༡༠༤
ཡང་ཞལ་སྔ་ནས་གཉུག་མའི་བཙན་ས་ཟིན་ན། མི་དགེ་བ་སོགས་རྣམ་རྟོག་འཁྲུལ་པས་བསྐྱེད་པའི་འཁྲུལ་སྣང་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པ་གཞི་མེད་རྩ་བྲལ་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཚེ་མྱོང་ངེས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་མི་བསླུ་བའི་ལྷག་མ་ཡོད་ཀྱང༌། དམྱལ་བ་སོགས་ཀྱི་འཁྲུལ་སྣང་རྒྱུན་རིང་རབ་ཏུ་མི་མྱོང་བར་དར་གྱི་ཕོ་ལོང་བརྡབས་པའི་ཚོད་ཙམ་ཞིག་འབྱུང་སྟེ། སློབ་དཔོན་ཏོག་ཙེ་པས། ཤེས་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །བག་ཆགས་ངན་པའི་སྣང་བ་ཡིན། །དམྱལ་བ་དག་ཏུ་སྐྱེ་སྲིད་ཀྱང༌། །དམྱལ་བ་རང་ཡང་བདེ་བ་ཅན། །བྱ་བའི་དོན་ཡང་དེ་ཡིན་གསུངས་པའི་དོན་ནི། རྟོགས་ལྡན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་བུ་སྨད་སོགས་ཁྱིམ་ཐབ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་འཚོ་བས་བྲེལ་ཞིང་ཕོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མནར་ཞིང་སྦྱོང་བ་དང༌། ན་ཚ་ཟུག་གཟེར་གཏམ་ངན་སོགས་སྡུག་བསྔལ་དུ་མ་བྱུང་བ་ནི་རྣམ་སྨིན་གྱི་ལུས་སེམས་རགས་པའི་རྒྱ་ལས་མ་གྲོལ་བ་ལ་སྔོན་གྱི་ལས་ངན་གྱི་འབྲས་བུ་བསླུ་བ་མེད་པ་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ཙམ་དུ་མྱོང་ཡང༌། གཉུག་མའི་སེམས་འཁོར་བ་ཐོག་མེད་ནས་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐད་ཅིག་གིས་བར་མ་ཆད་པར་འགྲོགས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་ཙམ་དུའང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གོས་མ་མྱོང་བ་དེ་ཉིད་འདིར་མངོན་དུ་གྱུར་པས་གཏན་གྱི་བདེ་བའི་གོ་འཕང་གྲུབ་པས། འཕྲལ་གྱི་ལས་ཉོན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉི་ཚེ་བ་དེ་དག་ལ་རྟོགས་ལྡན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་མངོན་མཐོ་ངེས་ལེགས་ཀྱི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་དོགས་པའི་ཉམ་ང་བག་ཚ་མེད་པར། འཁོར་བའི་བདེ་སྡུག་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་རྨི་ལམ་གྱི་རྣམ་རོལ་ཏུ་རོ་སྙོམས་ཤིང་རྩལ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་ནས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཞིང་དང་ལུས་ལོངས་སྤྱོད་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པས་དམྱལ་བ་སྡུག་བསྔལ་ཅན་དེ་ཡང་འོག་མིན་བདེ་བ་ཅན་དུ་འགྲོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཡང་ཉིན་ཅིག་མཉམ་གཞག་ལ་གསལ་སིང་འདུག་དུས་སུ་བྲག་ཁ་གཅིག་ན་ཕར་སོང་བ་ལ་རྨི་ལམ་ཡིན་སྙམ་ནས་གཡང་དེ་ལ་དེའུ་སོང་ཞུས་པས། ཞལ་སྔ་ནས། དེ་དང་པོ་སྣང་བ་བན་བུན་དུ་སོང་བ་ཡིན། གཉིས་པ་དེ་འོད་གསལ་གྱི་ངང་དུ་རྫོགས་པ་ཡིན། གསུམ་པར་དེ་ཉིད་ལ་དབང་འབྱོར་བ་ཡིན་པས་དེ་ཀུན་ལ་བཅོས་རྒྱུ་མེད་གཡང་དུའང་མི་འཆོར་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ནི། བྲག་ཁར་ཕན་སོང་དུས་ཀྱི་གསལ་སིང་ངེ་བ་དེ་གཉུག་མའི་སེམས་ཡིན། སེམས་དེ་ཉིད་གང་ལ་བརྟེན་པའི་ལུས་ལ་གསལ་འགྲིབ་དང་སྐྱེ་འཇིག་མེད་པས་དེ་མེས་བསྲེག་པ་དང་གཡང་དུ་འཆོར་རྒྱུ་མེད། དེ་དེ་མངོན་དུ་གྱུར་ལ་ཁད་པ་ན་དང་པོར་རགས་པ་རྣམ་སྨིན་གྱི་ལུས་སེམས་འདི་རང་དགར་བུན་ནེ་ལོང་ངེར་དམིགས་བྱར་མི་འོང་དེ་ནས་རང་སེམས་དག་པའི་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་རབ་འབྱམས་སུ་ལམ་གྱིས་འགྲོ། དེ་ནས་བྲག་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ཐལ་ཀྱང་གཡང་ལ་མི་འཆོར་བར་ནམ་མཁའ་ལ་གོམ་པ་བཏབ་ནས་ཕྱིན་ཀྱང༌། རང་ཉིད་གང་འདོད་པ་བཞིན་གྱི་ས་ལ་གོམ་པ་བཏབ་པ་ལྟར་འགྲོ་བ་ལ་དབང་འབྱོར་བ་ཡིན། དེ་ཡང་མགོན་པོ་འབྲི་ཁུང་པའི་གསུང་གིས། འཁོར་འདས་ཀྱི་གནས་དོན་ལུས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དག་མ་དག་གི་སེམས་སྐད་ཅིག་མའི་རང་གཟུགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཁོ་ནར་གྲུབ་པས། སེམས་དགེ་མི་དགེའི་སྐད་ཅིག་གི་བྱེད་པས་འཁོར་འདས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་སོ་སོའི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་པར་འཆར་བ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཡང་སེམས་སྐད་ཅིག་མ་བསམ་པའི་རང་གཟུགས་ཀྱི་འགྱུར་བས་སེམས་ཉིད་ཀྱང་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་རང་གཟུགས་སུ་འགྱུར་ལ། སེམས་ཀྱི་རང་གཟུགས་ཀྱི་འགྱུར་བས་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་དེའང་དེ་དང་མཐུན་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་རང་གཟུགས་སུ་འགྱུར་ཞིང༌། སྣང་བ་སྐད་ཅིག་མའི་རང་གཟུགས་ཀྱི་འགྱུར་བས་དེའི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་མཐུན་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་རང་གཟུགས་སུ་འགྱུར། དེ་ཡང་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང༌། སེམས་དང་དེའི་སྣང་བས་དེའི་ལུས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང༌། དེ་ལྟའི་གང་ཟག་གིས་རང་གཞན་གྱི་གནས་རྒྱུ་མེད། དེ་དེ་མངོན་དུ་གྱུར་ལ་ཁད་པ་ན་དང་པོར་རགས་པ་རྣམ་སྨིན་གྱི་ལུས་སེམས་འདི་རང་དགར་བུན་ནེ་ལོང་ངེར་དམིགས་བྱར་མི་འོང་དེ་ནས་རང་སེམས་དག་པའི་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་རབ་འབྱམས་སུ་ལམ་གྱིས་འགྲོ། དེ་ནས་བྲག་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ཐལ་ཀྱང་གཡང་ལ་མི་འཆོར་བར་ནམ་མཁའ་ལ་གོམ་པ་བཏབ་ནས་ཕྱིན་ཀྱང༌། རང་ཉིད་གང་འདོད་པ་བཞིན་གྱི་ས་ལ་གོམ་པ་བཏབ་པ་ལྟར་འགྲོ་བ་ལ་དབང་འབྱོར་བ་ཡིན། དེ་ཡང་མགོན་པོ་འབྲི་ཁུང་པའི་གསུང་གིས། འཁོར་འདས་ཀྱི་གནས་དོན་ལུས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དག་མ་དག་གི་སེམས་སྐད་ཅིག་མའི་རང་གཟུགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཁོ་ནར་གྲུབ་པས། སེམས་དགེ་མི་དགེའི་སྐད་ཅིག་གི་བྱེད་པས་འཁོར་འདས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་སོ་སོའི་སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་པར་འཆར་བ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཡང་སེམས་སྐད་ཅིག་མ་བསམ་པའི་རང་གཟུགས་ཀྱི་འགྱུར་བས་སེམས་ཉིད་ཀྱང་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་རང་གཟུགས་སུ་འགྱུར་ལ། སེམས་ཀྱི་རང་གཟུགས་ཀྱི་འགྱུར་བས་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་དེའང་དེ་དང་མཐུན་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་རང་གཟུགས་སུ་འགྱུར་ཞིང༌། སྣང་བ་སྐད་ཅིག་མའི་རང་གཟུགས་ཀྱི་འགྱུར་བས་དེའི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་མཐུན་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་རང་གཟུགས་སུ་འགྱུར། དེ་ཡང་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང༌། སེམས་དང་དེའི་སྣང་བས་དེའི་ལུས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང༌། དེ་ལྟའི་གང་ཟག་གིས་རང་གཞན་གྱི་གནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྦྱོང་བར་བྱིན་རློབ་པ་དང༌། རང་གི་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་སྨིན་གྲོལ་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ལ་ཆགས་ཐོགས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་དབང་འབྱོར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཞེད་ལ་དེས་སེམས་ལ་རང་དབང་ཐོབ་ན་དེའི་དབང་གིས་དེའི་སྣང་བ་དང་ལུས་སོགས་རང་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་དབང་ཐོབ་པའི་སེམས་ཀྱི་བསྒྱུར་ཁ་ཙམ་གྱིས་ཟད་པར་དང་ཟིལ་གནོན་རྫུ་འཕྲུལ་སོགས་འགྲུབ་པ་ལ་ཚེགས་མེད་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ། བདུད་རྩི་ཐབས་སྦྱོར་ཕྱག་རྒྱ་མཛད་པའི་ཚེ། །ལུས་སྣང་སེམས་གསུམ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པའི་བརྡར། །སྐུ་ཡི་སྤྲུལ་པ་སྐད་ཅིག་གྲངས་མེད་སྤྲུལ། །འདྲེན་མཆོག་རྒྱལ་པོ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །ཅེས་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། ཡང་ལན་ཅིག་དྲོ་སྐད་ཙམ་རེ་དྲན་པ་མེད་པར་མཉམ་བཞག་རང་ལ་ཕྱམ་ཕྱམ་འགྲོ་བ་བྱུང་ཞུས་པས། ཞལ་ནས་འོ་དེ་མི་འདོད་ཤེས་དེ་ཡིན། སྔོན་ཡང་དེ་འདྲ་གཅིག་གི་མགོ་བསྐོར་མང་དུ་བྱུང་བ་ཡིན། དེ་འདྲ་རབ་གཅིག་གིས་ལྷ་རྒན་པོའི་རྒྱུ་བྱེད། ད་ལྟ་སྒོམ་བཟང་བ་ལྟར་སྣང་ཡང་སང་གནངས་ཡལ་ནས་འགྲོ་བ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ནི། སྤྱིར་ཞི་གནས་ཀྱི་ཏིང་འཛིན་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་མ་ཡིན་གྱི། དེ་ག་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་བཟུང་ནས་དེ་ཉིད་ཐར་པའི་གོ་འཕང་དུ་བལྟས་ན་ཐར་ལམ་དུ་གོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། རང་རེ་འཁོར་བ་ཐོགས་མེད་ནས་སྔོན་མུུ་སྟེགས་སོགས་སུ་སྐྱེ་བ་བླངས་པའི་སྐབས་སུ་ཁམས་གོང་གི་རྒྱུའི་ཞི་གནས་ལ་ནམ་མཁའི་ཁོངས་འདིར་མ་བསྒྲུབས་བྱ་བ་མེད་པ་ཅིག་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ཀྱང་འཁོར་བ་ལས་མ་འཕགས། འཇིག་རྟེན་པའི་ཞི་གནས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐར་པའི་ཆེད་