ཉིན་བཅུ་གཅིག་པའི་ཆོས་ཁྲིད།
རང་རེ་ད་ལྟ་མིའི་ལུས་རྟེན་ཞིག་བླངས་ནས་འཛམ་གླིང་ལས་ཀྱི་ས་བ་འདིར་འཚོ་བཞིན་པའི་ཚེ་འདིའི་སྣང་བ་སྤྱི་མཐུན་དང་། སྡེ་རིས་དང་ཚན་པས་བཅད་པའི་གང་ཟག་སྒེར་སོ་སོས་ལས་སྣང་འདྲ་དང་མི་འདྲ་མང་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བཞིན་ཡོད་དེ། སེམས་ཅན་སྤྱི་མཐུན་འཛམ་གླིང་ས་གཞི་རིལ་མོ་འདིའི་ཐོག་ཏུ་ཡོད་པའི་མི་དང་དུད་འགྲོའི་སེམས་ཅན་མང་པོ་ཞིག་གིས་འབྱུང་བཞི་འདུས་པའི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནམ་མཁའ་གོ་འབྱེད་པ་འདི་ལ་རྟེན་ས་ཞིག་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་འདིའི་ཐོག་ཏུ་འཚོ་བཞིན་ཡོད་པའི་སྣང་བ་མ་འགགས་པར་ཤར་བ་ནི་གཅིག་མཚུངས་དང་། སྡེ་རིས་སོ་སོར་བཅད་པའི་རྐང་གཉིས་མིའི་འགྲོ་བ་ལ་མཚོན་ན་འཛམ་གླིང་ས་སྒང་རིལ་རིལ་པོ་འདིའི་ཐོག་གི་གླིང་ལྔ་མཚོ་བཞིའི་སྟེང་ན་ཡོད་པའི་མི་རིགས་དཀར་ནག་སེར་གསུམ་རང་རང་གི་མངའ་ཁོངས་ཀྱིས་བཅད་པའི་སྡེ་རིས་ཆུང་ཆུང་རང་རང་སོ་སོའི་གོམས་སྲོལ་དང་། བསམ་པའི་ལྟ་ཕྱོགས་དང་དམིགས་ཡུལ་འདུན་པ་རེ་བཟུང་བའི་ལྟ་སྤྱོད་བསམ་བློ་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་པ་ཡོད་པ་ནི། དཔེར་ན་འཛམ་གླིང་ཤར་ཕྱོགས་པ་རྣམས་ནི་སྔར་ནས་ནང་སེམས་ཁམས་རིག་པ་ལ་ཞིབ་འཇུག་དང་། དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་ལུགས་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་པའི་རིག་གཞུང་མང་པོའི་འབྱུང་ཁུངས་སྔ་ནས་ད་བར་ཡིན་པ་དང་། ནུབ་ཕྱོགས་པ་རྣམས་ནི་རྫས་འཕྲུལ་དང་དངོས་ཁམས་ཀྱི་རིགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པར་གོམས་པས་སྔར་ནས་ད་བར་ཕྱིའི་རྫས་འཕྲུལ་དང་དངོས་ཁམས་ཀྱི་གློག་རྡུལ་ལ་སོགས་པའི་གསར་ཐོན་དང་གསར་གཏོད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་བློ་ཁ་ཕྱོགས་མཁན་མང་བ་དང་། གང་ཟག་བྱེ་བྲག་པ་སྒེར་གྱི་ངོས་ནས་ཀྱང་ས་ཆ་གང་དུ་སོང་ཡང་། ཡུལ་གྲུ་གང་དུ་བལྟས་ཀྱང་མི་ཡིན་པའི་ཁ་ལག་སྤྱོད་གསུམ་འདྲ་ཡང་མི་རེ་རེའི་སྐྱིད་སྡུག་གི་བསྐོས་ཐང་མི་འདྲ་བ་ནི། ལ་ལ་མཐོ་ཆེ་ནས་མི་རེ་རེའི་རིགས་རྒྱུད་དང་བཅས་པས་ཡུལ་ཁམས་རེ་ལ་དབང་སྒྱུར་མཁན་བྱས་ནས་ཡོད་པ་དང་། ལ་ལ་ནི་དམའ་ཆེ་ནས་ཉིན་གཅིག་གི་བྱ་ལས་འགྲོ་འདུག་གི་དབང་ཆ་རང་ཉིད་ལ་མེད་པ་དང་། ལ་ལ་ནི་ཕྱུག་ཆེ་ནས་རྒྱུ་ནོར་རྫས་ལ་བདག་མ་ཐུབ་པས་མི་རེ་རེའི་རྒྱུ་རྫས་ཀྱི་གཡོག་ཏུ་མི་ཁྲི་ཕྲག་མང་པོ་བྲེལ་དགོས་པ་དང་། ལ་ལ་ནི་སྤྲང་ཆེ་ནས་རྒྱ་སྲང་ནས་སློང་མོ་བྱས་ཏེ་འཚོ་བ་བསྟེན་བཞིན་དུ་ནངས་ཆུ་སྡེ་སྟོད་ནུབ་ཆུ་སྡེ་སྨད་བྱེད་དགོས་མཁན་དང་། མི་ལ་ལ་ནི་ནད་མེད་ལང་ཚོ་དར་ཞིང་གཟུགས་མཛེས་ལུས་སྟོབས་རྒྱས་པས་མི་ཚད་ཁོག་དང་ཤེས་རྒྱ་ཡངས་བ་དང་། ཡང་ལ་ལ་ནི་མདོག་ངན་པ་ནད་མང་བ་ཉམ་ཆུང་ཞིང་བཟེ་རེ་དང་ཁོང་ཁྲོ་ཆེ་བ་སོགས་མདོར་ན་ཕ་མ་གཅིག་ནས་ཆད་པའི་བུ་སྤུན་ཡིན་ཡང་། བསོད་ནམས་ཆེ་ཆུང་དང་། དབང་ཐང་དང་རླུང་རྟ་དར་ཞན་དང་། ཁ་ལས་བཟང་ངན་འདྲ་མིན་མང་པོ་ཡོད་པ་འདི་དག་ལ་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་ན། འདིར་ལས་ཀྱིས་འཕངས་བའི་ལུས་ཤིག་བླངས་ཏེ། ལུས་མི་ལུས་བླངས་པ་ལ་འདྲ་འདྲ་ཡིན་ཡང་བདེ་སྡུག་གི་ཚོར་བ་མི་འདྲ་བ་འདི་སེམས་ཅན་སོ་སོའི་ལས་སྣང་མི་འདྲ་བས་ཡིན་པ་སྨྲོས་མ་དགོས་པ་ནི། སྐྱིད་སྡུག་ཐོད་པའི་རི་མོ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་མཐོང་དུ་ཡོད་པ་འདི་ཡིན། འོན་ཀྱང་འུ་ཚོས་མཐོང་བཞིན་པ་འདི་ནི་ཁོར་ཡུག་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གི་སྣང་བ་དང་། འུ་ཚོའི་དབང་ཤེས་ཀྱི་གཞལ་ཡུལ་ནི་རྒྱ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཁོ་རང་ཡང་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཤེས་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་དང་གོ་བྱེད་ཅིག་མིན་པ་ནི། མིག་དང་རྣ་བ་སྣ་ཡང་ཚད་མ་མིན། །ལྕེ་དང་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱང་ཚད་མ་མིན། །གལ་ཏེ་དབང་པོ་འདི་དག་ཚད་ཡིན་ན། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་སུ་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །སེམས་ཅན་སུ་ཡིན་ཡང་ཁོ་རང་ལ་འཚམས་པའི་དབང་པོ་ཞིག སྲིན་བུ་ཞིག་ལ་སྲིན་བུ་ཞིག་གི་མཐོང་ཡུལ་ལྟ་བྱེད་ཀྱི་མིག་ཅིག ཨབ་ར་ཞིག་ལ་འདོམ་པ་བདུན་བརྒྱད་ཀྱི་ས་མཚམས་ལྟ་བྱེད་ཀྱི་མིག་ཅིག་དང་། མི་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་རྒྱང་གྲགས་གཉིས་གསུམ་ཙམ་མཐོང་བྱེད་ཀྱི་མིག་ཅིག་སོགས་དེའི་ཚོད་ཀྱི་དབང་པོ་སྒོ་ལྔ་སེམས་དང་བཅས་པ་ཐབས་རྡུགས་རེ་ཡོད་པས། འུ་བུས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞིག་གོ་རིག་ཐུབ་པ་མིན་ཏེ་མི་གཅིག་གིས་མི་ཁྲི་ཚོ་གཅིག་གི་ངོ་ཤེས་ཨེ་ཐུབ་མི་ཐུབ་དང་། མི་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་གི་མིང་བློ་ནས་མར་ཐོན་ཞེས་བཤད་ན་ཁ་ཚང་བ་གདོན་རྒྱུ་ཨེ་རྙེད་མི་རྙེད་ཡིན་པས་ཤེས་བྱ་འབྱེད་པའི་རྣམ་དཔྱོད་སོགས་གང་གི་ཐད་ནས་ཀྱང་དེ་འདྲའི་ཡར་མར་ཙམ་ལས་མེད་དོ། །རང་རེ་གནས་པའི་ས་གཞི་རིལ་མོ་འདི་ལ་མཚོན་ན་སེམས་ཅན་སྤྱི་ངོས་ནས་བཅལ་ཡོང་ན་བརྩི་རིན་ཡོད་རྒྱུ་ཞིག་མིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྣང་མཛད་གངས་ཆེན་མཚོའི་ཕྱག་གི་སྤོས་ཆུའི་ཐོག་གི་མེ་ཏོག་ཟེའུ་འབྲུ་གཅིག་གི་ཆ་ཤས་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གི་ཐོག་ཏུ་ཆགས་པ་ཙམ་ཡིན། རང་རེས་མཐོང་བའི་བར་སྣང་གི་ཁམས་ནམ་མཁའ་འདི་འུ་ཚོས་མཐོང་བ་རྣམས་ལས་རྒྱ་ཆེ་ཤོས་ཡིན་ཡང་། རང་རེས་ནམ་མཁའི་ཆ་ཤས་ཆུང་ཆུང་གི་ནང་གི་ཆུང་ཆུང་གི་ཆ་ཤས་ཤིག་མ་གཏོགས་རིག་གིན་མེད་པ་དང་། ཉི་ཟླ་ཆ་གཅིག་པོ་འདིའི་ཁོར་ཡུག་གི་བར་སྣང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ལ་རང་འགྲོས་ཀྱིས་གཡས་བསྐོར་དང་རླུང་འགྲོས་ཀྱིས་གཡོན་བསྐོར་བྱས་པའི་ཉི་ཟླའི་འཆར་ནུབ་ཀྱི་ཚོད་ལས་བརྩིས་པའི་ལོ་ཟླ་ཐུང་ཐུང་ཞིག་གི་ཚེ་ལས་ཚེ་ཡང་རིང་པོ་མེད་དོ། །འདི་འདྲ་འདྲའི་ཉི་ཟླ་གྲངས་མེད་ཡོད་པར་མ་ཟད་འདི་འདྲ་འདྲའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཡོད་དེ། སྤྲུལ་སྐུ་གཅིག་གི་གདུལ་ཞིང་མི་མཇེད་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་གསུངས་པ་དེ་ཚོ་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་ཚོད་ཀྱིས་བརྩིས་ན་མང་པོ་ཞིག་ཅང་མིན་པ་དང་། རྒྱ་ཆེ་ཆུང་ཡང་གོང་ནས་བཤད་པ་ལྟར་ལྟ་བྱེད་ཀྱི་མིག་མ་འདྲ་ཚེ་རིག་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཡང་མ་འདྲ་བ་སྟེ། འུ་ཚོ་ལས་ལྷག་གི་དབང་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་གིས་བལྟས་ན་དེ་བས་མཚར་ཞིག་རིག་རྒྱུ་ཤེས་རྒྱུ་ཡོད་ངེས་ཅན་ཡིན་པ་ནི། དཔེར་ན་འུ་ཚོ་བས་དམན་གྱི་ཨབ་ར་དང་འབུ་གྲོག་མ་དང་མིའི་མཐོང་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་བསྡུར་བ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མིག་གཞན་དག་ཅིག་གིས་བལྟས་ན་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་ན་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་ཞིང་ཡོད་པ་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ང་ཚོའི་བསམ་སྤྱོད་དང་མ་རན་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་དོན་ལ་ཨེ་ཡོད་ཅི་ཤེས་བསམ་རྒྱུ་མེད་པ་ནི། འུ་ཚོས་རང་རེ་ཡོད་སའི་ནམ་མཁའི་ཁམས་འདི་ཁ་རྒྱ་ཇི་ཙམ་ཡོད་དང་འདིའི་མཐའ་གང་དུ་ཡོད་མི་ཤེས་པ་རེད། ནམ་མཁའ་འདི་མཐའ་མེད་ཚད་གཞལ་དུ་མེད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལོ་ཉིས་སྟོང་སྔོན་ནས་གསུངས་ཡོད་ལ། དེ་ཡང་དཔེར་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལྟར་ཚད་མེད་པར་གསུངས་ཡོད། དེང་སང་གི་ཚན་རིག་པ་མི་ཚེ་འཚོལ་ཞིབ་ལ་སྐྱེལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནམ་མཁའི་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་མ་དགོས་རིག་ཏུ་ཡོད་པའི་སྐར་མའི་ཁ་གྲངས་ཀྱང་བརྩི་མི་ཤེས་པ་དང་། ནང་སེམས་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནས་དེ་བས་ཀྱང་རྨོངས་ཏེ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་ཙམ་ཞིག་གི་འགྲོ་སྟངས་ཤེས་པ་མིན། གོང་ནས་བཤད་པའི་གཞི་དང་འཁྲུལ་ཚུལ་ཁྱབ་ཚུལ་བཤད་པ་བཞིན་དུ། གཞི་ཅིར་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལས་ཅིར་ཡང་སྣང་ནས་ང་མེད་ལ་ང་བདག་མེད་ལ་བདག་ཏུ་བཟུང་ནས་དངོས་པོ་རགས་པའི་གཟུགས་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་མཚན་མ་ཅན་གྱི་ཕྱིའི་ཡུལ་དང་། ནང་དབང་པོའི་མངོན་རློམ་འཛིན་པ་ཅན་ཞིག་ཤེས་པ་གཟུང་འཛིན་ཅན་དུ་ལོག་ནས་བེམ་པོའི་རྟེན་ལ་འབྲེལ་ནས་འཁྲུལ་བ་ཡིན། འདིའི་འཁྲུལ་བ་དང་པོ་འདི་ནས་ཞེས་པའི་ཐོག་མ་མེད་པ་དང་། ཐ་མའི་འཁྲུལ་མཚམས་འདི་ན་ཆད་ཅེས་པའི་ཐ་མ་མེད་པ། ཐོག་མཐའ་མེད་པའི་འཁོར་བ་འདིའི་ཐོག་མཐའ་མེད་ཚུལ་ཞིག་རིག་པས་མི་ཚད། འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་མང་ཉུང་གི་གྲངས་ཚད་དང་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་གི་ཚད་གཞལ་ཐབས་མེད་པ་ནི་གོང་དུ་ནམ་མཁར་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་ལྟར་ཚད་མེད་མཐའ་མེད་ཡིན་པ་ནི་ཤེས་རིག་མཐོང་གསལ་ཡིན། དེ་དང་འདྲ་བའི་མ་རྒན་འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་མང་པོ་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དུག་མཚོ་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་འདིའི་ནང་དུ་ཚུད་ནས་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་པ་ཞིག་མྱོང་བཞིན་ཡོད་པ་ཡང་ཤེས་ཐུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འུ་ཚོའི་རིག་ས་གོ་སའི་ཡུལ་ལུང་གཅིག་གི་མིའི་བདེ་སྡུག་མི་འདྲ་བ་ནི། ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་གི་ལྟོ་ཁ་རྒྱབ་གཅིག་ལ་བརྟེན་ཡོད་ཀྱང་ནང་བཟའ་བའི་ལུས་སེམས་སྐྱིད་སྡུག་གི་ཕྱོགས་ནས་ཚེ་རིང་ཐུང་ནད་ན་ཚ་སོགས་ཅིའི་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་མི་འདྲ་བ་མང་བས་མ་ཚད། མིག་གི་རིག་རྒྱུའི་དུད་འགྲོའི་ལུས་རྟེན་འདི་དག་ཅི་འདྲ་བའི་ཉམ་ཐག་སྡུག་བསྔལ་ཅན་དུ་ཡོད་པ་དང་། དེ་དང་མཚུངས་པར་དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་འུ་ཚོ་བས་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་འགྱུར་སྟོང་འགྱུར་ཡིན་པ་ང་ཚོས་ཚོད་དཔག་བྱས་ན་ཤེས་པས། ལྷ་ཡུལ་དང་ཚངས་གནས་ལ་བདེ་སྐྱིད་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ཡོད་པར་གྲགས་པ་ཡང་དོན་དངོས་སུ་སྨྲོས་མི་དགོས་པར་ཁྱི་ཆེ་ཆུང་རང་གི་སྒོ་རྩར་བལྟས་ན་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཁ་རིག་གིན་ཡོད་དོ། །སྤྱིར་ན་རྒྱུ་འབྲས་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་ངེས་ཤེས་དང་རྒྱལ་བའི་གསུང་བསླུ་བ་མེད་པའི་བདེན་ཚིག་ལ་དད་པ་དང་འདུན་པ་ཡོད་དགོས་པ་ནི་དམ་པའི་ལྷ་ཆོས་སྒྲུབ་མཁན་ཞིག་གི་ཤེས་བྱ་སྤྱིར་བཏང་བ་ཞིག་དང་། ཁྱད་པར་དུ་བོད་གངས་ཅན་ཆོས་ས་ཆོས་ཡུལ་དུ་སྐྱེས་པ་ཆོས་མ་གཏོགས་བསམ་དུ་མེད་པའི་ཆོས་པ་འབའ་ཞིག་གིས་དེ་མ་གོ་ཟེར་བ་ཞིག་གང་ན་ཡོད་ཀྱང་། ཆོས་ཁྲིད་ཀྱི་ཞོར་དུ་རང་གར་ཐུགས་གསོས་ཞུས་པ་ཙམ་ཡིན། དེ་ལྟ་བུའི་འཁོར་བའི་འཁྲུལ་འཁོར་ཆེན་པོ་འདིའི་གསང་དེ་བཤིག་དགོས་ན། དེའི་གསང་དེའི་གནད་དེ་ཤེས་དགོས་པས་དེའི་གནད་དེ་གང་ནས་བསྟན་ཞེ་ན། སྤྱིར་རྒྱལ་བའི་བཀའ་མདོ་རྒྱུད་རྒྱ་མཚོ་ཁྱད་པར་དུ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ཟབ་གནད་རྒྱལ་བ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་བཀའ་འཁྲུལ་བ་མེད་པ་བརྒྱུད་པ་གསུམ་གྱི་སྙིང་བཅུད་དེ་ལ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཞུན་མཐར་བཅད་ནས་ཉམས་ལེན་ཞིག་བྱས་ན་དེའི་གནད་ཀྱི་དམ་པ་དེ་ལ་ཤེས་རྒྱུ་རྙེད་རྒྱུ་གཉིས་ཀ་ཡོད་པས། དེ་བས་ཕན་གྱི་བླ་མའི་ཞལ་གདམས་ཞེས་པ་ཟུར་བ་ཞིག་དང་དགོངས་པའི་གསང་མཛོད་ཅེས་པ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ལེན་རྒྱུ་མེད་ལ་ལེན་དགོས་ཀྱང་མི་དགོས་སོ། །འོན་ཀྱང་ཐུན་མིན་གསང་སྔགས་ཀྱི་གདམས་ཟབ་དེ་སེང་གེའི་འོ་མ་དང་འདྲ་བའི་རྩ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པས་དེ་རིན་ཆེན་གསེར་སྣོད་མ་གཏོགས་མི་ཆགས་པ་ཞིག་ཡིན་ཕྱིར། རང་རྒྱུད་སྣོད་དུ་རུང་བ་བྱེད་དགོས་སོ། །དེ་ཡང་རང་རྒྱུད་གསེར་སྣོད་ཡིན་པར་རང་གིས་བསམ་པ་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་གདམས་ངག་གི་བདུད་རྩི་དེ་ཅི་ཙམ་ཞུས་ཀྱང་ཆགས་རྒྱུ་མེད་ན་གསེར་སྣོད་སྐྱོན་མེད་ཅིག་རེད་མེད་པའི་རྟགས་ཡིན་པས། སྣོད་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་ཆ་ཚང་ཚོགས་མེད་ན་ཚང་ཐབས་ལ་འབད་པ་གལ་ཆེ་བ་དེས་ན་དལ་འབྱོར་གྱི་ཆ་རྐྱེན་ཕྱིའི་གཞན་ངོས་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱོགས་ནས་མ་ཚང་བའམ་ནང་རང་ངོས་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱོགས་ནས་མ་ཚང་བ་འདུག་སོགས་ལེགས་པར་བསམ་ནས་འདང་བརྒྱབ་ན་རྩ་བ་རང་ཁོངས་ལ་ཐུག་པ་ནི་མང་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་འབྲས་ཡིད་ཆེས་ཙམ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་ངེས་འབྱུང་བཅོས་མིན་ཞིག་མེད་པ་ཨེ་ཡིན། ངེས་འབྱུང་སྐྱོན་མེད་ཅིག་སྐྱེས་ཡོད་ཀྱང་ལམ་གྱི་རྩ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱིས་མ་ཟིན་པ་ཨེ་ཡིན། སྙིང་རྗེས་ཀུན་ནས་བསླངས་སྟེ་སྨོན་འཇུག་གི་སེམས་རེ་བསྐྱེད་ཡོད་ཀྱང་གྲོགས་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཡང་དག་ཅིག་མེད་པས་སྲིད་རྩ་བདག་འཛིན་དེ་ཉམས་ཤིག་མ་སྨད་པ་ཨེ་ཡིན་སོགས་ལ་གཞིགས་ཚེ། ཕལ་ཆེར་ནི་བདག་འཛིན་འདིའི་ལན་པ་ཡིན་འདུག་སྟེ། བདག་འཛིན་དེས་འདི་ཕྱིའི་རྒུད་པ་ཐམས་ཅད་འདྲེན་པས་ཆོས་ཁ་འདོན་དགེ་སྦྱོར་རེ་བྱེད་ལོ་བྱས་ཀྱང་ལམ་དུ་འགྲོ་རུ་མི་སྟེར་བར་། ང་དང་ཁོ་དགྲ་དང་གྲོགས་ཀྱི་འདང་རྒྱག་ལ་ཤོར། སྒོམ་ཞིག་བརྒྱབ་ན་ཡང་ལམ་དུ་མི་འགྲོ་རུ་མི་སྟེར་བར་ཉོན་མོངས་ཆགས་སྡང་རྨོངས་གསུམ་ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ལ་བློ་འཁོར་བའི་ལམ་གྱི་བར་ཆད་བྱས་ཏེ། འདིས་སྔོན་ནས་ད་བར་དུ་མཐའ་གྱེན་དུ་དང་། ལས་ལམ་དུ་འགྲོ་ཁ་མ་བཅུག་པར་ཡིན་འདུག་ལ། ད་རུང་དེའི་དབང་དུ་ཤོར་ན་མི་ཚེ་ཉི་མས་ལ་རྒྱག་རྒྱུ་ནི་མིག་གཅིག་གི་ལྟ་ཚེ་ཡིན་པས། འཆི་རན་དུས་ཕམ་ཁ་འཁུར་བཞིན་འགྲོ་འཇུག་ངེས་ཡིན་པ་སོགས་ལ་སེམས་པར་བྱས་ནས། ཆོས་ཞུ་པའི་ཐོག་མར་རང་སེམས་ལ་ཞུ་དག་ཅིག་བཏང་ན་འདོད་ལྔའི་དུག་གིས་བསླུས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་བོ་དེ་སེམས་དྲན་པའི་རྟོད་ཕུར་གྱིས་བརྟོད་ནས་དྲང་ལམ་དུ་བཞག་ན་རིམ་གྱིས་གོམས་རྒྱུ་ཡོད་པས། དྲན་ཤེས་བཞིན་གཉིས་ཀྱིས་དུས་རྒྱུན་དུ་མ་བཏང་བར་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཚོ་བར་བྱས་ན་བཟང་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གོམས་ཆ་དེ་རིམ་གྱིས་ལོབས་ནས་ཆུའི་བཞུར་ཁ་དྲངས་པ་ལྟར་དྲང་པོའི་ལམ་དུ་བཞག་ནས་བསྒྱུར་ཏུ་ཡོད་པ་ཡིན་པ་ནི། གོམས་ན་སླ་བ་མི་འགྱུར་བའི། །དངོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པས་རང་གཞན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཐར་བའི་མཆོག་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ལ་རང་དོན་ཡིད་བྱེད་དང་བྲལ་བའི་ཐེག་ཆེན་ལམ་གྱི་རྩ་བ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དགོས་ལ། དེ་ཡང་སེམས་མཆོག་བསྐྱེད་པ་མི་གཙོ་སྐྱེས་པ་གཙོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་པས་སྨོན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་ཐོག་ཏུ་འཇུག་པའི་བསླབ་བྱ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་བསྡུ་དངོས་བཞི་ལ་སོགས་པ་ལ་འབད་བརྩོན་བྱས་རྟག་ཏུ་གཞན་དོན་འབའ་ཞིག་གཉེར་རྒྱུའི་བསམ་སྤྱོད་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་རེད་རྒྱུའི་རྨང་གཞི་དེའི་ཐོག་ནས་ཟབ་ལམ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཞུགས་ཏེ་དབང་གིས་སྨིན་ཁྲིད་ཀྱིས་གྲོལ་ནས་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པའི་ཉམས་ལེན་མཐར་ཕྱིན་ན་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་མཉམ་དུ་རྫོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་རྒྱུད་ལ་འབྱོར་དུས་སྤངས་རྟོགས་མཐར་ཕྱིན་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ཐག་རིང་རྒྱང་གི་གནའ་གཏམ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ལ་གྱུར་ནས་མངོན་སུམ་ལག་ཏུ་འོང་བ་ཞིག་རང་ངོས་ནས་འབད་དེ་བྱེད་རྒྱུ་ཡོད་པ་ནི་རྒྱལ་གསུང་གི་བཀའ་ཚད་མ་དང་དམ་པ་གོང་མའི་མཛད་པ་དང་རྣམ་ཐར་ལ་བལྟས་ན་ཤེས་ཐུབ་པ་ཞིག་གོ །འོན་ཀྱང་རང་གཞན་བླ་སློབ་སུས་བཤད་ཀྱང་ཁ་ཡིས་བཤད་རྒྱུ་སླ་ཡང་དོན་ལག་ལེན་ལ་མི་ཐེབས་པ་ནི་འཁོར་བ་ལ་སྐྱོ་བའི་ངེས་འབྱུང་གི་རྩ་བ་བརྟན་པོ་ཞིག་རྒྱུད་ལ་མེད་པས་ཚེ་འདི་སྒྲུབ་པའི་བསམ་སྦྱོར་གྱིས་ཕྱི་མའི་དོན་ཆེན་བརླགས་ནས་གྱོང་ཆེན་པོ་གཅིག་མིན་གཉིས་མིན་དུ་ཡོང་བ་དང་། ཆོས་ཞུས་ལོ་དང་ཉམས་ལེན་བྱེད་ལོ་བ་བྱས་ཀྱང་རང་འདོད་ཡིད་བྱེད་དང་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱི་ཁ་དེ་མར་མ་བྲི་ནས་ད་ལོ་ཞུས་ཀྱང་དེ་དང་དེ། སང་ཕོད་ཞུས་ན་དེ་དང་དེ་ལྟར་ཡིན་དུས་ཆོས་ཞུས་པ་དེས་གོ་མ་ཆོད་ནས་ནམ་ཡིན་ཡང་ལག་སྟོང་མཆན་དུ་བཅུག་ནས་སོང་བ་འདྲ་ཞིག་རེད་འདུག་པ་དེ། རང་ཉམས་ལ་དཔག་པའི་ཚོད་ཅིག་བླངས་ན་རྩ་བ་ངེས་འབྱུང་གི་བློ་དག་མ་ཞིག་མ་ཡོད་ནས་དེས་སྐྱོན་ཆ་བསྐྱེད་འདུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གང་ཟག་གིས་ནི་དོན་དངོས་སུ་སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་རྣམ་དག་ཅིག་ཐོབ་ཡོད་མེད་ཀྱང་འཕྱང་མོ་ཉུག་གི་རྩ་བ་ཡིན་པས། ཐེག་ཆེན་སེམས་བསྐྱེད་དང་སྔགས་ལམ་གྱི་ཕྱིན་དྲུག་རྫོགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་མཚན་ཉིད་པ་ནི་ཕྱོགས་དེར་མི་ཉེ་བས་གཟུགས་བརྙན་སྟངས་ཀ་ཙམ་ཞིག་རེད་འདུག་པ་ནི་བསྟན་པ་མར་འགྲིབ་ཀྱི་རྟགས་རང་རྒྱུད་ནས་སྟོན་པ་ཡིན་ཕྱིར། ཁ་ཕོར་སོ་གསུམ་རང་གིས་བསྡོམས་ནས་ཆོས་བསྒྲུབས་ན་སྒྲུབ་པ་འདྲ་ཞིག་ཐུན་རེ་རེ་དང་ཉི་མ་རེ་རེ་ལ་ཡང་བཟང་ཡར་བསྐྱེད་རྩི་རྒྱུ་དང་བགྲང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཞིག་བྱེད་པ་ནི་གལ་ཆེན་གནད་ཀྱི་དམ་པ་ཡིན་པ་ནི་ཞུ་མི་དགོས་ཀྱང་མི་བརྗེད་དྲན་པའི་གསལ་འདེབས་ཙམ་ཞིག་ཡིན། སྐབས་སུ་བབ་པ་གང་ཞིག་གསན་པར་བྱ་བ་ཀློང་ཆེན་དགོངས་པའི་གསང་མཛོད། མ་མཁའ་འགྲོ་འབུམ་གྱི་ཐུགས་ཐིག མཛོད་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་འཆད་ཁྲིད་བྱེད་རྒྱུའི་སྐལ་བཟང་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལས་ཚིག་དོན་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་འཆད་པའི་སྐབས་ནས་རྡོ་རྗེའི་གནས་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྟན་པའི་ནང་ནས་གང་ཉམས་སུ་ལེན་རྒྱུའི་གདམས་པ་བཤད་པའི་སྐབས་ཀྱི་གདམས་པ་དངོས་གཏན་ལ་དབབ་པ་དེ་ལ་ཡང་དམིགས་པ་ཡུལ་གྱི་བློ་ཅན་གྱི་ཉམས་ལེན་དང་། རིག་པ་རང་སྣང་གི་བློ་ཅན་གྱི་ཉམས་ལེན་རྣམ་པ་གཉིས། གང་ཟག་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་སྐལ་དུ་གསུངས་ཡོད་པ་ལས། དམིགས་པ་ཡུལ་གྱི་བློ་ཅན་གྱི་གང་ཟག་གིས་ཉམས་སུ་བླང་བྱ་དེ་ཇི་ལྟར་ལེན་སྟངས་ཀྱི་སྐོར་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་འབྲས་བཞིའི་སྟེང་ནས་བསྟན་པ་ནི། སྤྱོད་པ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དང་། སྒོམ་པ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དང་། ལྟ་བ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་དང་། འབྲས་བུ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་རྣམས། རིམ་གྱིས་ཞུ་བཞིན་པ་ལས་སྒོམ་པ་རྒྱུན་དུ་བྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལས་འགའ་ཞིག་སོང་ནས་དེ་རིང་དེ་ལ་འདིར་དམིགས་པ་རྒྱུན་བསྟེན་གྱི་བསམ་གཏན་བཤད་ན། རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། འཕྲལ་དུ་ཟས་དང་གོས་གནོད་ལ་ཕུགས་སུ་རྨི་ལམ་དང་བག་ཆགས་གནོད་པས་ཁམས་གསུམ་དུ་འཁོར་བའི་ལས་སོགས་པའོ། །དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་བསམ་གཏན་གྱི་ཐུན་བཞི་ལ་བསླབ་སྟེ། ཟས་ཀྱི་ཞེན་པ་བཅད་པ་བསམ་གཏན་གྱི་ཐུན། གོས་ཀྱི་ཞེན་པ་བཅད་པ་བསམ་གཏན་གྱི་ཐུན། རྨི་ལམ་གྱི་ཞེན་པ་བཅད་པ་བསམ་གཏན་གྱི་ཐུན། བག་ཆགས་ཀྱི་ཞེན་པ་བཅད་པ་བསམ་གཏན་གྱི་ཐུན་ལ་བསླབ་པའོ། །དང་པོ་ནི། བཅུད་ལེན་སྣ་ཚོགས་དང༌། རླུང་ཟས་སུ་ཟ་བ་དང༌། བདུད་རྩི་དྲི་ཆེན་གྱི་སྦྱོར་བ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། བཅུད་ཀྱི་ལེན་པ་འདི་ལྟ་བུ། །རྒྱུད་གཞན་ཀུན་ཏུ་མ་བསྟན་པའི། །ཨེ་མ་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་བཤད། །ལྷ་བདག་སེམས་དཔའ་ཁྱོད་ཉོན་ཅིག །རིན་པོ་ཆེ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིས། །ཚེ་ནི་ཉི་ཟླ་དག་དང་མཉམ། །སྣ་ཚོགས་རྡོ་ཡི་སྦྱོར་བ་ཡིས། །མཚོན་གྱིས་ལུས་ལ་ཚུགས་པ་མིན། །སྔོ་ལ་བརྟེན་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིས། །སྐྲ་དཀར་གཉེར་མ་མེད་པར་འགྱུར། །རྩི་སྦྱོར་དག་གི་བཅུད་ལེན་གྱིས། །གཟི་བརྗིད་ལྡན་ཞིང་གཞོན་པར་འགྱུར། །ཤ་ལ་བརྟེན་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིས། །ལུས་ཟུངས་ལྡན་ཞིང་སྟོབས་བསྐྱེད་འགྱུར། །གཞན་ཡང་རླུང་ལ་བརྟེན་པ་ཡི། །ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་བཅུད་ལེན་བཤད། །འབྱུང་བ་རྒྱུན་གཅོད་ཅེས་བྱ་བ། །སྟེང་དང་འོག་གི་རླུང་གི་ཤེས། །མཁས་པས་རླུང་ནི་གནས་སུ་སྦ། །ཡང་ནི་རླུང་གི་འགྱུར་རྩིས་ཀྱིས། །ཟས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དག་ཏུ་འགྱུར། །འབྱུང་བ་དག་ལ་བརྟེན་པ་ཡི། །དེ་ལྟར་བཅུད་ཀྱི་ལེན་པའོ། །ཞེས་པ་དང༌། ཡང་ནི་ལུས་འབྱུང་རྒྱུན་གཅོད་པའི། །བཅུད་ལེན་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་བཤད། །དྲི་ཆེན་རྒྱུན་དུ་སྐོར་ཟློག་པས། །ཐ་མལ་ལུས་ཀྱི་ཟག་པ་མཛད། །ཡང་ན་བཅུད་ཕྱུང་མར་ཁུ་ནི། །ཚད་དང་ལྡན་པར་བསྟེན་པ་ཡིས། །འབྱུང་བའི་རྒྱུན་རྣམས་ཆད་པར་འགྱུར། །ལུས་ཀྱི་འབྱུང་བ་རྒྱུན་ཆད་པས། །ལུས་ལ་སྲོག་ཆགས་མི་གནས་དང༌། །བཤང་གཅི་ལ་སོགས་མེད་པ་རྣམས། །ཕྱི་ནང་རླུང་ཡང་མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དམིགས་པ་རྒྱུན་བསྟེན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ཉམས་ལེན་བྱེད་དུས་མི་ཞིག་ཡིན་ཚེ། ཟས་དང་། གོས་དང་། གཉིད་གསུམ་པོ་མེད་ཀྱི་ཐབས་མེད། དེ་མེད་ན་ལུས་འཚོ་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དེས་ན་དབེན་པ་གསུམ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྟེན་པའི་སྐབས་སུ་འཕྲལ་དུ་ཟས་གོས་ཚོགས་དཀའ་ཞིང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གཡེང་བ་ཡོང་བའི་སྟབས་ཀྱིས་ཟས་གོས་ཀྱི་ཞེན་པ་གཅོད་ཐབས་ཀྱི་གདམས་པ་འདི་གསུངས་པ་ཡིན། འཕྲལ་དུ་ཟས་གོས་དང་། ཕུགས་སུ་རྨི་ལམ་དང་བག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུན་མ་ཆོད་ཚེ་ཡང་འཁོར་བར་འཁོར་བའི་ལས་གསོག་པ་ཡིན་པས་འདིའི་གདམས་པ་འདི་དག་གསུངས་པའོ། །ཟས་ཀྱི་ཞེན་པ་གཅོད་པ་ལ་བཅུད་ལེན་གསུངས་པ་ནི། འདི་ལ་སྣ་ཚོགས་རྫས་ཀྱི་བཅུད་ལེན་དང་། རླུང་ལ་བརྟེན་པའི་བཅུད་ལེན་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་དཀའ་ཐུབ་དང་། ཕྱི་མ་ལ་བཅུད་ཀྱི་ལེན་པ་ཞེས་དབྱེ་བ་མཛད་པའང་ཡོད། འདི་ཇི་ལྟར་བྱ་བ་ནི་ལུང་དོན་གྱིས་གསལ་བའོ། །གོས་ཀྱི་ཞེན་པ་བཅད་པ་ལའང༌། །རླུང་དང་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོ་གཉིས་ལས། རྟེན་འབྲེལ་ནི་ཤ་སྦྱོར་དང༌། སྔོ་སྦྱོར་དང་རྩི་སྦྱོར་ལ་སོགས་པའོ། །རླུང་ནི་ལུས་ཙོག་པུར་འདུག་ལ་རླུང་ནང་དུ་གཏིགས་ཏེ། ཕོ་བ་དགང་ཞིང་ཕྱིར་དལ་བུས་བཏང་ལ་མེའི་དམིགས་པ་དང་བསྟུན་པས་ཕྱི་ལུས་ལ་དྲོད་སྐྱེ་བས་གོས་མི་དགོས། ནང་དུ་སེམས་ལ་དྲོད་སྐྱེ་བས་རྣམ་རྟོག་བགས་ཀྱིས་མེད་ཅིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་རྟོག་པའི་ངང་ལ་གནས་པ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། གོས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ། །རླུང་དང་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོས་བཅའ། །རླུང་ནི་འཕེན་ཅིང་སྡུད་པ་ལས། །འགྲོ་འོང་བསྐྱིལ་བའི་གནད་ཀྱི་ཡང༌། །དམིགས་པ་སོ་སོའི་འབྱུང་བ་དང༌། །རྣལ་འབྱོར་ལུས་དང་མཐུན་པས་དབྱེ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བའི་སྦྱོར་བ་ཡིས། །གཉིས་དང་དྲུག་དང་བདུན་གསུམ་ལ། །རིལ་བུ་ཕྱེ་མ་ལེགས་སྦྱར་བ། །ལྟོར་བཏུང་བྱུག་པའི་མཐའ་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །གོས་ཀྱི་ཞེན་པ་གཅོད་པ་འདི་ལ། རླུང་དང་། རྟེན་འབྲེལ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས་རྟེན་འབྲེལ་ནི། ཤ་སྦྱོར་སྔོ་སྦྱོར་ལ་སོགས་པ་རྫས་ཀྱི་ལག་ལེན་གཞུང་གཞན་ནས་གསུངས་པ་དང་། རླུང་ལ་བརྟེན་པ་འདི་ནི་གཏུམ་མོ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་ནང་གི་མེའི་དྲོད་ལ་བརྟེན་ནས་སྒོམ་པ་སྟེ། ལུས་སྐྱིལ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ་རླུང་ཁ་སྦྱར་དུ་བཟུང་། ལྟེ་བའི་རཾ་ལས་མེ་འབར་བས་ལྟེ་བ་སྤྲུལ་བའི་འཁོར་ལོ་ནས་སྤྱི་བོ་བདེ་ཆེན་གྱི་འཁོར་ལོའི་བར་ཁྱབ་པའི་དྲོད་འབར་ནས་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས། གཡོན་རྐྱང་མའི་ནང་དུ་རླུང་བཟུང་བར་དམིགས་ནས། རླུང་སྣ་བུག་གཡོན་ནས་རྒྱུ་དུས་ཤས་ཆེར་བཟུང་སྟེ་སྦྱངས་ན་གོས་ཀྱི་བསམ་གཏན་འགྲུབ་བོ། །རྫོགས་ཆེན་སྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་བས་རས་གོས་ཆུ་ནང་ལ་ཤན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཙིགས་དེ་ཙམ་ཞིག་མི་འཛིན་པ་ནི། སྣང་བ་ཡུལ་གྱི་བློ་ཅན་གྱི་ཉམས་ལེན་དམིགས་པ་རྒྱུན་བསྟེན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཙམ་ཞིག་ཡིན་པས། རིག་པ་རང་སྣང་གི་བློ་ཅན་གྱིས་ཉམས་སུ་བླང་བྱ་ལྟར་དུ་གཙོ་བོར་མཛད་རྒྱུའི་གདམས་པ་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་ཡོངས་གྲགས་སུ་མ་སོང་བ་ཡིན་ནམ་སྙམ། འདི་དག་གི་ཚེ་འབྱུང་བ་བཞིའི་བཅུད་ལེན་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་རིན་པོ་ཆེ་དངུལ་ཆུའི་སྦྱོར་བ་ལྟ་བུ་དང༌། འབྱུང་བ་བཞིའི་རླུང་དང་དམིགས་པ་ལ་བརྟེན་པས་ཟས་གོས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་འགྲུབ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། གལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཞི་པོ་ལ། །རོ་སྙོམས་བྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས། །ས་ཆུ་མེ་རླུང་གནད་བསྟུན་ཏེ། །ལུས་དང་བསྲེས་ཏེ་རླུང་གིས་སྦར། །རང་ལུས་སོ་སོའི་འབྱུང་བ་ཡིས། །བསྒྱུར་ཞིང་དེ་ཉིད་སྤྱོད་པ་ལ། །གནད་འདུས་དཀྱིལ་འཁོར་བསྒོམ་པར་བྱ། །དེ་ཉིད་གོམས་པ་ཚད་ཕྱིན་པས། །བཞི་པོའི་ནུས་པ་ངོ་མཉམ་ནས། །བདེ་བར་སྤྱོད་ཅིང་འཇིགས་བྲལ་ཏེ། །འདིས་ཀྱང་ཟས་གོས་གཉིས་འགྲུབ་ནས། །ཚེ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའོ། །ཞེས་སོ། །འབྱུང་བཞི་གཅིག་འདུས་ཀྱི་དངུལ་ཆུ་སྦྱོར་བས་ཟས་གོས་གཉིས་ཀའི་ཞེན་པ་གཅོད་ཐབས་བསྟན་པའོ། །གནད་འདུས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི། སྔོན་དུ་སའི་བཅུད་ལེན་དབང་པོ་ལག་པ། ཆུའི་དངུལ་ཆུ། མེའི་ཉེ་ཤིང་པ། རླུང་གི་ཨ་ག་རུ་བཞི་སྦྱར་བའི་རིལ་བུ་སྲན་མ་ཙམ་རེ་རེ་ཐོ་རངས་ཟ་ཞིང་རླུང་བཟུང་ནས་ལྟེ་བར་མེའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྲུ་གསུམ། སྙིང་གར་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཟླུམ་པོ། མགྲིན་པར་སའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྲུ་བཞི། སྤྱི་བོར་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གཞུ་ལྟ་བུའི་ཁོང་གསེང་ནས་ཧཾ་ཐུར་དུ་ལྟ་བ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཐིག་པ་བབས་པས་མགྲིན་པ་སྙིང་ག་ལྟེ་བ་གསུམ་ཁྱབ་པས་དྲོད་གཡོས། བདེ་བ་ཕབ་སྟེ་འབར་འཛག་གི་བདེ་དྲོད་ལ་སེམས་བཟུང་བས་ཟས་གོས་གཉིས་ཀའི་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་མཆོག་གྲུབ་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ཤྲཱི་སིངྷས་གསུངས་ཏེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ཀྱང་གྲུབ་བོ། །རྨི་ལམ་གྱི་ཞེན་པ་བཅད་པ་བསམ་གཏན་གྱི་ཐུན་ལ་བསླབ་པ་ལ། བརྟག་པ་དང༌། སྒོམ་པའི་མན་ངག་གཉིས་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། རྨི་ལམ་གནད་ཀྱི་ལམ་ཁྱེར་ནི། །སྔོན་དུ་བྱ་དང་གནད་ལ་དབབ། །སྔོན་དུ་ལུས་ངག་སེམས་སྦྱངས་ཏེ། །འབྱོངས་བའི་རྟགས་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །བརྟག་དང་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་དང༌། །བག་ཆགས་གསུམ་པོ་ངོས་གཟུང་བྱ། །དེ་ནས་གནད་ལ་འབེབས་དུས་སུ། །སྦྱང་དང་བསྒྱུར་དང་བཅད་པ་དང༌། །དཀྲུག་དང་གཅུད་དང་གནད་ལ་བོར། །བསྐྱིལ་བཟློག་ལས་ཀྱི་གནད་བྱས་པས། །ལས་ཀྱི་རྨི་ལམ་མཐའ་ཟད་དེ། །བག་ཆགས་འཁྲུལ་པ་དྲུངས་ནས་ཐོན། །འདི་དུས་རང་གི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས། །རབ་ལ་ཆད་དང་འབྲིང་ལ་ཤེས། །ཐ་མ་འགྱུར་བར་ངེས་པ་སྟེ། །འདི་དག་རྨི་ལམ་ཐོག་མ་མང༌། །ཐ་མ་མི་གསལ་དེ་ནས་འགྱུར། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱིས་ཚད་ལ་ཕེབས། །ཞེས་སོ། །དེ་དག་གི་དོན་ཉམས་སུ་བླང་བའི་གནད་ངེས་པ་ནི་སྔོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། དངོས་གཞི་གཉིས་ལས། དང་པོ་བརྟག་པ་སྟེ། འདི་ལ་བརྟག་པ། ཟིལ་གནོན། བག་ཆགས་ངོས་གཟུང་བའི་གནད་དང་གསུམ་ལས། བརྟག་པ་ནི་ཉི་མ་འགའ་དལ་བར་བྱས་ལ་བསྐུ་མཉེ་བྱས་ཤིང་ནུབ་མོ་གཞོགས་གཡས་པ་ཕབ་ལ་ཉལ་བའི་རྨི་ལམ་ལ་བརྟག་གོ། །དེ་ཡང་ཡལ་ཡུལ་ལས་ངོས་མ་ཟིན་ན་ཟིལ་གནོན་ནི་མགྲིན་པར་ཨཱཿ དམར་པོ་ལ་སེམས་བསྡུས་ཏེ་མ་ཡེངས་པར་ཉལ་བས་གསལ་ལ་ངོས་ཟིན་པ་སླའོ། །བག་ཆགས་ངོས་གཟུང་བ་ནི། དེ་ཡང་སྔར་ཞེན་པའི་ཡུལ། ལ་སོགས་པ་ཤས་ཆེར་རྨི་ན་སྔར་ཞེན་གྱི་བག་ཆགས་ཚན་ཆེ་བ་ཡིན་པས་བསྒྱུར་དཀའ་སླ་འབྲིང་པོ་ཡིན་ནོ། །ད་ལྟའི་ཤས་ཆེར་རྨི་ན་ཤིན་ཏུ་སླ་བས་འདི་ལ་ཉི་མ་གསུམ་བཞི་བསྒོམས་པས་འབྱོངས་སོ། །སྔར་མ་ཕྱིན་པའི་ཡུལ་དང་འཕྲད་མ་མྱོང་བའི་མི་དང་འཕྲད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ཀ་ཆལ་ཆོལ་དུ་རྨི་ན་བག་ཆགས་གསུམ་འདུས་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཤིན་ཏུ་གཅད་པར་དཀའོ། །དངོས་གཞི་སྒོམ་པ་ལ། རྨི་ལམ་སྦྱང་བ། བསྒྱུར་བ། བཅད་པ། དཀྲུག་པ། གཅུད་པ། གནད་ལ་འབོར་བ། བསྐྱིལ་བ། བཟློག་པ་དང་བརྒྱད་ལས། དང་པོ་སྦྱང་བ་ནི། ཉིན་དུས་རྨི་ལམ་གྱི་འདུན་པ་རྩེ་གཅིག་ལས་མ་ཡེངས་པས་གང་སྣང་རྨི་ལམ་དུ་སྦྱངས་པས་རྨི་ལམ་དུ་རྨི་ལམ་ཟིན་ནས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དུ་སྦྱང་བ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བསྒྱུར་བ་ནི་ཉིན་དུས་མེ་ལོང་དུ་གཟུགས་བརྙན་ཐ་དད་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བསྒྱུར་ནས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ལྷའི་སྐུར་བསྒྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་བྱས་དུས་རྨི་ལམ་དུའང་སྣང་བ་དེ་དག་ལས་རྟ་གླང་པོར་བསྒྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་ལྷའི་སྐུར་བསྒྱུར་བར་བྱའོ། །བཅད་པ་ནི་བདེན་ཞེན་བཅད་པ་སྟེ། ཉིན་དུས་རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་ཙམ་ལའང་བདེན་པར་མི་བཟུང༌། རྨི་ལམ་དུ་རྨི་ལམ་ཟིན་ནས་སྦྱང་བསྒྱུར་ནུས་པ་ལའང་དགའ་བྲོད་མི་བྱ་བར་ཐམས་ཅད་བདེན་མེད་ཡིན། གཏད་མེད་ཡིན་སྙམ་དུ་གང་ལའང་ཞེན་པ་ཐམས་ཅད་འཕྲལ་བྱུང་དུ་གཅོད་པའོ། །དཀྲུག་པ་ནི་རྩལ་སྦྱོང་བ་སྟེ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་ཤར་གྱི་སྣང་བ་ནུབ་ཏུ་བསྒྱུར་ཞིང་ནུབ་ཀྱི་སྣང་བ་ཤར། དགའ་བ་མི་དགའ་བ། མི་རྟོག་པ་རྟོག་པ། རྟོག་པ་མི་རྟོག་པར་དཀྲུག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཅུད་པ་ནི་བརྟན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་དུས་ཀྱི་ཉམས་ལ་བལྟ་ཞིང་ངང་དེ་མ་ཤོར་བར་ནང་དུ་ངོས་བཟུང་ནས་བསྒོམ་པའོ། །གནད་ལ་བོར་བ་ནི་རྟོགས་པའི་དོན་དང་བསྲེ་བ་སྟེ། ཤར་གྲོལ་རིས་མེད་དུ་ཤ་ར་ར་རྨི་ལམ་གྱི་སྣང་བ་དང་ཉིན་དུས་ཐམས་ཅད་ཡེངས་མེད་དུ་སྦྱང་བའོ། །བསྐྱིལ་པ་ནི་ངང་ལ་སྒོམ་པ་སྟེ་རྨི་ལམ་བདེན་མེད་ཤར་གྲོལ་དུ་སྦྱངས་པའི་ངང་དེ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྐྱིལ་ནས་བསྒོམ་པའོ། །བཟློག་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་དུ་ལ་བཟླ་བ་འམ་ཐག་ཆོད་པ་སྟེ། ཉིན་སྣང་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། ལྟ་སྒོམ་ཐམས་ཅད་ཅོག་གིས་བཞག་པ་འམ་ཐད་ཀར་བཞག་པ་སྟེ། གང་ཡང་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པར་སྟོང་ཉིད་ཀ་དག་ནི་ནམ་མཁའ་ཡངས་པར་རང་སངས་ཆོས་ཉིད་དུ་ཡལ་དུ་འཇུག་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ཅེས་པ་རྟ་ལ་རྭ་མེད་པ་ལྟ་བུའི་སྟོང་པ་ཕྱང་ཆད་མ་ཡིན་པ་སྟོང་པ་གསལ་བའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཞིག་ལ་གོ་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱས་པ་ན་དང་པོ་བརྩོན་འགྲུས་རབ་ལ་བརྗེད་ངས་འབྲིང་ལ་གསལ། ཐ་མ་དགའ་སྤྲོ་དང་བཅས་པ་ལས། མཐར་གྱིས་རྨི་ལམ་རྒྱུན་ཆད་དེ། རྨི་ལམ་འོད་གསལ་དུ་གྲོལ་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཉིན་མཚན་འདྲེས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །འདིའི་དུས་སུ་ལུས་ལ་གྲིབ་མ་མེད་པ་དང་རྡུལ་ཕྲན་སིལ་བུར་རང་གིས་མཐོང་བས་གྲིབ་མའི་སྣང་བ་ལྟར་བདེན་མེད་དུ་འཆར་ཞིང༌། བར་དོ་རང་ཆོད་ལ་སོང་བ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། སྒྱུ་ལུས་རྨི་ལམ་དག་ཏུ་སྦྱང༌། །དེ་ཉིད་འབྱོངས་པའི་ལུས་ཉིད་ཀྱང༌། །གྲིབ་མའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུར་འགྱུར། །དེ་ནས་བར་མ་དོ་ཡི་ལུས། །འདི་དག་རང་དུ་འཛིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །འདིའི་སྐབས་སུ་གཉིད་ལ་བརྟེན་བའི་འོད་གསལ་སྦྱང་བའང་རྒྱུད་དེ་ཉིད་ལས། གཉིད་ཀྱི་བསམ་གཏན་ལ་སྦྱངས་ན། །འབྱོངས་པས་ཉིན་དང་མཚན་མེད་པར། །ཕྱི་རོལ་སྣང་བ་གསལ་བ་དང༌། །འདིས་ནི་འོད་གསལ་ཆེན་པོ་འགྲུབ། །ཅེས་པས། འདི་ལ་འོད་གསལ་སྤྱིར་སྒོམ་པ་དང་སྤྱིར་སྒོམ་པའི་གནད་དེ་དང་སྦྱར་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྒོམ་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་འོད་གསལ་སྤྱིར་སྒོམ་པ་ནི་ཉིན་དུས་ལུས་གནད་དང་རླུང་གནད་བསྟུན་ནས་ཤེས་པ་དྭངས་གསལ་ཕྱེད་པར་ས་ལེ་རྒྱ་བསྐྱེད་ནས་བསྒོམ་ཞིང་མཚན་དུས་སེང་གེའི་ཉལ་ལུགས་ཀྱིས་གཉིད་དུ་འགྲོ་ཁའི་ཤེས་པ་རྟོག་མེད་ཀྱི་འོད་གསལ་ངོས་བཟུང་བའི་ངང་ལ་ཉལ་བས་རྨི་ལམ་གང་ཡང་མེད་པར་ངང་དེ་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་ཉེ་འཁོར་གྱི་སྣང་བའང་མཐོང་ལ་རྟོག་དཔྱོད་གང་ཡང་མི་འགྱུར་བར་གནས་ཏེ། གཉིད་དུ་སོང་བྱས་ན་སྣང་བ་སོ་སོ་ན་གསལ་བར་ངེས་ལ། མ་སོང་བྱས་ན་སད་རྒྱུ་འབྱུང་བའོ། །འདིའི་དུས་ན་འོད་ལྔའི་སྣང་བ་དང་ཐིག་ལེ་དང་ཟེར་དང་མར་མེ་ལྟ་བུའི་སྣང་བ་ཡང་གསལ་བར་མཐོང་སྟེ་སྣང་བའི་འོད་གསལ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་པ་གསལ་དྭངས་ཕྱེད་པ་ནི་སྟོང་བའི་འོད་གསལ་ཏེ་བདེ་གསལ་མི་རྟོག་པ་གསུམ་དུ་གནས་སོ། །སྤྱིར་གཉིད་དང་འཆི་བ་གཉིས་ཕྲ་རགས་ཙམ་མ་གཏོགས་འདྲ་བར་གསུངས་ཤིང་། འོད་གསལ་གྱི་ངང་ནས་འཁྲུལ་བ་དང་། འོད་གསལ་གྱི་ངང་དུ་གྲོལ་བ་དང་། ཡང་ན་འོད་གསལ་གྱི་ངང་ནས་ཤར་བ་དང་། འོད་གསལ་གྱི་ངང་དུ་ཐིམ་པ་ལྟ་བུ་གང་ལྟར་བཤད་ཀྱང་། རིང་ས་ནས་བཤད་ན། དང་པོ་གཞི་ལས་གཞི་སྣང་ཤར་ཞིང་། དེའི་སྐབས་སུ་ཁྱད་ཆོས་དྲུག་གིས་གྲོལ་མ་ཐུབ་པས་གཉིས་འཛིན་གྱིས་བསླད་ན་གཟུང་འཛིན་རྒྱང་ཆད་དུ་སོང་སྟེ། རྒྱུ་གཉིས་རྐྱེན་བཞིའི་འཁྲུལ་བའི་དབང་དུ་གྱུར་པ། དེ་ནས་གཟུང་སྟེ་མཐར་འཆི་སྲིད་ཆོས་སྐུའི་འོད་གསལ་ཤར་ཚེ་ཡང་དེའི་ངང་དུ་ཕྱིར་ཐེངས་གཅིག་སླེབས་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲིང་ས་ནས་བཤད་ན། གནས་སྐབས་ཀྱི་གཞི་དེ་ལས་གཞི་སྣང་གི་སྣང་བ་ཉིན་ཁར་འཁྲུལ་བ་བར་མ་ཆད་པར་ཤར་ཞིང་། དགོང་མོ་གཉིད་ཀྱི་ཚེ་རྟོག་ཚོགས་བརྒྱད་ཅུ་འགགས་ནས་འོད་གསལ་གྱི་ངང་དུ་ཕྱིར་ཐིམ་པའོ། །ཡང་དེའི་ངང་ནས་ལུགས་ལྡོག་བྱས་ན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཕྲ་མོས་རྐྱེན་བྱས་ནས་རྨི་ལམ་གྱི་འཁྲུལ་སྣང་ཕྲ་མོ་དེ་ཤར་བ་ཡིན་ནོ། །ཐུང་ས་ནས་བཤད་ན། རྣམ་རྟོག་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གི་སྐྱེ་འགག་གི་དབང་གིས་ཐོག་མ་ཀ་དག་གི་འོད་གསལ་ནས་ཡོང་བ་ཡིན་ལ་ཐ་མ་ཀ་དག་གི་ངང་དུ་འགག་འགྲོ་བ་ཡིན་པས། ཀ་དག་གཉིས་ཀྱི་བར་ནས་འཁྲུལ་བའི་སྣང་བ་ཞིག་བྱུང་བས་ད་ལྟའི་སྐྱེ་སྲིད་ཀྱི་བར་དོ་འདི་ལ་སྐྱེ་གནས་བར་དོ་ཞེས་གསུངས་ནས་ཐམས་ཅད་བར་དོ་བཞིའི་ཁོངས་སུ་བསྡུ་བ་ཡང་དེའི་དབང་གིས་ཡིན། དེས་ན་གཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་འདི་གལ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་ཐིག་གི་ཁྲིད་ཡིག་ཆེན་མོ་རྣམས་སུ་ཡང་ཚད་རྨི་ལམ་གྱིས་གཟུང་ཞེས་གསུངས་པས་རྣལ་འབྱོར་བས་ས་ལམ་ཉམས་རྟོགས་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་རང་གིས་རང་བརྟག་དཔྱད་བཏང་ན་རྨི་ལམ་གྱིས་ཚད་གཟུང་བར་བྱེད་ཆོག མན་ངག་གི་གཞུང་འདིའི་འོག་ནས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ། །འདི་ལ་ཡང་རྒྱུད་གཞན་ནས་སྲབ་མོའི་འོད་གསལ་དང་འཐུག་པོའི་འོད་གསལ་སོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡང་འབྱུང་ཞིང་། རྨི་ལམ་སྦྱོང་བ་འདི་ཡང་དག་པར་གོམས་པར་བྱས་ན་ཉིན་སྣང་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་འབྱོངས་ནས་མཚན་སྣང་རྨི་ལམ་གྱི་སྐབས་ཀྱང་དེ་དང་མ་བྲལ་ཚེ་ཉིན་མཚན་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས་མི་འདའ་བར་ཕན་པ་ཆེའོ། །འདི་ནས་བསྒྱུར་བ་གསུངས་པ་ལའང་སྣང་སྟོང་གཉིས་ལས། སྣང་བའི་ཕྱོགས་སུ་བསྒྱུར་བ་ནི། སྣང་བའི་སྐུ་དང་ཞིང་ཁམས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང་། སྟོང་པའི་ཕྱོགས་སུ་བསྒྱུར་བ་ནི། ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་ན་བུན་ཡལ་བ་ལྟར་འཁྲུལ་སྣང་སྐད་ཅིག་ཏུ་སྟོང་སང་དུ་བསྒོམས་པའོ། །བཅད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་སྐབས་སུ་སྣང་བའི་ཐོག་དེར་རིག་ཅིང་གསལ་བའི་འཛིན་པ་ཕར་མི་བཏགས། རིག་ཐོག་ཏུ་སྣང་བའི་གཟུགས་བརྙན་ཚུར་མི་འཛིན། སྣང་སེམས་གཉིས་འབྲེལ་བའི་ངང་ལ་རྟོག་པས་མི་བསླད་པར་བཞག་ནས་གཏད་མེད་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཞེན་པ་ཙམ་ཡང་མི་བྱེད་པར་བཅད་པའོ། །དཀྲུག་པ་ནི། གང་བསྒོམ་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་གོ་ལྡོག་པ་སྟེ། འཁོར་ལོ་བཞིའི་རླུང་སེམས་གོ་ལྡོག་སྟེ་རྟོག་པ་མི་རྟོག་པ་ལ་ཕར་དཀྲུག་པ་ལྟ་བུའོ། །གཅུད་པ་ནི་ཉམས་བརྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེའི་ངང་ཤོར་དུ་མི་འཇུག་པར་གནད་ལ་བོར་བ་འདུན་པ་དྲག་པོས་མན་ངག་གནད་ལ་ཐེབས་པར་བྱ་བའོ། །འདིའི་སྐབས་སུ་རྩ་རྦ་རླབས་བལྟེམས་ནས་ཉལ་ན་ཕན་པར་ཞལ་ཤེས་ནས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་དུ་བསྐྱིལ་བ་དང་བཟློག་པ་གཉིས་ཀྱང་གཞུང་བཞིན་བྱས་ན། རྨི་ལམ་དང་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཐ་མར་ཟད་ནས་འཁྲུལ་བ་རང་སང་དུ་འགྲོ་བའི་དགོས་པ་ཡོད་པའོ། །དེ་ཡང་དང་པོའི་སྐབས་སུ་རྨི་ལམ་ཟིན། བར་དུ་དགེ་བ་འབའ་ཞིག་རྨིས། མཐར་རྨི་ལམ་ཟད་ནས་གཉིད་འོད་གསལ་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འོད་གསལ་གནད་དང་སྦྱར་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྒོམ་པ་ལ་བཞི་སྟེ། སྲོད་ལ་དབང་བོ་གནས་སུ་བསྡུ་བ། ནམ་ཕྱེད་ཤེས་བྱ་བུམ་པར་གཞུག་པ། ཐོ་རངས་ཡེ་ཤེས་གསལ་བར་བྱེད་པ། ཉིན་པར་སྣང་བ་རྒྱ་ཡིས་གདབ་པའོ། །དང་པོ་ནི། དུང་ཁང་ན་ཐིག་ལེ་སྟོང་བའི་སྒྲོན་མ་ལ་སེམས་གཏད་དེ་བསྒོམ་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། སྙིང་གར་ཨཿ དཀར་པོ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། སེང་གེའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་གཞུ་གང་སྟེ་འདོམ་གང་གི་ནམ་མཁའ་སྙིང་ནང་གི་ཨཿ འཕངས་ཏེ་ལིང་ངེ་འདུག་པ་ལ་སེམས་གཏོད་པའོ། །བཞི་པ་ནི་ལུས་གནད་སེམས་དང་བཅས་པ་སྔ་མ་བཞིན་བསྟུན་ནས་ཤེས་པ་གསལ་དྭངས་ཕྱེད་པར་བསྒོམ་ཞིང་རྗེས་ལ་སྒྱུ་མ་རྨི་ལམ་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ། །འདི་དག་ལ་འོད་གསལ་དུས་བཞིའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་གནད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ཉིན་དུས་སྣང་བ་རྒྱས་འདེབས་སོ། །མཚན་དུས་རང་གི་གནས་ཁང་དུ། །དུས་བཞི་མཉམ་པའི་ཚད་གཟུང་ཕྱིར། །དབང་པོའི་སྒོ་རྣམས་རང་བསྡུས་ནས། །ཐིག་ལེ་སྟོང་པའི་སྒྲོན་མ་ལ། །རྣལ་འབྱོར་ལྡན་པ་སེམས་ཞུགས་ཏེ། །ཐིག་ལེ་ཉིད་ནི་འཕེལ་བ་ན། །ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱང་འཕེལ་བར་གཏད། །དེ་བཞིན་ཐིག་ལེ་ཕྲར་གྱུར་ཚེ། །ཐིག་ལེ་ཇེ་ཕྲ་ཇེ་ཕྲ་ལ། །ཤེས་པའང་ཇེ་ཕྲ་ཇེ་ཕྲར་གཞག །གཉིད་དང་རྨི་ལམ་གནད་ཀྱིས་ནི། །སྔར་ཞེན་བག་ཆགས་རྩད་ནས་དབྱུང༌། །ཞེས་སོ། །སྲོད་ལ་དབང་པོ་གནས་སུ་བསྡུ་བ་ནི། སྐྱིལ་ཀྲུང་གིས་འདུག་པའི་སྙིང་ཁ་ནས་སྤྱི་བོའི་བར་གྱི་རྩ་དབུ་མའི་ནང་དུ་ཨ་དཀར་པོ་དོང་ཙེ་བརྩེགས་པ་ལྟར་གསལ་བཏབ་ཏེ་བསྒོམས། དེ་ནས་མས་ནས་ཡར་གཅིག་ལ་གཅིག་ཐིམ་གྱིས་མཐར་ཐམས་ཅད་སྤྱི་བོའི་ཨ་དཀར་གཅིག་ལ་ཐིམ། དེ་ཡང་ནམ་འཁར་ཐིམ་ནས་ཐིག་ལེ་སྟོང་སྒྲོན་ལ་སེམས་གཏད་པ་དེ་ལྟར་བྱས་ན་སྟབས་བདེའོ། །ནམ་ཕྱེད་ཤེས་བྱ་བུམ་པར་གཞུག་པ་ནི། ཉལ་དུས་སྙིང་ཁ་ལ་ཨ་དཀར་རམ་འོད་ལྔའི་སྒྲོན་མེ་ལ་སེམས་གཏད་ནས་ཉལ་ན་ཆོག་གོ །ཐོ་རངས་ཡེ་ཤེས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སེངྒེའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་གྱེན་ལ་གཏད་ནས་སྤྱི་བོའི་གཙུག་གི་འདོམ་པ་གང་གི་སར་སྙིང་ནང་གི་ཨ་དཀར་དེ་ལིང་ངེ་ཡར་འཕངས་ནས་ནམ་མཁར་ཡོད་པ་དེ་ལ་སེམས་གཟུང་བ་དང་། མཚམས་རེ་ཨ་དེ་མེད་པར་རྟོག་པ་གཞན་དུ་ཡང་མི་འགྱུ་བར་གསལ་སྟོང་ཕྱེད་པར་འཆར་བ་དེའི་ངང་དུ་བཞག་ནས་བསྒོམ་དགོས་སོ། །འདི་དག་ནི་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོས་ཉམས་མྱོང་གི་ཞལ་ཤེས་ཡིན་པས་གནད་ཆེའོ། །ཉིན་པར་སྣང་བ་རྒྱ་ཡིས་འདེབས་པ་ནི། མཉམ་རྗེས་གཉིས་ལས། མཉམ་བཞག་ནི། རླུང་དལ་བུས་བཟུང་ལ། མིག་མི་འཛུམ་པར་སྙིང་ནང་དུ་ཨ་དཀར་པོའམ་འོད་ལྔའི་གོང་བུ་ལ་སེམས་བཟུང་ནས་སྔར་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པའོ། །རྗེས་ཐོབ་ནི། དེའི་ངང་ལས་ལངས་ནས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མའི་དཔེ་བརྒྱད་དང་། ནམ་མཁའ་ལྟར་སྟོང་ཞིང་སྟོང་གསལ་སྣང་ལ་འཛིན་མེད་དུ་སྦྱོང་བའོ། །བག་ཆགས་ཀྱི་ཞེན་པ་བཅད་པ་བསམ་གཏན་གྱི་ཐུན་ནི། །ཡོད་པ་ཆེད་དུ་མི་སྤང༌། མེད་པ་ཆེད་དུ་མི་སྒྲུབ། ཡོད་པ་ལ་མངོན་པར་མི་ཞེན། མེད་པ་ལ་སེམས་ལས་མི་བྱ། འདས་པའི་རྗེས་མི་བཅད། མ་འོངས་པའི་སྔུན་མི་བསུ། ད་ལྟར་གྱི་ཤེས་པ་ལ་གཉེན་པོའི་གོས་མི་བསྐོན་པར་རྗེན་ཡེ་རེ་རེ་རང་ས་ན་གྲོལ་བ་ངོས་བཟུང་སྟེ། སྣང་བ་སྣང་ཐོག་ནས་གྲོལ་བ་བྱེའུ་ཁྲས་ཁྱེར་བ་ལྟ་བུ། འགྱུ་བ་འགྱུ་ཐོག་ནས་གྲོལ་བ་བར་སྣང་གི་སེར་བུ་ཡལ་བ་ལྟ་བུ། སྣང་ཤེས་གཉིས་མེད་དུ་གྲོལ་བ་ལན་ཚྭ་ཆུར་ཐིམ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། སྐྱེས་བུ་གང་གིས་འདས་པའི་རྗེས་མ་བཟུང༌། མ་འོངས་པའི་སྔུན་མ་བསླངས། ད་ལྟའི་ཤེས་པ་རང་སོ་ལ་བཞག་ནས་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་ན་གཅིག་འདུས་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རིག་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དྲན་པ་རང་ཟད་ཀྱི་ཐབས་ཀྱིས་འཁོར་འདས་གཉིས་མེད་དུ་བསྲེ་བ་སྟེ། འདས་པའི་དྲན་པ་རྣམས་པར་མཚམས་གཅད་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་དྲན་པ་ཉིད་མགོ་མནན་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་དྲན་པ་རྣམས་རང་ཡུལ་དུ་བཏང་བ་ནི་དུས་གསུམ་མཉམ་པར་ཉིད་དུ་རིག་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་འདས་པའི་སེམས་ལ་ཕུགས་མི་གཏད། མ་འོངས་པའི་སེམས་ལ་རྒྱབ་མི་གཏད། ད་ལྟར་གྱི་སེམས་ལ་བློ་མི་གཏད་པ་ནི་དུས་གསུམ་མཉམ་བ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིན་ནོ། །འདས་པའི་མ་རིག་པ་ལ་གཟེགས་མ་བསྐུར། མ་འོངས་པའི་མ་རིག་པ་ལ་ཡབ་མ་བོར། ད་ལྟར་གྱི་མ་རིག་པ་ལ་ཕང་དུ་མ་བསླངས་ན་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིན་ནོ། །འདས་པའི་ཞེ་སྡང་ལ་ཞེ་མི་ཆགས། མ་འོངས་པའི་ཞེ་སྡང་ལ་ལྕགས་ཀྱུས་མ་བཟུང༌། ད་ལྟར་གྱི་ཞེ་སྡང་ལ་ངར་མ་བླུད་ན་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདས་པའི་གཏི་མུག་གི་སྤྲིན་མ་བསྡུས། མ་འོངས་པའི་གཏི་མུག་གི་ས་མ་བཅད། ད་ལྟར་གྱི་གཏི་མུག་གི་ཆར་མ་བབས་ན་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ལན་མ་བཏབ། མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཁུ་མ་བཏབ། ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ་ཐོག་མ་གཏོད་པ་ནི་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདས་པའི་འདོད་ཆགས་ཉིད་སུན་ཕྱུང༌། མ་འོངས་བའི་འདོད་ཆགས་རྣམས་ཞེ་བཅད། ད་ལྟར་གྱི་འདོད་ཆགས་ཡུལ་ཕྱུང་བ་ནི་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིན་ནོ། །འདས་པའི་ཕྲག་དོག་ལ་དམ་དུ་མ་བཟུང༌། མ་འོངས་པའི་ཕྲག་དོག་ལ་སེམས་མ་བསྡུས། ད་ལྟར་གྱི་ཕྲག་དོག་ལ་སེམས་མ་བཅུག་པ་ནི་དུས་གསུམ་མཉམ་བ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་སྟེ། འཁོར་འདས་གཉིས་མེད་དུ་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་སོ། །སངས་རྒྱས་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོན་ཏན་དུ་སྣང་བ་ལ་བྱའོ།།
༢༽ གསང་སྔགས་ཟབ་མོའི་སྒོམ་པ་བཤད་པ།
གཉིས་པ་གསང་སྔགས་ཟབ་མོའི་སྒོམ་པ་ལ། རྩ་དང༌། རླུང་དང༌། ཐིག་ལེའི་རྣལ་འབྱོར་གསུམ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། རྩ་ཡི་གནས་ནི་བརྒྱ་ཕྲག་གཉིས། །དེ་ལ་ངེས་པར་གནད་བསྡུས་ན། །བརྒྱ་དང་བཅོ་ལྔས་ལས་ཀུན་བྱེད། །རབ་ཏུ་འགྱུར་བ་རྩ་ཡི་གནད། །དྲུག་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཆོས་ཉིད་སྦྱོར། །མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་ཆེན་པོའི་རྩ། །བཞི་ཡིས་འགྲོ་བའི་སྣང་བ་ལྟོས། །གཞི་ཡི་གནས་དང་འགྲོ་བའི་ལམ། །སྨིན་པའི་སྒོ་དང་འབྱེད་བའི་ལས། །དུས་དང་དེ་ཡི་སྣང་ཚད་དོ། །དེ་ཡི་གནས་ཀྱི་མན་ངག་ནི། །གནས་དང་སྤོ་དང་འགྲོ་ལམ་སྟེ། །སྨིན་པའི་ས་དང་ཐིག་ལེ་སྦྱར། །དེ་ལྟར་སུ་ཡིས་བྱས་པ་ཡིས། །རྣམ་རྟོག་འགགས་ལ་ཡེ་ཤེས་སྐྱེའོ། །ཞེས་པ་དང༌། རླུང་གི་དགོས་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །འཇིག་རྟེན་ལུས་རྫོགས་སྐྱེད་པ་དང༌། །འདས་པ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཐིག་ལེ་ཉིད་ལ་གོམས་པ་དང༌། །ལུས་ནི་སྟོང་དང་གསལ་བས་ཁྱབ། །སེམས་ཀྱི་རྟོག་པ་འགག་པ་དང༌། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་པ་དང༌། །ཕྱི་ཡི་སྣང་བ་ཟད་པ་དང༌། །རླུང་དང་སེམས་སུ་འདྲེས་པ་སྟེ། །དེས་ན་རླུང་གིས་ལས་ཀུན་བྱེད། །ཅེས་པ་དང༌། རེ་ཞིག་ཀུན་རྫོབ་ཐིག་ལེ་ལ། །བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་འདོད་པ་ཡིས། །རིག་མ་མཚན་ཉིད་རྫོགས་པ་ནི། །དགུག་བའི་སྦྱོར་པ་ངེས་བརྩམས་ནས། །བསྟེན་བྱ་ཉིད་དང་རྩ་རྣམས་དང༌། དམིགས་བྱ་དག་གིས་ལུས་རྫོགས་བྱ། །དེ་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཐིག་ལེ་ཉིད། །དབབ་ཅིང་བཟུང་དང་བཟློག་པ་དང༌། །རྩ་ལ་གདབ་ཅིང་རླུང་ལ་བསྲེ། །སྟོང་ཉིད་བྱ་ཞིང་བློ་རྗེས་བཅད། །ལུས་དང་སེམས་གཉིས་གོ་བཟློག་བྱ། །ཞེས་སོ། །དེ་དག་ནི་རེ་ཞིག་ལག་ཁྲིད་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ།།
༣༽ ལྷ་དང་མིའི་སེམས་འཛིན་བཤད་པ།
༡ མདོར་བསྟན་པ།
གསུམ་པ་ལྷ་དང་མིའི་སེམས་འཛིན་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི་སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས། ལྷ་དང་མི་ཡི་སེམས་འཛིན་གྱིས། །སྣ་ཚོགས་མཚན་མ་འཛིན་པ་ནི། །ལུས་ཀྱི་གནད་ནི་སྐྱིལ་ཀྲུང་ལ། །དབུགས་ཀྱི་གནད་ནི་ནང་དུ་རྔུབ། །རིག་པའི་གནད་ནི་སྣ་རྩེའོ། །ཞེས་པ་དང༌། རང་ཤར་ལས། ལྷ་དང་མི་ཡི་སེམས་འཛིན་ནི། །ཁ་སྣའི་དབུགས་ནི་བསྡམས་བྱས་ནས། །རྟོག་མེད་ཡིད་ལ་འགྱུས་པ་ནི། །ཤེས་པ་རྩེ་གཅིག་ངོ་བོ་སྟེ། །འཕྲལ་གྱི་རྣམ་རྟོག་མེད་པར་གསུངས། །ཞེས་སོ།།
༢ རྒྱས་པར་བཤད་པ།
གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། དམིགས་རྟེན་རགས་པ་དང༌། ཕྲ་བ་ལ་བསླབ་པའོ། །དང་པོ་ནི་ཚོགས་དྲུག་སོ་སོའི་ཡུལ་ལ་སེམས་འཛིན་པ་སྟེ། གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་ཆོས་ནི་རྣམ་རྟོག་གང་ཤར་འཆར་དུ་བཅུག་ནས་དེའི་ངང་ལ་མ་ཡེངས་པར་ངོ་ལ་ཅེ་རེ་རེ་དྲན་རྟོག་སྔ་ཕྱིའི་བར་དེ་ངོས་བཟུང་ནས་སྒོམ་པ་སྟེ། ཚོགས་དྲུག་གི་ཡུལ་གང་ཤར་དེའི་སྟེང་དུ་ཤེས་པ་ཙེ་ནེ་འཛིན་པ་ཡང༌། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཉམས་སུ་ལེན་པའི་གནད་འདིའོ། །དམིགས་རྟེན་ཉིད་དང་བསམ་གནས་སོ། །དམིགས་རྟེན་སྒྲ་དྲི་རོ་དང་རེག །འདོད་པ་ལྔ་ཡི་གནས་སྦྱངས་ཏེ། །གཟུགས་ནི་ཁ་དོག་དབྱིབས་རྣམས་དང༌། །བཟོ་དང་སྒྱུ་རྩལ་ཐ་དད་དང༌། །མིག་འཕྲུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའོ། །སྒྲ་ནི་པི་ཝང་བུང་ལྡིར་དང༌། །རྒྱུད་མང་རྫ་རྔ་གླིང་བུ་དང༌། །ཕེག་དང་ཧ་ར་ལ་སོགས་པའོ། །དྲི་ནི་ངད་ལྡན་སྦྱར་མ་དང༌། །ཡིད་མཐུན་རྟེན་འབྲེལ་ཟབ་མོས་བྱ། །རོ་ནི་བུ་རམ་དྲུག་ལྡན་དང༌། །རྒུན་ཆང་སྦྱར་མ་སྣ་ཚོགས་བསྒྱུར། །རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་སྦྱོར་བས་སོ། །རེག་ནི་མཁས་པས་ཁྲི་སྟེང་སྦྱོར། །གཞུ་བསྣོལ་འབྱུང་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌། །ཤིང་གི་ལོ་མ་འགའ་ཞིག་གིས། །རེག་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོས་ཉིད་ལ། །འབྲལ་མེད་སེམས་ཀྱི་གནས་པའོ། །སེམས་ནི་བཟུང་དང་གནས་པ་དང༌། །རྩ་བ་བཅད་དང་དངོས་པོ་དེད། །ཡུལ་དང་ཤེས་པའི་བར་ནས་བཙལ། །ཡེངས་ལ་བོར་བ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ཕྲ་བ་ལ་བསླབ་པ་ནི། ཚོགས་དྲུག་གི་བྱེ་བྲག་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་ཆོས་ལ་བསླབ་པ་སྟེ། འདི་ལ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་གྲངས་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང༌། སྐབས་ཀྱི་ངོ་བོ་ངོས་གཟུང་བའོ། །དང་པོ་ནི་ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། ཡི་གེ་ཨ་ལ་སེམས་གཏད་པས། །དངོས་པོའི་ཞེན་པ་རང་སར་བཟློག །བསྐྱེད་པའི་ལྷ་ལ་སེམས་གཏད་པས། །ལུས་ཀྱི་དྲི་མ་དག་པར་བྱེད། །ངག་གི་རྡོ་རྗེའི་གླུ་ཡིས་ནི། །དེ་ཡི་ཡིད་ནི་ཚིམ་པར་བྱེད། །ཡི་གེ་ཧཱུཾ་ལ་སེམས་གཏད་པས། །དེ་ཡི་ངག་གི་དྲི་མ་འདག །རཾ་ལ་སེམས་ནི་སུས་འཛིན་པ། །དེ་ཡིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྦྱོང༌། །ཡི་གེ་ཧ་ལ་སུ་གནས་པ། །གཏི་མུག་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱེད། །གང་ཞིག་ཕཊ྄་ལ་སེམས་གནས་པ། །དེ་ཡིས་ལུས་ངག་གནོད་པ་སྤོང༌། །སྨིན་མཚམས་ཐིག་ལེ་གང་སྒོམ་པ། །འདིས་ནི་རླུང་ལ་གོམས་པར་འགྱུར། །དབྱུ་གུའི་རྒྱུ་ལ་སེམས་འཛིན་པ། །དེས་ནི་དབང་པོའི་སྒོ་རྣམས་ཁེགས། །སྣ་རྩེར་ཡི་ནི་སུ་སྒོམ་པ། །འབྱུང་བ་ཡས་པ་རང་སར་བསྡུ། །ལུས་རྟེན་རང་འོད་གང་སྒོམ་པ། །འདི་ནི་བར་དོའི་ས་ལ་གོམས། །ནམ་མཁར་སེམས་ནི་སུས་འཕངས་པ། །འདིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གོམས། །གང་གིས་རྣ་བར་སེམས་བཟུང་བ། །འདིས་ནི་སྒྲ་རྣམས་ཅི་དགར་སྤྱོད། །གང་གིས་སྙིང་གར་སེམས་འཛིན་པ། །འདིས་ནི་བསམ་པ་རང་སར་དག །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སུ་གནས་པ། །འདིས་ནི་དངོས་པོའི་ཞེན་པ་འགག །སྟོང་ཉིད་ཧད་པོར་སུ་སྒོམ་པ། །དྲན་པ་རྣམས་ནི་ཅིག་ཅར་སྟོངས། །མི་རྟོག་སེམས་ལ་གང་སྦྱོར་བ། །འདིས་ནི་འཁོར་བའི་ཞེན་པ་བཟློག །འབྱུང་བ་ལྔ་ལ་སེམས་བཟུང་ན། །དེས་ནི་ལུས་ཀྱི་སེམས་རྣམས་འབྱུང༌། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་གང་སྒོམ་པ། །འདིས་ནི་མཚན་མའི་ཞེན་པ་འགག །གཉིས་འཇུག་བདེ་བ་སུ་སྒོམ་པ། །འདིས་ནི་འདོད་ཡོན་ལམ་དུ་བྱེད། །བར་སྣང་ལམ་དུ་སུ་བྱེད་པ། །འདིས་ནི་སེམས་ལ་དབང་ཡང་ཐོབ། །ཅེས་སོ། །གོང་དུ་བཤད་པའི་སེམས་འཛིན་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་དེ་དག་གི་གནས་དང་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་གནད་ངེས་པ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། སེམས་འཛིན་བསླབ་རིམ་ཉེར་གཅིག་གིས། །དང་པོ་གནས་སུ་གཞུག་པ་དང༌། །གཉིས་པ་ལུས་སེམས་དབྲལ་བ་དང༌། །གསུམ་པ་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བའོ། །འདི་དུས་ལུས་ངག་སེམས་ཀྱི་གནད། །རྣལ་འབྱོར་ལྡན་པས་རྣལ་དབབ་བྱ། །འགྱུ་བྱེད་རླུང་གི་རྟ་དང་ཡང༌། །བསྲེ་ཞིང་འཕེན་ཅིང་སྡུད་པ་ཡི། །གནད་རྣམས་མཁས་པས་བསྟེན་བྱས་ན། །སེམས་ཀྱི་རྟོག་པ་རྒྱུན་ཆད་དོ། །ཞེས་སོ། །བདུན་ཚན་དང་པོས་རང་སེམས་གནས་སུ་བཅུག གཉིས་པས་ལུས་སེམས་ཀྱི་འཛིན་ཞེན་དང་ཕྲལ། གསུམ་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་བསྟན་པའོ། །གཉིས་པ་སྐབས་ཀྱི་ངོ་བོ་ངོས་གཟུང་བ་ནི། ཉེར་གཅིག་པོ་དེ་དག་ལས་འདིར་བདུན་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བདུན་པོ་དེ་ལས་དང་པོ་ནི། དད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་སྔོན་དུ་བླ་མ་མཉེས་པར་བྱས་ལ་དེ་ནས་དབེན་པར་སྟན་བདེ་བ་ལ་འདུག་སྟེ། སྐྱིལ་ཀྲུང་བཅས་ནས་མཚན་མ་ཨཱཿ དཀར་ལ་སེམས་གཟུང་བ་ནི། རང་གི་སྣ་རྩེར་ཨཱཿ དཀར་པོ་ཞིག་བསམས་ལ་རླུང་ཕར་སོང་དུས་ཨཱཿ དེ་ཡང་ཕྱིར་རྒྱངས་ཀྱིས་སོང༌། ནང་དུ་འཇུག་དུས་ཨཱཿ དེ་ཚུར་ལ་དཀར་ཧྲིལ་ལི་ལི་སྣ་རྩེར་བྱུང་བ་ལ་སེམས་མ་ཡེངས་པར་ཡུན་བསྲིངས་ལ་བསྒོམ་མོ། །དེའང་ལུས་ཚ་བ་ཤེས་ཆེ་ན་ཨཱཿ དེ་གྲང་རེག་ཏུ་བསམ་མོ། །གྲང་བ་ཆེ་ན་ཚ་རེག་ཏུ་བསམ་མོ། །དེ་ལྟར་བྱས་པས་སྐྱེ་མེད་བསམ་ངོ་དང་བྲལ་བའི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སྐྱེའོ། །མཐར་མི་རྟོག་པའི་ངང་དུ་མཉམ་པར་བཞག་གོ །གཉིས་པ་ནི་དེ་ལ་མ་མོས་ན་བར་ཆད་སེལ་བའི་ཡི་གེ་ཕཊ྄་དྲག་པོ་ལ་སེམས་གཟུང་བ་ནི། ལུས་གནད་གོང་ལྟར་བྱས་ལ་དར་ཅིག་ཤེས་པ་རང་བབས་སུ་ཡེང་དུ་བཅུག་ནས་ཕཊ྄་དྲག་པོ་ཞིག་བརྗོད་པས་ཤེས་པ་གསལ་ལ་མི་རྟོག་པ་ཧད་དེ་བ་ཞིག་འཆར་བ་དེ་ཡེ་ཤེས་སུ་ངོས་གཟུང་ལ་རྟོག་པ་མ་ལངས་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་བཟུང་། ཡང་རྣམ་རྟོག་འཕྲོ་བ་དང་ཡང་ཕཊ྄་སྒྲ་བརྒྱབ་ནས་ཤེས་པ་རྟོག་མེད་དེའི་ངང་དུ་ཉིན་མཚན་དུ་བསླབ་པས་རང་བཞིན་དག་པའི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སེམས་སྟོང་གསལ་རང་དྭངས་ཀྱི་སྒོམ་པ་སྐྱེའོ། །གསུམ་པ་ནི་དེ་ལ་མ་མོས་ན་ཁྲོ་བོ་དགྱེས་པའི་གད་མོ་ལ་སེམས་བཟུང་སྟེ་ལུས་གོང་ལྟར་གློད་ལ་ཧ་དྲག་ལ་ཐུང་བར་བརྗོད་པས་གསལ་ལ་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེའོ། །དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པས་སེམས་འཁྲུག་པ་དང་ལུས་སེམས་མི་བདེ་བར་གང་བྱུང་ཡང་ཐབས་འདིས་སེལ་ལོ། །འདིའི་དུས་སུ་ཆོས་ཉིད་ངོས་གཟུང་དང་བྲལ་བའི་ཉམས་སྐྱེའོ། །བཞི་བ་ནི་དེ་ལ་མ་མོས་ན་ལྷ་མ་ཡིན་རྩོད་པ་འགྱེད་པ་ལ་སེམས་གཟུང་བ་ནི། རི་རྩེའམ་བྲག་གམ་ཁང་བའི་ཡང་ཐོག་ཏུ་འདུག་སྟེ་ཙོག་པུར་བསྡད་ནས་དང་པོར་མགོ་དལ་བུས་བསྒྲིལ། དེ་ནས་ཁམས་ཀྱིས་ཐུབ་ཐང་དུ་བསྒྲིལ། ལུས་བྱིང་ཡང་བསྐྱོད་ཅིང་ཉི་མ་གསུམ་བཞིར་སྦྱངས་པས་ཇི་ཞིག་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྣང་བ་འདི་དག་དམར་ཁྲག་ཁྲུག་ཏུ་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ནས་སེར་ལྷང་ལྷང་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ནས་སྔོ་གྱ་གྱུར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ནས་སྐྱ་ཐལ་ཐལ་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། །དེ་ནས་སྐྱེ་སང་སེང་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ནས་ཕྱིའི་སྣང་བ་འགགས་པས་ཅིའི་ངོ་བོར་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་མཐོང་སྣང་རང་སར་གྲོལ་པའི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མི་སྐྱེ་མི་སྲིད་དོ། །འདིའི་དུས་ན་རླུང་ལ་ཤིས་པའི་ཁ་ཟས་བསྟེན་ཅིང་ལྟེ་བར་རཾ་ལ་ཤེས་པ་གཏད་དོ། །ལྔ་བ་ནི་དེ་ལ་མ་མོས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཧཱུྃ་གིས་དེད་པ་ལ་སེམས་བཟུང་སྟེ་ཧཱུཾ་རིང་པོ་དབྱངས་དང་བཅས་པ་རླུང་དང་བསྲེས་ཤིང་སྐབས་སུ་ཐུང་བ་ཡང་བྱས་སེམས་དེའི་ངང་ལས་གཞན་དུ་མི་གཡེང་བར་བཟུང་བས་སེམས་གང་ལའང་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འཆར་ཏེ་རྣམ་རྟོག་ཆོས་ཉིད་དུ་འཆར་བའི་ཉམས་སྐྱེའོ། །དྲུག་པ་ནི་དེ་ལ་མ་མོས་ན་སྟོང་ཉིད་རིམ་གྱིས་བ་ལ་སེམས་གཟུང་བ་ནི། རང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ལུས་འདི་སོ་སོར་གསིལ་ལ་མིང་དུ་མ་ལ་སོགས་པས་གཞིག་སྟེ། མགོ་གཅིག་པུ་ལའང་པགས་པ་དང་སྐྲ་དང་ཤ་དང་རྣ་བ་དང་སྣ་དང་ལྕེ་ལ་སོགས་པའང་རྡུལ་ཕྲན་དུ་ཕྱེ་ཞིང་བརྟགས་པས་མགོ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུབ་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ། ཐམས་ཅད་གཞིག་པས་གང་ཡང་མ་རྙེད་པར་ཧད་དེ་ཕྱམ་མེ་ལུས་ནས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉམས་སྐྱེས་པའི་ངང་དེར་བསྒོམ་པའོ། །བདུན་པ་ནི་དེ་ལ་མ་མོས་ན་སྟོང་ཉིད་ཅིག་ཅར་བ་ལ་སེམས་གཟུང་བ་ནི། མིག་སྔར་གང་སྣང་དེ་སྟོང་སང་སང་སོང་བ་ལ་ཤེས་པ་གཏད་པས་དེ་འབྱོངས་ནས་དང་པོ་སྣང༌། གཉིས་པ་སྟོང༌། གསུམ་པ་ལ་གང་དུའང་མ་ཕྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་བློ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ལུས་ལ་བརྟེན་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་སྐབས་སུ་ལུས་ཀྱི་བསྒུལ་བསྐྱོད་མ་ཞིག་པ་གནད་ཡིན་ནོ། །ངག་གི་དུས་སུ་ཤེས་པ་རྣ་བར་གཞུག་ཅིང་ངག་གི་བརྗོད་པ་མཉམ་པ་གལ་ཆེའོ། །སེམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་གྱི་དུས་སུ་སེམས་ཀྱི་གཏད་ས་དམིགས་རྟེན་ལས་མ་ཡེངས་ཤིང་རླུང་དལ་བ་གནད་ཡིན་ནོ། །ད་རུང་མི་རྟོག་པ་ལ་སེམས་གཟུང་བ་ནི། སྣང་བ་གང་སྣང་དང་ཤེས་པ་ཅི་འགྱུ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མའི་ཕྲེང་བ་ཆ་མེད་རྟོག་བྲལ་དུ་ཡེ་ནས་གནས་པ་དེ་ངོས་བཟུང་ལ་སྦྱངས་པས་རྟོག་མེད་རང་གནས་ཆེན་པོའི་བསམ་གཏན་སྐྱེ་བ་དང་། ཟུང་འཇུག་ལ་སེམས་གཟུང་བ་ནི། གཉིས་སྣང་ཤར་ཚེ་གཉིས་སྣང་གི་ངོ་ལ་བལྟས་པས་རང་དག་གཉིས་མེད་ཆེན་པོའི་ཉམས་སྐྱེ་བ་དང་། ཡང་བར་སྣང་ལམ་དུ་བྱེད་པ་ནི། རིག་པ་བར་སྣང་ལ་ཡར་གྱིས་སོང་བར་བསྒོམ་པ་དང་། སྣང་སེམས་རྟེན་མེད་དུ་བསྒོམ་པ་དང་། ནམ་མཁའ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་བསྒོམས་པས་མཐའ་བྲལ་སྟོང་པ་ཆེན་པོའི་ཉམས་སྐྱེ་བ་ལ་ཕན་པའོ། །འདི་དག་ནི་ཉམས་གློ་བུར་དུ་སྐྱེ་བའི་གནད་ཟབ་མོ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བ་ཡུལ་གྱི་བློ་ཅན་དང་མིན་ཡང་ལས་དང་པོ་བས་སྦྱངས་ན་ཕན་པ་ཆེ་ཞིང་ཉམས་ལ་རན་པ་ཡིན་ནོ།།
༤༽ བདེ་བར་གཤེགས་པའི་དགོངས་པ་བཤད་པ།
བཞི་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་དགོངས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ངོ་བོ་དང༌། དབྱེ་བའོ། །ངོ་བོ་ནི། ཐུན་མཚམས་ལས་འདས་པའི་སྒོམ་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་སྟེ། རང་ཤར་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགོངས་པ་ནི། །ནམ་མཁའི་མཐོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །ཆོས་ཉིད་མ་ཡི་སྣང་བ་ལ་རེ་དོགས་དང་སྤྲོ་བསྡུ་མེད་པས་མཉམ་རྗེས་རིས་མེད་ཆེན་པོའི་དགོངས་པ་བར་མཚམས་མེད་པ་ཆུ་བོ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར། ནམ་མཁའ་མཐའ་དབུས་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལ་ཡེངས་དང་མ་ཡེངས་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་པར་ཀློང་གྱུར་གཅིག་གི་ཐོག་ཏུ་འཇོག་པའོ། །དབྱེ་ན། མ་བཅོས་པར་རང་གར་བཞག་པས་གཉེན་པོ་མེད་པར་བྱུང་ཚོར་འགག་པ་དང༌། མ་བསྒོམས་པར་རང་བཞིན་བབས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་རྙེད་པ་སྟེ། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། བདེ་གཤེགས་དགོངས་པ་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །མ་བཅོས་བཞག་པས་བྱུང་ཚོར་འགག །མ་བསྒོམས་བལྟས་པས་དྲོད་ཚད་རྙེད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྒོམ་པ་ལ་མིང་དུ་བཏགས་ན་ཉིན་མཚན་ཁ་སྦྱོར་གྱི་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉིན་མོ་མྱང་འདས་ཀྱི་ཆ། མཚན་མོ་འཁོར་བའི་ཆའོ། །འདི་དུས་ན་སྒོམ་ཉམས་ལ་ཉིན་གསལ་རྒྱུ་མེད་མཚན་མི་གསལ་རྒྱུ་མེད་པར་ཕྲིལ་གྱིས་སོང་བ་ལ་བྱའོ། །མཉམ་རྗེས་རིས་མེད་ཉིན་མཚན་བར་མེད་དུ་སོང་བའོ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་སྦྱར་བ་དེ་ལ་གོ་དགོས་ཀྱང་ཞིབ་ཅིང་ཕྲ་བའི་ཐོག་ནས་བཤད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་མ་གཏོགས་མཉམ་རྗེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཏན་ནས་མེད་པ་མིན་ནོ།།
༼༢ དེའི་མན་ངག་ཏུ་རྒྱ་མཚོ་ཅོག་གཞག་གི་ཐབས་བཤད་པ།
དེའི་མན་ངག་ཏུ་རྒྱ་མཚོ་ཅོག་གཞག་གི་ཐབས་ནི་མིག་མི་འཛུམ་མི་འགུལ་བར་བསྒོམ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བརྡ་རྟགས་སྒོ་ཡི་རྒྱ་མཚོ་མིག་ཆུའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་པས་རྒྱ་མཚོ་དེ་དྭངས་པར་བཞག་པས་ཅོག་གཞག་གོ །གང་བསྒོམ་ཡང་མིག་རང་སོར་བཞག་སྟེ་མ་བསྒོམས་ན་མི་སྒོམ། སྒོམ་བྱེད་ཕྱིན་ཆད་མིག་མི་འཛུམ་པར་བལྟ་བ་གནད་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོའི་ནང་དུ་གཟའ་སྐར་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་བཀྲ་ས་ལེ་སྣང་ཡང་རྒྱ་མཚོ་ལ་གོས་པ་མེད་པས་སྣང་ཡུལ་དུ་སྣང་ཡང་བཟུང་དུ་མེད་ལ་ལྟར་ཕྱིའི་སྣང་བ་འདི་རྣམས་མིག་སྔར་རང་ས་ན་སྣང་ཡང་ཤེས་པ་སྣང་ཐོག་ཏུ་མ་ཤོར། སྣང་བས་ཤེས་པ་མ་འཕྲོགས་པར་རང་ས་ན་གསལ་ལ་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་འཕྲོ་བ་དང་གཡོ་རྩོལ་མེད་པར་གནས་པ་ནི་སྣང་སྟོང་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་བའི་མིག་ལམ་དུ་ཕྱིའི་སྣང་བ་ཤར་ཚད་སྣང་ངོར་སྣང་ཡང་། སྣང་ཐོག་ལ་ཤེས་པ་མ་ཤོར་པས་གཟུང་བ་ཡུལ་ན་མེད་པས་ན་དེས་མ་གོས་པས། ཕྱི་སྣང་བས་ཤེས་པ་ལ་མ་གོས་པའི་གོ་བ་རེད། འུ་ཚོས་དུས་རྒྱུན་སྣང་བ་དང་སྣང་ཡུལ་ཕྱེ་དགོས་པ་རེད་ཅེས་པའང་གནད་འདི་དག་དང་འབྲེལ་ལོ། །གཟུང་བ་ཕྱིའི་ཡུལ་ཐོག་ན་ཡོད་ན། རྣལ་འབྱོར་བ་གཅིག་གི་ངོ་ཁར་གཟུང་འཛིན་ཡུལ་མེད་དུ་སོང་ཚེ་སེམས་ཅན་སྤྱི་མཐུན་གྱི་སྣང་བའི་རི་ར་བ་ཁང་ཁྱིམ་རྣམས་མེད་པར་འགྲོ་དགོས་སོ། །དེས་ན་དེ་ལྟ་བུའི་གཟུང་བ་ཡུལ་ན་མེད་པས་ཕྱི་སྣང་བས་ཤེས་པ་ལ་མ་གོས། ནང་ཤེས་པས་སྣང་བ་ལ་མ་བཟུང་། སྣང་ཤེས་འབྲེལ་དོན་ཆད་པས་གཟུང་འཛིན་ཡུལ་མེད་དུ་སངས་ནས་ཚོགས་དྲུག་ལྷུག་པའི་སྒོམ་པར་གྱུར་པའོ། །འདིའི་དངོས་གཞིའི་སྒོམ་པ་འདི་ནས་ལུང་གིས་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། ཡེ་ནས་མ་བཅོས་རང་བྱུང་ཅོག་གཞག་ཉིད། །སྣང་བས་མ་བསྒྱུར་བློ་ཡིས་མ་བཅོས་པ། །མཁའ་ལ་གནས་ན་དགོངས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན། །ཆོས་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་བསམ་པ་ཀུན་སྤངས་ཏེ། །འགྱུ་བྱེད་མེད་ན་སྒོམ་པའི་དགོངས་པ་ཡིན། །དམིགས་པའི་ཕྱོགས་དག་མི་འཛིན་ན། །རྒྱ་མཚོར་གཟའ་སྐར་ཤར་བ་བཞིན། །འཛིན་མེད་གསལ་ཆ་མ་འགགས་པ། །དགོངས་པའི་འདུག་ཚུལ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པ་དང༌། སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། རྟོག་པ་མེད་པའི་ཆོས་སྐུ་དངོས་དང་བྲལ། །བཅོས་མེད་རང་གསལ་རང་གི་ཏིང་འཛིན་གསལ། །འཛིན་རྟོག་མེད་པའི་ངང་དུ་ཐམས་ཅད་འུབ། །ཅེས་སོ། །གོལ་ས་སྤོང་བ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། མ་གོལ་གནས་པའི་སྒོམ་པ་ནི། །དབང་པོའི་སྒོ་རྣམས་གསལ་བ་ལ། །ཡིད་ཀྱི་རྟོག་པ་མ་འགྱུས་པ། །ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པའི་ཡིད། །ཕྱིར་ལ་ཤོར་བ་མེད་པ་ཉིད། །རིས་ཅན་གསལ་བ་མ་ཡིན་དང༌། །གུད་བཅད་སྟོང་བར་མ་སོང་དང༌། །བདེ་བ་རྒྱུན་ཆད་མ་ཡིན་དང༌། །བཏང་སྙོམས་ལྟེངས་པོར་མ་སོང་དང༌། །དྲན་རིག་གསལ་བ་ངལ་སོ་དང༌། །སྦྱངས་པ་ལོག་ཆར་མ་སོང་དང༌། །འཛིན་ཆ་ནང་དུ་འགྱུ་བདེ་དང༌། །རྣམ་པ་གསལ་བའི་འཛིན་ཆ་དང༌། །ཁ་དོག་ཡིག་འབྲུ་སྒྱུར་བྱེད་རྣམས། །དེ་རྣམས་ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་ན། །མ་གོལ་གནས་པའི་སྒོམ་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེའང་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བས་མ་གོས། སྣང་བ་ལ་ཤེས་པས་མ་བཅད་པར་གསལ་ལ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། མཚན་ཉིད་སྟོང་གསལ་རིག་པ་ལ། །རང་བཞིན་གང་དུ་མ་འདྲེས་པ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་མཐའ་ཟད་དང༌། །ཆོས་ཉིད་རང་ངོ་དག་པའོ། །ཞེས་སོ། །འདིའི་གོལ་ས་གཅད་པ་ནི། ཚོགས་དྲུག་འགགས་ནས་དྲན་མེད་དུ་སོང་ན། ཞི་གནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་སོང་བས་གོལ་སའོ། །འཕྲོ་རྒོད་རྒྱ་འབྱམས་སུ་སོང་ན་ཡང་གོལ་སའོ། །རྩེ་གཅིག་ཕུར་ཚུགས་སུ་སོང་ན་ཡང་གོལ་སའོ། །དེའི་གོལ་ས་དེ་དག་བཅད་ནས་རིག་པ་རང་གསལ་འཛིན་མེད་རང་གསལ་རྒྱ་ཆད་དང་བྲལ་བ་རང་གནས་ཀྱི་སྒོམ་པའི་ཐོག་ལ་བཅོས་བསླད་མེད་པར་བཞག་པ་དེ་ལ་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ།།
༼༣ སྣང་སྲིད་གཞི་བཞེངས་ཀྱི་དགོངས་པ་དེ་གཞི་བཞག་ཏུ་སོང་བར་བསྟན་པ།
དེ་ལྟར་བསྒོམས་པ་ལས་ཞི་ལྷག་ཟུང་དུ་ཚུད་ནས་མཉམ་རྗེས་འདྲེས་པ་ལ་སྣང་སྲིད་གཞི་བཞེངས་ཀྱི་དགོངས་པ་དེ་དང༌། འདིར་གཞི་བཞག་ཏུ་སོང་བས་སྣང་སྲིད་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ལ་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ཆོད་ནས་གང་སྣང་གང་ཤར་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངང་ལ་ལྷན་ལྷན་གནས་པ་སྟེ། སྣང་སྲིད་གཞི་བཞེངས་དང་གཞི་བཞག་གི་དོན་ནི། སྔར་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་ཐོག་ནས་གང་སྣང་ལམ་དུ་བྱེད་པ་གཞི་བཞེངས་ཡིན་ལ། སྤྲོས་པ་ཆོད་ཟིན་ནས་རང་བཞག་མ་བཅོས་པའི་ཐོག་ལ་གྲོལ་ཚེ་གཞི་དངོས་པོའི་བཞུགས་ཚུལ་ལས་མི་གཡོ་ཞིང་དེའི་ངང་དུ་གནས་ནུས་པས་ན་གཞི་བཞག་གོ །ཀློང་དྲུག་པ་ལས། བྱིང་རྒོད་མེད་པའི་སེམས་ཉིད་ལ། །བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོའི་སྒོམ་པ་ནི། །ཚོགས་དྲུག་ལྷུག་པའི་སྒོམ་པ་ཞེས། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ང་ཡིས་བསྟན། །ཡ་ང་མེད་པའི་སེམས་ཉིད་ལ། །རེ་དོགས་བྲལ་བའི་སྣང་བ་ནི། །ཡེ་གཞག་གདེང་ལྡན་དགོངས་པ་ཞེས། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ང་ཡིས་བསྟན། །ཞེས་སོ།།
༼༤ དེའི་འབྲས་བུ་ཉོན་མོངས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྒྱས་གདབ་པར་བསྟན་པ།
འདིའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྒྱས་བཏབ་པས་ཉོན་མོངས་རང་དག་པའི་ཆ་དེ་ཡེ་ཤེས་སུ་ཤར་ནས་སྣང་བཏགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་སྐུའི་རོལ་པར་ཤར་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། འདུ་ཤེས་སྣང་བའི་སེམས་ཉིད་ལ། །ཉོན་མོངས་གྲངས་རྣམས་རང་སར་དག །ཅེས་སོ།།
༼༥ དེའི་ཚེ་ཆོས་ལ་གནས་པའི་དུས་ཡིན་པར་བསྟན་པ།
འདིའི་དུས་ན་གང་ཟག་དེ་ལ་མིང་དུ་བཏགས་ན་ཆོས་ལ་གནས་པའི་དུས་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསླབ་པ་མེད་པར་རང་གི་བློ་ཐོག་ན་གནས་ཏེ། དེ་ཉིད་མ་ཕྱེ་མི་འགྱེད་རང་སར་གནས་པ་ལ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ།།
༼༣༽ ལྟ་བ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་བཤད་པ།
༼༡ ལྟ་བ་གྲོང་ཁྱེར་རྒྱུན་གཅོད་བསྟན་པ།
གསུམ་པ་ལྟ་བ་ལ་རྒྱུན་དུ་བྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལའང༌། ལྟ་བ་གྲོང་ཁྱེར་རྒྱུན་གཅོད། མན་ངག་རི་བོ་ཅོག་གཞག དགོངས་པ་ཁམས་གསུམ་ཡོངས་གྲོལ། ཉོན་མོངས་རང་གནས་རྣམ་དག གང་ཟག་ཆོས་བོར་བའི་དུས་དང་ལྔ་ལས། དང་པོ་ལྟ་བ་ལ་གཉིས་ཏེ། སྤྱིའི་ལྟ་བ་དང་རང་གི་ལྟ་བའོ། །སྤྱིའི་ནི་ཡིད་དཔྱོད་འཛིན་པ་སྟེ། ལྟ་བ་ལ། རང་བཞིན་དང་། དབྱེ་བ་དང་། ས་མཚམས་གསུམ་ལས། རང་བཞིན་ནི། སྣང་སྲིད་སྣོད་བཅུད་ཡེ་ནས་གྲོལ་བར་གནས་པ་ཇི་བཞིན་རྟོགས་པའི་བློ་དང་འབྲེལ་བའོ། །དབྱེ་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། ཚིག་དོན་ལྟ་བའི་ལྟ་བ། རྣམ་གྲངས་པའི་ལྟ་བ། རང་བཞིན་གྱི་ལྟ་བའོ། །དང་པོ་ལ་ཚིག་དང་། དོན་གྱི་ཆ་གཉིས་ལས། ཚིག་གི་ལྟ་བ་ནི་། སོ་སོའི་ཡིད་དཔྱོད་ཀྱིས་ཕྱེས་པའི་ལྟ་བ་མིང་ཐ་དད་པ་དག་དང་། དོན་གྱི་ལྟ་བ་ནི་རིག་པ་རང་གི་ཐོག་ཏུ་ལྟ་བའོ། །རྣམ་གྲངས་པའི་ལྟ་བ་ནི། ཐེག་པ་རིམ་པ་དགུ་བོ་སོ་སོའི་ལྟ་བའོ། །དེ་ཡང་ཐལ་འགྱུར་ལས། རིམ་བརྒྱད་སོ་སོའི་འདོད་ལུགས་ལ། །ཡིད་དཔྱོད་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །ཅེས་སོ། །ཐེག་པ་རིམ་བརྒྱད་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་དང་དགུའོ། །འོག་མ་རྣམས་ནི་སེམས་རྣམ་རྟོག་གི་རྒྱས་འདེབས་འབའ་ཞིག་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་གསུངས་པའོ། །གསུམ་པ་རང་བཞིན་གྱི་ལྟ་བ་ལ། གནས་པའི་ལྟ་བ། མཐོང་དག་གི་ལྟ་བ། རང་བཞིན་གྱི་ལྟ་བ། བཅོས་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་བཞིའོ། །གནས་པའི་ལྟ་བ་ནི་གནས་ལུགས་ངོ་མའི་ཐོག་ནས་འཁོར་འདས་གདོད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །མཐོང་དག་གི་ལྟ་བ་ནི་རྒྱུ་འབྲས་བྱ་རྩོལ་ལས་འདས་པར་མཐོང་བའོ། །རང་བཞིན་གྱི་ལྟ་བ་ནི་སྣང་སྲིད་ཡེ་གྲོལ་དུ་སྣང་བའོ། །བཅོས་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ནི་མཐའ་གྲོལ་ཀློང་ཡངས་ཆེན་པོ་སྟེ་རང་རིག་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོའི་ལྟ་བའོ། །ལྟ་བའི་ས་མཚམས་ནི། ལྟ་བ་སྤྱིའི་ས་མཚམས་རང་རང་གི་རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་དུས་ནམ་ཀློང་དུ་ཕེབས་པའི་སྐབས་སུ་བཞག་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཚིག་དོན་གྱི་ལྟ་བའི་ཁྱད་པར་ཡིད་དཔྱོད་ལས་འདས་མ་འདས་ཀྱི་ས་མཚམས་ཀྱིས་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་འདིའི་རང་གི་ལྟ་བ་ངོས་བཟུང་ན་རང་བཞིན་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་བྱ་བྲལ་ཀློང་ཆེན་གྱི་ལྟ་བ་སྟེ། ཕྱིའི་ཆོས་ཅན་ལ་བལྟས་པས་ཅི་སྣང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རོལ་བར་གྲོལ་ནས་སྣང་སྟོང་མཐའ་བྲལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་རང་ཤར་བ་སྟེ། རིག་པ་རང་ཤར་ལས། ཆོས་ཅན་མཚན་མར་སྣང་བ་ལ། །མིག་གི་དབང་པོ་མ་འགགས་པས། །སེམས་ཀྱི་ལྟ་བ་ལེགས་པ་ཡིན། །རང་གི་རིག་པ་གསལ་བ་ཡི། །ཆོ་འཕྲུལ་ཕྱི་ཡི་སྣང་བ་སྟེ། །རྟོག་མེད་གསལ་བའི་ངོ་བོ་ལ། །རང་བྱུང་ཆེན་པོ་ཤེས་གྱུར་ན། །ཆོས་ཅན་ལྟ་བའི་ལྟ་བའོ། །ཞེས་སོ། །ཕྱིའི་ཆོས་ཅན་ལ་བལྟས་པས་ཆོས་ཅན་རང་བཞིན་མེད་པར་མཐོང་། འཁྲུལ་བ་དོན་ལ་མ་གྲུབ་པར་རྟོགས་པས་ཁམས་གསུམ་ལ་ལྡོག་པའི་དོགས་པ་མེད་པས་བློ་བདེ་བ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་གཞི་མེད་ཡེ་དག་ཆེན་པོར་རྟོགས་པས། རིག་པ་ལ་ལས་དང་བག་ཆགས་མེད་པའི་བློ་བདེ་རྙེད་པའོ། །ནང་ཆོས་ཉིད་ལ་བལྟས་པས་གཉིས་མེད་མུ་མཐའ་དང་བྲལ་ཏེ། རང་སེམས་སྐྱེ་མེད་ཆེན་པོར་མཐོང་བ་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ཆོས་ཉིད་རིག་པ་སྐྱེ་མེད་ལ། །རྣམ་རྟོག་མཚན་མ་ངང་གིས་མེད། །རིག་པ་དགག་སྒྲུབ་མེད་པ་ལ། །ཞེན་པའི་སྤྱོད་པ་ག་ལ་ཡོད། ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ནི། །བྱར་མེད་ངང་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །ནང་ཆོས་ཉིད་ལ་བལྟས་པས་རང་བཞིན་མེད་པར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་སྟེ། རང་རིག་ཙམ་དུའང་འཛིན་པའི་སེམས་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཆོས་ཟད་ཀྱི་ངང་དུ་བློ་བདེ་བ་ཡིན་ནོ། །གསང་བ་རིག་པ་ལ་བལྟས་པས་ཀ་དག་མཐའ་བྲལ་དྲི་མེད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། བྱ་བྱེད་བྲལ་བའི་རིག་པ་ནི། །གང་གི་ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་ན། །སྒོམ་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྟོགས་བྱེད་འདི་ལྟ་སྟེ། །འདུ་ཤེས་གཅིག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས། །བློ་གཏིང་ཡིད་ཆེས་གྱུར་པ་དང༌། །ཆོས་ཉིད་སྐྱེ་མེད་རྟོགས་གྱུར་ན། །ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ལྟ་བའི་ངོ་བོ་མཐོང་དུས་ཡིད་དཔྱོད་ཚིག་གི་སྟེང་དུ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་ནས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་འཕོ་འགྱུར་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་པ་ནི་ཐལ་འགྱུར་ལས། ལྟ་བའི་ངོ་བོ་མཐོང་བ་ལ། །ཡིད་དཔྱོད་ཚིག་གི་འགྱུ་བ་མེད། །ཅེས་སོ། །གསང་བ་རིག་པ་ལ་བལྟས་པས་དབྱིངས་རིག་གཉིས་མེད་དུ་མཐོང་སྟེ། ཡིད་དཔྱོད་ཀྱི་ཚིག་གིས་སངས་རྒྱས་མི་འཐོབ་པར་ཐག་ཆོད། འཁོར་འདས་ཀ་དག་ཆོས་ཟད་དུ་མཐོང་བས་ཞེ་བློ་ནང་ནས་བདེ་བ་འབྱུང་བའོ། །དེ་རྣམས་ལ་མིང་དུ་བཏགས་ན་གྲོང་ཁྱེར་རྒྱུན་གཅོད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མངལ་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་རྒྱུན་ཆོད་ནས་ཁམས་གསུམ་དུ་མི་བཟློག་པ་ལྟ་བ་སྟེ། རབ་འདི་ཉིད་ལ་འཚང་རྒྱ། འབྲིང་བར་དོར་འཚང་རྒྱ། ཐ་མའང་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པར་འཚང་རྒྱ་བ་སྟེ། ཉི་ཟླ་ཁ་སྦྱོར་ལས། རབ་ལ་སྐྱེ་གཉིས་མི་དགོས་ཏེ། །འབྲིང་པོ་སྐྱེ་གཉིས་མཚམས་སུའོ། །ཐ་མ་རྣམས་ནི་དབུགས་ཕྱུང་སྟེ། །སྤྲུལ་པ་པོར་ནི་རང་རྒྱུད་གྲོལ། །ཞེས་སོ།།
༼༢ མན་ངག་རི་བོ་ཅོག་གཞག་བསྟན་པ།
དེའི་མན་ངག་ཏུ་རི་བོ་ཅོག་གཞག་གི་ཐབས་ནི་དཔེར་ན་དབུས་ཀྱི་རི་བོ་མཆོག་རབ་ཀྱི་སྟེང་ནས་གླིང་བཞི་དུས་གཅིག་ལ་མཐོང་བ་ལྟར། རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་ལྟ་བས་ཀྱང་བལྟས་ན་ཐེག་པ་རིམ་པ་དགུའི་དོན་ཐམས་ཅད་རང་ལུགས་སུ་དུས་གཅིག་ལ་མཐོང་ཞིང་ཐེག་པ་གཞན་གྱིས་རྫོགས་པ་ཆེན་པོའི་དོན་མི་མཐོང་བའོ། །མི་འགྱུར་བའི་ངོས་ནས་ཀྱང་རི་བོ་ཅོག་གཞག་སྟེ། གང་སྣང་གང་ཤར་དེ་ཉིད་བཅོས་བསླད་མེད་པར་ཅོག་གཞག་ཏུ་བཞག་པས་ཐེག་པ་ཀུན་གྱི་དགོངས་པ་རྫོགས་པ་སྟེ། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། བགྲང་དུ་ཡོད་པའི་སེམས་ཉིད་ལ། །ཐེག་པ་སོ་སོར་རང་ཤར་བས། འདོད་རྒྱལ་ཡིད་དཔྱོད་མིན་པར་ནི། །སྙིང་པོ་ཡང་གསང་ཆེན་པོར་རྫོགས། །ཞེས་སོ། །ཐམས་ཅད་ལྟ་བས་ཐག་ཆོད་དུས་བཅོས་བསླད་མི་དགོས་པར་སྣང་བ་སྣང་ཐོག་ཏུ་བཞག རིག་པ་རིག་ཐོག་ཏུ་བཞག་པས་གཡོ་འགུལ་མེད་པ་རི་བོ་དང་འདྲ་བར་བཞག་པས། རྫོགས་ཆེན་ཡེ་གྲོལ་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ངོས་ནས་བལྟས་པས་རིམ་དགུའི་ཐེག་པའི་འདོད་གཞུང་རང་ལུགས་སུ་རྟོགས་པ་དང་། ཐེག་པ་འོག་མ་རྣམས་ཀྱིས་འདིའི་དོན་མི་རྟོགས་པ་ནི་རི་རབ་རྩེ་ནས་རི་ཕྲན་མཐོང་བ་ལས་དམའ་བའི་ཀླུང་ནས་རི་རྒྱལ་གྱི་རྩེ་མི་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ།།
༼༣ དགོངས་པ་ཁམས་གསུམ་ཡོངས་གྲོལ་བསྟན་པ།
དེའང་དགོངས་པ་ཁམས་གསུམ་ཡོངས་གྲོལ་དུ་ཤར་ཏེ་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེས་བལྟས་ན་སྣང་སྲིད་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མ་གྲོལ་བ་གང་ཡང་མེད་པར་རྟོགས་པས་འགྲོ་དྲུག་རང་ས་ནས་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། བླང་དོར་མེད་པའི་སེམས་ཉིད་ལ། །ཕྱོགས་མེད་རང་གྲོལ་སྣང་བ་ནི། །ཁྱབ་གདལ་ཆེན་པོའི་དགོངས་པ་ཞེས། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ང་ཡིས་བསྟན། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བ་ཞིག་གིས་བལྟས་ན་མ་གྲོལ་བ་གང་ཡང་མེད་དེ་ཡེ་ནས་བཅིངས་གྲོལ་ལས་འདས་པ་གཞི་མེད་རང་སྣང་ཆེན་པོ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་དུ་མཐོང་བས། མཁའ་མཉམ་ཀློང་ཆེན་གྱི་དགོངས་པ་རྫོགས་པའོ།།
༼༤ ཉོན་མོངས་རང་གནས་རྣམ་དག་བསྟན་པ།
དེའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་ནི་གནས་སུ་དག་སྟེ་མཁའ་ལ་སྤྲིན་དེངས་པའི་རྣམ་པའམ་ཆུའི་རྙོག་རང་སར་དེངས་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དང་པོ་འཁྲུལ་མ་མྱོང༌། ད་ལྟ་འཁྲུལ་པ་ལ་མི་གནས། ཕྱིས་འཁྲུལ་མི་སྲིད་པའི་གནད་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། རྒྱུད་དེ་ཉིད་ལས། ཟག་མེད་སྣང་བའི་སེམས་ཉིད་ལ། འཁྲུལ་རྐྱེན་དྲི་མ་རང་སར་དག །ཅེས་སོ།།
༼༥ གང་ཟག་ཆོས་བོར་བའི་དུས་བསྟན་པ།
འདིའི་དུས་ན་གང་ཟག་དེ་ལ་ཆོས་བོར་བ་ཞེས་མིང་དུ་བཏགས་པ་ནི་ཆེད་དུ་ཡིད་ལ་བྱ་རྒྱུའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་པས་སོ།།
༼༤༽འབྲས་བུ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་བཤད་པ།
༼༡ འབྲས་བུ་བསྟན་པ།
བཞི་པ་འབྲས་བུ་རྒྱུན་དུ་བྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལའང༌། འབྲས་བུ། ཐབས། དགོངས་པ། དག་ལུགས། གང་ཟག་དང་ལྔ་ལས། དོན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུར་མི་ལྡོག་པ་བསེ་ཤིང་གི་འབྲས་བུ་གཅིག་སྨིན་ཟིན་ན་འབྲས་བུ་མི་རུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེའང་འདིའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོས་གདན་ས་ཟིན་ཏེ་མི་འགྱུར་བ་ནི་དཔེར་ན་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བས་རྒྱལ་ས་ཟིན་ཏེ་མི་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བར་རིག་པ་ཉིད་རང་ས་ཟིན་པའོ། །དམངས་ཆམ་ལ་ཕེབས་ཏེ་མི་འགྱུར་བ་ནི་རྒྱལ་པོས་འབངས་ལ་དམག་དྲངས་ཏེ་ཆམ་ལ་ཕབ་ནས་དེ་ནས་འགྱུར་བ་མེད་པ་ལྟར། སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་འཆར་བའི་གཞི་སྟོངས་པས་འཁོར་བའི་མིང་མེད་པའོ། །བློན་པོ་བཙོན་དུ་ཟིན་ཏེ་མི་འགྱུར་བ་ནི། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཞིག་གི་བཀའ་བློན་གཅེས་པ་དེ་བཙོན་དུ་བཟུང་ན་རྒྱལ་པོ་དེ་ཡང་ཉན་དགོས་པ་ལྟར། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་འགྱུ་བ་རྒྱུན་ཆད་པས་རིག་པ་རང་དབང་ཐོབ་པའོ། །དཔེ་དེ་དག་གིས་རིག་པ་གཅིག་པ་མི་འགྱུར་བར་བསྟན་པའོ། །འབྲས་བུ་དེ་ལ་མིང་དུ་བཏགས་ན་རང་བཞིན་རྣམ་པར་དག་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འབད་པས་བྱས་པའམ་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ནས་དག་པའི་དོན་མངོན་དུ་གྱུར་པས་འབྲས་བུ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ།།
༼༢ ཐབས་བསྟན་པ།
དེ་ཡི་མན་ངག་ཏུ་རིག་པ་ཅོག་གཞག་གི་ཐབས་ནི། རིག་པ་ཉིད་གང་སྣང་དེའི་སྟེང་དུ་བཞག་པས་སྣང་འཛིན་རང་སར་གྲོལ། གང་ཤར་གྱི་སྟེང་དུ་བཞག་པས་འཛིན་པ་རང་ས་གྲོལ་ཏེ། གཟུང་འཛིན་རང་གྲོལ་མུ་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་གནས་ལུགས་ཞེས་བྱའོ། །ཀློང་དྲུག་པ་ལས། རྟོག་པ་མེད་པའི་སེམས་ཉིད་ལ། །ཡུལ་རྐྱེན་བྲལ་བའི་སྣང་བ་ནི། །རང་དག་ཆེན་པོའི་གནས་ལུགས་ཞེས། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ང་ཡིས་བསྟན། །རྟོག་པ་མེད་པའི་སེམས་ཉིད་ལ། །མ་བཟུང་འགག་མེད་རང་སྣང་བས། །རང་གི་གསལ་བའི་ཡུལ་ངོ་ཤེས། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ང་ཡིས་བསྟན། །ཞེས་སོ། །ཐམས་ཅད་རིག་པའི་ངང་དུ་ཡེ་ནས་རང་ཤར། རང་གནས། རང་གྲོལ་ཡིན་པ་ཐག་ཆོད་ཚེ་རིག་པ་གང་ཤར་དུ་ཤར་ས་དེའི་ཐོག་ཏུ་བཅོས་བསླད་མེད་པར་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ།།
༼༣ དགོངས་པ་བསྟན་པ།
འདིའི་དུས་སུ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཀུན་ནས་ལྡང་བའི་དྲི་མ་སྒོ་གསུམ་ལ་མངོན་གྱུར་དུ་མི་གནས་པས་སྲིད་གསུམ་ཀ་དག་གི་དགོངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུད་དེ་ཉིད་ལས། ཟུག་རྔུ་མེད་པའི་སེམས་ཉིད་ལ། །བདག་རྟོག་བྲལ་བའི་སྣང་བ་ནི། །རང་གཞག་ཆེན་པོའི་དགོངས་པ་ཞེས། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ང་ཡིས་བསྟན། །ཞེས་སོ། །ཞེན་རྟོག་ལས་དང་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་རང་སངས་ཆེན་པོར་དག་ཚེ་འཁོར་འདས་རེ་དོགས་དང་བྲལ་བའི་དགོངས་པ་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ།།
༼༤ དག་ལུགས་བསྟན་པ།
འདིའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་བ་ཆུའི་རི་མོའམ་སྦྲུལ་གྱི་མདུད་པ་ལྟར་རང་སངས་རང་གྲོལ་ལ་སོང་སྟེ། ཤར་བ་དང་གྲོལ་བ་སྔ་ཕྱི་མེད་པས་ཆོས་ཉིད་རང་དག་གི་གནས་ལུགས་སུ་ཤར་བ་ནི། ཀློང་དྲུག་པ་ལས། ཚོགས་དྲུག་སྣང་བའི་སེམས་ཉིད་ལ། །རྟོག་ཚོགས་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་དག །སྒྲ་ཚིག་སྣང་བའི་སེམས་ཉིད་ལ། །ཐ་སྙད་མིང་རྣམས་རྣམ་པར་དག །རང་སར་སྣང་བའི་སེམས་ཉིད་ལ། །འབྱུང་བཞིའི་རྐྱེན་རྣམས་རང་སར་དག །གཟུང་འཛིན་སྣང་བའི་སེམས་ཉིད་ལ། །བཅིངས་པའི་བདག་འཛིན་རྣམ་པར་དག །ཅེས་སོ།།
༼༥ གང་ཟག་བསྟན་པ།
འདིའི་དུས་ན་གང་ཟག་དེ་ལ་ཆོས་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཁོར་འདས་སྐྱོན་ཡོན་གྱི་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །འདིའི་དུས་སུ་ཉོན་མོངས་དང་རྟོག་ཚོགས་གང་སྐྱེས་དེ་ཉིད་ཚུགས་མི་ཐུབ་ཅིང་སྟོབས་མེད་པར། དབྱར་ཁའི་རླུང་ས་ཆུ་འཁེང་བྱེད་ཀྱི་གྲང་རླུང་མིན་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ནས་རང་གྲོལ་དུ་སོང་བ་ནི། དཔེར་ན་ཆུའི་རི་མོའམ་སྦྲུལ་གྱི་མདུད་པ་བཞིན་རང་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་ཞིང་དེའི་དུས་སུ་འཁོར་འདས་ཀྱི་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བས་ཆོས་ལས་འདས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ནི་དམིགས་པའི་ཡུལ་གྱི་བློ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཉམས་སུ་བླང་བའི་རིམ་པ་བསྟན་ཏེ། དོན་གྱི་སྤྲོས་པ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུའོ།།