གསུམ་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བཤད་པ།

གསུམ་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བཤད་པ་ལ།

ལམ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཤད་པ་དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་འཆད་དོ། །དེ་ཡང་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་བཅུ་ནི། མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས། འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལུས་དང་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་པ་ནས། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསོལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཞེས་པ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་སྟོབས་བཅུའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཞེས་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པ་ལས། ལེའུ་ཉི་ཤུ་དགུ་པའོ། །ཞེས་པའི་བར་དང༌། རྩ་བར། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་བཟུང་སྟེ། །སངས་རྒྱས་རྣམ་པའི་མཐར་ཐུག་རྣམས། །ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྗེས་མཐུན་པར། །ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་ན། །སློབ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་རིམ་བཞིན་དུ། །སུམ་ཅུ་བདུན་དང་སུམ་ཅུ་བཞི། །སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་དག་ཏུ་བཞེད། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་སྐབས་འདིའི་བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན་དང༌། སོ་བཞི་དང༌། སོ་དགུ་གསུམ་རིམ་པ་བཞིན་སློབ་མ་ཉན་ཐོས་དང༌། བྱང་སེམས་དང་སངས་རྒྱས་གསུམ་ལ་སོ་སོར་བཞག་དགོས་པར་ཐལ། རྩ་བར། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་བཟུང་སྟེ། །ཞེས་པ་ནས། དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་དང༌། ཉ་ཊཱིཀ་ལས། གང་ཟག་གང་གི་རྒྱུད་ལ་ཟེར་ན། གོ་རིམ་བཞིན་དུ་སློབ་མ་ཉན་ཐོས་མཚོན་པ་སྟེ་ཐེག་དམན་པ་དང་བྱང་པ་དང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལའོ། །གང་གི་སྒོ་ནས་ན། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་གསུམ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྟེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བའི་སྒོ་ནས་སོ། །བུདྡྷ་ཤྲཱིའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ་སྟེ། ཉ་ཊཱིཀ་ལས། ཡང་ན་སངས་རྒྱས་སའི་ཤེས་རྣམ་ཉིད་ལ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་བཟུང་སྟེ་སངས་རྒྱས་རྣམ་པའི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་ཏེ། བརྒྱ་དང་བཅུར་བཞེད་དོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པས་ཞེ་ན། རིམ་བཞིན་དུ་སློབ་མ་རྣམས་ལ་སུམ་ཅུ་སོ་བདུན་ཡོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་སོ་བདུན་དང༌། བྱང་པ་རྣམས་ལ་སུམ་ཅུ་སོ་བཞི་ཡོད་པ་དང་རྗེས་མཐུན་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་སོ་བཞི་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཐུན་མོང་མིན་པར་ཡོད་པ་སྟོབས་སོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་དག་ཏུ་བྱས་པས་སོ། །གང་གི་སྒོ་ནས་ན། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་གསུམ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཏེ་ཆ་འདྲ་བར་བྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ས་ལ་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བ་སྟཻ་རྣམ་བཞག་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་སོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཞེས་དང༌། བསྡུས་པའི་ཕྱིར་སོ་བདུན་སོ་བཞི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སོགས་རྩ་བ་ལྟར་བསྙད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རང་ལུགས་ལ་ཕྱི་མ་འཐད་དམ་སྙམ་མོ། ། ཉ་ཊཱིཀ་ལས། ཡང་ན་ཞེས་འདམ་ག་བྱས་པ་ཡིན་མིན་དཔྱད་དོ། ། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་རྣམ་པ་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཕྱེ་བ་ལ་གསུམ་ལས།སློབ་མའི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྣམ་པ་སོ་བདུན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་རྗེས་སུུ་མཐུན་པའི་རྣམ་པ་སོ་བཞི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྣམ་པ་སོ་དགུ་བཤད་པ་དང་གསུམ།

དང་པོ་ལ། དངོས་བསྟན་གྱི་རིམ་པ་དང༌། སྦས་དོན་གྱི་རིམ་པ་གཉིས།

དང་པོ་ནི། མདོ་ལུགས་མ་ལས། སློབ་མའི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ། ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་རྣམ་པ་སོ་བདུན་ནི། ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌།སེམས་དང༌། ཆོས་དང་དགེ་མི་དགེའི་ཆོས་དང༌། རྫུུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། དབང་པོ་དང་སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ལམ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སོ་བདུན་པོ་དེའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པ་སོ་བདུན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །

གཉིས་པ་སྦས་དོན་ལ།

སྐབས་འདིར་བྱང་ཕྱོགས་ལམ་ཆོས་སུ་བཤད་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། མདོ་ལུགས་མ་ལས། ཆོས་དབྱིངས་ཟབ་མོ་གཅིག་གི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལམ་ཆོས་སུ་འཆད་པ་དང་བཟང་ངན་དུ་མར་འབྱེད་པ་དང༌། སྒོམ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་འཆད་པ་ནི་མདོ་དང་མི་མཐུན་ནོ། །མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ཀྱི་དམ་བཅས་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་གསུངས་པའི་སྒོ་ནས་ཤེར་ཕྱིན་གཅིག ཅེས་སོགས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ་པར་སྣང་སྟེ། དེའི་དོན་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་སྐབས་འདི་མདོའི་དངོས་བསྟན་གཙོ་བོའི་རྣམ་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་དབྱིངས་ཟབ་མོ་གཅིག་གི་རྣམ་པ་ཡིན་པ་དང༌། ལམ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ནི་སྐབས་འདིར་མདོ་ལས་དངོས་བསྟན་གཙོ་བོར་བཅས་ནས་མ་བསྟན་པར་ཚོགས་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་ལས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི་ལུང་དེའི་དགོངས་པ་ཡིན་པ་དང༌། མདོ་ལུགས་མའི་གསུངས་ཟིན་ལ་རྣམ་པ་འདི་དག་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལས་གསལ་ཁ་མེད་ཀྱང་ཉ་ཊཱིཀ་གི་གསུང་ཟིན་དབང་དུ་བྱས་ན་ལམ་ཆོས་ཀྱང་ཡོད་ལ། དེར་མ་ཟད་སྤྱིར་བྱང་སེམས་ཀྱི་ལམ་བདེན་དུ་གྱུར་བའི་བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན་གྱི་རྣམ་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་པས་སྐབས་འདིར་དེ་འཆད་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་པར་སྣང་ངོ༌། །བྱང་ཕྱོགས་སོ་བདུན་སྤྱིར་བཤད་ནས་མཐར་ཐུག་གི་བྱང་ཕྱོགས་དེ་དག་སྐབས་འདིའི་རྣམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེས་ན་སྤྱིར་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སོ་བདུན་བཤད་པ་ལ།མཚན་ཉིད། དབྱེ་བསྡུ། ས་མཚམས། གོ་རིམ། ཕྱེ་བ་སོ་སོའི་དོན་བཤད་པ་དང་ལྔ། དང་པོ་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡོད་དེ། ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱན་གྱི་ས་འགྲེལ་ལས། མཛོད་ལས། ཟད་དང་མི་སྐྱེ་ཤེས་པ་ནི། །བྱང་ཆུབ་དེ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར། །སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དེ་ཡི་ཕྱོགས། །ཞེས་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་མི་སློབ་པའི་ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ན་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ། ཞེས་དང༌། ཀུན་བཏུས་ས་འགྲེལ་ལས། མཚན་ཉིད་ནི། ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །

གཉིས་པ་དབྱེ་བསྡུ་ནི།

དད་དང་བརྩོན་འགྲུས་དྲན་པ་དང༌། །ཏིང་འཛིན་ཤེས་རབ་བཏང་སྙོམས་དགའ། །རྟོག་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས། །ཞེས་པ་བཅུ་ནི་རྫས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། གཞན་རྣམས་ནི་དེ་དག་གི་ནང་དུ་འདུ་བས་རྫས་ལོགས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་དེ། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཤེས་རབ་སྟེ། །བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་འཇོག་ཅེས་བྱ། །རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པ་ཏིང་འཛིན་ནོ། །གཙོ་བོ་སྨོས་པས་དེ་དག་ནི། །སྦྱོར་བྱུང་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱང་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན་པ་དང༌། རྩོལ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཡིན་ལ་ཡང་དག་པའི་ངག་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་འཚོ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །

གསུམ་པ་ས་མཚམས་ལ།

སྡེ་ཚན་བདུན་ནི་གོ་རིམ་བཞིན། །ལས་ནི་དང་པོ་པ་དག་དང༌། །ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་རྣམས་དང་ནི། །སྒོམ་དང་མཐོང་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱེ། །ཞེས་བྱེ་སྨྲས་རིམ་པ་ལྟར་ཚོགས་ལམ་དང་དྲོད་དང་རྩེ་མོ་དང་བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་དང་སྒོམ་ལམ་དང༌། མཐོང་ལམ་རྣམས་ན་སྡེ་ཚན་རེ་རེ་ཡོད་པར་འདོད་མོད་འདིར་ནི་ཐེག་ཆེན་པའི་ལུགས་ཀྱིས་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་ན་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་བཞི་དང༌། འབྲིང་པོ་ན་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་དང༌། ཆེན་པོ་ན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང༌། སྦྱོར་ལམ་དང་པོ་གཉིས་ན་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། ཕྱི་མ་གཉིས་ན་སྟོབས་ལྔ་དང༌། མཐོང་ལམ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང༌། སྒོམ་ལམ་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཡོད་པར་བཞེད་པ་དང་མཐུན་པར་འཆད་དོ། །ས་མཚམས་དེ་ལྟར་བཤད་པ་ནི་ས་བཟང་གི་ཀུན་བཏུས་འགྲེལ་བའི་ཚིག་ཟིན་ལྟར་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་ན་ཡང་དག་སྤོང་བ་བཞི་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་བ་བཞི་ཡོད་མེད་དང་མཐོང་ལམ་ལ་འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཡོད་དམ་དཔྱད་པར་བྱའོ། །

བཞི་བ་གོ་རིམ་ནི།

སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་འབྱུང་བ་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རིམ་པ་ཡིན་པར་རྒྱན་གྱི་ས་འགྲེལ་ལས་བཤད་དོ། །འོག་ཏུ་ཅུང་ཟད་དཔྱད་པར་འགྱུར་རོ། ། ལྔ་པ་ཕྱེ་བ་སོ་སོའི་དོན་བཤད་པ་ལ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང༌། དབང་པོ་ལྔ་དང༌། སྟོབས་ལྔ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་སྡེ་ཚན་བདུན། དང་པོ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བཤད་པ་ལ། སྤྱི་དོན་དང་མཐའ་རགས་ཙམ་དཔྱད་པ་དང་གཉིས། དང་པོ་ལ། ཀུན་བཏུས་ལྟར་ཕལ་ཆེར་བཤད་ན། དམིགས་པ་དང༌།ངོ་བོ་དང༌། གྲོགས་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུུ་བཤད་པ་དང་ལྔའོ། །དང་པོ་དམིགས་པ་ནི། བྱིས་པ་རྣམས་བདག་གི་རྟེན་ནམ་གནས་སུ་རྟོག་པའི་གཞི་ལུས་དང༌།བདག་གི་ལོངས་སྤྱོད་དུ་རྟོག་པའི་གཞི་ཚོར་བ་དང༌། བདག་གི་ངོ་བོར་རྟོག་པའི་གཞི་སེམས་དང༌། བདག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་དང་རྣམ་བྱང་དུ་འགྱུར་བར་འཁྲུལ་གཞི་དད་སོགས་དགེ་བ་དང༌། ཆགས་སོགས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡིན་ནོ། །

གཉིས་པ་ངོ་བོ་ནི།

ངོ་བོ་ཤེས་རབ་དང་དྲན་པ་ཅི་རིགས་ཀྱི་མངོན་རྟོགས་དེ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་བཏུས་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་དང་དྲན་པའོ། །ཞེས་དང༌། མཛོད་དུ། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ཤེས་རབ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །མཚན་ཉིད་ནི། བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ལ་ལེགས་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་དང་དྲན་པ་གང་རུང་ངམ་དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་ཅི་རིགས་ཀྱི་རིགས་སུ་གནས་པ་དེ། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཉ་ཊཱིཀ་ལས། བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ལ་ལེགས་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་དང་དྲན་པ་མཚུངས་ལྡན་གཙོ་བོར་གྱུར་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །རིགས་གནས་མ་སྦྱར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲན་ཉེ་ལ་མ་ཁྱབ་པར་སྣང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་འཇུག་ན་རང་ཉིད་ལུས་གནས་ངན་ལེན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་བོ་ཤེས་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས། ཀུན་འབྱུང་གི་གཙོ་བོ་སྲེད་པ། དེའི་རྒྱུ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་དུ་ཤེས་པས་ཀུན་འབྱུང་སྤོང་བདག་འཛིན་གྱི་གཞི་སེམས་སྐྱེ་འཇིག་ཅན་དུ་ཤེས་པས་བདག་ཏུ་མངོན་ཞེན་ལྡོག་་ཅིང་འཁོར་བའི་སེམས་འདི་སྡུག་བསྔལ་དུ་ཤེས་པས་བདག་ཆད་པའི་འཇིགས་པས་མྱང་འདས་ལ་སྐྲག་པ་མེད་པས་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའི་ཕྱིར་འགོག་བདེན་ལ་ཞི་བ་ཉིད་དུ་འཇུག་གམ་མངོན་དུ་བྱེད། ཀུན་བྱང་གི་ཆོས་ཆགས་སྡང་སོགས་དང་མི་སྡུག་པ་དང༌། བྱམས་སོགས་སྤང་གཉེན་དུ་ཤེས་ནས་བླང་དོར་ལ་མ་རྨོངས་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའི་ཐབས་ལམ་བདེན་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་སམ་བསྒོམས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་བཏུས་ས་འགྲེལ་ལས། དབུས་མཐར། གནས་ངན་ལེན་ཕྱིར་སྲེད་རྒྱུའི་ཕྱིར། །གཞི་ཡི་ཕྱིར་དང་མ་རྨོངས་ཕྱིར། །བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་བྱ་བས། །དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་བསྒོམ། །ཞེས་པ་ལྟར་ལུས་འདུ་བྱེད་གནས་ངན་ལེན་གྱིས་ཕྱེ་བར་རིག་ནས་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཚོར་བ་སྲེད་པའི་རྒྱུར་རིག་ནས་ཀུན་འབྱུང་དང༌། སེམས་བདག་ཏུ་ཞེན་པའི་གཞིར་རིག་ཅིང་བདག་ཆད་ཀྱིས་དོགས་ནས་མྱང་འདས་ལ་སྐྲག་པ་མེད་པས་འགོག་པ་དང༌།ཆོས་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་སྤང་གཉེན་དུ་ཤེས་ཤིང་མ་རྨོངས་པས་ལམ་ལ་འཇུག་པས་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ཟག་བཅས་ཀྱི་ལུས་ལ་སོགས་པ་བཞིའི་ས་བོན་དང༌། བྲལ་བའི་རིམ་གྱིས་ཐོབ་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚོན་བྱའི་སྒྲ་དོན་ནི། དབྱིག་གཉེན་ནི། ཤེས་རབ་འདིས་དྲན་པ་ཉེ་བར་འཇོག་པས་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་སྟེ། ཇི་ལྟར་འཇོག་ན། ཤེས་རབ་ཀྱིས་དོན་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་དྲན་པས་མངོན་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དང༌། བྱེ་བྲག་སྨྲ་བ་ནི། ཤིང་གཤེག་པ་ཁྱེའུས་འཛིན་པ་ལྟར་དྲན་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་ཤེས་རབ་དམིགས་པ་ལ་འཇུག་པས་དེ་སྐད་དོ། །ཞེས་སོ། །མཚན་གཞིའི་དབྱེ་བ་ལ། ལུས་གཙང་ཚོར་བ་བདེ། སེམས་རྟག་ཆོས་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའི་གཉེན་པོར་ལུས་ཚོར་སེམས་ཆོས་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བཞིར་ངེས་སོ། །དེ་ཡང་འདིར་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་ནས་ས་བཅུའི་བར་རོ། །སྤྱིར་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་ངོ༌། །ཞེས་ཉ་ཊཱིཀ་ལས་སོ། །

གསུམ་པ་གྲོགས་ནི།

དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་སེམས་བྱུང་རྣམས་ཡིན་ཏེ། ཀུན་བཏུས་ལས། གྲོགས་གང་ཞེ་ན། དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར།