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཞི་གནས་བསྒྲུབས་ཏེ། དེ་ཡང་གཉུག་མ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྤྲོས་སྒྲིབ་ཀྱིས་སྟོང་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྷག་མཐོང་དང་ཟུང་འབྲེལ་དུ་ལྟ་སྒོམ་བྱས་པས་སྲིད་ཞི་གཉིས་ལ་མི་གནས་པའི་བྱང་ཆེན་གྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པ་ཡིན། དེ་ཡང་རྗེ་སྒམ་པོ་པ་ཉིད་དང་པོར་བཀའ་གདམས་ཀྱི་བླ་མ་རྣམས་ལ་གདམས་པ་གསན་ནས་བསྒོམས་པ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དམིགས་པ་ལ་ཇི་ཙམ་གཏད་པའི་འཕེན་པ་བཏང་བ་དེ་ཙམ་དུ་འཇོག་ནུས་པ་བྱུང་སྟེ། གཉིད་ཐུན་རེ་ཙམ་མིན་པ་རྒྱུན་མི་ཆད་དུ་སོང་བར་འདུག་པས་ཇི་ཙམ་འོང་བལྟས་པས་ཞག་བཅུ་གསུམ་ཙམ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་བྱུང༌། ཕྱིས་ངན་དུ་སོང་སྟེ། རྩ་རྒུད་པས་ལན་པ་འདྲ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མགོ་ནོན་པས་དྲན་ཚོར་གང་ཡང་ངོས་མི་ཟིན་པ་བྱུང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བས་བློ་འཕྲོགས་ནས་འདོད་ཡོན་ལྔ་ཡིད་ལ་མི་འགྱུ་བ་བྱུང་གསུང་པ་ལྟར་སླར་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མ་ཚིམ་པར་གདོད། རྗེ་ཆེན་པོ་མི་ལ་ལ་གཏུགས་དགོས་པ་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཐ་མལ་གྱི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་རིག་པའི་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཤིག་ཐ་སྙད་དུ་འཐད་ན། དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་དུ་མ་ནས་ཐ་སྙད་དུའང་རང་གིས་རང་རིག་པའི་ཤེས་པ་མི་སྲིད་པར་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མི་གནོད་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་རིག་པའི་རང་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་རང་གི་རང་རིག་པའི་ཚུལ་ཡིན་ན་ཐ་སྙད་དུའང་དེ་འདྲའི་རང་རིག་མི་འགྲུབ་ཏུ་ཆུག་ཀྱང༌། འདིར་གཙོ་བོ་སེམས་ཀྱི་འཁོར་དུ་བྱུང་བའི་སེམས་བྱུང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཙོ་བོ་སེམས་དང༌། དེའི་འཁོར་དུ་བྱུང་བའི་སེམས་བྱུང་རྣམས་ཀྱི་གནས་ལ་སྒྲོ་སྐུར་བཅད་ནས་དེ་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་ཤེས་པ་དང་རིག་པར་བྱེད་རུང་བ་བཞིན་གཉུག་མ་ཐ་མལ་གྱི་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་རྟོག་པ་དང་རྟོག་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཉུག་མ་ཐ་མལ་གྱི་ཤེས་པའི་གནས་ལུགས་ཁོང་དུ་ཆུབ་པ་དང་རིག་པར་ས་དེ་ཉིད་པར་བྱས་ཏེ་སྒྲོ་སྐུར་བཅད་ནས་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་བྱའི་ཆོས་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་པ་དང་རིག་པ་ལ་དབང་འབྱོར་བར་བྱེད་པས་གཉུག་མ་ཐ་མལ་གྱི་ཤེས་པ་ལའང༌། ཐ་སྙད་དུ་གཙོ་བོའི་སེམས་དང་དེའི་འཁོར་དུ་འབྱུང་བའི་སེམས་བྱུང་ཐ་དད་པ་གཉིས་སུ་ཡོད་པས། དེའི་གནས་ཚུལ་ཁོང་དུ་ཆུབ་པར་བྱ་བ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །