྟོན་ཞིག་ཏུ་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །

༤ ཀླུ་རོལ་ཀྱི་རྒྱན་ཆས་ནི། མཁས་དབང་དགེ་ཆོས་ཀྱིས། ཡུལ་གྱི་ལྷ་དང་སྔོན་གྱི་མི་གཉིས་དཔེར་སྦྱར་ནས་དཔྱད་པ་བྱས་པ་འདི་འདྲ་ལ། མང་བོ་དག་བྱིས་པའི་རིགས་པ་ལྟ་བུར་སེམས་ངེས་མོད་ཀྱི། རྒྱ་གར་གྱི་གང་གཱའི་ལྷ་མོས་རྐང་གདུབ་གྱོན་པ་དང་། ཨ་མདོ་རྨ་རྒྱལ་སྦོམ་རས་ཕྱིང་ཞྭ། རྒྱ་ནག་གི་ཀོན་ཡིན་ཕུ་སཱས་བེར་སྔོན་གྱོན་པའི་བར་ཞིབ་ཏུ་ལྟོས་དང་། ཡུལ་མིའི་ཆ་ལུགས་སུ་བྱས་མ་བྱས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །གསུངས་པ་ལྟར། ཀླུ་རོལ་གྱི་རྒྱན་ཆས་རྣམས་ཀྱང་ཡུལ་གྱི་ལྷ་དང་སྔོན་གྱི་མི་ཆེན་གྱི་ཆ་ལུགས་ཁོ་ན་སྟེ། ཕོ་གསར་རྣམས་ཀྱིས་ཡུལ་ལྷའི་རྒྱལ་བོ་བྱ་ཁྱུང་གིས་མནབས་པའི་ཕྱིང་ཞྭ་དཀར་བོའི་སྟེང་ཅ་ལ་དམར་བོ་འཕྱངས་ཡོད་པ་དེ་གྱོན་པ་དང་། ལ་ལས་མགོ་ལ་ལག་ཕྱིས་བཞག་སྟེ་ཅ་ལ་ནག་པོས་དཀྲི་བའང་ཡོད། དར་གོས་སྣ་ཚོགས་མདུད་བརྒྱབ་སྟེ་རྒྱབ་ཏུ་དཔྱངས་པ་དང་། མགྲིན་པར་གའུ། རྐང་བར་ཀོ་ལྷམ་སྣ་འཁྱིལ﹙རེབ་གོང་གིས་དེ་ལ་འབོལ་རས་ཟེར﹚གྱོན་པའམ། རས་ལྷམ་དཀར་བོ་གྱོན་ནས་ཉྭ་སྟི་དམ་པོར་བསྡམས་པའང་ཡོད། ལུས་ལ་ཕྲུག་ལྭ། ཕུ་དུང་དང་གོང་འདབས་ལ་གཟིག་སྲམ་གྱི་པགས་པས་སླན་ཞིང་། ཁོག་སྟོད་ལ་ཁ་འདྲིས﹙གོས་འཁོར་ལོ་མ་སོགས་ཀྱིས་བཟོས་པའི་སྟེང་དུ་རི་མོ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པའི་ཤ་འབྱར﹚གྱོན་ནོ། །

གར་མ་ཚོའི་སྐྲ་སླས་སྟངས་ནི། དེབ་དཀར་ལས། རྒྱ་ནག་གི་སྒྲོས་ལས་མཆེད་པའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྐད་རིགས་གཞན་དུ་བྲིས་པ་ཞིག་སྣང་བར། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་མོ་མཚན་མི་གསལ་བ་ཞིག་གི་སྐོར་བྲིས་ཏེ། རྒྱལ་མོ་དེའི་སྟོད་ཐུང་སྔོ་ནག་ཕུ་ཐུང་གི་ཁ་ས་ལ་རེག་པ﹙ད་ལྟ་འང་ཁམས་ཕྱོགས་ན་སྟོད་ཐུང་ཕུ་རིང་གྱོན་པ་ཡོད﹚ ཙམ་དུ་རིང་བ་གྱོན། སྨད་ལ་དར་གོས་ནག་པོས་ཤམ་ཐབས་གྱོན། སྐྲ་ལ་ལྷས་མ་ཆུང་ངུ་མང་དུ་བྱས་ཤིང། རྣ་ལ་ཨ་ལོང་བཏགས། ལྷམ་ཟོ་ཡི་བྱ་བ་གྱོན། ཞེས་པ་ལྟར། གར་མ་ཚོས་སྐྲ་ལྷས་ཀྱི་ལན་བུ་མང﹙བུ་མོ་གནས་འགྲོ་མའི་སྐྲ་ལྷས་སྟངས་འདི་ལ་ཨམ་སྐད་དུ་ལན་ཕྲུག་ཟེར﹚དུ་བྱེད་ཅིང་། སྐྲ་སྣེའི་མ་གདན་གྱི་གཡས་གཡོན་ལ་ཙོར་དང་། སྟེང་དུ་བྱུ་རུའི་འཕྲ་བཏབ་པའི་དངུལ་སྒྲོག་འཕྲེད་སྒྲིག་དང་། ཞོལ་ལའང་དེ་ལྟར་འདོགས་པ་དང་། རྣ་འགྲམ་གཉིས་དང་སྐེ་ལ་བྱུ་རུ་བསྟར་ཕྲེང་བསྒྲིགས་ཏེ་འདོགས་སྲོལ་ཡོད། ལུས་ལ་ཕྲུག་ལྭ། ཧ་སག ཐེར་མ་སོགས་ཀྱི་གོང་མཐའ་སྲམ་ལྤགས་ཅན་གྱོན། རེབ་གོང་གི་དོར་རྡོ་རྣམས་ཀྱིས་གོས་ལྭ་སྐ་རགས་མ་བཅིངས་པ། གཡས་གཡོན་ན་ཧྭ་ཡོད་པ་དེ་གྱོན་ལ། ལྷམ་ཡང་སྣེ་འཁྱིལ་མེ་ཏོག་གི་རི་མོ་ཚེམ་དྲུབ་བྱས་པ་དང་། དོར་མ་དམར་བོ་གྱོན། སྡེ་བའི་ནང་གི་མཛེས་མ་རྩེར་སོན་ཞིག་གིས་གར་མགོ་ཁྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །

༥ ཀླུ་རོལ་གྱི་རྩེད་ཆས། གར་བ་དང་གར་མའི་ཀླུ་རོལ་གྱི་རྩེད་ཆས་ནི། འཁར་རྔ་དང་ལྷ་རྔ། བེར་ག ཁ་བཏགས། རྐང་ཤིང། ལྷ་སྒམ། བཙན་མདུང﹙མདུང་རིང་གི་རྩེ་ལ་ཡུལ་ལྷ་གང་ཡིན་གྱི་ཙ་ཀ་བཏགས་པ་ཞིག﹚དང་རུ་མཚོན། མདའ་མདུང་སོགས་ལག་ཏུ་ཐོགས་ནས་རྩེ་བའམ། ཕོ་སར་རྐང་ཤིང་བ་རྣམས་རྒྱབ་ཏུ་གཞི་བདག་གི་ཞལ་ཐང་རེ་བསྣམས་པའང་ཡོད། ཡང་ན། རེབ་གོང་ཐོ་རྒྱར་མཚོན་ནས་སེང་འབག་དང་། སེང་གཞུང་སྡེ་བར་སྟག་གཟིག་གི་གདོང་འབག་གྱོན་པ། སོག་རུར་མཚོན་ན་བྱིས་པ་ཚོས་ཨ་ཙཱ་རའི་ཞལ་འབག་གྱོན་ཏེ་ལག་ཏུ་བེར་ག་ཐོགས་ནས་རྩེ་སྲོལ་ཡང་ཡོད་དོ། །

༦ ལྷ་མཆོད་ཀྱི་རྫས། མཆོད་རྫས་ལ། ཤུག་པ། བ་ལུ། མཁན་དཀར། ཐང་ཤུག་སོགས་དྲི་ཞིམ་གྱི་རྩི་ལྗོན། ཕྱེ་རྩམ། ཤེར་རྩིག་སྟེ་ནས་བརྔོས་མ། ཀློ་རྡེའུ་སྟེ་ཉི་ཟླའི་དབྱིབས་ཀྱི་འཁུར་བ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་ཟས་རིགས། ཇ་ཆང་། འོ་ཞོ་སོགས་བཏུང་བའི་རིགས། དཀར་གསུམ་མངར་གསུམ། དུག་རིགས་མ་ཡིན་པའི་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས། བཅས་ཐབས་རང་རང་གི་ཆོ་ག་ནས་གསུངས་པ་ལྟར་གཏོར་མ། དར་སྣ། ཁ་བཏགསདང་། གཞན་ཡང་། སྔོན་གྱི་སྲོལ་ཀ་ལ་ར་ལུག་སོགས་དམར་མཆོད་བྱེད་པའམ། གསོན་རྙིང་བཏོན་ཏེ་བསང་ལ་འདྲེན་པའི་སྲོལ་ངན་གྱི་རྒྱུན་ད་ལྟ་འང་རེ་གཉིས་སྲིད་ཀྱང་། ཕལ་ཆེར་མཆོད་རྫས་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་རྩམ་པས་སྲོག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྣང་བརྙན་བཟོས་ནས་མཆོད་འབུལ་བྱེད་དོ། །

༧ ལྷ་ཆུ་ཁ། ལྷ་ཆུ་ཁ་ནི། རེབ་གོང་ཀླུ་རོལ་ལ་མཚོན་ན། སོག་རུ་དང་གཉན་ཐོག ཐེ་བུ་སོགས་སྡེ་བ་ཁ་ཤས་མ་གཏོགས་མེད། ལྷ་ཆུ་ཁ་འདི་དེང་སང་ལྷ་ཁྲུས་གསོལ་ལྟ་བུར་བརྩི་མོད། དོན་དངོས་ནི། མགོ་ནག་མི་དང་དཀར་ཕྱོགས་ལྷ་གཉིས་ཀྱིས། ཀླུ་དང་ཀླུ་མོ་དཀར་མཆོད་བྱས་ཏེ་ནད་ཡམས་མུ་གེ་འཐབ་རྩོད་འཁྲུག་ལོང་མི་འབྱུང་བ་དང། ལོ་ཕྱུགས་ལེགས་ཤིང་ཆར་ཆུ་སྙོམས་པར་སྐྱབས་འཇུག་ཞུ་བའི་ཆུ་ཁའི་རོལ་རྩེད་ངོ་མ་ཞིག་ཡིན། དེ་ནི་རྒན་དར་གཞོན་གསུམ་གྱིས་ཀླུ་རོལ་གྱི་གྱོན་ཆས་གསོལ་ནས། དམག་དཔོན་ཁང་ནས་ལྷ་བསང་བཏང་སྟེ། ལག་ཏུ་ཀླུ་ལ་རུང་བའི་བསང་རྫས་དང་། གཞི་བདག་གི་ཞལ་ཐང། ལྷ་སྒམ་ལ་ལྕང་ལོ་བཙུགས་ཏེ། འཁར་རྔ་དང་ལྷ་རྔ་རྡུང་ཞོར་དུ་ལྷ་ཀླུ་སྡེ་བརྒྱད་ལ་གར་མཆོད་བྱེད་ཅིང་། ལྷ་སྒམ་ཆུ་ནང་དུ་བཞག་སྟེ། རང་རང་གི་ལུས་པོ་འཁྲུ་བ་དང་། རྩེད་ཆས་ལ་ཆུ་བྱུགས་པའམ། ཆུ་ནང་དུ་མཆོད་པ་སོགས་བྱས་ནས་ཆར་ཆུ་དུས་འབབ་དང་། ཀླུ་ནད་སོགས་གདོན་བགེགས་བར་ཆད་བཟློག་པའི་སྐྱབས་འཇུག་ཞུ་བ་ཡིན། སྡེ་བ་ལ་ལས་ལྷ་ཆུ་ཁའི་ཉིན་དེར་ལྷ་སྒམ་དཔོན་ཚང་དུ་འཇོག་པའང་ཡོད། དུས་རྒྱུན་ཡང་། ཐན་སྐྱོན་སོགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ལྷ་བས་ཆར་འབེབས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་ཞུ་སྲོལ་ཡོད། འདི་བོད་དུ་མ་ཟད་ཆིན་རྒྱལ་རབས་གོང་གི་གསུང་པོད་ཞེས་པའི་ནང་དུ་འང་། རྒྱལ་ཁམས་ཀུན་ཏུ་བཙའ་ཐན་ལོ་ངན་བྱུང་ཚེ། ལྷ་བས་ཆར་ཆུའི་དངོས་གྲུབ་ཞུ་བའི་ཆོ་ག་བསྟར། ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །རེབ་གོང་གླིང་རྒྱ་སྡེ་བར་མཚོན་ན། སྔོན་ཆད་ཨ་མ་ཀླུ་མཚོ་ཞེས་པའི་ཆུ་མིག་དང་། ཀླུ་སྡོང་རྩར་སོང་ནས་ཀླུ་མཆོད་དང་ཀླུ་རྩེད་བྱེད་ལ། ཕྱིས་སུ་གོམས་སྲོལ་དེ་བསྒྱུར་ནས་ཀླུ་སྡོང་གི་ཚབ་ཏུ་ཏོག་ཅིག་བསླངས་པའམ། ཕོ་སར་གཉིས་ཀྱིས་ཀླུ་སྡོང་ནས་ཡལ་ག་འཁྱེར་འོང་སྟེ། ཁྲོམ་གསེང་དུ་བཙུགས་ནས་ཀླུ་རྩེད་སྣ་ཚོགས་འཁྲབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་དུ་ཨ་མ་ཀླུ་མཚོའི་མཆོད་གར་འཁྲབ་སྐབས་ཕོ་སར་ཞིག་གིས་ལག་གཡས་སུ་ཀླུ་མོ་དེའི་གཟུགས་དང། གཡོན་དུ་ཤིང་བཟོས་ཕོ་མཚན་ཞིག་བཟུང་ནས་འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་པ་དང་ཆབས་གཅིག ཕ་མ་མིང་སྲིང་ལ་བརྩི་མཐོང་མེད་པར་རི་གླུ་གཏོང་སྲོལ་ཡོད་པའང་། ཁོང་ཚོའི་བུ་ཕྲུག་མེད་པའི་བཟའ་ཟླ་ལ་ཕྱི་ལོར་བུ་ཕྲུག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་དུ་བཤད་དོ། །

