རིམ་ཁང་བཅུ་བཞི་པ། བརྟེན་པ་ཤེས་པའི་གནས་རྣམ་པར་གཞག་པ།

དེ་ལྟར་རྟེན་ལུས་དང་དེའི་ཆོས་ཚོགས་པ་གཞན་ཡང་རྣམ་པར་བཤད་ནས། ད་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་པ་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཀུན་གཞི་དང་ཆོས་སྐུའི་ཁྱད་པར། སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཆོས་གཞན་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། མདོར་བསྟན་པ་དང་། རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །

དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་གྱི་གཞི་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཞི་ལ་ལྟོས་ནས་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཚུལ་ཀ་དག་དྲི་མ་མེད་པ་དང་། དྲི་བཅས་མ་རིག་པ་རྟོག་ཚོགས་དང་བཅས་པས་སྦགས་པ་འཁྲུལ་སྣང་འཁྲུལ་འཛིན་ཀུན་གྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཆ་ནས། ཀུན་གཞི་དང་ཆོས་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཀུན་གཞི་དང་ནི་ཆོས་སྐུའི་གནད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་གཞི་ནི་མ་རིག་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དང་པོའི་རྟེན། བར་གྱི་གནས། ཐ་མའི་ཁྱིམ། བག་ཆགས་ཀྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པས་རྫིང་དང་འདྲ་ལ། ཆོས་སྐུ་ནི། མ་རིག་པ་ལོག་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་ཡུལ་ལས་འདས་པ། ལས་དང་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཀུན་གཞི་ནི། ཟ་འོག་གི་བར་གདིང་ལྟར་དུ་མར་སྣང་བའི་གཞིར་གྱུར་པ། ཡུལ་སྣ་ཚོགས་སྣོད་དུ་སྣང་བ་དང་། ཡུལ་ཅན་དུ་མ་རིགས་དྲུག་ཁམས་གསུམ་བཅུད་དུ་སྣང་བ་དང་དེའི་ལུས་དང་། བདེ་སྡུག་དང་། སེམས་ཀྱི་འཁྲུལ་པའི་ཆ་ཤས་མང་པོ་འཛིན་ལ། ཆོས་སྐུ་ནི། དེ་ཐམས་ཅད་མེད་པ། ཡིད་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། ཀུན་གཞི་རྣམ་རྟོག་འཛིན་པ་ལ། །སྣ་ཚོགས་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པས་བསླད། །ཀུན་གཞི་མ་རིག་དངོས་པོ་ཡིན། །ཀུན་གཞི་ཞེས་ཀྱིས་དེ་ལ་བྱ། །ཞེས་པ་དང་། ཡང་། སེམས་ཅན་གཞི་དང་སངས་རྒྱས་གཞི། །ཁྱད་པར་གཅིག་གིས་ཕྱེ་བར་ངེས། །ཞེས་པ་དང་། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ཀུན་གཞི་ཉིད་ནི་བསགས་པའི་ཕྱིར། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཟག་པ་ཟད། །སྟོང་ཞིང་གསལ་ལ་གསལ་ཞིང་ཁྱབ། །བསམས་པས་མ་སྦགས་དྲན་པ་སངས། །སྤྲོས་(༣༠༠)པ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་སྟེ། །ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་ཁྱབ་ཅིང་སྟོང་། །རང་དག་མཚོན་པ་ཀུན་དང་བྲལ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་བཅས་ཀུན་གཞི་ལ། །བག་ཆགས་སོག་ཕྱིར་རྫིང་དང་འདྲ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་བག་ཆགས་བྲལ། །ཡིད་དང་སེམས་སོགས་འདུས་པ་ལས། །ལུས་ཅན་ཀུན་གཞི་དུ་མར་སྣང་། །ཆོས་སྐུའི་ཡིད་སོགས་བྲལ་བས་ན། །དུ་མ་གཟུགས་སྣང་ལུས་མེད་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ཀུན་གཞི་ནི། སེམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ལ། ཆོས་སྐུ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཀློང་དྲུག་པའི་རྒྱུད་ལས། ཀྱེ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ། སེམས་ཀྱི་གནས་ནི། ཀུན་གཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་གཞི་ནི་བསམ་པའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་སྡུད་ཅིང་། སེམས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གནས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དྲན་རྟོག་ཐམས་ཅད་མི་མངའ་ཞིང་། ཡུལ་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི། ཀུན་གཞི་ཆོས་སྐུར་འདོད་དེ། འདི་ལ་ཐུན་མོང་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཀྱང་། ཀུན་གཞི་དག་མ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དུ་འདོད་ལ། ཆོས་སྐུ་དག་པའི་ནང་ནས་ཀྱང་དྲི་མ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་འདོད་ཅིང་། སྔགས་ཁ་ཅིག་ལས་ཀྱང་། ཀུན་གཞི་གནས་གྱུར་ཏེ་དག་པའི་ཆ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུར་འདོད་དེ། ཀུན་གཞི་ཀུན་གྱི་གཞི་ཡིན་ཏེ། །མྱ་ངན་འདས་པའི་གཞི་མའང་ཡིན། །ཞེས་པ་དང་། ཀུན་གཞི་གནས་གྱུར་པ་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་བཤད་པས་ཐ་དད་ཀྱི་ནང་ནས་ཀྱང་རྫས་འགལ་བར་བཤད་དོ། །འདི་ལ་གནོད་པ་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་ཀུན་གཞི་ཆོས་སྐུ་ཡིན་ན་ཆོས་སྐུ་དྲི་མ་ཅན་དུ་ཐལ་བ་དང་། ཀུན་གཞིས་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་འཁྲུལ་པ་བསྐྱེད་པ་ལྟར་ཆོས་སྐུས་འཁྲུལ་པ་བསྐྱེད་པར་ཐལ་ལ། འདོད་ན། སངས་རྒྱས་ནས་སླར་སེམས་ཅན་དུ་འཁྲུལ་པར་ཐལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པས་གནོད་ཅིང་། བླ་ན་མེད་པའི་ལུང་གིས་ཀྱང་གནོད་དེ། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཐུགས་ཀྱི་མེ་ལོང་ལས། ཀུན་གཞི་ཆོས་སྐུར་འདོད་པ་ང་ལས་གོལ་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་དང་། རིག་པ་རང་ཤར་ལས། ལ་ལ་ཀུན་གཞི་ཆོས་སྐུར་འདོད། །དེ་ལ་ལན་གདབ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཀུན་གཞིའི་མཚན་ཉིད་འདི་ལྟར་ཡིན། །དེ་ནས་དེ་ཡིས་ལན་སྨྲས་པ། །ཐམས་ཅད་རྫོགས་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་ཡིན། །དེ་ནས་དྲིས་པའི་ཚིག་གིས་བཟློག །སངས་རྒྱས་འགྱུར་བ་ཡོད་པར་རིགས། །ཀུན་གཞི་སྣ་ཚོགས་འཆར་བའི་ཕྱིར། །དེ་ལས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་སེམས་ཅན་རིགས། །ཅི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། །ཡང་ན་རེས་འཇོག་ཅན་དུ་འགྱུར། །ཅི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་འཆར་བའི་ཕྱིར། །རེས་འགའ་སངས་རྒྱས་ཡིན་པར་འགྱུར། །རེས་འགའ་སེམས་ཅན་ཡིན་པར་འགྱུར། །ཅི་ཕྱིར་རེས་འཇོག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནས་དྲིས་པ་བཟློག་སྟེ་སྨྲས། །འོ་ན་ཀུན་གཞི་(༣༠༡)མེད་དམ་ཅི། །དེ་ནས་དྲིས་པའི་ལན་བཏབ་པ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་རྟོག་འཛིན་པ་ལ། །སྣ་ཚོགས་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པས་བསླད། །ཀུན་གཞི་མ་རིག་དངོས་པོ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །

དེས་ན་ཀུན་གཞི་དང་ཆོས་སྐུ་ཕྱེད་པ་གཅེས་ཏེ། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། དེའི་ཕྱིར་ན་ཀུན་གཞི་དང་ཆོས་སྐུ་མ་ཕྱེད་ན་གཟུགས་གཅིག་ལ་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། དོན་སོ་སོར་སྣང་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་སོ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་དཔེར་བརྗོད་ནི། རྒྱ་མཚོ་དང་གྲུ་པའི་རྣམ་པ་འདྲ་སྟེ། ཆོས་སྐུ་ཀ་དག་གི་རིག་པ་དྲི་མ་ཡོད་མ་མྱོང་བ་དབྱིངས་རྒྱ་མཚོ་དྭངས་པ་འདྲ་བ། གང་དུའང་མ་གྲུབ་ལ་གང་དུའང་འཆར་བའི་གོ་མ་འགགས་པ། ཐོག་མའི་གཞི་རང་བཞིན་རྣམ་དག་དང་། རྐྱེན་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་བྲལ་བས་དབྱིངས་དེར་བཙན་ས་ཟིན་པ་དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་ཆ་ཡིན་ལ། ཀུན་གཞི་མཚོའི་སྟེང་ན་གྲུར་མི་ཞུགས་པ་ལྟར། ཐོག་མའི་དབྱིངས་ལས་འཁྲུལ་དུས་གཞིའི་མ་རིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དང་། ཁྱབ་བྱེད་དང་། ངོ་བོར་གནས་པ་གྲུ་ལྟ་བུ། སེམས་སེམས་བྱུང་ལས་དང་བག་ཆགས་འཁྲུལ་པའི་མི་མང་པོས་གང་བ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། ཀུན་གཞི་དང་ཆོས་སྐུའི་དཔེ་ནི། རྒྱ་མཚོ་དང་གྲུ་པའི་ཚུལ་ཏེ་ལམ་བྱུང་། གཉིད་ལོག་པ་དང་སད་པའི་ཚུལ་ཏེ། དབང་པོའི་ཁྱད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །དེའང་རིག་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ཆོས་སྐུའི་ངོ་བོ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ལྡོག་བྱ་མ་ཡིན་ཞིང་མཐར་ཐུག་གྲོལ་གཞིར་ཡོད་ལ། ཀུན་གཞི་གཉིད་ལྟ་བུ་འཁྲུལ་སྣང་གི་རྨི་ལམ་ཐམས་ཅད་འཆར་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ལས་སངས་པར་བྱེད་དགོས་པས་ཁྱད་ཤིན་ཏུ་ཆེའོ། །དེའང་གཉིད་དང་རྨི་ལམ་ལྡོག་དགོས་ཀྱང་། རང་གི་རིག་པ་ལྡོག་མི་དགོས་པས། ཆོས་སྐུ་གཞི་རྟོགས་བྱ་ཡིན་ལ། དེའི་ངང་གོམས་བྱར་གྱུར་ཞིང་། འབྲས་བུ་གྲོལ་སར་ངོས་གཟུང་ངོ་། །ཀུན་གཞི་དང་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་རྣམས་དག་བྱ་དྲི་མར་ཤེས་པར་བྱའོ། །

གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་གཞི་དང་། ཆོས་སྐུ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཀུན་གཞི་དང་ནི་ཆོས་སྐུའི་གནད། །དེ་ལ་ཀུན་གཞི་རེ་ཞིག་བཤད། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་ཀུན་གྱི་གཞི། །ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དབྱེ་བར་བཅས། །ངོ་བོ་བག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་སྣོད། །དབྱེ་བ་ལུས་དང་སྦྱོར་བ་དང་། །སྣ་ཚོགས་པ་དང་ཡེ་གཞིའོ། །ངེས་ཚིག་ཀུན་ནི་འདུས་པ་ལ། །གཞི་ནི་ཚོགས་ཤིང་སོགས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པས། ཀུན་གཞིའི་ངོ་བོ། ངེས་ཚིག །དབྱེ་བ། བྱེད་ལས། སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་ལྔ་ལས། དང་པོ་ངོ་བོ་ནི། འདུས་བྱས་དགེ་བ་རྣམ་བྱང་དང་འཁོར་བའི་ཆོས་སོ་ཅོག་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པའོ། །ངེས་ཚིག་ནི། ཀུན་མང་བ་ལ། གཞི་ཚོགས་པ་དུ་མའི་འདུ་སའམ་རྟེན་གཞིར་གནས་པའོ། །དབྱེ་ན། ཡེ་དོན་གྱི་ཀུན་གཞི། སྦྱོར་བ་དོན་གྱི་ཀུན་གཞི། བག་ཆགས་ལུས་ཀྱི་ཀུན་གཞི། བག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་པའི་(༣༠༢)ཀུན་གཞི་དང་བཞིའོ། །དང་པོ་ནི། འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབྱིངས་དང་པོའི་གཞི། དཔྱོད་བྱེད་ཐོག་མའི་འགྱུ་བ་རིག་པ་ལ་ལྟོས་པའི་མ་རིག་པ་མཚུངས་ལྡན་དུ་ཡོད་པའི་ཟློག་པ་ནས་བརྗོད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ལ་རང་མ་རིག་ན་འཁོར་བར་སྦྱོར་ལ། རིག་ན་མྱང་འདས་སུ་སྦྱོར་བའི་ཆ་ནས་བརྗོད་པའོ། །

གསུམ་པ་ནི། རྩ་བའི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ལ། ལུས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཡོད་པས། ཤ །ཁྲག །འོད། ཡིད་ལུས་འཆར་བའི་ཆ་ནས་བརྗོད་པའོ། །བཞི་པ་ནི། ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ལ་མ་དག་པའི་ལས་དང་བག་ཆགས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་ཀུན་གྱི་གཞི་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་བརྗོད་པའོ། །དེ་ལྟར་མིང་བཞིར་བརྗོད་ཀྱང་། དོན་ཤེས་པ་གཅིག་གི་ཆ་ལ་ལྡོག་པ་བཞིར་དབྱེར་ཡོད་པ་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དང་པོའི་འགྱུ་ཆ་ནས་བཟུང་སྟེ་ད་ལྟའི་བར་དུ་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཀུན་གཞི་དང་དེ་ལ་བརྟེན་པ་ཚོགས་བརྒྱད་དུ་གནས་པའང་ཆ་སོ་སོར་དབྱེ་ན་རྩ་བ་འཁོར་བའི་གོ་འབྱེད་འཆར་བའི་གཞིས་ཡེ་དོན་དང་འཁོར་འདས་སུ་སྦྱོར་བས་སྦྱོར་བ་དོན་དང་ལུས་སུ་སྣང་བས་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་བརྟེན་པས་ཀུན་གཞི་བཞིར་བཞག་ལ་དེ་དུས་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་ཡོད་ཕྱི་ནང་ལ་མ་ཆད་པས་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་སུ་བཏགས་སོ། །དེ་ལས་དབང་ཤེས་ལྔ་ལ་རང་རང་གི་ཤེས་པ་རྟོག་མེད་ཡུལ་ལྔ་འཛིན་པའི་ཆ་ནས་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་སུ་བཏགས་སོ། །དེ་དུས་རྟོག་དཔྱོད་ཁ་ནང་བལྟས་ཀྱི་རྟོག་པས་དང་པོ་དེར་མཇལ་བས་ཡིད་ཤེས་དཔྱོད་པས་ཁྱད་པར་སོ་སོར་འཛིན་པ་ལ་དོན་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། སེམས་གཅིག་ལ་ལྡོག་པས་ཐ་དད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །བྱེད་པས་ནི། ཡེས་འཁྲུལ་གཞི་བྱེད། སྦྱོར་བས་ལུས་སེམས་འབྲེལ་ནས་བདེ་སྡུག་གི་ཀུན་སྦྱོར་བྱེད། ལུས་ཀྱིས་ལུས་དང་དེའི་ཆོས་ཚོགས་པ་དུ་མའི་རྐྱེན་བྱེད། བག་ཆགས་ཀྱིས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སོག་བྱེད་དང་རྒྱུ་རྐྱེན་བྱེད་པའོ། །སྒྲས་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། བག་ཆགས་སྔ་ཕྱིའི་ཉིང་མཚམས་དང་། ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་སྔ་ཕྱིའི་འབྲེལ་དང་། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་སྡེབས་དང་། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བའི་འཆིང་བ་བྱེད་པས། ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འཇུག་པའོ། །

གཉིས་པ་ཆོས་སྐུ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྤྲོས་བྲལ་ཏེ། །རང་ཀར་འཛིན་པའི་མཚན་མ་མེད། །ངོ་བོ་སྟོང་གསལ་དབྱེར་མེད་ལ། །དབྱེ་བ་ཆོས་དང་ལོངས་སྤྲུལ་སྐུ། །གསུམ་གྱིས་ཕྱེ་བས་ཁྱད་པར་འཇུག །ངེས་ཚིག་ཆོས་ནི་ཡང་དག་ལམ། །སྐུ་ནི་དེ་ལས་འགྲུབ་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པས། ཆོས་སྐུའི་ངོ་བོ། ངེས་ཚིག །དབྱེ་བ། བྱེད་ལས། སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་ལྔ་ལས། དང་པོ་ངོ་བོ་ནི། ཐོག་མའི་ཀ་དག་ཆེན་པོ་ནང་གསལ་རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་འཆར་གཞི་ཕྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གནས་པ་དང་། འཁྲུལ་དུས་དེའི་གདངས་ལ་བཞག་པས་བློ་དངོས་སྤྲོས་བྲལ་ཉག་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་ནས་ཉམས་སུ་མྱོང་ཆ་དང་བཅས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། བཞུགས་ཚུལ་གནས་ལུགས་རྣམ་པ་གཉིས། །(༣༠༣)ཐོག་མའི་གཞི་ལ་གནས་པ་དང་། །འཁྲུལ་པའི་ཡུལ་ལ་གནས་པའོ། །ཐོག་མའི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་དང་། །ཐུགས་རྗེ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གནས། །དེ་ཡང་ངོ་བོ་སྐུར་གནས་པས། །ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་སྤྲུལ་པའི་ཆར། །མ་ཕྱེ་འབྱེད་པ་མེད་པའི་ཚུལ། །བབས་ལས་གྲུབ་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་། །སྐུ་མདོག་ལ་སོགས་བློ་ཡུལ་མེད། །རང་བཞིན་འཆར་བྱེད་འོད་ཀྱི་ཚུལ། །དཀར་དམར་སེར་དང་ལྗང་མཐིང་ནི། །མཚན་མ་རིས་ཅན་མ་ཡིན་པར། །རིས་མེད་ཤེས་བྱའི་བབས་ལས་གྲུབ། །ཐུགས་རྗེ་འཆར་བ་སྣ་ཚོགས་ལས། །འདི་འདྲ་གཅིག་ཏུ་ངེས་མེད་པས། །སྣ་ཚོགས་སྣང་ཕྱིར་གཞི་ཞེས་བྱ། །འཁྲུལ་པའི་ཡུལ་ལ་རང་གཞག་དང་། །ཅོག་གཞག་རང་གྲོལ་རྒྱས་གདབ་བོ། །ཞེས་པ་དང་། རང་ཤར་ལས། ཆོས་སྐུ་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་ལུང་། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན། །ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེ་ད་ལྟ་གང་ན་ཡོད་ཅེ་ན། སྙིང་ག་དཔལ་གྱི་བེའུ་རིན་པོ་ཆེ་གསང་བའི་མཛོད་ན་ཡོད་པར། དེ་ཉིད་ལས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་ཕོ་བྲང་འགྱུར་མེད་འདི། །རང་རང་ཙིཏྟའི་དཀྱིལ་ན་གསལ་བར་གནས། །སྟོང་པ་ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོའོ། །གསལ་བ་འོད་ཀྱི་སྙིང་པོའོ། །རང་བྱུང་རིག་པའི་སྙིང་པོའོ། །སྙིང་པོ་གསུམ་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཡེ་ཤེས་དོན་རྟོགས་ས་ལམ་བགྲོད་དུ་མེད། །བརྗོད་པའི་མཐའ་བྲལ་ཆོས་སྐུ་ཆེན་པོ་འདི། །ཀུན་ལ་གནས་ཏེ་ཀུན་གྱིས་རྟོགས་པ་མེད། །ཡིད་མེད་སེམས་མེད་མ་རིག་འཁྲུལ་པ་མེད། །ཅེས་སོ། །འདི་ལ་རེས་གཞི་གནས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་བཏགས། རེས་ཆོས་སྐུར་བཏགས། རེས་གྲོལ་གཞིར་བཏགས་པ་རྣམས། ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པའི་ཆ་ནས་བརྗོད་དེ། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་དགོངས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ངེས་ཚིག་ནི། ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོ་འདུས་པས་ཆོས་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །

གསུམ་པ་དབྱེ་ན། གཞི་ཀ་དག་ཆེན་པོའི་དོན་རང་བཞིན་རྣམ་དག་དང་། དེ་ལུས་ལ་ཡོད་པ་དང་། གློ་བུར་དྲི་བྲལ་གྱི་ཆོས་སྐུ་དམ་པ་དང་གསུམ་ལ་ལྟོས་ནས། སྐུ་གསུམ་དང་དེ་ལས་ཕྱེ་བས་དགུར་འགྱུར་ཏེ། རང་ཤར་ལས། སྐུ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཀྱང་བསྡུ་ན་གསུམ་དུ་འདུས་སོ། །གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཚན་མའི་ཡུལ་ལས་འདས་ པ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས ་པའི་སྐུ་གཟུང་བའི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་དང་། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཆགས་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཆོས་སྐུ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ལོངས་སྐུ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཆོས་སྐུ་ནི་རིག་པ་སྟེ། ཆོས་ནི་ཡུལ་དུ་སྣང་བ། སྐུ་ནི་རིག་པའི་ངོ་བོ་མ་འགགས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ལོངས་སྐུ་ནི། འོད་ལྔ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སྤྲུལ་སྐུ་ནི། མིག་གི་དབང་པོ་ལ་མཐོང་བ་མ་འགགས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡུལ་ནི། ནམ་མཁའ་རྣམ་པར་དག་པ། ཆོས་ཀྱི་(༣༠༤)སྐུའི་གནས་ཙིཏྟ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ལམ། རིན་པོ་ཆེ་ཤེལ་གྱི་སྦུ་གུ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་ཡང་གསུམ་སྟེ།  ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ ་སྐུའི་ཆོས་སྐུ་དང་། ལོངས་སྐུའི་ལོངས་སྐུ་དང་། ལོངས་སྐུའི་སྤྲུལ་སྐུའོ། །དེའང་ ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ ་སྐུའི་ཆོས་སྐུ་ནི། ཡེ་ཤེས་ལྔའི་སྣང་བ་མ་འགགས་པར་སང་ངེ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ ་སྐུའི་ལོངས་སྐུ་ནི། ཐིག་ལེ་རྣམ་པ་ལྔའི་ལམ་དང་བཅས་པའོ། ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ ་སྐུའི་སྤྲུལ་སྐུ་ནི། སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ཡུལ་ལ་ཤར་བའི་རིག་པའོ། ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ ་སྐུའི་གནས་ནི། ཨ་ཝ་དྷུ་ཏཱིའོ། ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ ་སྐུའི་ལམ་ནི་རྩེ་ཆུང་གཡས་པའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་གསུམ་སྟེ། སྤྲུལ་པ་སྐུའི་ཆོས་སྐུ་དང་། སྤྲུལ་པ་སྐུའི་ལོངས་སྐུ་དང་། སྤྲུལ་པ་སྐུའི་སྤྲུལ་སྐུའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། སྤྲུལ་པ་སྐུའི་ཆོས་སྐུ་ནི། སྒྲོན་མ་གཉིས་སོ། །སྤྲུལ་པ་སྐུའི་ལོངས་སྐུ་ནི། འོད་ལྔ་མཐོང་བའོ། །སྤྲུལ་པ་སྐུའི་སྤྲུལ་སྐུ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་ལྔ་ཤར་བའི་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པའོ། །སྤྲུལ་པ་སྐུའི་གནས། ཀླད་པའོ། །སྤྲུལ་པ་སྐུའི་ལམ་མིག་གོ། །སྤྲུལ་པ་སྐུའི་ཡུལ་འཁྲུལ་སྣང་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེའང་ཆོས་སྐུ་སེམས་དང་ཉོན་མོངས་སུ་མེད་ལ། དེའི་དབྱེ་བ་སྐུ་གསུམ་གྱི་ལོངས་སྐུའི་སྤྲུལ་སྐུ་དང་། སྤྲུལ་སྐུའི་སྤྲུལ་སྐུ་གཉིས་སྒོ་ལྔའི་ཤེས་པ་དང་ཉོན་མོངས་སུ་བརྗོད་པ་འགལ་ལོ་སྙམ་ན། མི་འགལ་ཏེ། རྣམ་ཤེས་དང་ཉོན་མོངས་ཀྱི་རང་དུས་ན་རིག་པའི་རང་གདངས་ཡོད་པས་དེ་ལ་བརྗོད་ཀྱི། རྣམ་ཤེས་དང་ཉོན་མོངས་དངོས་སྤྲུལ་སྐུ་མ་ཡིན་ནོ། །

བཞི་པ་བྱེད་ལས་ནི། ངོ་བོ་ཀ་དག་གི་ཆོས་སྐུ་དེས་གྲོལ་གཞི་བྱེད་ལ། ལམ་དུས་ངང་དྭངས་ཀྱི་ཆོས་སྐུས་གྲོལ་བྱེད་ཀྱི་ལས་བྱེད་ལ། སྐུ་གསུམ་པོ་དེས་དག་བྱེད་དང་དག་གཞིའི་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །ལྔ་པ་སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཡེ་ནས་རྡུལ་དང་བྲལ་ཞིང་དྲི་མ་མེད་པ་དང་། གནས་སྐབས་རང་ལ་ཡོད་ཀྱང་ངོ་མ་ཤེས་པས་གསང་བའི་ཆོས་སུ་ཡོད་པ་དང་། མཐར་ཕྱིན་དོན་དུ་གཉེར་བྱའི་འབྲས་བུར་ཡོད་པའི་ཆོས་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སྒྲ་བརྗོད་པ་ཉིད་དོ། །

དོན་གཉིས་པ་སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གཉིས་ཏེ། ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པ་དང་། སོ་སོའི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །

དང་པོ་ནི། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་དབྱེ་བ་ནི། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་འབྱུང་བས། སེམས་ནི། རྩ་བ་མ་རིག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་འཁོར་བ་རང་ཀ་མ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉི་མ་སྒྲིབ་པས་སྤྲིན་དང་འདྲ་ལ། ཡེ་ཤེས་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དྲི་མ་མེད་ཅིང་སེམས་ཀྱི་དྲན་བསམ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་ཉི་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། སེམས་ནི་བག་ཆགས་ཀུན་གྱི་གཞི། །ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དྲི་མ་ཡིན། །གཟུང་བ་ཡུལ་ལ་འཛིན་པ་སེམས། །དེ་ཕྱིར་འཁོར་བའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་པ་དང་། ཡང་། ཡེ་ཤེས་དྲན་གཞི་ཉིད་དང་བྲལ། །ཅེས་སོ། །ཀློང་དྲུག་པ་ལས་(༣༠༥)ཀྱང་། སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་རང་གི་ངོ་བོ་མ་ཕྱེད་ན། ཉི་མ་སྤྲིན་ཕུང་གིས་བསྒྲིབས་པ་དང་འདྲ་སྟེ་ཕྱིར་སྣང་བའི་དོན་བྱེད་མི་ནུས་སོ་ཞེས་སོ། །དེའང་སེམས་ནི། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་དང་འབྱུང་ཁུངས་དང་སོག་བྱེད་དང་ཀུན་ནས་སློང་བ་དང་། མ་རིག་པའི་ཁྱིམ་ན་རྟག་ཏུ་གནས་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉི་མ་དང་འགལ་ཞིང་སྒྲིབ་པ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། སེམས་ནི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་སྡུད་པའོ། །སེམས་ནི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་སློང་བའོ། །སེམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སོག་པའོ། །སེམས་ནི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་ཏེ། བག་ཆགས་དེ་ཡང་འགེགས་པར་དཀའ་བས། རང་གི་སྣང་བ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ། མ་རིག་པ་མཉམ་དུ་གནས་པས། ཞེས་དང་། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། སེམས་ནི་འདུས་ཚོགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །དྲི་མ་ཉིད་དང་ཡང་སྦགས་པས། །ཀུན་གཞི་སྡུད་པའི་སེམས་ལ་སོགས། །དྲི་མའི་གྲངས་སུ་གྱུར་པས་ན། །ཞེས་སོ། །དེའང་རིག་པ་ལ་སྒྲིབ་བྱེད་སེམས་དེ་ཡོད་པར་ལྡན་པས་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་ལ། སེམས་དེས་ལས་བསགས་པས་འཁྲུལ་པ་ཉིང་འཁྲུལ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འཁོར་བའི་ལས་བྱེད་དོ། །སེམས་དེ་རིག་པ་ལས་གྲོལ། དག་ཟད་བྱུང་ན་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རིག་པ་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བྲལ་བྱ་དྲི་མའི་ཆོས་ཡང་དག་པ་ནི། སེམས་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སེམས་དེ་བྲལ་ན་སངས་རྒྱས་ས། །ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་དྲི་མ་ཟད། །འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་སེམས་དེས་འགྲོ། །དེ་མིན་འགྲོ་བར་ནུས་མིན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་འགྲོ་རྣམས་འཁྲུལ་འཁོར་བཞིན། །ཞེས་སོ། །སེམས་དེ་ཡང་ཡུལ་སྣང་འདི་དང་འདིའོ་ཞེས་བརྡ་དང་མིང་དང་སྤྱི་འཛིན་པ་གཟུང་བ་ཡུལ་གྱི་སེམས་དང་། དེའི་ཁྱད་པར་ལ་དཔྱོད་ཅིང་ཞིབ་མོར་འབྱེད་པ་འཛིན་པ་ཡུལ་ཅན་གྱི་སེམས་གཉིས་སུ་འདུས་པ་ཡིན་པས། གཟུང་བ་ཡུལ་ལ་འཛིན་པ་སེམས་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་དགོས་པར་ཐུན་མོང་གི་གཞུང་ལས་ཀྱང་། སེམས་འགགས་པ་དེ་སྐུ་ཡིས་མངོན་སུམ་མཛད། །ཅེས་པ་དང་། ཚིག་གསལ་དུ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འཇུག་པ་ཡང་རྒྱུན་ཆད་དང་ཞེས་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས། སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཡང་བྲལ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གནས་ཀྱང་མི་འདོར་བ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་ཀྱི་གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ནི། ནམ་མཁའ་ལྟར་སྤྲོས་པ་ཞི་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཚད་མེད་པའི་གཞི་དང་འབྱུང་ཁུངས་འཁོར་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོའི་ཚོགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཆོས་སྐུའི་ཁྱིམ་ན་རྟག་ཏུ་གནས་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བག་ཆགས་ཀྱི་ཚང་ཚིང་ཐམས་ཅད་བསྲེགས་པས་མེ་ལྟར་གནས་པ་སྟེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཀུན་བསྲེགས་པས། །ཡེ་ཤེས་ཉིད་ནི་མེ་བཞིན་ཟ། །ནམ་མཁའ་ཉིད་དང་(༣༠༦)མཚུངས་པ་ཡིན། །སྟོང་གསལ་རིག་བཅས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །འདིར་མི་ཤེས་པ་ཁ་ཅིག །སེམས་མེད་ན་བེམས་པོའམ་མུན་པ་ལྟར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའང་ཐོས་པ་ཆུང་བ་ཡིན་ཏེ། སེམས་མེད་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པས་རིག་པ་འགག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའང་མ་རིག་པ་འཁྲུལ་པའི་སེམས་འགགས་པས། ཡེ་ཤེས་གསལ་བའི་ཉི་མ་འཆར་ཏེ། མཚན་མོ་སངས་པས་ཉིན་མོ་ཤར་བ་བཞིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི། མ་རིག་པ་རིག་པའི་ཁྱབ་བྱེད་ཡིན་པས། སེམས་འགགས་དུས་རིག་པ་འགག་པར་འདོད་པའང་ཤིན་ཏུ་ནོར་བ་ཆེན་པོ་སྟེ། རིག་པས་མ་རིག་པ་ལ་ཕར་ཁྱབ་ཀྱང་། མ་རིག་པས་རིག་པ་ལ་ཚུར་མ་ཁྱབ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བཞིན་ནོ། །སེམས་ལ་མ་རིག་པས་ཁྱབ་པས། སེམས་ཀྱི་ཁྱབ་བྱེད་དུ་འཐད་ཀྱི། རིག་པ་ལ་མ་ཁྱབ་པས། མ་རིག་པ་རིག་པའི་དབྱིངས་ནས་ལྡོག་པའམ་རྒྱུན་འཆད་པར་འདོད་དོ། །དེས་ན་སེམས་འགགས་དུས་གཞི་མ་རིག་པ་ཆ་དང་བཅས་པ་འགགས་ཀྱང་། རིག་པ་མ་འགགས་ཏེ་འགག་གཞི་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིག་པའང་མེད་ན་གང་གི་སྟེང་དུ་འགག་པ་བསམ་པར་འོས་སོ། །འདིར་མ་རིག་པ་སེམས་ཀྱི་ཆ་དང་བཅས་པ་འགགས་པས་རིག་པ་ཡེ་ཤེས་སུ་རྒྱས་ཏེ་མཁྱེན་པ་གཉིས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ཐུགས་ནི་བསྐྱོད་པ་ཀུན་བྲལ་བས། །བེམས་པོ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཤེས་ཤིང་རིག་ལ་གསལ་བྱེད་སྣང་། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་སོ་སོ་ཡིན་ཏེ། ཐུན་མོང་གི་ལུང་ལས་ཀྱང་། སེམས་དང་སེམས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་གཉིས་སུ་འབྱེད་དོ། །དེ་ལ་སེམས་ནི་ཀུན་རྟོག་པ་འཁོར་བའི་ཆོས། སེམས་ཉིད་ནི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཏེ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་པ་ལས་ཀྱང་། སེམས་ལ་སེམས་མ་མཆིས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་འོད་གསལ་བ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་ལ་ཞེས་པ་ནི་གཞི་བསྡུ་བ་སྟེ་ངོ་བོའི་གནས་ལུགས་སུ་མཚོན་ནས། སེམས་སྤྲོས་པ་ཅན་ཀུན་རྟོག་པ་དྲི་མའི་ཆོས་འཕྲོ་འདུ་དང་རྩེ་གཅིག་པ་ཁམས་གོང་མའི་འཇུག་པ་ལྟ་བུ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་དེ། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན། སེམས་ཀྱི་གནས་ལུགས། སེམས་ཉིད་ཅེས་པ་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཏེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་གཤིས་འོད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གནས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །སེམས་དང་སེམས་ཉིད་འབྱེད་པར་མི་ཤེས་པའི་བླུན་པོས་ཀྱང་སྡེ་སྣོད་ཤེས་པར་རློམ་པ་རྣམས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་ལེགས་པར་ཕྱེ་ནས་ཐུན་མོང་བ་དམིགས་བཅས་ཀྱི་ཐེག་པར་སེམས་ལ་གཞི་ལམ་འབྲས་བུར་བྱེད་ཀྱང་། དེ་ཐམས་ཅད་དོན་ཐོག་ཏུ་མ་ཕེབས་པས། ཐེག་པ་འདིར་ཡེ་ཤེས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཞི་ལམ་འབྲས་བུར་རྣམ་པར་འཇོག་པས། མྱུར་བོར་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་ལ། གཞན་དག་(༣༠༧)འཁོར་བའི་རྩ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་རེ་བས་རིང་མོ་ཞིག་ནའང་དེ་ཐོབ་པ་དཀའ་སྟེ། གཞི་འཆའ་ལུགས་འཛོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཐུགས་ཀྱི་མེ་ལོང་ལས། སེམས་ལས་སངས་རྒྱས་འདོད་པ་ང་ལས་གོལ་བ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གོལ་ལུགས་ནི། རིགས་པ་དང་ལུང་གཉིས་ཀས་གནོད་པ་ཅན་ཞིག་སྟེ། འདི་ལྟར་སེམས་ལས་སངས་རྒྱས་དང་ལམ་དང་། གཞི་གསུམ་འཆའ་ན། འཆའ་གཞི་སེམས་དེ་ཉིད་གཟུང་འཛིན་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱི་གཞི་ལམ་འབྲས་བུ་རིལ་བོར་གཟུང་འཛིན་དང་བཅས་པར་ཐལ་ལོ། །འདོད་ན་སངས་རྒྱས་མི་འགྲུབ་པ་དང་གྲུབ་ཀྱང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཐལ་ཏེ། གཟུང་འཛིན་ལས་མ་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སེམས་བག་ཆགས་དང་ལས་སྣ་ཚོགས་སྡུད་པ་ལྟར། གཞི་ལམ་འབྲས་བུ་ཡང་དེར་ཐལ་ལ། འདོད་ན་འཁྲུལ་པར་ཐལ་བའི་སྐྱོན་ཡོད་དོ། །ཚུར་རྒོལ་བས་འདི་སྐད་དུ། སེམས་མེད་ན་དེས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་མི་རིགས་ལ། སངས་རྒྱས་དེ་དག་བྱ་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པར་ཁྱེད་ཀྱང་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ལན་སྨྲས་པ། སེམས་མེད་པ་དང་ཡོད་པས་སངས་རྒྱས་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཆོས་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་མེད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བྱུང་བའོ། །སེམས་ཀྱི་འཁྲུལ་པ་སངས་པས་སངས་རྒྱས་ཁྱད་པར་བྱས་པ་བདེན་དུ་ཆུག་ཀྱང་ད་དུང་གཞི་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མ་ངེས་པས་བདེན་པོ་དངོས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། དག་བྱར་སངས་ཀྱང་སངས་པའི་དག་བྱ་དེ་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པས། སངས་རྒྱས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ལུང་གིས་ཀྱང་གནོད་དེ། ཐུན་མོང་གི་ལུང་། དབུ་མ་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང་། སེམས་འགགས་པ་དེ་སྐུ་ཡིས་མངོན་སུམ་མཛད། །ཅེས་པ་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལུང་། རྡོ་རྗེ་རྩེ་མོ་ལས་ཀྱང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལྔ་དག་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གནས་འགྱུར་བཤད་དེ། སེམས་དངོས་ལས་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་ན། དག་བྱ་དང་གནས་གྱུར་དོན་མེད་དོ། །བླ་ན་མེད་པའི་ལུང་། རིག་པ་རང་ཤར་གྱི་རྒྱུད་ལེའུ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་དྲུག་པའི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་སུན་དབྱུང་བའི་ལེའུ་ལས། ལ་ལ་དག་གི་འདོད་པ་ནི། །སེམས་ལ་འབྲས་བུ་ཚོལ་བར་འདོད། །དེ་ལ་ལྡོག་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། །སེམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཅི་ཙམ་ལགས། །དྲིས་ལན་རྒྱས་པར་བཏབ་པ་ནི། །སེམས་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། །འོ་ན་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅི། །དྲིས་ལན་རྒྱས་པར་གདབ་པ་ནི། །སེམས་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཆོས་ཉིད་གཟུང་འཛིན་ག་ལ་ཡོད། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་བཞིན། །གཟུང་དང་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ལ་ལྡོག་པའི་ཚིག་སྨྲས་པ། །སེམས་ལ་གཟུང་འཛིན་ཡོད་དམ་མེད། །དྲིས་ལན་རྒྱས་པར་གདབ་པ་ནི། །སེམས་ལ་གཟུང་དང་འཛིན་ཡོད་ཀྱང་། །ཆོས་ཉིད་གཟུང་འཛིན་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ལ་ལྡོག་པ་ཡང་སྨྲས་པ། །གང་གི་དམ་བཅའ་ཉམས་པར་འགྱུར། །སེམས་དང་ཆོས་ཉིད་གཅིག་(༣༠༨)པའི་ཕྱིར། །སེམས་ལ་གཟུང་འཛིན་བྱུང་གྱུར་ན། །སངས་རྒྱས་འབད་པས་རྙེད་མི་འགྱུར། །སེམས་ལ་གཟུང་འཛིན་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །དྲིས་ལན་བཟློག་སྟེ་སྨྲས་པ་ནི། །གལ་ཏེ་སེམས་མེད་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྙེད་དམ་གང་གི་ཕྱིར། །དེ་ལ་དྲིས་ལན་རྒྱས་བཏབ་པ། །སེམས་ལ་འབྲས་བུ་མི་འཚོལ་ཏེ། །སེམས་ལས་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །སེམས་ནི་བག་ཆགས་སྡུད་པ་ཡིན། །འཛིན་པ་ཡུལ་ལ་འགྱུ་བའི་ཕྱིར། །སེམས་ནི་འཁོར་བའི་རྩ་བ་ཡིན། །སེམས་ནི་སྤང་བའི་རིམ་པ་ཡིན། །ཅི་ཕྱིར་སེམས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ནི་འཁྲུལ་པའི་རྩ་བ་སྟེ། །ཐམས་ཅད་དེ་ལས་གྱེས་པ་ཡིན། །འདྲ་གཞི་དག་ལས་གོལ་བའི་ཕྱིར། །སེམས་ནི་དྲི་མ་ཅན་དུ་བསྟན། །ཅི་ཕྱིར་རྣམ་རྟོག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ནི་བྱ་སྒྲོ་ལྟ་བུ་ཡིན། །ཅི་ཕྱིར་སེམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནས་བཟློག་པའི་ཚིག་སྨྲས་པ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་སེམས་ཉིད་འདོད། །དེ་ནས་དྲིས་ལན་རྒྱས་གནང་བ། །སེམས་ལ་འབྲས་བུ་མི་འདོད་དེ། །རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །འོ་ན་རིག་པ་འདི་ཉིད་ལ། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་དུ་དང་ལྡན། །དེ་ནས་དྲིས་ལན་འདི་ལྟར་བྱ། །རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཚན་ཉིད་ནི། །སྟོང་དང་གསལ་དང་ཁྱབ་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །རིག་པ་ལ་གཞི་བྱེད་ལམ་བྱེད་འབྲས་བུ་བྱེད་ན། རིག་པ་དེ་ཉིད་དངོས་པོ་མཚན་མར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། སྟོང་པ་དང་གསལ་བ་དང་འཛིན་ཞེན་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ཤེས་རིག་གསལ་བ་ཉིད་དུ་ཡོད། །ཅི་ཕྱིར་གསལ་བར་ཡོད་གྱུར་ན། །མཚན་མ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་རམ། །ཅི་ཕྱིར་གསལ་བས་མཛེས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ལ་དྲིས་ལན་འདི་ལྟར་བྱ། །མཚན་མ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དཔེར་ན་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞིན། །གསལ་ཡང་ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་བའོ། །ཅི་ཕྱིར་ཞེ་འདོད་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཅེས་སོ། །

གཉིས་པ་སོ་སོའི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་གནད་ཉིད་ནི། །སེམས་ཞེས་བྱ་བ་འཁྲུལ་རྟོག་ལ། །ངོ་བོ་འཇུག་ཅིང་ཁྱབ་པ་སྟེ། །དྲན་བསམ་རྣམས་ཀྱི་གཞི་མའོ། །དབྱེ་བ་དག་དང་མ་དག་པའོ། །ངེས་ཚིག་བསམས་པས་དྲན་ཡུལ་བསྐྱེད། །གང་ལ་སེམས་དང་གང་གིས་སེམས། །གང་སེམས་པ་དང་གང་ཕྱིར་སེམས། །ཞེས་གསུངས་པས། འདི་ལ་ངོ་བོ། ངེས་ཚིག །དབྱེ་བ། སོ་སོའི་དོན་དང་བཞི་ལས། དང་པོ་ངོ་བོ་ནི། ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཟུང་འཛིན་དུ་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་གང་ཞིག་མ་རིག་པ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་ཡོད་པ། ངེས་ཚིག་ནི། གཟུང་འཛིན་དུ་སྐྱེས་པས་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དུ་སེམས་པས་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་(༣༠༩)འཛིན་རྩེ་གཅིག་ལ་ཆགས་པའི་གཟུང་འཛིན་ནོ། །འདོད་པ་ན་ཀུན་རྟོག་རགས་པའོ། །དབྱེ་ན། དག་པ་དང་མ་དག་པ་གཉིས་སོ། །དག་པ་ལ་སེམས་ཉིད་དག་པ་དང་། སེམས་དག་པ་གཉིས་ལས། སེམས་ཉིད་དག་པ་ནི། སེམས་སེམས་བྱུང་དང་དངོས་པོ་མཚན་མར་འཛིན་པས་སྟོང་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པ་སྟེ། སྒྲ་གཅན་འཛིན་གྱིས་ཡུམ་ལ་བསྟོད་པ་ལས། སྨྲ་བསམ་བརྗོད་མེད་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །མ་སྐྱེས་མི་འགག་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད། །སོ་སོ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་སྤྱོད་ཡུལ་བ། །དུས་གསུམ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །སེམས་དག་པ་ནི། ལམ་དུས་ཀྱི་སེམས་རྟོག་པས་མ་བསླད་པ་ཐར་པའི་རྒྱུར་རུང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་སྐྱེས་པ་དང་། རྟོག་བཅས་སྙིང་རྗེ་སེམས་བསྐྱེད་ལ་སོགས་པ་ཐར་པའི་རྒྱུ་རུང་རྣམས་ཏེ། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བ་ལས། སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན། །བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པ་ཁ་ཅིག་ལའོ། །ཞེས་པ་དང་། མ་ཆགས་མི་སྡང་གཏི་མུག་མེད། །དེས་བསྐྱེད་ལས་ནི་དགེ་བའོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུ་རྣམས་སོ། །འདི་དག་ཀྱང་རང་བྱུང་གི་དོན་དམ་དོན་སྤྱི་འཛིན་པ་ལས་དངོས་སུ་དམིགས་པར་མི་ནུས་པས། འཁོར་བའི་ཆར་གཏོགས་པའི་སེམས་སུ་སྡུད་པ་སྟེ། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། རང་བྱུང་ཉིད་ཀྱི་དོན་དམ་དེ། །དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་བྱ་ལ། །ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འོད་གསལ་ཡང་། །མིག་མེད་པས་ནི་མཐོང་བ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །མ་དག་པའི་སེམས་ལ་དབྱེ་ན་གཉིས་ཏེ། མདོར་བསྟན་པ་དང་། རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི་དབྱིངས་ལ་མ་དག་པ་མེད་ཀྱང་། དེ་ལས་གཡོས་དུས་གཞི་སྣང་ལས་གོ་མ་འགགས་པར་གང་ཡང་ཤར་ཏེ། མ་རིག་པའི་རོལ་པ་ལས་སེམས། སེམས་ཀྱི་རྒྱན་ལས་ཡིད། ཡིད་ལས་ཉོན་མོངས་སུ་ཤར་བའོ། །དེ་ཡང་རོལ་པ་ནི་ནུས་པའམ་རྩལ་ལམ་ཟེར་ལྟར་དེ་ལས་བྱུང་བའི་གདངས་ཙམ་སྟེ། ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་དང་། བྱད་ཀྱི་རྣམ་པ་ལས་དེའི་གཟུགས་བརྙན་མེ་ལོང་དུ་ཤར་བ་བཞིན་ནོ། །རྒྱན་ནི་དེ་ལས་སྨིན་སོར་ཤར་བ་འབྲུའི་ཆ་ཙམ་སྟེ་ས་བོན་ལས་མེ་ཏོག་དང་རྒྱའི་འབུར་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རང་ཤར་ལས། ཡང་དག་པར་ཀ་དག་གི་སྣང་བ་ལ་མ་རིག་པ་མེད། སེམས་མེད། ཡིད་མེད་ཀྱང་། ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་རྩལ་ལས། མ་རིག་པ་བྱུང་། མ་རིག་པའི་རོལ་པ་ལས་སེམས་བྱུང་། སེམས་ཀྱི་རྒྱན་ལས་ཡིད་བྱུང་། ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་དུག་ལྔ་བྱུང་། དུག་ལྔ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་དྲུག་བྱུང་། བཅུ་དྲུག་ལས་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་བྱུང་། དེ་ལས་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་བྱུང་། དེ་ལས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞི་བྱུང་ངོ་ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། རྩ་བ་མ་རིག་པའི་དབྱེ་བ། དེ་ལས་བྱུང་བ་སེམས་ཀྱི་དབྱེ་བ། དེ་ལས་བྱུང་བ་ཉོན་(༣༡༠)མོངས་པའི་དབྱེ་བ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །

དང་པོ་ནི་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། མ་རིག་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། རྩ་བ་སེམས་ཀྱི་མ་རིག་པ་དང་། འཁྲུལ་པ་ཡུལ་གྱི་མ་རིག་པ་དང་། འཁྲུལ་གཞི་གཞིའི་མ་རིག་པ་དང་། འཛིན་པ་རྟོག་པའི་མ་རིག་པ་དང་། བཅོས་མ་ལམ་གྱི་མ་རིག་པ་དང་། མི་ཤེས་རྨོངས་པའི་མ་རིག་པ་དང་། དེ་ལྟར་མ་རིག་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་བྱུང་སྟེ་རང་གི་སྣང་བ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་རིམ་པ་ལྟར། ཐོག་མའི་རིག་པ་རང་ངོ་མ་ཤེས་པས་རང་ལ་གཞན་དུ་འཁྲུལ་པའི་རྨོངས་པ་དང་། སྣང་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་མེད་པར་མ་ཤེས་པའི་རྨོངས་པ་དང་། རྐྱེན་ལས་འཁྲུལ་པ་ཐོ་ཡོར་མིར་འཁྲུལ་པ་ལྟ་བུའི་རྨོངས་པ་དང་། རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་བདག་མེད་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ལ་བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་བདག་གི་ཁྱིམ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའི་རྨོངས་པ་དང་། ལམ་ལྟར་བཅོས་པ་དང་། གཉེན་པོ་དུག་ཏུ་སོང་ནས་གྲོལ་དུ་མི་སྟེར་བའི་རྨོངས་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་དོན་མ་ཤེས་པས་རྟག་ཏུ་འཁོར་བ་ན་རྨོངས་པའོ། །

གཉིས་པ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི། རང་ཤར་ལས། སེམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྣ་ཚོགས་སྡུད་པ་ཆུ་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་། གཙང་བཙོག་མེད་པ་ཕག་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་། དཔའ་རྟུལ་ཆེ་བ་སྟག་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་། ཡང་བ་སྒྲོ་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་། བསྐྱོད་པ་རླུང་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་། རབ་ཏུ་མྱོས་པ་འདམ་རྫབ་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་། མཆེད་པ་མེ་སྟག་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་། འདོད་པ་བྱ་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་། རྒྱས་པ་ཡལ་ག་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་། འགོག་པར་དཀའ་བ་གར་སྦྱིན་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་། གཟའ་གཏད་མེད་པ་སྨྱོན་པ་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་བཅུ་གཅིག་གོ་ཞེས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་རིམ་པ་ལྟར་ཡུལ་དང་བག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་སྡུད་པས་ཆུ་དང་། བླང་དོར་ལ་རྨོངས་པས་ཕག་དང་། ཞེ་སྡང་དང་ང་རྒྱལ་རགས་པས་སྟག་དང་། ཡུལ་དུ་མ་ལ་འཇུག་ལ་ས་ཟིན་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པ་བྱ་སྒྲོ་དང་། འགྱུ་བ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་རླུང་དང་། ཡུལ་ལ་སྲེད་པས་མྱོས་པ་རྫབ་དང་། གཅིག་ནས་དུ་མར་རྣམ་རྟོག་མཆེད་པ་མེ་དང་། ཡུལ་དང་དུ་ལེན་པར་འདོད་པ་བྱ་དང་། ཤེས་པའི་རྩལ་རྒྱས་པས་དོན་ལ་དཔྱོད་པ་ཡལ་ག་དང་། ཡུལ་གྱིས་རིག་པ་བཟུང་ནས་དེའི་དབང་དུ་སོང་བ་གར་སྦྱིན་དང་། :ཡལ་མ་ཡུལ་གྱི་ཤེས་པ་གཏད་མེད་དུ་འཕྱོ་བ་སྨྱོན་པ་ལྟ་བུའི་སེམས་སོ། །འདི་དག་ཀྱང་ཡུལ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་སེམས་གསུམ་དུ་འདུས་སོ། །སེམས་ལས་ཡིད་བྱུང་སྟེ། ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བའི་ཡིད་ལ་སེམས་པ་དྲུག་གོ། །

གསུམ་པ་དེ་ལས་བྱུང་བ་ཉོན་མོངས་པའི་དབྱེ་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། དྲུག་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ། བཅུ་དྲུག་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ། ཕྲ་རྒྱས་གསལ་བ་མཐའ་ཡས་པའི་ཉོན་མོངས་པའོ། །

དང་པོ་ནི་ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། ཉོན་མོངས་པ་ནི་དྲུག་སྟེ། མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་འཁྲུལ་རྟོག་གི་ཆ་(༣༡༡)འཛིན་པའོ། །གཏི་མུག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་ལས་འཁྲུལ་པའོ། །ཞེ་སྡང་ནི་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་ལས་འཁྲུལ་པའོ། །ང་རྒྱལ་ནི་ལྟ་བའི་ཆ་ལས་འཁྲུལ་པའོ། །འདོད་ཆགས་ནི་སྣང་བའི་ཆ་ལས་འཁྲུལ་པའོ། །ཕྲག་དོག་ནི་མ་རྟོགས་པའི་ཆ་ལས་འཁྲུལ་པའོ་ཞེས་སོ། །དེའང་རིམ་པ་ལྟར་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་འཁྲུལ་རྟོག་གི་ཆའི་རྨོངས་པ་དང་། ཤེས་རབ་རིག་པ་ལས་ལོག་ཙམ་གྱི་མི་ཤེས་པ་དང་། ཡུལ་ལ་སྡང་བའི་ཆ་ཅན་དང་། ངའོ་སྙམ་པའི་ཁེངས་པ་དང་། ཡུལ་ལ་སྲེད་པ་དང་། དོན་མ་རྟོགས་པས་གཞན་ལ་ཁྲོ་བ་རྣམས་སོ། །

གཉིས་པ་བཅུ་དྲུག་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི། རང་ཤར་ལས། བཅུ་དྲུག་པོ་གང་ཞེ་ན། མ་རིག་པ་དང་། སེམས་དང་། ཡིད་དང་། འཛིན་པ་དང་། རྟོག་པ་དང་། མ་ཤེས་པ་དང་། མ་མཐོང་བ་དང་། མ་རྟོགས་པ་དང་། མ་གོ་བ་དང་། རང་གི་དེ་མ་དག་པ་དང་། ང་ཡིར་བཟུང་བ་དང་། གཞན་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པ་དང་། འདོད་པ་དང་། ཆགས་པ་དང་། ཁེངས་པ་དང་། འཕྲོ་བ་དང་བཅུ་དྲུག་གོ་ཞེས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་རིམ་པ་ལྟར། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཤེས་པའི་རྨོངས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱས་པ་དང་། ཡུལ་ལ་སེམས་པ་བཟུང་བ་དང་། ཡུལ་ཅན་ལ་འཛིན་པ་ཡིད་དང་། གཉིས་ཀ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དང་། དོན་མ་རིག་པ་དང་། གནས་ལུགས་གཉེར་བྱ་མ་མཐོང་བ་དང་། ཚིག་དོན་མ་རྟོགས་པ་དང་། རྣམ་སྤྱི་མ་གོ་བ་དང་། འཁྲུལ་པར་ཤེས་ནས་དམ་བཅས་པའི་དོན་སྔ་མ་ནོར་བའི་རྣམ་པ་དང་། ཡུལ་ང་ཡིར་འཛིན་པ་དང་། གཞན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་མི་དགའ་བ་དང་། ཡུལ་དང་དུ་ལེན་པ་དང་། ཡུལ་ལ་ལྷག་པར་སྲེད་པ་དང་། ཅུང་ཟད་ཀྱིས་རློམ་ཞིང་ཁེངས་པ་དང་། ཡུལ་ལ་འཕྲོ་ཞིང་ཁྲོ་བ་རྣམས་སོ། །

གསུམ་པ་ཕྲ་རྒྱས་གསལ་བ་མཐའ་ཡས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ། ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག །སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞིའོ། །

དང་པོ་ནི་རྩ་བའི་མ་རིག་པ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་ཡོད་པས་ལོགས་སུ་མ་བགྲངས་པར། ཁྱབ་བྱ་དུག་ལྔ་ལ་ལྔ་ལྔར་ཕྱེ་བས་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། གཏི་མུག་ལ་ལྔ་སྟེ། རབ་ཏུ་རྨུགས་པའི་གཏི་མུག་དང་། མ་ཤེས་པའི་གཏི་མུག་དང་། མ་མཐོང་བའི་གཏི་མུག་དང་། ཤིན་ཏུ་འཐིབས་པའི་གཏི་མུག་དང་། རབ་ཏུ་མྱོས་པའི་གཏི་མུག་དང་ལྔའོ། །འདོད་ཆགས་ལའང་ལྔ་སྟེ། ཞེ་ལ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་། ཤིན་ཏུ་གདུང་བའི་འདོད་ཆགས་དང་། སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་། མཁའ་ལ་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་ལྔའོ། །ཞེ་སྡང་ལ་ཡང་ལྔ་སྟེ། འདོད་པ་ཤས་ཆེ་བའི་ཞེ་སྡང་དང་། ཁྲོ་བ་དང་བཅས་པའི་ཞེ་སྡང་དང་། ཤིན་ཏུ་རགས་པའི་ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་བཅས་པའི་ཞེ་སྡང་དང་། དུས་ཀྱི་འབྲུག་ཆར་ལྟ་བུའི་ཞེ་སྡང་དང་ལྔའོ། །ང་རྒྱལ་ལ་ཡང་ལྔ་སྟེ། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་སེང་གེ་ལྟ་བུའི་(༣༡༢)ང་རྒྱལ་དང་། གོང་ན་མེད་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་ང་རྒྱལ་དང་། དཔའ་རྟུལ་ཆེ་བ་སྟག་ལྟ་བུའི་ང་རྒྱལ་དང་། ངའོ་སྙམ་པ་དུར་བྱ་ལྟ་བུའི་ང་རྒྱལ་དང་། མི་མཉམ་པ་སྙོམས་པ་གླང་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའི་ང་རྒྱལ་དང་ལྔའོ། །ཕྲག་དོག་ལ་ཡང་ལྔ་སྟེ། ཕྲ་བའི་ཕྲག་དོག་དང་། ང་ལས་བྱུང་བའི་ཕྲག་དོག་དང་། ཤིན་ཏུ་རྩུབ་པའི་ཕྲག་དོག་དང་། རགས་པའི་ཕྲག་དོག་དང་། ལྟ་བའི་ཕྲག་དོག་དང་ལྔའོ། །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའོ་ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ནི་དེ་ལྟར་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལ་ཡུལ་གཟུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ། ཡུལ་ཅན་འཛིན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་སྟེ་ལྔ་བཅུ། རྩ་བ་མ་རིག་པ་དང་རྩ་གཅིག་འབྱུང་ངོ་། །

གསུམ་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞི་ནི། འདོད་ཆགས་ལས་གྱུར་པ་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་། ཞེ་སྡང་ལས་གྱུར་པ་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་། གཏི་མུག་ལས་གྱུར་པ་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་། ཆ་མཉམ་ལས་གྱུར་པ་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་སྟེ། བསྡོམས་པས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་དང་བཞིའོ། །ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཡང་གསལ་བ་མཐའ་ཡས་པར་ཕྱེ་ན་དཔག་ཏུ་མེད་དེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །དེའང་རང་ཤར་ལས། དེ་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བརྗོད་ཀྱིས་མི་ལང་། བགྲང་དུ་མེད་པ་བྱུང་ངོ་ཞེས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་སེམས་དང་། ཡིད་དང་། དྲན་པ་དང་། བག་ཆགས་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱིས་སྐྱེད་ཅིང་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་ང་བས་བསྒོས་པས་འཁོར་བར་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། དེ་དག་ལ་སོགས་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ནི་བསམ་པ་རྣམས་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་སེམས་དང་། དྲན་པ་རྣམས་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཡིད་དང་། མཚམས་སྦྱོར་བའི་བག་ཆགས་དང་། ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡུལ་དང་དངོས་པོ་འཛིན་པའི་ཆ་ལ་སོགས་ཏེ་དཔག་ཏུ་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་ལ་བརྟེན་པས། དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་དོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡུལ་དུ་མི་རྟོག་རྣམ་པ་འཆར་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་རྣམ་ཤེས་རྟོག་མེད་དྭངས་པ་དང་། དེ་ལས་མཆེད་པ་སྒོ་ལྔའི་ཤེས་པ་ལས། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་གཟུགས་འཛིན་རྟོག་མེད། རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་སྒྲ་འཛིན་རྟོག་མེད། སྣའི་རྣམ་ཤེས་དྲི་འཛིན་རྟོག་མེད། ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་རོ་འཛིན་རྟོག་མེད། ལུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་རེག་འཛིན་རྟོག་མེད་དོ། །དེ་ལས་གཟུང་འཛིན་གྱི་ཡིད་ཤེས་གཉིས་ཏེ། ཡུལ་དང་པོར་སྤྱི་འཛིན་པ་ཡིད་ཤེས་དང་། རྗེས་ལ་བྱེ་བྲག་འཛིན་པ་ཉོན་ཡིད་དེ། གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པའོ། །ཡིད་ཤེས་འདི་གཉིས་ལ། དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་ཡོད་ལ། རྟོག་བཅས་རྟོག་མེད་ཅི་རིགས་སུ་ཡོད་དོ། །སྒོ་ལྔ་དང་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་རྟོག་མེད་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ཐམས་ཅད་སྤང་བྱ་སྒྲོ་བཏགས་ཁོ་(༣༡༣)ན་ཡིན་ཏེ། བདེན་གཉིས་ལས། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཁམས་གསུམ་པའི། །སྒྲོ་བཏགས་རྣམ་པ་ཅན་རྟོག་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེ་དག་སྤང་བྱ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སེམས་ལམ་དུ་བྱས་ཏེ་སངས་རྒྱས་འདོད་པའི་གཞུང་ཆེན་པོ་དབུ་མ་ལ་སོགས་པའི་ལུགས་ཀྱིས་ཀྱང་། སེམས་དང་སེམས་ཉིད་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ནས་སེམས་ཚོགས་བརྒྱད་དམ་བདུན་ནམ་དྲུག་གི་རང་བཞིན་སྤང་བྱར་བསྡུས་ནས། སེམས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་བླང་བྱར་རྟོགས་པས་ལམ་སྒོམ་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །འདིར་ཡང་དེ་དང་ཆ་ཙམ་མཚུངས་པར། རིག་པ་དང་རིག་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཉིད་དང་། རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་སེམས་ཞེས་བཤད་དེ། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ཀྱེ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ། རིག་པ་དང་རིག་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཉིད་ནི་དྲི་མ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་སྟེ། མདོར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་དེ། རིག་པ་རང་སྣང་མཐོང་བའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་སེམས་ནི་འདི་ལྟར་བཏགས་པར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དང་། ཡོད་པར་སྣང་བ་དང་། མེད་པར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དང་། སྣང་བ་དང་། གྲགས་པ་དང་། ལྟ་བ་དང་། སྒོམ་པ་དང་། སྤྱོད་པར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དང་། འཛིན་པ་དང་། རྟོག་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཏེ། བསམ་པའི་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །མདོར་ན་འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་སེམས་ཏེ། འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་རང་ཀ་མའི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་འདི་གཉིས་མཚུངས་སམ་སྙམ་ན། ཁྱད་པར་ཆེ་སྟེ། ཐུན་མོང་གི་ཐེག་པས་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པ་གང་བྱེད་ཀྱང་སེམས་ལས་འདའ་མི་ནུས་ལ། འདིར་སེམས་མ་འདྲེས་པ་རིག་པ་མངོན་སུམ་གྱི་གནད་ཀྱིས་ཆེས་འཕགས་པ་ལ་སོགས་པ་མང་ངོ་། །

