སེམས་བསྐྱེད་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ།
བརྩམ་བྱ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ། གཉིས་པ་ལ། རྒྱུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང༌། འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། ས་བཅུ་དངོས་དང༌། དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། རབ་ཏུ་དགའ་བ། དྲི་མ་མེད་པ། འོད་བྱེད་པ། འོད་འཕྲོ་བ། སྦྱང་དཀའ་བ། མངོན་དུ་གྱུར་པ། རིང་དུ་སོང་བ། མི་གཡོ་བ། ལེགས་པའི་བློ་གྲོས། ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ། ཁྱད་གཞི་སའི་ངོ་བོ་མདོར་བསྟན། ཁྱད་ཆོས་སའི་ཡོན་ཏན་རྒྱས་པར་བཤད། སའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་མཇུག་བསྡུ་བ་གསུམ། དང་པོ་ནི། རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་འདི་ཡི་སེམས་གང་འགྲོ་བ་རྣམས། །རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་ཕྱིར་སྙིང་རྗེའི་དབང་གྱུར་ཅིང༌། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་སྨོན་པས་རབ་བསྔོས་དགའ་བ་ལ། །རབ་ཏུ་གནས་པ་དེ་ནི་དང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དཔའ་དག་གི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ཟིན་པ་ཉིད་ཆ་ཤས་སུ་ཕྱེ་བ་ནི་ས་ཞེས་བརྗོད་དེ། ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་ནམ་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། རྟེན་ལ་སར་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པ་བཞིན་ནོ། །ས་རྣམས་རང་གི་ངོ་བོ་དབྱེར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཏུ་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། ཇི་(༤༢བ)
ལྟར་བར་སྣང་བྱ་རྗེས་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །བརྗོད་པར་ནུས་མ་ཡིན་ཅིང་མི་མཐོང་བ། །དེ་ལྟར་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་ས་ཀུན་ཀྱང༌། །བརྗོད་མི་ནུས་ན་མཉན་པར་ག་ལ་ནུས། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་སའི་དབྱེ་བ་ནི། ས་དེར་བརྟེན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་གྲངས་གོང་དུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་སོགས་ཀྱི་མཐུ་དང༌། སྦྱིན་སོགས་ཕྱིན་དྲུག་དག་གི་ཀླགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་འཕེལ་བས་ལུས་ལེན་ཚུལ་སོགས་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་(ས་ཐོབ་པ་ན་དེའི་ལུས་སོགས་ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ་འབྲས་ཡིན་ན་དེ་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུར་ཇི་ལྟར་འཇོག་རིགས་ཏེ། རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། བཀའ་གདམས་ཀྱི་ཡིག་རྙིང་ལ་ལར། འཕགས་པ་ལ་ཉོན་སྒྲིབ་ཀྱི་ཟག་བཅས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་མེད་ཀྱང་ཤེས་སྒྲིབ་ཀྱི་ཟག་བཅས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡོད་པས་དེ་ལ་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུར་འཇོག་པ་ཡིན་ཅེས་བྱ་བ་བྲིས་འདུག( ས་དང་པོ་ནས་བཅུ་པའི་བར་འཛམ་བུའི་གླིང་དང༌། སུམ་རྩེན་དང༌། འཐབ་བྲལ་དང༌། དགའ་ལྡན་དང༌། འཕྲུལ་དགའ་དང༌། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དང༌། སྟོང་གི་གནས་དང༌། སྟོང་གཉིས་ཀྱི་གནས་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་གནས་དང༌། འོག་མིན་གྱི་གནས་དག་གི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བྱ་བ་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་སེམས་དཔའ་དག་གི་རབ་དགའ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་དང་པོ་ཡིན་ལ། ཆོས་སྤྲིན་ནི་སེམས་བསྐྱེད་བཅུ་པའོ། །རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་འདིའི་བྱང་སེམས་གང་གིས་འགྲོ་བ་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དམིགས་མེད་ཀྱི་སྙིང་རྗེའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་ཅིང༌། བྱང་སེམས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་སྨོན་པའི་སྨོན་ལམ་གྱིས་རབ་(༤༣ན)
ཏུ་བསྔོས་པའི་དགའ་བ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་འདི་ནི་གཉིས་མེད་ཀྱི་བློའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་མཚོན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དཔའ་དེའི་སྨོན་ལམ་ནི། གང་ཡང་དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་རྒྱལ་བ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་བྱེ་བྲག་རྣམས། །བཟང་པོར་སྤྱོད་པ་བྱང་ཆུབ་སངས་རྒྱས་ནས། །དེ་ཀུན་མ་ལུས་བདག་གིས་རྫོགས་པར་བགྱི། །ཞེས་སོགས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་སོགས་སྨོན་ལམ་འབུམ་ཕྲག་གྲངས་མེད་པ་ཕྲག་བཅུ་པོ་ས་དང་པོར་འདེབས་པ་དག་གོ། །མོས་སྤྱོད་ཀྱི་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་དང་པོ་སྐྱེས་པའི་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ངེས་འབྱེད་འབྲས་བུ་ལ་མ་ཞུགས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར། མདོ་ལས། མོས་པ་ཆེན་པོའི་ཡང་ཆེན་པོས་སྤྱོད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ས་དང་པོ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཐོབ་པར་གནས་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མ་སྐྱེས་པའི་སའོ། །ཞེས་དང༌། མོས་སྤྱོད་པ་དེ་ལ་དགོངས་ནས་དེར། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ནི་མིའི་ཁ་དོག་ལས་ནི་འདས་ལ། ལྷའི་ཁ་དོག་ནི་མ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་དང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཐམས་ཅད་ལས་ནི་ཤིན་ཏུ་འདས་ལ། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་ས་ནི་མ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གཞན་དང༌། གཙོ་བོ་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ། མིང་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། དོན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་གཉིས། དང་པོ་ནི། དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་དེ་ནི་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའི་སྒྲ་ཉིད་ཀྱིས་བསྙད་དོ། །ས་རབ་དགར་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་རྒྱལ་སྲས་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཁོ་ན་ཉིད་(༤༣བ)
ཀྱིས་བསྙད་པར་བྱ་བ་ལས་སོ་སྐྱེ་སོགས་ཀྱི་མིང་གིས་བསྙད་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་དེ་འཕགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེར་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་གཙོ་བོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དེ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ཡིས་ཕྱིར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་སེམས་དཔའི་ཚིག་བླ་དྭགས་ཏེ། གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་རྟོགས་ཤིང་ཤེས་པའོ། ། ཇི་ལྟར་ཤེས་ཞེ་ན། མ་བྱུང་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་མ་བྱུང་བ་དང༌། ལོག་པ་དང༌། དེ་དག་ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་བརྟགས་པ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་རྙེད་པ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ནི་རྣམ་པར་མ་བརྟགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་མ་བསྒྲུབ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་པ་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའི། ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ། རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ། གང་དག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་སེམས་འདི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །གང་དུ་བདག་ཅག་གིས་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་རློམ་སེམས་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་མི་བྱའི། དེ་དག་ནི་སྐྱེ་བར་སེམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན། སེམས་སུ་མངོན་པར་ཞེན། བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་ཞེ་ན། ཅེས་(༤༤ན)
སོགས་དང༌། ཡང་བྱང་ཆུབ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའོ། །གང་གིས་འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ཇི་སྐད་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ། ཆོས་དེ་རྣམས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ། གང་ལ་ལ་ཞིག་ཆོས་འདི་མ་ཤེས་ཤིང་རྗེས་སུ་མ་རྟོགས་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙམ་དུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་རིང་བ་ཡིན་ཅིང༌། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་ལས་རིང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་གིས་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་འཇིག་རྟེན་བསླུ་བ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ། དེ་ཚིག་ཙམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་ན་ནི་དེ་བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་ན། རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ། འདི་ནི་ངག་གི་ལས་ཙམ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་མདོའི་དོན་ནི། འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོག་པ་དང༌། དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང་བཅས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་པར་གསུངས་ཤིང༌། དེའང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པའི་སྒྲའི་བཤད་འཇུག་གཏན་འགོག་པ་མིན་ཏེ། སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོན་དམ་བདེན་པ་ལ་མོས་པ་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་དེ་དག་ལའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་ཁོང་དུ་ཆུད་(༤༤བ)
བྱ་བདེན་པ་གཉིས་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་དེ་ལ་སྒྲོ་སྐུར་གྱི་མཚན་མ་བྱང་བར་བྱས་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་ནི་འཕགས་པ་ཁོ་ན་ལ་མངའ་བའི་ཕྱིར། སྒྲ་བཤད་འཇུག་དོན་མཐུན་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ས་ཐོབ་ཉིད་ལ་འཇོག་སྟེ། དོན་གྱི་དབང་འདིས་ནི། རྒྱུད་བླར། མ་དག་མ་དག་དག་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གོ་རིམ་བཞིན། །སེམས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་དང༌། མདོ་རྒྱན་དང་ཐེག་བསྡུས་ལས། བྱིས་པ་ཡང་དག་ཉིད་བསྒྲིབས་ནས། །ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་ཏུ་སྣང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བསལ་ནས། །ཡང་དག་ཉིད་ནི་ཀུན་ཏུ་སྣང༌། །ཞེས་སོ་སྐྱེ་ལ་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྒྲ་དམིགས་ཀྱིས་བཀར་ནས་འདོགས་པར་མ་མཛད་ལ། མདོ་དང་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། མངོན་པར་རྟོགས་བྱ་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་དཔར་འཇོག་པར་མཛད་ནས། སྦྱོར་ལམ་ནི་ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུར་བཞག་པ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་ཐོབ་པའི་རྒྱུ། ། ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། སྦྱོར་ལམ་པ་ལམ་ཤེས་ཀྱི་མངོན་རྟོགས་ལྡན་ཆ་ནས་སེམས་དཔར་མི་འཇོག་པ་དང༌། གཞན་ཡང་མདོ་རྒྱན་སོགས་ལས་ཕྱིན་དྲུག་གི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ཆ་ནས་སེམས་དཔར་འཇོག་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཚན་གྱི་ངེས་ཚིག་མི་འཁྲུལ་བར་སྟོན་པའི་ཆ་ནས་ཀྱང་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པ་ཁོ་ན་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་སྒྲ་སྦྱོར་ལ། སོ་སྐྱེ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་སྤྱིར་སོ་སྐྱེའི་ས་ན་ལམ་དང་ལམ་བདེན་མཚན་ཉིད་པ་མེད་ཅེས་སྨྲ་མོད། ལམ་བདེན་མེད་པ་བདེན་ཆུག གཞན་དུ་ཚོགས་སྦྱོར་གྱི་ལམ་ལམ་(༤༥ན)
མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན། ས་གོང་མ་གནོན་པར་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན། འཕགས་པ་གཞན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དང་པོ་ནི། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སུའང་སྐྱེས་པ་སྟེ། །འདི་ནི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཡིན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་དགའ་བ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་འཆང་ཞིང༌། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་བརྒྱ་ཀུན་ནས་གཡོ་བར་ནུས་པར་གྱུར་པའང་ཡིན། །སེམས་བསྐྱེད་དང་པོ་འདི་སྐྱེས་པ་ན་སེམས་དཔའི་སྒྲར་བརྗོད་པར་མ་ཟད། སེམས་དཔའ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སུའང་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། སོ་སྐྱེ་དང་ཉན་རང་གི་ས་ལས་འདས་ཤིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་འགྲོ་བའི་ས་དང་ལམ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་སྤྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ལ་འདིར་ནི་ཉེ་རྒྱུའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་རིགས་ཡིན་ལ། རིང་རྒྱུའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་རིགས་ནི་བརྡ་བྱུང་གི་སེམས་དང་པོ་སྐྱེས་པ་ནས་འཇོག་སྟེ། སློབ་དཔོན་ཞི་བ་ལྷས། དེ་རིང་སངས་རྒྱས་རིགས་སུ་སྐྱེས། །སངས་རྒྱས་སྲས་སུ་ད་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་ཚེ་སེམས་དཔའ་འདི་ཡིས། འཇིག་ལྟ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་འཛིན་གྱི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པར་གྱུར་ནས་སླར་མི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་མངོན་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཉིད་མ་མཐོང་ན་བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལས་འཇིག་ལྟར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཀྱང་ལམ་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགའ་བ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་འཆང་ཞིང་བསྲེལ་བ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པ་དང༌། སའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐྱོན་སྤངས་པས་ཐུན་མོང་མིན་པའི་དགའ་བའི་ཁྱད་པར་ཆེས་མང་བ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། ས་(༤༥བ)
འདི་རབ་དགར་ཡང་བརྗོད་དེ། རབ་དགའ་ཁྱད་འཕགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱ་ཀུན་ནས་གཡོ་བར་ནུས་པར་གྱུར་པའང་ཡིན་ཏེ། དེས་མཚོན་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་པོའང་དེར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ས་ནས་སར་གནོན་བྱེད་ཅིང་གོང་མར་རབ་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་འདི་ཡི་ངན་འགྲོའི་ལམ་རྣམས་མཐའ་དག་འགག་པར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་འདི་ཡི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཟད། །འདི་ནི་འཕགས་པ་བརྒྱད་པ་ཇི་ལྟར་དེ་ལྟར་ཉེ་བར་བསྟན། །འདིས་ནི་ས་འོག་མ་ནས་ས་གོང་མར་གནོན་པར་བྱེད་ཅིང༌། གོང་ནས་གོང་མར་རབ་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཆོས་ལ་གོམས་པས་ས་གཉིས་པ་སོགས་གནོན་པར་སྤྲོ་བ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་འདིའི་རྒྱུད་ལས་དབང་གིས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལམ་རྣམས་མཐའ་དག་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་དགེ་བ་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དུ་བུད་མེད་དང་ཟ་མ་དང་མ་ནིང་དང་མཚན་གཉིས་པ་དང་སྒོ་ང་དང་དྲོད་གཤེར་དང་མི་ཁོམ་པ་རྣམས་སུ་ལས་ཀྱིས་མི་སྐྱེའོ། །དེ་ཚེ་འདི་ཡི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་དང་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་སོགས་མངོན་ཞེན་ཅན་གྱི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཟད་དེ། བདེན་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། མདོར་ན་བྱང་སེམས་འདི་ནི་འཕགས་པ་བརྒྱད་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་རང་དང་རྗེས་མཐུན་གྱི་འཕགས་ཆོས་རྟོགས་པས་སྐྱོན་དང་བྲལ་ཞིང་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བ་བཞིན་འདིའང་སའི་རྟོགས་པ་ལས་རང་འཚམ་གྱི་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བ་དང་སྐྱོན་ཟད་པ་བརྒྱད་པ་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་དཔེས་ཉེ་བར་བསྟན་ཏོ། །འདིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་བརྒྱད་པར་མི་འཐད་དེ། བརྒྱད་པ་ནི་རྒྱུན་ཞུགས་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ། གང་ཟག་ཟུང་བཞི་དང་ཡ་བརྒྱད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་བརྒྱད་པ་དེ་ཟུང་བཞི་པོ་གང་དུ་འདྲེན་ན། རྒྱུན་ཞུགས་ཞུགས་པ་དང་འབྲས་གནས་གཉིས་ཀ་(༤༦ན)
རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་གང་ཟག་ཏུ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར། འདིའི་བརྒྱད་པ་ཉན་ཐོས་མཐོང་ལམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་དཔེ་བྱས་པ་ཡིན་པས་ཐ་སྙད་གང་བྱས་ཀྱང་བདེ་ལ། རྒྱུན་ཞུགས་ཞུགས་པ་དང་འབྲས་གནས་ཀྱི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གཉིས་སུ་འབྱེད་པའང་སློབ་དཔོན་འདིའི་ལུགས་སུ་བཞག་དཀའ་སྟེ། སྦྱོར་ལམ་པ་འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་ཞུགས་པ་མིན་པར་སྔར་བཤད་ཅིང༌། མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་དུ་མ་མི་བཞེད་པའི་ཕྱིར་དཔྱད་པར་བྱ་བའི་གནས་སོ། །གསུམ་པ་ལ། ས་དང་པོ་ནས་སེམས་བསྐྱེད་དང་སྙིང་རྗེ་ལྷག་བསམ་གྱིས་དང༌། བདུན་པ་ནས་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་ཉན་རང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ནུས་པའོ། །དང་པོ་ནི། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལྟ་དང་པོ་ལ་གནས་ཀྱང༌། །ཐུབ་དབང་གསུང་སྐྱེས་དང་བཅས་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི། །བསོད་ནམས་དག་གི་དབང་གིས་ཕམ་བྱས་རྣམ་པར་འཕེལ། །ཐུབ་དབང་གསུང་ལས་སྐྱེས་པ་ཉན་ཐོས་དང་བཅས་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་དོན་དམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ལྟ་བས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་ཆེད་དུ་ཕན་བདེ་སྒྲུབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་འདོད་ཀྱི་ལྷག་བསམ་དག་པའི་བསོད་ནམས་དག་གི་དབང་གིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཕམ་པར་བྱས་པས་བྱང་སེམས་དེ་ལ་སླར་ཡང་བསོད་ནམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། རྒྱལ་པོའི་བུ་སྐྱེས་ནས་རིང་པོར་མ་ལོན་པ་རྒྱལ་པོའི་མཚན་དང་ལྡན་པས་ནི། བློན་པོའི་ཚོགས་རྒན་པོ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེ་བའི་དབང་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་རིང་པོར་མ་ལོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་(༤༦བ)
པོའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཡུན་རིང་དུ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་དབང་པོ་ཆེན་པོའི་ཕྲུ་གུ་སྐྱེས་ནས་རིང་པོར་མ་ལོན་པའི་གཤོག་པའི་རླུང་གི་ཤུགས་དང༌། མིག་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་བྱའི་ཚོགས་མ་ལུས་པ་རྒས་པར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་དབང་པོའི་རིགས་རྒྱུད་དུ་ཡང་དག་པར་བྱུང་བ་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་དབང་པོའི་ཕྲུ་གུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གཤོག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གནོན་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མིག་གི་ཡོན་ཏན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྐལ་པ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལུང་འདི་སློབ་དཔོན་ཨ་བྷ་ཡ་དང་ཛ་ཡ་ཨཱ་ནནྡས་བརྡ་བྱུང་གི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ལ་སྦྱོར་མོད། དེའི་ཚེ་ན་སློབ་དཔོན་འདིའི་བཞེད་པ་དང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མི་མཐུན་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། དེར་སྦྱོར་མི་རུང་བའང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ལ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཉན་རང་གི་བསོད་ནམས་གང་གིས་ཀྱང་བསྒྲུན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། དེ་ནི་རིང་དུ་སོང་བར་བློ་ཡང་ལྷག་པར་འགྱུར། །སེམས་དང་པོ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བའི་སར་འཁོད་པ་ན་ཉན་རང་ཀུན་རྫོབ་བྱང་སེམས་ཀྱི་བློས་གནོན་པར་མ་ཟད། དོན་དམ་བྱང་སེམས་ཀྱི་བློའི་(༤༧ན)
ཆ་ནས་ཀྱང་གནོན་པས་བདེན་གཉིས་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཆེས་ལྷག་པར་འགྱུར་ཏེ། ས་དེར་ཐབས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་ཐོབ་པས་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ཞིང་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་ལྡང་བའི་ཕྱིར་དང༌། རང་ཡུལ་ཆོས་དབྱིངས་མདོ་སྡེ་སོགས་མཚན་མ་ལ་དམིགས་ནས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་མིན་པར་མཚན་མ་དང་བྲལ་བར་ཇི་ལྟ་བར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཆེ་བ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་ཆོས་འདི་ནི་ཉན་རང་དང་ས་འོག་མ་དག་ལ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། རྒྱལ་པོའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པའི་རྒྱལ་པོའི་བུ་རྒྱལ་པོའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ནི་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱིས་རྒྱལ་པོའི་བྱིན་གྱིས་བློན་པོའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་གྱི། རང་གི་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ནམ་དེ་ནར་སོན་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རང་གི་བློའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་བློན་པོའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་གྱི། རང་གི་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བདུན་པ་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རང་གི་ཡུལ་ཤེས་པའི་ཆེ་བ་ལ་གནས་པས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལུང་འདིས་ཉན་རང་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་ཡོད་པར་སྟོན་ཏེ། དེར་རིགས་པ་གསུམ་དང་ལུང་བདུན་གྱིས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་རིགས་པ་དང་པོ་ནི། ཉན་རང་དེ་དག་ཆོས་(༤༧བ)
ཅན། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་སེམས་དཔས་ཀྱང་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ནུས་པར་ཐལ། དངོས་པོ་རང་བཞིན་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆགས་བྲལ་བཞིན། རྟགས་ཁས་བླངས། ཁྱབ་པ་གྲུབ། འདོད་ན་ས་བཅུ་པའི་ལུང་དང་འགལ། རིགས་པ་གཉིས་པ་ནི། ཉན་རང་དེ་དག་ཆོས་ཅན། ཁམས་གསུམ་གྱི་ཕྲ་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མ་སྤངས་བར་ཐལ། གཟུགས་སོགས་རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་བདེན་དུ་དམིགས་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། ཕྱི་རོལ་པའི་ཆགས་བྲལ་བཞིན། རིགས་པ་གསུམ་པ་ནི། ཕུང་པོ་ལ་མི་རྟག་པ་དང་བདག་མེད་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོར་ཞེན་པའི་ཉན་རང་ཆོས་ཅན། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་པར་ཐལ། བདག་ཏུ་གདགས་པ་སྟེ་བཞག་པའི་རྒྱུ་ཕུང་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། ཤིང་རྟའི་ཡན་ལག་འཁོར་ལོ་སོགས་ལ་བདེན་ཞེན་མ་བཟློག་ན་དེ་འདུས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཅན་ཤིང་རྟ་ལ་བདེན་ཞེན་མི་བཟློག་པ་བཞིན་ནོ། །ཕྱོགས་ཆོས་ཁས་བླངས། ཚུལ་བསྒྲུབ་པ་ནི། ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པའི་རྫས་སོགས་སུ་ལྟ་བས་ནི་ཆོས་ཅན་ཕུང་པོ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་ཅན་ཆགས་སོགས་དྲུངས་འབྱིན་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་རྒྱུ་དངོས་པོའི་བདེན་ཞེན་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་དང་རྟག་པ་དང་བདག་ཡོད་མེད་ཀྱི་རྫས་དངོས་གཉིས་ཀར་ལྟ་བ་སོགས་གནས་ལུགས་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞུགས་པར་འདྲ་བས་དེའི་གཉེན་པོར་དེས་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན། ཡུལ་(༤༨ན)