༨ ལྷ་ཆང་ཁ། ལྷ་ཆང་ཁ་ནི་ཡུལ་ལྷ་གང་ཡིན་དུད་ཁྱིམ་སོ་སོས་ཁྱིམ་ཞུས་གནང་སྟེ། གསོལ་མཆོད་དང་སྐྱབས་འཇུག་གནང་བ་དེ་ཡིན། དེ་ནི། ཀླུ་རོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གྱོན་ཆས་སྤྲས་ཏེ། བསང་རྫས་བསྣམས་ནས་དམག་དཔོན་ཁང་དུ་སྤྱི་བསང་བཏང་རྗེས། ལྷ་སྒམ་དང་ཞལ་ཐང་། རུ་མཚོན་སོགས་བཟུང་སྟེ། ལོ་རིམ་བཞིན་བསྟར་ཕྲེང་བསྒྲིགས་ནས་ལྷ་བས་སྣེ་ཁྲིད་ཀྱིས། དུད་ཁྱིམ་རེར་ལྷ་སྒམ་གདན་འདྲེན་པ་ཡིན། སྡེ་བ་ལ་ལས་གདན་འདྲེན་ཚུལ་ལ། ཐོག་མར་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པའི་འཁྲུངས་གཞིས་ནས། དཔོན་ཚང་སོགས་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་འདྲེན་པ་ཡིན། ལྷ་སྒམ་འདི་མི་ཤི་དོན་རྐྱེན་བྱུང་བའི་དུད་ཁྱིམ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྣེ་ལེན་བྱེད། ཁྱིམ་རེས་ལྷ་སྒམ་གདན་དཀར་སྟེང་བཞུགས་སུ་གསོལ་ཞིང་། དཀར་གཏོར་སོགས་ཀྱི་བསང་མཆོད་རྒྱ་ཆེན་དང་། སྡེར་ཁ་སྣ་ཚོགས་བཤམས་ལ། དུད་ཁྱིམ་འགའ་རེས་ལྷ་འབབ་ཞུས་ཏེ། འབྱུང་འགྱུར་གྱི་བདེ་སྡུག་དང་ལེགས་ཉེས་ལྷ་སྐད་དུ་གསུངས་པའང་ཡོད། ཁྱིམ་རེས་ཆང་དང་སྒོར། ཁ་བཏགས་སོགས་ལྷ་སྐལ་སྟེར་སྲོལ་ཡོད། ལྷ་སྒམ་ཡང་དཔོན་ཚང་དང་། ཡང་ན། རུ་སྡེའི་ཁྱིམ་ཚང་རྩིས་ཆེན་དང་། ལྷ་རྒྱུད་ཡོད་པའི་ཁྱིམ་དུ་ཞག་བཞུགས་གནང་བ་ཡིན། གཞན་ཡང་། ལབ་ཙེ་བསྟོད་པ་འདི་ཡང་ཀླུ་རོལ་གྱི་བྱ་འགུལ་ནང་ཚུན་དུ་གཏོགས་ལ། དུས་བཟང་རེ་བདམས་ནས། སོ་སོའི་ཡུལ་ལྷ་གང་ཡིན་གྱི་ངོ་སོ་འདེགས་པའི་ཆེད་དུ་མདའ་མདུང་སོགས་ཀྱི་མཚོན་ཆ། ཤུག་པ། རྩེ་བརྒྱ། རྨུ་ཐག་སོགས་ཀྱིས་མཆོད་འབུལ་བྱས་ཏེ་ཀི་བསྭ་ལྷ་རྒྱལ་དང་བཅས་བསང་མཆོད་རྒྱ་ཆེན་གཏོང་བའི་ཆོ་ག་ཞིག་གོ །ཆོས་བསྐོར་གནང་བ་ཡང་། ཆོས་གཞུང་གི་ལྒིགས་བམ་ཕྲག་རྒྱབ་ཏུ་བསྣམས་ཏེ་ཞིང་ས་ལ་བསྐོར་བ་བརྒྱབ་ནས། འབུ་སྲིན་བཙའ་ཐན་སོགས་ལོ་ཏོག་གི་གནོད་འགོག་དང་། ལོ་ལེགས་ཡོང་བར་སྨོན་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་གོ །

༨ ཀླུ་རོལ་གྱི་རྩེད་མོའི་རྣམ་གྲངས། རེབ་གོང་ཀླུ་རོལ་ནི། ལྷ་རྩེད་དང་། ཀླུ་རྩེད། དམག་རྩེད་གསུམ་ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་གི་ཚུལ་དུ་འདྲེས་པའི་རྩེད་རིགས་ཤིག་ཡིན། དཔེར་ན། ཡུལ་སྡེ་སོ་སོའི་མཆོད་འབུལ་བྱེད་ས་ལ། འདུ་ཁང་དང་ལྷ་ཁང་། ཀླུ་ཁང་དང་དམག་དཔོན་ཁང་། ཞེས་པས་ཀྱང་མཚོན་ལ། མདོར་ན། ལྷ་ཀླུ་དམག་གསུམ་གྱི་རོལ་རྩེད་དང་བྱ་འགུལ་སྤེལ་སའི་ལྟེ་གནས་དང་། དཀར་ཕྱོགས་ལྷ་ཀླུ་ལ་མཆོད་འབུལ། ཤ་གཟན་གདོང་དམར་བོད་ཀྱི་དམག་དཔུང་གི་རྣམ་པ་སོགས་མཚོན་ས་ཡིན། ཀླུ་རོལ་གྱི་རྩེད་མོའི་རྣམ་གྲངས་ལ﹙རེབ་གོང་སེང་གཞུང་སྡེ་བ་གཅིག་པུར་མཚོན་ན། རྣམ་གྲངས་མི་འདྲ་བ་གྱ་བརྒྱད་རྩེད་སྲོལ་ཡོད་ཅེས་རྒན་རབས་དག་གི་ངག་རྒྱུན་ལས་ཐོས﹚ཡང་མི་སྡེ་སོ་སོ་མི་འདྲ་བ་མང་དུ་སྣང་ཡང་། ཕལ་མོ་ཆེ་འདི་ལྟར།

༡ བེ་ཧའི་རོལ་རྩེད་ནི། བེ་ཧའི་གར་ནི་ཕོ་སར་རྣམས་ཀྱི་ལག་ཏུ་མདའ་མདུང་གྲི་གསུམ་གྱི་མཚོན་ཆ་བཟུང་ནས། ལྷ་གུས་དགྲ་འདུལ་དང་། རྒྱལ་འཐོབ་ལྷ་རྒྱལ་གྱི་རོལ་གར་ཞིག་ཡིན་ལ། རོལ་གར་འདི་མིག་ལམ་དུ་སྣང་མ་ཐག སྔ་སོར་བོད་དམག་གིས་མཐའ་བཞི་དང་རྒྱལ་ཁམས་མང་བོར་དྲག་འདུལ་བྱས་ཏེ། གཡུལ་ལས་རྒྱལ་བའི་ཀི་སྭ་ལྷ་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་པ་ཞིག ངང་ངམ་ཤུགས་ཀྱིས་འཆར་ནུས། དེ་ཡང་། བོད་དམག་གཡུལ་ལས་རྒྱལ་ནས་དགའ་སྟོན་གྱི་མཛད་སྒོར་དམག་སྦྱོང་དང་རྔམ་བརྗིད་སྟོན་པའི་སྟངས་ཀ་སྟེ། མདོར་ན། བེ་ཧའི་གར་ནི་དམག་མི་རྣམས་ཀྱི་རུ་མཚོན་དང་གོམ་སྟབས་མཉམ་ཆེད་སྐད་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་སོགས་ཀྱི་མཚོན་ནོ། །

༢ རྐང་ཤིང་གི་རོལ་རྩེད་ནི། ཕོ་གསར་རྐང་ཤིང་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱབ་ཕྱོགས་ལ་ཞལ་ཐང་སྦྱར་ཏེ། ལག་ཏུ་བེར་ག་དང་ལྷ་རྔ་བཟུང་ནས་རྩེད་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། འདི་ནི་ཡུལ་འདིར་རྒྱ་ལྷ་མང་བས། རྒྱ་ནག་གི་རོལ་རྩེད་ཀྱི་ཤུགས་ཞུགས་པར་སྙམ་མོ། །

