ཉིན་བཅུ་གསུམ་པའི་ཆོས་ཁྲིད།

རང་གཞན་འདི་དང་ཕྱི་མའི་བདེ་སྐྱིད་ལ་གཞོལ་བའི་ཆེད་དང་རང་གཞན་ཐམས་ཅད་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་ལ་སྡུག་བསྔལ་མི་འབྱུང་ཞིང་གཏན་གྱི་བདེ་བ་དམ་པ་ལས་ནམ་ཡང་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཆེད་དུ། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་དགོས་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་བསྒྲུབས་པའི་ཕན་ནུས་སམ་དམིགས་ཡུལ་གསལ་བོ་ཞིག་ཡོད་དགོས་པ་ནི། བྱ་བ་ཆེ་ཆུང་གང་སྒྲུབ་ཀྱང་དེ་ལ་འདི་བསྒྲུབས་ན་དེ་འགྲུབ་བསམ་པའི་དམིགས་ཡུལ་ཞིག་མེད་ཐབས་མེད་དེ། དུད་འགྲོ་བྱོལ་སོང་ཞིག་ཡིན་ཡང་ལྟོ་འགྲང་བའི་དོན་དུ་རྩྭ་ཟ་ཤེས་པ་ཡིན་པ་དེས་ན་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་གང་ཞུས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་སུ་འགྱུར་བ་ལ། ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་དེ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ཁྱད་པས་རང་གཞན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་བྱང་ལ་འགོད་སྙམ་པའི་ཀུན་སློང་དེ་མེད་ཀྱི་ཐབས་མེད་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་གྲལ་དུ་འགྲོ་དང་མི་འགྲོའི་ཚད་ཐིག་ཡིན་ཕྱིར་གཞུང་རྟ་དེ་མ་ཤོར་བའི་ཐོག་ནས་འཆད་ཉན་བྱས་ཏེ། རྩ་བ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་དགོས་པས་ཐེག་ཆེན་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ལམ་ལ་མ་བརྟེན་ན་མི་འགྲུབ་པ་ནི་གནད་འདི་ལ་ཐུག་ཡོད། ཐེག་པ་དམན་འབྲིང་གི་ལམ་ལ་ཞུགས་ན་རང་འདོད་ཡིད་བྱེད་ཀྱི་བསམ་པ་མ་གཏོགས་མེད་པས། བསམ་པ་རྒྱ་ཆུང་བའི་སྟབས་ཀྱིས་འགྲུབ་རྒྱ་ཡང་དེའི་ཚོད་ལས་མེད་པ་ཡིན། རང་དོན་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་ཡང་ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་མཐའ་ལ་ལྷུང་བས་མཐའ་གཉིས་ལ་མི་གནས་པའི་རྣམ་མཁྱེན་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་བརྙེས་མ་ཐུབ་པའོ། །འོ་ན་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལམ་དམན་འབྲིང་གཉིས་ཀ་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་བསྟན་པ་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ན། དེ་ནི་བསྟན་དགོས་ཏེ། སྐྱེ་བོ་བློ་ཆུང་དམན་ལམ་ཡན་དུ་འགྲོར་མི་བཏུབ་པ་རྣམས་ལ་དང་པོར་དེའི་ལམ་དེ་བསྟན་ནས་རིམ་གྱིས་འདྲེན་ཐབས་མཛད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་གསང་སྔགས་འཆད་པའི་སྐབས་སུ་དྲང་ངེས་ལྡེམ་དགོངས་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་དྲུག་ཚུལ་བཞིའི་སྒོ་ནས་གཏན་ལ་དབབ་དགོས་པ་ནི་གདུལ་བྱ་ལ་བློ་མཆོག་དམན་ཡོད་པས་ཡིན་ལ། དེས་མི་ཚད་པར་སྐྱེས་བུ་ཆུང་འབྲིང་ལ་བསྟན་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་བསམ་པ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱིས་ཟིན་ན་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་སུ་འགྱུར། ཆོ་ག་ཐེག་དམན་གྱི་ལུགས་ཡིན་ན་ཡང་བསམ་པ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱིས་ཟིན་ན་ཐེག་ཆེན་སོ་ཐར་ལ་འགྱུར་བའི་གོ་བ་གང་ལའང་སྦྱར་ཆོག ལམ་ཞུགས་ལྷ་མིའི་ཐེག་པ་ལྷ་དང་མིའི་གོ་འཕང་ལ་དོན་གཉེར་བྱེད་མཁན་འཇིག་རྟེན་ཡང་དག་གི་ལྟ་བ་ལ་དད་པའི་སྐྱེ་བོ་ཡ་རབས་དེ་ཚོས་མི་དགེ་བཅུ་སྤོང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་ནས་དགེ་བཅུ་ཚུལ་བཞིན་སྒྲུབ་ཀྱིན་ཡོད་པས། འུ་ཚོ་དེའི་ཡན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་ལམ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ཞེས་སོ་ཐར་གྱི་སྡོམ་པ་རིགས་བདུན་གང་རུང་བླངས་པས་མི་ཚད་བྱང་སྡོམ་ཡང་བླངས་ཡོད་པ་ཞིག་གིས་མ་མཐར་ཡང་མི་དགེ་བཅུ་སྤོང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཙམ་ཡང་བློ་ཁེལ་བ་ཞིག་རེད་མེད་ན་ཐེག་ཆེན་པ་ཡིན་ཞེས་བཤད་རིན་མི་འདུག་པས། སྔགས་ཀྱི་ལམ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་ཕར་ཚད་ཞོག དེས་ན་འུ་ཚོས་ཆོས་སྒྲུབ་པ་འདི་མི་གཞན་དག་ཅིག་གིས་བཙན་པོ་དབང་ཡོད་བྱས་ནས་དབང་མེད་དུ་སྒྲུབ་ཏུ་བཅུག་པ་ཞིག་མ་ཡིན་ལ། ཡང་མི་གཞན་མ་ཞིག་གིས་ཁེ་ཕན་གཉེར་རྒྱུའི་དོན་དུ་རང་མ་ཞུགས་རང་ཞུགས་སུ་གྱུར་པ་ཞིག་ཀྱང་མ་ཡིན་པས། དམིགས་པ་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་ལ་མ་ལྟོས་པའི་རྩ་བ་རང་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཞིག་འགྲུབ་དགོས་སྙམ་ནས་རང་ཉིད་ཞུགས་པ་ཡིན་པ་དེས་ན་འདི་ལ་གོ་ཡག་ཉན་ཡག་ཅིག་བྱེད་དུས། ཆོས་བསྒྲུབ་རྒྱུ་འདི་ལ་སྐྱེས་བུ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་གྱི་ལམ་ཟེར་བའི་མཐར་ཐུག་གི་བསྒྲུབ་བྱ་གཅིག་ཡིན་ཡང་སྒྲུབ་ལུགས་དང་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནས་མི་འདྲ་བ་ནི། དཔེར་ན་ཐོན་དགོས་སའི་རི་ཞིག་གི་རྩེ་མོར་འགོས་དགོས་ཚེ་འགྲོ་སའི་ཕྱོགས་ཤར་ལྷོ་ནུབ་བྱང་གི་དབྱེ་བ་དང་ལམ་བདེ་གཟར་གྱི་དབང་གིས་མྱུར་བུལ་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་བྱུང་བ་དེ་ཤེས་པ་བཞིན། རང་དོན་བསྒྲུབས་པར་བྱས་ན་ཡང་རང་དོན་དངོས་དེ་འགྲུབ་ཀྱིན་མེད་ཅིང་། གཞན་དོན་བསྒྲུབས་ན་རང་དོན་ཞོལ་འབྱུང་དུ་འགྲུབ་པར་རྟོགས་པ་དང་། གཞན་སེམས་ཅན་ཡང་རང་ཉིད་དང་འདྲ་བར་བདེ་འདོད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནང་དུ་མགོ་འཁོར་ནས་བདེ་ཐབས་སྒྲུབ་མི་ཤེས་པའི་ཉམས་ཐག་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ཤ་སྟག་ཡིན་པར་མ་ཟད་སྐྱེ་བ་ཚེ་རབས་གྲངས་མེད་ཀྱི་རིང་ལ་ཕ་མ་བུ་རྒྱུད་ལ་སོགས་པའི་འབྲེལ་བ་ཅན་མིན་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད་ལ། ད་རེས་ངས་ཐར་བའི་ལམ་སྣེ་ཞིག་ཟིན་དུས་ཕ་མ་ཉེ་དུ་ལ་ཕྱི་བལྟས་ཤིག་མ་བྱས་ན་ཁྲེལ་མེད་ནང་གི་ཁྲེལ་མེད་ཅིག་རེད་འདུག འདི་དག་ཐམས་ཅད་བདེ་ཐབས་ཤིག་ཡོད་སོང་ན་ང་རང་ཉིད་གང་རེད་ཀྱང་རེད་བསམ་པའི་འདང་རྒྱག་ཅིག་མ་འཁོར་གྱི་བར་དུ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། འུ་ཚོས་དུས་རྒྱུན་གྱི་འཚོ་བའི་ཐོག་གི་བྱ་བཞག་ཆེ་ཆུང་གང་སྒྲུབ་ཀྱང་མ་ཐོན་ན་མ་གཏོགས་སྤུས་དག་ཅིག་བྱེད་རྒྱུ་དང་ལེགས་པོ་ཞིག་ལོན་རྒྱུའི་རེ་བ་འདང་རྒྱག་བྱེད་པ་ནི་ཆགས་ཞེན་ཡོད་ཅིང་ངར་འཛིན་གྱི་བསམ་པ་གཏིང་ཟབ་པས་ཡིན་ཏེ། ང་བླ་མས་སྐྱབས་དགོས་སྙམ་པའི་རང་འདོད་ཀྱི་བསམ་པ་ལྷན་སྐྱེས་སུ་ཡོད། འབྲུག་ཆེན་པོ་ཞིག་གྲགས་ཐོག་ངར་བ་ཞིག་བརྒྱབ་ན་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ང་གསོད་ཡོང་སྙམ་སྟེ་དཔལ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་མཁྱེན་ཟེར་བ་ཡིན། དུས་རྒྱུན་གྱི་ངའོ་བསམ་པའི་རང་འདོད་དེས་ད་རེས་བེད་ཅིག་སྤྱད་དེ་ཆོས་བསྒྲུབས་ཚེ། མི་གཡོ་སྒྱུ་ཅན་ཞིག་གིས་ལས་ཀ་ཞིག་ལས་ན་གཞན་ལས་ཤིག་རེད་བསམ་དུས་ཡ་ལེ་ཡོ་ལེ་དང་། རང་ལས་ཤིག་ལ་ཐུག་དུས་སྤུས་དག་ཞིབ་ཆ་ཅན་བྱེད་ཁུལ་བྱེད་པ་ཡིན་པ་ལྟར་དུ། ཆོས་སྒྲུབ་པ་འདི་ནི་ཚེ་འདིའི་དོན་ཙམ་གྱིས་མི་ཚད་པར་ཚེ་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀའི་དོན་ཆེན། དེས་མི་ཚད་རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་དོན་ཆེན་ཡིན་པས་འདི་སྤུས་དག་གཅིག བློ་ཁེལ་ཤག་ཤག་གཅིག རང་བློ་དག་བྱེད་ཅིག་དགོས་པ་ཡིན། ཆོས་བསྒྲུབས་ན་བེད་ཡོད་ཤག་ཤག་ཅིག་ཨི་ཤེས་ཨི་ལོན་གཉིས་ཀ་བལྟ་དགོས་པ་ལས་བེད་མེད་པའི་ཅ་ལག་དེ་དོན་མེད་པ་བཞིན། ཆོས་བསྒྲུབས་ན་ཡང་དེ་ལས་མ་འདས་པ་ཞིག་ཡིན་པས་ཕན་ཐོགས་པ་ཞིག་ཡོད་དགོས་སོ། །སྔ་དྲོ་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་གཅིག་གོ་ན་ཕྱི་དྲོ་ནས་དེ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཆོག་པ་ད་ཤེས་ན་ད་རྒྱུད་དུ་སྦྱར་ནས་ཕན་ཐོགས་པ་ཞིག་བྱེད་དགོས་ལ། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཕན་ཐོགས་ཅན་གྱི་ཆོས་དེས་ཕྱི་མ་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་རེད་མ་གཏོགས་ཚེ་འདི་ལ་རིག་ཡོང་རྒྱུ་ཅི་ཡོད་བསམ་རྒྱུ་མེད་དེ། ཚེ་འདི་ལ་ཕན་པའི་ནུས་པ་ཅི་ཡང་རིག་རྒྱུ་མེད་པའི་ཆོས་དེས་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་དོན་ཆེན་ཞིག་བཅད་ཡོང་བ་མིན་ཏེ། ཕྱི་མ་གར་སྐྱེ་ད་ལྟའི་ལས་ལ་ལྟོས། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ལས་དཀར་ནག་དགེ་སྡིག་གང་བྱེད་ཀྱང་གཙོ་བོ་བསམ་པའི་ཀུན་སློང་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན། བསམ་པའི་བཀོད་འདོམས་སྔོན་དུ་མ་སོང་བ་ཞིག་མེད་པས་བསམ་པ་དགེ་སྡིག་གི་ཀུན་སློང་དེ། གྲུབ་མཐས་བློ་བསྒྱུར་བའི་གང་ཟག་ཅིག་ལ་མཚོན་ན། སེམས་པ་ཡིད་ཀྱི་ལས་སྡོམ་དང་སྡོམ་མིན་བར་སྡོམ་ཐམས་ཅད། འདུ་ཤེས་མ་འཁྲུལ་བའི་ཀུན་སློང་གིས་གཞི་བསམ་སྦྱོར་བ་མཐར་ཐུག་གི་བྱ་བྱེད་ལས་གསུམ་རྫོགས་པ་ཞིག་ཡིན་པས། འཛམ་གླིང་ལས་ཀྱི་ས་བ། ལས་སྔ་དྲོ་བསགས་ན་ཕྱི་དྲོ་སྨིན་ས་ཡིན་པ་དང་། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་དཀར་གྱི་བསོད་ནམས་རླབས་ཆེན་ཞིག་བསགས་ཡོད་ན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྐྱབས་འོག་ཏུ་ཚེ་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀ་ཚུད་པས་མ་ཚད་དཀར་ཕྱོགས་སྐྱོང་བའི་ལྷ་འཇིག་རྟེན་འདས་དང་མ་འདས་ཀྱི་ཆོས་ལྡན་སྲུང་བའི་སྲུང་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྐྱོབ་ཅིང་སྲུང་བ་དེས་ན་ཚེ་ཕྱི་མ་མ་གཏོགས་ཚེ་འདི་ལ་ཕན་ཐོགས་དེ་ཙམ་མེད་དོ་སྙམ་པ་ནི་ནོར་བ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་ཕྱི་མའི་རང་གཞན་གྱི་དོན་ཆེན་འགྲུབ་ཞོར་དུ་ཚེ་འདིའི་འདོད་དོན་འགྲུབ་པ་ནི། དཔེར་ན་ལོ་ལེགས་ཀྱི་སྟོན་ཐོག་བསྡུ་དུས་རྩྭ་སོག་མ་ཞོར་འབྱུང་དུ་བྱུང་བ་དང་འདྲ་བ་ཡིན། དང་པོ་ཉིད་ནས་ཚེ་འདིའི་དོན་ཆུང་ཞིག་ལ་དམིགས་འདུན་གཏད་ན་ཐ་མར་རང་དོན་ལེགས་པོ་ཞིག་ཀྱང་འགྲུབ་པར་དཀའ་བའི་ཚུལ་ནི། བྱིས་པས་རང་དོན་སྒྲུབ་པ་དང་ཐུབ་པས་གཞན་དོན་མཛད་པ་ལ་དཔེ་བླངས་ནས་བྱིས་པས་རང་དོན་མ་གྲུབ་ནས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་གིན་ཡོད་པ་དང་། ཐུབ་པས་རང་དོན་སྤངས་ནས་གཞན་དོན་ཁོ་ན་མཛད་པས་ཐ་མ་རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་དོན་གྲུབ་ནས་དོན་གཉིས་མཐར་ཕྱིན་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུ་མཚན་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ན་ཆོས་བསྒྲུབས་ན་འགྲུབ་ཤག་ཤག་བྱས་པའི་ལས་ལ་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡོད་པ་ཞིག་དགོས་པ་དང་། མ་བསྒྲུབས་ན་མ་བསྒྲུབས་པ་འདྲ་ཞིག་ཚེ་ཕྱི་མའི་རི་མགོ་ད་རིག ཨ་ཁུ་ཆོས་རྒྱལ་གྱི་ཁྲིམས་རར་ད་དེད་པ་ཡིན་ཞེས་ཀྱང་ཡ་ང་བག་ཚ་འཇིགས་སྐྲག་མེད་པའི་གདེང་རིག་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཆོག་སྟེ། རང་ཆུས་སྒྲུབ་པ་ལ་རང་མགུ་དུས་ཆོག་པའི་ཕྱིར། གལ་སྲིད་ཐེ་ཚོམ་ཅན་སུ་དང་སུ་ཞིག་ལ་ཆོས་ཡོད་མ་ཐལ་ཡང་མགོ་ཐུར་དུ་བསྟན་ནས་ལྷག་པོར་གཅིག་གིས་དྲུད་མ་ཐལ། མི་གྲགས་ཅན་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་གིས་ཆོས་ལ་དད་པ་མ་བྱས་པར་དེས་འདི་དང་འདི་འདྲ་ཟེར་མྱོང་ནི་རེད་བསམ་ན། དེ་དག་བདེན་པ་མྱོང་བས་གྲུབ་པའི་མཐོང་ཆོས་མངོན་གྱུར་ཡིན་ན་ཆོག་ཀྱང་། གལ་ཏེ་ཕུགས་མེད་ཡིན་ཕུགས་དེད་ཡུལ་ཁོ་རང་ལ་ཕུགས་མེད་པས། དགྲ་འཆི་བདག་གི་ངོ་འགྲམ་བཅར་སར་ཐོན་དུས་རོ་རོ་སྒམ་ནང་དུ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་བསམ་བློ་གཏོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཚེ། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཟེར་བའི་མུན་ནག་གི་ལམ་ཞིག་ལ་བསམ་བློ་འཁོར་གྱིན་ཡོད་པའི་རྟགས་ཡིན་པས། ཤི་ཁ་ཁྲིག་ཁྲིག་ལ་འགྱོད་ཀྱང་བྱ་ཐབས་མེད་པའོ། །དེ་མ་དགོས་ན་བ་དང་རྒས་པ་ཞིག་གི་ཐོག་ཏུ་ཐོན་དུས་ཀྱང་ད་ལྟའི་སྐབས་དང་འདྲ་བའི་བདེ་ཐང་ཡོད་པའི་དུས་ཀྱི་རང་དབང་དང་འདྲ་བ་མ་ཡིན་པས། དེ་དུས་གཞི་ནས་དགེ་བ་རེ་བསྒྲུབ་དགོས་བསམ་ཡང་ལས་བྱ་བ་བསམ་ཐོག་ལ་འགྲོ་བ་ནི་ཁག་པོ་ཡིན་ཕྱིར་དོན་ཆེན་དང་དོན་ཆུང་མ་བརྗེ་མ་གཏོགས་ཚོང་ཉེས་ཆེན་པོ་ཞིག་དང་བློ་ཉེས་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་བྱ་བའི་མགོ་དེ་ནས་ཉེས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། ཆོས་སྒྲུབ་ཚེ་ཆོས་སྒྲུབ་དུས་ཇི་ལྟར་བྱེད་དགོས་པ་བཞིན་བྱེད་པ་ལས་ཆུ་ལེན་དུ་འགྲོ་དུས་ཤིང་འཐུ་རུ་འགྲོ་འགྲོ་བྱེད་རྒྱུ་མེད། རང་གི་རྒྱུད་ཚོད་དང་བསྟུན་ཏེ་བྱ་བའི་མགོ་ནས་འཛིན་པ་ལས་གོམ་པ་སྤོ་བའི་ལུས་སྟོབས་ཙམ་ཡང་མེད་པ་ཞིག་གིས་གནམ་ལ་འཕུར་ཤོམ་གྱི་གཤོག་རྡེབ་བྱེད་རྒྱུ་ག་ལ་ཡོད། བྱས་ཀྱང་འབྲས་མེད་འབའ་ཞིག་ཡིན་པ་བཞིན་རྒྱུ་འབྲས་བསླུ་མེད་ཀྱི་སྔོན་དུ་རྫུན་དང་ལབ་རྒོད་མི་འགྲོ། རྫུན་དང་འུད་ཤོད་རྔ་ལུ་ཐུང་ཞིང་བདེན་དོན་ངོ་མ་དེ་སྣ་རིང་བ་ཡིན་པས། ཆོས་ཚིག་གཅིག་གོ་ན་དེས་གོ་ཆོད་དགོས་པ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་དེ་མ་ཐག་ནས་རྒྱུད་ལ་སྦྱོར་དགོས་པ་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་རེད། དང་པོའི་མགོ་ལྷ་མིའི་ཐེག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་བསྟན་པའི་བབས་རིམ་སྐས་ཀྱི་གདང་བུ་ལྟར་བརྒྱུད་ནས། མི་དགེ་བཅུ་སྤོང་གི་ཁྲིམས་བསྲུང་དགོས་པས་དེ་ལ་གཏན་ཁྲིམས་ཟེར། དེ་ཡང་སྒོ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་མི་དགེ་བཅུ་བོ་བསམ་པ་མི་དགེ་བས་ཀུན་ནས་སློང་སྟེ་དུས་ནམ་ཡང་བྱེད་ཆོག་པའི་དུས་ཤིག་མེད་པས་གཏན་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བསྙེན་གནས་ལ་སོགས་པ་དུས་ཀྱི་མཐའ་ཅན་གྱི་སྡོམ་ཁྲིམས་ཤིག་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཁས་ཇི་ལྟར་བླངས་པའི་དུས་བཀག་ལྟར་བསྲུང་དགོས་པས་དེ་ལ་དུས་ཁྲིམས་ཟེར། དེ་ཚོ་ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡིན། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་མིང་ཅན་ཞིག་གིས་དེ་ཙམ་ཞིག་མ་བསྲུངས་ཚེ་ཁྱིམ་པ་དགེ་བསྙེན་ཡང་དག་ཅིག་གི་ས་ལ་ཡང་ཐོན་དུ་མེད་པས་ཆོས་གོས་རྣམ་གསུམ་གྱི་ཁེབས་འོག་ནས་དཀོན་མཆོག་གི་དཀོར་བག་མེད་དུ་སྤྱད་ན་ཉེས་པའི་རྣམ་སྨིན་བཤགས་དཀའ་བ་ཡིན་པས་དཀའ་ཐུབ་བསྟེན་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་དགོས། དེ་ལ་ཕན་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། མཐོང་ཆོས་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ད་ལྟ་ནས་སྨིན་པ་ཡིན་ཏེ། སྦྱིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་དང་ཁྲིམས་ཀྱིས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་བ་བདེན་པར་སྨྲ་བའི་བཀའ་བསླུ་བ་མེད་པ་ཡིན་པས་མི་ཚད་པར་དཔྱད་གསུམ་དག་པའི་རིགས་པས་ཀྱང་གྲུབ་པ་ཡིན། དེའི་སྟེང་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་མི་འབྲལ་བའི་དགེ་རྩ་དེས་ཐོག་མེད་ནས་བསགས་པའི་སྡིག་སྒྲིབ་དག བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་མྱུར་དུ་རྫོགས་ནས་རང་གཞན་གྱི་དོན་གཉིས་ལྷུན་གྱིས་འགྲུབ་པ་ཡིན། དེ་ཚོ་ཕར་བཞག་ནས་ཆུང་ཆུང་ངོ་མ་ནས་གཅིག་བཤད་ན། སྦྱིན་པ་བཏང་ན་མགྱོགས་མྱུར་དུ་ནོར་ཕྱུག མི་རྣམས་སྦྱིན་པ་གཏོང་མཁན་གྱི་མི་དེ་ལ་དགའ་ཞིང་། རྒྱལ་ཁམས་ཀྱི་གཅེས་ཕྲུག་ཏུ་འགྱུར། ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་ན་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་ལ་གནོད་པ་ཉུང་། དགེ་བ་འཕེལ་ཕྱི་མ་ལྷ་མིའི་གོ་འཕང་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དངོས་ཡིན། སྐྱེ་བ་བླངས་ན་གཟུགས་མཛེས་སུ་སྐྱེ། ཡང་བཟོད་པ་བསྒོམས་ནས་རང་གི་སེམས་སྐྱིད་པས། དུས་རྒྱུན་དུ་སྐྱེས་ཕོ་ངན་གྱི་སེམས་དེ་གནམ་ངན་གྱི་ངོ་དང་འདྲ་བར་གནག་འདུག་མི་དགོས་པར། སེམས་སྐྱིད་པ། ལུས་བདེ་བ། ནད་མེད་པ། རྒས་མི་སླ་བ། ཚེ་རིང་བ་སོགས་དང་། བཟོད་པ་བསྒོམས་ནས་སྙིང་རྗེ་དང་བྱམས་སེམས་འབའ་ཞིག་བྱས་ན་མི་ཚང་མ་དགའ་ནས་རོགས་དང་མཐུན། ཡུལ་སྡེ་དང་འགྲིགས། སེམས་བཟང་བས་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་ཐོགས་ཤིང་། ཐམས་ཅད་དགེ་བ་ཡིན་པས་ཚེ་ཕྱི་མ་བདེ་འགྲོ་ནས་བདེ་འགྲོ་བརྒྱུད་པ་ལ་སོགས་པ་ཆུང་ས་ཕྲ་ས་ནས་བཤད་ན་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱི་ཕན་ཐོགས་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་ཡིན། དེའི་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་དགེའི་སྡིག་ལས་བྱས་ན་ཚེ་ཕྱི་མ་མ་དགོས་ཚེ་འདིའི་ཐོག་ལ་ཡང་འཕྲལ་དང་འཕྲལ་དུ་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཞེ་ཐོག་ལ་བླངས་ནས་རང་རྒྱུད་ལ་ཞུ་དག་ཅིག་བྱས་ན་རང་སྐྱོན་མང་པོ་ཞིག་རང་གིས་རིག་ཡོང་ཞིང་། དེ་རིག་ཚེ་ཨ་ཁ་ང་འདི་ནི་ཅི་འདྲའི་དུག་གི་སྡོང་པོ་ལྟ་བུ་ཞིག་རེད་ཨང་། བསམ་ཚད་མི་དགེ་བ་དང་ལས་ཚད་ནག་པོའི་སྡིག་ལས་ཡིན་འདུག་ལ། འདི་བསྒྲུབས་དང་དེ་གྲུབ་ཅེས་པ་ཞིག་རང་ཐོག་ནས་མེད་པར་མ་ཟད། གཞན་གྱི་ངོས་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ན་ལས་མ་ཚར་བྱ་བ་མ་གྲུབ་གོང་ནས་ཚེའི་ཚད་རྫོགས་མཁན་གྲངས་ཀྱིས་མི་ཆོད་པ་ཡོད་པས། ཅི་འདྲའི་དོན་མེད་དུ་མགོ་ཞིག་འཁོར་སོང་བ་ལ་བསམ་དུས་དོན་གོ་ཞིག་ཆོད་པ་ལ་ཕྱོགས་ནས་ཡོད་པའི་རྟགས་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བ་ཐོག་མེད་ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་འཁྲུལ་ཏེ་ཕྱི་ཚིས་དང་རྟག་འཛིན་རེ་དོགས་འབའ་ཞིག་གིས་ཉེས་པ་ཡིན་པས། ད་རེས་དེ་སྔོན་འཁོར་མ་མྱོང་བའི་བསམ་བློ་ཞིག་འཁོར་ནས་རང་རྒྱུད་ལ་བརྟག་དཔྱད་བཏང་མགོ་ཚུགས་པ་ནི་ཆོས་བསྒྲུབས་ན་འགྲུབ་པའི་རྟེན་འབྲེལ། བྱང་ཁོག་གཡུ་ལོའི་ནང་དུ་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་ཞིག་བཞུགས་ཡོད་པའི་རྟགས་ཡིན། ད་སྔོན་ཉི་མ་ཡན་ཆོད་དུ་གྲོགས་བཟང་ངན་འགྲོ་ཡ་འདྲིས་རོགས་ཀྱི་དབང་དུ་ཤོར་ནས། མི་ངན་པའི་གོས་དང་གྲིབ་མ། ཤིང་ངན་པའི་དུ་བས་བདུག་ལུགས་ཤིག་གིས་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཉེས་སོང་རུང་། སྐྱོན་མེད་དེ། སྔ་དྲོ་མ་ཤེས་འཁྲུལ་བའི་དབང་དུ་སོང་ཡང་། ཕྱི་དྲོ་བསམ་བློ་རིག་པ་གདན་ལ་བཀོད་དེ། རྗེ་བཙུན་མི་ལ་རས་པའི་སྙིང་རུས་དང་། སྤང་རྒན་མི་ཕམ་མགོན་པོའི་ལས་འཕྲོ་འདྲ་ཞིག་མ་ཡོད་ཀྱང་། དོན་ཆུང་ཚེ་འདིའི་འདོད་པའི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་ཐུབ་པ་ཡང་ཡིན་པས། རང་གཞན་གྱི་བདེ་བའི་དོན་དུ་དཀའ་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་སྤྱད་མ་ནུས་ན་ང་མྱི་མིན་པའི་རྟགས་ཡིན། མི་འགྲུབ་པའི་ཆོས་ཤིག་སྒྲུབ་པ་ཡང་མི་བྱེད་དེ། དེ་རང་མགོ་གཡོག་བྱེད་ངོ་མ་རེད་འདུག དེའི་སྟེང་དུ་ལྟར་སྣང་གི་ཚུལ་ཙམ་ཞིག་བཅོས་ནས། ཚུལ་འཆོས་ཀྱི་ལོག་འཚོའི་དཀོར་ལ་འབག་པ་བས་འཁོར་ནག་གི་ནང་དུ་རང་སྐལ་བབས་ཐོབ་ཀྱི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་བས་དགའ་བ་འདུག་བསམ་པའི་འདང་རང་གིས་བརྒྱབ་ནས་བྱ་བཞག་ཆེན་པོའི་སྣེ་ལ་འཛིན་དུས་བསམ་བློ་མང་པོ་ཞིག་སྔོན་དུ་མ་བཏང་ཐབས་མེད་ཡིན་པས། དེ་ལྟར་བྱས་ནས་ཆོས་བསྒྲུབས་ན་རང་བློ་རང་ལ་ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་པའི་རང་སེམས་གཙང་མ་དཔང་པོར་འཇོག་ཆོག་པའི་ཆོས་ཤིག་འགྲུབ་ནས་རང་ལ་ཡོད་ཤག་ཤག་དང་གཞན་ལ་ཕན་ཐོགས་ཤག་ཤག་ཅིག་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དུས་ནམ་དང་ནམ་ཡིན་ཡང་རང་རྒྱུད་ལ་ཞུ་དག་རེ་བྱས་ན་རིམ་གྱིས་རིམ་གྱིས་ནང་གི་བསམ་བློ་ངན་པ་ཇེ་ཉུང་ལ་སོང་ཚེ་ཕྱིས་བྱ་སྤྱོད་ངན་པ་ཇེ་ཉུང་དུ་མི་འགྲོ་བའི་ཐབས་མེད་དེ། རྟགས་སྤྱོད་པས་སྟོན་ཟེར་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན། དེ་ལས་གཞན་དུ་ཕྱི་ནས་བཟང་མདོག་འགྱིང་མདོག་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཡང་རྟོག་ངན་དུག་རོ་ཞིག་ཁོང་ན་ཡོད་བསྡད་ན་རྐྱེན་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གིས་དེ་ཡར་སློང་བ་ནི། དཔེར་ན། ར་ཤ་གསར་བས་དུག་རོ་རྙིང་པ་སློང་། ཞེས་པ་ལྟར་དང་། རྟོག་ངན་དུག་རོ་ཁོང་དུ་ཡོད་ན། །ཤི་ཁ་ཚུན་ཆད་མི་མངོན་མི་སྲིད། །ཅེས་པའི་ཐོག་ཏུ་འབབ་ཡོང་བ་རེད། དེས་ན་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་རྒྱུད་དུ་སྐྱེས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་དུ་འཕོས་ཏེ་རང་ལ་ཡོད་པའི་རང་གནས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་ཞལ་མཐོང་བའི་གདམས་ངག་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ཡང་ལས་སླ་བོ་ཞིག་གིས་བྱིན་རླབས་འཕོ་བ་མིན་ཕྱིར། ཚོགས་བསགས་སྒྲིབ་པ་སྦྱངས་པའི་ལག་རྗེས་ཀྱིས་དོན་དམ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱུད་ལ་འདྲེན་དགོས་པས་སྔོན་འགྲོ་བསགས་སྦྱང་གི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་གལ་ཆེ་བ་ཡིན། སྔོན་འགྲོས་དངོས་གཞི་དྲངས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཚོགས་བསགས་པ་དང་སྒྲིབ་པ་སྦྱངས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྒྲིབ་གཉིས་བག་ཆགས་བཅས་པ་བྲལ་བའི་བྲལ་འབྲས་དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་ཆོས་སྐུ་འཐོབ་དགོས་པ་ཡིན་པས། ཆོས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ཐོབ་ཅེས་པ་དང་དགོངས་བརྒྱུད་ཀྱི་རྟོགས་པ་འཕོ་ཞེས་པ་ནི། བྱེད་པ་པོ་ལ་ཡོད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ལྡན་ལོས་དགོས་ཀྱང་། བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་ཡོད་པའི་འཕྲིན་ལས་དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་དད་དང་མོས་གུས་ཀྱིས་འདྲེན་མ་ཐུབ་ཚེ། སེམས་ཅན་གཅིག་གི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་སྟོང་བྱོན་ཡང་མཐུ་རྡུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དམ་ཆོས་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་དུས་ཆོས་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱག་ལེན་ལ་གཟབ་པ་གལ་ཆེའོ། །སྐབས་སུ་བབ་པ་གང་ཞིག་འཆད་ཉན་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རིམ་པ་རྒྱལ་བ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་ཞལ་ནས་གསུངས་པའི་གསང་ཆེན་སྙིང་པོའི་རྒྱུད་ཆེན་བཅུ་བདུན་གྱི་ཡང་བཅུད། ཐེག་རྩེའི་དགོངས་དོན་ཚིག་དོན་བཅུ་གཅིག་ཏུ། །ལེགས་བསྡུས་ཁ་ཚང་དོན་འདྲིལ་མན་ངག་གི །ཉམས་ལེན་གནད་ཀྱི་མཛོད་གཅིག་སྲིད་པ་ན། །སྲིད་པའི་རྩ་བ་གཅོད་ལ་གཅིག་ཏུ་དཔའ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་གཞི་དངོས་པོ་གཤིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་བསྟན་པ་ནས་མཐར་ཐུག་འབྲས་བུའི་གྲོལ་ས་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་རྡོ་རྗེའི་གནས་བཅུ་གཅིག་གིས་རྫོགས་པར་བསྟན་པ་ཚིག་དོན་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་འདི་ཉིད་འཆད་པར་བྱེད་པ་ལས། གཞི་དང་འཁྲུལ་ཚུལ་ཁྱབ་ཚུལ་དང་། །གནས་དང་ལམ་དང་སྒོ་དང་ཡུལ། །ཉམས་ལེན་ཞེས་པའི་ལམ་ཉམས་ལེན་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ཁེལ་ཞིང་། དེ་ཡང་དངོས་གཞི་གང་ཞིག་ཉམས་ལེན་བྱ་རྒྱུའི་གནད་སྟོན་པ་དེ་ལ་ཡང་སྣང་བ་ཡུལ་གྱི་བློ་ཅན་གྱི་གདུལ་བྱ་དང་། རིག་པ་རང་སྣང་གི་བློ་ཅན་གྱི་གདུལ་བྱ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས་སྔོན་མའི་ཉམས་ལེན་གྱི་རིམ་པ་བཤད་ཟིན་ནས་རྗེས་མ་རིག་པ་རང་སྣང་གི་བློ་ཅན་གྱི་ངོ་སྐལ་དུ་གྱུར་པའི་གདམས་པ་དེ་ཉིད་འཆད་པའི་སྐབས་རེད། དེ་ལ་ཡང་ཐུན་མོང་ལས་ཁྱད་དུ་འཕགས་ཚུལ་དང་། གདམས་པ་དངོས་གཉིས། གདམས་པ་དངོས་ལ་ཡང་། ཁྲེགས་ཆོད་དང་ཐོད་རྒལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། ཁྲེགས་ཆོད་བཤད་པའི་སྐབས་ནས་དེ་ལ་ཡང་སློབ་དཔོན་ཤྲཱི་སེངྷའི་འདེབས་ལུགས་གསུམ་སྟེ། ཆོས་ཟད་ཀ་དག་ཆེན་པོར་ལ་བཟླ་བ། བྱ་བྲལ་ཟང་ཐལ་རྗེན་པར་འགག་སྡོམ་པ། ཡོངས་གྲོལ་མཉམ་པར་ཆེན་པོར་ཆིངས་སུ་བཅིངས་པའི་ས་བཅད་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱིས་བཤད་པ་ལས་དང་པོ་གཉིས་སོང་ནས། གསུམ་པའི་སྐབས་ནས་ཀྱང་ཡང་གྲོལ་གྱི་གནས་ལུགས་སྤྱིར་བསྟན་པ་སོགས་འགའ་ཞིག་སོང་ནས་དེ་རིང་།

༢ དེའི་རྣམ་གྲངས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ།

༼༽ ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པ།

གཉིས་པ་རྣམ་གྲངས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ངོ་བོ་མདོར་བསྟན། རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད། དཔེ་དོན་ངེས་པས་དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ནི། རིག་པ་ཟང་ཐལ་རྗེན་པའི་ཆོས་སྐུ་ནི་ལྡོག་ཆོས་ལྔ་ལ་ལྟོས་ནས་ཡོངས་གྲོལ་གྱི་ཆིངས་ལྔར་བཤད་དེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། འགག་པ་མེད་པའི་རིག་པ་ལ། །འཁྲུལ་རྒྱུ་མེད་པས་ལྡོག་པ་མེད། །ཡེ་གྲོལ་ཡིན་པས་གཏན་ནས་འཕགས། །རང་གྲོལ་ཡིན་པས་ཡུལ་རྐྱེན་ཟད། །ཅེར་གྲོལ་ཡིན་པས་སྣང་བ་དག །མཐའ་གྲོལ་ཡིན་པས་མུ་བཞི་འགགས། །གཅིག་གྲོལ་ཡིན་པས་དུ་མ་སྟོངས། ཞེས་སོ།།

༼༽ རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

༼ ཡེ་གྲོལ་གྱི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

གཉིས་པ་ལ་ཡེ་གྲོལ། རང་གྲོལ། ཅེར་གྲོལ། མཐའ་གྲོལ། གཅིག་གྲོལ་གྱི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང་ལྔ་ལས། དང་པོ་ཡེ་གྲོལ་ལ་བསྐྱར་གཞི་མེད་པའི་གནད་ལ་བརྟེན་ནས་ལྟ་སྒོམ་འབད་རྩོལ་ལ་རག་མ་ལུས་པར་བསྟན་པ་ནི། ཡེ་ནི་ཁྱབ་པ་སྤྱིར་བཏང་བས་བྱས་པ་དང་རྩོལ་བ་མེད་བའི་དོན་ཏེ། གང་ནས་ཀྱང་མ་བྱུང༌། །གང་དུའང་མ་སོང༌། གར་ཡང་གནས་པ་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །གྲོལ་ནི་བཀྲོལ་བ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པས། ལྟ་སྒོམ་གྱིས་འབད་མི་དགོས། གྲོལ་ཞེས་རང་ལུགས་སུ་གནས་པ་ལས། བཅས་བཅོས་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །ཡེ་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་སུ་ཞིག་གིས་བསྡམས་ནས་བཅིངས་སུ་མེད་པས། གཅིག་གིས་བསམ་བཞིན་དུ་དགྲོལ་མི་དགོས་པར་གྲོལ་ནས་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཡེ་གྲོལ་ཞེས་བྱའོ། །འོ་ན་དང་པོ་ཉིད་ནས་གྲོལ་ཏེ་ཡོད་ན་སེམས་ཅན་འཁོར་བ་འཁྱམས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྒོ་གསུམ་རང་ལུགས་སུ་གྲོལ་ནས་ཡོད་པའི་ངོ་མ་ཤེས་ནས་རང་གིས་རང་བསྡམས་ནས་ཡུལ་ལ་ཤེས་པར་བཟུང་། ཐག་པ་ལ་སྣང་བར་བཟུང་སྟེ་སྦྲུལ་དུ་འཁྲུལ་བའི་ངང་ནས་ཕྱི་དོན་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སུ་དཔྱོད་པ་ནི་གཟུགས། དེའི་གནོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ནི་ཚོར་བ། དེ་དག་གི་ཤེས་པའི་རྒྱུན་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་འབྲེལ་བ་ནི་འདུ་ཤེས། སྦྲུལ་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་ལས་མ་གྲོལ་བ་ནི་འདུ་བྱེད། དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་པོའི་རྐྱེན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཀུན་གཞི་ཉོན་ཡིད་དང་བཅས་པ་ཚོགས་པ་ལས་རིག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡེ་གྲོལ་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པ་དེ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་བལྟས་ནས་མེད་སྣང་སྒྱུ་མའི་སྟོང་གཟུགས་ལ་དངོས་པོར་བཟུང་ནས་ཁམས་གསུམ་ཡེ་ནས་ཡོད་མ་མྱོང་བ་དེ་འཁྲུལ་བའི་ངོ་ཁར་གློ་བུར་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཡེ་སྟོང་རྩ་བྲལ་ལྟོས་གཞི་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་པས་ལུས་ངག་ཡིད་རང་ལུགས་ལ་ལྷོད་ཆགས་ཤིང་སེམས་ཉིད་རྣལ་དུ་ཕེབས་པ་ལ་གྲོལ་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་གཏན་དུ་དེ་ལྟར་གནས་པས་ཐེག་པ་ཐུན་མོང་པ་ལས་འཕགས་སོ། །དེས་ན་གྲོལ་བའི་དཔེ་ནི་ཨཱ་ལི་ཀཱ་ལིའི་འབྲུར་ཡེ་ནས་སྨིན་པ་ལ་ད་སྨིན་རྒྱུ་མེད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་གསེར་ཡེ་ནས་སེར་པོ་ཡིན་པ་ལ་ད་སེར་པོ་འགྲོ་རྒྱུ་མེད་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གྲོལ་ཚུལ་ལྔ་ལས་དང་པོ་ཡེ་གྲོལ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། ཡེ་གྲོལ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཡེ་གྲོལ་གྱི་གོ་བ། འཇོག་པའི་འཐད་པ། གྲོལ་ལུགས་སོ། །ཡེ་གྲོལ་གྱི་གོ་བ་ནི་གློ་བུར་བ་མ་ཡིན་པར་ཐོག་མ་ནས་གྲོལ་ཟིན་པས་ད་བསྐྱར་ནས་གྲོལ་རྒྱུ་མེད་པའི་གནད་ནི་རིག་པ་ཉིད་འཁྲུལ་མ་མྱོང་བ་ལས་བྱུང་བའོ། །གློ་བུར་དུ་གྲོལ་སོང་བ་དང་། གཅིག་གིས་བཀྲོལ་བ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར་དང་པོ་ཉིད་ནས་གྲོལ་ནས་ཡོད་པའི་རིག་པ་ལ་གསར་དུ་གྲོལ་མི་དགོས་པ་དང་། ཡེ་ནས་འཁྲུལ་མ་མྱོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་གསར་དུ་གྲོལ་རྒྱུ་ལ་རེ་མི་དགོས་པའོ། །ཡེ་གྲོལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི། ཡེ་གྲོལ་གདོད་ནས་དག་ཅིང་རང་བཞིན་མེད་པས་སྲིད་པར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཁུར་ཡོངས་སུ་བོར་བའོ། །ཡེ་གྲོལ་དུ་འཇོག་པའི་འཐད་པ་ལ་གསུམ། རིགས་པས་འཐད་པ། ལུང་གིས་འཐད་པ། གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་འཐད་པའོ། །རིགས་པས་འཐད་པ་ནི་ཡེ་ཉིད་ནས་རིག་པ་གྲོལ་པའི་གནད་ནི། རིག་པ་ལ་གཞི་མེད་པས་ལྡོག་ས་མེད་པ་དང༌། རྩ་བ་མེད་པས་བྱུང་ས་མེད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པས་སྒྲ་སྤྱིས་གཏན་ལ་མི་ཕེབས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པས་གྲོལ་རྒྱུ་མེད་པའོ། །ཞེས་དམ་བཅས་ནས་རྟགས་འགོད་པ་ནི། དེ་ཡང་ཡེ་གྲོལ་ཡིན་པའི་རྟགས་སུ་སྒོམ་སྒྲུབ་གང་གིས་ཀྱང་མཚན་ཉིད་མཐོང་བ་མེད། དེའང་རྒྱུ་འབྲས་རྗེས་མེད་ཀྱི་རིགས་པས་འཐད་དེ། རིག་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་པས་འབྲས་བུ་མེད་དེ། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོད་མི་སྲིད་དོ། །མདོ་སྔགས་གང་འཆད་ཉན་བྱེད་པའི་སྐབས་ཡིན་ཡང་ཤེས་བྱ་སྒྲ་ཚིག་གིས་གཏན་ལ་འབེབས་ཚེ། གཞལ་བྱ་གསུམ་ཚད་མ་གསུམ་གྱིས་བཅལ་ནས་དངོས་པོ་སྟོབས་ཞུགས་ཀྱི་རིགས་པས་གཏན་ལ་འབེབས་དགོས་པ་ཡིན་པས། གཞལ་བྱ་མཐོང་བ་མངོན་གྱུར་ལ་མངོན་སུམ་ཚད་མས་མི་གནོད་པ་དང་། གཞལ་བྱ་མི་མཐོང་བའི་ལྐོག་གྱུར་ལ་རྗེས་དཔག་ཚད་མས་མི་གནོད་པ་དང་། གཞལ་བྱ་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་ལ་ལུང་གིས་མི་གནོད་པ། ལུང་དེ་ཡང་བདེན་པར་སྨྲ་བ་རྒྱལ་བའི་བཀའ་ལུང་ཚད་མས་ལུང་སྔ་ཕྱི་མི་འགལ་བ་ཞིག་གིས་བསྒྲུབ་དགོས། ལུང་གི་ཚད་མ་དང་ཡིད་ཆེས་རྗེས་དཔག་གཉིས་ཀ་དོན་གཅིག་དང་། ལུང་ཚད་མ་དང་དཔྱད་གསུམ་དག་པའི་ལུང་གཉིས་ཀ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །ལུང་གིས་འཐད་པ་ནི། བརྩོན་པ་དོན་ལྡན་ལས། ཡེ་ནས་གྲོལ་བའི་སེམས་ཉིད་ནི། །ཕྱི་ནས་གྲོལ་རྐྱེན་ག་ལ་སྲིད། །ཅེས་སོ། །གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་འཐད་པ་ནི། གཏད་ཡལ་རང་གཞག་གི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་འགྲུབ་སྟེ། །གཏད་ས་ཡེ་ནས་གྲོལ་བས་དེ་ཉིད་རང་སར་གྲོལ་ཏེ། ཡེ་ཉིད་ནས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། དེའང་སེམས་ལ་བྱུང་ས་མེད་པ་དང༌། གནས་ས་མེད་པ་དང༌། འགྲོ་ས་མེད་པའི་གནད་ཀྱིས་ཡེ་ནས་གྲོལ་བར་ཤེས་སོ། །གྲོལ་ལུགས་ནི། སེམས་སྟོང་པ་ཡིན་པས་གྲོལ་བྱ་བའམ། །མ་གྲོལ་ཞེས་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་གདགས་སུ་མེད་པས་ཡེ་ནས་གྲོལ་ཟིན་པའི་རྟགས་སུ་ད་དེ་ནས་བསྐྱར་ནས་གྲོལ་མི་དགོས་པ་ནི་སེམས་ཉིད་ཡེ་ནས་སངས་རྒྱས་པས་ཡེ་ནས་གྲོལ་བ་དེ་ལ་གྲོལ་རྒྱུ་མེད་པར་ཤེས་སོ། །གཞི་མེད་རྩ་བ་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་འགག་དང་བྲལ་བའི་ཀ་དག་གི་རིག་པ་གཤིས་ཀྱི་གནས་ལུགས་དེ་སྔ་ཕྱི་རྒྱུ་འབྲས་རྩོལ་སྒྲུབ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ཡིན་པས་ཡེ་གྲོལ་ལོ། །ཡེ་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་རིག་པ་ཉིད་གྲོལ་ཏེ་རྒྱུ་འབྲས་ལས་དང་རྣམ་སྨིན་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མའི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། གཞི་མེད་པས་ལྡོག་ས་མེད་པ་དང་། རྩ་བ་མེད་པས་འབྱུང་ས་མེད་པ་དང་། མཚན་ཉིད་མེད་པས་སྒྲ་སྤྱིས་གཏན་ལ་མི་ཕེབས་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པས་གྲོལ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རིག་པའི་ངོ་བོ་ནི་ཡེ་སྟོང་རྩ་བྲལ་ལྟོས་གཞི་ལས་འདས་པ་རྒྱུ་འབྲས་རྗེས་མེད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས། དེའི་ངང་ལས་རྩལ་གྱི་སྣང་བ་ཇི་ལྟར་མཆེད་ཀྱང་མེད་སྣང་སྟོང་པའི་རང་གཟུགས་ཤར་གྲོལ་རིས་སུ་མེད་པར་དྭངས་སུ་བཅུག་པ་ཙམ་ལས་རྣམ་འགྱུར་གཞན་དུ་སོང་མ་མྱོང་བའོ།།

༼ རང་གྲོལ་གྱི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

གཉིས་པ་རང་གྲོལ་ལ་གཉེན་པོ་མེད་པའི་གནད་ལ་བརྟེན་ནས་བླ་མའི་གདམས་ངག་ལ་རག་མ་ལུས་པར་བསྟན་པ་ནི། གཉེན་པོ་ལ་ལྟོས་འཇོག་མེད་པ་ནི་རང་གྲོལ་གྱི་མཚན་ཉིད། འདི་ལྟར་སྣང་གྲག་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱུང་ཡང་རང་ལས་བྱུང་ཞིང་གྲོལ་ཡང་རང་གྲོལ་བས་སོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་དང་སྤྲིན་ནམ་རྒྱ་མཚོ་དང་རླབས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་པར་ཡུལ་གཞན་ལ་བརྟེན་པའི་སྒོམ་པ་དང་ལྟ་བ་དང་སྤྱོད་པ་སྐྱོན་ཅན་ལྟ་བུ་མིན་པས་ན་དོན་གྱི་གྲོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཟད་པ་ལ་བྱའོ། །རང་གྲོལ་ལ་གསུམ་སྟེ་རང་གྲོལ་གྱི་གོ་བ། རང་གྲོལ་གྱི་འཐད་པ། རང་གྲོལ་ལུགས་སོ། །རང་གྲོལ་གྱི་གོ་བ་ནི་གཉེན་པོ་མེད་པའི་དོན་ཏེ་སྣང་བ་ཉིད་སྣང་བ་ནས་རང་གྲོལ་བས་སྣང་བ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡང་མེད། དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གྲོལ་བ་ལས་ལོགས་སུ་མེད་པའོ། །དཔེར་ན་ཆང་ནད་ཅན་ཆང་གིས་འཇོམས་པ་དང༌། དུག་གིས་དུག་འཇོམས་དང༌། ལྕགས་ཀྱི་ལྕགས་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར། ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གྲོལ་བས་ན་རང་གྲོལ་ཞེས་བྱའོ། །རང་གྲོལ་དུ་འཇོག་པའི་འཐད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། རིགས་པས་འཐད། ལུང་གིས་འཐད། གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་འཐད་པའོ། །རིགས་པས་འཐད་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པས་འཐད་དེ། གྲོལ་བ་ཐམས་ཅད་རང་གྲོལ་ཡིན་པས་གཞན་གྱིས་བཀྲོལ་བ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར་འཐད་ལ། གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་ཡིན་ན། དངོས་པོ་གཅིག་ལ་གཟུགས་ཐ་དད་དུ་སྣང་བ་མི་འཐད་པ་བཞིན་དང༌། ཤེས་པ་དེ་ཉིད་གཞན་དང་རྫས་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོའི་མཚན་ཉིད་དངོས་པོ་གཏན་ལ་ཕེབས་པ་བཞིན་རང་གྲོལ་བར་རིགས་སོ། །ལུང་གིས་འཐད་པ་ནི་སེམས་སྡེ་ལས། གྲོལ་བ་རང་བྱུང་གཞན་ལས་མིན། །ཞེས་སོ། །གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་འཐད་པ་ནི། རང་གྲོལ་ཆེན་པོ་ལ་རྩོད་གཞི་མེད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་འགྲུབ་ཅིང་འཐད་དོ། །འདི་ལྟར་སྣང་བ་རང་གྲོལ་བ་ཡིན་ཏེ། གཉེན་པོ་གཞན་ལ་རག་ལུས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲོལ་ལུགས་ནི། རང་གིས་རང་གྲོལ་བ་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། གཞུང་གཞན་ནས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་ཅན་འདོད་ཆགས་ལ་ལམ་དུ་བྱས་པ་གྲོལ་བར་བཤད་པ་དང༌། སྣང་བ་སྣང་བ་རང་གི་ཐོག་ནས་གྲོལ་བ་ཉིད་སྣང་བ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་གྲོལ་རྒྱུའམ་གྲོལ་རྐྱེན་གཞན་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་དེ་ཉིད་དུ་གྲོལ་བས་གནས་པའི་རྟེན་མེད་པས་གཞི་རྩ་མེད་པ། གཞི་རྩ་མེད་པའི་སེམས་ཉིད་དེ་ཉིད་རང་ལས་མ་གཏོགས་པ་ལྡོག་པའི་ས་མེད་པས། གྲོལ་ས་མེད་པས་སྐྱེ་མ་མྱོང་བའོ། །གང་ནས་བྱུང་བའི་ས་མེད་དེ། དེ་ཉིད་རང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ལོགས་སུ་མེད་པས་རང་གྲོལ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་སྦྲུལ་གྱི་མདུད་པ་སུས་ཀྱང་མ་བཀྲོལ་བར་གྲོལ་བ་བཞིན་ནོ། །སྣང་གྲགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་པོ་རང་ལས་བྱུང་ལ་ཐ་མ་རང་གིས་རང་གྲོལ་བ་ནི་དཔེར་ན་ཆུ་དང་ལྦུ་བ་ལྟ་བུ་དང་ནམ་མཁའ་དང་སྤྲིན་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་ལྟ་སྒོམ་པས་དེ་ཉིད་བསྟན་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཡོད་མེད་རྟག་ཆད་ལས་འདས་པའི་རང་གྲོལ་ཡིན་པ་གང་ཞིག་ལ། སྟོང་འཛིན་ཤེས་སྒྲིབ་དང་བཅས་པའི་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་སྐྱོན་ཅན་གྱིས་བསླད་བཅུག་པས་ཆུ་འཁྱག་རོམ་དུ་གྱུར་ནས་དར་ཆགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །རང་གྲོལ་གྱི་གནད་དེ་མ་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་ཐོག་མར་ཆོས་ཉིད་ཤེས་བྱས་འཇལ་བའི་ཡིད་དཔྱོད་ཀྱི་ལྟ་སྒོམ་བསྟན་ནས་གདོད་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་གཞལ་བྱའི་དབྱིངས་སུ་རང་ལོག་པ་དཔེར་ན་བུད་ཤིང་ཟད་པས་མེ་ཡང་ཤི་བ་ལྟ་བུའི་ཐབས་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་བས་ན་ལམ་བདེན་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐར་གྱིས་ཞི་བ་ཆོས་སྐུའི་དབྱིངས་སུ་འགོག་པའི་ཚུལ་དོན་དམ་པ་ཉིད་ཀྱང་ཚིག་གིས་བཞག་པའི་བརྡ་ཙམ་ཞིག་མ་གཏོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་རང་གྲོལ་ལོ། །དེས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་བརྒྱད་དང་བཅས་པའི་རྐྱེན་གཞན་གྱིས་དགྲོལ་མི་ནུས་སོ། །དེས་ན་དུག་གིས་དུག་འཇོམས་པ་དང་ལྕགས་ཀྱིས་ལྕགས་བཅད་པའི་དཔེ་བཀོད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གྲོལ་བས་ན་རང་གྲོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྦྲུལ་གྱི་མདུད་པ་ལ་བཤིག་མཁན་གཞན་མི་དགོས་པ་ལྟར་ནང་རང་གྲོལ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པའི་ངང་དུ་གློད་ཤེས་ན་ལུང་མ་བསྟན་དང་རྩལ་རྟོག་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའི་ཆ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །འཆིང་པའི་གཏན་ཚིགས་མེད་པ་ཞིག་གིས་གྲོལ་བའི་འཐད་པ་སྒྲུབ་བྱེད་ཅིག་བཙལ་མི་དགོས་སོ།།

༼ ཅེར་གྲོལ་གྱི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

གསུམ་པ་ཅེར་གྲོལ་མཐོང་ཡལ་གྱི་གནད་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུད་ལུང་ལ་རག་མ་ལུས་པར་བསྟན་པ་ནི། སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་དང་། མིག་གི་ལྟ་སྟངས་ཐོག་བབས་ཆེན་པོའི་གནད་ཀྱིས་གྲོལ་བ་ཅེར་གྲོལ་གྱི་མཚན་ཉིད། ཅེར་གྱིས་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་དེ་ཉིད་དུ་གྲོལ་བ་ནི་མ་བུ་འཕྲད་པས་གྲོལ་བ་ཡིན་པས། སྣང་བ་དེ་ཉིད་བློས་མ་བསྒྱུར། སྣང་བས་མ་དཔྱད་པར་བཞག་པས་རང་དག་ཏུ་གྲོལ་བའོ། །སྣང་བ་སྣང་ཐོག་ཏུ་གྲོལ་བས་ལྟ་ཡུལ་གང་དུའང་མི་འཛིན་པ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །ཅེར་གྲོལ་མཐོང་ཡལ་ལ་བཞི་སྟེ། ཅེར་གྲོལ་གྱི་གོ་བ། ཅེར་གྲོལ་དུ་འཇོག་པའི་འཐད་པ། གྲོལ་ལུགས། དཔེའོ། །ཅེར་གྲོལ་གྱི་གོ་བ་ནི། ཅེར་གྱིས་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་དེ་ཉིད་མཐོང་བར་གྲོལ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་རང་ལ་མཐོང་ངམ་ཐོས་སམ་རིག་པ་ཙམ་གྱིས་གྲོལ་བ་སྟེ། དེ་ལ་ནི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་རྩིས་ཐེབས་སོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་མཐོང་ཡུལ་ལ་མིག་ཤེས་གཉིས་ཅེར་གྱིས་ཟུག་པའི་སྐད་ཅིག་དང་པོར་རང་ལ་གཟུགས་སུ་སྣང་བའི་སྤྲོས་པ་ཆོད། ཤེས་པས་གཟུགས་ལ་མ་རེག་པས་ན་མིག་གིས་སྣང་ཡུལ་མི་འཛིན། སྣང་བས་ཤེས་པ་ལ་མ་གོས་ཀྱང་སྣང་ཡུལ་སྔར་བཞིན་དུ་ཡོད། །སྣང་བ་སྣང་ཐོག་ཏུ་གྲོལ་བས་ན་གཏད་ཡུལ་གང་དུའང་མི་འཛིན་པ་ལ་མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅེར་གྲོལ་དུ་འཇོག་པའི་འཐད་པ་ལ་གསུམ། རིགས་པ། ལུང༌། གཏན་ཚིགས་སོ། །རིགས་པ་ནི་གཏད་ཡལ་གང་དུའང་མ་དམིགས་པས་འཐད་དེ། སྣང་བ་སྣང་ཐོག་ཏུ་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་གྲོལ་བ་དང༌། ཤེས་པ་འགྱུ་ཐོག་ཏུ་འགྱུ་བ་ཙམ་གྱིས་གྲོལ་བ་སྟེ། སྟོང་བ་རང་སོའི་གནད་ཀྱིས་གཟུགས་ཅེར་གྱིས་མཐོང་བས་གཟུགས་སོ་སྙམ་པ་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གྲོལ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་གྲོལ་བར་ཅིས་ཤེས་ན། གཟུགས་སུ་མཐོང་བས་གཟུགས་མ་ཡིན་པའི་སྤྲོས་པ་ཆོད། དེ་ལ་ཅེར་གྱིས་བཞག་པས་དེ་ཉིད་གྲོལ་ཏེ་གཞན་ལ་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་མི་སྐྱེ་བས་སོ། །ལུང་གིས་འཐད་པ་ནི། གསེར་གྱི་སྙིང་པོའི་རྒྱུད་ལས། ཅེར་གྲོལ་ཆེན་པོའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས། །སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་གཉིས་ཀ་གྲོལ། །ཞེས་སོ། །གཏན་ཚིགས་ནི་ཕྱོགས་བྲལ་རང་དག་གི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་འཐད་དེ། འདི་ལྟར་སྣང་བ་ཅེར་གྲོལ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཅེར་གཞག་པས་གཞག་སར་གྲོལ་ལ། གྲོལ་སར་ཡལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གྲོལ་ལུགས་ནི། ཆོས་ཅན་དུམ་བུ་ལ་བསླབ་པས་དུམ་བུ་ཅེར་སར་གྲོལ་ཏེ། གང་དུའང་སོང་བ་མེད་པ་དང༌། གང་ནས་ཀྱང་འོང་བ་མེད་པ་དང༌། གང་དུའང་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། གར་ཡང་གནས་པ་ལས་འགྱུར་བ་མེད་པའོ། །ཆོས་ཅན་སྤྱི་ལ་བསླབས་པས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཅེར་གྲོལ་དུ་སོང་བའོ། །དཔེ་ནི་གཟུ་བོའི་བློ་ཅན་ལྷ་ཁང་དུ་ཕྱིན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། མཐོང་ལ་རིས་མེད་པའོ། །གོང་ནས་མིག་དང་གཟུགས་ཀྱིས་བཤད་པ་ལྟར་རྣ་བས་སྒྲ། ལྕེས་རོ། སྣས་དྲི། ལུས་ཀྱིས་རེག་བྱ། ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་གང་ཡིན་ཡང་ཆོས་ཅན་ཁོལ་བུ་བའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ལ་བསླབས་པས་ཁོལ་བུའི་སྣང་བ་ཐ་དད་པ་དེ་ཉིད་ཐད་ཀར་ཅེར་གྲོལ་ལ་སོང་ནས་མཐར་གྱིས་བག་ཆགས་ཀྱིས་བགོས་པའི་སྣང་ཡུལ་ཆོས་ཅན་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཅེར་གྲོལ་དུ་དག་པའོ།།

༼ མཐའ་གྲོལ་གྱི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

བཞི་པ་མཐའ་གྲོལ་ལྟོས་པ་དང་བྲལ་བའི་གནད་ལ་བརྟེན་ནས་ལྟོས་པ་གང་ལའང་མི་འཆའ་བའི་གནད་ནི། མཐའ་དང་བྲལ་བ་ནི་མཐའ་གྲོལ་གྱི་མཚན་ཉིད། གཅིག་གི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཡིན་པས་གཉིས་སུ་མི་གནས་ལ། གཉིས་ལས་གྲོལ་བས་གཅིག་ཏུའང་མི་གནས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་ཀ་དང༌། གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པའི་མུ་བཞི་འགགས་པ་ལ་གྲོལ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱའོ། །སྐྱེ་མེད་ཀྱི་ཆ་ནས་ཡོད་མཐའ་ལས་གྲོལ་ཀྱང་། འགག་མེད་ཀྱི་ཆ་ནས་མེད་མཐའ་ལ་མི་གནས། རྒྱུན་མི་ཆད་པས་ཆད་མཐའ་ལས་གྲོལ་ཀྱང་། རྟག་དངོས་མ་ཡིན་པས་ཡོད་མཐའ་ལ་མི་གནས་ལ། གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་ཡང་གཅིག་ཏུ་མི་འདུ་བས་ཐལ་འགྱུར་གྱིས་ཤེས་བྱའི་ཁ་ཚོན་གཅོད་མི་ནུས་པའོ། །མཐའ་གྲོལ་ལྟོས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། མཐའ་གྲོལ་གྱི་གོ་བ། མཐའ་གྲོལ་དུ་འཇོག་པའི་འཐད་པ། གྲོལ་ལུགས་སོ། །མཐའ་གྲོལ་གྱི་གོ་བ་ནི། ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་དང༌། སྣང་བ་དང༌། སྟོང་པའི་མཐའ་གང་ལའང་ལྟོས་པ་མི་འཆའ་བར། དོན་གྱི་འདི་ཡིན་འདི་མིན་གྱི་རྩིས་གདབ་ལས་འདས་པའོ། །མཐའ་གྲོལ་དུ་འཇོག་པའི་འཐད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། རིགས་པ། ལུང༌། གཏན་ཚིགས་སོ། །རིགས་པ་ནི་ལྟོས་བྲལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པས་འཐད་དེ། གང་ལ་ཡང་མ་ལྟོས་པ་མཐའ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པས་མཐའ་གང་ལའང་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་མཐའ་བྲལ་དབུས་མ་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལུང་གིས་འཐད་པ་ནི། རྩལ་ཆེན་ཡོན་ཏན་རྫོགས་པའི་ལུང་ལས། མཐའ་དང་བྲལ་བས་གྲོལ་ཞེས་བྱ། །ཞེས་སོ། །གཏན་ཚིགས་ནི་གཅིག་ཤེས་པས་ཀུན་གྲོལ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་འཐད་དེ། གཅིག་མཐའ་དང་བྲལ་བར་ཤེས་པས་འདི་ལྟར་སྣང་བཏགས་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བ་ཡིན་ཏེ། ལྟོས་པ་གང་ལའང་འཆའ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲོལ་ལུགས་ནི། ཡོད་མཐའ་ལ་མི་གནས་པས་མེད་མཐའ་ལས་གྲོལ་ལ། མེད་མཐའ་ལ་མི་གནས་པས་ཡོད་མཐའ་ལས་གྲོལ་ལ། ཡོད་མེད་གཉིས་ལ་མ་གནས་པས་གཉིས་ཀ་ལས་གྲོལ། གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པས་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ལས་གྲོལ་བའོ། །ཚུ་རོལ་འཁོར་བ་ལ་མི་གནས་པས་སྣང་བཏགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ། ཕ་རོལ་མྱང་འདས་ལ་མི་གནས་པས་ཆོས་ཉིད་རང་མལ་ནས་མི་གཡོ། གཉིས་ཀའི་བར་གྱི་བསླབ་པའི་ལམ་གསུམ་མི་དམིགས་པས་དུས་གསུམ་དང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་ལས། ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་མཐའ་ལ་མིན། །དེ་དག་བར་ན་མི་གནས་པ། །དུས་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པར་ལྟར་རོ།།

 གཅིག་གྲོལ་གྱི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

ལྔ་པ་གཅིག་གྲོལ་ལ་ཟླ་མེད་པའི་གནད་ལ་བརྟེན་ནས་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ལ་རག་མ་ལུས་པར་བསྟན་པ་ནི། བདེན་པ་དབྱེར་མེད་ཀྱི་རིག་པ་སྤྲོས་བྲལ་ཆེན་པོ་དུ་མ་རོ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གང་ཞིག་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལྟོས་གྲུབ་ལས་ལོག་པ་གཅིག་གྲོལ་གྱི་མཚན་ཉིད། གཅིག་ནི་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཐིག་ལེ་ཉག་གཅིག་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དེ། དེའི་ངང་དུ་གྲོལ་བ་ཡིན་པས་དུ་མ་གྲངས་ཀྱི་མཐའ་ཐམས་ཅད་སྟོངས་པའོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ནས་གཅིག་དང་ཐ་དད་ཀྱི་མཚན་གཞི་མི་འགྲུབ་པ་ཡིན་ན་ཡང་། ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་བྱེད་ཀྱིས་བཞག་པའི་གྲུབ་མཐའི་བློ་ཡུལ་གྱི་སྦུབས་ནས་སོ་སོར་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཟང་ཐལ་རྗེན་པར་བུད་པས་ཐིག་ལེ་ཉག་ཅིག་གི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །གཅིག་གྲོལ་ལ་ཟླ་མེད་པའི་གནད་ལ་བཞི་སྟེ། གཅིག་གྲོལ་གྱི་གོ་བ། གཅིག་གྲོལ་དུ་འཇོག་པའི་འཐད་པ། གཅིག་གྲོལ་ལུགས། དཔེའོ། །གཅིག་གྲོལ་གྱི་གོ་བ་ནི། གྲོལ་བ་དེའང་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ལ་གཅིག་ཏུ་གྲོལ་བ་ལས་མ་གཏོགས་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེས་ན་རིག་པ་ལ་ཡེ་ནས་གྲོལ་མ་གྲོལ་ཐ་སྙད་ལས་འདས་པའོ། །གཅིག་གྲོལ་དུ་འཇོག་པའི་འཐད་པ་ལ་གསུམ། རིགས་པ། ལུང༌། གཏན་ཚིགས་སོ། །རིགས་པས་འཐད་པ་ནི་གྲོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ལས་གཞན་མེད་པས་གྲོལ་ཞེས་བྱ་སྟེ་གཅིག་པུ་ནི་རིག་པ་ཉིད་དོ། །དེའང་རང་རིག་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ལོགས་སུ་མེད་པས་སོ། །ལུང་གིས་འཐད་པ་ནི། གསེར་གྱི་སྙིང་པོ་ལས། གཅིག་པུ་གྲོལ་བའི་སེམས་ཉིད་ནི། །དུ་མ་རོ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་སོ། །གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་འཐད་པ་ནི། གཅིག་ཤེས་ཀུན་གྲོལ་གྱིས་འཐད་དེ། གཅིག་རིག་པར་ཤེས་པས་འཁོར་འདས་ཀུན་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གྲོལ་ལུགས་ནི། ཆོས་ཉིད་དུ་ངོ་ཤེས་པས་སྣང་ཤེས་ཀུན་གྲོལ་བའོ། །དཔེ་ནི་དཔེར་ན་ཚྭ་གཅིག་གི་རོ་གཏན་ལ་ཕེབས་ན་ཚྭ་ཀུན་གྱི་རོ་གཏན་ལ་ཕེབས་པ་ལྟར་དུ་མ་རོ་གཅིག་ཏུ་ཤེས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་འགྲེལ་ལས། མེ་ཡི་རང་བཞིན་ཚ་བ་དང༌། །བུ་རམ་རང་བཞི་མངར་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གཅིག །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་གང་ཟག་གི་དབང་པོའི་རིམ་པས་གྲོལ་ལུགས་སྔ་མ་བཞི་བོ་ཡང་མཐར་ཐུག་སོ་སོར་རང་རིག་པའི་ཆོས་ཉིད་གཅིག་ཏུ་གྲོལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་ན་འཁོར་འདས་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྒྱ་གྲོལ་ཡེ་འབྱམས་ཆེན་པོའི་སྟོང་ཉིད་དུ་ལ་བཟླ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གྲོལ་ལུགས་ལྔ་པོ་དེ་གང་ཟག་གཅིག་ལ་བརྩི་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ་སོ་གང་ལ་གང་མོས་ཀྱིས་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ།།

༼༽ དཔེ་དོན་ངེས་པས་དོན་བསྡུ་བ།

གསུམ་པ་དཔེ་དོན་ངེས་པས་དོན་བསྡུ་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། ལྟོས་གཞི་དང་བྲལ་བ། དཔེ་ངེས་པ། དོན་རྫོགས་པར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི་གྲོལ་ལུགས་ལྔ་པོ་དེ་ལྟོས་གཞི་དང་བྲལ་བ་ནི་རང་གྲོལ་ལ་རྐྱེན་རྣམས་རྐྱེན་གྱིས་རང་གྲོལ་བས་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་དང་སྒོམ་པ་དང་སྤྱོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ལྟོས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ལྟོས་གཞི་མེད་པའི་ལྟོས་ཆོས་མི་སྲིད་པས་རྐྱེན་རྣམས་རྐྱེན་གྱིས་གྲོལ་བ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་གྲོལ་ཡུལ་རྣམས་ལ་ཡུལ་གྱིས་གྲོལ་བས་གཟུང་འཛིན་ཟུང་འཇུག་གི་ལྟོས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཅེར་གྲོལ་ལ་རྒྱུ་ཉིད་རྒྱུས་གྲོལ་བས་འཁོར་འདས་གཉིས་ལ་མི་ལྟོས་པ་དང༌། མཐའ་གྲོལ་ལ་ཆོས་རྣམས་ཆོས་ཀྱིས་གྲོལ་བས་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚིག་ལ་མ་ལྟོས་པའོ། །གཅིག་གྲོལ་ལ་སེམས་ཉིད་སེམས་ཉིད་ཀྱིས་གྲོལ་བས་མཚོན་བྱེད་བློ་ལ་མི་ལྟོས་པ་སྟེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། རྐྱེན་རྣམས་རྐྱེན་གྱིས་གྲོལ་བས་ན། །དམིགས་པའི་ཆོས་ལ་ང་མི་ལྟོས། །ཡུལ་རྣམས་ཡུལ་གྱིས་གྲོལ་བ་ལ། །གཟུང་འཛིན་གཉིས་ལ་ང་མི་ལྟོས། །རྒྱུ་ཉིད་རྒྱུ་ཡིས་གྲོལ་བ་ལ། །འཁོར་འདས་གཉིས་ལ་ང་མི་ལྟོས། །ཆོས་རྣམས་ཆོས་ཀྱིས་གྲོལ་བ་ལ། །ཐ་སྙད་ཚིག་ལ་ང་མི་ལྟོས། །སེམས་ཉིད་སེམས་ཀྱིས་གྲོལ་བ་ལ། །མཚོན་བྱེད་བློ་ལ་ང་མི་ལྟོས། །ཞེས་སོ། །གོང་དུ་ལྟོས་པའི་གཞི་ལ་མ་ལྟོས་པའི་ཚུལ་གསུངས་ནས་ད་དཔེ་ཡིས་མི་ལྟོས་པའི་ཚུལ་གསུངས་པ་ནི། གཉིས་པ་དཔེ་ངེས་པ་ལ། རང་གྲོལ་རིག་པ་ཀ་དག་གིས་ཀ་དག་གྲོལ་བ་དྲི་མས་དྲི་མ་འཁྲུད་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ཡེ་གྲོལ་དུག་གིས་དུག་འཇོམས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ཅེར་གྲོལ་ལྕགས་ཀྱིས་ལྕགས་གཅོད་པ་ལྟ་བུ་དང༌། གཅིག་གྲོལ་རྡོས་རྡོ་གཅོག་པ་ལྟ་བུ་དང༌། མཐའ་གྲོལ་ཤིང་གི་མེས་ཤིང་བསྲེགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྒྱུད་དེ་ཉིད་ལས། དྲི་མས་དྲི་མ་འཁྲུད་པ་བཞིན། །དེ་བཞིན་དག་པས་དག་པ་གྲོལ། །དུག་གིས་དུག་རྣམས་འཇོམས་པ་དང༌། །ལྕགས་ཀྱིས་ལྕགས་རྣམས་གཅོད་པ་དང༌། །རྡོ་ཡིས་རྡོ་རྣམས་གཅོག་པ་དང༌། །ཤིང་གིས་ཤིང་རྣམས་བསྲེགས་པ་ལྟར། །རང་རང་དགྲ་ནི་རང་གིས་བྱེད། །རིགས་མི་མཐུན་པས་གྲོལ་བ་མིན། །ཞེས་སོ། །གསུམ་པ་དོན་གྱི་རྫོགས་ལུགས་ལ་ཡེ་གྲོལ་ལ་སྣང་བ་དང་གཞི་དང་ཡུལ་རྣམས་ཡེ་ནས་རྫོགས་པ་དང༌། རང་གྲོལ་ལ་འཁྲུལ་གཞི་དང་ལམ་དང་ཤེས་བྱ་རང་སར་རྫོགས་པ་དང༌། གཅིག་གྲོལ་ལ་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམས་རང་སར་རྫོགས་པ་དང༌། མཐའ་གྲོལ་ལ་འཁོར་འདས་དང་རྒྱུད་ལུང་དང་དུས་གཅིག་མུ་མཐའ་དང་བྲལ་བ་རྫོགས་པ་དང༌། ཅེར་གྲོལ་ལ་གདམས་ངག་དང་བསམ་གཏན་དང་འབྲས་བུ་དང་ཆོས་དབྱིངས་རང་ངོར་རྫོགས་པ་སྟེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་པ་ལས། དེ་ཕྱིར་གཞི་གནས་རིག་པ་ལ། རང་ཤར་ཡིན་ཕྱིར་སྣང་བ་རྫོགས། །རང་བྱུང་ཡིན་ཕྱིར་གཞི་ཉིད་རྫོགས། །རང་སྣང་ཡིན་ཕྱིར་ཡུལ་ཡང་རྫོགས། །རང་གྲོལ་ཡིན་ཕྱིར་འཁྲུལ་གཞི་རྫོགས། །རང་དག་ཡིན་ཕྱིར་ལམ་ཀུན་རྫོགས། །རང་རིག་ཡིན་ཕྱིར་ཤེས་བྱ་རྫོགས། །རང་ཁྱབ་ཡིན་ཕྱིར་འབྲས་བུ་རྫོགས། །རང་ས་ཡིན་ཕྱིར་རྒྱུ་རྐྱེན་རྫོགས། །རང་རྟོགས་ཡིན་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་རྫོགས། །རང་ལོག་ཡིན་ཕྱིར་འཁོར་འདས་རྫོགས། །རང་གནས་ཡིན་ཕྱིར་རྒྱུད་ལུང་རྫོགས། །རང་རྫོགས་ཡིན་ཕྱིར་དུས་གཅིག་རྫོགས། །རང་ཤེས་ཡིན་ཕྱིར་གདམས་ངག་རྫོགས། །རང་གཞག་ཡིན་ཕྱིར་བསམ་གཏན་རྫོགས། །རང་བྱས་ཡིན་ཕྱིར་དབྱིངས་རྫོགས་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གྲོལ་ཚུལ་ལྔ་ཡིས་གྲོལ་བའི་རིག་པ་དེ་ཉིད་ཀ་དག་ཡིན་པས་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་དྲི་མ་མེད་ཅིང་། དྲི་མས་གོས་མ་མྱོང་བའི་ཡེ་ནས་རྣམ་དག་ཟང་ཀ དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་ཡིན་པས་རྒྱུད་པ་ཟད་ལ། ཉག་གཅིག་བདེ་བ་ཆེན་པོ་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་ལས་འདས་པ། རྡོས་བཅས་དག་པའི་སྟོང་བ། གཉུག་མ་གཞིའི་སངས་རྒྱས་སུ་བཞུགས་པ། འཁོར་འདས་ཀྱི་འཕེལ་ཆས་མ་གོས་པ། ཆོས་ཟད་འགྱུ་བ་རང་སངས་བེམ་རིག་ལས་འདས་པར་གཏན་ལ་ཕེབས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཀ་དག་ཆོས་ཟད་ཀྱི་དགོངས་པ་ཕྱི་སྣང་བ་ནང་ལུས་སེམས་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་གསལ་སྣང་ཆུའི་ཟླ་བ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པའི་རྩལ་འབྱོངས་ཏེ། རིག་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་དོན་ལ་བརྟེན་པ་རྣམས་ནི། སྤྱན་དང་མངོན་ཤེས་ཚད་མེད་པ་ཐོབ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་མཐོང་ནས་ཡང་སྲིད་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་ཏེ། རིག་པ་ཆོས་སྐུའི་དབྱིངས་སུ་བཞུགས་ནས་གཟུགས་སྐུ་འཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པས་འཁོར་བ་མ་སྟོང་གི་བར་དུ་འགྲོ་དོན་མཛད་པའོ། །དེ་ཡན་གྱིས་རིག་པ་རང་སྣང་གི་བློ་ཅན་གྱིས་ཉམས་སུ་བླང་བྱའི་གདམས་པ་ཁྲེགས་ཆོད་དང་ཐོད་རྒལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས་ཁྲེགས་ཆོད་དེ་ལ་ཡང་འདེབས་ལུགས་མང་ཡང་རྒྱ་ནག་པོའི་སློབ་དཔོན་ཤྲཱི་སེངྷའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཆོས་ཟད་ཀ་དག་ཆེན་པོར་ལ་བཟླ་བ། བྱ་བྲལ་ཟང་ཐལ་རྗེན་པར་འགག་བསྡོམས་པ། ཡོངས་གྲོལ་མཉམ་པར་ཆེན་པོར་ཆིངས་སུ་བཅིངས་པ་གསུམ་གྱི་ཐོག་ནས་བསྟན་པའོ། །འདི་ནས་མཇུག་སྡོམ་གནང་བ་ནི་དེ་ལྟར་ན་ལ་བཟླ་བ། འགག་བསྡམ་པ། ཆིངས་སུ་བཅིངས་པ་གསུམ་པོ་ནི་རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་འདིའི་ཁྲེགས་ཆོད་ཀྱི་གནད་རབ་ཏུ་ཟབ་པས་ན་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོས་ཕྱི་རབས་ཀྱི་དོན་དུ་གསུངས་ཏེ། མདོར་དྲིལ་ན། ཁྱུང་ཆེན་ལས། གཞི་གནས་འདོད་པ་མི་སྲིད་སེམས་འདི་ལ། །རྣམ་སྨིན་བག་ཆགས་གཞི་མེད་སུ་ཡི་རྟེན། །ནམ་མཁར་མེ་ཏོག་སྐྱེ་བའི་གནས་མེད་རྟེན་བྲལ་ལྟར། །ལུས་ལ་སེམས་ཀྱི་གནས་མེད་བག་ཆགས་རྟེན་མི་སྲིད། །དེ་ལྟར་ཅི་བྱས་སེམས་ཀྱི་གྲོགས་ཏེ་གང་གིས་ཕན་གནོད་བྲལ། །བར་སྣང་རྫས་སོགས་བརྟེན་པར་མི་ནུས་བཞིན། །ཡེ་ནས་རྒྱ་ཆད་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པའི་སེམས། །འཁོར་བ་ངན་སོང་སུ་ལ་གྲུབ་སྣང་བ། །མི་བདེན་རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་བཞིན། །རྫུན་སྣང་བདེན་བའི་འབྲས་བུ་འདི་ལ་མི་སྲིད་དོ། །སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་མེད་ཕྱིར་མ་རིག་ལ་སོགས་ཉོན་མོངས་སུ་ལ་སྲིད། །ཅེས་ལ་བཟླ་བ་དང༌། བདེ་འདོད་སེམས་ལ་གནོད་པའི་ཆོས་སྤངས་ཏེ། །རང་གཞག་ལྟོས་བྲལ་འཁོར་འདས་བྱ་བ་བྲལ། །རང་ཡིན་གཞན་མིན་སྣང་ཤེས་ཆོ་འཕྲུལ་ཀྱང༌། །འགྱུས་མཐོང་འཛིན་དང་གཞན་པའི་གེགས་བསལ་བས། །ཅོག་གཞག་ཚིག་ཏུ་སྤྲོ་བའི་མཐའ་འགགས་ཏེ། ཡིད་དང་སེམས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ཅི་སྣང་འགག །ཆོས་བྲལ་ཡིད་དང་བྱེད་པའི་བར་དུ་བསྡམ། །ཞེས་འགག་བསྡམ་པ་དང༌། མ་བཅོས་འཁོར་འདས་བྱ་བྱེད་ནམ་བྲལ་ན། །རྫོགས་ཆེན་ཉིད་དེ་གཞན་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །སེམས་ལ་བལྟར་མེད་རྒྱུ་མཚན་སུས་མཐོང་མེད། །དེ་ཕྱིར་སྡིག་བྲལ་དགེ་བས་འདི་ལ་ཅི། །རང་ལུགས་བྱུང་ཁུངས་ཐོག་མ་ཉིད་དང་སྦྱར། །སྒྲིན་པོའི་གཟེབ་སྐྱུར་ཁམས་གསུམ་ལས་མི་འདའ། །མ་བཅོས་གླེན་སྣང་སུ་ལ་ལྷོད་ཡོད་པ། །འདི་ནི་འཁོར་འདས་གཉིས་ལ་མི་གནས་སོ། །ཞེས་ཆིངས་སུ་བཅིང་པ་གསུངས་སོ། །དེ་དག་གིས་ལེ་ལོ་ཅན་གཞི་ཐོག་ནས་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་ཁྲེགས་ཆོད་ཀྱི་མན་ངག་བསྟན་ཟིན་ཏོ།།

༼༢ བརྩོན་འགྲུས་ཅན་ལམ་ཐོག་ནས་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་ཐོད་རྒལ་གྱི་གདམས་པ་བསྟན་པ།

