སྤྱི་དོན་བཞི་པ། གདམས་པ་ཉམས་ལེན་གྱིས་མཚོན་ཚུལ།

༈ སྤྱི་དོན་བཞི་པ་གདམས་པ་ཉམས་ལེན་གྱིས་མཚོན་ཚུལ་བསྟན་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། གདམས་གཞི་རྒྱུད་ལུང་བབས་ཚུལ་གྱིས་ཁོག་བཅིངས། གདམས་ཚུལ་དབང་གི་ཆུ་བོས་རྒྱུད་སྦྱང་། གདམས་ཁྲིད་ཉམས་ལེན་གྱི་རིམ་པས་གྲོལ་བར་བྱའོ། །

དང་པོ་ནི་གཞི་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོའི་ངང་ལས། ཐུགས་རྗེས་རང་སྣང་དུ་རིག་པས་དབང་བཞི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆུ་བོ་ཡེ་རྫོགས་རང་བྱུང་ཆེན་པོར་ཐོབ་སྟེ། དགོངས་པ་རང་བྱུང་གི་མན་ངག་རང་ཤར་བས། ལུང་སྟོན་པའི་བླ་མ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་གཞི་ཐོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་པའོ། །དེ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་ལོངས་སྐུར་བཞེངས་ཏེ། རྣམ་དག་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་ཞིང་དུ་རིགས་ལྔའི་དཀྱིལ་འཁོར་མངོན་པར་སྣང་བ་དང་། སྟོན་པ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱིས་འཁོར་རིགས་བཞིའི་སངས་རྒྱས་ཚོམ་བུར་རང་སྣང་དུ་གསལ་བ་ལ། དགོངས་པ་བཞི་འདུས་ཀྱི་དབང་རང་རྫོགས་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་རྫོགས་ཏེ། (༡༦༣)རང་གི་ངོ་བོས་བརྡའི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དུས་སུ་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ལོངས་སྐུ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་བྱིན་རླབས་ཐུགས་རྗེ་རང་ཤར་གྱི་རྩལ་ལས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དཔལ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་རང་བྱོན་ཏེ། དགོངས་པ་ཡེ་རྫོགས་ཀྱི་དབང་དང་ཆོས་ཉིད་རང་བྱུང་གི་གདམས་པ་ཡེ་བབས་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོར་ཐོབ་ནས། གནས་རིགས་གསུམ་དུ་གདུལ་བྱའི་དོན་མཛད་དོ། །ཀུན་གསལ་ལས། ངས་ལེན་མ་མྱོང་བའི་ལུས་གཉིས་བླངས་པས། མཐོང་མ་མྱོང་བའི་ཡུལ་གཉིས་མཐོང་། གྲགས་མ་མྱོང་བའི་སྒྲ་གཅིག་བྱུང་། བརྗོད་མ་མྱོང་བའི་ཚིག་གཅིག་བྱུང་། དེའི་ཚེ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་སོ། །ཞེས་སོ། །ལེན་མ་མྱོང་བའི་ལུས་ནི་ཆོས་སྐུ་ནང་གསལ། ལོངས་སྤྲུལ་གཉིས་བྱུང་བའོ། །ཡུལ་གཉིས་ནི་ལོངས་སྐུར་རང་སྣང་གི་ཞིང་དང་། སྤྲུལ་སྐུའི་གདུལ་ཞིང་ངོ་། །སྒྲ་ནི་ལོངས་སྐུར་རང་སྒྲ་ཡི་གེ་དྲུག་གི་འཁོར་ལོའོ། །ཚིག་ནི་གདུལ་བྱའི་རང་སྣང་ཚངས་པའི་དབྱངས་སུ་ཐོས་པའོ། །ཡང་ལུས་ནི་སྐུ་གསུམ། ཡུལ་ནི་ནང་ལྷུན་གྲུབ་དང་ཕྱི་ཞིང་ཁམས། སྒྲ་ནི་རང་བྱུང་གི་ཡི་གེ། ཚིག་ནི་རང་ཤར་རང་གྲོལ་དུའང་སྦྱོར། དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐུ་གསུམ་གྱི་མཛད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ། ངོ་བོ་ཆོས་སྐུ་རང་བཞིན་ལོངས་སྐུ། ཐུགས་རྗེ་སྤྲུལ་སྐུ་སྟེ། ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གཞི་མ་འགགས་པར་གནས་པས་གཞི་ལ་གནས་པའི་སྐུ་གསུམ་མོ། །རྒྱུ་དག་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ། འབྲས་བུ་དག་པ་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་ནང་གསལ་དུ་གནས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་དུ་གྲུབ་པ་སྟེ། གཞི་ལ་གྲུབ་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །ཀྱཻ་གསང་བའི་བདག་པོ། རྣམ་སྣང་ལ་ལོངས་སྐུར་བཞག་པ་ནི། རྣམ་སྣང་ལས་རིགས་བཞི་འབྱུང་ཞིང་། རྣམ་སྣང་ལས་ཡོན་ཏན་ཁྱབ་པ་སྟེ། རིགས་བཞིའི་གཞི་མའམ། ཤེས་བྱ་གྱུར་པའོ། །རིགས་བཞི་ཡང་རྣམ་སྣང་གི་ཐུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད། མར་འཁོར་བ་སྨིན་པའི་སེམས་དཔའ་སེམས་ལ་ཐུགས་རྗེས་སྤྱོད་པའོ། །དཔེ་རིགས་བཞི་ལ་ལོངས་སྐུའོ། །དེ་ལས་ཐུགས་རྗེའི་བྱེ་བྲག་མི་འདྲ་བ་སྣང་བས་སེམས་དཔའ་སེམས་མར་སྤྲུལ་སྐུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྐུའི་སྐུ་གསུམ་དང་། སྤྲུལ་སྐུའི་སྐུ་གསུམ་ཡང་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །སྐུ་ཡི་ཆེ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཏེ་གདུལ་བྱའི་འཁོར་སྨིན་(༡༦༤)པ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་སྣང་བས། འབྲས་བུ་མངོན་པར་གསལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཐུགས་ཀྱི་མཁྱེན་པས་ཡར་ཆོས་སྐུ་གསལ་ཞིང་། སྤྱན་གྱི་མཁྱེན་པས་མར་སྤྲུལ་སྐུ་གསལ་ཏེ། བར་ན་སྐུ་མཆོག་འོད་གསལ་བ་ཙམ་དུ་སྣང་བས་ན་ལོངས་སྐུར་རྣམ་པར་བཞག་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་རྣམ་རྟོག་མི་མངའ་བར་གཟིགས་ལ། ཞལ་གྱི་བར་ནས་ཡི་གེ་དྲུག་གི་འོད་འཕྲོས་པས། འཛམ་བུའི་གླིང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ན་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་རེ་རེ་གསལ་ཞིང་། འགྲོ་དྲུག་ཕྱིའི་གནས་ན་ཐུབ་པ་དྲུག་སྣང་བས་ཐུགས་རྗེ་འབྱུང་བའི་སྐུ་གསུམ་མོ། །ཞེས་སོ། །སྐུ་དེ་དག་དབྱེ་བ་དངོས་ནི་དེ་ཉིད་ལས། དབྱེ་ན་ཆོས་སྐུ་ལ་གསུམ་སྟེ། རིག་པ་ངོས་བཟུང་དང་བྲལ་ཞིང་མི་འགྱུར་བ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །རིག་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྐུ་མཁྱེན་པ་མ་འགགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་རྣམ་པར་དག་པ་ལྔ་ནི་ཆོས་སྐུའི་ལོངས་སྐུའོ། །གདུལ་བྱ་ལ་སྣང་བའི་སྐུ་ལྔ་ནི་ཆོས་སྐུའི་སྤྲུལ་སྐུའོ། །དེ་དག་ནི་སྐུ་གསུམ་རྣམ་དག་གྱ་ལོག་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། འབྲས་བུའི་ངང་ལ་གནས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ལོངས་སྐུའི་ཆོས་སྐུ་ནི་རྣམ་སྣང་ཆེན་པོའོ། །ལོངས་སྐུའི་ལོངས་སྐུ་ནི་རིགས་བཞིའོ། །ལོངས་སྐུའི་སྤྲུལ་སྐུ་ནི་སེམས་དཔའ་སེམས་མ་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ལ་མཚན་གྱི་བྱེ་བྲག་ནི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་གསལ་བའི་དུས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྐུ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། དངོས་ལོངས་སྐུའི་སྐུ་གསུམ་མོ། །སྤྲུལ་སྐུའི་སྐུ་གསུམ་ནི་རིགས་བཞིའི་སངས་རྒྱས་ཆོས་སྐུ། སེམས་དཔའ་སེམས་མ་ལོངས་སྐུ། ཐུགས་རྗེ་འོད་ཟེར་སྤྲུལ་སྐུའོ། །ཀྱཻ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ། དེ་ལ་ནི་ཐུགས་རྗེ་འབྱུང་བའི་སྐུ་གསུམ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྐུ་གསུམ་མཐའ་ལ་བསྐྱལ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་རྣམས་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་ཐུགས་ལ་གནས་ཤིང་། སྟོན་པས་དོན་མཛད་པས་འགྲོ་བ་འདུལ་བའི་སྐུ་གསུམ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཀྱཻ་གསང་བདག་དགོངས་པར་ཟུང་ཞིག །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ནི་སྤྲུལ་སྐུའི་ཆོས་སྐུའོ། །དེ་ཡི་དབུ་ཡི་ཐོར་ཙུག་དང་། མཛོད་སྤུའི་བུ་ག་དང་། ཤངས་ཀྱི་རླུང་སྒྲོམ་ལ་སོགས་པ་ནས་བྱུང་བའི་སྐུ་འཇམ་དཔལ་ལམ་དྲི་མེད་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་རྣམས་ནི་སྤྲུལ་སྐུའི་ལོངས་སྐུའོ། །ཐུབ་པ་དྲུག་དང་དགའ་རབ་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་སྤྲུལ་སྐུའི་སྤྲུལ་སྐུའོ། །(༡༦༥)ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་སྟོན་པས་སྐུ་གསུམ་དགོངས་པར་བརྒྱུད་ནས། དཔལ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་དགའ་རབ་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་ལ། བཞི་རྫོགས་དབང་གི་ཆུ་བོ་ཕབ། རྒྱུད་ལུང་མན་ངག་གི་གསང་སྒོ་ཕྱེས། ཚིག་སྦྱོར་ལེགས་པའི་སྒོ་ནས་དཔེ་དོན་རྟགས་གསུམ་གྱིས་སྨིན་ཅིང་གྲོལ་བར་མཛད་དོ། །དེ་ནས་རིམ་པར་བརྒྱུད་དེ་དབང་དང་གདམས་པའི་བཀའ་བབས་ཟམ་མ་ཆད་པར་བརྒྱུད་པ་ནི། གདམས་ཁྲིད་ཆེན་མོ་ལས་རྟོགས་པ་ཡེ་བབས་མན་ངག་གི་ཁོག་བཅིངས་པས། ཟབ་དོན་སྙིང་པོའི་གཞི་ལ་བསྐྱལ་བ་ཞེས་བྱའོ།། །།

༈ གཉིས་པ་གདམས་ཚུལ་དབང་གི་ཆུ་བོས་རང་གི་རྒྱུད་སྦྱོང་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། རྟེན་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རང་བཞིན། དེ་སྒྲུབ་པའི་ཆོ་ག །ཇི་ལྟར་དབང་བསྐུར་བའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རང་བཞིན་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། ཚོམ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །

དང་པོ་ལ། ངོ་བོ། ངེས་ཚིག །དབྱེ་བ། མཚོན་དཔེ་དང་བཞི་ལས། ངོ་བོ་གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཞིག་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སུ་སྣང་བའོ། །ངེས་ཚིག་ཆོས་གང་ལ་གང་གིས་བསྐོར་བས་མཛེས་པ། དབྱེ་ན། རྟེན་བརྡའི་དཀྱིལ་འཁོར། དམིགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར། རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གསུམ་མོ། །དཔེ་ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འོད་གསལ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། བཤད་རྒྱུད་ལས། དང་པོ་དཀྱིལ་འཁོར་བཤད་བྱ་ལ། །ངོ་བོ་དང་ནི་ངེས་ཚིག་དང་། །དབྱེ་བ་མཐུན་པའི་དཔེ་རུ་བཤད། །ངོ་བོ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། །མཚོན་པ་བརྡ་ཡི་ངོ་བོ་ནི། །བྲིས་དང་འབུར་དུ་བཏོད་པ་ཡིན། །དམ་ཚིག་ཏིང་འཛིན་ངོ་བོ་ནི། །གང་བསྒོམས་ཡིད་ལ་གསལ་བ་ཡིན། །རང་བཞིན་གྲུབ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི། །སྐུ་གསུམ་རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་ཡིན། །རིག་པ་དཀྱིལ་ལ་ཡེ་ཤེས་འཁོར། །ཆོས་སྐུའི་ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་ཡིན། །གཙོ་བོ་དཀྱིལ་ལ་སེམས་དཔའ་འཁོར། །ལོངས་སྐུའི་ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་ཡིན། །ཀུན་གཞི་དཀྱིལ་ལ་ཚོགས་བརྒྱད་འཁོར། །སྤྲུལ་སྐུའི་ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་ཡིན། །དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཤད། །མཚོན་པ་བརྡ་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། །དམ་ཚིག་ཏིང་འཛིན་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། །རང་བཞིན་གྲུབ་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་(༡༦༦)རོ། །དཔེ་ནི་ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་བཞིན། །བརྗོད་ཚུལ་མང་ཡང་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །

གཉིས་པ་ལ་ལྔ་སྟེ། བཞུགས་གནས། གདན། གཙོ་འཁོར་བཞུགས་ཚུལ། དོན་རྟགས་སོ། །དང་པོ་ཚོམ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་བཞུགས་གནས་ནི། ནང་ལྷུན་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས་ཆོས་སྐུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མཁའ་ཀློང་ཡངས་པ་ནི་འཆར་གཞིའི་གནས་ལ། ཡུལ་ཡངས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་སྣང་དག་པ་ཆོས་ཉིད་ཡུལ་སྣང་གི་ནམ་མཁའ་ནི། གདངས་ཀྱི་གནས་ཏེ། དོན་ལ་རིག་སྟོང་ཡངས་པ་ཆེན་པོའི་ངང་ནི་གནས་མེད་དོན་གྱི་གནས་སུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། གནས་མེད་གནས་ཆེན་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་དག །མ་བྲིས་དཀྱིལ་འཁོར་འགགས་མེད་གསལ། །ཡང་དག་གསལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཏེ། །བཞུགས་གནས་ཆེན་པོ་དེར་བཤད་དོ། །ཞེས་སོ། །

གདན་ནི་རྟགས་ཀྱི་གདན་སེམས་ཅན་དུ་སྣང་བ་ལྔ། ཁྱད་པར་གྱི་གདན་ཉི་ཟླ་གཉིས། ཆོས་ཀྱི་གདན་པདྨ་དང་འཁོར་ལོ་སྟེ། ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དབྱེ་བ་དཔེ་དང་བཅས་པ་ཡང་། དེ་ཉིད་ལས། ངོ་བོ་ཆོས་ཉིད་འགྱུར་མེད་ཡིན། །བསྡུས་པས་དེ་ལས་མེད་མོད་ཀྱི། །དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་མཚོན་ན་མང་། །རྟགས་ཀྱི་གདན་ལ་རྣམ་པ་ལྔ། །ཁྱད་པར་གདན་ལ་རྣམ་པ་གཉིས། །ཆོས་ཀྱི་གདན་ཡང་དེ་དང་མཚུངས། །རང་རང་དོན་གྱི་ངོ་ལ་སྦྱར། །ངེས་ཚིག་བཞུགས་ཕྱིར་གདན་ཞེས་བྱ། །དབྱེ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། །རྟགས་དང་ཁྱད་པར་ཆོས་དང་གསུམ། །རྟགས་ལ་ལྔ་སྟེ་ཁྱད་པར་གཉིས། །ཆོས་ལ་འཁོར་ལོ་པདྨའོ། །དཔེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གདན་དང་མཚུངས། །ཞེས་སོ། །གཙོ་འཁོར་ནི། རྣམ་སྣང་ལ་རིགས་བཞིས་བསྐོར་བ་དབུས་ཀྱི་ཚོམ་བུ། མི་བསྐྱོད་པ་རང་གི་འཁོར་གྱིས་བསྐོར་བ་ཤར་གྱི་ཚོམ་བུ། དེ་བཞིན་དུ་རིན་འབྱུང་། འོད་དཔག་མེད། དོན་གྲུབ་ལ་སོ་སོའི་འཁོར་གྱིས་བསྐོར་བ། ཕྱོགས་ཀྱི་ཚོམ་བུ་འོད་ལྔའི་མུ་ཁྱུད་ཀྱི་ཀློང་ན་གསལ་བ་སྟེ། ཀུན་གསལ་ལས། ཆོས་ཉིད་དག་པའི་སྣང་ཆ་ལྔར། །མཐིང་ག་དཀར་སེར་དམར་དང་ལྗང་། །མ་འདྲེས་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་རྫོགས། །དེ་ཡི་ངང་ལས་སྐུ་ལྔ་གྲུབ། །ཕྱོགས་བཞི་དབུས་དང་ལྔར་གནས་ཏེ། །དབུས་ཀྱི་ནང་ཀུན་ཡེ་ཤེས་ཏེ། །གཞི་ནི་རྣམ་སྣང་ཀུན་ཏུ་གསལ། །མི་བསྐྱོད་རིན་འབྱུང་ཆེན་པོ་དང་། །དཔག་མེད་དོན་ཡོད་ཆེན་པོར་སྣང་། །ཞེས་དང་། བཅོམ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་མི་བསྐྱོད་ལ། །(༡༦༧)ས་སྙིང་བྱམས་པ་གཡས་དང་གཡོན། །ཐུགས་རྗེའི་ཐབས་ཀྱིས་སྐུ་རུ་ཤར། །ཡུམ་ཆེན་སངས་རྒྱས་སྤྱན་དག་ལས། །ལཱ་སྱེ་པུཥྤེ་གཡས་དང་གཡོན། །ཐབས་དང་ཐབས་ཀྱི་ཆ་འཛིན་པ། །ཤེས་རབ་ཤེས་རབ་ཆ་འཛིན་པ། །རེ་རེ་ལ་ཡང་གཉིས་གཉིས་སྣང་། །ཚོམ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་གཅིག་ཏུ་གསལ། །དེ་བཞིན་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་ལས། །ཀུན་བཟང་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་གཉིས། །གཡས་དང་གཡོན་དུ་ཤར་ཞིང་གསལ། །མཱ་མ་ཀཱི་ལ་གཡས་གཡོན་དང་། །མཱ་ལྱེ་དྷཱུ་པེ་གཉིས་སུ་གསལ། །ཚོམ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་གཅིག །བཅོམ་ལྡན་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ལ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་དང་འཇམ་དཔལ་གཉིས། །མ་འགགས་གཡས་དང་གཡོན་དུ་གསལ། །ཡུམ་ཆེན་ན་བཟའ་དཀར་མོ་ལ། །གཱིརྟི་མ་དང་ཨཱ་ལོ་ཀེ། །གཡས་དང་གཡོན་ན་དེ་བཞིན་གནས། །ཚོམ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་གཅིག །བཅོམ་ལྡན་དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་ལ། །ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་སྒྲིབ་པ་སེལ། །གཡས་དང་གཡོན་དུ་རྣམ་པར་གསལ། །ཡུམ་ཆེན་དམ་ཚིག་སྒྲོལ་མ་ལ། །ནཱིརྟི་གནྡྷེ་གཡས་དང་གཡོན། །ཚོམ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་གཅིག །ཡབ་རྣམས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ལ། །ཡུམ་རྣམས་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་ཡིན། །དེ་ཡི་ཆ་འཛིན་ཡབ་ཡུམ་གསལ། །དེ་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་དང་། །རྟག་ཆད་མཐའ་བཞི་རྣམ་དག་པས། །སྒོ་བ་སྒོ་མ་ཡབ་ཡུམ་བརྒྱད། །རྩལ་སྟོབས་མ་འགགས་བཞི་བཅུ་གཉིས། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་མ་ལུས་རྫོགས། །ཐུགས་རྗེ་རྒྱན་དང་རོལ་པར་ཤར། །ཞེས་སོ། །

