པ༽ཉིན་བཅུ་གསུམ་པར་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཆོས་ཁྲིད།
མཆོད་བརྗོད་སོགས་གསུངས་ནས།
ཨ༽མཚམས་སྦྱོར་གྱི་གདམས་ངག
ནམ་མཁའི་མཐའ་ལ་ཐུག་པ་མེད་ཅིང་ཟད་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་ཡང་ཐུག་པ་དང་ཟད་པ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ལྟར་ནམ་མཁས་གར་ཁྱབ་སེམས་ཅན་གྱིས་ཁྱབ། སེམས་ཅན་གྱིས་གར་ཁྱབ་ལས་སྣང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཁྱབ་སྟེ། འཁོར་བ་ཐོག་མེད་ནས་མཐའ་མེད་ཀྱི་བར་དུ་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱིས་མནར་བའི་སེམས་ཅན་འདི་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཡང་ཚད་བཟུང་དུ་མེད། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བཞིན་པའི་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། བདག་ཅག་གི་ཚེ་རབས་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་ཕ་མ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བྱས་མ་མྱོང་བ་མེད་པས་དྲིན་ཆེན་ཤ་སྟག་ཡིན་ན། ད་ལྟ་ཕ་མ་སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་ངན་སོང་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་རེ་རེར་མྱོང་བ་ཙམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་རང་གི་ལུས་ཐོག་འདིས་མྱོང་དགོས་ན་བཟོད་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟ་རང་
ཉིད་མཐོ་རིས་མི་ཡི་ལུས་རྟེན་འདིའི་ཐོག་ཏུ་ཚ་རེག་དང་གྲང་རེག ལྟོགས་སྐོམ་དང་ན་ཚ་སོགས་ཕྲན་བུ་ཙམ་རེ་བྱུང་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆེ་སྣང་ཤར་བ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོར་རློམ། དེས་ན་ལུས་ཀྱིས་ལྟ་ཅི་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་བཟོད་པ་མི་ནུས་པའི་དམྱལ་བ་དང་ཡི་དྭགས་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཚེ་ཚད་མི་ལུས་ཐོག་ནས་བརྩིས་ན་བགྲང་དཀའ་བ། བསྐལ་ཆེན་གྲངས་མེད་མང་པོར་སྡུག་བསྔལ་དེ་འདྲ་མྱོང་དགོས་བྱུང་ན་ཇི་ལྟར་བཟོད། ངན་འགྲོར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་སྐྱེ་བ་སྔོན་མའི་ཕ་མ་ཤ་སྟག་ཡིན་ངེས་པས་མ་ཚད། ཚེ་འདིའི་ཕ་མ་ཉེ་འབྲེལ་འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མའི་ལམ་ཆེན་དུ་ཤོར་སོང་ཚོད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ད་ལྟ་གནས་རིས་གང་དུ་སྐྱེས་ཡོད་སུས་ཤེས། དེས་ན་དེ་དག་གིས་ད་ལྟ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བཞིན་ཡོད་ན་ད་ཇི་ལྟར་བྱེད། དེ་རྣམས་ལ་བསམ་བློ་ཞིག་མ་བཏང་ན་ཁྲེལ་མེད་ཅིག་ཨེ་རེད། ཕྱིས་སུ་རང་ཉིད་ཀྱང་ཤི་ནས་ངན་འགྲོའི་ལུས་རྟེན་མི་ལེན་པའི་གདེང་ཅི་ཡོད། ཉིན་རེའི་དགེ་སྡིག་གི་གྲངས་རྩིས་བྱས་ན་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་འབའ་ཞིག་ལས་ཐར་བ་ལྟ་ཅི་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལུས་རྟེན་ཐོབ་པའི་བསོད་ནམས་ཙམ་ཡང་བསགས་ཡོད་མེད་རང་བློ་རང་ལ་སྐོར་དང་ལོས་ཤེས། གལ་སྲིད་དགེ་བའི་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་རེ་གཞན་གྱི་ངོ་སྲུང་དང་འཕྲལ་གྱི་ངེས་འབྱུང་། གཞན་གྱི་ལད་མོ་དང་ཡུལ་གྱི་གོམས་སྲོལ་ལྟར་ཉིན་མོའི་སྐར་མ་ཙམ་བསྒྲུབས་ཀྱང་། ཀུན་སློང་རང་འདོད་མེད་པའི་གཞན་ཕན་རྣམ་དག་ཞིག་ཕར་ཞོགཆོས་བརྒྱད་དོན་གཉེར་གྱིས་དུག་གསུམ་དུག་ལྔ་དང་འདྲེས་པའི་ངང་ནས་ལྟར་སྣང་ཙམ་ལས་འགྲུབ་ཡོད་དཀའ། མ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཟེར་མདོག་བྱས་རུང་དོན་རང་འདོད་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་ཀུན་སློང་མ་གཏོགས་ཐེག་ཆེན་ཐར་བ་ཆ་མཐུན་རྣམ་དཀར་དགེ་ལས་ཙམ་ཡང་འགྲུབ་ནི་དཀོན། ཆོས་ཐོས་ཐོས་ཀྱིས་རྣ་བ་བྱང་ཞིང་། དབང་ཐོབ་ཐོབ་ཀྱིས་ཆུ་སྣོད་གང་ཡང་། དོན་མདོ་འགག་ལ་ཐུག་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱོགས་རིས་མེད་པའི་སྙིང་རྗེའི་བསམ་པ་སྐད་ཅིག་མ་ཅིག་ཙམ་སྐྱེས་པ་དཀའ་ན། ད་ནི་ངེས་པར་ཆོས་རྣམ་དག་ཞིག་མ་འགྲུབ་ན་རང་མགོ་རང་གིས་བསྐོར་ནས་འཆི་བ་གློ་བུར་དུ་ཐོག་ལ་བབས་ཚེ། གདམས་ངག་ཚིག་གཅིག་བློ་གཏད་འཁེལ་ས་ཞིག་ལོན་མེད་ན་ཕྲེང་སྟོང་རྒྱུ་ནག་བདའ་བདའ་བྱས་ནས་གྲངས་རྟགས་བྱེ་ཆུང་ཁ་ཤས་དེད་ཚར་ཡོད་ཀྱང་དམ་པ་གསུམ་དང་འབྲེལ་བའི་མ་ཎི་རྡོག་གཅིག་མ་དགོས་བསམ་པ་བཟང་པོ་ཙམ་ཡང་དཀོན་པོ་ཡིན་ཤས་ཆེ། ཕྲེང་བ་ཞིག་ལག་ལ་བཟུང་ནས་འདོན་ཁུལ་དང་། ཐུན་ཞིག་བཅད་དེ་བསམ་པ་དགེ་བའི་ལམ་ལ་འཇོག་དགོས་བསམ་ཚེ། ཕུ་མདའ་ལུང་ཤོད་འདས་མ་འོངས་མང་པོའི་དོན་དང་། ཁྱད་པར་མ་དྲན་བརྗེད་པའི་དོན་ལ་ཡང་འགྱུ་མཐའ་གཞིགས་ནས་ཆགས་སྡང་གི་རྣམ་རྟོག་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་བྱེད་ཤ་སྟག་གིས་དུས་འདའ་སྟེ། རང་བློ་རང་ལ་འཁེལ་བའི་ཆོས་ཤིག་སྐྱེས་ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་སྒྲུབ་ཨེ་མྱོང་མི་མྱོང་འདང་རྒྱག་རེ་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེ། དེ་ལྟར་ཞིབ་ཏུ་བསམས་ན་ལུས་བེམས་ཁོག་ང་ཟེར་སའི་གཞི་འདི་བསྐྱུར་ཚེ་ལས་དགེ་སྡིག་གི་འབྲས་བུ་སྨིན་ནས་ཕྱི་མའི་རྣམ་སྨིན་མྱོང་མཁན་ནི་སེམས་རྣམ་ཤེས་འདི་ཡིན་ན། སེམས་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་མི་ཤེས་དགུ་ཤེས་མི་དྲན་རྒུ་དྲན་འདི་ཁོ་རང་གི་སྟེང་ནས་བསྒྱུར་བཀོད་ཅིག་མ་བཏང་ན་མི་ཕན། དེ་སྔོན་ཉི་མ་ཡན་ཆད་སེམས་འདི་རྟ་རྒོད་ལང་ཤོར་མ་དང་འདྲ་བ་འཁྲུལ་བའི་དབང་དུ་ཤོར་བས་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་ཡས་པ་མྱངས་ཡོད་ན། ད་ནི་སེམས་ཁོ་རང་ལམ་ལ་བཞག་ནས་མ་ནོར་མ་འཁྲུལ་བའི་ལམ་བཟང་ལ་བསྒྱུར་རྒྱུ་གལ་ཆེ། སྔོན་ཆད་ང་མེད་ལ་ང་དང་བདག་མེད་ལ་བདག་ཏུ་བཟུང་ནས་རང་འདོད་ཡིད་བྱེད་འབའ་ཞིག་གིས་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་མྱོང་དགོས་བྱུང་ཡང་། ཕྱིན་ཆད་ངར་འཛིན་གྱི་འགོང་པོ་འདི་མཐར་སྤྲད་གཏོང་བའི་གདམས་ངག་ལ་ལག་ལེན་གཏུགས་ནས། རང་གཞན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བའི་གནས་ལས་ཐར་ནས་དུས་གཏན་དུ་བདེ་བའི་ཐབས་ཤིག་ལ་འབད་དགོས་བསམས་ནས་སེམས་ཐག་གཅད་དགོས། ཚེ་ལོང་མེད་འཆི་བདག་གི་བསུ་མ་འདི་ནམ་འོང་མི་ཤེས་པས་ཆོས་ལ་སྔོན་གྲབས་བྱེད་དགོས། སང་ཉིན་དང་གནངས་ཉིན་ལ་ཟད་མཐའ་མེད་པས་ད་ལྟ་ཉིད་དུ་དམ་ཆོས་རྣམ་དག་ཞིག་སྒྲུབ་དགོས་མ་གཏོགས། ངན་སོང་འཇིགས་སྐྲག་གི་སུན་མ་སླེབས་ནས། གཉེན་ཉེ་བས་ངུ་འབོད་བྱེད་ཚེ་རང་གཞན་སུ་ལའང་ཐབས་ཤེས་མེད། དེས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་ཟིན་དུས་མེད་པའི་དོན་ཆུང་ལ་འབད་ཚེ་ཅི་འདྲའི་སྡུག་བསྔལ་མ་མྱངས། ད་རེས་རང་གཞན་གཉིས་དོན་དང་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཕན་གྱི་བྱ་བ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ལག་ལ་བཞག སྒྲུབ་མི་ཤེས་པར་སྒྲུབ་ལུགས་བསླབ་ནས། ཆོས་ར་གཅིག་གི་ནང་མཉམ་དུ་ཐམས་ཅད་གནས་ཡོད་ན་རང་ཁེ་རུ་མ་སྐལ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཆད། ད་རེས་མེད་ན་མེད་ནི་རེད་བསམ་ནས་རང་ལ་རང་སྐུལ་ཞིག་གིས་འདང་ཞིག་བརྒྱབ་ན། གཅིག་གིས་འགྲུབ་རྒྱུ་དེ་ཀུན་ཀྱིས་མི་འགྲུབ་རྒྱུ་ཅི་ཡོད། ཐམས་ཅད་མི་ཡིན་ཞིང་དབང་པོ་ཚང་ལུགས་འདྲ་འདྲ་རེད། འོན་ཀྱང་སྙིང་སྟོབས་དང་བཟོད་བསྲན་ཞིག་མེད་ན་ཆོས་འཇིག་རྟེན་གང་ཡང་མི་འགྲུབ་སྟེ། རྗེ་བཙུན་མི་ལ་རས་པས་འཇིག་རྟེན་ཕྱོགས་ཀྱི་མཐུ་དང་ངན་སྔགས་སྒྲུབ་དུས་ཅི་འདྲའི་སྙིང་རུས་བྱས་ཏེ་དགྲ་ལ་དགྲ་ལན་སྤྲད། གཉེན་ལ་ཇ་ལན་བྱས། ཡང་ཆོས་སྒྲུབ་དུས་ཀྱང་ཅི་འདྲའི་དཀའ་སྤྱད་དང་སྙིང་རུས་མ་བྱས། དཔེར་ན་སྲས་མཁར་དགུ་ཐོག་དེ་མི་གཅིག་གིས་བཞེངས་པ་ལྟ་ཅི་ཁང་པ་བརྩེག་གཅིག་ཙམ་ལས་བཅུག་ནའང་། བྱ་བ་དེ་མ་འགྲུབ་གོང་ནས་བླ་རྒན་ལ་ངོ་ལོག་བརྒྱབ་ནས་ཆས་འགྲོ་ཤག་ཤག་རེད། ཁོང་ནི་སྙིང་རུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཟ་དང་རུག་པ་སྒོག་པ་གསུམ་ལུས་འཚོ་བའི་ཁ་ཟས་བྱས་ནས། སྒྲུབ་པ་ཉམས་ལེན་མཛད་དེ་མཐར་སྐུ་ཚེ་དེའི་ཐོག་ནས་གྲུབ་པ་ཐོབ་ཏེ་ཟུང་འཇུག་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་གོ་འཕང་བརྙེས་སོང་བ་རེད། གལ་ཏེ་དེ་ཙམ་ཞིག་མ་ཐུབ་ཀྱང་དེ་སྔོན་འཁོར་བ་འཁྱམས་ནས་སྙིང་པོ་མེད་པས་ཞེ་སུན་ནས། ཉོན་མོངས་དང་སྐྱོན་གྱི་གོང་བུ་རང་དང་རང་འདྲའི་སེམས་ཅན་མཐོ་དམན་དྲག་ཞན་སུ་འགྲོགས་ཀྱང་སྐྱོན་གྱི་རིལ་རིལ། དུག་རྫས་ལོག་ལོག་ཅིག་ཡིན་པར་ཤེས་སོང་ནས་ཞེན་པ་ལོག་སྟེ་ངེས་འབྱུང་ཡང་དག་རེ་མི་སྐྱེ་ཐབས་མེད་ལ་ཐུག འཁོར་བ་ཕར་མ་བསྐྱུར་ན་འཁོར་བས་ཚུར་སྐྱུར་བའི་ས་ཚོད་ལ་ཁེལ་ཡོད་ན། གནས་རི་ཁྲོད། གྲོགས་རི་དྭགས། བློ་འདྲི་ས་བླ་མའི་མན་ངག སེམས་སྐྱོ་གྲོགས་ཆོས་མཐུན་གྱི་མཆེད་པོ་མ་གཏོགས་མེད་པར་ཆོས་སྒྲུབ་ན། འདི་བདེ་ཕྱི་སྐྱིད་འོང་རྒྱུ་བོ་ཞེ་ལ་བཞག་ནས། འཁོར་ངན་བཙོན་ཁང་ལྟ་བུ་འདིའི་ནང་ནས་རང་གིས་རང་ཐག་བཅད་དེ་བྲོས་མ་ཐུབ་ན། བཙོན་སྲུང་བདུད་ཀྱི་སོ་བ་ལྟ་བུ་ཕ་མ་ཉེ་འབྲེལ་ཀུན་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་བློ་ལེགས་པོ་ཞིག་སློབ་རྒྱུ་མེད། གལ་ཏེ་དེ་དག་གིས་ཁྱོད་ལ་ངན་སེམས་མེད་ཀྱང་དེ་དག་མ་རིག་པའི་གདོན་གྱིས་བཏབ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པའི་སྨྱོ་ཆུ་འཐུང་ནས་སྨྱོས་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་པས། རང་གི་རྡོག་སྣ་མི་རིག་ན་གཞན་ལ་ལམ་སྟོན་དང་སྐྱེལ་མ་ཞིག་བྱེད་མི་ཐུབ་ཤག་ཤག་ཡིན་རེད། དེས་ན་འཁྲུལ་བའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་བའི་མ་རྒན་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་དོན་དུ། སྔོན་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་ཐུགས་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་པ་དང་སྨོན་ལམ་ཇི་ལྟར་བཏབ་པ་བཞིན་དུ། བདག་གིས་ཀྱང་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་དགོས་བསམ། སྙིགས་མའི་དུས་འདིར་སངས་རྒྱས་དངོས་མཇལ་བའི་སྐལ་བ་མེད་ཀྱང་དེའི་སྤྲུལ་པ་བླ་མ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་མི་རང་དང་འཚམས་པའི་སྐད་དང་སྤྱོད་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་བགོ་སྐལ་གནང་བ་ཡིན་ན། རང་སྐལ་གྱི་ཆོས་ཉམས་སུ་ལེན་དགོས་བསམ་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་དེ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཐོག་ནས། ཆོས་ཉན་ཚུལ་ཀུན་སློང་ཀུན་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་དུས་དང་ནམ་པ་རྒྱུན་དྲུག་ཏུ་བཤད་པ་ལྟར་ཕྱག་ལེན་ལ་བསྟར་ནས་གསན་དགོས། གང་ཞིག་གསན་པར་བྱ་བ་ནི། ཐེག་ཆེན་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྐབས་ལས། དང་པོ་ཚད་མེད་བཞིས་བློ་སྦྱོང་བ་གོང་དུ་སོང་ནས།
༼༢བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དངོས།
གཉིས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དངོས་ལ། ངོ་བོ། དབྱེ། སེམས་བསྐྱེད་ཚུལ་དང་གསུམ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། མགོན་པོ་བྱམས་པས། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། དོན་གཉིས་སམ་ཟུར་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཡིན། ཟུར་དང་པོ་སྙིང་རྗེས་གཞན་དོན་ལ་དམིགས་པའི་ཟུར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་དང་བྲལ་འདོད་ཀྱི་བློ་དེ་ཉིད་ཡིན། ཟུར་ཕྱི་མ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྫོགས་བྱང་ལ་དམིགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་དང་བྲལ་ཏེ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་རིན་པོ་ཆེ་ལ་འགོད་པར་བྱ་སྙམ་པ་དེ་ཡིན། གཉིས་པ་དབྱེ་བ་ནི། ཟུར་དང་པོ་ལ་དབྱེ་བ་མེད་ཀྱང་། ཟུར་ཕྱི་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྫོགས་བྱང་ལ་དམིགས་པ་ལ་བློ་སྟོབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་དབྱེ་ན་གསུམ་ཡོད་དེ། དང་པོ་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་ནི། རྒྱལ་པོ་རྣམས་དང་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གཞན་གྱི་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་མངའ་འོག་ཏུ་བཅུག རང་ཕྱོགས་ཀྱི་དཔུང་བསྟོད་དེ་སྔོན་ལ་རང་ཉིད་རྒྱལ་པོ་བྱས་ནས། དེ་རྗེས་སུ་སྡེ་མངའ་རིས་སྐྱོང་བར་འདོད་པ་བཞིན་དུ། ཐོག་མར་རང་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱས་ནས། དེའི་རྗེས་སུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་འགོད་པར་འདོད་པ་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །གཉིས་པ་མཉན་པ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་ནི། མཉན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུ་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་ཉིད་དང་གྲུར་ཞུགས་པའི་མི་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མཉམ་དུ་ཆུའི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་ལྟར། གཏམ་དཔེ་ལ། བློ་གྲུ་ནང་མི་དང་གྲུ་པ་གཉིས། །ལས་བྱ་བ་གཅིག་ལ་རྡོག་པ་གཏད། །ཅེས་པ་ལྟར། ང་སྔོན་ལ་མི་འགྲོ་སེམས་ཅན་རྗེས་ལ་མི་བཞག་པ་རང་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་འདོད་པ་མཉན་པ་ལྟ་བུའམ་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་བྱའོ། །གསུམ་པ་རྫི་བོ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་ནི། ཕྱུགས་རྫི་རྣམས་ཀྱིས་དང་པོར་ཕྱུགས་ལུག་རྣམས་རྩ་ཆུ་རྙེད་པ་དང་། འཕར་སྤྱང་སོགས་ཀྱིས་གནོད་པ་མེད་པར་བྱས་ཏེ་གཅིག་ཀྱང་མ་ལུས་པ་སྔོན་དུ་དེད། རང་ཉིད་ནོར་ཕྱུགས་དེའི་ཕྱི་བཞིན་འབྲངས་ཏེ་རྗེས་ནས་འོང་བ་དང་འདྲ་བར། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་རང་དོན་ཁོ་ན་སྒྲུབ་བསྡད་པས་ད་ལྟའི་བར་དུ་འཁྱམས། ད་དུང་ཡང་དེ་བཞིན་བྱས་ན་ཐ་མ་མེད་པའི་བར་དུ་འཁོར་བར་འཁྱམས་དགོས་པ་ཡིན་པས། ད་ནི་ང་རང་ཅི་རེད་ཀྱང་རེད། དང་པོ་ངས་སྔོན་ལ་ཁམས་གསུམ་གྱི་མ་རྒན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ལ་བཀོད་ནས་ཕྱི་ནས་རང་ཉིད་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པ་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་ནི་འདོད་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་སྟེ་བློ་སྟོབས་ཐ་མ་ཡིན། གཉིས་པ་མཉན་པ་ལྟ་བུ་ནི། ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བློ་སྟོབས་འབྲིང་པོ་ཡིན་ཞིང་དཔེར་ན་རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་ཡིན་པར་གསུངས། རྫི་བོ་ལྟ་བུ་ནི་དཔེ་མེད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་བློ་སྟོབས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ། དཔེར་ན་རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་དང་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེས་ཟིན་པའི་སྒོ་ནས་དབང་པོ་ཐ་མས་བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་སོ་གསུམ་དང་། འབྲིང་གིས་བདུན་དང་། དབང་པོ་རྣོན་པོས་གསུམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་ཡིན། ས་མཚམས་ཀྱིས་དབྱེ་ན། ཚོགས་སྦྱོར་གྱི་ལམ་ན་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མཚན་ཉིད་པ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་རུང་ཡོད་ཀྱང་། དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་དོན་སྤྱིའི་སྒོ་ནས་གོ་བའམ་མྱོང་བ་ཙམ་ལས་མངོན་སུམ་དུ་མ་རྟོགས་པས་ན་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་བརྗོད། འདིའི་སྐབས་སུ་ཚོགས་ལམ་པས་གོ། སྦྱོར་ལམ་པས་མྱོང་། མཐོང་ལམ་པས་རྟོགས་ཞེས་དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་སྟེང་ནས་མང་དུ་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་ནི་རེད། ས་དང་པོ་ནས་བདུན་པའི་བར་ལ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཁྱད་མེད་པའི་བློ་འབྱོངས་བས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གི་སེམས་བསྐྱེད་དམ་དེ་དག་གི་སྐབས་སུ་མཉམ་བཞག་ཏུ་ཉོན་ཡིད་འགགས་ནས་རྗེས་ཐོབ་ཏུ་ངར་འཛིན་ཕྲ་བ་རེ་སྐྱེས་ཀྱང་ལམ་གྱི་བར་ཆད་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་ཀྱང་ལྷག་བསམ་དག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ། དག་པ་ས་གསུམ་ན་སྔར་ཚོགས་སྦྱོར་གྱི་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་སྨོན་ལམ་གང་བཏབ་པ་དེ་དག་ད་སྒྲུབ་རན་ཞིང་དཔེར་ན་སྟོན་ཀ་ལོ་ཏོག་སྨིན་པ་དང་འདྲ་ཞིང་གཞན་དོན་རླབས་པོ་ཆེ་འགྲུབ་པའི་དུས་ལ་བབས་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ན་སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་ནས་ཀུན་རྫོབ་སེམས་བསྐྱེད་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར་ཞེས་སྔར་ཁས་བླངས་པའི་དུས་ལས་འདས་ཀྱང་། དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་ཐོབ་ལ་མ་ཉམས་པའི་ཚུལ་དུ་ཡར་ལྡན་དུ་ཡོད་ཅིང་། གཞན་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་མགོ་ཚུགས་པས་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་སྨོས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དང་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད། སེམས་བསྐྱེད་རང་གི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་ཀུན་རྫོབ་སེམས་བསྐྱེད་དང་དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་གཉིས་ཡོད་དེ། ཀུན་རྫོབ་དོན་དམ་དབྱེ་བ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དེ་རྣམ་པ་གཉིས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན་པས་ན་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བློ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདིའི་སྟེང་ནས་སྐྱེད་སྡུད་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུ་བ་དབྱིངས་སུ་ནུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བཞག་ལ། ཀུན་རྫོབ་སེམས་བསྐྱེད་ལ་ཡང་ནང་གསེས་ཀྱི་དབྱེ་བ་གཉིས་ཏེ། འབྲས་བུ་ལ་དམ་བཅའ་བ་སྨོན་པ་སེམས་བསྐྱེད་དང་། རྒྱུ་ལ་དམ་བཅའ་བ་འཇུག་པ་སེམས་བསྐྱེད་གཉིས། དེ་ཡང་སྤྱོད་འཇུག་ལས། འགྲོ་བར་འདོད་དང་འགྲོ་བ་ཡི། །བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་མཁས་པས་འདི་གཉིས་ཀྱི། །བྱེ་བྲག་རིམ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས། དཔེར་ན་ཉི་མ་ལྷ་ས་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་བ་ལ། དང་པོ་ང་ལྷ་སར་གཅིག་འགྲོ་སྙམ་པ་ལྟར་དུ། དང་པོ་ངས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པ་ཞིག་བྱ་སྙམ་པ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་ལྟ་བུ་སྨོན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་དེའི་འབྲས་བུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན། ལྷ་སར་འགྲོ་བ་དངོས་ཀྱི་གྲོ་ཆས་དང་ཁལ་རྟ་སོགས་སྟ་གོན་བྱས་ནས་དངོས་སུ་ལམ་དུ་ཞུགས་ཏེ་འགྲོ་བ་ལྟར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་དེའི་རྒྱུ་སྦྱིན་པ་གཏོང་། ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་། བཟོད་པ་བསྒོམ། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ། བསམ་གཏན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག ཤེས་རབ་ལ་བློ་སྦྱང་སྙམ་ནས་ལམ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་དངོས་སུ་སློབ་པ་ནི། འགྲོ་བ་དངོས་ལྟ་བུ་ཕྱིན་དྲུག་གི་ལམ་ལ་འཇུག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡིན། དེ་ལྟ་བུའི་སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་གཉིས་ཀ་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡིན་ཞིང་། ཚོགས་སྦྱོར་གྱི་ལམ་དུ་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་ལ་བསྟེན་ནས་ཡུན་རིང་པོར་བློ་སྦྱངས་པའི་མཐུ་ལས། མཐར་མཐོང་ལམ་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལུགས་དེ་བཞིན་ཉིད། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཡིན། སྤྱིར་ན་ལྟ་བ་ལ་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་དཔག་གཉིས་ཡོད། ཚོགས་སྦྱོར་གྱི་སྐབས་སུ་ལམ་རྗེས་དཔག་གི་ལྟ་བ་ཡིན་པས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཡིན། དེའི་ནང་ནས་སྦྱོར་ལམ་ངེས་འབྱེད་ཆ་བཞི་དྲོད་རྩེ་མོ་བཟོད་ཆོས་མཆོག་བཞིའི་ནང་གི་སྦྱོར་ལམ་ཆོས་མཆོག་དེ་མ་ཐག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་སྐད་ཅིག་ཕྱི་མ་ལ་མཐོང་ལམ་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན། ཚོགས་ལམ་ནས་མཐོང་ལམ་ལ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཡིན་ཡང་བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་གསུམ་ལས་གཅིག་འགོར་བ་ཡིན། མཐོང་ལམ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་མཐོང་བའི་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས། རང་དོན་དུ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་དང་། གཞན་དོན་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་འབྱོར་ནས་བསྐལ་བ་སྐད་ཅིག་དང་། སྐད་ཅིག་བསྐལ་བར་སྒྱུར་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་འབྱོར་བ་སོགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འགྲོ་དོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་འོང་བས་རབ་དགའ་ཞེས་དང་། དེ་ལྟར་ས་དང་པོ་ནས་བདུན་པའི་བར་གྱི་མ་དག་ས་བདུན་གྱི་སྐབས་སུ་ཉོན་སྒྲིབ་དངོས་སུ་སྤོང་། ཤེས་སྒྲིབ་བརྒྱུད་ནས་ཉམས་སྨད་པར་བྱས་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་ས་བདུན་པ་མན་ཆད་དུ་ཉོན་ཡིད་མ་སྤངས་པ་ཡིན་པས་མ་དག་ས་བདུན་ཞེས་བརྗོད་ལ། དེའི་སྐབས་སུ་རྗེས་ཐོབ་ན་རང་འདོད་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཕྲ་མོ་རེ་འབྱུང་སྲིད་ནའང་རང་བཞིན་གྱིས་ཞིག་ཅིང་དག་འགྲོ་བས་སྦྱོར་བས་རང་དོན་མི་སྒྲུབ་པས་ན་ལྷག་བསམ་དག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱང་ཟེར། ཉོན་སྒྲིབ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པ་ས་བདུན་པ་ནས་སྤངས་ཟིན་ལ། དག་པ་ས་གསུམ་དུ་ཤེས་སྒྲིབ་ཕྲ་རགས་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་ས་བཅུའི་རྒྱུན་གྱི་མཐའ་མ་ལ་བག་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྐད་ཅིག་དང་པོར་གཉེན་པོ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བག་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པ་སྤངས་ནས། སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གནས་གྱུར་པ་དེ་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །འདིའི་སྐད་ཅིག་ནི་ཡུལ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་བཞག་པ་ཡིན། སྒྲིབ་གཉིས་ངོས་འཛིན་ལ་བཞེད་པ་ཐ་དད་ཡོད་ཀྱང་། རང་ལུགས་རྒྱུད་བླ་མའི་དགོངས་དོན་ལྟར་དུ་སྒྲིབ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། སེར་སྣ་ལ་སོགས་རྣམ་རྟོག་གང་། །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་པར་འདོད། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་། །དེ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་དུ་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉོན་སྒྲིབ་དང་། འཁོར་གསུམ་དུ་བདེན་པར་ཞེན་པ་ཤེས་སྒྲིབ་ཏུ་བཞེད། ལུགས་གཞན་ལ་བདེན་འཛིན་ཉོན་སྒྲིབ་དང་དེ་ཇེ་ཕྲ་སོང་བ་ལ་ཤེས་སྒྲིབ་དང་། དེ་ཇེ་ཕྲ་སོང་བ་བག་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པར་འདོད་པ་ཡོད། དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་སྔགས་ཀྱི་ལུགས་ལ་ཆོ་ག་ལས་སྐྱེ་བར་བཤད་ཡོད་ཀྱང་དེ་ནི་མོས་པ་ལམ་བྱེད་ཙམ་ལས་མཚན་ཉིད་པ་མིན། མཚན་ཉིད་པ་ནི་དམ་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྒོམ་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོབ་དགོས་པས་ཆོ་ག་ལ་མི་ལྟོས། དེ་ཡང་ཚོགས་ལམ་ནས་མཐོང་ལམ་བར་དམ་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་དགོས་ཏེ། ཡོངས་འཛིན་དམ་པ་ནི། ཕྱིའི་ཡོངས་འཛིན་བླ་མ་དང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མང་པོ་རབ་ཏུ་མཉེས་པར་བྱས་ཤིང་སུན་པར་མ་བྱས་པ་དང་། ནང་གི་ཡོངས་འཛིན་དམ་པ་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང་། རྗེས་སྒྲུབ་དམ་པ་ནི་སྣང་བཅས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་སྣང་མེད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་བསགས་པ་དང་། རྟོགས་པ་དམ་པ་ནི། སྤྲོས་བྲལ་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་དོན་མཐོང་ལམ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་ཡིན། མདོར་ན་དམ་པ་དེ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་མཚན་ཉིད་པ་སྐྱེ་དགོས་སོ། །འདིར་ལས་དང་པོ་པས་ཀུན་རྫོབ་སེམས་བསྐྱེད་ཆོ་ག་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་པས་བླ་མ་ལས་ལེན་ཚུལ་སེམས་བསྐྱེད་འབོག་ཆོག་ལྟར་བྱ་དགོས་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་འབོག་ཆོག་གི་ཆོ་ག་ལའང་དབུ་མ་ལུགས་དང་སེམས་ཙམ་ལུགས་གཉིས་ཡོད། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ནས་ཀླུ་སྒྲུབ་ལ་བརྒྱུད་པ་ནི་ཟབ་མོ་ལྟ་བའི་སྲོལ་དབུ་མའི་ལུགས་དང་། རྗེ་བཙུན་བྱམས་མགོན་ནས་འཕགས་པ་ཐོག་མེད་ལ་བརྒྱུད་པ་ནི་རྒྱ་ཆེན་སྤྱོད་པའི་སྲོལ་ལམ་སེམས་ཙམ་ལུགས་གཉིས་སུ་ཡོད། གང་ལྟར་ཡང་སྦྱོར་བ་སྔོན་འགྲོ། དངོས་གཞི་དམ་བཅའ་བ། མཇུག་རང་གཞན་དགའ་བ་བསྒོམ་པ་གསུམ་གྱི་ཆོ་ག་ལ་བརྟེན་ཏེ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་འབོག་དགོས་པ་ཡིན། སྦྱོར་བ་སྔོན་འགྲོའི་ཆོས་ལ། ཚོགས་བསགས་པ། བློ་སྦྱོང་བ། ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་གཞི་གསུམ་པོ་གཏོང་ཕྱིར་བློ་སྦྱོང་དགོས། དངོས་གཞིའི་སྐབས་སུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་དང་བྲལ་ཏེ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་རིན་པོ་ཆེ་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་ངས་སྨོན་པ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད། འཇུག་པ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་རང་ནུས་གང་ཡོད་ཀྱིས་བསླབ་པར་བྱ་སྙམ་པའི་ཀུན་སློང་དང་བཅས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སོགས་ཀྱིས་དགོངས་སུ་གསོལ་བ་གསུམ་སྔོན་དུ་སོང་ནས། བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སོགས་ཀྱིས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་གསུམ་གྱིས་གཞི་བཟུང་སྟེ། དངོས་གཞི་ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་བདེ་གཤེགས་སོགས་ཀྱིས་དམ་བཅའ་བ་གསུམ་གྱི་རྗེས་མ་ཐོབ་མཚམས་བརྗོད་པ་གསུམ་གྱི་ཐ་མར་བྱང་སྡོམ་སྐྱེ་བ་ཡིན། དེ་ཡང་། ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས། །ལ་སོགས་པ་ཚིག་རྐང་སྔ་མ་གཉིས་ཀྱིས་སྨོན་པ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཐུགས་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་པ་དང་། ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་འཇུག་པ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཐུགས་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་པ་བསྟན་པས་གང་ལ་སློབ་པའི་ཡུལ་བསྟན་པ་ཡིན། བདག་ཀྱང་འགྲོ་ལ་ཕན་དོན་དུ། །སོགས་ཚིག་རྐང་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས། བདག་གིས་ཀྱང་རྒྱལ་བ་སྲས་ཅས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བསླབས་ཏེ་སྨོན་པ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། དེའི་རྒྱུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་རང་ནུས་དང་འཚམས་པར་ཁས་བླངས་ནས་བརྗོད་པ་གསུམ་གྱི་མཇུག་རྫོགས་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྡོམ་པ་དངོས་སུ་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ཡིན། དེ་ནས་མཇུག་རང་གཞན་དགའ་བ་སྒོམ་པ་ལ། གཉིས་ལས། རང་དགའ་བ་སྒོམ་པ་ནི། དུས་དེ་རིང་གི་ཉི་མའི་ཚེ་འདི་ལ་བདག་གི་མི་ལུས་ཐོབ་པ་དོན་ཡོད་འབྲས་བུ་ཅན་དུ་གྱུར་སོང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་རིན་ཆེན་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་བདག་གིས་སེམས་བསྐྱེད་ཟིན་པས་མིང་དོན་གཉིས་གནས་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་གདུང་འཚོབ། གསུང་གི་མཛོད་འཛིན། ཐུགས་ཀྱི་གསང་བ་འཆང་། གདུལ་བྱའི་ལྷག་མ་སྐྱོང་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་ང་གྱུར་སོང་བས་ད་ནི་བདག་གིས་ཅི་ལ་ཐུག་ཀྱང་། རང་དོན་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་བློས་གཏོང་བའི་སྐྱོན་མེད་པར་ཆོ་རིགས་བཙུན་པའི་རིགས་འདི་བརྗེད་པར་མི་བྱ། རིགས་དང་མཐུན་པའི་ལས་རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་ལ་འཇུག་དགོས་བསམས་ནས། ངའི་རྒྱུད་ལ་དེ་རིང་ནས་རིན་ཆེན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེས་པ་འདི་དཔེ་བཞག་ན་ལོང་བས་ཕྱགས་དར་ཁྲོད་ནས་རིན་ཆེན་གྱི་ཕུང་པོ་རྙེད་ན་དགའ་བ་ཇི་ལྟར་ཡོད། དེ་ལས་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཞིག་ངས་རྙེད་པས་རང་དགའ་བ་བསྒོམ་དགོས་པ་ཡིན་བསམ། བདག་གིས་དེ་རིང་སྐྱོབ་པ་རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་ཀྱི་སྤྱན་སྔ་ནས་ཕ་མར་གྱུར་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གནས་སྐབས་ལྷ་མིའི་གོ་འཕང་ནས། མཐར་ཐུག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ལ་མགྲོན་དུ་བོས་ཟིན་པས། ལྷ་དང་ལྷ་མིན་ལ་སོགས་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགའ་བར་གྱིས་ཞེས་བཤད་ཟིན། དེས་ན་ཕྱིན་ཆད་ལྟུང་བ་ལ་མི་སྦྱོར་བའི་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཀྱི་རྟེན་དུའང་རུང་། སེམས་མཆོག་བསྐྱེད་པ་མི་གཙོ་སྐྱེས་པ་གཙོ། །གསུངས་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འདི་རང་རྒྱུད་ལ་དངོས་སུ་སྐྱེ་བར་ཤིན་ཏུ་དཀའ། དེས་ན་རྒྱས་ན་ཚད་མེད་བཞི། ཡང་ན་བྱམས་སྙིང་རྗེ་གཉིས། བསྡུ་ན་སྙིང་རྗེ་ཉག་མ་གཅིག་པོ་བསྒོམ་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དགོས། བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་རྐྱེན་གྱིས་ཉམས་ཤོར་ན་མཆོད་འོས་རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་བསླུས་པ་དང་། འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གཡོ་སྒྱུས་མགོ་བསྐོར་བ་སོགས་ནག་པོ་ཆོས་བཞི་རྒྱུད་ལ་འབྱུང་བ་ཡིན་པས་གཟབ་དགོས། སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། ཡོད་ན་སངས་རྒྱས་བསྒྲུབ་ལ་དེས་ཆོག་ཅིང་། །མེད་ན་སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་ལ་ཐབས་ཆག་པ། །སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་པའི་ས་བོན་མ་ནོར་བ། །རྣམ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་བསྐྱེད་པར་ཤོག །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་དགེ་རྩ་གང་བྱས་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་འགྲོ་ཞིང་དགེ་འབྲས་ལན་གཅིག་མྱོང་ནས་མི་ཟད་པ་ཡིན། སྡིག་པ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཡང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་འཇོམས་པར་བྱེད་པའང་ཡིན། ཇི་སྐད་དུ། ངན་འགྲོའི་ལམ་ནི་ལྡོག་བགྱིད་ཅིང་། །མཐོ་རིས་ལམ་ནི་རབ་སྟོན་ལ། །རྒ་ཤི་མེད་པར་འདྲེན་བགྱིད་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའི་ཕན་ཡོན་རྣམས་དུས་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དྲན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་ཉམས་ཤིང་གོང་དུ་འཕེལ་བའི་དགོས་པ་ཡོད། དེ་ལྟར་ཆོ་ག་ལས་ཐོབ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་ཉིད་མི་ཉམས་ཤིང་གོང་དུ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་དུ་དུས་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་འདི་ལྟར་ཡང་དང་ཡང་དུ་བླང་དགོས། དེ་ཡང་མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་དཔང་པོར་སྐྱབས་འགྲོའི་ཚོགས་ཞིང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གསལ་གདབ། འདི་ལྟར་ནམ་མཁའི་མཐས་ཁྱབ་པའི་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཚེ་རབས་ཐོག་མ་མེད་པ་ཚུན་ཆད་ནས་ད་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་རང་གི་ཕ་མར་མ་གྱུར་པ་ནི་སེམས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་མེད། ཕ་མར་གྱུར་པའི་ཚེ་ད་ལྟའི་ཕ་མ་བཞིན་དུ་བུ་ཐེངས་གཅིག་ན་བ་ལས་ཀྱང་ཕ་མ་རང་ཤི་བ་འདམ་པའི་གཅེས་སྤྲས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐྱངས། ཟས་སུ་ཕུད་བྱིན། གོས་ཀྱི་རྩེས་གཡོགས། ཤིན་ཏུ་བྱམས་པའི་སྒོ་ནས་བསྐྱེད་བསྲིངས་པའི་དྲིན་ཅན་ཤ་སྟག་ཡིན་པར་ངེས་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་ཕ་མ་དྲིན་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྨོངས་པའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་ནས་འཁོར་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་མུ་དང་མཐའ་མི་མངོན་པའི་རྦ་ལ་བྱིང་། མ་རིག་གཏི་མུག་གི་མུན་པ་འཐུག་པོས་མིག་བསྒྲིབས་ནས་ལོང་བར་གྱུར་པ། རྨོངས་པའི་དབང་གིས་ལམ་ཡང་དག་པ་དང་དེ་ལས་ལྡོག་པ་ལམ་མ་ཡིན་པའི་བླང་དོར་ནི་མི་ཤེས། ཡང་དག་པའི་ལམ་སྟོན་གྱི་བཤེས་གཉེན་དང་ནི་བྲལ། སྐྱབས་དང་སྐྱོབ་པ། མགོན་དང་དཔུང་གཉེན། རེ་ལྟོས་དང་སྐྱབས་གནས་སུ་ཡང་མེད་པར་ལོང་བ་བཤེས་བྲལ་ཐང་སྟོང་དུ་འཁྱམས་པ་ལྟ་བུའི་མ་རྒན་དེ་ཐམས་ཅད་འཁོར་བའི་གནས་འདིར་ད་དུང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བཞིན་བཞག་ནས། རང་ཉིད་གཅིག་པུ་ཞིག་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་བ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་ན་བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སྔོན་བྱོན་གྱི་ཕྱོགས་བཅུའི་རྒྱལ་དང་དེ་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཛད་སྤྱོད་རླབས་པོ་ཆེ་རྣམས་ལ་བདག་གིས་བསླབ་ཅིང་། འཁོར་བ་ན་སེམས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་མི་གནས་པ། དེ་ཙམ་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་མོ་སྙམ་པའི་ངང་ནས། ཧོ་སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་ཆུ་ཟླའི་རྫུན་རིས་ཀྱིས། །འཁོར་བ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་འཁྱམས་པའི་འགྲོ། །རང་རིག་འོད་གསལ་དབྱིངས་སུ་ངལ་གསོ་ཕྱིར། །ཚད་མེད་བཞི་ཡི་ངང་ནས་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཞེས་པའི་དོན་ལ་གཞིག་ན། ཧོ་ཞེས་པའི་དོན་འགས་སྙིང་རྗེ་བ་དང་སྐྱོ་བའི་ཚིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་པའང་ཡོད། གཙོ་ཆེར་ངོ་མཚར་བའི་ཚིག་ལ་གོ་ཆོག ཅི་ལ་ངོ་མཚར་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རང་རིག་འོད་གསལ་བའི་དབྱིངས་སུ་ངལ་གསོ་བའི་ཕྱིར་དུ་ཚད་མེད་བཞི་ཡི་ངང་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདི་ལ་ངོ་མཚར་བ་ཡིན། དེ་ལྟར་ངོ་མཚར་བའི་ཚིག་གིས་སྣ་དྲངས་ཏེ། སེམས་ཅན་རང་རང་གིས་སྔོན་ལས་སྣ་ཚོགས་པ་བསགས་པའི་དབང་གིས་བདེ་སྡུག་གི་འབྲས་བུ་ཡང་སྣ་ཚོགས་པ། རང་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྣང་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དཔེ་ཆུ་ནང་གི་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་ཡང་དཔྱད་ན་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པ་ལྟར། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གཉིས་ཀ་ཐོག་མའི་གཞི་དུས་དང་། མཐར་ཕྱིན་འབྲས་དུས་ན་མེད་པས་གློ་བུར་འཁྲུལ་བའི་སྣང་བ་རྫུན་པ་བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་སྣང་བ་འདི་དག་ཀྱང་། ལས་སྣ་ཚོགས་པའི་དབང་གིས་སོ་སོར་རི་མོ་བྲིས་པ་ལྟར་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། ལས་ནི་ཀུན་བྱེད་རི་མོ་མཁན་དང་འདྲ། །གསུངས་པ་ལྟར། ཆུ་གཅིག་ལ་རིགས་དྲུག་གིས་མཐོང་ཚུལ་མི་འདྲ་བའི་སྣང་བ་རྣམས་ཀྱང་ལས་དང་བག་ཆགས་ལས་བྱུང་བའི་གཟུང་འཛིན་འཁྲུལ་བའི་བློ་མ་ཟད་ཀྱི་བར་འགོག་ཏུ་མེད་པར་འཁོར་བའི་འཁོར་ལོ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་གཅིག་རྗེས་སུ་གཉིས་མཐུད་ནས་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་འཁྱམས་པའི་འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་སྣང་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་བྲལ་ཏེ་རང་གི་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་འོད་གསལ་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་སོན་ཏེ། མི་དགེ་བའི་ལས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ངལ་ཞིང་དུབ་པའི་འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་དབུགས་འབྱིན་གྱི་ངལ་གསོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དུ། མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་དང་བྲལ་འདོད་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་ཚད་མེད། དེའི་རྒྱུ་ཉེ་རིང་ཆགས་སྡང་གཉིས་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའི་བློ་བཏང་སྙོམས་ཚད་མེད། བདེ་བ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་དང་ལྡན་པར་འདོད་པ་བྱམས་པ་ཚད་མེད། བདེ་བ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་དང་མི་འབྲལ་བར་འདོད་པ་དེ་དགའ་བ་ཚད་མེད་ཡིན་ན། ཚད་མེད་སྔ་མ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང་། ཕྱི་མ་གཉིས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་འོད་གསལ་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་འདོད་ཀྱི་བྱམས་པ་ཚད་མེད། དེ་དང་མི་འབྲལ་བར་འདོད་པ་དགའ་བ་ཚད་མེད་གཉིས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན། དེ་ལྟ་བུའི་ཚད་མེད་རྣམ་པ་བཞི་ཡིས་བློ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་སྦྱངས་པའི་མཐར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྣམ་གྲོལ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ལ་འགོད་པའི་སླད་དུ་བདག་གིས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་རིན་པོ་ཆེ་དེ་ཅི་ནས་ཀྱང་ཐོབ་ངེས་པ་ཞིག་བྱའོ་སྙམ་པ་སྨོན་པ་དང་། དེའི་ཆེད་དུ་ལམ་ཟབ་མོ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་མཚོན་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རླབས་པོ་ཆེ་ལ་བསླབས་ནས། འཁོར་བ་ན་སེམས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་མི་གནས་པའི་བར་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་འཇུག་པ་སེམས་བསྐྱེད་ཡིན། དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་རྣམ་པ་གཉིས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཅི་མང་དུ་བརྗོད་ནས་ཐུན་དང་བཅས་འབུམ་ཕྲག་གཅིག་འགྲོ་ངེས་བྱ་དགོས། ཐུན་སྡོམ་པ་སོ་སོའི་མཐར། ཚོགས་ཞིང་གི་ལྷ་ཚོགས་རྣམས་ལ་མོས་གུས་དུང་དུང་པ་ཞིག་བྱས་པས། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་དཔང་པོར་བཞུགས་པའི་ལྷ་ཚོགས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མཐའ་བསྐོར་ནས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་འོད་དུ་ཡལ་ཏེ་དབུས་ཀྱི་བླ་མ་སྐྱབས་གསུམ་ཀུན་འདུས་ལ་ཐིམ། དབུས་ཀྱི་བླ་མ་སྐྱབས་གསུམ་ཀུན་འདུས་ཡང་འོད་དུ་ཞུ་ནས་རང་ལ་ཐིམ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱབས་ཡུལ་ལྷ་ཚོགས་དེ་དག་གི་ཐུགས་རྒྱུད་ན་བཞུགས་པའི་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྤྲོས་བྲལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་རང་རྒྱུད་ལ་ལྷང་གིས་སྐྱེས་པར་བསམ། སྐབས་སྐབས་སུ་བདག་གཞན་མཉམ་བརྗེའི་བློ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་དབུགས་ཀྱི་འགྲོ་འོང་དང་བསྟུན་ཏེ་བདེ་སྡུག་གཏོང་ལེན་གྱི་དམིགས་པ་ཡང་ཉམས་སུ་བླངས་ནས། བདག་མེད་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་ངེས་པས་དྲངས་བའི་ཞི་ལྷག་ཟུང་འཇུག་གི་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱང་ཅི་རིགས་སྒོམ་པ་གལ་ཆེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་རིན་པོ་ཆེ། །མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྐྱེ་གྱུར་ཅིག །སྐྱེས་པ་ཉམས་པ་མེད་པར་ཡང་། །གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བར་ཤོག །ཅེས་སྙིང་ཐག་པ་ནས་སྨོན་ལམ་གྱི་ཚིག་རྗེས་དོན་འབྲེལ་དང་འཇམ་དཔལ་དཔའ་བོས་སོགས་ཀྱིས་བསྔོ་བ་བྱ། དེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདི་ནི། རྒྱལ་བ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་པོ་དྲིལ་དྲིལ་བ་ཡོད་ན་དེས་ཆོག མེད་ན་ཐབས་ཆགས་ཀྱི་གདམས་པ། ནད་བརྒྱ་སྨན་གཅིག སྨན་དཀར་པོ་ཆིག་ཐུབ་ལྟ་བུ་ཡིན། གཞན་ཚོགས་བསགས་པ། སྒྲིབ་པ་སྦྱང་བ། ལྷ་བསྒོམ་པ། སྔགས་བཟླ་བ་ལ་སོགས་ཆོས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་འདི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་ཐབས་ཙམ་དུ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ལ་མ་བསྟེན་པར་རང་རང་སོ་སོའི་ལམ་གཞན་གྱིས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་མི་ནུས། དེས་ན་འདི་ལ་ལྟོས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱིས་མ་ཟིན་པའི་དགེ་སྦྱོར་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་གནོད་པའི་དགེ་སྦྱོར་ཞིག་ཡིན་ནས་བཟུང་སྟེ་ཐམས་ཅད་བདུད་ལས་ཡིན་ཞེས་སྨྲ་ཕོད། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འདི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་ན་ཆོས་གང་བསྒྲུབ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་འགྲོ་བ་ཡིན་པས། དུས་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རང་རྒྱུད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཉག་མ་རེ་སྐྱེ་བའི་ཐབས་ལ་སྒོ་དུ་མ་ནས་བསླབ་པར་བྱ་དགོས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་པོ་མི་སྐྱེ་བ་དང་མཐར་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི། བདག་རང་འདོད་སྒྲུབ་པའི་བསམ་པ་དང་གྲོགས་ཁོང་ཁྲོ་གཉིས་གཙོ་བོ་ཡིན། དེ་གཉིས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་པོ་མི་སྐྱེ། བར་དུ་མི་འཕེལ། མཐར་ཉམས་པར་བྱེད་པ་ཡིན། ཇི་ལྟར་ན་སྨོན་སེམས་ཀྱི་ཟུར་གཉིས་པོ་གང་ཉམས་ན་རྩ་བ་བཅད་ན་སྡོང་པོ་དང་ཡན་ལག་སོགས་སྐམ་པ་ལྟར། རྩ་བའི་ལྟུང་བས་ཉམས་ན་ཡན་ལག་གི་ལྟུང་བས་མ་ཉམས་ཀྱང་མི་ཕན། དེ་ཡང་སེམས་ཅན་བློས་བཏང་དང་རྣམ་མཁྱེན་བློས་བཏང་གིས་ཟུར་གཉིས་པོ་ཉམས་པ་ཡིན། དཔེར་ན་རང་ལ་གནོད་བསྐྱལ་བའི་དགྲ་བོ་ངོ་ནག་ཅིག་ལ་ཁོང་ཁྲོ་སྐྱེས་སྐབས། རང་འདོད་ཀྱི་ཀུན་སློང་གིས་སེམས་ཅན་དེ་བློས་བཏང་བ་ཡིན། དེས་ན་རང་འདོད་ཡིད་བྱེད་དང་ཁོང་ཁྲོ་གཉིས་ཀྱིས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ནས་སེམས་ཅན་གཅིག་བློས་བཏང་བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཅེས་པའི་དམ་བཅའ་ཉམས་སོང་བ་རེད། དཔེར་ན་དབྱུག་པ་ཆག་པ་གཅིག་གི་ནང་ནས་དབྱུག་པ་གཅིག་ཕྱུང་ན་ཆག་པ་ཞིག་འགྲོ་བ་ལྟར་ཡིན། དེས་ན་སེམས་ཅན་གཅིག་བློས་བཏང་ནས་གཞན་མ་བཏང་ཡང་རྩ་ལྟུང་བྱུང་ཚར་བ་ཡིན། རྣམ་མཁྱེན་བློས་བཏང་ནི། ཚོགས་སྦྱོར་གྱི་ལམ་ནས་བླ་ཤོར་ཏེ་མགོ་དང་ཡན་ལག་སོགས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཕྱིན་དྲུག་གི་སྤྱོད་པ་རླབས་ཆེན་མི་ནུས་ནས་རང་དོན་ཞི་བདེ་ཉན་རང་གི་གོ་འཕང་ལྟ་བུ་དོན་དུ་གཉེར་ན་རྣམ་མཁྱེན་ཡང་བློས་བཏང་ཚར་བས། མདོ་ལུགས་ཀྱི་སོར་བྱང་གཉིས་ཀྱི་སྡོམ་པ་རང་འདོད་ཡིད་བྱེད་འདིས་ཤོར་འགྲོ་བ་ཡིན། སྔགས་ལུགས་ཀྱིས་བླ་མ་དང་མཆེད་གྲོགས་ལ་འགལ་བའི་དམ་ཚིག་འཆལ་བ་ཡང་རང་འདོད་ཡིད་བྱེད་འདིས་ལན་པ་ཡིན་པས་ཐབས་གང་དྲག་གིས་རང་འདོད་ཡིད་བྱེད་འདི་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ལས་ལ་བརྩོན་པ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ། དེ་བཞིན་དུ་རང་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་མན་ངག་སྟོན་པའི་བླ་མ་དེ་ཡང་ཆོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་དུ་འཛུད་པ་པོ་ཡིན་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་མ་འབྲེལ་བའི་གདམས་ངག་གཞན་སྟོན་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མན་ངག་སྟོན་པའི་བླ་མ་ཉིད་བཀའ་དྲིན་ལྷག་པར་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇོ་བོ་རྗེ་ལྷ་ཅིག་གིས་བླ་མ་གཞན་གྱི་མཚན་ནས་བརྗོད་པའི་ཚེ་ཕྱག་ཐུགས་ཀར་ཐལ་མོ་སྦྱར། ཇོ་བོ་གསེར་གླིང་པའི་མཚན་ནས་བརྗོད་པའི་ཚེ། ཕྱག་ཐལ་མོ་སྤྱི་བོར་སྦྱར་ཏེ་སྤྱན་ཆབ་གཡོ་བཞིན་དུ་ཆོས་གསུངས་པ་ལ། སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཇོ་བོས་བླ་མ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ནས་བརྗོད་པ་ལ་དད་གུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འདི་ཙམ་མཛད་པ། བླ་མ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་རྒྱུད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་ཆེ་ཆུང་ཡོད་པ་ཡིན་ནམ། ཁྱེད་རང་ཉིད་ལ་བཀའ་དྲིན་ལ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་ཡོད་པ་གང་ཡིན་ཞུས་པས། ཇོ་བོ་རྗེ་དཔལ་ལྡན་ཨ་ཏི་ཤའི་ཞལ་ནས། ངའི་བླ་མ་དེ་ཐམས་ཅད་ལམ་རྟགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོད་པའི་གྲུབ་པ་ཐོབ་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་པས་ཡོན་ཏན་ལ་ཆེ་ཆུང་མེད། བཀའ་དྲིན་ལ་ཆེ་ཆུང་ཡོད་དེ། ངའི་རྒྱུད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཉག་མ་གཅིག་པོ་འདི་ཇོ་བོ་གསེར་གླིང་པའི་བཀའ་དྲིན་གྱིས་ཐོབ་པ་ཡིན་པས་ཁོང་བཀའ་དྲིན་ཆེ་གསུངས། མདོར་ན་སེར་སྐྱ་ཕོ་མོ་སུ་ཡིན་རུང་ནངས་རེ་བཞིན་དུ་མཆོད་ཁང་ནང་ཡར་སོང་ནས་ཕྱགས་དར་བྱས། མཆོད་སྤྲིན་གྱི་གཟུངས་དང་སྦྲགས་ཏེ་མཆོད་པ་གཙང་མ་རེ་བཤམས། སྤོས་ཤིག་སྒྲོན། ཕྱག་གསུམ་འཚལ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྡོམ་རེ་ཆགས་མེད་ལེན་རྒྱུ་གལ་ཆེ། དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཡང་། སེམས་མཆོག་བསྐྱེད་པ་མི་གཙོ་སྐྱེས་པ་གཙོ། །ཞེས་པ་ཡིན་པས། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རང་རྒྱུད་ལ་ངེས་པར་སྐྱེས་པ་ཞིག་དགོས་ཀྱི། དོན་སེམས་ཐོག་ཏུ་མ་བླངས་པར་ཁ་ནས་སེམས་བསྐྱེད་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་བཏོན་ཀྱང་སྙིང་པོ་ཏིལ་འབྲུ་ཙམ་ཡང་མེད་དེ། རྒྱལ་བ་སྲས་དང་བཅས་པའི་སྤྱན་སྔར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་ཁས་བླངས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་མི་བྱེད་ན། རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་བསླུ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་ལྕི་བ་ལས་མེད་པས། དུས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གཡོ་སྒྱུ་སྤངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཉིད་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པ་ལ་འབད་པར་བྱའོ། །གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ནངས་རེ་བཞིན་ཆགས་མེད་སྐུ་གསང་ཐུགས་རྟེན་གྱི་མདུན་ནམ། ཡང་ན་ཡིད་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་རྒྱལ་བ་སྲས་དང་བཅས་པ་མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་བཞུགས་པར་བསམ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་སྡོམ་རེ་ཆག་མེད་ལེན་དགོས། ཆག་མི་ཉན། གཞན་ཡང་རྟེན་རྩ་ཆེན་དང་བླ་མ་རྩ་ཆེན་སོགས་མཇལ་དུ་ཕྱིན་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྡོམ་རེ་ལོངས། ད་ངས་སྐྱེ་བ་ནས་སྐྱེ་བ་ཚེ་རབས་ནས་ཚེ་རབས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་ཞིག་ལའང་། གནོད་མི་སྐྱེལ་ཞིང་ཕན་པ་རྒྱ་ཆེར་འགྲུབ་པར་ཤོག་ཅེས་སྨོན་ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་བསྔོ་བ་དང་བཅས་ཏེ་དགེ་སྦྱོར་སྒྲུབ་དགོས། ད་ལྟའི་ཕལ་ཆེར་གྱིས་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཡུལ་ནས་མཇལ་བར་ཤོག་ཅེས་ཡང་ཡང་བསྐྱར་ཡང་ཆོག་མོད། ཆོས་ས་ཆོས་ཡུལ་གྱི་མི་ཆོས་སྒྲུབ་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཚེ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་ཁ་ཡིས་འདོན་པ་འདོན་ཚུལ་དང་། ཡིད་ལ་ཚིག་དོན་བསམ་ཚུལ་ཡང་མ་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད་དགོས། ང་རང་སྐོར་གཅིག་ལྷ་སའི་ཇོ་བོ་མཇལ་བཞིན་འགྲོ་སྐབས་ཁམས་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒན་མོ་ཞིག་གིས། ང་ཡི་སྐྱིད་ཅིག་མེད་པར་ཤོག །ང་ཡི་རྒྱགས་ཤིག་མེད་པར་ཤོག །ཅེས་ཡང་ཡང་ཟེར་ཏེ་ཇོ་བོ་མཇལ་བཞིན་ཡོད་ཁི། དེ་ལ་དཔྱད་ན་མོ་རང་གི་ཡན་སུ་ཡང་མེད་དགོས་པའི་སྨོན་ལམ་རང་འདོད་ཅན་རེད་འདུག་པས་དེ་འདྲའི་ལོ་ནི་མ་རེད།
༼༣སྨོན་འཇུག་གི་བསླབ་བྱ་བསྟན་བ་ལ་གཉིས།
༼༡༽དང་པོ་སྨོན་པའི་བསླབ་བྱ་ལ།
གསུམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བསླབ་བྱ་བསྟན་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་བསླབ་བྱ་བདག་གཞན་མཉམ་པ། བརྗེ་བ། བདག་བས་གཞན་གཅེས་པ་བསྒོམ་པ་དང་གསུམ། འཇུག་པའི་བསླབ་བྱ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཉམས་སུ་བླང་བ་རྣམས་ལས།
༡༽བདག་གཞན་མཉམ་པ།
དང་པོ་བདག་གཞན་མཉམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པ་ནི། འདི་ལྟར་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་འཁོར་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་འདིར་འཁྱམས་པའི་རྒྱུ་ང་མེད་ལ་ང་དང་། བདག་མེད་ལ་བདག་ཏུ་བཟུང་ནས་བདག་ཁོ་ན་གཅེས་པར་བཟུང་བའི་རང་དོན་སྒྲུབ་པའི་བསམ་སྦྱོར་འདིས་ལན་པ་ཡིན་པས། མདོར་ན་ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མའི་སྡུག་བསྔལ་ཕྲ་རགས་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ་ཅོག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་རང་འདོད་སྒྲུབ་པའི་བསམ་སྦྱོར་འདི་ལ་ཐུག་ཡོད། རང་འདོད་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་བསམ་པ་འདིས་གནས་སྐབས་སུ་རྒྱལ་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན། མཐར་ཐུག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་འབྲས་བུའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རང་རྒྱུད་ལ་མི་སྟེར་བ་ཡིན། དེས་ན་རང་གིས་རང་ལ་འདི་ལྟར་བརྟག་དགོས་ཏེ། ད་ལྟ་རང་གིས་དུས་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རང་ཉིད་ལ་བདེ་བ་ཁོ་ན་འོང་བར་འདོད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ཆེ་ཆུང་སྣ་གཅིག་ཀྱང་འོང་བར་མི་འདོད། ཐ་ན་ཆུང་ས་ནས་ལུས་ལ་ཚེར་མ་ཟུག་པ་དང་། མེ་སྟག་ཕྲ་མོ་ལྷུང་བ་ཙམ་ཡང་འཕྲལ་དུ་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་པ་སྐྱེས་ནས་ཨ་ཚ་ཚ་ཟེར་ཞིང་བསྲན་མི་བཟོད། རྒྱབ་ནས་ཤིག་གིས་ཟོས་ན་ཡང་དེ་མ་ཐག་དེ་ལ་ཞེ་སྡང་དྲག་པོ་ཞིག་གློ་བུར་དུ་ལངས་ཏེ་བསྙབས་ནས་ཤིག་དེ་བཟུང་། སེན་མོ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་བཞག་ནས་གཅིག་གིས་ཤེད་ཀྱིས་གཅུར། ཤིག་བསད་ཟིན་ཀྱང་ད་དུང་ཡང་ཞེ་སྡང་གི་དབང་གིས་སེན་མོ་ཡང་ཡང་བརྡར་བར་བྱེད། ལར་ད་ལྟ་ཕལ་ཆེར་ཤིག་བསད་པ་ལ་སྡིག་པ་མེད་སྙམ་པ་འདུག་ཀྱང་། ཤིག་གསོད་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ཀུན་སློང་ཞེ་སྡང་གིས་བསླངས་པ་ཡིན་པས་དམྱལ་བ་བསྡུས་འཇོམས་སུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མ་ནོར་བ་ཡིན། དེས་ན་རང་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་དུ་དེ་ཙམ་ཡང་མྱོང་བར་མི་བཟོད་པར། དེའི་ལན་དུ་གཞན་ལ་བསམ་དཔྱད་མི་བྱེད་པར་གནོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་འདི་ངོ་རེ་ཚ། ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་ལ་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་དགོས་པར་འདོད། སྡུག་བསྔལ་སྣ་གཅིག་ཀྱང་མི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་བདག་རང་ཉིད་དང་འདྲ་བ་ཁོ་ན་ཡིན། དེ་ལྟར་རང་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདེ་བ་ནི་འདོད། སྡུག་བསྔལ་ནི་མི་འདོད་ཀྱང་། བདེ་བའི་རྒྱུ་ཆོས་དགེ་བ་བཅུ་ཚུལ་བཞིན་སྒྲུབ་དགོས་ཀྱང་དེ་སྒྲུབ་རང་གིས་མི་ཤེས་པ་མ་ཟད་ཁྱད་པར། ལམ་ཚུལ་བཞིན་སྟོན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་མེད། གལ་ཏེ་ཡོད་ཀྱང་དེའི་བཀའ་བཞིན་མི་སྒྲུབ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཐབས་ཁོ་ན་ལ་བརྩོན་པས་ཞེ་འདོད་དང་ལག་ལེན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། དུས་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་གིས་གདུང་བའི་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བདག་གི་ཕ་མ་མ་བྱས་པ་ནི་གཅིག་ཀྱང་མེད། བདག་ད་རེས་མཚན་ལྡན་གྱི་བླ་མ་དམ་པ་མཇལ་ཞིང་དེས་རྗེས་སུ་བཟུང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དང་འཕྲད། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོར་ཞུགས། དམ་པའི་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོབ་ནས་ཁེ་ཉེན་གྱི་ཁྱད་པར་ཤེས་པ་ཞིག་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དང་འགྲོགས་པའི་དྲིན་ལས་ཆོས་པ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་པས་ན། རྨོངས་པ་མ་རིག་པའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པའི་མ་རྒན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རང་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་བདེ་བ་མཉམ་སྒྲུབ་བྱེད་དེ་འདི་དག་ལ་བརྩེ་བས་སྐྱོང་། སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་ཚུར་དྲིན་ལེན་ལོག་སྒྲུབ་དང་ཕྱོགས་རིས་སྡང་ཞེན་བྱས་པ་ལ་བཟོད་པར་བྱས་ཏེ། དགྲ་གཉེན་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་ཡང་ཡང་བསྒོམ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདེ་བའི་འབྲས་བུ་མངོན་མཐོ་ལྷ་མིའི་གོ་འཕང་ནས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདེ་བ་དང་། དེའི་རྒྱུ་དད་དང་ངེས་འབྱུང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རིན་པོ་ཆེ་སྟེ་བདེ་བ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་འབྲེལ་བ་སུམ་ལྡན་ནམ་བཞི་ལྡན་དུ་བསྒོམ། དུས་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རང་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དངོས་པོ་ཅི་ལྟར་འདོད་པ་དེ་གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་འདོད་པས། རང་གི་བདེ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་འབད་རྩོལ་དང་བརྩོན་འགྲུས་བྱེད་པ་ལྟར། བསམ་སྦྱོར་གཉིས་ཀས་གཞན་གྱི་བདེ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་ཡང་དེ་ལྟར་མཉམ་དུ་བརྩོན། རང་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་སྤོང་བ་ལ་བརྩོན་པ་ལྟར། གཞན་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཕྲ་མོ་ཚུན་ཆད་སྤོང་བ་ལ་མཉམ་དུ་བརྩོན། རང་ལ་བདེ་སྐྱིད་དང་ལོངས་སྤྱོད་སོགས་ཡོད་ན་དགའ་བ་ལྟར། གཞན་ལ་བདེ་སྐྱིད་དང་ལོངས་སྤྱོད་སོགས་ཡོད་པ་ལ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་དགའ་བ་བསྒོམ། མདོར་ན་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རང་དང་ཁྱད་མེད་དུ་བལྟས་ནས། འཕྲལ་དང་ཡུན་གྱི་བདེ་བ་འབའ་ཞིག་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཁོ་ན་ལྷུར་ལེན་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྗེ་དམ་པ་སངས་རྒྱས་ལ། དྲུང་པ་གཟི་རྣ་ཅན་གྱིས་གདམས་ངག་ཚིག་གཅིག་གིས་ཆོག་པ་ཞིག་ཞུས་པས། ཁྱེད་རང་ཅི་ལྟར་འདོད་པ་དེ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལྟར་འདོད་པ་ཡིན་པས་དེ་དང་སྦྱོར་ཅིག་གསུངས། དེས་ན་རང་ལ་གཅེས་པར་འཛིན་པ་དང་། གཞན་ལ་སྡང་བར་འཛིན་པའི་ཆགས་སྡང་གི་བློ་ངན་རྩ་བ་དྲུངས་ནས་ཕྱུང་སྟེ་བདག་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །བདག་གཞན་མཉམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་འདི་རྒྱས་པར་ཕྱེ་ན་ཚད་མེད་པ་བཞི་ཚང་དགོས། བསྡུས་ན་བྱམས་སྙིང་རྗེ་གཉིས། མིན་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་འདོད་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་གཅིག་པུ་བསྒོམ། མདོར་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྡུག་བསྔལ་བྱུང་ན་མཉམ་ཁུར་བྱེད། བདེ་བ་བྱུང་ན་མཉམ་བདེའི་ཆེད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་གྱི་དུས་བསམ་སྦྱོར་གཉིས་ཀ་མཉམ་དགོས། འབྲས་བུའི་དུས་སུ་བདག་གཞན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཐབས་ཡིན། བདག་གཞན་མཉམ་པ་འདི་ལེགས་པར་གོམས་ཟིན་ནས་བདག་གཞན་བརྗེ་བ་སྒོམ་དགོས།
༢༽བདག་གཞན་བརྗེ་བ།
གཉིས་པ་བདག་གཞན་བརྗེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི། དངོས་སུ་ན་ཚ་དང་བཀྲེས་སྐོམ་ཡིད་མི་བདེ་བ་ལ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུང་བའི་སེམས་ཅན་མཐོང་ཆོས་སུ་ཡོད་པའམ། མིན་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུང་བའི་སེམས་ཅན་ཞིག་མདུན་དུ་དངོས་སུ་ཡོད་པར་བསམས་ནས། རང་གི་དབུགས་ཕྱིར་རྒྱུ་བའི་ཚེ། བདག་གི་བདེ་བ་དང་ལེགས་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་གཞི་གསུམ་སྟེ་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དུས་གསུམ་བསགས་ཡོད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་བཅས་པ་གོས་ཕུད་དེ་གཡོགས་པ་ལྟར་ཁོང་སྡུག་བསྔལ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་སྦྱིན། སྡུག་བསྔལ་བའི་སེམས་ཅན་ཁོང་གི་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཅི་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རང་ཉིད་ཀྱི་དང་དུ་བླང་བར་བསམ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པ་གོམས་སླ་བའི་ཕྱིར་དབུགས་ནང་དུ་བརྔུབས་པས། དེ་ཉིད་བདེ་བ་དང་ལྡན་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་བསམ་པར་བྱའོ། དབུགས་ཕྱིར་གཏོང་བས་རང་ཉིད་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་བདེ་བའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བའི་སེམས་ཅན་དེས་ཐོབ་པར་བསམས། ཡང་ཁོ་རང་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཅི་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རང་ཉིད་ཀྱིས་བླངས་པར་བསམས་ནས་དབུགས་ནང་དུ་ལེན་པ་ལ་ཡང་ཡང་སྦྱོང་བ་འདི་དང་པོ་སེམས་ཅན་ཁོལ་བུ་བ་གཅིག་ལ་བསྒོམ། དེ་ནས་དགྲ་གཉེན་བར་མ་ལ་སོགས་པ་ནས་མཐར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་ལ་རིམ་པར་བསྒོམ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བདག་གིས་ལེན་པའི་ཚེ། ཡང་རླུང་ནག་པོའི་རྣམ་པ་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རང་ལ་ཚུར་ཐིམ་པ་དང་། རང་གི་བདེ་བ་གཞན་ལ་གཏོང་བའི་ཚེ་རླུང་དཀར་པོའི་རྣམ་པ་སྣ་བུག་ནས་ཐོན་ཏེ་མ་རྒན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་ནས་བདེ་བ་ཐོབ་པར་བསམ། བསམ་པ་ཙམ་གྱིས་མི་ཆོག་བསམ་སྦྱོར་གཉིས་ཀས་བསྒྲུབ་དགོས། བདག་གཞན་བརྗེ་བའི་དོན་དངོས་ནི། ཁེ་དང་རྒྱལ་ཁ་སེམས་ཅན་ལ་བྱིན། གྱོང་དང་ཕུབ་ཁ་རང་གིས་ལེན་པ་དེར་འདུས། དེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ལ་ཟུར་གཉིས་ཚང་དགོས། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་གཞན་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་རང་ལ་ལེན་པ་ནི། སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་ཟུར་ཡིན། བྱམས་པ་ཆེན་པོས་བདག་གི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་གཞན་ལ་བཏང་པ་དེ་ལ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྫོགས་བྱང་ལ་དམིགས་པའི་ཟུར་ཚང་ཆོག་པ་ཡིན། དངོས་སུ་རང་ལ་མི་འདོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་ན་ཚ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་བའི་ཚེ་ཡང་། ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་གནས་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་པོ་ན་ངའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་ལྟ་བུ་དང་། འདི་ལས་ཚབས་ཆེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའི་སེམས་ཅན་གྲངས་ཀྱིས་མི་ལངས་པ་དུ་མ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྙིང་རེ་རྗེ། དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྐལ་བ་དེ་བདག་ལ་སྨིན་ཞིང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ། བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་ཤོག་ཅིག དེ་ལྟར་ལྡན་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་དུ་འབྲེལ་བ་བཞི་ལྡན་དུ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་བསྒོམ། རང་ལ་བདེ་བ་དང་སྐྱིད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་ན། བདག་གི་བདེ་བ་འདི་སེམས་ཅན་ཐམས་ལ་སྦྱིན་པ་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འདིའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག་བདེ་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་དུ་འབྲེལ་བ་བཞི་ལྡན་བསྒོམ། སྐབས་སྐབས་སུ་ཚིག་གི་རྟ་ལ་བསྐྱོན་ནས། སྐྱིད་ན་བདེ་བ་ཚོགས་སུ་བསྔོ། །ཕན་བདེས་ནམ་མཁའ་གང་བར་ཤོག །སྡུག་ན་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཁུར། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱ་མཚོ་སྐེམས་པར་ཤོག །ཅེས་དང་། གཞན་ཡང་། མཁའ་མཉམ་འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་དང་བཅས། །བྲལ་ནས་བདག་གི་རྒྱུད་ལ་སྨིན་གྱུར་ཅིག །བདག་གི་ཕན་བདེའི་དགེ་ཚོགས་མ་ལུས་པ། །མར་གྱུར་འགྲོ་བས་ཐོབ་ནས་སངས་རྒྱས་ཤོག །གསུངས་པ་འདི་དག་ཟ་ཉལ་འགྲོ་འདུག་སོགས་སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་ཚིག་བློ་ལ་བྱང་ནས་མཚམས་མཚམས་སུ་བཏོན་ན་སྐྱེ་སླ་བ་ཡིན། དེ་ལྟར་བདག་གཞན་བརྗེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འདི་ནི། རྒྱལ་སྲས་ཐོགས་མེད་ཀྱིས། སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་བདག་བདེ་འདོད་ལས་བྱུང་། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གཞན་ཕན་སེམས་ལས་འཁྲུངས། །དེའི་ཕྱིར་བདག་བདེ་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དག །ཡང་དག་བརྗེ་བ་རྒྱལ་སྲས་ལག་ལེན་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དུ་རང་གཅེས་པར་འཛིན་པ་དང་། གཞན་ཡལ་བར་དོར་བའི་བློ་གཉིས་བརྗེས་ནས་རང་ལ་གཞན་ལྟར་དུ་ཡལ་བར་འདོར་བའི་བློ་སྐྱེས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསྒོམ་བྱ་མཐར་ཐུག་གི་སྙིང་པོ་མ་ནོར་བ་ཡིན། བདག་གཞན་བརྗེ་བ་འདི་ལན་ཅིག་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པས་ཀྱང་བསྐལ་པ་མང་པོའི་ལས་ངན་སྡིག་སྒྲིབ་ཐམས་ཅད་འདག་པ་ཡིན། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་རྫོགས། དེས་མཐུས་ངན་སོང་དང་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་ལྟུང་བའི་སྐྱེ་གནས་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་འདི་ལས་མ་དག་པའི་སྐྱེ་བ་བླངས་སྐབས་ཤིང་རྟ་འདྲེན་པའི་དམྱལ་བར་སྐྱེས་པའི་ཚེ། གྲོགས་ཀཱ་མ་རུ་པ་བྱ་བ་དང་ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་དམྱལ་བའི་ཤིང་རྟ་འདྲེན་པ་ལས། ཁོང་གཉིས་ཀ་ལུས་སྟོབས་ཆུང་བས་གཉིས་ཀས་འདྲེན་མ་ནུས་པ་ལ། དམྱལ་སྲུང་རྣམས་ཀྱིས་མཚོན་ཆ་རབ་ཏུ་འབར་བས་བསྣུན་ཞིང་འཚོག་པས་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བས། ཁོང་གིས་བསམ་པ་ལ། ངེད་གཉིས་ཀས་དྲངས་ཀྱང་མི་འདྲོང་བར་སྡུག་བསྔལ་བར་མཚུངས་པར་འདུག་པ་ལ། བདག་གཅིག་པུས་སྡུག་བསྔལ་བར་དྲངས་ལ། འདི་བདེ་བར་གཞུག་དགོས་དགོངས་ཏེ། དམྱལ་སྲུང་རྣམས་ལ་འདིའི་ཐག་པ་ཡང་བདག་གི་གཉའ་བ་ལ་ཐོགས་ཤིག བདག་གཅིག་པུས་ཤིང་རྟ་དྲང་བར་བྱའོ་བྱས་པས། དམྱལ་སྲུང་ཁྲོས་ཏེ། སེམས་ཅན་རང་རང་གི་ལས་ངན་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་སུས་ཅི་བྱ་ཟེར་ནས་ཁོང་གི་དབུ་ལ་ཐོ་ལུམ་བསྣུན་པས། བསམ་པ་བཟང་པོའི་མཐུས་དམྱལ་བ་ནས་ཚེ་འཕོས་ཏེ་ལྷ་ཡུལ་དུ་སྐྱེས། འདི་ཐུབ་པའི་གཞན་ཕན་གྱི་ཐོག་མ་ཡིན་པར་གསུངས། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་འདིའི་ཐད་ལ་བསམ་ན། སྤྱིར་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་ལ་རགས་པ་བརྡ་ལས་བྱུང་བ་ཀུན་རྫོབ་སེམས་བསྐྱེད་དང་། ཕྲ་བ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་དོན་དམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་གཉིས་ཡོད་ན། མདོ་སྡེ་མང་པོ་ཞིག་ལས་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པས་ཐུགས་བསྐྱེད་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་གསུངས། འོན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་ན། མདོ་རྒྱན་ལས། གྲོགས་སྟོབས་རྒྱུ་སྟོབས་རྩ་བའི་སྟོབས། །ཐོས་སྟོབས་དགེ་བ་གོམས་པ་ལས། །མི་བརྟན་པ་དང་བརྟན་འབྱུང་བ། །གཞན་གྱིས་བསྟན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་བཤད། །ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ། གྲོགས་དང་རྒྱུ་རིགས་དང་རྩ་བ་དང་ཐོས་པ་དང་དགེ་རྩའི་སྟོབས་ལས་སྐྱེ་བ་ལྔ་རུ་གསུངས་པ་ལས་འདིའི་སྐབས་སུ་གྲོགས་ཀཱ་མ་རུ་པ་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཐོག་མར་སྐྱེས་པ་གསུངས་པ་འདི་རིགས་སད་པའི་སྟོབས་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན། དེ་ཡང་རིམ་པ་གྲོགས་སྟོབས་ལས་སྐྱེ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུ་གྱུར་པ་ཆོས་སྨྲ་བ་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་པ་དེས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་བྲིད་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་པའི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་དྲུང་དུ་ཐུགས་བསྐྱེད་དུ་བཅུག་པ་གྲོགས་སྟོབས་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན། རྒྱུ་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་ནི། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་མཐོང་ནས་ཁྱེའུ་གསུམ་གྱི་ནང་གི་བར་བ་དེས་རང་གི་ལུས་ཀྱི་རྒྱན་ཆ་མུ་ཏིག་གི་སོ་མོ་དོ་ཕུལ་ཞིང་སངས་རྒྱས་དེ་ཅི་འདྲ་བར་འགྱུར་བའི་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་རྒྱུ་སྟོབས་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན། ཁྱེའུ་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་སངས་རྒྱས་སུ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཡིན། གཞན་གཉིས་མཆོག་ཟུང་དུ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མོའུ་འགལ་གྱི་བུ་གཉིས་ཡིན། རྩ་བའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་ནི། ཡང་གོང་དུ་བཤད་པའི་དམྱལ་བའི་ཤིང་རྟ་འདྲེན་པར་གྱུར་བའི་ཚེ་གྲོགས་ཀཱ་མ་རུ་པ་ལ་སྙིང་རྗེ་དང་བྱམས་པའི་སེམས་རང་ཤུགས་ཀྱིས་སྐྱེས་པ་དེ་རྩ་བ་རིགས་སད་པའི་སྟོབས་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན། ཐོས་སྟོབས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི། རྒྱལ་པོ་འོད་ལྡན་གྱིས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ནི་ཐོས་པའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། ཅི་འདྲ་ཐོས་ན། གླང་ཆེན་འདུལ་སྦྱོང་མཁན་ཞིག་གིས། བདག་གིས་གླང་པོ་ཆེའི་ལུས་འདུལ་བར་བྱས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་འདུལ་མི་ནུས་ལ། སེམས་འདུལ་བ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་ཞེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ཐོས་པ་ལས་རྒྱལ་པོ་དེས་སྦྱིན་པ་སོགས་བྱས་ཏེ་སངས་རྒྱས་སུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་མཐུས་སེམས་སྐྱེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན། དགེ་བ་གོམས་པའི་སྟོབས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི། རྫ་མཁན་ཡངས་པའི་འོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་བསོད་སྙོམས་ཕུལ་ནས། སངས་རྒྱས་དེ་ཅི་འདྲ་བར་བདག་ཀྱང་དེ་འདྲ་བར་འགྱུར་བའི་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་ཏེ། སྔོན་དགེ་རྩ་བསགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པ་དང་འཕྲད་ནས་ཚོགས་བསགས་ཤིང་སྨོན་ལམ་བཏབ་པས་སམ། བྲམ་ཟེ་རྒྱ་མཚོའི་རྡུལ་གྱི་སྨོན་ལམ་ལྔ་བརྒྱ་བཏབ་སྟེ་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་ནི། ཚེ་དེ་དང་སྔ་མ་རྣམས་སུ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དགེ་བ་ཆེར་གོམས་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་ལས་ཀྱང་འཕགས་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་མ་དག་སྙིགས་མའི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་དུ། མ་དག་པའི་ཞིང་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་ཐོགས་མ་དེ་ཡིན་ནོ། །སྤྱིར་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་ལ་རྒྱུ་ལྔ་ཆར་ཚང་དགོས་པའི་ངེས་པ་མེད་དེ་གང་རུང་ཞིག་ལས་སྐྱེས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་མཚན་ཉིད་པར་འགྱུར་མོད། རྒྱུ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གང་རུང་གི་སྒོ་ནས་དང་པོར་ཐུགས་བསྐྱེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་མོས་སྤྱོད་ཀྱི་སར་སྐྱེ་བ་གཞན་དང་གཞན་དུ་རྒྱུ་གང་རུང་རེའི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སླར་ཡང་མངོན་དུ་སད་པར་བྱེད་པ་ཡོད་ལ། དེ་ཡང་རང་སྟོབས་རྙེད་ནས་ཇེ་བརྟན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ས་ཐོབ་ཕན་ཆད་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་ཉམས་པ་མེད་པར་མངོན་དུ་འགྱུར་རོ། །མདོ་རང་གི་གཞུང་ལས་ཇི་ལྟར་གསལ་བ་ལྟར་ལས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འདི་དག་གི་སྔ་ཕྱི་འདི་ཞེས་ངེས་པ་དཀའ་མོད། གང་ལྟར་ཐོག་མར་ཐུགས་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་ཐམས་ཅད་ཇེ་བཟང་ཇེ་བརྟན་དུ་སོང་ནས་བྲམ་ཟེ་རྒྱ་མཚོའི་རྡུལ་གྱིས་ཐུགས་བསྐྱེད་པའི་ཚེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པ་དྲག་པོས་སེམས་ཅན་གཞན་མང་པོ་ཐེག་ཆེན་ལ་བཀོད་པ་དང་། བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཞིང་མ་དག་པ་ཆེད་དུ་བཟུང་བའི་ཐུགས་བསྐྱེད་ཐོག་མ་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །སྔ་མ་དེ་དག་གི་གོ་རིམ་ཅི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་ཐོག་མར་གསུངས་པའི་དོན་ལ་ནི་གནས་སྐབས་སོ་སོའི་དབང་གིས་འགལ་བ་མེད་པར་སྣང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་སྔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་དེད་དཔོན་མཛའ་བོའི་བུ་མོར་སྐྱེས་པའི་ཚེ་ཡང་བདག་གཞན་བརྗེ་བ་འདི་ཐུགས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་མ་ཐག་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སྔོན་ཁྱིམ་བདག་མཛའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་གི་བུ་སྐྱེས་ཚད་ཤི་ནས། ཐེངས་ཤིག་བུ་ཞིག་སྐྱེས་པ་སོས་སུ་རེ་ནས་མིང་བུ་མོར་བཏགས། ཁྱིམ་བདག་རྒྱ་མཚོར་ནོར་བུ་ལེན་དུ་ཕྱིན་པས་གྲུ་གཟིངས་ཞིག་སྟེ་ཤི བུ་དེ་ཆེར་སྐྱེས་ནས་རང་གི་མ་ལ་ཕའི་རིགས་གང་ཡིན་དྲིས་པས། དྲང་པོར་བརྗོད་ན་རྒྱ་མཚོར་སོང་གིས་དོགས་ནས་འབྲུ་འཚོང་བའི་རིགས་ཡིན་བྱས་པས། དེས་ཀྱང་འབྲུ་ཚོང་བྱས་པས་ཉིན་རེ་བཞིན་ཀརྴ་པ་ཎི་བཞི་རེ་རྙེད་པས་མ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ན། འབྲུ་ཚོང་བྱེད་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱོད་འབྲུ་ཚོང་བྱེད་པའི་རིགས་མ་ཡིན་པས། འབྲུ་ཚོང་བྱེད་པ་མི་འོས་པའམ་མི་རིགས་སོ་ཟེར་ནས་བཀག་པ་ལ། བུ་ཁོང་སླར་འོང་ནས་ཡང་མ་ལ་ངའི་རིགས་དེ་མ་ཡིན་པར་འདུག་རིགས་དངོས་གང་ཡིན་དྲིས་པས། སྤོས་འཚོང་བའི་རིགས་ཡིན་ཟེར་བས། ཡང་སྤོས་འཚོང་བྱས་ཏེ་ཉིན་རེ་བཞིན་ཀརྴ་པ་ཎི་བརྒྱད་རེ་རྙེད་པ་མ་ལ་ཞབས་ཏོག་བྱས། ཡང་སྤོས་འཚོང་རྣམས་ཀྱིས་བཀག་པས་གོས་འཚོང་བའི་རིགས་ཡིན་ཟེར་ནས་གོས་བཙོངས་པས། ཉིན་རེ་བཞིན་ཀརྴ་པ་ཎི་བཅུ་དྲུག་རེ་རྙེད་པ་མ་ལ་བྱིན། ཡང་གོས་འཚོང་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཀག་པས་རིན་པོ་ཆེ་འཚོང་བའི་རིགས་ཡིན་ཟེར་ནས་རིན་པོ་ཆེ་འཚོང་བའི་ལས་བྱས་པས། ཉིན་རེ་བཞིན་ཀརྴ་པ་ཎི་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་རེ་རྙེད་པ་ཡང་མ་ལ་བྱིན། དེར་ཚོང་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱོད་རྒྱ་མཚོ་ནས་ནོར་བུ་ལེན་པའི་རིགས་ཡིན་པས་རང་གི་རིགས་ཀྱི་ལས་གྱིས་ཤིག་ཟེར་བས། ཁོང་ཁྱིམ་དུ་འོང་ནས་མ་ལ། ང་རང་ནོར་བུ་ལོན་པའི་རིགས་ཡིན་པར་འདུག་པས། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ནོར་བུ་ལེན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཟེར་བ་ལ། མ་ན་རེ། ཁྱོད་ནོར་བུ་ལོན་པའི་རིགས་ཡིན་ཡང་། ཁྱོད་ཀྱི་ཕ་དང་མེས་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱ་མཚོར་ནོར་བུ་ལེན་དུ་ཕྱིན་ནས་མགོ་མ་ཐོན་ནས་ཤི་བ་ཡིན་པས། ཁྱོད་ཀྱང་སོང་ན་འཆིར་འོང་བས་མ་འགྲོ་བར་འདིར་སྡོད་ལ་ཚོང་གྱིས་བྱས་ཀྱང་། ཁོ་ཉན་དུ་མ་བཏུབ་པར་རྒྱ་མཚོར་འགྲོ་བའི་ཆས་ཐམས་ཅད་སྟ་གོན་བྱས་ནས། འགྲོ་བའི་ཚེ་མས་གཏོང་མ་ཕོད་པར་བུའི་གོས་ཀྱི་མཐའ་ནས་བཟུང་སྟེ་ངུས་པས་བུ་ཁྲོས་ཏེ་ང་རང་རྒྱ་མཚོར་འགྲོ་བ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་བཀྲ་མི་ཤིས་པ་བྱས་ཏེ་ངུ་བ་ཟེར་ནས་མ་ཡི་མགོ་ལ་རྡོག་པས་བསྣུན་ནས་སོང་བས་རྒྱ་མཚོར་གྲུ་གཟིངས་ཞིག་སྟེ་ཁོང་ཐམས་ཅད་ཆུར་བྱིང་སྟེ་ཕལ་ཆེར་ཤི ཁོས་ཤིང་ལེབ་ཅིག་ལ་འཇུས་པས་མཚོ་གླིང་ཞིག་ཏུ་ཐོན། དེར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲོང་རིན་པོ་ཆེའི་ཁང་པ་མཛེས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོང་བར་ཕྱིན་པས། མཛེས་སྡུག་གི་ལྷ་མོ་བཞི་བྱུང་སྟེ། བྱོན་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་ཚིག་གིས་བསུས་ནས་དར་ཟབ་འབོལ་བརྩེགས་ཀྱི་གདན་བཏིང་། དཀར་གསུམ་མངར་གསུམ་གྱི་མཆོད་པ་ཕུལ་ཏེ་ཡུན་རིང་བསྡད། དེ་ནས་ཡང་འགྲོ་བར་རྩོམ་པ་ན་མཛེས་སྡུག་གི་ལྷ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱོད་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་མ་འགྲོ་ཞིག་སོང་ན་ཉེས་པ་ཆེན་པོ་འབྱུང་ཉེན་ཡོད་ཟེར་ཀྱང་། མ་ཉན་པར་ཕྱིན་པས། དགའ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་གྲོང་སྔར་བས་མཛེས་པར་སླེབ་སྟེ། མཛེས་སྡུག་གི་བུ་མོ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསུས་ཏེ་སྔར་ལྟར་ཞབས་ཏོག་བྱས་ཏེ་བསྡད། ཡང་འགྲོ་བར་རྩོམ་པ་ན་དེ་དག་གིས་ཁྱོད་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་མ་འགྲོ་ཞིག་ཉེས་པ་འབྱུང་ངོ་ཟེར་ཡང་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ལྷག་པར་འགྲོ་འདོད་པ་བྱུང་ནས་དེ་དག་གི་གཏམ་མ་ཉན་པར་ཕྱིན་པས། ར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲོང་སྔར་བས་ཀྱང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་སླེབ་སྟེ། སྔར་ལས་མཚར་བར་མཛེས་སྡུག་གི་ལྷ་མོ་བཅུ་དྲུག་གིས་བསུས་ནས་ཞབས་ཏོག་བྱས་ཏེ་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་མ་འགྲོ་ཞིག་ཉེས་པ་ཆེན་པོ་འབྱུང་ངོ་ཟེར། ཡང་མ་ཉན་ནས་ཕྱིན་པས་མཁར་དཀར་པོ་རྩེ་མོ་དགུང་ལ་རེག་པ་ཞིག་འདུག་པས་བླ་མ་ཚངས་པའི་མཁར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེར་ཕྱིན་པས་ཆེས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་མཛེས་སྡུག་གི་ལྷ་མོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བསུས་ནས་དར་ཟབ་འབོལ་བརྩེགས་ཀྱི་གདན་བཏིང་། དཀར་གསུམ་མངར་གསུམ་གྱི་མཆོད་པ་ཕུལ་ཏེ་འདིར་གཏན་དུ་སྡོད་ཟེར་ཡང་ཁོང་འགྲོ་འདོད་པ་ཞིག་བྱུང་ནས་འགྲོ་བར་རྩོམ་པ་ན། ཁྱོད་ཅི་ནས་འགྲོ་ཡང་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་མ་འགྲོ་ཞིག་ཉེས་པ་འབྱུང་ངོ་ཟེར། འོན་ཀྱང་ལས་རླུང་ལྡོག་ཏུ་མེད་པས་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་འདོད་པ་ཞིག་བྱུང་ནས་ཕྱིན་པས་ལྕགས་ཀྱི་མཁར་དགུང་ལ་རེག་པ་ཞིག་གི་སྒོ་དྲུང་ན། མི་ནག་པོ་མིག་དམར་ལྗིག་གེ་བ་ལག་ན་ལྕགས་ཀྱི་དབྱུག་པ་རིང་པོ་ཐོགས་པ་ཞིག་འདུག་པ་ལ་མཁར་འདིའི་ནང་ན་ཅི་ཡོད་པ་ཡིན་དྲིས་པས། ཅི་ཡང་མི་སྨྲ་བར་འདུག དྲུང་དུ་ཕྱིན་པས་དེ་འདྲ་བ་མང་པོ་འདུག དེ་དག་མཐོང་བ་ན་ཁོང་སྐྲག་ནས་ཤ་ཟིང་སྤུ་ཟིང་བྱེད་ཅིང་ཉེས་པ་ན་ཉེས་པ། ཉེས་པ་བྱུང་ཟེར་བ་དེ་འདི་ཡིན་པར་འདུག་དགོངས་བཞིན་མཁར་དེའི་ནང་དུ་ཕྱིན་པས། མི་ཞིག་གི་མགོ་ལ་ལྕགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མེ་འབར་བ་ཞིག་འཁོར་ཏེ་ཀླད་པ་སྐྱ་ཐ་ལ་ལ་གཏོར་གྱིན་འདུག ཁྱོད་ལས་ཅི་བྱས་པ་ཡིན་དྲིས་པས། ང་མའི་མགོ་ལ་རྡོག་པ་བསྣུན་པའི་རྣམ་སྨིན་མྱོང་བ་ཡིན། ཁྱོད་བླ་མ་ཚངས་པའི་མཁར་གྱི་བདེ་སྐྱིད་དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ནས་མི་འདུག་པར་འདིར་སྡུག་བསྔལ་ཉོ་རུ་ཅི་ཕྱིར་འོང་བ་ཡིན་ཟེར་བས། འོ་ན་ང་ཡང་འདིར་ལས་ཀྱིས་ཁྲིད་པ་ཡིན་པ་འདྲ་དགོངས་པས། དེ་མ་ཐག་ནམ་མཁའ་ནས། གང་བཅིངས་བ་དེ་ཉིད་གྲོལ་བར་གྱུར་ཅིག གང་གྲོལ་བ་དེ་ཉིད་བཅིང་བར་གྱུར་ཅིག ཟེར་བའི་སྒྲ་གྲགས་ཏེ་འཁོར་ལོ་ཁོང་གི་དབུ་ཐོག་ཏུ་འཁོར་ནས་སྔར་ཅིག་ཤོས་ལ་འཁོར་བ་ལྟར་ཀླད་པ་སྐྱ་ཐ་ལ་ལ་གཏོར་ཞིང་ན་ཚ་དང་སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོ་བཟོད་དཀའ་བ་བྱུང་བས། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཁོང་རང་འདྲ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་དྲག་པོ་སྐྱེས་ཏེ། འཁོར་བའི་གནས་རིས་འདི་ན་ང་དང་འདྲ་བར་མའི་མགོ་ལ་རྡོག་པས་བསྣུན་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའི་སེམས་ཅན་ཡང་དུ་མ་ཡོད། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཀྱང་བདག་ལ་སྨིན་ཏེ་བདག་ཁོ་ནས་མྱོང་བར་ཤོག་ཅིག་བསམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཉག་མ་གཅིག་སྐྱེས། སེམས་ཅན་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདི་འདྲ་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་དང་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་མྱོང་བར་ཤོག་ཅིག་སྙམ་པ་བྱུང་བས། དེ་མ་ཐག་འཁོར་ལོ་ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་ཏེ། ཁོང་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་ནས་ཏཱ་ལ་བདུན་སྲིད་ཀྱི་སྟེང་ན་བདེ་ཆམ་མེ་འདུག དེ་ལྟ་བུའི་བདག་གཞན་བརྗེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འདི་ནི། བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པ་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཆོས་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་པས་ན་སྔོན་བཀའ་གདམས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཀྱང་ཐུགས་དམ་གྱི་མཐིལ་འདི་ལ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་དགེ་བཤེས་འཆད་ཁ་བ་དེ་གསར་རྙིང་གི་ཆོས་དང་ཚད་མའི་པུ་ཏི་མང་པོ་མཁྱེན་པ་ཡིན་པ་ལ། སྐབས་ཤིག་དགེ་བཤེས་ལྕགས་ཤིང་བའི་དྲུང་དུ་བྱོན་པས། ཁོང་གི་དབུ་སྔས་ན་དཔེ་ཆུང་པུ་ཏི་ཞིག་འདུག དེ་ཞལ་ཕྱེ་ནས་གཟིགས་པས་དེའི་ནང་ན། ཁེ་དང་རྒྱལ་ཁ་གཞན་ལ་སྦྱིན། །གྱོང་དང་བུབ་ཁ་རང་གིས་བླང་། །ཟེར་བ་ཞིག་འདུག་པས། ཆོས་ངོ་མཚར་ཅན་ཞིག་ཡིན་པར་འདུག་དགོངས་ནས། ཆོས་འདི་ཇི་སྐད་བྱ་བ་ཡིན་གསུངས་པས། འདི་གླང་ཐང་པའི་ཚིག་རྐང་བརྒྱད་མ་བྱ་བ་ཡིན་ཟེར། འདིའི་གདམས་ངག་གི་བརྒྱུད་པ་དངོས་དེ་སུ་ལ་ཡོད་དྲིས་པས། དགེ་བཤེས་གླང་ཐང་པ་ལ་ཡོད་ཟེར། གླང་ཐང་བའི་མདུན་དེ་ཆོས་འདི་ཞུ་རུ་འགྲོ་དགོངས་ཏེ་ལྷ་སར་བྱོན། ཞག་འགའ་བསྐོར་བ་མཛད་ནས་བཞུགས་པས། དགོང་ཅིག་གླང་ཐང་ནས་འོང་བའི་མཛེ་ཕོ་གཅིག་གིས་གླང་ཐང་པ་གྲོངས་ཟེར། གདན་ས་ལ་ཅི་འདྲ་ཡོད་དྲིས་པས་ཞང་ཞུང་པ་དང་མདོ་སྡེ་པ་བྱ་བ་གཉིས་ཡོད་དེ་ཁོང་གཉིས་གདན་ས་སུ་བྱེད་ལ་མི་འཆམས་པར་འདུག་ཟེར། ཁོང་རྣམ་པ་གཉིས་གདན་ས་ངས་བྱེད་ཀྱི་ཕམ་རྒྱལ་བརྩད་ནས་མ་འཆམས་པ་མིན། ཞང་ཞུང་པ་ན་རེ་ཁྱེད་བགྲེས་ཤོས་ལག་པས་གདན་ས་མཛད་པར་ཞུ། ངས་ཀྱང་གླང་ཐང་པ་དང་ཁྱད་མེད་དུ་འཁུར་ཟེར། མདོ་སྡེ་པ་ན་རེ་ཁྱེད་ཡོན་ཏན་ཆེ་བས་གདན་ས་མཛད་པར་ཞུ་ཟེར། ཁོང་གཉིས་དག་སྣང་སྦྱོང་རེས་ཡིན་ཡང་། ཁོང་གིས་བླ་མའི་གདན་ས་ལ་མ་འཆམས་ཟེར་བ་སྐྱོན་ཅན་དུ་གོ་ནས། དེ་གཉིས་མི་འཆམས་ལུགས་ཀྱིས་ང་ལ་དགོས་པའི་ཆོས་དེ་མེད་པར་འདུག ད་གདམས་ངག་དེ་ཡོད་པ་སུ་དྲག་ཞེས་མུ་འཐུད་ནས་རྩད་བཅད་པས། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཤ་ར་བ་དྲག་ཟེར། ཤ་ར་བ་དེ་དགེ་འདུན་སྟོང་རེ་ཙམ་ལ་པུ་ཏི་མང་པོའི་གཞུང་བཤད་མཛད་ཅིང་འདུག་པ་ལ། ཞག་འགའ་ཉན་ཡང་ཁོང་འདོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་ཟུར་ཙམ་ཡང་མ་བྱུང་། འདི་ལ་ཡང་ཆོས་དེ་ཨེ་ཡོད་མི་ཤེས་པར་འདུག ཡོད་མེད་དྲིས་ལ་ཡོད་ན་སྡོད། མེད་ན་འགྲོ་དགོས་དགོངས་ཏེ། ཤ་ར་བ་མཆོད་རྟེན་ལ་བསྐོར་བ་མཛད་པའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་ནས་ན་བཟའ་བཏིང་སྟེ། འདི་ལ་ཅུང་ཞིག་བཞུགས་པར་ཞུ། ཞུ་བ་ཞིག་བདོག་ལགས་ཞུས་པས། ཇོ་བོ་ཁྱོད་ལ་གྲོས་ཐག་མ་ཆོད་པ་ཅི་ཡོད། ངས་ནི་འདུན་མ་ཐམས་ཅད་སྟན་ཐོག་ཏུ་བཅད་པ་ཡིན་གསུངས། དེར་ཁོང་གིས་བདག་གིས་མཐོང་བའི་ཆོས་ཞིག་ན། ཁེ་དང་རྒྱལ་ཁ་གཞན་ལ་སྦྱིན། གྱོང་དང་བུབ་ཁ་རང་གིས་བླང་། བྱ་བ་གཅིག་གདའ། དེར་བདག་གི་བློ་ལ་འཕྲོད་པ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། ཆོས་དེ་ཟབ་མི་ཟབ་ཅི་ལྟར་ལགས་ཞུས་པས། ཇོ་བོ་ཁྱོད་ཀྱི་བློ་ལ་འཕྲོད་རུང་མི་འཕྲོད་རུང་།སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་མི་འདོད་ན་མ་གཏོགས། ཐོབ་པར་འདོད་ན་ཆོས་དེ་མེད་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་གསུངས། དེའི་གདམས་ངག་དེ་བླ་མ་ལ་ཡོད་དམ་ཞུས་པས་ཡོད། ངའི་ཉམས་ལེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོ་དེ་ཡིན་གསུངས། འོ་ན་གདམས་ངག་དེ་བདག་ལ་གནང་བར་ཞུ་ཞུས་པས། ཁྱོད་ཡུན་རིང་པོར་ངའི་རྩར་སྡོད་ནུས་སམ་ནུས་ན་སྟེར་གསུངས། དེར་ཁོང་བཞུགས་ནས་ལོ་དྲུག་ལ་བློ་སྦྱོང་ཚར་གཅིག་ཉམས་ཁྲིད་དུ་བྱས་ཏེ་བསྒོམས་པས་བདག་གཅེས་འཛིན་གྱི་འཁྲི་བ་གཏན་ནས་མེད་པ་ཞིག་བྱུང་བ་ཡིན། དེས་ན་བདག་གཞན་བརྗེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པ་འདི་ནི། ཚེ་འདིར་ཡང་ན་ཚ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་ཞི་བ། ལྷ་འདྲེ་དང་གདོན་བགེགས་འདུལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་འདི་ལས་ལྷག་པའི་གདམས་པ་མེད་པས། དུས་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་གཅེས་འཛིན་གྱི་བློ་ངན་འདི་དུག་ལྟར་སྤངས་ཏེ། བདག་གཞན་བརྗེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འདི་བསྒོམ་པ་ལ་འབད་པར་བྱའོ། །འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ངར་འཛིན་འདི་གོམས་སོང་བས། འཇིག་རྟེན་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱི་མཐུན་ཕྱོགས་བཞི་རྙེད་བསྟོད་སྙན་གྲགས་བདེ་བཞི་རང་ལ་ཁ་བསྐོར་ནས། ཁེ་དང་རྒྱལ་ཁ་རང་ལ་བསྐོར། མི་མཐུན་ཕྱོགས་མ་རྙེད་པ་སྨད་པ་གྲགས་པ་ངན་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་བཞི་པོ་ཡིན་པས་དེ་ཐམས་ཅད་གཞན་ལ་བསྐོར་ནས། གྱོང་དང་བུབ་ཁ་གཞན་ལ་བྱིན་པ་འདིས། ད་ལྟའི་བར་དུ་འཁོར་བར་འཁྱམས་ནས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ཡིན། ད་ནི་དེ་ལྟར་མི་བྱེད་པ་རང་གི་ཚབ་ཏུ་གཞན་བཞག གཞན་གྱི་ཚབ་ཏུ་རང་བཞག་ནས། ཁེ་དང་རྒྱལ་ཁ་གཞན་ལ་བྱིན། གྱོང་དང་བུབ་ཁ་རང་གིས་བླངས་ནས། ན་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ན་གོ་ཆོད། ཤི་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ཤི་གོ་ཆོད་པར་ཤོག་བསམས་ནས། སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བའི་ཆ་རྐྱེན་དུ་རང་གིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་གཞི་གསུམ་བཏང་ནས། བདག་ཉི་མ་དེ་རིང་ནས་སངས་རྒྱས་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་ལུས་རྟེན་ཆེ་ཚངས་པ་བརྒྱ་བྱིན་ནས་ཆུང་གྲོགས་སྦུར་ཡན་ཆད་ཀྱི་ལུས་བླངས་པ་དང་། བཟང་ངན་ལས་ཀྱིས་འབྲེལ་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྲིད་པ་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཞི་བ་དང་། དེའི་རྒྱུ་ལས་མི་དགེ་བ་དང་དེར་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་ཞིང་། བདེ་འབྲས་ལྷ་མིའི་བདེ་བ་ནས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བར་གྱི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་ཤོག་ཅིག་བསམས་ནས་འབྲེལ་བ་བཞི་དང་ལྡན་པར་བྱ། བདག་ཉི་མ་དེ་རིང་ནས་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་ཕྲ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ལ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་བཟང་ངན་ལས་ཀྱིས་འབྲེལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ནད་ཅན་གྱི་ནད་ཞི། གདོན་ཅན་གྱི་གདོན་ཞི། ལུས་ལ་ན་ཚ་སེམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་བསམ་དོན་ལམ་དུ་མི་འགྲོ་བའི་བར་ཆད་ཐམས་ཅད་ཞི་ནས། མངོན་མཐོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་གྱི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པ་དང་། རྒྱུ་དད་དང་ངེས་འབྱུང་བྱང་སེམས་གསུམ་པོ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་སྨོན་ལམ་བཏབ་སྟེ་ཡང་འབྲེལ་བ་བཞི་ལྡན་དུ་བྱ། བདག་གི་རྒྱུ་རྫས་ལོངས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་མཐོང་གྲོལ། ཐོས་གྲོལ། རེག་གྲོལ་དུ་གྱུར། ཡང་དུས་གསུམ་དུ་བསགས་པའི་དགེ་རྩ། ཆུང་བསོད་ནམས་ཆ་མཐུན་གྱི་དགེ་བ་ཕྲ་མོ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཆེ་རྣམ་མཁྱེན་ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུའི་བར་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་བཟང་པོ་དད་པ་དག་སྣང་གིས་འབྲེལ་བ། ངན་པ་ཆགས་སྡང་རྨོངས་གསུམ་གྱིས་འབྲེལ་བ་སྟེ། མདོར་ན་བཟང་ངན་འབྲེལ་ཚད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འབྲེལ་ཚད་དོན་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས་སྨོན་ལམ་སྔར་བཞིན་འདེབས་དགོས། ཐུན་མཚམས་རྣམས་སུ་ཡང་བདག་གཞན་བརྗེ་བའི་བསམ་སྦྱོར་དང་མི་འབྲལ་བ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱ་དགོས་པ་ཡིན་ནོ།།
༣༽བདག་བས་གཞན་གཅེས།
གསུམ་པ་བདག་པས་གཞན་གཅེས་པ་བསྒོམ་པ་ནི། བདག་འཁོར་བར་གནས་རུང་། དམྱལ་བར་སྐྱེས་རུང་། ན་རུང་། ཚ་རུང་། ཉམས་ཉེས་ཅི་བྱུང་ཡང་བཟོད་པར་བྱ་ཡི། སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བདག་ལ་སྨིན་པར་ཤོག་ཅིག བདག་གི་བདེ་བ་དང་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཁོང་ལ་རྫོགས་པར་ཤོག་ཅིག་སྙམ་དུ་ཞེ་ཐག་པ་ནས་བསམ་ཞིང་དངོས་སུ་ཡང་དེ་ལྟར་ཉམས་སུ་བླང་བ་སྟེ། བདག་གཞན་བརྗེ་ཞེས་པའི་དོན་ཡང་གཙོ་བོར་རང་གཅེས་པར་འཛིན་པ་དང་། གཞན་ཡལ་བར་འདོར་བའི་བློ་གཉིས་བརྗེས་ནས། གཞན་ལ་རང་ལྟར་གཅེས་པར་འཛིན་ཅིང་། རང་ལ་གཞན་ལྟར་ཡལ་བར་འདོར་བའི་བློ་སྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་སོ་སྐྱེས་ཀྱི་སྐབས་འདིར་གཙོ་ཆེར་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡང་ཡང་གོམས་ཤིང་འདྲེས་པར་བྱས་པ་ལས་འབྱུང་དགོས་ལ། བདག་བས་གཞན་གཅེས་མཚན་ཉིད་པ་ནི། དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ལས་འཕགས་ལམ་ཐོབ་ཚེ་མཉམ་པ་ཉིད་བཞིའི་དོན་མངོན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དོན་དམ་དུ་བདག་དང་གཞན་སྤྲོས་བྲལ་མཉམ་ཉིད་དུ་རྟོགས། ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ཙམ་དུ་མཉམ་ཉིད་དུ་རྟོགས། སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་མཉམ་ཉིད་དུ་རྟོགས། བདག་དང་སངས་རྒྱས་མཉམ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ནས་དེའི་དུས་སུ་གཞན་དོན་དངོས་སུ་སྒྲུབ་ནུས་པའི་མགོ་ལ་སླེབ་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་སོ་སྐྱེས་ཀྱི་སྐབས་སུའང་གང་ཟག་ཁྱད་པར་བ་འགས་རང་གི་མགོ་བཅད་ནས་སེམས་ཅན་ལ་དངོས་སུ་སྦྱིན་པ་ལ་འཇུག་པ་སོགས་ཡོད་སྲིད་དེ། དཔེ་གོང་དུ་བཤད་པའི་བྱ་ས་ཀོ་ཁའི་བང་ཕྱིན་པ་ལྟ་བུ་ཡིན། དེས་ན་དངོས་སུ་སྒྲུབ་ཐུབ་པའང་བྱུང་སྟེ་དཔེར་ན་ཇོ་བོའི་བླ་མ་བྱམས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དང་། དྷརྨ་ར྇྇ཀྵི་ཏ་དང་། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་འདི་རྒྱལ་པོ་པདྨར་སྐུ་སྐྱེ་བ་བཞེས་པ་དང་། རུས་སྦལ་དུ་སྐྱེ་བ་བཞེས་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་གཙུག་ན་ནོར་བུར་སྐྱེ་བ་བཞེས་པའི་དུས་ལ་སོགས་པ་ལྟར་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཇོ་བོའི་བླ་མ་བྱམས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་བྱ་བ་དེས་ཆོས་གསུངས་པའི་རྩ་རུ་མི་གཅིག་གིས་ཁྱི་ལ་རྡོ་བརྒྱབ་པས། བླ་མས་ཨ་ན་ན་གསུངས་ནས་ཁྲི་ཐོག་ནས་འགྱེལ། གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱི་ལ་ཅི་ཡང་མི་ལྟོ་བར་འདུག་པ་ལ་ཚུལ་འཆོས་རེ་ཆེ་སྙམ་པ་བྱུང་བས། བླ་མས་དེ་མཁྱེན་ནས་སྐུ་རྒྱབ་བསྟན་པས་ཁྱི་ལ་རྡོ་བརྒྱབ་པའི་ཐད་ན་ཁྱུ་རེ་སྐྲངས་འདུག་པས་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཆེས་ཏེ། ཁྱི་ལ་རྡོ་བརྒྱབ་པའི་ན་ཚ་དངོས་སུ་ཁོང་གིས་བླངས་པ་ཡིན། ཁྱི་ལ་ནི་ཅི་ཡང་མ་གནོད་པས་བདེ་བར་སོང་། དེ་བཞིན་བླ་མ་དྷརྨ་རཀྵི་ཏ་བྱ་བ་དེ་དང་པོ་ཉན་ཐོས་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བའི་པཎྚི་ཏ་ཡིན། སྐུ་ཚེ་འདི་ལ་སྔོན་ཆད་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་མ་ཐོས་ཀྱང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་ལ་གནས་པས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་རྩོལ་མེད་དུ་མངའ། ཁོང་བཞུགས་པའི་ཉེ་འཁོར་དུ་མི་ཞིག་ནད་དྲག་པོ་ཞིག་གིས་ཐེབས་པ་ལ། སྨན་པ་ན་རེ། ནད་འདི་ལ་མི་གསོན་པོའི་ཤ་ཞིག་ཡོད་ན་ཕན་ཏེ་མི་རྙེད། གཞན་ཐབས་མེད་ཟེར། ཐེག་ཆེན་གྱི་རིགས་ཅན་དེས་ཤ་ཡི་ཕན་ན་ངས་སྦྱིན་གྱིས་གསུངས་ནས་རང་གི་བརླ་ཤ་བཅད་ནས་བྱིན། ནད་པས་ཤ་དེ་ཟོས་པས་ཕན། ཁོང་ལ་སྟོང་ཉིད་མ་རྟོགས་པས་ཟུག་རྔུ་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡང་སྙིང་རྗེ་ཆེ་བས་འགྱོད་པ་མ་སྐྱེས། ནད་པ་ལ་ཕན་ནམ་དྲིས་པས། ཁོ་ན་རེ་བདག་གི་ནད་ལ་ཕན་ལགས་ཏེ་ཁྱེད་འོ་བརྒྱལ་དུ་བཅུག་ཟེར། ཁྱེད་བདེ་ན་ང་ཤི་ཡང་བཟོད་གསུངས། ན་ཚ་གཟེར་ཟུག་ཆེ་བས་མནལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་བྱུང་། ཐོ་རེངས་མནལ་ཟིམ་ཙམ་ཞིག་བྱུང་བའི་མནལ་ལམ་ན། མི་དཀར་པོ་ཞིག་བྱུང་ནས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཁྱོད་ཀྱི་འདི་ལྟ་བུའི་དཀའ་བ་སྤྱད་དགོས། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་གསུངས་ནས་རྨ་ལ་ལྗགས་མཆིལ་བཏབ་ནས་ཕྱག་གིས་བྱབས་པས་རྨེན་པའང་མེད་པར་སོང་བ་རྨིས། མནལ་སད་ཙ་ན་དེ་བཞིན་སོང་འདུག མི་དེ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་འདུག དུས་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་གནས་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་མ་བཅོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཐུགས་ལ་འཁྲུངས་ཏེ། འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་དབུ་མ་རིག་པའི་ཚོགས་ཀྱི་ཚིག་རྣམས་ཞལ་དུ་ཤར་ར་ར་འདོན་པ་ཞིག་བྱུང་བར་གདའ། བདག་གཞན་བརྗེ་བ་སེམས་ཀྱི་གཏིང་ནས་གོམས་སོང་ན་སྦྱོར་བ་ལག་ལེན་དུ་བཏབ་ནས་བདག་བས་གཞན་གཅེས་བྱ་དགོས། གོམས་ན་སོར་སྐྱེས་ཡིན་ཡང་འགྲུབ་སྲིད་དེ་དཔེར་ན་བླ་མ་བྱམས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལྟ་བུ་རེད། འོན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་གོམས་ཤིང་བློ་འབྱོངས་པ་ལ་འོང་། བདག་བས་གཞན་གཅེས་མཚན་ཉིད་པ་མཐོང་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་མ་གྱུར་བར་དུ་འོང་དཀའ། མཐོང་ལམ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་མཐོང་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་བཞིའི་དོན་མངོན་དུ་རྟོགས་པའི་དུས་སུ་གཞན་དོན་དངོས་སུ་སྒྲུབ་པའི་དུས་ལ་བབས་པ་ཡིན། དེའི་ཚེ་མགོ་བཅད་ཀྱང་ས་རྡོ་ལྟ་བུའི་འདུ་ཤེས་ལས་མེད་པ་ཡིན་པས་བདག་བས་གཞན་གཅེས་སྒྲུབ་ནུས་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང་ལས་དང་པོ་པའི་སྐབས་སུ་བསམ་པས་སྒྲུབ་ཅིང་སྦྱོར་བས་སྲུང་དགོས། ལས་དང་པོ་བའི་སྐབས་འདིར་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་བློ་སྦྱངས་ནས་བདག་བས་གཞན་གཅེས་སྒྲུབ་དགོས། བདག་འཛིན་གཅོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད། དེ་ལ་དང་པོ་ཐབས་ཀྱིས་གཅད་དགོས་ཏེ། བདག་གཞན་མཉམ་པ་དང་། བདག་གཞན་བརྗེ་བ་དང་། བདག་བས་གཞན་གཅེས་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་དང་པོ་ཐབས་ཀྱིས་རང་འདོད་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་རྟོག་པ་དེ་བཅད། དེ་ནས་ཐབས་བྱུང་དོན་དམ་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རང་འདོད་ཡིད་བྱེད་དྲུང་ནས་འབྱིན་ཏེ་བཅད། དེ་ལ་དང་པོ་ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསྒོམ་ཞིང་གཏན་ལ་ཕབས་ནས། དེ་ནས་རིམ་པས་དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་གཙོ་བོ་སྦྱོང་དགོས། རང་དོན་ཡིད་བྱེད་དེ་ཀུན་རྫོབ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱིས་མགོ་ནོན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་སྤངས། དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱིས་དྲུང་འབྱིན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་སྤངས་པ་ཡིན། དེ་ལྟར་མི་ཞིག་གི་ཚེ་གཅིག་གི་ཉམས་ལེན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འདིས་ཆོག་པ་ཞིག་དགོས་པས་སྐྱིད་སྡུག་གང་བྱུང་ཡང་འདིའི་ལམ་དུ་ཁྱེར་ཤེས་པ་དགོས། ཡང་སྔོན་ཐུབ་པ་འདི་རྒྱལ་པོ་པདྨ་བྱ་བར་འཁྲུངས་པའི་དུས་སུ། དུས་གཅིག་གི་ཚེ་ཁོང་གི་མངའ་རིས་སུ་ནད་ཡམས་ཆེན་པོ་བྱུང་ནས་མི་མང་པོ་ཤི་བས། རྒྱལ་པོས་སྨན་པ་རྣམས་བོས་ནས། འདི་ལ་ཅིས་ཕན་དྲིས་པས། ནད་འདི་ལ་ཉ་རོ་ཧི་ཏའི་ཤ་ཡོད་ན་ཕན། གཞན་གང་ཕན་ནད་ཀྱི་གྲིབ་ཀྱིས་རྨུགས་ནས་མི་ཤེས་པར་འདུག་ཞུས་པས། རྒྱལ་པོས་དུས་བཟང་ལ་བབས་པའི་སྔ་དྲོ་ཁྲུས་བྱས། གོས་གསར་པ་གྱོན། གསོ་སྦྱོང་བླངས། དཀོན་མཆོག་ལ་མཆོད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཕུལ། འཆི་ཁའི་མཚམས་སྦྱོར་མཐུ་བཙན་པས་གསོལ་བ་དྲག་པོ་བཏབ་ནས། བདག་ཤི་མ་ཐག་ཆུ་ཀླུང་ལྡོག་བྱེད་དུ་ཉ་རོ་ཧི་ཏར་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་སྟེ། ཁང་བཟང་ཁྲུ་སྟོང་ཡོད་པའི་ཁ་ནས་མཆོང་ངོ་། །དེ་མ་ཐག་ཆུ་དེར་ཉ་དེ་བརྫུས་ནས་སྐྱེས། དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཉ་གྱུར་བར་དེས་མིའི་སྐད་དུ་ང་ཉ་རོ་ཧི་ཏ་ཡིན་པས། ནད་པ་ཀུན་ཀྱིས་ངའི་ཤ་ལོངས་ལ་ཟོ་ཞིག་ཅེས་སྨྲས་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཤ་བླངས་ཏེ། གཞོགས་གཅིག་གི་ཤ་ཟད་ཙ་ན། གཞོགས་བསྒྱུར་ཅིང་བཅད་པས་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་གཅིག་ཟད་ཙ་ན་གཅིག་གི་ཤ་སྐྱེས་ཏེ། དེ་ལྟར་རེས་མོས་ཀྱིས་ཟོས་པས་ནད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་ནོ། །དེར་མི་ཐམས་ཅད་ལ་ང་ཁྱེད་ཚོའི་རྒྱལ་པོ་པདྨ་ཡིན་ཏེ། ངས་ཁྱེད་རྣམས་ནད་ལས་སྐྱོབ་པའི་ཆེད་དུ་རང་གི་སྲོག་བློས་བཏང་ནས་ཉ་རོ་ཧི་ཏར་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས། ཁྱེད་ཚོས་ང་ལ་དྲིན་ལན་དུ་སྡིག་པ་སྤོངས་ལ་དགེ་བ་ཅི་ནུས་སྒྲུབས་ཤིག་གསུངས་པས། འབངས་དེ་དག་གིས་ཀྱང་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབས་པས། དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་འབངས་མི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་མ་ལྟུང་ངོ་། །གཞན་ཡང་ཐུབ་པ་འདི་ཉིད་རུས་སྦལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་འཁྲུངས་པའི་དུས་སུ། ཚོང་པ་ལྔ་བརྒྱ་རྒྱ་མཚོར་ནོར་བུ་ལེན་དུ་ཕྱིན་པས་ལམ་ནས་གྲུ་ཞིག་སྟེ། འཆི་ལ་ཐུག་པ་ལ་རུས་སྦལ་གྱིས་མིའི་སྐད་དུ་ཐམས་ཅད་ང་ལ་ཞོན་ཅིག ངས་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་དུ་བསྒྲལ་གྱིས་གསུངས་ནས་ཚོང་པ་ཐམས་ཅད་ཁུར་ཏེ་སྐམ་སར་བསྒྲལ་བས་རུས་སྦལ་ངལ་ཤིང་དུབ་སྟེ་མཚོ་མཐར་གཉིད་པས། སྦྲང་བུ་ཀེ་ཏ་ཀ་བརྒྱད་ཁྲིས་ཁོང་གི་ཁྲག་འཇིབ་པས། གཉིད་སད་དེ་བལྟས་པས་སྦྲང་བུ་མང་པོ་འདུག ཆུར་ཕྱིན་པའམ་འགྲེ་ལྡོག་བྱས་ན་སྦྲང་བུ་འཆི་བར་དོགས་ནས་དེ་ཀ་ལ་བཞུགས་ཏེ་སྐུ་སྲོག་བཏང་བས། སངས་རྒྱས་པའི་དུས་སུ་སྦྲང་བུ་བརྒྱད་ཁྲི་རྣམས་ལྷ་བརྒྱད་ཁྲིར་གྱུར་ནས་ཆོས་ཉན་པས། དེ་དག་གིས་བདེན་པ་མཐོང་བ་ཡིན། ཡང་ཐུབ་པ་འདི་ཡུལ་ཤ་ཀེ་ཏ་བྱ་བར་རྒྱལ་པོ་གསེར་གྱི་གཙུག་ཏོར་བྱ་བ་དང་། བཙུན་མོ་མཛེས་ལྡན་དགའ་བྱེད་མའི་སྲས་སུ་འཁྲུངས། འདིའི་དབུ་ལ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་གཙུག་ཏོར་ཡོད་པ་ལས་དུས་རྒྱུན་དུ་བདུད་རྩི་འབབ་ཅིང་དེ་ལྕགས་ལ་རེག་པས། ལྕགས་རྣམས་གསེར་དུ་སྒྱུར་བར་ནུས་པ་ཞིག་རང་ཆས་སུ་བྱུང་བས། དེའི་མཚན་ཡང་གཙུག་ན་ནོར་བུ་ཞེས་བྱ་བར་བཏགས་སོ། འདི་འཁྲུངས་དུས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆར་ཡང་བབས་སོ། །དེ་ལ་གླང་པོ་བཟང་པོའི་རི་བྱ་བའི་གླང་པོའི་མཆོག་ཅིག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །རྒྱལ་པོ་དེས་འཇིག་རྟེན་ཆོས་བཞིན་དུ་སྐྱོང་ཞིང་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱས་པས། དབུལ་ཞིང་ཕོངས་པ་དང་སློང་བ་རྒྱུན་ཆད་པར་བྱས་སོ། །དྲང་སྲོང་འབྲི་ཁུ་བྱ་བ་ལ་མེ་ཏོག་པདྨ་ལས་སྐྱེས་པའི་བུ་མོ་མཚན་ལྡན་ཅིག་ཡོད་པ། རྒྱལ་པོ་ལ་བཙུན་མོར་ཕུལ་ལོ། །དེ་ལ་སྲས་པདྨའི་གཙུག་ཏོར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་པོ་ཉིད་དང་མཚུངས་པ་ཞིག་བཙས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་མཆོད་སྦྱིན་རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱེད་པར་འདོད་ནས། དྲང་སྲོང་འབྲི་ཁུ་དང་། རྒྱལ་པོ་བཟོད་དཀའ་སོགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཚོགས་མང་པོ་བསྡུས་སོ། །དེའི་ཚེ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་རྒྱལ་པོའི་བསམ་པ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར། སྲིན་པོར་སྤྲུལ་ནས་སྦྱིན་སྲེག་གི་མེ་ནང་ནས་མཐོན་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དུ་འོངས་ནས་བཟའ་བཏུང་བསླངས་སོ། །རྒྱལ་པོས་བཟའབཏུང་སྣ་ཚོགས་བྱིན་པས་སྲིན་པོས་བཟར་མ་འདོད། ཅུང་ཟད་བགད་ནས་ང་ལ་བསད་མ་ཐག་པའི་ཤ་ཁྲག་དྲོན་མོ་དགོས་ཞེས་སྨྲས་པས། རྒྱལ་པོ་ཅུང་ཟད་མྱ་ངན་དུ་གྱུར་ཏེ། འཚེ་བ་མ་བྱས་ན་དེ་འདྲ་མི་རྙེད་ཅིང་། བདག་གི་སྲོག་བཅད་ཀྱང་འཚེ་བ་བྱེད་པར་མི་ནུས་ལ། མ་བྱིན་ན་འདི་ཡང་རེ་ཐག་འཆད་ན་ཇི་ལྟར་བྱ་དགོངས་པས། ད་ནི་རང་གི་ཤ་ཁྲག་སྦྱིན་པའི་དུས་ལ་བབ་པོ་སྙམ་སྟེ་ང་རང་གི་ཤ་ཁྲག་སྦྱིན་གྱིས་གསུངས་པས། འཁོར་རྣམས་འཇིགས་སྐྲག་བྲེལ་ཟིང་གིས་རྟབ་རྟབ་པོར་གྱུར་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་འདྲ་མི་མཛད་པར་ཞུས་ནས་བཟློག་ཀྱང་མ་བཟློག་པར། རང་གི་རྩེ་ཆུང་ལ་གཏར་ནས་ཁྲག་འཐུང་དུ་བཅུག་པས། དེས་ཀྱང་ལྟོ་བ་གང་ནས་མགྲིན་པར་ཐུག་གི་བར་དུ་འཐུངས་སོ། །ཡང་རང་གི་ཤ་རྣམས་བཅད་ཅིང་བྱིན་པས་དེས་ཀྱང་རུས་པ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ཟོས་པས། འཁོར་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་གྱིས་ནོན་ཞིང་། ཁྱད་པར་བཙུན་མོ་བརྒྱལ་ནས་ས་ལ་འགྱེལ་ལོ། །ད་དུང་ཡང་རྒྱལ་པོ་དྲན་པ་མ་ཉམས་པར་འདུག་པས། བརྒྱ་བྱིན་ཤིན་ཏུ་རང་སྟེ། བདག་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ལགས་པས་ཤ་ཁྲག་མི་འཚལ་གྱི། སྦྱིན་པའི་འཕྲོ་གཅད་དུ་གསོལ། ཞེས་སྨྲས་ནས། ལྷའི་བདུད་རྩི་བླངས་ནས་རྒྱལ་པོའི་རྨ་ལ་བཏབ་པས་རྒྱལ་པོའང་སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་གླང་པོ་བཟང་པོའི་རི་མདུན་ན་འདོན་ཚངས་པའི་ཤིང་རྟ་ལ་ཕུལ་ལོ། །དེའི་ཚེ་དྲང་སྲོང་མ་རུ་རྩེའི་སློབ་མ་བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་ཞིག་བྱུང་བ་ལ་བཀུར་སྟི་ཆེན་པོ་བྱས་ནས་ཁྱེད་ཅི་བཞེད་དྲིས་པས། ངའི་སློབ་དཔོན་ལ་རིག་བྱེད་བསླབ་པའི་ཡོན་དུ། སློབ་དཔོན་རྒས་ཤིང་གཡོག་གིས་ཕོངས་པས། གཡོག་ཅིག་དབུལ་བར་འདོད་ནས་ཁྱེད་ཀྱི་བཙུན་མོ་དང་སྲས་སློང་དུ་མཆིས་སོ་བྱས་པས། རྒྱལ་པོས་ཀྱང་དེ་བཞིན་བཙུན་མོ་དང་སྲས་གནང་ངོ་། །དེས་ཀྱང་ཁྱེར་ཏེ་སློབ་དཔོན་ལ་ཕུལ་ལོ། །རྒྱལ་པོ་བཟོད་དཀའ་གླང་པོ་ལ་ཆགས་ནས་རང་གི་ཡུལ་དུ་ལོག་སྟེ། གླང་པོ་ང་ལ་སྦྱིན་དགོས་ཟེར་བའི་འཕྲིན་བཏང་བས། གླང་པོ་བྲམ་ཟེ་ལ་བྱིན་ཚར་བྱས་ཀྱང་མ་ཉན་པར། གླང་པོ་མི་སྟེར་ན་དམག་བྱེད་ཟེར་ནས། དམག་ཁྱེར་བྱུང་བ་ལ། རྒྱལ་པོ་གཙུག་ན་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དབྱུང་ཞིང་སེམས་ཕམ་བར་གྱུར་ཏེ། ཀྱེ་མ་འདོད་པའི་དབང་གིས་མཛའ་བཤེས་ཀྱི་དམ་པ་ཉིད་ཀྱང་གླང་པོ་མ་བྱིན་པས་སྐད་ཅིག་གིས་དགྲའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཏོ། །བདག་གི་གཡུལ་བཤམས་ན་བདེ་བླག་ཏུ་ཐུབ་སྟེ། དེ་ལྟར་བྱས་ན་སེམས་ཅན་མང་པོ་ལ་གནོད་པས་བདག་རང་འབྲོས་པར་བྱ་དགོངས་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་བཞི་དྲུང་དུ་བྱོན་ནས། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ནགས་སུ་གཤེགས་པའི་དུས་ལ་བབ་པོ་གསུངས་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་གཞན་བརྟེན་གྱིས་ནགས་སུ་གཤེགས་སོ། །དེར་བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དྲང་སྲོང་མ་རུ་ཙེ་ཅན་དུ་སྲས་སློང་དུ་ཕྱིན་པས་དེས་ཀྱང་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་སྲས་ཀྱིས་དམག་དཔོན་བྱས་ཏེ་འཐབས་པས་རྒྱལ་པོ་བཟོད་དཀའ་ཕམ་ནས་རང་གི་གནས་སུ་བྲོས་སོ། །དེར་བཟོད་དཀའ་བསམ་སྦྱོར་ངན་པའི་དབང་གིས་ཡུལ་དེར་ནད་དང་མུ་གེ་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་ལ། བཟོད་དཀས་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་ཅིས་ཕན་དྲིས་པས། རྒྱལ་པོ་གཙུག་ནའི་གཙུག་ཏོར་གྱི་ནོར་བུ་དེ་ཡོད་ན་ཕན་པས་སློང་དུ་ཕྱིན་པ་དྲག་ཟེར་རོ། །མི་སྟེར་ལས་ཆེ་བྱས་པས། དེ་ལ་སློང་བ་ལ་མི་སྟེར་བ་མེད་ཅེས་གྲགས་པས་ཅིས་ཀྱང་སྟེར་ཟེར་ནས། བྲམ་ཟེ་ཞིག་སློང་དུ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་གཙུག་ན་ནགས་ཚལ་གྱི་གནས་རྣམས་ལྟ་ཞིང་སོང་སོང་བས་དྲང་སྲོང་མ་རུ་ཙེའི་གནས་དང་ཉེ་བ་ཞིག་ཏུ་ཕྱིན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་གཙུག་ནའི་བཙུན་མོས་རྩ་བ་དང་ལོ་མ་ལ་སོགས་ཚོལ་བ་ལ་ནགས་སུ་རྒྱུ་བ་དང་། རྔོན་པ་ཞིག་དང་འཕྲད་ནས། རྔོན་པས་བཙུན་མོ་གཙེས་པས་ཉེན་ཏེ། རྒྱལ་པོ་གཙུག་ན་བདག་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ་ཞེས་སྨྲེ་སྔགས་བཏོན་པས། རྒྱལ་པོས་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་ཚོར་ཏེ། ཅི་ཡིན་སྙམ་ནས་ལྟར་ཕྱིན་པས། རྔོན་པས་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་འོང་བ་མཐོང་ནས་དྲང་སྲོང་དུ་རྟོག་སྟེ། དམོད་པས་འཇིགས་ནས་བྲོས་སོ། །རྒྱལ་པོས་བཙུན་མོ་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་བདེ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ། སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གཟིགས་པས་ཐུགས་དབྱུང་ཞིང་སྐྱོ་སྟེ། ཀྱེ་མ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཡིད་བརྟན་པ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་དགོངས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཟོད་དཀས་བཏང་བའི་བྲམ་ཟེས་རྒྱལ་པོ་གཙུག་ནའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ལོ་རྒྱུས་བརྗོད་ནས། གཙུག་ཏོར་བསླངས་པས་ཁྱོད་རང་ཆོད་ལ་ཁྱེར་གསུངས་པས། བྲམ་ཟེས་ཀྱང་གཙུག་ཏོར་བཅད་ནས་ཕྱིན་པས། བཟོད་དཀའི་ཡུལ་གྱི་ནད་དང་མུ་གེ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་དོ། །རྒྱལ་པོ་གཙུག་ན་གཙུག་ཏོར་བཅད་པའི་ཟུག་གིས་རྐྱེན་བྱས་ནས། ཚ་དམྱལ་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེས་ནས་བརྒྱལ་ཏེ་ས་ལ་འགྱེལ་ལོ། །དེའི་ལྟས་བཟང་པོས་བསྐུལ་ཏེ་ལྷའི་ཚོགས་མང་པོ་དང་རྒྱལ་པོའི་འཁོར་མང་པོ་དེར་འདུས་ནས། རྒྱལ་པོ་ལ་ཅི་ནོངས་ཞུས་པས། རྒྱལ་པོ་ཡང་ཙོག་གིས་བཞེངས། གདོང་གི་ཁྲག་རྣམས་ཕྱག་གིས་ཅུང་ཟད་ཕྱིས་ནས། རྒྱལ་པོ་བཟོད་དཀའ་ངའི་གཙུག་ཏོར་སློང་དུ་བྱུང་ནས་བྱིན་པ་ཡིན་གསུངས། དེ་བྱིན་པ་ལ་ཐུགས་འདོད་ཅི་བདོག་ཞུས་པས། བཟོད་དཀའི་ཡུལ་གྱི་ནད་དང་མུ་གེ་སོགས་ལ་ཕན་དུ་རེ་བ་མ་གཏོགས་རང་འདོད་གཅིག་ཀྱང་མེད། འོན་ཀྱང་འདོད་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་རྟག་ཏུ་ཡོད་གསུངས། དེ་གང་ལགས་ཞུས་པས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྐྱབ་པར་འདོད་པ་ཞིག་ཡིན་གསུངས། འོ་ན་ཁྱེད་ཀྱི་གཙུག་ཏོར་བཅད་པས་འགྱོད་པར་མ་གྱུར་ཏམ་ཞུས་པས། འགྱོད་པ་མེད་གསུངས། འོ་བརྒྱལ་བའི་རྣམ་འགྱུར་ལ་བལྟས་ན་ཡིད་མི་ཆེས་སོ། །ཞུས་པས། ངས་གཙུག་ཏོར་བཟོད་དཀའ་འཁོར་བཅས་ལ་བྱིན་པ་ལ་འགྱོད་པ་མ་སྐྱེས་ན། ངའི་ལུས་སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གྱུར་ཅིག་གསུངས་པས། དེ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏོ། །དེར་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་ཕོ་བྲང་དུ་གཤེགས་པར་ཞུས་པས་མ་གནང་བ་ལ། ཡང་རང་སངས་རྒྱས་བཞི་བྱོན་ནས། དགྲ་རྣམས་ལའང་ཕན་པར་མཛད་ན་གཉེན་རྣམས་ཅི་སྟེ་དོར། ད་ནི་ཕོ་བྲང་དུ་གཤེགས་པར་རིགས་སོ་གསུངས་ནས། དེར་ཕོ་བྲང་དུ་གཤེགས་ཏེ་འཁོར་རྣམས་ཕན་བདེ་ལ་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོ་སྲིད་རྩེ་ནས་དམའ་ན་རཀ་དམྱལ་པའི་བར་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མར་ཤེས། དྲིན་དྲན། དྲིན་ལན་གཟོ་འདོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཆགས་སྡང་རྨོངས་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལས་མི་དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་པོ་དེ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིག བྲལ་ན་ཅི་མ་རུང་། བྲལ་བ་ཞིག་ངས་བྱ། དེ་ལྟར་བྲལ་བའི་གསོལ་བ་དཀོན་མཆོག་ལ་གདབ་ནི་ཡིན་བསམ། དེ་ལྟར་སྨོན་པ་ཙམ་གྱིས་མི་འོང་བས་ད་ལྟ་ཉིད་དུ། མྱུར་བ་ཉིད་དུ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་པོ་བྲལ་ནས་བདག་གི་རྒྱུད་ལ་སྨིན་པ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་བསམ་པ་དང་། སྦྱོར་བ་གཉིས་ཀའི་སྟེང་ནས་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་རང་གིས་ལེན། དོན་དངོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤ་ཚབ་ཁྲག་ཚབ་ན་ཚབ་ཤི་ཚབ་དཀའ་ཚབ་ལྟོགས་ཚབ་ཐམས་ཅད་འོང་བས་མ་ཟད། དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བདག་གིས་མྱོང་བར་བྱ། ཡང་ན་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ཅན་གྱི་གྲངས་བཞིན་བདག་ལུས་གྲངས་མང་པོར་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ངས་མྱོང་ན་བཟོད་སྙམ་པ་དང་། ཡང་ན་ལུས་ཆེན་པོར་སྤྲུལ་ནས་ཁམས་གསུམ་རིགས་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལེན་ཐུབ་ནི་ལུས་སྟོད་ཀྱིས་མཐོ་རིས་ལྷའི་སྡུག་བསྔལ་ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་དང་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་མྱོང་ནས། མཐོ་རིས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་བྲལ་བར་བསམ། ལུས་སྨད་ཀྱིས་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བླངས་ནས་དེ་ཡང་ངས་མྱོང་སྟེ་ངན་སོང་གསུམ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་ནས་བདེ་བ་ཐོབ་པར་བསམ། ཁྱད་པར་དུ་དམྱལ་བ་དང་ཡི་དྭགས་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་གྲངས་རེ་རེ་བཞིན་དུ་བསམ་ནས། རང་རྒྱུད་ལ་བླངས་ནས། དེ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་དང་བྲལ་ནས་མཐོ་རིས་ནས་ཐར་བ་མཆོག་གི་བར་གྱི་བདེ་བ་དེ་ཉིད་ཐོབ་པར་ཤོག་ཅིག་བསམ་སྟེ་ཐོབ་ན་དགའ་བ་བསྒོམ། ཉི་མ་དེ་རིང་ནས་བཟུང་སྟེ་ལུས་ལོངས་སྤྱོད་དུས་གསུམ་བསགས་པའི་དགེ་རྩ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་བྱིན་པ་ཡིན། བསྔོས་པ་ཡིན་པས་ཕྱིན་ཆད་ངས་ལུས་ཞེས་བདག་ཏུ་བཟུང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་མིན་བསམ་རྒྱུའི་སེམས་བསྐྱེད་བྱ་དགོས། དེ་ལྟར་ཐུན་དུ་བཅད་ནས་དཔྱད་སྒོམ་དང་འཇོག་སྒོམ་དམིགས་བཅས་དང་དམིགས་མེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྒོམ་སྟེ། མཐར་ཐུན་འཇོག་ཁར་འཁོར་གསུམ་དམིགས་མེད་ཀྱི་ངེས་ཤེས་དྲངས་ནས། མཚམས་དང་མཚམས་སུ་སྨོན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་གསུམ་པོར་བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བས་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསླབ་པ་དེ་ཚོ་གནད་ཀྱི་མན་ངག་དམ་པ་ཡིན་ནོ།། །།ཞེས་གསུངས་བསྔོ་བས་མཐའ་
བརྒྱན་ཏེ་ཆོས་ཁྲིད་གྲོལ་སོང་ངོ་།།