༡༽ ཁྲེགས་ཆོད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཚུལ་བསྟན་པ།

གཉིས་པ་བརྩོན་འགྲུས་ཅན་ལམ་ཐོག་ནས་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་ཐོད་རྒལ་གྱི་གདམས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཁྲེགས་ཆོད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཚུལ་བསྟན་པ་དང་། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཐོད་རྒལ་ཉིད་བཤད་པའོ། །གོང་དུ་རིག་པ་རང་སྣང་གི་བློ་ཅན་གྱི་ཉམས་ལེན་གྱི་གདམས་པའི་གནད་དང་པོར་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ཐུན་མོང་ལས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་འཕགས་ཆོས་བདུན་གསུངས་ཡོད་པ་ནི། མན་ངག་སྡེའི་ཆེ་བའི་ཁྱད་ཆོས་བསྟན་པ་ཡིན་པས་ཁྲེགས་ཆོད་རྐྱང་པ་ལྟར་དུ་བཀྲལ་ནའང་ཆོག་པ་དང་། ཀ་ལྷུན་ཟུང་འཇུག་གི་ཐོད་རྒལ་ལྟར་དུ་བཀྲལ་ཡང་ཆོག་པ་ཡིན་པས་རང་རེས་ཐོད་རྒལ་གྱི་གནད་ཀྱང་ཞོར་དུ་མཚོན་པར་བྱས་ཏེ་བཤད་ཅིང་། སྒྲ་གཅིག་ལ་དངོས་བསྟན་དང་དགོངས་པ་ཀློང་བསྟན་གྱི་ཆ་གཉིས་སུ་ཕྱེས་ནའང་འགལ་བ་མི་འདུ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནས་དམིགས་བསལ་ཐོད་རྒལ་གྱི་འཕགས་ཆོས་བསྟན་པ་ནི། དང་པོ་ལ་ཁྱད་པར་བདུན་གྱིས་འཕགས་ཏེ། ཉམས་ལེན་ལག་ལེན་དང་འབྲེལ་པའི་ཁྱད་པར། ལུས་གནད་རྩའི་ཁྱད་པར། སྣང་བྱེད་སྒོའི་ཁྱད་པར། མཐོང་བ་དབང་པོའི་ཁྱད་པར། རང་གནད་མངོན་སུམ་གྱི་ཁྱད་པར། སྣང་བ་འོད་ཀྱི་ཁྱད་པར། ཉམས་སྣང་གོང་འཕེལ་གྱི་ཁྱད་བར་རོ། །དང་པོ་ཉམས་ལེན་ལག་ལེན་དང་འབྲེལ་པའི་ཁྱད་པར་ནི། ཕྱིའི་དབྱིངས་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ལ་ནང་གི་དབྱིངས་རིག་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དངོས་སུ་ཅེར་མཐོང་དུ་སྟོན་པའི་ལག་ཁྲིད་ཟམ་མ་ཆད་པས་ཡིད་དཔྱོད་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ལ་རག་མ་ལུས་ཏེ། གདམས་པའི་ངོ་བོ་ལ་བར་དུ་བསྲེ་བསླད་དང་རྟོག་བཟོས་ཟབ་མི་ཟབ་བྱར་མེད་པས་ཆེས་འཕགས་ཏེ། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། རིག་པའི་རང་བཞིན་ཀུན་ལ་ཁྱབ་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གདམས་ངག་ལ་ཐུག་གོ་ཞེས་སོ། །རིག་པ་ཡེ་ནས་འོད་གསལ་དུ་གསུངས་པ་དེ་ཁྲེགས་ཆོད་ཀྱིས་སྟོང་པར་འཇལ་བ་ཙམ་ཞིག་མ་གཏོགས་རང་འོད་མི་མཐོང་བ་དེ། ཐོད་རྒལ་གྱི་སྐབས་སུ་ཁྲེགས་ཆོད་ལས་འཕགས་པའི་འཕགས་ཆོས་གང་ཡོད་ཅེ་ན། སྒོ་ཡུལ་རླུང་རིག་གི་གནད་ཁྱད་པར་ཅན་གཅུན་པས་ཆོས་ཉིད་ངོ་བོའི་འོད་གསལ་ནང་དུ་ཟིན་དུས། ཆོས་ཅན་རང་གདངས་ཀྱི་འོད་གསལ་འོད་རྩ་དྭངས་པ་ནས་ཕྱིར་སྣང་བ་ལག་ལེན་ལ་བསྟན་དུ་ཡོད་པས་འཕགས་པའོ། །གཉིས་པ་ལུས་གནད་རྩའི་ཁྱད་པར་ནི། ཁྲེགས་ཆོད་ལ་རིག་པ་ལུས་ལ་གནས་ཀྱང་དེའི་གནད་མེད་པ་ལས། འདིར་གནད་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོད་དེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཡུལ་གནད་དབང་ལ་དབང་གནད་སེམས། །སེམས་གནད་མིག་ལ་མིག་གནད་རྩ། །དེས་ན་ལུས་ཀྱི་འདུག་སྟངས་ལས། །བག་ཆགས་ལུས་ཀྱི་འབྲེལ་ཆོད་དང༌། །སངས་རྒྱས་དགོངས་པ་རྫོགས་པའོ། །ཞེས་སོ། །ཁྲེགས་ཆོད་དུ་རགས་པའི་རྩ་རླུང་ལ་བརྟེན་པ་ལས། ཐོད་རྒལ་དུ་འོད་རྩ་དྭངས་བ་ངོས་བཟུང་ནས་སྒྲོན་མ་དངོས་ལམ་དུ་བྱེད་པས་ལུས་གནད་རྩ་ཡིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །གསུམ་པ་སྣང་བྱེད་སྒོའི་ཁྱད་པར་ནི། རིག་པ་མི་རྟོག་པར་གནས་པ་ལ་ཁྲེགས་ཆོད་དུ་ཡིད་ཀྱི་སྒོ་རྟོག་བཅས་ཀྱི་གདངས་ལས་ཡེ་ཤེས་འཚོལ་བ་ལས་འདིར་རིག་པ་རྟོག་མེད་འོད་གསལ་གྱི་གདངས་མིག་ནས་འཆར་བ་ངོས་འཛིན་པས་ཀྱང་འཕགས་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཡེ་ཤེས་གནད་ནི་མིག་ནས་འབྱུང༌། །མིག་གི་གཟིགས་སྟངས་ཤེས་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད། །ཅེས་སོ། །ཁྲེགས་ཆོད་ཀྱིས་ཡིད་རྟོག་བཅས་ཀྱི་གདངས་ལས་ཡེ་ཤེས་འཚོལ་བ་ཡིན་ལ་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྐབས་འདིར་འོད་རྩ་དྭངས་པ་ནས་བརྒྱུད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གདངས་དེ་རྒྱང་ཞགས་ཆུའི་སྒྲོན་མའི་སྒོ་ནས་འཆར་བ་ཡིན་པས་སྣང་བྱེད་སྒོ་ཡི་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ། བཞི་བ་མཐོང་བ་དབང་པོའི་ཁྱད་པར་ནི། འོད་རྩ་དྭངས་པའི་དབང་པོ་ཡིས་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཅེར་མཐོང་དུ་མཐོང་བའི་དུས་སུ་རྟོག་པ་དུས་གཅིག་ལ་འགག་ཅིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་ཆ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འཆར་བ་ཡིན་ཏེ་ཁྲེགས་ཆོད་དུ་ཡུལ་སྣང་ཚོགས་དྲུག་གི་སྣང་བ་འཛིན་པའི་དབང་པོས་མཐོང་བས་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་འཆར་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ལས་འདིར་འོད་རྩ་དྭངས་པའི་དབང་པོས་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཅེར་མཐོང་དུ་མཐོང་དུས་རྟོག་པ་དུས་གཅིག་ལ་འགག་ཅིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་ཆ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འཆར་བ་ནི། རྒྱུད་དེ་ཉིད་ལས། ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་ཅེར་མཐོང་བས། །རྣམ་རྟོག་འགྱུ་བའི་དྲན་པ་འགགས། །བྱ་ལམ་ནམ་མཁར་འགྲོ་བ་བཞིན། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་འགྲོ་ས་མེད། གཞན་མེད་རིག་སྣང་རྣམ་དག་པས། །འཁྲུལ་བར་སྣང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཟད། །ཅེས་སོ། །ལྔ་བ་རང་གནད་མངོན་སུམ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི། ཁྲེགས་ཆོད་དུ་ཡེ་ཤེས་དངོས་སུ་བལྟར་མེད་ལ། འདིར་དངོས་སུ་མཐོང་བས་ཕྱིས་མངལ་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་རྒྱུན་གཅོད་པའི་ཆེ་བས་འཕགས་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་ཁྱད་པར་གྱིས། །དབང་པོ་རྣོ་དང་རྟུལ་མེད་པར། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ལས། །གཞན་དུ་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་དང༌། མངོན་སུམ་རྙེད་པའི་སྐལ་ལྡན་ལ། །ཁམས་གསུམ་འཁོར་བ་མིང་མེད་པས། །སྲིད་གསུམ་གདར་ཤ་ཆོད་པའོ། །ཞེས་སོ། །ཁྲེགས་ཆོད་དུ་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དངོས་སུ་བལྟར་མེད་པ་དེ་འདི་ནས་དངོས་སུ་མཐོང་ཐུབ་པའི་ཁྱད་པར་འཕགས་པའོ། །དྲུག་པ་སྣང་བ་འོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། ཁྲེགས་ཆོད་དུ་འཁྲུལ་སྣང་ལས་མི་སྣང་ལ། འཁྲུལ་སྣང་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་ནི་འཁྲུལ་ཤེས་སུ་འགྱུར་བས་དོན་ལ་གཟུང་འཛིན་ལས་མི་འདའ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལྟར་སྣང་ཆའི་བྱེད་པ་ལས། །གཟུང་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སུ་ཤར། །གཟུང་བ་ཡུལ་ལ་འཛིན་པ་སེམས། །ཡུལ་སེམས་འདུས་པས་དུག་གསུམ་མོ། །ཞེས་སོ། །འདིར་ནི་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འབྱུང་བ་དག་པས་འཁྲུལ་སྣང་མི་སྣང་བར་རང་འོད་སྣང་བས་འཕགས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། འབྱུང་བ་དག་པའི་ཆ་ལས་ནི། །ལས་སུ་མེད་ལ་ཚིག་རྫོགས་པའི། །ཉི་མ་ལ་ནི་འོད་བཞིན་དུ། །རང་ཆས་སྒྲིབ་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་གཞི་རིག་པ་ལ་རང་འོད་ཡོད་པས་རང་སྣང་ལམ་འོད་དུ་འཆར་ལ། དེ་ཉིད་ལམ་དུ་བྱས་པས་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལས་ཀ་དག་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་གྲོལ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། །དེ་ཡང་གཞི་ལ་རྫོགས་པའི་གནད། །རང་བཞིན་མ་བཅོས་མངོན་དུ་སྣང༌། །ལམ་ནི་སྒྲོན་མས་མཚམས་སྦྱར་ནས། །མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་སྣང་བའོ། །འབྲས་བུ་གང་དུ་བཟློག་པ་མེད། །འདོད་དང་རེ་དོགས་ཡུལ་ལས་འདས། །རང་སྣང་ཀ་ནས་དག་པར་རྫོགས། །ཤེས་འཛིན་རྟོག་པ་ཀུན་ཟད་པའོ། །ཞེས་སོ། །ཁྲེགས་ཆོད་ཀྱིས་ཕྱི་འཁྲུལ་སྣང་གི་ས་རྡོ་རི་བྲག་ལ་སོགས་པ་དག་པར་བྱེད་མི་ནུས་ཤིང༌། ཡུལ་དུ་བྱེད་པས་སྒྱུ་མ་དང་གཞི་མེད་ལ་སོགས་པའི་རྒྱས་འདེབས་ཡིད་དཔྱོད་ལ་ལྟོས་པས། སེམས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཚོགས་པའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ཞིང་མྱུར་དུ་མི་གྲོལ་བ་ཉིད། ཐོད་རྒལ་དུ་འོད་ལྔ་དབྱིངས་རིག་གི་སྣང་བ་ཡུལ་དུ་བྱེད་པས། འཁྲུལ་སྣང་གི་མིང་མེད་ཡིད་དཔྱོད་ཀྱིས་རྒྱས་འདེབས་མི་དགོས་ཤིང༌། སེམས་ཀྱི་ཆོས་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་རང་འགགས་ལ་སྤྱོད་པས། འཁོར་བ་མིང་མེད་དུ་ལ་ཟློས་ཏེ། ཚེ་དེས་འཕོ་ཆེན་གྱི་སྐུ་འགྲུབ་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པ་ནི། ཡིད་དཔྱོད་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཙམ་ཞིག་ལ་རག་མ་ལུས་པར། གནད་ལ་བརྟེན་པའི་འོད་ལྔ་དབྱིངས་རིག་གི་སྣང་བ་འཆར་བ་ཡིན་པས། དང་པོ་ཉིད་ནས་ཕྱི་འབྱུང་གི་སྣང་ཆ་ཐ་མལ་པའི་བག་ཆགས་ལས་ལྡོག་པའི་ཉམས་ལེན་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་པ་ཉམས་སྣང་གོང་འཕེལ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི། ཁྲེགས་གཅོད་དུ་ཤེས་པ་གཅོད་ཁམས་བརྟན་དུ་འགྲོ་བ་ཙམ་ལས་ནང་ཤེས་པའི་ཉམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མ་དང༌། སྤྱན་དང་མངོན་ཤེས་དང༌། ཕྱི་སྣང་བའི་ཉམས་འོད་དང་སྐུ་ལ་སོགས་པ་མེད་ལ། འདིར་ཉམས་སྣང་ཁྱད་པར་ཅན་གོང་ནས་གོང་དུ་འཆར་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཤེས་པའི་ཉམས་ཟད་སྣང་བ་སྟེ། །འཕེལ་སྟོན་ཟླ་བ་ཡར་ངོ་བཞིན། །སྣང་བ་རེ་ལ་ཉམས་རེའོ། །དྲོད་དང་ཚད་དང་རྟགས་ལས་ནི། །བདེན་གཉིས་ཟུང་འཇུག་རྟོག་མཐའ་ཟད། །ཅེས་སོ། །འོད་གསལ་གྱི་སྣང་ཉམས་འདི་ལ་བསོད་ནམས་ཆུང་ངུ་ཁ་ཅིག་ལྷ་ཁང་གི་རི་མོ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཆོས་སྤངས་པས་མནར་མེད་ལས་གཏན་དུ་མི་ཐར་བའི་ལས་ཅན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་འཁྲུལ་སྣང༌། ཁྱོད་ཀྱི་ངན་རྟོག་དང་འཁྲུལ་སྣང་རང་ག་མ་ལ་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་ནི་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་བདུད་ཀྱི་གསང་ཚིག་སྟེ། ཆོས་འདི་པར་ཞུགས་པ་དག་གིས་སྨད་པའི་གནས་སོ། །འདི་ནི་ཡང་དག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་སྟེ་མཐོང་བ་ཙམ་ཡང་འགྲོ་དྲུག་གི་སྐྱེ་སྒོ་གཅོད་པ། ཉམས་སུ་ལེན་དུས་སྒོ་ལྔའི་འཁྲུལ་སྣང་འགག་པ། དབང་པོ་ལྔའི་གནས་གྱུར་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་སྤྱོད་པ་སྟེ། ཐུན་མོང་གི་བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དུའང༌། །ཡིད་དང་འཛིན་དང་རྣམ་པར་རྟོག །གྱུར་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་དང༌། །ཞིང་དང་ཡེ་ཤེས་ལས་དག་ལ། །དབང་ནི་རྣམ་པར་བཞི་ཡིས་གནས། །ཞེས་བཤད་པ་དང་མཚུངས་ལ། ཡེ་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་འཕེལ་སྣང་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། སྣང་ཚུལ་འཁྲུལ་པ་མ་ཡིན་ལ། །རྒྱུ་རྐྱེན་དག་པའི་རང་བཞིན་ཅན། །དངོས་དང་དངོས་མེད་རང་དག་དང༌། །སྒོ་ལྔའི་ཡུལ་ཞེན་དག་པ་དང༌། །འབྱུང་བའི་རགས་པ་དག་པ་དང༌། །ཡེ་ཤེས་དག་པའི་འཕེལ་སྣང་སྟོན། །དེ་ལ་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཡིད་དཔྱོད་ཀྱི་ཚིག་དང༌། ཤེས་རབ་ལ་མི་ལྟོས་པར་དབང་པོས་མཐོང་བ་དང༌། དབང་པོ་ལ་རྣོ་རྟུལ་མེད་པ་དང༌། ལས་ལ་བཟང་ངན་མེད་པ་དང༌། སྐུ་གསུམ་ལམ་དུ་སྣང་བས་འཕགས་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། དོན་ནི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་ལ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་པར། །དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉིད་དུ་བལྟ། །ཚིག་གིས་གཏན་ལ་མི་ཕེབས་ཏེ། །གནད་གསུམ་མཐོང་བའི་ངོ་གང་ལ། །ཚིག་གསུམ་གནད་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། །དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་མེད་པ་དང༌། །ཆོས་ཉིད་མཐོང་བ་དག་པས་ན། །ལས་ལ་བཟང་ངན་མེད་པ་དང༌། །ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་རིས་མེད་པས། །དགེ་སྡིག་གཉིས་ཀ་རྣམ་པར་སེལ། །རང་རིག་མངོན་སུམ་མཐོང་མེད་པས། །རིམ་དགུའི་འདོད་པས་གྲོལ་བ་མིན། །ཆོས་ཉིད་ཟད་པ་མཐར་ཕྱིན་པས། །སྐུ་གསུམ་ལམ་གྱི་སྣང་བའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོར་ན་ཁྲེགས་ཆོད་རྐྱང་པའི་ཉམས་ལེན་གྱི་ཚད་དུ་ཕྱིན་ན་འབྱུང་བ་རང་སར་དེངས་ནས་རྡུལ་ཕྲན་ལ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཡང་འོད་ལུས་སུ་འགྲོ་བ་མིན་ལ། འོད་ལུས་སུ་མ་སོང་ཚེ་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་མི་ཐོབ་ལ། དེ་མ་ཐོབ་པས་རྟེན་དེས་འཁོར་བ་མ་སྟོང་གི་བར་དུ་བཞུགས་ནས་གཞན་དོན་མི་འགྲུབ་པ་ཡིན་པས། རྡུལ་ཕྲན་དུ་དེངས་བ་དང་འོད་ལུས་སུ་བཞེངས་པ་གཉིས་ཀའི་ཁྱད་པར་ཆེ་ཞིང་། འཕོ་ཆེན་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་བཞེངས་ནས་གཞན་དོན་བྱེད་མི་བྱེད་ཀྱི་ཐད་དང་རྫུ་འཕྲུལ་རླབས་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་ཡང་ཡོད་དོ། །དེའི་ཁྱད་པར་གཙོ་བོ་དེ་གང་ནས་བྱུང་བ་ཡིན་ན། ཁྲེགས་ཆོད་ཀྱི་སྐབས་སུ་རིག་པའི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་བལྟར་མེད་པ་དེ་སྙམ་བྱེད་རྟོག་པའི་འདྲ་འབག་ཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་གོལ་ས་འབྱུང་བའི་ཉེན་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། ཐོད་རྒལ་དུ་བཞུགས་སྟངས་དང་གཟིགས་སྟངས་ཀྱིས་གནད་གཅུན་པས། རྟོག་པ་ཤེད་ཅན་རང་འགགས་ཤིང་། ཤེད་ཆུང་སྟོང་ཡལ་དུ་སོང་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ནང་མདངས་མངོན་སུམ་པ་ལྷག་མཐོང་གི་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ནས་ལྷ་སྐུའི་བར་དུ་རྩལ་རྫོགས་ཤིང་། སྨིན་དུ་ཡོད་པའི་འོད་གསལ་གྱི་གོ་མ་འགགས་པའི་གདངས་མངོན་སུམ་པ་ལ་ལམ་དུ་བྱས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐུ་གསུམ་ལམ་སྣང་དུ་རྫོགས་ཤིང་། ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀའི་འཁྲུལ་སྣང་དང་འཁྲུལ་འཛིན་མ་སྤངས་རང་དག་ཏུ་གྲོལ་བའི་གནད་ཡོད་དོ། །དེ་ཡན་གྱིས་ཐོད་རྒལ་གྱི་གདམས་པ་འདི་ཉིད་ཁྲེགས་ཆོད་ལས་ཁྱད་པར་བདུན་གྱིས་འཕགས་ཚུལ་བསྟན་པའོ།།

༢༽ ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཐོད་རྒལ་ཉིད་བཤད་པ།

༡ གདམས་ངག་སྤྱིའི་རྣམ་པར་གཞག་པ།

དོན་གཉིས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཐོད་རྒལ་ཉིད་བཤད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། གདམས་ངག་སྤྱིའི་རྣམ་པར་གཞག་པ། སྔོན་དུ་འགྲོ་བ། དངོས་གཞི་གནད་ཀྱི་གདམས་པའོ། །དང་པོ་ནི། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་འདིའི་ལུགས་ཀྱི་གདམས་ངག་གི་འདེབས་ལུགས་གསུམ་དུ་བཞེད་དེ། ཁྲིད་ཀྱི་ལུགས་སུ་གདབ་པ། ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་ལུགས་སུ་གདབ་པ། མགྲོན་པོ་ལ་བརྒལ་ལ་ཚང་སྤྲུགས་སུ་གདབ་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྔོན་འགྲོ་གསུམ་གང་རུང་སྔོན་དུ་སོང་ནས་དངོས་གཞི་ངོ་སྤྲད་དེ་རྗེས་རྒྱབ་ཆོས་ཀྱིས་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའོ། །དེའང་སྐྱེས་བུ་སྤྲོས་པ་ཅན་ཐུན་མོང་གི་དྲོད་རྟགས་ལ་དགའ་བས་སྐུ་གསུམ་གྱི་སྣ་ཁྲིད་པ་འབྱུང་བཞིའི་སྒྲ་དོན་ལ་སྔོན་དུ་སྦྱངས་ནས་དངོས་གཞི་ངོ་སྤྲོད་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཅན་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་དགའ་བས་རིག་པའི་སྣ་ཁྲིད་པ་འཁོར་འདས་རུ་ཤན་འབྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་སྔོན་དུ་སྦྱངས་ནས་དངོས་གཞི་ངོ་སྤྲོད་པའོ། །ལེ་ལོ་ཅན་རྟོག་དཔྱོད་ལ་དགའ་བས་སེམས་ཀྱི་སྣ་ཁྲིད་པ་ལུས་ངག་སེམས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོ་སྔོན་དུ་སྦྱངས་ནས་དངོས་གཞི་ངོ་སྤྲད་པ་ཡིན་ནོ། །ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་ལུགས་སུ་གདབ་པ་ནི་ལས་འཕྲོ་སད་པ་ཁ་ཅིག་ལ་སྙེ་མ་མགུལ་པ་ནས་འཆང་བ་ལྟར་དབང་གི་རྗེས་ལ་ངོ་སྤྲད་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པའོ། །ཚང་སྤྲུགས་སུ་གདབ་པ་ནི། ལས་ཅན་འཆི་ཁ་མ་ཁ་ཅིག་ལ་རང་འོད་སྒྲོན་མ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་སུམ་ངོ་སྤྲད་དེ་ཆོས་ཉིད་བར་དོའི་གདམས་ངག་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་ཁ་ཅིག་གིས་ཚོང་པ་ལྟ་བུའི་ལམ་ཞུགས་ལ་སྦྱར་བ་ནི་གདམས་ངག་གི་ཕྱོགས་མ་མཐོང་བས་དོན་མ་གོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྲིད་ཀྱི་ལུགས་སུ་གདབ་པ་འདིའི་ནང་དུ་ངོ་སྤྲོད་དུ་གདབ་པ་དང་ཚང་སྤྲུགས་སུ་གདབ་པ་གཉིས་ཀ་དོན་གྱིས་འདུས་ཡོད་ཅིང་། ངོ་སྤྲོད་དུ་གདབ་པ་འདི་ནི་ངོ་སྤྲོད་ཅར་ཕོག་ཏུ་གདབ་པ་ཁྲེགས་ཆོད་ཐོད་རྒལ་གཉིས་ཀ་དང་། ཚང་སྤྲུགས་སུ་གདབ་པ་འདི་བར་དོའི་གདམས་པའོ།།

༢ སྔོན་དུ་འགྲོ་བ།

༽ སྔོན་འགྲོའི་འབྲེལ་དགོད་པ།

གཉིས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་སྐབས་འདིར་ཁྲིད་ཀྱི་ལུགས་སུ་གདབ་པ་ལ་ཐམས་ཅད་ཚང་བས། དེ་ལ་ཐོག་མར་སྔོན་འགྲོ་གཅེས་པའི་ཕྱིར། འདི་ལ་སྔོན་འགྲོའི་འབྲེལ་དགོད་པ་དང༌། སྔོན་འགྲོ་དངོས་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི་དཔེར་ན། འཇིགས་བཅས་ཀྱི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ལ་འཇིགས་པའི་བསྐུངས་ཉུལ་ནས་འགྲོན་པོ་བདེ་བར་འགྲོ་བ་ལྟར། སྔོན་འགྲོ་སྒོ་གསུམ་གཏན་ལ་ཕབ་པས་དངོས་གཞི་གེགས་དང་བར་ཆད་མེད་པར་མཐར་ཕྱིན་པ་དང༌། འཇིགས་བཅས་ཀྱི་སོ་མཁར་ལ་སྔོན་དུ་བཙན་ཆ་བྱས་པས་དངོས་གཞི་ནང་མི་བདེ་བར་བསྡད་པས་ཆོག་པ་ལྟར། སྔོན་འགྲོས་རེ་དོགས་དང་སྤང་བླང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་བཅད་ནས་དངོས་གཞིའི་དུས་སུ་བྱ་རྩོལ་དང་རེ་དོགས་མེད་པར་བཞག་པས་ཆོག་པ་དང༌། སོ་ནམ་གྱི་སྔོན་དུ་དེའི་ཆས་རྣམས་བསགས་པས་དངོས་གཞི་མྱུ་གུ་ནས་སྟོན་ཐོག་གི་བར་འབྱུང་བ་ལྟར། སྔོན་འགྲོས་གཞི་ལྷུན་གྲུབ་ཆེན་པོར་ཐག་བཅད་ནས་དངོས་གཞིའི་དུས་སུ་སྣང་བ་བཞི་ཚད་དུ་ཕྱིན་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་འབྲས་བུ་རང་ཆས་སུ་ཐོབ་པའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ། །སྔོན་འགྲོ་མེད་ན་དངོས་གཞིའི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་གནད་ཡོད་ཀྱང་སྐྱེལ་མ་མེད་པར་འཇིགས་པ་ཅན་གྱི་ལམ་དུ་འགྲོ་མི་ནུས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། དངོས་གཞིའི་གནད་མེད་པས་སྔོན་འགྲོའི་མན་ངག་བཤད་ཀྱང་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་པས། དེ་གཉིས་ཀ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་ན་དོན་འགྲུབ་པ་ཡིན་པས་སྔོན་འགྲོ་དངོས་གཞི་ཟུང་དུ་འབྲེལ་དགོས།

༼༽ སྔོན་འགྲོ་དངོས་བཤད་པ།

༼ སྐུ་གསུམ་གྱི་སྣ་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་འབྱུང་བ་བཞིའི་སྒྲ་དོན་ལ་བསླབ་པ།

གཉིས་པ་སྔོན་འགྲོ་དངོས་ལ་གསུམ་སྟེ། སྐུ་གསུམ་གྱི་སྣ་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་འབྱུང་བ་བཞིའི་སྒྲ་དོན་ལ་བསླབ་པ་དང་རིག་པའི་སྣ་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་འཁོར་འདས་རུ་ཤན་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་བསླབ་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་སྣ་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་ལུས་ངག་སེམས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོ་ལ་བསླབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། མདོར་བསྟན་པ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། སྐུ་གསུམ་བསླབ་པའི་རིམ་པ་ཉིད། །འབྱུང་བའི་འདོད་ཡོན་གཙོར་བྱས་ཏེ། །མཆོག་ཏུ་ས་ཆུ་མེ་རླུང་གི །སྒྲ་ལ་བསླབས་པས་ངེས་པར་འགྲུབ། །ཆུ་ཡི་སྒྲ་ནི་བཤང་བ་ལ། །མཁའ་འགྲོ་མ་ཡི་སྒྲ་དབྱངས་འཛིན། །འདི་ལ་རྟག་ཏུ་གོམས་སྤྱོད་ན། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡང་ངེས་པར་འགྲུབ། །ས་ཡི་སྒྲ་ནི་བསིལ་ཞིང་ལྕི། །ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་སྒྲ་སྐད་ལྡན། །འདི་ལ་རྟག་ཏུ་སྙོམས་སྤྱོད་ན། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡང་ངེས་པར་འགྲུབ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་ངེས་འགྲུབ་པ། །མེ་ཡི་སྒྲ་ནི་རིང་བྱེད་བསླབ། །ཁྱབ་འཇུག་ཆེན་པོའི་སྒྲ་དབྱངས་སྟོན། །འདི་ལ་ཉན་པར་སུ་སྤྱོད་པ། །ཆོས་སྐུའི་ཡོན་ཏན་ངེས་པར་འཐོབ། །རླུང་གི་སྒྲ་ནི་བསིལ་ཞིང་དྲག །མཁའ་ལྡིང་རྒྱལ་པོ་སྦྱོར་བའི་གསུང༌། །འདི་ནི་རྟག་ཏུ་ཟློས་ཤེས་ན། །སྐུ་གསུམ་ཐུན་མོང་བསླབ་བྱའོ། །ཞེས་སོ། །རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས། ཡང་ནི་དབེན་པ་དེ་ཉིད་དུ། །བུད་ཤིང་སོགས་ལ་མེ་བུས་ལ། །དེ་ལས་འདོམ་དོའི་ས་ཚོད་དུ། །བདེ་བའི་སྟན་ལ་འདུག་ནས་ནི། །ལུས་ཀྱི་གནད་ནི་བྱོལ་སོང་བཞིན། །རིག་པ་མེ་ཡི་དཀྱིལ་དུ་འཕང༌། །སེང་གེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བལྟ། །དེ་ནས་འབྱུང་བ་མེ་ཡི་སྒྲ། །ཆགས་ཆེན་བཤང་དང་བསླབ་པ་དང༌། །འུར་དང་ཚག་དང་འཚེག་པ་དང༌། །རང་གི་ཤེས་པའི་ཉམས་དང་སྦྱར། །ཟླ་བ་ཕྱེད་ཀྱི་སྐལ་ལྡན་པར། །འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཐེ་ཚོམ་མེད། །རྣལ་འབྱོར་མངོན་ཤེས་ལྡན་པར་འགྱུར། །ཆུ་ཡི་སྒྲ་སྤྱོད་རྣལ་འབྱོར་པས། །སྔོན་འགྲོ་གོང་བཞིན་བྱས་ནས་ནི། །སྟོན་སེར་ལོ་ཏོག་སྨིན་དུས་སུ། །ལུང་སྟོང་ཐུར་ཟུག་ཆུ་དྲག་འབབ། །དབབ་རླབས་ཤིན་ཏུ་དྲག་པ་རུ། །ལུས་ཀྱི་གནད་ནི་ཙོག་པུ་ལ། །རིག་པའི་གནད་ནི་ཆུད་དཀྱིལ་ལོ། །གླང་ཆེན་མིག་གིས་གཞུང་ལ་བལྟ། །ཁམས་ཀྱི་དང་པོ་མ་ཐུབ་ན། །སྒྲ་མེད་ས་རུ་མགོ་གཏུམས་ཏེ། །ཐང་རེ་ཐང་རེ་ཉན་བྱའོ། །ཟླ་བ་གསུམ་ནི་བསྒོམས་བྱས་ན། རང་རིག་གདེང་ཆེན་འགྲུབ་པའོ། །ཤེས་པ་རྣ་བར་གཏད་བྱས་ནས། །སྒྲ་ལ་རྟག་ཏུ་ཉན་བྱས་ན། །སྐྱེ་མེད་མཆོག་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད། །རྣལ་འབྱོར་སྣ་ཚོགས་ཆོས་ཤེས་འགྱུར། །བྱིང་བ་གསང་བའི་ཆོ་གའོ། །རླུང་གི་སྒྲ་རྣམས་ཤེས་འདོད་པས། །སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་གོང་བཞིན་ཏེ། །ལུང་གསུམ་མདོའམ་རི་རྩེ་རུ། །དབེན་ཁང་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐར་ཁུང་ཅན། །ལེགས་པར་བརྩིགས་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་ནི། །རླུང་གི་ཕྱོགས་དག་གང་ཡིན་པར། །རྣ་བར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་གཏད། །དེ་ཉིད་རྒྱུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡིས། །ཟླ་བ་གཅིག་གིས་སྐལ་ལྡན་པར། །འགྲུབ་འགྱུར་འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད། །རྣལ་འབྱོར་ཉམས་མྱོང་མཆོག་ཐོབ་བོ། །ས་ཡི་སྒྲ་ནི་ལྕི་མཉམ་སྟེ། །སྒོ་ནི་རིམ་པ་མང་བྱས་ལ། །རྒྱུན་དུ་ལག་པའི་འདུ་བྱེད་སྒོམ། །ཟླ་དྲུག་བསྒོམས་པས་འབྱུང་པ་ལ། །དབང་བསྒྱུར་ངེས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ། །ནམ་མཁའི་སྒྲ་ནི་རི་རྩེ་ལ། །རྣལ་འབྱོར་སྐལ་ལྡན་ཉིད་ཕྱིན་ལ། །ལུས་ཀྱི་གནད་ནི་གན་རྐྱལ་ལ། །རིག་པ་མཁའ་ལྡིང་གནམ་ལ་འཕང༌། །དབུགས་ནི་ཡང་ཡང་ཕྱིར་དབྱུང་སྟེ། །རྟག་ཏུ་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་ན། །ལོ་གསུམ་གྱིས་ནི་ནམ་མཁའ་ལ། །བྱ་བཞིན་འགྱུར་བར་ཐེ་ཚོམ་མེད། །རྟག་ཏུ་འདི་དག་ཉིད་བསྒོམས་ན། །འཇིག་རྟེན་ཕན་པ་འགྲུབ་པ་དང༌། །ཕྱག་རྒྱ་མཆོག་གི་ས་ཐོབ་པའོ། །ཞེས་པ་དང༌། གསང་བ་སྤྱོད་པ་ས་བོན་གྱི་རྒྱུད་ལས། ཨེ་མ་ཧོ། འདི་ལྟར་འབྱུང་འདོད་སྐྱེས་བུ་གང༌། །ཐབས་ཀྱི་ཡན་ལག་འདི་ལྟ་བུ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཉིད་ལ་ནི། །འདི་ལྟར་དེ་ཡི་སྔོན་དུ་སྦྱང༌། །སེམས་ཀྱི་རིམ་པ་ཅི་སྦྱངས་པ། །འདིས་ནི་མི་རྟོག་སེམས་ལ་འབྱོར། །ཇི་ལྟར་སྒྲ་ཡི་རྣལ་འབྱོར་པས། །ས་ཆུ་མེ་རླུང་འབྱུང་བ་བཞིའི། །སྒྲ་དོན་རྣམས་ལ་གོམས་པ་ཡིས། །རིགས་དྲུག་རྣམས་ཀྱི་རང་སྐད་ཀྱི། །མངོན་ཤེས་འཆར་བ་འདིས་འགྲུབ་པོ། །ཞག་རིམ་དུས་ནི་རྣམ་དྲུག་གིས། །འདི་ཡི་སྐད་ཀུན་རང་དུས་ཤེས། །འགྲུས་པ་མེད་པར་སུས་ཤེས་པ། །མ་འོངས་ད་ལྟར་འདས་པ་ཡི། །སེམས་རྒྱུན་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་འགྱུར། །གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་སྤྲུལ་པ་པོས། །འདི་ལ་སྔོན་དུ་མ་སྦྱངས་ན། །སྤྲུལ་པའི་ས་བོན་འཇོག་པར་ནི། །ནུས་པ་ཉིད་ནི་མི་ཐོབ་བོ། །དེས་ན་འབྱུང་བའི་སྒྲ་ལ་བསླབ། །ཅེས་སོ། །འབྱུང་ལྔའི་སྒྲ་དོན་ཉམས་སུ་ལེན་དུས་དང་པོ་སྔོན་དུ་སྒོ་གསུམ་གྱི་གནད་བརྟེན་པ་འདི་གནད་ཆེ་བར་གསུངས་པས། ལུས་ཀྱི་གནད་ལངས་ནས་རྐང་ལག་ལྡང་། མཇིང་པ་ཡིད་ཙམ་ཞིག་རྒྱབ་ཏུ་དགྱེ་བ་དང་། ངག་གི་རྩོལ་བ་དྲག་པོས་ཀུ་ཅོའི་སྐད་ཡོང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་གནད་མཁའ་ལ་སྤུར་བ་ལྟ་བུ་མིག་དང་རིག་པ་ནམ་མཁའི་མཐོངས་སུ་གཏད་ནས། དེ་ལ་དྲན་པ་གཟིར་ཞིང་གསལ་བར་བྱ་བ་དང་། དེ་ནས་དབེན་པའི་གནས་ཀྱི་རི་རྩེར་སོང་ནས་ཐོག་མར་འབྱུང་བ་མེ་ལྟ་བུ་ལ་མཚོན་ན། མེའི་དབྱིབས་ལ་དང་པོར་བརྟག་དེ་ནས་ཙན་དན་ལ་སོགས་པའི་ཤིང་གི་ཕུང་པོའི་མེ་ཆེན་པོ་བཏང་ནས་མེ་དེའི་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་བརྟགས་ཟིན་དུས། དེ་ནས་རྒྱང་རིང་ཙམ་ཞིག་ཏུ་སོང་ནས་ལུས་གནད་དམིགས་བསལ་བ་དང་བཅས་ཏེ། རིག་པ་མེ་ཡི་དཀྱིལ་དུ་འཕངས་ནས་འབྱུང་བ་མེའི་སྒྲ་རང་གི་ཤེས་པའི་ཉམས་དང་སྦྱར་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཡོད་དོ། །གོང་དུ་གསུངས་པ་ལྟར་ཟླ་བ་ཕྱེད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས། མེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་ཤེས་པའི་མངོན་ཤེས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཆུའི་སྒྲ་ལ་སོགས་པར་བསླབ་ན་ཟླ་བ་གཅིག་གི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས། བདེ་ཆེན་གྱི་གདེང་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་། རླུང་གི་སྒྲ་ཤེས་འདོད་ན་དབེན་པའི་གནས་སུ་ཁང་པ་ཕྱོགས་བཞི་རུ་སྐར་ཁུང་ཡོད་པའི་རླུང་རྒྱག་ས་ཞིག་ནས་བསྒྲུབས་ན་ཟླ་བ་གཅིག་གིས་འགྲུབ་པ་དང་། སའི་སྒྲ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ས་རིལ་རིལ་ཡང་ལྗིད་མཉམ་པ་གཉིས་བཅད་ནས་བསྒོམ་པ་དང་། ནམ་མཁའི་སྒྲ་ནི་རི་རྩེ་ཞིག་ལ་སོང་ནས་ལུས་གནད་གན་རྐྱལ་དུ་བསྡད་ནས་རིག་པ་མཁའ་ལྡིང་བཞིན་དུ་མཐོ་སར་གཏད་དབུགས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཕྱིར་འཕངས། རྟག་ཏུ་ནམ་མཁའི་རྣལ་འབྱོར་དེ་ཉིད་དུ་འབད་པ་བྱས་ན་ལོ་གསུམ་གྱིས་ནམ་མཁར་བྱ་བཞིན་དུ་འཕུར་ཐུབ་པར་གསུངས་པའོ། །གོང་གི་ལུང་དོན་སྒྲ་ཐལ་འགྱུར་ལས་ཀྱང་གསུངས་ལ་སྒྲོན་མ་སྣང་བྱེད་ལས་གསུངས་པ་ཡང་འདི་དྲངས་ཤིང་། དེ་ལས་སྒྲ་ཐལ་འགྱུར་ལུང་འདི་ལ་ཡང་། སྤྱིར་སྒྲ་ཐལ་འགྱུར་འདི་ལ་ཐལ་འགྱུར་རྣམ་པ་གསུམ་གསུས་པ་ཡོད་དེ། སྒྲ་བཞི་གཏན་འབེབས་ཀྱི་ཐལ་འགྱུར། གཞི་གནས་ཚད་འཛིན་གྱི་ཐལ་འགྱུར། འབྱུང་རྐྱེན་གྲངས་འཆར་ཐལ་འགྱུར་དང་། གསུམ་གསུངས་པ་ཡོད་ལ། དེའི་ཐལ་འགྱུར་གསུམ་པོ་འདི་རྒྱུད་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་བང་མཛོད་ཀྱི་ལྡེའུ་མིག་དང་འདྲ་བར་གསུངས་སོ། །སྒྲ་ཡི་ཁོང་འདོན་གྱི་མན་ངག་དེ་ལ། བརྡ་སྐད་ཡི་གེའི་སྒྲ་དོན། རིགས་དྲུག་གཟུགས་ཀྱི་རང་སྒྲ། འབྱུང་བ་ལྔ་ཡི་སྒྲ་དོན་དང་གསུམ་མོ། །དེ་དག་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དངོས་སུ་ཉམས་སུ་བླངས་ནས་ཐམས་ཅད་ལམ་གྱི་གྲོགས་སུ་བསྒྱུར་བའོ། །དེ་ལས་འདི་ནས་གསུངས་པའི་འབྱུང་བཞིའི་སྒྲ་ལ་བསླབ་པ་འདི་འབྱུང་རྐྱེན་གྲངས་འཆར་གྱི་ཐལ་འགྱུར་དེ་ཡིན་པས་འབྱུང་བ་ལྔ་ཡི་སྒྲ་དོན་ལ་བསླབ་པ་དེ་ཡིན། ཡིན་ན་ཡང་དེའི་རྒྱབ་ཡིག་དུ་འདི་འཇིག་རྟེན་འདི་ན་མངོན་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་རྟགས་བྱུང་ནས་གཞན་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཡན་ལག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་པ་དང་། འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་ཡོན་ལྔ་ལ་ལམ་དུ་བྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་བའི་ཉམས་ལེན་ལ་བསྟན་པ་ཡིན་པ་ལས། བྱ་བཏང་རྣལ་འབྱོར་བའི་ཉམས་ལེན་གྱི་དངོས་གཞི་མིན་པར་གསུངས་སོ། །དེས་ན་འབྱུང་བཞིའི་སྒྲ་ལ་བསླབ་པ་འདི་སྔོན་འགྲོ་ཡིན་ཡང་སྔོན་འགྲོ་གཞན་བྱས་ན་ཆོག་པས། དུས་འདིར་མ་བྱས་ན་ཆོག་པའི་ཕྱག་ལེན་མཛད་དོན་ནི། ཆོས་བརྒྱད་བདུད་ཀྱི་གཡབ་མོ་མངོན་རློམ་བདུད་ཀྱི་བར་ཆད་ཀྱིས་ཁྱེར་དོགས་ལ་དགོངས་ནས་སང་ཕྱག་ལེན་གྱི་སྲོལ་དུ་མ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ།།

༼ རིག་པའི་སྣ་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་འཁོར་འདས་རུ་ཤན་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་བསླབ་པ།

གཉིས་པ་རིག་པའི་སྣ་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་འཁོར་འདས་རུ་ཤན་འབྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལུས་རུ་ཤན་ཕྱེ་ལ་ནུབ་མོ་རྣལ་དུ་དབབ། དེ་ནས་ངག་རུ་ཤན་ཕྱེ་ལ་རྣལ་དུ་དབབ། དེ་ནས་སེམས་རུ་ཤན་ཕྱེ་ལ་རྣལ་དུ་དབབ་བོ། །དགོས་པའང་གཉིས་གཉིས་ཏེ་འོག་ཏུ་འཆད་དོ། །རང་བྱུང་བསྟན་པའི་རྒྱུད་ལས། འདི་ལྟར་ཡང་གསང་དོན་ཉིད་ལ། །འཇུག་པར་འདོད་བའི་སྐལ་བ་རབ། །སྔོན་དུ་ལུས་ངག་ཡིད་རྣམས་ཀྱི། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཟློག་རྣམས་ཀྱིས། །སྔོན་དུ་སྤྱོད་པ་བརྩམ་པར་བྱ། །ལུས་ནི་རྒྱུག་དང་ཉལ་བ་དང༌། །ལངས་དང་ཡན་ལག་བསྐྱོད་པ་དང༌། །བསྐོར་བ་དང་ནི་ཕྱག་བྱ་དང༌། །ཡན་ལག་བསྐོར་དང་མགོ་བསྒྲིལ་དང༌། །ཇི་ལྟར་དྲན་པའི་ལས་རྣམས་དང༌། །གང་དང་ཕྱག་རྒྱ་བསྒྱུར་བ་དང༌། །ཇི་ལྟར་དམིགས་པའི་ལས་རྣམས་བྱ། །འདི་ལྟར་སུ་ཡིས་བྱས་པའི་མི། །ལུས་ཀྱི་མངོན་ཞེན་རང་ཆོད་ནས། །ལུས་ཀུན་རུ་ཤན་ཕྱེད་པར་ནི། །འདི་ཡིས་འགྱུར་རོ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ། །དེ་འདས་ངག་གི་སྤྱོད་པ་བརྩམ། །སྔགས་དང་ཁ་ཏོན་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ། །ཡོད་དང་མེད་དང་སྣང་བ་དང༌། །ཡིད་དཔྱོད་ཚིག་ནི་སྣ་ཚོགས་བརྗོད། །བྱོལ་སོང་སྣ་ཚོགས་བརྡ་སྐད་དང༌། །སྐད་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ། །འདི་ལྟར་སུ་ཡིས་བྱས་པའི་མི། །ངག་གི་མངོན་ཞེན་རང་ཆོད་ནས། །འཁོར་འདས་རུ་ཤན་འདིས་ཕྱེད་དོ། །འདི་ཉིད་ཀྱི་ནི་འོག་ཏུ་ཡང༌། །སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བརྩམ་པར་བྱ། །དགའ་དང་མི་དགའ་བདེ་དང་སྡུག །རྟག་དང་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ། །ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པའི་བསམ་པ་དང༌། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་ལ་སོགས་དང༌། །འདོད་ཆགས་ཞེས་སྡང་གཏི་མུག་དང༌། །དགེ་དང་མི་དགེ་ལ་སོགས་པའི། །བསམ་དཔྱོད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱ། །འདི་ལྟར་སུ་ཡིས་བྱས་པའི་མི། །སེམས་ཀྱི་མངོན་ཞེན་རང་ཆོད་ནས། འཁོར་འདས་རུ་ཤན་ཕྱེད་པའོ། །ཞེས་པ་དང༌། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཨེ་མ་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཡི། །འཁོར་འདས་རུ་ཤན་མ་ཕྱེ་ན། །ཁམས་གསུམ་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་ཡང༌། །འབྲེལ་པ་ཆོད་པར་མི་འགྱུར་བས། །འཁོར་འདས་རུ་ཤན་ཕྱེ་བ་བཤད། །འདི་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། །ལུས་ནི་འགྲོ་དང་འདུག་པ་དང༌། །གཅུད་ཅིང་འཁྲུལ་འཁོར་སྣ་ཚོགས་དང༌། །ཡན་ལག་འཕེན་ཅིང་སྡུད་པ་དང༌། །བྱ་བྱེད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟེན། །དྲན་པའི་སེམས་ཀྱིས་མངོན་བླངས་ཏེ། །འགྲོ་དྲུག་གཟུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྣམས། །སེམས་ཀྱིས་བླངས་ཏེ་ལུས་ཀྱིས་བྱ། །དེ་ལྟར་སུ་ཡིས་སྤྱོད་ནུས་པ། །ཇི་ལྟར་བརྩམས་པས་ཕྱིས་རྒྱུན་ཆད། །འདི་ལ་དགོས་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །ཐུན་མོང་མཆོག་གི་དབྱེ་བ་བརྟག །དེ་ལྟར་རྟགས་དང་ཚད་ཕེབས་ནས། རྣལ་འབྱོར་དག་པའི་ངག་སྤྱོད་བརྩམས། །བརྗོད་པ་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་ཕྱིར། །སྒྲ་སྐད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །ཅི་སྨྲས་བཟློག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང༌། །དྲི་ཟ་གྲུལ་བུམ་ཁྱབ་འཇུག་གི །སྐད་ནི་བཟང་ངན་བྱེ་བྲག་བརྗོད། །མདོར་ན་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་སྐད། །སེམས་ཀྱི་དྲན་བསམ་ངག་གིས་བརྗོད། །འདིར་ཡང་དགོས་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །མཆོག་དང་ཐུན་མོང་མཐའ་ཡས་དབྱེ། །དེ་ལྟར་ཚད་ལ་ཕེབས་ནས་ཀྱང༌། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་སེམས་སྤྱོད་བྱ། །འདས་དང་མ་འོངས་ད་ལྟར་གྱི། །དྲན་བསམ་འཕྲོ་འདུའི་ངོ་བོ་བསྟན། །དགའ་དང་མི་དགའ་བཟང་ངན་སེམས། །ཡོད་མེད་སྣ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལ། །ཕྱི་རུ་བརྟགས་ཏེ་ནང་དུ་བསམ། །ཇི་ལྟར་བསམས་པའི་དྲན་པ་ཉིད། ཕྱི་ནས་སྐྱེ་རྒྱུན་ཆད་པར་ངེས། །འདི་ཡི་དགོས་པ་གོང་གིས་དབྱེ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་རྫོགས་བྱས་ནས། །མངོན་སུམ་གནད་ལ་རྟག་ཏུ་དགར། །དེ་རྫོགས་ཁམས་གསུམ་འཇུག་པ་མིན། །རབ་ཏུ་གསངས་ཏེ་བསྟེན་པར་བྱ། །ཞེས་སོ། །སྒོ་གསུམ་འཁོར་འདས་རུ་ཤན་འབྱེད་པའི་གོ་དོན་ནི། ཐོག་མར་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་གནས་སུ་ལས་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པས་འཕངས་པའི་ལུས་ཤིག་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་དུ་འདོད་ཁམས་ཀྱི་གནས་འདིར་འབྱུང་བཞི་འདུས་པའི་ཟག་བཅས་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོའི་ལུས་འདི་བླངས་ནས། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ངག་དང་སེམས་གཉིས་ཀ་གྲུབ་སྟེ། ང་ཞེས་ཞེན་སའི་གདགས་གཞི་སྒོ་གསུམ་འདི་གྲུབ་པ་ཡིན་པས། ཐུན་མིན་རྫོགས་ཆེན་གྱི་ལམ་ལ་ཞུགས་ནས་དངོས་གཞིའི་ཉམས་ལེན་གྱི་གདམས་པ་ཞུ་བའི་སྔོན་དང་། དེའི་བོགས་འདོན་དུ་རུ་ཤན་འབྱེད་པའི་མན་ངག་འདི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་ཡིན་པས། སྒྲ་ཐལ་འགྱུར་དང་བསྟན་པ་བུ་གཅིག་གི་རྒྱུད་ལ་སོགས་པ་ནས་འདི་འབྱུང་བ་ཡིན། དེས་ན་ཐོག་མར་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ལ། ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བྱས་པས་ལུས་ཀྱི་ལས་ཟད་ནས་དེར་འཇུག་སྙིང་དང་བྱེད་སྙིང་མི་འདོད་པ་འབྱུང་བ་དང་། ལུས་ཀྱི་སྡིག་སྒྲིབ་དག་ཅིང་། འདི་ཉི་མ་བདུན་ནམ་ཟླ་བ་ཕྱེད་ལ་སོགས་པར་བྱས་ན། ཕྱི་ལུས་ཀྱི་ཞེན་པ་རང་ལོག ནང་ལུས་ཞི་དུལ་དང་ལྡན། གསང་བ་སྒྱུ་ལུས་འོད་གསལ་དུ་གྲོལ། མཐར་ཐུག་ལུས་སྤྲུལ་སྐུར་གཞོལ་བའི་དགོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དོ། །ངག་གི་རུ་ཤན་བྱས་པས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀའི་འབྲེལ་ལམ་ངག་ནས་བརྒྱུད་དགོས་པ་ཡིན་ན་ངག་གི་རང་བཞིན་གྱི་བརྗོད་བྱ་ཐ་དད་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ངག་རུ་ཤན་བྱས་པས། ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་རྒྱུན་ཆད། ངག་ཡི་གེའི་འཁོར་ལོ་རུ་གྲོལ། མཐར་ཐུག་ལོངས་སྐུར་གཞོལ་བའི་དགོས་པ་ཡོད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ངག་གཉིས་ཀྱི་ཞེན་པ་ཆོད་ཚེ་སེམས་ཀྱི་རྩ་བ་གཅོད་པའི་སྤྱོད་པ་བྱེད་དགོས། སེམས་དེ་རང་ཡལ་རྗེས་མེད་དུ་སྦྱངས་དུས་འཁྲུལ་བ་རྒྱུན་ཆད། ཁམས་གསུམ་པོ་ལས་གྲོལ། མཐར་ཐུག་ཆོས་སྐུར་སྦྱོར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྒོ་གསུམ་འཁོར་འདས་རུ་ཤན་ཕྱེ་བའི་སྤྱོད་པ་ཚུལ་བཞིན་དུ་བརྩམས་ན་ཐུན་མོང་གི་དགོས་པ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་བར་ཆད་ཞི་བ་དང་སྡིག་སྒྲིབ་དག་པ་དང་། མཆོག་གི་དགོས་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གསང་བ་གསུམ་དུ་གྲོལ་བའོ། །རྒྱུད་ལས་འདི་ལྟ་བུའི་སྒོ་གསུམ་རིམ་ཅན་གྱི་རུ་ཤན་གྱི་སྤྱོད་པ་བྱེད་པ་གསུངས་ཡོད་ལ་དེ་ཡང་རུ་ཤན་རེ་རེ་དང་རྣལ་དབབ་རེ་རེ་སྦྱར་ནས་གསུངས་ཤིང་། དེང་སང་ཕྱག་ལེན་ལ་སྒོ་གསུམ་བྱེད་པ་གཅིག་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སྒོ་གསུམ་ཆུན་གཅིག་ཏུ་དྲིལ་ནས་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ།།

༼  སེམས་ཀྱི་སྣ་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་ལུས་ངག་སེམས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོ་ལ་བསླབ་པ།

གསུམ་པ་སེམས་ཀྱི་སྣ་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་ལ་ལུས་ངག་སེམས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོ་ལ། སྔོན་འགྲོ་དངོས་དང་རྣལ་དུ་དབབ་པ་གཉིས་ལས། སྔོན་འགྲོ་དངོས་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། ལུས་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིས། །སོ་སོའི་བྱེད་བའི་རྒྱུ་འགག་པས། །རྡོ་རྗེའི་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བྱས་ཏེ། །ལུས་སྦྱངས་སེམས་ལ་ཕན་པའོ། །ངག་ནི་ཧཱུྃ་ཞེས་གནས་པ་ལས། །རྒྱས་གདབ་པ་དང་རྩལ་སྦྱང་ཉིད། །མཉེན་བཙལ་ལམ་དུ་གཞུག་པ་ཡིས། །དེ་ལྟར་ངག་སྦྱངས་སེམས་ལ་ཕན། །སེམས་ནི་ཐོག་མ་བྱུང་ས་དང༌། །བར་དུ་གནས་དང་ཐ་མ་འགྲོ། །དེ་ལྟར་གསུམ་ལ་བརྟག་དཔྱད་ན། །སེམས་སྦྱངས་སེམས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཤེས། །ཞེས་སོ། །རྣལ་དབབ་ནི་དེ་ཉིད་ལས། རྣལ་འབྱོར་ལྡན་པས་རྣལ་དབབ་བྱ། །ཞེས་སོ། །ཐལ་འགྱུར་གྱི་ལུང་འདིས་ལག་ཁྲིད་ངོ་མ་དང་འདྲ་བའི་ཞིབ་ཏུ་མ་གསུངས་པར་ཚིག་ཉུང་ཉུང་ཞིག་གིས་བསྟན་པ་ཡིན། ལུས་ཀྱིས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིས་ཞེས་པས་ནི། ལུས་སྦྱོང་རྡོ་རྗེའི་འདུག་སྟངས་བསྟན་ཞིང་། དེ་ནི་ལག་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྤྱི་བོར་མ་རེག་ཙམ་དུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་ནི་ཡར་རྩེ་དང་། ལང་པའི་རྐང་མཐིལ་ལོང་བུའི་ཁ་སྦྱར་ནས་རྐང་པའི་སྔ་རྟིང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། པུས་མོ་གཉིས་ཀ་ལུས་ཀྱི་གདོང་ཟུར་ཕྱོགས་སུ་གཏད་ནས་བགྲད་པ་ནི་མར་རྩེ། དེས་རྡོ་རྗེའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་ངམ་རྡོ་རྗེའི་འགྲེངས་སྟབས་བྱས་པ་ཡིན། དེས་སོ་སོའི་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཇི་ལྟར་འགག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ལུས་སྤྱི་བསྲངས་པས་འགྱུ་བྱེད་ཀྱི་རླུང་འགགས། རྐང་མཐིལ་གཉིས་ཁ་སྦྱར་བས་ཕོ་མོ་མ་ནིང་གི་རླུང་སྟོངས་བ་ལ་སོགས་པ་སྙིང་ཐིག་གི་ཁྲིད་ཡིག་ཆེན་མོའི་སྐབས་སུ་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དག་དྲན་ནི་ཡར་རྩེ་གསུམ་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་མཚོན་བྱེད་དང་། མར་རྩེ་གསུམ་སྐུ་གསུམ་གྱི་མཚོན་བྱེད་དང་། རྡོ་རྗེའི་སྐེད་པ་གཅིག་ཏུ་འདྲིལ་བ་ཀ་དག་ལྷུན་གྲུབ་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་ལམ་དུ་བྱེད་པ་མཚོན་པ་དང་། ལུས་རྡོ་རྗེ་སྔོན་པོ་མེ་འབར་བ་ཞིག་ཏུ་བསྒོམས་པས་བར་ཆད་ཞི་བ་དང་། ངལ་དུབ་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྱུ་དྲན་བྱུང་ཚོར་གྱི་སྤུན་ཐག་ཐམས་ཅད་ཆད་ནས་ཐད་ཀའི་རིག་པ་གཏད་མེད་དུ་ལུས་པའི་སྐབས་སུ་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ངོས་ཟིན་པ་དང་། དངོས་གཞིའི་སྐབས་སུའང་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་གཟེར་འདེབས་སླ་བའི་དགོས་པ་མདོར་ན་ལུས་སྦྱངས་སེམས་ལ་ཕན་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ལུས་སྦྱངས་བསྟན་ནས་ངག་སྦྱངས་ནི། ངག་ནི་ཧཱུྃ་ཞེས་གནས་པ་ལས། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ལྟར་གསུམ་ལ་བརྟག་དཔྱད་ན། །སེམས་སྦྱངས་སེམས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཤེས། །ཞེས་པའི་བར་གྱིས་ངག་གི་སྔོན་འགྲོ་དང་སེམས་ཀྱི་བྱུང་གནས་འགྲོ་གསུམ་བཙལ་བ་ཚང་མ་བསྟན་ཡོད་ལ། དེ་ལས་ངག་སྦྱངས་དང་པོ་རྗེས་གདབ། དེ་ལ་ཡང་ཕྱི་སྣང་བ་ལ་རྗེས་གདབ་པས་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཧཱུྃ་དུ་གྱུར་ནས་ཡུལ་སྣང་རང་བཞིན་མེད་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་དང་། ནང་ཕུང་པོ་ལ་རྗེས་གདབ་པས་ལུས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་དག་ནས་གདོས་བཅས་ཟག་མེད་དུ་གྲོལ་བའི་དགོས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། ལུས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དག་ནས་སྤྲུལ་སྐུ་རུ་གྲོལ་བའི་དགོས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །རྩལ་སྦྱངས་ནི། དེ་ལ་ཡང་གཉིས་ལས་དང་པོ་ཕྱི་སྣང་བ་ལ་རྩལ་སྦྱངས་བས་སྣང་བ་བདེན་མེད་དུ་ཤེས་པའི་དགོས་པ་ཡོད་པ་དང་། ནང་ཕུང་པོ་ལ་རྩལ་སྦྱངས་པས་ལུས་འོད་གསལ་དུ་གྲོལ་བའི་དགོས་པ་ཡོད་པའོ། །མཉེན་བཙལ་གྱིས་སེམས་ཤིན་སྦྱངས་ཐོབ་ནས་དམིགས་པ་ལས་སུ་རུང་བའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ། །ལམ་ཞུགས་ཀྱིས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཡུལ་གྱི་བག་ཆགས་སྦྱངས་བ་དང་། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་དག་པའི་ཞིང་ཁམས་སྦྱོང་པའི་རྟེན་འབྲེལ་བསྒྲིགས་པའོ། །ངག་སྦྱངས་ཀྱིས་ངག་གི་སྒྲིབ་པ་དག་ནས་ངག་ལོངས་སྐུར་གྲོལ་བའི་དགོས་པ་དང་ལྡན་ནོ། །སེམས་སྦྱངས་ནི། སེམས་དེ་དང་པོ་བྱུང་ས་བཙལ་ནས་བྱུང་ས་མ་རྙེད་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཁུངས་རིག བར་དུ་གནས་ས་བཙལ་ནས་དང་པོ་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ལ་བར་དུ་གནས་ས་མ་རྙེད། དང་པོ་སྐྱེ་མ་མྱོང་བར་དུ་གནས་མ་མྱོང་བ་ལ་ཐ་མ་འགྲོ་ས་འགགས་པས་འདིའོ་ཞེས་སྟོན་རྒྱུ་མ་རྙེད་ན་སེམས་གཞི་མེད་རྩ་བྲལ་ཡོད་མེད་ཡིན་མིན་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་ལས་འདས་སོང་བའི་སེམས་ཉིད་སྐྱེ་འགག་དང་བྲལ་བར་གཏན་ལ་ཕེབས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་སེམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དག་ནས་ཆོས་སྐུར་གྲོལ་བའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ། །དེའི་སྟེང་དུ་རྣལ་འབྱོར་ལྡན་པས་རྣལ་དབབ་བྱ། ཞེས་གསུངས་པས་རྣལ་དབབ་ཀྱིས་རྣལ་མ་མ་བཅོས་པའི་གཤིས་བཟོ་མེད་ཀྱི་ཐོག་ཏུ་རང་བབས་སུ་བཞག་ནས། སོར་གཞུག་གིས་རྣལ་དུ་དབབ་པ་དེ་སྤྱོད་ལམ་འཇམ་པོ་དང་། བར་མ་དང་། རྩུབ་པོ་རྣམས་དང་རིམ་གྱིས་བསྲེས་ནས་རྣལ་འབྱོར་བ་ལྟ་བས་ཡན་ཐུབ། སྒོམ་པས་ཡེངས་ཐུབ། སྤྱོད་པས་རྐྱེན་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱས་ནས་སྔོན་འགྲོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དངོས་གཞི་བསྒྲུབ་རུང་དུ་བྱས་པའོ། །སྔོན་འགྲོ་དེ་དག་གི་དགོས་པ་ནི། ཐུན་མོང་དུ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་བར་ཆད་ཞི་ཞིང་སྡིག་སྒྲིབ་འབྱང་ལ། མཆོག་གི་དགོས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་ཀློང་དུ་གྲོལ་བ་སྟེ། འདི་ལ་དགོས་པ་རྣམ་པ་གཉིས། ཐུན་མོང་མཆོག་གི་དབྱེ་བ་བརྟག ཅེས་སོ། །རྣལ་དབབ་གསུམ་གྱི་དགོས་པ་ནི། ལུས་རྣལ་དུ་ཕབ་པས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་བྱང་སེམས་རྒྱས། ངག་རྣལ་དུ་ཕབ་པས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་ལ་གནས་ཤིང་ཚིག་གི་རྟོག་དཔྱོད་ཟད་པར་འགྱུར། སེམས་རྣལ་དུ་ཕབ་པས་བསམ་པའི་ཞེན་ཡུལ་གྲོལ་བའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ། །དེ་དག་གིས་སྔོན་འགྲོ་བསྟན་ཟིན་ཏོ།།

༣༽ དངོས་གཞི་གནད་ཀྱི་གདམས་པ།

༡ སྔོན་དུ་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་གནད་ཇི་ལྟར་གཟིར་བ།

དོན་གཉིས་པ་དངོས་གཞི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣལ་འབྱོར་པའི་རྒྱུད་ལ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་གནད་ཀྱི་གདམས་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཆེན་པོ་བཞི་སྟེ། སྔོན་དུ་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་གནད་ཇི་ལྟར་གཟིར་བ། གནད་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ཏུ་དབབ་པ། དེ་ལྟར་ཉམས་སུ་བླངས་པ་ལས་སྣང་བ་བཞི་ཇི་ལྟར་འཆར་བ་སྟེ། དེ་དག་གི་གྲོགས་སམ་རྒྱབ་རྟེན་ནམ་མཐའ་རྟེན་དུ་མན་ངག་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། རང་བྱུང་བསྟན་པའི་རྒྱུད་ལས། དེ་ལྟར་སྔོན་དུ་འགྲོ་བྱས་ནས། །མངོན་སུམ་དོན་ལ་བལྟ་བའི་ཕྱིར། །ལུས་ངག་ཡིད་ནི་རབ་ཏུ་གཅུན། །ལུས་ནི་སེང་གེ་ལྟ་བུ་དང༌། །དྲང་སྲོང་དང་ནི་གླང་ཆེན་ཚུལ། །འདི་ལས་གཡོ་བར་མ་བྱས་ན། །སངས་རྒྱས་སུམ་སྟོང་ཉིད་དང་ཡང༌། །སྐལ་བ་དག་ནི་མཉམ་པ་ཡིན། །ངག་ནི་ཇི་ལྟར་ལྐུགས་པ་བཞིན། །སུ་དང་བརྡ་ཙམ་ཉིད་མི་བྱ། །འདི་ལྟར་སུ་ཡིས་བྱས་པའི་མི། །སེམས་ཀྱི་འཕྲོ་འདུ་རང་ཆོད་དོ། །འདི་ལྟར་ལུས་ངག་སུས་གཅུན་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ། །འདི་ཡིས་གོམས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་དང༌། ཐལ་འགྱུར་ལས། མངོན་སུམ་གནད་ནི་ལུས་ངག་སེམས། །སོ་སོའི་གནད་རྣམས་ངེས་པར་བསྟུན། །དེ་ཡང་ལུས་ནི་སྐུ་གསུམ་ལས། །རྒྱུན་དུ་འདའ་བར་མི་བྱའོ། །ངག་ནི་བསླབ་དང་གནས་པ་དང༌། །ལ་བཟླ་བརྟན་པར་བྱ་བའོ། །སེམས་ནི་དབྱིངས་ལ་གཏད་པས་འགྲུབ། །ཅེས་པས། ལུས་ཀྱི་གནད་འདུག་སྟངས་གསུམ་ལས་མི་གཡོ་བ། ངག་གི་གནད་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལས་མི་གཡོ་བ། སེམས་ཀྱི་གནད་ཕྱིའི་དབྱིངས་ནམ་མཁའ་སྟོང་པའི་དཀྱིལ་དུ་བལྟ་བ་ལས་མ་ཡེངས་ཤིང་རྟོག་པ་མེད་པའི་ངང་ལས་མི་གཡོ་བ་གསུམ་མཆོག་ཏུ་བསླབ་པར་བྱའོ། །འདིའི་གོང་དུ་གསུངས་པའི་སྤྱི་ཆིངས་ཆོས་ཚན་རྣམ་པ་བཞི་འདིས་རྣལ་འབྱོར་བའི་ཐོད་རྒལ་གྱི་ལམ་ཆ་ཚང་མཐར་ཕྱིན་པར་བསྟན་པ་སྟེ། དང་པོ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་གནད་མ་གཟིར་ན་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་ངོ་མི་ཤེས་པས་སྔོན་དུ་ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་གནད་གཟིར་བ་དང༌། གཉིས་པ་གནད་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ཏུ་མ་ཕབ་ན་ལྟ་བ་ཚིག་ཕྱིར་ཤོར་བས་གནད་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ཏུ་དབབ་པ་དང༌། གསུམ་པ་དེ་ལྟར་ཕབ་ཅིང་ཉམས་སུ་བླངས་པ་ལས་སྣང་བ་བཞི་ཇི་ལྟར་འཆར་བའི་རིམ་པ་དང༌། བཞི་པ་དེ་དག་གི་གྲོགས་སམ་རྒྱབ་རྟེན་བཞིས་གནད་མ་གོམས་ན་གོམས་པ་ཚད་དུ་མི་འགྲོ་བས་མཐའ་རྟེན་གྱི་མན་ངག་བསྟན་པ་དང་ཆོས་ཚན་བཞིར་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཚན་བཞིས་ལམ་མཐར་ཕྱིན་པའི་ངེས་པ་ཡང༌། མང་ན་ཁ་འཁྱལ་པས་དགོས་པ་མེད་ལ། ཉུང་ན་རྩ་བ་མེད་པས་འདོད་པའི་དོན་གྱི་འབྲས་བུ་མི་སྨིན་པས་དགོས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བཞིར་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཡང་ཕྱི་རུ་འབྱུང་བཞིའི་རྡོས་བཅས་ཀྱི་སྣང་བ་ཟད་པར་བྱེད་པ་དང་། ནང་དུ་དུས་བཞིའི་འཕེལ་ཟད་པར་བྱེད་པ་དང་། གསང་བར་ནམ་ཟླ་བཞིའི་འགྱུར་བ་ཟད་པར་བྱེད་པ་དང་། ཡང་གསང་དུ་ལུས་ངག་ཡིད་སེམས་བཞིའི་གཞི་སྟོངས་བར་བྱེད་པས་བཞིར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཕྱི་རུ་དབང་བཞིའི་ངེས་པ་བསྟན་པར་བྱེད། ནང་དུ་འཁོར་ལོ་བཞིའི་རྩ་འདབ་རྒྱས་པར་བྱེད། གསང་བར་ཡེ་ཤེས་བཞི་དངོས་སུ་གསལ་བར་བྱེད། །ཡང་གསང་དུ་སྒྲོན་མ་བཞིའི་འཕེལ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ལ་དགོངས་ནས་ཀྱང་ཆོས་ཚན་བཞིར་གསུངས་པའོ། །དང་པོ་སྔོན་དུ་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་གནད་གཟིར་བ་ནི། རང་བྱུང་བསྟན་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་ལུང་དྲངས་ནས་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་པས། ལུས་ཀྱི་གནད་བཞུགས་སྟངས་གསུམ་ལས་མི་གཡོ་བ་གསུངས་པས་ནི། སེངྒེ་ལྟ་བུས་ཆོས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་བསྟན་པ་ཡིན། དེ་ཡང་དཔེར་ན་སེངྒེ་སེང་ཚང་དུ་ཞུགས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། རྐང་མཐིལ་གཉིས་ས་ལ་ཕབ། ལུས་འགྱིང་ཚུགས་སུ་འདུག ལག་སོར་གཉིས་ཀ་བསྐུམ་ནས་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱི་བར་གྱི་ས་རུ་བཙུགས། རོ་སྟོད་ཡར་གསེང་ལ་བོར། རྩལ་མཇིང་པ་ལ་བོར་དགོས་སོ། །གླང་ཆེན་ཚུལ་ཞེས་པས་ནི་ལོངས་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་བསྟན་ལ། དེ་ཡང་དཔེར་ན་གླང་པོ་ཆེ་ཉལ་བ་དང་འདྲ་སྟེ། ཁ་སྦུབ་ཏུ་ཉལ་ནས་པུས་བྲང་གཉིས་ཀ་སྦྱར། རྐང་པའི་སོར་མོ་ཕྱིར་ཕུལ། ལག་པའི་གྲུ་མོ་སར་བཙུགས། མཇིང་པ་གྱེན་དུ་བཏེག་པའོ། །དྲང་སྲོང་ཙོག་པུ་སྤྲུལ་སྐུའི་བཞུགས་སྟངས་ནི། དཔེར་ན་དྲང་སྲོང་ཙོག་པུ་དང་འདྲ་སྟེ། རྐང་པའི་ལོང་བུ་གཉིས་ཀ་གཤིབས། རྐང་མཐིལ་གཉིས་སར་བཅར། པུས་བྲང་སྦྱར། ལུས་སྤྱི་དྲང་པོར་བསྲང་། ལག་པ་བསྣོལ་མ་བྱ། མཇིང་པ་ཐད་བསྲང་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཀྱི་གནད་བཞུགས་སྟངས་གསུམ་ལས་མི་གཡོ་བའི་ཐོག་ནས་ངག་གི་གནད་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལས་མི་གཡོ་བ་གསུངས་པས་འདིའི་སྐབས་སུ་ངག་གི་སྨྲ་བ་གཅོད་དགོས་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ངག་ནི་བསླབ་དང་གནས་པ་དང་། །ལ་བཟླ་བ་ཉིད་བརྟན་པར་བྱ། །ཞེས་ཁྲིད་ཡིག་ཡེ་ཤེས་བླ་མའི་སྐབས་ནས་གསུངས་པ་ལྟར་རང་རེའི་ལོ་གསུམ་བ་དང་ཞག་བརྒྱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱོང་བཞིན་པ་རེད། དང་པོར་ངག་བསླབ་པའི་དུས་སུ་སྨྲ་བ་ཇེ་ཉུང་གཏང་། དེ་ནས་གནས་པའི་དུས་སུ་ཁ་ཏོན་མིན་པའི་ངག་གི་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་བཀག་སྟེ་ཐ་མལ་གྱི་སྨྲ་བ་ཚིག་འབྲུ་གཅིག་མི་བཤད། འདིའི་དུས་ལག་པས་བརྡ་རེ་བྱེད་ཆོག ལ་བཟླའི་སྐབས་སུ་བརྗོད་པ་བཟང་ངན་ཐམས་ཅད་སྤང་། བརྟན་པའི་སྐབས་སུ་ལུས་ཀྱི་བརྡ་ཙམ་ཡང་མི་བྱ་བར་མི་བརྗོད་པའི་ངང་དེ་ནས་མི་གཡོ་བར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །སེམས་རྟོག་མེད་ལས་མི་གཡོ་བ་གསུངས་པ་སྟེ། སེམས་ནི་དབྱིངས་ལ་གཏད་པས་འགྲུབ། །ཅེས་གསུངས་པས་སྒོ་གསུམ་ལས་ལུས་ངག་གཉིས་དེ་བཞིན་དུ་གཅུན་པས་སེམས་དེའི་ཞོར་དུ་འཆུན་ནས་དབྱིངས་རིག་འཆར་སླ་བས་མི་ཚད་དབྱིངས་རིག་བསྲེ་བའི་གནད་ཁྱད་པར་བ་ཡིས་ཁམས་གསུམ་གྱི་འཆིང་བ་གཅོད་པ་ཡིན་ནོ།།

