ཐོག་མར་དགེ་བ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་བསྟན།
གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཐོག་མར་དགེ་བ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་བསྟན། བར་དུ་དགེ་བ་འཇུག་བྱའི་གཞུང་ཉིད་བཤད། ཐ་མར་དགེ་བ་གཞུང་གི་ཆེ་བ་བརྗོད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། དྭང་བ་བསྐྱེད་ཕྱིར་མཆོད་པར་བརྗོད། བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པའི་དགོས་པ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ་དགོས་དོན། བསྡུས་དོན། ཚིག་དོན་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། རྩོམ་པ་པོ་རང་ཉིད་དམ་པར་རྟོགས་ནས་དེས་བྱས་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་གཞན་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དང་། འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་སྐུ་གསུམ་ཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པ་བསྟན་པས་དེའི་རྒྱུ་བརྗོད་བྱར་བསྟན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་གཞན་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དང་། རྗེས་འཇུག་གིས་བཤད་ཉན་བྱེད་པའི་ཚེ་མཆོད་བརྗོད་ཀྱི་ཚིགས་བཅད་བཏོན་པས་དེ་དག་གི་བར་ཆད་ཞི་ཞིང་ཚོགས་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་དགོས་པ་གསུམ་མོ། །གཉིས་པ་ལ་བསྟོད་པ་དང་ཕྱག་འཚལ་བ་གཉིས། དང་པོ་ལ་རང་དོན་དང་། གཞན་དོན་གཉིས། དང་པོ་ནི་སྐུ་གསུམ་མོ། །གསུམ་པ་ནི། ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་དྲང་ངོ་། །གང་ལ་ན་དོན་གཉིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ལའོ། །དོན་གཉིས་གང་ཞེ་ན། རང་དོན་བདག་དང་བདག་གིར་ཞེན་པའམ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་ཞེན་པའི་རྟོག་པའི་དྲྭ་བ་གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཏེ་སླར་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་བསལ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་། གནས་འོག་མིན་ཁོ་ན་ལ་བཞུགས་ཤིང་འཁོར་ས་བཅུ་པའི་བྱང་སེམས་ཁོ་ན་ལ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་འབའ་ཞིག་སྟོན་པས་ཟབ་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་། རིགས་ཅན་གསུམ་ཀ་ལ་གང་ལ་གང་འདུལ་གྱི་སྐུར་སྟོན་པས་རྒྱ་ཚབ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ་སྐུ་གསུམ་མངའ་བའོ། །ཅིང་གཉིས་ནི་སྡུད་ཚིག་གོ །གཞན་དོན་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ནི་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཡིན་ལ་དེ་སྟོན་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འོད་ཟེར་དག་ཀུན་ནས་མ་ལུས་པར་འཕྲོ་བར་མཛད་པའོ། །ཡང་ན། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དཔེ་མེད་དྲང་སྲོང་ཆེ། །ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཡིན་ལ། སྣ་ཚོགས་དམ་ཆོས་འོད་ཟེར་འཕྲོ་བའི་སྐུས། །ཞེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེའི་འོད་ཟེར་ནི་དེའི་དམ་ཆོས་ཏེ། དེ་འཕྲོ་བར་མཛད་པ་ནི་འོད་ཟེར་དང་འབྲེལ་བས་གཟུགས་ཅན་གྱི་རྒྱན་ནོ། །རྒྱ་གར་བ་ཁ་ཅིག བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ལ་སྦྱར་བའི་བཤད་པ་ཡང་སྣང་སྟེ། སྔ་མ་ཉིད་དོན་ལ་གནས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་སྔ་མ་དག་ཕལ་ཆེར་ཚིག་རྐང་དང་པོ་གསུམ་གྱིས་གཞན་དོན་དུ་མི་རྩོམ་པའི་རྒྱུ་དང་། བཞི་པ་རང་དོན་དུ་རྩོམ་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཅེས་འཆད་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། རྣམ་ངེས་ལས། གང་ལ་འཕགས་པ་ཉིད་བྱོན་རྗེས་བཟུང་དེ་ནི་དཔལ་ལྡན་དྲི་མེད་བློ་མངའ་སྟེ། །འཇིག་རྟེན་བློ་གྲོས་བླུན་པོ་འདིས་ནི་དེའི་ཚིག་བརླིང་བ་གསལ་བར་མི་ཤེས་པས། །ཉེར་བསྟེན་འཇིག་རྟེན་རྒྱས་མཛད་དེ་ལ་རྨོངས་པས་ཅུང་ཟད་སྨད་བྱས་ནའང་། །དོན་མིན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་བརྩེ་བས་དེ་ཡི་ལུགས་ནི་གསལ་བར་བྱ། །ཞེས་གཞན་དོན་དུ་རྩོམ་པར་གསུངས་ཤིང་། རྣམ་ངེས་གཞན་དོན་དུ་བརྩམས་ནས་རྣམ་འགྲེལ་གཞན་དོན་དུ་མི་རྩོམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་སུས་ཀྱང་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདི་ལ་གཞན་དོན་གྱི་དགོས་པ་དང་། རང་དོན་གྱི་དགོས་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་དངོས་བསྟན་སྣོད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་ལ་དངོས་སུ་མི་ཕན་པར་བསྟན་པ་དང་། ཤུགས་བསྟན་དེ་དག་ལ་ཡང་བརྒྱུད་ནས་ཕན་པར་བསྟན་པ་དང་། འང་གི་ནུས་པས་སྣོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལ་དངོས་སུ་ཕན་པར་བསྟན་པ་གསུམ། དང་པོ་ནི། ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་བདག་ལ་བསྟན་ཆོས་འདི་ནི་གཞན་ཉན་པ་པོ་སྣོད་ཀྱི་སྐྱོན་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ལ་དངོས་སུ་ཕན་པ་ཡིན་ཞེས་བསམ་པའང་མེད་དེ། ཉན་པ་པོའི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་ཆེར་ཕྱི་རོལ་པའི་བསྟན་བཅོས་སོགས་ཕལ་པ་ལ་ཆགས་ཤིང་ལེགས་བཤད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྩལ་མེད་པས་ན་ཤེས་རབ་དང་མི་ལྡན་པའི་སྐྱོན་དང་། ལེགས་བཤད་རྣམས་དོན་དུ་མི་གཉེར་བས་ན་དོན་གཉེར་མེད་པའི་སྐྱོན་དང་། དེ་ཁོ་ནར་མ་ཟད་ལེགས་བཤད་རྩོམ་པ་པོ་ལ་ཕྲག་དོག་གི་དྲི་མ་དག་གིས་སྡང་བས་ན་བློ་གཟུ་བོར་མི་གནས་པའི་སྐྱོན་ཏེ་སྐྱོན་གསུམ་དང་ལྡན་པར་ཡང་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་དེས་ནའོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་དག་ལ་ཡང་བརྒྱུད་ནས་ཕན་པར་འགྱུར་ཏེ། བློ་ལེགས་པར་སྦྱངས་ནས་སྣོད་ཀྱི་སྐྱོན་གསུམ་སྤངས་པའི་ཚེ་ན་དངོས་སུ་ཕན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་རྣམ་ངེས་ཕྲག་དོག་གི་དྲི་མ་སྦྱང་བའི་ཆེད་དུ་རྩོམ་པར་གསུངས་པས་ཤེས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། བསྟན་ཆོས་འདི་ནི་ཉན་པ་པོ་སྣོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ལ་དངོས་སུ་ཕན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉན་པ་པོའི་སྐྱེ་བོ་འགའ་ཞིག་བསྟན་བཅོས་ཕལ་པ་ལ་མི་ཆགས་ཤིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྩལ་ཡོད་པས་ན་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། ལེགས་བཤད་རྣམས་དོན་དུ་གཉེར་བས་ན་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཡོན་ཏན་དང་། དེ་ཁོ་ནར་མ་ཟད་ལེགས་བཤད་རྩོམ་པ་པོ་ལ་ཕྲག་དོག་གི་དྲི་མ་དག་གི་སྡང་བ་མེད་པས་བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་ཡོན་ཏན་ཏེ་ཉན་པ་པོའི་ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་ལྡན་པར་ཡང་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་དེས་ནའོ། །གནད་ཀྱི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདིར་སྣོད་ཀྱི་སྐྱོན་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ལ་དངོས་སུ་མི་ཕན་པས་སྐྱོན་གསུམ་སྤོང་དགོས་པར་དངོས་སུ་བསྟན། འང་གི་ནུས་པས་སྣོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ལ་ཕན་པར་བསྟན། རྣམ་ངེས་ལས་བློ་གཟུ་བོར་མི་གནས་པས་མཚོན་ནས་སྣོད་ཀྱི་སྐྱོན་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ལ་བརྒྱུད་ནས་ཕན་པ་དང་། ཀུན་སློང་བརྩེ་བའི་བསམ་པ་དངོས་སུ་བསྟན། དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་ནས་རིགས་གཏེར་ལས། ཤེས་ལྡན་གཟུ་བོར་གནས་པ་དོན་གཉེར་བ། །གཞན་ལ་བརྩེ་བའི་བསམ་པས་འདི་བཤད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་སྔ་རབས་པ་དག ཤེས་རབ་ངན་པ་དང་། ཤེས་རབ་མེད་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ནས་སྐྱོན་བཞི་ཞེས་འཆད་པ་ཡང་དགོངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། རྩོམ་པ་པོ་རང་གི་སེམས་ནི་ཡུན་རིང་པོར་ལེགས་བཤད་ཀུན་བཏུས་ཀྱི་བརྗོད་དོན་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་བརྗོད་དོན་ལྷུར་ལེན་པ་སྟེ་འབད་མེད་དུ་རྟོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་འགྲེལ་འདི་རྩོམ་པ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེས་སོ། །འདི་ནི་སྤྱོད་འཇུག་ལས། རང་གི་ཡིད་ལ་བསྒོམ་ཕྱིར་ངས་འདི་བརྩམས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། རྩོམ་པ་པོ་གཞན་དག་གི་ང་རྒྱལ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཁེངས་པ་བསྐྱུང་བའི་ཚིག་གོ །གཉིས་པ་ལ་ཁ་ཅིག གཞལ་བྱའི་གནས་གསུམ་རྟོགས་པའི་ཚད་མ་དང་། དེ་ཉིད་གཞན་ལ་སྟོན་པའི་ངག་གཉིས། དང་པོ་ལ། ལྐོག་གྱུར་རྟོགས་པའི་རང་དོན་རྗེས་དཔག ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་ལ་ལུང་ཚད་མར་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་ཀུན་བཏུས་ཀྱི་མཆོད་བརྗོད་ཀྱི་དོན་སྟོན་པ་ཚད་མ་གྲུབ་པ། མངོན་གྱུར་རྟོགས་པའི་མངོན་སུམ་ཞེས་གསུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། གཞལ་བྱ་གསུམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་གསུམ་སྟོན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ལེའུ་དང་པོ་གསུམ་བཤད་པ་ཡིན་ན་ཀུན་བཏུས་དང་རྣམ་ངེས་ལ་ཚད་མ་གསུམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་མ་ཚང་བར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་དང་། ལེའུ་གཉིས་པ་ནི་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་གྱི་ལུང་ཚད་མ་གཙོ་བོར་བསྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། གཞན་དོན་རྗེས་དཔག་ནི་དངོས་སུ་རྟགས་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་རྗེས་དཔག་བརྒྱུད་ནས་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི་ཚད་མ་གསུམ་ཀ་གཞན་ལ་སྟོན་པའི་ངག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག མདོ་འཆད་པའི་རྒྱུ་རང་དོན་རྗེས་དཔག་དང་པོར་བཤད། །ཀུན་ལས་བཏུས་ཀྱི་མཆོད་བརྗོད་བཤད། །མཐའ་གཞན་བཀག་ནས་མངོན་སུམ་བཤད། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རྗེས་དཔག་བཤད། །ཅེས་པ་དང་། གཞན་དག རང་དོན་རྗེས་དཔག་དང་པོར་བཤད། །ཚད་མ་མདོ་ཡི་མཆོད་བརྗོད་བཤད། །གྲངས་སོགས་བསྟན་ཏེ་མངོན་སུམ་བཤད། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རྗེས་དཔག་བཤད། །ཅེས་དང་། འགའ་ཞིག དགོས་པའི་དབང་གིས་ཚད་མ་མདོ་ཡི་རང་དོན་ལེའུ་དང་པོར་བཤད། ལམ་དང་ལམ་མིན་ཕྱེ་སྟེ་ཚད་མ་མདོ་ཡི་མཆོད་བརྗོད་ཚིགས་བཅད་བཤད། ལོག་རྟོག་རྣམ་བཞི་བསལ་ཏེ་ཚད་མ་མདོ་ཡི་མངོན་སུམ་ལེའུ་བཤད། སྒྲུབ་ངག་དོན་བཅས་བཤད་དེ་ཚད་མ་མདོ་ཡི་གཞན་དོན་ལེའུ་བཤད། ཅེས་པ་རྣམས་ནི་ལེའུ་ཕྱི་མ་གསུམ་གྱི་བརྗོད་བྱ་ཕྱོགས་རེ་ངོས་ཟིན་པ་ཙམ་སྣང་ཡང་། གཞུང་འདིའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལེའུའི་གོ་རིམ་མ་ཐོན་ཅིང་། རང་དོན་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་མདོ་འཆད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དང་པོར་བཤད་པ་ཡང་འོག་ནས་འགོག་པར་འགྱུར་བས་མི་འཐད་དོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་འདི་ལ་གསུམ་སྟེ།