བཞི་པ་སོ་སོའི་དོན་ལ་སེམས་ཀྱི་རྟེན་དང་། གནས་དང་། ལམ་དང་། སྒོ་དང་། ངོ་བོ་དང་། རྩལ་དང་། བྱེད་ལས་དང་། འབྲས་བུ་སྟེ་བརྒྱད་ལས། རྟེན་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བྱང་ཁོག་སྟོད་ཡིན་ནོ། །གནས་ནི་སྙིང་ནས་གློ་བར་འབྲེལ་པའི་བར་ན་རྩ་སོག་མའི་སྦུ་གུ་ཙམ་ནས་རླུང་གི་རྟ་ལ་རིག་པའི་གདངས་ཞོན་ནས་གནས་ཏེ། རླུང་ནི་རྟ་ལོང་བ་རྐང་ཅན་འདྲ་ལ། རིག་གདངས་ནི་མི་འཕྱེ་བོ་མིག་ཅན་འདྲའོ། །དེ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་མ་འདྲེས་ན་མི་འགྱུ་དགུ་འགྱུའི་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་བར། གདངས་རིག་པ་རང་ལ་རང་ཆས་སུ་གནས་པས། ཡུལ་སྣང་ཡང་དེ་ལ་མི་རྟོག་པར་ཤེས་པ་དྭངས་སངས་ཕྱེད་པ་འབྱུང་བས། རླུང་གནད་ཀྱིས། རླུང་དང་རིག་པ་འབྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་འདྲེས་པས་རྟོག་པ་མི་བཀྲ་དགུ་བཀྲར་བྱུང་བའི། འགྱུ་ཆ་རླུང་ཡིན་ལ། རིག་ཆ་རིག་གདངས་ཡིན་ནོ། །དེའང་སྙིང་ནང་གི་རིག་པ་དངོས་ཆུ་དང་འདྲ་ལ། དེ་ལས་རྩལ་གདངས་རྩ་སྦུབས་སུ་(༣༡༤)སོང་བས་རླུང་དང་འདྲེས་པའི་སེམས་དེ་ཆུའི་ལྦུ་བ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་དེ་རིག་པའི་རྩལ་ལམ་གདངས་ཡིན་ནོ། །དེའང་སེམས་ནི་རིག་པ་ཡོད་མེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་ལ། རིག་པ་ནི་སེམས་ཡོད་མེད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་མི་བྱེད་པས། ངོ་བོ་ལ་སེམས་ཀྱི་དབང་དུ་རིག་པ་མ་གྱུར་ལ། རྩལ་ཡིན་པས་རིག་པའི་དབང་དུ་སེམས་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། རིག་པ་མི་གཡོ་ན་སེམས་རྟོག་མི་སྲིད་དེ། ཆུ་མི་གཡོ་ན་རྦ་རླབས་འབྱུང་མི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །རང་ཤར་ལས། སེམས་དང་རིག་པའི་དཔེ་ནི་ཆུ་དང་ལྦུ་བའི་ཚུལ། །སེམས་ཀྱི་དབང་དུ་མ་གྱུར་ཅེས་སོ། །ལམ་ནི་སྲོག་རྩ་ནས་འགྱུ་སྟེ། དེ་ནས་སེམས་ཀྱི་རྟ་སྲོག་རླུང་འགྱུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྒོ་ནི། ཁ་སྣ་གཉིས་ཏེ་རླུང་དེ་ནས་འཐོན་པའི་སྒོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ནི་འཁོར་བའི་རང་བཞིན་གཟུང་འཛིན་ནོ། །རྩལ་ནི་ཡུལ་ལ་འཛིན་ཞིང་ང་བདག་ཏུ་ཞེན་པའོ། །བྱེད་ལས་ནི་འཁོར་བའི་བདེ་སྡུག་སྣ་ཚོགས་བྱེད་དོ། །འབྲས་བུ་ནི་འཁོར་བ་དང་ངན་སོང་མུ་མཐའ་མེད་པའོ། །དེ་སྐད་དུའང་རང་ཤར་ལས། མ་དག་པ་ཡི་གནས་ལུགས་ནི། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་རང་རྒྱུད་ལ། །མ་དག་སུམ་བརྩེགས་གནས་པའོ། །དེ་ཡང་གནས་ལུགས་འདི་ལྟ་སྟེ། །སྙིང་དང་གློ་བའི་བར་ན་ཡང་། །བརྩེགས་མ་གསུམ་དུ་གནས་པའོ། །དེ་ནས་རྩ་ནས་འགྱུ་བའོ། །སྲོག་པ་རྩ་ནས་ལམ་བྱུང་ངོ་། །སྒོ་ནི་ཁ་དང་སྣ་ནས་བྱུང་། །དེ་ལས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུའོ། །དེ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་རྣམས། །སྣ་ཚོགས་དུ་མར་འབྱུང་བའོ། །ཞེས་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་སྙིང་གི་མེ་ལོང་གི་རྒྱུད་ལས། སྐྱེ་འགྲོ་སྲོག་གིས་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཤས་ཆེར་གནས་སོ། །དེ་ཡང་རྟེན་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་སྙིང་དང་གློ་བའི་བར་ན་གནས་སོ། །དེ་ཡང་མ་རིག་པ་རྐྱང་པར་མེད་དེ། སེམས་ཞེས་བྱ་བ་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་སྡུད་པས་བརྒྱན་ནས་གནས་སོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡུལ་ལ་རྟོག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་སོ། །དེ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ལས་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་འཁོར་བ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལས་དུག་ལྔ་ཁོང་ཁྲོ་དང་དྲུག་བྱུང་ངོ་། །དེ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་བྱུང་ངོ་། །དེ་རྣམས་ལམ་གང་ལས་འབྱུང་ཞེ་ན། གློ་བ་དང་སྙིང་དུ་འབྲེལ་བའི་བར་ན་སྲོག་རྩ་དམར་པོ་ཞེས་བྱ་བ། སོག་སྦུབས་ཙམ་གྱི་ནང་ན་ཡར་རྒྱུ་སྟེ། དེ་ཡང་སྒལ་ཚིགས་ཀྱི་འདབ་ན་ཡར་རྒྱུའོ། །དེ་ཡང་རྩེ་ཆུང་གཡོན་པ་དང་འབྲེལ་ལོ། །དེ་རྣམས་དབུགས་ཀྱི་རྟ་ལ་ཞོན་ནས་རྒྱུའོ། །དེ་ཡང་ཁ་དང་སྣ་ནས་རྒྱུ་སྟེ། དེ་ལས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྣ་ཚོགས་བྱུང་ངོ་ཞེས་སོ། །སྙིང་དང་གློ་བའི་བར་རྩེ་ན། གློ་བ་ནས་རླུང་གི་རྟ་རྩ་དེར་འཇུག་ལ། སྙིང་ནས་རིག་གདངས་རྩ་དེར་འཇུག་པ་གཉིས་འཛོམ་པ་སྟེ། རླུང་དང་རིག་གདངས་འདྲེས་པ་ལས། བག་ཆགས་ཀྱི་སྡུད་བྱེད་སེམས། ཡུལ་ལ་རྟོག་པ་ཡིད་རིག་པ་ལ་ལྟོས་པའི་(༣༡༥)མ་རིག་པ་སྟེ་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པ་སུམ་བརྩེགས་རླུང་གི་རྟ་ལ་གནས་པས། གཟུང་འཛིན་ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་བོ། །འདི་རྟོགས་ན་གློ་བུར་བ་ཡིན་པས་གཞོམ་པར་སླ་ལ། མ་རྟོགས་ན་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གོམས་པ་ཚན་ཆེ་བས་དབྲལ་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །གློ་བུར་བ་ཡིན་པར། ཧེ་བཛྲ་ལས། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད། །འོན་ཀྱང་གློ་བུར་དྲི་མས་བསྒྲིབས། །དེ་བསལ་ན་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཅེས་པ་དང་། རྣམ་འགྲེལ་ལས། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ། །དྲི་མ་རྣམས་ནི་གློ་བུར་བ། །ཞེས་སོ། །རྣམ་རྟོག་མ་རིག་པ་ཡིན་པས་བསྙགས་རིང་ཞིང་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པར། འཇམ་དཔལ་ལ་བསྟོད་པ་ལས། རྣམ་རྟོག་མ་རིག་ཆེན་པོ་སྟེ། །འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོར་ལྟུང་བྱེད་ཡིན། །རྣམ་རྟོག་དེ་དང་བྲལ་བས་ན། །ཁྱོད་ཉིད་རྟག་ཏུ་མྱ་ངན་འདས། །ཞེས་སོ། །

དོན་གཉིས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཡེ་ཤེས་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ངོ་བོ་རང་གསལ་སྙིང་པོའི་དོན། །དབྱེ་བ་དག་ནི་གསུམ་དུ་འདོད། །ངེས་ཚིག་ཡེ་ནས་གནས་པའི་དོན། །ད་ལྟར་ཤེས་པས་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པས། འདི་ལ་ངོ་བོ། ངེས་ཚིག །དབྱེ་བ། སོ་སོའི་དོན་དང་བཞི་ལས། དང་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པ་ཡེ་ནས་མཁྱེན་ཆར་གནས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་གནས་པ་ལས། །དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་ཡིས། །འཁོར་འདས་གཉིས་ལ་མི་གནས་པའོ། །ཞེས་སོ། །ངེས་ཚིག་ནི་ཡེ་ནས་གནས་པའི་དོན་རྟོགས་ཤིང་ཤེས་པ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། ཡེ་ནས་རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །དེ་ནས་རྟོགས་པ་མངོན་དུ་གྱུར། །ཡེ་ཤེས་ངེས་ཚིག་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དབྱེ་ན་གཞི་གནས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས། མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས། ཡུལ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་གསུམ་སྟེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ཡེ་ཤེས་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། །གཞི་གནས་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། །མཚན་ཉིད་འཛིན་དང་ཡུལ་ཁྱབ་བོ། །ཞེས་སོ། །དང་པོ་གཞི་གནས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་གསུམ་ལས། ངོ་བོ་ཀ་དག་གི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡོད་མེད་ཀྱི་མཐའ་ལས་འདས་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ངོ་བོ་ཀ་དག་ཡེ་ཤེས་ལ། །མ་རིག་པ་ཞེས་སྲིད་མིང་མེད། །གཅིག་དང་གཉིས་ཀྱི་གྲངས་མེད་པའོ། །བརྟགས་པས་ཡོད་མེད་གྲུབ་པ་མེད། །གང་དུ་མ་ཕྱེའི་ཆོས་ཉིད་ལས། །ཡེ་ཤེས་ཙམ་དུའང་གྲུབ་པ་མེད། །ཚིག་མེད་བརྗོད་པར་གྲུབ་པ་མེད། །མཐའ་ལ་མི་གནས་རང་རིག་དག །བརྗོད་འཛིན་མིང་གི་མཐའ་ཟད་པའོ། །རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་གྱི་གྲངས་མེད་ལ། །གཉིས་སྣང་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་མེད། །མཚན་ཉིད་གང་དུའང་ཕྱེ་བ་མེད། །ཡུལ་རྐྱེན་རགས་པ་རང་ཟད་པའོ། །ཡེ་ནས་མེད་པས་དག་པས་དག །འཁྲུལ་རྟོག་འགགས་པས་ཅིར་མི་མཛད། །མ་སྐྱེས་པས་ན་འགག་སྟོང་ངོ་། །ཞེས་སོ། །(༣༡༦)རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡེ་ནས་ཡོན་ཏན་རྫོགས་པས་རྩལ་དང་འཆར་གཞིར་གྲུབ་པ་འདོད་འབྱུང་གི་ནོར་བུ་ལྟ་བུར་སྣང་བཞིན་པའི་ངོ་བོ་དངོས་པོ་དང་མཚན་མས་སྟོང་པ་སྟེ། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཡེ་ཤེས་ཞེས། །མི་སྐྱེ་མི་འགག་ཅིར་མི་དགོངས། །ཡུལ་དག་ངེས་པ་མེད་ཕྱིར་རོ། །རྩལ་དང་ཡོན་ཏན་འགག་མེད་པས། །རོལ་པ་ཙམ་དུ་སྣང་བ་ལས། །སྣ་ཚོགས་རྫོགས་པའི་གཞི་མའོ། །མེད་ཕྱིར་སྣང་ལ་སྣང་ཕྱིར་སྟོང་། །སྣང་སྟོང་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་ཅན། །སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་དག་ཡུལ་ལོ། །འདི་ལྟར་གཞི་ཞེས་མངོན་པར་གནས། །རང་བཞིན་ཙམ་དུ་གནས་པ་ལས། །ངོ་བོའི་ཆ་ནས་བརྟགས་པས་སྟོང་། །ཡན་ལག་སྤྲོས་ཕྱིར་མཁྱེན་པ་རྫོགས། །རང་གནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །འདི་ལ་སྤང་བླང་གཉིས་མེད་པའོ། །ཞེས་སོ། །ཐུགས་རྗེ་ཀུན་ཁྱབ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་རང་ངོར་མེད་ལ་འཆར་གཞིར་འཕྲོ་བའི་རྩ་བ་བྱེད་པ་སྟེ། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ཐུགས་རྗེ་ཀུན་ཁྱབ་ཡེ་ཤེས་ལས། །མི་འཛད་སྣ་ཚོགས་འཆར་བའི་སྒོ། །འཛད་པ་ལྟར་སྣང་ངོ་བོར་རྫོགས། །ཆོས་སྐུ་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་ལས། །ཡེ་ཤེས་མཁྱེན་པ་རྫོགས་པའི་ཆ། །ཤུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འཆར། །འདི་མེད་འཁོར་འདས་སྡེ་ཆད་པས། །མཁྱེན་པས་རིག་ཅིང་གསལ་བའོ། །རང་རིག་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་ལས། །རང་བཞིན་ཤུགས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ཉིད། །མ་འགགས་འགག་པ་མེད་པའོ། །འབྱུང་བ་དག་པའི་ཆ་ལས་ནི། །ལས་སུ་མེད་:ལ་གཅིག་རྫོགས་པའི། །ཉི་མ་ལས་ནི་འོད་བཞིན་དུ། །རང་ཆས་སྒྲིབ་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྩ་བ་ལྔ་དང་དབྱེ་ན་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའི་བདག་ཉིད་དོ། །རྩ་བ་ལྔ་ནི་རང་ཤར་ལས། ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་རྟོག་མེད་དང་། །མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་འགག་མེད་གསལ། །མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་མ་འདྲེས་རྫོགས། །སོར་རྟོག་ཡེ་ཤེས་གོང་བཞིན་རྟོགས། །བྱ་གྲུབ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་རྣམས་རྫོགས། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ལྔར་འདོད་དོ། །ཞེས་སོ། །དེ་དག་གི་དོན་སྦྱར་རྒྱས་པར་བཤད་ན། ཐལ་འགྱུར་ལས། །དེ་ལས་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་ཡི། །ལོངས་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་བཤད་པར་བྱ། །མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་གཟུགས་བརྙན་ལས། །དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་:སྣང་ཆ་རྫོགས། །དཀར་པོ་དྲི་མ་དག་ཕྱིར་འོད། །རང་ཆས་སྣང་སྟེ་འཁོར་འདས་སྦྱོར། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་གཟུགས་སྣང་བས། །རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །གསལ་ཞིང་སྟོང་ལ་སྟོང་པས་གྲོལ། །གྲོལ་འཛིན་མཐའ་ཡི་རྟོག་པ་ཟད། །བཞག་མེད་གྲོལ་གཞི་རྫོགས་པའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། །མཉམ་རྒྱུ་གཉིས་ལས་མཉམ་རྐྱེན་གསུམ། །མཉམ་པའི་དུས་དང་ཚད་ཀྱིས་སོ། །འདི་ལ་གཉིས་མེད་རིས་དང་བྲལ། །མ་ཕྱེ་མི་འབྱེད་རང་གནས་གཉིས། །མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་ཆོས་ཉིད་ལ། །ཟུག་རྔུའི་སྤྲོས་པ་བྲལ་(༣༡༧)བའོ། །ཉིད་ཅེས་བཅོས་ཤིང་རྩོལ་སྒྲུབ་མེད། །རང་བཞིན་གནས་པ་ངོ་བོས་སྟོང་། །སེམས་ཉིད་རྟོག་པ་ཀུན་ཟད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་གནས་པ་ལས། །དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་ཡིས། །འཁོར་འདས་གཉིས་ལ་མི་གནས་པའོ། །སོ་སོར་རྟོགས་པ་དབང་པོའི་རིགས། །གང་ལ་གང་སྣང་དེ་ཡི་ཆོས། །རིམ་པ་སོ་སོར་གསལ་བའོ། །བརྟགས་པས་རང་སྣང་དག་ནས་ནི། །རིག་པ་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཉིད། །སོ་སོ་ཞེས་བྱ་བྱེ་བྲག་ལ། །གཉེན་པོའི་ཚུལ་དུ་བྱུང་བ་སྟེ། །རྟོགས་པ་ཞེས་ནི་མཚན་ཉིད་མཐོང་། །རང་སྣང་འཕེལ་དང་བཅས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཐོག་མར་བྱུང་བ་ལ། །ཤེས་པས་ཉོན་མོངས་སྐྱོན་དག་གོ། །བྱ་བ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ། །འབད་ཅིང་རྩོལ་བ་རང་འགགས་ནས། །ཆོས་ཀུན་རང་གཞག་རང་གྲོལ་ལོ། །རང་གྲོལ་རྫོགས་པའི་གཞི་སྣང་ལས། །ཆ་ཕྲ་རྡུལ་བྲལ་དྲི་མེད་ཐོབ། །རྟོག་དཔྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པ་སྟེ། །གང་གིས་མ་ཕྱེའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་རྫོགས་པས་སྣང་མཐའ་ཟད། །ཅིག་ཅར་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །གྲུབ་པས་འདོད་པ་བྲལ་བ་ལ། །བསྐྱར་དང་ལྡོག་པ་མེད་པའོ། །ཡེ་ནི་གནས་པའི་དོན་ཉིད་ལ། །ཤེས་པས་མངོན་དུ་གྱུར་ནས་ནི། །ཆོས་རྣམས་ཟད་པའི་སར་ཕྱིན་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་ཡངས་པ་ལ། །མཐའ་དང་དབུས་སུ་མ་དམིགས་པས། །གྲོལ་གཞིའི་ཆོས་ཉིད་དག་པའོ། །ཆོས་ནི་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་ལ། །འདས་དང་འཇིག་རྟེན་བྱ་བ་མེད། །རང་བཞིན་གསལ་ཞིང་དྭངས་པའོ། །དབྱིངས་ཀྱིས་གོ་སྐབས་འབྱེད་པ་ལ། །རང་བྱུང་ཆེན་པོའི་གནས་པའོ། །ཡེ་ནི་རྫོགས་པའི་བདག་ཉིད་ལ། །ཐོག་མ་ནས་ནི་བཅོས་པ་མེད། །ཤེས་པས་འཁོར་འདས་གཉིས་ལས་གྲོལ། །རང་སྣང་རྫོགས་པའི་དགོངས་པའོ། །ཞེས་སོ། །

དེ་ཡང་ཐུགས་རྗེའི་ཆ་ལ་ཤེས་པས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཤེས་བྱས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་སུའང་གནས་སོ། །ཤེས་པས་བསྡུས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དགོངས་པ་རང་གསལ་མངོན་གྱུར་དུ་གནས་ལ། སེམས་ཅན་ལ་ཕྲ་བ་སྙིང་པོར་གནས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཤེས་པས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །དབྱེར་མེད་རང་བཞིན་མེད་པས་ཁྱབ། །དེ་དང་སངས་རྒྱས་རྣམ་དག་རྫོགས། །དྲི་མེད་རྡུལ་དང་བྲལ་བར་གནས། །སེམས་ཅན་རིགས་དྲུག་སྣང་ཆ་ལས། །སོ་སོའི་རྒྱུད་ལ་གནས་པ་སྟེ། །ཞེས་སོ། །ཤེས་བྱས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གཉིས་ལས། ཇི་སྙེད་པ་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ལ་ཅི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་མ་འདྲེས་པར་མཁྱེན་ལ། ཇི་ལྟ་བ་ཤེས་བྱའི་གནས་ལུགས་སྤྲོས་བྲལ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་མཁྱེན་པ་སྟེ། ཡང་ཐལ་འགྱུར་ལས། ཤེས་བྱས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་ལ་ཤེས་བྱ་ཇི་སྙེད་བཤད། །འདིས་ནི་གདུལ་བྱའི་བསམ་པ་མཁྱེན། །གཞན་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཡིས། །ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་ཤེས་པའོ། །ཇི་ཞེས་བྱ་བ་གནས་ལུགས་ལ། །སྙེད་(༣༡༨)པས་མ་ལུས་རྫོགས་པར་བྱས། །ཡེ་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན་དོན་ལ། །ཤེས་པས་ཁམས་གསུམ་དོང་ནས་འབྱིན། །སྤྲུལ་པ་སྐུ་ཡི་མཁྱེན་པའི་ཆ། །རང་སྣང་ངོ་ལ་རྫོགས་པའོ། །ཇི་ལྟ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བཤད། །སྣང་ཆས་བརྗོད་གཞི་བྲལ་བ་ལ། །རང་སྣང་དག་པའི་གཟུགས་བརྙན་གསལ། །དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་མཁྱེན་པ་ལ། །རང་དོན་རྟོགས་པས་འཁྲུལ་རྒྱུན་ཟད། །ཇི་ཞེས་བྱ་བ་གནས་ལུགས་ལ། །ལྟ་བ་ཡེངས་པ་མེད་པར་སྤྱོད། །མཁྱེན་པ་འགག་པ་མེད་ཕྱིར་རྫོགས། །ཡེ་ནི་ལམ་དུ་གྱུར་པ་ལ། །ཤེས་པ་ཚད་དུ་ཕྱིན་པའོ། །མ་བཅོས་རང་གྲོལ་ཆེན་པོ་ཡི། །གཞི་ལས་གཡོས་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་སོ། །

ཡེ་ཤེས་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་དབྱེ་བ་ནི། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་སྙིང་གི་མེ་ལོང་ལས། ཀྱེ་ཧོ་གསང་བའི་བདག་པོ་ཉོན། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་ལ། །ལྔ་ལྔ་ཉི་ཤུ་ལྔར་ཤེས་བྱ། །དེ་ཡི་དབྱེ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། །དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། དབྱིངས་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་དང་། དབྱིངས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྔའོ། །མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་དང་། མེ་ལོང་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་དང་། རྟོག་མེད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་། རྟོག་མེད་དྭངས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། གསལ་ལ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྔའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། མཉམ་པ་ཉིད་མ་འགགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། མི་གཡོ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། མི་འགག་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཅི་ལའང་མི་གནས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྔའོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། དོན་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། རྟོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་ལ་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་། སྒྲ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སེལ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་། སྒྲ་དང་ཚིག་ལ་མི་གནས་པར་གོ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྔའོ། །བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། བྱ་བ་ལ་མི་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། བྱ་བ་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་། སྒྲོ་འདོགས་ཐམས་ཅད་ཆོད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྔའོ་ཞེས་སོ། །

དེ་དག་གི་དོན་བཤད་པ་ནི། རིག་པ་རང་ཤར་གྱི་རྒྱུད་ལས། རྣམ་དག་ཆོས་ཉིད་གདལ་བའི་ཀློང་། །རྣམ་པར་དག་པའི་དབྱིངས་སུ་བཤད། །རྟོག་མེད་བསམ་པ་ཀུན་སྤངས་ཤིང་། །དབྱིངས་ཆེན་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་རིག་མེད་ནི། །དབྱིངས་ཆེན་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་གཉིས་མེད་ནི། །དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོར་འདོད། །ཕྱི་ནང་གསང་བའི་ཚིག་རྣམས་རྫོགས། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །གཉིས་མེད་དོན་ལྡན་རྡོ་རྗེའི་དོན། །གཉིས་མེད་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོར་འདོད། །འགག་མེད་གསལ་དྭངས་ཆེན་པོའི་དོན། །མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དག་པ་གསལ་དྭངས་ངོ་བོ་ལ། །དག་པའི་སྣང་བ་དུས་གཅིག་རྫོགས། །མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ཡིན། །(༣༡༩)རྣམ་རྟོག་ཡིད་མེད་སེམས་མེད་ལ། །ཆགས་པའི་འཛིན་པ་མ་ཞུགས་པས། །རྟོག་མེད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །འོད་སྣང་མ་འགགས་གསལ་བ་ལ། །ཡིད་ཀྱི་རྟོག་པ་མ་འགྱུས་པ། །རྟོག་མེད་དྭངས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །གསལ་བྱ་གསལ་བྱེད་ཆོས་དང་བྲལ། །དེ་ལ་རྣམ་རྟོག་མ་འགྱུས་ན། །གསལ་བ་འཛིན་མེད་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །ཆོས་ཉིད་མཉམ་དང་མ་འདྲེས་པ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །མ་འགགས་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་འཛིན། །མཉམ་ཉིད་མ་འགགས་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །མི་གཡོ་བ་ནི་སྐུ་ཡི་རྒྱ། །རྒྱ་ཆད་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པ་ནི། །མི་གཡོ་མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །མི་འགག་གསལ་དྭངས་ཆེན་པོ་ལ། །ཡིད་ཀྱིས་མི་རྟོག་གསལ་བ་ནི། །མཉམ་ཉིད་མི་འགག་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །ཅི་ལའང་མི་གནས་ཡེ་ཤེས་ཀུན་གྱི་རྩེ། །མཚན་མའི་དངོས་པོ་རང་སར་གྲོལ་བ་ནི། །ཅི་ལ་མི་གནས་མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །བློ་ལ་སྣང་བའི་ཐེ་ཚོམ་ངོ་བོར་གྲོལ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ཡིན། །སྣ་ཚོགས་གཅིག་ཏུ་སྡུད་པ་སྟེ། །དེ་ལ་ཕྱེ་ནས་དོན་རྣམས་འབྱུང་། །དོན་རྣམས་འབྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །རྟོག་པའི་དོན་ལས་མི་འདའ་ཞིང་། །སྐད་ཅིག་གསུམ་ལ་གྲོལ་བྱེད་པ། །སྐད་ཅིག་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །སྒྲ་ཚིག་རིག་པའི་ངོ་བོར་འདས། །ཐ་སྙད་གཅིག་ལ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། །སྒྲ་རྣམས་སེལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །སྒྲ་ཚིག་ཐམས་ཅད་ངང་ལ་རྫོགས། །རིག་པའི་ཀློང་དུ་ཚིག་རྣམས་འདས། །ཚིག་ལ་མི་གནས་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །རང་རིག་འཛིན་པའི་ཆོས་ལས་གྲོལ། །ཐ་སྙད་བཏགས་པའི་མིང་སྤངས་ཤིང་། །བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །ཐུགས་རྗེའི་འོད་ཟེར་ཕྱོགས་བཅུར་འཕྲོ། །སྤྲུལ་པས་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་ཕྱིར། །བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །ཡེ་ཤེས་འགྱུར་མེད་ངང་ལ་བྱ་བ་བཏང་། །དངོས་པོ་མཚན་མའི་ཆོས་ལས་འདས་པ་ནི། །བྱ་བ་མི་གནས་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །རིག་པ་རྟོག་མེད་གསལ་བ་ལ། །ཤེས་པ་ངང་གིས་དལ་བ་ནི། །བྱ་བ་བཏང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །ཕྱི་ནང་གསང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །རིག་པའི་ཀློང་དུ་ཀུན་འདུས་པས། །སྒྲོ་འདོགས་ཆོད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་དོན་སྦྱར་ནི། །གང་ཞིག་མྱ་ངན་འདས་འདོད་པས། །འདི་ལ་གནས་ན་གཉིས་མེད་འཐོབ། །སྐུ་གསུམ་ས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག །ཡེ་ཤེས་མཚོན་དཔེ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །

གསུམ་པ་ཡུལ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ནང་གི་རང་གདངས་འོད་ལྔ་དང་དེ་ལས་ཁ་དོག་ལྔའི་སྣང་བ་ཕྱིར་འཆར་བ་ཡེ་ཤེས་བཞི་སྦྱོར་གྱི་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་སྙིང་གི་མེ་ལོང་ལས། ཡེ་ཤེས་ལས་ཟེར་འབྱུང་སྟེ། ཉི་མ་ལྟ་བུའི་ཟེར་དང་། སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་ལྟ་བུའི་ཟེར་དང་། མེ་མར་ལྟ་བུའི་ཟེར་དང་། སྣང་བ་ཟེར་དང་བཅས་པར་སྣང་ངོ་ཞེས་པ་དང་། ཐལ་འགྱུར་ལས། རྟོག་བྲལ་ཆོས་ཉིད་རང་གདངས་ལས། །དམིགས་མེད་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་འབྱུང་། །དེ་ལས་རྣལ་འབྱོར་ཡེ་ཤེས་རྫོགས། །ཡང་དག་འདུས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ། །ཡེ་ཤེས་གནད་ནི་མིག་ལས་འབྱུང་། །མིག་གི་(༣༢༠)གཟིགས་སྟངས་ཤེས་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད། །ཁམས་གསུམ་པོ་ནི་ཟད་བྱའི་ཕྱིར། །མིག་གི་ཕུགས་ནས་འཕར་བའི་རྩ། །གྱེན་ལ་བཟློག་པས་ཡེ་ཤེས་འབེབས། །གནད་ལས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་གང་། །རིམ་ལྡན་ཆོས་ཉིད་ཇི་བཞིན་དུ། །རྟོག་པ་ཀུན་ལས་ངེས་གྲོལ་བས། །དབྱིངས་ལས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །མིག་གི་གནད་ནི་སྟེང་དང་འོག །མཁས་པས་རྩོལ་བའི་སྣ་གར་བྱུང་། །ཀུན་འདུས་ཡེ་ཤེས་སྣང་བའོ། །ཡང་ནི་མིག་གི་ཡེ་ཤེས་ལས། །ཁ་དོག་ལྔ་ཡིས་རབ་ཕྱེ་བས། །དཀྱིལ་འཁོར་རྫོགས་པའི་གཟུགས་འདྲ་བ། །འདི་ལས་བྱུང་བའི་ཉམས་མྱོང་ནི། །གང་གིས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པས། །ཨེ་མ་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཉིད། །ཡོན་ཏན་རྫོགས་པའི་སྣང་བའོ། །ཁྱབ་ཆེ་ཆ་ཕྲ་ཡེ་ཤེས་ལས། །མངོན་སུམ་པ་དང་ལམ་དུའོ། །ཞེས་སོ། །དེས་མཚོན་ནས་ཡུལ་སྣང་ལ་སྣང་ཐོག་ནས་རང་གྲོལ་བ་སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་། སྟོང་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཡུལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི་ཐལ་འགྱུར་ལས། གཞན་ཡང་སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་བཤད། །ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནམ་མཁའ་ལས། །ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་ངོ་མཚར་བས། །བཅོམ་ལྡན་མགོན་པོ་རིག་མེད་པའོ། །ཞེས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེ་ཉིད་ལས། །བརྟགས་པས་མ་རྙེད་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཁམས་གསུམ་གདར་ཤ་ཆོད་པ་ལས། །སྒོ་ལྔའི་ཞེན་ཡུལ་རྒྱུན་ཆད་པའོ། །ཟླ་དང་ནོར་བུ་མརྒད་འོད། །གང་གིས་འབྱིན་པར་འདོད་པ་ཡིས། །འཛིན་བྱུང་སྐུ་ཡི་སྣང་བ་བཟུང་། །ཡང་ནི་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡི། །གནད་ཤེས་པ་ལས་ཡེ་ཤེས་ནི། །བྱ་བྲལ་ནམ་མཁའ་ཇི་བཞིན་དུ། །ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་བསྔོ་དང་བྲལ། །ངོ་མཚར་རྨད་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ནི། །སྔོན་མེད་ཕྱིས་མེད་གདོད་ནས་མེད། །ད་ལྟ་རྣམ་རྟོག་ཡུལ་ལས་འདས། །མཐའ་བྲལ་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཚིག་འདས་བློ་བྲལ་ངོ་བོས་སྟོང་། །རང་བཞིན་གང་དུ་མ་ཕྱེ་བས། །ཐུགས་རྗེ་མཛད་པ་མི་སྣང་ངོ་། །ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་གསུམ་པ་ལས། །ཡིད་འབྱུང་ཤེས་རབ་འཁྲུལ་ཆར་བཟུང་། །འདི་ལ་རྣམ་པར་དམིགས་མཐའ་མེད། །མེད་པ་རྨད་བྱུང་རོལ་པ་ལས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་རྙེད། །ཕྱི་དང་ནང་ཀུན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། །འདི་ལ་གང་ཡང་མི་སྣང་ངོ་། །ཞེས་སོ། །

