ཤེས་བྱེད་ཚད་མའི་རང་བཞིན་བཤད་པ།
གཉིས་པ་ཤེས་བྱེད་ཚད་མའི་རང་བཞིན་ངེས་པར་བྱ་བ་ལ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་བཞག་དང་། མཚན་གཞི་སོ་སོའི་དོན་གཏན་ལ་དབབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། སྤྱིར་མཚན་མཚོན་གཞི་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན། བྱེ་བྲག་ཏུ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ངེས་པར་བྱ་བ། མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མཚོན་པའི་དོན་གཏན་ལ་དབབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཤེས་བྱ་ལ་ཆོས་གསུམ་གྱིས་ཁྱབ་པར་བསྒྲུབ་པ། ཁྱབ་བྱེད་ཆོས་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ངེས་པར་བྱ་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་མཚན་ཉིད། མཚོན་བྱ། མཚན་གཞི་གསུམ་གྱིས་ཁྱབ་སྟེ། ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་གང་རུང་ཅིག་བློ་ཡུལ་དུ་འཆར་བ་ན་གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་དང་། དེ་ཉིད་ལ་སྒྲ་བློ་མ་འཁྲུལ་བས་ཞེན་རུང་དང་། དེ་ཡང་གཞི་དང་བཅས་པར་འཆར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་བཞི་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་བཞག མཚོན་བྱའི་རྣམ་བཞག མཚན་གཞིའི་རྣམ་བཞག མཚན་ཉིད་དང་འབྲེལ་ནས་སོ་སོར་མཚོན་པའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ལ་མཚན་ཉིད་མི་དགོས་པར་འདོད་པ་དགག་དགོས་པའི་མཚན་ཉིད་བཞག དེའི་བསལ་བྱ་སྐྱོན་ཅན་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །དང་པོ་ལ་དགག་བཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སྔ་རབས་པ་ཁ་ཅིག མཚན་ཉིད་ལ་མཚན་ཉིད་གཞན་མི་དགོས་ཏེ། དོན་ལྡོག་རྫས་ཡོད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། གལ་ཏེ་དགོས་ན་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་མཚན་ཉིད་ལ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་དང་ཐ་སྙད་གཉིས་ལས། དོན་ལ་མཚན་ཉིད་གཞན་མི་དགོས་ཀྱང་དོན་དེ་མཚན་གཞིར་བཞག་ནས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐ་སྙད་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་མཚན་ཉིད་འཇོག་པ་ཡིན་ལ་དེ་རྫས་ཡོད་ཡིན་པའི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འགའ་ཞིག་དོན་ལ་དགོས་ཀྱང་སྐྱོན་མེད་དེ། ཐ་སྙད་གཉིས་པའི་མཚན་ཉིད་བ་ལང་གི་ཐ་སྙད་ལ་མཚན་ཉིད་ནོག་སོགས་འདུས་པ་དགོས་པ་བཞིན་ནོ། །བ་ལང་གི་ཐ་སྙད་དེ་ཐ་སྙད་གཉིས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཐ་སྙད་གཉིས་པའི་ཞེན་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཚོན་བྱ་ལ་ཡང་མཚོན་བྱ་གཞན་ཡོད་པར་འདོད་དོ། །འོ་ན་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་ཐུག་པ་ཡོད་ཀྱང་ཐ་སྙད་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདོད་དེ། དུ་ལྡན་ལ་མེ་ཡོད་དུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་དུ་བ་རྟགས་སུ་བཀོད་པའི་ཚེ་དུ་བ་གཏན་ཚིགས་སུ་མཚོན་པ་ལ་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བ་རྟགས་སུ་བཀོད་ཅིང་ཚུལ་གསུམ་དང་པོ་གཏན་ཚིགས་སུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་ཚུལ་གསུམ་གཉིས་པ་བཀོད་པ་སོགས་ཐུག་མེད་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་ནི་མི་འཐད་དེ། རྣམ་འཇོག་གི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་མ་ངེས་པར་རྣམ་པར་བཞག་བྱའི་འབྲས་བུ་མཚོན་བྱ་ངེས་སམ་མ་ངེས། དང་པོ་ལྟར་ན་མཚན་ཉིད་མེད་ཀྱང་མཚོན་བྱ་གོ་བར་འགྱུར་བས་མཚན་ཉིད་ལ་དགོས་པར་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། ཕྱི་མ་ལྟར་ན་མཚན་ཉིད་ཐུག་མེད་ཀྱི་ཕྱི་མ་ངེས་པ་མི་སྲིད་པས་མཐར་རྩ་བའི་མཚན་ཉིད་མ་ངེས་པར་འགྱུར་ལ་དེས་ན་མཚོན་བྱ་ཡང་མ་ངེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་ཐ་སྙད་མཚན་ཉིད་དུ་འདོད་པ་འགོག་པ་ལ་ཁ་ཅིག་ན་རེ། བ་ལང་གི་ཐ་སྙད་དེ་ཉིད་ལ་སྒྲ་བློ་མ་འཁྲུལ་བས་ཞེན་རུང་ཞིག་མེད་ན། ཤེས་བརྗོད་ལས་འདས་པར་འགྱུར་ཞིང་། ཡོད་ན་དེ་ཉིད་ཐ་སྙད་གཉིས་པ་ཡིན་པས་བ་ལང་གི་ཐ་སྙད་དེ་ཐ་སྙད་གཉིས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། ཐ་སྙད་གཉིས་པ་དེ་ཐ་སྙད་གསུམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་སོགས་ཐ་སྙད་ཐུག་མེད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་ཤིང་གི་མཚན་ཉིད་ཡལ་ག་ཡང་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་བར་ཐལ། ཤིང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་ཡལ་ག་ལ་ཡང་ཡལ་ག་གཉིས་པ་མེད་ན་ཡལ་ག་ཤིང་མིན་པར་འགྱུར་ཞིང་། ཡོད་ན་དེ་ལ་ཡང་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ལ་སོགས་པ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། རྒོལ་བ་མཁས་པས་གཏན་ཚིགས་དང་། མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལྡོག་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཐ་སྙད་འགྲུབ་པས་ཐ་སྙད་སྒྲུབ་ཀྱི་རྟགས་འགོད་མི་དགོས་ལ། རྒོལ་བ་བླུན་པོ་ལ་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་རྟགས་སུ་བཀོད་ནས་ཐ་སྙད་སྒྲུབ་པའི་རྟགས་འགོད་དགོས་ཤིང་ཤིན་ཏུ་བླུན་པོ་ལ་ཚུལ་གསུམ་སོ་སོའི་ངོ་བོ་བཤད་པ་དང་། ནོག་ལྐོག་ཤལ་གྱི་དོན། གཉའ་བར་ཤ་འཕུངས་པ་དང་། མགྲིན་པར་ལྤགས་པ་འཕྱང་བ་ལ་སོགས་པ་བརྡ་དོན་སྤྲེལ་དགོས་པ་སྲིད་དོ། །དེ་ཙམ་བརྗོད་ཀྱང་མི་གོ་བ་ནི་ཐ་སྙད་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་བླུན་པོ་ལ་ཐ་སྙད་ཅི་ལྟར་བསྒྲུབ་སྙམ་ན། དུ་བ་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་དུ་བསྒྲུབ་པ་ལ། སྤྱིར་གཏན་ཚིགས་ཙམ་དང་། བྱེ་བྲག་སྦྱོར་བ་འདིར་གཏོགས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་བསྒྲུབ་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། གང་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བ་ཡིན་ན་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་ཡིན་པས་ཁྱབ། དཔེར་ན་བྱས་པ་བཞིན། དུ་བ་ཡང་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འགོད་དོ། །འོ་ན་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བ་དེ་གཏན་ཚིགས་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། གང་ཚུལ་གསུམ་ཚང་བ་ལ་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་གི་བརྡ་སྦྱར་ཏེ། ཡལ་ག་དང་ལྡན་པ་ལ་ཤིང་གི་བརྡ་སྦྱར་བ་བཞིན་ཞེས་བརྡ་དྲན་པར་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་འགྲུབ་བོ། །སྦྱོར་བ་འདིར་གཏོགས་ལ་སྦྱར་བ་ཡང་གོ་སླའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྐོག་ཤལ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐ་སྙད་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཡང་སྤྱི་དང་སྦྱོར་བ་འདིར་གཏོགས་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། གང་དངོས་འགལ་གཅོད་པའི་དོན་ལྡོག་གྲུབ་པ་ཡིན་ན། མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་ཁྱབ། དཔེར་ན་ལྟོ་ལྡིར་བ་བཞིན། ནོག་སོགས་འདུས་པ་ཡང་དངོས་འགལ་གཅོད་པའི་དོན་ལྡོག་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འགོད་དོ། །དེ་ཉིད་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན་གང་དངོས་འགལ་གཅོད་པའི་དོན་ལྡོག་གྲུབ་པ་ལ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བརྡ་སྦྱར་ཏེ་ཡལ་ག་དང་ལྡན་པ་ལ་ཤིང་གི་བརྡ་སྦྱར་བ་བཞིན། ཞེས་བརྡ་དྲན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲུབ་བོ། །སྦྱོར་བ་འདིར་གཏོགས་ཀྱང་བྱེ་བྲག་ལ་བཀར་ཏེ་ཤེས་སླའོ། །དེ་ལྟར་ན་དུ་ལྡན་ལ་མེ་ཡོད་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་དུ་བ་རྟགས་སུ་བཀོད་པ་དང་། དཀར་ཟལ་བ་ལང་དུ་མཚོན་པ་ལ་ནོག་སོགས་འདུས་པ་མཚན་ཉིད་དུ་བཀོད་པ་སྦྱོར་བ་དང་པོར་བྱས་པའི་ཚེ་བརྡ་དྲན་པ་གཉིས་པོ་སྦྱོར་བ་གསུམ་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེའི་ཚེ་ཐ་སྙད་མཐར་ཐུག་པས་བཞི་པ་ཕན་ཆད་དགོས་པ་མེད་པའོ། །གཉིས་པ་དགོས་པའི་མཚན་ཉིད་བཞག་པ་ལ་ཡང་དགག་བཞག་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཁ་ཅིག མཚན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། མཚོན་བྱ་རྣམ་འཇོག་གི་རྒྱུ་མཚན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་མི་འཐད་དེ། རྟགས་ཡང་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བསྒྲུབ་བྱ་གོ་བྱེད་དུ་ཐལ་བའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགའ་ཞིག་རྫས་ཡོད་ཆོས་གསུམ་ཚང་བའམ་མཚོན་བྱའི་དོན་ལྡོག་གཞི་ལ་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ཆོས་གསུམ་ནི་སྤྱིར་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ། རང་གི་མཚོན་བྱ་ལས་གཞན་གྱི་མཚན་ཉིད་མིན་པ། རང་གི་མཚན་གཞིའི་སྟེང་དུ་གྲུབ་པའོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་མི་འཐད་དེ། མཚན་ཉིད་ངེས་པ་མཚོན་བྱ་ངེས་པ་ལ་ལྟོས་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། དངོས་འགལ་གཅོད་པའི་དོན་ལྡོག་གྲུབ་པ་སྟེ་དངོས་འགལ་གཅོད་པ་ཞེས་པས་ནི་དེ་མིན་གཅོད་ལ། དོན་ལྡོག་ཅེས་པས་ནི་མཚོན་བྱ་དང་། མཚན་གཞི་གཉིས་གཅོད། གྲུབ་པ་ཞེས་པས་ནི་རང་མཚན་དང་དོན་སྤྱི་སོ་སོར་མ་ཕྱེ་བའི་ལྟོ་ལྡིར་བ་ཙམ་སྟོན་ཏེ། དོན་ལྡོག་ནི་དོན་སྤྱི་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་རང་མཚན་དང་དོན་སྤྱི་སོ་སོར་མ་ཕྱེ་བའི་ལྟོ་ལྡིར་བ་ཙམ་ལ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་དེའི་བསལ་བྱ་སྐྱོན་ཅན་གྱི་གྲངས་ངེས་ལ་དགག་བཞག་སྤང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། བོད་ཀྱི་རྟོག་གེ་བ་ཕྱི་རབས་པ་རྣམས། མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད། རང་ལྡོག་རྫས་སུ་མ་གྲུབ། དོན་ལྡོག་གཞན་འགྱུར། མཚན་གཞི་ལ་མི་གནས་པ་གསུམ་དུ་འདུས་སོ། །དང་པོ་ནི། མཚན་ཉིད་གང་ཞིག རང་གི་ཐ་སྙད་ལས་རང་དབང་དུ་མ་གྲུབ་པ་སྟེ། དབྱེ་ན་བ་ལང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་བ་ལང་བཀོད་པ་ལྟ་བུ་རང་གི་ཐ་སྙད་མཚན་ཉིད་དུ་བཀོད་པ་དང་། བ་ལང་གི་མགོ་བོ་བཀོད་པ་ལྟ་བུ་རང་གི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་བཀོད་པ་གཉིས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་ཐ་སྙད་དང་། གཞན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་བཀོད་པ་གཉིས་ཏེ་བཞིའོ། །གཉིས་པ་ནི། རང་གི་ཐ་སྙད་ལས་རང་དབང་དུ་གྲུབ་ཀྱང་གང་དུ་མཚོན་བྱའི་དོན་ལྡོག་མ་ཡིན་པའོ། །དབྱེ་ན་མི་སྲིད་པ་དང་། མ་ཁྱབ་པ་དང་། ཁྱབ་ཆེས་པ་དང་། ཁྱབ་མཉམ་པའི་དོན་ལྡོག་གཞན་འགྱུར་བཞི། དང་པོ་ནི། མཚོན་བྱ་དང་ལྡན་པའི་གཞི་ལ་ཡེ་མི་སྲིད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་གསེར་ལྡན་རྟར་མཚོན་པ་ལ་ནོག་སོགས་འདུས་པ་བཀོད་པའམ། ཤེས་བྱ་མ་ཡིན་དགག་ཏུ་མཚོན་པ་ལ་སྒྲུབ་ཆོས་དོར་བ་བཀོད་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ནི། མཚོན་ལྡན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་མེད་པ་དང་། གསུམ་པ་ནི། མཚོན་ལྡན་ལ་ཁྱབ་ཅིང་། མཚོན་ཆོས་མེད་པར་ཡང་ཞུགས་པ་དང་། བཞི་པ་ནི་མཚོན་ལྡན་དང་ཁྱབ་མཉམ་ཡང་མཚོན་ཆོས་ལས་ལྡོག་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་སྟེ་དཔེར་བརྗོད་རྣམས་ནི་གོ་སླའོ། །གསུམ་པ་ནི། མཚན་ཉིད་གང་ཞིག རང་གི་ཐ་སྙད་ལས་རང་དབང་དུ་གྲུབ་ཀྱང་གང་མཚོན་པར་བྱ་བའི་གཞི་ལ་ཇི་ལྟར་དགོད་བྱ་ལྟར་མ་གྲུབ་པའོ། །དབྱེ་ན་འགལ་ནས་མི་གནས་པ་དང་། ལྡོག་པ་ཐ་དད་མེད་ནས་མི་གནས་པ་དང་། དོན་ལྡོག་ཐ་དད་མེད་ནས་མི་གནས་པ་དང་། མཚན་གཞིའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་མ་ཁྱབ་ནས་མི་གནས་པ་དང་བཞི། དང་པོ་ནི། རྟ་བ་ལང་དུ་མཚོན་པ་ལ་ནོག་སོགས་འདུས་པ་བཀོད་པ་ལྟ་བུ། གཉིས་པ་ནི། ནོག་སོགས་འདུས་པ་བ་ལང་དུ་མཚོན་པ་ལ་ནོག་སོགས་འདུས་པ་བཀོད་པ་ལྟ་བུ། གསུམ་པ་ནི། བ་ལང་བ་ལང་དུ་མཚོན་པ་དང་། བཞི་པ་ནི། སྲོག་ཆགས་ཙམ་བ་ལང་དུ་མཚོན་པ་ལ་ནོག་སོགས་འདུས་པ་བཀོད་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྨྲའོ། །འདི་དགག་པ་ལ་གཉིས་ལས། རིགས་པས་མི་འཐད་པ་ནི། འདི་དག་སྦྱོར་བར་བཀོད་ནས་བརྩི་ན། མཚན་ཉིད་མཚོན་བྱ་དེ་ལས་དོན་ལྡོག་གཞན་དུ་གྱུར་པ་སྐྱོན་དུ་མི་འཐད་དེ། སྟོང་ཉིད་མེད་དགག་ཏུ་མཚོན་པ་ལ་སྒྲུབ་ཆོས་དོར་བ་བཀོད་པའི་ཚེ། སྒྲུབ་ཆོས་དོར་བ་མེད་དགག་གི་ཐ་སྙད་ལ་མི་སྲིད་པས་དོན་ལྡོག་གཞན་འགྱུར་དུ་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དོན་ལྡོག་གཞན་འགྱུར་གྱི་དོན། མཚན་གཞི་ལ་སྲིད་མི་སྲིད་ལ་བརྗོད་ཀྱི་མཚོན་བྱ་ཉིད་ཀྱི་ལྡོག་པ་ལ་བརྟེན་མི་བརྟེན་ལ་མི་འདོད་དོ་ཞེ་ན། འོ་ན་དོན་ལྡོག་གཞན་འགྱུར་དུ་འདོད་ཀྱང་མཚན་གཞི་ལ་མི་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། མཚན་གཞི་ལ་མི་སྲིད་པ་དེ་མཚན་གཞི་ལ་མི་གནས་པའི་སྐྱོན་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྦྱོར་བ་མ་བཀོད་པ་ལ་སྐྱོན་བརྩིའོ་ཞེ་ན། མཚན་གཞི་ལ་མི་གནས་པ་བཞི་པོ་སྐྱོན་དུ་མི་འཐད་དེ། བ་ལང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་ནོག་སོགས་འདུས་པ་བཀོད་པ་སྐྱོན་མེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་གཞུང་གི་དགོངས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི། འདི་དག་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་དུ་མི་འཐད་དེ། མདོ་དང་། སྡེ་བདུན་ལས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་དུ་མ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་རང་ལུགས་བཞག་པ་ནི། མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་མ་ཁྱབ། ཁྱབ་ཆེས། མི་སྲིད་གསུམ་དུ་འདུས་ཏེ། སྔར་གྱི་རང་ལྡོག་རྫས་སུ་མ་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བ་རྣམས་ནི་འདིར་འདུས་པའི་ཕྱིར་དང་། མཚན་ཉིད་ལ་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་གཅོད་གསུམ་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་གཅོད་གསུམ་ལས་མ་འདས་པ་ལས། མི་ལྡན་རྣམ་གཅོད་ཀྱིས་མ་ཁྱབ་པ་སེལ། གཞན་ལྡན་རྣམ་གཅོད་ཀྱིས་ཁྱབ་ཆེས་པ་སེལ། མི་སྲིད་རྣམ་གཅོད་ཀྱིས་མི་སྲིད་པ་སེལ་བའི་ཕྱིར་དང་། སློབ་དཔོན་གྱིས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཁྱབ་ཆེས་པ་གཅོད་པ་ལ་དགོངས་ནས། བདག་ཉིད་ཚིག་ཕྲད་ངོ་བོའི་སྒྲ། །མ་བསལ་བ་དང་བཅས་པ་དག །ལྡོག་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན། །ཞེས་དང་། མ་ཁྱབ་པ་གཅོད་པ་ལ་དགོངས་ནས། འདོད་སྒྲས་མ་ཁྱབ་སེལ་བར་བྱེད། །ཅེས་དང་། མི་སྲིད་པ་གཅོད་པ་ལ་དགོངས་ནས། སྒྲུབ་བྱར་ཁས་བླངས་ཕྱོགས་མཚན་ཉིད། །དེ་རྣམས་ལ་ནི་ཕྱོགས་ཉིད་མེད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱོན་ཅན་གསུམ་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་མཚན་ཉིད་དང་། དབྱེ་བ་གཉིས་གཉིས་ལས། མ་ཁྱབ་པའི་སྐྱོན་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད། མཚན་ཉིད་གང་ཞིག མཚན་གཞིའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་མ་གྲུབ་པའོ། །དབྱེ་ན། དངོས་པོ་ལ་དཔེར་བརྗོད་ན་བ་ལང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་ནོག་ལྐོག་ཤལ་ཁྲ་བོ་བཀོད་པ་དང་། དངོས་མེད་ལ་མེད་དགག་གི་མཚན་ཉིད་རི་བོང་གི་རྭ་བཀོད་པ་དང་། གཉིས་ཀ་ལ་ཤེས་བྱའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྒྱུས་སྐྱེད་པ་བཀོད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁྱབ་ཆེས་པའི་མཚན་ཉིད། མཚན་ཉིད་གང་ཞིག མཚན་གཞི་ལ་ཁྱབ་ཅིང་མཚོན་འདོད་མེད་པར་ཞུགས་པའོ། །དེ་ལ་གསུམ་ལས། དངོས་པོ་ལ་དཔེར་བརྗོད་ན་བ་ལང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་མགོ་ལྡན་བཀོད་པ་ལྟ་བུའོ། །མི་སྲིད་པའི་སྐྱོན་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད། མཚན་ཉིད་གང་ཞིག མཚོན་འདོད་ལ་ཇི་ལྟར་དགོད་བྱ་ལྟར་མ་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་གཉིས་ཏེ་རང་ལྡོག་མ་གྲུབ་ནས་མི་སྲིད་པ་དང་། རང་ལྡོག་གྲུབ་ཀྱང་མཚོན་འདོད་ལ་མི་སྲིད་པའོ། །དང་པོ་ལ། རང་གཞན་གྱི་ཐ་སྙད་དང་། ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་བཀོད་པ་གཉིས། དེ་རེ་རེ་ལ་ཡང་གཉིས་གཉིས་ཏེ་བཞི་ཡོད་པ་ནི་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ངོ་བོ་ཐ་དད་མེད་ནས་མི་སྲིད་པ། རང་ལྡོག་ཐ་དད་མེད་ནས་མི་སྲིད་པ། དོན་ལྡོག་ཐ་དད་མེད་ནས་མི་སྲིད་པའོ། །དང་པོ་ལ་དངོས་པོའི་ཆོས་ལ་དཔེར་བརྗོད་ན་རྟ་བ་ལང་དུ་མཚོན་པ་ལ་ནོག་སོགས་འདུས་པ་བཀོད་པ་ལྟ་བུ་རྫས་ཐ་དད་པ་དང་། བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྐད་ཅིག་མ་བཀོད་པ་ལྟ་བུ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པ་གཉིས་སོ། །དངོས་མེད་ཀྱི་ཆོས་ལ་དོན་སྤྱི་དངོས་མེད་དུ་མཚོན་པ་ལ་དབང་ཤེས་འཁྲུལ་པས་གཟུང་བྱ་བཀོད་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་ཀའི་ཆོས་ལ་ཤེས་བྱ་མེད་དགག་ཏུ་མཚོན་པ་ལ་བློའི་ཡུལ་དུ་བྱར་མི་རུང་བ་བཀོད་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་རང་ལྡོག་ཐ་དད་མེད་ནས་མི་སྲིད་པ་ནི་མཚན་གཞིའི་ལྡོག་པ་ཉིད་མཚན་ཉིད་དུ་བཀོད་པ་སྟེ། དངོས་པོ་ལ་དཔེར་བརྗོད་ན་ལྐོག་ཤལ་བ་ལང་དུ་མཚོན་པ་ལ་ལྐོག་ཤལ་བཀོད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། གཞན་གཉིས་ནི་གོ་སླའོ། །གསུམ་པ་དོན་ལྡོག་ཐ་དད་མེད་ནས་མི་སྲིད་པ་ནི། རང་གི་མཚོན་བྱ་མཚན་གཞིར་བྱས་པ་ལ་མཚན་ཉིད་བཀོད་པ་སྟེ། དངོས་པོ་ལ་དཔེར་བརྗོད་ན་བ་ལང་ཉིད་བ་ལང་དུ་མཚོན་པ་ལ་ལྐོག་ཤལ་བཀོད་པ་ལྟ་བུ་དང་། དངོས་མེད་ལ་རྟག་པ་རྟག་པར་མཚོན་པ་ལ་འཇིག་མེད་བཀོད་པ་ལྟ་བུའོ། །གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ནི། འདི་དག་མཚན་གཞིར་བཀོད་པ་ལ་སྐྱོན་བརྩིའམ། མ་བཀོད་པ་ལ་སྐྱོན་བརྩི་ཞེས་བརྟགས་པ་དེ་ཉིད་འདིར་ཡང་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན་མི་མཚུངས་ཏེ། འདིར་ནི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་སྦྱོར་བ་བཀོད་པ་ལ་སྐྱོན་བརྩི་ལ་དེའི་ཚེ་དོན་ལྡོག་གཞན་འགྱུར་ཁྱོད་འདོད་པ་ལྟར་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་མཚོན་བྱའི་རྣམ་བཞག་ལ་དགག བཞག སྤང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཁ་ཅིག དངོས་པོ་གཞིར་བྱས་ཀྱི་མཚན་མཚོན་དོན་ལ་རྫས་གཅིག་ཡིན་ཏེ། མཚན་ཉིད་རྟགས་སུ་བཀོད་ནས་མཚོན་བྱ་སྒྲུབ་པ་དེ་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར། འོ་ན་བ་ལང་ཞེས་པའི་མཚོན་བྱའི་ཐ་སྙད་དེ་མིང་གིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་སམ་མ་བྱས། མ་བྱས་ན་མཚོན་བྱར་མི་འགྱུར་ཞིང་། བྱས་ན་ནོག་སོགས་འདུས་པ་འཛིན་པའི་དབང་མངོན་ཆོས་ཅན། བ་ལང་གི་མིང་སྣང་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པར་ཐལ། ནོག་སོགས་འདུས་པ་ལ་སྒྲུབ་པས་འཇུག་པའི་མངོན་སུམ་གང་ཞིག དེ་དང་བ་ལང་གི་མིང་གཉིས་པོ་རྫས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། རྟོག་པར་ཐལ་ལོ། །གཞན་ཡང་མཚན་ཉིད་རྟགས་སུ་བཀོད་ནས་མཚོན་བྱ་སྒྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་དོན་སྒྲུབ་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་སུ་ཐལ། ཁས་བླངས་དེའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་དངོས་པོ་གཞིར་བྱས་ཀྱི་མཚོན་བྱ་རྣམས་རྫས་ཡོད་ཡིན་པར་ཐལ། ཁས་ལེན་གང་ཞིག མཚན་ཉིད་རྫས་ཡོད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཁ་ཅིག དོན་ལྡོག་ལ་སྒྲ་བློ་མ་འཁྲུལ་བས་ཞེན་རུང་དེ་ཐ་སྙད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཅིང་། ཐ་སྙད་དེ་ཉིད་མཚོན་བྱའི་མཚན་གཞི་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་མི་འཐད་དེ། བརྡའི་དུས་སུ་མཚོན་བྱ་མེད་པར་ཐལ། བརྡའི་དུས་སུ་ཐ་སྙད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན་ལྡོག་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་མིང་དུ་བཏགས་པ་ལས་ཕྱིས་མཚན་ཉིད་མཐོང་བའི་ཚེ་སྔར་གྱི་བརྡ་དྲན་པ་ལ་ཐ་སྙད་དུ་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། མཚོན་བྱའི་མཚན་ཉིད། རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་སྒྲ་ཤེས་གྲུབ་པ་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་སྒྲ་ཤེས་གྲུབ། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་ཞེས་པ་ནི། ལྟོ་ལྡིར་བ་ལྟ་བུ་དོན་ལྡོག་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་པ་ཅན་གྱི་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །དེའི་སྒྲ་ནི་ལྟོ་ལྡིར་བ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་བརྟགས་པའི་བུམ་པ་ཞེས་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུའོ། །ཤེས་པ་ནི་སྒྲ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མིང་སྒྲ་སྤྱི་དངོས་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་རྟོག་པའོ། །གྲུབ་པ་ཞེས་པ་ནི་སེལ་ངོར་གྲུབ་པ་སྟེ། མིང་གི་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྒྲ་རྟོག་གང་ལ་གྲུབ་པའི་གཞི་རང་མཚན་དང་སྒྲ་དོན་སོ་སོར་མ་ཕྱེ་བའི་བུམ་པ་ལྟ་བུའོ། །ལེགས་པར་དཔྱོད་ཅིག གསུམ་པ་ནི་མཚན་ཉིད་རྫས་ཡོད་དང་། མཚོན་བྱ་རྟགས་ཡོད་ཡིན་ན། ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པ་ཡིན་པས་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། མཚན་ཉིད་ནོག་སོགས་འདུས་པ་དང་། མཚོན་བྱ་བ་ལང་གི་ཐ་སྙད་གཉིས་རྟོག་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འཁྲུལ་པས་གཅིག་ཏུ་བཟུང་ནས་གཞན་སེལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བློས་ལྡོག་པ་ཐ་དད་དུ་ཕྱེ་བ་ལ་ཐ་སྙད་འབའ་ཞིག་སྒྲུབ་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་མཚན་གཞིའི་རྣམ་བཞག་ལ་མཚན་ཉིད་དང་། དབྱེ་བ་གཉིས་དང་པོ་ནི། མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །དེས་མཚོན་བྱའི་རྟེན་བྱེད་པ་ཡང་མཚོན་ནུས་ཏེ། མཚོན་བྱ་ནི་མཚན་ཉིད་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་མིང་དུ་གདགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་བ་ལང་གི་མཚན་གཞིར་དཀར་ཟལ་བཟུང་བ་ལྟ་བུ་མཚན་གཞི་རྣམ་དག་དང་། བ་ལང་གི་མཚན་གཞིར་རྟ་བཟུང་བ་ལྟ་བུ་སྐྱོན་ཡོན་བརྩི་བའི་གཞིར་གྱུར་པ་གཉིས་སོ། །བཞི་པ་མཚན་ཉིད་དང་འབྲེལ་ནས་སོ་སོར་མཚོན་པའི་ཚུལ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མཚོན་པའི་ཚུལ་དང་། ཕན་ཚུན་ངེས་པའི་རྣམ་བཞག་གོ །དང་པོ་ནི། ནོག་སོགས་འདུས་པ་དང་། བ་ལང་གི་ཐ་སྙད་དང་། དཀར་ཟལ་གསུམ་མཚན་གཞིར་བཟུང་ནས་སྤྱིར་མཚན་མཚོན་གཞི་གསུམ་དུ་མཚོན་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྦྱོར་བ་འདིར་གཏོགས་ཀྱི་ཆོས་གསུམ་དུ་མཚོན་པ་གཉིས་གཉིས་ཏེ་དྲུག་གོ །དེ་ལས་བཟློག་པ་ལ་བ་ལང་གི་ཐ་སྙད་དང་དཀར་ཟལ་མཚན་གཞིར་བཟུང་ནས་སྤྱིར་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང་། བྱེ་བྲག་སྦྱོར་བ་འདིར་གཏོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པར་མཚོན་པ་གཉིས། དེ་བཞིན་དུ་ནོག་སོགས་འདུས་པ་དང་དཀར་ཟལ་མཚན་གཞིར་བཟུང་ནས་སྤྱིར་མཚོན་བྱ་མ་ཡིན་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྦྱོར་བ་འདིར་གཏོགས་ཀྱི་མཚོན་བྱ་མ་ཡིན་པར་མཚོན་པ་གཉིས། ནོག་སོགས་འདུས་པ་དང་བ་ལང་གི་ཐ་སྙད་མཚན་གཞིར་བཟུང་ནས་སྤྱིར་མཚན་གཞི་མ་ཡིན་པ་དང་། བྱེ་བྲག་སྦྱོར་བ་འདིར་གཏོགས་ཀྱི་མཚན་གཞི་མ་ཡིན་པར་མཚོན་པ་གཉིས་ཏེ་དྲུག་གོ །དེ་ལྟར་དྲུག་ལས་བཞི་ནི་ཡང་དག་ཡིན་ཅིང་། དཀར་ཟལ་སྤྱིར་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པར་མཚོན་པ་ནི་ཡང་དག་མ་ཡིན་ཏེ། བ་ལང་ཁྲ་བོ་མཚོན་པ་ལ་བ་ལང་དཀར་ཟལ་མཚན་ཉིད་དུ་བཀོད་པ་སྐྱོན་མེད་ཡིན་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ནོག་སོགས་འདུས་པ་དང་། བ་ལང་གི་ཐ་སྙད་སྤྱིར་མཚན་གཞི་མིན་པར་མཚོན་པ་ཡང་ཡང་དག་མིན་ཏེ། མཚན་གཞི་སྐྱོན་མེད་དུ་འགྱུར་བའི་སྐབས་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། མཚན་མཚོན་གྲངས་མཉམ་ངོ་བོ་གཅིག །རྫས་ཡོད་བཏགས་ཡོད་ཉིད་དུ་ངེས། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། གྲངས་མཉམ་པ་ནི། དོན་ལྡོག་གི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི་རང་ལྡོག་ལ་གྲངས་མི་མཉམ་པ་ཡང་སྲིད་དོ། །ངོ་བོ་གཅིག་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་སྡུད་པའི་རྟོག་པས་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །རྫས་ཡོད་བཏགས་ཡོད་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ནི་ཐ་དད་དུ་འབྱེད་པའི་རྟོག་པས་རྫས་ཡོད་དང་། བཏགས་ཡོད་དུ་འཛིན་པའོ། །མདོར་ན་ལྟོ་ལྡིར་བ་དང་། བུམ་པའི་མཚན་མཚོན་ལྟ་བུ་ལ་སོང་ཚོད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྫས་ཡོད་དུ་སྣང་སྟེ། སེལ་ངོར་ལྟོ་ལྡིར་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སོང་ཚོད་ཀྱི་མཚོན་བྱ་བཏགས་ཡོད་དུ་སྣང་སྟེ། སེལ་ངོར་མིང་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་ཡང་སྣང་སྟེ། ལྟོ་ལྡིར་བ་འདི་ནི་བུམ་པའོ་ཞེས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རློམ་ཚོད་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་དབྱེ་བ་མེད་དེ། རློམ་ཚོད་ཀྱི་མཚན་མཚོན་གཉིས་ཀ་ཡང་རང་མཚན་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ནི་བློ་ཁ་ཙམ་ཡང་མ་ཕྱོགས་པར་སྣང་ངོ་། །གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ངེས་པར་བྱ་བ་ལ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ངོས་བཟུང་བ་དང་། དེས་སྒྲོ་འདོགས་ཇི་ལྟར་གཅོད་པའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། གཞན་གྱིས་བཏགས་པ་དགག རང་གི་ལུགས་བཞག དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བའོ། །དང་པོ་ལ། རིགས་པའི་དབང་ཕྱུག་གིས། མི་སླུ་བའི་ཤེས་པ་དང་། མ་ཤེས་དོན་གསལ་གཉིས་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དུ་བཤད་པ་ལ་ལྷ་ཤཱཀ་གཉིས་ཀྱིས་རེ་རེ་ཡང་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་རེ་རེ་ཡིན་ཞིང་དེ་ཡང་དོན་ལྡོག་ཐ་དད་དུ་འདོད་དེ། ལྷའི་འགྲེལ་པར་དེ་ལྟར་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་མི་བསླུ་བ་ཅིག་བཤད་དོ། །མ་ཤེས་དོན་གྱིས་གསལ་བྱེད་ཀྱང་གཞན་མཚན་ཉིད་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང་། དེའི་འགྲེལ་བཤད་དུ་ཤཱས་གཞན་མཚན་ཉིད་གཉིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་དཔྱོད་པར་བྱེད་པས་འདི་ནི་གཅིག་ཡིན་ལ་འདི་ནི་གཞན་རྣམ་པ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །རྒྱན་མཛད་པས་བཤད་ཡམ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། དོན་དམ་པའི་ཚད་མ་དང་། ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། མྱོང་བ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡུལ་དུ་གསལ་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ཡིན་ལ། དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་ཤེས་དོན་གསལ་ཡིན་གྱི་མི་བསླུ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔྱད་པའི་དོན་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སུ་སྣང་བའི་བར་ལ་ཐ་སྙད་དུ་རུང་བ་ཡིན་ལ་དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། བཅད་པའི་དོན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཞེད་དེ། རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པར། འདིར་དོན་གྱི་སྒྲས་ནི་དོན་དམ་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། མ་ཤེས་དོན་གྱི་གསལ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་དོན་དམ་པ་གསལ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ་ཞེས་དང་། དེ་ལ་འདི་ནི་དོན་དམ་པའི་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ་སྔ་མ་ནི་ཐ་སྙད་པའི་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །རིགས་གཏེར་རང་འགྲེལ་ལས། ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད། མི་བསླུ་བ་དང་། མ་ཤེས་དོན་གསལ་ཚོགས་པ་དགོངས་པ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །བཤད་ཡམ་གཉིས་པ་ནི། མི་བསླུ་བ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དུ་བཞག་པ་ལ། བཅད་ཤེས་ཀྱང་ཚད་མར་ཐལ་བའི་སྐྱོན་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དུ་མ་ཤེས་དོན་གསལ་གསུངས་པས་གཉིས་ཀས་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གཅིག་བསྟན་པར་བཞེད་དེ། རྒྱན་ལས། ཡང་ན་འདི་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདིས་གསལ་བར་བྱེད་པས་ན་གསལ་བྱེད་དེ། མ་ཤེས་པའི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་ཚད་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་པའི་ཤེས་པ་ནི་མ་ཤེས་པའི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་མིན་ཏེ། སོ་སོར་བཟུང་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉིད་རྣམ་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །སློབ་དཔོན་ཆོས་མཆོག་གིས་རྣམ་ངེས་ལས་འདི་དག་གིས་དོན་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་འཇུག་པ་ན་དོན་བྱ་བ་ལ་བསླུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་ཚིག་གསུམ་གྱིས་བསྟན་པའི་མི་བསླུ་བ་ཆོས་གསུམ་ལྡན་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། ཆོས་གསུམ་ནི། ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་དོན་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ནུས་པ། ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་བཟུང་བའམ་མ་བཟུང་བའི་དོན་ཅི་རུང་རུང་ཐོབ་པ་མིན་གྱི་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་འཇུག་ཡུལ་ཐོབ་པའོ། །བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་དོན་ཡོངས་སུ་གཅོད་བྱེད་ལ་གནས་པའི་ནུས་པའོ། །དེ་ལ་ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་གྱིས་དངོས་པོ་འཛིན་པ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་གཅོད། ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་མི་སྲིད་པ་གཅོད། བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱབ་ཆེས་པ་གཅོད་ལ། མ་ཁྱབ་པ་གཅོད་པ་ཞིག་ཁ་བསྐང་ངོ་། །བདེན་པའི་དོན་རྟོགས་ནི་ཚད་མའི་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུང་ངོ་། །བྲམ་ཟེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་ནི་བདེན་པའི་དོན་རྟོགས་ཆོས་གསུམ་ལྡན་ཏེ། དེ་ཡང་སྔར་མ་རྟོགས་པའི་དོན་ལ་འཛིན་སྟངས་མ་འཁྲུལ་བས་སྒྲ་འདོགས་སེལ་བའོ། །དེ་ཡང་ཁྱད་པར་གསུམ་ལྡན་ཏེ། ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་ནི་བཟློག་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲོ་འདོགས་སེལ་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི་ཚད་མས་དགག་སྒྲུབ་དངོས་སུ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་སྔར་མ་རྟོགས་པའི་དོན་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཡུལ་དུས་རྣམ་པ་སོ་སོར་མ་ཕྱེ་བའི་རིགས་སྔར་མ་རྟོགས་པ་རྟོགས་པའོ། །འཛིན་སྟངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་རང་གིས་སྒྲོ་མ་བཏགས་ཀྱི་དོན་ལ་མི་འཁྲུལ་བའོ། །ཁྱད་པར་གསུམ་ལ་བྱེད་པ་ཡང་གསུམ་སྟེ། ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་སྒྲོ་འདོགས་སེལ་བའི་བྱེད་པས་གཅིག་གིས་གྲུབ་པ་གཅིག་གིས་མི་འགོག ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་སྔར་མ་རྟོགས་པའི་བྱེད་པས་གཅིག་གིས་གྲུབ་པ་གཅིག་གིས་མི་སྒྲུབ། འཛིན་སྟངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དོན་ལ་མི་འཁྲུལ་བའི་བྱེད་པས་གཅིག་གིས་གྲུབ་པ་དང་གཅིག་གིས་གྲུབ་པ་མི་འགལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པ་གསུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ལུགས་བཞི་ལས། དང་པོ་མི་འཐད་དེ། ཚད་མ་དེ་མཚོན་བྱའི་དོན་ཐ་དད་པ་གཉིས་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་དོན་ལྡོག་ཐ་དད་པ་གཉིས་ཀྱིས་མཚོན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་གཞན་དོན་སྒྲུབ་བྱ་ཡང་དག་དེ་ཡང་མཚོན་བྱའི་དོན་ཐ་དད་པ་གཉིས་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་དོན་ལྡོག་ཐ་དད་པ་གཉིས་ཀྱིས་མཚོན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་སྟེ། རིགས་སྒོར། རིགས་མི་མཐུན་སེལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟུར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན། ཀུན་བཏུས་ལས། ལོག་རྟོག་སེལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟུར་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། དོན་གྱི་དོན་ལྡོག་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་མངོན་སུམ་གྱིས་མཚན་ཉིད་དུ་རིགས་མི་མཐུན་སེལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མ་འཁྲུལ་བའི་ཤེས་པ་བཞག་པ་དང་། ལོག་རྟོག་སེལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེའི་ཟུར་དུ་རྟོག་བྲལ་སྨོས་ཀྱང་དོན་ལྡོག་གཅིག་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་དང་མ་ཤེས་དོན་གསལ་གཉིས་ཀྱང་དོན་ལྡོག་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པས་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། འོ་ན་མ་ཤེས་དོན་གསལ་དེ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ལས་མཚན་ཉིད་གཞན་མིན་པར་ཐལ། དེ་ལས་དོན་ལྡོག་གཞན་མིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ན། གཞན་མཚན་ཉིད་གཉིས་པ་ཡིན་ཞེས་པ་དང་འགལ་ལོ། །རྒྱན་གྱི་བཤད་པ་སྔ་མ་ཡང་མི་འཐད་དེ། ཚད་མ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འཇོག་པའི་སྐབས་སུ་དོན་དམ་པའི་ཚད་མ་དང་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ནས་མཚན་ཉིད་འཇོག་པ་མ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་དང་། གཞན་དུ་ན་ཚད་མ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ན་མངོན་རྗེས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ནས་དེ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཞག་པས་ཀྱང་ཚད་མ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་བཞག་པའི་གོ་ཆོད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་། རྣམ་འགྲེལ་འདིར་ཚད་མ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དངོས་སུ་སྟོན་པའི་གཞུང་མེད་པར་ཐལ། གཞུང་སྔ་ཕྱི་གང་གིས་ཀྱང་ཚད་མ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཤད་ཡམ་གཉིས་པ་དེ་བོད་ཕལ་ཆེར་གྱིས་འགྲེལ་པ་དེའི་དགོངས་པར་མཛད་པ་ལྟར་ཡིན་ན། མི་འཐད་དེ། གཟུང་བ་འཛིན་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ནི། །མི་འདོད་ཅེས་པ་དང་། མ་ཤེས་དོན་གསལ་གཉིས་ཟློས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་འགྲེལ་པ་དེའི་དགོངས་པ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀ་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་རེ་རེ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་དོན་ལྡོག་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་མཚན་ཉིད་ཕྱི་མ་ལ་བཅད་ཤེས་ཚད་མར་ཐལ་བ་གང་གིས་སྤོང་ཞེ་ན་རིགས་པ་སྔ་མས་སྤོང་ཞེས་པའི་དོན་དུ་མངོན་པས་དེ་ལྟར་ན་ཤིན་ཏུ་འཐད་དེ། འོག་རང་ལུགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་འཆད་དོ། །ཆོས་མཆོག་གི་ལུགས་དེ་ཡང་མི་འཐད་དེ། མཚན་ཉིད་དུ་བཞག་པའི་ཚིག་དེ་ལ་མ་ཁྱབ་པ་གཅོད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་ན་མ་ཁྱབ་པ་གཅོད་པ་གཞན་ནས་ཁ་བསྐང་བ་དོན་མེད་ཅིང་། མེད་ན་མཚན་ཉིད་སྐྱོན་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདེན་པའི་དོན་རྟོགས་ཚད་མའི་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི་མཚན་ཉིད་མིན་ཞེས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་ཡང་གཞུང་གི་དགོངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་བསླུ་བའི་དོན་འཆད་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་། དོན་བྱེད་ནུས་པར་གནས་པ་ནི། །ཞེས་དང་། མ་ཤེས་དོན་གསལ་གྱི་དོན་འཆད་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་། རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པ། །ཤེས་པ་གང་ཡིན་ཞེས་དགོངས་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། བྲམ་ཟེའི་བཞེད་པ་ལ་ཡང་སྔར་མ་རྟོགས་པ་ལ་རྣམ་བཅད་མེད་པས་མི་དགོས་ཏེ། འཛིན་སྟངས་དོན་ལ་མ་འཁྲུལ་བ་དེ་ཡིན་ན། རྟོགས་ཟིན་གྱི་དོན་ལ་མི་འཇུག་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར། སྒྲོ་འདོགས་སེལ་བས་མངོན་སུམ་ལ་མ་ཁྱབ་སྟེ། མངོན་སུམ་ཡིན་ན་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདེན་པའི་དོན་རྟོགས་ཀྱི་དོན་དེ་ནི་དོན་ཡིན་པ་བཞིན་རྟོགས་པ་ལ་བྱེད་ན་མི་སྲིད་དེ། མངོན་སུམ་གྱིས་ཀྱང་དོན་དང་འདྲ་བ་རྟོགས་པ་ལ་དོན་རྟོགས་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་དང་། འབྲས་རྟགས་ལ་བརྟེན་པའི་རྗེས་དཔག་གིས་ཀྱང་དུ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་མེ་བཟུང་བར་རློམ་ཡང་མེ་ཙམ་བཟུང་བའི་ཕྱིར། དེ་དག་གིས་ནི་རིགས་གཏེར་ལས། མི་བསླུ་མ་ཤེས་དོན་གསལ་གཉིས། །རྣམ་གྲངས་པའམ་ཕྱེ་སྟེ་སྨྲ། །མཚན་ཉིད་གཉིས་ཀྱིས་འཇོག་ན་ནི། །མཚོན་བྱ་དེ་ཡང་གཉིས་སུ་འགྱུར། །མཚན་མཚོན་གཉིས་སུ་འདོད་ན་ཡང་། །སྤྱི་མཚན་གཅིག་པ་མི་སྲིད་འགྱུར། །མ་ཁྱབ་གཅོད་ཚུལ་འདིར་མི་འཐད། །གཉིས་སུ་འབྱེད་པ་དགོངས་པ་མིན། །མི་དགོས་མ་ཁྱབ་མི་སྲིད་གསུམ། །བདེན་པའི་དོན་རྟོགས་འདོད་ན་ཡོད། །ཅེས་གསུངས་པའི་དོན་ལེགས་པར་བཤད་དོ། །ད་ནི་བོད་ཀྱི་འདོད་པ་ལ་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ། གཞུང་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟུར་རེ་རེ་བསྟན་པས་གཉིས་ཀ་སྡོམ་པ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གཅིག་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་རིག་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་ལྷའི་དགོངས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། གཞན་མཚན་ཉིད་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟུར་ལ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲས་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །འོ་ན་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ལ་མ་ཤེས་དོན་གསལ་མ་སྨོས་པའི་གོང་དུ་མ་ཁྱབ་ཁྱབ་ཆེས་མི་སྲིད་གསུམ་གྱི་སྐྱོན་སྤོང་མི་ནུས་པར་ཐལ། མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་དེ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་རྫོགས་མིན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ། མིང་དང་རིགས་སོགས་སྦྱོར་བ་ཡི། །རྟོག་པ་དང་བྲལ་མངོན་སུམ་མོ། །ཞེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ལ་མ་ཁྱབ་ཁྱབ་ཆེས་མི་སྲིད་གསུམ་གྱི་སྐྱོན་སྤོང་མི་ནུས་པར་ཐལ། རྟོག་བྲལ་གྱི་ཤེས་པ་དེ་མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་རྫོགས་མིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་འདོད་དེ། མ་འཁྲུལ་བ་མ་སྨོས་པའི་གོང་དུ་རྟོག་བྲལ་གྱི་ཤེས་པ་ལ་མ་ཁྱབ་ཁྱབ་ཆེས་མི་སྲིད་གསུམ་གྱི་སྐྱོན་སྤོང་བ་མ་མཛད་ཅིང་། མ་ཤེས་དོན་གསལ་མ་སྨོས་པའི་གོང་དུ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ལ་སྐྱོན་གསུམ་སྤོང་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་རིག་པ་ཞེས་པའི་གསར་དུ་ལ་རྣམ་བཅད་ཡང་མེད་དེ། རྟོགས་ཟིན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་བཅད་ཤེས་དེ་མི་བསླུ་བ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟོགས་ཟིན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པས་རྟོགས་པའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷའི་དགོངས་པར་འདོད་པ་དང་འགལ་ཏེ། གསར་དུ་ཞེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟུར་དེ་ཆོས་ཅན། ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟུར་གཉིས་པ་དེ་ཡིན་པར་ཐལ། མ་ཤེས་དོན་གྱི་གསལ་བྱེད་ཀྱང་། །ཞེས་པའི་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟུར་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁྱབ་ཁས། འདོད་ན། དེ་ཆོས་ཅན། ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟུར་དང་པོ་དེ་མིན་པར་ཐལ། འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར། བསལ་བ་ཁས། དེས་ན་ལྷའི་དགོངས་པ་ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏས་ལོངས་སོ། །ཁ་ཅིག་གཞུང་ཕྱི་མས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟུར་དང་། མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གང་ཡང་སྟོན་པ་མ་ཡིན་པར་མི་བསླུ་བའི་ཆ་ཤས་ཙམ་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་བྱེད་ནུས་པར་གནས་པ་དེ་མི་བསླུ་བ་ཡིན་པར་མ་ཟད་མ་ཤེས་དོན་གསལ་ཀྱང་མི་བསླུ་བའི་དོན་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དང་། གཞན་དག་སྔ་མས་ཡུལ་གྱི་མི་བསླུ་བ་དང་། ཕྱི་མས་ཡུལ་ཅན་གྱི་མི་བསླུ་བ་བསྟན་ཞེས་ཟེར་བ་ཡང་མི་འཐད་དེ། ཕྱི་མས་མི་བསླུ་བའི་ཆ་ཤས་ཙམ་བསྟན་ན་སྔོ་འཛིན་མངོན་སུམ་གྱི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པའི་སྔོན་པོ་ངེས་པའི་ངེས་ཤེས་ཆོས་ཅན། ཚད་མར་ཐལ། མ་ཤེས་དོན་གསལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་རྩོད་པ་འབྲེལ་མེད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག གཞུང་སྔ་མས་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་རྫོགས་བསྟན་པས་རང་ལས་རང་གི་ངོ་བོ་རྟོགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་དབྱེ་བ་བསྟན་ཏེ། རང་ལས་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མ་དང་། མ་ཤེས་དོན་གསལ་གྱིས་དོན་དམ་པའི་ཚད་མ་བསྟན་པས་སྐྱེས་འཕགས་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་བསྟན། ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་མངོན་རྗེས་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་ནི་གཞལ་བྱ་གཉིས་ཕྱིར་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཞེས་ཟེར་བ་མི་འཐད་དེ། རང་ལས་རང་གི་ངོ་བོ་རྟོགས། །ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་མཚན་གཞི་ལ་མཚན་ཉིད་ངེས་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང་། མ་ཤེས་དོན་གྱི་གསལ་བྱེད་ཀྱང་། །ཞེས་པས་དོན་དམ་པའི་ཚད་མ་ཁོ་ན་བསྟན་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པ། །ཤེས་པ་གང་ཡིན་ཞེས་དགོངས་ཕྱིར། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག སྔ་མས་ཆོས་གྲགས་རང་ལུགས་ཀྱི་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་གླང་གིས་མ་ཤེས་དོན་གསལ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་དང་ཡང་དགོངས་པ་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ལ་མ་ཤེས་དོན་གྱི་གསལ་བྱེད་ཀྱང་ཞེས་པ་འདི་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཞེས་དགོངས་ཕྱིར། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་རིགས་གཏེར་གྱི་དགོངས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། རིགས་གཏེར་རང་འགྲེལ་ལས། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་གཞུང་གི་ཆ་འགའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཤེས་དོན་གསལ་དུ་གསུངས་ལ། དཔལ་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་དེ་གཉིས་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་མཛད་ནས་བློ་དེ་དོན་དེ་ལ་མི་བསླུ་བ་ཉིད་ལ་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་བ་ཡང་མི་འཐད་དེ། འདིར་ཆོས་གྲགས་རང་ལུགས་ཀྱི་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་བཞག་ནས་ཕྱོགས་གླང་གི་དགོངས་པ་དང་མི་འགལ་བ་འཆད་པ་སྐབས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕྱོགས་གླང་གི་དགོངས་པ་ཉིད་འཆད་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཞེས་དགོངས་ཕྱིར་ཞེས་པའི་དོན་ཡང་གཞུང་སྔ་ཕྱི་གཉིས་འགལ་བ་སྤོང་བ་མ་ཡིན་གྱི་མ་ཤེས་དོན་གསལ་གྱི་དོན་ཉིད་འཆད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་གཏེར་གྱི་དགོངས་པ་ནི་གཏན་མིན་ཏེ། ཕྱོགས་གླང་གི་གཞུང་གི་ཆ་འགའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཤེས་དོན་གསལ་དུ་གསུངས་ཞེས་པའི་ཚིག་གི་ནུས་པས་གཞུང་གི་ཆ་འགའ་ཞིག་ཏུ་མི་བསླུ་བར་གསུངས་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་དུ་ན་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་མ་ཤེས་དོན་གསལ་དུ་གསུངས་ལ་ཞེས་འབྱུང་རིགས་ཀྱི་གཞུང་གི་ཆ་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཞེས་པ་ལ་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔལ་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་དེ་གཉིས་དགོངས་པ་གཅིག་ཏུ་མཛད་ནས་ཞེས་པའི་ཚིག་གི་ནུས་པས་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་གླང་གི་གཞུང་ལས་བཤད་པར་གྲུབ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཞེས་པའི་ཚིག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་། གཞན་དུ་ན་དེ་དང་ཞེས་པའི་ཚིག་འབྱུང་རིགས་པ་ལ་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག གཞལ་བྱ་ལ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི་གསར་དུ་མི་བསླུ་བའི་རིག་པ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་མི་འཐད་དེ། ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ཆོས་ཅན། མཚན་ཉིད་དེར་ཐལ། མཚོན་བྱ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་དེས་གཞལ་བྱ་རྟོགས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་གཞན་དག་ན་རེ། དེ་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་ལ་ཚད་མའི་དོན་ལྡོག་གསར་དུ་བ་དེ་མ་ཚང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ནི་རང་ལུགས་དང་འགལ་ཏེ། ཚད་མ་བསླུ་མེད་ཅན་ཤེས་པ། །ཞེས་པ་འདི་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་རྫོགས་ཅིག་མ་བསྟན་པར་ཐལ། དེས་ཚད་མའི་དོན་ལྡོག་གི་གཙོ་བོ་གསར་དུ་བ་དེ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ན། དེས་ཆོས་གྲགས་རང་ལུགས་ཀྱི་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་རྫོགས་བསྟན་པར་ཁས་བླངས་པ་དང་འགལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་རིགས་རལ་ན་རེ། ཡང་ཡང་ཤེས་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། །ཐུག་པ་མེད་འགྱུར་དྲན་སོགས་བཞིན། །ཅེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མ་ཤེས་དོན་གསལ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དུ་གསུང་། ཡིད་ཆེས་ཚིག་ནི་མི་བསླུ་བའི། །སྤྱི་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་མི་འཐད་དེ། གཞུང་སྔ་མ་དེས་སྔར་མ་ཤེས་པ་གསར་དུ་ཤེས་པ་ཙམ་ཤུགས་ལ་བསྟན་ཀྱང་དོན་སྔར་མ་ཤེས་པ་གསར་དུ་ཤེས་པ་མི་ཐོན་པས་འདིར་དོན་སྔར་མ་ཤེས་པ་གསར་དུ་ཤེས་པ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དུ་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་གཞུང་གི་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པ། །ཤེས་པ་གང་ཡིན། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཞན་དུ་ན་མ་ཤེས་དོན་གསལ་སྔར་བསྟན་ནས་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ཕྱིས་སྟོན་རིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚད་མའི་མདོའི་གཞུང་གཉིས་པོ་གོ་རིམ་དེ་ལྟར་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་རང་ལུགས་ནི། མི་བསླུ་མ་ཤེས་དོན་གསལ་གཉིས། །རང་མཚན་རྟོགས་པར་དོན་ལ་མཐུན། །ཐ་སྙད་པ་དང་དོན་དམ་པ། །གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་གཉིས་པོ་འཇུག །མི་བསླུ་ལས་དང་བྱེད་པོ་དང་། །བྱ་བ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་འཆད་པ་ལ། གཞུང་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་དགོངས་པ་བཤད། མི་བསླུ་བའི་དོན་བཤད། དེས་ན་ཚིག་གཞན་བསྣན་མི་དགོས་པར་གྲུབ་པ་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཚད་མ་བསླུ་མེད་ཅན་ཤེས་པ། །ཞེས་པས་ཚད་མ་མདོའི་གཞུང་ཀུན་གྱི་དགོངས་པར་གྱུར་པའི་ཚད་མའི་དོན་ལྡོག་བསྟན་ཏེ། ཚད་མ་མདོར་ཚད་མའི་གྲངས་ངེས་འཆད་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཚད་མའི་གྲངས་ངེས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཤིང་། བསླུ་བའི་ཤེས་པ་རྣམས་དེའི་ཁོངས་སུ་མི་རྟོགས་པར་གསུངས་པ་དང་། མངོན་སུམ་གྱི་སྐབས་སུ་ཡང་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་གཞིར་བཞག་ལ་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་རྣམས་མངོན་སུམ་ཡང་དག་དང་། བསླུ་བའི་ཤེས་པ་རྣམས་མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་དུ་བཤད་པ་དང་། རྗེས་དཔག་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱ་ལ་མི་བསླུ་བའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་གཏན་ཚིགས་ཡང་དག་དང་། བསྒྲུབ་བྱ་ལ་བསླུ་བའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་གཏན་ཚིགས་ལྟར་སྣང་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་མདོའི་དགོངས་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན། ཕྱོགས་གླང་གི་གཞུང་གི་ཆ་འགའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཤེས་དོན་གསལ་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་དུ་དངོས་སུ་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན་མི་འགལ་ཏེ། དེ་གཉིས་དོན་ལྡོག་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ནི། མ་ཤེས་དོན་གྱི་གསལ་བྱེད་ཀྱང་། །ཞེས་པས་སྟོན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་འདིར་ཚད་མ་མདོའི་མཆོད་བརྗོད་འཆད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་མདོའི་དགོངས་པར་གྱུར་པའི་ཚད་མའི་དོན་ལྡོག་ཐོག་མར་སྟོན་པ་ཡང་སྐབས་སུ་བབ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མ་ཡིན་པ་ཡང་གཙོ་བོར་མི་བསླུ་བའི་སྒོ་ནས་བཞག་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀ་ཡང་རང་མཚན་ཡོད་མེད་གང་རུང་དུ་རྟོགས་པར་དོན་ལ་མཐུན་སྟེ། མི་བསླུ་བའི་དོན་འཆད་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་། དོན་བྱེད་ནུས་པར་གནས་པ་ནི། །མི་བསླུ་ཞེས་དང་། མ་ཤེས་དོན་གསལ་གྱི་དོན་འཆད་པའི་སྐབས་སུ་ཡང་། རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པ། །ཤེས་པ་གང་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མ་དང་དོན་དམ་པའི་ཚད་མ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་མི་བསླུ་མ་ཤེས་དོན་གསལ་གཉིས་ཀ་འཇུག་སྟེ། དེ་གཉིས་དོན་ལྡོག་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ། བྱེད་པ་པོ་གང་གིས་མི་བསླུ་བ། ལས་གང་ལ་མི་བསླུ་བ། ཚུལ་ཇི་ལྟར་མི་བསླུ་བ་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཤེས་པ་དོན་ཇི་ལྟར་གནས་པ་ལྟར་ཡོད་པ་ལ་ཡོད་པར་ཤེས། མེད་པ་ལ་མེད་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་མི་བསླུ་བའོ། །གཉིས་པ་ནི། དོན་རང་མཚན་ཡོད་པས་དེ་ལ་འཇུག་ན་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ལ་མི་བསླུ། དོན་རང་མཚན་མེད་པས་དེ་ལས་ལྡོག་ན་དོན་བྱེད་མི་ནུས་པ་ལ་མི་བསླུ་བའོ། །གསུམ་པ་ནི། རང་མཚན་ལ་ཞུགས་ན་དེ་ཐོབ་པ་ལ་མི་བསླུ། རང་མཚན་མེད་པས་དེ་ལས་ལྡོག་ན་དེ་མེད་པ་ལ་མི་བསླུ་བའོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྐབས་འདིར་བསྟན་གྱི་ཡུལ་གྱི་མི་བསླུ་བ་དེ་ཚང་སྟེ། རང་ཉིད་གཞལ་བྱར་བཞག་པའི་ཚེ་དོན་བྱེད་ནུས་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅད་ཤེས་དང་ཐེ་ཚོམ་ལ་བྱ་བའི་མི་བསླུ་བ་ཚང་བ་སྲིད་དེ། དེས་རང་མཚན་ལ་ཞུགས་པས་རང་མཚན་ཐོབ་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་བྱེད་པ་པོའི་མི་བསླུ་བ་མ་ཚང་སྟེ། དེ་ཡིན་ན། འཛིན་སྟངས་མ་འཁྲུལ་བ་ཡིན་དགོས་པ་ལས་བཅད་ཤེས་ནི་ཚད་མ་སྔ་ཕྱིའི་བཟུང་བའི་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པས་འཛིན་སྟངས་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཡུལ་གྱི་མི་བསླུ་བ་དང་། བྱ་བའི་མི་བསླུ་བ་ཙམ་གྱིས་འདིའི་མི་བསླུ་བའི་གོ་མི་ཆོད་དེ། འདིའི་མི་བསླུ་བ་ཡིན་ན། ཆོས་གསུམ་ལྡན་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི། མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མི་བསླུ་བ་ལ་ཆོས་གསུམ་ལྡན་དགོས་པའི་བྱེད་པ་པོའི་མི་བསླུ་བ་ལ་གསར་རྟོགས་ཀྱི་དོན་ཚང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གསར་དུ་ཞེས་པའི་ཚིག་སྨོས་མི་དགོས་ཏེ། དེ་ལ་རྣམ་བཅད་མེད་ཅིང་ཟློས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོ་གྲུབ་སྟེ། བཅད་ཤེས་འདིར་བསྟན་གྱི་མི་བསླུ་བ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་གྲུབ་སྟེ། བྱེད་པ་པོའི་མི་བསླུ་བ་ལ་གསར་རྟོགས་ཀྱི་དོན་ཚང་བར་བསྟན་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྣམ་ངེས་ལས། འདི་དག་གིས་དོན་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་འཇུག་པ་ན་དོན་བྱ་བ་བསླུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དང་། འདིར་ཡང་། ཚད་མ་བསླུ་མེད་ཅན་ཤེས་པ། །ཞེས་དང་། བསམ་པ་ལ་ནི་བསླུ་མེད་ཕྱིར། །འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཡང་ཚད་མ་ཉིད། །ཅེས་དང་། བསླུ་མེད་ཕྱིར་ཏེ་ཚད་མ་ཉིད། །ཅེས་དང་། བསླུ་བ་མེད་ཅན་གང་ཡིན་ཏེ། །སྒོམ་བྱུང་མངོན་སུམ་ཚད་མར་འདོད། །ཅེས་དང་། བསླུ་བའི་ཕྱིར་རོ་དེ་དོན་དུའང་། །ཚད་མ་ཉིད་ནི་བཀག་པ་སྟེ། །ཞེས་སོགས་རྣམ་འགྲེལ་ངེས་ཀྱི་གཞུང་རྣམས་ཀྱིས་མི་བསླུ་བ་ཚང་མ་ཚང་གི་སྒོ་ནས་ཚད་མ་ཡིན་མིན་གྱི་རྣམ་བཞག་མཛད་པར་སྣང་གི་གསར་དུ་ཞེས་པའི་ཚིག་བསྣན་པ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང་། རིགས་གཏེར་རྩ་འགྲེལ་ལས་ཀྱང་། འདི་ཁོ་ན་གསུངས་ཤིང་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་སྔོན་གྱི་མཁས་པ་འགའ་ཞིག་གིས་ཀྱང་འདི་བཞིན་དུ་མཛད་པས་བཅད་ཤེས་མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པར་བྱས་ནས་གསར་དུ་ཞེས་པའི་ཚིག་བསྣན་པ་ནི་གཞུང་ལུགས་ཆེན་པོའི་དགོངས་པ་འཆུགས་པས་རྒྱང་རིང་དུ་དོར་བར་བྱའོ། །གསུམ་པ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ནི། བྱེད་པ་པོ་གང་གིས་མི་བསླུ་བ་དེ་ཤེས་པ་ཡིན་པས་ཤེས་པ་སྨོས་པ་ལ་དགོས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་རྒྱན་མཛད་པས། ཕྱི་རོལ་པ་འགའ་ཞིག་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པ་ཚད་མར་འདོད་པའི་ལོག་རྟོག་སེལ་བའི་ཆེད་དུ་སྨོས་པ་ཡིན་ཅེས་དང་། ཤཱཀྱ་བློས། ཡུལ་གྱི་མི་བསླུ་བ་ཚད་མར་ཐལ་བ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དུ་སྨོས་པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བའི་ཕྱི་མ་འདི་ཅུང་ཟད་མི་འཐད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་གྱི་མི་བསླུ་བ་དེ་སྐབས་འདིའི་མི་བསླུ་བ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་དུ་ན་རབ་རིབ་ཅན་གྱི་དབང་ཤེས་ཆོས་ཅན། སྐབས་འདིའི་མི་བསླུ་བ་ཡིན་པར་ཐལ། ཡུལ་གྱི་མི་བསླུ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། རྟོགས་མེད་ལོག་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། བསླུ་བའི་ཕྱིར་རོ་དེ་དོན་དུའང་། །མངོན་སུམ་ལྟར་སྣང་གཉིས་སུ་བཤད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། རང་ལུགས་ལ། ལོག་རྟོག་སེལ་བ་དང་། རིགས་མི་མཐུན་སེལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་པ་ཚད་མར་འདོད་པའི་ལོག་རྟོག་ཡོད་པས་དེ་སེལ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ཏེ། བློ་ནི་ཚད་མ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཚད་མ་དང་། ལུང་ཚད་མ་གཉིས་ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་སེལ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ལ་ཡང་མི་བསླུ་བ་གསུམ་པོ་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་བྱེད་པ་པོ་གང་གིས་མི་བསླུ་བ་ནི་ཉེས་ཟད་ཀྱི་གང་ཟག་དང་། དེས་སྨྲས་པའི་ཚིག་ཡིན་ལ། སྔར་བཤད་པ་ནི་ཤེས་པ་ཚད་མའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །མདོར་ན། ཚད་མ་ཞེས་པའི་སྒྲ་འཇུག་པའི་ཡུལ་ལ། ཤེས་པ་ཚད་མ་དང་། སྐྱེས་བུ་ཚད་མ་དང་། ལུང་ཚད་མ་གསུམ་ལས། གསུམ་ཆར་ལ་ཡང་མི་བསླུ་བའི་ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་ཚང་བའི་ཆ་ནས་ཚད་མར་བཞག་ལ། ཐོག་མར་ཤེས་པ་ཚད་མ་ངོས་བཟུང་ནས་དེའི་དོན་ཚང་བའི་ཆ་ནས་སྐྱེས་བུ་ཚད་མ་སྒྲུབ་སྟེ། དེ་ལྡན་བཅོམ་ལྡན་ཚད་མ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་ཚད་མར་གྲུབ་ནས་ལུང་ཚད་མར་བསྒྲུབ་སྟེ། ཡིད་ཆེས་ཚིག་ནི་མི་བསླུ་བའི། །སྤྱི་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་བསླུ་མ་ཤེས་དོན་གསལ་གཉིས་རང་མཚན་རྟོག་པར་དོན་ལ་མཐུན་ན་དངོས་མེད་འཇལ་བའི་ཚད་མ་ལ་མ་ཁྱབ་པའི་སྐྱོན་ཡོད་དོ་ཞེ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། དེས་ཡུལ་རང་མཚན་མེད་པར་གཞལ་བས་དོན་བྱེད་མི་ནུས་པར་མི་བསླུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དུང་དཀར་པོ་སེར་འཛིན་གྱི་དབང་ཤེས་དང་། ལྗོན་ཤིང་འགྲོར་སྣང་གི་དབང་ཤེས་ཆོས་ཅན། ཚད་མར་ཐལ། མི་བསླུ་བའི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་མ་གྲུབ་སྟེ། དེས་དུང་སེར་པོ་དང་ལྗོན་ཤིང་འགྲོ་བར་འཛིན་པ་གང་ཞིག དེ་ལྟར་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་དེས་སྒྲོ་འདོགས་སེལ་བའི་ཚུལ་ལ་གསུམ་སྟེ། བཅད་བྱ་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་རང་བཞིན། གཅོད་བྱེད་ངེས་པའི་རང་བཞིན། དེས་དེ་ཇི་ལྟར་ངེས་པའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ་མཚན་ཉིད་ནི། གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་ལ་མཐའ་གཞན་དུ་རྟོག་པའི་ཞེན་བློ། དབྱེ་ན། རྟོག་པ་ལོག་ཤེས་དང་། ཐེ་ཚོམ་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་གྱི་རྟོག་མེད་ལོག་ཤེས་རྣམས་ནི་དེ་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲོ་འདོགས་དང་ངེས་ཤེས་གཉིས་ཀ་གང་ཟག་གཅིག་གི་རྒྱུད་ལ་ཅིག་ཆར་མི་འབྱུང་བ་གང་ཞིག ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་གི་དབང་ཤེས་དང་ཟླ་གཉིས་མེད་པར་ངེས་པའི་ངེས་ཤེས་གཉིས། གང་ཟག་གཅིག་གི་རྒྱུད་ལ་ཅིག་ཆར་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ་མཚན་ཉིད་ནི། རང་ཡུལ་དོན་དང་མཐུན་པར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་གང་ཞིག དེར་འཛིན་གྱི་བྱེད་པ་མ་ཉམས་པར་དེ་མིན་དུ་འཛིན་པ་མི་སྲིད་པ། དངོས་བཏགས་མ་ཕྱེ་བའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། ཡང་དག་པའི་ངེས་པ་དང་། ལོག་པའི་ངེས་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། སྒྲ་མི་རྟག་པར་ངེས་པའི་ངེས་ཤེས་ལྟ་བུ། གཉིས་པ་ནི། སྒྲ་རྟག་འཛིན་གྱི་ལོག་རྟོག་ལྟ་བུའོ། །ཕྱི་མ་ནི་ངེས་ཤེས་ཀྱི་བསལ་བྱར་གྱུར་པའི་སྒྲོ་འདོགས་ཡིན་པས་ངེས་པ་བཏགས་པ་བ་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་ཚད་མར་གྱུར་པའི་ངེས་པ་དང་། ཚད་མ་མ་ཡིན་པའི་ངེས་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། རྗེས་དཔག་ཐམས་ཅད། གཉིས་པ་ནི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་དཔག་གིས་དྲངས་ནས་སྐྱེས་པའི་ངེས་ཤེས་ལྟ་བུའོ། །མངོན་སུམ་རྣམས་ནི་གཅོད་བྱེད་ངེས་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་སྟེ། རང་ཡུལ་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་བྱ་བ་རྫོགས་པ་ཡིན་པས་རང་ཡུལ་ངེས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ལ། ཀུན་ཏུ་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མ་ནི་རང་མཚན་ཡོད་མེད་ལ་འཇུག་ལྡོག་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་མེད་ངེས་པའི་འབྲས་ཅན་མིན། །ཕྱིར་ན་ཚད་མ་ཉིད་མི་འགྱུར། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་རང་སྟོབས་ཀྱིས་ངེས་ཤེས་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནམ་ཅེ་ན། ཚད་མ་འགའ་ཞིག་རང་སྟོབས་ཀྱིས་ངེས་ཤེས་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞིང་། འགའ་ཞིག་རང་ལས་ཕྱིས་བྱུང་བའི་ཚད་མ་གཞན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་ཤེས་ཀྱིས་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་པའི་དོན་ཡང་། སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་ས་བོན་རྒྱུན་གཅོད་པའི་ནུས་པ་ནི་ངེས་ཤེས་ལ་མེད་ལ། སྒྲོ་འདོགས་མངོན་གྱུར་པ་ནི་ཡིད་ཡུལ་གཞན་ལ་ཡེངས་པས་ཀྱང་མི་འབྱུང་བས་ངེས་ཤེས་སྐྱེས་ནས་དེའི་བྱེད་པ་མ་ཉམས་པར་སྒྲོ་འདོགས་འབྱུང་མི་སྲིད་པ་ལ་ངེས་ཤེས་ཀྱིས་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པར་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མཚོན་པའི་དོན་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་བཞི་སྟེ། མཚོན་བྱའི་དབྱེ་བ། མཚན་གཞི་ལ་ལོག་རྟོག་དགག་པ། མཚན་གཞི་ལ་མཚན་ཉིད་ངེས་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་བཤད་པ། དེས་དགག་སྒྲུབ་ཇི་ལྟར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ་དྲུག་སྟེ། གང་ལ་དབྱེ་བའི་གཞི། གང་དབྱེ་བའི་ངོ་བོ། གང་གིས་འབྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན། ཇི་ལྟར་ཕྱེ་བའི་དོན། ཇི་སྙེད་ཕྱེ་བའི་གྲངས་ངེས། ཕྱེ་བ་སོ་སོའི་སྒྲ་དོན་ནོ། །དང་པོ་ལ། བོད་ཁ་ཅིག ཚད་མ་དབྱེ་གཞི་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་ཤེས་པ་དབྱེ་གཞི་མ་ཡིན་ཏེ། བཅད་ཤེས་དང་། ཡིད་དཔྱོད་ཀྱང་ཡང་དག་ཤེས་པ་ཡིན་པས། དབྱེ་གཞི་རྒྱ་ཆེས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་བ་མི་འཐད་དེ། ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་དག་ཤེས་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་དཔོན་ཆོས་མཆོག་གི་དོན་བྱེད་པར་སྣང་བའི་ཚད་མ་དང་། དོན་བྱེད་ནུས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་ཚད་མ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། མེས་བཙོ་བསྲེག་གི་དོན་བྱེད་པར་སྣང་བ་ལྟ་བུ་སྐྱེས་བུའི་དོན་སྒྲུབ་ཀྱི་དངོས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་ནི་མེ་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་རྐྱང་པ་སྣང་བ་སྐྱེས་བུའི་དོན་སྒྲུབ་ཀྱི་བརྒྱུད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི། དབྱེ་གཞི་མ་ཡིན་ཏེ། མི་བསླུ་བར་རང་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་ཟིན་པས་བསྟན་བཅོས་སུ་དཔྱོད་བྱ་མིན་པའི་ཕྱིར་དང་། མངོན་སུམ་ཁོ་ནར་ངེས་པས་མངོན་རྗེས་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཕྱི་མ་ཁོ་ན་དབྱེ་གཞི་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་མི་འཐད་དེ། སྤྱི་དབྱེ་གཞིར་མི་རུང་བར་བྱེ་བྲག་ཕྱེ་ནས་དབྱེ་གཞིར་དགོས་ན་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་དགོས་པས་ཧ་ཆང་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་ལུགས་ནི་ཚད་མ་དང་ཡང་དག་ཤེས་པ་གཉིས་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པས་གཉིས་ཀ་ཡང་དབྱེ་གཞིར་རིགས་ཏེ། འདིར། གཞལ་བྱ་གཉིས་ཕྱིར་ཚད་མ་གཉིས། །ཞེས་ཚད་མ་དང་། རྣམ་ངེས་ལས། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པའོ་ཞེས་ཡང་དག་ཤེས་པ་དབྱེ་གཞིར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་དཔག་གཉིས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། གཞལ་བྱ་རྟོགས་པའི་ཚུལ་ལ་མྱོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོག་པའི་ཚུལ་དང་། རྟགས་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོགས་པའི་ཚུལ་གཉིས་སམ། རང་གི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པའི་ཚུལ་དང་། གཞན་གྱི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པའི་ཚུལ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། མངོན་སུམ་གྱི་རང་མཚན་རང་གི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པའི་དོན་ལ་དོན་རིག་མངོན་སུམ་གྱིས་དོན་རང་མཚན་རང་གི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་དོན་རང་མཚན་གྱིས་གཏད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ལ། རང་རིག་མངོན་སུམ་གྱིས་ཤེས་པ་རང་མཚན་རང་གི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་ཤེས་པ་རང་མཚན་ཉིད་དོ། །རྗེས་དཔག་གིས་རང་མཚན་གཞན་གྱི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པའི་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ནི་རྗེས་དཔག་ལ་སྣང་བའི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཉིད་ལ་དོན་རང་མཚན་དུ་ཞེན་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་ངོ་བོར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དོན་རང་ངོས་ནས་གཏད་པ་མ་ཡིན་པར་གཞན་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་སྣང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ནི། མངོན་རྗེས་གཉིས་བུམ་སྣམ་ལྟར་རྫས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནམ། དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་ལྟར་གཅིག་པ་བཀག་པའི་ཐ་དད་ཡིན་ནམ། བྱས་མི་རྟག་ལྟར་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་ཡིན་ནམ། ཟླ་བ་དང་། བསིལ་ཟེར་ཅན་ལྟར་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཐ་དད་ཡིན་ཞེ་ན། ཛྙ་ན་ཤྲཱི་ན་རེ། གཅིག་པ་བཀག་པའི་ཐ་དད་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཆ་ཤེས་པ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་དང་། རྗེས་དཔག་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དྲི་མའི་ཆ་ཡིན་པས་གཟུང་ཡུལ་དངོས་པོར་མེད་པས་དེས་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་རྗེས་དཔག་ཀྱང་དངོས་པོར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཟེར་བ་མི་འཐད་དེ། གཉིས་ཀ་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རྗེས་དཔག་གི་གཟུང་ཡུལ་དངོས་པོར་མེད་པའི་ཆ་ནས་འཁྲུལ་ཤེས་ཡིན་ལ། འཁྲུལ་ཤེས་དེ་ཉིད་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ཡུལ་གཅིག་ལ་ལྟོས་ནས་གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། རྟོག་པ་དང་རྟོག་མེད་གཉིས་ཡུལ་གཅིག་མིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ཡུལ་ཐ་དད་ལ་ལྟོས་ནས་ངོ་བོ་ཐ་དད་དུ་འདོད་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། རྗེས་དཔག་སྤྱིར་མངོན་སུམ་དང་ངོ་བོ་ཐ་དད་དང་། བྱེ་བྲག་རང་རིག་མངོན་སུམ་དང་ངོ་བོ་ཐ་དད་ཡིན་ན། དེ་ཤེས་པ་མིན་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མངོན་རྗེས་གཉིས་བློའི་ངོ་བོར་གཅིག་ཡིན་ཏེ། རྗེས་དཔག་ཉིད་ལ་མངོན་སུམ་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་ལ་ལྟོས་ནས་མངོན་རྗེས་གཉིས་སུ་འཇོག་སྟེ། ལ་མེ་ཡོད་དུ་རྟོགས་པའི་རྗེས་དཔག་དེ་ལ་དང་མེའི་ཚོགས་དོན་ལ་ལྟོས་ནས་རྗེས་དཔག་ཡིན་ལ། རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ལྟོས་ནས་མངོན་སུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་རྗེས་དཔག་དེ་ཡུལ་ལ་ལྟོས་ནས་རྗེས་དཔག་མིན་པར་ཐལ། ཡུལ་ལ་ལྟོས་ནས་མངོན་སུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་བྱེ་བྲག་རང་རིག་མངོན་སུམ་དང་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་ན་མངོན་སུམ་དང་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་དགོས་ན། དེ་ཆོས་ཅན། མངོན་སུམ་དང་ངོ་བོ་ཐ་དད་ཡིན་པར་ཐལ། དབང་མངོན་དང་ངོ་བོ་ཐ་དད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱོན་དང་པོ་མེད་དེ། ཡུལ་ལ་ལྟོས་ནས་ཐ་དད་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་རྗེས་དཔག་དེ་རྗེས་དཔག་ལ་རང་རིག་མངོན་སུམ་དུ་སོང་བའི་ཚེ་རྗེས་དཔག་དེ་ཡུལ་ལ་ལྟོས་ནས་རང་རིག་མངོན་སུམ་དུ་འཇོག་པ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཚེ་རྗེས་དཔག་དེ་རྗེས་དཔག་གི་ཡུལ་དུ་མི་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱོན་གཉིས་པ་ཡང་མེད་དེ། བྱེ་བྲག་ཤ་པ་དང་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་ན། ཤིང་ཙམ་དང་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་དགོས་ཀྱང་། ཤ་པ་དང་ངོ་བོ་ཐ་དད་ཡིན་ན། ཤིང་ཙམ་དང་ངོ་བོ་ཐ་དད་ཡིན་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པ་ནི། རང་སྡེ་ཁ་ཅིག ཚད་མ་ལ་མངོན་སུམ། རྗེས་དཔག ལུང་ཚད་མ་གསུམ་སུ་གྲངས་ངེས་པར་འདོད་པ་དང་། སློབ་དཔོན་ཟླ་བས་དེའི་སྟེང་དུ། དཔེ་ཉེར་འཇལ་གྱི་ཚད་མ་དང་བཞིར་གྲངས་ངེས་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་པ་ཁ་ཅིག དེའི་སྟེང་དུ་དོན་གྱིས་གོ་བ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚད་མ་སོགས་གྲངས་མང་དུ་འདོད་ན་འདིར་མངོན་རྗེས་གཉིས་སུ་གྲངས་ངེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་གཉིས་སུ་གྲངས་ངེས་པ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་ཡོད་ཅིང་གནོད་བྱེད་མེད་པ་དང་། གྲངས་གཞན་འདོད་པ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཅིང་གནོད་བྱེད་ཡོད་པ་དང་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི། མདོར། མངོན་སུམ་དང་ནི་རྗེས་སུ་དཔག །ཚད་མའོ་མཚན་ཉིད་གཉིས་གཞལ་བྱ། །ཞེས་ཚད་མ་གཉིས་སུ་གྲངས་ངེས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དུ་གཞལ་བྱ་གཉིས་སུ་ངེས་པ་ཙམ་ཞིག་གསུང་ཅིང་། དེ་ཉིད་འདིར། གཞལ་བྱ་གཉིས་ཕྱིར་ཚད་མ་གཉིས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིའི་ཚུལ་སྒྲུབ་པ་ལ། ཕྱོགས་ཆོས་སྒྲུབ་པ་དང་། ཁྱབ་པ་སྒྲུབ་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། གཞལ་བྱ་ལ་རང་སྤྱི་གཉིས་སུ་གྲངས་ངེས་ཏེ། འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་དོན་བྱེད་ནུས་མི་ནུས་ཀྱི་ཆོས་གཉིས། རང་གི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་འདྲ་བ་ཐུན་མོང་བ་དང་། མི་འདྲ་བ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་གཉིས། ཡུལ་ཅན་སྒྲའི་སྒོ་ནས་རྗོད་བྱེད་སྒྲའི་དངོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་ཡིན་པ་དང་། མ་ཡིན་པ་གཉིས། ཡུལ་ཅན་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་རྟོག་པའི་སྣང་ཡུལ་དང་། རྟོག་མེད་ཤེས་པའི་སྣང་ཡུལ་གཉིས་སུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི། དོན་བྱེད་ནུས་དང་མི་ནུས་ཕྱིར། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། །འོ་ན་རང་སྤྱི་གཉིས་ཀྱི་མཚན་གཞི་ནི་གང་། ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བུ། ཐ་དད་དུ་ཕྱེ་བའི་དོན་གང་ཞེ་ན། བདེན་པ་གཉིས་པོ་དེ་མཚན་གཞི་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི། དོན་དམ་དོན་བྱེད་ནུས་པ་གང་། །ཞེས་སོགས་སོ། སྤྱི་མཚན་གྱི་ངོ་བོ་དངོས་པོར་མེད་ཅིང་། དངོས་པོར་ཡོད་པ་ནི་རང་མཚན་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི། བརྗོད་བྱ་ཉིད་ཕྱིར་དེ་དངོས་མིན། །ཞེས་སོགས་སོ། །རང་མཚན་གཅིག་ཉིད་ལ་འཇུག་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་རང་སྤྱི་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི། རང་གི་མཚན་ཉིད་གཅིག་གཞལ་བྱ། །ཞེས་སོགས་སོ། །གཉིས་པ་ཁྱབ་པ་སྒྲུབ་པ་ནི་གཞལ་བྱ་ལ་གཉིས་སུ་ངེས་ན་ཚད་མ་ལ་གཉིས་སུ་ངེས་པས་ཁྱབ་སྟེ། གཞལ་བྱ་རང་མཚན་གཅིག་ཉིད་ལ་ཚད་མ་གཉིས་འཇལ་བྱེད་དུ་འཇུག་པའི་ཚེ་གཉིས་ཆར་གྱི་འཇུག་ཡུལ་རང་མཚན་ཁོ་ན་ཡིན་ཀྱང་། འཇུག་ཡུལ་དེ་རྟོགས་པའི་ཚུལ་ལ་མངོན་གྱུར་དུ་རྟོགས་པའི་ཚུལ་དང་། ལྐོག་གྱུར་དུ་རྟོགས་པའི་ཚུལ་གཉིས་ལས། མངོན་གྱུར་དུ་རྟོགས་པའི་བློ་ནི་མངོན་སུམ་དང་། དེའི་སྣང་ཡུལ་རང་མཚན་དང་། ལྐོག་གྱུར་དུ་རྟོགས་པའི་བློ་ནི་རྗེས་དཔག་དང་། དེའི་སྣང་ཡུལ་སྤྱི་མཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི། གང་ལ་དོན་གྱི་ནུས་པ་ལས། །ཞེས་སོགས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་གྲངས་ཉུང་བའི་གནོད་བྱེད་མེད་པ་དང་། གྲངས་མང་བའི་གནོད་བྱེད་མེད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། རྒྱང་འཕེན་པ་ན་རེ། ཚད་མ་ལ་མངོན་རྗེས་གཉིས་སུ་གྲངས་ངེས་པ་མི་འཐད་དེ། ཚད་མ་མངོན་སུམ་གཅིག་པུར་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྗེས་དཔག་ཚད་མ་མིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་འདོད་པ་དེ་འགོག་པར་བྱེད་པའི་གཞུང་མདོར་སྐབས་འདིར་མ་གསུངས་ཀྱང་། སློབ་དཔོན་གྱིས་གྲངས་གཞན་འགོག་པ་ལ་གྲངས་མང་ཉུང་གཉིས་ཀ་འགོག་དགོས་པར་དགོངས་ནས་འདིར་ཁ་བསྐང་བ་ནི། མེད་པ་གཞལ་བྱ་མིན་པའི་ཕྱིར། །གཅིག་ཉིད་ཅེ་ན་ཁོ་བོའང་འདོད། །ཅེས་སོགས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། བྱེ་བྲག་པ་དང་། རིག་པ་ཅན་པ་སོགས་ན་རེ། ཚད་མ་ལ་གཉིས་སུ་གྲངས་ངེས་པ་མི་འཐད་དེ། ཁ་དོག་མི་རྟག་པར་རྟོགས་པའི་བློ་དེ་ཚད་མ་ཡིན་ཀྱང་མངོན་རྗེས་གཉིས་སུ་མ་འདུས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་འགོག་པ་ལ། མདོར། དེ་ལ་རབ་སྦྱོར་ཕྱིར་ཚད་མ། །གཞན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུང་ཤིང་། དེའི་དོན་འདིར་ཡང་། སྐྱོན་འདི་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། །གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་ངོ་ཤེས་ཀྱི་བློ་དེ་ཚད་མ་གཉིས་སུ་མ་འདུས་པའི་ཕུང་པོ་གསུམ་པར་འདོད་པ་འགོག་པ་ནི། མདོར། ཡང་ཡང་ཤེས་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། །ཐུག་པ་མེད་འགྱུར་དྲན་སོགས་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། དེའི་དོན་འདིར་ཡང་། སྐད་ཅིག་སོ་སོར་ཐ་དད་ཕྱིར། །ཞེས་སོགས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་གྲངས་གཞན་འདོད་པ་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ཅིང་གནོད་བྱེད་ཡོད་པ་ལ། ཚད་མ་ལ་གྲངས་གཞན་དགག་པ་དང་། གྲངས་གཞན་ལ་ཚད་མ་དགག་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། རྒྱང་འཕེན་པས་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་མ་ཡིན་པས་ཚད་མ་མངོན་སུམ་གཅིག་པོར་འདོད་པ་ལ་ཁས་བླངས་ཀྱིས་གནོད་པ་དང་། དངོས་སྟོབས་རིགས་པས་གནོད་པ་གཉིས་ལས་དང་པོ་ནི། རྣམ་ངེས་ལས། ཚད་དང་ཅིག་ཤོས་གཅིག་བཞག་དང་། །གཞན་བློ་རྟོགས་པར་བྱེད་ཕྱིར་དང་། །གཞན་དག་འགོག་པར་བྱེད་ཕྱིར་ཡང་། །ཚད་མ་གཞན་ནི་སྲིད་པ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རྩ་བ་འགལ་འབྲེལ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླངས་དགོས་པས་དེ་ངེས་བྱེད་ཀྱི་བློ་རྗེས་དཔག་ཚད་མར་གྲུབ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་། མངོན་སུམ་ཡང་ནི་དོན་མེད་ན། །མི་འབྱུང་བ་ལ་ཚད་མ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་སྒྲ་བྱུང་གི་ཚད་མ་ལ་ཚད་མ་དགག་པ། ཁ་དོག་མི་རྟག་པར་ངེས་པའི་བློ་ལ་ཚད་མ་དགག་པ། ངོ་ཤེས་ཀྱི་བློ་ལ་ཚད་མ་དགག་པ། དེ་ཚུལ་གཞན་ལ་བསྒྲེ་བ་དང་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི། སྒྲ་བྱུང་གི་ཚད་མ་དེ་ཚད་མ་གཉིས་སུ་མ་འདུས་པའི་ཚད་མ་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་ཡིན་ན། དེ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་གི་རྟགས་ལས་བརྗོད་བྱའི་དོན་དཔོག་པ་ལ་བྱེད་དམ། ཀུན་སློང་གི་བསམ་པ་དཔོག་པ་ལ་བྱེད། དང་པོ་ལྟར་ན་ཚད་མ་ཡིན་པ་མི་སྲིད་དེ། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་དེ་བརྗོད་བྱའི་དོན་ལ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐྱེས་བུ་ཙམ་གྱི་ཚིག་འཁྲུལ། སྐྱེས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཚིག་རྟོགས་པར་དཀའ། སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པའི་ཚིག་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི། སྒྲ་རྣམས་དངོས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཞེས་སོགས་ཀྱིས་སྟོན་ནོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན། མངོན་རྗེས་གཉིས་སུ་མ་འདུས་པའི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་སྟེ། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དེའི་རྟེན་གཞི་གཏན་ཚིགས་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བུམ་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་ཆོས་ཅན། བརྗོད་འདོད་ཀྱི་ཀུན་སློང་སྔོན་དུ་སོང་སྟེ། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་། མངོན་པར་འདོད་པ་སྟོན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དང་། དེ་དག །སྨྲ་པོའི་བསམ་པ་སྟོན་པར་བྱེད། །ཅེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལ་ཡང་སློབ་དཔོན་ཆོས་མཆོག་ནི། སྨྱོ་གཉིད་གོམས་དང་རྗེས་ཟློས་ནོར། །ཅེས་པའི་གནས་སྐབས་ལྔ་བྲལ་གྱི་ཚིག་དགོས་པར་བཞེད་ཀྱང་བརྗོད་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཤར་བའི་བརྗོད་འདོད་ཁྱད་པར་ཅན་བསྒྲུབ་པ་ལ་དགོས་ཀྱི་ཀུན་སློང་ཙམ་བསྒྲུབ་པ་ལ་མི་དགོས་པ་མངོན་ནོ། །འདི་ལ་ཁ་ཅིག ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཚིག་ལ་ཀུན་སློང་མེད་པས་མ་ངེས་སོ་ཞེས་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་ལ་ཡང་ཀུན་སློང་སྙིང་རྗེ་ཡོད་པས་ཀུན་སློང་ལ་རྟོག་པས་མ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤཱས། འོན་ཀྱང་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་སྨྲ་བའི་རྒྱུ་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྨྲ་བ་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར། དེའི་དོན་སྒྲུབ་པའི་བསམ་པས་དེ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ཉིད་ནི་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེས་ན་དེ་ནི་སྙིང་རྗེའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ནོ་ཞེས་དང་། རྒྱན་ལས་ཀྱང་། དོན་ཀུན་གསལ་བ་ཉིད་དུ་ནི། །ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་འདོད་འཇུག་འགྱུར་ཏེ། །གོམས་ཕྱིར་དེ་ལ་བརྗོད་འདོད་ནི། །གང་ལས་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ལ། ཁ་དོག་མི་རྟག་པར་ངེས་པའི་བློ་དེ་ཚད་མ་གཉིས་སུ་མ་འདུས་པའི་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་ཡིན་ན། དེ་བྱས་རྟགས་ལས་ཁ་དོག་མི་རྟག་པར་རྟོགས་པའི་བློ་ལ་བྱེད་དམ། ཁ་དོག་འཛིན་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་རྗེས་སུ་བྱུང་བའི་ཁ་དོག་མི་རྟག་པར་ངེས་པའི་ངེས་ཤེས་ལ་བྱེད། དང་པོ་ལྟར་ན་ཚད་མ་གཉིས་སུ་མ་འདུས་པ་མ་གྲུབ་སྟེ། རྗེས་དཔག་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཚད་མ་ཡིན་པ་མི་གྲུབ་སྟེ། བཅད་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གསུམ་པ་ནི། ངོ་ཤེས་ཀྱི་བློ་ཚད་མ་གཉིས་སུ་མ་འདུས་པའི་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་ཡིན་པ་མི་འཐད་དེ། དེ་ཚད་མ་མིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ནི། དོན་གྱིས་གོ་བའི་ཚད་མ་དང་། དཔེ་ཉེར་འཇལ་གྱི་ཚད་མ་སོགས་ཚད་མ་གཉིས་སུ་མ་འདུས་པའི་ཚད་མ་ཇི་སྙེད་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་འཐད་དེ། ཚད་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་མངོན་རྗེས་གཉིས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུས་ཤིང་། དེར་མ་འདུས་པ་རྣམས་ཚད་མ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མྱོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོགས་པའི་ཚུལ་དང་། རྟགས་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོགས་པའི་ཚུལ་ལས་གཞན་པའི་གཞལ་བྱ་རྟོགས་ཚུལ་གསུམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲུག་པ་ནི། སྤྱིར་མིང་ལ་བརྗོད་བྱའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་ལྷས་སྦྱིན་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་མིང་ལ་ལྟོས་པ་དང་། ཤིང་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་རིགས་ལ་ལྟོས་པ་གཉིས་སོ། །ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་བཤད་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་པའི་མིང་དང་། བུམ་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་འཇུག་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་པའི་མིང་གཉིས་སོ། །འདི་ལ་བཤད་འཇུག་འགལ་བ་དང་། མི་འགལ་བ་དང་། འགལ་ཞིང་མི་འགལ་བ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། བྱེའུ་ཏིལ་འཐུང་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དང་། བྱ་ལུག་རྫི་མོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་པ་དང་། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྟ་བུའོ། །གསུམ་པ་ནི། འགལ་འདུ་མུ་གསུམ་པ་སྟེ། དཔེར་ན་མཚོ་སྐྱེས་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན། འཇུག་པ་ནི་པདྨ་ལ་འཇུག་ལ་བཤད་ན་མཚོ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མཚོ་སྐྱེས་སོ། །དེ་ལ་གསུམ་ལས། མཚོ་ལས་སྐྱེས་པའི་པད་མོ་ལ་བཤད་འཇུག་གཉིས་ཀ་ཡོད་ཅིང་། སྐམ་ལས་སྐྱེས་པའི་པད་མོ་ལ་འཇུག་ཏུ་ཡོད་ཅིང་བཤད་དུ་མེད་ལ། མཚོ་ལས་སྐྱེས་པའི་སྦལ་པ་ལ་བཤད་དུ་ཡོད་ཀྱང་འཇུག་ཏུ་མེད་དོ། །འོ་ན་སྐམ་ལས་སྐྱེས་པའི་ལྡོང་དུམ་ལྟ་བུ་བཤད་འཇུག་གཉིས་ཀ་མེད་པའི་མུ་བཞི་པ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བགྲང་ཞེ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། དེ་ནི་མཚོ་སྐྱེས་ཀྱི་མིང་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་ལ་མུ་གསུམ་དང་། རྗེས་དཔག་ལ་མུ་གཅིག་སྟེ། མངོན་སུམ་གྱི་སྐད་དོད་དུ་པྲ་ཏི་ཨཀྵ་ཞེས་པའི་པྲ་ཏི་ནི་སོ་སོ་དང་། ཨཀྵ་ནི་དབང་པོ་ལ་འཇུག་པས་དབང་པོ་སོ་སོ་ལ་བརྟེན་པས་ན་མངོན་སུམ་ཞེས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་མངོན་སུམ་དང་པོ་གཉིས་ལ་བཤད་འཇུག་གཉིས་ཀ་ཡོད་ཅིང་། ཕྱི་མ་གཉིས་ལ་འཇུག་ཏུ་ཡོད་ཀྱང་བཤད་དུ་མེད། དབང་ཤེས་འཁྲུལ་པ་རྣམས་ལ་བཤད་དུ་ཡོད་ཀྱང་འཇུག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། རྗེས་དཔག་གི་སྐད་དོད་དུ་ཨ་ནུ་མཱ་ཎ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཨ་ནུ་ནི་ཕྱིས་སམ་རྗེས་ལ་འཇུག་ཅིང་མཱ་ཎ་ནི་འཇལ་བ་ལ་འཇུག་པས་ཕྱོགས་ཆོས་གྲུབ་ཅིང་འབྲེལ་པ་ངེས་པའི་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་བྱ་འཇལ་བའི་དོན་གྱིས་ན་རྗེས་དཔག་ཞེས་བཤད་འཇུག་གཉིས་ཀ་ཡོད་པའི་མུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་མཚན་གཞི་ལ་ལོག་རྟོག་དགག་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་གཞི་ལ་ལོག་རྟོགས་དགག་པ་དང་། རྗེས་དཔག་གི་མཚན་གཞི་ལ་ལོག་རྟོག་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡིན་པར་རྟོག་པ་དགག་པ་དང་། ཡིན་པ་ལ་མིན་པར་རྟོག་པ་དགག་པ་གཉིས། དང་པོ་ལ་ཡུལ་ལ་འཁྲུལ་པ་དང་། དུས་ལ་འཁྲུལ་པ་དང་། རྣམ་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོག་པ་དགག་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཁ་ཅིག ནོར་བུའི་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཛིན་པའི་བློ་དེ་ནོར་བུ་རང་མཚན་པ་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མར་འདོད་པ་མི་འཐད་དེ། ནོར་བུ་རང་མཚན་པས་རང་ངོས་ནས་རང་འདྲའི་རྣམ་པ་མ་གཏད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་བློ་རིགས་གང་ཡིན་དཔྱད་པ་ལ་འགྲེལ་པ་རྣམས་ལས་ཇི་ལྟར་བཤད་པའི་ཚུལ། འཐད་མི་འཐད་སོ་སོར་དཔྱད་པ། སྐབས་དོན་ངོས་བཟུང་བ་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ་རྗེས་དཔག་ཏུ་བཞེད་པ་དང་། མངོན་སུམ་དུ་བཞེད་པ་དང་། ལོག་ཤེས་སུ་བཞེད་པ་དང་གསུམ། དང་པོ་ནི། ལྷ་ཤཱཀ་གཉིས་ཀྱིས་ནོར་བུའི་འོད་ཀྱི་རྟགས་ལས་གཞི་དེར་ནོར་བུ་ཡོད་པར་རྟོགས་པའི་རྗེས་དཔག་ཏུ་བཞེད་དེ། ལྷས་བཟློག་པའི་སྦྱོར་བ་དང་པོ་ལ་ནོར་བུའི་འོད་ལ་ནོར་བུའི་བློས་མ་ངེས་ཞེས་དང་། ཤཱས་བཟློག་པའི་སྦྱོར་བ་དང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཚད་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཁྲུལ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ནོར་བུའི་འོད་ལ་ནོར་བུའི་བློས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་པ་ཉིད་ནའང་ནོར་བུའི་དངོས་པོ་ལ་མི་བསླུ་བའི་སྒོ་ནས་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མི་བསླུ་བའི་ཕྱིར་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཚད་མ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནོར་བུའི་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཛིན་པའི་བློ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དང་། ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་གཞན་འབྲེལ་པ་ལ་ཡང་བརྟེན་པ་ཡིན་ན། རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་མ་ཐག་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཡང་། ནོར་བུའི་འོད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ལས་ནོར་བུའི་འོད་དེ་ལ་ནོར་བུར་ཇི་ལྟར་འཁྲུལ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་འབྲས་བུའི་རྟགས་ལས་སྐྱེས་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། རྒྱན་མཛད་པ་དཔོན་སློབ་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བཞེད་དེ། རྒྱན་ལས། དེ་ཕྱིར་ནོར་བུའི་འོད་ལ་ནི། །ནོར་བུར་ཤེས་པའི་ཤེས་པ་ནི། །དེ་ཉིད་དུ་ན་མངོན་སུམ་མམ། །ཡང་ན་རྗེས་དཔག་ཉིད་དུ་ངེས། །ཞེས་དང་། དེ་ནི་མངོན་སུམ་ཚད་མ་ཉིད། །ཇི་ལྟར་འཁྲུལ་པ་དེ་འདྲ་ཡིན། །མི་བསླུ་བ་ན་ཚད་མ་ཉིད། །འཁྲུལ་དང་མ་འཁྲུལ་གང་དུ་དོགས། །ཞེས་མངོན་སུམ་དུ་འདོད་པ་དོགས་སྤོང་དང་བཅས་པ་གསུངས་ཤིང་། འགྲེལ་བཤད་གཉིས་ཀས། དེ་ཉིད་དུ་ན་མངོན་སུམ་མམ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་འདོད་པའོ། །ཡང་ན་རྗེས་དཔག་ཉིད་དུ་ངེས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤཱཀྱ་བློ་འདོད་པའོ་ཞེས་དང་། ཉི་མ་སྦས་པས་ཀྱང་། འོན་ཏེ་ནོར་བུའི་འོད་ལ་ནོར་བུར་ཤེས་པ་ཚད་མ་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་མངོན་སུམ་ཚད་མ་ཉིད་དོ། །འོ་ན་མངོན་སུམ་འཁྲུལ་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་མི་བདེན་ཏེ། འཁྲུལ་པའམ་མ་འཁྲུལ་ཡང་རུང་སྟེ་བསླུ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གསུམ་པ་ནི། ཆོས་མཆོག་གིས་ནོར་བུའི་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་དང་། མར་མེའི་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་གཉིས་ལོག་ཤེས་སུ་མཚུངས་པས་འཇུག་ཡུལ་ཐོབ་པའི་དོན་མི་བྱེད་པར་མཚུངས་ཀྱང་འཇུག་ཡུལ་ཐོབ་པའི་དོན་བྱེད་པའི་ཚད་མ་གཞན་གྱི་རྟེན་བྱེད་པ་དང་མི་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་བཞེད་དེ། འཐད་ལྡན་ལས་ནོར་བུའི་འོད་དང་མར་མེའི་འོད་ལ་ནོར་བུར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལོག་པའི་ཤེས་པ་བསླུ་བ་ཉིད་དུ་ནི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ཀས་ཀྱང་ཞེན་པར་བྱས་པའི་ཡུལ་མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དང་། ཇི་ལྟར་འདི་དག་རང་གི་ཡུལ་ལ་བསླུ་བར་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ནོར་བུ་དང་བརྒྱུད་ནས་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་ལྟར་ལུགས་གསུམ་ལས་དང་པོ་མི་འཐད་དེ། ནོར་བུའི་འོད་ཀྱི་རྟགས་ལས་གཞི་དེར་ནོར་བུ་ཡོད་པ་རྟོགས་པའི་རྗེས་དཔག་དེ་ནོར་བུའི་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཛིན་པའི་བློ་ཡིན་པར་ཐལ། དེ་ལྟར་འཛིན་པའི་བློ་དེ་རྗེས་དཔག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དུ་བའི་རྟགས་ལས་དུ་ལྡན་ལ་མེ་ཡོད་དུ་རྟོགས་པའི་རྗེས་དཔག་དེ་དུ་བ་མེར་འཛིན་པའི་བློ་ཡིན་པར་ཐལ་ལོ། །གཞུང་གི་དགོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྗེས་དཔག་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་ན་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཅེས་པའི་ལན་དུ་རྗེས་དཔག་གི་ཆ་ཤས་འགའ་ཞིག་འཁྲུལ་ཡང་ཚད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བཀོད་པ་ལ་འབྲེལ་མེད་པའི་ཕྱིར། ལུགས་གཉིས་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། ནོར་བུའི་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཛིན་པའི་བློ་དེ་ནོར་འོད་མཐོང་བའི་དབང་ཤེས་ལ་བྱེད་དམ། རྗེས་ཀྱི་འདི་ནི་ནོར་བུའོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པའི་བློ་ལ་བྱེད། དང་པོ་ལྟར་ན་མི་འཐད་དེ། དེས་ནོར་བུའི་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐག་ཁྲ་མཐོང་བའི་དབང་ཤེས་དེས་ཐག་ཁྲ་ལ་སྦྲུལ་དུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཡང་མི་འཐད་དེ། དེ་ནི་རྟོག་པ་ཡིན་པས་མངོན་སུམ་དུ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞུང་གི་དགོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྗེས་དཔག་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་བའི་ཕྱིར་ན་ཚད་མ་མིན་པར་འདོད་པ་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ཆ་ཤས་འགའ་ཞིག་ལོག་ཤེས་ཡིན་ཡང་ཚད་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བཀོད་པ་ལ་འབྲེལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འུ་ཡུག་པས་རྒྱན་གྱི་དགོངས་པར་མཛད་ནས་མཛོད་ཕུགས་ན་ནོར་བུ་ཡོད་པའི་འོད་སྒོ་གསེབ་ན་ཤར་བ་ན་ནོར་བུའི་འོད་མཐོང་བའི་དབང་ཤེས་དེ་ནོར་བུ་ལ་གཞན་ངེས་ཚད་མ་དང་། ནོར་འོད་ལ་རང་ངེས་ཚད་མ་ཡིན་ཞེས་བཞེད་པ་ཡང་མི་འཐད་དེ། དབང་ཤེས་དེ་ནོར་བུ་ལ་གཞན་ངེས་ཚད་མ་མིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་ཚད་མ་མིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུགས་གསུམ་པ་གཞུང་ལ་སྦྱར་བའི་ཚེ་འཐད་པ་ནི་རང་ལུགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་འབྱུང་ངོ་། །གསུམ་པ་ནི། མཛོད་ཕུགས་ན་ནོར་བུ་ཡོད་པའི་འོད་སྒོ་གསེབ་ཏུ་ཤར་བ་ན་ནོར་འོད་མཐོང་བའི་དབང་ཤེས་སྐྱེ་ཞིང་དེ་ནི་མངོན་སུམ་ཡིན་ཏེ། དོན་རང་མཚན་གྱིས་རང་ངོས་ནས་རང་འདྲའི་རྣམ་པ་གཏད་པའི་དབང་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཁྲུལ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཚེ་ནོར་འོད་ལ་རང་ངེས་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ནོར་འོད་ལ་ནོར་འོད་དུ་ངེས་པའི་ངེས་ཤེས་རང་སྟོབས་ཀྱིས་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འཁྲུལ་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཚེ་ནོར་འོད་ལ་གཞན་ངེས་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ནོར་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཛིན་པའི་ལོག་ཤེས་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་ཤེས་དྲངས་པའི་ཚེ་དེ་ཉིད་རྟགས་འཛིན་སེམས་སུ་སོང་ནས་ནོར་འོད་ཀྱི་རྟགས་ལས་གཞི་དེར་ནོར་བུ་ཡོད་པར་རྟོགས་པའི་རྗེས་དཔག་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། ལོག་ཤེས་དྲངས་པའི་ཚེ། དེས་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་དཔག་གི་རྟེན་བྱེད་པའང་སྲིད་དེ། ལོག་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནོར་བུ་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་རྒྱུག་པས་ནོར་བུའི་མདུན་དུ་སླེབས་པ་ན་ནོར་བུ་མཐོང་བའི་དབང་མངོན་སྐྱེ་ཞིང་ལོག་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་དེ་ཉིད་ལ་ཡིད་གཏད་པ་ན་ཡུལ་གྱི་སྤུ་རིས་ཕྱེད་ནས་ནོར་འོད་དུ་ངེས་པའི་ངེས་ཤེས་སུ་འགྱུར་སྲིད་པས་དེའི་ཚེ་སྔར་བཞིན་དུ་རྗེས་དཔག་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ནོར་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་དང་། སྒྲོན་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་གཉིས་ཚད་མ་ཡིན་མིན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ཀ་ཚད་མ་མིན་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། འཇུག་ཡུལ་ཐོབ་པའི་དོན་བྱེད་པ་དང་། མི་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ཀས་འཇུག་ཡུལ་མི་ཐོབ་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་དང་། གཞུང་ལས་ཀྱང་། ཇི་ལྟར་དོན་བྱེད་ལ་ཁྱད་ཡོད། །ཅེས་གསུངས་ཀྱི། འཇུག་ཡུལ་ཐོབ་མི་ཐོབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྒྲ་མི་རྟག་པར་རྟོགས་པའི་རྗེས་དཔག་དང་། སྒྲ་རྟག་འཛིན་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་གཉིས་འཁྲུལ་པ་ཡིན་མིན་གྱི་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་ཚད་མ་ཡིན་མིན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་ནོར་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཛིན་པའི་བློ་དང་། སྒྲོན་འོད་ལ་ནོར་བུར་འཛིན་པའི་བློ་གཉིས་ལོག་ཤེས་སུ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་འཇུག་ཡུལ་ཐོབ་པའི་ཚད་མ་གཞན་གྱི་རྟེན་བྱེད་པ་དང་མི་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་རྩ་བའི་དགོངས་པ་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། དོན་ལ་རྟོན་པ་དག་གིས་དཔྱོད་མཛོད་ཅིག གཉིས་པ་ནི། ཁ་ཅིག་ནམ་ཕྱེད་ལ་ཉིན་ཕྱེད་དུ་འཁྲུལ་ནས་ཉིན་ཕྱེད་ཀྱི་བུ་ཚ་རྨིས་པའི་རྨི་ལམ་གྱི་ཤེས་པ་དེ་ཉིན་ཕྱེད་ཀྱི་བུ་ཚ་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མར་འདོད་པའང་མི་འཐད་དེ། ཉིན་ཕྱེད་ཀྱི་བུ་ཚ་དེས་རང་ངོས་ནས་རང་འདྲའི་རྣམ་པ་མ་གཏད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་ཁ་ཅིག དུང་དཀར་སེར་འཛིན་གྱི་དབང་ཤེས་དེ་དུང་གི་ཁ་དོག་ལ་འཁྲུལ་ཡང་དབྱིབས་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་དང་། ལྗོན་ཤིང་འགྲོར་སྣང་གི་དབང་ཤེས་དེ་ལྗོན་ཤིང་སྡོད་པའི་ཆ་ལ་འཁྲུལ་ཡང་ལྗོན་ཤིང་རང་མཚན་པ་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མར་འདོད་པའང་མི་འཐད་དེ། དུང་གི་དབྱིབས་དང་ལྗོན་ཤིང་རང་མཚན་པ་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་ན། དེ་གཉིས་དང་གྲུབ་བདེ་རྫས་གཅིག་པའི་དུང་གི་ཁ་དོག་དང་། ལྗོན་ཤིང་སྡོད་པའི་ཆ་ལ་ཡང་མངོན་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག དུང་དཀར་འཛིན་པའི་མིག་ཤེས་དེ་དུང་གི་རེག་བྱ་འཇམ་པ་དང་། ལྕི་བ་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་དང་། མེ་ཆུའི་ཁ་དོག་མཐོང་བའི་མིག་ཤེས་དེས་དེ་གཉིས་ཀྱི་རེག་བྱ་ཚ་བ་དང་། གཤེར་བ་ལ་ཡང་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་མི་འཐད་དེ། རིག་བྱ་འཛིན་པའི་རྣམ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ལ་ལུས་དབང་དོན་མེད་པར་ཐལ། མིག་ཤེས་དེ་རེག་བྱ་ལ་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འོ་ན་དུང་གི་ཁ་དོག་མིག་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་བའི་རྗེས་སུ་འདི་ལ་རེག་བྱ་འདི་དང་འདི་ཡོད་དོ་ཞེས་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྫས་གཞན་ལས་དུས་མཉམ་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྫས་གཞན་དཔོག་པ་རྒྱུ་ཆོས་རྗེས་སུ་དཔོག་པའི་རྗེས་དཔག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ཡིན་པ་ལ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་པ་དགག་པ་ནི། ཁ་ཅིག སྒོ་རྒྱབ་ཀྱི་བུམ་པ་ལ་མཛོད་ཕུགས་ཀྱི་བུམ་པར་འཁྲུལ་དུས་ཀྱི་སྒོ་རྒྱབ་ཀྱི་བུམ་པ་འཛིན་པའི་མིག་ཤེས་ལྟ་བུ་ཡུལ་ལ་འཁྲུལ་པ་དང་། སྔ་དྲོའི་བུམ་པ་ལ་ཕྱི་དྲོ་བུམ་པར་འཁྲུལ་ནས་སྔ་དྲོའི་བུམ་པ་འཛིན་པའི་མིག་ཤེས་ལྟ་བུ་དུས་ལ་འཁྲུལ་པ་དང་། བུམ་པའི་དམར་པོ་ལ་སྣམ་བུའི་དམར་པོར་འཁྲུལ་ནས་བུམ་པའི་དམར་པོར་འཛིན་པའི་མིག་ཤེས་ལྟ་བུ་རྣམ་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་དང་གསུམ། སྒོ་རྒྱབ་ཀྱི་བུམ་པ་སོགས་དོན་རང་མཚན་གསུམ་པོ་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་མི་འཐད་དེ། དོན་རང་མཚན་གསུམ་པོ་དེས་ཤེས་པ་གསུམ་པོ་དེ་ལ་རང་ངོས་ནས་རང་འདྲའི་རྣམ་པ་གཏད་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་གི་དབང་ཤེས་དེ་ཡང་མངོན་སུམ་ཚད་མར་ཐལ་ལོ་ཞེ་ན། མི་མཚུངས་ཏེ། བུམ་པའི་དམར་པོ་སྣམ་བུའི་དམར་པོ་མ་ཡིན་པར་ངེས་ནས་དེ་སྣམ་བུའི་དམར་པོར་འཛིན་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་ཅིང་། ཟླ་གཉིས་མེད་པ་ངེས་ཀྱང་ཟླ་བ་གཉིས་སྣང་གི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། རྗེས་དཔག་ཡིན་པ་ལ་མ་ཡིན་པར་རྟོག་པ་དགག མིན་པ་ལ་ཡིན་པར་རྟོག་པ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཁ་ཅིག ནོར་བུའི་འོད་ཀྱི་རྟགས་ལས་གཞི་དེར་ནོར་བུར་ཡོད་པར་རྟོགས་པའི་བློ་ནི་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་མིན་ཏེ། ནོར་བུ་རྟགས་སུ་བཀོད་ན་རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་མེད། ནོར་འོད་རྟགས་སུ་བཀོད་ན་མ་གྲུབ། འོད་ཙམ་རྟགས་སུ་བཀོད་ན་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཞེའོ། །འོ་ན་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུའི་རྟགས་ལས་གཞི་དེར་སཱ་ལུའི་ས་བོན་ཡོད་པར་རྟོགས་པའི་རྗེས་དཔག་ཚད་མ་མི་སྲིད་པར་ཐལ། སཱ་ལུའི་ས་བོན་རྟགས་སུ་བཀོད་ན་རྟགས་དང་རྟགས་ཅན་མེད། སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་རྟགས་སུ་བཀོད་ན་མ་གྲུབ། མྱུ་གུ་ཙམ་རྟགས་སུ་བཀོད་ན་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ན། དུ་བའི་རྟགས་ལས་ལ་མེ་ཡོད་དུ་དཔོག་པ་སོགས་འབྲས་རྟགས་ཕལ་ཆེར་འཁྲུལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། ཁ་ཅིག དུ་བའི་རྟགས་ལས་དུ་ལྡན་གྱི་ལ་ལ་རྟག་པའི་མེ་ཡོད་པར་རྟོགས་པའི་བློ་དེ་རྗེས་དཔག་ཚད་མར་འདོད་པ་དང་། ཁ་ཅིག་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ལ་ལ་ཆོས་ཅན། རྟག་པའི་མེ་ཡོད་དེ། དོན་དམ་པའི་དུ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བཀོད་པའི་ཚེ་རློམ་ཚོད་ལ་འཁྲུལ་ཡང་སོང་ཚོད་ལ་མ་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ཟེར་བ་མི་འཐད་དེ། དེ་སྐོར་གྱི་ཚུལ་གསུམ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་རྟག་པའི་མེ་དང་། དོན་དམ་པའི་དུ་བ་མ་གྲུབ་ཀྱང་། མེ་ཙམ་དང་། དུ་ཙམ་གྲུབ་པས་སྐྱོན་མེད་དོ་སྙམ་ན་མི་འཐད་དེ། ཁྱད་པར་བྱེད་ཆོས་རྟག་པའི་མེ་དང་དོན་དམ་པའི་དུ་བ་མ་གྲུབ་ན། དེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་མེ་ཙམ་དང་དུ་ཙམ་ཡང་མ་སྒྲུབ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །