གཉིས་པ་མཐར་སྦྱོར་གྱི་དངོས་པོ་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

གཉིས་པ་མཐར་སྦྱོར་གྱི་དངོས་པོ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ།

མདོ་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་དང༌། མཐར་གྱི་སློབ་པ་དང༌། ནན་ཏན་ཏུ་བྱེད་པ་གང་གིས་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་དང༌། སློབ་པ་ལ་ནན་ཏན་ཏུ་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པ་ལན་དང་བཅས་པའི་དོན།རྩ་བར། སྦྱིན་པ་ཤེས་རབ་བར་དག་དང༌། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དྲན་དང་ཆོས། །དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། །མཐར་གྱིས་པ་ཡི་བྱ་བར་བཞེད། །ཅེས་སོ། །དེས་ན་མཐར་སྦྱོར་བཅུ་གསུམ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ནི། འཁོར་གསུམ་དག་པའི་སྦྱིན་པ་གོ་རིམ་དུ་བསྒོམ་པའི་རིགས་གནས་ཀྱི་སེམས་དཔའི་སྦྱོར་བ་དེ། སྦྱིན་པའི་མཐར་སྦྱོར་གྱི་མཚན་ཉིད། དེ་བཞིན་དུ་ཕར་ཕྱིན་གཞན་ལྔའི་མཐར་སྦྱོར་གྱི་མཚན་ཉིད་རིགས་འདྲ་སྟེ། ཉ་ཊཱིཀ་ལས། མཐར་གྱིས་པའི། དངོས་པོ་བཅུ་གསུམ་ལ་སྦྱིན་པའི་མཐར་སྦྱོར་གྱི། མཐར་སྦྱོར་གང་ཞིག འཁོར་གསུམ་དག་པའི་སྦྱིན་པ་གོ་རིམ་གྱིས་བསྒོམ་པ་སྟེ་ཕར་ཕྱིན་གཞན་ལྔ་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱར་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེའི་ཡོན་ཏན་དྲན་པའི་སེམས་དཔའི་སྦྱོར་བ་དེ། སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་གྱི་མཐར་སྦྱོར་གྱི་མཚན་ཉིད། དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་དྲན་གཞན་ལྔའི་མཐར་སྦྱོར་གྱི་མཚན་ཉིད་རིགས་འདྲ་སྟེ། ཉ་ཊཱིཀ་ལས། སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་གྱི་མཐར་སྦྱོར་གྱི། མཐར་སྦྱོར་གང་ཞིག དོན་དམ་པར་དེ་པའི་ཡོན་ཏན་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱར་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་དྲན་པ། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་མི་དགེ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས། སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་གི་ཚོགས། སྡོམ་པ་གསུམ། ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ། ལྷར་སྐྱེས་པའི་འཕགས་པ་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། ཆོས། དགེ་འདུན། ཚུལ་ཁྲིམས། གཏོང་བ། ལྷ་རྗེས་དྲན་གྱི་མཐར་སྦྱོར་གྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་ནས་བསྒོམ་པའི་མཐར་སྦྱོར་དེ། དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་སྦྱོར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཉ་ཊཱིཀ་ལས། དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའི་མཐར་སྦྱོར་གྱི། མཐར་སྦྱོར་གང་ཞིག ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་ནས་བསྒོམ་པ། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་དྲན་དྲུག་གི་མཐར་སྦྱོར་གྱི་ངོས་འཛིན་ནི། མདོ་ལུགས་མ་ལས། སངས་རྒྱས་གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང༌།ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་དངོས་པོ་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལྟར་དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་འདས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ནི་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་སྐྱེས་བུ་ཟུང་བཞི་དང༌། གང་ཟག་བརྒྱད་པོ་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ནི་དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་གནས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་དང༌། ཟང་ཟིང་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཡང་དངོས་པོ་གསུམ་དུ་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་དྲི་ཟའི་གྲོང་གི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལྟ་བུ་ནི་གཏོང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་ལྷ་དང༌། གོང་མ་གཉིས་ན་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་གི་ལྷ་དེ་དག་དངོས་པོར་དྲན་པར་མེད་ཅིང་དངོས་པོ་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་དྲན་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའོ། །གང་གིས་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་མཐར་གྱིས་པའི་ཆོས་སྐུ་རིམ་གྱིས་རྫོགས་པ་དེ་རིམ་གྱིས་རྟོགས་པ་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་འཕེལ་བ་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་གཞན་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་མདོ་དང་མི་མཐུན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བསྐལ་ཆེན་གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་ཚོགས་བསགས་པའི་དུས་ནི། ཉ་ཊཱིཀ་ལས། ཆོས་མཆོག་གི་བར་དུ་གྲངས་མེད་གཅིག་དེ་ནས་བརྒྱད་པའི་བར་དུ་གཅིག དེ་ནས་བཅུ་བའི་བར་གཅིག་སྟེ་གྲངས་མེད་གསུམ། ཞེས་གསུངས་པ་དེ་མི་རིགས་པར་ཐལ། རྒྱན་གྱི་ས་འགྲེལ་ལས། མོས་སྤྱོད་ཀྱི་སའི་བར་ལ་གྲངས་མེད་དང་པོ་དང༌། མ་དག་ས་བདུན་གྱི་བར་ལ་གྲངས་མེད་གཉིས་པ་དང༌། དག་པ་ས་གསུམ་གྱི་བར་ལ་གྲངས་མེད་གསུམ་པ་སྟེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་ཚོགས་བསགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཉ་ཊཱིཀ་གི་གསུངས་ཟིན་དེ་ཆོས་བཤེས་ཀྱི་ལུགས་ཡིན་པ་འདྲའོ། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ལས་མཐར་གྱིས་པའི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་ཟིན་ཏཽ། །

