གཉིས་པ་ངོ་བོ་ནི།

ཉོན་མོངས་པ་དེ་སེམས་རྒྱུད་གང་ལ་བྱུང་བ་ན། སེམས་རྒྱུད་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །

གསུམ་པ་རྣམ་པའི་རབ་དབྱེ་ནི། རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག །དེའི་ལྟ་བ་ལ་ལྔར་ཕྱེ་བས་བཅུ། རྩ་ཉོན་ལྟར་ཉོན་མོངས་པར་མི་བྱེད་ཀྱང་དེ་དང་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཅན་གྱི་ཉེ་ཉོན་ཉི་ཤུའོ། །སྤྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཀྱང༌། འཁོར་བའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོའམ་རྩ་བར་གྱུར་པའི་ཀུན་འབྱུང་ནི་མ་རིག་པའོ། །འོ་ན་ཆོས་མངོན་པ་སོགས་ནས་ཀུན་འབྱུང་སྲིད་པ་ལ་བཤད་པ་ཅི་ཞེ་ན། སྲིད་པས་ནི་ཡང་སྲིད་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འཕེན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཁོར་བར་ཉིང་མཚམས་སྦྱཽར་བའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བཤད་དེ། རྣམ་འགྲེལ་ལས། མི་ཤེས་[པ་སྟེ་མ་རིག་པ་དེ་]སྲིད་པའི་[ཡང་]རྒྱུ་[ཀུན་འབྱུང་] ཡིན་ཀྱང༌། །[མ་རིག་པ་ཀུན་འབྱུང་]མ་བརྗོད་[པར་]སྲེད་པ་ཉིད་[ཀུན་འབྱུང་]བཤད་པ[ཅི་ཞེ་ན]། །རྒྱུ་ནི་འཕེན་པར་བྱེད་ཕྱིར་དང༌། །དེ་མ་ཐག་ཕྱིར་ལས་ཀྱང་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་བླང་དོར་གྱི་གནས་ལ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་བར་དགོངས་ནས། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དགུ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། སྐྱོ་བ་དང་ནི་བཏང་སྙོམས་དང༌། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་ལ་སྟེ། །འཇིག་ཚོགས་ལྟ་དང་དེ་གཞི་དང༌། །འགོག་དང་ལམ་དང་དཀོན་མཆོག་དང༌། །རྙེད་པ་དང་ནི་བཀུར་བསྟི་དང༌། །ཡོ་བྱད་སྙུང་བས་ཡོངས་ཤེས་ལའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་འཁོར་བ་ལ་ཡིད་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྐྱོ་ཤེས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་ཡིད་ལ་མི་འཐད་པའི་ཞེ་བརྣག་ཅིང་རྒྱུ་བ་སྤངས་པའི་བཏང་སྙོམས་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སེམས་མ་འཁྲུལ་བར་གནས་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང་བཀུར་བསྟི་ལ་མི་སྲེད་པ་དང༌། ཡོ་བྱད་ལ་མ་ཆགས་པ་རྣམས་འཇོམས་པར་གྱུར་ན། འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞི་བའི་གནས་བདེ་བླག་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལས། དེ་རྣམས་ལ་སྒྲིབ་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དགུ་སྟེ། སྐྱོ་བ་ལ་སྒྲིབ་པ་རྗེས་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་སྦྱོར་དང༌། བཏང་སྙོམས་ལ་སྒྲིབ་པ་ཁོང་ཁྲོའི་ཀུན་སྦྱོར་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བ་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་ང་རྒྱལ་ཀྱི་ཀུན་སྦྱོར་དང༌། འཇིག་ལྟའི་གཞི་ཕུང་པོ་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་མ་རིག་པའི་ཀུན་སྦྱོར་དང༌། འགོག་བདེན་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་ལྟ་བའི་ཀུན་སྦྱོར་དང༌། ལམ་བདེན་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་མཆོག་འཛིན་གྱི་ཀུན་སྦྱོར་དང༌། དཀོན་མཆོག་གི་ཡོན་ཏན་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཀུན་སྦྱོར་དང༌། སྙེད་བཀུར་གྱི་ཉེས་དམིགས་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་ཕྲག་དོག་གི་ཀུན་སྦྱོར་དང༌། ཡོ་བྱད་སྙུང་བའི་ཕན་ཡོན་ཤེས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་སེར་སྣའི་ཀུན་སྦྱོར་རོ། །དེ་ལ་རྗེས་ཆགས་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང༌། ཚོར་བ་ལ་ཆགས་པའི་འདོད་ཆགས་ཏེ། འདི་ཡོད་ན་ཆགས་པའི་དབང་གིས་འཁོར་བ་ལ་ཡིད་མི་འབྱུང་ཞིང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་འཚོལ། ལམ་ལ་འཇུག་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད། ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་ཡང་སྐྱེད། འགྲོ་བ་དྲུག་ཏུ་ཉིང་འཚམས་སྦྱོར་བའི་བྱ་བ་དངོས་སུ་བྱེད། དོན་དམ་པའི་ཐབས་ལ་ལྟོས་པའི་དགེ་བ་ལ་མི་སྦྱོར། མི་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །དེའི་དགེ་བ་ནི། ཟག་མེད་འབའ་ཞིག་ཡིན་ལ། དེའི་མི་དགེ་བ་ནི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །ཁོང་ཁྲོ་ནི་གནོད་བྱེད་སེམས་ཅན་ཡིན་ཡང་རུང༌། གནོད་པ་ཚོར་བ། སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡིན་ཡང་རུང༌། གནོད་པ་འབྱུང་བའི་གནས་མཚོན་ཆ་དང་སྒྲ་མི་སྙན་པ་དང༌། གྲང་དྲོ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཡང་རུང༌། དེ་རྣམས་ཡིད་ཡུལ་དུ་མི་བདེ་ཞིང༌། ཞེ་ལ་མི་སྡུག་པའི་མནར་སེམས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་འདིས་བདག་ལ་གནོད་པ་བྱས་སོ་བྱེད་བཞིན་པའོ། །བྱེད་པར་འགྱུར་བའོ། །བདག་གི་མཛའ་བ་ཤེས་སོགས་ལ་གནོད་པ་བྱས་སོ། །བྱེད་དེ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་གི་དགྲ་ལ་ཕན་བཏགས་སོ། །འདོགས་སོ། །འདོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་མནར་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་དགུ་ལས་འབྱུང་བའི་གནོད་སེམས་མི་འདོར་ཞིང༌། ཕར་ལ་གནོད་པ་བྱེད་འདོད་ཅིང༌། ཕར་ལ་གནོད་པ་བྱེད་འདོད་པ་ལ་སོགས་པས་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་ཞིང༌། རྟག་ཏུ་ལུས་སེམས་བདེ་བ་མེད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ཡང༌། ཞེ་སྡང་ཟུག་ངུའི་སེམས་འཆང་ན། །ཡིད་ནི་ཞི་བ་ཉམས་མི་མྱོང༌། །དགའ་དང་བདེ་བའང་མི་ཐོབ་ལ། །གཉིད་མི་འོང་ཞིང་བརྟན་མེད་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །ང་རྒྱལ་ནི། ཕ་རོལ་མཆོག་དམན་འབྲིང་གསུམ་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་བལྟས་ནས་རང་གི་གནས་ལུས་ལོངས་སྤྱོད་ཡོན་ཏན་སོགས་ལ་བཟང་པོར་འཛིན་ཅིང༌། ཕ་རོལ་ལས་མཆོག་གམ་མཉམ་པར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཁེངས་པ་སྟེ། ང་རྒྱལ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བདུན་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ཅན་ནོ། །དེ་ཡོད་ན་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བའི་ཉེས་དམིགས་མི་ཤེས། གཞན་ཁྱད་པར་དུ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར། ཡོན་ཏན་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་དམ་པ་ལ་འདུད་པར་མི་བྱེད་ལ། ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ་དེ་ལྟར་ཡང༌། ངན་འགྲོར་ང་རྒྱལ་གྱིས་འཁྲིད་ཅིང༌། །མི་ཡི་དགའ་སྟོན་བཅོམ་པ་དང༌། །གཞན་གྱི་ཟས་ཟའི་བྲན་དང་ནི། །གླེན་པ་མི་སྡུག་ཉམ་ཆུང་དང༌། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་བསྙས་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །མ་རིག་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་མི་ཤེས་པ་ཙམ་ནི། ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་ལ། འདི་ནི་རིག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡིན་པས། ལས་འབྲས་དང་དཀོན་མཆོག་སོགས་བདེན་པ་བཞིའི་གནས་ལུགས་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་སྟེ། འདི་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་སོགས་དང༌། ཉོན་མོངས་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཉིད་ཕྱྀར་ན་ཉེས་རྣམས་ཀྱི། །རྒྱུ་ནི་གཏི་མུག་ཡིན་པར་གསུངས། །ཞེས་སོ། །གཞན་ཡང་སྡིག་པ་ལ་ཉེས་དམིགས་ཡོད་པར་མ་ཤེས་པས་དེ་ལ་འཇུག །དགེ་བ་ཕན་ཡོན་ཅན་དུ་མ་ཤེས་པས་དེ་ལ་འཇུག་པར་མི་འདོད། དཀོན་མཆོག་གི་ཡོན་ཏན་མ་ཤེས་པས་དང་བའི་དད་པ་མི་སྐྱེ། གསུང་རབ་ཆོས་ཀྱི་འཐད་པ་མགོ་བས་ཆོས་ནས་བཤད་པ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་སོགས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་མ་ཤེས་པས་ལམ་ལ་སློབ་པའི་འདུན་པ་མི་འབྱུང༌། མ་ཤེས་ཤིང་རྨོངས་པས་ཐེ་ཚོམ་དང་ཡིད་གཉིས་ཟ། ཆགས་པར་མི་འོས་པ་ལ་ནི་ཆགས། སྡང་བར་མི་འོས་པ་ལ་ནི་སྡང༌། སྐྱོན་ལ་ནི་བཟང་པོར་རློམ། དོགས་པ་མི་དགོས་པ་ལ་ནི་དོགས། ཕན་པ་ལ་ནི་གནོད་པར་གོ །གནོད་པ་ལ་ནི་མཆོག་ཏུ་འཛིན། ལྟ་བ་ངན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། མ་རིག་པ་ཁོ་ན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ལྟ་བ་ནི། ལྟ་བ་གསུམ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ངར་འཛིན་པ་དང༌། གནས་ལུས་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ང་ཡིར་འཛིན་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་རྟག་པའམ་ཆད་པར་འཛིན་པ་ནྀ་མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། བདེན་བཞི་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །འཇིག་ལྟ་དང་མཐར་ལྟས་བདག་ཏུ་དམིགས་ནས་ཆགས་སྡང་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་གཞན་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་ཅིང༌། གལ་ཏེ་ཐར་པ་ཐོབ་པར་འདོད་ཀྱང་ལོག་པའི་ལམ་ཚོལ་ཞིང་དེ་ལ་ཞེན་པར་བྱེད་དོ། །ལོག་ལྟ་ལས་རྒྱུ་འབྲས་མཐའ་དག་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ཡིན་ན་ནི། ནག་པོ་ཟངས་རྐྱང་དུ་འགྱུར་ལ། སངས་རྒྱས་པ་ལ་ཐར་པ་མེད་དོ་ཞེས་སེམས་པ་ལྟ་བུ་ཡང་བདེན་པ་ཕྱི་མ་གཉིས་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ཡིན་ཞིང་ལོག་པའི་ལམ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ། ཚོལ་བར་འདོད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །མཆོག་འཛིན་ནི། ལྟ་བ་ངན་པ་དང༌། ལྟ་བ་ངན་པ་བརྟེན་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་པོ་རྣམས་མཆོག་ཏུ་རློན་པ་ནི། ལྟ་བ་མཆོག་འཛིན་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་ངན་པས་གྲོལ་བར་འདོད་པ་ནི། ཚུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་ཏེ་ལོག་པའི་སྟོན་པ་དང༌། ལྟ་སྤྱོད་ལོག་པ་ལ་ཡིད་བརྟན་འཆའ་བས་ཐབས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི། ས་ཕྱོགས་འདི་ན་ལྷ་ཡོད་དམ་མེད་སྙམ་པ་ལྟ་བུ། ཤེས་སྒྲིབ་ཁོ་ནས་བསྡུས་པའང་ཡོད་མོད་ཀྱི་འདིར་ནི་བདེན་བཞིའི་དོན་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ནས་འདུན་པ་དང༌། ཡིད་ཆེས་མི་སྐྱེ་ལ། ཡང་དག་པའི་བླང་དོར་ལ་མི་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྲག་དོག་ནི། རང་གི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་བསྟི་ལ་ཡོངས་སུ་ཆགས་པའི་རྒྱུ་ལས། ཕ་རོལ་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་མི་བཟོད་ཅིང་སེམས་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པ་སྟེ། དེ་ཡོད་པས་བླང་དོར་གྱི་ཆོས་ལ་གཅེས་པར་མི་འཛིན། རང་གི་རྙེད་གྲགས་བཀུར་བསྟི་གསུམ་ཁོ་ན་ལ་གཙོ་བོར་འཛིན་ལ། སྡིག་པའི་ལས་མང་པོ་ལ་ཡང་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ། འདི་ཞེ་སྡང་གི་ཆར་གཏོགས་པའོ། །སེར་སྣ་ནི། ཚོར་བ་བདེ་བའི་རྐྱེན་དུ་རློམ་པར་འདོད་པ། ཟས་ནོར་ཁང་ཁྱིམ་ཡུལ་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ། འདོད་པའི་ཡུལ་ལྔ་སྲིད་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ལ། སེམས་ཀྱིས་གཏོང་མི་བྲ་བར་ཀུན་ནས་དམ་པོར་འཛིན་པ་སྟེ། མི་མཁོ་བ་དང༌། ངན་ངོན་ཙམ་གྱི་ཡོ་བྱད་ཀྱང་གསོག་ཅིང་གཅེས་དཀྲིས་སུ་འཛིན་ན། མཁོ་བ་དང༌། བཟང་པོ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། མི་དགེ་བའི་ལས་དུ་མ་ཞིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པའི་རྣམ་རྟོག་ཞིག་གོ །དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་ཀུན་ནས་སློང༌། ལས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་འདི་གཉིས། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ཀྱང༌། མི་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པ་ལ་སྟོབས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། འདིར་རྩ་ཉོན་རྣམས་དང་མཚུངས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད། གང་ཕྱིར་གཉིས་ཀའང་གཅིག་ཏུ་ནི། །མི་དགེ་རང་དབང་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཕྲག་དོག་སེར་སྣ་དེ་དག་ལས། །ལོགས་ཤིག་ཀུན་སྦྱོར་གཉིས་སུ་བཤད། །ཅེས་སོ། །