གསུམ་པ་ཡུལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་ལྔ་རང་གྲོལ་དུ་སོང་ནས། སྣང་བ་བཞིའི་ཆོས་ཉིད་གོང་འཕེལ་དུ་ཐོབ་པ་སྟེ། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། གཞན་ཡང་ཡུལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་བཤད། །གཟུགས་དང་སྒྲ་ཡི་བྱེ་བྲག་ལས། །བསླབ་བྱའི་ཉམས་ཀྱང་ལྔར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་པའི་ཉམས་ཟད་སྣང་བ་སྟེ། །འཕེལ་སྟོན་ཟླ་བ་ཡར་ངོ་བཞིན། །སྣང་བ་རེ་ལ་ཉམས་རེའོ། །གཞན་ཡང་ཡུལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་བཤད། །དྲོད་དང་ཚད་དང་རྟགས་ལས་ནི། །བདེན་གཉིས་ཟུང་འཇུག་རྟོག་མཐའ་ཟད། །བྱ་བ་མེད་པས་མཚན་ཉིད་སྟོང་། །བརྗོད་གཞི་འགགས་པས་མཐའ་མི་གནས། །ཟག་པ་ཟད་(༣༢༡)ཕྱིར་རྡོས་བཅས་མིན། །དྲན་པའི་ཁུངས་འགགས་ངོ་བོ་གསལ། །གསལ་རིག་ཡུལ་གྱི་མཐའ་མི་རྟོག །སྒྲ་བྲལ་ཡང་དག་ཚིག་མེད་ཕྱིར། །ལྟོས་གཞི་ཐམས་ཅད་ཟད་པའོ། །ཞེས་སོ། །

དོན་བཞི་པ་སོ་སོའི་དོན་ལ་གཉིས་ཏེ། མདོར་བསྟན་པ་དང་། རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི་གཞི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སངས་རྒྱས་གནས་ལུགས་དོན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དབྲི་བསྣན་དང་ཆེ་ཆུང་དང་བཟང་ངན་མེད་པར་ཁྱབ་སྟེ། ཐུན་མོང་གི་ལུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ནང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཐོག་མ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གནས་ཏེ་ཞེས་པ་དང་། རྒྱུད་བླ་མ་ལས། རྫོགས་སངས་སྐུ་ནི་འཕྲོ་ཕྱིར་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེར་མེད་ཕྱིར་དང་། །རིགས་ཡོད་ཕྱིར་ན་ལུས་ཅན་ཀུན། །རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་སྙིང་པོ་ཅན། །ཞེས་སོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལུང་བརྟག་གཉིས་ལས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད། །འོན་ཀྱང་གློ་བུར་དྲི་མས་བསྒྲིབས། །ཞེས་པ་དང་། དོ་ཧ་ལས་ཀྱང་། མཁས་པ་ཐམས་ཅད་བསྟན་བཅོས་འཆད་པ་ཡིས། །ལུས་ལ་སངས་རྒྱས་ཡོད་པ་མ་རྟོགས་སོ། །ཞེས་སོ། །བླ་ན་མེད་པའི་ལུང་ནི། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་སྙིང་གི་མེ་ལོང་གི་རྒྱུད་གསང་བ་ལས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཏིལ་འབྲུ་ལ་མར་གྱིས་ཁྱབ་པ་བཞིན་དུ་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་གནས་ན་དངོས་སུ་ལྟར་རུང་དུ་མཐོང་བར་རིགས་སོ་སྙམ་ན། སྐུའི་སྣང་བ་འོད་དང་བཅས་པ་རྡོས་བཅས་ལུས་ཀྱིས་གཏུམས་པས་ལྟ་བའི་ཡུལ་ན་མེད། འོན་ཀྱང་ད་ལྟ་དཔེ་ཉི་མ་ལྟར་ལུས་ཀྱི་སྤྲིན་རུམ་ན་གནས་པ། དོན་སྙིང་ནང་དུ་ངོ་སྤྲད་དེ། རྟགས་ཐིག་ལེ་སྟོང་པའི་སྒྲོན་མ་བསྟན་པས་ཡིད་ཆེས་སོ། །གསུང་ལ་ངག་གིས་བསྒྲིབས། ཐུགས་ལ་སེམས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་ནས་མི་མཐོང་བ་ཡིན་ལ། སྐྱེས་བུ་བརྩོན་འགྲུས་ཅན་གྱིས་སྣང་བ་བཞི་ཚད་དུ་བསྒོམས་ན་ད་ལྟ་ལྟར་ཡོད་ལ། བར་དོར་རང་སྣང་དག་པ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་བཞིན་རེ་ཞིག་འཆར་རོ། །ད་ལྟ་ནི་ཁྱུང་སྒོང་རྒྱས་འཐུམས་པ་ལྟར་བག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱས་བསྒྲིབས་པ་ཡིན་ཏེ། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་ལས། སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་རང་ལུས་ལ། །ཡེ་ཤེས་དག་པའི་སྣང་བ་གནས། །རྒྱ་ཆེ་སྣང་བར་མ་ནུས་ཏེ། །དཔེར་ན་མངལ་དང་སྒོ་ངའི་རྒྱ། །མངོན་དུ་མི་འབྱུང་བསྒྲིབས་གྱུར་ཀྱང་། །རང་རྩལ་རྫོགས་ནས་འབྱུང་བ་བཞིན། །རྣམ་རྟོག་ལུས་འདི་བོར་མ་ཐག །རང་སྣང་ཡུལ་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར། །ཡེ་ནས་གནས་པའི་རང་རིག་ཉིད། །ངོ་བོ་རྟོག་མེད་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཡེ་ཤེས་དག་པའི་སྣང་བ་དང་། །སངས་རྒྱས་བདེན་པ་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཡེ་ཤེས་རང་སྣང་ངོ་བོ་ནི། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་མེད་པ་སྟེ། །འདས་པའི་ཡུལ་དང་མ་འོངས་ཡུལ། །སྣང་བ་ཐད་ཀར་བཅད་པའོ། །ཡེ་(༣༢༢)ཤེས་ཆེན་པོའི་རང་སྣང་དེ། །མངོན་སུམ་ཡུལ་དུ་མེད་མོད་ཀྱང་། །རང་བྱུང་སྒྲོན་མ་བསྟན་དུ་ཡོད། །སྒྲོན་མ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི། །སྣང་དང་མི་སྣང་མཐའ་ལས་འདས། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་དེ་སྙིང་དབུས་འོད་རྩ་དག་པའི་གཞལ་ཡས་ན་ངོ་བོ་སྐུར་གནས་པས་འོད་ལྔའི་མཚན་དཔེ་རྫོགས། རང་བཞིན་འོད་དུ་གནས་པས་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་སྣང་བ་ཚད་མེད། ཐུགས་རྗེ་རིག་པར་གནས་པས་མཁྱེན་པ་ནང་ན་གསལ་བའོ། །དེའི་གདངས་དུང་ཁང་ན་འཕྲོས་པས་ཁྲོ་བོའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་རྫོགས་ཆེན་པོར་བཞུགས་ལ། འོད་དང་། ཟེར་དང་། ཐིག་ལེ་དང་། ཐིག་ཕྲན་དུ་སྣང་བའི་གདངས་སྙིང་གི་འོད་རྩ་ལས་གྱེས་པའི་རྩ་ཆེན་བཞི་ན་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་ལ། མིག་ན་སྒྲོན་མ་བཞིའི་ཚུལ་དུ་གནས་སོ། །དེའང་ཙིཏྟ་ན་སྐུ། རྩ་བཞི་ན་ཐིག་ལེ། དུང་ཁང་ན་འོད་ཟེར། མིག་སྟེ་བྷྲི་གུ་ཏ་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྣང་བར་གནས་པ་ཉིད། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། ཨེ་མ་ཧོ་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད། །སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་གནས། །དེ་ཡང་གནས་ལུགས་འདི་ལྟ་སྟེ། །ཙིཏྟ་རིན་ཆེན་གཞལ་ཡས་དང་། །རིན་ཆེན་རྩ་ཡི་གཞལ་ཡས་དང་། །རྣམ་དག་དུང་ཁང་གཞལ་ཡས་དང་། །བྷྲི་གུ་ཏ་ཡི་གཞལ་ཡས་དང་། །གཞལ་ཡས་ཆེན་པོ་དེ་རྣམས་ན། །རིག་པའི་ངོ་བོ་རྩལ་ལྟར་སྣང་། །དེ་ཡང་བཤད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། །ལ་ལ་དག་ན་སྐུ་རུ་གནས། །ལ་ལ་དག་ན་ཐིག་ལེ་སྟེ། །གཅིག་ན་འོད་ཟེར་ཚུལ་དུ་གནས། །གཅིག་ནས་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་འབྱུང་། །དེས་ནི་གནས་པའི་མདོ་ཉིད་བསྟན། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ནས་གནས་པའི་དོན། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་གནས་པ་དེ། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བཤད། །ཅེས་སོ། །དེའང་སྐུ་དང་ལུ་གུ་རྒྱུད་དང་། དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དོན་ནི། དེ་ཉིད་ལས། རིག་དང་མ་རིག་སྣང་བ་ཉིད། །བྱ་བྱེད་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་ལས་འདས། །ཡངས་པ་ཉིད་དང་སྐུ་ལྟར་འཕྲོ། །གསལ་བ་ཉིད་དང་འོད་ལྟར་འབྱུང་། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཟེར་ལྟར་འཕྲོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་སེམས་ཅན་གཉིས། །རིག་པ་སོ་སོ་མ་ཡིན་ཏེ། །སྣང་བ་སོ་སོ་ཉིད་དུ་བསྟན། །སྐུ་ཡི་མཚན་ཉིད་འདི་ལྟ་སྟེ། །འགྱུར་བ་མེད་དང་གསལ་བ་དང་། །སྟོང་པ་དང་ནི་རྟོག་བྲལ་ལོ། །རིག་པའི་མཚན་ཉིད་འདི་ལྟ་སྟེ། །ཕྲ་བ་ཉིད་དང་འཕྲོ་བ་དང་། །ལུ་གུ་རྒྱུད་དང་འགུལ་བའོ། །དབྱིངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འདི་ལྟ་སྟེ། །ཡངས་དང་ལྷུན་སྟུག་སྟོང་མཐའ་ཡས། །གསལ་དང་དྲོ་དང་བསིལ་བ་དང་། །ཡང་ཞིང་གཡོ་བའི་བདག་ཉིད་འཛིན། །ཁྱབ་དང་མུ་ཁྱུད་ར་བའོ། །ཡེ་ཤེས་མཚན་ཉིད་འདི་ལྟ་སྟེ། །འབྱུང་དང་འཇུག་དང་རང་གསལ་དང་། །ཡེ་དང་ཤེས་དང་རྟོགས་པའོ། །གསལ་དང་འཚེར་དང་འབྱམས་ཡས་ཉིད། །སྣང་དང་མུན་དང་གོ་འབྱེད་དང་། །སྟོང་དང་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཆོག །གསང་སྔགས་མཚན་ཉིད་དག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་སོ། །དེ་ཡང་སྙིང་(༣༢༣)ན་སྐུ། དུང་ཁང་ན་ཡེ་ཤེས། བྷྲི་གུ་ཏ་ན་རིག་པ། རྩ་བཞི་ན་དབྱིངས་སྣང་གི་འོད་དང་ཐིག་ལེ་འཆར་བ་ཡིན་ནོ། །རྩ་བཞི་ནི་རང་ཤར་ལས། དཀར་འཇམ་སྟོང་པའི་རྩ་དག་དང་། །རིན་ཆེན་འཕྲོ་བའི་རྩ་རྣམས་དང་། །རྣམ་པར་གྲོལ་བྱེད་རྩ་ཆེན་དང་། །ཤེལ་དཀར་རྒྱུ་བའི་རྩ་དག་ནས། །རྣམ་ཤེས་རླུང་ལ་ཞོན་ནས་ནི། །བྷྲི་གུ་ཏ་ཡི་སྒོ་ཆེན་ནས། །ལམ་བྱུང་སྟོང་པའི་ངང་དུ་ཐིམ། །ཐིམ་བྱེད་མེད་པར་ས་ལེ་གསལ། །ཚོམ་བུ་ལྔ་ལྡན་ཡེ་ཤེས་རྫོགས། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་རང་གནས་སྙིང་གའི་རྩ་ཆེན་ན་གདངས་གསལ་བར་རང་འོད་ཡེ་ཤེས་རང་གདངས་ལ་བཞུགས་པ་ཡང་། རྩ་བཞི་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྔའི་རང་གདངས་ལ་བརྟེན་ནས་ཙཀྵུའི་ནང་གི་སྒྲོན་མ་བཞི་ལས་ཇི་ལྟ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐིག་ལེ་སྟོང་པའི་སྒྲོན་མ་དང་དབྱིངས་རྣམ་དག་གི་སྒྲོན་མར་སྨིན་ལ། ཇི་སྙེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱང་ཞགས་ཆུའི་སྒྲོན་མ་དང་ཤེས་རབ་རང་བྱུང་གི་སྒྲོན་མར་སྨིན་པ་ཡིན་ཏེ་ཐལ་འགྱུར་ལས། ལུས་ཀྱི་དུས་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། །འབྱུང་བ་འདུས་པའི་ཕུང་པོ་ཡི། །ཙིཏྟ་རིན་ཆེན་གཞལ་ཡས་ན། །ངོ་བོ་ཀ་ནས་དག་པའི་ཆ། །སྟོང་གསལ་འདུས་པ་སྐུ་ཡི་གདངས། །ཞལ་ཕྱག་རྫོགས་པ་བུམ་སྐུའི་ཚུལ། །ལྷུན་གྲུབ་འོད་ཀྱི་གོང་བུར་གནས། །ཐུགས་རྗེ་ཁ་དོག་སོ་སོར་གསལ། །རོ་མ་རྐྱང་མ་ཀུན་འདར་མ། །ཀ་ཏི་ཤེལ་གྱི་སྦུ་གུ་ཅན། །མེ་ལོང་མཉམ་ཉིད་སོ་སོར་རྟོགས། །བྱ་གྲུབ་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཐིག་ལེ་རྒྱུ་དང་མི་རྒྱུ་བ། །རང་རྩལ་རྫོགས་པའི་རྟེན་དུ་གནས། །དྭངས་མ་འདུས་པའི་མིག་གཉིས་ནས། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཁྱབ་པར་ལས། །ཇི་ལྟ་མཁྱེན་པ་ཐིག་ལེ་དང་། །དག་པ་དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲོན་མར་སྨིན། །ཇི་སྙེད་པ་ནི་རྒྱང་ཞགས་དང་། །ཤེས་རབ་སྒྲོན་མར་སྨིན་པ་ཡིས། །འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལས་དང་ཡང་། །དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟ་བར། །དེ་ལ་བསླབས་པས་ཤེས་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཤེས་བྱའི་གནད་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། བླང་བྱའི་གནད་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །

དང་པོ་ལ་བརྒྱད་ལས། རྟེན་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བྱང་ཁོག་སྟོད་དོ། །གནས་ནི་སྙིང་རིན་པོ་ཆེ་ཟུར་བརྒྱད་པའི་དབུས་འོད་རྩའི་དྭངས་ལ་འོད་ལྔའི་དབུས་ཞི་བའི་སྐུ་ཡུངས་འབྲུ་ཙམ་ལ་རིག་པ་གནས་སོ། །ལམ་ནི་རྩ་བཞི་ནས་རྒྱུའོ། །སྒོ་ནི་མིག་གཉིས་སོ། །གདངས་ནི་སྒྲོན་མ་གཉིས་ཏེ་རྨ་བྱའི་མདོངས་དང་ན་རོ་ལྟ་བུའོ། །ཡུལ་ནི་ནམ་མཁའ་སྤྲིན་དང་བྲལ་བ་ལ་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་བསམ་ངོ་དང་བྲལ་བའོ། །དུས་ནི་འདི་ཉིད་དམ་བར་དོའི་སྣང་བ་ཤར་དུས་སོ། །འགྲོ་ས་ནི་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་འཆར་སྒོ་བརྒྱད་དེ་ངོ་ཤེས་པ་རྣམས་དབྱིངས་སུ་འགྲོ་ལ་མ་ཤེས་པ་རྣམས་འཁོར་བར་འཁྱམས་པས་ལམ་ཁ་བྲག་བཞིན་ནོ། །གྲོལ་ས་ནི་ཀ་དག་གི་སྣང་བའོ། །དེ་སྐད་དུའང་རང་ཤར་ལས། ཀྱེ་གྲོགས་པོ་དག་ཉོན་ཅིག །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དཔེས་མཚོན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་(༣༢༤)རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི། རྟེན་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནོ། །དཔེར་ན་ཁྲ་ཚང་ན་ཉལ་བ་ལྟ་བུའོ། །གནས་ནི་སྙིང་ན་གནས་ཏེ་དཔེར་ན་བུམ་པའི་སྐུ་ལྟ་བུའོ། །ལམ་ནི་རྩ་བཞི་ནས་འབྱུང་སྟེ་དཔེར་ན་མུ་ཏིག་གི་ཕྲེང་བ་བརྒྱུས་པ་ལྟ་བུའོ། །འཁྱིལ་ནི་དུང་ཁང་དཀར་པོའི་ནང་ན་འཁྱིལ་ཏེ་དཔེར་ན་བུམ་པ་ནང་གི་མར་མེ་བཏང་བ་ལྟ་བུའོ། །སྒོ་ནི་མིག་ནས་འབྱུང་སྟེ་དཔེར་ན་རྒྱ་སྐར་གྱི་ཉི་ཞུར་ལྟ་བུའོ། །ཐིག་ལེ་སྟོང་པའི་སྒྲོན་མ་ནི་དཔེར་ན་རྨ་བྱའི་མདོངས་ལྟ་བུའོ། །དབྱིངས་རིག་པའི་སྒྲོན་མ་ནི་དཔེར་ན་ཡི་གེ་ན་རོ་ལྟ་བུའོ། །ཡུལ་ནི་ནམ་མཁའ་སྟོང་པའོ། །དུས་ནི་བར་དོའི་སྣང་བ་སྟེ་དཔེར་ན་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྟ་བུའོ། །འགྲོ་ས་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་ལུས་ཏེ་དཔེར་ན་ཁ་བྲག་གི་ལམ་ལྟ་བུའོ། །གྲོལ་ས་ནི་ཀ་དག་གི་སྣང་བ་སྟེ་དཔེར་ན་བུམ་པའི་སྐུ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་སྙིང་གི་མེ་ལོང་ལས། ཨ་ཧོ་ཀློང་ཆེན་མོ་རྣམས་ཉོན་ཅིག །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཏིལ་འབྲུ་ལ་མར་གྱིས་ཁྱབ་པ་བཞིན་དུ་གནས་སོ། །དེ་ཡང་རྟེན་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནོ། །གནས་ནི་སྙིང་གི་དཀྱིལ་ན་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་གའུ་ཁ་སྦྱོར་གྱི་དགོངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དཔེར་ན་བསེའི་གའུ་ཁ་སྦྱོར་བ་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ནང་ན་འོད་ཁ་དོག་ལྔའི་དཀྱིལ་ན་ཞི་བའི་སྐུ་ཡུངས་འབྲུ་ཙམ་འོད་ཁྱིམ་གྱི་ཚུལ་དུ་གནས་སོ། །དེ་ནི་རིག་པའི་གནས་སོ། །དཔེར་ན་བུམ་པའི་སྐུ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི་གནས་ཀླད་པ་དུང་ཁང་ན་གནས་སོ། །དེ་ཡང་ཁྲོ་བོའི་སྐུ་ཡུངས་འབྲུ་ཙམ་ལ་སྤྱན་ཕུལ་ཐག་ཙམ་དུ་གནས་སོ། །དེ་ཡང་འོད་ཟེར་གྱི་ཚུལ་དུ་གནས་སོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་འོད་ནི་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྟར་གསལ་ལ་དྭངས་པའམ་དཔེར་ན་ཉའི་མིག་བཞིན་དུ་འོད་ཟེར་དུ་གནས་སོ། །དེ་དང་རིག་པའི་འབྲེལ་པ་ནི་སྙིང་གི་རྩེ་མོ་ནས་ཡར་རྩ་དར་དཀར་གྱི་སྣལ་མ་ཙམ་སྒལ་ཚིགས་འདབ་ནས་ཡར་ཡོད་དེ་དེ་ནས་ལམ་བྱུང་ནས་མགོའི་ནང་དུ་འཇུག་གོ། །རྩ་དེ་ཡང་རྩེ་ཆུང་གཡས་གཡོན་ནས་འཐོན་ནས་ཀླད་པར་འབྲེལ་ལོ། །དེ་ཡང་རྣ་བའི་འདབ་གཡས་གཡོན་ནས་འཐོན་ནས་མིག་དང་འབྲེལ་ལོ། །དེ་ལས་མིག་ནམ་མཁའ་ལ་བཟློག་སྟེ་རྩ་གཅུན་ཏེ་བལྟས་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་སྣང་གིས་ནམ་མཁའ་གང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །དེའང་སྙིང་གི་དབུས་ཀྱི་འོད་རྩ་ཀ་ཏི་གསེར་གྱི་རྩ་ཆེན་ལས་གྱེས་པའི་ཡར་རྩེ་དར་དཀར་སྣལ་མ་ནི་སྙིང་རྩེ་ནས་སྒལ་ཚིགས་བརྒྱུད་དེ་རྣ་བ་ནས་ཡལ་ག་གསུམ་གྱི་གཉིས་མིག་གི་སྒོར་ཟུག །དབུས་མ་ཚངས་བུག་ལ་ཟུག་གོ། །ཕྲ་ལ་འཁྲིལ་ནི་འཁོར་ལོ་བཞིའི་དབུས་སོ་སོ་ལ་སྙིང་ནས་འབྲེལ་ལོ། །ཤེལ་བུག་ཅན་ནི་སྲོག་པ་རྩ་ན་འོད་གསལ་གྱི་རླུང་ལྔའི་གདངས་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་སོ། །

གཉིས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བླང་བྱའི་གནད་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ་གནས་པའི་རྟེན་རྩ་སྦྱོང་བ་འཆར་བའི་སྒོ་སྒྲོན་མ་གཟུང་བ། སྣང་བའི་གདངས་འོད་གསལ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི་ལུས་ལ་ཡེ་ཤེས་གནས་པས་གནད་གཉིས་ཀྱིས་(༣༢༥)ལམ་དུ་གཞུག་པ་སྟེ། དེའང་སྤྱིའི་གནད་རླུང་སེམས་གཅུད་ལ་བོར་ཞིང་སྒྲོན་མ་ཨར་ལ་གཏད་པས་དབྱིངས་རིག་གི་འཕེལ་ཟད་པར་བྱ་བ་ནི་ཐལ་འགྱུར་ལས། རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ལུས་ལ་གནས། །ཏིལ་འབྲུ་ལས་ནི་མར་བཞིན་དུ། །ལུས་ཀྱི་བཀྲག་དང་གཟི་མདངས་ནི། །ཡེ་ཤེས་རླན་གྱིས་ཁྱབ་པར་བྱེད། །ལུས་དང་བསྟུན་པས་སྐུ་རྣམས་དང་། །ཡེ་ཤེས་འོད་དང་ཁ་དོག་རྟགས། །ལས་དང་འཇུག་དང་སྐུ་རྣམས་ཀྱིས། །གདངས་དང་བཅས་ཏེ་ཁྱབ་པའོ། །ཤེས་རབ་ཉིད་དང་སྒྲོན་མའི་ལས། །དོན་དམ་ཀུན་རྫོབ་རྟགས་ཕྱེ་བའོ། །སྨིན་བྱེད་ཐིག་ལེ་སོ་སོའི་གནད། །འགྱུར་བྱེད་རྟོག་པ་རགས་འཛིན་པ། །ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་བཞི་གཉིས་ཆ། །ལས་འབྱུང་འཇུག་པའི་དབྱེ་བ་ལས། །ཙིཏྟ་རིན་ཆེན་གཞལ་ཡས་སུ། །རིན་ཆེན་འདུས་པ་ཟུར་བརྒྱད་སྒོ། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་དང་སྐུ་ལྔ་སྟེ། །རླུང་དང་ཤེས་པའི་རྩལ་ཡང་ལྔ། །ཐམས་ཅད་ལྔ་ལྔའི་རང་བཞིན་ནོ། །སྐུ་ཡི་གནད་ནི་གདངས་ཀྱིས་སོ། །ཡེ་ཤེས་འདུག་སྟངས་དག་གིས་སོ། །ཐིག་ལེ་བསྐྱིལ་ཞིང་དཀྲུགས་པས་འགྲུབ། །འོད་ནི་ཡས་ཤིང་སྡུད་པའོ། །འབྲེལ་ལྡན་བསྡོམས་པས་རླུང་གི་གནད། །འཇུག་པའི་ལས་ནི་མཐའ་ཡིས་དབྱེ། །དེ་ཡི་འགྱུར་བྱེད་ལས་རླུང་ཟད། །འཁྲུལ་པའི་སྡེབས་དང་སྦྱར་བའོ། །རིག་པའི་གནད་ནི་དབྱུང་བ་དང་། །བསྐྱིལ་ཞིང་མཁའ་ལ་གཏད་པའོ། །དབྱིངས་ཀྱི་གནད་ནི་བསྡུ་བ་དང་། །དགུག་དང་ཁམས་ཀྱི་བྱེར་ཡས་སྦྱར། །སྣང་བའི་གནད་ནི་འཕེལ་དང་ཟད། །སྣ་ཚོགས་རང་སར་གྲོལ་བའོ། །ཞེས་སོ། །བྱེ་བྲག་གི་གནད་འཁོར་ལོ་བཞི་དང་གཙོ་མོ་གསུམ་གྱི་གནད་གཅུན་པས་རླུང་སེམས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དྲ་བར་གཞུག་པ་ནི་དེ་ཉིད་ལས། རིག་པ་ཡེ་ཤེས་ལམ་ཉིད་ནི། །རང་གི་རྩ་ཡི་འཁོར་ལོ་ལ། །སྐུ་གསུམ་རང་རྫོགས་གནས་པ་ལས། །རོ་མ་རྐྱང་མ་ཀུན་འདར་མ། །མ་གསུམ་དག་གིས་ལུས་བཟུང་སྟེ། །དབུས་མས་འཁོར་ལོ་བཞི་རྟེན་བྱས། །འདི་དག་གཡས་གཡོན་དབུས་གནས་པས། །ཀུན་རྫོབ་དོན་དམ་དབྱེ་བ་ཡིས། །ལུས་དང་ཡན་ལག་སྐྱེད་པ་དང་། །སྒྲོན་མ་ཉིད་ཀྱང་སྨིན་པར་བྱེད། །རོ་མས་རོ་རྣམས་འཁོར་ལོ་ལ། །རླུང་གིས་བསྐུལ་ཞིང་ཐིག་ལེ་འཕེན། །རོ་ནི་རྩ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིས། །བདེ་བས་ལུས་སེམས་རྒྱས་པར་བྱེད། །མས་ནི་དྭངས་མ་སྡུད་པ་དང་། །གོང་འོག་གནས་ཀྱི་གཞི་མ་བྱེད། །འདི་ལ་བསྐྱིལ་ཞིང་གཏེམས་པ་གནད། །འདི་ཡི་ཡན་ལག་དྲུག་པོ་ལ། །གཏར་ཞིང་བསྲེགས་ན་ཡེ་ཤེས་འགག །དྲོད་ཐོབ་འདོད་ན་མཉེ་བ་གནད། །རླུང་དང་ཐིག་ལེ་དགུག་པར་བྱའོ། །རྐྱང་མས་སྐྱེད་བྱེད་འཁོར་ལོ་ལ། །རླུང་གིས་འཕེན་སྡུད་ཐིག་ལེ་འཇུག །རྐྱང་ཞེས་བྱ་བ་ཟླ་མེད་པས། །ཉག་གཅིག་དགོངས་པ་སྟོན་པར་བྱེད། །མས་ནི་སྙིགས་མ་སེལ་བ་དང་། །:ངོ་བོའི་གཟི་མདངས་བསྐྱེད་པའོ། །འདི་ལ་གསེང་ཞིང་མཉེ་བ་གནད། །འདི་ལ་ཡལ་ག་མི་སྣང་བས། །སྨིན་སོ་བཞི་ལ་ཐིག་ལེ་གདབ། །ཟས་ལ་དབང་ཐོབ་འདོད་པས་ནི། །རླུང་ནི་བསྟིམ་ཞིང་(༣༢༦)ཆུ་མི་འདོར། །དམ་ཚིག་གིས་ནི་རྩ་བརྟག་གོ། །ཀུན་འདར་མས་ནི་དྲན་པ་དང་། །རྩེ་མོའི་འཁོར་ལོ་སྡུད་པས་སྨིན། །ལས་རླུང་བཟློག་ཅིང་ཡེ་ཤེས་འཛིན། །ཀུན་ནི་སྤྲུལ་སྐུའི་ཡོན་ཏན་སྟེར། །འདར་བས་ལོངས་སྐུའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །མས་ནི་ཆོས་སྐུ་དངོས་སུ་སྟོན། །འདི་ཡི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལ། །གསེང་ཞིང་འདྲིལ་བ་གནད་ཡིན་ནོ། །ཚེ་ཉིད་སྤེལ་ན་བྱུག་པ་བསྟེན། །ཐིག་ལེ་ལུས་དང་སེམས་ཀྱིས་བྱ། །ཡེ་ཤེས་ལམ་ནི་འདི་དག་ལས། །ཐིག་ལེ་སྐུ་དང་བཅས་པར་འགྱུར། །རླུང་ནི་འགྲོ་འོང་ལས་ཀུན་བྱེད། །སེམས་ཀྱི་བདག་པོ་ཡིད་ཀྱིས་བཟུང་། །ལམ་གྱིས་བཟུང་དང་དགུག་པའོ། །ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་འཆར་བའི་སྒོ་སྒྲོན་མ་བཟུང་བ་ལ། སྒོ་དང་སྒྲོན་མ་གཉིས་ལས། སྒོའི་གནད་ནི་སྙིང་ནས་ཀླད་པར་འབྲེལ་བའི་རྩ་སྐྱོན་ཡོན་དབང་པོ་དྭངས་བྱེད་ལ་ཡལ་ག་ལྔ་ཡོད་པའི་མིག་ལ་བ་མེན་རྭ་འདྲའི་རྩའི་དཀྱིལ་ལས་འོད་རྩ་ནས་ཡེ་ཤེས་དངོས་སུ་འབྱུང་བས་མི་འགུལ་བར་ནམ་མཁའི་མཐོངས་སུ་བལྟ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་གནད་དེ་ཐལ་འགྱུར་ལས། ཡེ་ཤེས་འཆར་བའི་སྒོ་ཉིད་ནི། །ལུས་བཅུད་དྭངས་མ་ཀུན་འདུས་པའི། །ཙཀྵུ་ཞེས་པའི་སྒོ་ལས་འཐོན། །གཉིས་ཀྱི་ཆ་འཛིན་སྣང་བ་སྟོན། །སྐྱེད་བྱེད་རྩ་ལས་འབྲེལ་བྱུང་བའི། །རྩེ་མོ་ལས་ནི་གཅིག་གྱུར་པ། །དབང་པོ་ཡུལ་ལ་འཆར་བྱེད་པའི། །གཅིག་ལ་ཡལ་ག་ལྔ་ཡོད་པའི། །སོ་སོའི་དབང་པོའི་སྒོ་ལ་སྣང་། །ཁྱད་པར་སྐྱོན་ཡོན་དྭངས་འབྱེད་པའི། །བ་མེན་རྭ་འདྲ་འཁྱིལ་པ་ལས། །ཨ་འབྲས་ཞེས་པ་དཀར་ནག་ཕྱེད། །རིག་ཅིང་གཟུགས་རྣམས་འཛིན་པ་དང་། །ཤེས་པའི་རང་རྩལ་རྫོགས་པར་སྟོན། །འདི་ལ་ཡེ་ཤེས་དངོས་འབྱུང་སྟེ། །མངོན་སུམ་པ་དང་རང་གནད་ཀྱིས། །ཆོས་ཉིད་དག་པའི་རང་སྣང་ཡུལ། །རྟོག་བཅས་འགག་པར་གནས་པའོ། །ཞེས་སོ། །སྒྲོན་མའི་གནད་ནི་ལྟ་སྟངས་དང་གཟིགས་སྟངས་གཅུན་ནས་གཏེམས་པ་དང་གཅུད་པ་དང་ཁྲིད་པ་དང་ཉི་ཟླའི་རྟེན་ལ་བསླབ་པ་ཡིན་ཏེ་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། དོན་དམ་ཆོས་ཉིད་འབྱུང་བ་ལས། །སྒྲོན་མ་རྣམ་པ་བཞི་ཞེས་ཏེ། །སྨིན་ཅིང་འཇུག་ལ་ཁྱབ་སྟོང་པས། །ཆོས་ཉིད་ཡུལ་སྣང་སྡུད་པའོ། །

རྒྱང་ཞགས་ལས་ནི་གཟུགས་བསྡུས་ཏེ། །རླུང་གིས་གཅོད་ཅིང་འཕེན་པར་བྱེད། །འོང་དང་འགྲོ་བའི་འཕེལ་འགྲིབ་ཀྱིས། །ཡེ་ཤེས་དག་ནི་སྡུད་པར་བྱེད། །ཐིག་ལེ་སྟོང་པས་ལས་ཀུན་བྱེད། །འདས་པ་ལམ་གྱི་སྣ་བཟུང་ནས། །རླུང་གིས་བཀྲག་དང་གཟི་མདངས་བསྐྱེད། །བསྒྱུར་ཞིང་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་སྟོན། །ཤེས་རབ་རང་བྱུང་སྒྲོན་མ་ཡིས། །ཆོས་ཀུན་མཉམ་པ་རོ་གཅིག་ཏུ། །བསྡུས་ཏེ་རང་སྣང་འཛིན་པར་བྱེད། །འདིས་ནི་བག་ཆགས་འབྲེལ་རྒྱུན་གཅོད། །དབྱིངས་ཀྱིས་དྭངས་མ་སྡུད་པ་དང་། །རིག་པའི་སྐུ་རྣམས་འཛིན་པ་དང་། །གནད་གསུམ་བཅུད་དུ་སྨིན་པ་ཡིས། །འཁོར་བ་ཉིད་ནི་སྤོང་བར་བྱེད། །དེ་ལྟར་མིག་ལས་སྒྲོན་ཤར་བས། །སངས་རྒྱས་དགོངས་པའི་གནད་འདུས་པར། །རང་སྣང་ཡུལ་རྣམས་འཛིན་(༣༢༧)པའོ། །སྒྲོན་མའི་གནད་ནི་ངས་བཤད་ཀྱིས། །ལྷའི་བུ་སྐལ་ལྡན་ཁྱོད་ཉོན་ཅིག །ཡུལ་དང་རིག་པ་རླུང་དག་གིས། །ཆོས་ཉིད་ལམ་དུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར། །ཡེ་ཤེས་རྫོགས་པས་ཆོས་ཉིད་དག །འདི་ཡང་སྒྲོན་མའི་གནད་ཡིན་ནོ། །རྒྱང་ཞགས་འགུལ་བ་མེད་པ་གནད། །འདི་དུས་ལྟ་སྟངས་གསུམ་དང་སྦྱར། །ཤེས་རབ་སྒྲོན་མ་སྦྱང་བའི་གནད། །ཆོ་ག་གསུམ་གྱིས་སྤེལ་བ་དང་། །བསྒྲུབ་པའི་གནད་ཀྱིས་རྒྱ་ཉིད་བསྐྱེད། །ཐིག་ལེའི་སྒྲོན་མ་གཏེམས་པ་གནད། །རྩ་དང་མཐེབ་མཛུབ་མ་བྲལ་བས། །ཡེ་ཤེས་གོང་དུ་འཕེལ་བའོ། །དབྱིངས་ཀྱི་གནད་ནི་འཁྲིད་པ་སྟེ། །ཉི་མའི་བསླབ་ཐབས་རྣལ་འབྱོར་པས། །ལེགས་པར་སྦྱར་ཏེ་ཁྲིད་པར་བྱ། །ཟླ་བ་དག་ལའང་བསླབ་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་རྒྱུན་དུ་སུས་བྱས་པ། །འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་རྒྱུན་ཆད་དེ། །དག་པ་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་འོད། །ས་རྡོ་རི་བྲག་བགས་སྟོངས་ནས། །གྲུ་ཆད་དམ་ནི་ཡུལ་གྲུ་ཙམ། །འཁྲིད་ལ་མཁས་པས་སྣང་བར་འགྱུར། །འདི་དུས་ཐབས་ཀྱིས་བཅོས་པ་གནད། །རྫོགས་པས་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པའོ། །འདི་ལྟར་གོམས་པས་ཆོས་ཉིད་སྟོབས། །ལུས་འབྱུང་རང་སོར་རྫོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ལུས་འབྱུང་རྒྱུན་ཆད་པས། །ཟག་བཅས་ཕུང་པོ་མི་སྣང་བར། །འདི་ལ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱའོ། །ཞེས་སོ། །

གསུམ་པ་སྣང་བའི་གདངས་འོད་གསལ་བསྟན་པ་ལ་ལྔ་སྟེ་སྐུ་དང་། ཡེ་ཤེས། འོད། ཐིག་ལེ། རིག་པའི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ་མདོར་བསྟན་པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི་ཐལ་འགྱུར་ལས། ཙིཏྟའི་ནང་ན་སྐུར་གནས་ཏེ། །གདངས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས། །སོ་སོའི་རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འཛིན། །ཟེར་གྱི་སྐུ་ནི་དྲུག་གིས་ཀྱང་། །རང་བཞིན་སྣང་བའི་ཆོས་ཉིད་སྡུད། །དག་པའི་སྐུ་ནི་རྣམ་གསུམ་གྱིས། །མྱ་ངན་འདས་པའི་མཚོན་པ་འཛིན། །རྣམ་པའི་སྐུ་ནི་བརྒྱད་ཀྱིས་ཀྱང་། །ས་ལམ་རྫོགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད། །ཅེས་པས། ཙིཏྟ་ན་ངོ་བོ་སྐུའི་འཆར་གཞིར་ཡོད་པས་དེའི་གདངས་རིགས་ལྔའི་སྐུ་མ་འདྲེས་པ་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་དུས་སུ་སྣང་བའོ། །སྐུ་ལས་ཟེར་འཕྲོ་བས་རྩ་ནང་ན་ཐིག་ལེ་ཟེར་གདངས་དང་ཕྱིར་གདལ་བ་རང་སྣང་གི་སྐུ་ཕྲ་མོ་རྣམ་པ་དྲུག་སྣང་བའོ། །གཞི་གནས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གསུམ་གྲོལ་སའི་སྐུ་སྟེ་ནང་དབྱིངས་ཟད་པའི་ཚད་འཛིན་པའོ། །རྣམ་པའི་སྐུ་བརྒྱད་ནི་མཐར་ཕྱིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ས་ལ་སྐུ་གསུམ་ལ་དགུར་དབྱེ་བ་ལས། ཆོས་སྐུའི་ཆོས་སྐུ་དབྱིངས་རྣམ་དག་ཀུན་གྱི་འཆར་གཞི་ཡིན་པས་གཞིར་བྱས་ཏེ་ལོགས་སུ་མ་བགྲངས་པས་བརྒྱད་དོ། །

གཉིས་པ་སྐུ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཐུན་མོང་གི་དབྱེ་བ་དང་། ཁྱད་པར་གྱི་དབྱེ་བ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། རིག་པ་ཡུལ་སྣང་གི་སྐུ་དང་། དྭངས་མ་འདུས་པའི་སྐུ་སྟེ་ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། སྐུ་ནི་གཉིས་ཏེ་རིག་པ་ཡུལ་སྣང་གི་སྐུ་དང་། དྭངས་མ་རྣམས་འདུས་པའི་སྐུའོ་ཞེས་སོ། །དང་པོ་ནི་དབང་པོ་ལ་སྣང་ཞིང་དགག་སྒྲུབ་མེད་པ་སྟེ་དབྱེ་ན་དབང་པོ་དང་། ཕུང་པོ་དང་། (༣༢༨)ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་རྣམ་པར་དག་པའི་སྐུ་དང་གསུམ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། རིག་པ་ཡུལ་ལ་སྣང་བའི་སྐུ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྐུ་ཆེན་པོ་དང་། ཕུང་པོ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྐུ་ཆེན་པོ་དང་། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྐུ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་དྭངས་མ་འདུས་པའི་སྐུ་ནི་གོམས་པ་སྟོབས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་སྣང་བ་སྟེ། དབྱེ་ན་ལམ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་སྐུ་དང་། འོད་དང་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ཁ་དོག་མི་ཕྱེད་པ་ཡེ་ཇི་བཞིན་པའི་སྐུ་གཉིས་ལས་དང་པོ་ནི། ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་གྱིས་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་འབྲས་བུ་ཚད་ལ་ཕེབས་པར་བྱེད་པས་རོལ་པ་ཆེན་པོའི་སྐུ་དང་། སྤྱི་ཕུད་ཆེན་པོའི་སྐུ་དང་། རིགས་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་སྐུ་ཞེས་གྲགས་ཏེ་ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་སྐུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་འབྱེད་པ་རོལ་པ་ཆེན་པོའི་སྐུ་དང་། དམ་པ་སྤྱི་ཕུད་ཆེན་པོའི་སྐུ་དང་། རིགས་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་སྐུའོ་ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་ཡེ་ཇི་བཞིན་པའི་སྐུ་ནི་གཞི་དང་ལམ་དང་འབྲས་བུ་གསུམ་སྟེ། གཞི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཡེ་ནས་གནས་པའི་སྐུ་དང་། ལམ་འོད་གདངས་དབྱིངས་སྐུ་ཡེ་ཐོག་ལས་ཕྱིར་སྣང་ཙམ་ལས་མི་འགྱུར་བའི་སྐུ་དང་། འབྲས་བུ་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུབ་དབྱིངས་ཟད་སར་ཕྱིན་པའི་སྐུ་གསུམ་སྟེ་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ཡེ་ཇི་བཞིན་པའི་སྐུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡེ་གནས་དང་པོའི་སྐུ་དང་། ཡེ་ཐོག་མི་འགྱུར་བའི་སྐུ་དང་། འབྲས་བུ་རང་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །འབྲས་བུ་རང་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་གསུམ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཆེན་པོ་དང་།  ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་འཛིན་པ ་མེད་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བདག་མེད་པ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་ཁྱད་པར་གྱི་དབྱེ་བ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ་ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པ་དང་། རྣམ་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །

དང་པོ་ནི་རང་ཤར་ལས། དེ་ཡང་སྐུ་གང་ཞེ་ན་རྩ་བ་རིག་པའི་སྐུ་དང་། ཡངས་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་། གདལ་བ་དབྱིངས་ཀྱི་སྐུ་དང་། མི་འགྱུར་བ་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་དང་། འགྱུར་བ་མེད་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་། ཡང་དག་བདེ་བའི་སྐུ་དང་། ལོག་པ་སེམས་ཀྱི་སྐུ་དང་། མཐོང་བ་རང་གྲོལ་གྱི་སྐུ་དང་། གཅིག་པ་ཐིག་ལེའི་སྐུ་དང་། རྒྱ་མ་ཆད་པ་ནམ་མཁའི་སྐུ་དང་། ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་བ་ཉི་ཟླའི་སྐུ་དང་། ཐ་མི་དད་པ་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། ཞེན་པ་མེད་པ་རང་གྲོལ་གྱི་སྐུའོ་ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་ནི། སྐུ་བཅུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན་བཤད་པ་ནི་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། རྩ་བ་རིག་པའི་སྐུ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ཏེ་རང་གི་མིག་གི་དབང་པོ་མ་འགགས་པ་ལ་གསལ་ལོ། །དེ་ནི་རྩ་བ་རིག་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །ཡངས་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་དང་པོའི་གཞི་ཀ་དག་ཆེན་པོའི་དེ་ལ་བསམ་པ་མེད། མ་རིག་པ་མེད། སེམས་མེད། ཡིད་མེད། འཛིན་པ་མེད་དོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱ་མ་ཆད་པའི་ཡེ་ཤེས། ལྷུན་གྱིས་(༣༢༩)གྲུབ་པའི་སངས་རྒྱས། སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཉིད། མཐའ་དང་བྲལ་བའི་རིག་པ། དག་པ་ཆེན་པོའི་སྣང་བ། ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པའི་ལྟ་བར་བཞུགས་སོ། །དེ་ཡང་ཡངས་པ། གསལ་བ། མི་འགྱུར་བ། ཡེ་ཤེས་མི་འགག་པ། ཐིག་ལེ་སྣ་ཚོགས་སུ་འཕྲོ་བ། མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཉིད། ཕྱི་རྒྱ་མ་རལ་བ། ནང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་ལྔ་མ་འགགས་པར་གསལ་བ། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོར་བཞུགས་སོ། །དེ་ནི་ཡངས་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །གདལ་བ་དབྱིངས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྒྲོན་མ་ཡིན་ཏེ། དབྱིངས་དེ་ཡང་རྒྱ་མ་ཆད་པ། ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་བ། འགྲིབ་པ་མེད་པ། འཕེལ་བ་མེད་པ། སྟོངས་པ་མེད་པ། གང་བ་མེད་པ། གསལ་ཆ་དང་བཅས་པ། སྐུ་མང་པོ་འཆར་བའི་གནས། ཡངས་པ་ཀུན་གྱི་བདག་ཉིད། ཤིན་ཏུ་ཆེ་བས་གོང་ན་མེད་པ། ལྟ་བ་མཐོང་བའི་སངས་རྒྱས། ངེས་པ་རྙེད་པའི་ས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་གདལ་བ་དབྱིངས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །མི་འགྱུར་བ་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་ནི་སངས་རྒྱས་མེད་པའི་འབྲས་བུ། སེམས་ཅན་མེད་པའི་འཁོར་བ། སྲོག་བཅད་པའི་སངས་རྒྱས། བྱས་པ་མེད་པའི་བྱུང་བ། མཐོང་མ་མྱོང་པའི་ཡུལ། ཤེས་མ་མྱོང་བའི་གཏམ། ལེན་མ་མྱོང་བའི་ལུས། སྲོག་བཅད་པའི་དགེ་བ། བསྒྲུབ་པ་མེད་པའི་ལྷ། མ་བགྲངས་པའི་སྙིང་པོ། མ་བསྒོམས་པའི་སྒོམ་པ། མ་བྲིས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར། མ་བསགས་པའི་ཚོགས་སོ། །དེ་ནི་མི་འགྱུར་བ་རྡོ་རྗེ་སྐུའོ། །འགྱུར་བ་མེད་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་གྲུབ་མཐའ་འགྱུར་མེད། གཏན་ཚིགས་ངེས་མེད། མཚན་ཉིད་གཉིས་མེད། ལྟ་བ་ཕྱོགས་མཐོང་། སྒོམ་པ་མཐོང་བ། སྤྱོད་པ་བྱར་མེད། འབྲས་བུ་ཐོབ་མེད། དམ་ཚིག་བསྲུང་མེད། རོལ་པ་འགག་མེད། ངོ་བོ་ཟང་ཐལ། རང་བཞིན་ཀུན་ཁྱབ། ཐུགས་རྗེ་མཁའ་ཁྱབ་བོ། །དེ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ། །དག་པ་བདེ་བའི་སྐུ་ནི་གསལ་བ་མཁའ་ཁྱབ། སྟོང་པ་ཀུན་ཁྱབ། ཡེ་ཤེས་མིག་ཁྱབ། རིག་པ་ལུས་ཁྱབ། སྒྲོན་མ་ཡུལ་ཁྱབ། ཆོས་སྐུ་གཞི་ཁྱབ། ལོངས་སྐུ་རང་ཁྱབ། སྤྲུལ་སྐུ་ཀུན་ཁྱབ། འོད་ལྔ་གནས་ཁྱབ་བོ། །དེ་ནི་དག་པ་བདེ་བའི་སྐུའོ། །ལོག་པ་སེམས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ། སྣ་ཚོགས་སྡུད་པ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལམ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས། ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི། འཁོར་བ་རང་ཀ་མའོ། །དེ་ནི་ལོག་པ་སེམས་ཀྱི་སྐུའོ། །མཐོང་བ་རང་གྲོལ་གྱི་སྐུ་ནི་མི་འགྱུ་སྟེ་འགྱུ་བ། འགྱུ་སྟེ་མི་འགྱུ་བ། སྲོག་མེད་པའི་སྐུ། སེམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན། དབུགས་མེད་པའི་འགྱུ་བ། འགྲོ་འོང་མེད་པའི་སངས་རྒྱས། དུས་ཐམས་ཅད་པའི་ཡེ་ཤེས། རྟག་པར་བཞུགས་པའི་ཆོས་ཉིད། འཛིན་པ་མེད་པའི་རང་གྲོལ། རྟོག་པ་མེད་པའི་སྐུ་ལྔ། མཐོང་བ་མ་འགགས་པའི་ཤེས་རབ། རང་སར་གྲོལ་བའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་མཐོང་བ་རང་གྲོལ་གྱི་སྐུའོ། །

གཅིག་པ་ཐིག་ལེའི་སྐུ་ནི། འབྱུང་བ་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས། འབྱུང་བ་ཀུན་སྣང་གི་ཡེ་ཤེས། འབྱུང་(༣༣༠)བ་ཀུན་འབྱུང་གི་ཡེ་ཤེས། འབྱུང་བ་ཀུན་གསལ་གྱི་ཡེ་ཤེས། འབྱུང་བ་གཏིང་གསལ་གྱི་ཡེ་ཤེས། འབྱུང་བ་མཁའ་གསལ་གྱི་ཡེ་ཤེས། འབྱུང་བ་རང་འབྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ནི་གཅིག་པ་ཐིག་ལེའི་སྐུའོ། །རྒྱ་མ་ཆད་པ་ནམ་མཁའི་སྐུ་ནི་སྣང་བ་དང་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མ་ཆད། ནམ་མཁའ་དང་དབྱིངས་རྒྱ་མ་ཆད། སེམས་ཅན་དང་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མ་ཆད། འབྱུང་བ་དང་འོད་སྣང་རྒྱ་མ་ཆད། མཐོང་བ་དང་རང་ལུས་རྒྱ་མ་ཆད། སྟོང་པ་དང་ཆོས་ཉིད་རྒྱ་མ་ཆད། ལྷུན་གྲུབ་དང་ཀ་དག་རྒྱ་མ་ཆད། ཞིང་ཁམས་དང་ལྷུན་གྲུབ་རྒྱ་མ་ཆད། ཚོམ་བུ་དང་འཁྲུལ་སྣང་རྒྱ་མ་ཆད། སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མ་ཆད། ཡིད་དང་ཤེས་རབ་རྒྱ་མ་ཆད། མ་རིག་པ་དང་རིག་པ་རྒྱ་མ་ཆད། སྟོང་པ་དང་གསལ་བ་རྒྱ་མ་ཆད་དོ། །དེ་ནི་རྒྱ་མ་ཆད་པ་ནམ་མཁའི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་བ་ཉི་ཟླའི་སྐུ་ནི་འཛིན་པ་མེད་པའི་རང་གྲོལ་རྟོག་པ་མེད་པའི་རང་སངས། འགྱུ་བ་མེད་པའི་རང་དག །གསལ་བ་མེད་པའི་འཚེར་བ། བསྒོམ་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད། གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཡངས་པ། སངས་རྒྱས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ནོ། །དེ་ནི་ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་བ་ཉི་ཟླའི་སྐུའོ། །ཐ་མི་དད་པ་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྒྲོན་མ་མཁའ་ཁྱབ། ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་ཁྱབ། ཤེས་རབ་ཡུལ་ཁྱབ། ཐབས་ཀྱིས་ལམ་ཁྱབ། དབང་པོས་སེམས་ཁྱབ། དེ་ནི་ཐ་མི་དད་པ་སྒྲོན་མའི་སྐུའོ། །ཞེན་མེད་རང་གྲོལ་གྱི་སྐུ་ནི། སྣང་བ་ལ་མི་ཞེན། སྟོང་པ་ལ་མི་ཆགས། མེད་པ་མི་བསྒྲུབ། ཡོད་པ་མི་སྤང་། མེད་པ་ལ་ཞེ་འདོད་མི་བྱེད། ཡོད་པ་ལ་མངོན་པར་མི་ཞེན། བྱས་པ་མི་བསྒྲུབ། བྱུང་བ་མི་འགེགས། བྱུང་བ་ལ་སྐྱོན་དུ་མི་ལྟ། མ་བྱུང་བ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་མི་སེམས། ཉོན་མོངས་མི་སྤོང་། སངས་རྒྱས་མི་བསྒྲུབ། སྒོམ་པ་མི་བསྒོམ། ལྟ་བ་མི་ལྟ། འཁྲུལ་སྣང་མི་འགེགས། དག་སྣང་མི་འཚོལ། སེམས་ལ་སངས་རྒྱས་མི་རེ། རིག་པ་ལ་སེམས་ཅན་མི་དོགས། ཀུན་གཞི་ལ་ཆོས་སྐུ་མི་རེ། སྒྲོན་མ་ལ་གཟུགས་སྐུར་མི་དོགས། ལམ་ལ་སྦྱང་དུ་མེད། འབྲས་བུ་ལ་ཐོབ་ཏུ་མེད། གཞི་ལ་བཟང་ངན་མེད། རྟོགས་དང་མ་རྟོགས་གཉིས་སུ་མེད་པའོ། །དེ་ནི་ཞེན་མེད་རང་གྲོལ་གྱི་སྐུའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་དག་རྒྱས་པར་བཤད་ན་གསལ་བ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ། །

གཉིས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ་གཞི་གནས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །

དང་པོ་ནི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་ལས། ངོ་བོ་སྐུར་སྣང་། རང་བཞིན་འོད་དུ་སྣང་། ཐུགས་རྗེ་མཛད་པའི་འཕྲིན་ལས་སུ་སྣང་བའོ། །དེ་སྐད་དུའང་ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། གཞི་གནས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་གསུམ་སྟེ་ངོ་བོ་ཀ་དག་གི་ཡེ་ཤེས་དང་། རང་བཞིན་ལྷུན་གྲུབ་གྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཐུགས་རྗེ་རང་སྣང་གི་ཡེ་ཤེས་སོ་ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ནི། སྐུ་ལ་དབྱིངས་ཡོད་པས་དེའི་རྩལ་ལས་ཤར་བ་སྟེ་རང་ཤར་ལས། སྐུ་མི་འགྱུར་བ་ལས་ཡེ་ཤེས་(༣༣༡)འགག་པ་མེད་པ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐུ་ལ་དབྱིངས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། དབྱིངས་ལ་གསལ་ཆ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་སུ་བྱུང་། གསལ་བ་ལ་གཉིས་མེད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བྱུང་། གཉིས་མེད་ལ་མཐོང་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། སོ་སོར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བྱུང་། མཐོང་བ་ལ་ཚད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་བྱུང་ངོ་ཞེས་སོ། །

གསུམ་པ་འོད་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་ཏེ། ནང་གསལ་ཕྲ་བ་གཏིང་གསལ་ཁ་དོག་ལས་འདས་པ་དང་། ཕྱིར་གསལ་རགས་པ་ཁ་དོག་འཛིན་པའི་འོད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི་ཀ་དག་གི་དབྱིངས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་རང་གདངས་ཤེལ་གྱི་ནང་འོད་ལྟར་ཡོད་ལ་དངོས་སུ་ཁ་དོག་ཏུ་མི་གསལ་བའི་འོད་ལྔ་སྟེ། གཞི་རང་བྱུང་རིག་པའི་དབྱིངས་རུམ་ན་གནས་པ་ནི་ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། མི་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་སར་དག་པ་ཁ་དོག་ལས་འདས་པའི་འོད་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་དཀར་པོ་རང་སར་དག་སྟེ་སྣང་བ་གང་དུ་ཡང་མི་འབྱེད། མ་བཙལ་བཞག་པའི་སེར་པོ་རང་སར་དག་སྟེ་ཡུལ་དུ་མར་མི་སྣང་། ཆགས་པ་མེད་པའི་དམར་པོ་རང་སར་དག་སྟེ་ཤེས་པ་འདི་ཤེས་བྱར་མི་སྣང་། བྱ་རྩོལ་བྲལ་བའི་ལྗང་གུ་རང་སར་དག་སྟེ་བྱ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལས་འདས། མི་འགྱུར་ཡངས་པའི་མཐིང་ག་རང་སར་དག་སྟེ་ཤེས་པ་ཅིའི་ངོ་བོར་ཡང་མ་གྲུབ་པར་གནས་སོ་ཞེས་སོ། །འདི་ཉིད་འོད་རྣམས་ཀྱི་འཆར་གཞི་དང་ཟད་ས་གཉིས་ཀའོ། །དེའང་ཐོག་མའི་དབྱིངས་སྣང་དང་། ད་ལྟའི་ལམ་སྣང་དང་། བར་དོའི་རང་སྣང་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་འདི་ལས་འོད་ལྔ་ཕྱིར་འཆར་ལ། ད་ལྟའམ་བར་དོའམ་གཞི་སྣང་གི་ནུབ་དུས་འདི་ལྔའི་དབྱིངས་སུ་རང་ཐིམ་པའོ། །མདོར་ན་ནང་གི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་གནས་པ་དག །ཕྱིར་སྣང་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་སྣང་བའི་འཆར་གཞི་དང་ཟད་ས་གཉིས་ཀ་ཡིན་ནོ། །

གཉིས་པ་ཁ་དོག་འཛིན་པའི་འོད་ལྔ་ནི། རང་ཤར་ལས། ཡེ་ཤེས་ལས་འོད་བྱུང་སྟེ། ཡེ་ཤེས་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མཐིང་ག་བྱུང་ངོ་། །ཡེ་ཤེས་དག་པའི་ཕྱིར་དཀར་པོ་བྱུང་ངོ་། །ཡེ་ཤེས་ལས་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སེར་པོ་བྱུང་ངོ་། །ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་དམར་པོ་བྱུང་ངོ་། །ཡེ་ཤེས་ལ་འཕྲིན་ལས་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ལྗང་གུ་བྱུང་ངོ་། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གནས་སོ་ཞེས་པ་དང་། སྔ་མ་ལས། རང་སྣང་གསལ་བ་ཁ་དོག་འཛིན་པའི་འོད་ནི་ལྔ་སྟེ། དཀར་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། ལྗང་གུ་དང་། མཐིང་གའོ་ཞེས་སོ། །

བཞི་པ་ཐིག་ལེ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། ཐིག་ལེ་ནི་གསུམ་སྟེ། གཞི་འཛིན་པའི་ཐིག་ལེ་དང་། སྣང་བ་ལམ་གྱི་ཐིག་ལེ་དང་། འབྲས་བུ་རང་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེའོ་ཞེས་སོ། །དང་པོ་ནི་སྙིང་དབུས་ན་འོད་ལྔ་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཐིག་ལེ་འོད་རྩ་དྭངས་པའི་ནང་ན་གནས་པ་སྟེ། འོད་ལྔའི་མུ་ཁྱུད་དུ་སྣང་བས་རང་བཞིན་འོད་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ཞེས་བྱ། དེ་ལ་ཀ་དག་གི་རིག་པས་བརྒྱན་པས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་ཐིག་ལེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། གཞི་འཛིན་པའི་ཐིག་ལེ་ནི་གཉིས་(༣༣༢)ཏེ། རང་བཞིན་འོད་ཀྱི་ཐིག་ལེ་དང་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་ཐིག་ལེའོ་ཞེས་སོ། །འདི་ཉིད་གསང་འདུས་སུ་མི་ཤིགས་ཐིག་ལེ་ཟེར་ལ། བདེ་མཆོག་ཏུ་མི་འགྱུར་ཐིག་ལེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྩ་རྒྱུད་ལས། རྟག་ཏུ་སྙིང་ལ་གནས་པ་ཡི། །ཐིག་ལེ་གཅིག་ལ་འགྱུར་མེད་པ། །དེ་སྒོམ་བྱེད་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ། །ངེས་པར་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །

གཉིས་པ་ལམ་གྱི་ཐིག་ལེ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། སྣང་བ་ལམ་གྱི་ཐིག་ལེ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་རྒྱུའི་ཐིག་ལེ་དང་། གནས་པ་དོན་དམ་གྱི་ཐིག་ལེའོ་ཞེས་སོ། །དང་པོ་ནི་སྔར་ཡང་རྒྱས་པར་བསྟན་ལ། ཅུང་ཟད་བཤད་ན། དེ་ཉིད་ལས། ཀུན་རྫོབ་རྒྱུའི་ཐིག་ལེ་ནི་ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་རྩའི་ནང་ན་གནས་ཏེ། ཕའི་རྒྱུ་དང་མའི་རྐྱེན་དུ་སྣང་བའོ། །དེ་ཡང་འབྱུང་བའི་དྭངས་མ་འདུས་པ་མའི་ཐིག་ལེ་དམར་པོར་བྱུང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིགས་མ་འདུས་པ་ལས་ཕའི་ཐིག་ལེ་དཀར་པོར་བྱུང་། དེའི་ཕྱིར་ན་འབྱུང་བ་འདུས་པ་ལས་གཟུགས་སུ་སྨིན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འདུས་པ་ལས་དྲན་བསམ་དང་བྱུང་ཚོར་དང་རིག་པར་འདུས་པའོ། །དེ་ཡང་རྫུས་སྐྱེས་དང་། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་དང་། དྲོད་གཤེར་སྐྱེས་རྣམས་ལ་ཡང་འབྱུང་བ་འདུས་པའི་ས་བོན་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་འདུས་པའི་ས་བོན་གཉིས་ནི་རང་ཆས་སུ་འཛོམས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཉིད་ལེན་པའོ། །དེ་ལྟར་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ལུས་སྡུད་པར་བྱེད་པའི་ཐིག་ལེ་དཀར་དམར་གཉིས་ནི་རང་ཆས་སུ་གནས་སོ། །དེ་ཡང་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་བའི་ས་བོན་ནི་འབྱུང་བའི་ངང་རྒྱས་འཐུམས་ནས་མངོན་དུ་མི་སྣང་། བུད་མེད་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་ནི་གཞི་མི་འགྱུར་བས་མངོན་དུ་མི་འབྱུང་། དེའི་ཕྱིར་ན་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བ་བསྒོམ་དུ་རུང་གི། ཐིག་ལེ་དང་རླུང་ཉིད་བསྒོམས་ཀྱང་མི་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ས་བོན་གཉིས་ཀྱིས་ཕུང་པོའི་རྟེན་བྱེད་པས། སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཚེའི་འདུ་བྱེད་པ་ཡང་འདི་གཉིས་ཀྱིས་བྱེད་དེ། འབྱུང་བ་རང་རང་གི་དགྲས་ནི་གློ་བུར་དུ་འདུ་བྱེད་དོ། །འབྱུང་བ་ཁད་ཀྱིས་སྟོབས་ཟད་པ་རྣམས་ནི། འདི་གཉིས་གནས་ནས་འཕོས་པས་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེའང་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་དང་། འབྱུང་བའི་ས་བོན་གཉིས་སོ་སོ་ཡིན་པས། ས་བོན་ནི་དང་པོའི་རྒྱུ་ད་ལྟའི་རྟེན། མཐར་འཕོ་བས་ཚེའི་འདུ་བྱེད་པས་ཏེ། རྩ་གཡས་པའི་ཡར་རྩེ་སྤྱི་གཙུག་ཧཾ་གི་དྭངས་མ་སྟེ་དངོས་སུ་མི་སྣང་ལ། བུད་མེད་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་བའི་དྭངས་མ་རྐྱང་མའི་མར་རྩེ། གསང་གནས་མཁའ་སྐྱོང་གི་འཁོར་ལོའི་དབུས་ན་ཨའི་རྣམ་པར་གནས་པས་མི་སྣང་ངོ་། །ཐིག་ལེ་དངོས་སུ་འབབ་པའི་རྟེན་ཡང་། འདི་གཉིས་ལས་བྱེད་ལ། ཐིག་ལེའི་ས་བོན་ཡིན་ཞིང་འབྱུང་བའི་དྭངས་མ་འདུས་པའི་ས་བོན་ཞེས་བྱའོ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་གལ་ཆེའོ། །

གཉིས་པ་གནས་པ་དོན་དམ་གྱི་ཐིག་ལེ་ནི་སྙིང་ནང་གི་འོད་རྩའི་འོད་ལྔ་དང་དེ་ལ་ཕྱིར་ཤར་བའི་གདངས་ཏེ། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། གནས་པ་དོན་དམ་གྱི་ཐིག་ལེ་ནི་གཉིས་ཏེ། (༣༣༣)རང་གནས་རྒྱུའི་ཐིག་ལེ་དང་སྐྱེས་བུས་གོམས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །རང་གནས་རྒྱུའི་ཐིག་ལེ་ནི། ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་སྙིང་ན་འོད་ཀྱི་དྭངས་མ་འདུས་པའི་ཐིག་ལེ། ཚོན་སྣ་ལྔའི་གྲུ་གུ་བསྡོགས་པ་ལྟ་བུའམ། ཉའི་མིག་ལྟ་བུའམ། ཁྲ་ཚང་ན་ཉལ་བའི་མིག་ལྟ་བུའམ། མཁའ་འགྲོ་མ་ཡིད་འགྱུ་བའི་མིག་ལྟ་བུར། སྐབས་སུ་རྩ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་འགྱུ་ཞིང་གནས་སོ། །སྐྱེས་བུའི་གོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི། དང་པོ་འོད་ཀྱི་སྣམ་བུར་སྣང་བ་དང་། གཉིས་པ་འོད་ཀྱི་ཟེར་ཐག་ཏུ་གནས་པ་དང་། གསུམ་པ་ལ་ཐིག་ལེའི་མུ་ཁྱུད་དུ་འཆར་བའོ་ཞེས་སོ། །དེའང་སྙིང་ནང་གི་ཐིག་ལེ་དེ་ཁ་དོག་ལྔར་གསལ་བས་ཚོན་སྣ་ལྔའི་གྲུ་གུ་ལྟ་བུའོ། །ཆེ་ཆུང་ནི་ཉའི་མིག་ལྟ་བུའོ། །འོད་ཀྱི་ཚད་ཁྲ་ཚང་ན་ཉལ་བའི་མིག་ལྟ་བུའོ། །གསལ་བའི་ཚད་མཁའ་འགྲོ་མ་ཡིད་འགྱུ་བའི་མིག་ལྟ་བུའོ། །སྐབས་སུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་གིས་བསྐྱོད་ནས་རྩ་རོ་རྐྱང་ཀུན་འདར་མ་ཤེལ་སྦུག་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་འགྱུ་ཞིང་གནས་སོ། །གོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཐིག་ལེ་ནི་ཉམས་སུ་བླངས་པས། ཡེ་ཤེས་དངོས་ཀྱི་སྣང་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཙམ་དག་པའི་སྣང་བ་འཆར་བ་ནི། མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་དག་པ་ལས། དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་དང་པོ་འོད་ཀྱི་སྣམ་བུར་སྣང་བ་དང་། དེ་ལས་དུམ་བུ་དང་། གྲུ་ཆད་དང་། བན་བུན་དང་། ལང་ལོང་དུ་སྣང་བ་ཡང་འབྱུང་། གཉིས་པ་འོད་ཀྱི་ཟེར་ཐག་ཏུ་སྣང་བ་དང་། དེ་ལས་ཕྲ་བ་དང་། འགུལ་བ་དང་། འཕྲིག་པ་དང་། ལྟེམ་པ་དང་། མེར་བར་ཡང་སྣང་བའོ། །

གསུམ་པ་ཐིག་ལེའི་མུ་ཁྱུད་དུ་འཆར་རོ། །དེ་ལས་གྱེན་འགྲེང་དང་། རྩིབས་ཤར་ལ་སོགས་པ་ཡང་འཆར་རོ། །གསུམ་པ་འབྲས་བུ་རང་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། འབྲས་བུ་རང་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་ནི་གསུམ་སྟེ། འོད་རྣམས་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་དང་། ཡེ་ཤེས་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་དང་། རིག་པ་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེའོ་ཞེས་སོ། །དང་པོ་འོད་སྨིན་པ་ནི། དེ་ཉིད་ལས། འོད་རྣམས་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་འགྲེང་པར་གནས། །ཤིན་ཏུ་གསལ་ལ་མ་འདྲེས་འཇའ་ཚོན་བཞིན། །འདི་ལ་གོམས་ན་སྣང་བ་ཡང་མཐོང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་པས། དང་པོ་ཐིག་ལེ་གྱེན་འགྲེང་དུ་ཤར་བ་ན་ཡེ་ཤེས་རང་གི་ངོ་བོ་དག་པའི་སྣང་བས་ཏེ། འདིའི་ཚེ་ཟ་འོག་གི་གུར་ཁྱིམ་ལྟ་བུ་དང་། ཡེ་ཤེས་མཁར་ཐབ་ཏུ་སྣང་བ་སྟེ། སྔ་མ་པས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ལ། ཐིག་ལེ་དང་ཕྱིའི་འོད་རྣམས་མ་འདྲེས་པ་དཔེར་ན་བར་སྣང་གི་འཇའ་ཚོན་བཞིན་དུ་སྣང་བའོ། །དེ་ནས་འདི་ཉིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པ་ལས། ཉམས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བའི་སྣང་བ་བདོ་བའི་དུས་ཡིན་པས། དེ་ལས་མིག་མངས་རིས་དང་། མིག་ཚགས་དང་། དྲ་བ་དང་། དྲ་བ་ཕྱེད་པའི་སྣང་བ་ཡང་མཐོང་ངོ་། །

གཉིས་པ་ཡེ་ཤེས་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་ནི། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ཡེ་ཤེས་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་རྩིབས་ལ་གནས། །ཁ་དོག་རང་གསལ་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འདྲ། །འདི་ལ་གོམས་པས་ཡང་ནི་རང་སྣང་མཐོང་། །ཞེས་པས། འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་རང་གི་ངོ་(༣༣༤)བོ་ཟང་ཐལ་དུ་མཐོང་བའི་སྣང་བ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ལྔ་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་རྩིབས་སམ་འཕྲེད་ལ་སྣང་སྟེ། ཁ་དོག་ལྔར་གསལ་བ་ཟེར་འཕྲོ་བས་ཉི་མ་དང་འདྲའོ། །འདི་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པ་ལས་ཡེ་ཤེས་རྣམས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་སྣང་བ་མདུང་རྩེའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་དང་། མཚོན་རྩེ་གསུམ་པ་དང་། རྩེ་ལྔ་པ་དང་། མཚོན་ཆ་སྣ་ཚོགས་པའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་དང་། མཆོད་རྟེན་བརྩེགས་པ་དང་། མཆོད་རྟེན་ཆེན་པོ་དང་། པད་མ་དང་། མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། པད་མ་སྟོང་ལྡན་གྱི་སྣང་བ་མཐོང་སྟེ། ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྣང་བ་ཚད་དུ་ཕྱིན་པར་ཉེ་བ་ཡིན་ནོ། །

གསུམ་པ་རིག་པ་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་ནི། དེ་ཉིད་ལས། རིག་པ་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་མུ་ཁྱུད་བཅས། །རང་གསལ་ཟླུམ་པོ་འདི་ལ་གང་གོམས་པ། །དག་པ་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ཕྱི་དབྱིབས་ཟླུམ། །འདི་ལ་གོམས་ན་རྣལ་འབྱོར་འབྲས་བུ་འཐོབ། །ཅེས་པས། མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་རིག་པ་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་དབྱིབས་ཟླུམ་པོའི་དབུས་ན། དག་པ་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་ཕྱེད་སྐུ་དང་། རང་རྐྱང་དང་། ཡབ་ཡུམ་དང་། རིགས་ལྔ་དང་། ཚོམ་བུ་དང་། ཚོམ་བུ་ཆེན་པོ་རྣམས་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ཉམས་ཟད་དུ་ཉེ་བའོ། །ཐིག་ལེ་སྤྱིའི་དབྱིབས་ཟླུམ་པོ་སྟེ་གོམས་པས་ཆོས་ཉིད་ཟད་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ནང་དབྱིངས་ལ་རིགས་ལྔ་ཡོད་པ། འདིར་སྐུར་སྨིན་པས་རིག་པ་སྐུར་སྨིན་པའི་དུས་ཞེས་བྱ། ཤེས་རབ་སྐུར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐིག་ལེ་འདི་དག་རྩའི་ནང་གདངས་ཕྱིར་སྣང་བ་སྟེ། རིགས་བསྡུ་ན་ནང་དབྱིངས་ལ་ངོ་བོ་སྐུའི་ཐིག་ལེ། རང་བཞིན་འོད་ཀྱི་ཐིག་ལེ། ཐུགས་རྗེ་ཟེར་གྱི་ཐིག་ལེ་སྟེ་འཇུག་པའི་ཐིག་ལེ་གསུམ་དང་། དབྱིངས་སྣང་གི་ཐིག་ལེའི་ཆ། མཚོན་ཆ་དང་། པད་མ་དང་། མཆོད་རྟེན་དང་། དྲ་བ་རིས་དང་། ཡེ་ཤེས་མཁར་ཐབ་ལ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཐིག་ལེ་ལྔ་དང་། ཕྱེད་སྐུ་དང་། རང་རྐྱང་དང་། ཟུང་འབྲེལ་དང་། རིགས་ལྔའི་འཁོར་དང་བཅས་པ་དང་། རེ་རེ་ལ་ལྔ་ལྔ་སྟེ་ཚོམ་བུ་དང་། དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཚོམ་བུ་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་དང་དྲུག་ནི་བཀོད་པའི་ཐིག་ལེ་དྲུག་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། རྩ་ཡི་ནང་ན་ཐིག་ལེ་སྟེ། །འཇུག་པའི་ཐིག་ལེ་རྣམ་གསུམ་གྱིས། །འཁོར་འདས་འབྲེལ་བའི་ས་བོན་འདེབས། །སྐྱེ་བའི་ཐིག་ལེ་ལྔ་ཡིས་ཀྱང་། །རྣལ་འབྱོར་ཉམས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འཇོག །བཀོད་པའི་ཐིག་ལེ་དྲུག་གིས་ནི། །ཆོས་ཉིད་དུ་མ་རོ་གཅིག་སྡུད། །དེ་དང་དེ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀུན་མཉམ་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོ། །ཐིག་ལེའི་གནས་ནི། རང་ཤར་ལས། ཨེ་མ་སངས་རྒྱས་ཐིག་ལེ་ནི། །མདོ་དང་རྒྱས་པ་ཉིད་དུ་གསུངས། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཙིཏྟ་ན། །རྣམ་དག་སྐུ་ཡི་ཐིག་ལེ་གནས། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དྷཱུ་ཏཱི་ན། །སྟོང་ཉིད་རྟགས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་གནས། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཤེལ་དཀར་ན། །སྟོང་གསལ་འབར་བའི་ཐིག་ལེ་གནས། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དར་དཀར་ན། །ལམ་གྱི་ཐིག་ལེ་བཟང་པོ་གནས། །སེམས་ཅན་ཀུན་(༣༣༥)གྱི་སྟོང་ལམ་ན། །འོད་གསལ་གཉིས་མེད་ཐིག་ལེ་གནས། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་སྒལ་ཚིགས་ན། །འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་ཐིག་ལེ་གནས། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དུང་ཁང་ན། །ཡེ་ཤེས་གདངས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་གནས། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་མིག་ན་ཡང་། །རྣམ་དག་འོད་ཀྱི་ཐིག་ལེ་གནས། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཡུལ་ཉིད་ན། །སྣ་ཚོགས་འཆར་བའི་ཐིག་ལེ་གནས། །དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །དབྱེར་མེད་ཚུལ་གྱིས་གནས་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །དེའང་སྙིང་ནང་གི་འོད་གདངས་ནང་གི་རྩ་དང་། ཕྱིའི་ནམ་མཁའ་ལ་སྣང་བ་རྣམས་ཞིབ་ཏུ་ཕྱེ་ན་དེ་ལྟར་ཡོད་དོ། །

ལྔ་པ་རིག་པའི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། འབྲེལ་དགོད་པ་དང་། རིག་པ་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི་དབྱིངས་ལ་རིག་པ་ཡོད་པས། དེའི་གདངས་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དང་། ཡོན་ཏན་སྐུ་དང་། སྐུའི་རོལ་པ་ལས་ཡེ་ཤེས་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱན་ལས་འོད་དང་། འོད་ཀྱི་རྩེ་མོ་ལས་ཟེར་དུ་བྱུང་བ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་ཡོད་དོ། །དངོས་པོ་ལ་རིག་པ་དེ་ལྟར་མེད་ཀྱང་། རྩལ་དུ་སྣང་བ་ལ་དེ་ལྟར་བྱུང་བའོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་ལས་སྐུ་བྱུང་ངོ་། །སྐུའི་རོལ་པ་ལས་ཡེ་ཤེས་བྱུང་ངོ་། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱན་ལས་འོད་བྱུང་ངོ་། །འོད་ཀྱི་རྩེ་མོ་ལས་ཟེར་བྱུང་ངོ་ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། རིག་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། གཞི་འཛིན་པའི་རིག་པ་དང་། མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་རིག་པའོ་ཞེས་སོ། །དང་པོ་གཞི་འཛིན་པའི་རིག་པ་ནི། །དངོས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ། གདངས་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྣང་བ་ལས་རྣམ་གྲངས་བཅོ་ལྔར་ཕྱེ་བ་རྣམས་སོ། །གཉིས་པ་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་རིག་པ་ནི། ཡེ་ཤེས་ལྔའི་བདག་ཉིད་སྐུ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་དབྱིངས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་སངས་རྒྱས། འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་ལ་དབྲི་བསྣན་མེད་པར་ཁྱབ་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེའང་དེ་ཉིད་ལས། གཞི་འཛིན་པའི་རིག་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་སྣང་བའི་རིག་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། རྒྱང་ཞགས་ཆུའི་སྒྲོན་མ་ལས་རིག་པ་གཅེར་བུ་རང་ཐོན་པའོ། །འདི་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉམས་བརྟན་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་སྣང་བའོ། །མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་རིག་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རང་ཁྱབ་ཏུ་གནས་པའོ་ཞེས་སོ། །ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྣང་བ་ལས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་རིག་པ་ནི། རང་ཤར་ལས། དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་སེང་གེ་ལྟ་བུའི་རིག་པ་དང་། ཁྱད་པར་གླང་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའི་རིག་པ་དང་། མཁའ་ལྡིང་ཁྱུང་ལྟ་བུའི་རིག་པ་དང་། མ་འདྲེས་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་འཇའ་ཚོན་ལྟ་བུའི་རིག་པ་དང་། ཐམས་ཅད་བསྲེག་པ་མེ་ལྟ་བུའི་རིག་པ་དང་། ཡངས་ཤིང་གོ་སྐབས་འབྱེད་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་རིག་པ་དང་། བསྐྱོད་པ་རླུང་ལྟ་བུའི་རིག་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ཐི་བྱ་ཚང་དུ་འཇུག་པ་ལྟ་བུའི་རིག་པ་དང་། ཟབ་པ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུའི་རིག་པ་དང་། གཟུང་དུ་མེད་པ་ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུའི་རིག་པ་དང་། ཀུན་ཏུ་མཐའ་ཡས་པ་བར་སྣང་ལྟ་བུའི་རིག་པ་དང་། དྲི་མ་མེད་པ་མན་ཤེལ་ལྟ་བུའི་རིག་པ་དང་། (༣༣༦)གོས་པ་མེད་པ་པདྨ་ལྟ་བུའི་རིག་པ་དང་། རྒྱུན་ཆད་མེད་པ་ཆུ་བོའི་གཞུང་ལྟ་བུའི་རིག་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པ་ལྦུ་བ་ལྟ་བུའི་རིག་པ་དང་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་སྟེ། དེ་ནི་རིག་པའི་གྲངས་བསྟན་པའོ། །དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་མངོན་སུམ་དབང་པོའི་ཡུལ་ལ་གནད་གཟིར་དུས་རྣལ་འབྱོར་པ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པས་དབྱེ་ན་ཆ་ཚང་དུ་ཡོད་དེ། རིག་པ་སྟོང་གསལ་རྒྱ་ཕྱམ་གཅིག་ཏུ་འོད་གསལ་ལ་ལྟ་བའི་ངང་དེ་ལ། དངོས་པོ་དང་མཚན་མར་འཛིན་པའི་རྟོག་པས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པས་སེང་གེ་དར་མ་དང་འདྲ་བའི་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་ལས་མི་གཡོ་ཞིང་བློའི་སྟོབས་ཆེ་བས་གླང་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའི་རིག་པའོ། །རིག་པ་རང་གདངས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དབྱིངས་ན་ལྡིང་བ་མཁའ་ལྡིང་ལྟ་བུའི་རིག་པའོ། །འོད་སྣང་དང་རིག་གདངས་སོ་སོར་དྭངས་ཕྱེད་པ་འཇའ་ཚོན་ལྟ་བུའི་རིག་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བསྲེག་པས་མེ་ལྟ་བུའོ། །གང་ལའང་མི་རྟོག་པའི་ངང་ཡངས་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །རིག་པའི་དྭངས་ལས་གློ་བུར་དུ་ཤེས་རབ་ཐོལ་ཐོལ་སྐྱེ་བ་རླུང་ལྟ་བུའོ། །རང་སྣང་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ཐི་བྱ་ལྟ་བུའོ། །ངང་དྭངས་ལྷུན་ཆགས་པར་གནས་ཆ་ཆེ་བས་རྒྱ་མཚོ་མེར་བ་ལྟ་བུའི་རིག་པའོ། །རང་སྣང་གི་འོད་གསལ་གཟུང་དུ་མེད་པ་ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུའི་རིག་པའོ། །ཉམས་དང་ངང་དྭངས་ཕྱལ་ཡས་པ་བར་སྣང་ལྟ་བུའོ། །རིག་པ་དྭངས་ལ་བྱིང་རྒོད་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མ་མེད་པ་ཤེལ་ལྟ་བུའོ། །སྣང་བ་ལ་ལྟ་ཡང་ཆགས་ཞེན་གྱིས་མི་གོས་པ་པདྨ་ལྟ་བུའོ། །ནང་རིག་པའི་ངང་དྭངས་དང་ཕྱི་སྣང་བའི་འོད་གསལ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པ་ཆུ་གཞུང་ལྟ་བུའོ། །རིག་པའི་ངང་ལས་ཉམས་རྟོགས་དང་ཤེས་རབ་ཆུ་བུར་ལྟར་རྡོལ་བས་ལྦུ་བ་ལྟ་བུའི་རིག་པ་སྟེ། རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་འབྱུང་བའོ། །དེ་དག་ཀྱང་སྒྲོན་མ་བཞི་གནད་དུ་གཅུན་པ་ལས་སྣང་བ་བཞིའི་འཕྲིན་ལས་རྫོགས་པར་འབྱུང་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། སྒོ་ནས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་ནི། །འཇུག་པའི་རླུང་གིས་བསྐུལ་བ་ཡིས། །སྒྲོན་མ་བཞི་ལས་ལས་བཞིར་འབྱུང་། །ཁྱབ་པའི་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པ་ཡིས། །རིག་པ་ཉིད་ལས་ལུ་གུ་རྒྱུད། །སྨིན་པའི་རླུང་གིས་བསྡུས་པ་ཡིས། །ལྔ་ལྔའི་ཟུང་ལས་སྐུར་སྣང་བའོ། །མིག་ལས་རླུང་གཉིས་གཟུང་དང་འཛིན། །གཡས་པ་གཟུང་བས་སྣང་བ་སྤེལ། །གཡོན་པ་འཛིན་པས་ཁ་དོག་རྫོགས། །རྣ་བ་ཁྱབ་དང་འཇུག་རླུང་ལས། །གཡས་པ་ཁྱབ་པས་སྒྲ་ཉམས་སྟོན། །གཡོན་པ་འཇུག་པ་རླུང་གི་ལས། །གང་དང་གང་རྣམས་འཛིན་པར་བྱེད། །སྤྱི་གཙུག་ཁྱབ་པར་རྫོགས་པའི་རླུང་། །ཕྲ་ཞིང་བསྐྱོད་པ་མེད་པ་ལས། །རིག་པའི་སྐུ་ཡང་འཛིན་པའོ། །ཡུལ་ལ་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི། །ནམ་མཁའ་སྔོ་བསངས་རྫི་མེད་ལ། །འོད་དང་ཁ་དོག་དབྱིབས་ཉིད་དང་། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་རང་སྣང་སྟོན། །དག་པ་དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ལ། །ཐིག་ལེ་སྐུ་དང་འཁྲུལ་སྣང་དག །རང་བཞིན་ཉིད་དང་ངོ་བོ་ཉིད། །གཉིས་མེད་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་སྣང་། །འདི་དུས་ཟད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། །བྱ་བྲལ་ནམ་(༣༣༧)མཁའ་ཇི་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཅི་ཡིས་མཐོང་བ་ནི། །གོམས་དང་གནད་ཀྱིས་མཐོང་བ་སྟེ། །གོམས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནས། །བརྩམས་ཏེ་ལུས་ངག་གནད་གཟིར་བས། །རང་སྣང་དག་པའི་གཟུགས་མཐོང་ནས། །འཁྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་ནུབ་པའོ། །ཞེས་སོ། །

དེ་ལྟར་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་གནད་ཀྱི་ལམ་སྒྲོན་མ་བཞིར་འདུས་པས། སྔར་ཡང་རྒྱས་པར་བསྟན་ཟིན་མོད་ཀྱི། འདིར་སྐབས་བསྡུ་བས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་དབྱེ་ན། མཚན་ཉིད། ཡུལ་རྟེན། ཁྱད་པར་དང་བཞི་ལས། དང་པོ་མཚན་ཉིད་ལ་གཉིས་ལས། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་སྣང་སྟོན་ཞིང་འོད་གསལ་མ་བུ་སྤྲོད་པས་འཁོར་འདས་གཉིས་ཀྱི་མཚམས་འབྱེད་པ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། སྒྲོན་མའི་མཚན་ཉིད་འདི་ལྟ་སྟེ། །སྤྱིར་ན་སྣང་བ་སྟོན་པ་དང་། །ཡེ་ཤེས་མ་བུར་སྦྲེལ་བར་བྱེད། །འཁོར་འདས་གཉིས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བའོ། །རང་གདངས་གསལ་བས་འོད་ལུས་ལ། །རྟོག་བྲལ་ཡེ་ཤེས་སྡུད་པར་བྱེད། །རྟོག་བཅས་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་ལ། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་གཞི་མ་འཛིན། །ཞེས་སོ། །བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བཞིའི་དང་པོ་རྒྱང་ཞགས་ནི་འབྱུང་བཞིའི་དྭངས་མ་འདུས་པ་གང་ཞིག་ཡུལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཆ་འཛིན་པས་སྣང་བ་མཆེད་པའི་སྒོར་གྱུར་པ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། རྒྱང་ཞགས་སྒྲོན་མའི་མཚན་ཉིད་ནི། །ཁྱབ་པས་འཇུག་ལ་འཇུག་པས་ཁྱབ། །འབྱུང་བ་བཞི་བདག་བྱེད་པར་གནས། །འཛིན་འཇུག་མཆེད་དང་བྱེད་པའོ། །ཞེས་སོ། །ཤེས་རབ་རང་བྱུང་གི་མཚན་ཉིད་ཕྱིའི་གདངས་ལས་ནང་ཤར་བློའི་རྟོགས་པས་ཆོས་ཉིད་དག་པའི་དགོངས་པ་ལ་གནས་པས་འཁོར་འདས་ལ་བཟླ་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། ཤེས་རབ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ནི། །གསལ་བ་ཚིག་འཇུག་གཞི་མ་སྡུད། །ཉོན་མོངས་ལས་དང་བག་ཆགས་བསྲེག །སྨིན་བྱེད་འཁོར་འདས་སྲོག་གཅོད་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེའང་གཞི་སྣང་དབང་པོ་ལ་ཤར་བ་དེ་གནས་སྐབས་སུ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས། མཐར་ཐུག་ཀ་དག་གི་དབྱིངས་ལ་སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུར་སྨིན་པ་ནི་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཆེ་བ་སྟེ། གཞི་ཉིད་འབྲས་བུར་སྨིན་བྱེད་ཤེས་རབ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་དེ། །ཤེས་རབ་སྐུ་རུ་སྨིན་པ་ཡིས། །ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རུ་སྨིན། །དེ་ཡིས་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་མ་ཆད། །སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ལྷུབ་གྲུབ་གསལ། །ཞེས་སྒྲོན་མ་འབར་བ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཐིག་ལེའི་སྒྲོན་མའི་མཚན་ཉིད་ནི། ཟླུམ་ཁྲིགས་དམར་གསལ་དུ་མིག་ན་སྣང་བས་ཡེ་ཤེས་འཆར་བའི་རྟེན་བྱེད་པ་སྟེ། སྔ་མ་ལས། ཐིག་ལེ་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། །ཟླུམ་ཞིང་རང་བཞིན་ཀུན་གསལ་བ། །དམར་དྭངས་ཁ་དོག་གསལ་བའི་འོད། །སྤྲོས་དང་བཅས་ཏེ་མཆེད་པར་བྱེད། །ཅེས་སོ། །དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲོན་མའི་མཚན་ཉིད་མཐིང་ག་ཁྱབ་ཆེན་གྱི་འོད་ལས་མཆེད་པའི་རྣམ་ལྔ་མིག་ཟུར་གཉིས་ལས་རང་གསལ་དུ་འབྱུང་བས་སྐུའི་འཆར་གཞི་བྱེད་པ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། དབྱིངས་ཉིད་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། །མཐིང་ག་རང་རྫོགས་གཉིས་ཀྱི་ཆ། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་རྫོགས་པ་ཡིས། །ཟུར་གཉིས་ཆ་(༣༣༨)ལས་སྐུ་གཉིས་འཛིན། །རབ་ཏུ་སྣང་བ་མཆེད་པར་བྱེད། །འདི་དག་རྣམས་ཀྱང་རང་ཤེས་རྫོགས། །ཁྱབ་བདག་སེམས་དཔའི་གཟུགས་བརྙན་སྟོན། །ལུ་གུ་རྒྱུད་ནི་སྲང་ནས་འདྲེན། །དཀྱིལ་འཁོར་རྫོགས་པའི་གཟུགས་དང་མཚུངས། །ཡེ་ཤེས་རྣམས་ཀྱི་གཟི་མདངས་སྟོན། །འོད་ཀྱི་གཏིང་གདངས་བཀྲག་ཀྱང་སྟོན། །སྐུ་དང་ཐིག་ལེའི་འདུན་སའོ། །དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་པའི་སྐུ། །འདི་ཉིད་སུས་མཐོང་སངས་རྒྱས་ཏེ། །སྐུ་གསུམ་ཟད་སར་རང་བཞིན་གྲོལ། །གཟུང་འཛིན་འཕྲང་ལས་བརྒལ་ནས་ནི། །འཁོར་འདས་གདོས་ཐག་ཆོད་པའོ། །ཞེས་སོ། །སྒྲོན་མ་ཕྱི་མ་འདི་གཉིས་གསང་ཆེན་རྡོ་རྗེའི་རྫོང་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཏེ། ནོར་བུ་འཕྲ་བཀོད་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་ལས། ཐིག་ལེ་སྟོང་པའི་སྒྲོན་མ་དང་། །རང་བྱུང་དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་གཉིས། །སྟོང་དང་མི་སྟོང་མཐའ་ལས་འདས། །རྩོལ་བ་མེད་པར་མངོན་གནས་པའི། །སྣང་བ་རྫོགས་ཕྱིར་རང་གནས་པ། །ཆོས་ཉིད་མི་འབྲལ་དབྱིངས་ལས་འདས། །རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐུ་མངའ་བ། །རང་སྣང་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་ཡངས་ན། །འཛིན་ཆགས་བྲལ་བའི་རང་སྣང་ཡུལ། །ཆོས་ཀྱི་བསམ་པ་རབ་སྤངས་པས། །རྫོང་དུ་རྡོ་རྗེའི་མཁར་བརྩིགས་པས། །ཅིས་ཀྱང་མི་ཤིགས་རྡོ་རྗེ་ཆེ། །རྡོ་རྗེའི་མཁར་ལ་སྐྱེ་འཇིག་མེད། །སྟོང་པ་དངོས་པོའི་ཡུལ་དང་བྲལ། །ཕྱོགས་མེད་རྣམ་པར་དག་པས་ན། །དོན་དམ་ཀུན་རྫོབ་གཉིས་སུ་མེད། །དོན་ནི་རང་གི་རིག་པ་ལ། །རྟགས་ནི་མངོན་སྣང་སྐུ་དང་བཅས། །གསལ་འཚེར་ལྷུན་སྟུག་འོད་ཟེར་འབར། །ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་ཡུལ་ལ་གཉིས་ལས། སྤྱིའི་ཡུལ་ཕྱི་ནམ་མཁའ་སྤྲིན་བྲལ། ནང་ཆོས་ཉིད་རང་དྭངས། བར་འཕེལ་སྣང་འོད་གསལ་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། འདི་ཉིད་ཡུལ་གནད་འདི་ལྟ་སྟེ། །སྤྲིན་བྲལ་ཕྱི་ཡུལ་སྟོང་པ་ལ། །རྣལ་འབྱོར་ནམ་མཁའི་བྱ་ལམ་གནས། །འདི་དང་མ་བྲལ་ཆོས་ཉིད་དོ། །སྤྱིར་ན་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དེ། །ཡུལ་ནི་ཐ་དད་གཅིག་རྫོགས་གནད། །ཡེ་ཤེས་འདུས་པས་སེམས་རྒྱུན་འགག །འབྱུང་བ་འདུས་པས་ལུས་རྫོགས་པའོ། །ཁྱད་པར་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་ལས། །སྨིན་འཇུག་བསྐྱོད་པའི་ཡུལ་དུ་གནས། །རྟོག་མཐའ་ཟད་ཕྱིར་འཁོར་ལས་གྲོལ། །ཅེས་སོ། །

གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་གི་ཡུལ་ལ་བཞི་ལས། རྒྱང་ཞགས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་འོད་སྣང་གི་སྟོང་གཟུགས་ཏེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་བཟུང་བ་དང་སྒོ་མི་འགུལ་བས་རིག་པ་འཕྲོ་འདུ་མེད་པར་འཇོག་པ་གནད་དེ། དེ་ཉིད་ལས། རྒྱང་ཞགས་ཡུལ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས། །སྡུད་ཅིང་འཛིན་ལ་འཕེན་པར་བྱེད། །གནད་ཀྱིས་བཅིང་དང་བཞག་པ་དང་། །དངོས་པོ་བསྒྱུར་དང་རྩ་བ་བཅད། །འདྲེན་ཅིང་གཟུགས་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །དེའང་འོད་གསལ་དང་སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པ་གལ་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནད་མིག་ལ་འདུས་པས། སྒོ་མི་འགུལ་བ་དང་གཟིགས་སྟངས་གཅུན་པ་གཅེས་ཏེ། ནོར་བུ་འཕྲ་བཀོད་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་རིག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མིག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅོག་བཞག་གི་ལྟ་བ་ཤེས་ན་ཆོས་(༣༣༩)ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་དང་། ཡུམ་བར་མ་ལས། མིག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མདོ་དང་རྒྱས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལས་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གདངས་དང་བཅས་པས་འཁྲུལ་སྣང་འོད་གསལ་དུ་བསྒྱུར་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཟད་པ་ལས་གདོད་མའི་དབྱིངས་སུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྒྲོན་མ་འབར་བ་ལས། ཀྱེ་མ་རིགས་ཀྱི་ལྷ་མོ་རང་གི་མིག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྙིང་པོ་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་བསྟན་པ་ནི། མིག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་དོན་རིག་པ་རང་གསལ་གྱི་དགོངས་པ་མ་བཅོས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཁས་པས་བལྟ་བར་བྱའོ། །རྒྱང་ཞགས་ཆུའི་སྒྲོན་མ་ལ་ཡང་དག་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་གསལ་ལོ། །དེ་ཡང་དབྱིངས་དང་རིག་པ་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་གནས་ཏེ། དོན་གྱིས་མ་བསྒྲིབས་པར་རང་སྣང་བས། མིག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ལ་གཟུང་བར་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་རིག་པའི་སྣང་བའི་ངོ་བོ་དང་བཅས་པ་དེ་ཉིད་རིག་པ་ཅོག་བཞག་གི་ལྟ་བར་དྲན་པར་བྱའོ། །རིག་པ་དེ་ཉིད་རང་གི་འདུག་ཚུལ་གྱི་དངོས་པོ་ཉིད་ལས་མ་གཡོས་པས། ཡང་དེ་ཉིད་ལ་མིག་གི་ཟུར་གྱིས་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་རང་གི་དབྱིངས་ཀྱི་སྣང་བ་སྐུ་དང་བཅས་པ་གསལ་ལོ་ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཡུལ་ཚིག་དོན་ཏེ་རྟོགས་པའི་གདེང་གིས་ཆོད་པར་བྱ་བ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཤེས་རབ་ཡུལ་ནི་ཚིག་དང་དོན། །ཚིག་དོན་འབྲེལ་བར་འདོད་པ་ཡིས། །མཚོན་པས་ཤེས་དང་བརྗོད་པས་སོ། །མཚོན་པ་དཔེ་དང་བརྡ་མཚོན་དང་། །ཚིག་གིས་མཚོན་པ་ཐ་མར་བརྗོད། །བརྗོད་པས་ཤེས་པ་ཐ་སྙད་དང་། །ངོ་སྤྲད་པ་དང་འཁྲིད་པ་དང་། །ལ་ཤན་དབྱེ་བ་དག་གིས་སོ། །ཞེས་སོ། །

གསུམ་པ་ཐིག་ལེའི་སྒྲོན་མའི་ཡུལ་ནི། སྣང་བའི་འཕེལ་ཚད་དེ། འོད་ལྔའི་མུ་ཁྱུད་ཀྱི་ར་བ་ན། ཕྱེད་སྐུ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་དང་། སྐུ་དང་འོད་དང་ཟེར་གསུམ་དང་། དབྱིངས་ཀྱི་སྐུ་དང་། རིག་པའི་སྐུ་གཉིས་དང་། དོན་དམ་གྱི་འབྱུང་ལྔ་དག་པ་དང་འཆར་གཞི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྡོམས་པས་དྲུག་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཐིག་ལེའི་ཡུལ་ནི་ཁ་དོག་སྟེ། །ལྔ་དང་དྲུག་དང་གསུམ་གཉིས་དྲུག །གསལ་དང་དྲོ་དང་བསིལ་བ་དང་། །ཡང་ཞིང་གཡོ་བའི་བདག་ཉིད་འཛིན། །དོན་དམ་ཆོས་ཉིད་འབྱུང་བའོ། །ཞེས་སོ། ཡང་ན་ནམ་མཁའ་ཀློང་གསལ་ལས་འོད་ལྔའི་འབྱུང་གནས་དང་། མེ་ཚ་བ་མེད་པ་ཡེ་ཤེས་དྲུག་གི་རང་བཞིན་དང་། ཆུ་གཤེར་བ་མེད་པ་གཙང་བ། གདངས་པ། བདེ་བ་གསུམ་དང་། ས་སྲ་བ་མེད་པ་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་གཉིས་དང་། རླུང་བསྐྱོད་པ་མེད་པའི་ཡེ་གདངས་གཡོ་བ་སྐུ་ལྔ་ལྷུན་གྲུབ་དང་དྲུག་ཏུའང་བཤད་དོ། །

བཞི་པ་དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲོན་མའི་ཡུལ་ནི་འོད་ལྔའི་རང་གདངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། དབྱིངས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་སྟོང་པ་དང་། །གསལ་དང་སྒྲིབ་བྲལ་གདངས་ཕྱིན་པ། །ཁྱབ་ཅིང་ཡངས་པ་གཅིག་འདུས་པ། །བག་རྡུལ་དེངས་པའི་ནམ་མཁའ་ལ། །མཉམ་རྫོགས་ཆོས་ཉིད་དག་པའོ། །གསལ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་(༣༤༠)ལྔ་ཡི་གདངས། །འོད་གསལ་དག་པའི་ལུས་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་རྟེན་ལ་གཉིས་ལས། སྒྲོན་མ་སྤྱིའི་རྟེན་ནི་འཁོར་བ་དབྱིངས་སུ་གྲོལ་བའི་རྟེན་བྱེད་དེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཡེ་ཤེས་དག་པའི་སྒྲོན་མའི་རྟེན། །སྤྱིས་ནི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ཡིས། །འཁོར་འདས་ས་བོན་འཕེལ་བར་བྱེད། །ཅེས་སོ། །

གཉིས་པ་སོ་སོའི་རྟེན་ལ་བཞི་ལས། རྒྱང་ཞགས་ཀྱི་རྟེན་ནི་དག་མ་དག་གཉིས་སྣང་བའི་མ་དག་པ་དག་པར་གྲོལ་ནས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། རྒྱང་ཞགས་རྟེན་ནི་སྣང་བ་ལ། །དག་དང་མ་དག་བྱེ་བྲག་གིས། །ལས་དང་ཚོགས་པ་དག་དང་ནི། །སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ལ་བརྟེན། །ཞེས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་རྟེན་ནི་ཚིག་དོན་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། ཡང་ཐལ་འགྱུར་ལས། ཤེས་རབ་རང་བྱུང་རྟེན་ས་ནི། །ཚིག་དང་ཡིན་མིན་རྟོག་པ་དང་། །གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་ལྟ་སྒོམ་དང་། །ཆོས་ཉིད་ལ་ནི་བརྟེན་པའོ། །ཞེས་སོ། །ཐིག་ལེ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་སྣང་ཤེས་གཉིས་ལ་བརྟེན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཐིག་ལེ་སྟོང་པའི་རྟེན་ས་ནི། །རྣམ་ཤེས་ཉིད་དང་བར་སྣང་དང་། །རྩ་དང་རླུང་དང་ཐིག་ལེ་དང་། །ཡེ་ཤེས་དག་ལ་བརྟེན་པའོ། །ཞེས་སོ། །དབྱིངས་ནི་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་འོད་དང་སྐུ་ལ་བརྟེན་ཏེ། སྔ་མ་ལས། རྣམ་དག་དབྱིངས་ཀྱི་རྟེན་ས་ནི། །སྨིན་མཚམས་ཉིད་དང་ནམ་མཁའ་དང་། །འོད་དང་ཐིག་ལེ་དག་དང་ཡང་། །སྣ་ཚོགས་སྐུ་ལ་བརྟེན་པའོ། །ཞེས་སོ། །

བཞི་པ་རྟེན་དང་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི། ཚུར་སྒྲོན་མ་ལ་ཚོགས་པར་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་བཞག་ལ། ཕར་དེའི་སྣང་བ་ཤར་ས་ནི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཡོད་ལ། རྟེན་ས་རྟེན་ཆོས་རྟེན་ཚུལ་གསུམ་ཚོགས་པ་རྟེན་ཡིན་ལ། ཡུལ་ཡུལ་སྣང་། ཚོགས་པ་གསུམ་འདུས་པ་ཡུལ་གྱི་ཆོས་སོ། །ཁྱད་པར་དུ་མིག་རྒྱང་ཞགས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ལ་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་སྣང་བ་གོམས་པས་འཁོར་བ་འཇིག་ལ། དེའང་རྟོག་དཔྱོད་ཟད་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྒྲོན་མས་རྟོགས་པ་བསྐྱེད། ཐིག་ལེ་སྟོང་སྒྲོན་གྱི་མེ་ཏོག་མཐོང་བས་སྣང་བ་སྤེལ། དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲོན་མའི་འོད་གསལ་ཤར་བས་འཁྲུལ་སྣང་སྟོངས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཟད་པ་ལས་ཀ་དག་གི་ས་ལ་གཤེགས་པ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། དེ་ཡང་རྟེན་ཡུལ་ཁྱད་པར་ནི། །གསུམ་གྱི་བྱེད་འདུས་ཁྱད་པར་བསྟན། །རྒྱང་ཞགས་ཉིད་ལ་བརྟེན་པས་ནི། །སྐྱོན་མེད་བྱ་བྱེད་རྣམས་སྤངས་པས། །ཆོས་ཉིད་མ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །ལས་དང་བག་ཆགས་དག་བྱེད་པས། །ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་སྣང་བ་ལ། །བརྟེན་པས་འཁོར་བ་དོང་སྤྲུགས་ཏེ། །མྱང་འདས་མཚམས་སུ་རེག་ནུས་པའོ། །རྟོག་དཔྱོད་ཟད་པའི་སེམས་ཉིད་ཀྱིས། །འཁོར་བ་རྒྱང་དུ་འཕངས་པ་ཡིས། །ཡེ་ཤེས་དག་པའི་སྐུ་མཐོང་ནས། །འཁོར་འདས་གཉིས་ཀྱི་འདུན་ས་འཇིག །གང་གིས་མེ་ཏོག་མཛེས་མཐོང་བ། །འདིས་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡུར་བར་འདྲོངས། །རིག་པ་སྲང་ལ་བཏབ་ནས་ནི། །ཆོས་རྣམས་ཟད་པའི་སར་སྐྱོལ་ལོ། །དབྱིངས་ལ་གོམས་པར་གྱུར་པའི་མིས། །འཁྲུལ་སྣང་སྟོངས་པར་བྱས་ནས་ནི། །ཆོས་ཉིད་དག་པའི་ཡུལ་མཐོང་བས། །ཞེན་ཡུལ་ཁུངས་ནས་ཕྱུང་བའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་སྒྲོན་མ་བཞིའི་དོན་མཐོང་ནས་གོམས་པ་(༣༤༡)ལས། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བས་ནམ་མཁའ་གང་བ་འཆར་ལ། དེ་ཡང་རང་གི་ནང་གདངས་ཏེ། རྩ་བ་ནང་བཞུགས་ཀྱི་ཚུལ་ངེས་པར་བྱ་ན། ནོར་བུ་འཕྲ་བཀོད་ལས། ཨེ་མ་རིག་པའི་གནས་ལུགས་ནི། །རང་གི་ཐུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་ན་གནས། །ཡབ་ཡུམ་གཉིས་ཀྱི་ཆ་འཛིན་པའི། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཚུལ་དུ་གནས། །ཡབ་ཀྱི་ཆ་འཛིན་ཐབས་ཀྱི་སྐུ། །ཡུམ་གྱི་ཆ་འཛིན་ཤེས་རབ་སྐུ། །འོད་དང་འོད་ཟེར་ཚུལ་དུ་གནས། །དབྱིངས་དང་རིག་པས་རབ་བརྒྱན་ཏེ། །ལྷུན་རྫོགས་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོར་གནས། །ཞེས་པ་དང་། ཐིག་ལེའི་བཞུགས་ཚུལ་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། །རྩ་རྣམས་ནང་ན་ཐིག་ལེ་སྐུ་ལྟར་གནས། །ཆེ་བའི་ཚད་ནི་ནམ་མཁའི་མཐའ་དང་མཉམ། །ཆུང་བའི་ཚད་ནི་རྟ་རྔ་བཅུར་གཤགས་ཙམ། །གསལ་བའི་ཚད་ནི་ཉི་ཟླའི་དཀྱིལ་འཁོར་འདྲ། །དེ་ཡང་གསལ་འཚེར་གཟི་བརྗིད་ལྡན། །འགྲོ་དང་འོང་དང་གནས་པའོ། །བྱ་བ་མེད་པའི་འགྲོ་འོང་ཅན། །རྫོགས་པའི་གཞི་ལ་རང་རྫོགས་ལ། །ཞེས་པ་དང་། ཡང་། རང་རང་དུང་ཁང་ཁྲོ་བོར་གནས། །ཡབ་དང་ཡུམ་དུ་མངོན་པར་སྣང་། །ཁྲོ་དང་ཁྲོ་མོའི་ཚུལ་འཆར་ཞིང་། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལྔ་དག་དང་ལྡན། །སྐུ་ཡི་ཡེ་ཤེས་རེ་རེ་ལ། །དབུ་ཡི་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལྔའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་གནས་པའི་དོན་ཉམས་སུ་གང་གིས་ལེན་ན། ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་འབྲས་བཞིས་ལེན་ནོ། །དེའང་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་འབྲས་ཀྱི་དོན་ཡང་ཡེ་ནས་རང་ལ་ཡོད་པ་ཉམས་སུ་ལེན་ཏེ། མེད་པ་བླང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པར་ནོར་བུ་འཕྲ་བཀོད་ལས། ལྟ་བའི་དངོས་པོ་འགྱུར་མེད་སྐུ་ལྟར་གནས། །སྒོམ་པའི་དངོས་པོ་རྟོག་མེད་འོད་གསལ་གནས། །སྤྱོད་པའི་དངོས་པོ་སྟོང་གསལ་དབྱེར་མེད་གནས། །འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་གཞི་རྫོགས་ཀ་དག་གནས། །རང་གསལ་རིག་པ་འོད་གསལ་མཉམ་པའི་ངང་། །འཛིན་ཆགས་བྲལ་བའི་རྫོགས་ཆེན་གསང་སྔགས་ཆེ། །དེ་ནི་གནས་ལུགས་གཞི་ཡི་བཞུགས་ཚུལ་ལོ། །ཞེས་སོ། །དེའང་ལྟ་བའི་ངོ་བོ་འགག་མེད་ཟང་ཐལ། སྒོམ་པའི་ངོ་བོ་རྟོག་མེད་མཉམ་གནས། སྤྱོད་པའི་ངོ་བོ་ཐལ་བྱུང་ཤུགས་གྲོལ། འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་དབྱིངས་རིག་རང་གསལ་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ལྟ་བ་འགག་མེད་ཟང་ཐལ་ལ། །སྒོམ་པ་རྟོག་མེད་མཉམ་པར་གནས། །སྤྱོད་པ་འགག་མེད་རོལ་པར་འཆར། །འབྲས་བུ་དབྱིངས་དང་རིག་པར་ལྡན། །ཞེས་སོ། །ལྟ་བའི་མ་གཞི་རིག་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཙིཏྟ་ན་གནས་ལ། སྒོམ་པའི་ངང་དྭངས་འོད་གསལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་ནི་རྩ་བཞི་ན་འཕྲོ་ཞིང་། སྤྱོད་པ་རང་རྩལ་གྱི་ཡེ་གདངས་ནི་དུང་ཁང་ན་གསལ་ལ། འབྲས་བུ་རང་སྣང་གི་ཡེ་ཤེས་ནི་མིག་ན་སྣང་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། གསང་སྔགས་ཀུན་གྱི་གནས་ཚུལ་ནི། །རིན་ཆེན་ཟུར་བརྒྱད་གཞལ་ཡས་དང་། །འགྱུ་བྱེད་རྩ་ཡི་གཞལ་ཡས་དང་། །དུང་ཁང་བྷན་དྷའི་གཞལ་ཡས་དང་། །ལྟ་བྱེད་མིག་གི་གཞལ་ཡས་སོ། །གཞལ་ཡས་ཆེན་པོ་དེ་བཞི་ན། །གསང་སྔགས་ཀུན་གྱི་གསང་ཆེན་གནས། །ཞེས་སོ། །འདི་དག་ལ་རྣལ་འབྱོར་བཞིས་གོམས་པའི་ཚུལ་དང་། དེ་བཞིའི་གོལ་ས་བཅད་ཚུལ། སྒོ་ལ་སྣང་ཚུལ། དུས་ཚད་ངེས་པའི་མན་ངག་དང་བཞི་ལས། དང་པོ་ནི། ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་མིག་གིས་མི་འགུལ་བར་བལྟ་(༣༤༢)བས་ལྟ་བ། དེའི་ངང་ལ་མ་ཡེངས་པར་བསྒོམས་པས་སྒོམ་པ། ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་སྤྱོད་པས་སྤྱོད་པ། དབྱིངས་རིག་བརྟན་པ་འབྲས་བུ་སྟེ། ནོར་བུ་འཕྲ་བཀོད་ལས། གནས་ཚུལ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་ལ། །ལྟ་བའི་དོན་ཉིད་ལུ་གུ་རྒྱུད། །ཆོས་ཅན་སྣང་བ་གྲངས་མེད་ཀྱང་། །ཆོས་ཉིད་དོན་ལ་གཅིག་ལས་མེད། །ཨེ་མ་ལྟ་བ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས། །དེ་ཡི་དོན་ལ་འགྱུར་མེད་ལྟ། །དེ་ཡང་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ། །མངོན་དུ་སྣང་ཞིང་གཟུང་བར་དཀའ། །རིག་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཉིད་ལ། །འགག་མེད་ཟང་ཐལ་གནས་པའི་དཔེ། །དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་དྭངས་པ་ལས། །གཟའ་དང་སྐར་མ་ཤར་བ་བཞིན། །བག་ལ་ཉལ་བའི་དུས་མིན་པར། །སྣ་ཚོགས་ཟང་ཐལ་ཆེན་པོར་གནས། །ལྟ་བ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས། །དེ་ཡི་དོན་ལ་མ་ཡེངས་ན། །བག་ལ་ཉལ་དང་མ་ཉལ་མེད། །ཉིན་མོ་སྣང་དང་མཚན་མོ་ནུབ། །གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །སྤྱོད་པ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས། །ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་། །དུས་བཞི་ཉིད་དུ་མ་བྲལ་ན། །སྤྱོད་པ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན། །རང་རིག་བསྒོམ་པའི་རྒྱུན་མེད་ཀྱང་། །སྒོམ་པ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་འབྱུང་། །དུས་དང་དུས་མིན་ཐམས་ཅད་དུ། །ལུ་གུ་རྒྱུད་དང་མ་བྲལ་ན། །སྒོམ་པ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན། །ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་གོལ་ས་ངོས་གཟུང་བ་ནི། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ཨེ་མ་ཧོ། ལྟ་བ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ། །གོལ་ས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བལྟས་པ་ན། །གཟུགས་མེད་སྐྱེ་མཆེད་མུ་བཞིར་གོལ། །དངོས་པོ་ཉིད་དུ་བལྟས་པས་ན། །གཟུགས་ཁམས་གནས་རིས་བཅུ་བདུན་དང་། །བེམས་པོ་ཉིད་དུ་གོལ་བར་འགྱུར། །ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྣང་བ་ལ། །རྟག་པ་ཉིད་དུ་རབ་བལྟས་ན། །ཆགས་པ་ཆེན་པོས་བཅིངས་གྱུར་ནས། །འགྲོ་དྲུག་གནས་སུ་གོལ་བར་འགྱུར། །སྤྱོད་པ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ། །གོལ་ས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། །འདི་ལྟར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ལ། །སྨྱོན་པ་ལྟ་བུར་སྤྱད་བྱས་ན། །ལྷ་མ་ཡིན་དུ་གོལ་བར་འགྱུར། །དོན་མེད་ཚིག་རེངས་སྤྱད་བྱས་ན། །འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བར་གོལ་བར་འགྱུར། །ཚོགས་དྲུག་ཡུལ་སྣང་ཐམས་ཅད་ལ། །བུ་ཆུང་ལྟ་བུར་སྤྱད་བྱས་ན། །ལུང་མ་བསྟན་པའི་གནས་སུ་གོལ། །སྒོམ་པ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ། །གོལ་ས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། །བཏང་སྙོམས་བདག་མེད་བསྒོམས་བྱས་ན། །ལྟེངས་ནས་མུན་སྣང་ཉིད་དུ་གོལ། །ཏིང་འཛིན་ཡིག་འབྲུ་བསྒོམས་བྱས་ན། །ཆགས་པས་འཁོར་བའི་གནས་སུ་གོལ། །མི་རྟོག་སྟོང་པར་བསྒོམས་བྱས་ན། །ཆད་པ་མུ་མེད་ཉིད་དུ་གོལ། །གོལ་བའི་རྒྱུ་ནི་བསམ་ཡས་ཀྱང་། །གོལ་ས་ཆེན་པོ་དེ་ལས་མེད། །ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་གོལ་ས་མེད། །ལམ་པའི་རྒྱུད་ལ་གོལ་བར་སྣང་། །དོན་ལ་གོལ་ས་གཅིག་ཀྱང་མེད། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་བཏགས་པ་ཡང་། །གོལ་ས་བཅད་ཕྱིར་གསུངས་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་རིག་པ་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་མ་མཐོང་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ་སེམས་ལམ་བྱེད་ཀྱི་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་འབྲས་དང་། མཐོང་ཡང་དབང་པོ་རྟུལ་བས་མཐར་འཛིན་དུ་བཟུང་བ་རྣམས་ལ་གོལ་ས་ཡོད་ལ། དེ་བཅད་པའང་། རིག་པ་རང་གསལ་གདངས་དང་བཅས་པ་དབང་(༣༤༣)པོའི་སྒོ་ལ་ལྟ་བར་གཏན་ལ་ཕབ་ནས། ཡོད་མེད་ཀྱི་ཡིད་དཔྱོད་རྟོག་པའི་མཐའ་བྲལ་ནས། རང་དྭངས། རང་སངས་ལྟ་བའི་དགོངས་པ་ནང་དུ་ཐག་བཅད་ལ་གོལ་ས་བཅད་པ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། ལྟ་བའི་ངོ་བོ་མཐོང་བ་ལ། །ཡིད་དཔྱོད་ཚིག་གིས་འགྱུས་པ་མེད། །ཅེས་སོ། །རང་སངས་རང་སྣང་གི་ངང་ལ་ས་ལེ་བསྒོམ་ཡང་ཏིས་ཕུར་གཟུང་འཛིན་དུ་མ་སོང་བས་ཡངས་པ་ཁྲོལ་ཆགས་སུ་རྒྱ་བསྐྱེད་དྭངས་ཕྱིན་མ་ཡེངས་གཏིང་གསལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ངོས་བཟུང་ལ་ཕྱལ་ཡས་པར་བསྒོམས་པས་གོལ་ས་མེད་དེ། དེ་ཉིད་ལས། མ་གོལ་གནས་པའི་སྒོམ་པ་ནི། །དབང་པོའི་སྒོ་རྣམས་གསལ་བ་ལ། །ཡིད་ཀྱི་རྟོག་པར་མ་འགྱུས་པ། །ཤེས་པ་ཉིད་ལ་དཔྱོད་པའི་ཡིད། །ཕྱིར་ལ་ཤོར་བ་མེད་པ་ཉིད། །རིས་ཅན་གསལ་བ་མ་ཡིན་དང་། །གུད་བཅད་སྟོང་པར་མ་སོང་དང་། །བདེ་བ་རྒྱུན་ཆགས་མ་ཡིན་དང་། །བཏང་སྙོམས་ལྟེངས་པོར་མ་སོང་དང་། །དྲན་རིག་གསལ་བ་ངལ་སོ་དང་། །སྦྱང་བ་ལོག་ཆ་ལམ་སོང་དང་། །འཛིན་ཆ་ནང་དུ་འགྱུ་བདེ་དང་། །ཆ་ལུགས་གསལ་བས་འཛིན་ཆ་དང་། །ཁ་དོག་ཡིག་འབྲུ་སྒྱུར་བྱེད་རྣམས། །དེ་རྣམས་ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་ན། །མ་གོལ་གནས་པའི་བསྒོམ་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེའི་ངང་ལ་རྟོག་པར་འགྱུས་སམ། དབང་པོའི་སྣང་ཡུལ་གཉིས་སྣང་གི་ཆ་ཅི་ཤར་རྣམས་སྤྱོད་པས་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་ལས། དེའི་གོལ་ས་བཅད་པ་ནི། ཐལ་བྱུང་དུ་ཤར་ནས་ཐལ་བྱུང་དུ་གྲོལ་ཏེ། བར་དེར་སྤང་གཉེན་གྱི་འཁྲིས་མ་ཞུགས། ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་མི་བསྒོམ། གང་སྣང་གི་དུས་ན་སྣང་ཐོག་དེར་བཞག་པས་རིག་ཐོག་ཏུ་གྲོལ་ནས། ཧར་སངས་རིས་མེད་ཕྱལ་པར་བུན་བུན་སངས་ནས་གཉིས་བཅས་ཀྱི་ཆོས་ལ་འཛིན་ཆ་མ་ཞུགས་པ་སྟེ། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། རྫོགས་ཆེན་འགག་མེད་སྤྱོད་པ་ཉིད། །བྱས་པས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཆགས་མེད་རང་གྲོལ་གསུམ་ལ་ཐུག །ཅེས་སོ། །འབྲས་བུ་ནི་རང་རྫོགས་ཡེ་ཐོབ་ཆེན་པོ་སྟེ། གདོད་ཀྱིས་མི་བསྒྲུབ་པར། རང་གནས་ཀྱི་རིག་པ་འདི་ཀ་འབྲས་བུར་ཤེས་པས་ཐག་ཆོད་གཅིག་གིས་ས་ཟིན་དུ་བྱས་པས་གོལ་ས་ཆོད་དེ། དེ་ཉིད་ལས། རྫོགས་ཆེན་གོམས་པ་ཡེ་ཡོད་ཉིད། །བསྒོམས་པས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །འགྱུ་མེད་བསམ་བྲལ་བཞི་ལ་ཐུག །རྫོགས་ཆེན་དོན་ཉིད་རྟོགས་དཀའ་བས། །མཚོན་པའི་ཚིག་གིས་མི་རྙེད་དོ། །གདམས་ངག་གསང་བཅུད་གཉིས་ལ་ཐུག །རྫོགས་ཆེན་རིག་པ་རྟོག་མེད་ཉིད། །བསྒོམས་པས་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །བསྐྱལ་ས་ཆེན་པོ་གཅིག་ལ་ཐུག །རྫོགས་ཆེན་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཉིད། །བསྒྲུབས་པས་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ངེས་པའི་སྙིང་པོ་གཉིས་ལ་ཐུག །རྫོགས་ཆེན་འབྲས་བུ་ཆིག་ཆོད་ཉིད། །བསྐྱེད་པས་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཆགས་བྲལ་མན་ངག་གསུམ་ལ་ཐུག །ཅེས་སོ། །

གསུམ་པ་རིག་པ་སྒོ་ལ་སྣང་ཚུལ་ནི། རིག་པ་དང་། སྣང་བ་གཉིས་ལས། རིག་པ་ནི་རང་གདངས་ལ་བལྟས་སམ་རང་ཤར་ལ་ངོས་ཟིན་དུས་སྒོ་ལ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་ལ། དེའི་དུས་སུ་རྩལ་གཞི་ཐོག་ཏུ་ཐིམ་པས་དངས་ལ་འཕྲོ་འདུ་མེད་པར་ཕྱལ་ཕྱམ་ཡངས་པ་ཁྲོལ་ཆགས་སུ་ཧར་རེ་སང་ངེ་གནས་ཏེ། ནོར་བུ་འཕྲ་བཀོད་ལས། སྒོ་ནས་ལམ་དུ་རབ་བྱུང་(༣༤༤)ནས། །མཁའ་མཉམ་སྟོང་པའི་ངང་དུ་ཐིམ། །དོན་གྱི་ཡེ་ཤེས་སྤྱིར་སྣང་ཡང་། །ངང་དུ་རྫོགས་ཤིང་ངང་ལས་བྱུང་། །ཞེས་སོ། །སྣང་བ་སྒོ་ལས་ཐོན་ནས་འོད་དང་སྐུ་དང་ཐིག་ལེ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ནས་སྒོ་ལ་ཐོན་པའི་ཚེ། །དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་རབ་སྐུ། །རིག་པའི་རང་བཞིན་ཐབས་ཀྱི་སྐུ། །འདུ་འབྲལ་མེད་པར་མངོན་སྣང་བ། །མ་འགགས་འགག་མེད་སྙིང་པོ་ཆེ། །བརྗིད་པའི་སྐུ་ལྟར་མི་གནས་ཏེ། །ངོ་བོ་རྣམ་དག་ཡེ་ཤེས་གདལ་བ་ཉིད། །སྟོང་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཡུལ་ལ་རོལ། །གསལ་བ་ཟང་ཐལ་ཆོས་སྐུ་ངོ་བོས་སྟོང་། །སྟོང་པའི་དུས་ན་རང་བཞིན་མ་ངེས་ཏེ། །སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་དཀྱིལ་འཁོར་རྟོག་པ་མེད། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་དོན་ལ་འགྱུར་བ་མེད། །སྟོང་པའི་སྒྲོན་མ་བྱ་རྩོལ་གཉིས་དང་བྲལ། །ཐུགས་རྗེ་འབྱུང་བའི་སྒྲོན་མ་ཉི་ཟེར་བཞིན། །སྒྲོན་མའི་འོད་ཟེར་གཏིང་ལ་ཐུག་པ་མེད། །གསང་བའི་འོད་ནི་ཐུགས་མཆོག་ནང་ན་གསལ། །རང་བཞིན་འོད་ནི་ནམ་མཁའི་མཐོངས་སུ་གསལ། །དཀྱིལ་འཁོར་རང་རྫོགས་འོད་ནི་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །

བཞི་པ་དུས་དང་ཚད་ངེས་པས་བསྟན་པ་ལ། གཞི་དབྱིངས་རིག་གི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་དང་། ཚད་དངོས་བསྟན་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། གཞི་ལམ་འབྲས་བུའོ། །

དང་པོ་གཞིའི་དབྱིངས་རིག་ནི་སྙིང་ག་ན་འོད་ལྔའི་ཕུང་པོ་ནི་དབྱིངས་ལ། ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་གདངས་འོད་རྩ་ན་གནས་པ་ནི་རིག་པ་སྟེ། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། གཞི་ལ་གནས་པའི་དབྱིངས་རིག་དང་། །ལམ་ལ་སྣང་བའི་དབྱིངས་རིག་དང་། །མཐའ་ལ་སྐྱོལ་བའི་དབྱིངས་རིག་གོ། །གཞིའི་དབྱིངས་རིག་རྣམ་གཉིས་ནི། །དབྱིངས་ནི་དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ལ། །རིག་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་གསལ། །ཞེས་སོ། །ལམ་གྱི་དབྱིངས་ནི་འོད་ལྔའི་ར་བ་ལ། རིག་པ་ནི་དེའི་ནང་དུ་སྐུའི་སྣང་བ་ཤར་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། ལམ་ལ་སྣང་བའི་དབྱིངས་རིག་ནི། །དབྱིངས་ནི་འོད་ཀྱི་མུ་ཁྱུད་ལ། །རིག་པ་སྐུ་ལྔའི་སྣང་བར་བཤད། །ཅེས་སོ། །འབྲས་བུའི་དབྱིངས་ནི་ཀ་དག་གི་རང་སྣང་ནམ་མཁའ་སྤྲིན་མེད་པ་ལྟ་བུ་ལ། རིག་པ་དེའི་དབྱིངས་སུ་ནང་ཐིམ་འཆར་གཞི་ཙམ་དུ་གནས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། མཐའ་ལ་སྐྱོལ་བའི་དབྱིངས་རིག་ནི། །དབྱིངས་ནི་རང་བཞིན་སྣང་བ་ལ། །རིག་པ་སྐུ་དང་ངོ་བོར་བསྟན། །དེ་ཕྱིར་དབྱིངས་དང་རིག་པར་བཤད། །ཅེས་སོ། །དབྱིངས་རིག་གི་གནད་འདི་ཕྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་གཅེས་སོ། །

གཉིས་པ་ཚད་དངོས་ནི། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ཡེ་ཤེས་ངེས་པའི་གསང་དོན་ནི། །སྣང་བ་དུམ་བུ་དུམ་བུའི་ཚེ། །མཁས་པས་རབ་ཏུ་བརྟག་པར་བྱ། །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་དང་འགྱུ་བའི་ཚེ། །གོམས་པས་རབ་ཏུ་གནས་པར་བྱ། །འཕྲིག་དང་འཕྲ་དང་འགྱུ་བའི་ཚེ། །མཐོང་བས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ། །ཟླུམ་དང་ཕྲ་དང་འཁྲིལ་བའི་ཚེ། །མཁས་པས་ཡེང་མེད་ཏིང་འཛིན་བརྟན། །གཏེམ་དང་མེར་དང་སྐུར་སྣང་ཚེ། །གོམས་པས་སྣང་བ་མཆེད་པ་གཟུང་། །ཡང་དག་ཀུན་ཏུ་སྣང་བའི་ཚེ། །མཁས་པས་སྣང་བ་བསྡུ་བར་བཤད། །ཆགས་དང་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཚེ། །མཁས་པས་གཟུང་ཐབས་ཤེས་པར་བྱ། །གསང་སྔགས་གོམས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་ཡེ་ཤེས་བསྐྱོད་(༣༤༥)པའི་ཚེ། །འབྱུང་བ་རྣམ་ལྔ་ཐིམ་གྱུར་ཏེ། །ཡེ་ཤེས་ཆགས་པ་མེད་པ་དེ། །སྣང་བའི་ཡུལ་དུ་ཕྱིན་པའི་ཚེ། །སྣང་བ་འཁྲུལ་མེད་མཐོང་གྱུར་ནས། །གོམས་པའི་བདེན་པ་མཐོང་བ་ནི། །འོད་སྣང་ཟུང་འཇུག་ལྟ་བུར་བཤད། །ཅེས་སོ། དེའང་ལམ་སྣང་གི་སྣང་བ་དེ་རྣམས་ནང་དབྱིངས་སུ་མ་ལ་ཐིམ་དུས། ཡང་དང་དྲོ་དང་བསིལ་བ་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་གྱི་འབྱུང་བ་ལྔ་ཡང་དབྱིངས་སུ་འཁྱིལ་ཏེ། འབྱུང་བ་མ་ལ་ཞ་བ། ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་སུ་འཁྱིལ་པ། ཤེས་རབ་མཁའ་ལ་འཁྱིལ་པ་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་སུ་བསྐྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དགོངས་པའི་དུས་དང་ཚད་ངེས་པའོ། །དེ་དག་གིས་ཡེ་ཤེས་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །

སྤྱི་དོན་གསུམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཆོས་གཞན་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། དཔེ་ངེས་པས་སོ་སོར་དབྱེ་བ་དང་། དོན་ངེས་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །

དང་པོ་ནི་འདྲ་གཞིའི་གཉིས་ཚན་བཅོ་ལྔ་ལས། དང་པོ་གཞི་རིག་པར་གཅིག་པ་ལ། རྟོག་པ་སངས་རྒྱས་གཞི་ཐོག་ཏུ་རང་གྲོལ་བས་མགོ་འདྲ་ལ། མ་རྟོགས་སེམས་ཅན་འཁྲུལ་པས་རྭ་ལྟ་བུ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེའི་ངོ་སྤྲོད་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་ཀྱི་དཔེ་ནི་མགོ་དང་རྭའི་ཚུལ། གཅིག་ལས་དུ་མར་བྱུང་ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་དབྱིངས་གཅིག་ལ་རིག་དུས་རང་སར་གྲོལ་བས་ཆུ་ལ་རི་མོ་བྲིས་པ་ལྟར་གཞི་ཐོག་ཏུ་གྲོལ་ལ། མ་རིག་པས་ཆུ་མེར་བ་ལྟར་འཁྲུལ་རྐྱེན་གྱི་བྱུང་ཁུངས་བྱེད་དེ། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། རིག་པ་དང་མ་རིག་པའི་དཔེ་ནི་ཆུ་དང་རི་མོའི་ཚུལ་ཏེ་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་ཞེས་སོ། །

གསུམ་པ་ངོ་བོའི་དབྱིངས་གཅིག་ལས་མ་འདས་ཀྱང་། རིག་པ་ཆུ་དང་འདྲ་བའི་རྩལ་ལས་སེམས་ཆུ་ལྦུར་དང་འདྲ་བ་ཤར་དུས། སེམས་ལས་རིག་པ་མ་བྱུང་བས་དབང་དུ་མ་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ལས། སེམས་དང་རིག་པའི་དཔེ་ནི་ཆུ་དང་ལྦུ་བའི་ཚུལ། སེམས་ཀྱི་དབང་དུ་མ་གྱུར་ཞེས་སོ། །

བཞི་པ་རིག་པ་གཅིག་ལ། ཤེས་རབ་ནི་རང་རྩལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་གཟུང་འཛིན་ལས་གྲོལ་བ་གསེར་འདྲ་ལ། ཡིད་ནི་རྩལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གཟུང་འཛིན་དུ་སྐྱེས་པས། ར་གན་ལྟ་བུ་འདྲ་གཞི་རིག་ཙམ་ཡུལ་འཇལ་བར་སྣང་སྟེ། དེ་ལས། ཤེས་རབ་དང་ཡིད་ཀྱི་དཔེ་ནི་གསེར་དང་ར་གན་གྱི་ཚུལ་ཏེ་ཁ་དོག་མི་ཕྱེད་ཅེས་སོ། །

ལྔ་པ་དབྱིངས་གཅིག་ལ་ཀུན་གཞི་གྲུ་ལྟ་བུ། ཆོས་སྐུ་རྒྱ་མཚོ་འདྲ་བའི་ངང་ན་ལྡིང་བ་སྟེ། ཆོས་སྐུའི་སྒྲིབ་ཆའམ་ལམ་མམ་རྩལ་གྱི་ཚུལ་དུ་ཤར་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཀུན་གཞི་དང་ཆོས་སྐུའི་དཔེ་ནི་རྒྱ་མཚོ་དང་གྲུ་པའི་ཚུལ་ཏེ་ལམ་འབྱུང་ཞེས་སོ། །

དྲུག་པ་འཁྲུལ་པ་དང་གྲོལ་བ་གཉིས་གཞི་རིག་པའི་ངང་དུ་གཅིག་ཀྱང་། སྐྱེས་བུ་ཅིག་གཉིད་སོང་བ་དང་སད་པ་འདྲ་སྟེ། དེ་ལས། འཁྲུལ་པ་དང་གྲོལ་བའི་དཔེ་གཉིད་ལོག་པ་དང་སད་པའི་ཚུལ་ཏེ། དབང་པོའི་ཁྱད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །

བདུན་པ་འཁྲུལ་སྣང་དང་གཞི་སྣང་གཉིས་རིག་པའི་ངང་ན་སྣང་མཉམ་ལས། རང་གདངས་ཉིན་མོ་དང་། ལོག་གདངས་མཚན་མོ་ལྟར་གསལ་མི་གསལ་གྱི་ཁྱད་ཡོད་དེ། དེ་ཉིད་ལས། འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་དང་བར་དོའི་དཔེ་ནི་མུན་པ་དང་སྣང་བའི་ཚུལ་ཏེ་དག་པ་དང་མ་དག་པའི་ཁྱད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །

བརྒྱད་པ་རྟོགས་མ་རྟོགས་གཉིས་རིག་པར་གཅིག་ཀྱང་འཁྲུལ་པའི་ཞེན་འཛིན་སངས་མི་སངས་ཀྱི་ཁྱད་ཡོད་དེ་བ་མོའི་རེག་པ་(༣༤༦)རང་བཞིན་རྐྱེན་དང་མ་ཕྲད་པ་མ་རྟོགས་པ་འདྲ་ལ། ཉི་མའི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་དུས་སངས་པ་རྟོགས་པའི་དཔེ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། རྟོགས་པ་དང་མ་རྟོགས་པའི་དཔེ་ནི་བ་མོ་དང་རེག་པའི་ཚུལ་ཏེ། སྣང་བ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང་མི་གནོན་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །

དགུ་པ་ཤེས་རབ་དང་བག་ཆགས་གཉིས་རིག་པའི་རྩལ་དུ་འདྲ་ཡང་སྤང་གཉེན་གྱི་ཁྱད་ཡོད་དེ། དེ་ཉིད་ལས། ཤེས་རབ་དང་བག་ཆགས་ཀྱི་དཔེ་ནི་སྦུར་མ་དང་མེའི་ཚུལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་བསྲེག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །

བཅུ་པ་རིག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་འཇུག་པའི་དཔེ་དོན་ནི་རིག་པ་མ་འདྲ་ལ། ཡེ་ཤེས་བུ་ལྟ་བུ་གཞི་ཐིམ་ལ་གྲོལ་བ་ནི། དེ་ལས། རིག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་འཇུག་པའི་དཔེ་ནི་མའི་པང་དུ་བུ་འཇུག་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡིད་ཆེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །

བཅུ་གཅིག་པ་རིག་གདངས་སུ་གཅིག་ཀྱང་གཞི་དང་དེ་ལས་ཤར་ཙམ་གྱི་ལྡོག་པ་ནས་ཡེ་ཤེས་དང་འོད་དུ་ཕྱེ་བ་སྟེ། དེ་ལས། ཡེ་ཤེས་དང་འོད་ཀྱི་དཔེ་ནི་གསེར་དང་སེར་པོ་ལྟ་བུའོ། །མིང་དང་ཁ་དོག་མི་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །

བཅུ་གཉིས་པ་རིག་པ་གཅིག་ལ་གདབ་བྱའི་གདམས་ངག་ཆང་དང་། ཐེབས་པ་བཟི་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལས། གདམས་ངག་དང་ཐེབས་པའི་དཔེ་ནི་ཆང་དང་ར་རོ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །

བཅུ་གསུམ་པ་ཕྱིར་གསལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ནང་འོད་ལ་ཐིམ་པའི་ཚུལ་ཤེལ་འོད་ནང་དུ་བསྡུས་པའམ་འཇའ་ཚོན་དབྱིངས་སུ་ཡལ་བ་ལྟར་རིས་མེད་དེ། དེ་ཉིད་ལས། ཡེ་ཤེས་འོད་ལ་ཐིམ་པའི་དཔེ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འཇའ་ཚོན་ལྟ་བུའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །

བཅུ་བཞི་པ་དབྱིངས་རྒྱ་མཚོའི་ངང་དུ་ཡེ་ཤེས་ཆུ་བྲན་ཐིམ་དུས་རང་ངོ་ཐ་དད་མེད་པའི་ཚུལ་ནི། དེ་ལས། ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པའི་དཔེ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ལ་ཆུ་བྲན་འདུ་བ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །

བཅོ་ལྔ་པ་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་ནས་མི་ལྡོག་པ་ནི། དེ་ལས། རིག་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དཔེ་ནི་དཔག་ཆེན་གྱི་མདའ་ལྟ་བུའོ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་དོན་ངེས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འདྲ་གཞི་བཅུ་དྲུག་ལས། དང་པོ་སེམས་རྟོག་མེད་དང་རིག་པ་རྟོག་མེད་གཉིས་མི་རྟོག་པར་འདྲ་ཡང་། རིག་པ་ཟང་ཐལ་ལ། སེམས་ལྷན་ནེ་གནས་ཤིང་འཁྱིལ་པའི་ཁྱད་ཡོད་དོ། །

གཉིས་པ་རིག་པ་གཏིང་གསལ་ཡུལ་ལ་མ་ཤར་བ་དང་། སེམས་རང་གནས་ལྷན་ནེ་བ་གཉིས་རང་གནས་སུ་འདྲ་ཡང་། རིག་པ་དྭངས་ལ་ཡུལ་མེད། སེམས་ཡུལ་ཅན་འཛིན་པས་བཅིངས་པའི་ཁྱད་ཡོད་དོ། །

གསུམ་པ་རིག་པ་རང་གནས་ཀྱི་བསམ་གཏན་དང་། རྩ་རླུང་ངལ་སོའི་བསྒོམ་པ་གཉིས་ཡིད་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པར་འདྲ་ཡང་། རང་བབས་ཀྱི་བསམ་གཏན་རླན་དང་བཅས་པ་དུས་རྟག་ཏུ་ཡོད་ལ། རྩ་རླུང་གི་བསྒོམ་པ་བྱིང་རྒོད་ཤས་ཆེ་བ་རྩོལ་བའི་རྐྱེན་ཁ་ན་ཡོད་པའི་ཁྱད་ཡོད་དོ། །

བཞི་པ་རིག་པ་རང་ཤར་ཡུལ་ལ་སྣང་བ་དང་། རྣམ་རྟོག་རང་གར་ཤོར་བ་གཉིས་ཡུལ་ལ་འཕྲོ་བ་འདྲ་འདྲ་འདྲ་ཡང་། རིག་པ་ཐལ་བྱུང་དུ་ཤར་ནས་འཛིན་མེད་དུ་གྲོལ་ལ། རྣམ་རྟོག་གཟུང་འཛིན་དུ་ཞེན་པས་ཡུལ་(༣༤༧)ཕྱིར་འབྲང་བའི་ཁྱད་ཡོད་དོ། །

ལྔ་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བར་དོ་དང་། ཡི་དམ་ལྷའི་སྒྱུ་ལུས་གཉིས་ལྷ་སྐུ་སྣང་ཙམ་དུ་འདྲ་ཡང་། སྣང་བ་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་དང་རང་སྣང་དུ་ཤེས་དུས་གྲོལ་མི་གྲོལ་གྱི་ཁྱད་ཡོད་དེ། ཆོས་ཉིད་བར་དོ་རིག་གདངས་སྣང་ལ། ལྷའི་སྒྱུ་ལུས་རྟོག་པ་གོམས་རྗེས་སུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །

དྲུག་པ་རང་བཞིན་སྤྲུལ་སྐུའི་ཞིང་སྣང་དང་། མས་བགྲོད་སངས་རྒྱས་ནས་དག་པའི་ཞིང་དུ་མཛད་པ་སྟོན་པ་གཉིས། ལོངས་སྐུའི་སྣང་ཆ་དག་པའི་ཞིང་བཅས་སུ་འདྲ་འདྲ་འདྲ་ཡང་། རང་བཞིན་སྤྲུལ་པ་རང་སྣང་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྒོ་ལས་ཤར་བ་ཡིན་ལ། མས་བགྲོད་ཀྱི་ཞིང་འཁྲུལ་སྣང་རེང་བུ་བ་མཐུན་པར་སྣང་བའི་ཁྱད་ཡོད་དེ། དོན་ལ་རང་སྣང་དང་གཞན་སྣང་གི་ཁྱད་ཡོད་དོ། །

བདུན་པ་མཐར་ཐུག་གི་གྲོལ་ས་ཀ་དག་དང་། ངེས་མེད་གཞིའི་ལྷུན་གྲུབ་གཉིས་རིག་པའི་ཡོན་ཏན་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་ལ་སོགས་པ་འདྲ་ཡང་། དྲི་མ་དག་མ་དག་དང་འཁྲུལ་གཞི་བྱེད་མི་བྱེད་ཀྱི་ཁྱད་ཡོད་དོ། །རང་གི་སྡེ་པས་ཁྱད་འདི་ཤེས་པ་གལ་ཆེ་བས། འབྲས་བུ་གཞི་ཐོག་ཏུ་གྲོལ་ཟེར་ནས་རྩིང་པོར་མ་སྨྲ་ཅིག །

བརྒྱད་པ་འོག་མའི་ཡིད་དཔྱོད་ཀྱི་ལྟ་སྒོམ་དང་། རིག་པ་མངོན་སུམ་གྱི་ལྟ་སྒོམ་གཉིས་མིང་དུ་འདྲ་ཡང་། དབང་པོ་དང་རིག་པ་ལ་སྣང་མི་སྣང་གི་ཁྱད་ཆེའོ། །

དགུ་པ་རིག་པའི་སྐུ་དང་། རྟོག་པའི་ལྷ་སྐུ་གཉིས་ལྷ་མཐོང་ཙམ་དུ་འདྲ་ཡང་། རྒྱ་ཆེ་ཆུང་དང་རྟག་མི་རྟག་དང་རྟོག་པ་གོམས་རྗེས་སུ་བྱེད་དགོས་མི་དགོས་ཀྱི་ཁྱད་ཡོད་དོ། །

བཅུ་པ་རིག་པའི་སྣང་ཡུལ་རང་ཤར་དང་། འཁྲུལ་སྣང་སྣ་ཚོགས་སུ་ཤར་བ་གཉིས་མ་དག་པའི་དངོས་པོ་འདི་སྣང་ཙམ་དུ་འདྲ་ཡང་། རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ཆུ་ཟླ་དང་རྨི་ལམ་ལྟར་ངང་གིས་བདེན་མེད་དུ་ཤར་བས་མི་འཆིང་ལ། ཕལ་བ་རྣམས་འཆིང་བའི་ཁྱད་ཡོད་དོ། །

བཅུ་གཅིག་པ་འོད་གསལ་ཡེ་གདངས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་དང་། རླུང་སེམས་བཟུང་བའི་འཇའ་འོད་ཀྱི་ཐིག་ལེ་གཉིས་སྟོང་གཟུགས་ཤར་ཙམ་དུ་འདྲ་ཡང་། རང་བཞིན་རྣམ་དག་གི་ཐིག་ལེ་དབྱིངས་རིག་གི་སྣང་བ་ཡིན་པས་དྭངས་པ་དང་། རེ་ཞིག་གོང་འཕེལ་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་བར་དུ་འཆར་བ་དང་། རླུང་བཟུང་བ་ལ་མ་ལྟོས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་དང་རྟོག་པ་རང་འགགས་པ་དང་། དྭངས་ལ་རང་གནས་ཀྱི་བསམ་གཏན་གྱིས་བརྒྱན་ལ། རྩ་རླུང་གི་རྟགས་བཅུ་རྣམ་དག་ནི་རླུང་གི་རྩོལ་བའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པས་འཕེལ་འགྲིབ་མང་ཞིང་མི་བརྟན་པ་དང་། མི་དྭངས་པ་དང་། ཆའི་འགྲིབ་པ་དང་། རྟོག་པ་དང་ཉོན་མོངས་རགས་པ་རྗེས་ལ་གསལ་བོར་སྐྱེ་བ་དང་། གནས་ཆའི་རླན་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཁྱད་ཤིན་ཏུ་ཆེའོ། །འདི་དག་ལམ་འབྲས་དང་། སྦྱོར་དྲུག་དང་། གསང་འདུས་ཀྱི་ཕྲ་ཏིག་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་དུས་འཆར་ཡང་། སྙིང་ཏིག་གི་མངོན་སུམ་དང་གཉིས་གསེར་དང་ར་གན་གྱི་ཁྱད་བཞིན་ཡོད་དོ། །

བཅུ་གཉིས་པ་གྲོལ་སའི་དབྱིངས་ཀ་དག་དང་། ཉམས་སུ་ལེན་དུས་ཀྱི་ཕྱི་ནང་གི་དབྱིངས་ཀ་དག་གཉིས་རིག་པ་རྒྱ་ཆད་མེད་པ་དང་། ཡུལ་སྣང་དག་ཙམ་དུ་འདྲ་ཡང་། གྲོལ་ས་ལ་རླུང་སེམས་དག་པས་འཁོར་འདས་ཀ་དག་ཏུ་གནས་ལ། ད་ལྟ་རླུང་སེམས་མ་དག་པས་རྐྱེན་དབང་རེས་འགའ་བ་དང་། མི་གསལ་ལ་དྲི་མ་དང་བཅས་(༣༤༨)པའི་ཁྱད་ཡོད་དོ། །

བཅུ་གསུམ་པ་རིག་པ་ནང་གསལ་རྗེན་ལ་བུད་དུས་སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་དང་རིག་པ་མི་འགག་པར་འཆར་བ་དང་། སེམས་བྱུང་སྣ་ཚོགས་རྟོག་ཚོགས་སུ་འཕྲོ་བ་གཉིས་སྣང་སེམས་འཆར་བར་འདྲ་འདྲ་ལ། རིག་པ་རྐྱེན་དབང་དུ་མི་འགྲོ། ངང་དངས་དང་མི་འབྲལ། ཐལ་བྱུང་དུ་ཤར་བ་དང་གྲོལ་བ་དུས་མཉམ་རིས་མེད་དུ་གནས་ལ། བྱུང་ཚོར་རྟོག་པ་ཡུལ་ལ་ཡེངས་ནས་ཐ་མལ་རང་ཀའི་ཁྱད་ཡོད་དོ། །

བཅུ་བཞི་པ་ཤེས་རབ་རང་རྩལ་དུ་རྫོགས་པ་དང་། རྣམ་རྟོག་ཡུལ་ལ་འཕྲོ་བ་གཉིས་ཕྱིར་འཆར་བ་ལ་འདྲ་ཡང་། ཤེས་རབ་ཟང་ངེ་ཐལ་ལེ་ཐད་ཀར་ཞིག་ནས་ཕར་ཚུར་འཁོར་རྒྱུ་མེད་ལ། རྟོག་པ་ཕྱིར་ཡུལ་འཛིན། ཚུར་ལོག་ནང་དུ་གཅིག་ཕྱིར་གཅིག་མཐུད་ནས་གཟུང་འཛིན་རང་ཀ་མར་སོང་བའི་ཁྱད་ཡོད་དོ། །

བཅོ་ལྔ་པ་སྔགས་ཀྱི་རྩེ་མོ་འདིར་ཐད་དྲང་དུ་བསྟན་པའི་དོན་དམ་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། འོག་མར་དགོངས་གཞི་རེ་ལ་ལྟོས་ནས་སྐྱེ་མེད་འགག་མེད་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས། སྟོང་གསལ་སྤྲོས་བྲལ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སུ་བཤད་ཚུལ་འདྲ་འདྲ་འདྲ་ཡང་། འདིར་མངོན་སུམ་གནད་ལ་ཕབ་པས་དོན་ཁོང་ནས་འཆར་བས་ཡིད་དཔྱོད་རྟོག་པ་ལ་མི་ལྟོས་ཏེ་རྟོག་པ་འགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོག་མར་དོན་དམ་པར་དེ་ཡིན་སྙམ་ནས་སྙམ་བྱེད་རྟོག་པས་ཡིད་དཔྱོད་བྱེད་པ་མུན་རྡོ་འཕེན་གྱི་ཁྱད་ཡོད་པས། སྟོང་སྒོམ་མུན་རྡོ་དང་བྲལ་ནས་འོད་གསལ་སྙིང་པོ་ལྔ་ལྡན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །

བཅུ་དྲུག་པ་ཡུལ་དང་ལུས་དང་རིག་པ་གསུམ་གནད་ལ་གཅུན་ནས་རིག་པ་མངོན་སུམ་དུ་གཞལ་བ་དང་། གསང་སྐོར་དུ་དཔེ་དོན་རྟགས་གསུམ་གྱིས་རིག་པ་གཞལ་བ་གཉིས་འདྲ་འདྲ་འདྲ་ཡང་། འདི་མིག་ཅན་གྱིས་དུང་གཞལ་བ་འདྲ་ལ། གསང་སྐོར་དམུན་ལོང་བཤད་རོལ་ཅན་གྱིས་དུང་གི་ཁ་དོག་བཤད་པ་འདྲ་བའི་ཁྱད་ཡོད་དོ། །དེ་སྐད་དུའང་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཀློང་དྲུག་པ་ལས། རྙོག་པ་མེད་པའི་རང་སེམས་དང་། །རྟོག་པ་མེད་པའི་རང་རིག་གཉིས། །འདྲའོ་འདྲའོ་ནོར་ར་རེ། །མ་བསྒྲིབས་གཏིང་གསལ་སྣང་བ་དང་། །འགྲོ་བའི་བསམ་རྒྱུད་ཞེན་པ་གཉིས། །འདྲའོ་འདྲའོ་ནོར་ར་རེ། །མ་བཙལ་བཞག་པའི་བསྒོམ་པ་དང་། །རྩ་རླུང་སེམས་ཀྱི་ངལ་སོ་གཉིས། །འདྲའོ་འདྲའོ་ནོར་ར་རེ། །དྲན་མེད་རིག་པ་ཡུལ་སྣང་དང་། །དྲན་བསམ་འགྲོ་དྲུག་འཁྲུལ་པ་གཉིས། །འདྲའོ་འདྲའོ་ནོར་ར་རེ། །ཆོས་ཉིད་དག་པའི་བར་དོ་དང་། །ཡི་དམ་ལྷ་ཡི་སྒྱུ་ལུས་གཉིས། །འདྲའོ་འདྲའོ་ནོར་ར་རེ། །རང་བཞིན་སྤྲུལ་སྐུའི་ཞིང་ཁམས་དང་། །ཐེག་པས་བགྲངས་པའི་སངས་རྒྱས་གཉིས། །འདྲའོ་འདྲའོ་ནོར་ར་རེ། །སྐུ་གསུམ་འབྲས་བུའི་མཐར་ཐུག་དང་། །སྣ་ཚོགས་མ་ངེས་ལྷུན་གྲུབ་གཉིས། །འདྲའོ་འདྲའོ་ནོར་ར་རེ། །ཐེག་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་དཔྱོད་དང་། །རིག་པ་མངོན་སུམ་ལྟ་བ་གཉིས། །ལྟ་བའི་ཕྱོགས་ནས་འདྲ་གཉིས་པས། །འདྲའོ་འདྲ་སྟེ་ནོར་ར་རེ། །རྩོལ་མེད་རིག་སྐུ་ཡུལ་སྣང་དང་། །མཚན་མ་བསྒོམས་པའི་གཟུགས་བརྙན་གཉིས། །འདྲའོ་འདྲའོ་ནོར་ར་རེ། །རིག་པའི་མཛད་སྤྱོད་རོལ་པ་དང་། །འགྲོ་(༣༤༩)དྲུག་འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་གཉིས། །འདྲའོ་འདྲའོ་ནོར་ར་རེ། །རང་བཞིན་རྣམ་དག་ཐིག་ལེ་དང་། །རླུང་བཟུང་མཚན་བཅས་ཐིག་ལེ་གཉིས། །འདྲའོ་འདྲའོ་ནོར་ར་རེ། །ཆོས་སྐུ་རྣམ་དག་ཡུལ་དབྱིངས་དང་། །མྱ་ངན་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གཉིས། །འདྲའོ་འདྲའོ་ནོར་ར་རེ། །རང་རིག་བསམ་པ་བྲལ་བ་དང་། །སེམས་ཀྱི་བྱུང་ཚོར་སྣ་ཚོགས་གཉིས། །འདྲའོ་འདྲའོ་ནོར་ར་རེ། །ཤེས་རབ་རང་རྩལ་རྫོགས་པ་དང་། །ཡིད་ཀྱི་དྲན་པ་ཕྱིར་ཤོར་གཉིས། །འདྲའོ་འདྲའོ་ནོར་ར་རེ། །གསང་ཆེན་ངེས་པའི་བདེན་ཚིག་དང་། །ལྡེམ་དགོངས་གཅུད་པའི་གལ་ཚིག་གཉིས། །འདྲའོ་འདྲའོ་ནོར་ར་རེ། །ངེས་པའི་བཅུད་གསུམ་མན་ངག་དང་། །མཚོན་པ་དཔེ་ཡི་བསླུ་བྲིད་གཉིས། །འདྲའོ་འདྲའོ་ནོར་ར་རེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གནས་འདི་ནི་རང་བཞིན་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་གསང་བ་སྙིང་ཏིག་གི་གནད་གལ་པོ་ཆེ་ཡིན་པས། ལེགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ལ་རྒྱུད་ལ་ཉམས་སུ་བླང་གི། ཕྱོགས་བཅུར་ཐམས་ཅད་ལ་བསྒྲག་ཅིང་བཤད་པའི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པའི་མཆོག་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ལས། བརྟེན་པ་ཤེས་པའི་གནས་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ་རིམ་ཁང་བཅུ་བཞི་པའོ།། །།