མི་སྡུག་པར་འཛིན་པའི་ཞེ་སྡང་གིས་ཡུལ་མི་སྡུག་པར་འཛིན་པའི་འདོད་ཆགས་རྩ་བ་ནས་སྤོང་མི་ནུས་པ་བཞིན། དབུ་མ་རྩ་བ་ལས། གལ་ཏེ་མི་རྟག་རྟག་གོ་ཞེས། །དེ་ལྟར་འཛིན་པ་ལོག་ཡིན་ན། །སྟོང་ལ་མི་རྟག་པའོ་ཞེས། །འཛིན་པའང་ཇི་ལྟར་ལོག་མ་ཡིན། །ཅེས་དང༌། དོན་འདི་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་མཉམ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ན་བདེན་བཞི་ཉི་ཚེ་བ་རྟོགས་པས་མྱང་འདས་མི་ཐོབ་ཅེས། ཡུམ་རྒྱས་པར། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཀྱང་མི་འདའོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་ཤེས་པས་མྱ་ངན་ལས་ཡོངས་སུ་མི་འདའ་ཞིང་ཀུན་འབྱུང་བས་ཀྱང་མི་འདའོ། །འགོག་པ་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞིང་འགོག་པས་ཀྱང་མི་འདའོ། །ལམ་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞིང་ལམ་གྱིས་ཀྱང་མི་འདའ་སྟེ། དེ་ལྟར་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་གི་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངས་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོགས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་ལ། ལུང་འདིའི་དོན་འགྲེལ་པ་ལ་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་དོན་མ་རྟོགས་ན་མྱང་འདས་ཙམ་ཡང་མི་ཐོབ་ཅེས་དང༌། མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་མི་ཐོབ་ཅེས་ལུགས་གཉིས་བྱུང་ལ། ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མར་བྱུང་བའི་བོད་ཁ་ཅིག1མངོན་པ་གོང་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་མ་རིག་པ་དང༌། འཇིག་ལྟ་སོགས་ལུགས་དེ་ནས་བྱུང་བའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དག་པ་སྒོམ་པས་སྤོང་ནུས་ལ། དེ་ལྟར་ནའང་དབུ་མའི་ལུགས་ལས་འབྱུང་བའི་འཇིག་ལྟ་དང་མ་རིག་པ་སོགས་ནི་མངོན་པ་ནས་བཤད་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དག་པ་སྒོམ་པས་སྤོང་མི་ནུས་ཀྱི། དབུ་མ་ནས་བཤད་པའི་(༤༨བ)
ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་བསྒོམས་ནས་སྤོང་དགོས་པས། གང་ཟག་གི་བདག་ལྟ་རགས་པ་སྤོང་བྱེད་དང༌། ཕྲ་བ་སྤོང་བྱེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཤེས་དགོས་སོ། །ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་ནོར་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་་ཆར་གྱི་མཐོང་སྤང་ཀུན་སྦྱོར་གསུམ་པོ་ལ། མངོན་པ་དང་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་གསུང་རབ་ཐ་དད་ལས་སྤང་བྱ་ལ་ཕྲ་རགས་ཡོད་པར་སྟོན་པའི་ཡི་གེ་ན་གཅིག་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རགས་པ་དེ་མངོན་སུམ་གྱིས་རྟོགས་ན་འཕགས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། རགས་པ་རྟོགས་པ་དེ་ཁྱེད་འཕགས་པར་ཁས་མི་ལེན་ལ། རྗེས་དཔག་གིས་རྟོགས་པ་ནི་སོ་སྐྱེ་ལའང་ཡོད་པས། དེས་འཇིག་ལྟ་དངོས་སུ་སྤོང་བར་ཡང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་ཕུང་པོ་ལ་མི་རྟག་སོགས་སུ་བལྟས་པས་རྟག་གཅིག་རང་དབང་ཅན་སོགས་ཀྱི་བདག་འཛིན་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། ཕུང་པོ་ལས་དོན་གཞན་པའི་རྟག་གཅིག་སོགས་ཀྱི་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཕུང་པོ་ལ་གདགས་པའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་བདག་འཛིན་དང་ཉོན་མོངས་ཟློག་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟག་གཅིག་སོགས་ཀྱི་བདག་དེ་ངར་འཛིན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་རྟེན་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལྟའི་བདག་འཛིན་མེད་པ་རྣམས་ལའང་ངར་འཛིན་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་ནི་ཇི་སྐད་དུ། རིན་ཕྲེང་ལས། ཇི་སྲིད་ཕུང་པོར་འཛིན་ཡོད་པ། །དེ་སྲིད་དེ་ལ་ངར་འཛིན་ཡོད། །ངར་འཛིན་ཡོད་ན་ཡང་ལས་ཏེ། །དེ་ལས་ཡང་ནི་སྐྱེ་བ་ཡིན། །ལམ་གསུམ་ཐོག་མཐའ་དབུས་མེད་པ། །འཁོར་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་མགལ་མེ་ཡི། །དཀྱིལ་འཁོར་ལྟ་བུར་ཕན་ཚུན་གྱི། །རྒྱུ་ཅན་འདི་ནི་འཁོར་བ་འགྱུར། །དེ་ནི་(༤༩ན)
རང་གཞན་གཉིས་ཀ་དང༌། །དུས་གསུམ་ཉིད་དུའང་མ་མཐོང་ཕྱིར། །ངར་འཛིན་པ་ནི་ཟད་པར་འགྱུར། །དེ་ནས་ལས་དང་སྐྱེ་བ་ཡང༌། །ཞེས་གསུངས་པས། འཁོར་བ་ཕུང་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་ཞེན་ཡོད་མེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། ཡང་རིན་ཕྲེང་ལས། ཇི་ལྟར་མིག་ནི་འཁྲུལ་པ་ཡིས། །མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་འཛིན་བྱེད་པ། །དེ་བཞིན་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །ད་ལྟའི་ཡུལ་དག་འཛིན་པར་བྱེད། །དབང་པོ་དང་ནི་དབང་དོན་རྣམས། །འབྱུང་བ་ལྔ་ཡི་རང་བཞིན་འདོད། །འབྱུང་བ་སོ་སོར་དོན་མེད་པས། །འདི་དག་དོན་དུ་དོན་མེད་དོ། །འབྱུང་རྣམས་སོ་སོར་ཐ་དད་ན། །བུད་ཤིང་མེད་པའི་མེར་ཐལ་འགྱུར། །འདུས་ན་མཚན་ཉིད་མེད་འགྱུར་ཏེ། །ལྷག་མ་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་ངེས། །དེ་ལྟར་འབྱུང་རྣམས་རྣམ་གཉིས་སུའང༌། །དོན་མེད་པས་ན་འདུས་དོན་མེད། །འདུས་པ་དོན་མེད་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། །གཟུགས་ཀྱང་དོན་དུ་དོན་མེད་དོ། །རྣམ་ཤེས་ཚོར་དང་འདུ་ཤེས་དང༌། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དུ། །སོ་སོར་བདག་ཉིད་དོན་མེད་ཕྱིར། །དམ་པའི་དོན་དུ་དོན་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་བཅོས་ལ། །དོན་དུ་བདེ་བར་ང་རྒྱལ་བྱེད། །དེ་བཞིན་བདེ་འཇོམས་བྱུང་བ་ལས། །སྡུག་བསྔལ་དུ་ཡང་ང་རྒྱལ་བྱེད། །དེ་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཕྱིར། །བདེ་དང་ཕྲད་པའི་སྲེད་པ་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་བྲལ་བའི་སྲེད་པ་སྤོང༌། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མཐོང་བས་གྲོལ། །གང་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། །ཐ་སྙད་དུ་ནི་སེམས་ལ་བརྗོད། །སེམས་བྱུང་མེད་པར་སེམས་མེད་དེ། །དོན་མེད་ཕྱིར་ན་ཡོད་མི་འདོད། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་ཇི་བཞིན་དུ། །འགྲོ་བ་དོན་མེད་ཤེས་ནས་ནི། །རྒྱུ་མེད་པ་ཡི་མེ་བཞིན་དུ། །གནས་(༤༩བ)
མེད་ལེན་མེད་མྱ་ངན་འདས། །ཞེས་ཕུང་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་རང་བཞིན་མེད་པར་མ་ཤེས་ན་མྱང་འདས་མི་ཐོབ་པར་བསྟན་ཏོ། །ལུང་དེ་མི་གནས་པའི་མྱང་འདས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་སོ་སྙམ་ན། མིན་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཉན་རང་ཆད་པའི་མྱང་འདས་མངོན་དུ་བྱེད་ལ། དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་བྱང་འཕགས་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལུང་དེའི་མཇུག་ཏུ། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང༌། །མཐོང་ནས་བྱང་ཆུབ་ངེས་པར་འདོད། །འོན་ཀྱང་དེ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་བར་དུ་སྲིད་མཚམས་སྦྱོར། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཁྱད་པར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཉོན་སྒྲིབ་སྤོང་བའི་སླད་དུ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མདོར་ཡང་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་ནི་དབུ་བ་བརྡོས་པ་འདྲ། །ཚོར་བ་ཆུ་ཡི་ཆུ་བུར་བཞིན། །འདུ་ཤེས་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་སྟེ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་ཆུ་ཤིང་བཞིན། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟར། །ཉི་མའི་གཉེན་གྱིས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཉན་རང་རྣམས་ལ་འཁོར་ལོ་དང་པོར་དངོས་པོ་འཇིག་པས་ཟད་པར་བྱེད་པས་མི་རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱང་དེ་ཉིད་དུ་རྟག་པ་མ་ཡིན་པར་འགགས་པས་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པའི་སྟོང་ཉིད་བསྟན་པ་ན། ཉན་རང་རྟེན་དེ་ལ་དངོས་སུ་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བའི་སྐལ་བ་ཅན་དག་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཉན་རང་རྟེན་དེར་དངོས་སུ་རྟོགས་པ་སྐྱེ་རུང་མིན་པ་དག་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་པར་བསྟན་པས་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བའི་ཉན་ཐོས་པར་ཁས་ལེན་པས་རང་ལམ་གྱི་མྱང་འདས་འཚོལ་བའི་ཆེད་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཐོས་པ་དང་(༥༠ན)
བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། རིན་ཕྲེང་ལས། ཐེག་པ་ཆེ་ལས་སྐྱེ་མེད་བསྟན། །གཞན་གྱིས་ཟད་པ་སྟོང་པ་ཉིད། །ཟད་དང་མི་སྐྱེ་དོན་དུ་ནི། །གཅིག་པ་དེ་ཕྱིར་བཟོད་པར་གྱིས། །ཞེས་དང༌། རྩ་བར།བཅོམ་ལྡན་དངོས་དང་དངོས་མེད་པ། །མཁྱེན་པས་ཀཱ་ཏྱཱ་ཡ་ན་ཡི། །གདམས་ངག་ལས་ནི་ཡོད་པ་དང༌། །མེད་པ་གཉིས་ཀའང་དགག་པར་མཛད། །ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཅི་ཉན་རང་གིས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་བར་འགྱུར་སྙམ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཐེག་ཆེན་གྱི་མཐོང་ལམ་ཉིད་དུ་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་ཐལ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཉན་རང་གིས་ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་བའི་ཆེད་དུ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དུ་གོམས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་འབྲས་བུ་ཚེ་གསུམ་ལ་སོགས་པར་བསྒྲུབས་ནས་དེར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསམ་པ་ལ། ཁ་ཅིག་འོ་ན་ས་དྲུག་པ་མན་གྱི་བྱང་སེམས་ཀྱིས་སྤོང་བའི་ཤེས་སྒྲིབ་རྣམས་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་ལྷག་མེད་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་སྙོམས་པར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དུ་ཞུགས་པ་དེ་དག་གིས་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གིས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དུ་མར་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་གོམས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉན་རང་བློ་སྟོབས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལ། དངོས་དང༌། མཚུངས་པའི་ལན་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། དེ་མི་མཚུངས་ཏེ། ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་པ་དེས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པའི་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་དེ་ལ་གོམས་པར་བྱེད་ཀྱང་ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་བའི་ཆེད་དུ་གོམས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གལ་སྲིད་དེའི་ཆེད་དུ་ཉན་རང་དེས་གོམས་པར་བྱེད་ཀྱང་(༥༠བ)
དབང་པོ་རྟུལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་སེམས་ལྟར་ཤེས་སྒྲིབ་སྤོང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། ཁྱབ་པ་མ་ངེས་ཏེ། ས་བདུན་པ་མན་གྱི་བྱང་སེམས་ཀྱིས་ཉོན་ཡིད་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱེད་ལྟར་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་གཏན་མ་རྟོགས་ཤིང༌། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཀྱང་ཡུན་རིང་དུ་མ་བསྒོམས་པའི་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་མ་ཐག་པས་དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱང་སེམས་ཀྱིས་བདག་མེད་གཉིས་ལ་བསྐལ་པ་དུ་མར་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཐེག་ཆེན་བསྟན་པ་དོན་མེད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཉན་རང་གི་ཐེག་པ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་བསྟན་པས་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་ཆོས་ཚུལ་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། ཁྱད་མེད་པ་མ་གྲུབ་སྟེ། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཁོ་ན་ཙམ་ལས་གཞན་མི་སྟོན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ས་དང་ཕར་ཕྱིན་དང་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སོགས་ཚད་མེད་པ་དང༌། བྱང་ཆེན་གྱི་ཡོངས་བསྔོ་དང༌། ཚོགས་གཉིས་དང༌། རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་བཞུགས་ནས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་སྙེད་ཀྱི་གྲངས་དང་མཉམ་པའི་འཁོར་བསྡུས་ཏེ། ཆོས་སྟོན་པ་སོགས་བདེན་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མིན་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཉིད་མཐའ་ཡས་པ་ཡོད་པས་དེ་དག་སྟོན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། རིན་ཕྲེང་ལས། ཉན་ཐོས་ཐེག་པ་དེ་ལས་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་དང༌། །སྤྱོད་པ་ཡོངས་བསྔོ་མ་བཤད་དེས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་ག་ལ་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་ལ་གནས་པའི་དོན། །མདོ་སྡེ་ལས་ནི་བཀའ་མ་སྩལ། །ཐེག་པ་ཆེ་ལས་བཀའ་སྩལ་པ། །དེ་ཕྱིར་མཁས་(༥༡ན)
པ་རྣམས་ཀྱིས་བཟུང༌། །ཞེས་སོ། །འདི་ལ་ཁ་ཅིག་ཉན་རང་གི་ཐེག་པར་ཕར་ཕྱིན་སོགས་མ་བསྟན་པར་མི་འཐད་དེ། དེར་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་པའི་སྦྱིན་སོགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། མ་ངེས་ཏེ། ཆེད་དུ་བྱ་བ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསྔོ་བ་སོགས་དམ་པ་དྲུག་ལྡན་ནམ། ཆོས་བཞི་ལྡན་ནམ། ཡོན་ཏན་བཞི་ལྡན་ནམ། བརྒྱད་ལྡན་ནམ། དམ་པ་བཅུ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་སོགས་ཀྱི་སྦྱིན་སོགས་མེད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པས་ཟིན་མ་ཟིན་གྱི་སྦྱིན་སོགས་ལ་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་ཡིན་མིན་དུ་འཇོག་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བྱང་སེམས་གཞིར་བཞག་ལ། དེ་ལྟའི་སྦྱིན་སོགས་དེ་འཇིག་རྟེན་ལས་མ་འདས་པ་ན་སྦྱིན་སོགས་ཙམ་པོ་དང༌། འདས་པ་ན་ཕར་ཕྱིན་དུ་འཇོག་ཅེས་སྤྱིར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ངག་དོན་ཉན་རང་འཕགས་པ་བདག་མེད་གཉིས་ཀྱི་རྟོགས་པས་ཟིན་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ལས་དེ་དག་ས་དང་ཕར་ཕྱིན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གིས་གྲོལ་བ་ཙམ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡིན་གྱི། ཆོས་ཅན་ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་པ་གཞན་དོན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ས་དང་ཕར་ཕྱིན་སོགས་ལ་སློབ་ཅིང་འཇུག་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་མདོར་བསྡུས་པ་ཙམ་ཞིག་ངེས་པར་བསྟན་གྱི། རྒྱས་པར་ནི་མ་བསྟན་ཏེ། མདོ་ཙམ་མ་བསྟན་ན་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་རྒྱས་པར་བསྟན་ཀྱང་དེ་དག་གི་གཉེར་བྱ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། འཇིག་རྟེན་འདས་བསྟོད་ལས། མཚན་མ་མེད་པ་མ་རྟོགས་པར། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཐར་པ་མེད་པར་གསུངས། །དེ་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐེག་ཆེན་ལས། །དེ་ནི་ཚང་བར་བསྟན་པ་ལགས། །(༥༡བ)
ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྒྱས་བསྡུས་ཀྱི་དོན། བོད་གང་དག་བསྒྲུབ་བྱ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རང་གི་ངོ་བོ་རྒྱས་བསྡུས་ཀྱི་ཆ་ནས་དང༌། སྒྲུབ་བྱེད་རིགས་པ་རྒྱས་བསྡུས་ཀྱི་ཆ་ནས་འཇོག་པ་ཡོད་ཀྱང་མི་འཐད་དེ། བསྒྲུབ་བྱ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རང་གི་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་རྒྱས་པ་དང་བསྡུས་པའང་མ་དམིགས་ཤིང༌། ཆོས་ནི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་ལ་ཟེར་ལ། དེ་དེས་སྟོང་པའི་མཚན་མ་དང་བྲལ་ཙམ་ཞིག་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་དུ་བརྗོད་པར་འཕགས་པ་གསུམ་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ལས་ལྷག་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྒྱས་པ་བྱང་འཕགས་ཀྱིའང་རྟོགས་བྱར་མེད་དོ། །སྒྲུབ་བྱེད་བསྡུས་པས་དེར་གྲུབ་ན་སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱས་པའང་མི་དགོས་ཏེ། གྲུབ་ཟིན་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། བསྡུས་པས་དེར་མི་འགྲུབ་ན་དེ་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་ཉན་རང་ལའང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཆེས་རྒྱས་པར་སྟོན་རིགས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྒྱས་བསྡུས་ཀྱི་དོན། ཆོས་ཉིད་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་དེ་ཁྱད་གཞི་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཆོས་ཅན་མ་ལུས་པ་ཡང་རྟེན་བརྟེན་པར་འབྲེལ་བར་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་དང་བྱེད་པ་ལས་དེར་འཇོག་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་རང་ནི་རང་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཉོན་གྱིས་འདུས་བྱས་པའི་ཆ་དང༌། ཟག་མེད་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་ཆོས་ཙམ་ཞིག་རང་གི་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་ཀྱི། དེ་ལས་གཞན་རང་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ལས་ཉོན་གྱིས་འདུས་མ་བྱས་པའི་རྒྱུ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་འཕགས་དག་གིས་བསགས་སྦྱང་གི་བྱེད་པས་རྡུལ་གཅིག་སྟེང་ན་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་སྤྲོ་བསྡུ་ལ་སོགས་པ་སྣང་ཚུལ་ཀུན་རྫོབ་(༥༢ན)
ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། དེ་ལྟར་བསྒྲུབས་པའི་འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་སངས་རྒྱས་སའི་སྐུ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཅན་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་དང་འབྲེལ་བར་ཆོས་ཉིད་དེ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉན་རང་དེ་དག་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཀུན་མཁྱེན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་ཆོས་ཅན་ཆོས་སྐུ་དང་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི། སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཅན་དེ་ཉིད་མ་གཏོགས་ཉན་རང་དང་བྱང་སེམས་སུས་ཀྱང་རྟོགས་བྱ་མིན་ཏེ། སྒྲིབ་གསུམ་གྱི་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་མ་སངས་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སློབ་དཔོན་འདི་ཁོ་ནར་མ་ཟད། སློབ་དཔོན་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཀྱང་བཞེད་དེ། དབུ་མ་སྙིང་པོར། གྲངས་མེད་བསོད་ནམས་ཚོགས་ལྡན་ཅིང༌། །ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་མཁྱེན་གྱུར་པའི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་འདི། །སྤྲོས་པ་ཉེར་ཞི་ཞི་བ་ཡིན། །ཤ་ཡི་མིག་གིས་དེ་ལྟ་མིན། །ལྷ་ཡི་མིག་གིས་ལྟ་མ་ཡིན། །རྟོག་བཅས་རྣམ་རྟོག་མེད་པ་ཡི། །ཤེས་པས་ཀྱང་ནི་མཐོང་བར་དཀའ། །མཐོ་རིས་སྡིག་ཅན་ཡུལ་མིན་དང༌། །ཉོན་མོངས་མེད་པ་དེ་བཅས་མིན། །ཉི་མ་དམུས་ལོང་ཡུལ་མིན་ལྟར། །དེ་ཡང་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཡང་གྲུབ་མཐའ་ལས་གྲོལ་ཞིང་རྟོགས་པ་ཐོབ་པའི་ཉན་རང་དེ་དག་ནི་འགོག་བདེན་རྫས་གྲུབ་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཆ་ནས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པར་འཇོག་ཀྱང༌། འགོག་བདེན་དེ་འདུས་མ་བྱས་སུ་རྟོགས་པ་ཞིག་ཡོད་པས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྒྱས་པ་བསྒོམ་པར་མ་སོང་ཞེས་བརྗོད་པའང་རྣམ་གྲངས་གཅིག་ཏུ་བརྗོད་ན་རུང་སྟེ། འདུས་(༥༢བ)
བྱས་ཀྱི་ཆོས་བདེན་པར་མེད་པའི་བདག་མེད་པ་མདོ་ཙམ་དུ་རྟོགས་ཀྱང་དེར་མེད་པའི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བར་རྒྱས་པ་དཔྱིས་ཕྱིན་པར་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ནའང་བསྒྲུབ་བྱ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ཀྱི་ཆ་ནས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྒྱས་པར་རྟོགས་པར་མ་སོང་སྟེ། བསྒྲུབ་བྱ་བདག་མེད་དང་བདེན་མེད་ཙམ་ལ་རྒྱས་བསྡུས་དང་བྲལ་བའི་དགག་རྐྱང་རྟོགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སྒྲུབ་གཞིའི་ཆོས་བདེན་པ་བཞི་ལས་ཆོས་འགའ་ཞིག་གི་གཞི་ལྡོག་ལ་བདག་ཡོད་པར་མི་འཛིན་ཅིང༌། བདག་མེད་པར་མ་རྟོགས་པས་བདག་མེད་རྒྱས་པ་སྟེ་དཔྱིས་ཕྱིན་དུ་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ངེས་སོ། །འོ་ན་ཉན་རང་དེས་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་མ་རྟོགས་པར་ཐལ། ཆོས་འགའ་ཞིག་གི་གཞི་ལྡོག་ནས་དེར་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སྙམ་ན། འོ་ན་ལྷ་བྱིན་གྱི་མིག་ཤེས་ཀྱིས་སྔོན་པོ་མ་རྟོགས་པར་ཐལ། ཤེས་བྱ་ན་ཡོད་པའི་སྔོན་པོ་ཐམས་ཅད་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་ཉན་རང་དགྲ་བཅོམ་དེ་ཐེག་ཆེན་པར་ཐལ། བདག་མེད་གཉིས་ཀྱི་རྟོགས་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་དབུ་མ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དབུ་མ་པ་ཡིན་ན་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བའི་དབུ་མ་པ་ཡིན་མི་དགོས་པ་དང༌། ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང་ཐེག་པ་དང་གྲུབ་མཐའ་མི་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དེར་ག་ལ་ཐལ། གཞན་ཡང་དབང་ཐོབ་པའི་རྒྱལ་བ་དང་དེ་སྲས་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེར་འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་ལ་ལྡང་འཇུག་བྱེད་པ་ཡོད་ཅེས་པ་འདིའང་སྙོམས་འཇུག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ཡིན་ན། དེ་ལ་ལྡང་འཇུག་གཉིས་ལ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཉིས་མེད་ན་ལྡང་འཇུག་ཏུ་མི་འགྲུབ། ལྡང་འཇུག་ལ་སྐད་ཅིག་གཉིས་ཡོད་ན་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེར་ལྡང་འཇུག་བྱེད་པ་མི་འགྲུབ་ཅིང༌། (༥༣ན)
སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེར་འགོག་པ་ལ་ལྡང་འཇུག་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་འགོག་པ་ལ་སྐད་ཅིག་གི་ཡུན་དུ་འཛུག་རྒྱུ་མ་བྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐད་ཅིག་རེར་དེ་ལ་འཇུག་ལྡང་གཉིས་བྱས་པས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གི་ཆ་དེ་ལ་སྐད་ཅིག་ཕྱེད་ལ་ཞུགས་ནས་ཕྱེད་པ་ལ་ལྡང་དགོས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་འགོག་པ་ལ་སྐད་ཅིག་གི་ཡུན་དུ་འཇོག་རྒྱུ་མ་བྱུང་བས་ཅི་སྟོ་སྙམ་ན། དུས་ཀྱི་ཕྲ་ཤོས་སྐད་ཅིག་ཡིན་པ་ལ་དེ་ཙམ་གྱི་ཡུན་ལས་འཇོག་རྒྱུ་མ་བྱུང་ན་འགོག་སྙོམས་ལ་འཇུག་ཅེས་པའང་ཚིག་ཙམ་དུ་སོང་ལ། ཡང་མ་སོང་སྟེ་སྐད་ཅིག་གི་ཕྱེད་ལ་ཞུགས་པས་ཆོག་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་ན་སྐད་ཅིག་དེ་སྐད་ཅིག་གི་ཆ་ཉམས་པས་སྐད་ཅིག་རེར་ལྡང་འཇུག་བྱེད་ཅེས་པའང་མི་འགྲུབ་བོ། །དེ་ལ་ཚུལ་འདི་རང་ཅག་གི་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་རྟོགས་བྱ་མིན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་སེམས་ཙམ་པས་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་ཆ་མེད་ཁས་བླངས་པ་ལ་དབུ་མ་པས་དེ་ལ་སྔ་ཕྱིར་གཏད་པའི་ཆ་ཡོད་མེད་དཔྱད་པས་ཆ་བཅས་སུ་རིགས་པས་གྲུབ་པ་ལ། སེམས་ཙམ་པས་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་ཆ་མེད་ལ་བརྟགས་ན་དེ་འདྲའི་བློ་ཞིག་སྐྱེ་སྲིད་ཀྱང་ཚུལ་དེ་ནི་རང་ཅག་ཚུར་མཐོང་གིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ཡང་དོན་ལ་གནས་པར་ཅིས་མི་འགྱུར་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱི་སྨྲ་བ་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། དེར་མ་ཟད་སོ་སྐྱེས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དཔྱད་པ་ན་དཔྱད་མི་ནུས་པའི་ཆོས་མེད་པར་བཤད་ན། གང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དཔྱད་པའི་ནུས་པ་མ་ཐོབ་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ་ཞེས་འཇོག་ཏུ་ག་ལ་རུང༌། དེ་ལྟར་ནའང་བློ་ཞན་པས་རྟོགས་བྱར་མ་གྱུར་བ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ཅེས་པའི་རྣམ་གཞག (༥༣བ)
བཀག་པའང་མིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། ས་དེར་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་ལྷག་པར་བསྟན། ཞར་ལ་སྦྱིན་པའི་བསྔགས་པ་བཤད། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་མ་འདས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའོ།།དང་པོ་ལ། དངོས་དང༌། དེས་ཡོན་ཏན་གཞན་ཡང་མཚོན་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ཚེ་དེ་ལ་རྫོགས་སངས་བྱང་ཆུབ་རྒྱུ། །དང་པོ་སྦྱིན་པ་ཉིད་ནི་ལྷག་པར་འགྱུར། །ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་རྫོགས་སངས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཕར་ཕྱིན་བཅུ་ལས། དང་པོ་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་ཉིད་ནི་ཆེས་ལྷག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཕར་ཕྱིར་དེ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྒྱུ་དང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་གཞན་ཡང་མེད་པ་ནི་མིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། རང་ཤ་སྟེར་ལའང་གུས་པར་བྱས་པ་ཡིས། །སྣང་དུ་མི་རུང་དཔོག་པའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར། །དེའི་ཚེ་སེམས་དཔའ་དེས་དངོས་པོ་ཕལ་པ་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། སློང་མོ་པར་རང་ཤ་བཅད་ནས་སྟེར་བ་ལའང་གུས་པར་བྱས་པ་ཡིས་ལས་དེ་ཆོས་ཅན། སྣང་དུ་མི་རུང་བའི་ས་དང་པོའི་ངོ་བོ་ཡོན་ཏན་དང་བཅས་པ་དཔོག་པའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། བདག་གཞན་རང་བཞིན་མེད་པར་མངོན་སུམ་རྟོགས་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་ལ་མ་སྐྱེས་ན་རང་ཤ་སྟེར་བ་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་འདི་ས་ཐོབ་པ་ཆོས་ཅན་དུ་བཟུང་ནས་ཁྱབ་པ་བཅས་ཀྱི། གཞན་དུ་རྟགས་ཁྱབ་མི་འགྲུབ་སྟེ། བྱང་སེམས་སོ་སྐྱེས་ཀྱང་རང་ཤ་སྟེར་བ་ལ་གུས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། རྒྱལ་བས་དང་པོར་སྦྱིན་པའི་གཏམ་མཛད་པའི་རྒྱུ་མཚན། གཏོང་བ་པོ་དང་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་ཡང་སྦྱིན་པས་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་བདེ་བ་སྐྱེད་པ། རྒྱལ་སྲས་ལ་མྱུར་དུ་བདེ་བ་སྐྱེད་པ། དེ་དག་གི་དོན་བསྡུ་བ། རྒྱལ་སྲས་ལ་བདེ་བ་སྐྱེད་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་དང་ལྔའོ། །དང་པོ་ནི། སྐྱེ་བོ་འདི་ཀུན་བདེ་བ་མངོན་འདོད་ཅིང༌། །མི་རྣམས་བདེ་བའང་ལོངས་སྤྱོད་མེད་མིན་ལ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱང་ནི་སྦྱིན་ལས་འབྱུང་མཁྱེན་ནས། །ཐུབ་པས་དང་པོར་སྦྱིན་པའི་གཏམ་མཛད་དོ། །བྱང་འཕགས་ཀྱིས་ཤ་བཅད་ནས་སྦྱིན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་པོ་ཡིན་པ་དང༌། ས་ཐོབ་པར་དངོས་སུ་མི་ཤེས་པ་ལ་དེ་ཤེས་པའི་རྟགས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་(༥༤ན)
དུ་སོ་སྐྱེའི་སྦྱིན་པས་བཀྲེས་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་འཆོས་པ་དང༌། འཁོར་བར་བདེ་བར་བྱེད་ཅིང་ཉན་རང་གི་སྦྱིན་པས་སྐྱེ་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་བཅོས་ནས་ཉན་རང་གི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་མན་ཆད་ཀྱི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་འདི་ཀུན་འཁོར་བའི་བདེ་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་མངོན་པར་འདོད་ཅིང༌། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་མན་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚོར་བ་བདེ་བའང་རང་རྒྱུ་ཟས་གོས་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཅན་ཡོད་ན་འབྱུང་ཞིང༌། མེད་ན་འབྱུང་བ་མིན་ལ། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱང་ནི་སྦྱིན་པ་ལས་འབྱུང་ཞིང༌། སྦྱིན་པ་མ་བཏང་ན་མི་འབྱུང་བར་ཐུབ་པས་མཁྱེན་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་ཀྱི་གཏམ་ལས་དང་པོར་སྦྱིན་པའི་གཏམ་མཛད་དོ། །འདིར་འཁོར་བའི་ཚོར་བདེ་འདོད་དོ་ཅོག་ལ་མི་རྣམས་ཞེས་སྒྲ་སྦྱར་བས་གཟུགས་ཀྱི་ལྷ་སོགས་མིའི་འགྲོ་བར་བསྡུ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་མི་རྣམས་ཞེས་ཚོར་བདེ་འདོད་པའི་མི་དང་ལྷ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཞེས་ཚིག་གི་བསྡུ་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ། གནས་སྐབས་དང༌། མཐར་ཐུག་གི་བདེ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྙིང་རྗེ་དམན་ཞིང་ཤིན་ཏུ་རྩུབ་སེམས་ཅན། །རང་དོན་ལྷུར་ལེན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་གང༌། །དེ་དག་གི་ཡང་འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས། །སྡུག་བསྔལ་ཉེར་ཞིའི་རྒྱུར་གྱུར་སྦྱིན་ལས་འབྱུང༌། །གཏོང་བ་པོ་གཞན་དོན་གྱི་ཆེད་ཀྱི་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པར་གཞན་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་འདོད་ཀྱི་སྙིང་རྗེས་དམན་ཞིང་གཏོང་བའི་ཚེ་ན་བསམ་སྦྱོར་ཤིན་ཏུ་རྩུབ་པའི་སེམས་ཅན་ཚོང་པས་ནོར་ཆུང་ངུ་བཙོངས་ནས་ཆེན་པོ་རྙེད་པར་བྱེད་པ་ལྟར། ཚེ་འདིར་སྦྱིན་པ་བཏང་ན་ཚེ་རབས་འདི་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་ཐོབ་བོ་ཞེས་རང་དོན་ལྷུར་ལེན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་གང་དེ་རྒྱལ་སྲས་སྦྱིན་འབྲས་མི་གཉེར་བར་སྦྱིན་པའི་དགའ་སྟོན་འཕེལ་བ་ལས་ཟློག་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་སྤྱད་(༥༤བ)
པ་ལས་འབྲས་བུ་འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་བཀྲེས་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉེར་ཞིར་བྱེད་ཅིང༌། དེའི་རྒྱུར་གྱུར་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་ཞིང་མི་སྦྱིན་པ་ལ་སྐྱོན་དུ་ལྟ་བ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །གཉིས་པ་ནི། འདི་ཡང་སྦྱིན་པའི་སྐབས་ཀྱིས་ནམ་ཞིག་ཚེ། །འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་དང་འཕྲད་མྱུར་དུ་འཐོབ། །དེ་ནས་སྲིད་རྒྱུན་ཡང་དག་བཅད་བྱས་ཏེ། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ཅན་ཞི་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཉན་རང་གི་རིགས་ཅན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་བྲལ་བ་ན་རྒའི་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་འདོད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་གཏོང་པོ་འདི་ཡང་སྦྱིན་པ་གཏོང་བའི་སྐབས་ཀྱི་དུས་ནམ་ཞིག་གི་ཚེ་གཏོང་པོ་དེ་ལེན་པོ་འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་ཏེ། མདོར་ན་སྦྱིན་བདག་གཏོང་བ་པོའི་ཐད་དུ་དམ་པ་དག་གིས་བགྲོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རང་བྱོན་མཛད་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་སྦྱིན་བདག་གིས་སྦྱིན་ཡུལ་འཕགས་པ་སྤྱན་དྲངས་ནས་སྦྱིན་བྱ་ཟས་གོས་སོགས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་བསྟབས་པ་ན། དེས་ཡོན་བསྔོ་བཤད་སོགས་འཁོར་བ་ལས་བཟློག་པའི་གདམས་པ་བཤད་པས་གཏོང་པོ་དེ་མྱུར་དུ་གདམས་པ་ཐོབ་པའི་རྗེས་དེ་ནས་འཁོར་བ་ལ་སྐྱོན་དུ་བལྟས་ཏེ། འཕགས་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་སྲིད་རྒྱུན་ཡང་དག་བཅད་པར་བྱས་ཏེ་ཉན་རང་ཞི་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་ཅན་མྱང་འདས་དེ་ཐོབ་པའི་རྒྱུའང་ཉན་རང་གི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །ཡང་ན། སྲིད་རྒྱུན་ཡང་དག་བཅད་པར་བྱས་ཏེ་སྲིད་རྒྱུན་བཅད་པའི་ལམ་དེའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་ཞི་བ་ཉན་རང་གི་མྱང་འདས་དེར་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞེས་ཀྱང་སྦྱར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། འགྲོ་ལ་ཕན་པར་དམ་བཅས་ཡིད་ཅན་རྣམས། །སྦྱིན་པས་རིང་པོར་མི་ཐོགས་དགའ་བ་འཐོབ། །སེམས་དཔའ་མིན་པའི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ནི། སྦྱིན་པ་དང་དུས་མཉམ་དུ་སྦྱིན་འབྲས་ལ་ལོངས་སྤྱད་པ་མིན་ཏེ། སྦྱིན་པའི་རྣམ་སྨིན་ལ་རེ་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་དེ་དག་སྦྱིན་པ་ལ་མི་འཇུག་པ་ཡང་སྲིད་དེ། སྦྱིན་འབྲས་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པས་སྦྱིན་པ་ལ་མ་སྤྲོ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པར་དམ་བཅས་པའི་ཡིད་(༥༥ན)
ཅན་རྣམས་ནི་སྦྱིན་པས་ཡུན་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་དུས་མཉམ་ཁོ་ནར་དེའི་འབྲས་བུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པས་དགའ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་སྨིན་ལ་མི་རེ་བར་གཞན་བདེའི་ཆེད་དུ་གཏོང་བའི་ཕྱིར། དེ་རྒྱུ་མཚན་དེས་སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །བཞི་པ་ནི། གང་ཕྱིར་བརྩེ་བདག་བརྩེ་བདག་མ་ཡིན་པ། །དེ་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་གཏམ་ཉིད་གཙོ་བོ་ཡིན། །སྦྱིན་པ་ལ་བསྔགས་པའི་གཏམ་ཉིད་འདོད་བྱའི་གཙོ་བོ་སྟེ་དང་པོ་ཡིན་ཏེ། གང་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྩེ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སེམས་དཔའ་དང༌། བརྩེ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་མ་ཡིན་པ་སོ་སྐྱེ་དང༌། ཉན་རང་ཐམས་ཅད་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་སྦྱིན་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པ་ལ། དངོས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་ཡང་གཞན་དོན་འཕེལ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའོ། ། དང་པོ་ནི། ཇི་ལྟར་བྱིན་ཅིག་ཅེས་སྒྲ་ཐོས་བསམས་ལས། །རྒྱལ་སྲས་བདེ་འབྱུང་དེ་ལྟར་ཐུབ་རྣམས་ལ། །ཞི་བར་ཞུགས་པས་བདེ་བ་བྱེད་མིན་ན། །ཐམས་ཅད་བཏང་བས་ལྟ་ཞིག་སྨོས་ཅི་དགོས། །སེམས་དཔས་སློང་པོ་ལ་གཏོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་ཡིད་ཚིམ་པ་ན་སེམས་དཔའ་ཉིད་ལ་དགའ་བ་ཅི་འདྲ་སྐྱེ་ཞེ་ན། སློང་མོ་པ་འགའ་སེམས་དཔའི་སྒོ་དྲུང་དུ་འོངས་ནས་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་བྱིན་ཅིག་ཅེས་སློང་བའི་སྒྲ་སེམས་དཔས་ཐོས་པ་ན། སེམས་དཔའ་དེས་བསམས་པ་ལས་སློང་བ་པོ་འདི་བདག་དང་གཞན་གང་ལ་སློང་བ་ཡིན་སྙམ་དུ་རྟོག་པའི་ཚེ་རྒྱལ་སྲས་བདག་ཉིད་ལ་སློང་བར་རྟོགས་པ་ན། རྒྱལ་སྲས་དེའི་རྒྱུད་ལ་བདེ་བ་འབྱུང་བ་དེ་ལྟར་ཐུབ་པ་ཉན་རང་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ཞི་བར་ཞུགས་པ་ལས་ཐོབ་པའི་བདེ་བ་དེས་ཀྱང་འགྲན་པར་བྱེད་པ་མིན་ནོ། །སེམས་དཔས་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བཏང་བས་གཞན་དོན་གྱིས་ཡིད་ཚིམ་པའི་བདེ་བ་ཆེས་ཆེར་འབྱུང་བ་ལྟ་ཞིག་སྨོས་ཅི་དགོས། ཡང་ན། ཉན་རང་གི་ཞི་བདེ་ལས་བྱང་འཕགས་ལ་སློང་བའི་སྒྲ་ཐོས་པའི་བདེ་བ་ཆེ་བ་དེ་ལྟར་(༥༥བ)
ན་སེམས་དཔས་གཞན་དོན་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བཏང་བས་དེ་འབྲས་དམན་པའི་མྱང་འདས་ཐོབ་པའི་བདེ་བ་ལས་ལྷག་པའི་བདེ་བ་འབྱུང་བ་ལྟ་ཞིག་སྨོས་ཅི་དགོས་ཞེས་འཆད་པར་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ལྟར་སེམས་དཔས་ལུས་སོགས་གཏོང་བ་ན་ལུས་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། བྱང་སེམས་ཆགས་མེད་དང༌། ཆགས་བཅས་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ལུས་བཅད་པ་ལས་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་མི་སྲིད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། བེམས་པོ་བཅད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོའི་ཚལ་ཞིག་ཡོད་ལ། དེར་འགའ་ཞིག་འོངས་ནས་སཱ་ལ་གཅིག་བཅད་པ་ན། དེར་ཤིང་སཱ་ལ་ལྷག་མ་དེ་རྣམས་འདི་སྙམ་དུ་འདི་ནི་བཅད་པའོ། །བདག་ཅག་ནི་མ་བཅད་པའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ཤིང༌། དེ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་དོ། །རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་མཆོག་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་བས། འཕགས་པའི་ལུས་བཅད་པས་ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མེད་དེ། ལུས་དེ་ལས་ཉོན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་སྨིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སྡིག་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། དེ་བཅད་པས་ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མེད་དེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མེད། །ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ག་ལ་ཡོད། །དེ་ནི་སྙིང་རྗེས་འཇིག་རྟེན་སྡུག །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཡུན་རིང་གནས། །ཞེས་དང༌། སྤྱོད་འཇུག་ལས། སྡིག་པ་སྤང་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མེད། །(༥༦ན)
མཁས་པའི་ཕྱིར་ན་མི་དགའ་མེད། །འདི་ལྟར་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང༌། །སྡིག་པས་སེམས་དང་ལུས་ལ་གནོད། །བསོད་ནམས་ཀྱིས་ནི་ལུས་བདེ་ལ། །མཁས་པ་ཡིས་ནི་སེམས་བདེ་ན། །གཞན་དོན་འཁོར་བར་གནས་ཀྱང་ནི། །སྙིང་རྗེ་ཅན་དག་ཅི་སྟེ་སྐྱོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། ལུས་བཅད་སྟེར་ཞིང་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །གཞན་དག་རྣམས་ཀྱི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི། །སྡུག་བསྔལ་རང་རིག་ཉིད་དུ་མཐོང་ནས་ནི། །དེ་བཅད་བྱ་ཕྱིར་མྱུར་དུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ། །སེམས་དཔས་ལུས་བཅད་ནས་སྟེར་ཞིང་དེ་ལས་བྱུང་བའི་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གདུང་བས་གཟིར་བ་ལ་རྗེས་སུ་དཔགས་ནས། སེམས་ཅན་གཞན་དག་རྣམས་ཀྱི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཆེས་ཆེན་པོས་ལུས་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་བདག་གི་ཤ་བཅད་པ་འདི་ལས་སྟོང་འགྱུར་གྱིས་ལྷག་པའི་སྡུག་བསྔལ་བསྲན་དུ་མེད་པ་དེའང་རང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཇི་ལྟར་རིག་པ་ཉིད་བཞིན་དུ་མཐོང་ནས། སེམས་དཔའ་དེས་ནི་རང་ལུས་བཅད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཙམ་དུའང་མི་ལྟ་བར་དམྱལ་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དེ་རྒྱུན་བཅད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆེན་གྱི་ཆེད་དུ་མྱུར་དུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །གསུམ་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས། མ་འདས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སྦྱིན་པ་སྦྱིན་བྱ་ལེན་པོ་གཏོང་པོས་སྟོང༌། །འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཞེས་བྱ། །སྦྱིན་པ་གང་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་ཞེས་པའི་ཕ་རོལ་ནི་འཁོར་བའི་ཕར་ཡོད་པའི་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་སྤངས་པ་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དོ། །དེར་སོན་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། ། དེའང་པྲཱྀ་སྐྱོང་བ་ལའོ། །གྷཉ་རྐྱེན། གྲུབ་པ་ཉ་ཎ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ལ་ཨི་ཙ་བཞིན་ནོས་ཉ་དབྱི་ཞིང༌། བྱིངས་ལ་འཕེལ། སྲཱྀ་པཱ་ར། ཙ་ཚ་དག་ནི་དྷུ་ཊ་དང་གྷ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ལ་ཀ་ཁ་དག་གོས་གྷ་ཕྱིས། སྲོག་གི་ཨ་བཞག དབྱངས་དྲངས་པས་པཱ་ར། གང་བྱ་བ་ནི་ལས་སོས་གཉིས་པའི་ཨཾ་རྐྱེན། ཨ་ཡིག་ལ་དབྱི་འོས་རྟགས་མཐའ་རའི་ཨ་དབྱི། དབྱངས་དྲངས་པས་པཱ་རཾ། (༥༦བ)
དེས་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་ཚིག་ཏུ་གྲུབ། དེའི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚིག་ཕྱི་མ་ཨི་ཏཱ་ཡོད་པ་ན། ཚིག་སྔ་ཕྱིའི་བར་གྱི་རྣམ་དབྱེ་པཱ་རཾ་གྱི་མ་བསྡུ་བར་མི་བྱ་སྟེ། པྲཱྀ་ཥོ་དར་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཕར་ཕྱིན་དུ་འཇོག་བྱེད་དངོས་ནི་ཤེར་ཕྱིན་ཡིན་ཏེ། དེས་ཟིན་པའི་སྦྱིན་སོགས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བར་བྱས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། སྦྱིན་སོགས་དེ་དག་ལ་ཕར་ཕྱིན་གྱི་མིང་རྙེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟའི་སྦྱིན་སོགས་ཤེར་ཕྱིན་ཕར་ཕྱིན་ཡིན་པ་ལྟར་ཕར་ཕྱིན་དུའང་འཇོག་གོ། །དེས་ན་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་བྱ་ལེན་པོ་གཏོང་པོས་སྟོང༌། འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཅེས་བྱ་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟའི་སྦྱིན་པ་ནི་འཁོར་གསུམ་དུ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི། གསུམ་པོ་དག་ལ་ཆགས་སྐྱེས་གྱུར་པས་དེ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཅེས་བསྟན། །སྦྱིན་པ་གང་ལ་སྦྱིན་བྱ་ལེན་པོ་གཏོང་པོ་གསུམ་པོ་དག་ལ་ཆགས་པ་སྐྱེས་པ་སྟེ། དེ་དེ་ལྟར་དམིགས་པར་གྱུར་པས་དེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཅེས་བསྟན་ཏེ། དེར་དམིགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་ལྟ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། དེ་ལྟར་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་ཡིད་ལ་རབ་གནས་ཤིང༌། །དམ་པའི་རྟེན་ལ་འོད་ཆགས་མཛེས་པ་རྙེད་གྱུར་པའི། །དགའ་བ་འདི་ནི་ནོར་བུ་ཆུ་ཤེལ་ཇི་བཞིན་དུ། །མུན་པ་སྟུག་པོ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བསལ་ནས་རྒྱལ། །ས་འདིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་རྗེས་སུ་བསྟོད་པ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟར་ཐོབ་པའི་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་ཡིད་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ཤིང༌། དམ་པའི་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་བྱང་སེམས་ལ་དོན་དམ་བྱང་སེམས་ཀྱི་འོད་ཆགས་པས་མཛེས་པ་རྙེད་པར་གྱུར་པའི་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་འདི་ནི། དཔེར་ན། ནོར་བུ་ཆུ་ཤེལ་ལས་གྲུབ་པའི་ཟླ་བ་ཉ་གང་བས་མུན་པ་སེལ་བ་ཇི་བཞིན་དུ་རང་གི་ངོ་སྐལ་གྱི་སྒྲིབ་པའི་མུན་པ་སྟུག་པོ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བསལ་ནས་རྒྱལ་བར་འགྱུར་རོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོའོ། །དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། རབ་དགའ་ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོའི་བཤད་པའོ།། །།(༥༧ན)