རིམ་ཁང་བཅོ་བརྒྱད་པ། འོད་གསལ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་ལམ་གྱི་ཆིངས་བསྟན་པ།

དེ་ལྟར་བློ་སྤྲོས་པ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་འཇུག་པའི་ལམ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཡང་རབ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་རིག་པ་རང་སྣང་གི་ལམ་བཟང་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་གསང་བ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཐུན་མོང་གི་ཐེག་པ་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་ཚུལ་ངེས་པར་བྱ་བ་དང་། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་ཉིད་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། གནད་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་འཕགས་ཏེ། ལམ་གཞན་རྣམས་ཤེས་རབ་ཆེ་བས་མྱུར་དུ་རྟོགས་ཤིང་གྲོལ་ཆུང་བས་མི་གྲོལ་བ་ལས། འདི་ནི་མཐོང་བ་དབང་པོའི་གནད་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་ཆེ་ཆུང་ཙམ་ལས་དབང་པོ་ལ་རྣོ་རྟུལ་མེད་པའི་གནད་དང་། གཞན་རྣམས་རང་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ཡིད་དཔྱོད་ལ་གདེང་དུ་འཆའ་བ་སྟོང་སྒོམ་མུན་རྡོ་འཕེན་པ་ལས། འདི་ནི་བློའི་ཡིད་དཔྱོད་ལ་མི་ལྟོས་པར་(༦༥)མངོན་སུམ་ལྟར་ཡོད་པས་ཡིད་དཔྱོད་ལ་མི་ལྟོས་པའི་གནད་དང་། གཞན་རྣམས་རྗོད་བྱེད་ཚིག་གི་རིམ་པ་ལ་ལྟོས་འཆའ་བས་དོན་གདོད་ནས་རྟོགས་སུ་རེ་བ་ལས། འདི་ནི་ཚིག་ལ་འབྲུ་གཅིག་མ་ལྟོས་པར་དོན་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བས་ཚིག་གིས་སངས་མི་རྒྱ་བའི་གནད་དང་། གཞན་རྣམས་རང་རང་གི་གནས་ལུགས་ཀྱི་དོན་བློས་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་གཞི་ལམ་འབྲས་བུ་རྣམ་དཔྱོད་དུས་ལ་ལྟོས་པ་ལས། འདི་ནི་རང་གསལ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་བློས་བྱས་རྟོག་པའི་གཞི་ལམ་ལ་མི་ལྟོས་པར་སངས་རྒྱ་བའི་གནད་དང་། གཞན་རྣམས་རྒྱུ་འབྲས་སྔ་ཕྱིར་ལྟོས་པས་བྱང་ཆུབ་གཞན་ནས་ཚོལ་བ་ལས། འདི་ནི་རྒྱུ་འབྲས་བཟང་ངན་གྱི་ལས་ལ་མི་ལྟོས་པར་བྱང་ཆུབ་རང་ལས་འཆར་བས་འབད་རྩོལ་དང་བླང་དོར་མེད་པའི་གནད་དང་། གཞན་རྣམས་རྩ་རླུང་དང་ཐིག་ལེ་ལ་སོགས་པ་ན་སོ་གཞོན་དུས་དར་བས་བྱང་ཆུབ་འགྲུབ་ལ་རྒན་དུས་འབྱུང་བའི་སྟོབས་ཟད་པས་མི་གྲོལ་བར་འདོད་པ་ལས། འདི་ནི་རང་བྱུང་འོད་གསལ་གྱི་ཉི་ཟླ་ཁོང་ནས་འཆར་བས་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་ན་ན་སོ་ལ་རྒན་གཞོན་མེད་པ་གྲོལ་བའི་གནད་དང་། གཞན་རྣམས་མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་སྐུ་གསུམ་དུ་འདོད་པ་ལ་ལྟོས་འཆའ་བ་ལས། འདི་ནི་སྐུ་གསུམ་ལམ་སྣང་དུ་འཆར་བས་མཐར་ཐུག་འོད་གསལ་ཀ་དག་གི་ཀློང་དུ་ལྷུན་གྲུབ་རིག་པའི་གཏན་སྲིད་ཟིན་པའི་གནད་དང་། དེ་ལྟར་བདུན་གྱི་ཆེ་བས་ཐུན་མོང་གི་ཐེག་པ་ཉན་ཐོས་ནས་གསང་སྔགས་ཕྱི་ནང་རིམ་དགུ་ཀུན་ལས་འཕགས་སོ། །འོ་ན་འདི་ཡང་ཨ་ཏི་ཡིན་ལ། ཨ་ཏི་ལས་འཕགས་སམ་ཞེ་ན། ཨ་ཏི་ལའང་སེམས་ཀློང་མན་ངག་གི་སྡེ་གསུམ་ལས། སེམས་ཀློང་ཁ་འབྱམས་གཞི་བྲལ་ལ་གདེང་དུ་བྱེད་པས་རིག་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་སྟེ། སེམས་དར་ཅིག་རང་གསལ་དུ་འདུག་པ་དང་། མི་འགྱུ་དགུ་འགྱུར་འཆར་བ་མཐར་ཐུག་ཏུ་འདོད་པས། དོན་ལ་དངོས་སུ་བལྟར་མེད་པས་ཡིད་དཔྱོད་ཙམ་ལས། གནད་ངེས་པ་མངོན་དུ་མ་མཐོང་བ་ལས་འཕགས་ལ། མན་ངག་གི་སྡེའི་ཡང་། ཕྱི་ནང་གསང་བའི་སྐོར་གསུམ་བར་དོའི་དུས་ལ་ལྟོས་འཆའ་བ་ལས། འདི་ལ་འོད་ལུས་སུ་གྲོལ་བའི་གནད་ཡོད་པས་འདི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོར་ན་གནད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་འཕགས་ཀྱང་བརྗོད་ཀྱིས་མི་ལང་བས་འདིར་མ་སྤྲོས་ལ། རྩ་རླུང་གི་གནད་ལ་བརྟེན་ཡང་ཐུན་མོང་བ་རྩ་རླུང་ཀུན་རྫོབ་རགས་པ་ལམ་དུ་བྱེད་པས་ལུས་སྦྱོང་ལ་སོགས་པ་རྩོལ་བཅས་དུ་མ་ལ་བརྟེན་པས་གེགས་དང་གོལ་ས་ཤིན་ཏུ་མང་ལ། འདི་ནི་རགས་པ་སྤང་བྱ་ཡིན་པས་གནད་མི་གཡོ་བ་གསུམ་གྱིས་འཆིང་བ་ཙམ་ལས་དེ་ལམ་དུ་མི་བྱེད་པར། དོན་དམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩ་རླུང་འཛིན་རྩོལ་ལས་འདས་པ་ལམ་དུ་བྱེད་པས་ལུས་འོད་དུ་དག་པར་སྦྱོང་ཞིང་། འཁྲུལ་འཁོར་དང་གེགས་སེལ་ལ་སོགས་པ་ཐུན་མོང་བ་ལ་མི་ལྟོས་ཏེ། གེགས་རྣམས་འཁྲུལ་པ་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་ཡིན། དེ་འཁྲུལ་པའི་རྩ་རླུང་ལམ་བྱེད་ལ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ་འཁྲུལ་པ་ལམ་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་དོན་དམ་མ་འཁྲུལ་པ་(༦༦)ལམ་དུ་བྱས་པས་གེགས་དང་གོལ་ས་མེད་པའོ། །གོལ་སའང་བློས་བྱས་ཡིད་དཔྱོད་ལ་བརྟེན་པ་རྣམས་དོན་མ་མཐོང་བས་འདྲ་གཉིས་ཀྱི་ལམ་དང་ཉམས་རྟོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་གོལ་ཞིང་ཤེས་ཉམས་གཙོ་བོར་བྱེད་པས་གོལ་སྒྲིབ་ཀྱི་འཕྲང་ལས་མི་འདའ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་དབང་པོས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བས་གོལ་དུ་གོལ་ས་མེད་དེ་དོན་གཏན་ལ་དངོས་སུ་ཕབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོལ་བ་ནི་དོན་ཚོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་ལམ་དེར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་འདི་ལ་མེད་དོ། །འཁྲུལ་ས་འདི་ལ་མེད་དེ་ཤེས་ཉམས་ར་མ་རི་སྐད་ཅིག་འགྱུར་ལྡོག་ཅན་ལ་ལམ་གྱི་ཚད་འཛིན་མི་བྱེད་པར། འོད་གསལ་རང་གི་རང་གདངས་སྣང་ཉམས་བསླུ་བ་མེད་པ་ལ་ཚད་འཛིན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་དྲུག་ལ་སོགས་པ་དང་མི་མཚུངས་ཏེ། རླུང་གདངས་དང་། རིག་གདངས་ཀྱི་ཁྱད་ཡོད་པས་ནོར་བུའི་འོད་དང་། སྒྲོན་མེའི་འོད་ཀྱི་ཁྱད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་། འཁྲུལ་སྣང་རིག་རྩལ་མ་དག་པའི་གདངས་ལམ་དུ་བྱས་ཀྱང་མི་གྲོལ་ལ། དག་སྣང་འོད་གསལ་དངོས་ཀྱི་གདངས་ལམ་དུ་བྱས་པས་གྲོལ་བ་སྟེ། འདི་དག་གི་ཁྱད་དཔེས་འབྱེད་པ་ནི། རྣམ་པར་ངེས་འགྲེལ་ལས། ནོར་བུ་སྒྲོན་མེའི་འོད་དག་ལ། །ནོར་བུའི་བློ་ཡིས་མངོན་རྒྱུག་པ། །ལོག་པའི་ཤེས་པར་ཁྱད་མེད་ཀྱང་། །ཇི་ལྟར་དོན་བྱེད་ལ་ཁྱད་ཡོད། །ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཁྱད་པར་ཆེ་བ་བདུན་ཕྲན་ཚེགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་བཅས་པས་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གནད་ཀྱིས་ཀྱང་། །ལས་ལ་བཟང་ངན་མེད་པར་རྟོགས། །སྙིང་ཏིག་ངེས་པར་བསྡུས་པ་ཡིས། །དབང་པོ་རྣམས་ལ་རྣོ་རྟུལ་མེད། །ཡིད་དཔྱོད་ཚིག་གི་མཐའ་ཟད་པས། །ཤེས་རབ་མ་ཡིན་དབང་པོས་མཐོང་། །ཚིག་གིས་ཆོས་ཉིད་མི་མཐོང་བས། །ཐུན་མོང་ཐེག་པས་དོན་མི་འགྲུབ། །སྐུ་གསུམ་ལམ་སྣང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །འདི་མཐོང་ཁམས་གསུམ་ལྡོག་པ་མིན། །ཆོས་ཀུན་མཉམ་པར་རོ་གཅིག་པས། །གཞི་དང་འབྲས་བུ་ལྟོས་མིན་པའོ། །ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་ཉིད་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། མ་སྨིན་པ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དབང་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་། སྨིན་པ་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་གདམས་ངག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །

དང་པོ་ལ་དབང་དང་དེའི་གྲོགས་དམ་ཚིག་གཉིས་ལས། སྔར་ཡང་རྒྱས་པར་བཤད་མོད། འོན་ཀྱང་འདིར་འབྲེལ་ཆེ་བས་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་ན། རྟེན་གྱི་གང་ཟག་འཁོར་བ་ལས་བློ་ལོག་ནས་འཇིག་རྟེན་འདི་ལ་ཞེན་པ་དང་བྲལ་བ། ཆོས་ཀྱི་དོན་ཅིག་ཅར་དུ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས། ཐོག་མར་བླ་མ་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ལ་དབང་བསྐུར་རྫོགས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སྔོན་དུ་ཕྱི་སྤྲོས་བཅས་ཀྱི་དབང་དཀྱིལ་འཁོར་དང་བུམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ལུས་ལ་དབང་བསྐུར་བས་ལུས་ཡི་དམ་ལྷའི་སྐུར་རང་གིས་དབང་ཐོབ་པས། ཕྱི་སྣོད་གཞལ་ཡས་ཁང་དུ་གསལ་བ་དང་། ནང་ལུས་ལྷའི་སྐུ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོར་གསལ་བ་དག་འབྱུང་། དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལུས་རྒྱ་རྡོས་བཅས་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་པའི་གནད་ཀྱི་མན་ངག་གོ། །དེ་ནས་ནང་སྤྲོས་མེད་ཀྱི་དབང་མཎྜལ་དང་བུམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ངག་ལ་བསྐུར་(༦༧)བས། ངག་ཡི་དམ་ལྷའི་བཟླས་པར་གསལ་བ་དང་། ནང་དུ་བརྗོད་མེད་ཀྱི་དོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སྐྱེ་བ་ནི། ཡི་གེ་ཨའི་བརྗོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་གསང་བ་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དབང་བརྡ་དང་རྟེན་འབྲེལ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ལ་བསྐུར་བས། སེམས་དངོས་པོ་གཤིས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཕེབས་པ་དང་། སེམས་འོད་གསལ་ཆེན་པོའི་དོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །དེ་ནས་གསང་བ་བླ་ན་མེད་པ་ལུས་ཀྱི་འདུག་སྟངས་དང་། ལྟ་སྟངས་ལ་བརྟེན་ནས་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ལ་བསྐུར་བས། ལུས་བཞུགས་སྟངས་ཀྱི་གནད་ལ་བརྟེན་ནས་སྐུ་གསུམ་གྱི་བཞུགས་སྟངས་སུ་གྲོལ་བ་དང་། ངག་སྨྲ་བ་བཅད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲའི་ནུས་པ་ཉམས་པས། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། སེམས་བྱིན་རླབས་བསྐུལ་བ་བརྡའི་གནད་ལ་བརྟེན་ནས། འོད་གསལ་སྟོང་པ་ཅིའི་ངོ་བོར་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ནི། སྔགས་ཀྱི་ལམ་སྨིན་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟར་ལུས་ཀྱི་སྨིན་པ་རྫོགས་པས་བསྐྱེད་རིམ་ཅིག་ཅར་དུ་གསལ་བ་དང་། ངག་གི་སྨིན་པ་རྫོགས་པས་ནུས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བ་དང་། སེམས་ཀྱི་སྨིན་པ་རྫོགས་པས་རྫོགས་པའི་རིམ་པ་རྟགས་ཚད་ལ་ཕེབས་པའོ། །ལུས་ངག་ཡིད་སེམས་ཀྱི་སྨིན་པ་རྫོགས་པས། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་ལམ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མངོན་པར་རྫོགས་པའོ། །

གཉིས་པ་དེའི་གྲོགས་དམ་ཚིག་གི་རིམ་པ་ནི། དེ་ལྟར་སྨིན་པ་རྫོགས་པའི་རྟེན་དེས་དམ་ཚིག་རྒྱུད་ལ་བརྟེན་པ་ནི། སྤྱིར་དམ་ཚིག་གི་རྩ་བ་བླ་མ་ཡིན་པས་ན། དོན་གྱི་དངོས་གྲུབ་འདོད་པས། བླ་མ་མཉེས་པར་བྱས་པ་ལས་དངོས་གྲུབ་འབྱུང་སྟེ། མཁའ་འགྲོ་མ་དྲ་བ་སྟོང་ལྡན་གྱི་རྒྱུད་ལས། དངོས་གྲུབ་འདོད་པས་བླ་མ་ལ། །དུས་མཐའི་བར་དུ་མཆོད་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །དེའང་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ལས་མི་འདའོ། །ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་ལ་སོགས་པས་བླ་མ་མཉེས་པར་བྱ་བ་ནི། གདན་སྟོབ་པ་དང་། མཎྜལ་དབུལ་བ་དང་། བསྐུ་མཉེ་དང་། དྲིལ་ཕྱིས་དང་། གཟིགས་ཕྱག་དང་། མཐོང་ཕྱག་ལ་སོགས་པ་བྱའོ། །དེའང་གཟིགས་པ་ནི་བླ་མས་རང་ལ་གཟིགས་པའི་དུས་ལ་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །མཐོང་བ་ནི་རང་གིས་བླ་མ་མཐོང་བའི་དུས་ལའོ། །ངག་གི་བརྗོད་པས་བླ་མ་མཉེས་པར་བྱ་བ་ནི། བླ་མའི་སྐྱོན་མ་ཡིན་པ། ཡོན་ཏན་ལ་དམིགས་ཤིང་། ཁྱད་པར་གྱི་ཚིག་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡི་དམ་ཤེས་པས་མཉེས་པར་བྱ་བ་ནི། བླ་མའི་མཛད་སྤྱོད་བསྟེན་པས། བླ་མ་མཉེས་ཏེ་གཞན་འཇུག་པ་ལ་དགོངས་པ་དང་། གཞན་ཅི་ནས་ཀྱང་བླ་མ་ལ་དད་པས་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །བླ་མའི་གསུང་སྒྲོས་ལ་མཁས་པས། ཚིག་ལ་ལྷག་ཆད་མེད་པར་འགྲོ་བ་གཞན་ལ་བརྗོད་པར་ནུས་པ་དང་། བླ་མའི་ཐུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལས་མི་འདའ་བའོ། །དམ་ཚིག་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་ལས། ཇི་ལྟར་བླ་མའི་བྱ་བ་ལ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དག་གིས། །བླ་མ་མཆོག་ལ་གུས་པའི་མིས། །རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཅེས་པ་དང་། ཡང་། དངོས་གྲུབ་འདོད་པའི་དད་པ་ཅན། །(༦༨)བླ་མ་མཉེས་པ་ལས་འབྱུང་ངོ་། །གལ་ཏེ་བླ་མ་མ་མཉེས་ན། །རྟག་ཏུ་འཁོར་བའི་ཁ་མཐའ་བརྒྱུད། །ཅེས་སོ། །དེ་ཡང་དབང་བསྐུར་བའི་དུས་སུ་ཡོན་དབུལ་བ་དང་། དགའ་སྟོན་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བླ་མ་མཉེས་པ་དང་། རྡོ་རྗེའི་སྤུན་སྲིང་དང་། འགྲོ་བ་གཞན་ཡང་མགུ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་པས་གསང་སྔགས་ཀྱི་དམ་ཚིག་ཏུ་འགྲོ་ཞིང་། བྱིན་རླབས་འཇུག་པའི་རྟེན་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འགྲོ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དགའ་སྟོན་ཆེ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་དབང་བསྟེན་པའི་དམ་ཚིག་གི་རིམ་པ་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་བསྲུང་བར་བྱའོ། །

གཉིས་པ་སྨིན་པ་དེ་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་གདམས་ངག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། གདམས་ངག་སྤྱིའི་འབྲེལ་དགོད་པ་དང་། ལག་ལེན་ཉམས་སུ་བླང་བའོ། །དང་པོ་ནི་སྤྱིར་གདམས་ངག་གི་འདེབས་ལུགས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ན་གསུམ་སྟེ། ཁྲིད་ཀྱི་ལུགས་སུ་གདབ་པ། ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་ལུགས་སུ་གདབ་པ། མགྲོན་པོ་ལ་བརྒལ་བ་ལ་ཚང་སྤྲུགས་སུ་གདབ་པའོ། །

དང་པོའི་ནང་དུ་ཕྱི་མ་གཉིས་འདུ་སྟེ། ངོ་སྤྲོད་ཅར་ཕོག་ཏུ་གདབ་པ་ཁྲེགས་ཆོད་ཐོད་རྒལ་ཡིན་ལ། ཚང་སྤྲུགས་སུ་གདབ་པ་བར་དོའི་གདམས་ངག་ཡིན་ནོ། །

གཉིས་པ་ལག་ལེན་ཉམས་སུ་བླང་བ་ལ། སྔོན་འགྲོ་དང་། དངོས་གཞི་ཉམས་སུ་བླང་བའི་རིམ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། སྔོན་འགྲོའི་འཐད་པ་དང་། སྔོན་འགྲོ་དངོས་སོ། །

དང་པོ་ལ་གསུམ་ལས། སྔོན་འགྲོ་ནི་དཔེར་ན་འཇིགས་བཅས་ཀྱི་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་ལ་སྔོན་དུ་འཇིགས་པའི་སྐུང་ས་ཉུལ་ནས་ལམ་དུ་བློ་བདེ་བར་འགྲོ་བ་དང་འདྲ་བར། དངོས་གཞི་ལ་ཡ་ང་དང་བག་ཚ་མེད་པར་འགྲོ་བར་བྱེད་པའོ། །སྔོན་འགྲོ་ནི་དཔེར་ན་སོ་མཚམས་ཀྱི་གྲོང་ལ་འོབས་དང་འཇིགས་ཟོན་བྱས་པས་བཙན་པོར་སོང་ནས་གང་གིས་ཀྱང་གླགས་མི་རྙེད་པ་དང་འདྲ་ལ། དངོས་གཞི་དེ་ལྟར་བྱས་པས་ནང་གི་མི་བློ་བདེ་ཞིང་ཉམ་ང་མེད་པ་དང་འདྲ་བས་ན་སྔོན་འགྲོ་དང་། དངོས་གཞི་གཉིས་སུ་ངེས་ལ། སྔོན་འགྲོ་ནི་འཇིགས་པའི་སྐྱེལ་མ་བཟང་པོ་དང་འདྲ་ལ། དངོས་གཞི་རང་ལ་རྫས་དང་ལྡན་པ་མཐར་ཐོན་པ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཡང་སྔོན་འགྲོ་མེད་ན་དངོས་གཞི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་གནད་ཡོད་ཀྱང་། སྐྱེལ་མ་མེད་པར་འཇིགས་བཅས་ཀྱི་ལམ་དུ་འགྲོ་མི་ནུས་པ་དང་འདྲ་ལ། དངོས་གཞིའི་གནད་མེད་པས་སྔོན་འགྲོའི་མན་ངག་སྤྱད་ཀྱང་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བས་ན། དེ་གཉིས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བས་དོན་འགྲུབ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སོ་ནམ་ལ་སོགས་བྱེད་པ་ལ་ཕོ་མོ་ཟུང་སྦྲེལ་གྱིས་འགྲུབ་པ་དང་འདྲའོ། །

གཉིས་པ་སྔོན་འགྲོ་དངོས་ལ། གང་གི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ། སྔོན་འགྲོ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ། དཔེ་ཅི་དང་འདྲ་བ། སྔོན་འགྲོའི་དགོས་པ། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་ལྔ་ལས། དང་པོ་གང་གི་སྔོན་དུ་འགྲོ་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་སྟེ། ཐབས་དེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའང་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཞེན་པ་མ་གྲོལ་ན་འཁོར་བ་ལས་མི་འདའ་བས། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་བཅིངས་པ་ལས་གྲོལ་བས་སྲིད་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་འདས་པའི་སྔོན་འགྲོ་དམ་པའོ། །(༦༩)

གཉིས་པ་སྔོན་འགྲོ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ན། སྔོན་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་བསགས་པའི་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་སྡིག་པ་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་པས་ན་སྔོན་ཞེས་བྱའོ། །དུ་ཞེས་པ་ལ་སྔོན་བར་སྲིད་ཆགས་དུས་ལུས་ལ་གནས་པའི་སྲོག་ཆགས་འབུམ་ཕྲག་མང་པོའི་ལས་དང་བག་ཆགས་སྦྱོང་བར་བྱེད་པས་ན་སྔོན་དུ་ཞེས་བྱ་ལ། ངག་གི་སྒྲ་སྐད་མ་དག་པ་རྣམས་སྦྱོང་བར་བྱེད་པས་ཀྱང་སྔོན་དུ་ཞེས་བྱ་ལ། ཡིད་ཅན་ལུས་ཀྱི་ཕྱི་ནང་ན་གནས་པའི་སྲིན་བུ་འབུམ་ཕྲག་བཞིའི་ཡིད་ཀྱི་འགྱུ་བ་མ་དག་པ་རྣམས་སྦྱོང་བར་བྱེད་པས་ན་སྔོན་དུ་ཞེས་བྱའོ། །འགྲོ་བ་ནི་དངོས་གཞིའི་གོང་ངམ་ཐོག་མར་མན་ངག་དེ་ལ་སློབ་དགོས་པས་ན་འགྲོ་ལ། སྔོན་ལ་སོང་བ་དེས་དངོས་གཞིའི་དོན་འབད་མེད་དུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མྱང་འདས་སུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པས་ཀྱང་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །

གསུམ་པ་དཔེ་ནི་རྒྱལ་པོ་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པས་གཞན་བསྐུལ་ན་བྱ་བ་གང་བྱེད་ཀྱི་སྔོན་དུ་མི་འགྲོ་བའི་དབང་མེད་པར་འགྲོ་དགོས་པའམ། རྟ་བཟང་པོ་འགྲོ་བའི་སྔོན་དུ་ཆས་སུ་བརྒྱན་པ་བསྐུལ་བས་འགྲོ་བ་ལྟར། དངོས་གཞིའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །

བཞི་པ་དགོས་པ་ནི། དངོས་གཞི་འབྱོངས་སླ་ཞིང་སྐྱེ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་གེགས་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །

ལྔ་པ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། སྐུ་གསུམ་གྱི་སྣ་འཁྲིད་པར་བྱེད་པ་འབྱུང་བཞིའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་བསླབ་པ། རིག་པའི་སྣ་འཁྲིད་པར་བྱེད་པ་འཁོར་འདས་རུ་ཤན་འབྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་བསླབ་པ། སེམས་ཀྱི་སྣ་འཁྲིད་པར་བྱེད་པ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་གནས་ལུགས་ལ་བསླབ་པའོ། །

དང་པོ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། སྐུ་གསུམ་བསླབ་པའི་རིམ་པ་ཉིད། །འབྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་གཙོར་བྱས་ཏེ། །མཆོག་ཏུ་ས་ཆུ་མེ་རླུང་གི། །སྒྲ་ལ་བསླབས་པས་ངེས་པར་འགྲུབ། །ཅེས་སྒྲ་བཞི་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ་བའི་རིམ་པ་གསུངས་སོ། །

གཉིས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ལས། འཁོར་འདས་རུ་ཤན་མ་ཕྱེད་ན། །ཁམས་གསུམ་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་། །འབྲེལ་བ་ཆོད་པར་མི་འགྱུར་བས། །འཁོར་འདས་རུ་ཤན་དབྱེ་བ་བཤད། །ཅེས་པ་དང་། བསྟན་བུ་ལས། འདི་ལྟར་ཡང་གསང་དོན་ཉིད་ལ། །འཇུག་པར་འདོད་པ་སྐལ་བ་རབ། །སྔོན་དུ་ལུས་ངག་ཡིད་རྣམས་ཀྱི། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར། །སྔོན་དུ་སྤྱོད་པ་བརྩམ་པར་བྱ། །ཞེས་པ་དང་། སྒྲོན་མ་འབར་བ་ལས། འཁོར་འདས་རུ་ཤན་ཕྱེ་ནས་ནི། །ལུས་ངག་རྣམས་ནི་རྣལ་དུ་དབབ། །ཅེས་པས། འདི་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྣལ་དབབ་དགོས་པ་དང་བཅས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་སྲས་གཅིག་ལས། ལུས་ནི་རྒྱུག་དང་ཉལ་བ་དང་། །ལངས་དང་ཡན་ལག་བསྐྱོད་པ་དང་། །བསྐོར་བ་དང་ནི་ཕྱག་བྱ་དང་། །ཡན་ལག་བསྐོར་དང་མགོ་བསྒྲིལ་དང་། །ཇི་ལྟར་དྲན་པའི་ལས་རྣམས་དང་། །གར་དང་ཕྱག་རྒྱ་བསྒྱུར་བ་དང་། །ཇི་ལྟར་དམིགས་པའི་ལས་རྣམས་བྱ། །འདི་ལྟར་སུ་ཡིས་བྱས་པའི་མི། །ལུས་ཀྱི་མངོན་ཞེན་རང་ཆོད་ནས། །ལུས་ཀུན་རུ་ཤན་ཕྱེད་པར་ནི། །འདི་ཡིས་འགྱུར་རོ་སྤྲུལ་པའི་(༧༠)སྐུ། །ཞེས་པ་དང་། ཐལ་འགྱུར་ལས། ལུས་ནི་འགྲོ་དང་འདུག་པ་དང་། །གཅུད་ཅིང་འཕྲུལ་འཁོར་སྣ་ཚོགས་དང་། །ཡན་ལག་འཕེན་ཅིང་སྡུད་པ་དང་། །བྱ་བྱེད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན། །དྲན་པའི་སེམས་ཀྱིས་མངོན་བླང་སྟེ། །འགྲོ་དྲུག་གཟུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྣམས། །སེམས་ཀྱིས་བླངས་ཏེ་ལུས་ཀྱིས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སུ་ཡིས་སྤྱོད་ནུས་པ། །ཇི་ལྟར་བསམས་པས་ཕྱིས་རྒྱུན་འཆད། །འདི་ལ་དགོས་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །ཐུན་མོང་མཆོག་གི་དབྱེ་བས་བརྟག །ཅེས་སོ། །དེའང་འདི་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དེ་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། བཀོད་པ་ཆེན་པོའི་ལེའུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པ་ལས། གང་གིས་རུ་ཤན་འབྱེད་འདོད་པས། །ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་རང་ལོག་ཕྱིར། །ད་ལྟ་གང་དུ་སྤྱད་པ་ཡིས། །ཕྱི་ནས་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཉིད་ལྡོག་པས་ལུས་ལ་ཡང་། །གནས་པ་མེད་པར་ཁམས་གསུམ་དུ། །ལུས་ཀྱང་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ཐོག་མ་ལུས་ཆགས་པའི་དུས་ན་ངག་དང་སེམས་གཉིས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆགས་པས། ཐོག་མར་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བྱ་དགོས་སོ། །ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བྱས་པས་ཕྱིས་ལུས་ཀྱི་ལས་ཟད་ནས་བྱེད་པ་ལ་མི་སྤྲོ་བ་དང་ལུས་ཀྱི་སྡིག་པ་འདག་པའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ། །འཁོར་ལོ་རྣམ་པར་བརྩེགས་པ་ལས། ལུས་ཀྱི་རུ་ཤན་སུས་ཕྱེད་པ། །འདིས་ནི་འཁོར་བའི་བག་ཆགས་འབྱོངས། །ཞེས་སོ། །ལུས་རུ་ཤན་འབྱེད་པ་ལ་ཉི་མ་བདུན་ནམ། བཅུ་གཅིག་གམ། ཟླ་བ་ཕྱེད་དུ་བྱས་ན། ཕྱི་ལུས་ཀྱི་ཞེན་པ་རང་ལོག་པ་དང་། ནང་ལུས་ཞི་དུལ་དང་ལྡན་པ་དང་། གསང་བ་སྒྱུ་ལུས་འོད་གསལ་དུ་གྲོལ་ངེས་སོ། །དེ་ནས་རྣལ་དུ་འབེབས་པ་ལ་ཞག་གསུམ་མམ། བཅུ་གཅིག་གམ། བདུན་དུ་བྱས་པས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་ཤིང་ལུས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་སྦྱོར་ཏེ། གསེར་གྱི་སྙིང་པོའི་རྒྱུད་ལས། རྣལ་དུ་འབེབས་པར་འདོད་པ་ཡིས། །ལུས་ཀྱི་བྱ་བྱེད་དལ་བ་བསྟེན། །འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་སྐུ་དང་རེག །ཁྱད་པར་མཆོག་ཏུ་གསང་བས་འགྲུབ། །ཅེས་སོ། །

གཉིས་པ་ངག་རུ་ཤན་འབྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་ནི། གསང་བ་སྤྱོད་པ་ས་བོན་གྱི་རྒྱུད་ལས། དེ་འདས་ངག་གི་སྤྱོད་པ་བརྩམ། །སྔགས་དང་ཁ་དོན་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ། །ཡོད་དང་མེད་དང་སྣང་བ་དང་། །ཡིད་དཔྱོད་ཚིག་ནི་སྣ་ཚོགས་བརྗོད། །བྱོལ་སོང་སྣ་ཚོགས་བརྡ་སྐད་དང་། །སྐད་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །འདི་ལྟར་སུ་ཡིས་བྱས་པའི་མི། །ངག་གི་མངོན་ཞེན་རང་ཆོད་ནས། །འཁོར་འདས་རུ་ཤན་འདིས་ཕྱེད་དོ། །ཞེས་པ་དང་། ཐལ་འགྱུར་ལས། དེ་ལྟར་རྟགས་དང་ཚད་ཕེབས་ནས། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་ངག་སྤྱོད་བརྩམ། །བརྗོད་པ་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ཕྱིར། །སྒྲ་སྐད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །ཅི་སྨྲས་བཟློག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང་། །དྲི་ཟ་གྲུལ་བུམ་ཁྱབ་འཇུག་གི། །སྐད་ནི་བཟང་ངན་བྱེ་བྲག་བརྗོད། །མདོར་ན་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་སྐད། །སེམས་ཀྱི་དྲན་བསམ་ངག་གིས་བརྗོད། །འདིར་(༧༡)ཡང་དགོས་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །མཆོག་དང་ཐུན་མོང་མཐས་དབྱེའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ངག་གི་བརྗོད་བྱ་ཐ་དད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁམས་གསུམ་དུ་འཁོར་བ་རྒྱུན་ཆད་པར་བྱེད་དེ། དབང་བསྐུར་མཆོག་གི་རྒྱུད་ལས། སྐལ་དང་ལྡན་པས་རིགས་དྲུག་སྐད། །རང་རང་མཐུན་པར་བརྗོད་པ་ཡིས། །འགྲོ་བ་དྲུག་གི་འཁོར་ལོ་འཆད། །ཅེས་སོ། །གོང་དུ་བཤད་པའི་ཞག་ཙམ་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས། བརྩོན་པ་རབ་ལ་དེ་ཉིད་ལ་ཞེན་པ་ལོག་པ་དང་། ཕལ་པ་ལ་དེ་ཉིད་དང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་འདྲ་བར་གཏད་མེད་དུ་རྟོགས་པ་སྐྱེའོ། །དེའང་ལུས་གཞི་ཡིན་ལ། སེམས་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ངག་ཡིན་པས། ངག་གི་སྤྱོད་པ་བར་དུ་ངེས་ལ། རང་གཞན་གྱི་སྒྲ་ཐ་དད་བརྗོད་པས་འཁྲུལ་པའི་བརྗོད་འབྲེལ་རྒྱུན་འཆད་པ་དང་། ངག་ཏུ་གང་བརྗོད་དེའི་སྐྱེ་བར་ཕྱིས་མི་འཇུག་པ་དང་། ཡི་གེ་འཁོར་ལོ་གྲོལ་བའི་དགོས་པ་ཡོད་དེ། འཁོར་ལོ་བརྩེགས་པ་ལས། ངག་གི་རུ་ཤན་སུས་ཕྱེད་པ། །འཁོར་བའི་བརྗོད་པ་སྟོངས་པར་ངེས། །ཞེས་སོ། །

གསུམ་པ་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི། སངས་རྒྱས་སྲས་གཅིག་གི་རྒྱུད་ལས། དེ་ཉིད་ཀྱི་ནི་འོག་ཏུ་ཡང་། །སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བརྩམ་པར་བྱ། །དགའ་དང་མི་དགའ་བདེ་དང་སྡུག །རྟག་དང་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ། །ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པའི་བསམ་པ་དང་། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་ལ་སོགས་དང་། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་དང་། །དགེ་དང་མི་དགེ་ལ་སོགས་པའི། །བསམ་སྤྱོད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱ། །འདི་ལྟར་སུ་ཡིས་བྱས་པའི་མི། །སེམས་ཀྱི་མངོན་ཞེན་རང་ཆོད་ནས། །འཁོར་འདས་རུ་ཤན་ཕྱེད་པའོ། །ཞེས་པ་དང་། ཐལ་འགྱུར་ལས། དེ་ལྟར་ཚད་ལ་ཕེབས་ནས་ཀྱང་། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་སེམས་སྤྱོད་བྱ། །འདས་དང་མ་འོངས་ད་ལྟར་གྱི། །དྲན་བསམ་འཕྲོ་འདུའི་འཁོར་ལོ་བསྟེན། །དགའ་དང་མི་དགའ་བཟང་ངན་སེམས། །ཡོད་མེད་སྣ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལ། །ཕྱི་རུ་བརྟགས་ཏེ་ནང་དུ་བསམ། །ཇི་ལྟར་བསམས་པའི་དྲན་པ་ཉིད། །ཕྱི་ནས་སྐྱེ་རྒྱུན་འཆད་པར་ངེས། །འདི་ཡི་དགོས་པ་གང་གིས་དབྱེ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཉི་མ་མང་དུ་བྱས་པས་ཕྱིས་ཁམས་གསུམ་གྱི་འཁོར་ལོར་མི་འཇུག་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ཁང་བུ་བརྩེགས་པ་ལས། གང་གིས་བསམས་པའི་འཁོར་ལོ་ཉིད། །སུ་ཡིས་བསྐོར་བར་ནུས་པ་ལ། །ཕྱི་ནས་དེ་ཡི་སེམས་རྒྱུན་འགག །ཅེས་སོ། །དེ་ནས་འཕྲོ་འདུ་མེད་པའི་རྣལ་དབབ་ཀྱིས་དྲན་པའི་ཁུང་སྒོ་རང་འགག་སྟེ། དཔལ་ནམ་མཁའ་འོད་ལྡན་ལས། འདུ་ཤེས་བཅད་པས་ཁུང་སྒོ་འགག །ཅེས་སོ། །དེའང་ལུས་ངག་གཉིས་ལ་ཞེན་པ་མེད་དུས་སེམས་ཀྱི་རྩ་བ་བཅད་པའི་སྤྱོད་པ་རིགས་ཏེ། རང་ཡལ་རྗེས་མེད་དུ་སྦྱངས་པས་ཁམས་གསུམ་ལས་གྲོལ་བ་ནི། འཁོར་ལོ་བརྩེགས་པ་ལས། སེམས་ཀྱི་རུ་ཤན་སུས་ཕྱེད་པ། །འདིས་ནི་སེམས་སུ་ཟློག་པ་མིན། །ཅེས་སོ། །དེ་ལྟར་རུ་ཤན་འབྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་གསུམ་གྱིས་(༧༢)ཁམས་གསུམ་དུ་མི་འཇུག་པར་བྱེད་དེ། དབང་ཉེ་བར་རྟོགས་པ་ལས། རུ་ཤན་གང་གིས་ཕྱེ་བ་ཉིད། །ཁམས་གསུམ་དུ་ནི་ལྡོག་པ་མིན། །དེ་ལ་རྣལ་དུ་ཕབ་པ་བསྟན། །འདི་དག་སྔོན་འགྲོའི་ཆོ་གའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེས་བུ་བརྩོན་འགྲུས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཟླ་བ་གསུམ་དུ་སྤྱོད་པ་བྱས་པས་དེ་ཉིད་དུ་ཡང་རབ་ཁ་ཅིག་གྲོལ་བ་ཡང་ཡོད་ལ། འབྲིང་དང་ཐ་མ་ཀུན་ལ་དེའི་རྗེས་དྲང་པོར་མངོན་སུམ་ངོ་སྤྲོད་དེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་རྫོགས་བྱས་ནས། །མངོན་སུམ་གནད་ལ་རྟག་ཏུ་བསྒེར། །ཞེས་སོ། །དེང་སང་སེམས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་རྗེས་ལ་ངོ་སྤྲོད་པ་རྣམས་ལེ་ལོ་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །

གསུམ་པ་སེམས་ཀྱི་སྣ་ཁྲིད་པ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྔོན་འགྲོ་ལ། སྔོན་འགྲོ་དངོས་དང་རྣལ་དབབ་གཉིས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྔོན་དུ་སྦྱང་བའི་རིམ་པ་ནི། །ལུས་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ལས། །སོ་སོའི་བྱེད་པའི་རྒྱུ་འགགས་པ། །རྡོ་རྗེ་སྐྱིལ་ཀྲུང་དུ་བྱས་ཏེ། །ལུས་སྦྱངས་སེམས་ལ་ཕན་པའོ། །ངག་ནི་ཧཱུྃ་ཞེས་གནས་པ་ལ། །རྒྱས་གདབ་པ་དང་རྩལ་ཉིད་སྦྱང་། །མཉེན་རྩལ་ལམ་དུ་གཞུག་པ་ཡིས། །དེ་ལྟར་ངག་སྦྱངས་སེམས་ལ་ཕན། །སེམས་ནི་ཐོག་མ་བྱུང་ས་དང་། །བར་དུ་གནས་ས་ཐ་མ་འགྲོ། །དེ་ལྟར་གསུམ་ལ་བརྟགས་དཔྱད་ན། །སེམས་སྦྱངས་སེམས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཤེས། །ཞེས་པ་དང་། རྣལ་དུ་དབབ་པའི་ཆོ་ག་ཡང་། །འདི་དུས་ལུས་ངག་སེམས་ཀྱི་གནད། །རྣལ་འབྱོར་ལྡན་པས་རྣལ་དབབ་བྱ། །ཞེས་སོ། །

དེ་དག་གི་དགོས་པ་ལ་གཉིས་ལས། ཐུན་མོང་གི་དགོས་པ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་བར་ཆད་ཞི་སྡིག་སྒྲིབ་འདག་གོ། །མཆོག་གི་དགོས་པ་ནི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་གསུམ་དུ་གྲོལ་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། འདི་ལ་དགོས་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །ཐུན་མོང་མཆོག་གི་དབྱེ་བས་བསྟན། །ཅེས་སོ། །

དོན་གཉིས་པ་དངོས་གཞི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་བསྟན་པའི་ཐབས་ལ་གཉིས་ཏེ། དངོས་གཞིའི་སྒྲ་བཤད་པ་དང་། དོན་གྱི་འགྲོས་དབྱེ་བའོ། །

དང་པོ་ལ་ཚིག་གིས་མཐའ་བཅད་པ་དང་། དོན་གྱི་ཐོག་ཏུ་དབབ་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། དངོས་གཞི་ཞེས་པ་ལ་མུ་བཞི་ལས། གཞི་ཡིན་ལ་དངོས་མ་ཡིན་པ་ཕོ་བྲང་མཐོང་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་མཐོང་བ་ལྟར་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཁ་ཅིག་གི་ཆོས་གཞི་ལ་ལས་ནས་ལག་ཏུ་བླང་དུ་མེད་པར་ཆོས་ཉིད་ཁ་འབྱམས་སུ་སོང་བས་འཆི་ཁར་ཐ་མལ་དུ་འཆི་བ་རྣམས་སོ། །དངོས་ཡིན་ལ་གཞི་མ་ཡིན་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་མཐོང་ཡང་དེའི་མཚན་ཉིད་གཏན་ལ་མ་ཕེབས་པ་ལྟར། མན་ངག་ཁ་ཅིག་ཐོག་མ་གནད་ཐོག་ཏུ་ཕེབས་ཀྱང་ཐ་མ་ཚིག་གིས་མཐའ་མ་ཆོད་པས་རྗེས་ལ་དེའི་ཐོག་ཏུ་མི་གནས་པར་པྲ་ཡས་པ་རྣམས་སོ། །དངོས་དང་གཞི་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ནི། རྒྱལ་པོ་དང་ཕོ་བྲང་གང་ཡང་མ་མཐོང་བ་ལྟར། ཐེག་པ་ཐུན་མོང་བ་སྤྱིས་ཚིག་གི་ལྟ་སྒོམ་ཡིད་དཔྱོད་ཀྱི་ལམ་དུ་བྱས་ནས། དོན་ངོ་མ་འཕྲོད་པས་ཐ་མ་གར་འགྲོ་ངོ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །དངོས་དང་གཞི་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་ཡང་མཐོང་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ལེགས་(༧༣)པར་ཤེས་པ་འདྲ་བར། མངོན་སུམ་སྙིང་ཏིག་གི་གནད་རིག་པ་དངོས་སུ་མཐོང་བས། ལྟ་སྒོམ་ཡིན་སྙམ་ལ་རག་མ་ལས། གཞི་མཐོང་བས་ལྡོག་པའི་ས་མེད་པར་འཁོར་འདས་དུས་གཅིག་ལ་ཆོད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་གནད་བླ་མས་བསྟན་པ་མཐོང་ནས་ཡིད་ཆེས་ཀྱང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མ་བླངས་ན་འདི་ཉིད་ལ་ཟག་བཅས་མི་སྣང་བར་སངས་མི་རྒྱ་ལ། ཕྱི་མ་ལའང་འདི་དང་ཕྲད་དཀའ་བས་འཇིག་རྟེན་རྒྱབ་ཏུ་བོར་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་གལ་ཆེའོ། །གལ་ཏེ་གནད་ཡོད་ཀྱང་ཉམས་སུ་མ་བླངས་ན་ས་འོག་གི་གཏེར་དང་འདྲ་བས་ཕན་ཐོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །

གཉིས་པ་དོན་གྱི་ཐོག་ཏུ་དབབ་པ་ནི། རིག་པ་རང་ཐོག་ཏུ་ཕབ་ནས་དངོས་སུ་ངོ་སྤྲོད་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྣང་བ་མཐོང་བ་ལ་ཟེར་རོ། །དེའང་དངོས་སུ་བསྟན་དུ་མེད་པར་རིག་པ་ཞེས་ཐུན་མོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་ཀྱང་ཐོག་ཏུ་མི་ཕེབས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་གདན་མ་མཐོང་བར་དེའི་ལོ་རྒྱུས་བཤད་པའམ། དམུས་ལོང་བཤད་བཟང་པོས་ཁ་དོག་གཞན་ལ་འཆད་པ་དང་འདྲའོ། །རེས་རིག་པ་སྐྱེ་མེད་སྟོང་པ་ཡིན་སྙམ། རེས་སྣ་ཚོགས་འཆར་བ་ཡིན་སྙམ། དེ་གཉིས་ཚིག་གི་ཁྲིད་ཁ་ལེགས་ལེགས་པོས་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ནམ་མཁའ་འདྲ་ལ་འཆར་ཚུལ་མ་འགགས་པ་མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་འདྲའོ་ཞེས་འཆད་ཀྱང་། ད་ལྟ་ཡོད་ཡོད་པོ། ཕུགས་ན་སྟོང་ཕྱམ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཅིག་ཁོ་ན་ལ་གདེང་འཆའ་བས། ཐེག་པ་རིམ་དགུའི་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པས་སངས་མི་རྒྱ་སྟེ། ཡིད་དཔྱོད་ཚིག་གི་འགྲོ་ལྡོག་གིས་ཉམས་རེའི་སྐྱེ་འགྲིབ་ཅུང་ཟད་རེ་བྱུང་དུས། རེས་ཡིན་སྙམ་གྱི་སྟེང་དུ་རྩལ་སྦྱོང་རྟོགས་པ་སོ་མ་ཞིག་འཁྲུངས་སྙམ་ནས་ཡིད་སོས། རེས་མིན་སྙམ་གྱི་དོང་དུ་སེམས་ལྷུང་། མི་དགའ་གདུང་བའི་ལྐོག་གནོགས་ཀྱིས་འཚེར་ཞིང་། ངེས་པར་ཅི་ཡིན། ད་ལྟ་ཤི་ན་ཅི་བྱ་སྙམ་དུ་ཆོས་མེད་པོ་འཁོར་བའི་བཤལ་ཐག་བྱེད་པས་རིག་པའི་དོན་ལ་མཐོང་དུས་མེད་དེ། སློབ་དཔོན་དགའ་རབ་རྡོ་རྗེའི་ཞལ་སྔ་ནས། ཡིད་དཔྱོད་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་ཉོན་རེ་མོངས། །དེ་ལ་བརྟེན་པའི་སྒོམ་པ་ཡི་རེ་མུག །དེ་ལས་བྱུང་བའི་སྤྱོད་པ་ཐང་རེ་ཆད། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་རེ་བ་ཡོང་རེ་འཁྲུལ། །ཅེས་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཐོག་ཏུ་བབས་སོ། །འདིར་རིག་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད་མཐོང་བ་ན་རིག་པའི་རང་བཞིན་ལ་བཟང་ངན་དང་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར་ཐམས་ཅད་དེའི་ངང་ལས་འགྲོ་ས་གཞན་མེད་པས་གཞི་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཞན་དུ་འཆོར་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ཡང་རིག་པ་དེ་རླུང་གནད་གཅུན་པས་གྲོལ་བའི་རྟགས་སུ་འགྲོ་འོང་དུ་ཡོད་ལ། ཐིག་ལེ་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོལ་བའི་རྟགས་སུ་ཐིག་ལེ་ཕྲ་མོའི་སྦྲེལ་དུ་ཡོད་ལ། རིག་པ་དེ་རྩའི་གནད་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོལ་བའི་རྟགས་སུ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཕྲ་ཞིང་འཁྱོག་པའི་འབྲེལ་ཡོད་པའོ། །དེ་གསུམ་ནི་རིག་པ་དངོས་མ་ཡིན་ཡང་། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བཙན་ཐབས་ཀྱི་གནད་ཀྱིས་གྲོལ་བའོ། །རིག་པ་དེ་མཐོང་བས་མི་ཆོག་གོམས་དགོས་པའི་རྟགས་སུ་(༧༤)ལུ་གུ་རྒྱུད་གཅིག་ལ་གཅིག་འབྲེལ་དུ་ཡོད་པའོ། །དེ་ཡང་མངོན་སུམ་དེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་མིག་གིས་མཐོང་ན་མཐོང་བའི་དུས་དེར་གྲོལ་བ་སྐྱེས་བུའི་སྙིང་ལ་མདས་ཟིན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་མིག་གིས་མཐོང་ན། སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་དེའི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད། གཉིས་པ་ལ་དེ་ཉིད་རྟོགས་ནས་གྲོལ་བ། ལྡིང་འཐག་གི་མདུད་པ་བསླབས་པས་ཤེས་ལ། ཤེས་པས་གྲོལ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་ན་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་ཚིག་ལ་རྟོག་པའི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད། གཉིས་པ་ལ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས། གསུམ་པ་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱའོ། །རྡོ་རྗེའི་མིག་གིས་མཐོང་ན་ཡེ་ཤེས་དག་པའི་སྣང་བ་རྒྱ་ཆེར་མཐོང་ནས་དེ་ཉིད་ལ་ཅུང་ཞིག་གོམས་ནས་གྲོལ་བར་ངེས་སོ། །ཆུ་བུར་གྱི་མིག་གིས་མཐོང་ན་སྣང་བ་བཞི་མཐར་ཕྱིན་དགོས་སོ། །མིག་དེ་དག་ཀྱང་། ལྷུན་གྲུབ་སར་གནས་ཕྱག་རྒྱ་ཆེ། །ཚེ་དབང་མི་རྣམས་རིམ་པ་བཞིན། །ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཉིད་ཤེས་རབ་དང་། །རྡོ་རྗེ་ཆུ་བུར་མིག་ཤེས་བྱ། །དེའང་ཆུ་བུར་གྱི་མིག་གིས་མཐོང་བའི་ཚེ་ཕྲ་བ་དང་། འཁྱུག་པ་དང་། འགྲོ་བ་དང་། འོང་བ་དང་། འབྱེད་པ་དང་། འདུ་བ་དང་། འགུལ་འཕྲིག་ཏུ་སྣང་བས། ཉི་མ་དང་། ཟླ་བ་དང་། སྒྲོན་མེའི་རྟེན་གསུམ་གྱི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྲིད་པའི་གནད་རབ་ཏུ་གཅེས་སོ། །

