ཉིན་བཅུ་བཞི་བའི་ཆོས་ཁྲིད།

དེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ། ཀུན་མཁྱེན་རྒྱལ་བ་ཀློང་ཆེན་པས། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་ལ་མ་བསམ་ན། །ངེས་འབྱུང་སྐྱོ་ཤས་འདི་ལ་སྐྱེ་དུས་མེད། །དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་འདི་ལ་མ་བསམ་ན། །སྤྲོ་དགའི་དམ་ཆོས་འདི་ལ་འོང་དུས་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་ལ་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་ནས་འདིའི་ནང་ནས་ཐར་བར་བྱེད་དགོས་ལ། འགྲོ་བ་མིའི་ལུས་རྟེན་འདི་ལ་མཚོན་ན་མཐོ་རིས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ལ། མཐོ་རིས་ལྷ་མིའི་གནས་དེ་ངན་སོང་གི་གནས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་བསྡུར་ན་བདེ་སྐྱིད་ཡོད་པའི་གནས་རེད་ཅེས་ཟེར་ཆོག་ཀྱང་། ཟག་བཅས་ཀྱི་བདེ་བ་འདི་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་ཅན། རྟག་བརྟན་མེད་པ། འདི་ཁོ་རང་ཡང་ཁྱབ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་མ་འདས་པ་ཡིན་པས། མདོར་ན་འཁོར་བ་མཐོ་དམན་གང་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་བདེ་བ་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་མེད་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་པའི་མིང་དང་དོན་མཚུངས་པ་ཞིག་ཡིན་པས། གང་ལ་བསམས་ཀྱང་སྙིང་པོ་འགའ་མེད་ལ། །ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་དོན་མེད་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ། །ཐམས་ཅད་སྤངས་ལ་མི་མེད་ལུང་སྟོང་དུ། །དེ་རིང་ཉིད་ནས་ཕྱིན་པར་གྱུར་ན་ལེགས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། གང་ལྟར་བསྒྲུབས་ཀྱང་སྙིང་པོ་མེད་པ་འདི། དེ་སྔོན་ད་བར་དུ་སྐེད་རགས་ལྷམ་སྒྲོག་བཅིང་ཤེས་པ་ཚུན་ཆོད་ཁ་དཀར་ནས་མགོ་མ་དཀར་གྱི་བར་དུ། འདི་མ་བྱས་དེ་མ་བསྒྲུབས་བསམ་པ་ཞིག་མེད་ཀྱང་། བྱས་བྱས་བསྒྲུབས་བསྒྲུབས་ཀྱི་དོན་འབྲས་ཅན་གྱི་སྙིང་པོ། རང་གཞན་འདི་ཕྱིའི་བདེ་དོན་ཞིག་འགྲུབ་མ་དགོས་བྱས་ཚད་ཅོག་སྡིག་པའི་སྣོན་མ། བསྒྲུབས་ཚད་ཐམས་ཅད་བུ་ལོན་གྱི་ཁུར་པོ། བསམ་ཚད་ཐམས་ཅད་མཚང་ངན་གྱི་གཞི་མ། སོང་ཚད་དོན་མེད་ཀྱི་སྟོང་རྒྱུག་ཤ་སྟག་ཏུ་གྱུར་ལ། ད་ཚེ་སྐེད་ཚེ་སྨད་ཀྱི་ཉི་མ་རྒས་པའི་སྒང་ཁ་ལ་ཐུག་དུས་རང་གི་མི་ཚེ་གཅིག་གི་མཐའ་མཇུག་གི་བྱ་བའི་ཕྱོགས་བསྡོམས་ཤིག་བྱས་ན། གཤིན་རྗེའི་མེ་ལོང་དུ་བལྟ་མི་དགོས་པར་རང་ཉིད་ཀྱི་ཞེ་ཚོད་ལ་ཁྲིགས་སེ་ཡོད་པ་ལ་འདང་ཞིག་བརྒྱབ་ན་དཀར་པོ་དགེ་བའི་ལས་བསམ་སྤྱོད་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་པ་དེ་ཉིན་མོའི་སྐར་མ་དང་འདྲ་ཞིང་། ལྟར་སྣང་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་གྱི་རྣམ་དཀར་རེ་མཚམས་རེ་བསྒྲུབས་ཡོད་ཁུལ་བྱས་ཀྱང་། དེ་དག་ནི་ཡང་ན་ཆེ་འདོད་གྲགས་འདོད་གཅིག་གམ། མཛེས་ཆོས་ངོམ་འདོད་གཅིག་གམ། དེ་གཉིས་ཀ་མིན་ཡང་རང་འདོད་རྣམ་སྨིན་ལ་རེ་བ་ཞིག་མ་གཏོགས་པར། དང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱིས་རྩིས་ཟིན། བར་དུ་དམིགས་མེད་ཀྱི་ལྟ་བས་རྗེས་ཐེབས། ཐ་མར་འཁོར་གསུམ་དག་པའི་བསྔོ་བ་སྨོན་ལམ་རྣམ་པར་དག་པས་མཐར་བརྒྱན་པའི་ཐེག་ཆེན་ཐར་བ་ཆ་མཐུན་གྱི་ཆོས་གྲལ་དུ་འགྲོ་བྱེད་རང་གཞན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གཏན་བདེ་ལ་འགོད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་རྩ་ནི་དཀོན་པ་ཡིན་ལ། སྡུག་སྡིག་པ་ལས་ངན་བག་ཆགས་ཀྱི་ཁུར་བོ་ལ་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་ན། འབད་མི་དགོས་པར་ངང་ངང་ཤུགས་ཤུགས་ཀྱིས་བསམ་ཚད་པོ་གནོད་སེམས་དང་ཕྲག་དོག བྱས་ཚད་པོ་རང་འདོད་དང་གཞན་གནོད་ལས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རང་གཞན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ནི། དཔེར་ན་སྦྲུལ་ཞིག་ལ་བལྟས་ནས་ཅི་འདྲའི་སྦྲུལ་གདུག་རྩུབ་ཅན་ཞིག་རེད་ཅེས་བརྗོད་དུ་མེད་དེ། གདུག་རྩུབ་ལོས་ཆེ་སྦྲུལ་རེད་མོད། དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་མི་འདོད་བཞིན་དུ་རང་སྡུག་ཉོ་བཞིན་ཡོད་འདུག་མཚར་བ་ལ་བསམ་རྒྱུ་མེད་དེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་པའི་དབང་གིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སོ་སྐྱེ་ཐ་མལ་པ་རྨོངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་ཁ་ཕར་འཁོར་ནས་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་མིན། བདག་དང་བདག་འདྲ་བ་བདེ་དགོས་བསམ་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད་པའི་རང་གཞན་ཐམས་ཅད་བསམ་བློ་བཏང་ན་ཅི་འདྲ་འདྲའི་མགོ་ཞིག་འཁོར་འདུག ཐར་མེད་ཀྱི་བཙོན་རྭ་འདིའི་ནང་དུ་ཚུད་ནས་སྐྱེ་ཤི་གཉིས་ཀ་བརྩི་ཚོད་མེད་པ་ཞིག་མྱོང་ན་ཡང་ད་རུང་འདིའི་ནང་ནས་ཐར་དགོས་བསམ་པའི་བསམ་བློ་ཞིག་ཀྱང་མ་འཁོར་བ་ནི་ཅི་འདྲའི་ཐབས་སྡུག་ཅིག་རེད་བསམ་ནས། འཁོར་བའི་གནས་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་གནས་རིས་སྐེ་གཅད་སའི་བཙོན་ར་དང་འདྲ་བ་འདིའི་ནང་དུ་རལ་གྲིའི་སོ་ལ་སྦྲང་རྩིས་བྱུགས་ནས་བལྡག་ཏུ་བཅུག་པ་དང་འདྲ་བའི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རོ་མྱོང་དུ་འགྲོ་ས་ནས་འདོད་པས་མ་ཚིམས་པར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འདམ་དུ་ཚུད་ནས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་གིན་ཡོད་པ་མང་ངོ། །དགྲ་ཡིན་བསམ་ནས་ཚེ་སྔོན་མའི་ཕ་མ་གཉེན་བཤེས་ལ་ཡང་སྡང་སེམས་དང་འཁོན་སེམས་བཅངས་ནས་གནོད་པའི་བསམ་སྦྱོར་སྣ་ཚོགས་རྩོམ་ཁུལ་བྱས་ན་དེའི་རྣམ་སྨིན་ཕུང་པོ་རང་གི་སྐེ་ཐོག་མ་གཏོགས་འགྲོ་ས་མེད་པ་དང་། གཉེན་ཡིན་བསམ་ནས་སྡིག་སྡུག་གཏམ་ངན་གྱིས་གསོག་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་སྐྱོང་ཁུལ་བྱས་པའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡང་རང་ཉིད་ཀྱི་སྟེང་མ་གཏོགས་འགྲོ་ས་མེད། དེ་ལྟ་བུའི་བློ་སྣ་སྤོས་རྒྱའི་རི་མོ་འདྲ་འདྲ་གཅིག་གི་སྣེ་ལ་གཅིག་མཐུད་ནས་གཅིག་གྲུབ་དུས་གཅིག་གི་མགོ་འཛུགས་ཁུལ་བྱས་ཏེ། ཨེ་འགྲུབ་ཀྱི་རེ་བ་དང་མི་འགྲུབ་ཀྱི་དོགས་པས་བྲེལ་བའི་བར་གྱི་འགལ་རྐྱེན་ཉེར་འཚེ་དང་མི་འདོད་པའི་གཏམ་ངན་སོགས། མདོར་ན་འཁོར་བའི་གནས་འདིའི་རིག་ཚད་པོ་མི་འདོད་པའི་གཟུགས་དང་། གོ་ཚད་པོ་མི་སྙན་པའི་གཏམ་དང་། བསམ་ཚད་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་འབའ་ཞིག་གིས་སྣོད་བཅུད་དགྲ་རུ་ལངས་པ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། ཧོར་ཤན་པའི་གླུ་ལས། རང་ལུས་མིན་པ་དགྲ་རུ་གཟུང་། །ཡོག་མགོ་མིན་པ་སྟ་རེས་གསེས། །ཞེས་པ་ལྟར་དུ་རང་གི་གྲིབ་མ་ཡན་ཆད་ལ་ཡང་འཕྲིག་སྐྱེས་པས་རྨི་ལམ་འཁྲུགས་པ་དེ་གཉིད་སད་ཚེ་བདེ་ཆམ་མེར་ཡོད་པ་དང་འདྲ་བའི་འཁོར་བའི་འཁྲུལ་སྣང་གི་རྨི་ལམ་འདི་སད་དགོས་ན། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས་སྡུག་བསྔལ་འདིའི་ནང་ནས་ཐར་འདོད་ཀྱི་ངེས་འབྱུང་དྲག་པོ་བཅོས་མིན་འཁོར་བ་ལ་ཕྱིར་བལྟས་མེད་པ་ཞིག་མ་བྱུང་ཚེ་དམ་ཆོས་རྣམ་དག་ཅིག་འགྲུབ་པའི་དུས་མེད་པས། ད་རེས་ཆོས་དང་མཇལ། སྟོན་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན། བསྟན་པ་དམ་ཆོས་གནས་དེའི་ཆོས་སྒོ་ལ་ཚུད། དཔེར་ན་ཚུད་ས་བཙོན་ཁང་མ་རུང་བ་མནར་གཅོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ས་སྐེ་བཅད་ནས་སྲོག་ལ་ཐུག་པར་གཏན་ཁེལ་སོང་བའི་ཉེས་ཅན་གྱི་བཙོན་པ་རྐང་པ་ལྕགས་སྒྲོག་གིས་བཅིངས་ནས་ཡོད་པ་ཞིག་གིས། ལྕགས་སྒྲོག་འབྱེད་བྱེད་ཀྱི་ལྡེ་མིག་རང་གིས་ལོན་པ་དང་བཙོན་སྲུང་གིས་མི་མཐོང་བའི་སྔགས་ཀྱང་ཤེས་པ་དང་། བཙོན་ཁང་ནས་འབྲོས་ཚུལ་གྱི་གསང་གཏམ་ཚང་མ་ཡང་སྦྱངས་ནས་ཤེས་ཡོད་པ་ཞིག་གིས། སང་ཉིན་གསོད་པའི་དུས་ཚོད་ཀྱི་སྟེང་ལ་ཐོན་རན་ཡོད་པའི་དོ་ནུབ་བྲོས་པར་མ་བྱས་ན། དེ་ནི་བླུན་པོ་སྙིང་ཤོར་སྨྱོན་པ་ལྟ་བུའི་སྡུག་ཐུག་ཅིག་ཡིན་པ་སྟེ། བླུན་པོ་ཕྱུགས་ལྟ་བུ་ཟེར་ཡང་ཕྱུགས་ཟོག་འགའ་རེས་སྐེ་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་བཤའ་གྲི་བསྐུང་ཤེས་པ་སྐད་ཡོད་ན་མི་ཞིག་གིས་ཕྱི་འདང་དེ་བས་ལྷག་ཙམ་ཞིག་ཕོག་དགོས་པས། ད་རེས་དལ་འབྱོར་གྱི་ལུས་རྟེན་རང་ངོས་ཀྱི་མི་ཡིན་པ་དང་དབང་པོ་ཚང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། གཞན་ངོས་ནས་ཀྱང་ཆོས་གསུངས་བསྟན་པ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚང་ནས་ཆོས་ལམ་ལ་ཞུགས་ཁུལ་བྱས་ཀྱང་ཉེས་སྤྱོད་མི་བསྡམ་པ་དང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་སྒོ་ལ་ཞུགས་ཀྱང་གཞན་ཕན་སྙིང་རྗེ་ཡི་སེམས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་དྲེད་ཆོས་རྒྱུས་མཁན་དུ་སོང་ན། དལ་འབྱོར་བཅོ་བརྒྱད་ཚང་ན་ཡང་རེས་འཇོག་ཅན་ཡིན་པས། དེ་ཚང་དང་མི་ཚང་གཙོ་བོ་གང་ཟག་རང་ཉིད་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན། མདོར་ན་དལ་འབྱོར་ཚང་བའི་ལུས་རྟེན་འདི་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་སྔར་བསགས་བསོད་ནམས་ཤིག་མེད་ན་རང་གར་ཚང་བ་ཞིག་མིན་ལ། དལ་འབྱོར་ཚང་མེད་པ་རྣམས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཚང་བར་བྱེད་དགོས་པ་དང་། ཚང་ནས་ཡོད་པ་རྣམས་རྙེད་དཀའི་རིན་ཐང་ཅན་ཡིན་པས་འདིའི་རྒྱུན་མི་ཉམས་པར་བྱས་ནས་ལུས་རྟེན་རིན་ཐང་ཅན་འདིའི་ཐོག་ནས་ཐར་བ་བསྒྲུབ་དགོས། སྒྲུབ་པ་དེ་ཡང་ཕྱི་བཤོལ་མེད་པ་ཞིག་སྟེ། དེ་རིང་གི་རྒྱབ་ལ་སང་ཉིན་ཡོད་པ་དང་། སང་ཉིན་གྱི་རྒྱབ་ལ་གནང་ཉིན་ཡོད་བསམ་པའི་ལྷོད་ལྷོད་བྱེད་མི་རིགས་ཏེ། འུ་གུ་ལ་ག་ལེའི་དུས་ཚོད་ཅི་ཙམ་ཡོད་མི་ཤེས་པས། དལ་རྟེན་རྙེད་པ་འདིའི་ཐོག་ནས་དལ་འབྱོར་གྱི་སྙིང་པོ་ད་ལྟ་ཉིད་དུ་ལེན་དགོས་བསམ་པའི་ལོང་མེད་རྒྱུད་ལ་མ་སྐྱེས་ན། རྟག་འཛིན་གྱི་འགོང་པོ། ཕྱི་བཤོལ་གྱི་བློ་ངན་འདིས་ད་སྔོན་ད་བར་དུ་བསླུས་པས་གཅེར་བུ་ལག་སྟོང་དུ་ཡོད་པ་འདི་ཡིན་པས། ད་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་ཚོང་སོ་ནམ། འབྲོག་ཕྱུགས་ལས། ཉེ་རིང་ཆགས་སྡང་། དགྲ་གྱོད་འཁོན་རྩོད། དབྱེན་དང་ཕྲ་མ། ངན་སྨོད་དང་ལྐོག་འཕྱ་རྣམས་ཀྱིས་དགོས་པ་མི་འདུག་ལ། དེ་དག་ནི་ད་སྔོན་ཅི་འདྲ་མ་བྱས་ཀྱང་མི་སྨད་ས་ནས་རང་སྨད་ཀྱིན་ཡོད་པ་དང་ཨ་ན་མ་ན། མི་ལ་ཨེ་ཐུབ་བསམ་ས་ནས་རང་ཉིད་ཕུང་ནས་ཡོད་པ་ནི། བསམ་ངན་མི་ལ་འཚགས་ན། སྦྱོར་ངན་རང་ལ་འཁོར་བའི་དཔེ་དེ་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་དུ་བྱུང་བ་མང་བ་ཡིན་པས། ད་ནི་རྨུས་པ་ཞིག་མ་གཏོགས་མྱོང་པ་ཞིག་མེད་པས་གང་ལ་བསམ་བློ་བཏང་རུང་འཁོར་བའི་བྱ་བཞག་ཟེར་བའི་ཚེ་འདིས་ཆགས་སྡང་ལ་སྙིང་པོ་མི་འདུག་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་དོན་མེད་སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་ཡིན་འདུག་བསམས་ནས་འཁོར་བའི་བཙོན་ར་ལས་འབྲོ་དགོས། འདིའི་ཕན་གྱི་བཙོན་ཁང་ཞེས་པ་ཞིག་རྙེད་དུ་མེད་པས་འདིའི་ནང་ནས་བྲོས་ནས་ཐར་དགོས་ན་གཉེན་ཉེ་བ་ཁྲིད་དེ་ཟས་ནོར་ཁུར་ནས་འབྲོས་ཡོང་ས་ཞིག་མེད་དེ། དེ་ལྟ་བུའི་བྲོས་ལུགས་ནི་བཙོན་ཁང་གི་གནས་སྤོས་པ་ཙམ་ལས་བྲོས་པའི་མིང་དང་དོན་མེད་པས། བཙོན་ཁང་རང་ཉིད་ཀྱིས་བཙུགས་ནས་དེ་དང་མི་འབྲལ་བར་འགྲོ་བ་དང་ཨ་ན་མ་ན་ཡིན་ནོ། །དེས་ན། ཐོག་མར་དགེ་བ་ཚེ་འདིའི་བྱ་བ་ཐོངས། །བར་དུ་དགེ་བ་དབེན་པར་འདུ་འཛི་སྐྱུངས། །ཐ་མར་དགེ་བ་གནས་ལུགས་ཟད་སར་སྐྱོལ། །འདི་བདེ་ཕྱི་མ་སྐྱིད་པའི་གྲོས་འདུན་ལགས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཚེ་འདིའི་བྱ་བའི་ཞེན་ཆགས་སྤོང་མ་ནུས་ཚེ་ཕྱི་མའི་དོན་ཆེན་འགྲུབ་པར་མ་ཡིན་ལ། ཚེ་འདིའི་བྱ་བ་སྐྱུར་བ་ཞེས་པ་ས་སྟོང་ཞིག་ཏུ་ཁང་སྟོང་ཞིག་གི་ནང་དུ་ཉལ་བསྡད་ཀྱང་ཕན་ཐོགས་མེད་པས། ཕྱི་དབེན་ནང་དབེན་གསང་བ་དབེན་པའི་དབེན་གསུམ་དམ་པའི་རྒྱལ་མཚན་གཟུང་དགོས། དེའི་སྟེང་དུ་བླ་མའི་གདམས་ངག་སེམས་ཀྱི་དཀྱིལ་དུ་བཟུང་ནས་གཡེང་བ་སྤངས་པའི་བསམ་གཏན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་ན། འདི་བདེ་ཕྱི་སྐྱིད་རང་གཞན་དོན་གཉིས་མཉམ་དུ་འགྲུབ་པ་ཡིན་པས། ཆོས་སྒྲུབ་པའི་ཐོག་མར་གང་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་དམ་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡིན་དང་། དེ་སྒྲུབ་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་ཤེས་དགོས། དེ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ལ། མ་ཤེས་པ་དེ་ཐོག་མར་ཤེས་མཁན་ཞིག་གི་ཟུར་ནས་བསླབ་དགོས། སློབ་པར་བྱེད་པ་ལ་ཐོག་མར་གོ་དགོས། གོ་བར་བྱེད་པ་ལ་ཉན་དགོས་པས་གཏམ་གང་ནས་བཤད་ཀྱང་། དང་པོར་ཐོས་པ་བསྟེན་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བ་དེ་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་ཡིན། མིག་ལྡན་མར་མེ་ཡོད་པ་ཡིས། །གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བར་ཇི་ལྟ་བུ། །དེ་བཞིན་དགེ་དང་སྡིག་པའི་ཆོས། །ཐོས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་འགྱུར། །ཞེས་དང་སྐྱེས་རབས་ཀྱི་ལུང་གོང་དུ་དྲངས་པ། ཐོས་པ་གཏི་མུག་མུན་སེལ་སྒྲོན་མེ་ཡིན། །རྐུན་པོ་ལ་སོགས་མི་འཁྱེར་ནོར་གྱི་མཆོག །ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའི་དགྲ་འཇོམས་མཚོན་ཆ་ཡིན། །ཐབས་ཚུལ་མན་ངག་སྟོན་པའི་གྲོགས་ཀྱི་མཆོག །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་འདི་ཉོ་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་ན་རང་གི་ལུས་ཀྱི་ཤ་བཅད་ནས་ཉོ་དགོས་ཀྱང་སྦྱིན་འོས་པའི་རྩ་ཆེན་རིན་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ཞེས་གོང་ནས་ཀྱང་བཤད་པ་ལྟར་ཡིན་ཏེ། ཐོས་པ་འདི་རིན་ཆེ་ལུགས་དང་རྩ་བ་ཆེ་ལུགས་ལ་བསམ་བློ་བཏང་། སྐྱེ་བ་ནས་སྐྱེ་བ་དང་ཚེ་རབས་ནས་ཚེ་རབས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ད་ལ་མ་ཐུག་གི་བར་དུ་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་བསྟེན་མ་མྱོང་པས་དམུས་ལོང་མུན་པའི་ནང་དུ་འཁྱམས་པ་ལྟ་བུའི་རྨོངས་པའི་མུན་པས་བཏུམས་ནས་སྡུག་བསྔལ་མི་འབྱུང་བའི་ཐབས་དེ་མ་ཤེས་པར་རང་གཞན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་པ་འདི་མཚམས་མ་ཆད་པར་ཡིན་པས། ད་རེས་སངས་རྒྱས་བྱོན་པའི་བསྐལ་བ་ལ་སྐྱེས། དེས་ཆོས་གསུངས། བསྟན་པ་མ་ནུབ་པའི་སྐབས་འདིར་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སེལ་བའི་བདུད་རྩི་ལྟ་བུ་ཆོས་དེ་ཉན་དགོས་པ་ཡིན། གཏི་མུག་གི་མུན་པ་ནག་པོ་ལོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་སྙིང་གི་ནང་དུ་ཉལ་བའི་དགྲ་ཆེན་ནད་ལྟ་བུ་འདི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྨན་དེས་སེལ་བ་མ་བྱས་ན་ཡང་དག་པའི་མིག་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་འདྲེན་བྱེད་གསར་བ་ཞིག་མ་ཐོབ་ཐབས་མེད་རེད་སྙམ་པའི་གནད་དེ་ཤེས་ན། བྱ་བ་གལ་ཆེན་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་ནང་ནས་ཆོས་ཞུ་རྒྱུ་འདི་བྱ་བ་དང་པོ་ལ་འཛིན་ཤེས་པ་ཡིན། གང་གནད་ཆེན་དུ་བརྩིས་ནས་དེ་ལ་མོས་པ་སྐྱེས་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཨེ་འགྲུབ་བལྟས་ན་ནམ་ཞིག་ཆེ་ཚོད་ཆུང་མིན་ཞིག་འགྲུབ་ཡོང་བ་ཡིན་ལ། གལ་ཆེན་ཡིན་པའི་གནད་མ་ཤེས་པར་དོན་ཆེན་དོན་ཆུང་ལ་རྩི་བ་དང་། དོན་ཆུང་དོན་ཆེན་ལ་བརྩིས་ན་ད་སྔོན་ལྟར་དུ་སྔ་ཕྱི་དྲོའི་ལས་ཀ་ཙག་ཙིག་རེ་ལ་གནད་ཆེན་དུ་བརྩིས་ནས་ཆོས་ཞུ་ལོང་ཉན་ལོང་སྒྲུབ་ལོང་ཐམས་ཅད་མེད་པ་འདི་བྱུང་བ་ཡིན་པས། མི་ཁོམ་རྒྱུ་བྱས་ན་ཁོམ་དུས་ཤིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤི་བའི་ཉིན་མོ་མི་ཁོམ་ཟེར་ས་ཅི་ཡོད་མ་གཏོགས་དེ་མིན་པ་ཁོམ་དུས་ཤིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན། དེ་མེད་པས་མི་ཁོམ་པའི་གནས་སུ་སྐྱེ་ཞེས་པའི་ཁྱད་གཞི་དེ་མི་ལུས་ཙམ་པོ་བ་ལ་བཞག་པ་རེད། མི་ལུས་ཙམ་པོ་བ་ཞེས་པ་ནི་མི་ལུས་བླངས་ཙམ་པ་ཞིག་ལ་གོ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཧོར་གྱི་རྩྭ་མི་ཤིང་མི་ཞེས་པའི་གཏམ་རྒྱུད་བཤད་པ་དང་འདྲ་བར་མི་ལ་མིའི་རིན་ཐང་མེད་པ་འདང་རྒྱག་མེད་པ་རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་དོན་ཆེན་སྒྲུབ་མི་ཤེས་པ་ལྟ་ཅི། རང་དོན་ཕྱི་མ་ངན་སོང་ལ་མི་འགྲོ་བ་ཙམ་ཡང་སྒྲུབ་མི་ཤེས་པ་དག་དང་། དེ་མ་དགོས་ཚེ་འདིའི་བདེ་ཐབས་རྐྱང་པ་ཞིག་བསྒྲུབ་དགོས་ཀྱང་སྒྲུབ་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཚེ་འདིའི་བདེ་སྐྱིད་བསྒྲུབ་དགོས་ན། དང་པོར་ཉེ་འཁོར་སྐྱིད་པོ་ཞིག་ཡོད་དགོས་པས། འཚེ་བ་མེད་པའི་ཁོར་ཡུག་ཅིག་བསྐྲུན་པ་ལ་རང་གིས་ཕར་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་བྱས་ན་མིས་ཚུར་རང་ཉིད་ལ་བྱམས་པ་ཡིན་པས་དེའི་དུས་སུ་རང་ཉིད་སྐྱིད་ཀྱིས་འཚོ་ཆོག་པའི་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་ཞིག་རང་གིས་བསྐྲུན་ཤེས་པ་ཡིན། དཔེ་ཆུང་ཆུང་ནང་གི་ཕྲ་བ་ཞིག་བཞག་ན། འབྲོག་པ་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་ལ་འགྲོ་ཙ་ན་དེ་ཚང་གི་སྒོ་ཁྱི་དེ་ཕྱིར་འབུད་མི་བཅུག་པའི་གཤིས་ངན་ཞིག་ཡིན་ཚེ་ཆེ་ན་དེ་ལ་ཉྭ་ཤ་ཤོར་བ་དང་ཆུང་ན་རྣ་བར་གཟན་པར་བྱེད་པས། དེ་ལ་དང་པོ་ཉིད་ནས་ཟན་གོང་ཞིག་བྱིན་ན་ཁོ་དགའ་ནས་མི་འཛིན་པ་ལྟ་བུ་ཡིན། ལྟར་སྣང་ལ་ཁྱི་ལ་དགའ་བའི་ཟན་གོང་ཞིག་བྱིན་པ་རེད་ཀྱང་། དོན་དུ་རང་ཁྱིས་མི་འཛིན་པ་ཞིག་ཤེས་རབ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐབས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཐབས་གང་ཞིག་དགོས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཐབས་ནི་བྱམས་དང་སྙིང་རྗེ་ཡིན་པ་དང་། དེའི་སྟེང་དུ་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་དང་ལྡན་པར་བྱས་ན་རང་ཉིད་ལ་ད་ལྟ་མི་ལུས་ཙམ་པོ་བ་ཞིག་མ་གཏོགས་མེད་པ་འདི་མི་ལུས་རིན་ཐང་ཅན་རྩ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་པ་ཡིན་པས། དལ་འབྱོར་ཚང་བར་བྱས་ནས་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་གོ་སྐབས་དང་ལྡན་པ་བྱས་ན་འདི་ཕྱིའི་དོན་ཆེན་ཀུན་དེ་ལས་འགྲུབ་པ་ཡིན་པ་དེས་ན་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་བསྟེན་ཏེ་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་དུས་རང་ག་བའི་གཏམ་རྒྱུད་ཉན་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་མིན་པར། འདུ་ཤེས་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཉན་དགོས་ཏེ། འདུ་ཤེས་ལྔ་ནི། དམ་པའི་ཆོས་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དགོས། དམ་པའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་རབ་ཐོབ་པ་ནི་མིག་གསར་བ་ཐོབ་པའི་མིག་གི་འདུ་ཤེས་གཞག་དགོས། ཆོས་གོ་བ་ནི་སྣང་བའི་འདུ་ཤེས་གཞག་དགོས། ཆོས་སྒྲུབ་པ་དེ་ལ་ཕན་ཡོན་ཆེ་བའི་འདུ་ཤེས་གཞག་དགོས། ཆོས་ཉམས་སུ་བླངས་པ་དེ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་གཞག་དགོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བྱོན་པ་ནི་རྒྱ་ལམ་རེས་འགའ་ཡིན་པ་དང་། དེས་ཆོས་གསུངས་པ་དང་དེ་དང་འཕྲད་པ་དཀོན་པོ་ཡིན་པས་ན་དཀོན་པའི་འདུ་ཤེས་བཞག་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་འདུ་ཤེས་གཞག་པ་དང་། ཐོས་པ་བསྟེན་ནས་ཤེས་རབ་ཐོབ་པ་ནི་ཚེ་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀའི་འགྲོ་ལམ་གསལ་བྱེད་ཀྱི་མིག་ཐོབ་པ་ཡིན་པས་མིག་གསར་བ་ཞིག་ཐོབ་པའི་འདུ་ཤེས་གཞག་པ་དང་། ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་ཆོས་གོ་བ་ལ་སྣང་བའི་འདུ་ཤེས་གཞག་པ་དང་། མཐར་ཐུག་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་བའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་རང་དོན་གཞན་དོན་གཉིས་ཀ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་གཞག་པ་སྟེ་དེ་ལྟ་བུའི་འདུ་ཤེས་ལྔ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཉམས་ལེན་གྱི་སྐབས་སུ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་བདེ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་འདུ་ཤེས་དང་མ་བྲལ་བའི་ཐོག་ནས་སྐབས་སུ་བབ་པ་གང་ཞིག་གསན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ནི། ཐེག་པའི་ཡང་རྩེ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་མཆོག །འབུམ་ཕྲག་རྒྱུད་སྡེའི་དགོངས་པ་རིན་ཆེན་མཛོད། །རྗོད་བྱེད་རྒྱ་ཆེ་བརྗོད་བྱ་དོན་ཟབ་པ། །འདི་མཐོང་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་དངོས་ཞལ་མཇལ། །ཞེས་པའི་ཀློང་ཆེན་དགོངས་པའི་གསང་མཛོད། མཛོད་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་བདུན་ཡོད་པའི་ནང་གི་འོད་གསལ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གནས་གསུམ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཚིག་དོན་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཉིད་འཆད་པའི་སྐབས་ལས་ཚིག་དོན་བཅུ་གཅིག་གིས་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལུས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ནང་ནས་བརྒྱད་པ་ཉམས་ལེན་གྱི་སྐབས་ཀྱི་ཐོད་རྒལ་བཤད་པའི་སྐབས་ནས་དངོས་གཞིའི་ངོ་སྤྲོད་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་སོང་ནས་དེ་རིང་།