གསུམ་པ་སྐབས་བསྡུ་བ་ནི།

ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་སྐབས་དྲུག་པའི་སྤྱི་དོན་དང་མཐའ་རགས་ཙམ་དཔྱད་པའི་སྒོ་ནས་མཐར་གྱིས་པའི་དངོས་པོ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །

སྨྲས་པ། མཁྱེན་གསུམ་རྣམ་པ་གོ་རིམ་སྒོམ་པའི་རིན་ཆེན་ཕྲེང༌། །ཕྱིན་དྲུག་རྗེས་དྲན་དངོས་མེད་ངོ་བོ་མེད་པ་ཀུན། །སྒོམ་པའི་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་ལམ་གྱི་འབབ་བརྟག་ལ། །ཐེག་ཆེན་སྐལ་ལྡན་ཚོགས་ཀུན་སྤྲོ་བས་ཞུགས་པར་གྱིས། །ཞེས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ།། །། བཞི་བ་བརྟན་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དངོས་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པ་ལ།

མཚམས་སྦྱར། སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བའི་དངོས་པོ་རྒྱས་པར་བཤད་པ། སྐབས་བསྡུ་བ་དང་གསུམ།དང་པོ་ནི། མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཀུན་རིམ་གྱིས་སྒོམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མཐར་རྣམ་ཀུན་མ་ལུས་པ་སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་མཐར་ཐུག་པའི་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་དེ་ཐོབ་པ་ཡིན་པས་སྐབས་བདུན་པ་འདིར་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་མཚན་ཉིད་ནི། མཁྱེན་གསུམ་བསྡུས་སྒོམ་མཐར་ཐུག་པའི་སྦྱོར་བ་དེ། སྐད་ཅིག་སྦྱོར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཉ་ཊཱིཀ་ལས། དེས་ན་མཚན་ཉིད། མཚོན་བྱ། གཞི་གསུམ་ལས་དང་པོ་ནི། གསུམ་བསྡུས་བསྒོམ་མཐར་ཐུག་པའི་སྦྱོར་བའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །

སྒྲ་བཤད་ནི།

ཉ་ཊཱིཀ་ལས། མདོར་ན་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཁོ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་པར་རུང་ངོ༌། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དབྱེ་བ་དང་ས་མཚམས་ནི། ཉ་ཊཱིཀ་ལས།ངོ་བོ་གཅིག་ཉིད་ཡུལ་དང་དེ་རྟོགས་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ལྡོག་པའི་དབྱེ་བས་བཞི་ཡོད་ཅིང་ས་མཚམས་རྒྱུན་མཐའ་ཁོ་ནར་ཡོད་པར་སྡུད་འགྲེལ་ལ་སོགས་སུའོ། །ལྡོག་པས་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཞིར་ཅི་ཞིག་ལྟར་བསྟན་ཞེས་འགྲེལ་ཆེན་ལས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་སྐད་ཅིག་སྦྱོར་རྒྱུན་མཐའ་ཁོ་ན་ལ་བཞག་པ་མི་འཐད་པར་ཐལ། སྔོན་མེད་ལེགས་བཤད་ལས།སྐད་ཅིག་མའི་སྦྱོར་བ་ཙམ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་རྒྱུན་མཐའི་སྔོན་རོལ་ནས་ཡོད་ཅིང་སྐད་ཅིག་མའི་མངོན་རྟོགས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན། འདོད་མི་ནུས་ཏེ། ཉ་ཊཱིཀ་ལས། མི་འཐད་དེ། སྐད་ཅིག་མའི་སྤྱིར་བསྟན་གྱི་མདོར། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉེར་བར་སྒྲུབ་པོ། །གློག་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པོ་ཞེས་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པའི་མདོར། དེ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་གཏོགས་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་དང༌། སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སོགས་དང༌། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐབས་འདིའི་སྐད་ཅིག་མ་ངོས་འཛིན་ནི། ཉ་ཊཱིཀ་ལས། སྐད་ཅིག་མ་གང་རྡུལ་ཕྲ་བའི་མཐར་ཐུག་པ་གཅིག་གོ་ས་གཅིག་ནས་གཞན་གཅིག་དུ་ལན་གཅིག་འཕོས་པའི་ཡུན་དུས་མཐའིའམ། སྐྱེས་བུ་སྟོབས་ལྡན་གྱིས་ལན་གཅིག་སེ་གོལ་གཏོགས་པའི་ཡུན་ལ་སྐད་ཅིག་དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔ་འདའ་བའིའམ།ཆོས་བཤེས་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཟེར་རོ། །སྐྱེས་བུའི་འདོད་དོན་སྒྲུབ་བའི་བྱ་བ་བརྩམས་ནས་དེ་གྲུབ་ཀྱི་བར་ལྟ་བུ་བྱ་རྫོགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ལ་བྱེད། དང་པོ་གཉིས་ལྟར་ན་ཧ་ཅང་ཡུན་ཐུང་བས་ཇི་ལྟར་དེ་རྫོགས་པར་ནུས། གསུམ་པ་ལྟར་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་དུས་ངེས་པ་མེད་དེ། སྙིང་བོ་བྱང་ཆུབ་དེར་ཡུན་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཞུགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དང་པོ་གཉིས་ལྟར་ནའང་ཉེས་པ་ཆེན་པོ་མེད་དེ། དུས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བདེན་པ་མེད་ཅིང་རང་གི་བསམ་པའི་དབང་ལ་རག་ལས་ཞེས་བསྟན་ཟིན་པས་འདི་ལྟ་བུའི་རྟོག་པ་སྐྱེ་མ་ཐང་ངོ༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །འོན་ཀྱང་དེ་ལྟར་བསྟན་ཟིན་ཀྱང་དབང་ཐོབ་པས་སྐད་ཅིག་བསྐལ་བར་བྱིན་གྱིས་རློབ་ནུས་པས་སོ། །འདིར་ཕྱོགས་གསུམ་པ་གཟུང་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སྙིང་བོར་བཞུགས་པ་ནས་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་བསྐྱེད་པར་ལྡང་མི་སྲིད་ཅེས་གསུངས་པས། དེར་དེ་ངེས་པར་བསྐྱེད་ལ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་དབང་བཙན་པར་བྱས་ན་རང་གི་བཞེད་པ་ལ་རག་ལས་པས་དང༌། དུས་ལ་མངའ་བརྙེས་པས་དུས་མཐའི་སྐད་ཅིག་གི་ཡུན་གྱིས་དེ་བརྙེས་པ་ལ་གནོད་པ་མེད་མོད། གདུལ་བྱའི་དབང་གིས་ངེས་པ་མེད་དེ། པད་དཀར་ལས། དེ་པ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོས་བདུད་བཅོམ་ནས་བར་བསྐལ་ལྔ་བཅུར་སྐྱིལ་ཀྲུང་མི་བཤིག་པར་བཞུགས་ནས་སངས་རྒྱས་སོ། །བདག་ཅག་གི་སྟོན་པས་བྱང་ཆུབ་སྙིང་བོར་བཞུགས་པའི་ཞག་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཐོ་རངས་སངས་རྒྱས་སོ། །ཞེས་ཏེ་བདུད་བཏུལ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་བར་ཆད་མེད་རྩེ་དང་དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་མའོ། །ཞེས་དང༌། སྔོན་མེད་ལེགས་བཤད་ལས། མངོན་རྟོགས་འདི་ནི་རྒྱུན་མཐའི་སྐབས་ཁོ་ན་ཡིན་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་ཡིན་པས་ན་སྐད་ཅིག་ལ་བསྐལ་བར་སྟོན་པ་སོགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དུས་ཡུན་རིང་ཐུང་འདི་ཙམ་ཞེས་བསམ་པར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྐད་ཅིག་བསྐལ་བར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པའི་བསྐལ་བ་ནི་བསྐལ་བའི་ཡུན་ཚད་དང་སྐད་ཅིག་གི་ཡུན་ཚད་ཅན་གང་ཡིན་སོགས་དཔྱད་པར་བྱའོ། །སོ་སྐྱེས་ཀྱི་སྐལ་བའི་ཚོགས་ས་ཐོབ་པ་སོགས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་སྒྲུབ་ནུས་ཏེ། ཐེག་མཆོག་དབུ་མ་ལས། སོ་སྐྱེའི་བསྐལ་པའི་བར་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཚད། །ས་ཐོབ་པས་ནི་སྐད་ཅིག་རེ་རེར་བསྒྲུབ། །བདུན་པ་མན་ཆད་བསྐལ་པ་སྟོང་གི་ཚོགས། །དག་པའི་ས་ལ་གནས་པའི་སྐད་ཅིག་ལའོ། །དབང་བསྐུར་མ་ཐོབ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི། །ཚོགས་ཀྱང་དེ་ཐོབ་སྐད་ཅིག་རེ་རེར་བསྒྲུབ། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །