མི་བཤད་པ།
མཐོ་རིས་རྣམ་གསུམ་གྱི་མི་དང་། ལྷ་མིན། ལྷ་གསུམ་པོ་ངན་སོང་གསུམ་ལ་ལྟོས་ན་ཅུང་ཟད་བདེ་བའི་ཁུལ་ཡིན་ཡང་། དོན་གྱིས་དེ་དག་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་ལས་མ་འདས་པ་རེད། དེ་ཡང་མིའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་ན། སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་བཞི་སྟེ། དང་པོ་མ་ཡི་མངལ་དུ་མུན་ནག་ཚ་གྲང་གུད་དོག་པོའི་སྡུག་བསྔལ་མྱངས་ཏེ། བར་དུ་སྐྱེ་བའི་ན་ཚ་དང་དངངས་སྐྲག མ་བུ་གཉིས་ཀ་ཤི་བར་དོའི་ཡུལ་ལ་གོམ་ཕྱེད་བོར་བའི་སྡུག་བསྔལ། མཐར་སྐྱེས་མ་ཐག་པའི་བྱིས་པ་ལག་ཏུ་བླངས་པའི་ཚེ། བྱེའུ་ཕྲུག་ཁྲ་ཡིས་ཁྱེར་བ་ལྟ་བུའི་སྐྲག་དངངས་དང་། གོས་བསྐོན་ཚེ་ཚེར་མའི་ལྕགས་ཀྱིས་བྲབ་ཀྱིན་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་ཚོར་བ་མྱོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་རབས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། དེ་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་རེད། རྒས་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི། གཟུགས་དང་ལང་ཚོ་ཉམས་པའི་དབང་གིས་སྔར་གྱི་བཀྲག་དང་མཛེས་མདངས་ཐམས་ཅད་ཤོར། ལུས་ཀྱི་སྟོབས་ཉམས། དབང་པོའི་ནུས་པ་ཉམས། ཁའི་སོ་བུད། མགོའི་སྐྲ་སེ། སྔར་མཐོང་ན་དགའ་བའི་གཞོན་ཆུང་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་། ད་བྱ་རྒོད་ཤི་བའི་རོ་འདྲ། བལྟ་ན་མི་འདོད་པ་ཞིག རྗེ་མི་ལ་ཚང་གིས་གསུངས་པ་ཇི་བཞིན་ཏེ། རྟོད་ཕུར་འདོན་པའི་ལྡང་ལུགས་དང་གཅིག །བྱ་ལ་འཇབ་པའི་འགྲོ་ལུགས་དང་གཉིས། །ས་དོ་ཆད་པའི་སྡོད་ལུགས་དང་གསུམ། །གསུམ་འདི་གསུམ་འཛོམས་པའི་དུས་ཚོད་ན། །ཨ་ཕྱི་སྒྱུ་ལུས་རྒུད་པའི་ཡིད་ཕམ་མ། །ཕྱི་པགས་པ་འདུས་པའི་གཉེར་མ་དང་གཅིག །ནང་ཤ་ཁྲག་ཟད་པའི་འབུར་གོབ་དང་གཉིས། །བར་གླེན་ལྐུག་འོན་ལོང་འཐོམ་ཡོལ་དང་གསུམ། །གསུམ་འདི་གསུམ་འཛོམས་པའི་དུས་ཚོད་ན། །ཨ་ཕྱི་མི་སྡུག་སྟོན་པའི་ཁྲོ་གཉེར་ཅན། །ཞེས་གསུངས་པས། རྒས་ཟེར་རྒྱུའི་ཐོག་ཏུ་ཐོན་ཚེ། ལུས་རྒུར། ཡན་ལག་འཁྱོག ཤ་སྐམ། པགས་པ་ལྷོད། ངོ་གདོང་གཉེར་མས་གང་ནས། བསྡད་ན་ལང་དཀའ་བ། སོང་ན་གོམ་པ་འཆོལ་བ། བཤད་ན་ལྡབ་བེ་ལྡིབ་བེ། ལྟས་ན་རབ་བེ་རིབ་བེ། མིག་གིས་རི་འགུལ་ན་མི་རིག རྣ་བས་དུང་བུས་ན་མི་གོ། དེའི་དུས་སུ་ཀུན་གྱིས་ཡིད་དུ་མི་འོང་བར། སྐྱོས་རྒན་གྱིས་ཅི་མི་ཟེར། ཟེར་སའི་ཐོག་ཏུ་ཐོན་དུས། སྔོན་མ་ང་ལོ་ཉུང་དུས་འདི་འདྲ་ཞིག་མིན་ཞེས་ཟེར་མདོག་བྱས་ཀྱང་། གནའ་ཤུལ་ན་ད་མེད། གནའ་ཤྭ་བ་ཉལ་ཤུལ་དུ་ད་ལྟ་རིལ་མ་མ་གཏོགས་མ་ལྷག་དུས། ལོ་ཉུང་ཚོས་ཁྲེལ་རྒོད་བྱེད་ཡུལ་དུ་གྱུར་སོང་པ་རེད། རྒས་པའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་མ་ཤི་ངན་སོང་ལ་སྐྱེས་པ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། ན་བ་ཟེར་རྒྱུ་དེ་ལུས་འབྱུང་བཞི་འདུས་པའི་སྒྱུ་ལུས་ཤ་ཁྲག་གི་ཕུང་པོ་འདི། འབྱུང་བ་གཅིག་དགྲ་གཅིག་ལ་ལོག རང་དགྲ་རང་གཤེད་དུ་གྱུར་ནས་འདུ་བ་འཁྲུགས། རྩ་བ་ཉོན་མོངས་པ་དུག་གསུམ་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་རླུང་མཁྲིས་བད་ཀན། དེ་ལས་གྱེས་པའི་ནད་རིགས་བཞི་བརྒྱ་རྩ་བཞི་ལ་སོགས་པ། མདོར་ན་ནད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡོད་དང་འདི་མེད་ཟེར་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་རེད། ཅི་འདྲའི་སྟོབས་གཟི་མདངས་ཅན་གྱི་ཕོ་རྒོད་སྟག་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་ཡང་། ཤི་ནད་ཟུག་གཟེར་དྲག་པོས་ཐེབས་ཚར་དུས། བྱེའུ་ཕྲུག་ལ་རྡོ་ཕོག་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ནས། ལུས་མལ་སའི་ནང་དུ་ལྷུང་། ཟས་སྐོམ་གྱི་ཡི་ག་ཆད། ཉིན་མོའི་ཉིན་ཆོད་ན། མཚན་མོའི་མཚན་མི་ཆོད། ཨེ་ཕན་དུ་རེ་ནས་བཅད་གཏུབ་བཤག་གསུམ། གཏར་བསྲེག་ལ་སོགས་པའི་སྨན་དཔྱད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་ཨེ་ཐུབ་ལྟ་མདོག་བྱས་ནས། མི་ཤི་གསོན་ཐབས་ཀྱི་རེ་བ་ཞིག་བྱས་ཀྱང་། ཚེ་ཟད་པའི་ཉིན་མོར་ཅི་ཞིག་བྱས་ཀྱང་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་མ་རེད། དེའི་དུས་སུ། གཏོ་སྐུ་རིམ་བྱས་ཀྱང་ཕན་མི་ཐོགས། སྨན་དཔྱད་དུག་ཏུ་ལོག རྒྱབ་རྟེན་འདྲེ་རུ་གོལ། སྲུང་མ་གཤེད་དུ་བབས་ནས། ད་གསོན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཤི་བ་དང་འདྲ་ཞེས་པའི་མ་ཤི་སྔོན་ནས་མིའི་ཁྱུ་ནས་བུད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་འདྲ་མྱོང་དགོས་པ་རེད། འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ནི། རིང་བའི་འཆི་ལྟས་དང་ཉེ་བའི་འཆི་ལྟས་ལ་སོགས་པ་འཆི་ལྟས་ཀྱི་རིགས་མང་པོ་ཡོད་ན། སྐབས་ཞིག་ན་ནད་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཤི་རྒྱུ་མ་གཏོགས་གསོན་གྱི་རེ་བ་ཞིག་ཡོད་མ་ཐལ་བསམ་ནས་རེ་ཐག་གཏིང་ནས་ཆད། ཤི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཤེས་ཏེ་སྙིང་མི་དགའ། འཁྲུལ་སྣང་གི་བསུ་མ་སྔོན་མ་དེ་མིག་སྔར་ཤར། གཉེན་ཉེ་རིང་། ཁྱིམ་བཟའ་ཚང་གིས་མཐར་བསྐོར་ཡང་། འཆི་ཁའི་མནར་གཅོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རང་ཉིད་གཅིག་པུས་མྱོང་། རྒྱུ་ནོར་ལོངས་སྤྱོད་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་ཁྱེར་དབང་ནི་མེད། བློས་ནི་མི་ཐོང་། སྔར་བྱས་ཀྱི་སྡིག་པ་དྲན་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེས། ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་དྲན་ནས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ཀྱང་། དུས་ཚོད་དེར་ཐོན་དུས་དྲན་འཕྱིས་སོང་བ་རེད། དེ་ཡང་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོས་འདི་ལྟར་གསུངས་ཏེ། བཟའ་ཚང་ཉེ་འབྲེལ་འདི་དང་དུས་རྟག་ཏུ། །མི་འབྲལ་འགྲོགས་པར་འདོད་ཀྱང་འབྲལ་བར་ངེས། །བཟང་པོའི་གནས་མལ་འདི་དང་དུས་རྟག་ཏུ། །མི་འབྲལ་འདུག་པར་འདོད་ཀྱང་འགྲོ་བར་ངེས། །བདེ་སྐྱིད་ལོངས་སྤྱོད་འདི་དང་དུས་རྟག་ཏུ། །མི་འབྲལ་སྤྱོད་པར་འདོད་ཀྱང་འདོར་བར་ངེས། །དལ་འབྱོར་མི་ལུས་མཆོག་འདི་དུས་རྟག་ཏུ། །མི་འབྲལ་རྟག་པར་འདོད་ཀྱང་འཆི་བར་ངེས། །ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟར། འཆི་བ་ཟེར་རྒྱུ་དེ་གློ་བུར་མགོ་ཐོག་ཏུ་ཐོན་དུས་ཉམས་ང་བ། གསོན་པོའི་སྣང་བ་ད་ལྟ་ནུབ་རན་དུས་བག་གྲང་མོ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། ངའི་ཧ་བོ། དེའི་སྔོན་ཞིག་ནས་ཆོས་ཤིག་མ་འགྲུབ་བསམ་ནས་སྡུག་བསྔལ་འཇིགས་སྐྲག་གཉིས་ཀ་མཉམ་དུ་སྐྱེས་ནས་ལག་པའི་སྦར་མོ་བྲང་ལ་བཏབ། བྲང་སེན་རྗེས་ཀྱིས་གང་ནས་བྲང་ལག་འཐབ་སྟེ་ཤི་བ་རེད། མི་སྡིག་ཅན་ཤི་བ་མཐོང་ཙ་ན། །ལས་རྒྱུ་འབྲས་སྟོན་པའི་སློབ་དཔོན་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དབུགས་མ་ཆད་གོང་ཞིག་ནས་ངན་སོང་གི་སྣང་བ་ཤར་ཏེ། སྣང་བ་ཐམས་ཅད་འཇིགས་སྐྲག ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དུ་གྱུར་ནས། ཕྱི་མའི་གྲོ་ཆས་ཆོས་ཡིན་ན་ཡང་། ཆོས་མེད་གཅེར་བུ་ལག་སྟོང་དུ་དབུགས་གཅིག་ཕར་འཕངས་ཏེ། དབུགས་གཅིག་ཚུར་ལ་རྔུབ་མ་ཐུབ་ཚེ། ཤི་ཟེར་རྒྱུའི་སྐྲག་དངངས་ཆེན་པོའི་ཐོག་ཏུ་ཐོན་སོང་བ་རེད། དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ། འཇིག་རྟེན་མིའི་ལུས་རྟེན་གྱི་ཐོག་ཏུ་ཡོང་རྒྱུའི་སྤྱི་མཐུན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བཞི་པོ་དེས་མི་ཚད་པར། ད་དུང་དེའི་ཐོག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བཞི་པོ་དེ་ཅུང་ཟད་ཤས་ཆུང་བའི་བར་སྐབས་རྣམས་སུ། དགྲ་སྡང་བ་དང་འཕྲད་པའི་སྡུག་བསྔལ། གཉེན་བྱམས་པ་དང་བྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ། འདོད་པ་ཐོག་ཏུ་མི་ཁེལ་བའི་སྡུག་བསྔལ། མི་འདོད་པ་ཐོག་ཏུ་བབས་པའི་སྡུག་བསྔལ། འབྱོར་ལྡན་ཞིག་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བཏང་ན་འབྱོར་ལྡན་རྣམས་འཁོར་འབངས་ལོངས་སྤྱོད་སྐྱོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་པ་རེད། འཁོས་དམན་ཞིག་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བཏང་ན། འཁོས་དམན་ནི་དབུལ་ཞིང་ཕོངས་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་རེད། ཁས་དྲག་ན་ཕྲག་དོག་གི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་པ་རེད། ཉམ་ཆུང་ན་བརྙས་བཅོས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་དགོས་ཐུག་པ་རེད། མཆོག་ལ་ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ། དམན་ལ་ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་གྲངས་བཤད་ན་བགྲང་ལས་འདས་པ། བཤད་པས་མི་ཚར་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་པ་འདི་དག་ག་ལེར་ཞིབ་ཀྱིས་བལྟས་ན་ཤེས་རྒྱུ་ཅན་ཞིག་རེད། །