བློ་ལྡོག་རྣམ་པ་བཞི་བཤད་པ།

བློ་ལྡོག་རྣམ་པ་བཞི་ནི། དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ། ཚེ་མི་རྟག འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས། ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཏེ་དེ་བཞི་རེད།

དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་བ།

དེས་ན་ཁ་ནང་དུ་ཚུར་ལ་འཁོར་ནས་རང་གིས་རང་ལ་བརྟགས་ཏེ། རང་ཉིད་ཀྱི་ལུས་རྟེན་འདིའི་ཐོག་ལ་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་ནས། དེ་ཡང་ལེགས་ན་ཐར་བའི་གྲུ་གཟིངས་ལུས་འདི་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པས། ད་རེས་ཀྱི་ལུས་རྟེན་འདིའི་སྟེང་ནས། དམ་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པ་ཞིག་སྒྲུབ་པའི་མཐུན་རྐྱེན་ཚོགས་ཏེ་སྒྲུབ་ཐུབ་ན། བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པའི་ཆོས་འགོ་ཚུགས་པ་ཡིན་པས། ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་རང་གི་ལག་ཏུ་གནས་པ་ཇི་བཞིན་རང་དབང་རང་གིས་ཐོབ་ཐུབ་པ་རེད། སྡུག་གིས་འགོ་བཟུང་ནས། སྐྱིད་ཀྱིས་མཐའ་ཕུད་རྒྱུ་དེ་དམ་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་རྒྱུ་འདི་ཡིན་པ་རེད། གཞན་ཡང་ཉེས་ན་འཁོར་བའི་གཏིང་རྡོ་ལུས་འདི་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་ན། ལུས་རྟེན་འདིའི་སྟེང་ནས་འཇིག་རྟེན་ཚེ་འདིའི་བདེ་ཐབས་ཁོ་ན་བསྒྲུབས་ནས་མི་དགེ་སྡིག་པའི་ལས་ལམ་དང་འབག་ན། འཇིགས་སྐྲག་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྣེ་ཟིན་པ་རེད། སྐྱིད་ཀྱིས་འགོ་བཟུང་སྟེ། སྡུག་གིས་མཐའ་ཕུད་རྒྱུ་དེ་འཇིག་རྟེན་འཁོར་བའི་བྱ་བཞག་རེད། དེས་ན་རང་གཞན་གྱི་ངོས་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་འགལ་རྐྱེན་མེད་ཅིང་། མཐུན་རྐྱེན་ཚང་བ་དེ་ལ་དལ་འབྱོར་ལྡན་པའི་མི་ལུས་ཏེ། འགལ་རྐྱེན་མེད་པའི་ཆ་ནས་དལ་བ་དང་། མཐུན་རྐྱེན་ཚོགས་པའི་ཆ་ནས་འབྱོར་བ་ཞེས་ཟེར་ན་ཕལ་ཆེར་མི་ཆོག་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད། དལ་འབྱོར་བཅོ་བརྒྱད་ཚང་མི་ཚང་འདིའི་ཐད་ནས་ཞིབ་ཀྱིས་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་པ་ཞིག་བྱས་ན། ངོ་བོ་དལ་བ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་འབྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་འགྲོ་ཚོའི་ནང་དུ་མང་པོ་གསུངས་ཡོད། དེ་ཡང་ངོ་བོ་དལ་བའི་ཕྱོགས་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ན། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་དང་། །ཀླ་ཀློ་ཚེ་རིང་ལྷ་དང་ནི། །ལོག་ལྟ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྟོང་པ། །ལྐུགས་པ་འདི་དག་མི་ཁོམ་བརྒྱད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་སྟེ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེས་སོང་ན། རང་རང་གི་གནས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མྱངས་ནས་ཆོས་བྱེད་པའི་སྐལ་བ་མེད་པས། མི་ཁོམ་ཞེས་པའི་སྒྲ་སྦྱར་བ་རེད། ལོག་ལྟ་ཅན་དང་སངས་རྒྱས་མ་བྱོན་པའི་དམ་ཆོས་མི་དར་བའི་ས་ཆར་སྐྱེས་པ་ཀླ་ཀློའི་རིགས་དེ་ཚོ་ནི། དད་པ་མེད་ཅིང་དགེ་ངོ་སྡིག་ངོ་མི་ཤེས་པས་ན། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་བྱེད་དུ་མི་ཁོམ་པ་རེད། ལྷ་ཚེ་རིང་པོ་ཟེར་ན། ཁམས་གོང་མ་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་པ་དང་གཟུགས་མེད་ཁམས་ཀྱི་བྱིས་པར་སྐྱེས་སོང་ན་ཚེ་རིང་བ་ཡིན་ཡང་། ཚེ་རིང་ཡང་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང་སྙོམས་འཇུག་དེའི་ངང་དུ་དུས་གྲོན་ནས། ཚེ་ཇི་ལྟར་ཟད་པ་མི་ཤེས་པས་ན། ཡང་ཆོས་བྱེད་དུ་མི་ཁོམ་པ་རེད། ལྐུགས་པ་ཞིག་གི་ལུས་བླངས་ནས་ཞེ་ལྐུགས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་སོང་ན། རྣམ་ཤེས་ལས་སུ་མི་རུང་བས་ཆོས་འཆད་ཉན་སྒོམ་སྒྲུབ་ཀྱི་སྐལ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་མི་ཁོམ་པའི་གནས་བརྒྱད་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཆ་ནས་དལ་བ་བརྒྱད་ཅེས་ཟེར་བ་རེད། ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་འབྱོར་བ་ལ། རང་འབྱོར་ལྔ་དང་གཞན་འབྱོར་ལྔ་སྟེ་བཅུར་བགྲངས་བས། རང་ངོས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ཚོགས་པའི་ཆ་ནས་རང་འབྱོར་དང་། གཞན་ངོས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་འཛོམས་པའི་ཆ་ནས་གཞན་འབྱོར་ཞེས་ཟེར་བ་རེད། དེ་ལས་རང་འབྱོར་ལྔ་གང་རེད་ཟེར་ན། མི་ཉིད་དབུས་སྐྱེས་དབང་པོ་ཚང་། །ལས་མཐའ་མ་ལོག་གནས་ལ་དད། །ཅེས་གསུངས་ཡོད་པས། མིའི་ལུས་རྟེན་ཐོབ་ཡོད་པ། ཆོས་དར་བའི་ཆོས་ཚིགས་ཀྱི་ཡུལ་དབུས་སུ་སྐྱེས་ཡོད་པ། ཆོས་ཉན་ཆོག་སྒྲུབ་ཆོག་གི་དབང་པོ་ཚང་བ། དམ་པའི་ཆོས་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས། ཡང་དག་པའི་བཤེས་གཉེན་ལ་དགྲ་ལྟར་སྡང་བའི་ལས་མཐའ་ལོག་སོང་བ་མ་ཡིན་པ། དད་ཅིང་བཀུར་བའི་གནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དང་དེ་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ལ་དང་འདོད་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་དད་པ་ཡོད་པ་སྟེ། ལྔ་པོ་དེ་རང་ངོས་ནས་ཚང་རྒྱུ་འདིའི་མིང་ལ་རང་འབྱོར་ལྔ་ཞེས་ཟེར་བ་དང། གཞན་འབྱོར་ལྔ་ ནི། སངས་རྒྱས་བྱོན་དང་དེས་ཆོས་གསུངས། །བསྟན་པ་གནས་དང་དེའི་རྗེས་ཞུགས། །གཞན་ཕྱིར་སྙིང་ནི་བརྩེ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་པས། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་བསྐལ་བ་ལ་སྐྱེས་པས་སྟོན་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་འབྱོར་བ། སྟོན་པ་བྱོན་པས་མ་ཚད། སྟོན་པས་ཆོས་གསུངས་པའི་སྐབས་དང་ཁེལ་བས་ན་བསྟན་པ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འབྱོར་བ། ཆོས་བསྟན་པས་མ་ཚད་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་མ་རྫོགས་པའི་དུས་དང་ཁེལ་བས་དུས་ཀྱི་འབྱོར་བ། བསྟན་པ་གནས་པས་མ་ཚད་རང་ཉིད་བསྟན་པའི་ཆོས་སྒོར་ཞུགས་རྒྱུ་བྱུང་བ་རང་སྐལ་གྱི་འབྱོར་བ། བསྟན་པར་ཞུགས་པས་མ་ཚད་ལམ་སྟོན་གྱི་བཤེས་གཉེན་བཟང་པོ་དང་ཕྲད་པས་ལྷག་པའི་ཐུགས་རྗེའི་འབྱོར་བ་སྟེ། ལྔ་བོ་དེ་གཞན་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་ཚང་དགོས་པ་ཡིན་པས་ན། དེ་དག་ཚང་ཡོད་པས་གཞན་འབྱོར་ལྔ་ཞེས་ཟེར་བ་རེད། དེ་ལྟ་བུའི་དལ་བ་བརྒྱད་དང་འབྱོར་བ་བཅུ་སྟེ་བཅོ་བརྒྱད་པོ་ཚང་བ་ལ། དལ་འབྱོར་བཅོ་བརྒྱད་ཚང་བའི་མི་ལུས་ཞེས་ཟེར་བ་རེད། འོན་ཀྱང་དལ་འབྱོར་འདི་ཡང་ཐེངས་གཅིག་ཚང་བས་མི་ཕན། ཡང་དེར་འགྱུར་བ་བྱུང་ནས་མི་ཚང་བར་རེད་སླ་བ་ཡིན། འཕྲལ་བྱུང་རྐྱེན་གྱི་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་དང་། རིས་ཆད་བློ་ཡི་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་དེ་བརྒྱད་གཉིས་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་དག་གི་དབང་དུ་སོང་ན། དལ་འབྱོར་ཚང་བའི་ངེས་པ་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་རེད་ཅེ་ན། ཀུན་མཁྱེན་ཀློང་ཆེན་རབ་འབྱམས་ཀྱིས། དུག་ལྔ་འཁྲུགས་དང་བླུན་རྨོངས་བདུད་ཀྱིས་ཟིན། །ལེ་ལོ་ཅན་དང་ལས་ངན་མཚོ་ཆེན་བརྡོལ། །གཞན་དབང་འཇིགས་སྐྱོབ་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་སྟེ། །འཕྲལ་བྱུང་རྐྱེན་གྱི་མི་ཁོམ་རྣམ་པ་བརྒྱད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རེད། ཡང་ད་དུང་དེས་ཀྱང་མི་ཚད་པར། འཆིང་བ་དམ་ལྡན་ཀུན་སྤྱོད་ཤིན་ཏུ་ངན། །འཁོར་བར་མི་སྐྱོ་དད་པ་ཅུང་ཟད་མེད། །མི་དགེ་སྡིག་སྤྱོད་ཆོས་ལ་སེམས་པ་བྲལ། །སྡོམ་དང་དམ་ཚིག་འཆལ་བ་ཞེས་བྱ་བ། །རིས་ཆད་བློ་ཡི་མི་ཁོམ་རྣམ་པ་བརྒྱད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། དལ་འབྱོར་གྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་བོ་འདི་རང་རྒྱུད་དུ་ཚང་དང་མི་ཚང་བརྟག གལ་ཏེ་མ་ཚང་ན་ཚང་ཐབས་ལ་འབད་རྒྱུ་དང་། ཚང་ན་དགའ་བ་བསྒོམ་ཞིང་། རང་རྒྱུད་ཆུད་ཟོས་སུ་མི་འགྲོ་བ་ཞིག་ལ་འབད་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེ་བ་རེད། སྤྱིར་ན་མངོན་མཐོ་ལྷ་མིའི་ལུས། དེའི་ནང་ནས་མི་ལུས་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དེ་གང་རེད་ཅེ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པ་རེད། དབུ་མ་འཇུག་པའི་ནང་དུ། མངོན་མཐོའི་རྒྱུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་གཞན་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རེད། དེ་ལྟ་བུའི་དལ་འབྱོར་ཚང་བའི་མི་ལུས་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་ཉིད་རྙེད་དཀའ་བའི་དཔེ་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན། མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། རྒྱ་མཚོ་ཆེར་གཡེངས་གཉའ་ཤིང་བུ་ག་དང་། །རུས་སྦལ་ཕྲད་པ་བས་ཀྱང་དུད་འགྲོ་ལས། །མི་ཉིད་ཆེས་ཐོབ་དཀའ་བས་མི་དབང་གིས། །དམ་ཆོས་སྤྱོད་པས་དེ་འབྲས་མཆིས་པར་མཛོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་མུ་མཐའ་མེད་པ། རླབས་ཆེན་པོ་ཤར་དང་ནུབ་ཏུ་འཕྱོ་བ་ཞིག་གི་ཁར། རོང་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞིང་རྨོ་དུས་མཛོ་གཉིས་སྐེ་སྦྲེལ་བྱེད་ཀྱི་གཉའ་ཤིང་ཟེར་རྒྱུའི་ཤིང་བུ་ག་ཅན་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་འདྲ་ཞིག རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཁ་ནས་རླུང་ཆེན་པོ་དང་རླབས་དྲག་པོས་གནས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད་པར་དེད་ནས་འགྲོ་བཞིན་པ་ཞིག་ཡོད་ན། རྒྱ་མཚོ་དེའི་གཏིང་ན། རུས་སྦལ་ལོང་བ། ལོ་བརྒྱ་རེའི་མཚམས་སུ་ཐེངས་རེར་མཚོ་ཁ་རུ་བུད་པ། ཐེངས་རེར་མཚོ་ཁར་བུད་དུས། སྐེ་ཐེངས་མ་རེ་བརྐྱངས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡིན་ན། རུས་སྦལ་དེའི་སྐེ་དེ་གཉའ་ཤིང་གི་བུ་གར་ཚུད་རྒྱུ་དེ་སྲིད་མཐའ་མ་བཀག་ཙམ་དང་། ཡོད་མི་སྲིད་པ་མིན་ཙམ་ཞིག་མ་ཡིན་ནམ། ད་དུང་དེ་བས་ཀྱང་དལ་འབྱོར་ཚང་བའི་མི་ལུས་འདི་རྙེད་དཀའ་བར་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། གཞན་ཡང་གྲངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཐོག་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ན། དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་དེ་མཚན་མོའི་སྐར་མ་ལྟར་གྲངས་མང་པོ་ཞིག་ཡིན་ན། ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེས་བའི་སེམས་ཅན་དེ་ཉིན་མོའི་སྐར་མ་ཙམ་གྲངས་ཉུང་ཉུང་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། ཡི་དྭགས་ཀྱི་ལུས་རྟེན་དེ་མཚན་མོའི་སྐར་མ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ན། དུད་འགྲོར་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིན་མོའི་སྐར་མ་ཙམ་ཞིག་དང་། དུད་འགྲོར་སྐྱེས་པ་དེ་མཚན་མོའི་སྐར་མ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་ན། བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལུས་རྟེན་ཐོབ་པ་དེ་ཉིན་མོའི་སྐར་མ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། མིའི་ལུས་རྟེན་ལ་ཡང་མི་ལུས་ཙམ་པོ་བ་ཟེར་རྒྱུའི་མི་ལུས་ཙམ་ཞིག་བླངས་པ་མང་ཡང་། དེའི་ནང་ལ་དལ་འབྱོར་བཅོ་བརྒྱད་དམ་སོ་བཞི་ཚང་བ་དེ་བརྒྱ་ཆ་མ་དགོས་སྟོང་ཆ། སྟོང་ཆ་མ་དགོས་ཁྲི་ཆ་ཙམ་རེ་ཡོད་མེད་འཕྱང་མོ་ཉུག་གམ། ཐེ་ཚོམ་གྱི་གཞིར་གྱུར་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། དེས་ན། མི་ལུས་རིན་ཆེན་རྙེད་པ་འདི། །ནོར་བུ་རྙེད་པའི་དོ་མ་ཡིན། །སྐྱོ་ཤས་མེད་པའི་མི་རྣམས་ཀྱིས། །སྟོང་ཟད་བྱས་པ་མཐོང་ལགས་སམ། །ཞེས་དང་། རྒྱལ་སྲས་ཞི་བ་ལྷས་ཀྱང་། འདི་འདྲའི་དལ་བ་རྙེད་གྱུར་ནས། །བདག་གིས་དགེ་གོམས་མ་བྱས་ན། །འདི་ལས་བསླུས་པ་གཞན་མེད་དེ། །འདི་ལས་རྨོངས་པའང་གཞན་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལྟ་བུའི་དལ་འབྱོར་རྙེད་པར་དཀའ་ཚུལ་གོ་ལོ་དང་ཐོས་ལོ་ཙམ་ཞིག་གིས་ཆོག་རྒྱུ་མི་བྱེད་པར། རང་ཐོག་ཏུ་ལེན་ནས་བསྒོམ་དགོས་ཏེ། ཆོས་སེམས་ཨ་མའི་མངལ་ནས་སྐྱེས། །སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཆི་ཆོས་དྲན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རེད། །

ཚེ་མི་རྟག་པ་བཤད་པ།

ཚེ་མི་རྟག་པ་ནི། སློབ་དཔོན་རྟ་དབྱངས་ཀྱིས། སའམ་འོན་ཏེ་མཐོ་རིས་ན། །སྐྱེས་ནས་ལ་ལ་མ་ཤི་བ། །འགའ་ཞིག་ཁྱོད་ཀྱིས་མཐོང་བའམ། །ཐོས་སམ་འོན་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་ཟ། །ཞེས་གསུངས་པས། སྐྱེས་བུའི་ཚེ་སྲོག་ལ་རྟག་པ་མེད་པས་མ་ཚད། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཡིན་པ་རེད། ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མི་རྟག་སྟེ། མཐར་མེ་བདུན་དང་ཆུ་གཅིག་གིས་འཇིག་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད། ས་དང་ལྷུན་པོ་རྒྱ་མཚོ་ཉི་མ་བདུན། །འབར་བས་བསྲེགས་པའི་ལུས་ཅན་འདི་དག་ཀྱང་། །ཐལ་བ་ཡང་ནི་ལུས་པར་མི་འགྱུར་ན། །ཤིན་ཏུ་ཉམས་ཆུང་མི་ལྟ་སྨྲོས་ཅི་འཚལ། །ཞེས་མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་དང་། ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྟག་པ་མ་རེད། སྐྱེ་བའི་ལན་ལ་འཆི་བ་ཡོད་པ་རེད། སྐྱེས་པ་དེ་འཆི་བའི་དོན་དུ་ཆེད་གཏད་གྱིས་ཡོང་བ་འདྲ་ཞིག་ཡིན། མི་ཚེའི་དུས་ཚོད་དེ། ཉིན་མཚན་ཉི་མ་དཀར་ནག་གི་གོམ་པ་སྤོས་ནས་འཆི་བདག་ལ་གདོང་གཏད་དེ། དེའི་སྔོན་ལ་རྒྱུག་གིན་ཡོད་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་རེད། སྲིད་གསུམ་མི་རྟག་སྟོན་ཁའི་སྤྲིན་དང་འདྲ། །འགྲོ་བའི་སྐྱེ་འཆི་གར་ལ་བལྟ་དང་མཚུངས། །སྐྱེས་བུའི་ཚེ་འགྲོ་ནམ་མཁའི་གློག་འདྲ་སྟེ། །རི་གཟར་རྦབ་ཆུ་བཞིན་དུ་མྱུར་མགྱོགས་འགྲོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དང་། སྤྱོད་འཇུག་ལས་ཀྱང་། ཉིན་མཚན་སྡོད་པ་ཡོང་མེད་པར། །ཚེ་འདི་རྟག་ཏུ་གོད་འགྱུར་ཞིང་། །སྣོན་པ་གུད་ནས་འོང་མེད་ན། །བདག་ལྟ་འཆི་བར་ཅིས་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། སྤྱིར་འཛམ་བུ་གླིང་པའི་ཚེ་ལ་རིང་ཐུང་གི་ངེས་པ་མེད། ཚེ་ཟད་ནས་ཇེ་ཐུང་དུ་འགྱུར་རྒྱུ་མ་གཏོགས། ཁ་སྣོན་ལྷག་མ་ཞིག་ཟུར་ནས་ཡོང་རྒྱུ་མེད་པས། དང་པོ་སྐྱེས་པའི་ཉི་མ་དེ་ནས་འགོ་བརྩམས་ཏེ། གཤིན་རྗེའི་སྐྱེས་བུ་ལ་གདོང་གཏད་ཡོད་ན། འཆི་བདག་གི་བསུ་མ་དང་ཉིན་རེ་སོང་ན་ཐག་ཇེ་ཉེ་ཡིན་པ་རེད། ཚེ་འདི་ཉི་མ་བཞིན་དུ་ཕར་ཕར་འགྲོ། །འཆི་བདག་གྲིབ་སོ་བཞིན་དུ་ཚུར་ཚུར་འོང་། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རེད། རང་ཅག་རྣམས་ཀྱི་ཆུའི་ཆུ་བུར་ལྟ་བུའི་ལུས་འདི་མ་དགོས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྟ་བུ་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་བརྙེས། ཟག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་མངའ་དབང་འབྱོར་བ་དེ་ཚོས་ཀྱང་། གདུལ་བྱ་རྟག་འཛིན་ཅན་ཆོས་ལ་བསྐུལ་བའི་ཕྱིར་དུ། སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཚུལ་བསྟན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ན་ཆེ་བ་སྟོབས་དང་གཟི་བརྗིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཚོ་ཡང་། མཐར་འཆི་བའི་ལམ་ལས་འགྲོ་ས་གཞན་ཡོད་པ་མ་རེད། ཚངས་དབང་བདེ་འབྱུང་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་རྣམས་ཀྱང་། །འཆི་བདག་བདུད་ལས་བཟུར་བའི་ཐབས་མི་བསམ། །ཞེས་དང་། མཐོན་པོའི་ཐོབ་དང་ཕྱུག་པོའི་ལོངས་སྤྱོད་དང་། །བཙན་པོའི་དཔུང་ཤེད་གཞོན་ནུའི་ལང་ཚོ་སོགས། །མཐའ་དག་སྤངས་ནས་ངེས་པར་འཆི་དགོས་ན། །ཚེ་འདི་ཁོ་ནར་སེམས་པ་ཤིན་ཏུ་བླུན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། སྟོབས་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ཆེ། མངའ་ཐང་ག་ཚད་རྒྱས་ཀྱང་། མཐར་གྲོགས་མེད་གཅིག་པུར་འཆི་བའི་ལམ་ལ་འགྲོ་རྒྱུ་མ་གཏོགས། མཐོ་རྒྱལ་པོ། དམའ་སྤྲང་པོ་སུ་ཡིན་ཡང་མི་འཆི་བར་འདུག་དབང་ཡོད་པ་མ་རེད། དཔེ་དོན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་ན། དབྱར་དགུན་སྟོན་དཔྱིད་ཀྱི་དུས་མི་རྟག་སྟེ། དབྱར་རྩི་ཤིང་མེ་ཏོག་བཀྲ། བྱ་ཁུ་བྱུག་གིས་གསུང་སྙན་སྒྲོག་སྐབས་སུ། གང་ན་བལྟས་ཀྱང་ལྷ་ཡུལ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་། དགུན་གངས་འཁྱག་བ་མོས་བཟུང་། ས་སྐམ་རྡོ་འཁྱག་ཏུ་ལོག་དུས། འདྲེ་བཏགས་ན་ཕུར་བས་མི་བཟུང་གི་སྙམ་པའི་དུས་ཚོད་ཚེས་རྒྱུ་ཡོད་པ་རེད། གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་མིའི་དར་རྒུད་མི་རྟག་སྟེ། མཐོན་པོའི་ཐོབ་མི་རྟག ཕྱུག་པོའི་འབྱོར་མི་རྟག ཁྱིམ་གཅིག་གི་བཟའ་ཚང་ལ་མཚོན་ན་དེ་བཞིན་དུ་རྟག་པ་མ་རེད། ན་ནིང་ཡོད་པ་ད་ལོར་མེད། ད་ལོར་ཡོད་པ་རྣམས་སང་ཕོད་ཡོད་མེད་སུས་ཤེས། དགྲ་གཉེན་ངེས་མེད་ཀྱི་ཐོག་ནས་བསམ་ནའང་རྟག་པ་མིན་ཏེ། སྔ་དྲོ་གཉེན་གྱི་རྩེ་མོ་ནང་གཏམ་སྙིང་གི་གསང་གྲོས་བཤད་ས་དེ། ཕྱི་དྲོ་དགྲ་ཡི་དྭངས་མ་སྲོག་དམར་པོ་ཡིན་རུང་ལག་ཅིག་འཇོག་ཨེ་ཡོང་བསམ་རྒྱུའི་ས་ཚོད་ལ་ཐོན་རྒྱུ་གང་མང་མང་ཡོད་ན། དགའ་དུས་སྙིང་གཏམ་བཤད་ཆེ་ན། །སྡུག་དུས་དགྲ་རུ་འགྱུར་བ་མང་། །ཞེས་གསུངས་པ། འཇིག་རྟེན་སྤྱིའི་ཆོས་ཉིད། སོ་སྐྱེ་བྱིས་པའི་རང་བཞིན་དང་རང་གཤིས་ཡིན་པ་རེད། དེ་ལ་རྟག་པ་བརྟན་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད་དེ། ཉེ་བའི་ཐ་མ་འཁོན་གྱིས་བསྡུས་པ་དང་། འདྲིས་པའི་ཐ་མ་དབྱེན་གྱིས་ཕྱེས་ནི་གང་མང་མང་ཡིན་པ་རེད། ཚེ་མི་རྟག་པ་དེའང་མི་ཁོ་ན་མི་རྟག་པ་མ་རེད། ས་སྟེང་གི་སྲོག་ལྡན་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་རེད། དེ་ཡང་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཕྱི་མིག་ཅིག་བལྟས་པ་ཡིན་ན། ལོ་བརྒྱ་ཡི་སྔོན་དུ་ས་འདིའི་ཐོག་ལ་ཡོད་པའི་མི་ཐམས་ཅད་ད་ལྟ་ཕལ་ཆེར་གཅིག་ཀྱང་ལུས་མེད་པར། དུས་གསུམ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བར་མེད་དུ་འཁོར་བའི་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཕྱག་དར་གྱི་ཕུང་པོའི་ནང་དུ་སྤུངས་ཚར་སོང་བ་རེད། མ་འོངས་མདུན་ཕྱོགས་སུ་རྒྱང་བལྟས་ཤིག་བྱས་ན། འབྱུང་འགྱུར་མ་འོངས་ལོ་བརྒྱའི་མཚམས་སུ། ད་ལྟ་ས་སྟེང་ལ་གོམ་པ་སྤོ་མཁན་འདི་ཚོ་ཕལ་ཆེར་གཅིག་ཀྱང་ལྷག་མེད་པ་རེད། འུ་ཅག་རྣམས་ལ་མངོན་ཤེས་མེད་པས་ནམ་འཆི་མི་ཤེས། བླུན་ཞིང་རྨོངས་པས་འཆི་བའི་ཕྱོགས་ལ་འདང་མི་ཕོག་པར་འཆི་རྒྱུ་མེད་པའམ། ཡུན་རིང་མི་འཆི་བའི་འདང་ལོག་ཅིག་བརྒྱབ་སྟེ། ཞག་གཅིག་འདུག་པའི་ཚེ་མེད་རུང་། ལོ་བརྒྱར་འདུག་རྒྱུའི་ལས་ལས་ནས། འཁྲུལ་སྣང་འཁོར་བའི་ཆོས་ལ་གཡེངས་ཏེ། ལོ་ཉི་ཤུའི་ཉི་མ་སྟོང་ཟད། ཝ་དམར་པོའི་གྲ་ཁ་རླུང་ཟད་ཟེར་སྲོལ་ལྟར། མི་ཚེའི་ཉི་མ་གར་འགྲོ་མི་ཤེས་པར་བསྡད་ཡོད་པ་རེད་མ་གཏོགས། མི་ཁྱོད་ལོ་འདིའི་ཟླ་འདིའི་ཚེས་པ་འདིའི་ཆུ་ཚོད་འདིའི་སྟེང་ལ། རྐྱེན་འདི་ལྟ་བུས་ཤི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ལ་བཟློག་རྒྱུ་མེད་པ་ཤེས་ན་དོ་ནུབ་ཀྱི་ཟ་མ་ཡི་གར་འོང་རྒྱུ་མ་རེད་ལ། མཚན་གཉིད་ཀྱང་ཁུག་རྒྱུ་མ་རེད། ཤི་ནས་ངན་སོང་གི་ལུས་ངན་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ལེན་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཤེས་ན། དེ་བས་ཀྱང་དངངས་སྐྲག་བླ་ཆད་པ་ཙམ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཉག་ཅིག་རེད། འོན་ཀྱང་བླུན་ཞིང་རྨོངས་པའི་དབང་གིས་སྣང་མེད་དུ་བཞག་པ་འདི་ཅི་འདྲ་ཞིག་རེད་ཟེར་ན། སང་ཉིན་གསད་རྒྱུའི་བཤའ་ཟོག་གིས་དེ་རིང་རྩྭ་ཟོས་ནས་སྣང་མེད་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་འུ་ཅག་ཚོ་གཅིག་མཚུངས་རེད། འཆི་རྐྱེན་ངེས་མེད་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བསམ་བློ་བཏང་ན། སློབ་དཔོན་ཨརྱ་དྷེ་ཝས། འཆི་བའི་རྐྱེན་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་། །འཚོ་བའི་རྐྱེན་ནི་ཤིན་ཏུ་ཉུང་། །དེ་ཡང་འཆི་བའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཕྱི་རྐྱེན་མེ་ཆུ་དུག་མཚོན། གནོད་སྦྱིན་སྲིན་པོ། མི་དང་དུག་སྦྲུལ་འདྲེ་གདོན་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་དང་། ནང་རྐྱེན་ནད་གདོན་བར་ཆད། ནད་རིགས་བཞི་བརྒྱ་རྩ་བཞི། ཡེ་འདྲོག་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ལ་སོགས་པ་དང་། ནད་ལ་མཚོན་ནའང་འདི་ཡོད་འདི་མེད་ཟེར་རྒྱུ་དང་། འཆི་རྐྱེན་འདིས་བྱེད་དང་འདིས་མི་བྱེད་ཟེར་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་རེད། འབྱུང་བཞི་འདུས་པའི་ཕུང་པོ་ཁྲག་གི་ཆུ་བུར་འདྲ་བ་འདི་བརྡོལ་རྒྱུ། དེ་ལས་སླ་བ་མེད། ཤི་གསོན་གཉིས་ཀྱི་བར་ལ་དབུགས་རྟ་རྔ་འདྲ་ཞིག་གི་འགྲོ་འོང་ལས་ཡོད་པ་མ་རེད། འཚོ་བའི་རྐྱེན་དུ་རེ་བ་བྱེད་སའི་ཟས་གོས་སྨན་ལ་སོགས་པ་ཡང་། ཕན་མ་དགོས་གནོད་ཀྱི་གཞི་མ། འཆི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་མི་འགྲོ་བའི་ངེས་པ་མེད། ཁྱད་པར་དུ་དུས་ངན་སྙིགས་མ་ལྔ་བདོ། ཚེའི་སྙིགས་མར་གྱུར་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚེ་སྲོག་དེ། རླུང་འཚུབ་བུ་ཡུག་ཁྲོད་ཀྱི་མར་མེ་ལྟ་བུ་གནོད་པ་མང་བ་ཡིན་པས་ནམ་འཆི་ངེས་པ་མེད། ཚེ་ཟད་ནས་འཆི་རན་པའི་ཉི་མ་ཤར་དུས། སངས་རྒྱས་སྨན་བླ་བྱོན་ནས་སྨན་བྱིན་ཡང་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་མ་རེད། ཚེ་དཔག་མེད་པ་བྱོན་ནས་ཚེ་དབང་བསྐུར་ཀྱང་དེའི་ཚེ་སྣོན་མི་ཐུབ། ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེས་བསྲུང་བ་མཛད་ཀྱང་འགོག་མི་ཐུབ་པར། ཤི་རན་པའི་དུས་ཚོད་ཚེས་དུས་བཟློག་ཐབས་མེད་པར་འཆི་འགྲོ་བ་རེད། རྒྱལ་སྲས་ཞི་བ་ལྷས། གཤིན་རྗེའི་སྐྱེས་བུས་ཟིན་པ་ལ། །གཉེན་གྱིས་ཅི་ཕན་བཤེས་ཅི་ཕན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དང་། ད་དུང་རྒྱལ་པོ་ལ་གདམས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། དུས་ཀྱིས་ཉེན་ཏེ་རྒྱལ་པོ་འགྲོ་གྱུར་ན། །ལོངས་སྤྱོད་མཛའ་དང་གཉེན་བཤེས་རྗེས་མི་འབྲངས། །སྐྱེས་བུ་དག་ནི་གང་ནས་གར་འགྲོ་ཡང་། །ལས་ནི་གྲིབ་མ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་འབྲངས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཤི་བའི་ནང་མོར་དམ་པའི་ཆོས་ལས་རེ་ས་གཞན་མེད་པ་ཡིན་པས། ས་ཐག་རིང་ལ་འགྲོ་དགོས་ན། གྲོ་ཆས་བསྡུ་དགོས་པ་ལྟར། ཚེ་ཕྱི་མའི་ལམ་ཆེན་ལ་གཏན་འགྲོ་བྱེད་པར་ད་ནས་གྲ་སྒྲིག་ཅིག་མ་བྱས་ན། འཆི་ཁ་ཁྲིག་ཁྲིག་གཟེར་བརྩེག་ས་ལ་ཐུག གློ་བུར་འཆི་བདག་གི་ཞགས་ནག་སྐེ་ལ་ཐེབས་དུས། ད་དུང་རེ་ཞིག་སྒུག་རོགས་ཟེར་ས་མི་ལོན། འཆི་བ་གློ་བུར་དུ་ཐོག་ལ་བབས་པའི་དུས་དེར་སླེབས་དུས། སྐྱབས་རེ་ས་དམ་པའི་ལྷ་ཆོས་མ་གཏོགས་མེད། སྡེ་འབུམ་ཕྲག་མང་པོའི་མགོ་དཔོན་ཡིན་ཡང་། འཁོར་གཡོག་གཅིག་དང་། གྲྭ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་བླ་མ་ཡིན་ཡང་གྲྭ་བ་གཅིག་ཙམ་ཡང་ཁྲིད་ས་མེད། ལྷོ་འཛམ་བུ་གླིང་གི་རྒྱུ་ནོར་ལོངས་སྤྱོད་མི་གཅིག་ལ་ཡོད་ཀྱང་། ཁབ་སྐུད་པ་ཙམ་ཡང་ཁྱེར་དབང་ཡོད་པ་མ་རེད། ལྗོན་ཤིང་བརྡིབ་པར་གྱུར་པའི་ཚེ། །ཡལ་ག་ལོ་མས་ཅི་ཞིག་བྱེད། །དེ་བཞིན་སྐྱེས་བུ་འཆི་བའི་ཚེ། །ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ཅི་ཞིག་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རེད། ཐ་ན་ང་ཞེས་བཏགས་སའི་གདག་གཞི། གཅེས་པར་བསྐྱངས་པའི་རང་ལུས་ཀྱང་བསྐྱུར་ནས་འགྲོ་དགོས་པས་མ་ཚད། ཤ་ཚལ་བ། ཁྲག་ཐིགས་པ། སྐྲ་ཉག ལུས་ཀྱི་བ་སྤུ་རེ་རེ་ནས་བཟུང་སྟེ་རྡུལ་ཕྲན་དུ་ཞིག་ནས་མཐར་མེད་པ་རེད་འགྲོ་བ་རེད། ཤི་རན་ཁ་ངོ་མ་ལ་ཐོན། མལ་གྱི་ཐ་མ་ན་ཉལ། ཟས་ཀྱི་ཐ་མ་ལ་སྤྱོད། གོས་ཀྱི་རྗེས་མ་དེ་གྱོན། གཏམ་གྱི་མཇུག་མ་དེ་བཤད་ནས། མིག་མཆི་མ་ཧྲིག་གེ། གཅེས་པའི་ཤུལ་ལུས་ཀྱི་མི་ལ་སེམས་འཕྲེང་བཞིན་དུ། གཅིག་པུར་རྒྱུས་མེད་ཕྱི་མའི་ལམ་ཆེན་དུ་འགྲོ་དུས། རང་བྱས་ཀྱི་སྡིག་པ་བསགས་ཚད་ཐམས་ཅད་རང་གིས་བགོས་ཁུར་བྱས་ནས་རྣམ་སྨིན་མྱོང་རྒྱུ་མ་གཏོགས། དེའི་དུས་སུ་ཁྱིམ་བཟའ་ཚང་། གཉེན་བཤེས་དགའ་མཛའ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བགོ་ས་ཡོད་པ་མ་རེད། སྡུག་མཉམ་ཁུར་བྱེད་ཐབས་མེད་སོང་བ་རེད། དེས་ན་ནམ་ཞིག་ལོས་འཆི་བསམ་རྒྱུ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ད་ལྟ་གློ་བུར་དུ་ཤི་སོང་ན་ཅི་ཞིག་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་འདང་བརྒྱབ་ནས། དུས་རྒྱུན་དུ་མ་ཡེངས་པའི་དྲན་པ་དང་བག་ཡོད་པའི་ཤེས་བཞིན་དང་མི་འབྲལ་བར་སྙིང་མེད་འཁོར་བའི་བྱ་བཞག་ལ། སྙིང་པོ་མེད་པའི་ངེས་ཤེས་གཏིང་ནས་འདྲོང་བར་བྱས་ཏེ། ད་ལྟ་ནས་སེམས་དྲན་པའི་གཞུ་མོ་ནང་དུ་བཀུག བློ་ཤེས་རིག་གི་མདའ་མོ་སྟོང་ལ་སྦྱར་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་བློ་ཁ་ཕྱོགས་པའི་འདུན་པ་ཆོས་ཕྱོགས་སུ་བསྒྱུར་དགོས། དེ་ལྟར་དམ་པའི་ཆོས་ལམ་ལ་ཞུགས་ན་འཆི་བ་ལ་སྐྲག་མི་དགོས་པའི་དུས་ཤར་རྒྱུ་ཡོད་པ་རེད། རྗེ་མི་ལས། ང་འཆི་བས་འཇིགས་ནས་རི་ལ་བྲོས། །ནམ་འཆི་ཆ་མེད་བསྒོམ་བསྒོམས་ནས། །འཆི་མེད་གཉུག་མའི་བཙན་ས་ཟིན། །ད་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་བོར་ཏེ་ཐལ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན། ད་ལྟ་རང་དབང་རང་ལག་ལ་ཡོད་དུས་དོན་ཆུང་འཁོར་བའི་བྱ་བཞག་འདི་ཚོ་བསྐྱུར་དགོས་པ་རེད། བྱས་པའི་ལས་ལ་འགྲུབ་པའི་མཐའ་ཞིག་ཡོད་དགོས་པ་ཡིན་ན། གནོག་ཆུང་ཚེ་འདིའི་བྱ་བཞག་འདི་ལ་འགྲུབ་པའི་མཐའ་མེད་པ་ཡིན་པས། ཚར་སྒུག་བྱེད་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད། བྱས་ན་མི་ཟིན་བསྐྱུར་ན་ཟིན་ཞེས་གསུངས་པས། ནམ་བསྐྱུར་ན་དེ་དུས་ཚར་བ་རེད། དེས་ན་ཚར་རྒྱུ་འགྲུབ་རྒྱུ་མེད་པའི་དོན་ཆུང་ལ་མགོ་མི་འཁོར་བར། མགོའམ་གོས་ལ་གློ་བུར་མེ་ཤོར་ན། །དེ་དག་ཟློག་སླད་བགྱི་བ་བཏང་ནས་ཀྱང་། །ཡང་སྲིད་མེད་པར་བགྱི་སླད་འབད་འཚལ་ཏེ། །དེ་ལས་ཆེས་མཆོག་དགོས་པ་གཞན་མ་མཆིས། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། ད་དུང་དེས་མི་ཚད་པར་ཕ་དམ་པས་ཀྱང་། བྲེལ་ལྡན་ཚར་ནས་ཆོས་ལ་ཕྱིན་པ་མེད། །དྲན་པའི་ཚེ་ན་སྦྱོར་ཅིག་དིང་རི་བ། །ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། ཆོས་སྒྲུབ་དུས་ད་ལྟ་ཉིད་ནས་སྒྲུབ་དགོས་པ་རེད། རང་ཐག་རང་གིས་བཅད། སྣ་ཐག་མགོར་དཀྲིས་དགོས་པ་རེད་མ་གཏོགས། སང་བྱ་གནངས་བྱས་མི་ཚེ་ཟད་འགྲོ་བ་རེད། སང་ལོ་གནངས་ལོ་ལ་ཟད་འགྲོ་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་རེད། དེས་ན་ཚེ་མི་རྟག་པ་རྒྱུན་དུ་བསྒོམས་ནས་ཆོས་ལ་འབད་དགོས། །

འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་སྤྱིར་བཤད་པ།

ད་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་སམ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕྱོགས་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན། སྤྱིར་འཁོར་བ་ཟེར་རྒྱུ་དེ། ཟོ་ཆུན་གྱི་འཁྱུད་མོའམ། བུམ་ནང་གི་བུང་བ་ལྟར་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བར་མེད་དུ་འཁོར་ཞིང་འཕྱན་པས་ན་འཁོར་བ་ཞེས་ཟེར་བ་རེད། རིགས་དྲུག་གང་དུ་འཁོར་ཀྱང་། སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱིས་དམ་ལ་མ་བཞག་པའམ། དེའི་དབང་དུ་མ་གྱུར་པ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་རེད། ཀུན་མཁྱེན་ཆོས་རྗེས། འདི་ལྟར་མི་རྟག་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་ཆོས། །རྣམ་པར་འགྱུར་བས་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། །སྡུག་བསྔལ་འགྱུར་དང་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་གསུམ་གྱིས། །གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་གི་འགྲོ་ཀུན་ཉམ་རེ་ཐག །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ། ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱིས་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བ་ན་རྒྱུ་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མནར་གྱིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལས་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཟེར་རྒྱུ་དེ་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད་ཟེར་ན། ད་ལྟ་ཅུང་ཟད་བདེ་བ་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ཉིད་མི་བརྟན་པར་འཕྲལ་དུ་སྡུག་བསྔལ་དུ་འགྱུར་བ། དཔེར་ན་རྨ་ཁར་དུག་བཏབ་པ་ལྟར། ཚ་གྲང་བཀྲེས་སྐོམ་གསོད་གཅོད་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བ་དེ་རེད། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི། སྡུག་བསྔལ་སྔ་མའི་ཐོག་ཏུ་ཕྱི་མ་བསྣན་ནས་སྡུག་བསྔལ་བ། སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མཉམ་དུ་མྱོང་པ། ཕ་ཤི་བའི་ཐོག་ཏུ་མ་ཤི་བ་ལྟར་རེད། ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཟེར་རྒྱུ་དེ། འདུ་བྱེད་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ཙམ་འདི་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེད་གཞི། སྐོམ་ནད་ཅན་གྱིས་ལན་ཚྭའི་ཆུ་འཐུང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། འདི་ལས་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་ཡིན་པས་མ་ཚད། ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཁོ་ན་དང་ལྡན་པའི་ཚེའང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འདིས་ཁྱབ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་རེད། །

བྱེ་བྲག་རིགས་དྲུག་སོ་སོའི་སྡུག་བསྔལ་བཤད་པ།

བྱེ་བྲག་རིགས་དྲུག་སོ་སོའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕྱོགས་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན། །

དམྱལ་བ་བཤད་པ།

དང་པོ་དམྱལ་བ་རེད། དམྱལ་བ་དེ་ལའང་ཚ་དམྱལ་དང་གྲང་དམྱལ་གྱི་རིགས་གཉིས་ཏེ། བརྒྱད་རེ་བརྒྱད་རེ་བརྒྱད་གཉིས་བཅུ་དྲུག དེའི་སྟེང་དུ་ཉི་ཚེ་བ་དང་ཉེ་འཁོར་བ་གཉིས་བསྣན་པས་དམྱལ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །དེའི་ནང་ནས་ཚ་དམྱལ་གྱི་ཐོག་མ་དང་པོ་ཡང་སོས་ཡིན་པ་རེད། ཡང་སོས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི། ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ལག་ཏུ་མཚོན་ཆ་སྣ་ཚོགས་བྱུང་ནས། ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་དགྲ་མི་ཤ་བོའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་འཐབ་ཅིང་གསོད་རེས་བྱེད། ཤི་ཚར་མ་ཐག་ཏུ་ཡང་ནམ་མཁའ་ནས་སོས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པའི་སྒྲ་གྲགས་པའམ། ཡང་ན་རླུང་གྲང་མོ་ལངས་པའི་རྐྱེན་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་སླར་ཡང་སོས་ཏེ་ཡང་སྔར་བཞིན་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་དགོས་པ་རེད། དེའི་འོག་གི་ཐིག་ནག་པ་རྣམས་ལ་མཚོན་ན། དེ་ཡང་མདོ་ལྟར་ན་གཤིན་རྗེའི་སྐྱེས་བུ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་། སྔགས་ལྟར་ན་དམྱལ་བའི་ལས་མཁན་ཞེས་ཟེར་བའི། མདོར་ན་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་རྣམས་ཀྱིས་དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ལུས་ལ། ཐིག་ནག་པོ་བཞིའམ་བརྒྱད་དམ་བཅུ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་བཏབ་སྟེ། དེའི་སྟེང་དུ་སོག་ལེས་དྲ་བ་དང་། སྟ་རེ་དང་གྲི་ལ་སོགས་པས་བཤག་ཅིང་གཅོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་དགོས་པ་རེད། བསྡུས་འཇོམས་པ་རྣམས་ནི། ལྕགས་ཀྱི་རི་བོ་ར་ལུག་དང་གཅན་གཟན་སྟག་སེང་ལ་སོགས་པའི་གདོང་ཅན་མང་པོའི་བར་དུ་བཅུག་ནས་གཅུར་བ་དང་། ལྕགས་ཀྱི་ཐོ་ལུམ་ཆེན་པོས་ཏིལ་བཞིན་དུ་འཚིར་ཞིང་རྡུང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་གིན་ཡོད་པ་རེད། ངུ་འབོད་པ་རྣམས་ནི། ལྕགས་ཁང་སྒོ་མེད་ཀྱི་ནང་དུ་ཕྱི་ནང་ཀུན་ནས་མེ་འབར་བས་བསྲེག་ཅིང་ཤིན་ཏུ་བསྲེགས་པས། ངུ་ཞིང་འོ་དོད་འབོད་པ་དེ་འདྲ་ཡིན་པ་རེད། དེའི་འོག་གི་ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་བ་རྣམས་ནི། ལྕགས་ཁང་ཉིས་རིམ་གྱི་ནང་དུ་བསྡུས་ནས། ཡང་སྔར་བཞིན་དམྱལ་བའི་མེ་ཡིས་བསྲེག་ཅིང་བསྲེགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོ་མྱོང་དགོས་པ་དང་། ཚ་བ་པ་རྣམས་ལྕགས་ཀྱི་སླ་ང་མེ་འབར་བཞིན་ཡོད་པའི་ནང་དུ་བསྲེག་པ་དང་། ལྕགས་ཀྱི་གསལ་ཤིང་ཟེར་བའི་མདུང་རྩེ་གསུམ་པ་མེ་འབར་བས་ལུས་ཐལ་མར་ཕུག་ནས། ནང་ཁྲོལ་ཡོད་ཚད་ཐམས་བཅད་ཚིག་སྟེ། བ་སྤུའི་བུ་ག་ཚུན་ཆད་ནས་མེ་འབར་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་གིན་ཡོད་པ་རེད། ཡང་རབ་ཏུ་ཚ་བ་པ་རྣམས་ནི། སྔོན་མའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོག་ཏུ་ལྕགས་ལེབ་དམར་ལམ་མེ་བ་མེ་འབར་བཞིན་ཡོད་པས་ལུས་དཀྲིས་པ། ཁྲོ་ཆུ་ཁོལ་མའི་ནང་དུ་བཙོས་ནས། ཤ་ཁྲག་ཞིག་སྟེ་རུས་པ་ཆ་ཚང་གི་ཀེང་རུས་ཙམ་ཞིག་ལུས་པ་དེ་དག ལྕགས་ཀྱི་ས་གཞིའི་ཐོག་ཏུ་བཀྲམ་མ་ཐག སླར་ཡང་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཤ་ཁྲག་སྔར་བཞིན་དུ་ཡར་སྐྱེས་ནས། སྔར་བཞིན་དུ་བཙོ་བསྲེགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་འདྲ་ཡིན་པ་རེད། དེ་ནས་མནར་མེད་པ་ནི། ལྕགས་ཀྱི་ས་གཞི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ལས་མེ་འབར་བཞིན་པ་དེས་ཤ་པགས་རུས་པ་ཐམས་ཅད་བསྲེགས་ཏེ། ལུས་དང་མེ་སོ་སོར་དབྱེ་བ་འབྱེད་དུ་མེད་པ། དཔེར་ན། མར་མེ་འབར་བཞིན་པའི་སྡོང་བུ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བ་དང་། ལྕགས་བསྲེགས་ཀྱི་རི་བོ་ཆེན་པོ་ལ་དབང་མེད་དུ་དེད་པ། ལྕེ་ཁ་ནས་ཕྱུང་སྟེ་ལྕགས་བསྲེགས་ཀྱི་ས་བཞིར་བརྒྱངས་པ། ཡང་པགས་པ་བཤུས་ནས་ལྕགས་བསྲེགས་ཀྱི་ས་བཞི་ལ་གན་རྐྱལ་དང་། ཁ་སྦུབ་ཏུ་འཇོག་པ་ལ་སོགས་པ། མདོར་ན་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་ཐབས་མེད་པ་མྱོང་བ། དེའི་ཕན་མནར་རྒྱུ་མེད་པ་མྱོང་གིན་ཡོད་པས་མནར་མེད་ཅེས་ཟེར་བ་རེད། མནར་མེད་ཀྱི་དམྱལ་བ་དེའི་ཕྱོགས་བཞི་ལ་ཉེར་འཁོར་ལྷག་པ་བཅུ་དྲུག་ཟེར་བའི་མེ་མ་མུར་གྱི་འོབས། རོ་མྱགས་ཀྱི་འདམ། མཚོན་ཆའི་ཐང་། རལ་གྲི་ལོ་མའི་ནགས་ཚལ། དེ་བཞི་པོའི་ཕྱོགས་རེར་བཞི་བཞི་བཅུ་དྲུག་ཡོད་པ་དང་། མཚམས་བཞི་ན་ཡང་ལྕགས་ཀྱི་ཤལ་མ་རིའི་སྡོང་པོ་རེ་ཡོད། དེ་ལ་སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ཚེ་ཚད་རིང་ཐུང་ནི། མཛོད་ལས། མི་རྣམས་ཀྱི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལ། །འདོད་པ་དག་གི་ལྷ་རྣམས་ལས། །འོག་མ་དག་གི་ཉིན་ཞག་གཅིག །དེས་ན་ཚེ་ལོ་ལྔ་བརྒྱའོ། །གོང་མ་གཉིས་ཀ་ཉིས་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དང་། དེའི་ཐོག་ལ་ད་དུང་། ཡང་སོས་ལ་སོགས་དྲུག་རིམ་བཞིན། །འདོད་ལྷའི་ཚེ་དང་ཉིན་ཞག་མཉམ། །ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། རང་ཅག་རྣམས་ཀྱི་མི་ལོ་ཡི་ཐོག་ནས་བརྩིས་ན། མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ཐམ་པ་ལ། ལྷ་རྒྱལ་ཆེན་རིགས་བཞིའི་ཞག་གཅིག་ཡིན་པ་རེད། དེའི་ཞག་གྲངས་དེ་བརྩིས་པའི་རང་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཐམ་པ་དེ་རྒྱལ་ཆེན་རིགས་བཞིའི་ཚེ་ཚད་རེད། དེ་མི་ལོའི་ཐོག་ཏུ་ཕབ་ན་མི་ལོ་ཉིས་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་ཡིན་པ་རེད། མི་ལོ་ཉིས་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་དེ་ཞག་གཅིག་ཏུ་བརྩིས་པས་རང་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་དེ་ཡང་སོས་པའི་ཚེ་ཚད་ཡིན་གསུངས་པ་རེད། དེ་བཞིན་དམྱལ་བ་འོག་མ་ཐམས་ཅད་ལོ་གྲངས་ཉིས་འགྱུར་ཉིས་འགྱུར་གྱིས་ད་དུང་ཇེ་མང་ཡིན་པ་རེད། དེའི་ཞག་གི་གྲངས་ཀ་དེ་ཞག་གྲངས་ཉིས་འགྱུར་ཉིས་འགྱུར་གྱིས་ཚེ་ཇེ་རིང་ཡིན་པ་རེད། དེས་ན་གོང་མའི་བཞི་འགྱུར་དེ་འོག་མའི་ཚེ་ཚད་ཡིན་གསུངས་པ་རེད། གྲང་དམྱལ་ནི། མུན་པའི་ཁྲོད། གངས་དང་འཁྱག་རོམ་གཅོང་རོང་ཡ་ང་བའི་གནས་ན་རླུང་དང་བུ་ཡུག་འཚུབས་པས་ཤིན་ཏུ་གྲང་བ། གོང་མ་ལས་འོག་མ་བདུན་འགྱུར་གྱིས་གྲང་ཞིང་འཁྱག་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་པ། དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ཚོར་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་མིང་ཐོགས་པ་ནི། འཁྱག་ཆེ་ནས་ལུས་ནས་ཆུ་བུར་ཐོལ་ཐོལ་དུ་བརྡོལ་བའི་མིང་ལ་ཆུ་བུར་ཅན། ཡང་དེ་ལས་ཀྱང་གྲང་ངར་ཆེ་ནས་ཆུ་བུར་བརྡོལ་ཏེ་ཁྲག་དང་ཆུ་སེར་ཟག་གིན་ཡོད་པ་དེའི་མིང་ལ་ཆུ་བུར་རྡོལ་བ། ཨ་ཆུ་ཟེར་ནས་ངུ་འབོད་འདོན་པ་རྒྱུན་མི་ཆད་པ་ལ་ཨ་ཆུ། ད་དུང་དེ་བས་ཀྱང་གྲང་ཞིང་འཁྱག་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྨྲེ་ངག་ཤུབ་བུའི་སྒྲ་ཙམ་མ་གཏོགས་འདོན་མི་ཐུབ་པ་དེ་ལ་ཀྱི་ཧུད། དེ་ལས་ཀྱང་གྲང་ཞིང་འཁྱག་པས་སྐད་ཀྱང་ཐོན་མི་ཐུབ་པར་སོ་འཁྲིགས་སོང་པ་ལ་སོ་ཐམ་པ། ད་དུང་དེ་ལས་ཀྱང་གྲང་བས་པགས་པ་ཁག་ལྔ་དྲུག་ཏུ་གས་པས་མ་ཚད། མདོག་སྔོན་པོར་གྱུར་སོང་བ་ལ་ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པ། ད་དུང་དེ་ལས་ཀྱང་འཁྱག་ནས་གྲང་ཆེ་བས། པགས་པ་ཁག་མང་པོར་གས་ནས་མདོག་དམར་པོར་གྱུར་སོང་བ་དེའི་མིང་ལ་པདྨ་ལྟར་གས་པ། དེ་ནས་གྲང་པའི་མཐར་ཐུག་སྟེ་པགས་པ་བཤུས་ནས། བརྒྱ་སྟོང་ལ་སོགས་པའི་ཆར་གས་པ་ལ་པདྨ་ལྟར་ཆེར་གས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་གིན་ཡོད་པ་རེད། གྲང་དམྱལ་བ་དེ་དག་གི་ཚེ་ཚད་ཇི་ལྟར་རེད་ཅེ་ན། ཏིལ་སྦྱང་ནང་ནས་ལོ་བརྒྱ་ཞིང་། །ཏིལ་གཅིག་ཕྱུང་བས་ཟད་གྱུར་པ། ཆུ་བུར་ཅན་གྱི་ཚེ་ཚད་དེ། །གཞན་གྱི་ཚེ་ནི་ཉི་ཤུ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པས། རྒྱ་གར་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཡུལ་མ་ག་དྷ་ཡི། འབྲུ་རིགས་ཁལ་བརྒྱད་ཅུ་ཐམ་པ་ཤོང་སའི་སྣོད་གཞོང་བ་ཆེན་པོ་གཅིག་གི་ནང་ན། འབྲུ་ཆུང་ཆུང་ཏིལ་གྱིས་ཕྱུར་བུར་གང་བའི་ནང་ནས་ལོ་བརྒྱ་རེའི་མཚམས་ནས་ཏིལ་གྱི་འབྲུ་ཁེར་བུ་རེ་བླངས་ན། ཏིལ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་དུས་སུ་གྲང་དམྱལ་གོང་མ་ཆུ་བུར་ཅན་གྱི་ཚེ་ཚད་ད་གཟོད་རྫོགས་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས། འོག་མ་ཐམས་ཅད་དེ་ལས་ཉི་ཤུ་འགྱུར་གྱིས་མང་པས། དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཟད་མཐའ་མེད་ཅེས་ཟེར་བ་དང་འདྲ་འདྲ་ཡིན་པ་རེད། ཉི་ཚེ་བ་ཟེར་རྒྱུ་དེ་ཅི་འདྲ་ཞིག་རེད་ཟེར་ན། དམྱལ་བ་ངོ་མའི་ཉེ་འཁོར་དང་། རྒྱ་མཚོའི་འགྲམ། ས་ཡི་འོག ས་སྟེང་གི་རི། ཐང་། ཤིང་། ཆུ་སོགས་ལ་གནས་ནས་བེམ་པོ་ཐམས་ཅད་རང་གི་ལུས་ཡིན་སྣང་ཤར་ཏེ། ལུས་མེ་ཡིས་འཚིག་བཞིན་ཡོད་པའི་སྣང་བ་དང་། འཁྱག་ནས་གས་པ། གཤེད་མས་གསོད་ཅིང་ཟ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཉིན་མོ་བདེ་ཞིང་། མཚན་མོར་སྡུག་བསྔལ་བ། ཡང་དེ་ལས་གོ་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྣང་བ་ལ་བར་མེད་རྟག་ཏུ་སྤྱོད་ཅིང་། ཚེ་ཚད་ལ་ངེས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དངོས་སུ་མྱོང་ན་སྨྲོས་ཅི་དགོས། དེ་ཐོས་པ་ཙམ་ཞིག་གིས་ཀྱང་སྐྲག་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། བཤེས་སྤྲིང་ལས། དམྱལ་བ་བྲིས་པ་མཐོང་དང་ཐོས་པ་དང་། །དྲན་དང་བཀླགས་དང་གཟུགས་སུ་བགྱིས་རྣམས་ཀྱང་། །འཇིགས་པ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ན་མི་བཟད་པའི། །རྣམ་སྨིན་ཉམས་སུ་མྱོང་ན་སྨོས་ཅི་འཚལ། །ཞེས་དང་། འདི་ན་ཉིན་གཅིག་མདུང་ཐུང་སུམ་བརྒྱ་ཡིས། །རབ་ཏུ་དྲག་བཏབ་སྡུག་བསྔལ་གང་ཡིན་པ། །དེས་ནི་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་ལའང་། །འོལ་ཡང་མི་འགྲོ་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རེད། །

ཡི་དྭགས་བཤད་པ།

ད་ངན་སོང་གི་གནས་གཉིས་པ་ཡི་དྭགས་ལ་བསམ་ན། ཡི་དྭགས་དེ་ལ། ཕྱིའི་སྒྲིབ་པ་ཅན། ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཅན། སྒོས་ཁུར་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ན། ཕྱིའི་སྒྲིབ་པ་ཅན་ནི་བཀྲེས་ཤིང་སྐོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྟག་ཏུ་སྤྱོད་པས་ལུས་སྐམ་ཞིང་རིད་པ། ལྟོ་བ་ཆེ་བ། མགྲིན་པ་དང་ཡན་ལག་ཕྲ་བ། སྐྲ་གྱེན་དུ་ཟིང་ཞིང་འཛིངས་པ། ཐག་རིང་གི་ས་ཆ་ན་ཟས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། ཆུ་ཀླུང་། ལྗོན་ཤིང་འབྲས་བུ་ཅན་སོགས་མཐོང་ནས་དེའི་ཟུར་དུ་སོང་དུས། ཟས་སྐོམ་དང་ལྗོན་ཤིང་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་འགྲོ་བའམ། ཡང་ན་དངོས་པོ་དེ་དག་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་གནོད་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་འགྱུར་འགྲོ་བ་དང་། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་དེ་དག་ཏུ་གྱུར་མ་སོང་ནའང་། སྐྱེས་བུ་གོ་མཚོན་ཅན་མང་པོས་བསྲུངས་པས། ཟས་སྐོམ་ལ་སྤྱོད་དབང་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཅན་དེ་འདྲ་ཡོད་པ་རེད། ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཅན་ཟེར་རྒྱུ་དེ་ཁ་ཁབ་མིག་ཙམ། ལྟོ་བ་ཡུལ་ལྗོངས་ཙམ། མགྲིན་པ་རྟ་རྔ་ཙམ། རྐང་ལག་རྩྭ་འཇག་ཙམ། བཏུང་བ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཆུ་ཡོད་ཀྱང་། མགྲིན་པ་རྟ་རྔ་འདྲ་བའི་ནང་དུ་འགྲོ་ཐུབ་མིན་གྱི་ཚེ་ན། ཁའི་དུག་གིས་སྐམ་འགྲོ་བ། གལ་ཏེ་ཅུང་ཟད་ཙམ་རེ་མགྲིན་པའི་ནང་དུ་སོང་ན་ཡང་། ལྟོ་བ་ཡུལ་ལྗོངས་འདྲ་བ་མི་ཁེངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ལྟོ་བའི་ནང་དུ་ཅུང་ཟད་ཅིག་བབ་ནའང་། རྐང་ལག་རྩྭ་འཇག་འདྲ་བ་དེས་མི་ཁྱོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་པ་རེད། ཁྱད་པར་དུ་ཟས་སྐོམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཅན་དེ་ཚོའི་ཁ་ནང་དུ་བཟའ་ལྟུང་ཅུང་ཟད་རེ་སོང་ན་ཡང་། ཁོག་པའི་ནང་དུ་ཐོན་དུས། མེ་འབར་ནས་ནང་ཁྲོལ་ཐམས་ཅད་འཚིག་འགྲོ་བ་དང་། བཤང་གཅི་དང་མཆིལ་སྣབས། རྣག་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་མི་གཙང་བ་ཟ་དགོས་ཐུག་པ་དེ་འདྲའི་ཉམས་ཐག་ཡིན་པ་རེད། སྒོས་ཁུར་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཅན་ཟེར་རྒྱུ་དེ་ཡི་དྭགས་ཆེ་བ་རེ་རེའི་ལུས་ལ། ཡི་དྭགས་ཆུང་བ་མང་པོས་ཟོས་ནས་ཚང་བཅའ་བ་དང་། འགའ་ཤས་སྐྱིད་སྡུག་གི་ཚོར་བའི་རྣམ་གྲངས་འགྱུར་ཞིང་མ་ངེས་པ། གྲོ་བཞིན་སྐྱེས་དང་། དགེ་འདུན་སྲུང་གི་རྟོགས་བརྗོད་ལས་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། །དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བཀྲེས་སྐོམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མནར་བ། ཚ་གྲང་ཆ་མི་སྙོམ་པ། སོས་ཀ་དྲོ་མི་དགོས་པའི་དུས་སུ་ཟླ་བས་ཀྱང་འཚིག་པ་དང་། དགུན་ཁ་འཁྱག་མི་ཉན་པའི་དུས་སུ། ཉི་མས་ཀྱང་གྲང་ཞིང་འཁྱག་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྫོགས་མཐའ་ཡོད་པ་མ་རེད། མཁའ་ལ་རྒྱུ་བའི་ཡི་དྭགས་ནི། སྡེ་བརྒྱད་འབྱུང་པོ། བཙན་རྒྱལ་པོ། ཐེའུ་རང་མ་མོའི་རིགས་དེ་ཚོ་རེད། དེ་ཐམས་ཅད་དུས་རྟག་ཏུ་འཇིགས་སྐྲག་གིས་མནར་ནས། བསམ་ངན་ཁོ་ནའི་ངང་ལ་གནས་པ་རེད། རང་གི་སྡུག་བསྔལ་གཞན་ལ་སྤོ་བསམ་པའི་གནོད་སེམས་གདུག་རྩུབ་དང་ལྡན་པའི་ཉེར་ལེན་གྱི་དབང་གིས། གར་སོང་གི་སར་ནད་གདོན་དང་སྨྱོ་འབོག་འབྱུང་བ། གཉེན་པོ་འདྲེ་འདུལ་མཁན་གྱི་སྔགས་པ་ནུས་ལྡན་ལ་སོགས་པས། མནན་བསྲེགས་བསྐྲད་གཟིར་ཨར་གཏད་ལ་སོགས་པའི་དྲག་ལས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་བ་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་རེད། མདོར་ན་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་བསམ་གྱིས་ཁྱབ་པ་མ་རེད། ཡི་དྭགས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པའི་ཚེ་ཚད། མཛོད་ལས། ཟླ་བ་ཉིན་ཞག་གི་ལྔ་བརྒྱ། །ཞེས་གསུངས་ན། མིའི་ཟླ་བ་གཅིག་དེ་ཞག་གཅིག་ཏུ་རྩིས་པའི་རང་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཡིན་ན། འགའ་རེ་ད་དུང་དེ་བས་ཀྱང་རིང་བ་ལོ་ཁྲི་རེ་ཙམ་གནས་པ་དང་། མཁར་རྒྱུའི་རིགས་འགའ་ཤས་ཚེ་ཚད་ངེས་མེད་ཅན་ཡང་ཡོད་རིགས་པ་དེ་ལྟར་རེད། །

དུད་འགྲོ་བཤད་པ།

ངན་སོང་གི་གནས་གསུམ་པ་དུད་འགྲོ་ནི། བྱིངས་གནས་དང་ཁ་འཐོར་གཉིས་ཡོད་པ་རེད། བྱིངས་གནས་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ན་ངེས་མེད་དུ་འཁྱམ་གྱིན་འདུག་པ། ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་བཟའ་བ། རྟག་ཏུ་འཇིགས་སྐྲག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བཟོད་ཐབས་མེད་པའོ། །ཁ་འཐོར་ནི་མི་དང་ལྷའི་ཡུལ་དུ་ཡོད་པ་དེ་ཚོ་ཡིན་ན། མི་ཡིས་བཀོལ་ཞིང་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་མྱོང་གིན་ཡོད་པས་མ་ཚད། ཤ་པགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྲོག་ཤོར་བ་དང་། གཅིག་གིས་གཅིག་གསོད་པའི་སྡུག་བསྔལ། བླུན་ཞིང་གཏི་མུག་པ་ཡིན་པས་ན་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བ། གཞན་ཡང་བཀྲེས་སྐོམ། ཚ་གྲང་། ངལ་དུབ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ། དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དང་ཕལ་ཆེར་ཆ་འདྲ་བ་ཙམ་མྱོང་བ་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་རེད། དེ་དག་གི་ཚེ་ཡང་རིང་མཐར་བསྐལ་བར་ཐུབ་པ་ཡོད་པ་དང་། ཐུང་བ་ངེས་མེད་དུ་བཤད་ཡོད་པ་རེད། མདོར་ན་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་གནས་དང་། ལུས་དང་། ཚེ་ཚད། སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་ན། བློས་མི་བཟོད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་རེད། །

མི་བཤད་པ།

མཐོ་རིས་རྣམ་གསུམ་གྱི་མི་དང་། ལྷ་མིན། ལྷ་གསུམ་པོ་ངན་སོང་གསུམ་ལ་ལྟོས་ན་ཅུང་ཟད་བདེ་བའི་ཁུལ་ཡིན་ཡང་། དོན་གྱིས་དེ་དག་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་ལས་མ་འདས་པ་རེད། དེ་ཡང་མིའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་ན། སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་བཞི་སྟེ། དང་པོ་མ་ཡི་མངལ་དུ་མུན་ནག་ཚ་གྲང་གུད་དོག་པོའི་སྡུག་བསྔལ་མྱངས་ཏེ། བར་དུ་སྐྱེ་བའི་ན་ཚ་དང་དངངས་སྐྲག མ་བུ་གཉིས་ཀ་ཤི་བར་དོའི་ཡུལ་ལ་གོམ་ཕྱེད་བོར་བའི་སྡུག་བསྔལ། མཐར་སྐྱེས་མ་ཐག་པའི་བྱིས་པ་ལག་ཏུ་བླངས་པའི་ཚེ། བྱེའུ་ཕྲུག་ཁྲ་ཡིས་ཁྱེར་བ་ལྟ་བུའི་སྐྲག་དངངས་དང་། གོས་བསྐོན་ཚེ་ཚེར་མའི་ལྕགས་ཀྱིས་བྲབ་ཀྱིན་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་ཚོར་བ་མྱོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་རབས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། དེ་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་རེད། རྒས་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི། གཟུགས་དང་ལང་ཚོ་ཉམས་པའི་དབང་གིས་སྔར་གྱི་བཀྲག་དང་མཛེས་མདངས་ཐམས་ཅད་ཤོར། ལུས་ཀྱི་སྟོབས་ཉམས། དབང་པོའི་ནུས་པ་ཉམས། ཁའི་སོ་བུད། མགོའི་སྐྲ་སེ། སྔར་མཐོང་ན་དགའ་བའི་གཞོན་ཆུང་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་། ད་བྱ་རྒོད་ཤི་བའི་རོ་འདྲ། བལྟ་ན་མི་འདོད་པ་ཞིག རྗེ་མི་ལ་ཚང་གིས་གསུངས་པ་ཇི་བཞིན་ཏེ། རྟོད་ཕུར་འདོན་པའི་ལྡང་ལུགས་དང་གཅིག །བྱ་ལ་འཇབ་པའི་འགྲོ་ལུགས་དང་གཉིས། །ས་དོ་ཆད་པའི་སྡོད་ལུགས་དང་གསུམ། །གསུམ་འདི་གསུམ་འཛོམས་པའི་དུས་ཚོད་ན། །ཨ་ཕྱི་སྒྱུ་ལུས་རྒུད་པའི་ཡིད་ཕམ་མ། །ཕྱི་པགས་པ་འདུས་པའི་གཉེར་མ་དང་གཅིག །ནང་ཤ་ཁྲག་ཟད་པའི་འབུར་གོབ་དང་གཉིས། །བར་གླེན་ལྐུག་འོན་ལོང་འཐོམ་ཡོལ་དང་གསུམ། །གསུམ་འདི་གསུམ་འཛོམས་པའི་དུས་ཚོད་ན། །ཨ་ཕྱི་མི་སྡུག་སྟོན་པའི་ཁྲོ་གཉེར་ཅན། །ཞེས་གསུངས་པས། རྒས་ཟེར་རྒྱུའི་ཐོག་ཏུ་ཐོན་ཚེ། ལུས་རྒུར། ཡན་ལག་འཁྱོག ཤ་སྐམ། པགས་པ་ལྷོད། ངོ་གདོང་གཉེར་མས་གང་ནས། བསྡད་ན་ལང་དཀའ་བ། སོང་ན་གོམ་པ་འཆོལ་བ། བཤད་ན་ལྡབ་བེ་ལྡིབ་བེ། ལྟས་ན་རབ་བེ་རིབ་བེ། མིག་གིས་རི་འགུལ་ན་མི་རིག རྣ་བས་དུང་བུས་ན་མི་གོ། དེའི་དུས་སུ་ཀུན་གྱིས་ཡིད་དུ་མི་འོང་བར། སྐྱོས་རྒན་གྱིས་ཅི་མི་ཟེར། ཟེར་སའི་ཐོག་ཏུ་ཐོན་དུས། སྔོན་མ་ང་ལོ་ཉུང་དུས་འདི་འདྲ་ཞིག་མིན་ཞེས་ཟེར་མདོག་བྱས་ཀྱང་། གནའ་ཤུལ་ན་ད་མེད། གནའ་ཤྭ་བ་ཉལ་ཤུལ་དུ་ད་ལྟ་རིལ་མ་མ་གཏོགས་མ་ལྷག་དུས། ལོ་ཉུང་ཚོས་ཁྲེལ་རྒོད་བྱེད་ཡུལ་དུ་གྱུར་སོང་པ་རེད། རྒས་པའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་མ་ཤི་ངན་སོང་ལ་སྐྱེས་པ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། ན་བ་ཟེར་རྒྱུ་དེ་ལུས་འབྱུང་བཞི་འདུས་པའི་སྒྱུ་ལུས་ཤ་ཁྲག་གི་ཕུང་པོ་འདི། འབྱུང་བ་གཅིག་དགྲ་གཅིག་ལ་ལོག རང་དགྲ་རང་གཤེད་དུ་གྱུར་ནས་འདུ་བ་འཁྲུགས། རྩ་བ་ཉོན་མོངས་པ་དུག་གསུམ་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་རླུང་མཁྲིས་བད་ཀན། དེ་ལས་གྱེས་པའི་ནད་རིགས་བཞི་བརྒྱ་རྩ་བཞི་ལ་སོགས་པ། མདོར་ན་ནད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡོད་དང་འདི་མེད་ཟེར་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་རེད། ཅི་འདྲའི་སྟོབས་གཟི་མདངས་ཅན་གྱི་ཕོ་རྒོད་སྟག་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། ཤི་ནད་ཟུག་གཟེར་དྲག་པོས་ཐེབས་ཚར་དུས། བྱེའུ་ཕྲུག་ལ་རྡོ་ཕོག་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ནས། ལུས་མལ་སའི་ནང་དུ་ལྷུང་། ཟས་སྐོམ་གྱི་ཡི་ག་ཆད། ཉིན་མོའི་ཉིན་ཆོད་ན། མཚན་མོའི་མཚན་མི་ཆོད། ཨེ་ཕན་དུ་རེ་ནས་བཅད་གཏུབ་བཤག་གསུམ། གཏར་བསྲེག་ལ་སོགས་པའི་སྨན་དཔྱད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་ཨེ་ཐུབ་ལྟ་མདོག་བྱས་ནས། མི་ཤི་གསོན་ཐབས་ཀྱི་རེ་བ་ཞིག་བྱས་ཀྱང་། ཚེ་ཟད་པའི་ཉིན་མོར་ཅི་ཞིག་བྱས་ཀྱང་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་མ་རེད། དེའི་དུས་སུ། གཏོ་སྐུ་རིམ་བྱས་ཀྱང་ཕན་མི་ཐོགས། སྨན་དཔྱད་དུག་ཏུ་ལོག རྒྱབ་རྟེན་འདྲེ་རུ་གོལ། སྲུང་མ་གཤེད་དུ་བབས་ནས། ད་གསོན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཤི་བ་དང་འདྲ་ཞེས་པའི་མ་ཤི་སྔོན་ནས་མིའི་ཁྱུ་ནས་བུད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་འདྲ་མྱོང་དགོས་པ་རེད། འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ནི། རིང་བའི་འཆི་ལྟས་དང་ཉེ་བའི་འཆི་ལྟས་ལ་སོགས་པ་འཆི་ལྟས་ཀྱི་རིགས་མང་པོ་ཡོད་ན། སྐབས་ཞིག་ན་ནད་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཤི་རྒྱུ་མ་གཏོགས་གསོན་གྱི་རེ་བ་ཞིག་ཡོད་མ་ཐལ་བསམ་ནས་རེ་ཐག་གཏིང་ནས་ཆད། ཤི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཤེས་ཏེ་སྙིང་མི་དགའ། འཁྲུལ་སྣང་གི་བསུ་མ་སྔོན་མ་དེ་མིག་སྔར་ཤར། གཉེན་ཉེ་རིང་། ཁྱིམ་བཟའ་ཚང་གིས་མཐར་བསྐོར་ཡང་། འཆི་ཁའི་མནར་གཅོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རང་ཉིད་གཅིག་པུས་མྱོང་། རྒྱུ་ནོར་ལོངས་སྤྱོད་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་ཁྱེར་དབང་ནི་མེད། བློས་ནི་མི་ཐོང་། སྔར་བྱས་ཀྱི་སྡིག་པ་དྲན་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེས། ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་དྲན་ནས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ཀྱང་། དུས་ཚོད་དེར་ཐོན་དུས་དྲན་འཕྱིས་སོང་བ་རེད། དེ་ཡང་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོས་འདི་ལྟར་གསུངས་ཏེ། བཟའ་ཚང་ཉེ་འབྲེལ་འདི་དང་དུས་རྟག་ཏུ། །མི་འབྲལ་འགྲོགས་པར་འདོད་ཀྱང་འབྲལ་བར་ངེས། །བཟང་པོའི་གནས་མལ་འདི་དང་དུས་རྟག་ཏུ། །མི་འབྲལ་འདུག་པར་འདོད་ཀྱང་འགྲོ་བར་ངེས། །བདེ་སྐྱིད་ལོངས་སྤྱོད་འདི་དང་དུས་རྟག་ཏུ། །མི་འབྲལ་སྤྱོད་པར་འདོད་ཀྱང་འདོར་བར་ངེས། །དལ་འབྱོར་མི་ལུས་མཆོག་འདི་དུས་རྟག་ཏུ། །མི་འབྲལ་རྟག་པར་འདོད་ཀྱང་འཆི་བར་ངེས། །ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟར། འཆི་བ་ཟེར་རྒྱུ་དེ་གློ་བུར་མགོ་ཐོག་ཏུ་ཐོན་དུས་ཉམས་ང་བ། གསོན་པོའི་སྣང་བ་ད་ལྟ་ནུབ་རན་དུས་བག་གྲང་མོ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། ངའི་ཧ་བོ། དེའི་སྔོན་ཞིག་ནས་ཆོས་ཤིག་མ་འགྲུབ་བསམ་ནས་སྡུག་བསྔལ་འཇིགས་སྐྲག་གཉིས་ཀ་མཉམ་དུ་སྐྱེས་ནས་ལག་པའི་སྦར་མོ་བྲང་ལ་བཏབ། བྲང་སེན་རྗེས་ཀྱིས་གང་ནས་བྲང་ལག་འཐབ་སྟེ་ཤི་བ་རེད། མི་སྡིག་ཅན་ཤི་བ་མཐོང་ཙ་ན། །ལས་རྒྱུ་འབྲས་སྟོན་པའི་སློབ་དཔོན་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དབུགས་མ་ཆད་གོང་ཞིག་ནས་ངན་སོང་གི་སྣང་བ་ཤར་ཏེ། སྣང་བ་ཐམས་ཅད་འཇིགས་སྐྲག ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དུ་གྱུར་ནས། ཕྱི་མའི་གྲོ་ཆས་ཆོས་ཡིན་ན་ཡང་། ཆོས་མེད་གཅེར་བུ་ལག་སྟོང་དུ་དབུགས་གཅིག་ཕར་འཕངས་ཏེ། དབུགས་གཅིག་ཚུར་ལ་རྔུབ་མ་ཐུབ་ཚེ། ཤི་ཟེར་རྒྱུའི་སྐྲག་དངངས་ཆེན་པོའི་ཐོག་ཏུ་ཐོན་སོང་བ་རེད། དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ། འཇིག་རྟེན་མིའི་ལུས་རྟེན་གྱི་ཐོག་ཏུ་ཡོང་རྒྱུའི་སྤྱི་མཐུན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བཞི་པོ་དེས་མི་ཚད་པར། ད་དུང་དེའི་ཐོག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བཞི་པོ་དེ་ཅུང་ཟད་ཤས་ཆུང་བའི་བར་སྐབས་རྣམས་སུ། དགྲ་སྡང་བ་དང་འཕྲད་པའི་སྡུག་བསྔལ། གཉེན་བྱམས་པ་དང་བྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ། འདོད་པ་ཐོག་ཏུ་མི་ཁེལ་བའི་སྡུག་བསྔལ། མི་འདོད་པ་ཐོག་ཏུ་བབས་པའི་སྡུག་བསྔལ། འབྱོར་ལྡན་ཞིག་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བཏང་ན་འབྱོར་ལྡན་རྣམས་འཁོར་འབངས་ལོངས་སྤྱོད་སྐྱོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་པ་རེད། འཁོས་དམན་ཞིག་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བཏང་ན། འཁོས་དམན་ནི་དབུལ་ཞིང་ཕོངས་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་རེད། ཁས་དྲག་ན་ཕྲག་དོག་གི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་པ་རེད། ཉམ་ཆུང་ན་བརྙས་བཅོས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་དགོས་ཐུག་པ་རེད། མཆོག་ལ་ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ། དམན་ལ་ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་གྲངས་བཤད་ན་བགྲང་ལས་འདས་པ། བཤད་པས་མི་ཚར་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་པ་འདི་དག་ག་ལེར་ཞིབ་ཀྱིས་བལྟས་ན་ཤེས་རྒྱུ་ཅན་ཞིག་རེད། །

ལྷ་མིན་བཤད་པ།

མཐོ་རིས་ཀྱི་གནས་གཉིས་པ་ལྷ་མ་ཡིན་ལ་མཚོན་ན། ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་གནས་དེར་སྐྱེས་པ་ཙམ་ནས། སྔོན་གྱི་མི་དགེ་ཕྲག་དོག་དང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པའི་དབང་གིས། རང་བཞིན་གྱིས་ཕྲག་དོག་ཆེ་བའི་སྟབས་ཀྱིས་ལྷའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དཔལ་མཐོང་བའི་ཚེ་ན། དེར་ཕྲག་དོག་གིས་ཀུན་ནས་བསླངས་སྟེ་དུས་དང་དུས་སུ་ལྷ་དང་འཐབ་འཁྲུགས་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ། ཤི་རྨས་གསོད་གཅོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དུས་རྟག་ཏུ་མྱོང་གིན་ཡོད་པ་རེད། །

ལྷ་བཤད་པ།

མཐོ་རིས་ཀྱི་གནས་གསུམ་པ་ལྷའི་ཡུལ་ལ་མཚོན་ན། ལྷ་གནས་ཟེར་རྒྱུ་དེ། འདོད་པའི་ལྷ་དང་། ཁམས་གོང་མ་སྟེ། རིགས་གཉིས་སུ་དབྱེ་རུ་ཡོད་ན། འདོད་ལྷ་རིགས་དྲུག་པོ་ལ་འཆི་འཕོ་ལྟུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དངོས་སུ་མྱོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་ན་ལྷའི་ཚེ་དེ་ཉིད་བསྐལ་བར་ཐུབ་པ་ཡིན་ཡང་། ལྷའི་ཕུན་ཚོགས་འདོད་ཡོན་ལ་གཡེངས་བས་སྐད་ཅིག་གི་སྣང་བ་ཙམ་ལས་མེད་པར། སྔོན་གྱི་ལས་དེ་ཟད་ནས་འཕོ་ལྟུང་གི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་དགོས་པ་རེད། ཕྱི་མར་གང་དུ་སྐྱེ་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལྷའི་མིག་གིས་མཐོང་ཐུབ་པ་ཡིན་པས། སྡུག་བསྔལ་ཅན་གྱི་གནས་སུ་སྐྱེ་རྒྱུ་ཡིན་ན། འཆི་འཕོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡལ་སྔོན་ཞིག་ནས། གནས་ངན་པར་ལྟུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནོན་པ་ནི། ལྷའི་ཞག་བདུན་གྱི་བར་ལ་མྱོང་དགོས་པ་རེད། ལྷའི་ཞག་བདུན་དེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། འུ་ཅག་རྣམས་ཀྱི་མི་ལོ་བདུན་བརྒྱ་ཡིན་པ་རེད། ལྷ་ཡི་གནས་ནས་ལྟུང་བ་ན། །སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་གང་། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཡི། །བཅུ་དྲུག་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ལྷ་ཡུལ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་སླར་ཡང་ལྷ་ཡུལ་དུ་སྐྱེ་བ་སྲིད་མཐའ་མ་བཀག་ཙམ་ཡིན་ཞིང་། མིའི་ལུས་རྟེན་དུ་སྐྱེ་རྒྱུའང་ཉུང་བ་རེད། ཕལ་ཆེར་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད། དེ་འདྲའི་ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་ཏུ་འཕོ་ལྟུང་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནོན་པ་དེ་དམྱལ་བ་ལས་ཀྱང་ཐུ་ཞེས་གསུངས། ཁམས་གོང་མ་གཟུགས་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་ཁམས་གཉིས་ལ་འཆི་འཕོའི་སྡུག་བསྔལ་མངོན་གྱུར་པ་མེད་ཀྱང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ནའི་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྨྱོས་ནས་ཆང་གིས་བཟི་བ་ལྟར་ཡིན་པ་རེད། སོ་སྐྱེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པའི་སྟབས་ཀྱིས། གོང་འཕེལ་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད། དེའང་སྔོན་གྱི་ཟག་བཅས་ཀྱི་དགེ་བའི་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ཤུགས་ཟད་སོང་ཚེ། མདའ་ནམ་མཁར་འཕངས་ན་ནམ་ཞིག་ཤུགས་ཟད་མཐར་ས་ཐོག་ཏུ་ལྷུང་བ་ཇི་བཞིན། གཉིད་སད་པ་ལྟར་ནམ་ཞིག་གནས་རིས་འོག་མར་ལྟུང་ནས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ཚུལ་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། ཚངས་ཉིད་ཆགས་བྲལ་བདེ་བ་ཐོབ་ནས་སླར། །མནར་མེད་མེ་ཡི་བུད་ཤིང་གྱུར་པ་ཡི། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུན་མི་ཆད་པ་བསྟེན་འཚལ་ལོ། །ཞེས་མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གསུངས་ཡོད་པ་ལྟར་རེད། དེས་ན་མེ་ཆེ་ཆུང་གང་ཡིན་ཡང་ཚ་བ་ལས་མ་འདས་པ་དང་། ཆུ་མང་ཉུང་གང་ཡིན་ཡང་བརླན་གཤེར་ལས་མ་འདས་པ་བཞིན་དུ། ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་གནས་འདིའི་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་མཐོ་དམན་གང་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཡོ་ལང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཕྲུལ་འཁོར། གནས་གང་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས། གྲོགས་སུ་དང་འགྲོགས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གྲོགས། ལོངས་གང་ལ་སྤྱད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལས་མ་འདས་པ་སྟེ། མི་གཙང་ཁང་ལ་དྲི་ཞིམ་མེད། །འགྲོ་ལྔ་དག་ལ་བདེ་བ་མེད། །ཅེས་དང་། འཁོར་བ་འདི་ལ་ཁབ་ཀྱི་རྩེ་ཙམ་ཡང་། །བདེ་བ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས། །ཞེས་གསུངས་པ་སོགས་དང་། ད་དུང་། ཅུང་ཟད་བདེ་ཡང་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཚོ་རང་ཐོག་ཏུ་བླངས་ན། རང་རྒྱུད་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་རེད། ཀློང་ཆེན་པས། སྐབས་སུ་རང་སྣང་མཐུན་པའི་རྐྱེན་གྲོགས་ལྟོས། །རང་སྣང་ཤེས་པས་ཉམས་མྱོང་གྲོགས་སུ་འཆར། །སྐབས་སུ་མི་མཐུན་གནོད་པའི་རྐྱེན་སྣང་ལྟོས། །འཁྲུལ་པ་ཞེན་ལོག་གནད་དུ་ཆེ་བ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན་པ་རེད། དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ། ཚེ་མི་རྟག འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གོ་ལོ་ཐོས་ལོ་ཙམ་དུ་མི་བསྐྱུར་བར། རང་གི་རྒྱུད་ཐོག་ཏུ་བླངས་ཏེ། སྨིན་ཁྲིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཉམས་སུ་བླངས་ན། རང་རྒྱུད་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད། དེ་རིང་གི་ཆོས་མཚམས་འདི་ནས་འཇོག སང་ཉིན་ཡང་མུ་མཐུད་ནས་བཤད་རྒྱུ་བྱེད། །

ལས་རྒྱུ་འབྲས་བཤད་པ།

དེ་རིང་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཐད་ནས་གླེང་ན། འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདིའི་བདེ་སྡུག་མཐོ་དམན་བཟང་ངན་དུ་གྱུར་བ་ཐམས་ཅད། རང་གར་སྟབས་ལེགས་སྟེས་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཞིག་མ་རེད། ལས་ལས་བྱུང་བ་ཤ་སྟག་ཡིན་པ་རེད། ལས་ལས་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས། །ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་ལས། ལུས་ཅན་དག་གི་ལས་རྣམས་ནི། །བསྐལ་བ་བརྒྱར་ཡང་ཆུད་མི་ཟ། །ཚོགས་ཞིང་དུས་ལ་བབ་པ་ན། །འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་སྨིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་བདེ་བ་མྱོང་རྒྱུ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་རྒྱུ། ལས་དཀར་ནག་གི་འབྲས་བུ་སོ་སོར་སྨིན་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་པར་གསུངས། ལས་དགེ་སྡིག་གཉིས་ཀ་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་། རྒྱུ་ལས་ཀྱི་དུས་སུ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ལས་མེད་ཀྱང་། འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་གྱི་དུས་ན་འཕེལ་ཆེ་བ་དང་། ལས་བྱས་པ་དེ་ཆུད་མི་ཟ་བ་ཡིན་པ་རེད། ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་ལས། ས་བླ་མཐོན་པོར་གཤེགས་པའི་མཁའ་ལྡིང་གི། །གྲིབ་མ་རེ་ཞིག་བལྟ་བར་མི་མངོན་ཡང་། །ལུས་ཅན་དག་དང་འདུ་འབྲལ་སྤངས་པ་བཞིན། །ཚོགས་ཤིང་དུས་ལ་བབ་ཚེ་ལྷག་པར་མངོན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རེད། དེ་ཡང་ལས་ཟེར་རྒྱུ་འདིའི་དབྱེ་བའི་ཐོག་ནས་བཤད་ན། དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལས་གསུམ་ཡོད་པ་ལས། མི་དགེ་བ་དེ་སྤང་བྱར་བྱས་ནས་དགེ་བ་དེ་བསྒྲུབ་བྱར་བྱས་ཏེ་ལུང་མ་བསྟན་དེ་དགེ་བར་བསྒྱུར་དགོས་པ་རེད། དེའི་ནང་གི་མི་དགེ་བ་ལ་མཚོན་ན། རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོའི་སྡིག་པ། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་སུས་བྱས་ཀྱང་སྡིག་པར་འགྱུར་བ། འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་སྟེ་དུག་གསུམ་དང་། ཕྲག་དོག་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་རྩ་ཉོན་དང་། ཉེ་ཉོན་གྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་པའི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་སྒོ་གསུམ་གྱི་ལས་ཐམས་ཅད་མི་དགེ་བ་རེད། དེས་ན་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མི་དགེ་བ་ལས་བྱུང་བ་རེད། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཆེ་ལོང་གིས་ཚུར་ལ་བསྡུས་ན། མི་དགེ་བ་བཅུའི་ནང་ལ་འདུས་པ་རེད། དེ་དག་གང་ཡིན་པ་རེད་ཅེ་ན། ལུས་ཀྱི་ལས་གསུམ་སྟེ། སྲོག་གཅོད། མ་བྱིན་ལེན། མི་ཚངས་སྤྱོད་དམ་འདོད་ལོག་བརྩིས་པས་གསུམ། ངག་གི་ལས་བཞི་སྟེ་རྫུན་དང་ཕྲ་མ་ཚིག་རྩུབ། ངག་འཁྱལ་དང་བཞི། ཡིད་ཀྱི་ལས་གསུམ་སྟེ་བརྣབ་སེམས། གནོད་སེམས། ལོག་ལྟ་སྟེ་གསུམ་གྱིས་བཅུ་རེད། མི་དགེ་བ་བཅུ་པོ་དེའི་ལས་ལམ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་མེད་ཀྱང་། དེའི་ཕྱོགས་མཐུན་ཙམ་དུ་གྱུར་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤང་བྱ་ཡིན་པ་རེད། རྒྱུ་མི་དགེ་བ་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཐོག་ནས་བཤད་ན། རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་དང་། རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ། བདག་པོའི་འབྲས་བུ་སྟེ་གསུམ་གྱི་ཐོག་ནས་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལས་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི། མི་དགེ་བ་དེ་དག་གི་ཀུན་སློང་དྲག་ཞན་གྱི་དབང་གིས་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་དུ་དབྱེ་བས། ཆེ་བས་དམྱལ་བ། འབྲིང་གིས་ཡི་དྭགས། ཆུང་བས་དུད་འགྲོར་སྐྱེ་རྒྱུ་དང་། མི་དགེ་བ་བཅུ་བོ་དེ་དག་གང་ཡང་རུང་བ། ཀུན་སློང་ཞེ་སྡང་གི་དབང་གིས་བྱས་ན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་རྒྱུ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱས་ན་ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེ་རྒྱུ། གཏི་མུག་གི་དབང་གིས་བྱས་ན་དུད་འགྲོར་སྐྱེ་བའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་སྨིན་ནས། གོང་དུ་བཤད་པའི་གནས་རིས་སོ་སོའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་དགོས་པ་རེད། རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ལ། མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་དང་། བྱེད་པ་རྒྱུ་མཐུན་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ནང་གི་མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་ནི། སྲོག་བཅད་པའི་ལས་ཀྱིས་ཚེ་ཐུང་། རྐུ་བྱས་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཆུང་། ལོག་གཡེམ་གྱིས་དགྲ་མང་བའི་མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་མྱོང་དགོས་པ་རེད། དེ་བཞིན་དུ། རྫུན་གྱིས་བསྐུར་བ་འདེབས་མཁན་མང་བ། ཕྲ་མ་བྱས་པའི་རྣམ་སྨིན་གྱིས་གྲོགས་དང་འཁོན་དགོས་པར་འགྱུར་བ། ཚིག་རྩུབ་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་མི་སྙན་པ་འབའ་ཞིག་ཐོས་པ། ངག་འཁྱལ་གྱིས་གཞན་ལ་གཏམ་བཤད་ན་ངག་ཚིག་མི་བཙུན་པ། བརྣབ་སེམས་ཀྱིས་ཡིད་ལ་རེ་བའི་དོན་མི་འགྲུབ་པ། གནོད་སེམས་ཀྱིས་དུས་ནམ་དུ་ཡང་འཇིགས་སྐྲག་འབྱུང་བ། ལོག་ལྟ་བྱས་པའི་མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་ནི་གླེན་ཞིང་གཏི་མུག་པར་སྐྱེས་པ་དེ་ཚོ་ཡིན་པ་རེད། བྱེད་པ་རྒྱུ་མཐུན་ནི་སྔར་སྐྱེ་བ་སྔོན་མར་ལས་གང་དང་གང་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན། ད་ལྟ་སྐྱེ་བ་རྗེས་མ་འདིར་ཡང་། ལས་དེ་དང་དེ་ལྟ་བུ་བྱེད་པ་ལ་དགའ་བ་ཡིན་པ་རེད། བྱེད་པ་རྒྱུ་མཐུན་བྱེད་ལས་མཐུན་པར་སྐྱེ། །ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡང་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་བདག་འབྲས་ཡུལ་ལ་སྨིན་པ་ཞེས་པ། རང་ཉིད་ཀྱི་འཁོར་ཡུག་གི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ཁམས་ལ་སྨིན་པ། དཔེར་ན། སྲོག་གཅོད་ཀྱིས་སྲོག་སྐྱོབ་ཀྱི་སྨན་ལ་ནུས་པ་མེད་པ། སྲོག་འཚོ་བའི་འབྲུ་རིགས་སོགས་ཀྱི་ཟས་བཅུད་ཞན་པ། རྐུས་པས་ལོ་ཉེས། ཕྱུགས་གོད། རྒྱུ་ནོར་མི་འཁྲི། ལོག་གཡེམ་གྱིས་ས་ཕྱོགས་ཡིད་དུ་མི་འོང་པར་སྐྱེ་བ་དང་། ཁྱིམ་པ་ཡིན་ན་བཟའ་ཟླ་མི་མཛེས་པ་དང་ལས་ཀྱིས་སྦྲེལ་རྒྱུ་དང་། བཟའ་འཛིང་འཐབ་མོ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཚུལ་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཚོ་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཡིན་པ་རེད། བཟའ་ཚང་མི་རྟག་ཚོང་དུས་མགྲོན་པོ་འདྲ། །ངན་ཤག་འཐབ་མོ་མ་བྱེད་དིང་རི་བ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་རེད། གསོན་འདི་གང་གི་མི་ཚེ་ཐུང་ཐུང་། སྡིགས་སྡུག་གཏམ་ངན་གྱིས་བསྐྱལ་ན་རྗེས་སུ་འགྱོད་པ་སྐྱེ་བྱེད་ཡིན་པ་རེད། རྫུན་གྱིས་ས་ཕྱོགས་མི་གཙང་ཞིང་། ངམ་གྲོག་ཅན་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ལ་སྨིན་པ་རེད། དེ་ལྟ་བུའི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ལམ་གྱི་ལྡོག་ཕྱོགས་དེ་གང་ཡིན་པ་རེད་ཅེ་ན་དགེ་བ་རེད། མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤངས་པའི་སེམས་པ་ས་བོན་དང་བཅས་པ་དགེ་བ་བཅུ་ཡིན་ཞིང་། ལུས་ངག་གི་མི་དགེ་བ་བདུན་པོ་ཡིད་ཀྱིས་སྤངས་ཤིང་ལུས་ངག་གིས་སླར་ལོག་པ་དང་། ཡིད་ཀྱི་གསུམ་པོ་དེ་ཡིད་ཀྱིས་སྤངས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་མ་འཁྲུལ་བའི་སྤང་སེམས་དེ་གཉེན་པོའི་ངོས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པ་རེད། སྤང་སེམས་འཕེན་ཤུགས་ཆེ་བ་རྒྱུན་ཆགས་པའི་དབང་གིས་སྡོམ་པར་ཡང་འགྱུར་བ་རེད། མ་ཆགས་མི་སྡང་གཏི་མུག་མེད། །དེས་བསྐྱེད་ལས་ནི་དགེ་བ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས། དགེ་བ་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཐོག་ནས་བཤད་ན་ཆོག དེ་དག་གང་རེད་ཅེ་ན། རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་དང་། རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ། བདག་པོའི་འབྲས་བུ་གསུམ་རེད། རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་ན། དགེ་བ་དེ་དག་གི་སྦྱོར་དངོས་རྗེས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་དགེ་སེམས་རྣམ་དག་གིས་ཟིན་དང་མ་ཟིན། ཟིན་སྟོབས་ཆེ་ཆུང་གི་དབང་གིས། དགེ་བའི་སྟོབས་ཀྱང་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་དུ་འགྱུར་བ་རེད། ཆེན་པོས་ཁམས་གོང་མར་སྐྱེ་བ་དང་། འབྲིང་གིས་འདོད་ལྷའི་གནས་སུ་སྐྱེ་བ། དགེ་བ་ཆུང་ངུས་མིའི་ཡུལ་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་པ་རེད། དེ་ཡང་དགེ་བ་ཡིན་ཡང་། བསམ་པ་མ་དག་པ་སོགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས། འཕེན་བྱེད་དགེ་བས་འཕངས་ཀྱང་། རྫོགས་བྱེད་མི་དགེ་བས་རྫོགས་པ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པས་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་གནས་སུ་སྐྱེ་བ་སོགས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི། སྲོག་གཅོད་སྤངས་པས་ཚེ་རིང་། ནད་ཉུང་། མ་བྱིན་ལེན་སྤངས་པས་རྒྱུ་ནོར་གྱིས་ཕྱུག དགྲ་རྐུན་གྱིས་མི་སྡང་། རྫུན་སྤངས་པས་ཀུན་གྱིས་བསྟོད་པའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། བདག་འབྲས་ཡུལ་ལ་སྨིན་པ་བདེ་སྐྱིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འབྱོར་ཞིང་ཅི་བསམ་ངང་གིས་འགྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལས་ནི། ཀུན་སློང་དགེ་མི་དགེ་གཉིས་ཀ་གང་གིས་ཀྱང་མ་ཟིན་པས། དེའི་འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་བདེ་སྡུག་འདི་རེད་ཟེར་ནས་ལུང་བསྟན་དུ་མེད་པས་ན་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལས་ཞེས་ཟེར། དཔེར་ན་ཟས་ཟ་བ། གོས་གྱོན་པ། འགྲོ་འདུག་ཉལ་འཆག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཡིན་པ་རེད། དེ་དག་གིས་ཀྱང་དུས་ཚོད་མང་པོ་ཞིག་ཆུད་ཟོས་རེད་འགྲོ་བ་ཡིན་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་སོགས་ཀྱིས་རྩིས་ཟིན་ན་དེ་དག་ཀྱང་དགེ་བར་བསྒྱུར་ཐུབ་རྒྱུ་ཅན་ཞིག་ཡིན་ཏེ། བསམ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །དགེ་འམ་ཡང་ན་མི་དགེ་བ། །ཐམས་ཅད་དགེ་བ་ཉིད་འགྱུར་ཏེ། །གང་ཕྱིར་སེམས་དེ་གཙོ་བོའི་ཕྱིར། །ཞེས་བཞི་བརྒྱ་པ་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་རེད། སྤྱོད་འཇུག་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ། དེང་ནས་བཟུང་སྟེ་གཉིད་ལོག་གམ། །བག་མེད་གྱུར་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཤུགས། །རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དུ་མ་ཞིག །ནམ་མཁའ་མཉམ་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །མདོར་ན་མཐོ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་དང་། དམའ་དམྱལ་ཁམས་ཡན་ཆད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རང་རང་སོ་སོས། བདེ་སྡུག་གི་རྣམ་གྲངས་འདྲ་མི་འདྲ་མང་པོ་ཞིག་མྱོང་གིན་ཡོད་པ་འདི། རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་མ་རེད། རྒྱུ་མེད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཞིག་མི་སྲིད། རང་རང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བ་འདི་དང་། སྔོན་མར་བསགས་པའི་དགེ་སྡིག་གི་ལས་འབའ་ཞིག་ལས། འབྲས་བུ་བདེ་སྡུག་འདི་དག་བྱུང་བ་རེད། ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ནི། །ལས་རྣམས་ཡིན་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །ལས་རྣམས་ཀྱང་ནི་སྣ་ཚོགས་ལ། །དེ་ཡིས་འགྲོ་འདི་སྣ་ཚོགས་བྱས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན། སྐྱེ་བ་རྗེས་མའང་ད་ལྟའི་སྐྱེ་བ་འདིའི་ཐོག་ནས་བསགས་པའི་ལས་དགེ་སྡིག་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ། བདེ་སྡུག་གི་རྣམ་སྨིན་མྱོང་དགོས་པ་རེད། ཤི་རན་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཚེ་འདིའི་རྒྱུ་ནོར་ལོངས་སྤྱོད། སྟོབས་འབྱོར་མངའ་ཐང་གཅིག་ཀྱང་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་ཡང་། ལས་དགེ་སྡིག་བསགས་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་ཆུད་ཟོས་སུ་མི་འགྲོ་བར། བྱེད་པ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཤིང་། རང་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རྒྱུད་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ཕུང་པོ་འབའ་ཞིག་ལ་སྨིན། ལུས་ཅན་དག་གི་ལས་རྣམས་ནི། །བསྐལ་བ་བརྒྱར་ཡང་ཆུད་མི་ཟ། །ཚོགས་ཤིང་དུས་ལ་བབས་པ་ན། །འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་སྨིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས། ད་དུང་གོང་དུ་དྲངས་པ་ལྟར། ས་བླ་མཐོན་པོར་གཤེགས་པའི་མཁའ་ལྡིང་གི། །གྲིབ་མ་རེ་ཞིག་བལྟ་བར་མི་མངོན་ཡང་། །ལུས་ཅན་དག་དང་འདུ་འབྲལ་སྤངས་པ་བཞིན། །ཚོགས་ཤིང་དུས་ལ་བབ་ཚེ་ལྷག་པར་མངོན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དཔེ་བླངས་ན་འདབ་ཆགས་བྱ་ཞིག་ནམ་མཁར་འཕུར་ནས། མཁའ་དབྱིངས་མཐོ་སར་ཐོན་སོང་ཚེ། བྱའི་གྲིབ་མ་འདི་རེད་ཟེར་བ་ཞིག་མཐོང་དུ་མེད་ཀྱང་། གྲིབ་མ་མེད་སོང་བ་མ་རེད། ནམ་ཞིག་ས་ཐོག་ཏུ་བབས་ཡོང་ཚེ། གྲིབ་མ་ནག་རིལ་ལེ་མཉམ་དུ་ཐོན་ངེས་ལ། དེ་དང་འབྲལ་བ་མེད་པ་རེད། དེ་ལྟར་དུ་དགེ་སྡིག་གི་ལས་དེ་ད་ལྟ་འཕྲལ་དུ་འདི་རེད་ཟེར་རྒྱུ་ཞིག་མཐོང་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་། མཐར་རང་ཐོག་ཏུ་མི་ཡོང་བའི་ཐབས་ཡོད་པ་མ་རེད། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་རང་ཅག་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མ་དགོས། སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་ལས་ཀྱི་ལྷག་མ་སྦྱང་བའི་ཚུལ་བསྟན་པ་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པའི་ཚེ་ན། མི་ནག་མདུང་ཐུང་ཅན་བསད་པའི་ལས་འབྲས་ཀྱི་ལྷག་མ་ཞབས་ལ་སེང་ལྡེང་གི་ཚེར་མ་ཟུག་པ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་གྱི་མཆོག་མོའུ་འགལ་གྱི་བུའི་སྐུ་ལུས་མུ་སྟེགས་པས་འདམ་བུ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ནས། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་རབས་དང་། ད་དུང་རྒྱལ་པོ་བདེ་སྤྱོད་ཀྱི་བུས་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ལ་དབུ་སློང་བའི་སྐབས་སུ། སློབ་དཔོན་གྱིས་དབུ་ཆོད་ལ་ཁྱེར་སོང་ཞེས་གསུངས་ཀྱང་། རྒྱལ་པོའི་བུས་རལ་གྲིས་ཅི་འདྲ་བརྒྱབ་ཀྱང་མ་ཆོད་ཚེ། སློབ་དཔོན་གྱི་ཞལ་ནས། ངས་མཚོན་བརྒྱབ་པའི་རྣམ་སྨིན་ཚེ་རབས་ལྔ་བརྒྱའི་སྔོན་ནས་དག་ཚར་བ་ཡིན་པས། ང་ལ་མཚོན་གྱིས་བརྒྱབ་ནས་ཆོད་པ་མ་རེད། སྐྱེ་བ་ཡར་སྔོན་ཞིག་ལ། རྩྭ་ཀུ་ཤ་བཏུས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཞོར་དུ་འབུ་བསད་པའི་རྣམ་སྨིན་ཆ་ཕྲ་བ་ཞིག་ད་དུང་ལུས་ཡོད་པས་ཀུ་ཤས་གཅོད་དང་ཆོད་གསུངས་བས། དེས་རྩྭ་ཀུ་ཤ་བཏུས་ནས་བརྒྱབ་པས་དབུ་ས་ལ་ལྷུང་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་རེད། དེ་ལྟར་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་དེ་ཆུད་མི་ཟ་བར་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་མྱོང་ཚུལ་བསྟན་དགོས་པ་ཡིན་ན། རང་རེས་ཅི་ལ་མྱོང་མི་དགོས། རྒྱལ་སྲས་ཞི་བ་ལྷས། སྐད་ཅིག་གཅིག་བྱས་སྡིག་པས་ཀྱང་། །བསྐལ་བར་མནར་མེད་གནས་འགྱུར་ན། །ཐོག་མེད་འཁོར་བར་བསགས་སྡིག་གིས། །བདེ་འགྲོར་མི་འགྲོ་སྨོས་ཅི་དགོས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། རང་ཅག་རྣམས་ཀྱིས་ཐོག་མེད་ནས་བསགས་པའི་ལས་ཀྱིས་ཐར་མེད་ཀྱི་འཁོར་བ་འདིར་འཁྱམས་པ་ཡིན་ན། ད་དུང་ཡང་མི་དགེ་སྡིག་པའི་ལས་འབའ་ཞིག་བསགས་བཞིན་པ་འདིས། འཁོར་བ་ནས་མི་ཐར་པ་མ་ཟད་ངན་སོང་ལས་ཐར་བའི་དུས་ཙམ་ཡང་ཡོད་དཀའ་ས་ཨེ་ཡོད་བསམ་རྒྱུ་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། རྒྱུ་སྡིག་པ་ཆུང་ཆུང་གིས། འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོར་མྱོང་བ་དང་འདྲ་བར། རྒྱུ་དགེ་བ་ཕྲ་མོ་ཡིན་ཡང་། འབྲས་བུ་བདེ་བ་ཆེན་པོ་རྙེད་རྒྱུ་ཡོད་པ་རེད། སྡིག་པ་ཆུང་ངུ་དག་ལ་ཡང་། །མི་གནོད་སྙམ་དུ་བརྙས་མི་བྱ། །མེ་སྟག་ཆུང་ངུ་དག་གིས་ཀྱང་། །རྩྭ་ཕུང་རི་ཙམ་སྲེག་པར་བྱེད། །དགེ་བ་ཆུང་ངུ་དག་ལ་ཡང་། །མི་ཕན་སྙམ་དུ་བརྙས་མི་བྱ། །ཆུ་ཡི་ཐིགས་པ་བསགས་པ་ཡིས། །སྣོད་ཆེན་རིམ་གྱིས་གང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པས། རྒྱུ་སྡིག་པ་ཆུང་ཆུང་གིས། འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་བ་དང་འདྲ་བར། རྒྱུ་དགེ་བ་ཕྲ་མོ་ཡིན་ཡང་འབྲས་བུ་བདེ་བ་ཆེན་པོ་རྙེད་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེས་ན། སྡིག་པ་ཆུང་ངུ་ཡིན་ཡང་འཛེམ་དགོས་པ་རེད། དགེ་བ་ཕྲ་མོ་ཡིན་ཡང་བསག་དགོས། ཆོས་ཐོས་པ་དེ་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་སུ་མ་སོང་པར། བློ་རྩེ་ནང་དུ་བཀུག་ནས། ཅི་བྱས་དགེ་བའི་ལས་ལམ་དོན་ཡོད་པས་མཐའ་སྐྱོང་། དུས་དང་རྣམ་པ་རྒྱུན་དྲུག་ཏུ་དྲན་ཤེས་བཞིན་དང་མ་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས། ཕྱི་ནང་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་སྣང་བ་འདི་ཐམས་ཅད་ལ་བདེན་ཞེན་མེད་པ། སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་བློ་སྦྱོངས། དུས་རྟག་ཏུ་རང་གི་རྒྱུད་མི་དགེ་བ་ལས་ལྡོག་རྒྱུ་དང་། དྲང་པོའི་ལམ་དུ་བཞག་ཅི་ཐུབ་བྱས་ནས། བློ་ལས་སུ་རུང་བར་བྱ་རྒྱུ་དེ་བློ་ལྡོག་རྣམ་བཞིའི་ཁྲིད་ཀྱི་གནད་དང་། ཉམས་སུ་བླངས་པའི་དོན་འབྲས་རེད། དེའི་ཐོག་ལ་འཁོར་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ལས་ཐར་ནས། ཉན་ཐོས་རང་རྒྱལ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་གསུམ་པོ་ཐོབ་པ་དེ། འཁོར་བ་ལས་ཐར་བའི་ཐར་པ་ཞེས་ཟེར་བ་རེད། ཐར་བ་ལ་ཕན་ཡོན་ཅི་ཞིག་ཡོད་པ་རེད་ཅེ་ན། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་ལས་ཐར་བའི་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ཐོབ་པ་ཐར་པའི་ཕན་ཡོན་རེད། དེའི་ནང་ནས་ད་རེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དང་མཇལ་བས། ང་གཅིག་པུར་བདེ་བ་ཐོབ་པས་ཕན་པ་མི་འདུག ཕ་མར་གྱུར་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐྱོབ་དགོས་སྙམ་པའི་སྙིང་རྗེས་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གོ་འཕང་བསྒྲུབ་དགོས་བསམ་པའི་ཐོག་ནས། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་སྦྱོར་བ་སེམས་བསྐྱེད། དངོས་གཞི་དམིགས་མེད། རྗེས་བསྔོ་བས་ཟིན་པར་བྱས་ཏེ། ཉམས་སུ་ལེན་དགོས་པ་རེད། །