༼༽ ཉམས་ལེན་གྱིས་གནད་དུ་བསྣུན་པ།

༼ རིག་པའི་ངོ་བོ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་སྤྱིར་བསྟན་པ།

གསུམ་པ་ཉམས་ལེན་གྱི་གནད་དུ་བསྣུན་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། རིག་པའི་ངོ་བོ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ཉམས་སུ་བླང་བ་དངོས་སོ། །དང་པོ་ལའང་རང་ངོ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་ངོས་གཟུང༌། གང་གིས་ལྟ་བ་སྤྱན་གྱི་དབྱེ་བ་བཤད། རང་སྣང་དེ་ལྟ་བ་ལ་གདམས་པའོ། །དང་པོ་ནི་མེ་ལོང་དུ་བཞིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་ལྟར་ཀ་དག་གི་རིག་པ་སྟོང་གསལ་ལྷག་མཐོང་གི་རང་གདངས་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་སྣང་བ་སྟེ། ཉི་མ་དང་ཟེར་ལྟར་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དངོས་དང་བདག་ཉིད་གཅིག་པ་དང་དེ་ལས་དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་བ་གྲུབ་པས་ན་རྒྱུ་མིང་འབྲས་བུ་ལ་བཏགས་པ་སྟེ། རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྣང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེང་གེ་རྩལ་རྫོགས་ལས། རང་སྣང་རིག་པའི་དངོས་པོ་དེ། །ཡེ་ཤེས་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་གནས། །ཞེས་པ་དང༌། ནོར་བུ་ཕྲ་བཀོད་ལས། དེ་ཡང་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ། །མངོན་དུ་སྣང་ཞིང་གཟུང་བར་དཀའ། །རིག་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཉིད་ལ། །ཞེས་པ་དང༌། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། ངོ་བོ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ལྟར་འབྱུང༌། །ཕྲ་དང་འཁྱུག་དང་འགྱུ་བའོ། །ཞེས་དང༌། རང་ཤར་ལས། ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལྡན་འོད་ཀྱི་སྐུ། །ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་རབ་ཏུ་གསལ། །དེ་ཡང་འགྲོ་དང་འོང་བ་དང༌། འགུལ་བ་དང་ནི་འཕྲིག་པ་དང༌། །ཞེས་སོ། །དེའང་རིག་པ་རླུང་གི་གནད་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོལ་བའི་རྟགས་སུ་འགྲོ་འོང་དུ་ཡོད་ལ། ཐིག་ལེ་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོལ་བའི་རྟགས་སུ་བར་གྱི་འཁྱོག་མཚམས་ན་ཐིག་ལེ་ཕྲ་མོ་ཟུང་འབྲེལ་དུ་ཡོད་ཅིང༌། རྩའི་གནད་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོལ་བའི་རྟགས་སུ་ཕྲ་ཞིང་འཁྱོག་པའི་བྲེང་ཡོད་པའོ། །དེ་གསུམ་ནི་རིག་པ་དངོས་མ་མཐོང་ཡང་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་དབང་བཙན་པའི་གནད་ཀྱིས་གྲོལ་བའོ། །རིག་པ་དེ་མཐོང་བས་མི་ཆོག་པར་གོམས་དགོས་པའི་རྟགས་སུ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དེ་ཡང་གཅིག་ལ་གཅིག་འབྲེལ་དུ་ཡོད་པའོ། །ཀ་དག་གི་རིག་པ་སྟོང་གསལ། གཞི་དང་གཞི་སྣང་གི་ཟླས་ཕྱེ་བའི་གཞི་ལ་གནས་པ་དེ། ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་རང་གདངས་གཞི་སྣང་ལ་ཇི་ལྟར་འཆར་བའི་ཚུལ་ནི། མེ་ལོང་ངོས་སུ་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་ལྟར་དེ་ལས་དེ་བྱུང་གི་འབྲེལ་བ་དང་། ཉི་མ་ལས་འོད་ཟེར་བྱུང་བ་ལྟར་དངོས་པོ་བདག་གཅིག་གི་འབྲེལ་བ་གྲུབ་པས། རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་རྒྱུད་ཅེས་རྒྱུ་མིང་འབྲས་བུ་ལ་བཏགས་པ་ཡིན་པ་དང་། རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུར་སྣང་བ་ཡིན་པ་ནི། སེངྒེ་རྩལ་རྫོགས། ནོར་བུ་ཕྲ་བཀོད། ཡི་གེ་མེད་པ། རྒྱུད་རང་ཤར་རྣམས་ཀྱི་ལུང་གིས་རྒྱལ་བ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་བཀས་བསྒྲུབས་ཡོད་ལ། འདིའི་སྐབས་སུ་མགོ་འཁྲུགས་མི་རུང་བའི་གནད་གཅིག་ནི། ཤེས་རབ་རང་བྱུང་གི་སྒྲོན་མ་ནང་ཀ་དག་རང་བྱུང་གི་རིག་པ་ལ། ངོ་བོ་དང་། གདངས་དང་། རྩལ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བའི་སྐབས་སུ། མཚམས་རེ་ངོ་བོ་ལ་རིག་པ་གསུངས་པ་དང་། མཚམས་རེ་རྩལ་ལ་གསུངས་པ་དང་། མཚམས་རེ་གདངས་ལ་རིག་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡོད་པའི་སྐབས་དོན་གྱི་གོ་བ་མི་འཁྲུགས་པར་ཕྱེད་དགོས་མ་གཏོགས། རིག་པ་དངོས་སྣང་ལ་གོལ། ཆོས་སྐུ་ཡུལ་དུ་བཟུང་ན། མཚན་འཛིན་ཁ་མིག་རྣ་གསུམ་ཅན་གྱི་ལྷ་སྐུ་ཞིག་སྙིང་ཤ་ཡི་ནང་དུ་བཏུམས་ཡོད་པའམ། ཡང་ན་རིག་ཏུ་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ཞིག་གམ་ཡང་ན་མཐོང་དུ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཕྱང་ཆད་པ་ཞིག་ཏུ་བཟུང་སྟེ། དེ་གཉིས་གང་རུང་ལས་བསམ་མི་ཤེས་པའི་གུ་དོག་གི་བློ་རྒྱ་ལས་ནམ་ཡང་ཐར་ཐབས་མེད་པ། བ་རྒྱའི་ཐག་གིས་འཆིང་བ་ལྟར་རང་གིས་རང་བཅིངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་གི་ཟུར་ལ་ཞིབ་ཆ་བྱས་ན། རིག་པ་འདི་མཐོང་བས་མི་ཆོག་གོམས་དགོས་གསུངས་པ་དང་། རྩ་ཐིག་རླུང་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོལ་དུ་ཡོད་པའི་རྟགས་སུ་ཕྲ་ཞིང་འཁྱོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་ཚང་ཡོད་གསུངས་པ་དང་། རིག་པ་དངོས་མ་མཐོང་ཡང་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་དབང་བཙན་པའི་གནད་ཀྱིས་གྲོལ་བ་ཡིན་གསུངས་པ་འདི་གསུམ་གྱི་གོ་བའི་ཐོག་ནས་འོད་གསལ་གྱི་རང་གདངས་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་རྩ་ཐིག་རླུང་གསུམ་གྱི་གནད་ལ་བསྣུན་པས་གོམས་པར་བྱས་ན་རྩལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་གདངས་ནང་ཐིམ་ལ་དག་ནས་དབྱིངས་རིག་གཉིས་མེད་ཀྱི་དགོངས་པ་ཤེས་རབ་རང་བྱུང་གི་ངོ་བོ་དང་མཇལ་ཐུབ་ཅེས་གསུངས་པའི་གནད་དེ་ངེས་པ་ནི་གལ་ཆེ་སྙམ། ད་རུང་ཐལ་འགྱུར་གྱི་ལུང་ལས། ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་རང་བཞིན་འདི། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཀུན་དག་པས། །མ་འཁྲུལ་གཞི་ཡི་སངས་རྒྱས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། དབྱིངས་ཐིག་རིག་གསུམ་པོ་འདི་ཞིང་དང་གཞལ་ཡས་ཁང་དང་ལྷ་སྐུ་རུ་ཤར་བ་དང་། ཤར་ནས་ཇི་ལྟར་དབྱིངས་སུ་དག་པའི་སྐོར་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་འབྱུང་ངོ། །ཉམས་ལེན་པ་རྙིང་པ་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་བཤད་ན་ཨ་གསལ་ལེ་ཡོད་ངེས། གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། སྤྱན་གཉིས་ཀྱིས་གོམས་པའི་ཚད་ངོས་གཟུང༌། གསུམ་གྱིས་རང་སྣང་ལ་གོམས་པ་དངོས་བསྟན། སྔར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཆ་ཤས་བརྗོད་པའོ། །དང་པོ་ནི། རང་སྣང་ལྷག་མཐོང་གི་རིག་པ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་ན་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་ཚིག་ལ་རྟོག་པའི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད། གཉིས་པ་ལ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས། གསུམ་པ་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །ཆུ་བུར་གྱི་མིག་གིས་མཐོང་ན་སྣང་བ་བཞི་མཐར་ཕྱིན་དགོས་སོ། །དེའང་ཆུ་བུར་གྱི་མིག་གིས་མཐོང་བའི་ཚེ་ཕྲ་བ་དང༌། འཁྱུག་པ་དང༌། འོང་བ་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། བྱེ་བ་དང༌། འདུ་བར་སྣང་སྟེ། སུརྻ་དང༌། ཙནྡྲ་དང༌། ཨཱ་ལོ་ཀེ་གསུམ་ལ་བསླབས་པས་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ནི་རིག་འཛིན་གྱི་ས་པ་རྣམས་ལ་ཡོད་ལ། ཆུ་བུར་གྱི་མིག་ནི་མི་རྣམས་ལ་ཡོད། སྤྱན་གསུམ་ནི་གཟིགས་སྟངས་གསུམ་ལ་ཡོད་དེ། དེའང་ཆོས་སྐུ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྤྱན་ཡོད་པས་གྱེན་ལ་གཟིགས་པ། ལོངས་སྐུ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་ཡོད་པས་ཟུར་ལ་གཟིགས་པ། སྤྲུལ་སྐུ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ཡོད་པས་ཐུར་ལ་གཟིགས་པ་ནི་རིམ་པ་ལྟར། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་སུ་མཐོང་བས་འདི་ཉིད་ལ་ཐག་ཆོད། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རང་གསལ་དུ་མཐོང་བས་མཁྱེན་པ་རྒྱས། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྒྲ་ཚིག་དང་བྲལ་བར་མཐོང་བས་ཐོས་བསམ་སྒོམ་པ་ལ་རག་མ་ལུས་པའི་བྱིན་རླབས་འདི་ཉིད་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །སྤྱན་གསུམ་དུ་བལྟ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་གྱེན་ལ་བཟློག་པས་བག་ཆགས་ཐུར་ལ་སེལ་བའི་གནད། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཟུར་ལ་མཉམ་པོར་བལྟས་པས་འཁོར་འདས་རོ་མཉམ་དུ་བསྲེ་བའི་གནད། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕབ་ནས་བལྟས་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་དངོས་སུ་འབེབས་པའི་གནད་དོ། །ལྔར་དབྱེ་བ་ནི་ནོར་བུ་ཕྲ་བཀོད་ལས། ཡང་དག་པའི་རིག་པ་སྤྱན་ལྔའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་ན་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་ལ་ལྟོས་ཤིག །དེའང་རིག་པའི་སྐུ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་སྣང་ཞིང་མངོན་སུམ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པས་ཤའི་སྤྱན་གྱིས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བྱེད་མ་འགགས་པའོ། །དེའི་དོན་ལ་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལ་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་ཤིང་ཤར་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་ཐམས་ཅད་སྡུད་ཅེས་པའོ། །དེའི་དོན་མ་འགགས་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྤྱན་གྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་པའོ། །དེ་ཡང་མི་གནས་པར་རིག་པའི་སྐུ་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་མ་ཡེངས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་སྤྱན་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་སྤྱན་ལྔའི་དེ་བཞིན་ཉིད་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཐུག་གོ་ཞེས་སོ། །ས་མཚམས་ནི། སྤྱན་ལྔ་ཙམ་ཞིག་ཚད་ཕེབས་ནས་དངོས་གཞི་ཟད་སར་ཕྱིན་པ་གཅིག་པུ་ཐོབ་ལ། སྤྱན་ལྔ་ཁྱད་པར་ཅན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ན་ཡོད་དེ། དེའང་ཆོས་སྐུ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྤྱན། ལོངས་སྐུ་ལ་ཞིང་སྣང་གཟིགས་པས་ཤའི་སྤྱན་དུ་མིང་བཏགས་པ་དེ་དང༌། །སྤྲུལ་སྐུ་ལ་ལྷག་མ་གསུམ་མོ། །དེ་དག་ཀྱང་འཇམ་དཔལ་ལས། སྤྱན་ལྔ་ཆགས་པ་མེད་པ་འཆང༌། །ཞེས་པའོ། །འདི་ནས་སྤྱན་གཉིས་ཀྱིས་གོམས་པའི་ཚད་ངོས་གཟུང་གསུངས་པ་དང་། སྤྱན་གསུམ་གྱིས་རང་སྣང་ལ་གོམས་པ་བསྟན་པ་དང་། ལྔ་ཡི་དབྱེ་བས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཆ་ཤས་བརྗོད་པ་ཡིན། སྤྱན་གཉིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་དང་། ཆུ་བུར་གྱི་མིག་གཉིས་ཀ་ཡིན། དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་ན་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོར་ཚིག་ལ་རྟོག་པའི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད། ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ན་སྐད་ཅིག་མ་ནི་དབང་པོ་རབ་འབྲིང་ལ་རྣམ་གྲོལ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་དང་དབང་པོ་ཐ་མ་ཡིན་ན་བྱ་རྫོགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་གོ་དགོས། དབང་པོ་རབ་འབྲིང་ཉེར་གཅིག་ཏུ་དབྱེ་བ་སོགས་ཡོད་ལ་དེ་དག་གཞན་ལས་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང་། གང་ལྟར་ཡང་ཆུ་བུར་གྱི་མིག་གིས་མཐོང་བ་དང་མ་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་དགོས་པས། སྐད་ཅིག་གསུམ་གྱིས་དབྱིངས་རིག་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་དགོངས་པ་བརྙེས་ནས་ཀ་དག་ཆོས་སྐུའི་ནང་དབྱིངས་སུ་གྲོལ་བ་ཡིན་ཏེ། རང་ངོར་སྣང་། བྱེ་བྲག་ཕྱེད། ཕྱེད་ཐོག་ནས་གྲོལ་བའི་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་གྲོལ་ལུགས་གསུམ་དང་གོ་བ་གཅིག་གོ །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ནི་རིག་འཛིན་གྱི་ས་པ་ལ་ཡོད་གསུངས་པ་ནི་རིག་འཛིན་རྣམ་པ་བཞིས་བགྲོད་པའི་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས་མཆོག་ཕལ་དང་ཙམ་ཁྱད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་ལ། ཆུ་བུར་གྱི་མིག་མི་ལ་ཡོད་ན་དེ་ལའང་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་གྱི་ཁྱད་ཡོད་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། སྤྱན་གསུམ་སྐུ་གསུམ་གྱི་གཟིགས་སྟངས་ལ་སྦྱར་ལ། སྤྱན་ལྔར་དབྱེ་བ་ནི་ནོར་བུ་ཕྲ་བཀོད་ཀྱི་ལུང་གིས་བསྟན་པ་ཡིན། སྤྱན་ལྔ་ཁྱད་པར་ཅན་བརྙེས་པ་ནི་ས་མཚམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་འཇམ་དཔལ་སྒྱུ་འཕྲུལ་གྱི་ལུང་དང་བཅས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་བཞག་ཡོད། སྤྱན་ལྔའི་དེ་བཞིན་ཉིད་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཐུག་གོ་གསུངས་པ་འདིས་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྨོན་འཇུག་གི་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེས་གྱུར་ན་སྐད་ཅིག་གིས། །འཁོར་བའི་བཙོན་རར་བསྡམས་པའི་ཉམ་ཐག་རྣམས། །བདེ་གཤེགས་རྣམས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་བརྗོད་བྱ་ཞིང༌། །འཇིག་རྟེན་ལྷ་མིར་བཅས་པས་ཕྱག་བྱར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་འདྲ་བར་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་དངོས་སུ་མཇལ་བས་ཀྱང་ཐོག་མའི་སངས་རྒྱས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་རེད་ཀྱང་རྟོགས་སྒོམ་མཐར་ཕྱིན་ནས་དེའི་དོན་ལ་དངོས་སུ་འཇུག་དགོས་པའི་གོ་བ་ནི་མཐར་ཐུག་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་སྤྱན་ལྔའི་དབྱེ་བའི་ཐོག་ནས་ཀྱང་གོ་ཐུབ་པའོ། །གསུམ་པ་རང་སྣང་དེ་བལྟ་བ་ལ་གདམས་པ་ནི། ལམ་དང་འབྲས་བུའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་འདོད་པས་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་གོམས་པར་བྱ་བ་སྟེ། ནོར་བུ་ཕྲ་བཀོད་ལས། སྐྱེ་ཤི་མེད་པའི་སྲོག་འཛིན་པར་འདོད་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་ལྟ་སྟངས་ལ་ཐུག་གོ །འགག་པ་མེད་པར་རང་སར་གྲོལ་བར་འདོད་ན་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་ཐུག་གོ །དམིགས་བ་མེད་པར་མཚན་མའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འདོད་ན་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ལྟོས་ཤིག དུ་མ་མེད་པར་གཅིག་ཏུ་བལྟ་བར་འདོད་ན་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་ལྟོས་ཤིག དྲན་པ་མེད་པར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བལྟ་བར་འདོད་ན་ལུ་གུ་རྒྱུད་དངོས་ལ་ལྟོས་ཤིག ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་འདོད་ན་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་རླུང་འགྱུ་བ་ལ་ལྟོས་ཤིག གནས་པ་སྐུ་ལ་བལྟ་བར་འདོད་ན་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་རང་སྣང་ལ་ལྟོས་ཤིག མཚན་མའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་སྣང་དུ་བལྟ་བར་འདོད་ན་ཆོས་ཉིད་ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་ལྟོས་ཤིག སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུགས་ལ་བལྟ་བར་འདོད་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་ལ་ལྟོས་ཤིག སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགོངས་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་འདོད་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དང་མ་བྲལ་ཞིག ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མདོ་དང་རྒྱས་པར་ཤེས་པར་འདོད་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུའི་འདུག་ཚུལ་ལ་ལྟོས་ཤིག གསང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པར་འདོད་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་ཟེར་ལ་ལྟོས་ཤིག ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པ་གསུམ་འདུ་འབྲལ་མེད་བར་འདོད་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་ལ་མ་ཡེངས་ཤིག ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་འཛིན་བར་འདོད་ན་དབྱིངས་དང་རིག་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱིས་ཤིག རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་གདུང་འཛིན་པར་འདོད་ན་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ་དང་མ་འབྲལ་ཞིག སྣང་བ་ཐམས་ཅད་འོད་གསལ་དུ་འཆར་བར་འདོད་ན་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པར་གྱིས་ཤིག ཨེ་མ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྐུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མངའ་བདག་ཀྱང་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་ཐུག་གོ །རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བའི་འགྲོས་ནི་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དང་ནམ་མཁའ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་ཐུག་གོ །ཞེས་སོ། །འདི་ལ་གོམས་པ་ཚད་དུ་ཕྱིན་ན་གདོས་བཅས་འོད་དུ་འགྲོ་བའམ་མ་ཕྱིན་ན་ཡང་རང་བཞིན་སྤྲུལ་བའི་ཞིང་དུ་བགྲོད་ཅིང་འགྲོ་དྲུག་འཁྲུལ་བའི་གཡང་ས་ཆོད་པ་ནི་གོ་དོན་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ།།