གཉིས་པ་དོན་གྱི་འགྲོས་དབྱེ་བ་ལ་དོན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དང་པོ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་གནད་མ་གཟིར་ན་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་ས་ངོ་མི་ཤེས་པས་སྔོན་དུ་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་གནད་གཟིར་བ་དང་། གཉིས་པ་གནད་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ཏུ་མ་ཕབ་ན་ལྟ་བ་ཚིག་ཕྱིར་འཆོར་བས་གནད་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ཏུ་དབབ་པ་དང་། གསུམ་པ་དེ་ལྟར་ཕབ་ཅིང་ཉམས་སུ་བླངས་པ་ལས་སྣང་བ་བཞི་ཇི་ལྟར་འཆར་བའི་རིམ་པ་དང་། བཞི་པ་དེ་དག་གི་གྲོགས་སམ་རྒྱབ་བརྟེན་བཞིས་གནད་མ་གོམས་ན་གོམས་པ་ཚད་དུ་མི་ཕྱིན་པས་མཐར་རྟེན་གྱི་མན་ངག་བསྟན་པ་དང་ཆོས་ཚན་བཞིར་གསུངས་ཏེ། དཔལ་རི་བོ་བརྩེགས་པའི་རྒྱུད་ལས། མངོན་སུམ་གནད་ལ་གོམས་འདོད་པས། །གནད་ནི་བཞི་ཡི་སྡེ་ཡིས་ཕྱེ། །ཞེས་སོ། །ཆོས་ཚན་བཞིས་ལམ་མཐར་ཕྱིན་པའི་ངེས་པ་ཡང་། ཕྱིར་འབྱུང་བཞི་རྡོས་བཅས་ཀྱི་སྣང་བ་ཟད་པར་བྱེད་ལ། ནང་དུ་དུས་བཞིའི་འཕེལ་ཟད་པར་བྱེད། གསང་བར་ནམ་ཟླ་བཞིའི་འགྱུར་ཟད་པར་བྱེད། བླ་ན་མེད་པར་ལུས་ངག་ཡིད་སེམས་བཞིའི་གཞི་སྟོངས་པར་བྱེད་པས་བཞིར་ངེས་ལ། ཡང་ཕྱིར་དབང་བཞིའི་ངེས་པ་སྟོན་པར་བྱེད། ནང་དུ་འཁོར་ལོ་བཞིའི་རྩ་རྒྱས་པར་བྱེད། གསང་བར་ཡེ་ཤེས་བཞི་དངོས་སུ་གསལ་བར་བྱེད། བླ་ན་མེད་པར་སྒྲོན་མ་བཞིའི་འཕེལ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ལ་དགོངས་ནས་ཆོས་ཚན་བཞིར་གསུངས་ཏེ། དེ་ལས་མང་ན་ཁ་འཁྱལ་བས་དགོས་པ་མེད་ལ། (༧༥)ཉུང་ན་རྩ་བ་མེད་པས་འདོད་པའི་དོན་གྱི་འབྲས་བུ་མི་སྨིན་པས་དགོས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བཞིར་བྱུང་བའོ། །

དང་པོ་ལུས་ངག་གི་གནད་གཟིར་བ་ནི། གསང་བ་སྤྱོད་པ་ས་བོན་གྱི་རྒྱུད་ལས། དེ་ལྟར་སྔོན་དུ་འགྲོ་བྱས་ནས། །མངོན་སུམ་དོན་ལ་བལྟ་བའི་ཕྱིར། །ལུས་ངག་ཡིད་ནི་རབ་ཏུ་གཅུན། །ཅེས་པས། འདི་ལ་གསུམ་སྟེ། ལུས་སྐུ་གསུམ་གྱི་བཞུགས་སྟངས་བཅའ་བ། ངག་ལྐུགས་པ་ལྟར་ཅི་ཡང་མི་སྨྲ་བ། སེམས་འཕྲོ་འདུའི་རྟོག་ཚོགས་བཅད་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ཉིད་ལས། ལུས་ནི་སེང་གེ་ལྟ་བུ་དང་། །དྲང་སྲོང་དང་ནི་གླང་ཆེན་ཚུལ། །འདི་ལས་གཡོ་བར་མ་བྱས་ན། །སངས་རྒྱས་སུམ་སྟོང་ཉིད་དང་ཡང་། །སྐལ་བ་དག་ནི་མཉམ་པ་ཡིན། །ཅེས་པ་དང་། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ལུས་ཀྱི་གནད་ནི་རྣམ་གསུམ་སྟེ། །སེང་གེའི་ཚུལ་དང་གླང་ཆེན་ཚུལ། །དྲང་སྲོང་ལྟ་བུར་གནས་པར་བྱ། །ཞེས་པས། འདིར་སྐུ་གསུམ་ཀྱང་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པ་བཞིན་ལུས་གཅིག་ལའང་བཞུགས་སྟངས་ཐ་དད་པ་གསུམ་ལས། དང་པོ་སྤྲུལ་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་ནི། དཔེར་ན་དྲང་སྲོང་ཙོག་པུ་དང་འདྲ་སྟེ། རྐང་པའི་ལོང་བུ་གཉིས་གཤིབས་པ་ནི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་འབྲེལ་བ་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་གནད། རྐང་མཐིལ་གཉིས་ས་ལ་བཅར་བ་ནི་གཟུང་འཛིན་ལས་ཀྱི་རླུང་གཉིས་གནོན་པའི་གནད། པུས་བྲང་སྦྱར་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ཆམ་ལ་འབེབས་པའི་གནད། ལུས་སྤྱི་དྲང་པོར་བསྲང་བ་ནི་རྩ་མི་འཆུས་པས་རླུང་ངང་གིས་དལ་བའི་གནད། ལག་པ་བསྣོལ་བ་ནི་དབྱིངས་དང་རིག་པ་འདྲེ་བར་བྱེད་པའི་གནད། མཇིང་པ་ཐད་ཀར་བསྲང་བ་ནི་རླུང་ཡུལ་ལ་ཕུལ་བས་རང་སངས་ལ་གཏོང་བའི་གནད་དོ། །ཐལ་འགྱུར་ལས། སྤྲུལ་པ་སྐུ་ཡི་བཞུགས་སྟངས་ནི། །དྲང་སྲོང་ཙོག་པུ་ལ་བརྟེན་ནས། །ཆོས་ཉིད་སྣང་བ་རང་སྤྲུལ་པས། །ཆོས་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཅེས་སོ། །ངེས་ཚིག་ནི། སྤྲུལ་པ་ཞེས་པ་ལུས་ལ་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་ལས་སྣ་ཚོགས་པར་སྤྲུལ་ཟིན་དག་པར་བྱེད་ལ། དེ་དག་པས་སྒྱུ་མའི་སྐུར་སྨིན་པར་བྱེད། བཞུགས་པ་གནས་ས་རྒྱུད་ལ་རྟེན་པར་བྱེད། སྟངས་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་པས་ཁམས་གསུམ་དུ་མི་ལྡོག་པར་བྱེད་དེ། གསེར་གྱི་མཁའ་ལྡིང་ལས། ལུས་ཀྱི་ཚོགས་པ་དག་བྱེད་པས། །སྤྲུལ་པ་སྐུ་ཡི་བཞུགས་སྟངས་ཉིད། །སུ་ཡིས་ཤེས་པས་དེ་གནད་བསྟུན། །དེ་ཉིད་ལས་གྲོལ་སངས་རྒྱས་སོ། །ཞེས་སོ། །ལོངས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་ནི། དཔེར་ན་གླང་པོ་ཆེ་ཉལ་བ་དང་འདྲ་སྟེ། ཁ་སྦུབ་ཏུ་ཉལ་བས་ལུས་ཀྱི་ཚོགས་པའི་ཆོས་བཅར་ལ་མནན་པའི་གནད། པུས་བྲང་སྦྱར་བས་འབྱུང་བའི་དྲོད་འབེབས་པའི་གནད། རྐང་པའི་སོར་མོ་ཕྱིར་ལ་ཕུལ་བས་གཡོ་བྱེད་ལས་ཀྱི་རླུང་འཛིན་པའི་གནད། ལག་པའི་གྲེ་མོང་ས་ལ་བཙུགས་པས་དབྱིངས་ལ་རིག་པ་འདྲེན་པའི་གནད། མཇིང་པ་གྱེན་ལ་བཏེག་པས་རིག་པ་དང་དབྱིངས་མི་འབྲལ་བའི་གནད་དོ། །ཐལ་འགྱུར་ལས། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་(༧༦)སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་ནི། །གླང་ཆེན་ཉལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། །ཆོས་ཉིད་རྣམས་ལ་ལོངས་སྤྱད་ནས། །པདྨའི་སྤྱན་གྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཅེས་སོ། །ངེས་ཚིག་ལ། ལོངས་ནི་འདོད་ཡོན་ལྔ་དག་པར་བྱས་ནས། ཆོས་ཉིད་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་ལམ་དུ་འཛུད་པར་བྱེད་ལ། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་གནད་ལ་མིག་གི་དབང་པོས་སྤྱོད་པའོ། །རྫོགས་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཚོགས་པའི་ཆོས་འོད་གསལ་དུ་གྲོལ་བར་བྱེད་པའི་ཐབས་སོ། །སྐུ་ནི་དེ་དག་སྨིན་པས་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བའོ། །དེ་ཉིད་གནད་བསྟུན་པས་གང་ཟག་དེ་རྟག་ཏུ་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པས། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །བཞུགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གནས་པར་བྱེད་པའོ། །སྟངས་ནི་ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པའི་གནད་དོ། །གསེར་གྱི་མཁའ་ལྡིང་ལས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར། །ལོངས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་བསྟུན་བྱས་པས། །འདིས་ནི་སྐུ་གསུམ་ཞིང་ལ་སྤྱོད། །དེས་ན་མཆོག་ཏུ་ལུས་ཀྱི་གནད། །རྣལ་འབྱོར་ཆེ་མཆོག་གཙོ་བའོ། །ཞེས་སོ། །ཆོས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་ནི། དཔེར་ན་སེང་གེ་ཚང་དུ་ཞུགས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། རྐང་མཐིལ་གཉིས་ས་ལ་ཕབ་པས་འབྱུང་བ་སྙོམས་པ་དྲོད་ཀྱི་གནད། ལུས་འགྱིང་ཚུགས་སུ་འདུག་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་གི་འཕེན་པས་ལས་ཀྱི་རླུང་གནོན་པའི་གནད། ལག་སོར་བསྐུམ་སྟེ་ས་ལ་བཙུགས་པས་འཕྲོ་བ་ལས་ཀྱི་རླུང་བཟློག་པའི་གནད། རོ་སྟོད་གསེང་ལ་བོར་བས་ཉམས་སྣང་མྱུར་དུ་འཆར་བའི་གནད། རྩལ་མཇིང་པ་ལ་བོར་བས་དབྱིངས་རིག་དང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འབྲལ་བའི་གནད་དོ། །ཐལ་འགྱུར་ལས། ཆོས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་སེང་གེ་ཡིས། །འཁྲུལ་པའི་འཇིགས་པ་ཀུན་བྲལ་ནས། །རྡོ་རྗེའི་མིག་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཅེས་སོ། །ངེས་ཚིག་ལ། ཆོས་ནི་ལུས་ཀྱི་ཚོགས་པ་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་ལ། སྐུ་ནི་དེ་དག་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་སྒྱུ་མའི་སྐུ་ཉིད་དུ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པའོ། །བཞུགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གནས་པ་ལས་མི་འདའ་བའོ། །སྟངས་ནི་འཁོར་བ་ལས་ཐར་བར་བྱེད་པའོ། །གསེར་གྱི་མཁའ་ལྡིང་ལས། གང་གིས་ཆོས་སྐུའི་བཞུགས་པའི་ཚུལ། །གང་ཟག་གང་གིས་ལུས་ཀྱི་གནད། །དེ་དང་མཐུན་པར་སུས་ཤེས་པ། །འདིས་ནི་ཆོས་སྐུ་བདེ་ཆེན་ལ། །རྣལ་འབྱོར་དག་ཏུ་བྱེད་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་སྐུ་གསུམ་གྱི་བཞུགས་སྟངས་བྱས་པས་སྐུ་གསུམ་གྱི་དགོངས་པ་ལས་མི་འདའོ། །དེ་ཡང་སྤྲུལ་སྐུ་ཙོག་པུ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དཀའ་ཐུབ་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོལ་བའི་བརྡར་བྱུང་ལ། ལོངས་སྐུ་གླང་པོ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་བྱ་བྲལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ངང་དུ་གྲོལ་བའི་བརྡ་དང་། ཆོས་སྐུ་སེང་གེ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཡ་ང་དང་བག་ཚ་མེད་པར་གྲོལ་བའི་བརྡའོ། །འབྱུང་བའི་ལུས་ཀྱི་ལྟ་སྟངས་སྐུ་གསུམ་གྱི་ལྟ་སྟངས་སུ་འགྲོལ་བ་ཅི་ཡིན་སྙམ་ན། སྐུ་གསུམ་འོད་གསལ་རང་ལ་ཡོད་པ་སྙིང་ལ་གནས་ལ། ལྟ་སྟངས་བྱས་པས་རང་ལ་དེ་ལྟར་ཡོད་པའི་དགོངས་པ་གསུམ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། སྐུ་གསུམ་(༧༧)རང་ཆས་སུ་ཡོད་པས་རང་གི་ལྟ་སྟངས་སྐུ་གསུམ་གྱི་ལྟ་སྟངས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ཀྱི་འབྱུང་བ་གྲང་བ་ཤས་ཆེ་བས་སྤྲུལ་སྐུ་དང་བསྟུན་ན་གྲང་དྲོ་སྙོམས་ལ། ཚ་བ་ཆེ་བས་ཆོས་སྐུ་དང་། སྙོམས་པས་ལོངས་སྐུ་དང་བསྟུན་ན་ཤིས་སོ། །ཁྱད་པར་དུ་སྣང་བའི་འཕེལ་མྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ལུས་འདུག་སྟངས་མ་གཅུན་ན་ལུས་ཀྱི་རྩ་འདབ་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་ཡོད་པ་མི་སློང་ལ་དེ་མ་བསླངས་ན་ཕྱིའི་ནམ་མཁའ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མི་འཆར་བས་ལྟ་སྟངས་གཅེས་སོ། །ཐ་མལ་པ་ལྟར་འདུག་པས་ཡེ་ཤེས་དངོས་སུ་འཆར་མི་སྲིད་ལ། ཤར་དུས་ཐ་མལ་དུ་འདུག་ན་འཕེལ་མི་སྲིད་ཀྱི་སྟེང་དུ་སླར་འགྲིབ་པས་ལྟ་སྟངས་གཅེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྦྲུལ་གྱི་རྐང་ལག་ལུས་ལ་ཡོད་ཀྱང་མི་མངོན་པ་དེ་གཅུས་ན་མངོན་པ་ལྟར་ལྟ་སྟངས་ཀྱི་གནད་ལས་ཡེ་ཤེས་འཆར་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་བཞུགས་སྟངས་གསུམ་ཁོ་ནར་ངེས་ལ་གཅིག་གམ། གཉིས་སམ། གསུམ་མམ་ཡང་ན་བརྒྱ་སྟོང་ལ་སོགས་པར་བྱུང་ན་ཅི་སྟོ་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་གྱིས་ཁམས་གསུམ་དུ་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་པས་ན་གསུམ་དུ་ངེས་ལ། ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་ལས་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་དུ་སྨིན་པས་ཀྱང་གསུམ་དུ་ངེས་སོ། །དེ་ཡང་ཐོག་མ་སྲིད་པ་ལས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས། འདོད་ཆགས་མ་དག་པ་ལས་གཟུགས་སུ་སྨིན་པ་ནི། བྱའི་གཟུགས་སུ་བྱུང་བས་བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་ངག་གཙོ་ཆེ་བ་ལས་གྲུབ་སྟེ། ལུས་སུ་སྨིན་པའི་དུས་ན་ཡང་སྨྲ་བ་ལ་དགའ་ཞིང་། བརྗོད་བྱ་ལ་གཙོར་བྱེད་ཅིང་འདོད་པ་ཆེ་ལ། འདོད་ཆགས་ལ་དགའ་བ་ཅིག་འོང་། དེ་ཉིད་རྣམ་དག་གི་ལམ་དུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར། ལོངས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་བསྟན་ཏེ། འགྲོ་བ་དེ་ལྟ་བུས་ནི་མཆོག་ཏུ་ལོངས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་རྟག་ཏུ་བྱས་ན། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་མཆོག་ཏུ་མཁས་པའོ། །ཡང་སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་ལས་གཏི་མུག་མ་དག་པ་ལས་གཟུགས་སུ་སྨིན་པ་ནི་ཕག་ཏུ་བྱུང་བས། དེ་ཉིད་བག་ལ་ཉལ་སློང་བར་བྱེད་པ་འགྲོ་བའི་ཡིད་གཙོ་ཆེ་བའི་གཟུགས་སུ་སྨིན་པས། འདི་ནི་གཟུགས་སུ་སྨིན་པའི་དུས་ན་སེམས་ཀྱི་འགྱུར་བ་མང་ཞིང་བློ་འགྱུར་ལ་རྣམ་རྟོག་ཆེ། བརྗོད་པ་ལ་མི་དགའ་ལ། རྟག་ཏུ་གཉིད་ལ་དགའ་བ་འོང་། དེས་ནི་ཆོས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་ན། ཆོས་ཉིད་ལ་དུས་གསུམ་དུ་གནས་པར་ངེས་སོ། །ཡང་ཐོག་མ་ཞེ་སྡང་མ་དག་པ་ལས་གཟུགས་སུ་སྨིན་པ་ན། སྦྲུལ་དུ་སྨིན་པའི་ལུས་ཀྱི་བྱེད་པ་གཙོ་ཆེ་བའི་གཟུགས་སུ་བྱུང་བ་སྟེ། འདི་ཉིད་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་དགའ་ཞིང་འགྲོ་འདོད། ལུས་སྟོབས་ཆེ་ལ་ལུས་བོང་རགས། ལུས་ཀྱི་བྱི་དོར་ལ་དགའ་བའི་ལུས་སུ་བྱུང་སྟེ། འདིས་ནི་སྤྲུལ་པ་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་ན་སངས་རྒྱ་བར་ངེས་སོ། །དེས་ན་བཞུགས་སྟངས་གསུམ་དུ་ངེས་སོ། །འགྲོ་བའི་སྨིན་སོ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་དུ་བྱུང་ནས། དེ་དག་གི་བཅིངས་པ་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་པས་ན་(༧༨)གསུམ་ཁོ་ནར་ངེས་ལ། དེ་ལས་མང་ན་མི་དགོས། ཉུང་ན་མ་ཚང་བས་གསུམ་ཁོ་ནར་ངེས་སོ། །འདིའི་དུས་ངག་གི་གནད་སྨྲ་བ་བཅད་པ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ངག་ནི་བསླབ་དང་གནས་པ་དང་། །ལ་བཟླ་བརྟན་པར་བྱ་བའོ། །ཞེས་པས། དང་པོ་ངག་བསླབ་པ་ནི། སྨྲ་བ་ཇེ་ཉུང་ཐ་མལ་གྱི་གཏམ་སྨྲ་བ་བཅད་པ་ལ་ཐུན་ཆུང་ངུ་བསླབ། དེ་ནས་རིང་དུ་བསླབ། སྐབས་སུ་སྨྲ་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་གཅིག་པུ་སྨྲའོ། །གནས་པ་ནི་སྔགས་དང་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་བརྗོད་པ་མི་དགག །གཞན་དང་ཚིག་འབྲུ་གཅིག་ཀྱང་མི་འདྲེའོ། །འདིའི་དུས་ན་ལུས་ཀྱི་བརྡས་དོན་གོ་བར་བྱེད་པའོ། །ལ་བཟླ་བ་ནི་སྔགས་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་མི་བྱའོ། །བརྟན་པ་ནི་ཅི་ཡང་མི་བརྗོད་པའི་ངང་ལས་མི་འདའ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་བརྡ་ཙམ་ཡང་མི་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ས་བོན་གྱི་རྒྱུད་ལས། ངག་ནི་ཇི་ལྟར་ལྐུགས་པ་བཞིན། །སུ་དང་བརྡ་ཙམ་ཉིད་མི་བྱ། །འདི་ལྟར་སུ་ཡིས་བྱས་པའི་མི། །སེམས་ཀྱི་འཕྲོ་འདུ་རང་ཆོད་དོ། །ཞེས་སོ། །ངག་གི་སྨྲ་བ་བཅད་པས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་སྟེ། འགྲོ་བ་གཞན་དང་ངག་མ་འདྲེས་པས་ལུས་འབྱོངས་པའི་དགོས་པ་ཡོད། ལུས་འབྱོངས་པས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། མཁའ་སྤྱོད་ཀྱི་མཁའ་འགྲོ་མ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ལུས་སྒྱུ་མའི་སྐུར་གྲོལ་བའོ། །དེ་ནས་བརྗོད་བྱ་བཀག་པས་ངག་འབྱོངས་ཏེ་རྟགས་སུ་མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་དང་བརྡ་ཕྲད་ཅིང་གཏམ་ཟེར་བ་དག་འོང་། ངག་གི་བརྗོད་པ་བཀག་པས་ཡིད་འབྱོངས་ཏེ། དེའི་རྟགས་སུ་སྔོན་དུ་མི་མ་ཡིན་གྱི་གཟུགས་མཐོང་བ་དང་། དེ་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དུམ་བུ་བ་འཆར་རོ། །དེ་ལྟར་ངག་གི་གནད་ཀྱིས་ལུས་སེམས་ཀྱི་མཚམས་ཀྱི་འབྲེལ་གཅོད་པའི་གནད་ཀྱི་གདམས་པའོ། །སེམས་ཀྱི་གནད་དུ་ནམ་མཁའི་མཐོངས་སུ་མིག་ལྟ་བ་ལས་རྟོག་པ་ཅི་ཡང་མ་བསམ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། སེམས་ནི་དབྱིངས་ལ་གཏད་པས་འགྲུབ། །ཅེས་སོ། །དེ་ལྟར་གཙོ་བོ་ལུས་ངག་གཉིས་གཅུན་པས་སེམས་ཞོར་ལ་འཆུན་ནས་དབྱིངས་རིག་འཆར་ཞིང་ཁམས་གསུམ་གྱི་འཆིང་བ་གཅོད་དེ། ས་བོན་གྱི་རྒྱུད་ལས། འདི་ལྟར་ལུས་ངག་སུས་གཅུན་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ། །འདི་ཡིས་གོམས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཅེས་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་བཀོད་པ་ལས། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་གནད། །ཤེས་ཤིང་བསྟུན་པས་འཁོར་ལས་གྲོལ། །ཅེས་སོ། །

དོན་གཉིས་པ་གནད་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ཏུ་དབབ་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། གནད་གསུམ་རྡོ་རྗེའི་ཆིངས་སུ་བསྡམ་པ། མངོན་སུམ་རིག་པའི་རང་ངོ་སྤྲོད་པ། དེ་ལས་སྣང་བའི་འཆར་ཚུལ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། གནད་གསུམ་སྤྱིའི་ཆིངས་བསྟན་པ་དང་། བྱེ་བྲག་རང་གི་གནད་ཐོག་ཏུ་དབབ་པའོ། །

དང་པོ་ནི་སྒོ་དང་ཡུལ་དང་རླུང་རིག་གི་གནད་གསུམ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། གནད་གསུམ་མན་ངག་འབྲལ་མི་བྱ། །དེ་ཡང་སྒོ་དང་ཡུལ་(༧༩)ཉིད་དང་། །རླུང་དང་རིག་པའི་གནད་ཉིད་གཏེམ། །ཞེས་པས། དཔེར་ན་གནད་ལ་ཟིན་པའི་མཚོན་དང་འདྲ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་རྩ་རྒྱུས་སམ་དོན་སྙིང་ལ་སོགས་པའི་གནད་ལ་ཕོག་ན་ཅི་བྱས་ཀྱང་མི་འཚོ་བར་འཆི་བ་དང་འདྲ་བར། གནད་གསུམ་གྱིས་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ལ་འགྱུར་བའི་ས་མེད་དེ། སྒོའི་གནད་ཀྱིས་མཐོང་བར་བྱེད། ཡུལ་གྱི་གནད་ཀྱིས་མི་འགྱུར་བར་བྱེད། རླུང་རིག་གི་གནད་ཀྱིས་རྟགས་ཚད་ལ་འབེབས་པའོ། །དེ་ཡང་སྒོའི་གནད་སོ་པ་དང་འདྲ། ཡུལ་གྱི་གནད་འགྲོན་པོ་དང་འདྲ། རླུང་རིག་གི་གནད་ཇག་པ་དང་འདྲའོ། །སོས་ཐེབས་པས་འདོད་པའི་མི་འགྱུར་དབང་མེད་པར་ཟིན་ལ། དགྲས་འོངས་པས་ཇག་པའི་ལག་ཏུ་མི་ཚུད་མི་སྲིད་པ་བཞིན་དུ། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་གནད་ལ་མི་ཐེབས་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ཡང་ཡུལ་མེད་ན་རྟེན་སའི་གཞི་མེད་ལ། སྒོ་མེད་ན་འགྲོ་བའི་ལམ་སྟོར། རླུང་རིག་གི་གནད་མེད་ན་ཤེས་རིག་ནང་དུ་མི་ཆོད་པས་གནད་གསུམ་དུ་ངེས་ལ། དེ་ལས་མང་ན་མཐའ་ཡས་པས་གནད་སྟོར་ལ། ཉུང་ན་དོན་མི་འགྲུབ་པས་གསུམ་དུ་ངེས་པའོ། །

གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་རང་གི་གནད་ཐོག་ཏུ་དབབ་པ་ལ། གནད་གསུམ་སྤྱིའི་རིམ་པ་ངེས་པ་དང་། སོ་སོའི་གནད་ལ་ཐོག་ཏུ་དབབ་པའོ། །