བཞུགས་ཚུལ་ནི། འོད་ལྔའི་ཀློང་ན་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་གསལ་འཚེར་ལྷུན་སྡུག་མཚན་དཔེའི་འོད་དུ་འབར་བར་བཞུགས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། རྣམ་སྣང་ལ་སོགས་རིགས་ལྔའི་སྐུ། །མེ་ལོང་ནང་གི་གཟུགས་བརྙན་བཞིན། །སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའི་སྐུ། །ཐུན་མོང་མཚན་དང་ལྡན་པ་ནི། །སྐུ་རེ་ལ་ཡང་ཡོངས་རྫོགས་པས། །ཐུན་མོང་སྤྱི་ཡི་མཚན་དཔེར་ལྡན། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་སྐུ་ཡི་རྒྱལ། །སྐུ་ཡི་རྔམ་དང་གཟི་བརྗིད་ཀྱི། །སྤྲུལ་སྐུ་མཚན་མ་ཟིལ་གནོན་པ། །ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་མདོར་བསྡུས་ཡིན། །ཞེས་སོ། །

དོན་རྟགས་ལ་གསུམ་ལས། གནས་ཀྱི་དོན་རྟགས་ནི། རིག་པ་མཚོན་བརྗོད་ལས་འདས་པ། ལྷུན་གྲུབ་རང་གསལ་དུ་ཡེ་ནས་དག་པའི་དོན་གྱི་རྟགས་སུ། དེའི་བཞུགས་གནས་(༡༦༨)རྒྱ་ཆད་དང་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དག་པ་ཆེན་པོར་བརྗོད་དེ། ཆོས་དབྱིངས་གནས་ནི་མཚན་རྫོགས་ཀུན་ལས་འདས། །སྐྱེ་མེད་རྟགས་སུ་སྟོང་གསལ་མཐའ་དབུས་མེད། །གདན་གྱི་དོན་རྟགས་ནི། ཡང་ཀུན་གསལ་ལས། དེ་བཞུགས་གདན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི། །རྟགས་དང་ཁྱད་པར་ཆོས་ཀྱི་གདན། །རྟགས་ལ་རྣམ་པ་ལྔར་བཤད་དེ། །སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་རྟགས། །རྩལ་གསུམ་རྫོགས་པ་སེང་གེའི་རྟགས། །འགྱུར་མེད་བརྡ་ཡིན་སྐུ་གསུམ་ངང་དུ་གནས། །སྐུ་གསུམ་ཆོས་ཉིད་ངང་དུ་གནས་པས་ན། །མི་འགྱུར་གླང་ཆེན་གདན་དུ་བཏིང་། །དངོས་མེད་བརྡ་ཡིན་ཆོས་ཉིད་ངང་ལ་བཞུགས། །སྐུ་གཉིས་ཐུགས་རྗེ་འབྱུང་བའི་རྟགས། །བསྐྱེད་པའི་ཤུགས་འཆང་རྟ་མཆོག་ལྡན། །མཚོན་པའི་བརྡ་ཡིན་དངོས་པོ་མེད། །བྱིན་རླབས་ཐུགས་རྗེ་ཤུགས་ཀྱིས་བསྐྱོད། །ཐུགས་རྗེ་མཚོན་པའི་དོན་བྱེད་པས། །མཛེས་པའི་རྨ་བྱ་གདན་དུ་བཏིང་། །དེ་མཚོན་དཔེ་ཡིན་མཐུན་པར་སྣང་། །རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྲིན་ལས་ཐོགས་མེད་མཛད། །དེ་ཡི་རྟགས་སུ་མཁའ་ལྡིང་ཐོགས་མེད་གདན། །དེ་རང་མ་ཡིན་ཆོས་མཐུན་མཚོན་པའི་དཔེ། །དངོས་སུ་ཐུགས་རྗེ་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་དང་ལྡན། །ཐབས་ནི་འགགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །ཤེས་རབ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ལས། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་གསལ། །དེ་ཡི་རྟགས་སུ་ཉི་ཟླ་རྣམ་གཉིས་གདན། །བརྗོད་མཚོན་བརྡ་དེ་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དངོས། །རང་རིག་འཁོར་ལོ་ཁོང་ཤར་པདྨ་དྲི་མས་གོས་པ་མེད། །དེ་མཚོན་བརྡ་དེ་གཉིས་མེད་དོན་ལ་སྦྱོར། །ཞེས་སོ། །ལྷའི་དོན་རྟགས་ནི་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། བཞི་བཅུ་རྩ་གཉིས་འོད་གསལ་བ། །རང་རང་ལྷ་ཡི་དོན་བཤད་ན། །སྐུ་གཅིག་སྐུ་ལྟར་སྣང་བས་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཡིན། །དེ་ལས་འགྱུར་བ་མེད་པས་མི་བསྐྱོད་པ། །ཕྱོགས་མེད་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བས་རིན་ཆེན་སྐུ། །དྲི་མེད་ཐུགས་རྗེའི་རྩལ་སྣང་འོད་དཔག་མེད། །དོན་གཉིས་གྲུབ་པས་ཕྲིན་ལས་མཐར་ཕྱིན་སྐུ། །ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང་། །ཤེས་རབ་རྣམ་གཉིས་རྣམ་དཔྱོད་ཡོངས་རྫོགས་པས། །ཐུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་འཁོར་ལོ་རྩིབས་བརྒྱད་གསལ། །སྐུ་ལྔ་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལྡན་མི་འགྱུར་མི་ཕྱེད་པས། །ཐུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྡོ་རྗེ་རྩེ་ལྔར་གསལ། །ངོ་བོ་མི་འགྱུར་རང་གསལ་མི་(༡༦༩)འགགས་ཤིང་། །ཐུགས་རྗེའི་ཡོན་ཏན་ཕྱོགས་མེད་འབྱུང་བས་ན། །ཐུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོར་བུ་རིན་ཆེན་གསལ། །རང་གི་ངོ་བོ་དྲི་མེད་རྣམ་དག་པས། །ཐུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་པདྨ་འདབ་བརྒྱད་གསལ། །ཐུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཐའ་བཞི་ལས་འདས་ཤིང་། །ཚད་མེད་ཡེ་ཤེས་ཕྲིན་ལས་རྣམ་པ་བཞིས། །འགྲོ་དོན་མ་ལུས་རབ་ཏུ་རྫོགས་མཛད་པས། །ཐུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྡོ་རྗེ་རྒྱ་གྲམ་གསལ། །ཡུམ་ནི་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་སྟེ། །སྐུ་མདོག་ཕྱག་མཚན་ཡབ་དང་མཐུན། །གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་འོད་དུ་གསལ། །མ་བཅོས་རང་བཞིན་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས། །ཡུམ་གྱུར་ཀུན་ཏུ་བཟང་མོའི་དོན། །ངོ་བོ་མི་འགྱུར་རང་བཞིན་འགགས་པ་མེད། །ཡུམ་གྱུར་སངས་རྒྱས་སྤྱན་གྱི་དོན་ལ་སྦྱར། །ཡོན་ཏན་དོན་བསྡུས་རང་བཞིན་མཉམ་པར་སྦྱོར། །ཡུམ་གྱུར་མཱ་མ་ཀཱི་ཡི་དོན་ལ་སྦྱར། །ཡོན་ཏན་སྨིན་བྱེད་འོད་ཀྱི་མདངས་དང་ལྡན། །དྲི་མས་མ་གོས་མོས་པ་སོ་སོར་སྦྱོར། །ཡུམ་གྱི་རང་བཞིན་གོས་དཀར་མོ་དང་སྦྱོར། །བསྐྱོད་པར་བྱེད་ཅིང་མི་རྟོག་གནས་སུ་སྒྲོལ། །མི་འདའ་འགྱུར་མེད་ངང་ལ་གནས་པས་ན། །ཡུམ་གྱུར་དམ་ཚིག་སྒྲོལ་མའི་དོན་ལ་སྦྱོར། །ཞེས་པ་དང་། འཁོར་གྱི་རྣམ་གྲངས་མང་མོད་ཀྱང་། །ཡབ་ཀྱི་ཆ་འཛིན་ཡབ་ལ་སྦྱར། །ཡུམ་གྱི་ཆ་འཛིན་ཡུམ་ལ་སྦྱར། །ཡབ་ཡུམ་གོང་དུ་སྦྱར་བ་བཞིན། །མི་བསྐྱོད་ཆེན་པོའི་ཞལ་ལ་གཟིགས། །མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་དོན་རིག་པས། །ས་ཡི་སྙིང་པོ་དོན་གྱི་མཚན། །གསལ་བའི་རྟེན་འགྱུར་བྱམས་པའི་དོན། །གཟིགས་བྱ་མ་འགགས་ལཱ་སྱེའོ། །དེ་གཉིས་དུས་མཚུངས་པུཥྤེའི་མཚན། །རིན་འབྱུང་ཆེན་པོའི་ཞལ་ལ་གཟིགས། །མཉམ་ཉིད་རིག་པས་ཀུན་ཏུ་བཟང་། །གསལ་བས་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་དོན། །གསལ་དུས་མ་ལྱེ་དྷུ་པེའི་དོན། །འོད་དཔག་མེད་པའི་ཞལ་ལ་གཟིགས། །སོ་སོར་ཀུན་རྟོགས་དོན་རིག་པས། །སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དོན་དང་སྦྱར། །གསལ་དོན་མ་སྐྱེས་འཇམ་དཔལ་དོན། །སྐྱེ་བའི་དོན་གྱུར་གཱིརྟི་མ། །ཡེ་ཤེས་དོན་རྣམས་སོ་སོར་བསྟན། །ཇི་ལྟར་སྐྱེ་དུས་མར་མེ་བསྟན། །དོན་གྲུབ་ཆེན་པོའི་ཞལ་ལ་གཟིགས། །བྱ་གྲུབ་ཡེ་ཤེས་དོན་རིག་པས། །ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེའི་དོན་གྱི་མཚན། །སྐྱེ་བའི་སྟོན་འགྱུར་མ་སྐྱེས་གསལ། །སྒྲིབ་པ་རྣམས་སེལ་དོན་གྱི་མཚན། །སྐྱེ་བྱ་སྐྱེས་དུས་མ་སྐྱེས་པར། །ངེས་པ་ནཱིརྟི་གནྡྷེ་མ། །(༡༧༠)བརྗོད་བྱ་མང་ཡང་མདོར་བསྡུས་པའོ། །དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀུན་བཟང་ཡབ་ཡུམ་དོན། །མཐའ་བཞི་ལས་གྲོལ་བདུད་བཞི་ངང་གིས་བཅོམ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་གྲོལ་བ་སྒོ་བ་བཞི། །ཚད་མེད་བཞི་ཡི་དོན་མཛད་སྒོ་མའི་དོན། །སྐུ་ལྔ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་དྲུག །མ་འགགས་དོན་སྦྱོར་ཐུབ་པ་དྲུག་གི་དོན། །ཞེས་སོ།། །།

༈ གཉིས་པ་དེ་སྒྲུབ་པའི་ཆོ་ག་ལ་ལྔ་སྟེ། མཆོད་པ། སྔགས། ཕྱག་རྒྱ། བསྙེན་སྒྲུབ། ཕྲིན་ལས་བསྟན་པའོ། །

དང་པོ་ལ་མཆོད་རྫས་དང་། ཏིང་འཛིན་གཉིས་ལས། མཆོད་རྫས་ནི་འོག་མར་ཕྱི་ནང་གསང་བའི་མཆོད་རྫས་ལས། ཆེས་འཕགས་པ། འདིར་སྐུ་གསུམ་རང་སྣང་གི་མཆོད་རྫས་གསུམ་སྟེ། དབྱིངས་ཆོས་སྐུའི་ངང་ནས་ཡེ་ཤེས་འགགས་མེད་ཀྱི་མཆོད་པ། ལྷུན་གྲུབ་ལོངས་སྐུའི་ངང་ལས་ཡེ་ཤེས་རང་སྣང་གི་མཆོད་པ། ཐུགས་རྗེ་སྤྲུལ་པའི་ངང་ནས། འདོད་ཡོན་རང་སྣང་གི་མཆོད་པར་ཡེ་ནས་སྣང་བ་ནི། བཤད་རྒྱུད་ལས། ཆོས་ཉིད་དག་པའི་ཕོ་བྲང་དུ། །རང་རིག་ཡེ་ཤེས་མ་འགགས་ཤར། །ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་ལ་ཤར་བ་ཡིན། །དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་མེད་འགྱུར། །ཡེ་ཤེས་གཉིས་མེད་མཆོད་པ་ཡིན། །མཚན་རྫོགས་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་སར། །ཡབ་ཡུམ་བཞི་བཅུ་རྩ་གཉིས་འཕྲོས། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་ངང་ལ་རོལ། །མ་འགགས་གཉིས་མེད་མཆོད་པ་ཡིན། །སྤྲུལ་སྐུའི་མཆོད་པ་རྣམ་པ་ལྔ། །མཆོད་རྫས་གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག །སེམས་དཔའ་ཁྱེའུ་ལྔས་བླངས་ནས། །རིག་བྱེད་ངང་དུ་གཉིས་མེད་ཐིམ། །རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་བོ་འཕྲོ་འདུ་བཞིན། །མཆོད་པ་རྒྱུན་མི་ཆད་པའོ། །ཞེས་སོ། །ཏིང་འཛིན་ཐུན་མོང་པ་འཁོར་གསུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཏིང་འཛིན་ལས་འཕགས་པ། གང་སྣང་རིག་པའི་རང་གདངས་སུ་ཤེས་པ། བླང་དོར་བཅོས་བསླད་མེད་པར་ཅོག་བཞག་དོན་གྱི་དགོངས་པར་རོལ་པ་སྟེ། སེམས་དང་བྲལ་བ་ཆོས་སྐུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། གསལ་ལ་མི་རྟོག་པ་ལོངས་སྐུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། ཤར་གྲོལ་རིས་མེད་སྤྲུལ་སྐུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པས་སྤྱོད་པ་ནི། མཆོད་པའི་དོན་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ལ་འབུལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ནས་ཡང་རྣལ་འབྱོར་གསུངས་པ། །སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པ་ཡི། །དོན་ལ་གནས་བྱེད་རྣལ་འབྱོར་ཡིན། །རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོ་སྒོམ་ལས་འདས་པར་རྟོགས། །རྟོགས་པའི་དོན་ལ་བྱ་རྩོལ་མི་མངའ་བར། །རང་གདངས་ཆེན་པོའི་དོན་ལ་གནས་པ་ཡིན། །རྣལ་འབྱོར་དབང་ཕྱུག་བྱ་རྩོལ་འདས་པ་ཡིན། །དེ་དོན་རང་ལ་གནས་པ་ནི། །རྣལ་འབྱོར་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན། །རྣལ་འབྱོར་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཡང་། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་དགོངས་པ་ཡིན། །རྣལ་འབྱོར་དག་གི་ངེས་ཚིག་ཀྱང་། །བློ་དང་དངོས་པོ་གཉིས་མེད་རྣལ། །སྐུ་གསུམ་གཉིས་མེད་འབྱོར་ཞེས་བྱ། །དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །མིང་ཡང་དོན་དུ་ང་ཡིས་བཤད། །དོན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གང་བསྟན་ཡིན། །ཞེས་སོ། །

སྔགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་པས་ཡི་གེ་འཕྲོ་བ་བཟླས་པ་ལས་འཕགས། ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ། ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས། ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དབྱེར་མེད་དུ་རྟོགས་པའི་ངང་ལ་མ་ཡེངས་པར་རྩལ་སྦྱངས་ཏེ་ངོ་བོ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས། ངེས་ཚིག་དེ་སྙེད་རྟོགས་པས་འཁོར་བ་ལས་སྐྱོབ་པའི་ཕྱིར་སྔགས་སོ། །དབྱེ་ན་རྟོགས་པའི་སྔགས། རང་རྩལ་རིག་སྔགས། ཏིང་འཛིན་གཟུངས་སྔགས་ཏེ་གསུམ། ཕྲིན་ལས་བག་ཆགས་བསལ་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། དང་པོ་སྔགས་ཀྱི་དོན་བཤད་པ། །མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་སྔགས་དོན་ནི། །ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དབྱེ་བ་བསྟན། །དབྱེ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། །གསང་སྔགས་རིག་སྔགས་གཟུངས་སྔགས་གསུམ། །གསང་སྔགས་དག་གི་ངོ་བོ་ནི། །ཤེས་རབ་སྙིང་རྗེ་གཉིས་སུ་བསྟན། །རིག་སྔགས་དག་གི་ངོ་བོ་ནི། །ཤེས་རབ་དང་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །གཟུངས་སྔགས་དག་གི་ངོ་བོ་ནི། །ཤེས་རབ་དང་ནི་ཏིང་འཛིན་ཡིན། །སྔགས་གསུམ་དག་གི་ངེས་ཚིག་ནི། །ཤེས་སྐྱོབ་ཕྱིར་ན་དེ་བརྗོད་པའོ། །སྔགས་གསུམ་དག་གི་ཕྲིན་ལས་ནི། །མ་རིག་བག་ཆགས་ལོག་ལྟ་སེལ། །ཞེས་སོ། །

ཕྱག་རྒྱ་ནི་ཐུན་མོང་པ་སྒོ་གསུམ་འཆིང་གྲོལ་གྱི་ཕྱག་རྒྱ་ལས་འཕགས་པ། སེམས་ཉིད་འགྱུར་བ་མེད་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཕྱག་རྒྱའི་ངོ་བོ། དེའི་ངང་ལས་རྟག་ཏུ་མི་འདའ་བ་ངེས་ཚིག །དབྱེ་ན་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡོན་ཏན་ཕྲིན་ལས་ལྔ་ལས། ལྔ་ལྔར་ཕྱེ་བས་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཡི་དང་། སྤྲོས་བྲལ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་གཉིས་མེད་དམ་ཚིག་ཕྱག་རྒྱ། ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ། ཐུགས་རྗེ་ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་སྟེ། བཞི་ནི་བསྡུས་པའི་ཕྱག་རྒྱ་བཞིའོ། །དཔེ་འདའ་བར་དཀའ་བ་རྒྱལ་པོའི་ཕྱག་རྒྱས་བཏབ་པ་ལྟར། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ལས་མི་འདའ་བ་སྟེ། བཤད་(༡༧༢)རྒྱུད་ལས། ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོ་ནི། །འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ངེས་ཚིག་ནི། །མི་འདའ་བས་ན་ཕྱག་རྒྱ་ཡིན། །དབྱེ་བ་སྤྱི་དང་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཕྱག་རྒྱ་བཞི་དང་རྩ་ལྔ་ཡོད། །འདི་རུ་བསྡུས་ཏེ་བཞི་བསྟན་པ། །སྤྲོས་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་བཤད། །རང་རིག་ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་ལ་ཤར། །དབྱིངས་དང་རིག་པ་དང་ལྡན་པ། །དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་མེད་ཡིན། །དམ་ཚིག་དག་གི་ཕྱག་རྒྱའོ། །རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་མ་འགགས་པར། །གསལ་བ་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཡིན། །ཐུགས་ཀྱི་སྐུ་གཉིས་མི་འགགས་པས། །རྟོག་མེད་ཐུགས་རྗེས་དོན་མཛད་པས། །ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ངས་བསྟན་པའོ། །ཕྱག་རྒྱའི་དཔེ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་། །རྒྱལ་པོའི་ཕྱག་རྒྱས་བཏབ་པ་ལ། །དེ་ལས་འདའ་བར་མི་ནུས་བཞིན། །ཞེས་སོ། །ཁྱད་པར་དུ། རྣལ་འབྱོར་པའི་རིག་པ་སྟོང་གསལ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་སྐྱེ་མེད་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པར་རྟོགས་པ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་པོའོ། །སྣོད་བཅུད་སྣང་བ་སྣང་སྟོང་སྐྱེ་མེད་དུ་སྣང་བ་དམ་ཚིག་གི་ཕྱག་རྒྱ། སྒྲར་སྣང་གྲགས་སྟོང་བརྗོད་མེད་དུ་རྟོགས་པས་རང་སྒྲ་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ། དྲན་རིག་རིག་སྟོང་སྐྱེ་མེད་དུ་རྟོགས་པས་ཤར་གྲོལ་ལས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་བཞིར་སྣང་བས། རྣལ་འབྱོར་པའི་བྱ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཕྱག་རྒྱའི་ངང་ལས་མི་འབྲལ་བའོ། །

བསྙེན་སྒྲུབ་ནི་ཐུན་མོང་བསྐྱེད་རྫོགས་རྩོལ་སྒྲུབ་ཀྱི་བསྙེན་སྒྲུབ་ལས་འཕགས་པ། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་དོན་གྱི་བསྙེན་སྒྲུབ་ནི། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་རང་ངོ་སྤྲད་པས་ཆོས་སྐུ་རང་ངོ་ཤེས་པ་བསྙེན་པ། དེའི་ངང་ལ་སྐྱོང་བ་ཉེ་བར་བསྙེན་པ། བདག་འཛིན་གྲོལ་བ་སྒྲུབ་པ། འབྲས་བུ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། ལྟ་བ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ཏེ། །ངོ་སྤྲོད་རྣམ་བཞིས་གཏན་ལ་ཕེབས། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་། །དེ་ནི་བསྙེན་པའི་དོན་དུ་བཤད། །ལམ་གྲོལ་འགྱུར་བ་སྒྲུབ་པ་ཡིན། །ལམ་ལ་གནས་པ་ཉེ་བསྙེན་ཡིན། །ལམ་གྱི་འབྲས་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ། །སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོར་གྱུར་པའོ། །རྟོགས་པ་རྣམ་བཞི་བསྙེན་སྒྲུབ་བཞི། །གསང་སྔགས་མི་བཟླས་དོན་ལ་བཞག །ཕྱག་རྒྱ་མི་བསྒོམ་མ་བསྐྱེད་པར། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་སྟེ་འདུ་འབྲལ་མེད། །ཅེས་སོ། །

ཕྲིན་ལས་ནི། ཐུན་མོང་པ་ལས་བཞི་(༡༧༣)མཚན་བཅས་སུ་སྒྲུབ་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་ཡེ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་དོན་གཉིས་འབད་རྩོལ་མེད་པར་འབྱུང་སྟེ། ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དབྱེ་བ་དཔེ་དང་བཅས་པ། ཀུན་གསལ་ལས། མ་བྲིས་མ་བསྐྱེད་མ་བསྒོམས་པར། །རང་བཞིན་གསལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ། །བྱ་རྩལ་འདས་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱིས། །ཐོགས་པ་མེད་པར་དོན་མཛད་དེ། །སྐུ་གསུམ་རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ། །སྟོན་པས་སྐུ་གསུམ་དོན་མཛད་པའི། །སྐུ་ཡི་འོད་དང་གསུང་གི་ཟེར། །སྟོན་པ་སྐུ་གསུམ་མ་བཙལ་འགྲུབ། །བྱིན་རླབས་རང་ངོ་ཚིག་སྦྱོར་གྱིས། །ཕྲིན་ལས་འགྲོ་དོན་ཐོགས་མེད་མཛད། །བྱས་པ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །ཕྲིན་ལས་དག་གི་ངོ་བོ་ནི། །བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །ཕྲིན་ལས་དག་གི་ངེས་ཚིག་ནི། །རང་བཞིན་བྱ་རྩལ་ལས་འདས་པ། །སོ་སོར་དོན་མཛད་ཕྲིན་ལས་ཡིན། །དབྱེ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །རྩོལ་བྱས་རྩོལ་བ་བྲལ་བའོ། །རྩོལ་བྱས་རྩོལ་བྲལ་ཕྲིན་ལས་རྣམ་པ་བཞི། །ཆོས་སྐུ་དངོས་མེད་སྤྲོས་པ་མེད། །རྟོགས་པས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི། །ཞི་བའི་ཕྲིན་ལས་ཞེས་སུ་བྱ། །ཡོན་ཏན་ནོར་བུ་བཞིན་དུ་འབྱུང་། །རྒྱས་པའི་ཕྲིན་ལས་ཞེས་སུ་བྱ། །ཐམས་ཅད་འབྱུང་ཡང་དེ་ལས་བྱུང་། །ཐམས་ཅད་གནས་ཀྱང་དེ་ལ་གནས། །ཐམས་ཅད་ཐིམ་ཡང་དེ་ལ་ཐིམ། །ཐམས་ཅད་མངའ་མཛད་དབང་བསྐུར་བས། །དབང་གི་ཕྲིན་ལས་ཞེས་སུ་བྱ། །རིག་པ་དངོས་མེད་རྡོས་བཅས་མེད། །ཕྱོགས་མེད་གང་ལའང་ཐོགས་མེད་འཆར། །དྲག་པོའི་ཕྲིན་ལས་ཞེས་སུ་བྱ། །བྱ་རྩལ་མེད་པ་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས། །ཁམས་གསུམ་མཚན་མོའི་མུན་པ་སེལ་བ་ལྟར། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡིས། །བྱ་རྩལ་མེད་པའི་ཕྲིན་ལས་ཆེན་པོ་འགྲུབ། །ཅེས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སྤྲོས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ། ལྟ་སྒོམ་གྱི་རྩལ་གསུམ་རྒྱས་པ། ཐམས་ཅད་རིག་པའི་རང་སྣང་དུ་དབང་བསྒྱུར་བ། ཤར་གྲོལ་རིས་མེད་རང་སྣང་ཆེན་པོར་གྲོལ་བ་རྣམ་པ་བཞིས། ཕྲིན་ལས་བཞིའི་དོན་ཏེ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའོ།། །།

༈ གསུམ་པ་ཇི་ལྟར་དབང་བསྐུར་བའི་ཚུལ་ལ། གོ་དོན་སྤྱིར་བསྟན། བསྐུར་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ། (༡༧༤)གྲོགས་དམ་ཚིག་བསྟན་པ་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། སྤྱིར་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་བྱ་བ་དྲི་མ་མཐའ་དག་སྦྱང་བ་དང་བཞི་ལ་ལྟོས་ནས་དབང་བཞི་དང་། སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་དང་བཞིའི་ཚིག་བསྟན་པ་དང་གསུམ་ལས། ནུས་པ་འཇོག་པ་ལ་ལྟོས་ནས། ཨ་བྷི་ཥཱིཉྩའི་སྒྲའི་དབང་ཞེས་བུམ་པ་གསང་བ་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཚིག་དབང་རིན་པོ་ཆེ་བཞིར་བཤད་ཀྱང་། འདིར་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡེ་རྫོགས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་དོན་ད་ལྟ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལ་དབང་བའི་ཕྱིར། བྱིས་པ་ཉེར་སྤྱོད་ཀྱི་དབང་ལས་ཆེས་འཕགས་པ་སྤྱི་བླུགས་བུམ་པའི་དབང་། རྒྱས་གདབ་ཕྱག་རྒྱའི་དབང་། རིག་པ་རྩལ་གྱི་དབང་དང་གསུམ་དུ་བཤད་དེ། གཞི་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྦུབས་ན་སྒོ་གསུམ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་དག་པའི་དབང་གི་ཆུ་བོ་བཞི་ཡོད་དེ། སྙིང་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བུམ་པ་ལྔ་ནི། རིན་པོ་ཆེའི་སྐུ་ལྔ་རང་གསལ་བས་ཡེ་བབས་བུམ་པའི་དབང་། གཞི་ནས་རྫོགས་པའི་ཚུལ་དུ་རང་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཡེ་ཐོབ་ཏུ་རྫོགས་པས། ད་ལྟའི་སྤྱི་བླུགས་བུམ་དབང་འབྱུང་བའི་གནད་དོ། །ཡེ་ཤེས་རང་སྣང་གི་སྐུ་ལྔ་ལ་རང་རྟགས་ཕྱག་རྒྱའི་མཚན་ཉིད་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་གེ་ལྔས་མཚན་པ་རྡོ་རྗེ་བཞིར་རྫོགས་པའི་དབང་གི་ཆུ་བོ་བཞི་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་ཡོད་པ་དེ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཡེ་བབས་སུ་ཐོབ་པས། ད་ལྟ་རྒྱས་བཏབ་ཕྱག་རྒྱའི་དབང་བྱུང་བའི་གནད་དོ། །ཆོས་ཉིད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཐུགས་རྗེ་འགགས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཡོན་ཏན་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་ཡེ་ནས་རྫོགས་ཏེ། འགགས་མེད་འཆར་གཞིའི་རང་རྩལ་ཐུགས་རྗེའི་དབང་ཡེ་ནས་རང་རྫོགས་སུ་ཐོབ་པ། རྡོ་རྗེ་བཞི་རྫོགས་ཀྱི་དབང་ཆེན་དུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད། ད་ལྟ་རིག་པ་རྩལ་གྱི་དབང་འབྱུང་བའི་གནད་དོ། །དེ་ཡང་བཤད་རྒྱུད་ལས། དབང་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན། །གཞི་ལ་རྫོགས་ཚུལ་བསྟན་པ་དང་། །རིམ་པས་བབས་ལུགས་བསྟན་པ་དང་། །དབང་གི་དངོས་པོ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་གཞི་ལ་རྫོགས་ཚུལ་ནི། །མི་རྟོག་འགྱུར་མེད་ཆོས་སྐུ་ལ། །མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སྣ་ལྔ་གསལ། །རང་ལ་མི་སྣང་གཞན་སྣང་བའི། །རིན་ཆེན་འོད་འབར་སྐུར་གསལ་བས། །རང་བྱུང་དབང་གི་ཆུ་བོའོ། །མ་བསྐུར་གཞི་ལ་ཡེ་ནས་རྫོགས། །སྐུ་ལྔའི་ཐུགས་རྗེ་མ་འགགས་(༡༧༥)པར། །ཁྲག་འཐུང་ཧེ་རུ་ལྔར་སྣང་བས། །ཐུགས་རྗེ་དབང་གི་ཆུ་བོ་བཞི། །མ་བཙལ་གཞི་ལ་ཡེ་ནས་རྫོགས། །རང་སྣང་ཡེ་ཤེས་ལུས་ཅན་པས། །དེ་ཉིད་ངང་དུ་སྣང་ཞིང་གྲོལ། །ཡེ་ཤེས་དབང་གི་ཆུ་བོ་བཞི། །མ་བསྐུར་གཞི་ལ་ཡེ་ནས་རྫོགས། །དེ་མཚོན་གསུང་གི་ངོ་བོ་ནི། །རིན་པོ་ཆེ་ཡི་ཡི་གེ་ལྔ། །མ་བཙལ་གཞི་ལ་ཡེ་ནས་རྫོགས། །འབྲུ་ལྔའི་དབང་གི་ཆུ་བོ་བཞི། །མ་བཙལ་མ་བསྐུར་རང་ལ་རྫོགས། །ཡེ་ཤེས་གཞན་ལ་རག་མ་ལུས། །རིགས་ཀྱི་བུ། རིམ་པས་བབས་ལུགས་བཤད་པ་ནི། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྐུ་བཞིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་སྣང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བཞི་རྫོགས་སུ་མནོས་པའོ། །མཁྱེན་པའི་སྟོབས་མ་འགགས་པས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ། ཤེས་རབ་འགགས་པ་མེད་པར་དབང་ཡས་བབས་སུ་ཐོབ་པའོ། །ཤེས་རབ་འགགས་པ་མེད་པ་སྐུ་བཞི་ལས། གདུལ་བྱ་ལ་སྣང་བའི་སྐུ་བཞིར་ཤར་བའི་ཚེ། ཉིད་ལས་མི་གཞན་པའི་ཚེ་སྐུ་བཞིར་ཞལ་གཟིགས་པས་གཟུགས་མཁྱེན་ཏེ། ཤེས་རབ་རིག་པའི་སྐུ་ལྔ་ལས་དབང་ཡས་བབས་སུ་ཐོབ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རིགས་བཞི་ལས་སེམས་དཔའ་སེམས་མ་བཞིའི་དབང་ཡས་བབས་སུ་ཐོབ་པའོ། །ང་སྤྲུལ་པའི་སྐུར་ཤར་ཏེ་སྨིན་ཅིང་རྫོགས་པའི་ཚེ། ཐུགས་ཀྱི་ཀློང་ནས་རང་བབས་སུ་གནས་པ་ངས་མཐོང་ཞིང་གསལ་ཏེ། དེའི་ཚེ་ངས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་དབང་སྐད་ཅིག་མས་ཐོབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བཞི་རྫོགས་སུ་གནས་པས། རིམ་པས་རིག་པ་རྩལ་དབང་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ངས་ལུང་བསྟན་ཞེས་སོ། །དེ་ནི་ཡས་རྫོགས་དང་སྦྱར་བའོ། །རྒྱལ་རྟགས་ཕྱག་རྒྱའི་དབང་སྤྲུལ་སྐུ་སེམས་དཔའ་སེམས་མས་རིགས་བཞི་ལ་ཐོབ། སྤྱི་བླུགས་བུམ་པའི་དབང་རིགས་བཞིས་ཀུན་སྣང་ལ་ཐོབ། རིག་པ་རྩལ་གྱི་དབང་ཀུན་སྣང་གི་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས་སུ་ཆོས་སྐུ་རང་རྫོགས་སུ་ཐོབ་པ་ནི་ཡར་རྫོགས་སྐུར་མཁན་དང་སྦྱར་བའོ། །མདོར་ན་ལྔ་ལྡན་དང་། རྫོགས་ལྡན་དང་། རྫོགས་ལྡན་ཆེན་པོ་གསུམ་གཞི་སྣང་ལ་འཆར་ཚུལ་མ་འགགས་པ་དེ་རྣམས་རྣལ་འབྱོར་པས་རང་དབང་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ལ། བུམ་པ། ཕྱག་རྒྱ། རྩལ་དབང་གསུམ་བྱུང་བའོ། །

བསྐུར་ཚུལ་ནི་ཚིག་དབང་(༡༧༦)རིན་པོ་ཆེ། སྤྱི་བླུགས་བུམ་པ། རྒྱལ་རྟགས་ཕྱག་རྒྱ། རིག་པ་རྩལ་དབང་བཞི་ཕྱག་བཞེས་ལྟར་རམ། བསྡུས་པ་སྙན་བརྒྱུད་བརྡ་དབང་བཞི་ཕྱག་བཞེས་ལྟར་བསྐུར་བའོ། །དེ་ཡང་བཤད་རྒྱུད་ལས། ཀྱཻ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ངོས་ཟུང་ཞིག །དབང་གི་དངོས་གཞི་ནི་བསྐུར་ཐབས་གཉིས་ཏེ། ཁྱད་པར་གྱི་དབང་རྫས་བཞི་ནི། ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་བཞི་རྫོགས་སུ་བསྐུར་བ་དང་། ཐུན་མོང་གི་རྫས་ལ་བརྟེན་ནས་རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་གྱི་གདམས་ངག་དང་སྦྲེལ་ཏེ་བསྐུར་ཞིང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་རྫས་ནི་ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་གཞི་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་རིག་པ་རྩལ་དབང་དུ་བསྐུར་བ་ནི། བརྒྱུད་འཛིན་བུམ་པའི་དབང་ལྔ་སྟོང་ཉིད་དུ་བསྐུར་ཏེ། མཁའ་ཀློང་རྣམ་པར་དག་པའི་ངང་ན། ཡུམ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་མ་འགགས་པར་འོད་ཀྱི་བུམ་པ་ལྔར་གསལ་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྔ་བཞུགས་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་ན་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ངོ་བོ་དབྱིངས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རིག་པས། དངོས་པོའི་མཐའ་ལས་ལོག་གོ། །རྒྱལ་པོར་རང་རྟགས་ཕྱག་རྒྱའི་དབང་བསྐུར་ནི། བུམ་པ་ལྔའི་ཀློང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྔ་བཞུགས་ལུགས་བཤད་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ལྔར་གསལ་ཞིང་། ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཕྱག་རྒྱ་ལྔར་བཤད་པས། སྣོད་བཅུད་དངོས་པོ་དང་མཚན་མར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད། ཕྱག་རྒྱ་མ་བསྐྱེད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྔ་དང་། ཕྱག་རྒྱ་གསལ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་གྱུར་པས། དེ་ལྟར་ཡིན་པ་ལ་ཡིན་པར་ཤེས་པའི་རིག་པས་དངོས་པོ་དང་མཚན་མ་མ་ལུས་པ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་དག་པས། མཚན་མ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནོ། །རྒྱལ་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་དབང་ནི། འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ལ་སྲིད་ནོར་བུ་བདུན་ཡོད་པ་དང་འདྲ་བར། རང་གི་ངོ་བོ་གང་ལ་ཡང་མི་གནས་ཤིང་། ཡོན་ཏན་ཅིར་ཡང་སྣང་བས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་ལྟར་རིག་གོ། །རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གཞི་མ་འགགས་ཡོན་ཏན་འཁོར་འདས་སུ་འབྱུང་ཞིང་། དོན་ཉམས་པ་མི་མངའ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ཏེ། བཙུན་མོ་ལྟ་བུར་རིག་གོ། །རིག་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་འགྲན་ཟླ་མེད་པ་རིག་པའི་སྐུ་ལྔ་སྣང་ཡང་། དོན་གཉིས་(༡༧༧)སུ་མེད་པར་ཡུལ་གྱི་མཚན་མ་ངང་གིས་བཅོམ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དམག་དཔོན་ལྟ་བུར་རིག་གོ། །རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་བྱ་རྩལ་མི་མངའ་བས་ཡོན་ཏན་རང་ལ་རྫོགས་ཏེ། ཐུགས་རྗེ་ཤུགས་ཀྱིས་འཆར་ལ་བརྗེད་པ་མེད་པར་གཟུངས་ཐོབ་པས་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་ཏེ། རྟ་མཆོག་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུར་རིག་གོ། །རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་མི་འགྱུར་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་མི་གཡོ་བར་གནས་པས་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་ཏེ། གླང་པོ་ཆེ་ལྟ་བུར་རིག་གོ། །རིག་པ་ཆོས་སྐུ་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཏུ་གནས་ཤིང་། རྩལ་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་མི་འགགས་པར་སྤྱོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་ཏེ། འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུར་རིག་གོ། །རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་ཐབས་མ་འགགས་པ་དང་སྟོབས་མ་འགགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རེ་མོས་སུ་གྱུར་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ཏེ། བློན་པོ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཚིག་དབང་དུ་བསྐུར་བས་རྟོགས་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་ཏེ། གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་མ་འགགས་པས། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ཞིང་སྐྱོན་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཆོད་སྤྲོས་པ་གཅོད་པའི་ཆོས་བཞིས་རྒྱུད་ཀྱི་སྙིང་པོ་གསུམ་དུ་ལྟ་བ་ལ་བཟླས་པས། དོན་གྱི་དགོངས་པ་གཞི་ལ་གནས་པ་ནི། དོན་བརྒྱད་རྫས་སུ་བསྟན་པས། ཐུན་མོང་གི་རྫས་ལ་རག་མ་ལུས་ཏེ། ཐུགས་རྗེ་སེམས་ཅན་ལ་འོད་འབར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེ་ནི་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་རྟགས་ཀྱི་རྩལ་མ་འགགས་པར་རྟོགས་པས་དབང་ཡེ་རྫོགས་སུ་ཐོབ་པའོ། །ཀྱཻ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ། ཐུན་མོང་གི་རྫས་ལ་བརྟེན་ནས་བསྐུར་བས་ཐོབ་པ་ནི་ཚིག་དབང་རིན་པོ་ཆེ་སྟེ། ཕྱིར་ཚིག་དབང་རྫས་ལ་བརྟེན་ནས་བསྐུར། ནང་དུ་བག་ཆགས་ཀྱི་ལུས་ལ་སྐུ་གསུམ་གཞི་རྫོགས་སུ་ལུང་བསྟན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ། དབང་ནི་ཡེ་ཤེས་སྤྱི་བླུགས་དང་། རྒྱལ་རྟགས་ཕྱག་རྒྱ་དང་། རིག་པ་རྩལ་གྱི་དབང་གསུམ་སྟེ། ཕྱིར་རྫས་ཀྱི་བུམ་པ་ལྔ་ལ་བརྟེན་ཏེ་དབང་བསྐུར། ནང་དུ་ལོངས་སྐུ་རང་ལ་གྲུབ་ལུགས་དང་། ལྔ་ལྡན་གྱི་དགོངས་པ་རྫོགས་པར་བཤད་དེ། ཕྱིར་ཕྱག་མཚན་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་དབང་བསྐུར། ནང་དུ་ད་ལྟ་ཚོགས་དྲུག་སྤྲུལ་(༡༧༨)པར་ཤར་ལུགས་དང་རྫོགས་ལྡན་གྱི་སྐབས་སུ་སྤྲུལ་སྐུ་འབྱིན་ལུགས་བཤད་དོ། །ཕྱི་༼ཤེལ། མེ་ལོང་། རྨ་བྱ། བུམ་པ་དབང་རྫས་ལ་བརྟེན་ཏེ་དབང་བསྐུར། ནང་ཆོས་སྐུའི་གནས་ལུགས་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས་བཤད་དོ། །རིན་པོ་ཆེའི་གདམས་ངག་དང་འབྲེལ་བར་བཤད་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་སོ། །

གྲོགས་དམ་ཚིག་ནི། སྤྱིར་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་དམ་ཚིག་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན། བྱེ་བྲག་ཏུ་དམ་ཚིག་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་མི་འདའ་བར་བྱའོ། །ཆེན་པོ་བཞི་ནི། མེད་པ་ཕྱལ་པ་གཅིག་པུ་ལྷུན་གྲུབ་སྟེ། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་གང་དུའང་མ་གྲུབ་པས་ནམ་མཁའ་འདའ་མཉམ། བསྲུངས་མཚམས་ཀྱི་རིས་ལས་འདས་པས་དངོས་མེད་ཟང་ཐལ་ཆེན་པོའི་ལྟ་བ། ངང་གདངས་ཕྱལ་པ་བར་མེད། རང་གསལ་རྒྱ་ཡན་དག་པའི་སྒོམ་པ་དང་། གང་ཤར་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་རང་གྲོལ་གཅིག་པུར་དག་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། རང་རིག་འོད་གསལ་ལྷུན་གྲུབ་ཆོས་སྐུ་རང་མལ་དག་པའི་འབྲས་བུར་རྟོགས་པ་ལས། མི་འདའ་བའི་དམ་ཚིག་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་གཞི་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོའི་དབང་ལ་མ་བཅོས་མཉམ་པ་ཆེན་པོའི་དམ་ཚིག་གིས་གནས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། དམ་ཚིག་དབང་ལས་སྐྱེ་བས་ན། །མ་ཉམས་པ་ཡི་དབང་ཆེན་ལ། །བསྲུང་དུ་མེད་པའི་དམ་ཚིག་བཞི། །མ་ཉམས་ཡེ་བསྲུངས་གདེང་དང་ལྡན། །ང་ཡི་དམ་ཚིག་གསང་བ་ནི། །རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ལ། །བསྲུང་བྱ་སྲུང་བྱེད་གཉིས་མེད་པས། །ཉམས་དང་མ་ཉམས་གཉིས་སུ་མེད། །ཐེག་བརྒྱད་བཅོས་མའི་དམ་ཚིག་གྲངས། །ང་མི་བསྲུང་བས་མེད་ཅེས་བྱ། །འོག་མའི་དམ་ཚིག་གྲངས་གྲོལ་ཞིང་། །རང་གི་སྒོ་གསུམ་སྤངས་པ་ནས། །ཕྱལ་པ་ཞེས་སུ་བཏགས་པ་ཡིན། །བསྲུང་དུ་མེད་པའི་དམ་ཚིག་ལ། །འདའ་མི་སྲིད་པའི་བསྲུང་ཐབས་ནི། །རང་རིག་ཡེ་ནས་གཅིག་པུ་བས། །གཅིག་པུ་ཞེས་སུ་བཏགས་པ་ཡིན། །རང་རིག་ཡེ་ཤེས་གཅིག་པུ་ལ། །བྱ་རྩལ་མེད་པར་ཡེ་བསྲུངས་པས། །ལྷུན་གྲུབ་ཅེས་སུ་བཏགས་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་པས་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་གཅིག་པུ་ལས་མ་གཡོས་པར་ཡེ་བསྲུངས་ཆེན་པོའི་དམ་ཚིག་ཏུ་བཞག་སྟེ། གང་བསྲུང་ན། གཟུང་འཛིན་ཞེན་རྟོག་གི་བཅོས་མ་རང་མཚན་པ་རྣམས་རང་གར་མ་ཤོར། གཉེན་པོས་མ་སྤངས་ཐད་ཀར་ཆོད་པས་(༡༧༩)གཞི་ལ་བསྐྱལ་ཏེ། གང་ཅི་སྣང་ཅི་ཤར་ཡང་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལས་གཞན་མེད་པས། རང་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་སུ་ཕྱལ་ཡངས་པ། རང་བྱུང་གི་གཅིག་པུའི་རོལ་པ། རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་ཐག་བཅད་ལ་ཁྱབ་གདལ་བར་བྱའོ།། །།

༈ གསུམ་པ་གདམས་ཁྲིད་ཉམས་ལེན་གྱི་རིམ་པས་གྲོལ་བར་བྱ་བ་ལ་གཉིས་ཏེ། གོ་དོན་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། ཉམས་སུ་བླང་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་བཞི་སྟེ། ལྟ་བ། སྒོམ་པ། སྤྱོད་པ། འབྲས་བུའོ། །

དང་པོ་ལ་ངོ་བོ། ངེས་ཚིག །དབྱེ་བ། དཔེ་དང་བཞི་ལས། ལྟ་བའི་ངོ་བོ་ཤེས་བྱ་གཤིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་སོ། །རྟོགས་པའི་དོན་མ་ནོར་བར་མཐོང་བའོ། །ངེས་ཚིག་ནི་དོན་ལ་བློ་སྦྱོང་བས་ལྟ་བའོ། །དབྱེ་ན་འཇུག་ཐབས་རྒྱུའི་ལྟ་བ་རང་ངོ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཐེག་པ་བརྒྱད་དང་། བཞུགས་དོན་འབྲས་བུའི་ལྟ་བ་ཨ་ཏི་ཡོ་ག་ཡང་དག་པའི་ཐེག་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོ་གཉིས་སོ། །དཔེ་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ལ། སོ་སོར་འཛིན་པ་དང་། རྒྱ་ཆད་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པ་གཉིས་ཏེ། བཤད་རྒྱུད་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་ལྟ་བའི་ངོ་བོ་ནི་སོ་སོའི་དབྱེ་བ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ངེས་པའི་དོན་ལྟ་བ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །ངེས་ཚིག་ནི། ཡང་དག་པའི་ཤེས་བྱ་གྲུབ་པའི་མཐར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དབྱེ་བ་གཉིས་སོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བའོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཨ་ཏི་ཡོ་གའོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཨ་ནུ་ཡོ་ག་མན་ཆད་དོ། །ལྟ་བའི་དཔེ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་དཔེ་མན་ཤེལ་དང་སྣང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དཔེ་ནི། དོན་དམ་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ། ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི་ཨ་ནུ་མན་ཆད། བོ་དྷི་སཏྭ་ཡན་ཆད་ཀྱི་དཔེའོ། །ཉན་ཐོས་རང་རྒྱལ་གྱི་དཔེ་ནི། འཛིན་པའི་དཔེ་ཆུ་བོ་ལྟ་བུ། སྐད་ཅིག་མས་མི་རྟག་པ་རྒྱུན་གྱི་རྟག་པའི་དཔེའོ། །ཡུལ་གཟུང་བའི་དཔེ་གཡག་རྔ་དང་ནེའུ་གསེང་ལྟ་བུའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དཔེ་རྒྱས་པར་བསྟན་ན། སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པའི་མེད་སྣང་དང་། ཆུ་ཟླ་ལ་སོགས་པ་སྒྱུ་མའི་དཔེ་བརྒྱད་དང་། རྗེ་འབངས་ལྟ་བུ་དང་། གྲོགས་པོ་ལྟ་བུ་དང་། རང་གཅིག་པུ་མདའ་ལེན་ འབེན ་འཛུགས་ལྟ་བུ་དང་། ཡབ་ཡུམ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལྟ་བུའོ། །(༡༨༠)ཀྱཻ་རིགས་ཀྱི་བུ། ལྟ་བ་བྱ་རྩོལ་དང་རྩོལ་སྒྲུབ་ལས་འདས་པ་ནི་ཁྱུང་ཆེན་མཁའ་ལ་ལྡིང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ཨ་ཏི་པས་ལྟ་བ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་རང་གདངས་འཁོར་འདས་སུ་ཤར་བ་གཞི་ནས་དག་པའི་དཔེ་ཤེལ་དང་སྣང་བ་ལྟ་བུར་ངོ་སྤྲད། ལྟ་བ་ཡིན་ཐོག་ཏུ་སྒོམ་པས་ཀློང་དུ་གྱུར་པས་ཁྱུང་ཆེན་ནམ་མཁའ་ལྡིང་བ་ལྟ་བུར་ལ་བཟླ་བའོ། །མཚོན་ཚིག་ངོས་གཟུང་བ་ནི། དེ་ཉིད་ལས། ངས་བསྟན་རྒྱུད་ལུང་ཐམས་ཅད་དུ། །ལྟ་བ་ཞེས་པའི་ཚིག་ཚོགས་དང་། །གྲུབ་མཐའ་ཞེས་པའི་ཚིག་ཚོགས་དང་། །ཡང་དག་ཅེས་པའི་ཚིག་བྱུང་དང་། །མཐར་ཐུག་ཅེས་པ་གར་བྱུང་ཡང་། །དེ་མཚོན་ཚིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །

སྒོམ་པ་ལའང་ལྔ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ལེགས་ཟུང་ཞིག །ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དབྱེ་བ་དང་། །མཐུན་དཔེ་བརྗོད་པའི་ཚིག་ཏུ་བསྟན། །ངོ་བོ་རྩེ་གཅིག་གནས་པ་ཡིན། །སྒོམ་པའི་ངེས་ཚིག་རྣམ་པ་བཞི། །དོན་ལ་དམིགས་པས་བསྒོམ་པ་ཡིན། །མ་ཡེངས་གནས་པས་བསྒོམ་པ་ཡིན། །མི་འབྲལ་གནས་པས་བསྒོམ་པ་ཡིན། །གོམས་ཤིང་འདྲིས་པས་བསྒོམ་པ་ཡིན། །དབྱེ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན། །མཚན་བཅས་མཚན་མ་མེད་པའོ། །མཚན་མེད་ལའང་རྣམ་པ་གཉིས། །རྩོལ་བ་མེད་པའི་བསྒོམ་ཐབས་དང་། །རྩོལ་བ་མ་བྲལ་བསྒོམ་པའོ། །མཚན་བཅས་ལའང་དེ་བཞིན་ནོ། །སྒོམ་པ་མཚོན་པའི་དཔེ་བཞི་ནི། །མར་མེ་སྡོང་བུ་ལྟ་བུ་དང་། །ཆུ་དང་འོ་མ་འདྲེས་འདྲ་དང་། །ནོར་བུ་ཆུ་དྭངས་ལྟ་བུ་དང་། །བུམ་པའི་མར་མེ་ལྟ་བུའོ། །ཀྱཻ་གསང་བདག་ངེས་པར་ཟུང་། །ངས་བསྟན་རྒྱུད་ལུང་ཐམས་ཅད་དུ། །དགོངས་པ་ཞེས་པ་གར་བྱུང་ཡང་། །སྒོམ་པ་བསམ་གཏན་ཏིང་འཛིན་དང་། །མ་ཡེངས་པ་དང་མ་འཕྲོས་པ། །འདུ་འབྲལ་མེད་དང་གནས་པ་དང་། །གོམས་དང་འདྲིས་པར་བྱ་བའི་ཚིག །གར་བྱུང་བོད་སྐད་བསྡེབས་ལ་བཤད། །ཅེས་སོ། །དཔེ་ཡང་རང་གི་སྒོམ་པ་ཨ་ཏི་ཡོ་ག་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་མཚན་མེད་དང་། སྤྱིའི་སྒོམ་པ་ཨ་ནུ་མན་ཆད་བསྐྱེད་རྫོགས་མཚན་བཅས་སོ། །སྤྱིའི་དོན་སོ་སོའི་སྐབས་ཏེ་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ། །རང་གི་སྒོམ་པ་ལའང་། དབང་པོ་གསུམ་ལས་ཐ་མ་སྒོམ་པ་དང་། འབྲིང་རང་གནས་དང་། རབ་སྒོམ་མེད་རྣམས་དང་། དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ལ་(༡༨༡)སྒོམ་དུ་མེད་པར་ལ་བཟླ་བས། དེའི་དོན་ངོ་བོ། ངེས་ཚིག །དབྱེ་བ། དཔེ། མཚོན་ཚིག་དང་ལྔས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི། བཤད་རྒྱུད་ལས། ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ངེས་ཟུང་ཞིག །སྒོམ་མེད་ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དང་། །དབྱེ་བ་མཐུན་དཔེ་བརྗོད་ཚིག་བཤད། །ངོ་བོ་རང་བཞིན་རྒྱུན་ཆད་མེད། །ངེས་ཚིག་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ། །ངང་གནས་མི་བྱེད་བྱ་མི་དགོས། །སྒོམ་མེད་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས། །མཚན་བཅས་བསྒོམ་དུ་མེད་པ་དང་། །མཚན་མེད་བསྒོམ་དུ་མེད་པའོ། །རེ་རེ་ལའང་གཉིས་གཉིས་བསྟན། །གཤིས་ལ་བསྒོམ་དུ་མེད་པ་དང་། །རྟོགས་པས་བསྒོམ་དུ་མེད་པའོ། །མ་བསྒོམས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པའི་དཔེ། །ཆུ་བོ་ལྟ་བུར་གནས་པ་ཡིན། །མ་བསྒོམས་དོན་དང་མི་འབྲལ་བ། །སྦྱོར་རྩིས་སྦྲང་འདབ་འབྱར་བ་བཞིན། །མ་བསྒོམས་ངང་གིས་ཚིག་རྣམས་དང་། །ངང་དྭངས་རང་བཞིན་བདག་ཉིད་ཆེ། །ཡེ་ནས་འདུ་འབྲལ་མེད་པ་དང་། །བྱ་རྩོལ་རྣམས་ལས་འདས་པ་དང་། །ལམ་ལ་བགྲོད་དུ་མེད་པ་དང་། །རྟོགས་པ་མངོན་གྱུར་སངས་རྒྱས་དང་། །རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པ་དང་། །ལྷུན་གྲུབ་ཡེ་སངས་རྒྱས་པ་དང་། །ཡིད་ལ་བྱ་རུ་མེད་པ་དང་། །དམིགས་པའི་ཡུལ་དང་བྲལ་བ་དང་། །སྒོམ་མེད་གཞན་དུ་མེད་པ་དང་། །བསྒོམ་དུ་མེད་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀུན། །ངས་བསྟན་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་གྱིས། །ཞེས་སོ། །

སྤྱོད་པ་ལ་ཡང་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་བླང་དོར་མེད་པ་དང་ཡོད་པར་ཕྱེ་སྟེ། ངོ་བོ། ངེས་ཚིག །དབྱེ་བ། དཔེ་བརྗོད་ཚིག་དང་བཅས་པ། དེ་ཉིད་ལས། སྤྱོད་པའི་ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དང་། །དབྱེ་བ་དཔེ་དང་བརྗོད་ཚིག་ཏུ། །བསྡུས་ཏེ་སྤྱོད་པའི་དོན་དུ་བཤད། །སྤྱོད་པའི་ངོ་བོ་བྱེད་པ་དེ། །མ་འགགས་དོན་ལ་སྤྱོད་པའོ། །སྤྱོད་པའི་ངེས་ཚིག་དོན་སོ་སོ། །མཐུན་པར་སྤྱོད་པས་སྤྱོད་པའོ། །དབྱེ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། །བླང་དོར་བཅས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། །བླང་དོར་མེད་པའི་སྤྱོད་པའོ། །དཔེ་ནི་གར་མཁན་མཁས་པ་ཡིས། །སྣ་ཚོགས་གར་གྱིས་བསྒྱུར་བ་དང་། །བཟོ་བོ་མཁས་པའི་སྐྱེས་བུ་ཡིས། །ལག་གི་འདུ་བྱེད་ལྟ་བུའོ། །ངས་བསྟན་རྒྱུད་ལུང་ཐམས་ཅད་དུ། །སྤྱོད་པ་དང་ནི་ཕྲིན་ལས་དང་། །བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཚིག་རྣམས་དང་། །རྣལ་འབྱོར་རབ་འབྲིང་ཐ་མ་དང་། །གཞི་ལམ་འབྲས་བུའི་སྤྱོད་པ་དང་། །གང་བྱུང་ངས་བསྟན་བཞིན་དུ་(༡༨༢)བཤད། །ཅེས་སོ། །

འབྲས་བུ་ལའང་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མཐར་ཕྱིན་པ་དག་གི། ངོ་བོ། ངེས་ཚིག །དབྱེ་བ། དཔེ་མཚོན་ཚིག་དང་བཅས་པ་ཉིད། བཤད་རྒྱུད་ལས། འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ངེས་ཚིག་དང་། །དབྱེ་བ་མཐུན་དཔེ་བརྗོད་ཚིག་རྣམས། །བསྡུས་ལ་ངེས་པར་ང་ཡིས་བཤད། །འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ནི་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །འབྲས་བུའི་ངེས་ཚིག་ནི། གྲོལ་སྨིན་རྫོགས་གསུམ་མཐར་ཕྱིན་ཕྱིར་མི་བཟློག་པའོ། །དབྱེ་ན་ཟག་བཅས་དང་། ཟག་པ་མེད་པའོ། །དཔེ་གཉིས་རིགས་མིན་ཅིག་ཆར་རྫོགས། །ཤིང་ཐོག་ལོ་ཐོག་སྨིན་པ་དང་། །ཨུ་དུམ་ཝཱ་རའི་མེ་ཏོག་བཞིན། །ངས་བསྟན་རྒྱུད་ལུང་ཐམས་ཅད་དུ། །སོ་སོའི་འབྲས་བུ་གར་བྱུང་ཡང་། །འདིར་བསྟན་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །འབྲས་བུ་མཚོན་པའི་ཚིག་རྫོགས་ཡིན། །མཐར་ཕྱིན་པ་དང་རྫོགས་པ་དང་། །སྨིན་པ་དང་ནི་གྲུབ་པ་དང་། །གྲོལ་དང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ལ་སོགས། །དང་པོ་དགྲ་བཅོམ་ཞེས་པ་དང་། །ཐ་མར་རང་ས་ཟིན་ཤེས་པར། །ངས་བསྟན་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་གྱིས། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་རང་དང་ཕྱིའི་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་གཞི་ལམ་འབྲས་བུ་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་འབྲས་བཞི་བསྟན་པ་ནི། གདམས་པ་འདིས་ཤེས་བྱར་གཏན་ལ་དབབ་བྱ་སྟེ། མདོ་ཆིངས་ངེས་པའི་གནད་གལ་པོ་ཆེར་བསྟན་པའོ།། །།

༈ གཉིས་པ་ཉམས་སུ་བླང་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པ་ལ་བཞི་སྟེ། ལྟ་བས་གཏན་ལ་དབབ། སྒོམ་པས་ངང་ལ་བསྐྱང་། སྤྱོད་པས་འཛིན་མེད་དོར། འབྲས་བུ་རང་ས་གཟུང་བའོ། །

དང་པོ་ནི། རིག་པ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སྟོང་གསལ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོར་སྤྲོས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ། རྟག་ཆད་མཚན་མའི་རིས་དང་བྲལ་བ། འཁོར་འདས་སྐྱོན་ཡོན་གྱི་རྩིས་དང་བྲལ་བ། ཡེ་ཡིན་ཀ་ནས་དག་པས་དངོས་པོ་དང་མཚན་མར་མ་གྲུབ། རང་བྱུང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་ཡོན་ཏན་རང་རྫོགས་སུ་གནས་པ། སྐུ་གསུམ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བརྒྱན་པས། ཆོས་སྐུ་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་མི་འགྱུར་བའི་ལྟ་བ་ཐོད་རྒལ་ཆེན་པོ། ཕྱི་ནང་བར་མེད་ཟང་ཐལ་གྱི་རང་རིག །རྒྱ་ཆད་དང་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པ་རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་དུས་གཅིག་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས། རང་ངོ་སྟོང་གསལ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོའི་ངང་ནས། རང་གདངས་འཁོར་འདས་སུ་སྣང་བ་མ་འགགས་པར་རང་ཤར་བས། ཕྱི་ནང་སྣོད་བཅུད་བདེ་སྡུག་མཐོ་དམན། བདག་(༡༨༣)གཞན་ཅི་སྣང་ཐམས་ཅད་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་ལས་རང་ཤར། རང་སྣང་། རང་གནས། རང་གྲོལ་བས། བླང་དོར་དང་འབད་རྩོལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་ཏེ། སྣང་མཚན་རང་གི་རང་གདངས་རང་སྣང་དུ་སྣང་བ་ལས་གཞན་མེད་པས། རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རོལ་པ་དང་། རྩལ་དུ་སྣང་བ་ལ་རང་གྲོལ་བས། རང་ངང་ན་རང་སྣང་འཕྱོ་བ་ལ་བཟང་ངན་གྱི་རྩིས་མི་གདབ། རྨི་ལམ་གཉིད་ཀྱི་ངང་དུ་འཕྱོ་བ་ལྟར་ཐག་བཅད་ནས། ཕྱི་ནང་སྣོད་བཅུད་ཐམས་ཅད་རིག་པའི་རང་གདངས་མ་དག་པ་མེད་པ་གསལ་སྣང་འཇའ་ཚོན་ལྟ་བུ་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་ཕྱི་ན་རང་སེམས་དང་སེམས་ལས་གཞན་མིན་གཞི་མེད་སྟོང་པར་ལ་བཟླ། རང་རིག་རིག་སྟོང་རྩ་བྲལ་ངོ་བོ་སྟོང་པས་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ། རང་བཞིན་གསལ་བས་གཞི་སྣང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། ཐུགས་རྗེ་མ་འགགས་རོལ་པ་ཅིར་ཡང་འཆར་ཞིང་མཐའ་གཅོད། ད་ལྟའི་དུས་ན་རིག་སྟོང་ཆོས་སྐུ་ཟང་མ། རྒྱ་ཆད་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པའི་ངང་ལ་གནས། ངང་ལ་འགྲོ། ངང་ལ་ཉལ། ངང་ལ་ལངས། ངང་ལ་ཟ། ངང་ལ་འཆགས། ངང་ལ་ལབ། ངང་ལ་སེམས། ངང་ལ་རྟོགས། ངང་ལ་ལྟ། ངང་ལ་སྒོམ། ངང་ལ་སྤྱོད། ངང་ལ་གྲོལ། དཔེར་ན་བྱ་གར་ཕྱིན་ཡང་ནམ་མཁའ་ལས་མ་འདས་པ་ལྟར། རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ཅི་སྣང་ཅི་བྱེད་ཐམས་ཅད་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལྟ་བ་རྒྱལ་པོའི་རང་གདངས་ལས་མ་འདས་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི། ལྟ་བ་ལ་བཟླ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྟ་བས་ཐག་བཅད་པ་ཞེས་སུ་བྱ། ལྟ་བས་རང་ངོ་སྤྲད་པ་ཞེས་བྱ་བ། ལྟ་བས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀ་ནས་དག་པའི་ངང་ན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས། ཐོད་རྒལ་ཆེན་པོ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཡེ་དག་ཆོས་སྐུ་ཟང་ཀ་དེ། གཞི་བྲལ་ཡངས་པ་ཆེན་པོ་རྒྱ་ཆད་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པ་གཏད་མེད་ཕྱལ་པ་ཆེན་པོར་རྫོང་བཅའ་བ་ནི། ཐིག་ལེ་ཀུན་གསལ་ལས། བལྟར་མེད་ལྟ་བའི་དོན་བསྟན་པ། །གཟའ་གཏད་མེད་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། །དངོས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཟང་ཐལ་བས། །རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །དེ་ལས་མ་གཏོགས་གཞན་མེད་པས། །ཅིར་སྣང་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་གདངས། །ཡེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་འཆང་། །དེ་བས་གཞི་ནས་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །ཡུལ་མེད་གཟུང་འཛིན་རྣམ་པར་དག །རང་རིག་རང་གི་གདངས་ལ་བཞུགས། །རང་བཞིན་དག་པའི་ནམ་མཁའ་ལ། །ཆོས་ཉིད་དོན་(༡༨༤)གྱི་ནམ་མཁའ་རྒྱས། །ཆོས་ཉིད་དོན་གྱི་ནམ་མཁའ་ལ། །རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ཉི་མ་ཤར། །ཕྱོགས་རིས་མེད་པར་ཀུན་གསལ་ལས། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་ཅི་འགྱུ་ཡང་། །མ་ཕངས་གསེར་གྱི་ཉ་མོ་འགྱུ། །མ་འགགས་རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན། །བལྟས་ཤིང་བཙལ་བས་མཐོང་རྙེད་བྲལ། །ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀ་ཕྱི་ཉིད་ནང་། །ཟབ་མོའི་ཆ་ཤས་རྟོགས་ཡུལ་མེད། །ཕྱི་ནང་སྣོད་བཅུད་ཐམས་ཅད་ཀུན། །བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་སྣང་མོད་ཀྱི། །རང་རིག་དངོས་མེད་ཡེ་དག་ཟང་ཐལ་ལ། །དངོས་པོ་མཚན་མ་སྒྲིབ་པ་ཡེ་ནས་དག །ཀུན་བཟང་ཞལ་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་ཏུ་གཟིགས། །ཡུམ་གྱི་བྷ་ག་བདེ་ཀློང་གཅིག་ཏུ་འཁྱིལ། །ཁམས་གསུམ་མ་ལུས་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོའི་ངང་། །ལྟ་བ་རྣམ་དག་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ལ། །སངས་རྒྱས་མེད་པས་སངས་རྒྱས་མིང་ཡང་མེད། །སེམས་ཅན་མེད་པས་ཁམས་དང་འབྱུང་བ་མེད། །མན་ཤེལ་སྐུ་ལྟར་རང་བཞིན་རྣམ་པར་དག །དྲི་མ་མེད་པ་ཟང་ཐལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ས་ཆུ་མེ་རླུང་ནམ་མཁར་སྣང་བ་ཡང་། །མ་རྟོགས་བློ་ལ་མཚན་མར་སྣང་མོད་ཀྱིས། །རང་བཞིན་མེད་དེ་ཡེ་ཤེས་གདངས་སུ་གསལ། །དཔེར་ན་མཁའ་ལ་འཇའ་ཚོན་གསལ་བ་ཡང་། །རང་ཤར་རང་སྣང་རང་གསལ་ཡེ་ཤེས་དྭངས། །གློག་ལྟར་སྣང་ཞིང་འགགས་པ་མེད་པར་གསལ། །གསལ་ལ་རྟོག་མེད་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །རང་ལ་རང་སྣང་སྣོད་བཅུད་ཡེ་སངས་རྒྱས། །ལས་དང་ཐུགས་རྗེའི་མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་དག །ས་དང་རྣམ་ཐར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་རིང་། །བགྲོད་དུ་མེད་དེ་ཆོས་ཉིད་བྱང་ཆུབ་མཆོག །བགྲོད་པར་འདོད་ན་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་རིང་། །མ་བསགས་བཞིན་དུ་ཚོགས་གཉིས་ཡེ་ནས་རྫོགས། །མ་སྦྱངས་བཞིན་དུ་སྒྲིབ་གཉིས་ཡེ་ནས་སྦྱངས། །མ་བྱུང་མ་སྐྱེས་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ། །བཀོད་པ་ལྷ་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་བསྒོམ་མི་དགོས། །དཀྱིལ་འཁོར་ཁྲོ་བདག་ཆ་ལུགས་ཀྱིས། །ཁྲོ་བདག་ཆེན་པོའི་སྐུ་བསྐྱེད་ནས། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་བཟླས་པ་དག །ཆུ་བོའི་རྒྱུན་བཞིན་བཟླས་གྱུར་ཀྱང་། །རང་རིག་ཡེ་ཤེས་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས། །ཡེ་ནས་བྱས་ཟིན་ད་སྡོད་རྩོལ་བ་མེད། །ཆེད་དུ་དབྱེར་མེད་ཆེད་དུ་བསྒྲུབ་པ་མེད། །མར་མེ་རང་གི་འོད་ལ་གནས་པ་ལྟར། །རང་རིག་ཡེ་ཤེས་རང་གི་གདངས་ལ་གནས། །འདས་(༡༨༥)དང་མ་བྱོན་ད་ལྟར་སངས་རྒྱས་དང་། །གཉིས་མེད་རོ་གཅིག་ཆུ་ལ་ཆུ་བཞག་བཞིན། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་། རིག་པ་རང་ངོ་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོར་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྟ་བ་དངོས་ཡིན་ལ། དེའི་རང་གདངས་ལས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་ཤར་བ་ལས། སྣོད་བཅུད་དུ་སྣང་ངོ་ཅོག་ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་སྣང་བ་རྣམས་ལྟ་བའི་རྣམ་གཞག་རང་གདངས་སོ་སོའི་ཆ་ཙམ་དུ་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངང་ན་མེད་སྣང་འཇའ་ཚོན། སྤྲུལ་པ་ལྟར་གཞི་མེད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལས། ལྟ་བ་དངོས་ནི། དེ་ཉིད་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་མ་འཁྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་པ་མ་བྱས་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་ཐུགས་ཀྱི་མེ་ལོང་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི། བྱས་པའི་མེ་ལོང་གིས་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལྟར། ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འགགས་པ་མེད་པའི་གསལ་བ་ཀུན་གཞི། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་གསལ་བ་དག་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གཞི་མ་འགགས་པའི་དོན། མགར་བའི་ལག་གི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་མ་བྱས་པར། སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་ཐུགས་ཀྱི་ཀློང་ནས་རང་བྱུང་དུ་ཤར་བའི་ཤེལ་གྱི་མཆོད་རྟེན་ཁྲི་འཕངས་ལྔ་པ་ཐུགས་ཀྱི་མེ་ལོང་དུ་གྱུར་པ་དེ་བརྡ་བསྟན་པའི་ཚེ། ཟག་བཅས་ཀྱི་སྒྲོམ་བུས་ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཁྱབ་པར་ཐུགས་ཀྱི་མེ་ལོང་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྣང་ངོ་། །དེ་ནི་འཁྲུལ་ཞིག་མན་ངག་གི་ཏི་ཀ་ཆེན་པོར་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །ཞེས་སོ། །དོན་དེ་ནི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ཡིན་པས། དུས་གསུམ་དུ་འགྱུར་མ་མྱོང་བ་སྟེ། མི་འགྱུར་བའི་ལྟ་བ་ཐོད་རྒལ་ཆེན་པོའོ། །ཞེས་སོ། །རྩལ་སྣང་མ་དག་པ་སོ་སོའི་རང་གདངས་སུ་རྣམ་པར་སྦྱར་ན། དང་པོའང་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངང་ནས་རང་གདངས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་ཤར་བ་སོ་སོ་ལ་བཟུང་བས་དེ་དང་འདྲ་བར་སྣང་བའི་སྣོད་བཅུད་ལུས་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་འདི། མཐར་ཡང་དེའི་ངང་དུ་གྲོལ་དགོས་པས། ནང་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ལྔ་དག་པར་སྦྱར་བ་ནི། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། སྤྲུལ་པའི་སྣོད་གྱུར་འབྱུང་བ་ལྔ། །རང་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལས། །ལས་ལ་མ་རྨོངས་ཐབས་ཀྱི་ཞིང་། །གཟུང་འཛིན་མི་གནས་རང་དྭངས་ཉིད། །རང་དུ་མངོན་སངས་རྒྱས་པའི་མི། །ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་སྣང་བ་ཡང་། །སྐུ་ལྔ་རིན་ཆེན་འོད་དུ་འབར། །མ་བཙལ་རང་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །ཡེ་ཤེས་རང་སྣང་ཡིན་པས་ཆེ། །(༡༨༦)རྣམ་ཤེས་བརྒྱད་དུ་སྣང་བ་ཡང་། །སེམས་དཔའ་བརྒྱད་དེ་རང་ལ་རྫོགས། །གཞན་མིན་རང་ཉིད་ཡིན་པས་ཆེ། །རྣམ་ཤེས་བརྒྱད་དང་ཡུལ་བརྒྱད་ཀྱང་། །རང་ལ་གནས་པའི་སེམས་མ་བརྒྱད། །མ་བཙལ་རང་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །གཞན་ན་མེད་པས་བདག་ཉིད་ཆེ། །རང་ལས་བྱུང་ཞིང་རང་ལ་སྣང་། །རང་གདངས་ཡིན་པས་ཡུལ་དང་བྲལ། །ཡུལ་མེད་རང་སྣང་ཆེན་པོ་ལ། །བགྲོད་དུ་མེད་པས་ཀུན་ལས་ཆེ། །ཞེས་པ་དང་། གསང་སྙིང་ལས། རྡོ་རྗེ་ཕུང་པོའི་ཡན་ལག་ནི། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལྔ་རུ་གྲགས། །སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་རྣམས་མང་པོ་ཀུན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བདག་ཉིད་དེ། །ས་ཆུ་སྤྱན་དང་མཱ་མ་ཀཱི། །མེ་རླུང་གོས་དཀར་སྒྲོལ་མ་སྟེ། །ནམ་མཁའ་དབྱིངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་མ། །ཐམས་ཅད་མ་ལུས་ཆོས་སོ་ཅོག །སྲིད་གསུམ་ཡེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཤིང་། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ལས་གཞན་པའི་ཆོས། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་མི་རྙེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ།། །།

༈ གཉིས་པ་སྒོམ་པས་ངང་ལ་སྐྱོང་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། དབང་པོ་ཡང་རབ་འབྲིང་དང་ཐ་མ་གསུམ། དང་པོ་ནི། ལྟ་བའི་དོན་ལ་ངོ་སྤྲད་པ་ཙམ་གྱིས་གྲོལ་ཏེ། གཞི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངང་དྭངས་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་སྒོམ་དུ་ཡོད་མེད་ལས་འདས་ཏེ། ཆོས་སྐུ་ཟང་ཐལ་རྗེན་པའི་ངང་ལ་རང་གནས་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོར་དུས་བཞི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འཁྱིལ་བས། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྒོམ་དང་། རྩོལ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཆོས་ལས་འདས་ཏེ། རང་བཞིན་ཆུ་བོ་རྒྱུན་གྱི་དགོངས་པར་བསྟན་པ་ནི། བཤད་རྒྱུད་ལས། ངས་བསྟན་གཉིས་མེད་བདེ་ཆེན་ལ། །སྒོམ་དུ་ཡོད་མེད་མཐའ་དང་བྲལ། །ཤེས་རབ་སྟོང་གསལ་རང་རིག་དོན་རྟོགས་ལས། །བསྒོམ་དང་མི་བསྒོམ་ཐ་སྙད་རྣམ་པར་དག །གཉིས་མེད་བདེ་ཆེན་རང་གི་ངང་ལ་གནས། །མ་བཙལ་བཞག་པས་འདུ་འབྲལ་ཡོངས་ཀྱིས་མེད། །རྒྱུན་ཆད་མེད་པ་ཆུ་བོ་གངྒཱ་བཞིན། །དབང་པོ་ཡང་རབ་དོན་དུ་དེ་བསྟན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དབང་པོ་འབྲིང་སྒོམ་མེད་ལ་ཡེངས་མེད་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་འཛིན་བསྟན་པ་ལ། ཐག་ཆོད་པས་བསྒོམ་མི་དགོས་པར་ལ་བཟླ་བ་དང་། ངང་ལ་གནས་པས་ཡེངས་སུ་མེད་པར་རང་གནས་གཉིས་ལ་ལ་བཟླ་བ་ནི། རིག་པ་ལྷུན་གྲུབ་ཟང་ཀ་ཡིན་པས་བསྒོམ་དུ་མེད། བསྒོམ་མི་དགོས་བཟང་དུ་མི་འགྲོ་བས། རང་གདངས་ཡེ་བབས་རང་གནས་སུ་གཞི་བཞག་སྟེ་འབད་རྩོལ་བྱ་མི་དགོས། (༡༨༧)འཁྲུལ་སྣང་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རང་རྩལ་ལམ་རོལ་པར་ཤར་བས་སྤང་མི་དགོས། བླང་མི་དགོས། གང་སྣང་བཅོས་བསླད་མེད་པར་སྣང་དུ་ཆུག །དང་པོ་ཡང་གཞི་ལས་ཤར། ད་ལྟ་ཡང་གཞིའི་ངང་ནས་རང་སྣང་། མཐར་ཡང་གཞིར་གྲོལ་བས། ཤེས་བྱ་བུམ་འཇུག་གི་དགོངས་པར་ལ་བཟླའོ། །ངང་ལ་གནས་པས་ཡོངས་སུ་མེད་པར་གནས་པ་ནི། ཕྱི་གང་སྣང་ཡུལ་མེད་དུ་ཕྱམ་གདལ། ནང་གང་ཤར་ཟང་ཀར་རང་ཡལ། བར་ཕྱལ་པ་བར་མེད་དུ་ཧར་སངས། གཞི་ཕྱམ་ཕྱམ། དོག་མེར་མེར། རང་གསལ་འཛིན་མེད་དུ་མ་ཡེངས་ཙམ་གྱི་ངང་ལ་གློད་པས། སྣང་བ་བདེན་མེད་དུ་རང་སྣང་། རིག་པ་གཏད་མེད་དུ་རང་གྲོལ། སྒོ་ལྔ་རྒྱ་ཡན་དུ་རང་དྭངས། ཆོས་ཟད་བློ་ཟད་དུ་ཕྱལ་ཡས་ཏེ། མཚན་མོའང་ཕྱི་ཡུལ་སྣང་རང་སྟོང་རང་འདུས་རིག་སྟོང་རང་མལ་དུ་གཉིད་ལོག་པས། ཤེས་བྱ་བུམ་འཇུག་གི་དགོངས་པ་སྟེ། འོད་གསལ་སྟོང་པར་རང་གྲོལ་ལོ། །ཉིན་མོའི་རིག་སྟོང་ཟང་ཀའི་བུམ་ནང་ལས། ཡུལ་སེམས་འཕྲོ་འདུའི་འཛིན་པ་ཡལ་བར་བཞག་དུས། ཤེས་བྱ་བུམ་འཇུག་གི་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཉིན་མཚན་གོམས་པའི་བེམ་རིག་བྲལ་དུས་འཁྲུལ་སྣང་ཡེ་ཤེས་སུ་དག་ནས། ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་བུམ་པར་ཐིམ་པ་ནི་ཤེས་བྱ་བུམ་འཇུག་གི་དགོངས་པ་ཞེས་པའོ། །

དེ་ཡང་རིག་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངང་ནས། སྣང་སེམས་ཅི་སྣང་ཡང་བཟང་རྟོག་གིས་མ་བསླད། ངན་རྟོག་གིས་མ་བསྒྱུར། རང་སངས་སུ་ཡལ་དུ་བཅུག་པས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངང་ལས་མི་འདའ་སྟེ། ཕྱི་སྣང་སྲིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རོལ་པ་རྩལ་རང་གདངས་སུ་ཤེས་པས། ཕྱལ་པ་རང་སྣང་དུ་རང་གྲོལ། ནང་རིག་པ་ཤར་གྲོལ་དུ་རང་ཡལ་བས་ཐུགས་རྗེའི་རོལ་པར་རང་དག །ཆེད་དུ་དམིགས་པའི་སྒོམ་པ་མེད་པས་བསྐྱེད་རྫོགས་སེམས་འཛིན་གྱི་སྒོམ་པ་གཏད་ཡལ། བྱ་གར་ཕྱིན་ཡང་ནམ་མཁའ། ཉ་གར་ཕྱིན་ཡང་ཆུ་བོ། མི་གར་ཕྱིན་ཡང་ས་གཞི་ལས་མ་འདས་པ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པས་གང་བྱེད་ཅི་སྒོམ་ཅི་སྤྱོད་ཀྱང་། རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རིག་པ་སྟོང་པ། གསལ་བ། འཛིན་མེད་གསུམ་གྱི་ངང་ལས་མ་གཡོས་པས། སྐུ་གསུམ་རང་རྫོགས་ཆེན་པོར་གྲུབ་སྟེ། ཆོས་སྐུ་རང་མལ་ལས་མ་གཡོས་པ། གཞི་ཐོག་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོར་གནས་པས། སྒོམ་མེད་ཡེངས་(༡༨༨)མེད་ཆེན་པོ་ལ་ངང་བསྐྱངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རིག་པ་ཡེ་སངས་རྒྱས་པས་བསྐྱར་ནས། བསྒོམ་མི་དགོས་པར་རང་གི་ངང་ལ་རང་སར་གནས་པས། རང་མལ་ཆོས་སྐུ་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་བསྟན་པ་ནི། བཤད་རྒྱུད་ལས། རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ཤེས་རབ་འབྲིང་རྣམས་ལ་སྒོམ་དུ་མེད་པའི་དགོངས་པ་བསྟན་ཏེ། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཏི་ཀ་ལ་གཞི་བཅའོ། །དེ་ནི་དོན་རྟོགས་ན་སྒོམ་དུ་མེད་དེ། རང་བཅས་སུ་གནས་པས་འདུ་འབྲལ་མེད་དེ། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན། བསྒོམ་བྱ་དང་སྒོམ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སོ་སོ་དང་མཚན་མར་དམིགས་གཏད་མེད་དེ། དཔེར་ན་གར་སྤྱིན་ལ་སྦྲང་བུའི་འདབ་མ་འབྱར་བ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཉིད་དོན་གྱི་ཐ་མལ་མ་རྟོགས་པར། སོ་སོ་སྐྱོ་བོ་ཐ་མལ་གྱིས་མི་གྲོལ་ཏེ། གང་ལྟར་རྟོགས་དགོས་པས་ཡེངས་སུ་མེད་པའོ། །ངེས་པར་རྟོགས་པ་ཙམ་ན་ངེས་པ་མེད་དེ། འདུག་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་སྣང་ཙམ་ལས་མ་གཡོས་པ་ཙམ་དུ་འདུག་གོ། །འགྲོ་ཡང་ཡེ་ཤེས་རང་གདངས་ཀྱི་ངང་ལས་རང་བཞིན་མ་འགགས་ཙམ་དུ་འགྲོ་སྟེ། མར་མེའམ། ཉི་མ་རང་སྣང་དང་བཅས་ནས་འགྲོ་བ་བཞིན་ནོ། །ཉལ་ཡང་ངང་ལས་མ་གཡོས་པའི་ཀློང་རིག་པ་ཟང་ཐལ་གྱི་ངང་ན་རྩལ་གཞི་ལ་འདུས་ཏེ། རང་བཞིན་གཞི་ལ་ཐིམ། མཚན་མ་རང་སར་གྲོལ། དོན་འབྱོར་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །ལངས་ཀྱང་ངང་མ་བཅོས་པ་ལ་རིག་པ་རང་ཤར་ཏེ། རང་བཞིན་མ་འགགས་པར་གསལ་ལོ། །ཀྱེ་མ་རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་པར་ཡིད་ལ་ཟུང་ཞིག །སྤྱོད་ལམ་རྣམ་བཞི་ཅི་བྱེད་ཀྱང་། རང་རིག་གདིང་གི་ངང་ལས་མི་འདའ་ཞིང་ཆོས་ཉིད་ལས་མི་གཡོས་པ་ནི། དཔེར་ན་བྱ་གར་འཕུར་ཡང་ནམ་མཁའ་ལས་མི་འདའ། ཉ་གར་འཕྱོ་ཡང་ཆུ་ལས་མི་འདའ། མི་གར་ཕྱིན་ཡང་ས་ལས་མི་འདའ་བ་བཞིན་དུ། རྣལ་འབྱོར་དོན་གྱི་དགོངས་པ་ལ་གནས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ། བསྒོམ་བྱ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་ནི་ལོགས་ན་མེད་དེ་རང་གི་རིག་པ་ཆོས་སྐུ་ཁོ་ནའོ། །ཤར་བ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་ཤར་ཏེ། རིག་པ་ཆོས་སྐུ་སྟོང་པ། འགགས་པ་མེད་པ་དང་། དེ་གཉིས་དབྱེར་མེད་པ་དང་། དེ་ལྟར་ཤེས་པ་མི་འགགས་པ་དང་། དེ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང་། མཚན་ཉིད་ལྔར་བཤད་དོ། །ཡེ་ཤེས་ལྔ་འོད་དུ་ཤར་རོ། །འོད་ལ་རིགས་ལྔར་ཤར་རོ། །(༡༨༩)རིགས་ལྔ་སྐུ་ལྔར་ཤར་རོ། །སྐུ་ལྔ་ཡབ་ཡུམ་ལྔ་མི་འགག་གོ། །ཡབ་ཡུམ་ལ་སེམས་དཔའ་སེམས་མ་མི་འགག་གོ། །རིགས་ལྔ་ཡབ་ཡུམ་ལས་སྒོ་ལྔ་ཤར་རོ། །སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་དབང་པོ་དང་རྣམ་ཤེས་ཤར་རོ། །སེམས་མ་རྣམས་ལས་ཡུལ་དུ་ཤར་རོ། །དེ་ནི་རིག་པ་རང་ཤར་གྱི་དགོངས་པས་སྣང་བ་རྒྱས་བཏབ་སྟེ། རང་སྣང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་གཞི་སྣང་གི་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །འགགས་པའི་དུས་སུ་མཚན་མ་རང་གྲོལ་གྱི་དགོངས་པ་ཙམ་གཞི་ལ་འདུག་སྟེ། ཡུལ་ལྔ་སྒོ་ལྔའི་ནང་དུ་གྲོལ། སྒོ་ལྔ་སེམས་དཔའ་སེམས་མའི་ངང་དུ་གྲོལ། སེམས་དཔའ་སེམས་མ་སྐུ་ལྔ་ཡུམ་གྱི་ངང་དུ་གྲོལ། དེ་ལྔ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་ངང་དུ་གྲོལ། ཡེ་ཤེས་ལྔ་རང་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་ལྔར་གྲོལ། མཚན་ཉིད་ལྔ་རིག་པ་འཛིན་མེད་རང་གསལ་དུ་གྲོལ་ཏེ། དབང་པོ་སྣ་བདུན་གྱི་མལ་ན། འབྱུང་བ་མ་ལ་ཞ། ཡེ་ཤེས་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པའོ། །

དེ་ལྟར་གྲོལ་ནས་ངང་ལས་མ་གཡོས་པ་ནི་ཤེས་བྱ་བུམ་པར་ཚུད་པ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཆོས་སྐུ་དབྱེར་མེད་ཟང་ཐལ་གྱི་བུམ་པ་ན་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་མར་མེ་རླུང་གིས་མ་བསྐྱོད་པ་ལྟར་གསལ་བས། ཤེས་བྱ་བུམ་འཇུག་གི་མན་ངག །གཏི་མུག་གི་གཉིད་ལོག་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་དོན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འབྱོར་པའོ། །ཐམས་ཅད་བྱུང་ཡང་རང་ལས་བྱུང་། སྣང་ཡང་རང་ལས་སྣང་། གསལ་ཡང་རང་ལས་གསལ། དག་ཅིང་གྲོལ་ཡང་རང་གི་ངང་དུ་གྲོལ་བས་ན་ཡེ་ཤེས་རང་དག་ཆེན་པོའོ། །དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བ་རང་སྣང་ཆེན་པོ་ལས་གཞན་སྣང་མེད་པར་བསྟན་པའོ། །ནམ་མཁའ་ལ་སྤྲིན་དང་ཁུ་རླངས་བྱུང་ཡང་ནམ་མཁའ་ལས་བྱུང་། སྣང་ཡང་ནམ་མཁའ་ལས་སྣང་། གནས་ཀྱང་ནམ་མཁའི་ངང་དུ་གནས། དག་ཀྱང་ནམ་མཁའི་ངང་དུ་དག །གྲོལ་ཡང་ནམ་མཁའི་ངང་དུ་གྲོལ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་གསུངས། འདི་ནི་རང་སྣང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དགོངས་པ་སྒོམ་མེད་ཡེངས་མེད་ཆེན་པོར་བསྟན་པ་ཡིན། དབང་པོ་ཐ་མ་ཆོས་ཉིད་རང་སྣང་གི་བསྒོམ་པ་བསྟན་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། སྒོམ་པའི་འཐད་པ་དང་། བསྒོམ་ཚུལ་གཉིས་སོ། །འཐད་པ་ནི། ཀུན་གསལ་ལས། བློ་ཞེན་རྣམས་ལ་སྒོམ་པ་བསྟན། །སྒོམ་དུ་མེད་པར་མ་ཤེས་ན། །མ་ཚོར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། །བྱ་རྩོལ་འདས་པར་མི་རྟོགས་ཏེ། །རྒྱུན་གྱི་ཏིང་འཛིན་དོན་མི་རྙེད། །སྒོམ་དུ་(༡༩༠)ཡོད་པར་མ་ཤེས་ན། །ཐ་མལ་རྣམས་དང་ཁྱད་པར་མེད། །ཐ་མལ་རང་རྒྱུད་གོལ་སར་འགྲོ། །སྒོམ་དུ་མེད་པའི་བསྒོམས་ཤེས་པས། །སངས་རྒྱས་ཉག་ཅིག་འདུ་འབྲལ་མེད། །སྒོམ་པས་མི་བསྒོམ་དོན་ཤེས་པས། །དམིགས་གཏད་བློ་ཡི་མཐའ་ལས་ལྡོག །གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་པས། །ཕྱོགས་དེར་འཛིན་པའི་མུ་དང་བྲལ། །སྒོམ་དུ་ཡོད་པའི་དོན་བསྟན་པས། །གནས་ལུགས་གཞི་ལ་ཟད་སར་ཕྱིན། །ཞེས་སོ། །

བསྒོམ་ཚུལ་ལ་གསུམ་སྟེ། བསླབ་ཐབས། བསླབ་བྱ། ལོབས་པའི་ཚད་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ་ཕྱི་ནང་གསང་བ་གསུམ་ལས་ཕྱི་འཁྲུལ་པའི་བྱ་བ་སྤངས་ནས་སྒོ་གསུམ་རང་མལ་དུ་བཞག་པས། རྩ་རླུང་དལ་འཁོད་སྙོམས་ནས་རིག་པ་རང་མལ་དུ་གནས་པར་བྱེད་དོ། །ནང་ལུས་དང་མིག་རླུང་མི་འགུལ་བར་ལྟ་སྟངས་ལ་གནས་པས། རྣམ་རྟོག་རང་སར་འགགས་ནས་འོད་གསལ་རང་སྣང་དུ་འཆར་བའི་གནད་དོ། །གསང་བ་ལ། རྒྱལ་པོ་གདན་ལ་བཞག་པ། བློན་པོ་བཙོན་དུ་གཟུང་བ་འབངས་ཆམ་ལ་འབེབས་པ་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། རང་རིག་གཞི་ལས་མ་གཡོས་པར་རང་གཞག་པ་སྟེ། ཐིག་ལེ་ལྔའི་གནས་ལ་རང་རིག་མ་ཡེངས་པར་གདངས་གསུམ། རང་གནད་གསུམ་གང་རུང་གཅུན་ནས་བཞག་སྟེ། ལུས་ཆོས་བདུན་དང་དྲང་སྲོང་གླང་པོ་སེང་གེ་གང་རུང་གི་ལྟ་སྟངས། རླུང་འགྲོ་འོང་རབ་ཏུ་དལ་བ། མིག་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དུ་གཏད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགོངས་པ། བར་སྣང་ལ་ཐད་སོར་བལྟ་བ་ལ་མགྲིན་པ་ཅུང་ཟད་གཅུས་ཏེ་དཔུང་པའི་ཁར་ཨོག་མ་བཞག །རླུང་རང་འགགས་ལ་བཅར་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་གཏན། མིག་ཐུར་ལ་ཕབ། མགྲིན་པ་ཅུང་ཟད་དགུག །རླུང་རང་ཞིར་བཏང་བ་ལྷ་དང་མིའི་སེམས་འཛིན་ནོ། །