༼ དེ་ཉིད་ཉམས་སུ་བླང་བ་དངོས་བསྟན་པ།

༽ རིག་པ་དབྱིངས་རིག་འདུ་འབྲལ་མེད་པས་ཉམས་སུ་བླང་ཚུལ་སྤྱིར་བསྟན་པ།

གཉིས་པ་དེ་ཉིད་ཉམས་སུ་བླང་བ་དངོས་ལ་གསུམ་སྟེ། ཀུན་ལ་ཁྱབ་ཀྱང་རྟོགས་དཀའ་བའི་རིག་པ་དབྱིངས་རིག་འདུ་འབྲལ་མེད་པས་ཉམས་སུ་བླང་ཚུལ་སྤྱིར་བསྟན། གཞག་ཐབས་བཞིས་ཉམས་སུ་བླང་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད། རྣལ་འབྱོར་བཞིས་གནད་ངེས་པ་རང་ཐོག་ཏུ་དབབ་པའོ། །དང་པོ་ནི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཐོག་མའི་སངས་རྒྱས་འོད་མི་འགྱུར་བའི་མཆོད་རྟེན་དེས་འཁོར་འདས་ཀུན་ལ་ཁྱབ་ཀྱང་རང་ངོ་ཤེས་པ་རྣམས་འཁོར་བ་ན་འཁྱམ་ཞིང་དེར་ཡང་རང་རང་གི་རིག་པ་ལ་བདེ་བར་ནི་འདོད། །སྡུག་བསྔལ་ནི་མི་འདོད་པས་འཕྲལ་བདེའི་སྣང་བ་ཟས་སྐོམ་དང་གནས་དང་ཡོ་བྱད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞེན་ཅིང་སྤྱོད་པ་ནི་མཆོད་འོས་སུ་མཐོང་ཡང་མཆོད་མ་ཤེས་བས་དངོས་གྲུབ་མ་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ། རང་ངོ་ཤེས་པ་རྣམས་དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲོན་མའི་བུ་མོ་དང༌། རིག་པའི་ཁྱེའུ་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་རྟོག་ནས་ཉམས་སུ་བླངས་པས་བྱ་བ་རྫོགས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་འཚང་རྒྱ་ལ། ད་ལྟ་དང་སླད་མའང་སངས་རྒྱས་འདོད་པས་ཀྱང་དེ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གདམས་ཏེ། བཀྲ་ཤིས་མཛེས་ལྡན་དཔལ་ནམ་མཁའ་དྲི་མ་མེད་པའི་རྒྱུད་ཆེན་པོ་ལས། ཨེ་མ་ཧོ། སྔོན་བྱུང་གི་དུས་ན་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅིག་ལ་སྣང་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱ་སྟོང་དང་ལྡན་པའི་མཆོད་རྟེན་ཤིན་ཏུ་བརྩེགས་ལེགས་ལ། མཐོ་བ་ལ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་སླེབ་པ། རྒྱ་སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནམ་མཁའི་མཐས་ཀླས་པའི་སྐྱེ་འགྲོ་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པ། རྩ་བ་ན་རཀ་ཆེན་པོའི་དམྱལ་བར་ཟུག་པ། ཆུང་བའི་ཚད་ནི་ཏིལ་འབྲུ་བརྒྱར་བགོས་བ་ཙམ། ཡངས་པའི་ཚད་ནི་ནམ་མཁས་གང་ཁྱབ་པ་ཙམ། གསལ་བའི་ཚད་ནི་ཉི་ཟླ་སྤྲིན་གྱིས་མ་བསྒྲིབས་པ་ལྟ་བུ། ཐོགས་པ་མེད་པ་རླུང་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་འོས་སུ་མཐོང་སྟེ། ལས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མཆོད་པ་ཆེར་བྱས་པས་གང་ལའང་དངོས་གྲུབ་མ་བྱུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་རང་གི་བུ་མོ་དང༌། གསལ་བ་རང་གི་ཁྱེའུ་གཉིས་འདུས་ནས་མཆོད་པའི་ལས་གཅིག་གིས་སྐད་ཅིག་མ་ལ་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་དབྱིངས་ཀྱི་གནད་ཉི་ཟླ་དང་མར་མེའི་སྣང་བ་ལ་གཏད་པའི་ཟུར་ནས་གཡས་གཡོན་དང་སྟེང་འོག་ཐམས་ཅད་དུ་འཁྲིད་ཅིང་བལྟ་ལ། རིག་པའི་གནས་དེའི་ནང་དུ་ལུ་གུ་རྒྱུད་མ་འགུལ་བར་འཇོག་བའོ། །དེ་ཉིད་གོམས་པ་ལས་ཕྱིར་སྣང་བ་འོད་གསལ་དུ་ཤར་བས་སྐུ་དང་ཐིག་ལེ་ཟེར་དུ་སྣང་དུས་ནང་དུ་ཕྲ་རགས་ཀྱི་འཛིན་པ་སངས་པས་ཆོས་ཉིད་ཀ་དག་རང་ངོ་གསལ་བ་སྟེ། མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ལས། ཡིད་ནི་འགྱུར་མེད་རང་སར་གནས། །སེམས་ནི་འགྱུར་མེད་རང་སངས་པ། །རིག་པ་མི་འགྱུར་སྐུ་གསུམ་གསལ། །ཡིད་སེམས་དལ་བས་དྲན་རྒྱུན་འགགས། །ལུས་ངག་དལ་པས་སྡུག་བསྔལ་བྲལ། །རིག་པ་དལ་བས་སྐུ་ལྔ་ཤར། །རིག་པ་ཤར་བས་འབྱུང་རྐྱེན་འགགས། །འོད་གསལ་ཤར་བས་ཕྲ་རགས་འགགས། །དབྱིངས་རིག་ཤར་བས་ལུས་སེམས་འགགས། །ཞེས་སོ། །རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས། མ་བཅོས་པའི་གནས་ལུགས། ཐོག་མའི་འོད་གསལ་དེས་འཁོར་འདས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་སྟེ་ཡོད་ལ། ཐོག་མའི་སངས་རྒྱས་འོད་མི་འགྱུར་བའི་མཆོད་རྟེན་མཁའ་ཁྱབ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཆོད་པའི་རྟེན་དེས་སྲིད་ཞི་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ན་ཡང་། གཞི་ཅིར་ཡང་མེད་པ་ལས་ཅིར་ཡང་སྣང་ནས་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ལ་སྤྲིན་ཆགས་པ་དང་འདྲ་བར་འཁྲུལ་སྣང་གློ་བུར་བ་བྱུང་བས་འགྲོ་དྲུག་འཁྲུལ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་འདི་འཁྲུལ་བའི་ངོ་ཁ་རུ་སྲིད་པ་ཡིན། འདི་རང་ལ་ཡོད་པའི་རང་ངོ་མ་ཤེས་པས་འབྲལ་མ་མྱོང་ཡང་ངོ་ཐག་མ་ཆོད་ནས་དངོས་གྲུབ་མ་ཐོབ་པ་ཡིན་ན། ད་རེས་དབྱིངས་རིག་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་ཉམས་སུ་བླངས་ནས་སྐད་ཅིག་གིས་རྫོགས་འཚང་རྒྱ་བའི་ཐབས་ལ་འབོད་གསུངས་ནས་གདམས་ངག་གནང་བའོ། །དེས་ན་རྣལ་འབྱོར་ལམ་པ་ལས་དང་པོ་པས། རྟེན་ཉི་ཟླ་མར་མེ་ལ་གཏད་པའམ་ནམ་མཁའ་རྐྱེན་བྲལ་ལམ་མུན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སོགས་པ་གང་ལ་གོམས་པ་དང་མོས་པའི་ལམ་དེར་ཞུགས་ནས། བཞུགས་སྟངས་གཟིགས་སྟངས་ཀྱིས་གཅུན་ནས་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་ཁྲིད་པའི་གནད་མ་ནོར་བ་ནི། རིག་པའི་དབྱིངས་ཀྱི་ར་བའི་ནང་དུ་ལུ་གུ་རྒྱུད་མ་འགུལ་བར་ནང་ཀ་དག་གི་རིག་པ་གཡོ་མེད་དུ་བཞག་ཡོང་དུས། ནམ་ཞིག་གོམས་ནས་ཕྱིར་སྣང་སྐུ་ཐིག་ཟེར་གསུམ་དུ་སྣང་ཚེ་ནང་ནས་ཕྲ་རགས་ཀྱི་འཛིན་པ་སངས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀ་དག་གི་རང་ངོ་གསལ་བའི་སྟབས་ཀྱིས་མཐར་ཐུག་ལུས་གདོས་བཅས་འོད་དུ་དག སེམས་རིག་པ་ཆོས་སྐུར་གྲོལ་ནས་དབྱིངས་རིག་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་རིག་པ་སྐུ་རུ་སྨིན་པའམ་ཤེས་རབ་སྐུ་རུ་སྨིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བའི་འོད་གསལ་འདི་ལ། སྐུ་དང་། ཐིག་ལེ་དང་། འོད་དང་། ཡེ་ཤེས་ཞེས་གསུངས་ལ་དེ་ལས་སྐུ་ལྔ་དང་། སྐུ་དྲུག་དང་། སྐུ་གསུམ་དང་། སྐུ་བརྒྱད་ཀྱི་གསུང་ཚུལ་འདྲ་མིན་ཡོད་དོ། །སྐུ་ལྔ་ནི། སྙིང་ཙིཏྟ་རིན་པོ་ཆེའི་གཞལ་ཡས་ཁང་ན་ངོ་བོ་སྐུའི་འཆར་གཞི་རུ་བཞུགས་པའི་གདངས་རིགས་ལྔའི་སྐུ་མ་འདྲེས་པར་རིག་པ་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྣང་བ་དེ་ཡིན། སྐུ་དྲུག་ནི། གཞི་སྣང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འོད་གསལ་རང་སྣང་འགྲོ་དྲུག་གི་ཁམས་སུ་འདུལ་བྱེད་སྟོན་པ་དྲུག་ཏུ་སྣང་ནས་རང་སྣང་གི་སེམས་ཅན་ལ་དོན་མཛད་པ་དང་དེ་དང་ཆ་མཐུན་པའི་འཆར་གཞི་དེའི་སྐུ་ལས་འོད་ཟེར་འཕྲོས་ནས་རྩ་ནང་དུ་ཐིག་ལེའི་ཟེར་གདངས་དང་ཕྱི་རུ་གདལ་བ་རང་སྣང་གི་སྐུ་ཕྲ་མོ་དྲུག་སྣང་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་ཆ་མཐུན་པའི་འཆར་གཞིའི་སྐུ་ལས་འོད་ཟེར་འཕྲོས་ནས་འགྲོ་དྲུག་གི་སྣང་ངོར་ཐུབ་དྲུག་གི་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་ཤར་བ་དེའོ། །སྐུ་གསུམ་གསུངས་པ་ནི། གཞི་གནས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་དེ་ཆོས་ལོངས་སྤྲུལ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་འདུས་ནས་གྲོལ་སའི་སྐུ་ནང་དབྱིངས་ཟད་པའི་ཚད་འཛིན་པའོ། །སྐུ་བརྒྱད་གསུངས་པ་ནི་མཐར་ཕྱིན་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ས་ལ་ཐོན་དུས་སྐུ་རེ་རེ་ལ་གསུམ་རེ་གསུམ་རེ་སྟེ་ཆོས་སྐུའི་ཆོས་སྐུ་ཆོས་སྐུའི་ལོངས་སྐུ་ཆོས་སྐུའི་སྤྲུལ་སྐུ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གསུམ་དགུ་རུ་ཕྱེས་ཤིང་། དགུ་རུ་ཕྱེས་ཚེ་བརྒྱད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན་ཆོས་སྐུའི་ཆོས་སྐུ་དབྱིངས་རྣམ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཆར་གཞི་དེ་མ་བརྩིས་པས་སྐུ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ད་དུང་རྒྱས་པར་དབྱེ་ན་རིག་པ་ཡུལ་སྣང་གི་སྐུ་དང་། དྭངས་མ་འདུས་པའི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་དབྱེ་བ་མང་པོ་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོའི་གཞུང་གཞན་དང་རྒྱུད་ལས་བྱུང་ངོ། །ཡེ་ཤེས་ལ་ཡང་གཞི་གནས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ངོ་བོ། རང་བཞིན། ཐུགས་རྗེ་གསུམ། དེ་ཡང་ངོ་བོ་སྐུར་གནས། རང་བཞིན་འོད་དུ་སྣང་། ཐུགས་རྗེ་མཛད་པའི་ཕྲིན་ལས་སུ་སྣང་བ་དང་། མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་སོགས་ལྔའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ན་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ནི། སྐུ་ལ་དབྱིངས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་དང་། དབྱིངས་ལ་གསལ་ཆ་ཡོད་པས་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་སུ་བྱུང་། གསལ་བ་ལ་གཉིས་མེད་ཡོད་པས་མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་བྱུང་། གཉིས་མེད་ལ་མཐོང་བ་ཡོད་པས་སོར་རྟོག་ཡེ་ཤེས་བྱུང་། མཐོང་བ་ལ་ཚད་ཡོད་པས་བྱ་གྲུབ་ཡེ་ཤེས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འོད་ནི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་རིགས་གཉིས། ནང་གསལ་ཕྲ་བའི་འོད་གཏིང་གསལ་ཁ་དོག་ལས་འདས་པ་ཞིག་དང་། ཕྱི་གསལ་རགས་པ་ཁ་དོག་འཛིན་པའི་འོད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནང་གསལ་ཕྲ་བའི་འོད་ནི། ཀ་དག་གི་དབྱིངས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་རང་གདངས་ཤེལ་གྱི་ནང་འོད་ལྟར་ཡོད་ལ་དངོས་སུ་ཁ་དོག་མི་གསལ་བའི་འོད་ལྔ་སྟེ། གཞི་རང་བྱུང་གི་རིག་པའི་དབྱིངས་རུམ་ན་གནས་པ་ཡིན། འོད་ཡིན་ལ་ཁ་དོག་ལས་འདས་པ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དྲི་མ་མེད་པའི་དཀར་པོ། མ་བཙལ་བཞག་པའི་སེར་པོ། ཆགས་པ་མེད་པའི་དམར་པོ། བྱ་རྩོལ་བྲལ་བའི་ལྗང་གུ། མི་འགྱུར་ཡངས་པའི་མཐིང་ཁ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉིད་འོད་རྣམས་ཀྱི་འཆར་གཞི་དང་ཟད་ས་གཉིས་ཀ་གཅིག་ཡིན་ལ། དེའང་ཐོག་མའི་དབྱིངས་སྣང་གི་སྐབས་སམ། ད་ལྟའི་ལམ་སྣང་གི་སྐབས་དང་། བར་དོའི་རང་སྣང་གི་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ། འདི་ལས་འོད་ལྔ་ཕྱིར་འཆར་བ་དང་། ནུབ་པའི་ཚེ་ཡང་འདི་ལྔའི་དབྱིངས་སུ་རང་ཐིམ་ཡིན་པ་ཤེས་དགོས་སོ། །མདོར་ན་ནང་གི་ཡེ་ཤེས་སུ་གནས་པ་ཐམས་ཅད། ཕྱིར་སྣང་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་སྣང་བའི་འཆར་གཞི་དང་ནུབ་པའི་ཟད་ས་གཉིས་ཀ་ཡིན་ནོ། །ཁ་དོག་འཛིན་པའི་འོད་ནི། དཀར་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། ལྗང་གུ་དང་། མཐིང་ག་ད་ལྟ་སྣང་བཞིན་པའི་འོད་ལྔ་བོ་འདི་ནི་མཐོང་སྣང་གི་འོད་ཡེ་ཤེས་ལས་བྱུང་སྟེ། ཡེ་ཤེས་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མཐིང་ག་བྱུང་ངོ༌། ཡེ་ཤེས་དག་པའི་ཕྱིར་དཀར་པོ་བྱུང་ངོ༌། ཡེ་ཤེས་ལས་ཡོན་ཏན་འབྱུང་ཕྱིར་སེར་པོ་བྱུང་ངོ༌། ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་དམར་པོ་བྱུང་ངོ༌། །ཡེ་ཤེས་ལ་འཕྲིན་ལས་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ལྗང་གུ་བྱུང་ངོ༌། །ཐིག་ལེ་ནི། གཞི་འཛིན་པའི་ཐིག་ལེ། སྣང་བ་ལམ་གྱི་ཐིག་ལེ། འབྲས་བུ་རང་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་དང་གསུམ་ལས་གཞི་འཛིན་པའི་ཐིག་ལེ་ནི། སྙིང་དབུས་འོད་ལྔ་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཐིག་ལེ་འོད་རྩ་དྭངས་པའི་ནང་ན་གནས་པ་སྟེ། དེ་ལ་རང་བཞིན་འོད་ཀྱི་ཐིག་ལེ་དང་། ཀུན་བཟང་གཞིའི་ཐིག་ལེ་ཡང་ཟེར་ལ། གསར་མའི་རྒྱུད་སྡེ་ལས་མི་ཤིགས་པའི་ཐིག་ལེ་དང་མི་འགྱུར་བའི་ཐིག་ལེ་གསུངས་པའང་ཡོད། སྣང་བ་ལམ་གྱི་ཐིག་ལེ་ནི། ཀུན་རྫོབ་རྒྱུའི་ཐིག་ལེ་དང་། དོན་དམ་འབྲས་བུའི་ཐིག་ལེ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བའོ། །འབྲས་བུ་རང་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་ནི། འོད་རྣམས་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་དང་། ཡེ་ཤེས་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ། རིག་པ་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་དང་གསུམ་མོ། །དེ་ལས་འོད་རྣམས་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་ནི། རྩིབས་ཤར་དང་གྱེན་འགྲེང་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ། ཐིག་ལེ་དང་ཕྱིའི་འོད་མ་འདྲེས་པ་བར་སྣང་གི་འཇའ་ཚོན་བཞིན་དུ་སྣང་བའོ། །དེ་ནས་འདི་ཉིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པ་ལས་ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྣང་བ་བདོ་བའི་དུས་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་ནི། ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྣང་བ་ཚད་དུ་ཕྱིན་པར་ཉེ་བའི་སྣང་བ་ཡར་འཕེལ་བ་དེ་ཡིན་ནོ། །རིག་པ་སྨིན་པའི་ཐིག་ལེ་ནི། ཐིག་ལེ་དབྱིབས་ཟླུམ་པོའི་དབུས་སུ། དག་པ་ཆེན་པོའི་སྣང་བ་སྐུ་ཕྱེད་སྐུ་དང་། སྐུ་རྐྱང་དང་། ཡབ་ཡུམ་དང་། ཚོམ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཤར་ནས་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ནང་དབྱིངས་སུ་རིགས་ལྔ་ཡོད་པ། འདིར་སྐུ་སྨིན་ནས་རིག་པ་སྐུར་སྨིན་པའི་དུས་ཞེས་བྱ། རིག་པ་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་མཐོང་སྣང་དེ་ལྟར་འཆར་བ་ཡིན། རིག་པ་སྐུར་སྨིན་ཞེས་པ་དང་། ཤེས་རབ་སྐུར་སྨིན་ཞེས་པ་ནི་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །ཐིག་ལེ་འདི་དག་ནི་རྩའི་ནང་གདངས་ཕྱིར་ཤར་བ་སྟེ། རིགས་བསྡུ་ན་ནང་དབྱིངས་ལ་ངོ་བོ་སྐུའི་ཐིག་ལེ། རང་བཞིན་འོད་ཀྱི་ཐིག་ལེ། ཐུགས་རྗེ་ཟེར་གྱི་ཐིག་ལེ་སྟེ་འཇུག་པའི་ཐིག་ལེ་གསུམ་དང་། དབྱིངས་སྣང་གི་ཐིག་ལེའི་ཆ། མཚོན་ཆ་པདྨ་སོགས་སྐྱེ་བའི་ཐིག་ལེ་ལྔ་དང་། ཕྱེད་སྐུ་སོགས་སྐུ་སྣང་བའི་ཆ་ནས་བཀོད་པའི་ཐིག་ལེ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་དབྱེ་བ་ཞིབ་ཕྲ་བྱས་ན་ཤིན་ཏུ་མང་ངོ། །ད་རུང་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་དེ་བས་ཀྱང་མང་བ་ཡོད་དོ། །འོན་ཀྱང་མདོར་བསྡུས་ན་ཕྱིར་སྣང་འོད་དུ་གསལ་ནས་སྐུ་ཐིག་ཟེར་གསུམ་ལ་སྣང་བའི་སྐབས་སུ་ནང་གི་ཕྲ་རགས་ཀྱི་འཛིན་པ་དག་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀ་དག་གི་རང་ངོ་གསལ་བའི་གནད་དེ་ལ་ཐུག་གོ།

༽ གཞག་ཐབས་བཞིས་ཉམས་སུ་བླང་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ།

༼༽ ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་བླང་ཚུལ་གྱི་ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པ།

གཉིས་པ་ལྟ་བ་རི་བོ་ཅོག་བཞག སྒོམ་པ་རྒྱ་མཚོ་ཅོག་བཞག སྤྱོད་པ་མན་ངག་ཅོག་བཞག འབྲས་བུ་མ་བཅོས་ཅོག་བཞག ཛྙཱ་ན་སུ་ཏྲའི་བཞག་ཐབས་བཞི་ལྟར་བཤད་ན་གཞི་ལམ་གྲོགས་འབྲས་བུ་དང་བཞི་ལ་སྦྱར་བ་ནི་ཚིག་སྒྲོས་ཀྱི་ཡིག་ཆའི་ཁྱད་པར་ཙམ་ལས་དོན་འདྲའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བཞག་ཐབས་བཞིས་ཉམས་སུ་བླང་ཚུལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་བླང་ཚུལ་གྱི་ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པ་དང་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། དེའང་རིགས་ཀྱི་བུ་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ལས་འདས་ཏེ་ནགས་ཀྱི་ཀློང་ཆེན་པོ་ལ་དགོན་པར་གནས་པར་གྱིས་ཤིག །ཕྱི་ནང་གི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བར་བྱས་ཏེ་ལྟ་བའི་ཁྱེར་སོ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་མ་བྲལ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདེན་པ་དང་མི་འབྲལ་བས་བར་དོ་མེད་པར་སྐད་ཅིག་མ་ལ་འཚང་རྒྱའོ། །དེའི་ཐུགས་རྗེའི་སྒོ་མ་འགགས་པར་སྤྲུལ་པ་ཆེན་པ་ཕྱོགས་བཅུར་འགྱེད་དོ། །དེའང་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རི་བོ་ཅོག་གཞག་གི་ལྟ་བ་དང༌། རྒྱ་མཚོ་ཅོག་གཞག་གི་དགོངས་པ་དང༌། རིག་པ་ཅོག་གཞག་གི་མན་ངག་དང༌། སྣང་བ་ཅོག་གཞག་གི་ཐབས་བསྟན་པའོ་ཞེས་སོ།།

༼༽ ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་བླང་ཚུལ་གྱི་རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

༼ རི་བོ་ཅོག་གཞག་གི་ལྟ་བ་བཤད་པ།

གཉིས་པ་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ་རི་བོ་ཅོག་གཞག་གི་ལྟ་བ་ནི་དབྱིངས་རིག་གི་ངང་ལ་ཐག་ཆོད་ཀྱི་དགོངས་པ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པར་གསལ་ལེ་ཧྲིག་གེ་བཞག་པ་སྟེ། རྒྱུད་དེ་ཉིད་ལས། རི་བོ་ཅོག་གཞག་ལྟ་བ་གསང་བ་ཉིད། །ཐེ་ཚོམ་མ་ཡིན་འགྱུར་བ་ངང་གིས་མེད། །ནམ་མཁའ་ཉིད་ཀྱི་ངང་ལ་རྣམ་པར་གསལ། །དོན་གྱི་ངོ་བོ་རིག་པ་དེ་ཉིད་ལ། །བྱས་པ་མ་ཡིན་བྱེད་མཁན་ག་ལ་ཡོད། །བཅོས་པ་མ་ཡིན་བཅོས་པའི་བདག་པོ་མེད། །ལྟ་བ་མ་ཡིན་ལྟ་བྱེད་ཆོས་དང་བྲལ། །མཐོང་བ་མ་ཡིན་མཐོང་བྱེད་རྣམས་པར་གསལ། །སྣང་བྱེད་མ་ཡིན་སྣང་བའི་ཕྱོགས་དང་བྲལ། །དྲི་མ་མ་ཡིན་ཐོགས་མེད་ཕྱོགས་བཅུར་རྒྱས། །རྩོལ་བ་མ་ཡིན་རྩོལ་སྒྲུབ་ཆོས་དང་བྲལ། །གཅིག་པུ་མ་ཡིན་དུ་མའི་ཆོས་དང་བྲལ། །ཕྱི་དང་ནང་མེད་ཕྱི་ནང་མེད་པར་གསལ། །ལྟ་བྱེད་མ་ཡིན་རྟག་ཆད་གཉིས་ལས་འདས། །དེ་ལ་ལྟ་བ་མེད་པས་བལྟ་རུ་མེད། །དོན་ལས་མི་འདའ་ལྟ་བ་ངང་གིས་མེད། །དེ་ཡོད་མ་ཡིན་དེ་ཡི་ངང་ལ་གནས། །ཞེས་སོ། །ཐག་ཐམས་ཅད་ལྟ་བས་ཆོད་ནས། སྣང་བ་སྣང་ཐོག རིག་པ་རིག་ཐོག་ཏུ་དབྱིངས་རིག་གི་ངང་དུ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པས་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགོངས་པའི་ཞེ་ཕུགས་ལོན་ནས་དེའི་སྟེང་དུ་ཐག་ཆོད་པ་ནི། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཡེ་གྲོལ་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡིན། འདི་རི་རྒྱལ་ལྟར་གཡོ་འགུལ་མེད་པའི་ཐོག་ཏུ་མན་ངག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནད་འདུས་པ་འབྲས་བུའི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་པས་རི་རྒྱལ་ལྟར་ཐམས་ཀྱི་ཡང་རྩེར་འཕགས་པའོ། །ཛྙཱ་ན་སུ་ཏྲའི་ཞལ་ཆེམས་ལས། ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་རང་གྲོལ་བར་འདོད་ན་རི་བོ་ཅོག་གཞག་གི་ལྟ་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟད་སར་སྐྱོལ་ཅིག ཅེས་དང་ཤྲཱི་སེངྷའི་ཞལ་ཆེམས་གཟེར་བུ་བདུན་པ་ལས། ལྟ་བ་གྲོལ་ཡན་གྱི་གཟེར་རྟག་ཆད་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་གདབ་པ་བཞིན་དང་མེ་ལོང་འཕྲད་པ་ལྟ་བུའི་མན་ངག ཅེས་གསུངས་སོ། །མདོར་ན། མ་ཡེངས་མི་སྒོམ་དོན་གྱི་རང་ཞལ་བལྟ། །འཁོར་འདས་ཆོས་སྐུ་ཡེ་སངས་རྒྱས་པའོ། །གསུངས་པ་བཞིན་ལྟ་བ་ཡིན་མིན་གྱི་རེ་དོགས་མེད་པ་ལ་ངེས་ཤེས་གདིང་ནས་སྐྱེས་ནས་ཁོ་ཐག་ནང་ནས་ཆོད་པ་ཞིག་དགོས་སོ། །དེ་ནི་གཞི་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ།།

༼ རྒྱ་མཚོ་ཅོག་གཞག་གི་དགོངས་པ་བསྟན་པ།

གཉིས་པ་རྒྱ་མཚོ་ཅོག་གཞག་གི་དགོངས་པ་ནི། མིག་ཆུའི་རྒྱ་མཚོར་སྟོང་གཟུགས་གཟའ་སྐར་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བའི་ཚེ་དགག་སྒྲུབ་ཆགས་ཞེན་དུ་འཛིན་པའི་དབབ་རླབས་མེད་པར་ཤེས་པ་དྭངས་སང་ངེ་སྤྲོ་བསྡུ་མེད་པར་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་རྒྱ་མཚོ་ནུབ་པ་མེད་པའི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྩེ་མོ་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། རྒྱ་མཚོ་ཅོག་གཞག་གི་དགོངས་པ་ནི། སྣང་བ་མ་ཡིན་སྣང་བར་བྱེད་པ་མིན། །སྟོང་པ་མ་ཡིན་སྟོང་པར་ཡོད་མ་ཡིན། །གསལ་བ་མ་ཡིན་གསལ་པ་ཆེན་པོའི་ཡུལ། །བྱིང་བ་མ་ཡིན་རྒོད་པ་ངང་གིས་མེད། །མ་གཡོས་མི་གཡོ་གཡོ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། །མ་བསྐྱོད་མི་བསྐྱོད་བསྐྱོད་པ་ཀུན་ལས་འདས། །བྱས་པས་མ་བྱུང་བཞག་ཐབས་ཆེན་པོར་ལྟོས། །སྤྲོ་བསྡུ་མ་བྱེད་ཅོག་གཞག་གཅིག་གི་ངང༌། །གནས་པ་མ་ཡིན་དེ་ལས་འདའ་བ་མེད། །གསང་བའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་ལ། །ཡེ་ནས་ལྷུན་འབྱམས་མ་བསྐྱོད་དབྱིངས་སུ་ཞོག །གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ན། །ནུབ་པ་མེད་པའི་རྒྱལ་མཚན་རྩེ་མོར་ལྟོས། །སྟོང་བའི་སེམས་མེད་མ་བཅོས་ཆེན་པོའི་སྐུ། །བྱས་པ་མེད་པས་བྱེད་པ་ཀུན་ལས་རྒྱལ། །ཡེ་ནས་མ་བྱུང་མ་བཅོས་ཅོག་གཞག་ཉིད། །སྣང་བས་མ་བསྒྱུར་བློ་ཡིས་མ་བཅོས་པ། །ཆོས་ཉིད་མཁའ་ལ་གནས་ན་དགོངས་པར་བསྟན། །ཆོས་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་བསམ་པ་རབ་སྤངས་པ། །འགྱུ་བྱེད་མེད་ན་སྒོམ་པའི་དགོངས་པ་ཡིན། །གང་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱོགས་དག་མི་འཛིན་ན། །རྒྱ་མཚོའི་གཏིང་དུ་གཟའ་སྐར་ཤར་བ་བཞིན། །འཛིན་མེད་གསལ་ཆ་མ་འགགས་པས། །དགོངས་པའི་འདུག་ཚུལ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །སྤྱིར་ཅོག་གཞག་བཞི་འདི་ཁྲེགས་ཆོད་ཐོད་རྒལ་གཉིས་ཀ་ལ་སྦྱར་ཆོག་ལ། ཁྲེགས་ཆོད་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྒོམ་པ་བཅས་བཅོས་དང་རེ་དོགས་དང་བློ་སྣ་ཚབ་ཚུབ་མི་བྱེད་པར་དྭངས་པ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུའི་ངང་དུ་དྭངས་སང་ངེ་ཡངས་ཁྲོལ་ལེ་ཡེངས་མེད་འཛིན་མེད་དུ་སྐྱོང་བ་གནད་ཡིན། ཐོད་རྒལ་གྱི་སྐབས་སུ་རྒྱང་ཞགས་རྒྱ་མཚོའི་སྒོ་བརྒྱུད་ནས་སྟོང་གཟུགས་འོད་དང་ཐིག་ལེ་ཤར་བ་དེ། རྒྱ་མཚོ་དྭངས་པ་གཡོ་འགུལ་མེད་པ་ཞིག་གི་ནང་དུ་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་ལྟར་དགག་སྒྲུབ་ཞེན་འཛིན་མེད་པར་ཉམས་སུ་ལེན་པའོ། །འདི་ལ་ཛྙཱ་ན་སུ་ཏྲས་སྒོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོབས་རྙེད་པར་འདོད་ན་རྒྱ་མཚོ་ཅོག་གཞག་གི་དགོངས་པས་བློ་དངོས་གཉིས་ཀ་གཅིག་ཏུ་དྲིལ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་། ཤྲཱི་སེངྷས་ངོ་བོ་རང་དག་གི་གཟེར་བློ་དངོས་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་གདབ་པ་ཡིད་མཐུན་པའི་ཕོ་མོ་འཕྲད་པ་ལྟ་བུའི་མན་ངག ཅེས་གསུངས། མདོར་ན་རྒྱ་མཚོ་དྭངས་པ་ལ་གཟའ་སྐར་ཤར་བ་ལྟར་དྭངས་ཆ་ཡོད་དགོས་སོ།།

༼ རིག་པ་ཅོག་གཞག་གི་མན་ངག་བསྟན་པ།

གསུམ་པ་རིག་པ་ཅོག་གཞག་གི་མན་ངག་ནི། །མིག་ཡིད་ཙམ་མནན་ནས་ཟུར་ལ་བལྟས་པས་དབྱིངས་སྣང་ཤར་བར་ལུ་གུ་རྒྱུད་བཙོན་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། རིག་པ་ཅོག་གཞག་མན་ངག་ཉིད། །འདི་ནི་གསང་བའི་མཐར་ཐུག་སྟེ། །མིག་ནི་རབ་ཏུ་མནན་བྱས་ཏེ། །དེ་དང་འདུ་འབྲལ་མེད་པར་བརྟག །མིག་ཟུར་གཉིས་ལས་དབྱིངས་བྱུང་བས། །འོད་ནི་ཕྲ་ལ་འཁྲིལ་བ་འབྱུང༌། །དེ་ལས་ངོ་བོ་ལུ་གུ་རྒྱུད། །ཕྲ་དང་འཁྱུག་དང་འགྱུ་བའོ། །མིག་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་བརྟག །སངས་རྒྱས་སྐུ་ཡི་ཐིག་ལེར་འཆར། །དེ་ཉིད་དགོངས་པའི་དྲོད་རྙེད་ནས། །རིག་པ་སྐུ་ནི་ལུ་གུ་རྒྱུད། །སྐུ་དང་བཅས་པར་སྣང་བའོ། །ཞེས་སོ།།

༼ སྣང་བ་ཅེར་གཞག་གི་ཐབས་བསྟན་པ།

འདི་དང་འོག་མ་གཉིས་ཀ་སྐབས་འདིར་གོ་སྦྲེལ་ནས་བླངས་ན་བདེ། བཞི་པ་སྣང་བ་ཅེར་གཞག་གི་ཐབས་ནི། ཡེ་ཤེས་རང་ངོའི་གདངས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་འོད་ལྔ་སྟེ། ཟ་འོག་རིས་ལ་སོགས་པ་སྣང་བའི་ངང་དེར་རིག་པ་གསལ་དྭངས་ཕྱེད། བྱིང་རྨུགས་མེད། འཕྲོ་རྒོད་དུ་མ་ཤོར། གང་ལའང་མི་འཛིན། བདེ་གསལ་མི་རྟོག་པའི་ཉམས་ཡོད་ལ་འཛིན་པ་མ་ཞུགས་པར་བཞག་པ་སྟེ། གསང་བ་ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། སྣང་བ་ཅེར་བཞག་རིག་པའི་ཐབས་ཆེན་ནི། །སྣང་བ་ཆེན་པོ་ཀུན་གྱི་གཞི་མ་ཡིན། །འབྱུང་བ་ལྔ་ཡི་སངས་རྒྱས་ལམ་ལྟར་སྣང༌། །ཆེན་པོ་ལྔ་ཉིད་མ་ཡི་སྣང་བར་གསལ། །མ་ཡེངས་ངང་དུ་འཛིན་མེད་ཆེན་པོར་ཞོག །གསང་སྔགས་ཆེན་པོ་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ལྔ། །ཆེན་པོ་ལྔ་ཡིས་མ་བསྐྱོད་དབྱིངས་སུ་ཞོག །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའི་རིག་པ་ཅེར་བཞག་ནི། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སྟོན། །ཡེ་ཤེས་དག་པའི་སྣང་བ་ཅེར་སྣང་བས། །གསང་བའི་བཞག་ཐབས་ཅེར་བཞག་ཆེན་པོའི་ངང༌། །སྐུ་ཡི་སྣང་བ་འབྱུང་ལྔ་མ་སྤངས་པ། །ཡེངས་པ་མ་ཡིན་ངང་གི་དོན་ལ་ཞོག །ཅེས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་དབྱིངས་རིག་ལ་ཆགས་ཞེན་མེད་པར་ལྟ་བ་གཅིག་གི་ངང་དུ་འདུས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་སྐབས་སུ་ནང་རིག་པ་བྱིང་རྨུགས་འཕྲོ་རྒོད་ཀྱི་དབང་དུ་མ་ཤོར་བར་འཛིན་མེད་གསལ་སྟོང་གི་ངང་དུ་བཞག་པ་དང་མཉམ་དུ། ནང་གདངས་དེ་ཕྱིར་ཤར་བའི་འོད་ལྔ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རང་འོད་དུ་ཤར་ཡོང་དུས་འཛིན་མེད་ཅེར་བཞག་བྱས་ནས་ཆོས་སྐུའི་སྣང་བ་དབྱིངས་རིག་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་ངང་དུ་འཇོག་དགོས་པ་དེ་རེད། ཛྙཱ་ན་སུ་ཏྲས་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་རྩལ་སྦྱོང་བར་འདོད་ན་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཅེར་བཞག་གི་ཐོག་ཏུ་ཞོག་ཅེས་གསུངས་པ་དང་། ཤྲཱི་སེངྷས་སྒོ་ལྔ་རང་ཡན་གྱི་གཟེར་བྱིང་རྒོད་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་གདབ་པ་བུ་གཅིག་པུ་མ་དང་འཕྲད་པ་ལྟ་བུའི་མན་ངག ཅེས་གསུངས། ཛྙཱ་ན་སུ་ཏྲའི་ལུགས་ལ་ཅོག་གཞག་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀ་གྲོགས་དང་འབྲས་བུ་ལ་བཞག་ཡོད་ཀྱང་དོན་གཅིག་གོ །ཤྲཱི་སེངྷས་སྒོ་ལྔ་རང་ཡན་གྱི་གཟེར་བྱིང་རྒོད་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་གདབ་ཅེས་གསུངས་པའང་འདི་དང་འབྲེལ་ལོ། །ཅོག་གཞག་བཞི་འདི་ལ་འཆད་ཚུལ་གྱི་ཐོག་ནས་འདྲ་མིན་ཅུང་ཟད་རེ་བཤད་ན་ཆོག་པས་གང་ལྟར་བཀྲལ་ནའང་ཆོག་གོ །འདི་ཁྲེགས་ཆོད་དང་སྦྱར་ནས་བཤད་ལུགས་ཤིག་དང་། ཐོད་རྒལ་དང་སྦྱར་ནས་བཤད་ལུགས་ཤིག་དང་། ཁྲེགས་ཆོད་ཐོད་རྒལ་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་བཤད་ལུགས་ཤིག་དང་གསུམ་བྱས་ནའང་ཆོག་འདུག་སྙམ། དེ་མ་ཟད་ལྟ་བ་རི་བོ་ཅོག་གཞག་འདི་གཅིག་པུ་ལ་མཚོན་ནའང་གཞིའི་བཞུགས་ཚུལ་གྱི་ཐོག་ནས་བཤད་ལུགས་ཤིག་དང་། ངོ་སྤྲོད་མན་ངག་གི་ཐོག་ནས་བཤད་ལུགས་ཤིག་དང་། ངོ་འཕྲོད་པའི་ཆ་ནས་བཤད་པའི་བཤད་ལུགས་ཤིག་དང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པ་ཡིན། གཞིའི་བཞུགས་ཚུལ་གྱི་ཕྱོགས་ནས་ལྟ་བ་རི་བོ་ཅོག་གཞག་ནི་རིག་སྟོང་ཐིག་ལེ་ཉག་ཅིག་ཆོས་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྙིང་པོ་དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་བཞུགས་པ་ཡིན་པས་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བཟང་ངན་འཕོ་འགྱུར་མ་སོང་བ་འཕོ་འགྱུར་མེད་པ་རི་བོ་ལྟར་བརྟན་པའི་ཆ་ནས་བཞག་པ་ནི་རི་བོ་ཅོག་གཞག་ཏུ་གཞིའི་ཐོག་ནས་བཞག་པ་དང་། ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་མན་ངག་དང་སྦྱར་ནས་བཤད་ན་རིག་འཛིན་བརྒྱུད་པའི་མན་ངག་ལ་ཚིག་ལ་ཆད་ལྷག་དང་དོན་ལ་ནོར་འཁྲུལ་མེད་པར་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་དགོངས་དོན་བདུད་རྩིའི་བཅུད། ཐོས་གྲོལ་དྲན་གྲོལ་མྱོང་བས་གྲུབ་པ་འགྱུར་མེད་རི་ལྟར་བརྟན་པའི་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་གདམས་ངག་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་ནས་བཤད་པ་དང་། ཡང་གདམས་ངག་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རིག་པའི་རང་ངོ་འཕྲོད་པའི་གང་ཟག་དེའི་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས། རང་ངོས་ནས་སད་སོང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྱིའི་གདམས་པ་གནམ་ས་ཆ་ལང་བརྡབས་ཀྱང་ཡ་ང་བག་ཚ་མེད་པའི་རྟོགས་པ་དེ་ནང་དུ་བརྙེས་པའི་རི་ལྟར་བརྟན་པའི་རི་བོ་ཅོག་གཞག་ཏུ་འགྲེལ་ན་ཡང་ཆོག འདི་དག་ཁྲེགས་ཆོད་ཐོད་རྒལ་ཟུང་འབྲེལ་ལ་སྦྱར་བ་རེད། སྒོམ་པ་རྒྱ་མཚོ་ཅོག་གཞག་ནི། ཚོགས་དྲུག་མ་བཅོས་བཟོ་མེད་དུ་བཞག་ན་ཡུལ་ལྔ་འགག་མེད་རྒྱ་མཚོའི་ནང་དུ་གཟའ་སྐར་ཤར་བ་དང་འདྲ་བར། ཤར་ཡང་སྣང་བའི་ཡུལ་གྱིས་མ་གོས་འཛིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་མ་བཅིངས་པ་ཞིག་དང་། རྒྱ་མཚོ་ལ་གཟའ་སྐར་བཀྲ་བ་དང་འདྲ་བར་འཆར་ཆ་གང་ཤར་ཡང་ཡེངས་མེད་འཛིན་མེད་ཞེན་མེད་དུ་གློད་ཚེ་ལུག་རྒྱུད་ཨར་ལ་གཏད་ནས་ཤེས་རབ་རང་བྱུང་གི་ངོ་བོ་ནང་ནས་གསལ་བའོ། །སྤྱོད་པ་མན་ངག་ཅོག་གཞག་ནི། ཡུལ་དྲུག་ལ་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་པས་རོལ་བའི་སྐབས་སུ་དང་པོ་རྩལ་སྦྱོང་། བར་དུ་ཤར་གྲོལ་རང་གྲོལ། ཐ་མ་གང་སྣང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རོལ་བ་མ་ཤར་བར་གྱི་སྤྱོད་པ། དམིགས་བསལ་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྐབས་སུ་ཡང་སྣང་ཆ་གང་ཤར་མི་འགག་པར་སྤྱོད་པས་ན་སྤྱོད་པ་གསུངས་པའོ། །འབྲས་བུ་རིག་པ་ཅོག་གཞག་ནི། གཞིར་གནས་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་གྱུར་ནས་སྣང་བ་ཅེར་འཛིན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ནང་གདངས་ཕྱིར་ཤར་བ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་སོགས་པ་རིག་སྟོང་ཟུང་འཇུག ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཀློང་དུ་གྲོལ་བའི་ཁྱད་ཆོས་དྲུག་གི་གནད་འདུས་པ་དེ་དག་གོ།

༽ རྣལ་འབྱོར་བཞིས་གནད་ངེས་པ་རང་ཐོག་ཏུ་དབབ་པ།

གསུམ་པ་རྣལ་འབྱོར་བཞིས་གནད་ངེས་པ་རང་ཐོག་ཏུ་དབབ་པ་ལ། ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་འབྲས་བཞི་ལས། དང་པོ་ལྟ་བ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ནི། རྒྱ་མཚོ་དྭངས་པ་ལ་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྣང་བས་ཟང་ཐལ་དུ་མཐོང་དུས་དེ་ལ་བལྟ་ཡང་ནང་གི་ཤེས་པ་སྙེམས་བྱེད་དང་བྲལ་བ་ཟང་ཐལ་རྗེན་པར་ཡེ་རེ་བཞག་པ་སྟེ། ནོར་བུ་ཕྲ་བཀོད་ལས། ལྟ་བ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས། དེ་ཡི་དོན་ལ་འགྱུར་མེད་བལྟ། །དེ་ཡང་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐུ། །མངོན་དུ་སྣང་ཞིང་གཟུང་བར་དཀའ། །རིག་པ་ངོ་བོ་དེ་ཉིད་ལ། །འགག་མེད་ཟང་ཐལ་གནས་པའི་དཔེ། །དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་དྭངས་པ་ལ། །གཟའ་དང་སྐར་མ་ཤར་བ་བཞིན། །བག་ལ་ཉལ་བའི་དུས་མིན་པར། །སྣ་ཚོགས་ཟང་ཐལ་ཆེན་པོར་གནས། །ལྟ་བ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས། །དེ་ཡི་དོན་ལ་མ་ཡེངས་ན། །བག་ལ་ཉལ་དང་མ་ཉལ་མེད། ཅེས་སོ། །ཕྱིའི་ལུག་རྒྱུད་ཀྱི་སྣང་བ་ཟང་ཐལ་དུ་སྣང་ཡོང་དུས་དེ་ལ་ནང་ཤེས་པ་སྙེམས་བྱེད་དང་བྲལ་བའི་ཟང་ཐལ་གྱི་ངང་དུ་འཇོག་པ་སྟེ། ལྟ་བ་སྤྲོས་བྲལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་རང་གདངས་འགག་པ་མེད་པ་རིག་སྟོང་ཟུང་དུ་འཇུག་པ། མདོ་ལྟར་ན་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ། སྔགས་ལྟར་ན་གཉུག་མའི་སེམས་འོད་གསལ་གྱི་རིག་པ་སྟེ། ཤེས་རིག་རང་ཚུགས་མ་ཤོར་བ། །འདི་ལས་ལྷག་པ་གཞན་ན་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལ་ངེས་ཤེས་གཏིང་ནས་སྐྱེས། ཁོ་ཐག་གདིང་ནས་ཆོད་དགོས་སོ། །སྒོམ་པ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ནི། ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་འགུལ་འཕྲིག་མེད་པར་ཉམས་སུ་ལེན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། རང་རིག་སྒོམ་པའི་རྒྱུན་མེད་ཀྱང༌། །སྒོམ་པ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་འབྱུང༌། །དུས་དང་དུས་མིན་ཐམས་ཅད་དུ། །ལུ་གུ་རྒྱུད་དང་མ་བྲལ་ན། །སྒོམ་པ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན། །ཞེས་པ་དང༌། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། སྒོམ་པའི་སྐྱེལ་སོ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་བསྟན། །ཞེས་སོ། །ངང་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་སྒོམ་པ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཉིད་རང་བབས་ཀྱི་བསམ་གཏན་གྱི་སྒོམ་པའི་ངང་སྐྱོང་དུས། རང་སེམས་ཀྱི་དེ་ཉིད་མཐོང་ནས་དྭངས་པ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ། གསལ་བ་ཉི་ཟླ་ལྟ་བུ། སྤྲིན་མེད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་རྒྱ་ཆེན་ཁྱོན་ཡངས་གསལ་འགྲིབ་མེད་པར་གནས་པས། དེར་རིག་གདངས་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་འགུལ་འཕྲིག་མེད་པར་རང་ཤུགས་ཀྱིས་གནས་ཏེ་ནང་ཤེས་རབ་རང་བྱུང་གི་སྒྲོན་མའི་ངོ་བོ་དེ་ཉིད་མཐོང་བའི་སྐབས་ཡིན་ནོ། །སྤྱོད་པ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ནི། ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་བལྟ་དུས་གཉིས་སྣང་བློའི་ཞེན་པ་ལས་འདས་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། ནོར་བུ་ཕྲ་བཀོད་ལས། སྤྱོད་པ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས། །ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ། །དུས་བཞི་ཉིད་དུ་མ་བྲལ་ན། །སྤྱོད་པ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ཡིན། །ཞེས་དང༌། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས། སྤྱོད་པ་ཆེན་པོ་དེ་དང་མ་བྲལ་ན། །རྣམ་གསུམ་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཡིན་པར་གསུངས། །ཞེས་སོ། །སྣང་ཆ་གང་ཤར་མི་འགག་པར་སྤྱོད་པའམ་སྤྱོད་པ་ཡུལ་རྐྱེན་གྱིས་མི་འཕྲོག་པ་གང་སྣང་གང་ཤར་དུ་གྲོལ་བ་སྤྱོད་པ་རྐྱེན་ཐུབ་ཅེས་བྱ་ལ། ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་ངོ་བོ་རྟོག་མེད་སྤྲོས་བྲལ་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་དང་ནམ་ཡང་མི་འབྲལ་བ་དེ་ལ་གསུངས་པའོ། །འབྲས་བུ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ནི་ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་བལྟ་དུས་དེར་རེ་དོགས་གང་ཡང་མེད་པར་ལྷུན་གྲུབ་རང་ཆས་སུ་རྟོགས་པས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། སངས་རྒྱས་འབྲས་བུ་བྱར་མེད་ཆེན་པོའི་ཀློང༌། །དེ་ལས་མ་འདས་ཆོས་ཉིད་བསྒྲུབ་ཏུ་མེད། །ཅེས་སོ། །འབྲས་བུ་ཞེས་པ་ཟུར་ཞིག་ནས་ཐོབ་པ་མིན་པར་སྐུ་གསུམ་ལམ་སྣང་དུ་རྫོགས་པ་གང་སྣང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རོལ་བ་ཐམས་ཅད་རིག་པའི་རང་བཞིན་སྣང་སྲིད་དག་མཉམ་ཆེན་པོ་བྲི་གང་བསལ་བཞག་དང་བྲལ་བ་ཞིག་གི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་གི་གོལ་ས་བཅད་པ་ནི། རིག་པའི་ངོ་བོ་ལ་གོལ་མ་གོལ་མེད་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཉམས་སུ་ལེན་དུས་ཤེས་མ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་ལས་གོལ་མ་གོལ་དུ་བྱུང་བས་གོལ་ས་བཅད་པ་བསྟན་ཏེ། ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པ་གསུམ་ལས། ཁྲེགས་ཆོད་ཀ་དག་གི་རིག་པ་དང་ཐོད་རྒལ་ཤེས་རབ་རང་བྱུང་གི་སྒྲོན་མ་གཉིས་ཀ་དོན་གཅིག་ལ་དེའི་རང་ཞལ་མཇལ་བའི་ལྟ་བ་དེ་ཉིད་གཏན་ལ་ཕབ་དུས་ལྟ་བ་ལ་སྟོང་པ་ཅང་མེད་དུ་བལྟས་ན་ཆད་པ། ཆད་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། སྟོང་ཉིད་ཅེས་པ་སྟོང་གསུམ་སྣོད་བཅུད་དང་བཅས་པ་ཞིག་པའི་ཤུལ་ལྟ་བུའི་སྟོང་པ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ལས་འགག་མེད་ཀྱི་སྣང་ཆ་ཡོད་པས་ཆད་མཐའ་སེལ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་ལ། དེ་ལྟར་མ་ཤེས་ནས་ཅང་མེད་ཧད་པོར་བསྒོམས་ན་གཟུགས་མེད་དུ་གོལ། སྣང་བ་འོད་ལ་དགའ་བྲོད་དུ་འཛིན་པར་སོང་ན་རྟག་པ། གསལ་བ་རིགས་ཆད་དུ་བསྒོམས་ན་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་བཞིར་གོལ། སྟོང་གཟུགས་ལ་དག་གྲོལ་གྱི་དངོས་པོ་མཚན་མར་འཛིན་ན་གཟུང་འཛིན། དེའི་ངང་ལ་བསྒོམས་ན་འདོད་པར་གོལ་བ་སྟེ། ནོར་བུ་ཕྲ་བཀོད་ལས། ལྟ་བ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ། །གོལ་ས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བལྟས་པ་ན། གཟུགས་མེད་སྐྱེ་མཆེད་མུ་བཞིར་གོལ། །དངོས་པོ་ཉིད་དུ་བལྟས་པ་ན། །གཟུགས་ཁམས་གནས་རིགས་བཅུ་བདུན་དང༌། བེམ་པོ་ཉིད་དུ་གོལ་བར་འགྱུར། །ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྣང་བ་ལ། །རྟག་པ་ཉིད་དུ་རབ་བལྟས་ནས། །ཆགས་པ་ཆེན་པོས་བཅིངས་གྱུར་ན། །འགྲོ་དྲུག་གནས་སུ་གོལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དེ་དག་ནི་ལྟ་བའི་གོལ་ས་གསུམ་མོ། །ཀུན་མཁྱེན་འཇིགས་མེད་གླིང་པའི་ཞལ་ནས། སེམས་གསལ་སྟོང་ཞི་གནས་འཛིན་པ་ཅན། །ཡིད་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱི་ལྷག་མཐོང་གཡོ་འཕྲུལ་པོ། །དབྱིངས་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་བྱར་མེད་གསུམ། །འདི་གསུམ་པོ་རྫོགས་ཆེན་ཁྱུ་ནས་བུད། །ཅེས་གསུངས། དེས་ན་འོད་སྣང་ལ་མཐར་འཛིན་དང་ཞེན་ཆགས་མེད་པས་གོལ་ས་ཤུགས་ལ་ཆོད་པའོ། །སྒོམ་པའི་གོལ་ས་ལའང༌། རྟོག་མེད་ལྟེངས་པོར་སོང་ན་ཞི་གནས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གོལ་བས་རིག་པའི་གསལ་རིག་རྗེན་རྗེན་ངོས་འཛིན་པ་གཅེས་སོ། །རྣམ་པར་གསལ་བ་རིས་ཅན་གུད་དུ་བཅད་ནས་བསྒོམས་ན་མཐར་འཛིན་ཕྱོགས་ལྷུང་དུ་གོལ་བས་མཐར་འཛིན་གྱི་འཁྲིས་མེད་པར་བྱའོ། །བྱུང་ཚོར་བཀག་པའི་སྟོང་པ་བསྒོམས་ན་སྟོང་ཆས་མུ་མེད་དུ་གོལ་བས་འཆར་བ་མི་དགག །རྗེས་མཐུད་མ་བྱུང་གང་ཤར་ཐད་ཀར་ཁད་ཁད་འགྲོ་བ་ངོས་ཟིན་པ་གཅེས་སོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས། སྒོམ་པ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ། །གོལ་ས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། །བཏང་སྙོམས་བདག་མེད་བསྒོམ་བྱས་ན། །ལྟེངས་ནས་མུན་སྣང་ཉིད་དུ་གོལ། །ཏིང་འཛིན་ཡིག་འབྲུ་བསྒོམ་བྱས་ན། །ཆགས་པས་འཁོར་བའི་གནས་སུ་གོལ། །མི་རྟོག་སྟོང་པར་བསྒོམ་བྱས་ན། །ཆགས་པ་མུ་མེད་ཉིད་དུ་གོལ། །ཞེས་སོ། །དེ་དག་ནི་སྒོམ་པའི་གོལ་ས་གསུམ་མོ། །ཡང་ཀུན་མཁྱེན་འཇིགས་གླིང་གིས། སྒོམ་དྲན་འཛིན་གཉེན་པོའི་འཆིང་བ་དང་། །བློ་ཆེད་འཛིན་བྱས་པའི་སྟོང་ཉམས་ཅན། །བློ་གོལ་ཡུལ་འདྲེས་པའི་རྗེས་འདེབས་གསུམ། །ཁྱོད་གསུམ་ཡང་རྫོགས་ཆེན་ཁྱུ་ནས་བུད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སྤྱོད་པ་ལའང་ཞེན་མེད་གཞི་གྲོལ་དུ་མ་སོང་བར་གང་སྣང་ལ་སྤྱད་ན་སྨྱོན་པ་དང་འདྲ་བས་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་གོལ་ཏེ་ཤར་སྣང་ཐད་ཀར་གྲོལ་པ་གཅེས་སོ། །ཚིག་ལ་ཞེན་ནས་སྤྱོད་ན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བར་གོལ་བས་ལྟ་སྒོམ་གྲུབ་མཐས་མ་བཅིངས་པ་གཅེས་སོ། །སྣང་བ་ལ་བུ་ཆུང་ལྟར་མིང་དོན་འཛིན་པ་མེད་ཀྱང་ཞེན་ཡུལ་དུ་སྤྱད་རྒྱུར་བྱུང་ན་ལུང་མ་བསྟན་གཏི་མུག་ཏུ་གོལ་བས་སྣང་ཤེས་རང་ས་ན་ཆོད་པའི་རྟོགས་པས་རང་ངོ་ཤེས་པ་གཅེས་སོ། །ནོར་བུ་ཕྲ་བཀོད་ལས། སྤྱོད་པ་རྒྱུན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ། །གོལ་ས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། །འདི་ལྟར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ལ། །སྨྱོན་པར་ལྟ་བུར་སྤྱོད་བྱས་ན། །ལྷ་མ་ཡིན་དུ་གོལ་བར་འགྱུར། །དོན་མེད་ཚིག་རེངས་སྤྱད་བྱས་ན། །འཇིག་ཚོགས་ལྟ་བར་གོལ་བར་འགྱུར། །ཚོགས་དྲུག་ཡུལ་སྣང་ཐམས་ཅད་པ། །བུ་ཆུང་ལྟ་བུར་སྤྱད་བྱས་ན། །ལུང་མ་བསྟན་པའི་གནས་སུ་གོལ། །ཞེས་སོ། །སྤྱིར་བློ་དམན་པ་དང་རྩལ་ཞེན་པ་ལ་གོལ་ས་ཡོད་ཀྱང་ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་རེ་དོགས་ཀྱི་གཟེབ་མི་འཆིང་བ་འབྲས་བུ་རྒྱུན་བྱེད་རྩལ་ཅན་རྣམས་ལ་གོལ་ས་མེད་དེ། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། གོལ་བའི་རྒྱུ་ནི་བསམ་ཡས་ཀྱང༌། །གོལ་ས་ཆེན་པོ་དེ་ལ་མེད། །ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་གོལ་ས་མེད། ལམ་པའི་རྒྱུད་ལ་གོལ་བར་སྣང༌། །དོན་ལ་གོལ་ས་གཅིག་ཀྱང་མེད། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་བཏགས་པ་ཡང༌། །གོལ་ས་བཅད་ཕྱིར་གསུངས་པའོ། །ཞེས་སོ། །འདི་ལའང་ཀུན་མཁྱེན་འཇིགས་གླིང་གིས། སེམས་འདུ་ཤེས་བྲེང་པོའི་ལྟ་སྒོམ་དང་། །བློ་གོ་རར་འཐུམ་པའི་ཉམས་ཞེན་དང་། །ཡིད་མྱོང་ཤེས་དྲི་མས་སྦགས་དེ་གསུམ། །ཁྱོད་གསུམ་ཡང་རྫོགས་ཆེན་ཁྱུ་ནས་བུད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །རེ་དོགས་ཀྱི་གཟེབ་ཀྱིས་མི་འཆིང་བར་བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་གང་ཟག་གིས་བུ་ཆུང་གིས་ལྷ་ཁང་མཇལ་བ་ལྟ་བུའི་སྣང་ཤེས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་རང་གྲོལ་དུ་སོང་ནས་བསེ་ཤིང་གི་འབྲས་བུ་སླར་མི་ལྡོག་པ་དཔེ་དེ་ལ་བཞག་ནས་གསུངས་པའོ། །འདི་དག་ཀྱང་གནད་གལ་པོ་ཆེ་ཡིན་པས་ཤེས་པར་བྱའོ།།

༣ དེ་ལྟར་ཉམས་སུ་བླངས་པ་ལས་སྣང་བ་བཞི་ཇི་ལྟར་འཆར་བ་བསྟན་པ།

༼༽ ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་བཤད་པ།

དོན་གསུམ་བ་དེ་ལྟར་ཉམས་སུ་བླངས་པས་སྣང་བ་བཞི་ཇི་ལྟར་འཆར་བ་ལ་བཞི་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། དེ་ལས་སྣང་བ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། །ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་སྣང་བ་ཡིས། །ཡིད་དཔྱོད་འཛིན་པའི་ཚིག་ལས་འདས། །གོང་གི་འཕེལ་བའི་ཉམས་སྣང་གིས། །འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་ནུབ་པར་བྱེད། །རིག་པ་ཚད་ཕེབས་སྣང་བ་ཡིས། །སྐུ་གསུམ་རྟོགས་པའི་ལམ་སྣང་འདས། །ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ་ཡིས། །ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་རྒྱུན་ཐག་གཅོད། །ཅེས་སོ། །སྣང་བཞི་ཇི་ལྟར་འཆར་བའི་ཚུལ་མདོར་བསྟན་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་སྟེ། སྤྱིར་ན་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྣང་བ་བཞི་ཀའི་དུས་སུ་ལུས་བཞུགས་སྟངས་ལ་གནས་པ་དང་། མིག་གཟིགས་སྟངས་ལས་མི་འབྲལ་བར་ལྟ་བ་དང་། རླུང་རིག་ངང་གིས་དལ་བར་བྱེད་པ་དང་གསུམ་པོ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་གནད་མཐུན་པ་ཡིན། ཁྱད་པར་དུ་སྣང་བ་དང་པོ་གཉིས་སུ་སྦྱངས་པས་མངོན་དུ་གྱུར་ཚེ་ཕྱི་མ་གཉིས་སུ་འབད་རྩོལ་ཆེན་པོ་མི་དགོས་པར་འབྱོངས་པ་ཡིན། ཐོད་རྒལ་གྱི་སྐབས་འདིར་སྣང་བའི་འཆར་ཆ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་བཞི་ཡི་ཐོག་ནས་འཛིན་དགོས་པས། དེ་ཡང་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ། ཉམས་གོང་འཕེལ། རིག་པ་ཚད་ཕེབས། ཆོས་ཉིད་ཟད་ས་བཞི་རུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བ་བཞིར་རུ་གྲངས་ངེས་པ་ནི། ཕྱིར་ནམ་ཟླ་དུས་བཞིའི་འཕེལ་ཟད་པ་དང་། ནང་དུ་ལུས་ངག་ཡིད་སེམས་བཞིའི་བཅིངས་པ་ལས་དགྲོལ་བ་དང་། གསང་བར་དབང་བཞིའི་ངེས་པ་སྟོན་པ་དང་། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་སྒྲོན་མ་བཞིའི་སྣང་བ་ངེས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བཞིར་ངེས་སོ། །དེ་དག་གི་གོ་རིམ་ངེས་པ་ནི། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དང་པོར་བཞག་པ་ནི། དང་པོར་གཞི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་མ་མཐོང་ན་གཞན་གསུམ་གྱི་འཆར་བའི་གཞི་མེད་པས་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་གཞིར་དང་པོ་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་འཆར་བའོ། །དེ་ཉིད་ཤར་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་མཐོང་བས་རང་བྱུང་ཡེ་ཤེས་རང་ལས་རྙེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནས་མཐོང་བ་དེ་ཉམས་སུ་མ་མྱོང་ན་ཚིག་ཙམ་ལས་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་བ་ལས། ཉམས་སུ་མྱོང་བས་དེའི་ཉམས་གོང་འཕེལ་དུ་བྱུང་བའོ། །ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དང་ཉམས་གོང་འཕེལ་གཉིས་ཀ་སྤྲུལ་སྐུའི་སྣང་བ་ཡིན། ཉམས་བརྟན་པའི་ཚད་ལ་ཕེབས་པས་རིག་པ་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་སྣང་བ་བྱུང་བའོ། །དེ་ནི་ལོངས་སྐུའི་སྣང་བའོ། །དེའི་དུས་སུ་གང་སྣང་དག་པར་ཤར་བའི་རིག་པ་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བར་དག་པ་དེ་མཐར་ཐུག་ཡིན་ན་དངོས་སྣང་མཚན་མའི་ཆོས་ལ་མཐར་ཐུག་གི་འབྲས་བུ་རེ་བ་ཐེག་པ་ཐུན་མོང་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པ་ལས། འདིར་དེ་ལྟར་མིན་པར། སྣང་ཉམས་གཞི་ལ་ཐིམ་སྟེ། ཕྲ་རགས་ཀྱི་སྣང་འཛིན་ནུབ་ནས། ཀ་དག་ཆོས་ཉིད་དུ་ཟད་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ་བྱུང་བའོ། །དེ་ཆོས་སྐུའི་སྣང་བ་དང་མཐུན་པར་འཆར་བས་ཆོས་སྐུའི་སྣང་བར་བཞག་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་གསུམ་ལམ་སྣང་དུ་ཤར་བས་རང་སྣང་གི་རྩལ་སྐུ་གསུམ་དེ་རིག་པའི་ངང་དུ་ཐིམ་པས། རིག་པ་ཀ་དག་གི་འབྲས་བུ། རིག་པའི་དབྱིངས་ནས་རང་རྩལ་སྐུ་གསུམ་དུ་ཤར་བས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐེག་པའི་རྒྱལ་པོའི་དགོངས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལས་དང་པོ་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་ལ་ངེས་ཚིག་འགྲེལ་བ་ནི་ཆོས་ནི་གཤིས་དོན་དམ་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་འཕོ་འགྱུར་དང་བཅོས་བསླད་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །མངོན་ནི་རང་གདངས་དབང་པོས་བལྟར་ཡོད་པའོ། །སུམ་ནི་སྒོ་དང་ཡུལ་དང་རླུང་གི་གནད་གསུམ་ལས་ཕྱིར་ཅེར་མཐོང་དུ་སྟོན་པའོ། །སྣང་བ་ནི་དབྱིངས་རིག་གི་འཕེལ་ལས་ཐིག་ལེ་སུམ་སྦྲེལ་དུ་སྣང་བ་ཚུན་ཆད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཐལ་འགྱུར་ལས། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་སྣང་བ་ནི། །དབང་པོའི་སྒོ་ལས་ངེས་འཐོན་ནས། །སྤྲིན་མེད་པ་ཡི་མཁའ་ལ་གསལ། །ཞེས་སོ། །ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བ་ལྟ་སྟངས་གསུམ་གྱི་གནད་ལ་སྦྱར་བས། སྤྲིན་མེད་གྱི་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ལ་དབྱིངས་རིག་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ། ཐིག་ལེ་གསུམ་འབྲེལ་ཚུན་ཆད་དང་། ལུ་གུ་རྒྱུད་འགུལ་འཕྲིག་གི་རྣམ་པ་ཅན་དང་། མཚམས་མཚམས་སུ་མངོན་པ་དང་མཚམས་སུ་མི་མངོན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དེ་ཐིག་ལེའི་ར་བར་ཚུད་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིའི་དབྱིངས་སྣང་ལ་མིག་མི་འགུལ་བའི་རང་དུས་ན། ནང་དུ་རིག་པ་གཞི་ལ་གནས་པས་གདངས་རང་ཐིམ་ལ་འཁོར་ནས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་དབྱིངས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ལ་ཐིམ་ནས་ངོ་བོ་རིས་མེད་དུ་གྲོལ་བའོ།།

༼༽ ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྣང་བ་བཤད་པ།

ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྣང་བ་ལ། ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རང་བཞིན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ཉམས་ཞེས་པ་ལ་ཤེས་ཉམས་དང་སྣང་ཉམས་གཉིས་ལས། ཤེས་ཉམས་ལ་ཤེས་པ་དགའ་བདེའི་ཉམས་བདེ་གསལ་མི་རྟོག་པའི་འཕེལ་འགྲིབ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་ཉམས་དང༌། ཤེས་པ་མཐར་གྱུར་གྱི་ཉམས་སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་ལྟ་བུ་དང༌། སྤྲིན་ལྟ་བུ་དང༌། །སྨུག་ཟིལ་ལྟ་བུ་དང༌། དུ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་དང༌། སྐར་མ་ལྟ་བུ་དང༌། ཟླ་འོད་ལྟ་བུ་དང༌། མར་མེ་ལྟ་བུ་སྟེ་མི་བརྟན་ཞིང་འགྱུར་བའི་ཉམས་སོ། །འདི་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཉམས་ཡིན་ནམ་སྙམ། ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྐབས་འདིར་ནི་སྣང་བའི་ཉམས་ཏེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། འཕེལ་སྟོན་ཟླ་བ་ཡར་ངོ་བཞིན། །སྣང་བ་རེ་ལ་ཉམས་རེའོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །གོང་འཕེལ་ནི་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་སོང་བའོ། །ཞེས་ངེས་ཚིག་འགྲེལ་བ་དང་མཉམ་དུ་མདོར་བསྟན་པའོ། ཤེས་ཉམས་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་ཉམས་བཅོས་མའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་དགའ་བདེའི་ཞེན་པ་ཅན་གླུ་གར་སོགས་བྱེད་སྙིང་འདོད་པ་སྤྲོ་བའི་ཉམས་ཅན་དང་། འདས་པའི་ཤེས་ཉམས་གཟུང་འཛིན་མེད་པའི་དགའ་བདེ་ཞེན་མེད་ཅན་དང་། མཐར་གྱུར་གྱི་ཉམས་ནི། རླུང་ཉམས་སུ་རྒྱུད་གཞན་ནས་གསུངས་པའི་སྟོང་གཟུགས་རྟགས་བཅུ་ལྟ་བུའོ། །སྣང་ཉམས་ནི་རིག་པའི་རང་གདངས་འོད་གསལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་སྐབས་འདིའི་ཉམས་གོང་འཕེལ་སྣང་ཉམས་ལ་གཙོ་བོར་འཛིན་དགོས། རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཉམས་ཀྱི་སྣང་བ་གོང་འཕེལ་ནི། །ཡེ་ཤེས་ཁ་དོག་ཕྱིར་ཕྱུང་ནས། གྱེན་འགྲེང་བ་དང་རྩིབས་ཤར་དང༌། །ཐིག་ལེ་སྣ་ཚོགས་སྐུ་ཉིད་དུ། །རགས་པར་སྣང་བའི་ཡུལ་ལ་གསལ། །ཞེས་པས། ཡེ་ཤེས་ལྔའི་ཁ་དོག་གི་སྣང་བ་དང༌། དབྱིངས་ཀྱི་སྣང་བ་གཉིས་ལས། ཁ་དོག་གི་སྣང་བ་འཆར་བ་ནི་རྡོ་རྗེའི་རིགས་རྣམ་པར་དག་པས་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཁ་དོག་དཀར་པོའི་རྣམ་པར་ལྟ་བུར་འཆར་བ་དང༌། དེ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་མི་བསྐྱོད་པའི་གདངས་དཀར་ལ་འཚེར་བ་འཆར་བའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་རྣམ་པར་དག་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཁ་དོག་མཐིང་གའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུར་འཆར་རོ། །རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱི་གདངས་མཐིང་ག་གནག་པར་འཆར་བའོ། །རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཁ་དོག་སེར་པོའི་སྣམ་བུ་དང༌། རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་གྱི་གདངས་རབ་ཏུ་སེར་བ་གསེར་ཞུན་ལྟ་བུར་འཆར་བའོ། །པདྨའི་རིགས་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁ་དོག་དམར་པོའི་སྣམ་བུ་དང༌། སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་གདངས་དམར་བ་ལས་རབ་ཏུ་དམར་བ་བྱི་རུའི་མདོག་ལྟ་བུར་འཆར་རོ། །ལས་ཀྱི་རིགས་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁ་དོག་ལྗང་གུའི་སྣམ་བུར་འཆར་རོ། །དོན་ཡོད་གྲུབ་པའི་གདངས་རབ་ཏུ་ལྗང་གུ་ཨིནྡྲ་ནི་ལའི་རྣམ་པ་ལྟར་འཆར་བའོ། །དེ་དག་གི་ཕྱི་རིམ་མཐིང་ག་རྡོ་རྗེའི་ར་བས་ཀུན་ནས་བསྐོར་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལས་སྣང་བའི་འཕེལ་ནི་སོ་སོས་གཙོ་བྱས་པའི་ཁ་དོག་ལྔ་ལྔར་གསལ་བ་ནི་རིགས་དང་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་གྱེན་འགྲེང་དུ་སྣང་བ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉམས་ཀྱི་འཕེལ་འབྱུང་བའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྩིབས་ཤར་དུ་འབྱུང་བ་ནི་འཁྲུལ་པའི་སྣང་བ་ཟད་དུ་ཉེ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་གྲུ་ཆད་དུ་སྣང་བ་ནི་འབྱུང་བའི་འཕྲོ་བ་འགག་པའི་དུས་སོ། །བྱ་བ་གྲུབ་པའི་རེ་ལྡེའི་རྣམ་པ་ཙམ་དུ་སྣང་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་སོ་སོར་གསལ་བ་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡུལ་གྲུ་ཙམ་དུ་སྣང་བ་ནི་རྟོག་པ་རགས་པ་འགགས་པ་ལས་འབྱུང་བའོ། །འདིའི་དུས་ན་དུག་ལྔ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་བཅིངས་པ་ལས་གྲོལ་ཏེ། བག་ལ་ཉལ་ཙམ་ལས་མེད་པས་འཁོར་བའི་བྱེད་ལས་ལས་འདས་པའོ། །ཉམས་གོང་འཕེལ་འདིའི་སྐབས་ཀྱི་སྣང་ཉམས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་ཁ་དོག་གི་སྣང་བ་དང་། དབྱིངས་ཀྱི་སྣང་བ་གཉིས་སུ་འདུས་པའོ། །ཇི་ལྟར་འཕེལ་ན་གོང་དུ་གསུངས་པ་ལྟར། གྲོལ་ཚུལ་འཁོར་བའི་འཆིང་བ་རགས་པ་ལས་གྲོལ་ནས། སྣང་ཚུལ་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་ཁ་དོག་གི་མཐོང་བ་དག་པ་ཐོབ་པའོ། །ལམ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ན་དེ་དག་ལམ་བསྐྱེད་པའི་རིམ་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་རབ་རྣམས་ལ་བར་ཞག་ལྔ་ལྔའོ། །འབྲིང་རྣམས་ལ་བདུན་བདུན། ཐ་མ་རྣམས་ལ་ཉེར་གཅིག་ཉེར་གཅིག་ན་གོང་མའི་སྣང་བ་འགགས་ནས་ཡང་འོག་མའི་སྣང་བ་དེ་དག་རྣམ་པར་སྣང་བའོ། །ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་བར་འདིར་ནི་ཐང་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་དག་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་དེ་དག་ནུབ་ནས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་དབྱིབས་ཀྱི་སྣང་བ་འཆར་ཏེ། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་དབྱིབས་མིག་ཚགས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་ཁ་དོག་རབ་ཏུ་སྤེལ་ལེགས་པ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་གོམས་པ་ལས་མིག་མངས་རིས་སུ་འཆར་ཏེ། འདི་ནི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཚད་དུ་ཕྱིན་པ་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པ་ཉིད་དྲ་བ་ཕྱེད་པར་འཆར་ཏེ། དེ་ནི་རླུང་གི་སྦྱངས་པ་དག་པ་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལས་དྲ་བར་སྣང་བ་ནི་སྔོན་འགྲོ་དག་ཅིང་ཚར་ཆོད་པ་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ནས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་མེ་ཏོག་གི་ཚོམ་བུར་འཆར་བ་ནི་གཟིགས་སྟངས་མ་འགུལ་བ་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལས་པདྨ་སྟོང་ལྡན་དུ་འཆར་བ་ནི་སྔོན་འགྲོ་འབྱོངས་པ་ལས་སོ། །དེ་ནས་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་མཚོན་ཆ་ལྟ་བུར་འཆར་བ་ནི་རང་བཞིན་མ་བཅོས་པ་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལས་འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བ་ནི་ཕྱག་མཚན་སྨིན་པའི་དག་བྱེད་དེ་སྔོན་འགྲོ་ལས་སོ། །དེ་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མཁར་ཐབ་ཏུ་འཆར་བ་ནི་གཞལ་ཡས་ཁང་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། རིག་པ་མིག་ནས་དྲངས་པ་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལས་ཟ་འོག་གི་གུར་ཁྱིམ་ལྟ་བུ་ནི་འོད་ཟེར་གྱི་སྣང་བ་མཚོན་པ་སྟེ་སྔོན་འགྲོ་དག་པར་བྱས་པ་ལས་འབྱུང་བའོ། །འདིའི་དུས་སུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ལས་འདས་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདག་སོམ་ཉི་ལས་འདས་ཏེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་བྱིན་རླབས་ཏེ། འབྱུང་བ་ལྔའི་ཆིངས་ལས་གྲོལ་དུ་ཉེ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཁྱད་ཀྱིས་རབ་རྣམས་ལ་ཞག་གསུམ་གསུམ་དང༌། འབྲིང་རྣམས་ལ་བདུན་བདུན། ཐ་མ་རྣམས་ལ་བཅུ་བཞི་བཅུ་བཞི་ན་གཅིག་སྐྱེ་གཅིག་འགག་པའོ། །དེ་ཕན་ཆད་ནི་ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྣང་བ་སྟེ། འདི་དག་ནི་སེམས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་དུས་ན་རྟོགས་པ་ཐ་དད་པར་བསླང་བ་དེ་དག་འགག་པའི་རྟགས་ཡིན་ནོ། །ཉམས་གོང་འཕེལ་འདིའི་སྐབས་སུ་སྣང་ཉམས་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་ཁ་དོག་གི་སྣང་བ་དང་། དབྱིངས་སྣང་དབྱིངས་སུ་ཤར་བའི་སྣང་བ་གཉིས་ཀ་མཐོང་ཚེ། ཡེ་ཤེས་ལྔའི་ཁ་དོག རྡོ་རྗེའི་རིགས་རྣམ་པར་དག་པས། མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་འོད་ཁ་དོག་དཀར་པོའི་རྣམ་པར་ཤར་བ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བས་གཟུང་བ་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་འཁོར་བའི་མཐའ་ཡི་དབྱིབས་གཟུགས་གཉིས་ལས་ཁ་དོག་གི་རྣམ་པར་ཤར་བའི་གཟུང་བ་ཡུལ་དུ་སྣང་བའི་འཁོར་བའི་མཐའ་ཕྱེད་ལས་འདས་པ་དང་། དེའི་མཚམས་ནས་དབྱིངས་སྣང་དབྱིབས་སུ་ཤར་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཀློང་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་གྱེན་འགྲེང་དུ་སྣང་བ་ལ་སོགས་པའི་འཛིན་པ་རྟོག་པའི་ཆའི་ཕྱེད་ལས་ལོག་ནས་དེས་འཁོར་བའི་ཆའི་སུམ་གཉིས་ལས་འདས་པ་དང་། ཀུན་རྟོག་གཞི་གྲོལ་རང་སངས་སུ་དག་ཚེ་དེར་འཛིན་ཆའི་ཕྱེད་ཀ་སྣང་བ་རང་མཚན་དུ་འཛིན་པ་དེ་ཉིད་ལོག་ནས་བདག་མེད་རྣམ་གཉིས་རྟོགས་པ་ལ་འཇོག་པ་ཡིན། ཕྱི་སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གདངས་དང་ནང་ཆོས་ཉིད་དོན་གྱི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ཀ་འདུ་འབྲལ་མེད་པས་ཡང་དག་དོན་གྱི་སྙིང་པོ་རིག་ནས་འོད་གསལ་མ་བུ་འདྲེས་པས་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་དེས་གསུངས་པའོ། །མདོར་ན་ཉམས་གོང་འཕེལ་གྱི་སྐབས་སུ་འོད་སྣང་དང་ཏིང་འཛིན་གོང་དུ་འཕེལ་ཞིང་ཤེས་ཉམས་བདེ་གསལ་མི་རྟོག་གི་ཏིང་འཛིན་ལ་བརྟན་པ་ཐོབ་པ་དང་། གཙོ་བོ་སྣང་ཉམས་དབྱིངས་དང་ཐིག་ལེའི་ཁ་དོག་སྔར་བས་ཇེ་གསལ་དུ་འགྲོ་བ་དང་། དེ་དང་མཉམ་དུ་ནང་ཆོས་ཉིད་དོན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟོགས་པའི་ན་འཕར་གྱིན་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ།།