༣ ཞལ་འབག་གྱོན་པའི་རོལ་གར་ནི། སྟག་གཟིག་དང་སེང་གེ་སོགས་ཀྱི་ཞལ་འབག་གྱོན་ཏེ་རྩེ་སྲོལ་ཞིག་ལགས་ལ། འདི་ནི། སྲོང་བཙན་གྱི་བཀའ་ཁྲིམས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ནང་། སྟག་སློག་གཟིག་སློག་གི་དཔའ་ཆས། །ཞེས་དང་། ཐང་ཡིག་ཏུ། གཡས་ཀྱི་རུ་འདྲེན་དཔའ་བོ་སྟག་ཆས་བརྒྱ། ཞེས་དང་། དེབ་དཀར་ལས། དམག་དཔོན་རྣམས་སྟག་པགས་གྱོན། ཞེས་དང་། སྟག་གི་བྱང་བུ་བྱ་བ་འདི་ཡང་། ཁྲི་སྲོང་གི་དུས་སུ་དཔའ་བོ་རྣམས་ལ་བསྩལ་བའི་ཆས་སུ་གྲགས། ཞེས་དང་། ཁོད་སོ་དྲུག་ལས། དཔའ་བོ་ལ་སྟག་གིས་མ་བསྟོད་ན། །དཔའ་བོ་བྱས་པའི་དོན་མེད་ཡིན། །ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་ལ་གཞིགས་ན། ཀླུ་རོལ་གྱི་ནང་དུ་སྟག་གཟིག་སེང་གེ་སོགས་ཀྱི་ཞལ་འབག་གྱོན་ཏེ་རྩེ་བ་ཡང་། སྔོན་གྱི་རྗེས་ཤུལ་ཏེ། ཕྱིས་སུ་རྩེད་མོའི་ལུགས་སྲོལ་ཏུ་ཆགས་པ་ཡིན། ཁྱད་པར་དུ་སེང་གཞོང་སྡེ་བར་མཚོན་ན། གར་བ་འགས་སྟག་སེང་གི་ཆ་བྱད་སྤྲས་ཤིང་། རི་དྭགས་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྟག་གི་མགོ་བླངས་ཏེ་དཔོན་པོའི་ཕྱག་ཏུ་ཕུལ་ནས། དཔོན་པོའི་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བའི་རྩེ་མོ་ཞིག་རྩེས་རྗེས། གར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀི་སྭ་ལྷ་རྒྱལ་དང་བཅས་མཆོད་གར་ཕུལ་བ་འདིས། སྔོན་སྲོལ་ཕྱི་གསལ་གྱི་དཔར་དངོས་མ་ཞིག་བཞག་ཡོད་དོ། །

༤ མཉམ་གར་གྱི་རོལ་རྩེད་ནི། རོལ་རྩེད་པ་གསུམ་རེ་དང་། ཡང་ན། མང་བོ་ཆ་བྱས་ཏེ་རྩེས་ལ། ལྷ་བས་རྩེད་མཚམས་བཞག་ཆོག་པའི་ཤིང་མོ་འབབ་རག་བར་ཏུ་རྩེད་དགོས་པ་དང་། ལོ་ན་རྒན་གྲས་དག་ལྷ་རྩེད་བྱས་ཏེ། ལྷ་ངོམ་གྱི་མཆོད་པ་འབུལ་སྲོལ་ཡང་ཡོད། ཡང་ན། ལག་ཏུ་ཐ་གུ་སྦྲེལ་ནས་རྩེད་སྲོལ་ཡོད་ལ། དེ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་མཐུན་སྒྲིལ་ལམ། མི་སྡེ་སོ་སོའི་གཞི་བདག་ཕན་ཚུན་གྱི་མཐུན་ལམ་དང་། ཡང་ན། གདོད་མའི་བོན་ཆོས་ཀྱི་ཤན་ཞུགས་ཐེབས་པར་སྣང་སྟེ། གནམ་ས་སྦྲེལ་བའི་འོད་ཀྱི་དམུ་སྐས་མཚོན་བྱེད་ཅིག་ཡིན་ནམ་སྙམ་མོ། །

༥ དམར་མཆོད་ནི། ནག་ཕྱོགས་པའི་ལྷ་མཐུ་བོ་ཆེ་རྣམས། རྟོགས་ལྡན་པ་ཚོས་དཀར་ཕྱོགས་ལ་བཀོད་ནའང་། དེ་དག་རྣམས་ཤ་ལ་རོལ་ཞིང་ཁྲག་ལ་རྔམ་པའི་བག་ཆགས་མཐུག་པས། དམར་མཆོད་གསོལ་བ་སྟེ། ཁ་འགྲམ་དང་རྒྱབ་ལ་ལྕགས་ཁབ་མང་བོ﹙ཡུལ་སྡེ་ལ་ལར་ཁ་དམར་བ་རྣམས་རང་ལུས་གཙང་མ་བྱས་ནས་དམག་དཔོན་ཁང་དུ་ཞག་འདུག་བྱེད་པའི་སྲོལ་ཡོད﹚འཛེར་ནས་རོལ་གར་དང་བཅས་མཆོད་ལ། ལྕགས་ཁབ་དེ་རྣམས་རང་ཤུགས་ཀྱིས་ལྷུང་ན། ཡུལ་ལྷ་དགྱེས་ཤིང་རང་ཉིད་ལ་བར་ཆད་མཐའ་དག་ལས་ཐར་ཏེ་མགོན་སྐྱབས་བྱེད་པར་རློམ་པ་དང་། ར་ལུག་སོགས་གསོན་པོ་གསུར་དུ་འདྲེན་པའམ། ཡ་ང་དང་བག་ཚ་ཅི་ཡང་མེད་པར་གསོན་སྙིང་དམར་འདོན་བྱེད་པའི་སྲོལ་ངན་རྒྱུན་འབྱམས་དང་། ཡུལ་ལྷས་བརླམས་པའི་ཐོང་རིས་རང་ཉིད་ཀྱི་མགོ་དང་ཁ། གསུས་པ་སོགས་སུ་གྲི་སློག་བྱས་ཏེ། བལྟར་མི་གཟོད་པའི་དམར་མཆོད་དང་། ལྷ་རྩེད་བ་རྣམས་ལ་ཡང་ལྷ་བའམ་སྡེ་བའི་ནང་གི་གཏར་ཁ་ལ་མཁས་པ་ཞིག་གིས། མགོ་ལ་ཁྲག་གཏར་ཏེ་མཆོད་ན། ཡུལ་ལྷ་དགྱེས་ཤིང་རང་ལ་ནད་མེད་དུ་རློམ་ཡང་། འདི་དག་ནི་ཆེས་ཐ་ཆད་ཀྱི་སྤྱོད་ངན་ཞིག་སྟེ། 　རབ་ན། རང་ཅག་གི་ཡུལ་སྲོལ་ལ་སྙད་བཏགས་ནས། ནང་ཉམས་གཞན་རིགས་ལ་མ་བསྟན་ན་ལེགས་སོ། །

འོན་ཀྱང་། ཀླུ་རོལ་གྱི་སྐབས་སུ་ལྷ་བ་དང་མི་སྡེ་ཕན་ཚུན་བར་ལ་མགྲོན་བསུ་གནང་བ་དང་། ཁ་བཏགས་བཏང་ནས། མཆོད་བཀུར་དང་རོལ་རྩེད་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པ་ནི། མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་གསེར་ཟམ་ཞིག་བཙུགས་པ་ཡིན་པས་ལེགས་ལམ་ཁོ་ནའོ། །

༦ བུད་མེད་ཀྱི་རོལ་གར་ནི། སྡེ་བའི་ནང་གི་སྨིན་ལེགས་མཛེས་མའི་དང་རྩེ་ཞིག་གིས་གར་མགོ་ཁྲིད་དེ། འཁར་རྔའི་སྒྲ་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས། སྦྲུལ་གཟུགས་བཞིན་བསྟར་ཕྲེང་བསྒྲིགས་ཏེ་བབ་ཆགས་ཀྱིས་རྩེ་བའི་རོལ་གར་ཞིག་སྟེ། འདིའི་སྟེང་ནས་ཀླུ་རོལ་ཞེས་མིང་དོན་མཐུན་པའི་ཀླུ་རྩེད་དངོས་མ་ཞིག་མཐོང་ཐུབ་བོ། །

༧ ལོ་ཆུང་བྱིས་པའི་རོལ་གར་ནི། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཨ་ཙ་རའི་ཞལ་འབག་གྱོན་ཏེ། ལག་ཏུ་བེར་ག་བཟུང་ནས་རྩེས་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། མང་ཚོགས་ལ་དགོད་ཁ་སློང་བྱེད་ཅིག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡུལ་སྡེ་ལ་ལར་བྱིས་པའི་ལབ་ཙེ་ཞེས་དྲུག་པའི་ཚེས་བཟང་ཞིག་བདམས་ཏེ་བསྟོད་སྲོལ་ཡང་ཡོད་དོ། །

༨ ལྷ་མི་དགྱེས་པའི་རི་གླུའི་མཆོད་པ་ནི། ཡུལ་སྡེ་སོ་སོའི་སྡོང་ར་དང་གླིང་ཀ་སོགས་སུ་ཕྱིན་ཏེ། ཇ་ཆང་གི་དགའ་སྟོན་དང་། གཞོན་ནུ་ཕོ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་རི་གླུ་བཏང་སྟེ། ལྷ་མི་དགྱེས་པའི་རོལ་རྩེད་ཀྱི་ཡོ་ལང་སྣ་ཚོགས་བྱེད་དོ། །

༩ གུ་རེའི་རོལ་རྩེད་ནི། མི་སྡེ་སོ་སོའི་ལུགས་སྲོལ་ལྟར་སྣ་ཚོགས་ཡོད། དཔོན་དང་དཔོན་མོ་གཉིས﹙འདི་ལ་ཕ་མ་དང་བུ་ཕྲུག་བཟའ་ཟླ་འཛོམས་པ་ཞིག་རྩེ﹚སུ་རྩེ་བ་དང་། ཚོ་བ་སོ་སོ་ས་བགོ་ཆུ་བགོ་བྱེད་ཚུལ། རྨོ་འདེབས་ལོ་ལེགས་འབྱུང་ཚུལ། སེར་བ་འགོག་པ། བུ་ཕྲུག་མེད་པ་ལ་བུ་སྐལ་སྩོལ་ཐབས་ཀྱི་རྩེད་རིག འཇིག་རྟེན་མི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཚུལ་སོགས་རྩེད་སྲོལ་ཡོད་པ་དང་།

གཞན་ཡང་། སྐྱོན་མཚང་ཅན་གྱི་མི་སྣའི་སྣང་བརྙན་འཁྲབ་སྟོན་བྱས་ཏེ། སུན་འབྱིན་དང་ཐེར་འདོན་བྱེད་པའི་རྩེད་རིག་འདི། གཅིག་ནས་ཁྲོམ་ཚོགས་དགོད་ཁ་སློང་བྱེད་དང་། གཉིས་ནས་སླད་ཆད་ཀྱི་ནག་ཉེས་ལ་གཟབ་གཟབ་དང་། འབྱུང་འགྱུར་སྤྱོད་ངན་ལ་སྔོན་འགོག་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་དུ། ལོ་གཅིག་གི་རིམ་གྲོར་འཐུས་པ་ཡིན་ནོ། །

༡༠ ཀླུ་རོལ་གྱི་སྒྲིག་ལམ་ནི། ཁྱིམ་ཚང་རེའི་ན་གཞོན་ཕོ་མོ་ཐམས་ཅད་ཀླུ་རོལ་ལ་ཞུགས་དགོས་ལ། མ་ཞུགས་ན་ཆད་པ་དང་། དུས་ལྟར་མ་ཐོན་ན་གཞུག་འགྲིག་ལེན་པ་སོགས་བྱེད། ཀླུ་རོལ་སྐབས་སུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བོད་ལྭ་གྱོན་དགོས་ལ། མི་ཤི་དོན་རྐྱེན་བྱུང་བའི་དུད་ཁྱིམ་ལ་དམིགས་བསལ་ཡོད། གཞན་ཡང་། མཚོན་ཆ་བཏགས་མི་ཆོག་པ་དང་། ཆང་སྐྱོན་ཕུད་ཚེ། ཆད་པ་གཅོད་པ་སོགས་མི་སྡེ་སོ་སོའི་གནས་ཚུལ་ལ་དམིགས་ཏེ་སྒྲིག་ལམ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་དོ། །

༩ རེབ་གོང་གི་སྡེ་བ་ཁག་གི་ཀླུ་རོལ་རྩེ་བའི་དུས་ཚོད།

སྡེ་མིང།

རྩེ་དུས།

ས་དཀྱིལ།

དྲུག་པའི་༡༦ནས༡༩བར།

སོག་རུ་དང་ཐེ་བུ།

དྲུག་པའི༢༠ནས༢༥བར།

གཉན་ཐོག

དྲུག་པའི༡༩ནས༢༥བར།

སྒོ་དམར།

དྲུག་པའི༢༠ནས༢༤བར།

རྐ་སེར།

དྲུག་པའི་༡༩ནས༢༤བར།

སེང་གཤོང། རྒྱ་ཚང་མ། ཧོར་རྒྱ།

དྲུག་པའི༢༠ནས་༢༥བར།

ཐོ་肚་བོད་སྐོར། གར་རྩེ་གདོང་།

དྲུག་པའི༡༧ནས༢༤བར།

གླིང་རྒྱ།

དྲུག་པའི༢༠ནས༢༤བར།

སྨད་པ་རི་རྩ་དང་ལྷ་ཁང་།

དྲུག་པའི༡༠ནས༢༥བར།

སྨད་པ་འཇམ།

དྲུག་པའི༢༡ནས༢༤བར།

སྨད་པ་སྡོང་སྐམ།

དྲུག་པའི་༢༡ནས༢༥བར།

རེབ་ས།

དྲུག་པའི༢༠ནས༢༣བར།

རོང་བོ་ལྷ་སྡེ

དྲུག་པའི ༢༥

སོག་རུ

དྲུག་པའི ༢༠ ནས ༢༥ བར།

ཐེ་བུ

དྲུག་པའི ༢༠ ནས ༢༥ བར།

ལྕང་སྐྱ།

ཟླ་དང་བོའི༡ནས༩བར་དང་། དྲུག་པའི༡༧ ནས ༢༥བར།

ལྕང་ལུང་།

ཟླ ༦ ཚེས ༡༧

ཀོའུ་སྡེ

ཟླ ༡ ཚེས ༣ ནས ༩ བར།

བཙན་མོ།

ཧོར་ཟླ་དང་བོའི༣།

དམེ་ཤུལ་དོམ་ལུང

ཟླ ༡ ཚེས ༣ ནས་༩ བར།