དེ་ལྟར་བྱས་པས་རིག་པ་སྟོང་གསལ་རང་མལ་ལས་མི་འགྱུར་བ་ནི། རྒྱལ་པོ་གདན་ལ་གཞག་པའོ། །གདན་ཐིག་ལེ་ལྔ་ནི། དབྱིངས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་སྲ་བ་མེད་པར་བརྟན་པའི་ས་ནི། ནང་དབྱིངས་རང་བཞིན་འོད་གསལ་དང་གདངས་ཕྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་གོ། །དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཐིག་ལེ་གཤེར་བ་མེད་པའི་སྡུད་པའི་ཆུ་ནི། རྒྱང་ཞགས་ཆུའི་སྒྲོན་མ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དངོས་ཙིཏྟར་གནས་ཀྱང་། རང་གདངས་སྒོར་ཟང་ཐལ་དུ་ཚང་ཁར་འཆར་བས་བྱ་ཁྲ་ལྟ་བུའོ། །ཡེ་ཤེས་(༡༩༡)ཆེན་པོའི་ཐིག་ལེ་གཡོ་བ་མེད་པར་སྐྱེད་པའི་རླུང་ནི། རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཐིག་ལེ་རང་གདངས་ལྔར་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ནས་འགྲོ་འོང་དུ་སྣང་བ་རྣམས་སོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཐིག་ལེ་ཚ་བ་མེད་པར་བསྲེག་པའི་མེ་ནི། ལུ་གུ་རྒྱུད་མཐོང་བས་རང་གསལ་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས། མ་སྨིན་དུས་ཐིག་ལེ་རང་གསལ། སྨིན་དུས་སྐུ་དང་སྣང་སྟོང་དག་ཏུ་ཤར་བའོ། །ལྷུན་གྱིས་གནས་པའི་ཐིག་ལེ་ཁྱབ་པ་མེད་པའི་གདངས་ཅན་ནམ་མཁའ་ནི། རང་སྣང་ལས་གཞན་སྣང་མེད་པར་དག་པས་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བ། ཀ་དག་རང་ངོའི་དགོངས་པ་དང་འདུ་འབྲལ་མེད་པའོ། །དེ་ལྔ་ཡང་། ངོ་བོ་ཙིཏྟའི་ནང་ན་གཞི་ནས་དག་པ། མ་འགགས་གསལ་བ། ཡེ་ཤེས་ལྔ་འཆར་བ། ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་གནས་པ། རང་སྣང་དུ་དག་པར་གནས་པ། དེའི་གདངས་ལས་ཕྱིའི་ཡུལ་མཐིང་ག་ཁྱབ་ཆེན་གྱི་ནམ་མཁའ། ནམ་མཁའ་རྡུལ་བྲལ་གྱི་དཀྱིལ་ན་རང་སྣང་བས། རང་སྣང་གི་ཡུལ་བྱེད། རྒྱང་ཞགས་ཟང་ཐལ་དུ་སྣང་བས། རང་སྣང་གི་སྒོ་བྱེད། ཡེ་ཤེས་འོད་ལྔར་སྣང་བས་རང་སྣང་གི་གནས་བྱེད། ལུ་གུ་རྒྱུད་ཐིག་ལེར་སྣང་བས་རང་སྣང་གི་སྐུ་བྱེད། དག་པ་རང་སྣང་དུ་སྣང་བས་རང་སྣང་གི་མཐའ་སྡུད་དེ། དབྱིངས་རིག་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་དགོངས་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །གདངས་གསུམ་ནི་སྣང་བ་གསུམ་སྦྱོར་དུ་བསྟན་ཏེ། མཐོང་བྱ་རང་བཞིན་དག་པའི་ནམ་མཁའ་རིག་སྟོང་ཀ་དག་ཟང་ཀ་ནི་ནམ་མཁའ་དག་པའི་ཡེ་གདངས་ཏེ་བར་སྣང་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་མཚན་མོའི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་ངོ་བོ་དག་པའི་ཆུའི་སྒྲོན་མར་རིག་པ་ཟང་ཐལ་ནི། ཆོས་ཉིད་དག་པའི་རང་གདངས་ནམ་ལངས་པའི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །རང་སྣང་ཡུལ་ལ་ཤར་བ་འོད་སྣང་ཐིག་ལེ་དང་བཅས་པ་ཡེ་ཤེས་དག་པའི་ཟེར་གདངས་ནི། ཉི་མ་ཤར་བའི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །དེ་གསུམ་ཡང་དགོངས་པ་ནང་དབྱིངས་ན་གནས་པ་གཞི་ཐོག་གི་དུས། རིག་གདངས་བར་སྣང་ལ་གསལ་བ་ངང་གདངས་ཀྱི་དུས། རང་སྣང་ཕྱི་རུ་ཤར་བ་ཟེར་གདངས་ཀྱི་དུས་གསུམ་སྟེ། ཕྱི་ཟེར་སྣང་ལ་བལྟས་པས་བར་ངང་གདངས་སུ་ཤར་ཏེ་ནང་གནས་ལུགས་ལས་མི་གཡོ་བས། རྒྱལ་པོ་གདན་ལ་གཞག་པའི་མན་ངག་གོ། །བློན་པོ་བཙོན་དུ་བཟུང་བ་ནི། རླུང་འགྲོ་འོང་གི་རྟ་གཟུང་བ་སྟེ། ཕྱིར་རིང་དུ་བཟུང་། བར་དུ་དལ། (༡༩༢)ནང་དུ་རང་གནས་ལ་བཞག་པས། སེམས་འཕྲོ་འདུ་ཆད་དེ། མི་རྟོག་པའི་ཏིང་འཛིན་ལ་རང་བབས་སུ་གནས་པའོ། །སེམས་ནི་ཡུལ་ལ་རྟོག་འཇུག་མང་བས། བློན་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྟ་རླུང་དང་བྲལ་བས་རྟོག་མེད་དུ་བཙོན་ལ་ཟིན་དུས་དགོངས་པ་འགྱུར་མེད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རླུང་གི་གནད་ཅེས་བྱའོ། །དམངས་ཆམ་ལ་ཕབ་པས་མི་འགྱུར་བ་ནི་སྒོ་ལྔ་ལ་ཡུལ་མི་རྟོག་པར་རིག་པ་རང་གདངས་ལ་མ་ཡེངས་པར་གཏད་པས། ཚོགས་དྲུག་ལྷུག་པར་གྲོལ་བའི་གནད་དོ། །དེ་དག་བསྡུ་ན། རྒྱང་ཞགས་གཟིགས་སྟངས་ཀྱི་གནད་གཅུན་པས། རྒྱལ་པོ་གདན་ལ་བཞག་པ། རླུང་རབ་ཏུ་དལ་བས་བཞག་པར་གཟུང་བ། བློན་པོ་བཙོན་དུ་བཟུང་བ། རིག་པ་དབྱིངས་རིག་ལ་གཏད་པ་དམངས་ཆམ་ལ་དབབ་པ་སྟེ། ལྟ་སྟངས་དང་གཟིགས་སྟངས་གཅུན་པས། རིག་པ་ཁོང་ནས་གསལ། རླུང་སེམས་བག་ལ་ཞ། དམིགས་གཏད་འཛིན་པ་གྲོལ་ཏེ། ཆོས་སྐུ་རང་མལ་དུ་གནས་པའི་མན་ངག་བསྟན་པའོ། །གསང་བའི་བསླབ་ཐབས་གསུམ་མོ།། །།

༈ གཉིས་པ་བསླབ་པར་བྱ་བ་ནི། ངང་དྭངས། རང་བཞིན། བདག་ཉིད་གསུམ་མོ། །ངང་དྭངས་ནི་མིག་ནམ་མཁར་གཏད་པས་རིག་པ་སྟོང་པར་དག་སྟེ། རྟོག་མེད་རང་མདངས་སུ་གནས་པ་ནི། ཆོས་སྐུའི་ངང་ཞེས་བྱའོ། །མིག་འོད་སྣང་ལ་གཏད་པས་རིག་པ་རང་གསལ་དུ་དག་སྟེ། འོད་གསལ་དངོས་མེད་དུ་སྣང་བ་ནི་རང་བཞིན་ལོངས་སྐུར་གསལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མིག་ཟེར་གདངས་ལ་གཏད་པས་སྒོ་ལྔ་རང་ཡན་དུ་དག་སྟེ། ཤར་གྲོལ་རིས་མེད་དུ་ཟང་ཐལ་བས་འཛིན་མེད་ཐུགས་རྗེར་དག་པ་ནི། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་ལ་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་སྐུ་གསུམ་རང་མལ་གྱི་དགོངས་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །

གསུམ་པ་ལོབས་པའི་ཚད་ནི། ཆོས་ཉིད་མ་དང་བུ་འཕྲད། རང་རིག་ཟད་སར་ཕྱིན། ཤེས་པ་རྐྱེན་དབང་དུ་མི་འགྲོ། རྣམ་རྟོག་རང་གྲོལ་ལ་དག །དགག་སྒྲུབ་འཆིང་བ་ཆད། དུས་བཞི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས། དབྱིངས་རིག་འདུ་འབྲལ་མེད་པས། ཕྱིར་སྣང་བའི་འོད་གསལ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་སྣང་བ་རྣམ་པར་དག །སྣང་སྲིད་ཞིང་ཁམས་སུ་ཤར་བས་སྐུ་གསུམ་ལམ་དུ་བྱས། ནང་རིག་པའི་འོད་གསལ་སྟོབས་སུ་གྱུར་པས་སྤྱན་དང་མངོན་ཤེས་གསལ། དགོངས་པ་ཐུན་མཚམས་(༡༩༣)དང་བྲལ། རང་རིག་ལྷུན་གྲུབ་ལ་གྲོལ་བས་སྦུབས་གསུམ་གཅིག་ཏུ་འཁྱིལ། ནང་དབྱིངས་འཕོ་འགྱུར་མེད། དོན་གཉིས་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་ཚད་དུ་ཕྱིན་པ་སྟེ་མཐར་ཐུག་གི་དོན་ནོ། །གནས་སྐབས་སུ་སྒོམ་པ་བརྟན། གཟུང་འཛིན་གྲོལ། ཉམས་སྣང་འཕེལ། བླ་མ་མཁའ་འགྲོས་བྱིན་གྱིས་རློབ་ཅིང་ལུང་སྟོན་པ་ལ་སོགས་ཏེ་རེ་དོགས་བླང་དོར་ལས་འདས་པའི་དོན་མངོན་དུ་འགྱུར་བར་བྱེད། འདི་དག་ནི་ལྷུན་གྲུབ་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྒོམ་པ་སྟེ། དབང་པོ་རབ་འབྲིང་ཁྲེགས་ཆོད་ཀྱི་སྒོམ་ལས་སླར་མ་ལོག་པས་ཕྱི་མ་མགྱོགས་པ་ཞེས་བྱ་བས། གཟུང་འཛིན་འཁོར་བའི་འཁྲུལ་རྟོག་དག་ནས་མྱུར་དུ་གྲོལ་བར་བྱེད་པའི་མན་ངག་གི་རང་གནད་གལ་པོ་ཆེའོ། །

དེ་ཡང་དབང་པོ་རབ་བག་ཆགས་ཀྱི་སྦུབས་སུ་རྟོགས་པའི་གདེང་གིས་གྲོལ། འབྲིང་བར་དོའི་འོད་ཀྱི་སྦུབས་སུ་གྲོལ། ཐ་མ་སྤྲུལ་པའི་ཞིང་དུ་སྐྱེ་བ་སྟེ། ཡང་མཐའ་ཡང་ཕྱི་མ་ལས་མི་འགྱངས་པར་གྲོལ་ལོ། །དེ་དག་ཀྱང་བཤད་རྒྱུད་ལས། སྒོམ་དུ་མེད་པའི་དོན་བསྟན་པས། །བསླབ་ཐབས་བསླབ་བྱ་ལོབས་པའི་ཚད། །རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྡུས་ལ་བསྟན། །བསླབ་ཐབས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན། །ཕྱི་དང་ནང་དང་གསང་བའོ། །ཕྱི་ནི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གློད། །བྱ་བ་བཏང་ལ་བསྡད་པ་ཡིན། །ནང་ནི་རྩ་ཡི་རླུང་སྒོ་སྡོམ། །རང་བྱུང་དབྱིངས་ཀྱི་ཐིག་ལེ་གནས། །དང་པོ་ལུས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཆགས། །རྩ་ཤར་རྩ་མདུད་ལྟེ་བར་གྱུར། །དེ་ལས་རྩ་གྱེས་ལུས་བྱིང་བསྐྱེད། །དེ་ཡི་ནང་ཁྲོལ་ལ་སོགས་རྒྱས། །དེ་ལ་དབུགས་ཡོད་རྣམ་རྟོག་ཤར། །དེ་བས་རྩ་ཉིད་རྟགས་ཡིན་པས། །ཅིར་སྣང་རང་གི་སྣང་བ་ལ། །རྣམ་རྟོག་མ་ཞུགས་ཅེ་རེ་བལྟ། །རྟགས་མ་འགུལ་བས་རྩལ་མི་འགྱུར། །རྩལ་དང་མ་འགྲོགས་རླུང་སེམས་ཀྱང་། །རང་སོར་བཞག་པས་རྟོགས་མི་ནུས། །རླུང་སེམས་དེ་ལ་སྐྱོན་མི་བལྟ། །རླུང་ཡོད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་རྒྱས། །ཐབས་ཀྱིས་མི་རྟོག་རང་སར་གནས། །གསང་བར་བསླབ་པའི་ཐབས་གསུམ་སྟེ། །རྒྱལ་པོ་དག་ནི་གདན་ལ་གཞག །བློན་པོ་དག་ནི་བཙོན་དུ་གཟུང་། །དམངས་རྣམས་ངང་གིས་ཆམ་ལ་ཕབ། །ཀྱཻ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ལེགས་པར་ཟུང་ཞིག །རྒྱལ་པོ་ནི་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དག་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །གདན་ནི་རང་བཞིན་(༡༩༤)དག་པའི་ནམ་མཁའ་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་འདིའོ། །དེ་ནི་དབྱིངས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་སྟེ་སྲ་བ་མེད་པར་བརྟན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་བག་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི། དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་རིག་པ་ཡེ་ཤེས་བཞུགས་པའི་གདན་ཏེ། ད་ལྟ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ཆུ་ཡི་རང་བཞིན་དག་ཅིང་གསལ་བ་ལ་སྦྱོར་རོ། །

དེ་ཡང་འདུག་ཚུལ་གྱི་གནས་པ་དང་། སྣང་ཚུལ་གྱི་བྱམས་པས་དཔེར་ན། བྱ་ཁྲ་གནས་རི་བྲག་གི་ནང་དུ་བྱས་ནས། སྡོད་པ་ཚང་སྒོར་སྡོད་དོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ། རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་གནས་ཙིཏྟར་བཞུགས་ཏེ། ངོ་བོ་རང་གི་ངོ་བོ་བརྟགས་ནས། མིག་མངོན་པར་གསལ་ལོ། །དེ་ནི་ཀུན་གཞི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་གསལ་བ་ཟང་ཐལ་ལོ། །དེ་བས་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཐིག་ལེ་ནི་ཆུ་ཡི་སྒྲོན་མའོ། །ཅིས་ཏེ་གོང་བཞིན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་འོད་དུ་གསལ་བས་སོ། །དེ་ནས་གཤེར་བ་མེད་པར་སྡུད་པའི་ཆུའོ། །གདན་དེ་ལ་བཞུགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་ཐིག་ལེ་སྟེ། མ་འགགས་པར་གསལ་བའི་ཕྱིར། རླུང་གཡོ་བྱེད་མེད་པའི་བསྐྱོད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྙིང་པོར་རིག་པ་གནས་ཤིང་རིག་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་གསལ་བར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཐིག་ལེ་སྟེ། མཚན་མའི་ཆོས་དང་རྣམ་རྟོག་མི་གནས་པས། མེ་ཚ་བ་མེད་པར་བསྲེག་པའོ། །དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་བར་གནས་ཤིང་རང་སྣང་ལས་གཞན་སྣང་མེད་པ་ནི། ནམ་མཁའ་ཁྱབ་པ་མེད་པའི་གདངས་ཅན་ནོ། །དེ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གནས་པའི་ཐིག་ལེ་སྟེ། དོན་སྣང་བ་གསུམ་སྦྱོར་དུ་བསྟན་ན། མཐོང་བྱ་དག་པའི་ནམ་མཁའ་ནི། ནམ་མཁའ་དག་པའི་ཡེ་གདངས་སོ། །དེའི་ངོ་བོ་དག་པ་དང་མཐོང་བྱེད་ཆུའི་སྒྲོན་མ་ནི་ཆོས་ཉིད་དག་པའི་རང་གདངས་སོ། །རིག་པ་ཡུལ་ལ་ཤར་བ་ནི། ཡེ་ཤེས་དག་པའི་ཟེར་གདངས་སོ། །ཀྱེ་ནམ་མཁའ་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་གདངས་ནི་མཚན་མོའི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཉིད་དག་པའི་རང་གདངས་ནི་ནམ་ལངས་པའི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་ཟེར་གདངས་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་ཉི་མ་ཤར་བ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱལ་པོ་གདན་ལ་གཞག་པ་ནི། སྤྲོས་བྲལ་གྱི་དབྱིངས་འགྱུར་མེད་ཀྱི་ངང་དུ་རིག་པ་ཡེ་ནས་གནས་ཏེ། དེ་ལས་མ་གཡོས་པར་བཞག་གོ། །འཆི་བདག་བདུད་ཀྱི་སྒོ་མགྲིན་པ་ནས་ཡེ་(༡༩༥)ཤེས་རྩ་གསུམ་གནས་པས་དེ་གསུམ་གཅུན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགོངས་པ་ལ་ཐུན་མཚམས་མེད་པ་དང་། མཚན་མ་མི་གནས་པས། སྤྱན་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལ་བལྟ་སྟེ། རྩ་ལྟ་སྟངས་སྟོང་འགག་གསུམ་གྱིས་རླུང་སྒོ་གདམ་མོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་འཛིན་ནི། སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་གྱི་བར་ན་གནས་པས་སྤྱན་བར་སྣང་ལ་བལྟའོ། །མགྲིན་པ་ཅུང་ཟད་གཅུས་ཏེ་དཔུང་པའི་ཁར་ཨོག་མ་གཞག་གོ། །རྩ་གསུམ་རླུང་གི་འགྱུ་སྲང་བཅར་བའོ། །ལྷ་དང་མིའི་བསམ་གཏན་སེམས་འཛིན་ནི། མཚན་མ་ཤས་ཆེ་བས་གོང་མ་གཉིས་ཀ་སྟེ་སྤྱན་ས་ལ་བལྟའོ། །མགྲིན་པ་ཅུང་ཟད་བཀུག་སྟེ། ཨོག་མ་ལ་བྲང་རེག་ལ་ཁད་དུ་བྱའོ། །དེ་ནི་རྒྱལ་པོ་གདན་ཐོག་ཏུ་གཏད་ཅིང་གདན་ལ་བཞུགས་པའོ། །དེས་རིག་པ་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་སྟེ་ས་འཛིན་པའོ། །བློན་པོ་ནི་སེམས་ཏེ་རིག་པའི་རྩལ་རླུང་ཐོག་ཏུ་མ་ཤོར་བས་རྟོག་བཅས་སུ་མི་བརྒྱུད་རྟོག་མེད་དུ་གསལ་ཏེ། དཔེར་ན་བློན་པོ་བཙོན་དུ་ཟིན་པས། གྲོས་དང་བློ་དང་བྱ་བ་བྱེད་མཁན་མེད་པ་ལྟ་བུའོ། །ལུས་དང་མ་བྲལ་བས་དབུགས་ཡོད་དོ། །རིག་པ་ལ་རྟ་ཡོད་པས་བློན་པོ་ལྟ་བུའོ། །བཙོན་དུ་ཟིན་པ་དང་འདྲ་སྟེ་རྟོག་པའི་རྒྱུ་ཡོད་ལ་རྒྱུ་མི་ནུས་པའོ། །སྒོ་ལྔ་འབངས་དང་འདྲ་སྟེ་ལས་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་དེར་གསལ་ལ་མི་རྟོག་པའོ། །དེ་ནི་འབངས་ཆམ་ལ་ཕེབས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཀྱཻ་རིགས་ཀྱི་བུ། བསླབ་པར་བྱ་བ་ནི་ངང་དྭངས། རང་བཞིན། བདག་ཉིད་ཆེན་པོའོ། །རང་བཞིན་དག་པའི་ནམ་མཁའ་དང་། ཆོས་ཉིད་དག་པའི་ནམ་མཁའ་གཉིས། རང་རིག་མི་རྟོག་ཆོས་སྐུ་གསུམ་དབྱེར་མེད་པས་སྟོང་ཞིང་མི་རྟོག་པ་ནི་མ་བཅོས་པའི་ངང་ཞེས་བྱའོ། །རང་རིག་ཡེ་ཤེས་གསལ་བ་དང་འབྱུང་བཞི་དྭངས་སུ་གསལ་བ་ནི། རང་བཞིན་མ་འགགས་གདངས་སུ་གསལ། །གསལ་བ་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད། །སྟོང་པ་མི་སྣང་རང་བཞིན་མེད། །དབྱེར་མེད་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཡིན། །ལོབས་པའི་ཚད་ནི། ཤེས་པ་རྐྱེན་དབང་དུ་མི་འགྲོ་ཞིང་། རྣམ་རྟོག་རྒྱུན་ཆད། མཚན་མ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའོ། །དྲོད་རྟགས་མི་འདོད་བཞིན་དུ་འབྱུང་། །འདུས་བྱས་ཞིང་ཁམས་ཆེན་པོར་བཟློག །ལུང་སྟོན་ཡོན་ཏན་རིམ་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར། །བླ་མ་ཡི་དམ་མཁའ་འགྲོ་ལ། །དངོས་དང་འབྱུང་བའི་སྒྲ་(༡༩༦)ལ་བརྟེན། །དེ་ཡིས་ངེས་ཤེས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ། །ཞེས་སོ། །

དེ་དག་ཀྱང་མན་ངག་ལག་ཁྲིད་དུ་བསྡུ་ན། བསླབ་ཐབས་གསུམ་གྱིས་ཆོས་ཉིད་རང་ངོ་སྤྲད་པ། བསླབ་བྱ་གསུམ་གྱིས་འོད་གསལ་རང་ལ་བསྐྱང་བ། ལོབས་ཚད་གསུམ་གྱིས་དེའི་རྟགས་ཚད་གཟུང་བ་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལ་སྔོན་དུ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་དལ་བ་བརྟེན་པ། མི་འགུལ་བ་གསུམ་ལ་གཞི་བཅའ་བ། གནད་གསུམ་གྱིས་མངོན་དུ་བྱ་བ་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་མི་བརྗོད་མི་རྟོག་པར་གློད་པས། རླུང་སེམས་ཁོད་སྙོམས་པའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི་མིག་རླུང་། རིག་པ་གསུམ་གཏད་པ་ལས་མི་འགུལ་བར་བྱས་པས། འོད་གསལ་དངོས་སུ་འཆར་བའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ། །གསུམ་པ་ལ། རྒྱལ་པོ་གདན་ལ་གཞག་པ། བློན་པོ་བཙོན་དུ་གཟུང་བ། དམངས་ཆམ་ལ་དབབ་པ་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། ཐིག་ལེ་དྲུག་གི་དོན་སྣང་བ་གསུམ་སྦྱོར་དུ་བསྟན་པ་གཟིགས་སྟངས་གསུམ་གྱིས་བལྟ་བ་སྟེ། ཡུལ་གྱི་གནད་ནམ་མཁའ་སྟོང་པར། སྒོ་ཡི་གནད་གཟིགས་སྟངས་མ་འགུལ་བས། རིག་པའི་གནད་མ་ཡེངས་པར་བལྟ་བའོ། །དེས་སྙིང་གར་རིག་པ་རྒྱལ་པོ་འདྲ་བའི་རང་གདངས་ནམ་མཁར་ཤར་བ་ལ་གཏད་པས། སྒོའི་རང་གདངས་སྟོང་པ་ཟང་ཐལ་དུ་ཤར་བས་གནད་རང་སྣང་དག་པར་རིག་སྟོང་བཟུང་ནས་བཞག་པའི་གནད་དོ། །བློན་པོ་བཙོན་དུ་གཟུང་བ་ནི། དེ་དུས་རླུང་གི་གནད་དལ་བས་ཕྱིར་བཟུང་ལ་བསླབས་པས། རྟོག་པ་རང་འགག་པའི་གནད་དོ། །དང་པོ་ཕྱིར་བཟུང་། ཚུར་དལ་བུས་བརྔུབས་པས་ནང་དུ་རང་གནས་སུ་དལ་ཆགས་པས་ངང་གིས་གནས་ཏེ། ཕྱིར་བཟུང་བས་དེ་བས་ལྷག་པ་ནང་དུ་ཟིན་ཏེ། རྟོག་མེད་སྟོང་གསལ་དུ་གནས་པ་ནི། འདིར་གནད་གལ་པོ་ཆེའོ། །དམངས་ཆམ་ལ་དབབ་པ་ནི། རིག་པ་དབྱིངས་ནང་གི་རང་གདངས་ལས་མ་ཡེངས་པར་གཏད་པས། སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་རང་བཞིན་གྱིས་རྟོག་མེད་རང་གྲོལ་ཆམ་ལ་ཕེབས་ཏེ། འོད་སྣང་གི་ཁ་དོག་ཐིག་ལེ་བློན་པོ་འདྲ་བ་ཡང་རིག་པའི་ངང་དུ་ཆམ་ལ་ཕེབས་པས་དམངས་ཆམ་ལ་ཕེབས་པའི་གནད་དོ། །གཟིགས་སྟངས་མ་འགུལ། རླུང་དལ་བ། རིག་པ་དྭངས་ལ་མ་ཡེངས་པའི་གནད་ཀྱིས་(༡༩༧)འོད་གསལ་དངོས་སུ་ཤར་བ་རིག་པའི་རང་གདངས་སུ་ངོ་སྤྲད་དོ། །ཤེས་པ་མིག་ལ་གཏད་པས་ཟང་ཐལ་སྟོང་སངས་དག་པའི་ཤེས་པ་འཆར་བ་ངོས་གཟུང་ངོ་། །སྒོ་ཟང་ཐལ་ལ་ཡོད་པས། དེར་གཏད་དུས་རིག་པ་ཟང་ཐལ་དུ་ཤར་བའི་གནད་དོ། །

བསླབ་བྱ་གསུམ་ནི། དེ་ལྟར་ངོ་འཕྲོད་ནས་རྟོག་མེད་ཀྱི་ངང་། རང་གསལ་གྱི་གདངས། རིས་མེད་མཉམ་པའི་བདག་ཉིད་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པས་རྟག་ཏུ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ལོབས་ཚད་གསུམ་ནི། དེ་ལྟར་ཉམས་སུ་བླངས་པས་ཤེས་པ་རྐྱེན་དབང་དུ་མི་འགྲོ། རྣམ་རྟོག་རྒྱུན་ཆད། མཚན་མ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་གསུམ་ངང་གིས་འབྱུང་བ་ནི། རྟགས་ཚད་བསྟན་པའོ། །ཆིངས་འདི་དག་ནི་མན་ངག་རིན་པོ་ཆེའི་པྲ་ཁྲིད་དུ་བསྟན་པའོ།། །།

༈ གསུམ་པ་སྤྱོད་པ་འཛིན་ཞེན་སྟོར་བ་ལ་རྣམ་གྲངས་བཅོ་ལྔ། ཆིངས་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་པར་བྱ་བ་ལས། མཉམ་གཞག་གི་དུས་ན་དགོངས་པ་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས། བླང་དོར་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་མཚན་འཛིན་མེད་པ་ཆོས་ཉིད་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ། གསལ་ལ་རྟོག་པ་མེད་པ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་པ། རྩོལ་སྒྲུབ་མེད་པ་ལྟ་བ་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ། ངང་ལས་མ་གཡོས་པ་དགོངས་པ་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ། རང་གདངས་ལས་མི་འདའ་བ་འབྲས་བུ་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་རིག་ངོར་ཐ་དད་མེད་པར་སྤྱོད་པའོ། །རྗེས་ཐོབ་ལ་གཉིས་ལས། རང་དོན་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རོལ་པར་སྤྱོད་པ་ལ། མཉམ་གཞག་གི་ཉམས་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་དྲན་པས། སྤྱོད་པ་ཡིད་ཀྱིས་སྤྱོད་པ། རང་གཞན་གྱི་བརྗོད་པ་ལས་རྗེས་མི་སྤྱོད་རང་མལ་དུ་སྤྱོད་རང་མདང་སྤྱོད་པ། ཐམས་ཅད་བདེན་མེད་དུ་སྤྱོད་པ་སྒོ་གསུམ་རང་གྲོལ་གྱི་སྤྱོད་པ། གང་ལའང་ངོས་འཛིན་མེད་པ་ཞེན་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ། གང་སྣང་ལ་སྤྱད་པས་རྟོག་དཔྱོད་མི་བྱེད་པ། ཕྱལ་པ་ཟང་ཐལ་དུ་སྤྱོད་པ་དྲན་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ། ཅི་ལའང་ཆགས་ཞེན་མེད་པ་ཆགས་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ། སྒོ་གསུམ་ལ་ཆེད་དུ་མི་དགག །ཟང་ཀ་ཆེད་དུ་མི་བསྒྲུབ་ཟང་ཀ་རང་ཤར་རྗེས་མེད་དུ་སྤྱད་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་འཛིན་དང་སྣང་སེམས་ཆོས་ཉིད་དུ་བསྲེའོ། །གཞན་དོན་ཐུགས་རྗེའི་སྤྱོད་པ་གང་ལ་ཡང་གཞན་དོན་དུ་འཆར་བ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་རང་དབང་མེད་པར་འབྱུང་(༡༩༨)བས་དོན་བྱེད་པ་ཐུགས་རྗེའི་གདུང་བའི་སྤྱོད་པ་གཉིས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་གདུལ་བྱའི་སྤྱོད་པའོ། །

དེ་དག་ཀྱང་ཀུན་གསལ་ལས། བླང་དོར་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ནི། །སྤྱད་རྒྱུ་མེད་པས་སྤྱོད་པའི་མཆོག །ཆོས་ཉིད་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ་ནི། །མཚན་མ་མེད་པ་ནམ་མཁའ་བཞིན། །ཆོས་ཅན་མཚན་མར་མི་ལྟ་བར། །རྣལ་འབྱོར་ཟག་མེད་ཤེས་རབ་ཀྱིས། །ངེས་མེད་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་སྤྱད། །རང་གི་ཡེ་ཤེས་སྤྱོད་པ་ནི། །འགགས་པ་མེད་པར་མེ་ལོང་བཞིན། །ཡེ་ཤེས་རང་བཞིན་མ་འགགས་པར། །རང་སྣང་རང་བཞིན་མེད་པར་སྤྱད། །ལྟ་བ་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ་ནི། །ཁྱུང་ཆེན་མཁའ་ལ་ལྡིང་བ་བཞིན། །རྩོལ་མེད་རང་སྣང་ཆེན་པོ་ལ། །རང་ཤར་རྩོལ་བ་མེད་པར་སྤྱད། །དགོངས་པ་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ་ནི། །ཆུ་བོའི་རྒྱུན་ལྟར་རྒྱུན་ཆད་མེད། །ངང་ལས་མ་གཡོས་ཐོགས་མེད་སྤྱད། །འབྲས་བུ་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ་ནི། །ཉི་མ་ཟེར་དང་བཅས་པ་བཞིན། །སྐུ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་སྤྱད། །སྟོང་པ་ཡེ་ཤེས་སྐུ་རུ་གསལ། །སྣང་བ་གཟུགས་སྐུའི་དོན་ལ་སྤྱད། །དགོངས་པའི་ངང་ལས་མ་གཡོས་པར། །ཤེས་རབ་ཆེན་པོའི་དོན་ལ་སྤྱད། །རྣལ་འབྱོར་ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡིན། །རྣལ་འབྱོར་ངག་གི་སྤྱོད་པ་ནི། །དཔེར་ན་བྲག་ཆ་སྒྲ་སྒྲོགས་ལྟར། །སྒྲ་རྣམས་ཞེན་པ་མེད་པར་སྤྱད། །ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་སྤྱོད་པ་ནི། །འཇིག་རྟེན་འཁོར་འདས་ཆོས་འདི་ལ། །དཔེར་ན་མེ་ལོང་གཟུགས་བརྙན་བཞིན། །སྣང་ལ་ཞེན་ཆགས་མེད་པར་སྤྱོད། །ཞེན་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ནི། །མེ་ལོང་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་དུ་སྤྱད། །དྲན་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ནི། །རྣལ་འབྱོར་ཚུལ་འཆོས་མི་བྱེད་པར། །གླང་ཆེན་གར་ཆང་འཐུང་བ་བཞིན། །རྣལ་འབྱོར་དྲན་རྟོག་མེད་པར་སྤྱད། །ཆགས་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ནི། །བུང་བ་མེ་ཏོག་འཇིབས་པ་བཞིན། །རྣལ་འབྱོར་གང་ལའང་མ་ཆགས་སྤྱད། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་ནི། །ཉི་མའི་སྙིང་པོ་བཞིན་དུ་འབྱུང་། །སྒོ་གསུམ་འགྲོ་དོན་རྫོགས་པར་སྤྱད། །ཐུགས་རྗེ་གདུང་བའི་སྤྱོད་པ་ནི། །བུ་གཅིག་པ་ཡི་མ་བཞིན་འབྱུང་། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་འགྲོ་དོན་སྤྱད། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ནི། །ཆེད་དུ་མི་དགག་བསྒྲུབ་མི་བྱ། །ཆེད་དུ་མི་སྤྱད་སྤྱོད་མི་སྤང་། །མ་བཅོས་རང་ཤར་འགག་མེད་སྤྱད། །ཅེས་སོ། །

བཞི་པ་འབྲས་བུ་རང་ས་བཟུང་བ་ལ་གཉིས་(༡༩༩)ཏེ། གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུའོ། །དང་པོ་ནི། ལྟ་བའི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བས། དབྱིངས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་དང་པོ་མཐོང་། དེ་ལས་མཆེད། མཆེད་པ་རྫོགས་མཐར་ཟད་པ་བཞིའོ། །དེ་ཡང་ལྷུན་གྲུབ་རང་བཞིན་གྱི་འོད་ཡོད་པས། ཡེ་ཤེས་ལྔའི་གདངས་ཕྱིར་ཤར་བས། འོད་ལྔའི་སྣང་བ་ཐིག་ལེ་དང་བཅས་པ་མཐོང་བའོ། །དབྱིངས་ན་སྐུ་ཡོད་པས་ཐིག་ལེ་སྣང་བ་དག་གོང་དུ་མཆེད་པ་ལས་འོད་དང་ཐིག་ལེ་ནམ་མཁའ་ཁྱབ་པར་ཤར་ནས། མཆེད་པ་རྫོགས་དུས་ཐམས་ཅད་སྐུ་ལྔའི་སྣང་བ་ཞིང་ཁམས་སུ་གསལ་བའོ། །དེ་དག་ནི་གཟུགས་སྐུའི་གདངས་སམ་རྩལ་ལོ། །ཟད་པ་ནི་རླུང་དག་པས་གདངས་ནང་དུ་ཞ་སྟེ། ཆོས་སྐུའི་རང་གདངས་ནི་ནམ་མཁའ་སྤྲིན་མེད་པ་འདྲ་བའི་ངང་ལ་དར་ཅིག་ཟིན་པ་ཟད་པར་གནས་སོ། །དེ་དག་གི་དུས་སུ་སྤྱན་དང་མངོན་ཤེས་དང་ཏིང་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་ཐོབ་བོ། །མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་ནི་ཆོས་སྐུའི་གདངས་སུའང་སྣང་བ་མེད་པར་ནང་དབྱིངས་སུ་ལྷུན་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེ་རང་ས་ཟིན་པའོ། །དེའང་བཤད་རྒྱུད་ལས། འབྲས་བུ་ནི་ལྟ་བའི་དོན་མངོན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་གནས་ལུགས་ནི། ཆོས་ཉིད་ཕྱི་ནང་མེད་པར་གསལ། །རིག་པ་ཕྱི་ནང་མེད་པར་ཁྱབ། །གཉིས་མེད་ཆོས་ཀྱི་རྡོ་རྗེའི་ལུས། །རང་གསལ་འཛིན་མེད་ངང་དུ་གནས། །དེ་ལ་མཁྱེན་པ་མ་འགགས་པས། །རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ། །ཡུམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡེ་ཤེས་བུམ་པ་ལྔ། །སྣང་ལ་དངོས་མེད་ནམ་མཁའ་འཇའ་ཚོན་བཞིན། །དེ་ཡི་ངང་ནས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལྔ་གསལ། །གསལ་ལ་མི་རྟོག་བུམ་པའི་མར་མེ་བཞིན། །སྐུ་གསུམ་ནང་གསལ་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་གནས། །རིག་པ་རང་སྣང་གསལ་བ་ཟང་ཐལ་བས། །སྐུ་གཉིས་ཡུལ་དུ་མི་སྣང་འདུ་འབྲལ་མེད། །སྐུ་གཉིས་མི་འགགས་ཡོད་པའི་མེད་པ་སྟེ། །ཆོས་སྐུ་མི་འགྱུར་མེད་པའི་ཡོད་པ་ཡིན། །འཁར་གཞོང་ཆུ་དང་མེ་ལོང་གཟུགས་བརྙན་བཞིན། །སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པས་མཚན་མའི་སྐྱོན་དང་བྲལ། །མི་སྣང་རང་བཞིན་ཡོད་པས་སྟོང་ཆའི་སྐྱོན་ལས་འདས། །མཐའ་བཞི་ལས་གྲོལ་འཁོར་བའི་རྒྱ་ཡིས་ཐེབས། །དོན་ལ་འགྱུར་མེད་རིག་པ་རང་ས་ཟིན། །ཅེས་སོ།། །།