༢ གནད་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ཏུ་དབབ་པ།

༼༽ གནད་གསུམ་གྱིས་རང་ཐོག་ཏུ་དབབ་པ།

གཉིས་པ་གནད་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ཏུ་དབབ་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། གནད་གསུམ་གྱིས་རང་ཐོག་ཏུ་དབབ་པ། མངོན་སུམ་གྱིས་རང་ངོ་སྤྲད་པ། ཉམས་ལེན་གྱིས་གནད་དུ་བསྣུན་པའོ། །དང་པོ་ནི། སངས་རྒྱས་སྲས་གཅིག་ལས། དེ་ལྟར་ལུས་ལ་སོགས་པ་ཡི། །གནད་ཀུན་རབ་ཏུ་གཟིར་བ་ཡིས། །རིག་པ་ཉིད་དང་མངོན་སུམ་དུ། །བླ་མའི་ལུང་ལས་ཤེས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་དང༌། ཐལ་འགྱུར་ལས། །གནད་གསུམ་མན་ངག་འབྲལ་མི་བྱ། །དེ་ཡང་སྒོ་དང་ཡུལ་ཉིད་དང༌། །རླུང་དང་རིག་པའི་གནད་ཉིད་བསྟེན། །སྒོ་ནི་སྐུ་གསུམ་མིག་གིས་བལྟ། །ཡུལ་ནི་སྒྲིབ་བྱེད་བྲལ་བའོ། །རླུང་རིག་དལ་བས་ཡེ་ཤེས་འགྲུབ། །ཅེས་པས། སྒོའི་གནད། ཡུལ་གྱི་གནད། རླུང་རིག་གི་གནད་དང་གསུམ་ལས། སྒོའི་གནད་གཟིགས་སྟངས་གསུམ་ལས་མི་འགུལ་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། རྒྱང་ཞགས་འགུལ་བ་མེད་པ་གནད། །འདི་དུས་ལྟ་སྟངས་གསུམ་དང་སྦྱར། །ཞེས་པ་དང༌། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། སྒོ་ནི་དེ་ཉིད་མི་འགུལ་དང༌། །གསལ་བྱེད་རྣམ་གཉིས་མི་འགུལ་བ། །ཞེས་སོ། །དེའང་མིག་གཉིས་མི་འགུལ་བས་འོད་རྩ་མི་འགུལ། །དེས་རྟོག་པ་རྒྱུན་ཆད་པའོ། །གནད་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་སུམ་རང་ཐོག་ལ་ཕབ་པ་འདི་སྒོ་ཡུལ་རླུང་རིག་གི་ཐོག་ནས་གསུངས་པ་ཡིན། སྤྱིར་གནད་ཅེས་པ་ནི། ལུས་ཀྱི་གནད་གཉན་ས་ཞིག་ལ་མཚོན་ཕོག་ན་གསོན་པོར་མི་འཚོ་བ་ལྟར། འདིའི་གནད་གསུམ་གྱིས་ཟིན་ན་ཆོས་ཉིད་འགྱུར་དུ་མི་འཇུག་པའི་གནད་ཡིན་ཏེ། སྒོའི་གནད་སོ་བ་ལྟ་བུས་རིག་ཚེ་ཡུལ་གྱི་གནད་མགྲོན་པོ་འདྲ་དེ་རླུང་རིག་གི་གནད་ཇག་པ་ལྟ་བུ་དེས་ལག་ཏུ་མི་ཐེབ་པར་ཤོར་ས་མེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཡུལ་མེད་ན་རྟེན་སའི་གཞི་མེད་ལ། སྒོ་མེད་ན་འགྲོ་བའི་ལམ་སྟོར། རླུང་རིག་གི་གནད་མེད་ན་ཤེས་རིག་ནང་དུ་མི་ཆུད་པས་གནད་གསུམ་དུ་ངེས་པས། དེ་བས་མང་བ་དང་ཉུང་མི་དགོས་སོ། །དེ་ལས་སྒོའི་གནད་དེ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱང་ཞགས་འགུལ་བ་མེད་པའི་གནད། །ཅེས་དང་། །གསལ་བྱེད་རྣམ་གཉིས་མི་འགུལ་བ། །ཞེས་དང་། འདི་དུས་ལྟ་སྟངས་གསུམ་དང་སྦྱར། །ཞེས་པའི་གོ་དོན་དང་བསྒྲིགས་ཚེ་གཟིགས་སྟངས་གསུམ་ལས་གཞན་དུ་མི་གཡོ་བ་དང་མི་འགུལ་བར་བྱེད་དགོས་ཤིང་། དེ་ལས་གཞན་དུ་ཐ་མལ་བའི་ལུགས་ཀྱིས་བལྟས་ན་ཡེ་ཤེས་འཆར་བ་མིན་པ་དང་། འཆར་ཡང་ནུབ་སླ་བ་ཡིན། གཟིགས་སྟངས་གསུམ་ནི། ཆོས་སྐུའི་གཟིགས་སྟངས། ལོངས་སྐུའི་གཟིགས་སྟངས། སྤྲུལ་སྐུའི་གཟིགས་སྟངས་གསུམ་ཡིན་ལ། ཆོས་སྐུ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྤྱན་ཡོད་པས་གྱེན་ལ་གཟིགས་དགོས། ལོངས་སྐུ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་ཡོད་པས་གཟིགས་སྟངས་ཟུར་དུ་གཟིགས་དགོས། སྤྲུལ་སྐུ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ཡོད་པས་གཟིགས་སྟངས་ཐུར་ལ་གཟིགས་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་སྐུའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྤྱན་གྱེན་ལ་བཟློག་པས་བག་ཆགས་ཐུར་ལ་སེལ་བའི་གནད་དང་། ལོངས་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་ཟུར་ལ་མཉམ་པར་བལྟས་པས་འཁོར་འདས་རོ་མཉམ་དུ་བསྲེ་བའི་གནད་དང་། སྤྲུལ་སྐུའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་ཕབ་སྟེ་བལྟས་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་དངོས་སུ་འབེབས་པའི་གནད་རྣམས་ཡོད་དོ། །གཟིགས་སྟངས་གསུམ་དུ་ངེས་པ་ནི། སྐུ་གསུམ་ལ་སྦྱར་ནས། གདུལ་བྱ་ལེ་ལོ་ཅན་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཅན་དང་། བཏང་སྙོམས་པ་ཞིག་དང་། གསུམ་ལ་དགོངས་ནས་ལེ་ལོ་ཅན་ལ་ལོངས་སྐུའི་གཟིགས་སྟངས། བརྩོན་འགྲུས་ཅན་ལ་སྤྲུལ་སྐུའི་གཟིགས་སྟངས། བཏང་སྙོམས་ཅན་ལ་ཆོས་སྐུའི་གཟིགས་སྟངས་ཏེ་དེ་ལྟར་བསྟན་པའོ། །གཉིས་པ་ཡུལ་གྱི་གནད་སྨིན་མཚམས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ལ་མིག་གཏད་དེ་ཤེས་པ་མ་ཡེངས་པར་བལྟ་བ་ནི་དབྱིངས་དང་རིག་པའི་ལྟ་སྟངས་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་ནམ་མཁའ་ནི་དབྱིངས་རྣམ་དག་གི་སྒྲོན་མ་འཆར་བའི་གཞི་ཡིན་པས་དེར་བལྟ་བ་ལ་དབྱིངས་ཀྱི་ལྟ་སྟངས་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་པ་ནི་རིག་པའི་རྩལ་ཡིན་པས་དེ་མ་ཡེངས་ན་གདངས་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྣང་བ་འཆར་བས་རིག་པའི་ལྟ་སྟངས་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་དུས་སུ་ཕྱིའི་དབྱིངས་ནམ་མཁའ་ལ་གཏད་པས་ནང་གི་དབྱིངས་སྒྲོན་མ་སྡོད་ལ། དེ་བསྡད་པས་རིག་པའི་ངོ་བོ་ལུ་གུ་རྒྱུད་སྡོད་ཅིང༌། དེ་བསྡད་པས་དེ་ལས་ཤར་བའི་སྣང་བ་ཀུན་སྡོད་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གསང་བ་སྤྱོད་པ་ས་བོན་གྱི་རྒྱུད་ལས། དབྱིངས་དང་རིག་པའི་ལྟ་སྟངས་ནི། །སྒྲིབ་བྱེད་བྲལ་བའི་ནམ་མཁར་བལྟ། །ཞེས་པ་དང༌། ཐལ་འགྱུར་ལས། དབྱིངས་ནི་ཕྱི་དང་ནང་དུ་སྟེ། །ཕྱི་ནི་སྤྲིན་བྲལ་མཁའ་ལ་འཛིན། །ནང་དབྱིངས་སྒྲོན་མ་དག་ཏུའོ། །ཞེས་པ་དང༌། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ཡུལ་གྱི་གནད་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ། །དག་པའི་དབྱིངས་ནི་སྡོད་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་རིག་པའི་ངོ་བོ་སྡོད། །སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སྡོད་པའོ། །ཞེས་སོ། །འདིའི་སྐབས་སུ་ལྟ་སྟངས་གཉིས་ཀྱི་གནད་ཀྱིས། ཡུལ་གསུམ་སྡོད་པར་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། ལྟ་སྟངས་གཉིས་ནི། དབྱིངས་ཀྱི་ལྟ་སྟངས་དང་། སྒྲོན་མའི་ལྟ་སྟངས་གཉིས་ཀ་ཡིན། ལྟ་སྟངས་གཉིས་པོ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་གང་གསུམ་པོ་སྡོད་དགོས་ན། དབྱིངས་ཀྱི་ཡུལ་དང་གཅིག སྒྲོན་མའི་ཡུལ་དང་གཉིས། སྣང་བའི་ཡུལ་དང་གསུམ་པོ་དེ་མི་གཡོ་མི་འཕྲོ་མི་འགུལ་བར་སྡོད་དགོས་སོ། །འདི་ལ་ཡུལ་ཟེར་དགོས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ན། ཕྱི་རིག་པ་འཆར་བའི་ཡུལ་དང་། ནང་ཉམས་རྟོགས་འཕེལ་བའི་ཡུལ། གསང་བ་ཉམས་དང་རིག་པ་གཉིས་སུ་མེད་པས་འཁོར་འདས་འདྲེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པས་ན་ཡུལ་ལོ། །ཕྱིའི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡུལ། ནམ་མཁའ་སློང་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གསུམ་དང་བྲལ་བ་ལ། ནང་གི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡུལ་སྨིན་མཚམས་ཀྱི་མཛོད་སྤུ་ལ་གཏད་དུས། དེར་དབྱིངས་སྣང་མཐིང་ཁ་དང་། དེ་ལས་མཆེད་པའི་རྣམ་ལྔའི་རང་གདངས་འཆར་ཞིང་། ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ལ་རིག་པ་སྟོང་པས་གཏད་དུས། ཡུལ་ནམ་མཁའ་དང་མཐུན་པའི་ཉམས་སྟོང་གསལ་འཕྲོ་འདུ་དང་བྲལ་བ་འཆར་བ་ཡིན། དེ་ལ་མི་གཡོ་བ་བྱས་ནས་བསྡད་དུས། དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་སྡོད་ཐུབ་པ་ཡིན། དེ་སྡོད་དུས་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་སྡོད་པ་དང་། དེ་བསྡད་དུས་དེའི་རྩལ་ལས་ཤར་བའི་སྣང་བ་སྡོད་ཅིང་། ཡུལ་ཕྱི་ནང་འདྲེས་ནས། མི་གཡོ་མཉམ་པར་བསྡད་པ་དེ་ལ་མཉམ་པ་རིས་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཞེས་ཀྱང་ཆོག་ལ་དབྱིངས་རིག་གཉིས་མེད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཞེ་ནའང་ཆོག་གོ །གསུམ་པ་རླུང་རིག་གི་གནད་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། རླུང་རིག་དལ་བས་ཡེ་ཤེས་འགྲུབ། །ཅེས་པས། རླུང་ཅི་ནས་ཀྱང་དལ་བས་ཕྱིར་རྒྱང་རིང་དུ་འཕང་བ་ནི་འདིའི་གནད་དོ། །དེ་ཡང་རླུང་ནི་སེམས་ཀྱི་རྟ་ཡིན་པས་ཕྱིར་འཕངས་དུས་རྟ་ཕར་ཆད། མི་ཚུར་ཆད་ནས་གདངས་སྙིང་གར་ཐིམ་པས་རིག་པ་ཀ་དག་རང་ངོ་ལ་གསལ་ལ་མི་རྟོག་པ་ཆོས་སྐུའི་དགོངས་པར་རང་བབས་ལ་གནས་པའི་གནད་དེ། རྒྱུད་དེ་ཉིད་ལས། རླུང་ནི་ཅི་ནས་དལ་བྱ་སྟེ། རབ་ཏུ་འཕངས་པ་ལས་བྱུང་བ། །ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་འབྲེལ་ཆད་དོ། །ཁམས་གསུམ་དུ་ཡང་ལྡོག་པ་མིན། །ཞེས་སོ། །རིག་པའི་གནད་ནི་མིག་མི་འགུལ་སེམས་མ་ཡེངས་པ་ལས་དབྱིངས་སྣང་ལུ་གུ་རྒྱུད་དང་བཅས་པ་ཤར་དུས་དབྱིངས་ཀྱི་ར་བར་ལུ་གུ་རྒྱུད་འགུལ་འཕྲིག་མེད་པར་འཛིན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་སྲས་གཅིག་ལས། དབྱིངས་ཀྱི་ནང་དུ་ལུ་གུ་རྒྱུད། །རྣམ་པར་བཞག་ཅིང་འབྲལ་མི་བྱ། །ཞེས་པ་དང༌། ཐལ་འགྱུར་ལས། རང་ངོ་རིག་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད། །འགྲོ་འོང་བྲལ་ཏེ་མཁའ་ལའོ། །ཞེས་སོ། །རླུང་རིག་གཉིས་ཀ་གནད་གཅིག་ལ་བརྩིས་ནས་སྒོ་ཡུལ་རླུང་རིག་གི་གནད་གསུམ་གསུངས་པའང་ཡོད་ལ། རླུང་རིག་སོ་སོར་བགྲང་ནས་བཞིར་བྱས་ཀྱང་འགལ་བ་མི་འདུའོ། །གང་ལྟར་རླུང་རིག་དལ་བར་འགྲུབ་དུས་ཡེ་ཤེས་འགྲུབ་སྟེ། རླུང་རིག་དལ་བས་ཡེ་ཤེས་འགྲུབ། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། རླུང་དལ་དུས་རིག་པ་དལ། རླུང་རྒྱང་རིང་ཕྱིར་འཕངས་ན་རིག་པ་ཡུན་རིང་འདུག་པ་ཡིན། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་རླུང་གི་རྟ་དང་རིག་པའི་གདངས་གཉིས་ཐུག་ནས་སེམས་སུ་འགྱུར་ཞིང་། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་དང་རླུང་གི་ཤུགས་གཉིས་འཕྲད་ཚེ་རྦ་རླབས་སུ་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །རླུང་དལ་དུས་རིག་པ་ཅིའི་ཕྱིར་དལ་བ་ཡིན་ན་ལས་རླུང་རྟ་ལྟ་བུ་ཕར་ཆད། གདངས་མི་འདྲ་བ་ཚུར་འདུས་དུས། གདངས་གཞི་ལ་ཐིམ་ནས་ཀ་དག་ཆོས་སྐུའི་དགོངས་པ་མི་རྟོག་རང་བབས་གསལ་ལ་མི་འཕྲོ་བའི་ངང་དུ་འདུག་ཐུབ་པ་ཡིན། དེས་ན་རླུང་གནད་མི་འགུལ་དུས་རིག་པའི་གནད་མི་འགུལ། རིག་པའི་གནད་མི་འགུལ་དུས་མིག་མི་འགུལ། སེམས་མ་གཡེངས་པས་དབྱིངས་སྣང་ལུག་རྒྱུད་དང་བཅས་པ་ཤར་བ་དེ་འགུལ་འཕྲིག་མེད་པར་འདུག་པ་ཡིན་ནོ།།

༼༽ མངོན་སུམ་གྱིས་རང་ངོ་སྤྲད་པ།

དེ་ལྟ་བུའི་རླུང་རིག་དལ་བས་འགྲུབ། །ཅེས་གསུངས་པ་དང་། ཁམས་གསུམ་དུ་ཡང་ཟློག་པ་མིན། །གསུངས་པའི་དོན་ནི་རིག་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད་འདི་རྒྱུ་མིང་འབྲས་བུ་ལ་བཏགས་པའི་རིག་པ་ངོ་སྤྲོད་འདི། གནད་གསུམ་གྱིས་རང་ཐོག་ལ་དབབ་པའི་མཚམས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གཉིས་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་རང་ངོ་སྤྲད་པ་ནི། གནད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་རང་སྣང་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དེ་ནི་ཐོག་མའི་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དམ་པ་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་ཡེ་ནས་རང་ལ་ཡོད་པའི་རང་གདངས་དེ་རིང་མཐོང་བས་ཐོག་མའི་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་འགྱུར་ཏེ། རང་ངོ་རང་གིས་མཐོང་བ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེད་ཅིག རང་གི་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་ཡེ་ནས་གནས་པའི་སྣང་བ་དེ་རིང་ཉིད་དུ་མཐོང་བའོ་ཞེས་བཤད་དེ། རང་བྱུང་བསྟན་པའི་རྒྱུད་ལས། འདི་ལྟར་སུ་ཡིས་མཐོང་བའི་མི། །ཐོག་མའི་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང༌། །སྐལ་བ་ཉིད་ནི་མཉམ་པའོ། །ཞེས་པ་དང༌། ཐལ་འགྱུར་ལས། ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཀུན་དག་པས། །མ་འཁྲུལ་པ་ཡིས་སངས་རྒྱས་སོ། །ཞེས་དང༌། མངོན་སུམ་རྙེད་པའི་སྐལ་ལྡན་ལ། །ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་མིང་མེད་པས། །སྲིད་གསུམ་གདར་ཤ་ཆོད་པའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ལུ་གུ་རྒྱུད་ནི་དངོས་འོད་རྩའི་གདངས་དང་ཆ་ཤས་ཐིག་ལེ་དང་འོད་ལྔ་ཀུན་ལ་བཤད་དེ། ལུ་གུ་རྒྱུད་ནི་གྲངས་མང་བས། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྣང་དུས་ཀྱི་འོད་སྣང་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་ཆ་ཐམས་ཅད་ཁམས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་རང་གདངས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ་ཤེལ་གྱི་གདངས་ཕྱིར་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །འགུལ་བ་དང་འཕྲིག་པ་དང་འགྲོ་འོང་དང་འཕེལ་འགྲིབ་དང་ཕྱིའི་ཡུལ་ལ་སྣང་ནུས་པའི་ཆ་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་རླུང་ལྔའི་བྱེད་པ་སྟེ། ཉི་ཟེར་ཤེལ་ལ་ཕོག་པའི་ཆས་འོད་འཆར་བའི་རྐྱེན་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་ལྟ་སྟངས་གཟིགས་སྟངས་ཀྱིས་གཅུན་པས་གཡོ་བྱེད་ལས་ཀྱི་རླུང་ནང་དུ་འཇུག་དུས་སེམས་སེམས་བྱུང་རྟོག་པའི་འཕྲོ་འདུ་ཆད་པ་དང་འོད་སྣང་འགུལ་འཕྲིག་མེད་པར་སྡོད་པ་ནི་གནས་གཅིག་སྟེ། སེམས་ཀྱི་རྟ་དང་འོད་སྣང་འཆར་བའི་རྐྱེན་གཉིས་རླུང་གཅིག་པུ་དེས་བྱེད་པ་ལས། དེ་རང་གནས་སུ་དུས་དེར་འཆིང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཐར་ཟད་པའི་དུས་སུ་རླུང་ལྔ་ནང་དབྱིངས་སུ་དག་པས་དེས་རྒྱུ་རྐྱེན་བྱས་པའི་འཁྲུལ་སྣང་འཁྲུལ་རྟོག་ཏུ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་དང་གཟིགས་སྣང་འོད་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ནང་དབྱིངས་ཀ་དག་གི་ས་ལ་རང་ཐིམ་སྟེ། ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་འཆར་སྒོ་དབྱིངས་སུ་ཡལ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་གཏིང་གསལ་ཕྲ་བའི་ཆ་ཙམ་དུ་གནས་པ་ལས་དངོས་སྣང་དུ་གྲུབ་པ་མེད་པས་ཆོས་སྐུ་སྣང་མེད་རོ་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་རླུང་ལྔ་གཡོ་ཟོལ་ཟད་པས་དབྱིངས་ནས་ནམ་ཡང་མི་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་གཞི་ཉིད་འབྲས་བུར་སྨིན་པས་རང་ས་ཟིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྣང་བ་དང་པོ་འཆར་དགོས། སྒོམ་དུས་མ་ཞེན་དགོས། ཕྱིས་ཟད་དགོས་ཏེ་རིག་པ་རླུང་དང་སྦྲགས་ནས་རང་ས་ཟིན་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རླུང་གི་ཆ་དག་དགོས། རིག་གདངས་ཀྱི་ཆ་འཕེལ་བ་ལས་སླར་ནང་དབྱིངས་སུ་ཟད་དགོས། འདིའི་དགོངས་པ་རྟོགས་དཀའ་བའི་གནས་ཏེ་ཁོ་བོས་ཀྱང་རིང་མོ་ཞིག་ན་བླ་མའི་དྲིན་གྱིས་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ལྷུན་གྲུབ་ཐོད་རྒལ་གྱི་གནད་ཀྱི་སྙིང་པོ། མངོན་སུམ་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་གནད་འདི་གསལ་བོར་བྱས་ནས་གསུངས་པའོ། །རང་ལ་ཡེ་ནས་ཡོད་པའི་རིག་པ་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་གདངས་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དེ། གནད་གསུམ་མམ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་འདི་ཐོག་མའི་སངས་རྒྱས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཐོག་མའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རང་ངོ་ཤེས་ནས་མ་འཁྲུལ་བར་སངས་རྒྱས་པ་བཞིན་དུ། རང་ལ་ཡོད་པའི་རིག་པའི་རང་ཞལ་མཇལ་ནས་འཁྲུལ་བ་བཟློག་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཚེ། སངས་རྒྱས་པའི་དུས་ཀྱི་སྔ་ཕྱི་ཙམ་ལས་ཁྱད་པར་དང་བཟང་ངན་མེད་པས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཡིན་པས་དགའ་བ་སྐྱེད་ཅིག་ཅེས་པའོ། །རང་ངོ་རང་གིས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་ཚུལ་ནི། རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཅེས་པའམ་རིག་གདངས་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་གསེར་སྐུད་ནམ་མཁར་ལྡིང་བ་ལྟ་བུའི་འོད་སྣང་སྟོང་གཟུགས་ཤིག་འཆར་བ་འདི། རིག་པ་ནང་དུ་བཞུགས་པའི་རིག་གདངས་ཕྱི་རུ་འཆར་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཕྱི་རུ་ཤར་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉི་ཟེར་ཤེལ་ལ་ཕོག་དུས་ཤེལ་ཡང་མིན་ལ། ཉི་འོད་ཀྱང་མིན་པའི་འོད་ཅིག་འཆར་ཞིང་དེ་འཆར་བའི་ནུས་པ་དེ་ཤེལ་ཁོ་རང་ལ་རང་ཆས་སུ་ནང་གསལ་དུ་ཡོད་པའི་རྐྱེན་ཉི་ཟེར་ཕོག་པ་དེས་བྱས་པ་དང་འདྲ་བར། རྐྱེན་རླུང་ལྔའི་བྱེད་པ་ཡིས་རིག་པའི་རང་གདངས་ཕྱིར་འཕྲོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་རང་གདངས་དེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཤེལ་ལས་འཕྲོས་པའི་འོད་ཟེར་དེ་ཤེལ་གྱི་འོད་ཟེར་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །རིག་གདངས་ཕྱིར་འཕྲོ་བ་དེ་རླུང་གི་རྐྱེན་བྱས་པ་ཡིན་པས་དེ་འགུལ་འཕྲིག་འགྲོ་འོང་འཕེལ་འགྲིབ་ཅན་ཞིག་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་དེས་ན་བཞུགས་སྟངས་གསུམ་དང་གཟིགས་སྟངས་རྣམ་གསུམ་གྱིས་གཅུན་ནས་གཡོ་བྱེད་ཀྱི་རླུང་ནང་དུ་བཅིངས་ཚེ། སེམས་བྱུང་རྟོག་པའི་འཕྲོ་འདུ་ཆད་པ་དང་དུས་མཉམ་དུ་འོད་སྣང་མི་འགུལ་བར་འདུག་པ་ཡིན་པས། ཕྱིའི་འོད་གསལ་ལ་བལྟས་དུས་ནང་རྣམ་རྟོག་དང་བྲལ་ནས་སྤྲོས་བྲལ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བའི་གདངས་ནང་ནས་ཤར་བ་དེ་ནི་དབྱིངས་རིག་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དགོངས་པའོ། །ཀ་དག་གི་རིག་གདངས་དང་། ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་འོད་གདངས་གཉིས་ཀ་ཕྱི་ནང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བས་ཀ་ལྷུན་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་དབྱིངས་རིག་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་དགོངས་པ་རྙེད་པའོ། །འདིའི་ཞིབ་ཆ་ད་རུང་ཤེས་རབ་རང་བྱུང་གི་སྒྲོན་མེའི་སྐབས་སུ་ཡང་བཤད་དུ་ཡོད་ལ། འདི་གསར་རྒྱུད་ལ་སོགས་པ་རྒྱུད་སྡེ་གཞན་ནས་བཤད་པའི་སྟོང་གཟུགས་རྟགས་བཅུ་བོ་དང་གཅིག་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་གཅིག་མིན་པའི་ཁྱད་པར་ཆེ་སྟེ། རླུང་གདངས་དང་རིག་གདངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་དེ། འདི་རིག་གདངས་ཡིན་པས་མཐར་ཐུག་རིག་པའི་མ་ལ་ཐིམ་པས་རིག་གདངས་རིག་པའི་དབྱིངས་སུ་འཁྱིལ་ནས་ནང་གསལ་གཞོན་ནུ་བུམ་སྐུ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབྱིངས་ལྷུན་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས་གསུམ་ལས་འབྲས་བུ་ལྷུན་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས་སུ་སྐུ་གསུམ་གྱི་རྩལ་མཐར་ཐུག་རྫོགས་པའོ། །དེས་ན་ཆོས་ཉིད་ཟད་སར་འཁྱོལ་དགོས་པས་ན་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྣང་བ་དེ། དང་པོར་འཆར་དགོས་ཕྱིས་ཟད་དགོས་གསུངས་ལ། ཟད་ཅེས་པ་འདི་མེད་སོང་བའི་ཐ་སྙད་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་སྦྱར་རྒྱུ་ཞིག་མིན་པར་ཆ་ཡི་འཕེལ་རྫོགས་པ་དེ། དཔེ་བཅོ་ལྔའི་ཟླ་བ་མཐར་གནམ་སྟོང་གི་དབྱིངས་སུ་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་ཆ་ཤས་རྫོགས་ནས་ཡོད་པ་དང་འདྲ་བར། རླུང་གི་རྟ་ཡི་ཆ་དེ་དག་རིག་གདངས་ཀྱི་ཆ་འཕེལ་བའི་དབང་གིས་སླར་ཡང་ནང་དབྱིངས་སུ་ཟད་པའམ་རྫོགས་པའམ་འཁྱིལ་བའི་ཐ་སྙད་དེ་སྦྱར་བའོ། །ཀུན་མཁྱེན་བླ་མས་རྟོགས་དཀའ་བའི་གནས་འདི་ཁོང་གི་བླ་མའི་དྲིན་གྱིས་རྟོགས་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཞིང་། ཀུན་མཁྱེན་བླ་མའི་བཀའ་དྲིན་གྱིས་རང་རེས་ཀྱང་ཆོས་སྐུའི་དགོངས་པ་བདེ་བླག་ཏུ་རྙེད་ནས། སྲིད་གསུམ་གདར་ཤ་བཅད། ཁམས་གསུམ་འཁོར་བ་མིང་མེད་དུ་བཏང་བའི་གདམས་ངག་གིས། མ་འཁྲུལ་བའི་སངས་རྒྱས། ཀ་དག་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་རང་གདངས། དབྱིངས་རིག་གཉིས་མེད་ཀྱི་དགོངས་པའི་རང་ཞལ་མཇལ་བ་འདི་ལ་དགོངས་ནས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པས་དགའ་བ་སྒོམས་གསུངས་པའོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་ཕྱིའི་སྣང་བ་ཞིག་ལ་ཞེན་ནས་ཆགས་ན་འཁྲུལ་སྣང་གཞན་ལ་ཆགས་པ་དང་གཅིག་པ་ཡིན་གསུངས་པའོ། །དེས་ན་སྒོམ་དུས་མ་ཞེན་དགོས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ།།