དང་པོ་ནི་ལུས་ངག་སེམས་གསུམ་མི་འགུལ་ཞིང་སྒོ་དང་ཡུལ་དང་རླུང་རིག་གཅུན་པ་སྟེ། མཐོང་བ་བརྒྱུད་པའི་ལུང་གིས་ཕྱེ་བ་ནི། རང་བྱུང་རིག་པའི་ཏནྟྲ་ལས། དེ་ལྟར་ལུས་ལ་སོགས་པ་ཡི། །གནད་ཀུན་རབ་ཏུ་གཟིར་བ་ཡིས། །རིག་པ་ཉིད་དང་མངོན་སུམ་དུ། །བླ་མའི་ལུང་ལས་ཤེས་པ་ཡིན། །ཅེས་པ་དང་། ཐལ་འགྱུར་ལས། དངོས་གཞི་རང་གི་རྒྱུད་བསྟེན་ན། །ལུས་ཀྱི་གནད་དང་ངག་དང་ཡང་། །སེམས་ཀྱི་གནད་ལ་བརྟེན་པ་ཡིས། །རླུང་ནི་ཅི་ནས་དལ་བྱས་ཏེ། །རབ་ཏུ་འཕང་བ་ལས་བྱུང་བ། །ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་འབྲེལ་ཆད་དེ། །ཁམས་གསུམ་དུ་ཡང་ཟློག་པ་མིན། །ཅེས་པ་དང་། སྒོ་ནི་སྐུ་གསུམ་མིག་གིས་བལྟ། །ཡུལ་ནི་སྒྲིབ་བྱེད་བྲལ་བའོ། །རླུང་རིག་དལ་བས་ཡེ་ཤེས་འགྲུབ། །ཅེས་སོ། །

གཉིས་པ་ལ་སྒོ་དང་། ཡུལ་དང་། རླུང་རིག་གི་གནད་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཐ་མལ་པའི་ལྟ་ལུགས་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་མི་འཆར་བས། སྐུ་གསུམ་གྱི་གཟིགས་སྟངས་གསུམ་ལ་བསླབ་སྟེ། དཔལ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་རྒྱུད་ལས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་གཟིགས་སྟངས་ཀྱིས། །ཁམས་གསུམ་འཁོར་བ་སྤྱིབས་ནས་འདོན། །ལོངས་སྐུས་སྲིད་པའི་གཞི་མ་འཇིག །སྤྲུལ་སྐུས་སངས་རྒྱས་ཞིང་དུ་སྒྲོལ། །ཅེས་པ་དང་། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། མིག་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་བརྟག །ཅེས་པ་དང་། གསང་བ་སྒྲ་རྒྱུད་ལས། ཕབ་དང་ཟློག་དང་ཟུར་གྱིས་ནི། །གཟིགས་སྟངས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གྲགས། །ཞེས་སོ། །དེའང་སྤྲུལ་སྐུ་ཕབ་ནས་སངས་རྒྱ་བ་ནི་གདུལ་བྱ་ལ་གཟིགས་ལ། ལོངས་སྐུ་ཟུར་ལ་གཟིགས་ནས་སངས་རྒྱ་བ་ནི་ཞིང་ཁམས་ལ་གཟིགས་པ་དང་། ཆོས་སྐུ་བཟློག་ནས་སངས་རྒྱ་བ་ནི་གཞི་ལ་གཟིགས་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་མིག་ཤས་ངན་པས་སྤྲུལ་སྐུའི་(༨༠)གཟིགས་སྟངས་བསྟུན་ན་མིག་མི་འགྲིབ་པའི་དགོས་པ་ཡོད། མིག་ལ་སྐྱོན་ཆགས་པས་ལོངས་སྐུ་དང་བསྟུན་ན་མིག་གསལ་བའི་དགོས་པ་ཡོད། མིག་ཤས་བཟང་བས་ཆོས་སྐུའི་ངང་བསྟུན་ན་མྱུར་དུ་སྣང་བ་ཚད་ལ་ཕེབས་པའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ལས་མ་གཡོས་ན་སྤྱན་གསུམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་ངེས་ཏེ། ཆོས་སྐུ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྤྱན་ཡོད་པས་གསུང་ལ། དེའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་དངོས་སུ་མཐོང་བས་འདི་ཉིད་ལ་ཐག་ཆོད། ལོངས་སྐུ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་ཡོད་པས་སྐུ་ལ། དེའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་རང་གསལ་དུ་མཐོང་བས་མཁྱེན་པ་རྒྱས། སྤྲུལ་སྐུ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ཡོད་པས་ཐུགས་ལ། དེའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་སྒྲ་ཚིག་དང་བྲལ་བར་མཐོང་བས་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པ་ལ་རག་མ་ལུས་པར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཁོང་ནས་འཆར་རོ། །དེ་ཡང་སྤྱན་གསུམ་དུ་ལྟ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྤྱན་གྱེན་ལ་བཟློག་པས་བག་ཆགས་ཐུར་ལ་སེལ་བའི་གནད། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཟུར་ལ་མཉམ་པོར་བལྟས་པས་འཁོར་འདས་རོ་མཉམ་དུ་བསྲེ་བའི་གནད། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཕབ་ནས་བལྟས་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་དངོས་སུ་འབེབས་པའི་གནད་དོ། །གཟིགས་སྟངས་གསུམ་དུ་ངེས་པ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། ལེ་ལོ་ཅན་ལ་ལོངས་སྐུ། བརྩོན་འགྲུས་ཅན་ལ་སྤྲུལ་སྐུ། བཏང་སྙོམས་ཅན་ལ་ཆོས་སྐུའི་གཟིགས་སྟངས་ཤིས་པས་ན་གསུམ་དུ་ངེས་སོ། །ངེས་ཚིག་ནི་གཟིགས་པ་ཆོས་ཉིད་ལ་གཟིགས་པས་རྣམ་དག་སྒྲིབ་པ་ཟད་པའོ། །སྟངས་ཀྱིས་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་པའོ། །

གཉིས་པ་ཡུལ་གྱི་གནད་ནི་ཕྱིའི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡུལ་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་སྤྲིན་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ལ། ནང་གི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡུལ་སྨིན་མཚམས་ཀྱི་མཛོད་སྤུ་ལ་གཏད་པས་དབྱིངས་སྣང་མཐིང་ག་དང་དེ་ལས་མཆེད་པ་རྣམ་ལྔའི་རང་གདངས་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། དབྱིངས་ནི་ཕྱི་དང་ནང་དུ་སྟེ། །ཕྱི་ནི་སྤྲིན་བྲལ་མཁའ་ལ་འཛིན། །བག་རྡུལ་ཆར་གྱིས་དེངས་དུས་སུ། །མཁས་པས་མངོན་སུམ་གནད་གཟིར་དང་། །ནང་གི་སྒྲོན་མ་ལམ་དུ་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ཕྱི་རིག་པ་འཆར་བའི་ཡུལ་ཡིན་ལ། ནང་ཉམས་འཕེལ་བའི་ཡུལ་ཏེ། རིག་པ་དང་ཉམས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལས་འཁོར་འདས་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་ས་ཆུ་མེ་རླུང་གི་དངོས་པོ་རགས་པ་ལ་ཡུལ་དུ་གཏད་པས་མི་གྲོལ་ཏེ། དང་པོ་སྣང་བ་འཆར་དུ་མི་འདོད། ཕྱིས་ཤར་དུས་གཏད་ཀྱང་དངོས་པོ་རགས་པ་ལྟར་ཤེས་པའང་དེ་དང་མཐུན་པ་སྐྱེ་བས་སྟོང་ཉིད་བསམ་དུ་མེད་པའི་ཉམས་ནང་ནས་མི་འཆར་ལ། ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ལ་རིག་པ་སྟོང་པ་གཏད་པས། ཡུལ་ནམ་མཁའ་དང་མཐུན་པའི་ཉམས་སྟོང་གསལ་འཕྲོ་འདུ་དང་བྲལ་བ་ཕྱལ་ཡས་པ་ཅིག་འཆར་བས། དངོས་པོ་མཚན་མ་དང་བྲལ་བའི་དགོས་པ་ཡོད་དེ། སེམས་སྡེ་ལས། རྣལ་འབྱོར་ནམ་མཁའི་བྱ་ལམ་གནས། །ཞེས་པ་དང་། སྡུད་པ་ལས། དོན་དེ་གང་ཡིན་ནམ་མཁའ་དག་ལ་བརྟག་པར་གྱིས། །ཞེས་པ་དང་། ཡུམ་བར་མ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་(༨༡)བསྒོམ་པ་ནི། ནམ་མཁའ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལུང་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །དེའང་ཡུལ་ཕྱི་ནང་འདྲེས་པ་ལས་མཉམ་པ་རིས་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ། དབྱིངས་རིག་གཉིས་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ། དབྱིངས་རིག་འདྲེས་པས་འཁོར་འདས་རོ་མཉམ་གྱི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཉིད་བསྟན་བུ་ལས་ཀྱང་། དབྱིངས་དང་རིག་པའི་ལྟ་སྟངས་ནི། །སྒྲིབ་བྱེད་བྲལ་བའི་ནམ་མཁའ་ལྟར། །ཅེས་གསུངས་སོ། །གསུམ་པ་རླུང་རིག་གི་གནད་ནི། ཡུལ་དང་སྒོ་གཉིས་འཛོམ་དུས་རླུང་དལ་བ་བསྟེན་པས་རིག་པ་བཙོན་དུ་གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའང་རླུང་ཅི་ནས་ཀྱང་དལ་བ་ལ་ཕྱིར་རྒྱང་རིང་པོ་འཕེན་ཞིང་ཕྱིར་བཟུང་ལ་གཞག་པ་གནད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རླུང་དལ་བས། ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཚེ་རྒྱས་པའི་གྲོགས་སུ་འགྲོ་ལ། ནང་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནུབ་པའི་རྐྱེན་བྱེད་ཅིང་། གསང་བར་རིག་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་ལས་བྱེད། ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཟག་བཅས་མི་སྣང་བར་སངས་རྒྱ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་སྐད་དུའང་ཐལ་འགྱུར་ལས། རླུང་ནི་ཅི་ནས་དལ་བྱ་སྟེ། །རབ་ཏུ་འཕང་བ་ལས་བྱུང་བས། །ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་འབྲེལ་ཆད་དེ། ཁམས་གསུམ་དུ་ཡང་ཟློག་པ་མིན། །ཅེས་པ་དང་། རླུང་རིག་དལ་བས་ཡེ་ཤེས་འགྲུབ། །ཅེས་སོ། །རིག་པའི་གནད་ལུ་གུ་རྒྱུད་དབྱིངས་ཀྱི་ར་བར་བཞག་ནས་མི་འགུལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། རང་ངོ་རིག་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད། །འགྲོ་འོང་བྲལ་བས་མཁའ་ལ་བཟུང་། །ཞེས་པ་དང་། བསྟན་བུ་ལས། དབྱིངས་ཀྱི་ནང་དུ་ལུ་གུ་རྒྱུད། །རྣམ་པར་གཞག་ཅིང་འབྲལ་མི་བྱ། །ཞེས་སོ། །དེའང་རླུང་དལ་བ་བསྟེན་པས་བྱ་བ་དང་བྲལ་བའི་དོན་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ། རིག་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཨར་ལ་གཏད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཁུངས་ཟད་ནས། འཁྲུལ་པ་གཞི་ལ་ལོག་སྟེ་ཡེ་ཤེས་མ་བུ་ཕྲད་པའོ། །རིག་པ་རླུང་དང་བྲལ་ནས་འགྲོ་འོང་དུ་མེད་པ་ནི་རིག་པ་ལ་རང་བྱན་ཚུད་པའོ། །དེ་ཡང་ཁྲིད་དུ་བྱེད་ན་ལུས་ཀྱི་གནད་བསྟུན་པ་ལ་ཉི་མ་ལྔ་དྲུག་ཏུ་བྱའོ། །དེ་ནས་སྒོ་སྤྱད་པ་ལ་དེ་ཙམ་ཅིག་ཏུ་བྱའོ། །དེ་ནས་ཡུལ་བཙལ་བ་ལ་ཉི་མ་དྲུག་ནས་བདུན་བྱས་ལ། དེ་ནས་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ཏུ་ཕབ་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པའོ། །དེས་ནི་ཤིན་ཏུ་འབྱོངས་ཤིང་སྒོམ་ཤེས་པ་འབྱུང་ངོ་། །གཞན་དུ་འལ་མ་འོལ་བྱས་པས་སྣང་བ་ར་རི་ཅིག་མཐོང་ནས། ཡིད་ཆེས་མེད་པར་ཁྲིད་ཐོན་དུས་ཅི་ལ་ཟེར་ཆ་མེད་པར་པྲ་ཡས་པ་དག་འབྱུང་ཉེ་བས་དེ་ལྟར་མ་སོང་བ་དག་ཏུ་བྱའོ། །དེ་ལ་སྤྱིར་གྱིས་ཁྲིད་མོ་ཆེ་འདི་འདེབས་དུས་སྔོན་འགྲོ་ཚད་ལ་ཕེབས་པ་བརྩོན་འགྲུས་དང་བཅས་པས་སྦྱངས་པས་དངོས་གཞི་ལ་ཡིད་ཆེས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྐྱེའོ། །དངོས་གཞི་ཐེབས་པར་བཏབ་པས་མངོན་སུམ་ལ་སྤྲོ་དགའ་ཁྱད་པར་ཅན་འབྱུང་ངོ་། །རྗེས་རྒྱབ་ཆོས་མཐའ་ཆོད་པར་བཤད་པས་ཉམས་ལེན་བསྐྱང་ཐུབ་པ་ཤེས་ནས་ཐེ་ཚོམ་དང་རྟོག་མཐའ་ཆོད་དེ་ཆོས་གཞན་ལ་ཡིད་མི་སྨོན་པའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ། །(༨༢)

གཉིས་པ་མངོན་སུམ་རིག་པའི་རང་ངོ་སྤྲད་པ་ནི། རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་གསེར་གྱི་སྐུད་པ་ནམ་མཁའ་ལ་ལྡིང་བ་ལྟ་བུ་དབྱིངས་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་དང་བཅས་པ་འདི་མ་འཁྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀ་དག་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་རང་གདངས་ཏེ། ངང་ལ་བལྟས་པས་རྟོག་བྱེད་ཐམས་ཅད་དག་ནས་སྤྲོས་བྲལ་ནམ་མཁའ་འདྲ་བའི་གདངས་ནང་དུ་ཤར་བས། དབྱིངས་རིག་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དགོངས་པ་ཤེས་རབ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་དང་ཞལ་མཇལ། ཐོག་མའི་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་སྐལ་བ་མཉམ། འདི་ལ་གོམས་པ་ཚད་དུ་ཕྱིན་ན་རྡོས་བཅས་འོད་དུ་འགྲོ་ལ། མ་ཕྱིན་ཡང་བར་དོའམ་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པའི་ཞིང་བགྲོད། འགྲོ་དྲུག་འཁྲུལ་པའི་གཡང་ས་ཆོད་པའོ། །ཞེས་ངོ་སྤྲད་དེ། རང་བྱུང་བསྟན་པའི་བཙས་ལས། འདི་ལྟར་སུ་ཡིས་མཐོང་བའི་མི། །ཐོག་མའི་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་། །སྐལ་བ་ཉིད་ནི་མཉམ་པའོ། །ཞེས་པ་དང་། ཐལ་འགྱུར་ལས། ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཀུན་དག་པས། །མ་འཁྲུལ་གཞི་ཡི་སངས་རྒྱས་སོ། །ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་དེ་ལས་སྣང་བའི་འཆར་ཚུལ་བསྟན་པ་ནི། དབྱིངས་འོད་ལྔའི་རང་གདངས་ལང་ལིང་དུ་སྣང་བ་དང་། ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་ཐིག་ལེ་ཕྲ་མོས་འབྲེལ་བ་དང་། ཐོག་མར་དཀར་ཟང་ཟིང་སྐར་མ་འཕྲོ་བ་ལྟ་བུ་ལས། ཐིག་ལེ་ཁ་དོག་ལྔ་ལྡན་དང་། རེ་རེ་བ་དང་། སུམ་སྦྲེལ་གྱི་བར་གྱི་སྣང་བ་ཚུན་ཆད་དེ། སྔ་མ་ལས། དེ་ནས་ཐིག་ལེ་མཐོང་བ་ཡིན། །ཅེས་སོ། །དེའང་ཕྱི་འོད་གསལ་ལ་བལྟས་པས་ནང་རྣམ་རྟོག་བྲལ་ཏེ་རིས་མེད་མཉམ་པར་གྲོལ་བ་ནི། ཀ་དག་གི་རིག་གདངས་དང་། ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་འོད་གདངས་གཉིས་ཕྱི་ནང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བས། དབྱིངས་རིག་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་དགོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །

གསུམ་པ་སྣང་བ་བཞི་འཆར་བའི་རིམ་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པ་དང་། རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །

དང་པོ་ནི། སྣང་བ་བཞི་ཀའི་དུས་སུ་ལུས་བཞུགས་སྟངས་ལ་གནས་པ། མིག་གཟིགས་སྟངས་ལ་ལྟ་བ། རླུང་རིག་ངང་གིས་དལ་བ་གསུམ་གནད་མཐུན་ལ། ཁྱད་པར་སྣང་བ་དང་པོ་གཉིས་སུ་སྦྱངས་པས་ཕྱི་མ་གཉིས་སུ་རྩོལ་བ་ལ་མ་ལྟོས་པར་ངང་གིས་འབྱོངས་ནས། འོད་གསལ་དུ་གྲོལ་བ་ཡིན་པས་ན་དབྱིངས་རིག་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་དག་གི་གནད་དུ་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དང་མི་འབྲལ་བར་བྱ་བ་ནི་གནད་དུ་བྱུང་ལ། དེའི་དོན་བཤད་ན། རིག་པ་ནི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་དབྱེར་མི་ཕྱེད་པ་གཞི་གནས་དང་དེའི་གདངས་འོད་རྩ་དྭངས་པའི་སྣང་བ་ལས་གསེར་གྱི་སྐུད་པ་ལྟ་བུ་བྲེང་ཆགས་ལ་འཁྱོག་མཚམས་ཐིག་ལེས་སྦྲེལ་བ་ལ་བྱའོ། །རྡོ་རྗེ་ནི་སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ངོ་བོ་བཟང་ངན་མེད་པར་མཉམ་ཞིང་མི་འགྱུར་བར་གནས་པའི་ཆ་ནས་བཞག་ལ། ལུ་ནི་དཔེར་ན་ཆུའི་ལུ་མ་བཟང་པོ་ལས་ཆུ་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་འབྱུང་བ་དང་འདྲ་བར། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཕེལ་སྒོ་སྣ་ཚོགས་སུ་ལམ་སྣང་མ་རྫོགས་ཀྱི་བར་ལ་དེ་ལས་འཆར་བར་བྱེད་པའོ། །གུ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་(༨༣)ནང་དུ་ཆོས་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལྟ་བ་དང་སྒོམ་པ་འགུགས་པར་བྱེད་ལ། རྒྱུད་ནི་འཁོར་འདས་ལ་ཁྱབ་ཅིང་སྣང་བ་དེའི་ཚོགས་རྣམས་ལས། སྐུ་དང་། ཐིག་ལེ་འཕྲོ་བ་དང་། མཆེད་པ་དང་། འདུ་བ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཐལ་འགྱུར་ལས། རླུང་རིག་དལ་བས་ཡེ་ཤེས་འགྲུབ། །དེ་ལས་སྣང་བ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། །ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་སྣང་བ་ཡིས། །ཡིད་དཔྱོད་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་བསྣུབས། །ཉམས་སྣང་གོང་དུ་འཕེལ་བ་ཡིས། །འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་ནུབ་པར་བྱེད། །རིག་པ་ཚད་ཕེབས་སྣང་བ་ཡིས། །སྐུ་གསུམ་རྟོགས་པའི་ལམ་སྣང་འདས། །ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ་ཡིས། །ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་རྒྱུན་ཐག་བཅད། །ཅེས་སོ། །དེའང་སྣང་བ་བཞིར་གྲངས་ངེས་པ་ནི་ཕྱིར་ནམ་ཟླ་དུས་བཞིའི་འཕེལ་ཟད་པ་དང་། ནང་དུ་ལུས་ངག་ཡིད་སེམས་བཞིའི་བཅིངས་པ་ལས་དགྲོལ་བ་དང་། གསང་བར་དབང་བཞིའི་ངེས་པ་སྟོན་པ་དང་། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་སྒྲོན་མ་བཞིའི་སྣང་བ་ངེས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བཞིར་ངེས་སོ། །

གོ་རིམ་ངེས་པ་ནི། དང་པོའི་གཞི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་མ་མཐོང་ན་ལྷག་མ་གསུམ་གྱི་འཆར་གཞི་མེད་པས་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་གཞིར་དང་པོ་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་འཆར་བའོ། །དེ་ཉིད་ཤར་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་མཐོང་བས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་རང་ལས་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་མངོན་པ་དེ་ཉམས་སུ་མ་མྱོང་ན་ཚིག་ཙམ་ལ་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བ་ལས། དོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་དེའི་ཉམས་གོང་འཕེལ་དུ་བྱུང་བའོ། །དེ་ལྟར་ཉམས་སྐྱེས་པའི་ཚད་བརྟན་པར་བྱེད་དགོས་ཏེ། མ་བརྟན་ན་ཉམས་ལ་ཐུག་པ་མེད་པས་ཆོས་ལ་ཟིན་པ་མེད་ཅིང་། སངས་ལ་རྒྱ་རྒྱུ་མི་འབྱུང་བ་ལས། ཉམས་བརྟན་པའི་ཚད་ལ་ཕེབས་པས། རིག་པ་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་སྣང་བ་བྱུང་བའོ། །རིག་པའི་སྣང་བ་ཚད་ལ་ཕེབས་ཀྱང་དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་ན་སྐུ་གསུམ་འབྲས་བུར་འདོད་པ་དང་ཁྱད་མེད་ལ། དངོས་སྣང་མཚན་མའི་ཆོས་ལ་དོན་གྱི་འབྲས་བུ་རེ་བ་ཐུན་མོང་པ་རྣམས་དང་ཁྱད་མེད་པ་ལས། སྣང་ཉམས་གཞི་ལ་ཐིམ་སྟེ། ཕྲ་རགས་ཀྱི་སྣང་འཛིན་ནུབ་ནས། ཀ་དག་ཆོས་ཟད་ལ་སྤྱོད་པས་ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ་བྱུང་བའོ། །དེ་དག་ཀྱང་དང་པོ་གཉིས་སྤྲུལ་སྐུ། ཚད་ཕེབས་ལོངས་སྐུ། ཟད་པ་ཆོས་སྐུའི་སྣང་བ་ལམ་དུ་བྱས་པས་སྐུ་གསུམ་ལམ་སྣང་དུ་ཤར་བས་འབྲས་བུ་ཆོས་ཟད་ཀ་དག་གི་དབྱིངས་ལ་ཐུག་པའི་ཕྱིར། རང་སྣང་གི་རྩལ་སྐུ་གསུམ་རིག་པའི་ངང་དུ་ཐིམ་པས། རིག་པ་ཀ་དག་གི་འབྲས་བུ། རིག་པའི་དབྱིངས་ནས་གདོད་ཀྱིས་རང་རྩལ་སྐུ་གསུམ་ཤར་བས་དོན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་གཞན་ནས་མིང་ཡང་མི་གྲག་པའི་སྙིང་པོ། ཐེག་པ་རྒྱལ་པོའི་དགོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གནད་འདི་རྟོགས་དཀའ་བ་ཅིག་ཡིན་ནོ། །

གཉིས་པ་སོ་སོའི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་བཞི་སྟེ། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ། ཉམས་གོང་འཕེལ། རིག་པ་ཚད་ཕེབས། ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། (༨༤)མངོན་སུམ་སྤྱིའི་འབྲེལ་དགོད་པ་དང་། རང་གི་མཚན་ཉིད་ངོས་གཟུང་བའོ། །

དང་པོ་ནི་སྤྱིར་མངོན་སུམ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙད་ལ་གྲགས་པའི་མངོན་སུམ་དང་། དོན་དམ་དབྱིངས་ལ་མཇལ་བའི་མངོན་སུམ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་གཟུགས་སོགས་ཡུལ་ལྔ་སྣང་བའི་རང་བཞིན་དང་། ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་ཡུལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་རྒྱུ་མཚན་ངེས་པའི་རྟོག་ཡུལ་ན་སྣང་བ་དང་། རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་ནང་དུ་བདེ་སྡུག་ལ་སོགས་མྱོང་བ་ངེས་པའི་སྣང་བ་དང་། རྣལ་འབྱོར་གྱི་མངོན་སུམ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཉེ་བར་མཇལ་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ཞུགས་པའི་སོ་སོ་ཡང་དག་པའི་རིག་པ་དང་དེའི་སྣང་ཡུལ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངང་ན་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བར་མྱོང་བའི་ངེས་པ་སྟེ། རྣམ་འགྲེལ་ལས། ཐམས་ཅད་ལས་ནི་སེམས་བསྡུས་ནས། །ནང་གི་བདག་ཉིད་གཡོ་མེད་པར། །གནས་ནའང་མིག་གིས་གཟུགས་དག་ནི། །མཐོང་བའི་བློ་དེ་དབང་སྐྱེས་ཡིན། །ཅེས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དོན་དམ་དབྱིངས་ལ་མཇལ་བའི་མངོན་སུམ་ནི་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཆོས་ཉིད་སྙིང་ག་ན་ཡོད་པར་ངེས་ཏེ། དེའི་རང་གདངས་སྙིང་ནས་མིག་ཏུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ཉི་མ་དང་འོད་ཟེར་བཞིན་རྒྱུ་འབྲས་ངེས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ཡིད་ཆེས་པར་མཇལ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འདས་པ་གཉིས་ལས་འདི་ནི་འདས་པའི་མངོན་སུམ་མོ། །འདས་པ་ལ་བརྗོད་བྱ་ཤེས་པ་གཙོ་བ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ངེས་པ་དང་། གནད་གཏེམས་པ་མཐོང་བ་གཙོ་བ་རིག་པའི་མངོན་སུམ་གཉིས་ལས། འདི་རིག་པའི་མངོན་སུམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །

གཉིས་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ངོས་གཟུང་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་ཞེས་པ་ལ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་ཉེ་བར་སྦྱར་བ་ལ་བཞི་ལས། འཁོར་བ་ལ་ཆོས། མྱང་འདས་ལ་ཆོས་ཉིད་ཅེས་པའི་འདི་ཆོས་ཉིད་དོ། །སྣང་བ་ལ་ཆོས། སྟོང་པ་ལ་ཆོས་ཉིད་དུ་བརྗོད་པའི་འདི་ཆོས་ཉིད་དོ། །གནད་མེད་པས་མི་གྲོལ་བ་ལ་ཆོས། ཡོད་པས་གྲོལ་ངེས་པ་ལ་ཆོས་ཉིད་དུ་གྲགས་པའི་འདི་ཆོས་ཉིད་དོ། །དབྱིངས་ལ་ཆོས། རིག་པ་ལ་ཆོས་ཉིད་དུ་གྲགས་པའི་འདི་གཉིས་ཀ་དབྱེར་མེད་དུ་འདོད་པའོ། །མངོན་པ་ནི་དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་པ་དངོས་སུ་བལྟར་ཡོད་པའོ། །དེའང་ཡིད་དཔྱོད་ལ་མ་ལྟོས་པ་སྟེ། ཡིད་དཔྱོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གང་དུ་བཙལ་ཡང་རྙེད་པའི་དུས་མེད་དོ། །ཚོལ་མཁན་མིག་ཅན་མ་ཡིན། འོད་གསལ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྡུད་པ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་བརྟགས་ན་ཕུང་པོའི་གཏིང་མི་རྙེད། །ཅེས་སོ། །འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་འདི་ཐ་སྙད་ལ་གྲགས་པའི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྲ་བ་རྡུལ་ཕྲན་དང་རགས་པ་དངོས་པོ་རང་མཚན་དུ་འདི་མེད་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བཞིའི་གནོད་པས་གཞིག་ཅིང་གཞོམ་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཅན་ནི་གཞིག་ཅིང་གཞོམ་རུང་དུ་ཡོད་དེ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །

གསུམ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཏེ་ཕྱིར་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་གནད་གསུམ་གྱིས་གཞི་བཅའ་བ། (༨༥)ནང་དུ་ཆོས་ཉིད་ཡུལ་གྱི་གནད། འཆར་བྱེད་སྒོའི་གནད། རླུང་རིག་གནས་པའི་གནད་གསུམ་གྱིས་ལམ་བསལ་བ་དང་། གསང་བར་གོམས་པ་ཚད་ཀྱི་རིམ་པ། སྨིན་པ་རྟགས་ཀྱི་རིམ་པ། མཐར་ཐུག་ཟད་པའི་རིམ་པ་དང་གསུམ་གྱིས་ཚད་གཟུང་བ་དང་། བླ་ན་མེད་པར་སྣང་བ་འོད། སྨིན་པ་ཐིག་ལེ། རྫོགས་པ་སྐུ་དང་གསུམ་གྱིས་འབྲས་བུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། གསུམ་ཚན་བཞིར་ངེས་པས་གསུམ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཆོས་ཉིད་ལ་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པའི་རང་གདངས་སྣང་བ་གསུམ་ཕྱིར་ཤར་བའི་གྲངས། ཆོས་སྐུའི་རང་གདངས་ནང་མྱོང་བ་རིག་སྟོང་། ལོངས་སྐུའི་རང་གདངས་འོད་ལྔ་ཕྱིར་གསལ་བ་ཡེ་ཤེས་རང་གསལ། སྤྲུལ་སྐུའི་རང་གདངས་ཤར་གྲོལ་རིས་མེད་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྩལ་དང་བཅས་པ་གསུམ་ལ་ལྟོས་ནས་གསུམ་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་གཞི་གསུམ་གྱིས་གཞི་བཅས་པས་དངོས་པོ་ལ་ཐ་དད་མེད་པའི་གནད་དང་། ལམ་གསུམ་གྱིས་གེགས་བསལ་བས་འགྲོ་ལམ་ལ་ཉེ་རིང་མེད་པ་དང་། ཚད་གསུམ་གྱིས་ཚད་ལ་ཕབ་པས་འདྲ་མིན་དང་ཆལ་ཆོལ་མེད་པ་དང་། འབྲས་བུ་གསུམ་གྱིས་ཟད་སར་བསྐྱལ་བས་ཡིན་མིན་དང་ཐེ་ཚོམ་མེད་པས་ན་མངོན་སུམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐ་མལ་པའི་དུས་ན་དགའ་མི་དགའ་བཏང་སྙོམས་གསུམ་མཐོང་བས་བདེ་སྡུག་བར་མ་གསུམ་འཆར་བ། བླ་མའི་གདམས་པ་ཉམས་སུ་བླང་བའི་དུས་ན་དབྱིངས་རིག་ཆོས་གསུམ་མངོན་པར་མཐོང་བས་སོ། །ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་ལ་ཡིད་དཔྱོད་ཚིག་གིས་སྒྲོ་གདགས་སུ་མེད་པའི་གནད། གོམས་པའི་དུས་ན་འོད་ཐིག་ལེ་སྐུ་གསུམ་མཐོང་བས་འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་རང་འགགས་པའི་གནད། ཚད་དུ་ཕྱིན་པའི་དུས་ན་གསལ་བ་སྟོང་པ་བདེ་བ་གསུམ་མངོན་པར་མཐོང་བས། ཆོས་ཉིད་རང་ཟད་པའི་གནད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་གསུམ་ཞེས་གྲངས་ཀྱི་གནས་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲས་བུ་ཅིག་ཅར་དུ་གྲོལ་བར་ངེས་པའོ། །སྣང་བ་ནི་གང་སྣང་ན་ཆོས་ཉིད་སྣང་ལ། ཡུལ་གང་ལ་སྣང་ན་དབྱིངས་ལ་སྣང་། ཚུལ་ཇི་ལྟར་སྣང་ན་འོད་དང་འོད་ཁྱིམ་རིག་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དང་བཅས་པ་སྣང་། སྣང་བ་དེ་ཉམས་སུ་བླངས་པ་ལས་འབྲས་བུ་རྡོས་བཅས་མི་སྣང་བར་སངས་རྒྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བའི་ངོ་བོ་དབྱིངས་རིག་འོད་གསལ་དུ་སྣང་བ་སྟེ། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མངོན་སུམ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །ཡུལ་མེད་རྣམ་པར་དག་པའི་སྣང་བ་མཐོང་། །ཞེས་པ་དང་། སྒྱུ་འཕྲུལ་ལས། ནོར་བུ་རིན་ཆེན་འོད་ཆགས་དཔལ། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་མངོན་སུམ་པ། །ཞེས་སོ། །ངེས་ཚིག་ནི་སྐུ་གསུམ་གྱི་སྣང་བ་མཐོང་བ་སྟེ། རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པར་བརྩེགས་པའི་རྒྱུད་ལས། མངོན་ཞེས་བྱ་བ་མཐོང་བ་ལ། །གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་སྐུ་གསུམ་གྱི། །ཞིང་ཁམས་གཏན་ལ་ཕེབས་པའོ། །ཞེས་སོ། །དགོས་པ་ནི་གནད་འདིས་གོལ་སྒྲིབ་མེད་པར་གྲོལ་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གནད་མེད་ན། །མིག་མེད་གཡང་ཁར་ཕྱིན་པ་འདྲ། །ཞེས་སོ། །གནད་ནི་ཐལ་འགྱུར་ལས། རྒྱང་ཞགས་(༨༦)འགུལ་བ་མེད་པ་གནད། །འདི་དུས་ལྟ་སྟངས་གསུམ་དང་སྦྱར། །ཞེས་པ་དང་། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། མིག་ནི་རབ་ཏུ་གནན་བྱ་སྟེ། །མིག་ཟུར་ཉིད་ལས་དབྱིངས་འབྱུང་བས། །མིག་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་བརྟག །ཅེས་སོ། །སྣང་བ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་སྣང་བ་ནི། །དབང་པོའི་སྒོ་ལས་ངེས་འཐོན་ཏེ། །སྤྲིན་མེད་པ་ཡི་མཁའ་ལ་གསལ། །ཅེས་པ་དང་། གཞན་ཡང་རྩ་དང་འཕྲུལ་འཁོར་གྱིས། །རང་བཞིན་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྔ། །ཆུ་བུར་མིག་གིས་མཐོང་བའོ། །ཞེས་པ་དང་། རང་ཤར་ལས། ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལྡན་འོད་ཀྱི་སྐུ། །ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་རབ་ཏུ་གསལ། །དེ་ཡང་འགྲོ་དང་འོང་བ་དང་། །འགུལ་བ་དང་ནི་འཕྲིག་པའོ། །ཞེས་པ་དང་། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། རང་སྣང་རིག་པའི་དངོས་པོ་དེ། །ཡེ་ཤེས་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་གནས། །ཞེས་པ་དང་། ནོར་བུ་འཕྲ་བཀོད་ལས། རྒྱང་ཞགས་ཆུའི་སྒྲོན་མ་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་གསལ་ལོ་ཞེས་སོ། །ཉམས་སུ་བླང་ལུགས་ནི་དང་པོ་ཐུན་ཆུང་ལ་གྲངས་མང་དུ་བྱ། གཉིས་པ་ལ་ཐུན་བསྐྱེད་ཅིང་ཡུན་བསྲིང་། གསུམ་པ་ལ་ཉིན་མཚན་མེད་པར་ཉམས་སུ་བླང་ཞིང་། དབྱིངས་ཀྱི་ར་བར་རིག་པ་བཅུག་པ་ལས་མི་འགུལ་བར་བྱེད་དེ། སྒྲོན་མ་འབར་བ་ལས། དབྱིངས་ཀྱིས་རིག་པའི་རང་ཡུལ་བྱེད། །རྡོ་རྗེ་ཉིད་ནི་ལུ་གུ་རྒྱུད། །འདི་ཉིད་ནང་དུ་གཞག་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །འབྲས་བུ་ནི། ཕྱིའི་དབྱིངས་སྣང་ལ་མིག་མི་འགུལ་བའི་རང་དུས་ན། ནང་དུ་རིག་པ་གཞི་ལ་གནས་པས་གདངས་རང་ཐིམ་ལ་འཁོར་ནས། གློ་བའི་རླུང་གི་རྟ་དང་བྲལ་བས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་དབྱིངས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ལ་ཐིམ་ནས་ངོ་མཉམ་རིས་མེད་དུ་གྲོལ་བས། ཀ་དག་གི་རིག་པ་དབྱིངས་ལས་མ་གཡོས་པར་སྙིང་ག་ན་ངང་གིས་འོད་གསལ་བའི་དགོངས་པ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ཆོས་ཉིད་གདོད་མའི་འོད་གསལ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བས་འཁོར་བ་མིང་མེད་དུ་སྟོངས་ནས་སྲིད་གསུམ་གདར་ཤ་ཆོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། དེས་ནི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གནད། །མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཤེས་པ་དང་། །དེ་ཤེས་པ་ཡིས་རྟོགས་པ་དང་། །རྟོགས་པ་ཙམ་གྱིས་གྲོལ་བར་འགྱུར། །གྲོལ་ཞེས་བཀྲོལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །ནམ་མཁའ་དག་ནི་ནམ་མཁའ་ལ། །ཐིམ་ནས་རང་བཞིན་དམིགས་མེད་པས། །རིས་མེད་ཆ་ཤས་ཡོད་མ་ཡིན། །མངོན་སུམ་རྙེད་པའི་སྐལ་ལྡན་ལ། །ཁམས་གསུམ་འཁོར་བ་མིང་མེད་པས། །སྲིད་གསུམ་གདར་ཤ་ཆོད་པའོ། །ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྣང་བ་ལ་གཉིས་ལས། མདོར་བསྟན་པ་ནི། དབྱིངས་རིག་ལ་གོང་ནས་གོང་དུ་སྦྱངས་པས། ཕྱིར་དབྱིངས་སྣང་དུ་རིག་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དབྱེར་མེད་དུ་གནས་པ་བཞིན། ནང་དུ་ཀ་དག་གི་སྟོང་དབྱིངས་ལ་རང་གདངས་ཀྱི་རིག་དབྱིངས་གཉིས་མེད་དུ་གནས་པས་འོད་གསལ་མ་བུ་འདྲེས་ཏེ། སྣང་ཉམས་སྣ་ཚོགས་སུ་འཕེལ་བ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཉམས་ཀྱི་སྣང་བ་གོང་(༨༧)འཕེལ་ནི། །ཡེ་ཤེས་ཁ་དོག་ཕྱིར་བྱུང་ནས། །གྱེན་འགྲེང་བ་དང་རྩིབས་ཤར་དང་། །ཐིག་ལེ་སྣ་ཚོགས་སྐུ་ཉིད་དུ། །རགས་པར་སྣང་བའི་ཡུལ་ལ་གསལ། །ཅེས་སོ། །རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། ཉམས་གོང་འཕེལ་ཅེས་པའི་ཉམས་ལ་གཉིས་ཏེ་ཤེས་པའི་ཉམས་དང་། སྣང་བའི་ཉམས་སོ། །ཤེས་ཉམས་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་ཉམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཐོབ་པའི་དགའ་བདེ་སེམས་ཆགས་པ་གླུ་གར་ལ་སོགས་པ་བྱེད་སྙིང་འདོད་པ་རྣམས་དང་། འདས་པའི་ཤེས་ཉམས་སྟོང་གསལ་མཐའ་བྲལ་གྱི་རྟོགས་ཚད་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྩལ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཏེ། འདི་ཉིད་ཐོག་མ་བར་དང་མཐར་གོམས་པ་ལས། ཤེས་པ་དགའ་བདེའི་ཉམས་དང་། མཐར་འགྱུར་གྱི་ཉམས་དང་། སྣང་བའི་ཉམས་དང་གསུམ་འབྱུང་བ་ལས། དང་པོ་ནི། ལུས་ངག་གནད་དུ་གཅུན་པས་རླུང་སེམས་བག་ལ་ཞ་ནས། ནང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འོད་གསལ་སྟོང་པའི་ངང་ལ་འབྱམས་པ་དང་། ཤེས་པ་བག་ཡངས་གཟུང་འཛིན་མེད་པའི་དགའ་བདེ་ཡངས་པ་ཁྲོལ་ཆགས་སུ་སྐྱེས་ཀྱང་ཞེན་འཛིན་སྤུ་ཉག་ཙམ་ཡང་མེད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་བསམ་གཏན་གནད་དུ་ཕེབས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །བཅོས་མའི་བསྒོམས་པ་ལས་དགའ་བདེ་བྱུང་བ་ནི་ཉམས་འགྱུར་བ་ཤས་ཆེ་ལ་རགས་པ་འཁྲབ་པའམ་གླུ་གར་བྱེད་འདོད་པ་འབྱུང་བས་ཆགས་ཞེན་དུ་སོང་ལ། འདི་ནི་དགའ་བདེར་ཤར་ཡང་རང་དབང་ཐོབ་པའི་དགའ་བདེ་ཞེན་མེད་དུ་ཤེས་པའི་ཁྱད་ཡོད་པ་ནི་བཅོས་ནས་བསྒོམས་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་རླུང་དུ་ཕེབས་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་ཁྱད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །མཐར་འགྱུར་གྱི་ཉམས་ནི་རླུང་ཉམས་ཀྱི་སྣང་ཆ་སྟེ། སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་ལྟ་བུ་དང་། སྤྲིན་ལྟ་བུ་དང་། དུ་བ་ལྟ་བུ་དང་། སྨུག་ཟིལ་ལྟ་བུ་དང་། ཟླ་བ་ཤར་བ་ལྟ་བུ་དང་། སྐར་མ་ཤར་བ་ལྟ་བུ་དང་། ནམ་སྲོས་པ་ལྟ་བུ་ལ་མཐིང་གའི་སྣང་བ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་དང་། ཉི་མ་ཤར་བ་ལྟར་ཕྱི་ནང་ཟང་ཐལ་བར་སྣང་བ་ལྟ་བུ་དང་བརྒྱད་དེ། འཆར་ནུབ་དང་གསལ་འགྲིབ་ཏུ་བྱུང་བས། མི་བརྟན་ཚུགས་མི་ཐུབ་འགྱུར་འགྲོ་བས་མཐར་འགྱུར་གྱི་ཉམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རླུང་གཡོ་བའི་ཉམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་བྱར་ཡོད་དེ་རླུང་སེམས་དག་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བའི་ཉམས་ནི། རིག་པའི་རང་གདངས་འོད་གསལ་ཆེན་པོ་སྟེ། གནས་སྐབས་སུ་ཕྱིར་སྣང་འཕེལ་ཞིང་ཚད་ལ་ཕེབས་ནས། རང་གདངས་གཞི་ཐིམ་ལ་ནང་དུ་བཟློག་པས་ཕྱིར་གསལ་དུ་ཟད་དགོས་ཏེ། ལྷུན་གྲུབ་ཀ་དག་གི་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནང་གསལ་དུ་རང་འོད་ཀྱི་ཀློང་ན་རིག་པ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕོ་བྲང་ལ་ཡེ་བཞུགས་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོར་འཕོ་འགྱུར་མེད་པའོ། །དེས་ན་འདིར་སྣང་བའི་ཉམས་གཙོ་བ་སྟེ། ཤེས་ཉམས་ནི་བློ་ཡིན་པས་འགྱུར་ཞིང་ཚད་མི་ཐུབ་སྟེ་ཀུན་བརྟགས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་དྲན་བྱེད་ཐ་དད་པ་ཚུ་རོལ་གྱི་རྟོག་པས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། འདི་ལ་ཚད་བྱེད་ན་སྤྲིན་ལ་ཚོད་བཙུགས་ནས་སྦས་སྐུངས་བྱེད་པའི་བྱ་དང་འདྲ་སྟེ། དོན་རྟོགས་པའི་དུས་(༨༨)མེད་དེ་མཐོང་བ་རང་ཐོག་ཏུ་མི་ཕེབས་སོ། །འདི་ནི་སྣང་བའི་ཉམས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་ཁ་དོག་གི་སྣང་བ་མཐོང་བས་འཁོར་བའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཕྱེད་གཟུང་བ་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ལས་འདས་ལ། དབྱིངས་ཀྱི་སྣང་བ་མཐོང་བས་དེའི་སྟེང་དུ་འཛིན་པ་རྟོག་པའི་ཆའི་ཕྱེད་མེད་པ་སྟོང་ཆད་དུ་འཛིན་པ་ལོག་པས་འཁོར་བའི་ཆའི་སུམ་གཉིས་ལས་འདས་ལ། ཀུན་རྟོག་གཞི་གྲོལ་རང་སངས་སུ་དག་པས་འཛིན་ཆའི་ཕྱེད་སྣང་བ་རང་མཚན་དུ་འཛིན་པ་ལོག་པས། གཟུང་འཛིན་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོར་ན་སྣང་ཉམས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་ཁ་དོག་གི་སྣང་བ་དང་། དབྱིངས་ཀྱི་སྣང་བ་གཉིས་སུ་འདུས་པའོ། །གོང་འཕེལ་ནི། སྣང་བ་དེ་དག་ཇེ་བཀྲ་ཇེ་ལེགས་ཇེ་མང་ལ་སོང་བ་སྟེ། འདི་ལ་དག་ཚུལ་གྱིས་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། སྣང་ཚུལ་གྱིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། འཁོར་བའི་བཅིངས་པ་ལས་གྲོལ་ཚུལ་དང་སྦྱར་ན། སྣང་བ་དེ་ཡང་གྱེན་འགྲེང་དང་། རྩིབས་ཤར་དང་། གྲུ་ཆད་དང་། དུམ་བུ་དང་། སྣམ་བུའི་སྣང་བ་དང་ལྔ་རྫོགས་པས་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་ཁ་དོག་ལ་དབང་ཐོབ་ནས། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། ཕྲག་དོག་ལྔ་མངོན་དུ་རྒྱུ་བའི་བཅིངས་པ་ལས་གྲོལ་ཏེ། བག་ལ་ཉལ་ཙམ་ལས་མ་གཏོགས་པ་མེད་པས་འཁོར་བའི་ཕྱེད་ལས་འདས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་དྲྭ་བའི་རྣམ་པ་དང་། དྲྭ་བ་ཕྱེད་པ་དང་། མིག་མངས་རིས་དང་། མིག་ཚགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་དང་། ཟ་འོག་གུར་ཁྱིམ་ལྟ་བུ་མཐོང་བས། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་ལྔའི་ཚོགས་པས་བདག་ཏུ་བྱས་པ་ལས་འདས་པས། འཇིག་རྟེན་གྱི་བདག་སུམ་གཉིས་ལས་འདས་པས། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་བྱིན་རླབས་སོ། །དེ་ནས་ཡེ་ཤེས་དངོས་པོ་དག་པའི་དབྱིབས་ཀྱི་སྣང་བ། ཡེ་ཤེས་མཁར་ཐབ་ཀྱི་རྣམ་པ་འདྲ་བ་དང་། ཉི་ཟླ་ཟུང་སྦྲེལ་གྱི་རྣམ་པ་འདྲ་བ་དང་། པདྨ་བརྩེགས་པའི་རྣམ་པ་འདྲ་བ་དང་། མཆོད་རྟེན་བརྩེགས་པའི་རྣམ་པ་འདྲ་བ་དང་། པདྨ་སྟོང་ལྡན་གྱི་རྣམ་པ་དང་འདྲ་བ་མཐོང་བས། འབྱུང་བ་ལྔའི་འཆིང་བྱེད་ལས་འདས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གཅིག་སྐྱེས་གཅིག་འགགས་པས་ཉམས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་སྔ་མ་བས་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བས་གོང་འཕེལ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རིམ་པས་བྱུང་བ་ནི་སྔར་དབང་རིམ་པས་བསྟེན་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །

གཉིས་པ་སྣང་ཚུལ་གྱིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ། ཡེ་ཤེས་ལྔའི་ཁ་དོག་གི་སྣང་བ་དང་། དབྱིབས་ཀྱི་སྣང་བ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། རྡོ་རྗེའི་རིགས་རྣམ་པར་དག་པས། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་འོད་ཁ་དོག་དཀར་པོའི་རྣམ་པར་འཆར་བ་དང་། དེ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་མི་བསྐྱོད་པའི་གདངས་དཀར་བ་ལ་འཚེར་བར་འཆར་བའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་རྣམ་པར་དག་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཁ་དོག་མཐིང་གའི་རྣམ་པར་འཆར་བ་དང་། རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱི་གདངས་མཐིང་ལ་གནག་པར་འཆར་རོ། །རིན་པོ་(༨༩)ཆེའི་རིགས་རྣམ་པར་དག་པ་ལས། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁ་དོག་སེར་པོའི་སྣམ་བུ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་ལྡན་གྱི་གདངས་རབ་ཏུ་འཚེར་བ་གསེར་ཞུན་སྦྱངས་པ་ལྟ་བུར་འཆར་རོ། །པདྨའི་རིགས་རྣམ་པར་དག་པ་ལས། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁ་དོག་དམར་པོའི་སྣམ་བུ་དང་། སྣང་བ་མཐས་ཡས་ཀྱི་གདངས་དམར་བ་ལ་རབ་ཏུ་དམར་བ་བྱེ་རུའི་མདོག་ལྟ་བུར་འཆར་རོ། །ལས་ཀྱི་རིགས་རྣམ་པར་དག་པ་ལས། བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁ་དོག་ལྗང་གུའི་སྣམ་བུར་འཆར་བ་དང་། དོན་ཡོད་གྲུབ་པའི་གདངས་རབ་ཏུ་ལྗང་བ་ཨིནྡྲ་ནཱི་ལའི་རྣམ་པ་ལྟར་འཆར་བའོ། །དེ་དག་གི་ཕྱི་རིམ་མཐིང་ག་རྡོ་རྗེའི་ར་བས་ཀུན་ནས་བསྐོར་བ་ནི། ཡེ་ཤེས་དེ་དག་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་མཚོན་པའོ། །དེ་ལས་སྣང་བའི་འཕེལ་ནི་འོད་ལྔ་སོ་སོས་གཙོ་བྱས་པའི་ཁ་དོག་ལྔ་ལྔར་གསལ་བ་ནི། རིགས་དང་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་བྱུང་བའོ། །

དེ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་གྱེན་འགྲེང་དུ་སྣང་བ་ནི། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉམས་ཀྱི་འཕེལ་འབྱུང་བའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྩིབས་ཤར་དུ་སྣང་བ་ནི། འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་ཟད་དུ་ཉེ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་གྲུ་ཆད་དུ་སྣང་བ་ནི། འབྱུང་བའི་ཕྲ་བ་འགག་པའི་དུས་སོ། །བྱ་བ་གྲུབ་པའི་རེ་ལྡེའི་རྣམ་པ་ཙམ་དུ་སྣང་བ་ནི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་སོ་སོར་གསལ་བ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡུལ་གྲུ་ཙམ་དུ་སྣང་བ་ནི་རྟོག་པ་རགས་པ་རྣམས་འགགས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་དག་གི་ལམ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་ནི། བརྩོན་འགྲུས་རབ་རྣམས་ལ་བར་དུ་ཞག་ལྔ་ལྔའོ། །འབྲིང་རྣམས་ལ་ཞག་བདུན་བདུན། ཐ་མ་རྣམས་ཞག་ཉེར་གཅིག་ཉེར་གཅིག་ན་གོང་མའི་སྣང་བ་འགགས་ནས། ཡང་འོག་མའི་སྣང་བ་དེ་དག་ཏུ་རྣམ་པར་སྣང་བའོ། །ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་བར་འདིར་ནི་ཐང་ཅིག་ཏུ་གནས་པ་དག་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་དེ་དག་ནུབ་ནས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་དབྱིབས་ཀྱི་རྣམ་པ་འཆར་ཏེ། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་དབྱིབས་མིག་ཚགས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་ཁ་དོག་རབ་ཏུ་སྤེལ་ལེགས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་གོམས་པ་ལས་མིག་མངས་རིས་སུ་འཆར་ཏེ། འདི་ནི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཚད་དུ་ཕྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པ་ཉིད་དྲྭ་བ་ཕྱེད་པར་འཆར་ཏེ། དེ་ནི་རླུང་གི་སྦྱངས་པ་དག་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལས་དྲྭ་བར་སྣང་བ་ནི་སྔོན་འགྲོ་དག་ཅིང་ཚར་ཆོད་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ནས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་མེ་ཏོག་གི་ཚོམ་བུར་འཆར་བ་ནི། གཟིགས་སྟངས་ལས་འགྲུས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལས་པདྨ་སྟོང་ལྡན་དུ་འཆར་བ་ནི་སྔོན་འགྲོ་འབྱོངས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ནས་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་མཚོན་ཆ་ལྟ་བུར་འཆར་བ་ནི། རང་བཞིན་མ་བཅོས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལས་འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ནི་སྔོན་འགྲོ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མཁར་ཐབ་ཏུ་འཆར་བ་ནི། རིག་པ་མིག་ནས་དྲངས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལས་ཟ་འོག་གུར་ཁྱིམ་ལྟ་བུ་ནི་སྔོན་(༩༠)འགྲོ་དག་པར་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་དག་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཁྱད་ཀྱིས་ཞག་གསུམ་དང་། བདུན་དང་། བཅུ་བཞི་ན་གཅིག་སྐྱེ་གཅིག་འགགས་པའོ། །དེ་ཕན་ཆད་ནི་ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྣང་བ་སྟེ། འདི་དག་ནི་སེམས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་དུས་ན། རྟོག་པ་ཐ་དད་པར་བསླང་བ་སྟེ་འགགས་པའི་རྟགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་རིག་པ་རང་གི་ངོ་བོའི་སྣང་བ་འཆར་ཏེ། འོད་དེ་དག་ཐིག་ལེར་འཆར་བ་ནི་ལུ་གུ་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ནས་ཐིག་ལེ་གཉིས་འབྲེལ་དུ་སྣང་བ་ནི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ནས་ཐིག་ལེ་ལྔ་སྦྲེལ་དུ་སྣང་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལ་བྱན་ཚུད་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །མངོན་སུམ་གྱི་ཐིག་ལེ་དང་འབྲེལ་ལུགས་མི་འདྲ་སྟེ་ཆེ་ཆུང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཕན་ཆད་ནི་ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྣང་བ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཁ་དོག་ལྔ་ཡི་འོད་ཀྱིས་ཀྱང་། །རེ་ལྡེ་ཙམ་ལས་གྲུ་ཆད་སྣང་། །ཡུལ་གྲུ་ཙམ་ལས་མཐོང་ཚད་དོ། །ཞེས་པ་དང་། རང་བྱུང་གི་རྒྱུད་ལས། རང་ངོ་མཐོང་ལས་འདི་ལྟར་རོ། །ཡར་མཚམས་ལས་ནི་སོར་བཞི་ལས། །བྲལ་བའི་སྐྱེས་བུ་སྐལ་བཟང་བ། །འཁོར་བར་འཇུག་པ་ག་ལ་སྲིད། །གྲུ་ཆད་རྣམ་པར་གང་སྣང་བ། །སྤྲུལ་པའི་ཡོན་ཏན་འདིས་འགྲུབ་བོ། །མཐོང་བའི་ཡུལ་ཙམ་གང་སྣང་བ། །ཚོམ་བུ་ལ་ནི་དེ་བཞིན་ནོ། །ཕྱིར་སྣང་འགགས་པ་གང་ཡིན་པ། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བཅུ་དྲུག་ལ། །འདི་ཡང་དེ་ལྟར་འགྱུར་བའོ། །ཞེས་སོ། །

གསུམ་པ་རིག་པ་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་སྣང་ཚུལ་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། རང་བཞིན་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། དེ་ནས་ཐིག་ལེ་རེ་རེའི་ནང་དུ་སྐུ་ཕྱེད་མ་རེ་རེ་སྣང་བ་ནི་སྤྲུལ་པ་སྐུའི་སྦྱང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ནས་སྐུ་རང་རྐྱང་རེ་རེ་སྣང་བ་ནི་སྤྲུལ་སྐུའི་སྣང་བ་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ནས་སྐུ་དེ་དག་ཡབ་ཡུམ་ལྔ་ལྔར་གྱུར་པ་ནི་ལོངས་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ཚད་དུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་སོ་སོའི་ཚོམ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་བཅས་པར་སྣང་བ་ལ། དེ་ཉིད་མུ་ཁྱུད་ཀྱི་ར་བ་དང་སོ་སོའི་གཙོ་འཁོར་དུ་སྣང་བ་ནི། ཆོས་སྐུའི་སྦྱང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཚད་དུ་ཕྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །

འདི་ནི་རིག་པ་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་སྣང་བ་སྟེ། སྔོན་འགྲོའི་དུས་ན་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་དང་། བྱེད་པ་དེ་དག་གི་འབྲེལ་ཆད་དེ་ཕྱིས་མི་སྐྱེ་བའི་རྟགས་སོ། །དེའང་དག་བྱ་དྲི་མ་རེ་སྦྱོང་བའི་གཉེན་པོ་སྔོན་འགྲོ་ལ་སོགས་པ་གནད་དུ་ཕྱིན་པ་ལས་སྣང་བ་དེ་དག་ཤར་བར་བརྟགས་ཀྱང་བྲལ་འབྲས་དང་དག་བྱ་དག་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་བཏགས་པ་བ་ཡིན་གྱི། དེས་བསྐྱེད་ནས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་རང་ཡོད་ཀྱི་གདངས་དྲི་མའི་སྒྲིབ་པ་དག་སྟོབས་ཀྱིས་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐལ་འགྱུར་ལས། རིག་པ་ཚད་ཕེབས་སྣང་བ་ནི། །ལོངས་སྐུའི་མཚན་དཔེ་གསལ་བར་ནི། །མ་ངེས་ཁ་དོག་འཇའ་ཚོན་ལས། །རིགས་ལྔ་ཡབ་དང་ཡུམ་དུ་སྣང་། །ཞེས་པ་དང་། བསྟན་བུ་ལས། དེ་བཞིན་སྐུ་ལ་ཐུག་གི་བར། །དྲུག་དང་བཅུ་དང་ལྔ་གསུམ་ལ། །གདོན་(༩༡)མི་ཟ་སྟེ་ལོངས་སྐུའོ། །ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་རང་བཞིན་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ། ཚད་ཕེབས་ཀྱི་ངེས་ཚིག་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། ཚད་གསུམ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི་རིག་པ་ཚད་ཕེབས་ཞེས་པས། རིག་པ་ནི་གཞི་གནས་ཀྱི་རིག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་ཏེ། ལམ་སྲོལ་དུ་ཚུད་པ་ལས། གཞི་སྣང་གི་རང་གདངས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་འཆར་སྒོ་སྐུར་སྣང་བས། ལམ་སྣང་ཟད་དུ་ཉེ་བ་ལས། དཀྱིལ་འཁོར་རྫོགས་པ་རྣམས་སོ། །ཚད་ནི་དང་པོ་ཕྱེད་སྐུ་ནས་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྫོགས་པའི་བར་རོ། །ཕེབས་པ་ནི་དེ་ལས་འདའ་ས་མེད་པས་རྣམ་པར་སྣང་བའོ། །དེ་དག་ནི་ཟླ་བ་ཉ་གང་བའི་རྣམ་པ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡར་གྱི་འཕེལ་ཟད་པས་དཀྱིལ་འཁོར་རྫོགས་ཏེ་རང་ངོ་ལ་བཅོས་སུ་མེད་པའོ། །

གཉིས་པ་ཚད་གསུམ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཕྱི་སྣང་བའི་ཚད། ནང་ལུས་ཀྱི་ཚད། གསང་བ་རིག་པའི་ཚད་དོ། །

དང་པོ་ནི། སྣང་བ་ལ་དབང་བསྒྱུར་ཞིང་ཞིང་ཁམས་འོད་གསལ་དུ་རྫོགས་པ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། དེ་ལྟར་ཕེབས་ནས་རྫོགས་པའི་ཚད། །ཐད་ཀའི་དངོས་སྣང་འགགས་པ་དང་། །ས་རྡོའི་སྣང་བ་བཞུ་བ་དང་། །རང་ཤེས་ཅི་ལའང་ཚུད་པ་དང་། །དེ་བཙུད་བེམ་པོ་འགུལ་བ་དང་། །རླུང་གི་འགྱུ་བའི་ཚད་ཟིན་དང་། །ལུས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་མཐོང་བ་འབྱུང་། །ཅིར་སྣང་གཟུགས་སྐུར་རྫོགས་པ་དང་། །དེ་ལས་ཡབ་ཡུམ་འཁྲིལ་པ་དང་། །ལྔ་ལྔ་ཡབ་དང་ཡུམ་སྦྱོར་དང་། །ཀུན་ཀྱང་མུ་ཁྱུད་ཟླུམ་པོ་ལ། །རྣལ་འབྱོར་ལུས་ཀྱང་འོད་གསལ་ཞིང་། །འགྲོ་དང་འོང་དང་འདུག་པར་སྣང་། །ཐམས་ཅད་རིག་པ་ཚད་ཕེབས་སོ། །ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་ནི། ལུས་ཀྱི་རྡོས་པ་དག་ནས་སྙིང་དབུས་སུ་ཨ་དཀར་པོ་ལས་འོད་ཟེར་ལྔ་སྒྲིལ་མཐོངས་ཁུང་གི་ཉི་ཞུར་ལྟར་བར་སྣང་ལ་འོད་ཀྱི་སྐར་ཁུང་གི་ནང་ཤར་བར་ཟུག་ཅིང་། ཐོར་ཚུགས་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་གནས་པས་རང་བཞིན་གྱིས་འདེགས་པར་སྣང་ལ། མཛོད་སྤུ་ནས་འོད་ཟེར་སྣ་ལྔ་འདོམ་གང་དུ་གསལ་ཞིང་། ལག་པའི་སོར་མོ་ལྔ་ལ་འོད་ལྔའི་ཕྲེང་བས་འཁྲིགས་ཤིང་། ལུས་ཀྱི་བ་སྤུའི་སྒོ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་ནང་གི་ཆ་རྡུལ་ཕྲན་གྱི་ཁྱོན་ལས་ཆུང་བ་རེའི་གོ་ན་ཞིང་ཁམས་གྲངས་མེད་ན་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྣང་བ་ནི་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྒོ་བརྒྱད་ཤར་བའི་སྣང་བ་ཀུན་འདིར་ལྷག་ཆད་མེད་པར་རང་སྣང་ལ་སྣང་བ་ཡིན་ལ། དུང་ཁང་ནའང་ཁྲོ་བོའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་སྙིང་ན་ཞི་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། ལུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཀུན་ལ་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པ་དང་། འགྲོ་འདུལ་སྤྲུལ་པ་དང་། སྣ་ཚོགས་སྤྲུལ་པ་སྣང་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ན་རང་སྣང་གི་འགྲོ་བའི་དོན་མཛད་པར་སྣང་ཞིང་། ཐུགས་རྗེའི་སྒོ་ལས་མངོན་ཤེས་དྲུག་ཚན་རྣམས་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་འཆར་ཞིང་། དག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པ་རང་སྣང་ལོངས་སྐུར་རྫོགས་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་དྲི་མ་དག་ཅིང་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཐོབ་པས། (༩༢)ས་དང་སའི་བག་ཆགས་རང་དག་པ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཚད་ཕེབས་ལུས་ཀྱང་འདི་ལྟར་འགྱུར། །སོ་སོའི་ལུས་ཀྱི་རྡུལ་བྲལ་ནས། །བར་སྣང་འོད་ཀྱི་སྐར་ཁུང་སྣང་། །དེ་ནས་འོད་ཟེར་ལྕགས་ཀྱུའི་དབྱིབས། །ཕྲ་ཞིང་འཁྲིལ་པས་སྣང་བ་འཛིན། །ལུས་ཀྱི་རྡོས་པ་རང་འགགས་ནས། །ཟང་ཐལ་དྲི་མེད་འོད་ཀྱི་ལུས། །དབུས་ན་ཨ་ཡི་མཚན་མ་དང་། །མཛོད་སྤུའི་འོད་ཟེར་འདོམ་གང་ཚད། །ཐོར་ཚུགས་རླུང་གིས་འདེགས་པར་སྣང་། །ཞི་སྐུ་ལག་པའི་སོར་མོ་ལས། །འོད་ཀྱི་ཕྲེང་བ་རྣམ་པར་འཁྲིགས། །སྒྲ་མེད་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྟེ། །མགོ་བོ་ཐོད་པའི་གཞལ་ཡས་ལས། །ཧེ་རུ་ཀ་རྣམས་མངོན་པར་འབྱུང་། །འདི་དུས་རང་ལུས་ཚད་ལ་ཕེབས། །ཟང་ཐལ་སྐུ་གསུམ་གཅིག་འདྲིལ་བའོ། །ཞེས་སོ། །

གསུམ་པ་གསང་བ་རིག་པའི་ཚད་ནི། ཕྲ་རགས་འགྱུ་བའི་སེམས་དག་ཀྱང་།  ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས ་ཙམ་གྱི་སེམས་ཡོད་ལ། རིག་པའི་ཡོན་ཏན་མངོན་ཤེས་དང་སྤྱན་ཆགས་པ་མེད་པ་ཤར་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། འདི་དུས་སེམས་ནི་གསལ་བ་དང་། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་རྣམས་དང་། །རིང་དང་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡི། །ཆོས་རྣམས་སྐད་ཅིག་གིས་ཤེས་འགྱུར། །ཚད་མེད་སངས་རྒྱས་ཞིང་རྣམས་དང་། །དེ་བཞིན་སྐུ་ཡང་སེམས་ལ་སྣང་། །སྟོང་པའི་སེམས་ལ་དྲི་མ་ཟད། །རང་བཞིན་མི་གཡོ་སྟོང་གསལ་བརྙེས། །མ་འདྲེས་མཉམ་རྫོགས་དབྱིངས་ལ་ཁྱབ། །སྣང་མཛད་གསལ་བས་དུ་མ་བྲལ། །ཆ་ཤས་མེད་པས་སྤྲོས་མེད་དོ། །ཞེས་སོ། །དེའང་སྣང་བ་གོང་མ་གཉིས་སུ་ཉོན་ཡིད་དང་ཡིད་ཤེས་ཀྱི་དྲི་མ་མངོན་གྱུར་སྦྱངས་ནས། འདི་ཐོབ་པའི་ཚེ་ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱི་དང་པོ་བདུན་དག་པས། ཕྲ་རགས་ཀྱི་དྲི་མ་ལས་གྲོལ་ཞིང་། ལུས་སེམས་ཀྱི་འབྲེལ་ཆོད་པས། ཕྱི་སྣང་བའི་ཡུལ་རིག་པ་ལ་སྣང་ཞིང་། དཔྱོད་བྱེད་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཆ་ ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས ་པའི་དབང་པོས་བདག་རྐྱེན་བྱེད་པ་ནི། སྐར་མདའ་ནམ་མཁའ་ལ་རྒྱུག་པའི་ཚོད་ཙམ་དུ་སྐད་ཅིག་མ་ལ་དཔྱོད་བྱེད་རང་ཤར་བ་དེ་རང་གྲོལ་བས་གཉེན་པོ་ལོགས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་དག་པ་ནི། སྣང་བ་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་དུས་སུ་རླུང་ཕྱིར་འཕངས་ཤིང་ནང་དུ་མ་བཟུང་བས། རྟོག་པ་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་མི་སྡོད་པའི་རྩལ་འབྱོངས་པ་ལས་བྱུང་སྟེ། ལུས་ཟང་ཐལ་ལ། རྣམ་ཤེས་ཀུན་གཞིའི་ཆ་རྟོག་མེད་ཡུལ་རིག་པ་མེ་སྟག་འཕྲོ་བ་བཞིན་གསལ་དྭངས་པ། ཕྱིར་ཞིང་སྣང་དང་ནང་དུ་རང་སྣང་གི་སྣང་ཆ་གཉིས་མཐོང་བས་ལུས་སེམས་འབྲེལ་ཆོད་དེ། ཁམས་གསུམ་དུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་མཆོག་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་གྲུབ་པ་ནི། ཡང་ཐལ་འགྱུར་ལས། དེ་ལྟར་སྣང་བའི་དུས་རྣམས་སུ། །ལུས་སེམས་འབྲེལ་བ་ཆོད་པ་ནི། །ཟག་བཅས་ཟད་པའི་ལུས་ལས་ཀྱང་། །ཕྱིར་འབྱུང་མཚན་ཉིད་གསལ་བའི་སེམས། །སྐར་མདའ་འཕྲོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཀྱང་། །ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་གསལ་བར་མཐོང་། །དེ་ཉིད་ཐོག་མའི་དུས་རྣམས་སུ། །རླུང་དང་བྲལ་བ་དག་ལས་ཀྱང་། །(༩༣)འབད་ཅིང་དག་པ་རླུང་གི་ལས། །ལུས་ལས་ཕྱི་རོལ་འཕངས་ལས་བྱུང་། །མཐོང་བྱེད་གཉིས་ཀྱི་ཆ་ལས་ཀྱང་། །ལུས་ནི་འོད་གསལ་དག་པ་ལ། །སེམས་ནི་མེ་སྟག་འཕྲོ་བ་བཞིན། །གཅིག་ཏུ་མི་གནས་རང་གསལ་གཞི། །སྣང་ཆ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བྱུང་། །འདིས་ནི་ལུས་སེམས་འབྲེལ་བཅད་ནས། །ཁམས་གསུམ་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །འདིའི་དུས་སུ་མཐོང་བྱེད་ཀྱང་ ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས ་པའི་ཆ་སྐར་མདའ་འམ་མེ་སྟག་འཕྲོ་བ་ལྟ་བུ་དང་། རིག་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་གཉིས་ཡོད་པས། མཐོང་བྱ་ཕྱི་ནང་གཉིས་མཐོང་བའི་ཤེས་པའི་ཆར་བྱུང་བའོ། །འདིའི་དུས་སུ་གཉེན་པོས་ཆེད་དུ་ལྟ་སྟངས་འཆའ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་དེ། རྟག་ཏུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས་མི་འདའ་བས། ཉམས་ལེན་གྱི་ཚད་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །

བཞི་པ་ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཟད་ཚུལ་མདོར་བསྟན་པ་དང་། རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །

དང་པོ་ནི། སྔར་ཚད་ཕེབས་ཟླ་བ་ཉ་བ་ལྟ་བུའི་སྣང་བ་ལས། རང་གདངས་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པའི་ཚུལ་ནི། དེ་ལས་ཟླ་བ་མར་འབྲི་བ་ལྟར། ཡང་སྐུ་དེ་ཡལ་ནས་ཐིག་ལེ་ལ་ཐུག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་པོའི་ས་ལ་ངེས་པར་སྣང་བའོ། །དེ་ནི་སྣོད་བཅུད་ཆགས་གནས་འཇིག་སྟོངས་བཞིའི་རིམ་པས་སྣང་བ་བཞིའི་དག་ཚུལ་ལ་གོ་རིམ་གྱིས་སྦྱར་ཏེ། སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་བཞིའི་འཕེལ་ཟད་པ་དང་ཡང་མཚུངས་ཤིང་། ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་ཆགས་ལུགས་ཞིག་པ་དང་། ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚེའི་ཚད་ཡར་སྐྱེ་བ་དང་། མར་འགྲིབ་པ་ཟད་པའི་རྟགས་སོ། །དེ་དག་མ་ཟད་ན་བདག་ཁམས་གསུམ་ལས་མི་གྲོལ་བས་སོ། །དེ་ལྟར་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཟད་པས། རྟེན་ས་མེད་པས། ལྡོག་པའི་ས་མེད་པའི་གནད། ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཟད་པས་སྐྱེ་རྒྱུན་ཆད་པས། ད་རིག་པ་ཉིད་འཆི་བ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ནས་སྣང་བ་ཅིའི་ངོ་བོར་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་དེ། འདི་ཡིན་འདི་མིན་གྱིས་བརྗོད་པར་དཀའ་བས། ཆོས་ཉིད་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དོན་གྱི་འབྲས་བུའོ། །འབྲས་བུ་ནི་གང་ཟག་གིས་འདི་ཡིན་འདི་མིན་བརྗོད་པར་དཀའ་སྟེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའང་ཆོས་ཟད་པ་ནི་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་ཚེ་ཕྱི་ཡུལ་ནང་ལུས་ཀྱི་ཆོས་རྡོས་བཅས་པ་ཡིན་པ་ཟད་ལ་འདིར་ ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས ་པའི་ཆོས་སེམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་ཟད་ནས། ཀུན་གཞིའི་ཆ་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་གནས་པ་རྩ་བའི་མ་རིག་པ་དེ་ཟད་པར་སྦྱོང་བ་དང་། འཁྲུལ་པའི་ཆོས་ལ་ལྟོས་ན། སྣང་བའི་འོད་གསལ་སྐྱེ་འཇིག་མེད་པ་དེ་ཆོས་ཉིད་དོན་དམ་དུ་གནས་པ་ལས། ཆོས་ཉིད་གཉིས་པོ་དེ་ཟད་པར་སྦྱོང་བས་ཆོས་ཉིད་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ལ། སྣང་བ་ནི་དེ་སྔ་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྣང་བ་ཡོད་པ་ནང་ཐིམ་ལ་ཆ་ཆ་ནས་སོང་དུས། ཀ་དག་གི་སྣང་བ་སྤྲིན་མེད་པའི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་ངང་གིས་དག་པ་ལ་དར་ཅིག་གནས་པས་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་དང་མཚན་མར་སྣང་བའི་སྣང་བ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་དུས་ན་ཆོས་ཙམ་དུ་ཡང་(༩༤)དམིགས་པ་མེད་པས་ཆོས་ཉིད་ཟད་པ་སྟེ། ཆོས་ཅན་ཡུལ་དང་། ཆོས་ཉིད་དེའི་སྟོང་པ་འཛིན་ཆ་ཡུལ་ཅན་གྱིས་བསྡུས་པ། ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་སེམས་བྱུང་ཀུན་གཞི་དང་བཅས་པ་ལྡོག་པའི་དུས་སོ། །ཟད་ལུགས་ནི། རིམ་གྱིས་དང་། ཅིག་ཅར་གཉིས་ལས། རིམ་གྱིས་ཟད་པ་ནི་སྣང་བ་བཞི་ཚད་དུ་ཕྱིན་པའི་དུས་སོ། །ཅིག་ཅར་ཟད་པ་ནི་དང་པོ་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་མཐོང་ནས་གོམས་པར་བྱས་པས། ཉམས་གོང་འཕེལ་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་མ་སྐྱེས་པར་ཟད་པ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ནི་བློ་མཆོག་ཅིག་ཅར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་སྔོན་དུ་སྦྱངས་པའི་ལས་འཕྲོ་ཅན་བླ་མ་ལ་གུས་པ་གཞན་ལས་ཆེ་བ་རེ་རེ་ཙམ་གྱི་ཟད་ལུགས་ཏེ་སྲིད་པ་ཙམ་མོ། །

གཉིས་པ་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ། ངོ་བོ། ངེས་ཚིག །རང་བཞིན། ཆོས་ཉིད། ས་མཚམས་དང་ལྔ་ལས། ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་ངོ་བོ་ནི། ཕྱི་འོད་ལྔའི་སྣང་བ་སྐུ་དང་བཅས་པ་ཟད། ནང་རྡོས་བཅས་རྟོག་ཚོགས་དང་བཅས་པ་ཟད། ཉམས་སྣང་གི་ཡུལ་ཟད་དེ། ཀ་དག་གི་སྣང་བ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་ངང་ལ་རིག་པ་གནས་པ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ་ནི། །ཉམས་ཀྱི་སྣང་བ་སྟོངས་ནས་ནི། །ལུས་ཟད་དབང་པོའི་ཡུལ་ཡང་ཟད། །རྟོག་ཚོགས་འཁྲུལ་པ་ལས་གྲོལ་ནས། །བརྗོད་གཞིའི་ཚིག་དང་བྲལ་བའོ། །ཞེས་སོ། །ངེས་ཚིག་ནི། ཆོས་ཞེས་པ་ལུས་ངག་སེམས་ཀྱི་ཚོགས་པའི་ཆོས་ཉོན་མོངས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། ཉིད་ནི་དེ་སྦྱོང་བྱེད་ལམ་གྱི་སྣང་བ་འོད་གསལ་བསྒོམ་པའི་ཆ་དང་བཅས་པ་སྟེ། ཟད་པ་ནི་སྟོངས་པ་སྟེ། བློའི་སྒོམ་པ་ཡུལ་སྣང་དང་བཅས་པ་རང་ལོག་ནས་མེད་ལ། མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལྟར་ཆོས་ཉིད་ངེས་པའི་ཚིག །ཆོས་ཤེས་ཚོགས་ཤིང་འདུས་པ་ལ། །བྱ་བ་བྱེད་དང་མཚན་ཉིད་འཛིན། །རང་སྣང་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ལ། །སོ་སོའི་རིགས་རྣམས་འཛིན་པའོ། །ཉིད་ནི་བཅོས་པ་མེད་པ་ལ། །ལྷུག་པར་གནས་པས་རྣལ་མས་ཁྱབ། །སོ་མ་གཉུག་མ་དཀྱུས་མ་ལ། །སྒྲ་ཚིག་མིང་གི་གྲངས་ཟད་པའོ། །ཞེས་སོ། །རང་བཞིན་ནི། ཕྱི་ནང་གི་སྣང་སེམས་ཟད་དེ་ནམ་མཁའ་སྔོ་སྐྱའི་གདངས་ལྟར་ཀ་དག་གི་རང་གདངས་ཙམ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། རྩལ་རྫོགས་ལས། འདི་དུས་ཟད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། །བྱ་བྲལ་ནམ་མཁའ་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །

ཆོས་ཉིད་ལ་གཉིས་ལས། སྣང་བའི་ཆོས་ཉིད་ནི། ཕྱི་ནང་གི་རྡོས་བཅས་ཟད་པས་རྩ་རླུང་ཟད། དེ་ཟད་པས་སེམས་ལ་བརྟེན་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཀུན་ནས་ལྡང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་དྲི་མ་ཕྲ་བ་ས་བོན་གྱི་ཆ་རྣམས་ཀྱང་ཟད་དེ། རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས་མི་འདའ་ཞིང་། སྤྱན་དང་མངོན་ཤེས་ཆེན་པོ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བས་ཁམས་གསུམ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་དབང་ཐོབ་པ་ལ། ཀུན་གཞི་ཕྲ་མོ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རབས་ཆད་པོ་དར་དཀར་གྱི་ཡོལ་བ་ཙམ་གྱིས་ཆོད་པ་མ་གཏོགས་པ་སྒྲིབ་པ་མེད་པས། ལམ་གྱི་ཆོས་ཟད་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བསལ་ནས་(༩༥)སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བ་ནང་དབྱིངས་ཀ་དག་གི་ཆོས་སྐུར་འཇུག་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། རང་སངས་དེངས་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི། །འབྱུང་བ་དེངས་པས་རྡོས་པ་འགག །རྡུལ་དང་ཕྲ་རབ་མཐར་འགགས་ནས། །ཆ་ཤས་ཙམ་ཡང་གནས་པ་མིན། །ཉོན་མོངས་དེངས་པས་འཁྲུལ་པ་དང་། །རྟོག་བྲལ་ཞེན་པ་མི་གནས་པས། །བག་ལ་ཉལ་དང་ཀུན་ནས་ལྡང་། །རྡུལ་ཆ་ཙམ་ཡང་མི་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་ཕྲ་རགས་དེངས་པ་ཡིས། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་མཐར་གྱིས་ཕྲ། །འབྱུང་བ་བཞི་ཡི་ལུས་ཟད་ནས། །ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་སྐུའོ། །རྟོག་མེད་ཏིང་འཛིན་རང་གནས་ཏེ། །བཅོས་མའི་ཆོས་ལས་འདས་པས་ན། །ཆོས་ཞེས་ཚིག་ཏུ་མི་གནས་སོ། །ཞེས་སོ། །སྟོང་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི། རྩ་རླུང་རགས་པ་ཟད་པས་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཟད་དེ། སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་ཆ་ཚད་ཕེབས་ཟླ་བ་ཉ་བ་ལྟ་བུའང་ནང་དབྱིངས་སུ་ནུབ་ནས་ཀ་དག་གི་སྣང་བ་ལ་གནས་པས། ཆོས་སྐུའི་སྣང་བ་སྟེ་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཉིད་རང་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པ་ནི། ཡང་སྔ་མ་ལས། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཉིད་ནི། །རྟོག་པ་རགས་པའི་ཁུངས་འགགས་ནས། །དྲན་པ་རང་དག་རྒྱུད་ལས་ཀྱང་། །རྟེན་འབྲེལ་རླུང་ཉིད་རྣམ་དག་པ། །རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཀ་ནས་དག་པའི་རང་བཞིན་ལ། །གཅིག་དང་དུ་མའི་གྲངས་ཟད་དེ། །སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་མེད་པ་དང་། །ཆོས་རྣམས་ཟད་པའི་སར་ཕྱིན་པ། །འབྲས་བུའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་སོ། །དེའང་ཚིག་ཕྱི་མ་འདི་གསུམ་ལ་འཁྲུལ་ནས། འབྲས་བུའི་ཀ་དག་ལ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་མེད་པར་འདོད་པའི་སྙིང་ཏིག་པ་བྱུང་བས། དེ་ནི་ནོར་བ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཕྱིར་སྣང་གདངས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཤེལ་འོད་ནང་དུ་ལོག་པ་ལྟ་བུའི་ཆ་ལ་དེ་སྐད་གསུངས་པ་དེའི་དགོངས་པ་མ་ལོན་པར་ཟད་དོ། །དོན་ལ་ནང་དབྱིངས་སུ་མེད་ན་ལྷུན་གྲུབ་དང་འགལ་བ་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཡིན་པས་ཕྱིས་མེད་གཏན་རླག་ཏུ་སོང་བ་དང་འགལ་བ་དང་། ནང་དབྱིངས་ལས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཆར་གཞི་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་འབྱུང་བ་དང་འགལ་བ་དང་། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་གཞིའི་དབྱིངས་དག་པ་མཐར་ཕྱིན་ནས་སེམས་ཅན་དང་སངས་རྒྱས་ལ་ལམ་སྟོན་པའི་ཐུགས་རྗེ་དང་མཛད་པ་བསྟན་པ་དང་འགལ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱོན་དུ་མ་ཡོད་པས། ཉེས་ཆ་དེ་ལྟ་བུ་ཁས་བླང་བར་མི་འོས་སོ། །

ལྔ་པ་ས་མཚམས་ནི། ཚད་ཕེབས་ཡོལ་ནས་ཟད་པའི་མགོ་རྩོམ་དུས་ན་རང་གི་རྐང་ལག་བཞིའི་སོར་མོ་འོད་ལྔར་གསལ་བ་ཙམ་ཡོད་པས། སྐབས་འདི་ནས་ནང་དབྱིངས་སུ་ཕར་འཇུག་པ་དང་། ཕྱིར་སྣང་དུ་ཚུར་ལྡོག་པའི་ས་མཚམས་ཡོད་དེ། དེའང་སྐུའི་རྣམ་པ་དེས་ད་རེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དངོས་སུ་རྒྱ་ཆེར་མི་འབྱུང་ན། སོར་མོའི་འོད་ལ་རིག་པ་གཏད་པས། ཕྱི་སྣང་དང་། རང་ལུས་ཀྱི་འོད་གསལ་རྣམས་ནང་དབྱིངས་སུ་ཇེ་ཐིམ་ལ་འགྲོ་ཞིང་། ཐད་ཀའི་དངོས་སྣང་མཐིང་ག་དག་པ་ཙམ་ལས། འོད་ལུས་སུ་ཡལ་བ་ཤེལ་འོད་ནང་དུ་ཐིམ་པ་(༩༦)ལྟར། ལུས་དང་སྣང་བའི་རང་གདངས་ཀྱང་ལོག་སྟེ། ནང་གསལ་ལྷུན་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས་ན་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཏིང་གདངས་ཙམ་ལ་རིག་པ་བཞུགས་ནས། ཕྱིར་སྣང་མཐིང་གར་སྣང་བའི་ཆ་ཙམ་ཡང་མེད་པར་ཤེལ་གོང་རང་དྭངས་སུ་གྲིབ་མ་ལ་གནས་པ་བཞིན། རིག་པ་ཆོས་སྐུར་སངས་རྒྱས་ཏེ་འཁྱིལ་པའོ། །ཕྱིར་སྣང་དུ་ཚུར་ལོག་ན་སྐུ་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་དང་མཚུངས་པ་འགྲུབ་པའི་རྟགས་ཏེ། དེའང་སྐྱེ་བ་དང་འཇུག་པ་ལ་དབང་བ་ལས་རིག་པ་སེམས་ཅན་ལ་ཐུགས་རྗེས་གཏད་པས་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཀ་དག་གི་སྣང་བ་དེ་རང་ལོག་ནས། འཁྲུལ་སྣང་གི་སྣང་བ་འདི་མེ་ལོང་གི་གཟུགས་བརྙན་ལྟར་སྣང་ཞིང་། རང་གི་སྐུ་དེ་ཡང་ཆུའི་ཟླ་བ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་སྒྱུ་མའི་སྐུར་རང་སྣང་ལ་ཟང་ཐལ་བས་འབྱུང་བའི་གནོད་པ་དང་བྲལ་ཞིང་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་ཐོབ་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འཕོ་བ་ཆེན་མོའི་སྐུར་བཞེངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་གྱི་མིག་མ་དག་པས་རྡོས་བཅས་ཙམ་ལས་ཟང་ཐལ་དུ་མི་མཐོང་སྟེ། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་བི་མ་ལ་དང་། པདྨ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནས་སྐྱེ་བ་དང་འཇུག་པ་གཉིས་ལ་དབང་ཐོབ་པས། སྐད་ཅིག་ལ་སངས་རྒྱ་ནའང་རྒྱར་ཡོད་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་འཁོར་བ་མ་སྟོངས་ཀྱི་བར་དུ་མཛད་ནའང་རང་དབང་འབྱོར་པའོ། །སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བ་ནི། ནང་དབྱིངས་སུ་འཇུག་ཁར་སེམས་ཅན་སུམ་སྟོང་ལ་རིག་པ་བཅུག་པས་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ཏུ་གྲོལ་བའི་མཐུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ལ། སྲིན་བུ་རྣམས་ཀྱང་འོད་དུ་དེངས་པའོ། །སྐྱེ་བའི་དབང་ཐོབ་པས་གང་ཅི་འདོད་པར་སྤྲུལ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་བྱེད་པའོ། །

འཇུག་པ་ལ་དབང་བ་ནི། བེམ་པོ་ལ་རིག་པ་བཅུག་ནའང་འགུལ་བ་དང་སྐད་འབྱིན་པར་བྱེད་དེ། པདྨ་དང་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་དང་ནོར་བུ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་འབྱུང་བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྨིན་པ་དང་། ཟས་གོས་ཀྱི་ཆར་འབེབས་པར་བྱེད་དོ། །དེའང་སྐྱེ་བ་དང་འཇུག་པ་ལ་དབང་བ་འདི་གཉིས་ཟད་པའི་རྗེས་ནང་དབྱིངས་སུ་འཇུག་ཁ་མ་དེར་ཐོབ་པས། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཚུར་མི་ལོག་ན་བར་དོར་སེམས་ཅན་སུམ་སྟོང་ཅིག་ཅར་དུ་གྲོལ་བར་བྱས་ནས་དབྱིངས་སུ་འཇུག་ལ། བྱེད་ན་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བས་ཚུར་ལོག་སྟེ་རིམ་གྱིས་སུམ་སྟོང་གྲོལ་བར་བྱས་ནས། སྐྱེ་འཇུག་དུ་མས་བསྐལ་པ་ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བུའང་མཛད་དེ། སའི་གཏེར་དང་། ནོར་བུ་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་སོགས་པས་དུས་རིང་པོ་ཞིག་ན་ཕན་པ་འགྲུབ་ནའང་དེའི་ཐབས་ལ་སྐད་ཅིག་ཀྱང་ཡོལ་བ་མེད་པས། གཞན་ལས་ཐུགས་རྗེ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་དང་འཕྲིན་ལས་གཟིགས་པ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། བདག་ཅག་གི་བླ་མ་དམ་པ་བི་མ་ལ་དང་པདྨ་འབྱུང་གནས་ཆེས་འཕགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་བརྟེན་པ་རྣམས་འདིའམ་བར་དོར་གདོན་མི་ཟ་བར་གྲོལ་བར་ངེས་སོ། །ཚུལ་འདི་དག་གསང་བ་སྤྱོད་པ་ས་བོན་གྱི་རྒྱུད་ལས། ནང་ལུས་ཟད་པའི་སར་ཕྱིན་ཚེ། །སོར་མོ་ལ་སོགས་དེ་བཞིན་སྣང་། །འདི་(༩༧)གཏད་འབྱུང་བ་རང་དེངས་སོ། །སྐྱེ་དང་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཆོས་ཀུན་ཟད་པའི་རང་ས་ལ། །ཅི་ཡང་འཛིན་པ་མེད་པར་ནི། །གནས་པ་ཡིན་ནོ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ། །འདིས་ནི་འཇུག་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་དབང་། །སྐྱེ་བའི་རང་དབང་སུས་ཐོབ་པ། །དེ་ཡང་དེ་ལ་གཏད་ནས་ནི། །ཡང་དུས་འདི་ལྟར་བྱས་པ་ན། །སྣང་བའི་རང་སྒྲ་སིལ་སྐད་དེ། །མངོན་དུ་ལོག་སྟེ་འཁྲུལ་པར་སྣང་། །འདིས་ནི་སེམས་ཅན་དོན་ཀུན་བྱེད། །རིག་པ་མཉམ་པར་གཅིག་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་ཕྲག་གསུམ་རྣམས་སེམས་ཅན་གྱི། །འཕོ་བ་ཆེན་མོ་འདིས་འགྲུབ་བོ། །དེ་བཞིན་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་གྱི། །ལུས་ནི་འདི་ཡིས་འགྲུབ་པ་ཡིན། །དེ་ཀུན་ལུས་ཟད་ཚད་ལས་གྲོལ། །འདི་ཀུན་འབྲས་བུ་ངེས་པ་ཡི། །ས་མཆོག་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་འགྲུབ། །ཅེས་སོ། །

དེ་ལྟར་སྣང་བ་བཞིར་ཤར་བ་དེ་ཡང་ལམ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐས་ཀྱི་གདང་བུ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཡང་ལམ་གནས་པའི་ཆ་ནས་འཆར་བྱེད་མ་འགགས་ལ། ལམ་ཐོབ་པའི་ཆ་ནས་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྣང་བ་བཞི་ཚད་དུ་ཕྱིན་པས་འདི་ཉིད་ལ་ཟག་བཅས་མི་སྣང་བར་སངས་རྒྱ་བས་ན། ཐེག་པ་ཐུན་མོང་བ་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས། ཆོས་འདི་དང་ཕྲད་ནས་བརྩོན་པས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལ་འབད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་འདོད་པའི་མིས། །འདི་ཐབས་ལྡན་ན་དེ་བཞིན་ནོ། །གཞན་སྤྱོད་སྙེམས་བྱེད་ཉིད་ཡིན་པས། །དངོས་པོ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་འདི་ཀུན་དཀོན་པའི་ཚིག །རྟག་ཏུ་རིན་ཆེན་གཏེར་འདི་ལྟོས། །ཞེས་སོ། །དོན་བཞི་པ་མཐའ་རྟེན་གྱི་མན་ངག་བཞི་པོ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱབ་རྟེན་ནམ་ནན་ཆགས་སུ་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་ཡང་མི་འགུལ་བ་གསུམ་ལ་གཞི་བཅའ་བ། སྡོད་པ་གསུམ་གྱིས་ཚད་བཟུང་བ། །ཐོབ་པ་གསུམ་གྱིས་གཟེར་གདབ་པ། །གདེང་བཞིས་གྲོལ་ཚད་བསྟན་པ་རྣམས། །ཐལ་འགྱུར་ལས། དེ་ལ་མཐའ་རྟེན་ཡིད་ཆེས་བྱ། །མི་འགུལ་གསུམ་ལ་གཞི་བཅས་པས། །རླུང་སེམས་གནད་ལ་ཕེབས་པའོ། །སྡོད་པ་གསུམ་གྱིས་ཚད་བཟུང་བས། །རྨི་ལམ་ཟློག་དང་ལུས་ངག་ཡིད། །རྟགས་དང་ཚད་ནི་ངེས་གཟུང་བའོ། །ཐོབ་པ་གསུམ་གྱིས་གཟེར་གདབ་པས། །ཟག་བཅས་ཕུང་པོ་མི་སྣང་བའོ། །ཞེས་པ་དང་། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ཚད་ནི་གདེང་བཞིའི་རྣལ་འབྱོར་ཉིད། །ཅེས་སོ། །དང་པོ་མི་འགུལ་བ་གསུམ་གྱིས་གཞི་བཅས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གཞི་ཐིངས་པ་ནི། ལུས་ཀྱི་མི་འགུལ་བ་གསུམ་གྱིས་གནད་གཟིར་བ་དང་། ངག་གི་མི་འགུལ་བ་གསུམ་གྱིས་ལམ་བསལ་བ་དང་། སེམས་ཀྱི་མི་འགུལ་བ་གསུམ་གྱིས་འཕྲང་བཅུད་དུ་དྲིལ་བའོ། །དང་པོ་ལུས་ཀྱི་མི་འགུལ་བ་གསུམ་ལ། ཁྱབ་པ་བཞུགས་སྟངས་ཀྱི་མི་འགུལ་བས་རྩ་གནད་ལ་དབབ་པ། འཆར་བྱེད་གཟིགས་སྟངས་ཀྱི་མི་འགུལ་བས་ལམ་སྣ་དྲང་བ། གཅུད་པ་དེམས་ཀྱི་མི་འགུལ་བས་རླུང་གི་འགྲོ་འོང་དགག་པའོ། །དང་(༩༨)པོ་ནི། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ལུས་ཀྱི་གནད་ནི་འདི་གསུམ་སྟེ། །སེང་གེའི་ཚུལ་དང་གླང་ཆེན་ཚུལ། །དྲང་སྲོང་ལྟ་བུར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པས། སྤྲུལ་པ་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་ལ། སྒྲ་བཤད་པ་དང་། དོན་དབྱེ་བ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། དྲང་བ་ལུས་དྲང་བས་རྩ་དྲང་པོར་འགྱུར་ལ། བསྲང་བ་དེ་མ་ཡོ་བར་བྱས་པས་རླུང་དཀྱུས་མར་འབྱུང་ལ། དེས་རྣམ་རྟོག་སྣ་ཚོགས་འགག་པའོ། །ལྟ་བུ་ནི་དཔེས་ཏེ་རི་རབ་ཀྱི་ངོས་ཀྱི་དྲང་སྲོང་མེ་སྦྱིན་དང་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་དང་འདྲའོ། །དོན་དབྱེ་བ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་འཆའ་བ་རྒྱུན་གྱི་གནད་ནི། རྐང་པའི་ལོང་བུ་གཉིས་གཤིབས་པས་ཐབས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བཅུད་འབྱིན་པར་བྱེད་ལ། རྐང་མཐིལ་ས་ལ་བཅར་བས་རླུང་འཕེན་སྡུད་ཀྱི་ལས་སྟོངས་པར་བྱེད་ཅིང་ལུས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དྲོད་འབེབས་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་སྤྱི་ཙོག་པུར་འདུག་པས་རྣམ་ཤེས་འཇུག་པའི་རྩ་ཁ་འཆུ་བར་བྱེད་ལ། ལུས་ཀྱི་ཆ་བསྲང་བས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་རང་དལ་དུ་བྱེད་དོ། །པུས་བྲང་སྦྱར་བས་ལུས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ལས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་འབྱིན་པར་བྱེད། ལག་པའི་ཐལ་མོ་མཆན་ཁུང་ངམ་པུས་མོའི་སྟེང་དུ་བསྣོལ་བས་ལས་དང་བག་ཆགས་ཀྱི་མཐའ་ཟད་པར་བྱེད་དོ། །

གཉིས་པ་ངལ་གསོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གནད་ནི། རྟོག་པ་འཕྲོ་བ་དང་བདེ་བའི་ཆ་མ་སྐྱེས་ན་འདི་ལྟར་བྱེད་དེ། པུས་བྲང་སྦྱར་ཏེ་ཙོག་པུར་འདུག་པས། འཕྲོ་བ་ལས་ཀྱི་རླུང་ལྡོག་པའི་དགོས་པ་ཡོད། དེ་ལོག་པས་ཕྱིར་སྐུ་སྣ་ཚོགས་པ་སྣང་ལ། ནང་དུ་སེམས་སྡོད་པའོ། །རྐང་མཐིལ་ས་ལ་མནན་པས་སྲོག་རྩོལ་ལས་ཀྱི་རླུང་ལྡོག །དེ་ལོག་པས་ཕྱིར་ལུས་ལ་དྲོད་སྐྱེ། ནང་དུ་ཆོས་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཉམས་སྐྱེའོ། །ལག་པས་མཇིང་པ་ལ་འཁྱུད་དེ་བསྲང་བ་ནི། ལྟེབས་པ་ལས་ཀྱི་རླུང་ལྡོག །དེ་ལོག་པས་ནང་དུ་རྟོག་པ་དུ་མ་འགག །ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་གོང་དུ་འཕེལ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གནད་རྣམས་ནི། ལུས་གནད་རྩ་ལ། རྩ་གནད་རླུང་ལ། རླུང་གནད་སེམས་ཡིན་པས་སོ། །ལོངས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་ལའང་། སྒྲ་བཤད་པ་ནི། གླང་པོ་ཆེ་ཞེས་པ་སྟོབས་དང་ཐེག་པ་ཆེ་བའི་ཆ་ནས་བརྗོད་དེ་ལུས་གནད་དེས་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་འདེགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དབྱེ་ན་གཉིས་ལས། འཆའ་བ་རྒྱུན་གྱི་གནད་ནི། ཁ་སྦུབ་ཏུ་ཉལ་བས་སྲིད་པ་གསུམ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྟོབས་བྱེད། པུས་བྲང་སྦྱར་བས་འཁྲུལ་པ་ཡེ་ཤེས་སུ་འཆར་བའི་གཞི་བྱེད། མཐེ་བོང་ས་ལ་ཕྱིར་ཕུལ་བས་གཡོ་བྱེད་ལས་ཀྱི་རླུང་གནོན་པར་བྱེད། ལག་པའི་གྲེ་མོ་ས་ལ་བཅར་བས། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་འཆར་བ་རྟེན་པར་བྱེད། མཇིང་པ་ཡིད་ཙམ་བཏེག་པས་རྣམ་རྟོག་ཡེ་ཤེས་སུ་འཆར་བར་བྱེད་པའོ། །

གཉིས་པ་ངལ་གསོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གནད་ལ། ཁ་སྦུབ་པས་སྒོ་གསུམ་ཞེན་འཛིན་གྱི་སྲིད་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན། རྐང་ལག་བཞི་ས་ལ་བཞག་ནས། རྐང་པའི་མཐེ་བོང་སར་བཙུགས་ཏེ་ཕྱིར་ཕུལ་བས་རྣམ་རྟོག་ལས་ཀྱི་རླུང་ལྡོག །དེ་ལོག་(༩༩)པས་ཕྱིར་འཁྲུལ་སྣང་འགགས་ལ། ནང་དུ་ལུས་སེམས་ལ་དྲོད་སྐྱེ། ལག་མཐིལ་གཉིས་ས་ལ་བཅར་བས་འགྱུ་བ་ལས་ཀྱི་རླུང་ལྡོག །དེ་ལོག་པས་ཕྱིར་ཐིག་ལེ་དང་ཐིག་ཕྲན་དུ་འཆར་ལ། ནང་དུ་ཉིན་མཚན་མེད་པའི་ཉམས་འབྱུང་། མཇིང་པ་ཡིད་ཙམ་དགྱེ་བས་འཛིན་པ་ལས་ཀྱི་རླུང་ལྡོག །དེ་ལོག་པས་ཕྱིར་སྐུའི་སྣང་བ་མཐོང་ལ། ནང་དུ་རླུང་གི་འགྱུ་བ་ཟད་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་ལའང་། སྒྲ་བཤད་པ་ནི། སེང་གེ་རྩལ་གསུམ་རྫོགས་པ་གང་ལའང་མི་འཇིགས་པ་ལྟར། ལུས་གནད་དེས་ཁམས་གསུམ་གྱི་འཇིགས་པ་སེལ་བའོ། །དོན་གྱི་འགྲོས་དབྱེ་བ་ལའང་། བཅའ་བ་རྒྱུན་གྱི་གནད་ནི། ལུས་ཁྱི་ཚུགས་སུ་འདུག་པས་དབྱིངས་དང་རིག་པ་ཕྲད་པར་བྱེད། རྐང་མཐིལ་ས་ལ་མནན་པས་རྣམ་རྟོག་སྣ་ཚོགས་པ་འགག །ལག་པའི་སོར་མོའི་ཚིགས་རྣམས་བསྐུམས་ནས་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ལོགས་སུ་བཙུགས་པས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་འགྱུ་བ་སྟོངས་པར་བྱེད། རོ་སྟོད་གསེང་ལ་བོར་བས་རྟག་ཏུ་ཆོས་ཉིད་ལས་མི་འབྲལ་བར་བྱེད། རྩལ་མཇིང་པ་ལ་བསྐུར་བས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལས་འཆུགས་ས་མེད་པའི་རྟེན་བྱེད་དོ། །

གཉིས་པ་ངལ་གསོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གནད་ལ། རྐང་མཐིལ་གཉིས་ས་ལ་ཕབ་སྟེ་པུས་མོ་ཅུང་ཟད་ཕྱིར་ལ་དེངས་པས་ཁྱི་ཚུགས་སུ་འདུག་པ་ནི། ཁྱབ་བྱེད་ལས་ཀྱི་རླུང་ལྡོག །དེ་ལོག་པས་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་དག་པའི་སྣང་བ་མཐོང་བ་དང་། ནང་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་དུམ་བུ་པ་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །ལག་མཐིལ་གཉིས་ནང་ངོས་སུ་བཙུགས་པས་གཟུང་བའི་ལས་རླུང་འགག །དེ་འགགས་པས་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མཐོང་ལ། ནང་འཛིན་པ་ཡུལ་ཅན་གྱི་རྟོག་པ་རྒྱུན་འཆད་དོ། །རོ་སྟོད་གསེང་ལ་བོར་ནས་མཇིང་པ་བསྲང་བས། འཕེན་པ་ལས་ཀྱི་རླུང་ལྡོག །དེ་ལོག་པས་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་དག་པའི་སྣང་བ་མཐོང་ལ། ནང་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་འགག་པའོ། །དེའང་ཆོས་སྐུའི་འདུག་སྟངས་གཟིར་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་འདི་ཉིད་ལ་རྫོགས་པར་བྱེད། ལོངས་སྐུའི་གཟིར་བས་འདི་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་གསུམ་མཐོང་བར་འགྱུར། སྤྲུལ་སྐུའི་གཟིར་བས་འདི་ཉིད་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཐོགས་པ་མེད་པ་འགྲུབ་པའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ། །

གཉིས་པ་འཆར་བྱེད་གཟིགས་སྟངས་ཀྱི་མི་འགུལ་བ་གསུམ་ནི། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། སྒོ་ནི་དེ་ཉིད་མི་འགུལ་དང་། །ཞེས་པས། སྤྲུལ་སྐུའི་གཟིགས་སྟངས་སུ་བལྟས་པས་རིག་པའི་ཐུགས་རྗེའི་སྣང་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད། དེ་ཡང་མིག་གི་དལ་བ་བསྟེན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་འབྲལ་མི་སྲིད། ཡིད་ཙམ་ཐུར་ལ་ཕབ་པས་སྟོང་ཉིད་བསམ་ངོ་དང་བྲལ་བའི་ལྟ་བ་འཛིན་པར་བྱེད། མཉམ་པར་བལྟས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་འགྱུར་མི་སྲིད་དོ། །ལོངས་སྐུའི་གཟིགས་སྟངས་སུ་བལྟས་པས་རིག་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སྣང་བ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་། ལུས་མ་འཆུས་པར་མིག་གཉིས་(༡༠༠)གཡས་སུ་མཉམ་པར་བལྟས་པས། འཁྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ལ་འགག །ཟུར་གྱིས་བལྟས་པས་ཆོས་ཉིད་ལས་འབྲལ་མི་སྲིད། གཡོན་དུ་བལྟས་པས་དབྱིངས་དང་རིག་པ་ལ་གཟེར་ཐེབས། དེ་ཉིད་ཟུར་ལ་ཡིད་ཙམ་མནན་པས་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་འགྲོ་འོང་འཆད་དོ། །ཆོས་སྐུའི་གཟིགས་སྟངས་སུ་བལྟས་པས་རིག་པའི་ངོ་བོ་མཐོང་སྟེ། མིག་གཉིས་མཉམ་པར་གྱེན་ལ་ཡིད་ཙམ་བཟློག་པས་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་སྐྱེ་གནས་རྒྱུན་གཅོད། སྨིན་མཚམས་སུ་གཅུན་པས་རིག་པ་ལ་འཁྱོར་ས་མེད། ནམ་མཁའི་མཐོངས་ལ་གཏད་པས་དབྱིངས་རིག་ལ་འབྲལ་བའི་ས་མེད་དོ། །མིག་གི་དལ་བ་ནི་ཀུན་འདྲའོ། །

གསུམ་པ་གཅུད་པ་དེམས་ཀྱི་མི་འགུལ་བ་གསུམ་ནི། ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་གཅུད་པས་འགྲོ་དྲུག་འཁྲུལ་པའི་འཁོར་ལོ་རྒྱུན་འཆད། སོར་མོའི་ཚིགས་རྣམས་བསྐུམ་པས་ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་འཇིག་པར་བྱེད། སྐབས་སུ་མཇིང་པའི་རྩ་གཏེམས་པས་འོད་སྣང་རང་ལུགས་སུ་འཆར་བའི་གཞི་བྱེད། ལུས་ཀྱི་གཅུད་པ་སོར་བཞག་པས་ཁམས་གསུམ་མིང་མེད་པར་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ངག་གི་མི་འགུལ་བ་གསུམ་ནི། སུ་དང་ཡང་ངག་མ་འདྲེས་པས་འགྲོ་དྲུག་ཕལ་པའི་ལས་སྟོངས་པར་བྱེད། ཚིག་གི་འདྲེ་ལྡོག་བཅད་པས་ཚིག་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སུ་འཆར། རང་གི་བརྗོད་པ་ཙམ་ཡང་བཀག་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ངང་ལ་གནས་པར་ངེས་སོ། །

གསུམ་པ་སེམས་ཀྱི་མི་འགུལ་བ་གསུམ་ནི། གཏད་པའི་འབེམ་དང་མ་བྲལ་བས་རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་ལ་གནས། རིག་པ་དབྱིངས་ཀྱི་གོ་རར་ཚུད་པས་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་ལས་འཁྱར་ས་མེད། རྟག་ཏུ་དེ་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བས་སྣང་བ་བཞི་ཚད་དུ་ཕྱིན་པར་ངེས་སོ། །དེ་ཡང་འགུལ་བས་འགྱུ་ལ་འགྱུས་པས་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་པའི་གནད་དོ། །

གཉིས་པ་སྡོད་པ་གསུམ་གྱིས་ཚད་གཟུང་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་སྡོད་པ་གསུམ་གྱིས་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་དང་། རླུང་གི་སྡོད་པ་གསུམ་གྱིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཚད་གཟུང་བ་དང་། སྣང་བའི་སྡོད་པ་གསུམ་གྱིས་མི་ལྡོག་པར་ཡིད་ཆེས་པའོ། །དང་པོ་གསུམ་ནི། ལུས་བྱ་བ་ལ་མི་གནས་པར་སྡོད་པས་འཁོར་བའི་འཁྲུལ་པ་འཕེལ་མི་སྲིད། ཡན་ལག་གི་འཕེན་སྡུད་སྡོད་པས་འཁྲུལ་པའི་འཁོར་ལོ་རྒྱུན་འཆད། བྱ་བ་གཞི་ལ་ཕབ་པས་བསགས་པ་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བྲལ་བར་ངེས་སོ། །

གཉིས་པ་གསུམ་ནི། རླུང་ཕྱིར་མི་འགྲོ་བར་སྡོད་པས་རྐྱེན་སྣང་ཐ་དད་པས་གནོད་པ་མེད། ནང་དུ་མི་འགེངས་པར་སྡོད་པས་རྣམ་རྟོག་ཐ་དད་པའི་རྟེན་མེད། ཕྱི་ནང་དུ་འགྲོ་འོང་མེད་པར་སྡོད་པས་འཁོར་འདས་གཉིས་སུ་འཛིན་པའི་གཞི་སྟོངས་པའོ། །གསུམ་པ་སྣང་བའི་སྡོད་པ་གསུམ་ནི། འོད་ལ་འཕྲིག་པ་མེད་པར་སྡོད་པས་ཁམས་གསུམ་དུ་མི་ལྡོག་པར་ངོ་ཤེས། རིག་པ་ལ་འཕྲིག་པ་མེད་པར་སྡོད་པས་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་(༡༠༡)མཐའ་ཟད། སྐུ་ལ་འདར་བ་མེད་པར་སྡོད་པས་ལུས་ཀྱི་ཟག་པ་རྣམས་རང་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །འདིའི་དུས་ན་ལུས་ཀྱི་རྟགས་བཞི་ཚད་ལ་ཕེབས་པ་ནི། དབང་བཞིའི་གཞི་ལ་ངེས་པ་ཐོབ་པ་ལས་བྱུང་། ངག་གི་བཞི་ཚད་ལ་ཕེབས་པ་ནི། དབང་བཞིའི་ལམ་ངེས་པར་ཐོབ་པ་ལས་བྱུང་། ཡིད་ཀྱི་བཞི་ཚད་ལ་ཕེབས་པ་ནི། དབང་བཞིའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་དུས་ན་ལུས་རུས་སྦལ་འཁར་གཞོང་དུ་བཅུག་པ་ལྟ་བུ་ནི། ལུས་ཀྱི་རྩ་དལ་བར་གནས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །

ད་ནི་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་དོན་བྱ་རྩོལ་དང་བྲལ་བ་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་ཞུགས་པ་ནི། བུམ་པའི་དབང་གི་ལས་དག་པས། སྤྲོས་བཅས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རང་བྱུང་དུ་འབྱུང་བར་ངེས་སོ། །གོང་འཕེལ་གྱི་དུས་སུ་ལུས་སྐྱེས་བུ་ནད་ཀྱིས་གདུངས་པ་ལྟར་སོང་བ་ནི་རྩ་དབུ་མར་རླུང་ཚུད་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་དགག་སྒྲུབ་མེད་པའི་དོན་ལུས་སྤྱི་ལ་ཞུགས་པ་ནི། གསང་བའི་དབང་གི་ལས་དག་པས། སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་འབྱུང་དུ་བྱུང་བའོ། །ཚད་ཕེབས་སུ་ལུས་གླང་པོ་ཆེ་འདམ་དུ་བྱིང་བ་ལྟ་བུ་ནི། སེམས་རྩ་རླུང་ལ་ཐེབས་པ་ལས་བྱུང་སྟེ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་སྤང་བླང་མེད་པའི་དོན་སྙིང་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་གིས་ལུས་ཀྱི་ལས་དག་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི། ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་འབྱུང་དུ་བྱུང་བའོ། །ཟད་པའི་ཚེ་ལུས་མཁའ་འགྲོ་རྙི་ལ་ཟིན་པ་ལྟར་སོང་བ་ནི། སེམས་འོད་གསལ་གྱི་དྲྭ་བར་ཚུད་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་རང་གྲོལ་མཉམ་པའི་དོན་ལུས་ཀྱི་མིག་ལ་ཞུགས་ཏེ་ཚིག་གི་དབང་གིས་ལུས་ཀྱི་ལས་དག་པ་ལས། རབ་ཏུ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་འབྱུང་དུ་བྱུང་བའོ། །དེ་དག་ནི་དཔེས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། དོན་ལ་ལུས་ཀྱི་འཁྲུལ་པ་རྣམས་རང་དེངས་པའི་རྟགས་སོ། །རྟགས་ཚད་ཀྱི་ཡི་གེ་རྣམས་དོན་སྤྱིའི་རྣམ་པ་ལ་དགོངས་ཀྱི། འདི་དག་ནི་དོན་རང་ཐོག་ཏུ་ཕེབ་པའོ་ཞེས་བི་མ་ལ་གསུང་ངོ་། །ངག་གི་གཞི་ཡང་སྣང་བ་བཞི་དང་རིམ་པ་ལྟར། ངག་ལྐུགས་པའི་རྣམ་པ་ལྟར་སོང་བ་ནི་རྩ་ནང་དུ་རྣམ་ཤེས་ཚུད་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །འདི་ནི་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་བརྗོད་གཞི་རང་དག་ངག་གི་བརྡ་ལ་ཞུགས་པས། སྤྲོས་པ་ཕྱི་ལ་བཅད་ནས་ནང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངང་དུ་གསལ་བའོ། །ངག་སྨྱོན་པའི་རང་ཚིག་རྡོལ་བ་བཞིན་སོང་བ་ནི། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་བརྗོད་ཚིག་གི་རང་ངོ་དག་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་བརྗོད་ཚིག་ངེས་པར་གྲོལ་བ་དག་གི་གདངས་ལ་ཞུགས་པ་ལས། སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དོན་ནང་དུ་ཆོད་པའོ། །ངག་གྲུལ་བུམ་གྱི་ཕྲུ་གུ་བྲག་བར་ནས་དོན་པ་ལྟར་སོང་བ་ནི། ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་དུ་སྙིང་རྗེ་འདུས་པ་ལས་བྱུང་སྟེ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་སྨྲ་བསམ་ལས་འདས་པའི་དོན་ངག་གི་སྒྱུར་བྱེད་ལ་ཞུགས་པས། ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་མེད་ཚིག་ཏུ་འཛིན་པའི་མཐའ་ཆོད་པའོ། །ངག་བྲག་ཅའི་རྣམ་པ་ལྟར་བྱུང་བ་ནི། རྩ་གནས་ཀྱི་ཡི་གེ་རླུང་གི་ཐིག་ལེར་ཚུད་པ་ལས་བྱུང་སྟེ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་བརྗོད་(༡༠༢)དུ་མེད་པའི་དོན་ངག་གི་གྲག་པ་ལ་ཞུགས་པས། རབ་ཏུ་སྤྲོས་པ་མེད་པ་སྨྲ་བྱའི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་སོར་བཞག་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། བརྗོད་པ་དཔེ་ལ་དོན་བརྗོད་དུ་མེད་པར་བྱུང་བའོ། །སེམས་ཀྱི་རྟགས་བཞི་ཡང་སྣང་བ་བཞི་དང་རིམ་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི། སེམས་མཁའ་འགྲོ་རྙི་ལ་ཟིན་པ་ལྟར་སོང་བ་ནི། རིག་པ་འོད་གསལ་དང་འདྲེས་པ་ལས་བྱུང་སྟེ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་འཛིན་མེད་རང་གྲོལ་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་ཞུགས་པ་ནི། སྤྲོས་བཅས་ཀྱི་དབང་རྫོགས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །སེམས་སྐྱེས་བུ་རྩི་དུག་གིས་ཐེབས་པ་ལྟར་སོང་བ་ནི། སེམས་སྐྱེ་མེད་ཀྱི་ཀློང་དུ་གྲོལ་བ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་མ་སྐྱེས་རང་སར་གྲོལ་བ་སེམས་ཀྱི་བྱུང་ས་ལ་ཞུགས་པས། སྤྲོས་པ་ཡེ་ནས་མེད་པའི་དབང་རྫོགས་པ་ལས་སོ། །

སེམས་རིམས་ནད་བྱང་བའི་སྐྱེས་བུ་ལྟར་བསྐྱར་གཞི་མེད་པར་སོང་བ་ནི། སེམས་རྣམ་པར་དག་པའི་རླུང་ཟིན་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡེ་གྲོལ་བསྐྱར་གཞི་མེད་པ་སེམས་ཀྱི་གནས་ས་ལ་ཞུགས་པས། ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པ་མེད་པ་རང་སྣང་རང་གྲོལ་བ་ལས་སོ། །སེམས་སྐྱེས་བུའི་སྙིང་ལ་མདས་ཟིན་པ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཤི་བ་ལྟར་སོང་བ་ནི། གོམས་པ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ལས་བྱུང་སྟེ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་སྐད་ཅིག་མ་མྱུར་བྱེད་ཀྱི་ཚད་སེམས་ཀྱི་འགྲོས་ལ་ཞུགས་པ་ནི། རབ་ཏུ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་ནས་མེད་པས་ན་དབང་ངོ་། །འདི་ཡང་དཔེས་ཡིད་ཆེས་ལ་དོན་གྱི་ཐག་ཆོད་པའོ། །དེ་ཡང་ལུས་ཀྱི་གཞི་ནི་འབྱུང་བཞིའི་བཅིངས་པ་གྲོལ་བྱེད་དུ་བྱུང་བས། ད་འབྱུང་བ་རང་རྒྱུད་དུ་སྡོད་མི་སྲིད་པའི་གནད་དོ། །

ངག་གི་བཞི་ནི་བརྗོད་གཞི། བརྗོད་རྐྱེན། བརྗོད་བྱ། རྗོད་བྱེད་བཞིའི་བཅིངས་པ་ལས་གྲོལ་བས། ད་བརྗོད་ཚིག་རང་རྒྱུད་དུ་སྨྲ་མི་སྲིད་དོ། །སེམས་ཀྱི་བཞི་ནི། དྲན་པ། དྲན་མེད། སྐྱེ་མེད། བློ་འདས་བཞིའི་བཅིངས་པ་ལས་གྲོལ་བས། ད་དྲན་བསམ་ཡུལ་གྱི་འཁོར་ལོ་ལ་འཇུག་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟར་རྟགས་ལུས་ལ་འཆར་བའི། ངོ་ངག་ལ་ཤེས། གདེང་སེམས་ལ་འཆར་བའི། ཚད་རྨི་ལམ་གྱིས་ཟིན་པ་ནི། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རིམ་པས། རབ་ལ་རྨི་ལམ་གཏན་ནས་འཆད་པ་ནི། གོམས་པ་ཆེན་པོ་ལས་བྱུང་བས་ལས་དང་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཕན་གནོད་མེད། འབྲིང་རྨི་ལམ་ལ་རྨི་ལམ་དུ་ཤེས་པ་གོམས་པ་ངེས་པ་ལས་བྱུང་བས། བག་ཆགས་བཟང་ངན་གྱི་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །ཐ་མ་རྨི་ལམ་བཟང་པོར་གནས་གྱུར་པ་ནི་བག་ཆགས་དག་པར་རོ་གཅིག་པས་སྤང་གཉེན་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ལས་ལ་འཛེམ་དགོས་པའོ། །དེ་ལྟར་སྡོད་པ་གསུམ་ནི། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། དག་པའི་དབྱིངས་ནི་སྡོད་པ་དང་། །དེ་བཞིན་རིག་པའི་ངོ་བོ་སྡོད། །སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སྡོད་པའོ། །ཞེས་སོ། །

གསུམ་པ་ཐོབ་པ་གསུམ་གྱིས་གཟེར་གདབ་པ་ནི། ཕྱི་སྣང་བ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་སྣང་རྐྱེན་ཞིང་ཁམས་སུ་གྲོལ་བ། ནང་སྒྱུ་ལུས་ལ་དབང་ཐོབ་པས་རྡོས་བཅས་འོད་གསལ་དུ་གྲོལ་བ། གསང་བ་རིག་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་རླུང་སེམས་ཀྱི་འཁྲུལ་པ་(༡༠༣)ཟད་པ་སྟེ། དོན་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་དབང་ཐོབ་ཏུ་ཉེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས། རིག་པ་ཤར་བས་རྒྱུ་རྐྱེན་འགགས། །འོད་གསལ་ཤར་བས་ཕྲ་རགས་འགགས། །དབྱིངས་རིག་ཤར་བས་ཡུལ་སེམས་འགགས། །ཞེས་སོ། །

བཞི་པ་གདེང་བཞིས་གྲོལ་ཚད་གཟུང་བ་ནི། དམྱལ་བ་ཚ་གྲང་གི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་ངམ་ཐོས་ཀྱང་ཡ་ང་དང་བག་ཚ་མེད་པའི་གདེང་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐོས་ཀྱང་ཐོབ་ཏུ་རེ་བ་དང་བྲོད་པ་མེད་དེ་རང་གཞག་སྐུ་གསུམ་རྫོགས་པའི་གདེང་དང་། ལས་དང་ཉོན་མོངས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་ཐོས་ཀྱང་འཁྲུལ་སྣང་འཁོར་བར་ལྷུང་དོགས་མེད་པས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་ཟློས་པའི་གདེང་དང་། མྱ་ངན་འདས་པའི་རང་ས་མཐོང་ཡང་གྲོལ་དུ་རེ་བའི་དགའ་བྲོད་མེད་པས་ཀ་དག་རང་རྫོགས་བཙན་ས་ཟིན་པའི་གདེང་དང་བཞི་འབྱུང་སྟེ། རིན་པོ་ཆེ་སྤུངས་པའི་རྒྱུད་ལས། མི་འགྱུར་ལྟ་བའི་གདེང་ཆེན་བཞིས། །མི་ལྡོག་ཡེ་ཤེས་ཚད་ཀྱང་བཟུང་། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་མཐར་རྟེན་བཞིའི་ཞར་ལ། སྣང་བ་བཅུ་དྲུག་གིས་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི། སྣང་བ་དང་། མཆེད་པ་དང་། ཐོབ་པ་དང་། ཉེ་བར་ཐོབ་པ་སྟེ་བཞི་ཚན་རེ་སྣང་བ་བཞི་ལ་ཞུགས་པས། ས་བཅུ་དྲུག་གི་སྣང་བ་རྫོགས་པ་ནི། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་མཆེད་པ་མིག །ཉེ་བར་མཆེད་པ་མིག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད། ཐོབ་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད་མཐོང་བ། ཉེ་བར་ཐོབ་པ་དེ་ལ་གོམས་པ་རྙེད་པ། ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྣང་བ་མཆེད་པ་འོད། ཉེ་བར་མཆེད་པ་ཐིག་ལེ། ཐོབ་པ་ཐིག་ལེ་ཁ་དོག་ལྔར་གསལ་བ། ཉེ་བར་ཐོབ་པ་འགུལ་བ་དང་འཕྲིག་པ་ལས་ཟེར་སྣ་ཚོགས་སུ་འཕྲོ་བ། ཚད་ཕེབས་ཀྱི་སྣང་བ་མཆེད་པ་སྐུ། ཉེ་བར་མཆེད་པ་ཡབ་ཡུམ་དུ་སྣང་བ། ཐོབ་པ་ཚོམ་བུ་ལྔ་ལྔ་དང་ལྡན་པ། ཉེ་བར་ཐོབ་པ་དཀྱིལ་འཁོར་རྫོགས་པ། ཟད་པའི་སྣང་བ་མཆེད་པ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་མི་གནས་པ། ཉེ་བར་མཆེད་པ་སྟོང་པ་གཏད་མེད། ཐོབ་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པ། ཉེ་བར་ཐོབ་པ་ལྟར་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་གང་དུའང་མ་གྲུབ་པ་དང་བཅུ་དྲུག་སྟེ། དེ་ལྟར་སྣང་བ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་གང་ཟག་གིས་རང་རྒྱུད་ཡེ་ཤེས་སུ་སྨིན་པའི་དུས་ཚོད་ཟིན་པས། སྣང་བའི་ས་བཅུ་དྲུག་ཏུ་ངེས་པ་མགོན་པོ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་ས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་སར་བཏགས་པའི་རིམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཀྱང་འདིར་འོད་ལུས་སུ་གྲོལ་བ་དང་། བར་དོར་གྲོལ་བ་གཉིས་ལ་ཚང་སྟེ། རིག་པ་རང་ཤར་ལས། ས་ཞེས་བྱ་བ་གུད་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བདེན་པ་མཐོང་བའི་གང་ཟག་གཅིག་ལ་ས་རྣམས་རྫོགས་ནས་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་ངོ་སྤྲོད་བསྟན་པའི་གང་ཟག་དེ། དང་པོ་བདེན་པ་མཐོང་བའི་དུས་ན་དེ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེས་པ་ནི་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །དེ་ལ་རང་གི་སྣང་བ་ཡིན་པར་ངོ་ཤེས་པ་ནི། ས་གཉིས་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ནས་དེ་ལ་གོམས་པ་ནི། ས་གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པའི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནས་དེ་ལ་གོམས་ནས་འོད་ཀྱི་སྣང་བ་མཐོང་བ་ནི་བཞི་པ་འོད་འཕྲོ་བའི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་(༡༠༤)མཐོང་བ་དེ་ལ་གོམས་ནས། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྦྱངས་ནས། ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ནི་ལྔ་པ་སྦྱང་དཀའ་བའི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནས་འོད་ལས་ཐལ་བའི་སྐུ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་ས་དྲུག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནས་གོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རིང་དུ་སོང་བ་ནི་ས་བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བའི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནས་དེའི་ངང་ལས་མི་གཡོ་བ་ནི། བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བའི་ས་ཐོབ་པའོ། །དེ་ནས་ཡོན་ཏན་རྫོགས་པ་ནི། དགུ་པ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་རང་གི་ཤེས་པ་ཟིན་ནས་སྣང་བ་ལྷུག་པར་ཤར་བ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྲིན་ལྟ་བུར་མཐོང་ནས་གོམས་པ་ནི། བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལྟ་བུའི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནི་གང་ཟག་བདེན་པ་མཐོང་བའི་སྦུབས་འདི་ཉིད་མ་བོར་བ་ལ་ས་ནོན་པའོ། །གང་ཟག་སྦུབས་བོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འདི་ལྟར་ནོན་པ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་སྣང་འགགས་ནས་ཚོམ་བུའི་སྣང་བར་ཤར་བ་ནི་བཅུ་གཅིག་ཀུན་ཏུ་འོད་ཀྱི་ས་ནོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་སྣང་བ་དེ་ལ་ཡང་མ་ཆགས་པར་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་གོས་པ་ནི། བཅུ་གཉིས་མ་ཆགས་པདྨ་ཅན་གྱི་ས་ནོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་རང་གི་ཐུགས་ཀ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཟེར་ཐག་ཤར་ནས་ནམ་མཁའི་མཐོངས་ནས་འོད་ཀྱི་ཚོམ་བུ་ལྔ་འཁོར་ལོའི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་ནི། བཅུ་གསུམ་ཡི་གེ་འཁོར་ལོ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ས་ནོན་པའོ། །དེ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་གནས་པ་ནི་ས་བཅུ་བཞི་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཆེན་པོའི་ས་ནོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ས་ལ་ངེས་པ་རྙེད་པ་ནི་བཅོ་ལྔ་པ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་གྱི་ས་ཐོབ་པའོ། །དེ་ནས་ཀ་དག་གི་ས་ལ་ཡེ་ཤེས་ལྷུག་པར་ཤར་ནས་དེའི་གོང་ན་གཞན་མེད་པ་ནི། བཅུ་དྲུག་ཡེ་ཤེས་བླ་མའི་ས་ཐོབ་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་སྣང་ཚུལ་གྱིས་ཆ་མཚུངས་རེ་སྦྱར་བ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་དངོས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ས་དེ་དག་ཀྱང་རྩ་བ་རིག་པ་འོད་གསལ་སྦྱང་བགྲོད་མེད་པའི་ས་གཅིག་གི་སྣང་ཆ་ལས་དབྱེ་བ་སྟེ། དོན་ལ་རིག་པའི་ས་གཅིག་ཡིན་གྱི། སངས་རྒྱས་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཐོབ་པ་ལ་རྒྱུའི་ས་སྒོས་སུ་སྦྱོང་མི་དགོས་ཏེ། ལམ་གྱི་གནད་ཐ་དད་པའི་འཇུག་སྒོ་ལ་དེ་ལྟར་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐུན་མོང་བ་ལྟར་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རིམ་པས་ས་རེའི་ཐོབ་ཚུལ་དང་། སྔགས་ཕྱི་ནང་ལྟར་བསྐྱེད་རྫོགས་རྩོལ་སྒྲུབ་ཀྱི་ས་ཐོབ་ཅིང་སྦྱང་དུ་མེད་དེ། དེ་ཉིད་ལས། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡོད་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་གཅིག་ལས་མེད་དོ། །ས་དང་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་གུད་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ས་དང་ལམ་ལ་སྦྱང་ཞིང་བགྲོད་མི་དགོས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་དང་། ཀུན་བྱེད་ལས། མ་བསྒྱུར་མ་སྦྱངས་རིག་པ་ལྷུན་རྫོགས་སོ། །ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཐེག་པའི་མཆོག་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ལས། འོད་གསལ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་ལམ་གྱི་ཆིངས་བསྟན་པ་སྟེ་རིམ་ཁང་བཅོ་བརྒྱད་པའོ།། །།