བཞི་བ་བསྒོམ་ལ།

ཐེག་པ་ཐུན་མོང་གི་ལུགས་དང་ཆེན་པོའི་ལུགས་གཉིས།དང་པོ་ལ། སྤྱིར་བསྟན་པ་དང༌། གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་དང་གཉིས། དང་པོ་ནི། ནང་དང་ཕྱི་དང་གཉིས་ཀའི་ལུས་ཚོར་སེམས་ཆོས་རྣམས་ལ་ལུས་ཚོར་སེམས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བལྟ་བ་ཞེས་མདོ་ལས་ཏེ། ནང་གི་ལུས་ནི་དབང་བོ་གཟུགས་ཅན་ལྔའོ། །ཕྱིའི་ལུས་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ལྔའོ། །གཉིས་ཀའི་ལུས་ནི་རང་གི་དབང་རྟེན་གྱི་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང་གཞན་རྒྱུད་ཀྱི་དབང་བོ་གཟུགས་ཅན་ནོ། །ཕྱི་ནང་གི་ལུས་འཇོག་ཚུལ་གསུམ་ཚན་བཞི་མདོ་ལུགས་མར་བཤད་པས་དེར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བལྟ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ལུས་དུར་ཁྲོད་ཀྱི་རོ་བམ་པ་རུལ་བ་སོགས་མཐོང་ཞིང་དེར་ཡིད་ལ་བྱས་པ་དང་བདག་གི་ལུས་འདི་ཡང་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཅན། འདི་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན་ཆོས་ཉིད་འདི་ལས་མ་འདས་པའོ། །གནོད་འཇོམས་སུ་འདས་མ་འོངས་ད་ལྟ་བ་གསུམ་ལ་སྦྱར་ལ། འདོད་པའི་ཐ་མལ་གྱི་ཕྱི་ལུས་མངལ་སྐྱེས་སོགས་འདིའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་གཙང་ཞིང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་བ་གདོས་པ་ལྟ་བུའམ་དེ་བདག་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བལྟའོ། །ནང་གི་ཚོར་བ་ནང་གི་ལུས་ལ་བརྟེན་ཅིང་དམིགས་ནས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ།ཕྱིའི་ཚོར་བ་ཕྱིའི་ལུས་ལ་བརྟེན་ཅིང་དམིགས་ལ། གཉིས་ཀའི་ཚོར་བ་གཉིས་ཀའི་ལུས་ལ་བརྟེན་ཅིང་དམིགས་ནས་བྱུང་བའི་ཚོར་བའོ། ། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཆོས་སེམས་བྱུང་དགེ་མི་དགེ་རྣམས་སོ། །ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བལྟ་བ་བཞིན་ཚོར་བ་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་བལྟ་བ་སོགས་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་ཏེ། ཟག་བཅས་ཀྱི་ཚོར་བ་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྡུག་བསྔལ། སེམས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རང་མཚན་རང་སྟོབས་ཀྱིས་ཡུལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པའི་མི་རྟག་པ། ཆོས་སེམས་བྱུང་དགེ་བའི་རང་མཚན་མི་དགེ་བའི་གཉེན་པོར་བླང་བྱ།སེམས་བྱུང་མི་དགེ་བའི་རང་མཚན་འབད་པས་དོར་བྱ་ཡིན་པ་སོགས། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བརྟགས་ན་གཅིག་དང་ཐ་དད་ཀྱི་བདག་མེད་པར་བལྟ་བའོ། །དབུ་མ་པ་ལྟར་ན། སྤྱི་མཚན་གྱིས་བདེན་པར་མི་དམིགས་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་གཉིས་བསྡོམས་ཏེ་བལྟ་བ་ནི། ཨཱརྱས། བདེན་པར་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས། མི་གཙང་བར་བལྟ་བ། ཞེས་སོགས་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་དགུའི་གཉེན་པོ་དགུ་སྟེ། ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་གཉེན་པོར་འདུན་པ། ལེ་ལོའི་གཉེན་པོར་བརྩོན་འགྲུས། བྱིང་རྒོད་ཀྱི་གཉེན་པོར་རྩོལ་བ། ཞུམ་པའི་གཉེན་པོར་སྤྲོ་བ། ནོད་པས་སྐྱོ་བའི་གཉེན་པོར་མ་ཐན་པ་སྟེ་མི་སྐྱོ་བའོ། །དགེ་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་ཕྱིར་ནུར་བ་མེད་པ། གདམས་ངག་བརྗེད་པའི་གཉེན་པོར་དྲན་པ། ལྟུང་བས་ཡིད་ལ་བཅགས་པའི་གཉེན་པོར་ཤེས་བཞིན། བརྩོན་པ་འདོར་བའི་གཉེན་པོར་བག་ཡོད་བསྒོམ་མོ། །གཉིས་པ་ནི། སྒོམ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིས་འཕགས་པ་སྟེ། མདོ་རྒྱན་ལེའུ་བཅུ་དགུ་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། ། ལྔ་བ་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་ནི། གཙང་བདེ་རྟག་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བ་དང༌། བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ཟག་བཅས་ཀྱི་ལུས་ཚོར་སོགས་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་པོ། །ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་བའི་བྱང་སེ་དབང་རྣོན་གྱི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ཆོས་ཅན། དངོས་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཚོར་སེམས་ཆོས་ལ་རང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བརྟགས་ནས་བསྒོམ་པའི་ཚོགས་ལམ་ཡིན་པས་སོ། །རང་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་རང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བརྟགས་ནས་བསྒོམ་པའི་བྱང་སེམས་ཀྱི་ཚོགས་ལམ་ཆུང་ངུ་བའི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ཆོས་ཅན། ལུས་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ཡིན་ཏེ། རང་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་རང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བརྟགས་ནས་བསྒོམ་པའི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ཡིན་པས་སོ། །ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་སོགས་གསུམ་ལ་རིགས་འགྲེས་སྦྱར་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ། །

གཉིས་པ་མཐའ་རགས་ཙམ་དཔྱད་པ་ལ།

སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ཆོས་ཅན། བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་སྒོམ་པ་ཡིན་པར་ཐལ། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་སྟེ། ཉ་ཊཱིཀ་ལས། འདི་ལ་མཚན་ཉིད་ནི། བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ལ་ལེགས་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་དང་དྲན་པ་མཚུངས་ལྡན་གཙོ་བོར་གྱུར་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ་སྟེ་སློབ་པའི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལ་བདེན་པ་བཞི་ཅི་རིགས་ལ་འཇུག་ཕྱིར་དུ་སྒོམ་པ་ཡིན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ཀྱང་དེའི་རིགས་སུ་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བཤད་ན་ལེགས་སམ་དཔྱད། ཡང་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལ་དེ་འདྲའི་ཤེས་རབ་དང་དྲན་པ་མཚུངས་ལྡན་དགོས་པར་ཐལ། ཉ་ཊཱིཀ་ལས་བཤད་པའི་མཚན་ཉིད་དེའི་ཕྱིར་ན་མ་ཁྱབ་པོ། ། གཉིས་པ་སྒྲིབ་པ་སྤངས་ཤིང་དགེ་བ་འཕེལ་བའི་དོན་དུ་རྩོལ་བ་བསྐྱེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལམ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་བཤད་པ་ལ། སྤྱི་དོན་དང་མཐའ་རགས་ཙམ་དཔྱད་པ་དང་གཉིས། དང་པོ་ནི། སྔར་ལྟར་དམིགས་པ་དང༌། ངོ་བོ་དང༌། གྲོགས་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུུ་བཤད་པ་དང་ལྔ། དང་པོ་དམིགས་པ་ནི། མི་དགེ་བ་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། དགེ་བ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ་ངོ་བོ་ནི། བརྩོན་འགྲུས་ཡིན་ཏེ། ཀུན་བཏུས་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན།བརྩོན་འགྲུས་སོ། །ཞེས་དང༌། མཛོད་ལས། བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་འཇོག་ཅེས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་ནི། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བསྒོམས་པས་སྤང་གཉེན་ཤེས་ནས་དེ་གཉིས་ལ་བླང་དོར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེས་པའི་གཉེན་པོར་སྒོམ་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སམ་དེ་དང་མཚུངས་ལྡན་ཅི་རིགས་ཀྱི་རིགས་གནས་དེ་ཡིན་ཏེ། རྒྱན་ལས། བརྟན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་སྤོང༌། །ལུས་ཅན་ཀུན་དང་མཚུངས་པ་མེད། །དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་ཡི། །ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་བསྒོམས། །ཞེས་དང༌། དེའི་ས་འགྲེལ་ལས། མཚན་ཉིད་མདོར་བསྟན་ནི། བརྟན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤང་བྱ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་མི་སྐྱེད་པ་དང་སྐྱེས་པ་སྤོང་བ་དང༌། གཉེན་པོ་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེད་པ་དང་སྐྱེས་པ་སྤེལ་བའི་ཆེད་དུ་འདུན་པ་བསྐྱེད་ནས་འབད་ཅིང༌། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་ནི་རང་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་སྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཉན་རང་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཡང་དག་སྤོང་བ་དང་མཚུངས་པ་མེད་ཅིང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ལ།དེ་ཡང་སྔར་བཤད་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་བཞི་པོའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བདག་གཉིས་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་བསྒོམ་པའོ། །དབུས་མཐར། མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་རྣམས། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་ཤེས་ནས། །དེ་དག་སྤང་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ནི། །རྣམ་པ་བཞི་དག་རབ་ཏུ་འབྱུང༌། །ཞེས་སོ། །ཉ་ཊཱིཀ་ལས། མཚན་ཉིད་ནི། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བསྒོམས་པས་སྤང་གཉེན་ཤེས་ནས་དེ་གཉིས་ལ་བླང་དོར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེས་པའི་གཉེན་པོར་བསྒོམ་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། ། མཚོན་བྱ་ནི། མི་དགེ་བ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བས་དེ་སྐད་བརྗོད་དོ། །དགེ་བ་སྐྱེད་པ་སོགས་ཡང་མི་དགེ་བ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །མཚན་གཞི་ལ། དབྱེ་བ་དང༌། ས་མཚམས་སོ། །དང་པོ། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བསྒོམས་པ་དེའི་འོག་ཏུ་དངོས་པོ་ལ་བརྟགས་ནས་ཞུགས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་འབྱུང་བས། དེ་ཙམ་ཞིག་དབྱེ་གཞིའོ། །དབྱེ་བ་ནི། མི་དགེ་བ་སྐྱེས་པ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་རྒྱུའི་བརྩོན་འགྲུས། མ་སྐྱེས་པ་མི་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུའི་བརྩོན་འགྲུས། གོ་རིམ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་སྐྱེས་པ་འཕེལ་བའི་རྒྱུའི་བརྩོན་འགྲུས། མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུའི་བརྩོན་འགྲུས་བཞིའོ། །ངོ་བོ་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ནི། ངོ་བོ་གཅིག་པ་སྟེ་སྡིག་པ་སྐྱེས་པ་སྤོང་བའང་དགེ་བ་བསྐྱེད་པ་སོགས་ཡིན་པར་ཉ་ཊཱིཀ་ལས་སོ། ། གྲངས་ངེས་ནི། སྡིག་པའི་གཉེན་པོ་སྟོབས་བཞིར་ངེས་པ་ལས་ཏེ། སྡིག་པ་བྱས་པ་ལ་འགྱོད་སེམས་དུག་འཐུངས་བ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་སྟོབས།ད་ཕྱིན་ཆད་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་མི་བྱ་སྙམ་ནས་སྤོང་བ་ཉེས་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པའི་སྟོབས་ཏེ།དེ་གཉིས་ལས་དང་པོ་གཉིས་སུ་ངེས། སྡིག་པ་བྱས་རྗེས་སུ་སྔར་བླངས་པའི་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་སོགས་མངོན་དུ་བྱེད་ན་རྟེན་གྱི་སྟོབས། དེའི་གཉེན་པོ་བདག་མེད་བསྒོམ་པ་དང་སྡིག་བཤགས་འབད་ནས་བྱེད་པ་སོགས་གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཏེ། དེ་གཉིས་ལས་ཕྱི་མ་གཉིས་སུ་ངེས་སོ། །

གཉིས་པ་ས་མཚམས་ནི།

འདིར་བྱང་སེམས་ལ་ནི་ལམ་བཞི་ཡོད་ལ། སྤྱིར་ཚོགས་ལམ་འབྲིང་ནས་སངས་རྒྱས་བར་ནའོ། །གསུམ་པ་གྲོགས་ནི། དེ་དག་དང་མཚུངས་ལྡན་གྱི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས་ཡིན་ནོ། །བཞི་བ་བསྒོམ་པ་ནི། མདོ་ལས། སྡིག་པ་སྐྱེས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་བསྐྱེད་དོ། །འབད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་གོ །ཞེས་སོགས་གཞན་གསུམ་ལའང་སྦྱར་ཏེ་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་བརྩོན་པའི་དང་བོར་སྡིག་པ་སྤང་དགེ་བ་བསྐྱེད་པ་སོགས་བྱེད་འདོད་པའི་འདུན་པ་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞི་ལྷག་སོགས་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་འབད་པའོ། །དེ་ཡང་ཞི་གནས་དང༌། རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པར་བསྒོམས་ཏེ། ཞི་གནས་དང་རབ་ཏུ་འཛིན་པས་ཉེ་ཉོན་ཞུམ་རྒོད་ཀྱི་གཉེན་པོར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །ཇི་ལྟར་རྩོམ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འཛིན། ཞི་གནས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་འཇོག་གོ །མཉམ་པ་ཐོབ་ནས་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་པར་ཉ་ཊཱིཀ་ལས་གསུངས་སོ། །དགེ་མི་དགེ་ནི་སྤྱིར་དགེ་བ་བཅུ་མི་དགེ་བཅུའོ། །རྒྱན་ལས། འདུན་པ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །རྣལ་འབྱོར་རྒྱུ་མཚན་བཅས་བསྒོམ་པ། །ཡང་དག་སྤོང་བ་ཐམས་ཅད་ལ། །གཉེན་པོ་ཞེས་ནི་ངེས་པར་བརྗོད། །ཅེས་དང༌། དེའི་ས་འགྲེལ་ལས། བསྒོམ་ཚུལ་བསྟན་པ་ནི། དེ་ཡང་མདོ་ལས། གང་འདུན་པ་བསྐྱེད་དོ་འབད་དོ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ་སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ནོ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གནས་དགེ་སྡིག་ལ་བླང་དོར་བྱེད་པར་འདོད་པའི་འདུན་པ་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ་ངོ་བོ་ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང༌། དེའི་གྲོགས་ཞི་གནས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དང་རབ་ཏུ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བཅས་ཏེ་ལྷན་ཅིག་སྒོམ་པ་ལ་འབད་ཅིང་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །བརྩོན་འགྲུས་དེ་ཡང་ཞི་གནས་དང་རབ་ཏུ་འཛིན་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཞུམ་པ་དང་རྒོད་པ་སེལ་བའི་གཉེན་པོ་སྟེ། བྱིང་ཞིང་ཞུམ་པར་གྱུར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྷག་མཐོང་གི་རྒྱུ་མཚན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏོ། ། རྒོད་ཅིང་འཕྲོ་བར་གྱུར་ན་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཞི་གནས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་གོ །བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་སྤངས་ནས་ཆ་མཉམ་པར་གྱུར་ན་འབད་པ་དང་རྩོལ་བ་དོར་ནས་འདུ་བྱེད་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ངང་དུ་མཉམ་པར་འཇོག་སྟེ།དེ་བས་ན་ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་དབྱེ་བ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་ཞེས་ངེས་པར་བརྗོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བསྒོམ་པའི་དབྱེ་བ་རྒྱན་ལས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །བཞི་བོ་དེ་ཆོས་ཅན། རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། སྒྲིབ་པ་སྤོང་ཞིང་དགེ་བ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་ལམ་ཡིན་པས་སོ། །ལྔ་བ་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་ནི། དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་དང༌། གསུམ་པའི་གཉེན་པོ་འཕེལ། བཞི་བས་གཉེན་པོ་དགེ་བའི་ཆོས་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །

གཉིས་པ་མཐའ་རགས་ཙམ་དཔྱད་པ་ལ།

ཡང་དག་སྤོང་བཞིའི་དམིགས་པ་ལ་ཉ་ཊཱིཀ་ལས། མི་དགེ་བ་སྐྱེས་མ་སྐྱེས་དང༌། དགེ་བ་སྐྱེས་མ་སྐྱེས་སོ། །ཞེས་དགེ་མི་དགེ་མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་གཞི་གང་ཡིན་དང༌། ཚིག་གི་འཁྲི་ཚུལ་མི་དགེ་བ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་པས་དེ་མི་སྐྱེ་བ་ལ་འབད་པ་དོན་ཡོད་མེད་དཔྱད། ཡང་དག་སྤོང་བཞི་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་ཐལ། གནོད་འཇོམས་ལས། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་ཞེས་བྱ་ནི། འདིས་སེམས་ཡང་དག་པར་འཇོག་པས་ན་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་དེ་ཡང་སྦྱོར་བའི་བྱེ་བྲག་གི་རྣམ་པ་བཞིར་གྱུར་པས་ན་བཞི་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་དང༌། ཉ་ཊཱིཀ་ལས། མཚན་ཉིད་ནི། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་བསྒོམས་པས་སྤང་གཉེན་ཤེས་ནས་དེ་གཉིས་ལ་བླང་དོར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེས་པའི་གཉེན་པོར་བསྒོམ་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན་མ་ཁྱབ་སྟེ། གཙོ་བོའི་མིང་གིས་མཚུངས་ལྡན་དག་ལ་བཤད་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར། གོང་དུ་འདོད་མི་ནུས་ཏེ། དེ་འདྲའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་མཚུངས་ལྡན་དང་བཅས་པ་ཡང་དག་སྤོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། མཛོད་ལས། གཞན་ནི་འབྲེལ་དང་དམིགས་པ་ལས། །ཞེས་དང༌། དེའི་རང་འགྲེལ་ལས། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འབྲེལ་བའི་དྲན་པ་ཉེར་བར་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང༌། རྒྱན་གྱི་ས་འགྲེལ་ལས། གཙོ་བོ་སྨོས་པས་དེ་དག་ནི། །སྦྱོར་བྱུང་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱང་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་ཡིན་པ་དང༌། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཉ་ཊཱིཀ་ལས། ངོ་བོ་གཅིག་པ་སྟེ་སྡིག་པ་སྐྱེས་པ་སྤོང་བའང་དགེ་བ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པ་སོགས་སོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་ཡང་དག་སྤོང་བཞི་ཡིན་ཁྱབ་མཉམ་ཡིན་མིན་དཔྱད། ཡང་ཉ་ཊཱིཀ་ལས། སྤྱིར་ཚོགས་ལམ་འབྲིང་ནས་སངས་རྒྱས་བར་ནའོ། །ཞེས་དང༌། མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟུར་ལ་ཉ་ཊཱིཀ་ལས། དེ་གཉིས་ལ་བླང་དོར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེས་པའི་གཉེན་པོར་བསྒོམ་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །ཞེས་སོགས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ན་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། བླང་དོར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེས་པའི་གཉེན་པོར་བསྒོམ་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཡོད་མེད་དཔྱད་པར་བྱའོ། །