༼༽ རིག་པ་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་སྣང་བ་བཤད་པ།

དེ་ནས་རིག་པ་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་སྣང་བ་ལའང་ངོ་བོ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རང་བཞིན་རྒྱས་པ་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི་རིག་པ་ཞེས་པ་ལ། གཞི་འཛིན་པའི་རིག་པ་སྙིང་ག་ན་གནས་པ་དང༌། གཞི་གནས་ཀྱི་རིག་པ་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་རིག་པ་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དང༌། ཡུལ་སྣང་གི་རིག་པ་སྟོང་ཉིད་གང་དུའང་མ་ཕྱེ་བ་དང་བཞི་ལས། འདིར་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་དོ། །ཚད་ནི་སྐུར་ཤར་བ་སྟེ། སེམས་དཔའ་རང་རྐྱང་དང༌། ཡབ་ཡུམ་དང༌། ཚོམ་བུ་དང༌། གཙོ་འཁོར་དང་དཀྱིལ་འཁོར་རྫོགས་པའོ། །ཕེབས་པ་ནི་སྣང་བ་དེ་ཀུན་རང་ས་ན་རྫོགས་པ་སྟེ། དབང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ཚན་གྱི་ཆོས་དག་བྱ་དུ་མ་དག་པར་བྱེད་པའོ། །སྣང་བ་ནི་འོད་དང་ཟེར་དང་སྐུའི་རྣམ་པའོ། ཐལ་འགྱུར་ལས། རིག་པ་ཚད་ཕེབས་སྣང་བ་ནི། །ལོངས་སྐུའི་མཚན་དཔེ་གསལ་བར་ནི། །མ་ངེས་ཁ་དོག་འཇའ་ཚོན་ལས། །རིགས་ལྔ་ཡབ་དང་ཡུམ་དུ་སྣང༌། །ཞེས་སོ། །འདི་དག་ཤར་བས་སྐུ་གསུམ་ལམ་དུ་སྣང་བས་འབྲས་བུ་རང་རྒྱུད་པར་ཞེན་པའི་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། རིག་པ་ཚད་ཕེབས་སྣང་བ་ཡིས། །སྐུ་གསུམ་རྟོགས་པའི་ལམ་སྣང་འདས། །ཞེས་སོ། །རིག་པ་ཞེས་པ་འདི་ལ་སྤྱིར་ན་གཞི་འཛིན་པའི་རིག་པ་དང་། མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་རིག་པ་གཉིས་ལས། གཞི་འཛིན་པའི་རིག་པ་དངོས་ནི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ། གདངས་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ཀྱི་སྣང་བའོ། །མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་རིག་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་བདག་ཉིད་ཅན་སྐུ་གསུམ་རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་སངས་རྒྱས་འཁོར་འདས་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་པའོ། །འདི་ནས་ཐོད་རྒལ་ལ་སྦྱར་ནས་གཞི་འཛིན་པའི་རིག་པ་སྙིང་ཁ་རིན་ཆེན་འོད་ཀྱི་གཞལ་ཡས་ན་མི་ཤིགས་འོད་གསལ་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ངོ་བོར་བཞུགས་ཡོད་པ་དེ་དང་། གཞིར་གནས་ཀྱི་རིག་པ་ངོ་བོ་རང་བཞིན་ཐུགས་རྗེ་གསུམ་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ལྡོག་པ་ཐ་དད་པ། དཔེར་ན་རལ་གྲི་གཅིག་ལ་རྣོ་ངར་གཉེན་གསུམ་པོ་མཉམ་དུ་འཛོམས་པ་བཞིན་རང་ཆས་སུ་བཞུགས་པ་དང་། ལྷག་མཐོང་གི་རིག་པ་ནང་རང་བྱུང་གི་རིག་པའི་གདངས་མངོན་སུམ་དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་རྣལ་འབྱོར་བས་གནད་གཟིར་ན་ཤར་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེ་དང་། ཡུལ་སྣང་གི་རིག་པ་སྣང་རིག་ངོས་གཟུང་དང་བྲལ་བ་དང་བཞི་རུ་དབྱེ་བ་མཛད་པ་ལས་རིག་པ་ཚད་ཕེབས་གསུངས་པའི་རིག་པ་འདིའི་ཅི་ཚད་ལ་ཕེབས་ན་རྡོ་རྗེ་ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་གཙོ་བོར་གོ་དགོས། དབྱེ་བ་འདི་དག་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ལ་འདི་ཡོད་པ་རྣལ་འབྱོར་བ་གཅིག་གི་རྒྱུད་ལ་ཆ་ཚང་ཡོད་པ་ཞིག་གི་གོ་བ་ཡིན། རིག་པ་སྟོང་གསལ་གཅིག་གིས་འོད་གསལ་ལ་ལྟ་བའི་ངང་དེ་ནས་སྒྲོན་མ་བཞི་གནད་དུ་གཅུན་དུས་སྣང་བཞིའི་འཕྲིན་ལས་རྫོགས་པར་འཆར་བའོ། །འདིའི་སྣང་བཞི་ལམ་ལ་སྦྱར་ན་དང་པོ་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ། མངོན་སུམ་གསུངས་པ་འདི་རིག་པའི་དོན་སྤྱི་ལ་གོ་དགོས་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་ཚོགས་ལམ་ལ་འཇོག་དགོས་པ་རེད་ཚོགས་ལམ་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་ནི་དཔེའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཟེར་དགོས། ཉམས་གོང་འཕེལ་སྦྱོར་ལམ་ལ་འཇོག་དགོས་པས་འོད་གསལ་གྱི་ཉམས་དེ་ཇེ་འཕེལ་ཇེ་བརྟན་ལ་འགྲོ་བ་ཡིན། དཔེའི་ཡེ་ཤེས་ལའང་ཟླ་གཟུགས་རི་མོ་བྲིས་པ་དང་ཟླ་གཟུགས་དངོས་ཆུ་ནང་ལ་ཤར་བ་ཙམ་གྱི་ཙམ་ཁྱད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད། རིག་པ་ཚད་ཕེབས་མཐོང་ལམ་ལ་འཇོག་པས་དོན་གྱི་འོད་གསལ་དངོས་སུ་མཐོང་བ་ཡིན། ནམ་མཁའི་ཟླ་བ་དངོས་མཐོང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡུལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ཡུལ་ཅན་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དངོས་སུ་མཐོང་ནས་ཡུལ་ཡུལ་ཅན་གཉིས་མེད་དུ་རང་གྲོལ་དུ་སོང་ནས་ཡོན་ཏན་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན། ཆོས་ཟད་སྒོམ་ལམ་ས་དགུར་བཞག་པའོ། །དཔེའི་ཐོག་ནས་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་དཔེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ནི་ཆུ་ནང་གི་ཟླ་གཟུགས་སམ་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ། བར་དུ་དོན་གྱི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་སྐབས་སུ་མཚན་མོའི་ཟླ་བ་དངོས་མཐོང་བ་ལྟ་བུ། ཐ་མ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ན་སྒྲིབ་ཀུན་སྤངས་ནས་ཁམས་ཀྱི་དྲི་མ་མ་ལུས་པ་དག་སོང་པ་ཡིན་པས་དེའི་དུས་སུ་ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་ཐོབ་པ་ནི་དཔེ་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །སྐུ་གསུམ་འབྲས་བུ་ལ་ཞེན་པ་ཤར་ནས་འབྲས་བུ་རང་རྒྱུད་པར་འཛིན་པའི་ཐེག་པ་འོག་མའི་ལྟ་བ་ལས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་སྐུ་གསུམ་ལམ་སྣང་དུ་བྱེད་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱིས་རིག་པ་ཚད་ཕེབས་འདི་ལོངས་སྐུའི་སྣང་བ་ལ་སྦྱར་བའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་འོད་གསལ་གྱི་རྩལ་རྫོགས་ནས་གང་སྣང་དག་པའི་སྣང་ཆ་སྐུ་དང་ཚོམ་བུ་རྒྱན་དང་གཞལ་ཡས་ཁང་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡན་གྱིས་ཐལ་འགྱུར་གྱི་ལུང་དང་བསྒྲིགས་ནས་མདོར་བསྟན་པ་སོང་ནས། རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། འཆར་ཚུལ་གྱི་སྣང་བ་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང༌། ཚད་ཕེབས་ཀྱི་རང་བཞིན་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི་དེ་ནས་རིག་པ་རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པར་འཆར་ཏེ། འོད་དེ་དག་ཐིག་ལེར་འཆར་བ་ནི་ལུ་གུ་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ནས་ཐིག་ལེ་ཉིས་འབྲེལ་དུ་སྣང་བ་ནི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ནས་ཐིག་ལེ་ལྔ་སྦྲེལ་དུ་སྣང་དུས་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལ་བྱན་ཚུད་པ་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ནས་ཐིག་ལེ་རེ་རེའི་ནང་དུ་སྐུ་ཕྱེད་མ་རེ་རེ་སྣང་བ་ནི་སྤྲུལ་པ་སྐུའི་སྦྱང་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ནས་སྐུ་རང་རྐྱང་པ་རེ་རེ་སྣང་བ་ནི་སྤྲུལ་སྐུའི་སྣང་བ་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་ལས་འབྱུང་པའོ། །དེ་ནས་སྐུ་དེ་དག་ཡབ་ཡུམ་ལྔ་ལྔར་གྱུར་པ་ནི་ལོངས་སྐུའི་ཡེ་ཤེས་ཚད་དུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་སོ་སོའི་ཚོམ་བུའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་བཅས་པར་སྣང་བ་དང༌། དེ་ཉིད་མུ་ཁྱུད་ཀྱི་ར་བ་དང༌། སོ་སོའི་གཙོ་ལ་འཁོར་དུ་སྣང་བ་ནི་ཆོས་སྐུའི་སྦྱང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཚད་དུ་ཕྱིན་པ་ལས་འབྱུང་བའོ། །འདི་ནི་རིག་པ་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་སྣང་བ་སྟེ། སྔོན་འགྲོའི་དུས་ན་ལུས་ཀྱི་བྱ་བྱེད་དེ་དག་གིས་འབྲེལ་ཆོད་དེ་ཕྱིས་མི་སྐྱེ་བའི་རྟགས་སོ། །གཉིས་པ་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་རང་བཞིན་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་ལྔ་སྟེ། ཚད་ཕེབས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྤྱིར་བསྟན། ལུས་ཚད་ཕེབས། སེམས་ཚད་ཕེབས། འབྲེལ་པ་ཆོད་པའི་ཚད་ཕེབས། ཟད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་རང་དེངས་པའི་ཚད་ཕེབས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི་སྣང་བའི་འཁྲུལ་པ་སོ་སོར་འགག་སྟེ་འོད་དུ་སྣང་ཞིང་ཤེས་པ་ཅི་ལའང་ཚུད་པས་བེམ་པོ་འགུལ་པ་དང་ལུས་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་དུ་མཐོང་བ་དང་ཅིར་སྣང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་གསལ་བ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། དེ་ལྟར་ཕེབས་ནས་རྫོགས་པའི་ཚད། །ཐད་ཀའི་དངོས་སྣང་རྫོགས་པ་དང༌། ས་རྡོའི་སྣང་བ་ཞུ་བ་དང༌། །རང་ཤེས་ཅི་ལའང་ཚུད་པ་དང༌། །དེ་ཚུད་བེམ་པོ་འགུལ་བ་དང༌། །རླུང་གི་འགྱུ་བའི་ཚད་ཟིན་དང༌། །ལུས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཅིར་སྣང་གཟུགས་སྐུར་རྫོགས་པ་དང༌། །དེ་ལས་ཡབ་ཡུམ་འཁྲིལ་པ་དང༌། །ལྔ་ལྔ་ཡབ་དང་ཡུམ་སྦྱོར་དང༌། །ཀུན་ཀྱང་མུ་ཁྱུད་ཟླུམ་པོ་ལ། །རྣལ་འབྱོར་ལུས་ཀྱི་འོད་གསལ་ཞིང༌། །འགྲོ་དང་འོང་དང་འདུག་པར་སྣང༌། །ཐམས་ཅད་རིག་པ་ཚད་ཕེབས་སོ། །ཞེས་སོ། །རིག་པ་ཚད་ཕེབས་ཞེས་གསུངས་ན་རིག་པ་ནི་གཞི་གནས་ཀྱི་རིག་པ་ཡིན་པ་གོང་དུ་ཞུས་པ་ལྟར་ལ། དེའི་རིག་པ་དེ་མངོན་དུ་གྱུར་ཏེ། ལམ་སྲོལ་དུ་ཚུད་པ་ལས། གཞི་དེ་ལས་གཞི་སྣང་གི་རང་གདངས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་འཆར་སྒོ་ཤར་བའོ། །ཚད་དུ་ཇི་ལྟར་ཕེབས་ན། ཕྱེད་སྐུ་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་ཤར་བའོ། །ཕེབས་པ་ནི་དེའི་ཕན་དུ་འཕེལ་དུ་མེད་པའི་བར་འཕེལ་བའོ། །དེ་དག་ནི་དཔེར་ན་ཚེས་ཆེན་བཅོ་ལྔའི་ཟླ་བ་ཉ་གང་བ་དང་འདྲ་སྟེ། སྣང་བའི་འཕེལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་ནས་རང་ངོ་བཅོས་སུ་མེད་པའི་ཚད་ལ་ཐོན་པའོ། །སྔོན་འགྲོའི་དུས་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་བསགས་སྒྲིབ་པ་སྦྱོང་བའི་ལག་རྗེས་ཐུན་མིན་གྱི་འབྲས་རྟགས་མངོན་དུ་གྱུར་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་བར་སྣང་འོད་ཀྱི་སྐར་ཁུང་ནས་འོད་ཟེར་བྱུང་བ་རང་གི་ལུས་ནང་སྙིང་དབུས་ཡི་གེ་ཨའི་རྣམ་པ་ལ་ཟུག་ནས་འབྲེལ་པར་སྣང་ཞིང༌། མཛོད་སྤུ་ནས་འོད་ཟེར་འདོམ་གང་གསལ་བ་ལས་ཐོར་ཚུགས་ནས་ཡེ་ཤེས་རླུང་གི་ཐིག་ལེའི་སྐུ་བརྩེགས་མ་འདེགས་པ་ནི་ཚངས་བུག་གི་འོད་རྩའི་གདངས་ལས་སྟེང་དུ་ཁྲོ་བོའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྣང་བ་མཚོན་པའོ། །ལག་པའི་སོར་མོ་འོད་ལྔས་འཁྲིགས་ཤིང་ལུས་ཀྱི་བ་སྤུའི་སྒོ་དང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རེ་རེ་ནའང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་ལོངས་སྐུའི་སྙིང་པོ་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པར་རང་གསལ་བ་ནི་འོད་རྩ་ཕྲ་མོ་རྣམས་སུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གདངས་གསལ་བ་མཐོང་བའོ། །དུང་ཁང་དུ་ཁྲོ་བོའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྣང་བའི་གདངས་ལས་སྟེང་གཞི་ཐམས་ཅད་ཁྲོ་བོའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་སྣང་ཞིང༌། ཐད་སོ་ཐམས་ཅད་ཞི་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་གསལ་བས་རྡོ་རྗེ་དབྱིངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གསལ་བར་རྫོགས་པའོ། །འདིའི་དུས་སུ་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྣང་བ་རྫོགས་པར་འཆར་བ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། ཚད་ཕེབས་ལུས་ཀྱང་འདི་ལྟར་འགྱུར། །སོ་སོའི་ལུས་ཀྱི་རྡུལ་བྲལ་ནས། །བར་སྣང་འོད་ཀྱི་སྐར་ཁུང་སྣང། །དེ་ནས་འོད་ཟེར་ལྕགས་ཀྱུའི་དབྱིབས། །ཕྲ་ཞིང་འཁྲིལ་བས་སྣང་བ་འཛིན། །ལུས་ཀྱི་རྡོས་པ་རང་འགགས་ནས། །ཟང་ཐལ་དྲི་མེད་འོད་ཀྱི་ལུས། །དབུས་ན་ཨ་ཡི་མཚན་མ་དང༌། །མཛོད་སྤུ་འོད་ཟེར་འདོམ་གང་ཚད། །ཐོར་ཚུགས་རླུང་གིས་འདེགས་པར་སྣང། །ཞི་སྐུ་ལག་པའི་སོར་མོ་ལས། །འོད་ཀྱི་འཕྲེང་བས་རྣམ་པར་འཁྲིགས། །སྒྲ་མེད་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྟེ། །མགོ་བོ་ཐོད་པའི་གཞལ་ཡས་ལས། །ཧེ་རུ་ཀ་རྣམ་མངོན་པར་འབྱུང༌། །འདི་དུས་རང་ལུས་ཚད་ལ་ཕེབས། །ཟང་ཐལ་སྐུ་གསུམ་གཅིག་དྲིལ་པའོ། །ཞེས་སོ། །འདིའི་སྐབས་སུ་ལུས་ཀྱི་གདོས་པ་ཐམས་ཅད་རང་དག་ཏུ་སོང་བས་གཞན་མ་དག་པའི་མིག་གིས་བལྟས་ན་མི་འདྲ་བ་མ་མཐོང་ཡང་རྣལ་འབྱོར་བ་རང་གི་སྣང་བ་དག་པ་ལ་ལུས་གདོས་བཅས་འོད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤར་ནས་ལུས་ཕྱི་ནང་གི་རྡུལ་ཕྲན་རེ་རེའི་གོ་ས་ན་ཞིང་ཁམས་གྲངས་མེད་སངས་རྒྱས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེའི་གདུལ་ཞིང་གི་སེམས་ཅན་དང་བཅས་པ་སྣང་བས། རང་སྣང་ཞི་ཁྲོའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རང་སྣང་འགྲོ་བའི་དོན་མཛད་པས། རང་སྣང་དག་པ་ལོངས་སྐུའི་སྣང་བ་དང་དེའི་སྟེང་ནས་ལྷུན་གྲུབ་སྒོ་བརྒྱད་དུ་ཤར་བ་ཡིན། དེ་དུས་འགྲོ་འདུལ་སྤྲུལ་བ་དང་སྣ་ཚོགས་སྤྲུལ་བས་འགྲོ་དོན་མཛད་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་དྲི་མ་དག་པ་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་ནས་ས་དང་སའི་བག་ཆགས་རང་དག་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་སེམས་ཚད་ལ་ཕེབས་པ་ནི། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནུབ་ནས་མི་རྟོག་པའི་སེམས་རང་རིག་པ་གསལ་བས་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང༌། སྒྲིབ་པས་བར་དུ་ཆོད་པའི་ཕ་རོལ་གྱི་ཡུལ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱན་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་དག་པ་ཚད་མེད་པ་མཐོང་བའི་སྤྱན་ཏེ་སྣང་བའི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྟོང་པའི་སེམས་དག་པས་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་མངའ་དབང་འབྱོར་པ་ཏེ། །རྒྱུད་དེ་ཉིད་ལས། འདི་དུས་སེམས་ནི་གསལ་བ་དང༌། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་རྣམས་དང༌། །རིང་དང་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡི། །ཆོས་རྣམས་སྐད་ཅིག་གིས་ཤེས་འགྱུར། །ཚད་མེད་སངས་རྒྱས་ཞིང་ཁམས་དང༌། །དེ་བཞིན་སྐུ་ཡང་སེམས་ལ་སྣང༌། །སྟོང་པའི་སེམས་ལ་དྲི་མ་ཟད། །རང་བཞིན་མི་གཡོ་སྟོང་གསལ་བརྙེས། །མ་འདྲེས་མཉམ་རྫོགས་དབྱིངས་ལ་ཁྱབ། །སྣང་བའི་གསལ་བས་དུ་མ་བྲལ། །ཆ་ཤས་མེད་པས་སྤྲོས་མེད་དོ། །ཞེས་སོ། །ལྷུན་གྲུབ་སྒོ་བརྒྱད་དུ་ཤར་བའི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་འདིའི་སྐབས་སུ་འཆར་བ་ཡིན་པས་ཐུགས་རྗེའི་སྒོ་ལས་མངོན་ཤེས་དྲུག་ཚན་རྣམས་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་འཆར་ཞིང་། དག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པ་རང་སྣང་ལོངས་སྐུ་རུ་རྫོགས་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་དྲི་མ་དག་ཅིང་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཐོབ་པས། ས་དང་སའི་བག་ཆགས་རང་དག་པའོ། །འདིའི་སྐབས་སུ་ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱི་དང་པོ་བདུན་དག་པས། ཕྲ་རགས་ཀྱི་དྲི་མ་ལས་གྲོལ་ཞིང་། ལུས་སེམས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཆོད་པས། ཁམས་གསུམ་དུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་མཆོག་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི། ལུས་སེམས་འབྲེལ་པ་ཆོད་པའི་ཚད་ནི་ལུས་རྡོས་པ་དག་པས་རྩ་རླུང་དག དེ་དག་པས་གློ་བུར་དུ་འདུས་པའི་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀྱི་ཚོགས་པ་ཞིག་པས་འབྲེལ་ཆོད་པའོ། །ཕྲ་བའི་རིག་པའི་ཆ་ལ་བག་ལ་ཉལ་བ་ཙམ་གྱི་སེམས་དེ་ཉིད་སྐར་མདའ་འཕྲོ་བ་ལྟར་སྐད་ཅིག་རེ་ཤར་ཡང་དབྱིངས་སུ་ཡལ་བས་ཀུན་ནས་ལྡང་བའི་ལས་རྒྱུན་ཆད་དེ། འདིར་འཁོར་བ་བསྐྱེད་ཅིང་འཇུག་པའི་ལུས་ངག་སེམས་གསུམ་གྱི་ཚོགས་པ་མངོན་གྱུར་ལོག་ནས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་བག་ལ་ཉལ་ཙམ་ཡོད་པའི་ཆ་ལས་སྐར་མདའ་རྒྱུག་པའི་ཆ་ཙམ་དུ་བྱུང་སྟེ། སྣང་ཆ་གཉིས་པོ་དེ་འཛིན་པའི་དུས་སོ། །ཡང་ཐལ་འགྱུར་ལས། དེ་ལྟར་སྣང་བའི་དུས་རྣམས་སུ། །ལུས་སེམས་འབྲེལ་བ་ཆོད་པ་ནི། །ཟག་བཅས་ཟད་པའི་ལུས་ལ་ཡང༌། །ཕྱིར་འབྱུང་མཚན་ཉིད་གསལ་བའི་སེམས། །སྐར་མདའ་འཕྲོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཀྱང༌། །ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་གསལ་བར་མཐོང༌། །དེ་ཉིད་ཐོག་མའི་དུས་རྣམས་སུ། །རླུང་དང་འཕྲལ་པ་དག་ལས་ཀྱང༌། །འབད་ཅིང་དག་པ་རླུང་གི་ལས། །ལུས་ལས་ཕྱི་རོལ་འཕགས་ལས་བྱུང༌། །མཐོང་བྱེད་གསུམ་གྱི་ཆ་ལས་ཀྱང༌། །ལུས་ནི་འོད་གསལ་དག་པ་ལ། །རླུང་ནི་མེ་སྟག་འཕྲོ་བ་བཞིན། །གཅིག་ཏུ་མི་གནས་རང་གསལ་གཞི། །སྣང་ཆ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་འབྱུང༌། །འདིས་ནི་ལུས་སེམས་འབྲེལ་བཅད་ནས། །ཁམས་གསུམ་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་རིག་པ་ལ་ཕྲ་བའི་རླུང་མེ་སྟག་ཏུ་འཕྲོ་བ་ལྟ་བུ་དེས་སེམས་ཕྲ་བ་དེའི་རྟ་བྱས་ནས་འཁོར་བའི་སྣང་ཆ་མཐོང་བ་མ་འགགས་པའི་རྟེན་བྱེད་ལ། རིག་པ་དངོས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་ཡོད་པའི་ཆས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐོང་ཆ་མ་འགགས་པས་སྣང་བ་གཉིས་འཛིན་པ་སྟེ། རྒྱང་ཞགས་ཀྱི་གཉིས་ཀྱི་ཆ་འཛིན་དང་གཅིག་པར་སྣང་ངོ༌། །དེའང་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་སྒོ་ཡོད་པའི་ཆ་ལས་ཤར་བ་ཡིན་ནོ། །ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱི་དང་པོ་བདུན་དག་སོང་བ་ཡིན་ཞེས་བཤད་ཀྱང། ཕྱི་སྣང་བའི་ཡུལ་རིག་པ་ལ་སྣང་དུས། དེ་ལ་དཔྱོད་བྱེད་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཆ་ད་རུང་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་དབང་པོས་བདག་རྐྱེན་བྱེད་པ་ནི། སྐར་མདའ་ནམ་མཁའ་ནས་རྒྱུག་པ་ལྟ་བུའི་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་རེར་དཔྱོད་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་དེ་གཉེན་པོ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པར་རང་ཤར་རང་གྲོལ་ལ་སོང་བས་ཕྲ་བའི་རླུང་མེ་སྟག་འཕྲོ་བ་དང་འདྲ་བ་དེས་རྟ་བྱས་ནས་སེམས་ཕྲ་བས་འཁོར་བའི་སྣང་ཆ་སྐར་མདའ་རྒྱུག་པའི་ཆ་འདྲ་ཞིག་མཐོང་ཡང་རིག་པ་དངོས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གདངས་ཡོད་པའི་སྟབས་ཀྱིས་མྱང་འདས་ཀྱི་མཐོང་ཆ་མ་འགགས་པས་ན་གཉིས་ཀྱི་ཆ་འཛིན་པ་སྟེ། ལྷུན་གྲུབ་སྒོ་བརྒྱད་ཀྱི་སྣང་བ་འཆར་ལུགས་དྲུག་དང་སྒོ་གཉིས་ཤར་ཚེ། དག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་དང་། མ་དག་པ་འཁོར་བའི་སྒོ་གཉིས་ཡོད་པས་ན་སྣང་ཆ་གཉིས་འཛིན་པའོ། །ལྔ་པ་འབྲས་བུ་རང་དེངས་ཀྱི་ཚད་ལ་འབྲས་བུ་དངོས་དང་ཆ་འདྲ་བས་འབྲས་བུ་ཞེས་བརྗོད་དེ། སྟོན་སེར་ལོ་ཐོག་རྒྱས་པ་དེ། ནས་དངོས་སུ་ད་དུང་མ་གྲུབ་ཀྱང་ནས་སུ་ལེགས་པར་འཇོག་པ་བཞིན་ནོ། །དེའང་ལུས་འོད་དུ་གྲོལ་དུས་སྣང་བ་ཞིང་ཁམས་སུ་རྒྱས་པས་སྐུ་གསུམ་རང་སྣང་མཐོང་བའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །རིག་པ་ནི་གཞི་གནས་ཀྱི་རིག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་ཏེ་ལམ་སྲོལ་དུ་ཚུད་པས་སྐུར་སྣང་བའོ། །ལམ་ཟད་དུ་ཉེ་བ་ལས་དཀྱིལ་འཁོར་རྫོགས་པ་རྣམས་སོ། །ཚད་ནི་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྫོགས་པའོ། །ཕེབས་པ་ནི་དེ་ལས་འདས་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་སྣང་བའོ། །དེ་དག་ནི་ཟླ་བ་ཉ་གང་བའི་རྣམ་པ་དང་འདྲ་སྟེ་ཡར་གྱི་འཕེལ་ཟད་པས་རང་ངོ་ལ་བཅོས་སུ་མེད་པའོ། །འདིའི་སྐབས་སུ་སྟོན་གྱི་ལོ་ཡག་སྙེ་མ་ལ་འབྲུ་སྨིན་ནས་རྒྱས་པ་དེ། བརྔས་ནས་བང་མཛོད་ཀྱི་ནང་དུ་བླུགས་མེད་ཀྱང་ལོ་ཡག་གི་སྙེ་མ་ཞིང་ནང་དུ་ལོ་ཡག་ནས་ཡོད་པས་ལོ་ཡག་འབྲས་བུའི་མིང་ཡོད་པ་དང་འདྲ་བར། སྐུ་གསུམ་རང་སྣང་གི་ཚད་མཐར་ཐུག་ལ་ཐོན་པས་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཆ་ཞིག་དང་། ཐུགས་རྗེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་གཉིས་ཡོད་ཀྱང་འདིའི་སྐབས་སུ་གཉེན་པོ་བཙལ་ནས་ཆེད་དུ་ལྟ་སྟངས་འཆའ་མི་དགོས་པར་རྟག་ཏུ་འོད་གསལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས་མི་འདའ་བ་ཡིན་པས་ཉམས་ལེན་གྱི་ཚད་རྫོགས་ནས་ཡོད་པའོ།།

༼༽ ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ་བཤད་པ།

ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ་ནི་དེ་ལས་ཟླ་བ་མར་འགྲིབ་པ་ལྟར་སྐུ་ཡལ་ནས་ཐིག་ལེ་ལ་ཐུག་པ་ལ་སོགས་དང་པོའི་ས་ལ་ངེས་པར་སྣང་བ་སྟེ། འདི་ལ་ཟད་པའི་རང་བཞིན་སྤྱིར་བསྟན་པ། འཐད་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་དགོད་པ། ཐོབ་པས་མཇུག་བསྡུ་བ་དང་གསུམ་ལས། །དང་པོ་ནི། ཟླ་བ་མར་བྲི་ནས་གནམ་སྟོང་ལ་ཅི་ཡང་མེད་དུས་ཟླ་བའི་སྣང་བ་བྲི་བར་སྣང་ཡང་དང་པོ་ལས་ཆེར་སོང་བ་དང་ཆུང་ངུ་སོང་བ་མེད་པ་ལྟར་རིག་པའི་སྣང་བ་ཡར་འཕེལ་དུས་ཆེར་མ་སོང༌། མར་ཟད་དུས་ཆུང་དུ་མ་སོང་སྟེ་གདངས་དབྱིངས་སུ་རང་ཐིམ་ལ་སོང་བ་ནི་ཤེལ་འོད་ནང་དུ་བསྡུས་བའི་ཆ་ཙམ་སྟེ། གང་བ་མེད་ཅིང་བྲི་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་ཕྱིར་སྣང་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པས་སྣང་བ་ཆོས་ཅན་ཆོས་ཉིད་ལ་ཐིམ་ནས་ཆོས་ཉིད་གང་དུའང་བསམ་བརྗོད་མེད་པ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྣང་བ་མེད་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཟད་ཅེས་བྱ། སྟོང་ཞེས་བྱ། མེད་ཅེས་བྱ། ཐ་སྙད་ལས་འདས་པའི་ཚིག་གོ །ཚུལ་འདི་མདོ་ལས་ཀྱང་འབྱུང་སྟེ། །ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། འོད་དང་པདྨོ་ལྟ་བུ་དང༌། །རི་མོ་ནམ་མཁའ་འཇའ་འདྲ་མཐོང༌། །མཚན་མ་སྣ་ཚོགས་འདི་དག་ནི། །མུ་སྟེགས་ཅན་ལམ་ཁྲིད་པར་བྱེད། །ཉན་ཐོས་དག་དང་རང་རྒྱལ་གྱི། །སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཡང་ལྷུང་བྱེད་པས། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་རྣམ་སྤངས་ཤིང༌། །སྣང་བ་མེད་པར་གྱུར་པ་ན། །དེ་ཚེ་སངས་རྒྱས་ལྷ་ཡི་ཕྱག །ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་ནས་ཕྱུང་ནས་ནི། །དེ་ཡི་མགོ་ལ་ཉུག་བྱས་མཛད། །ཡང་དག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ལྟས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྤྱིར་ཆོས་ཉིད་ཅེས་པ་འདི་ལ། སྣང་བའི་ཆོས་ཉིད་དང་། སྟོང་པའི་ཆོས་ཉིད་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། སྣང་བའི་ཆོས་ཉིད་ནི། ཕྱི་ནང་གི་འབྱུང་བ་རགས་པའི་རྡོས་བཅས་ཟད་པས་རྩ་དང་རླུང་ཟད། དེ་ཟད་པས་སེམས་ལ་བརྟེན་པའི་བག་ཉལ་ཕྲ་བའི་དྲི་མ་ས་བོན་དང་བཅས་པ་ཟད་དེ། རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལས་མི་འདའ་ཞིང་། དེའི་དུས་སུ་སྤྱན་དང་མངོན་ཤེས་ཆེན་པོ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བས་ཁམས་གསུམ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་སྲིད་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ལ། ཤེས་སྒྲིབ་ཕྲ་མོ་ཀུན་གཞིའི་ཆ་དར་དཀར་གྱི་ཡོལ་བ་ཙམ་གྱིས་ཆོད་པ་མ་གཏོགས་སྒྲིབ་པ་མེད་པས། ལམ་གྱི་ཆོས་ཟད་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་མོ་དེ་བསལ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བ་ནང་དབྱིངས་ཀ་དག་གི་ཆོས་སྐུར་འཇུག་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི། ཕྱིའི་རྩ་རླུང་རགས་པ་ཟད་པས་ནང་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཟད་དེ། ཟད་པ་དང་མཉམ་དུ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་ཆ་ཚད་ཕེབས་ཟླ་བ་ཉ་གང་ལྟ་བུ་དེ་དང་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་འཕེལ་རྫོགས་པའི་མཚམས་ཀ་དག་གི་ནང་དབྱིངས་སུ་ནུབ་ནས་ཀ་དག་གི་སྣང་བ་ལ་གནས་པས། དེ་ནི་ཆོས་སྐུའི་སྣང་བ་ཡིན་དགོས་ལ་ཚད་ཕེབས་ལོངས་སྐུའི་སྣང་བ་ཆོས་ཟད་ཆོས་སྐུའི་སྣང་བ་ལ་སྦྱར་བའོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ལམ་སྣང་ཡིན་པའི་གནད་ཀྱིས་ཆོས་སྐུའི་སྣང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་སྦྱར་བ་ཡིན། དེའི་སྐབས་སུ་ལོ་ཏོག་བང་མཛོད་དུ་བསྡུས་དང་འདྲ་བའི་འབྲས་བུའི་སྣང་བ་ཡིན་པས། ཆོས་ཉིད་རང་སྣང་བ་སྟོང་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ལྟ་བུའི་སྣང་སྟོང་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས། ལུས་སེམས་ཀྱི་ཚོགས་པའི་ཆོས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཅན་དེ་སྦྱངས་ཤིང་ཟད་པར་བྱས་པས་ན་ཆོས་ཉིད་ཟད་པའོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་སྟོང་གཟུགས་འཁྲུལ་སྣང་དུ་འདོད་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་དོན་དམ་དུ་འདོད་པ་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁམས་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་རང་གདངས་ཡིན་པས་མ་འཁྲུལ་ལ། །རིག་གདངས་ཕྱིར་ཤར་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ཡིན་པས་དོན་དམ་དངོས་སུ་མི་འཐད་དེ། སྙིང་པོའི་རང་གདངས་ཡིན་པས་ཕྱིར་སྣང་ཟད་དགོས་པའི་གནད་ནི་རིག་པ་གཡོ་བྱེད་ཀྱི་རླུང་དང་བྲལ་ནས་ངོ་བོ་ནང་དབྱིངས་སུ་བཙན་ས་ཟིན་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་དོན་ལ་རིག་པ་ཤེལ་གོང་ལྟར་གནས་ཏེ། དང་པོ་གཞི་དུས་ཀྱི་རིག་པ་ཤེལ་རང་ངོ་ན་ཡོད་པ་ལྟར་ལྷུན་གྲུབ་གཏིང་གསལ་གྱི་ཆར་གནས་པ་དེ་རླུང་གིས་གཡོས་པས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་གདངས་ཕྱིར་གསལ་དུ་ཤར་བ་ཉི་མའི་རྐྱེན་གྱིས་འོད་ལྔ་ཤར་བ་ལྟ་བུ་ལས་སླར་ནང་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པས་ཉི་ཟེར་མེད་པས་འོད་ཆ་ཤེལ་གོང་དུ་ཡལ་བ་ལྟར་རིག་པ་རླུང་དང་བྲལ་བ་གདངས་རིག་པ་དབྱིངས་སུ་ལོག་སྟེ་ངོ་བོ་ལ་བཙན་ས་ཟིན་པའི་དུས་སོ། །དེའང་ནང་དབྱིངས་དང་པོའི་རིག་པ་ལས་རླུང་གཡོས་ཏེ་རང་གདངས་སུ་ཤར་དུས་སུ་རླུང་དེས་ཕྱིར་འབྱུང་ལྔ་ཡུལ་ལྔར་སྣང་བའི་རྒྱུ་བྱས་པས་ལུས་དང་ཡུལ་དུ་རང་སྣང༌། ནང་དུ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་གི་རྟ་བྱས་པས་རྣམ་ཤེས་བརྒྱད་དང་སེམས་བྱུང་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་གི་རྣམ་པར་ཤར་ཏེ་གཟུང་འཛིན་ལས་ཀྱི་ཁ་བརྒྱུད། གསང་བར་འོད་ལྔ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གདངས་བསྐྱོད་པས་གཞི་སྣང་སྙིང་པོའི་འོད་གསལ་སྣང་བའི་རྐྱེན་བྱས་པའི་ཕྱིར་ན། རླུང་ཞེས་བྱ་བ་ལས་ཀུན་བྱེད། །ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ལུས་ངག་གི་གནད་གཅུན་པས་རླུང་རང་སར་དག་ནས་ཕྱི་འབྱུང་ཡུལ་འཁྲུལ་སྣང་གི་ཆ་དང༌། ནང་འཁྲུལ་རྟོག་སེམས་སེམས་བྱུང་རང་འགགས་ཏེ། གསང་བ་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་གོང་དུ་འཕེལ་བས་རླུང་གི་གཡོ་བ་ཐམས་ཅད་དག་དུས་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཟད་སར་ཐུག་ནས་ངོ་བོ་ཀ་དག་གི་ཆོས་སྐུར་གྲོལ་ཏེ། གཟུགས་སྣང་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་རྣམས་ཆོས་སྐུའི་ཀློང་དུ་ཐིམ་པས་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཁོར་འདས་དབྱིངས་སུ་ནུབ་པས་བཟང་ངན་གྱི་འཁྲུལ་པ་ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་དུས་སུ་དྲི་མ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དག་པར་སྦྱོང་བ་ལས་གཞན་མེད་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཕྱིས་སྐྱེ་བ་དང་ད་ལྟ་འབྱུང་བ་ལ་ལྟོས་ན་རྡུལ་ཆ་ཙམ་མེད་པའོ། །ཐལ་འགྱུར་ལས། ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ་ཡིས། །ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་རྒྱུན་ཐག་གཅོད། །ཅེས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་སྣང་བ་ནི། །ཉམས་ཀྱི་སྣང་བ་སྟོངས་ནས་ནི། །ལུས་ཟད་དབང་པོའི་ཡུལ་ཡང་ཟད། །རྟོགས་ཚོགས་འཁྲུལ་པ་ལས་གྲོལ་ནས། །བརྗོད་གཞིའི་ཚིག་དང་བྲལ་བའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཡང་ཁ་ཅིག་གིས་སྟོང་གཟུགས་ཀྱི་སྣང་བ་འདི་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་སྣང་དུ་འདོད་པ་དང་། ཁ་ཅིག་གིས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་མཐར་ཐུག་གི་བསྒྲུབ་བྱར་འདོད་པ་དག་ཡོད་ཀྱང་། ཀུན་མཁྱེན་འཇིགས་གླིང་གིས་ཡེ་ཤེས་བླ་མར། ཁོ་བོ་ཅག་ནི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་ཁམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གཟུགས་སྐུ་ཡིན་པས་འཁྲུལ་སྣང་ཕྱོགས་གཅིག་པ་འཁྲུལ་སྣང་འབའ་ཞིག་པ་ཡང་མི་འདོད་ལ། ཟླ་བའི་ཆོས་ཉིད་རང་གི་ངོ་བོ་ནས་ཉ་གང་བ་ལྟར་གྱི་ཡར་འཕེལ་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྩལ་རྫོགས་ཟིན་དུས་སྐུ་གསུམ་ལམ་སྣང་དུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང་གདངས་ཕྱིར་ཤར་བ་ནི་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་ཞིག་ལས་ངོ་བོ་མིན་པས་དོན་དམ་དུའང་མི་འཛིན། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། རིག་པ་ཤེལ་གོང་དྲི་མེད་ཀྱི་གོང་བུ་དང་འདྲ་བར་ལྷུན་གྲུབ་གཏིང་གསལ་དུ་ཡོད་པ་རླུང་གིས་སྒུལ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་གདངས་ཕྱིར་རུ་འཕོ་བ་ནི། ཉི་མའི་རྐྱེན་གྱིས་འོད་ཁ་དོག་ལྔ་ལྡན་དུ་ཤར་བ་ལྟར་དང་། དེ་སླར་ཡང་ནང་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པས་འོད་ཤེལ་གོང་དུ་འདུས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞི་ལས་གཞི་སྣང་ཤར་བ་དང་། རིག་པ་ལས་རིག་གདངས་ཤར་བའི་གནས་སྐབས་སུ་གནས་དོན་ལུས་གསུམ་དུ་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ལ། ལུས་ངག་གི་གནད་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་གཅུན་ནས་སྒོམ་པས་ལས་རླུང་རང་སར་དག་སྟེ། ཕྱི་འབྱུང་ཡུལ་འཁྲུལ་སྣང་གི་ཆ་དང་། ནང་འཁྲུལ་རྟོག་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རང་འགགས་པ་དང་། གསང་བ་འོད་གསལ་གྱི་སྣང་བ་དེ་གོང་འཕེལ་དུ་སོང་ཞིང་། མཐར་སྣང་བའི་འཕེལ་རྫོགས་པ་དེ་ཡང་འོད་གསལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་དག་པས། ཆོས་ཟད་ཆོས་སྐུར་ཐིམ། འཁོར་འདས་དབྱིངས་སུ་ནུབ། ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་རྒྱུན་ཐག་ཆོད་ཅེས་པའི་ཐོག་ཏུ་བབས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི། སྣང་བ་རིམ་གྱིས་ཐིམ་ཞིང་ཟད་ནས་དང་པོའི་ས་ལ་ཐུག་པ་ནི། དང་པོ་ནི་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་ཆགས་ལུགས་ཞིག་པ་དང༌། ནང་བཅུད་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་ཡར་སྐྱེ་བ་དང་མར་འགྲིབ་པ་ཟད་པའི་རྟགས་སོ། །དེ་དག་མ་ཟད་ན་བདག་ཁམས་གསུམ་ལས་མི་གྲོལ་བས་སོ། །དེ་ལྟར་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཟད་པས་རྟེན་པའི་ས་མེད་བཟློག་པའི་གནས་མེད་པའི་གནད་ཀྱང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཟད་པས་སྐྱེ་བ་རྒྱུན་ཆད་དེ་རིག་པ་ཉིད་འཆི་བ་དང་བྲལ་བའོ། །དེས་ན་སྣང་བ་ཅིའི་ངོ་བོར་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་དེ། འདི་ཡིན་འདི་མིན་ཞེས་བརྗོད་པར་དཀའ་བས་ཆོས་ཉིད་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དོན་གྱི་འབྲས་བུའོ། །འབྲས་བུ་ནི་གང་ཟག་གིས་འདི་ཡིན་འདི་མིན་བརྗོད་པར་དཀའོ། །ཐལ་འགྱུར་ལས། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཉིད་ནི། །རྟོགས་པ་རགས་པའི་ཁུངས་འགགས་ནས། །དྲན་པ་རང་དག་རྒྱུད་ལ་ཡང༌། །རྟེན་འབྲེལ་རླུང་ཉིད་རང་དག་པས། །རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཀ་ནས་དག་པའི་རང་བཞིན་ལ། །གཅིག་དང་དུ་མའི་གྲངས་ཟད་དེ། །སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། །ཆོས་རྣམས་ཟད་པའི་སར་ཕྱིན་པ། །འབྲས་བུའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་སོ། །འདིའི་དུས་ན་ཆོས་ཙམ་དུ་ཡང་དམིགས་པ་མེད་པས་ན་ཆོས་ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་སྐབས་སུ་འབྱུང་བ་སྐྱེད་སྡུད་ཀྱི་བདག་པོ་རླུང་གི་གཡོ་རྩོལ་ལས་བྱུང་བའི་སྐུ་འོད་ཐིག་ལེ་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཟད་ཅིང་། ཟད་པའི་དོན་ནི་མེད་སོང་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་གོ་རྒྱུ་མིན་པར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་རིག་པའི་དབྱིངས་སུ་འཁྱིལ་སོང་པ་དཔེར་ན་གནམ་སྟོང་གི་ཟླ་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་གོ་དགོས་སོ། །ཟད་ལུགས་ནི་གཉིས་ལས། རིམ་གྱིས་ཟད་པ་ནི་སྣང་བ་བཞི་ཚད་དུ་ཕྱིན་པའི་དུས་སོ། །ཅིག་ཅར་དུ་ཟད་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་མཐོང་ནས་གོམས་པར་བྱས་པས་ཉམས་གོང་འཕེལ་དང་ཚད་ཕེབས་ཀྱི་སྣང་བ་མ་སྐྱེས་པར་ཟད་པ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ནི་བློ་མཆོག་གཅིག་ཅར་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ལྟར་ཡང་ཟད་པའི་དུས་འདིར་རྡོས་བཅས་དེངས་པ། ཉོན་མོངས་དེངས་པ། སྣང་བ་དེངས་པ་གསུམ་འབྱུང་བ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ངང་གིས་གནས་པས་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་བའི་སྐུ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུད་དེ་ཉིད་ལས། རང་སར་དེངས་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི། །འབྱུང་བ་དེངས་པས་རྡོས་པ་འགག །རྡུལ་དང་ཕྲ་རབ་མཐར་འགགས་ནས། །ཆ་ཤས་ཙམ་ཡང་གནས་པ་མིན། །ཉོན་མོངས་དེངས་པས་འཁྲུལ་པ་དེངས། །རྟོགས་བྲལ་ཞེན་པ་མི་གནས་པས། །བག་ལ་ཉལ་དང་ཀུན་ནས་ལྡང༌། །རྡུལ་ཆ་ཙམ་ཡང་མི་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་ཕྲ་རགས་དེངས་པ་ཡིས། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་མཐར་གྱིས་ཕྲ། །འབྱུང་བ་བཞི་ཡི་ལུས་ཟད་ནས། །ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་སྐུའོ། །རྟོག་མེད་ཏིང་འཛིན་རང་གནས་ཏེ། །བཅོས་མའི་ཆོས་ལས་འདས་པས་ན། །ཆོས་ཞེས་ཚིག་ཏུ་མི་གནས་སོ། །ཞེས་སོ། །རྡོས་བཅས་ཅིའི་ཕྱིར་དེངས་སོང་ཞེ་ན། ལུས་འབྱུང་བཞི་རྡུལ་ཕྲན་གྱི་ཚོགས་པ་ཡིན་པས་དེ་རང་སྣང་ལ་འོད་དུ་དེངས་ཚེ་རྡོས་བཅས་དེངས་པ་ཡིན་ལ། རྡོས་བཅས་རྩ་རླུང་གི་འདུ་བ་དེངས་ཚེ་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཉོན་མོངས་དེངས། དེ་དེངས་དུས་འཁྲུལ་བའི་རྟོག་པ་དེངས་ནས་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ཡང་འགགས་པས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་རུ་རྫོགས་ནས་ཏིང་འཛིན་རང་གནས་བཅོས་མའི་ཆོས་ལས་འདས་པའོ། །རིག་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཀློང་དུ་གཉིས་སྣང་གི་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་ནས་རོ་མཉམ་སོང་དུས་འཇའ་ཟེར་སྐུ་ཐིག་གི་སྣང་བ་ཡང་ཇེ་ཕྲར་སོང་ནས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྡུལ་བྲལ་སྒྱུ་མའི་འཁོར་ལོ་རུ་གྱུར་པ་ཡིན་པས། དེ་ལ་གཞི་སྣང་གཞི་དབྱིངས་སུ་འཁྱིལ་བ་དང་དང་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཟད་སར་ཞེས་བྱའོ། །གསུམ་པ་ཐོབ་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཟད་པའི་དུས་ན་ཐོབ་པ་གཉིས་འབྱུང་སྟེ། སྐྱེ་བ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་འཕོ་བ་ཆེན་པོར་བཞེངས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་ཅིང་ཁྱད་པར་དུ་མི་ལུས་ཐོབ་པའི་སེམས་ཅན་སུམ་སྟོང་ལྷག་མེད་དུ་གྲོལ་པར་མཛད་པ་དང༌། འཇུག་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་གདོད་མའི་ཀ་དག་ཏུ་སྐད་ཅིག་ལ་འཇུག་པ་ན་བུན་ནམ་མཁར་ཡལ་བ་ལྟར་དབྱིངས་སུ་འཇུག་པའོ། །འཕོ་བའི་སྐུར་བཞེངས་ལུགས་ནི་སྣང་བ་རིམ་གྱིས་ཟད་དུས་ལག་པའི་སོར་མོ་ལྔ་སྐབས་སུ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་ན་བཀྲམ་བཀྲམ་སྣང་བ་ལ་ཤེས་པ་གཏད་པས་སྣང་བ་དེ་ལས་ལོག་ནས་འགྲོ་དྲུག་གི་སྣང་བ་ཆུ་ཟླ་དང་རྨི་ལམ་ལྟར་མཐོང་དུས་རང་གི་ལུས་ཀྱང་ཆུའི་ཟླ་བ་ཙམ་དུ་ཟང་ཐལ་བར་རང་སྣང་དུ་མཐོང་ལ། གཞན་གྱིས་དེ་སྔའི་ལུས་དེར་མཐོང་ལ། སྤྲུལ་པ་དང་དངོས་སུ་སྣང་བས་རིགས་དྲུག་སོ་སོའི་གནས་སུ་དོན་མཛད་ཅིང་མིའི་སྐྱེ་དགུ་སྨོན་ལམ་མཐུན་པ་སྟོང་ཕྲག་གསུམ་ལྷག་མེད་དུ་གྲོལ་བར་མཛད་ནས་སླར་ཆོས་ཉིད་ཀ་དག་གི་སར་གཤེགས་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་བི་མ་ལ་ལྟ་བུའོ། །འཇུག་པ་ནི་སྐུ་དེས་དུས་དེར་དོན་རླབས་པོ་ཆེ་མི་མཛད་ན་སེམས་ཅན་སུམ་སྟོང་ལྷག་མེད་དུ་རང་དང་མཉམ་དུ་གྲོལ་ནས་ཀ་དག་གི་ས་ལ་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་གཤེགས་ནས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱིས་དོན་མཛད་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རང་བྱུང་བསྟན་པའི་རྒྱུད་ལས། ནང་ལུས་ཟད་པའི་སར་ཕྱིན་ཚེ། །སོར་མོ་ལ་སོགས་དེ་བཞིན་སྣང༌། །འདིར་གཏད་འབྱུང་བ་རང་དེངས་སོ། །སྐྱེ་དང་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཆོས་ཀུན་ཟད་པའི་རང་ས་ལ། །ཅི་ཡང་འཛིན་པ་མེད་པར་ནི། །གནས་པ་ཡིན་ནོ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ། །འདི་ནི་འཇུག་པའི་ཤུགས་ཀྱི་དབང༌། །སྐྱེ་བའི་རང་དབང་སུས་ཐོབ་པ། །དེ་ཡང་དེ་ལ་གཏད་ནས་ནི། །ཡང་དུས་འདི་ལྟར་བྱས་པ་ན། །སྣང་བའི་རང་སྒྲ་སིལ་སྐད་དེ། །སྔོན་དུ་ལོག་སྟེ་འཁྲུལ་པར་སྣང༌། །འདིས་ནི་སེམས་ཅན་དོན་ཀུན་མཛད། །རིག་པ་མཉམ་པར་གཅིག་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་ཕྲག་གསུམ་རྣམས་སེམས་ཅན་གྱི། །འཕོ་བ་ཆེན་པོ་འདིས་འགྲུབ་པོ། །དེ་བཞིན་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་གྱིས། །ལུས་ནི་འདི་ཡི་འགྲུབ་པ་ཡིན། །འདི་ཀུན་ལུས་ཟད་ཚད་ལས་གྲོལ། །འདི་ཀུན་འབྲས་བུ་ངེས་པ་ཡི། །ས་མཆོག་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་འགྲུབ། །ཅེས་སོ། །དེ་ལྟར་སྣང་བ་བཞི་ཚད་དུ་ཕྱིན་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཅན་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་སྙིང་གི་མེ་ལོང་ལས། དེ་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་པའོ་ཞེས་སོ། །དེའང་གནད་ལ་བརྟེན་ནས་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་འཚང་རྒྱ་བ་སྟེ། ཐལ་འགྱུར་ལས། དེ་ལྟར་ལུས་བྱུང་རྒྱུན་ཆད་ནས། །ཟག་བཅས་ཕུང་པོ་མི་སྣང་བར། །ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་འཚང་རྒྱའོ། །ཞེས་པ་དང༌། སྐུ་གདུང་འབར་བ་ལས། འདིས་ནི་སྣང་བ་འདི་ཉིད་ལས། །འབྱུང་བ་རང་སར་དེངས་ནས་ནི། །འབྲས་བུ་ཐོབ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པས་ཐོག་ཏུ་ཕེབས་པའི་དུས་སོ། །ཚད་ཕེབས་ཀྱི་ས་མཚམས་ཡོལ་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་མགོ་རྩོམ་དུས། རྣལ་འབྱོར་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་རྐང་ལག་བཞིའི་སོར་མོ་འོད་ལྔ་གསལ་བ་ཙམ་ཡོད་པས། སྐབས་འདིར་སྐྱེ་འཇུག་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་ཡོད་དེ། དེའང་སྐུའི་རྣམ་པ་དེ་མ་སྤངས་ཚེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དེ་ཙམ་མི་འབྱུང་ན། སོར་མོའི་འོད་ལ་རིག་པ་གཏད་པས། ཕྱི་སྣང་བ་དང་། ནང་རང་ལུས་ཀྱི་འོད་གསལ་ཐམས་ཅད་ནང་དབྱིངས་སུ་ཇེ་ཐིམ་དུ་སོང་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཇུག་ཏུ། ཐད་ཀའི་དངོས་སྣང་འོད་མཐིང་ག་དག་པ་ཙམ་ཞིག་སྣང་བ་དེ་ཡང་ནང་ཐིམ་དུ་སོང་སྟེ། དཔེར་ན་ཤེལ་འོད་མུན་པའི་ནང་དུ་བཞག་པས་འོད་རང་ལ་ཚུར་འདུས་ནས་མི་སྣང་བ་ལྟར་ལུས་དང་སྣང་བའི་རང་གདངས་ནང་དུ་ལོག་ནས་ནང་གསལ་ལྷུན་གྲུབ་རིན་པོ་ཆེའི་སྦུབས་སུ་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཏིང་གདངས་ཙམ་ལ་རིག་པ་ཞུགས་ནས། རིག་པ་ཆོས་སྐུར་འཁྱིལ་བའོ། །སྐུའི་རྣམ་པ་དེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་དང་མཚུངས་པར་འགྲུབ་པའི་རྟགས་ཡོད་ན། ཕྱིར་སྣང་དུ་ཚུར་ལོག་ནས། སྐྱེ་འཇུག་གཉིས་ལ་དབང་སྟེ་སེམས་ཅན་དོན་དུ་ཡེ་ཤེས་སྒྱུ་མ་ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུའི་འཕོ་བ་ཆེན་པོའི་སྐུ་བཞེངས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོར་ན་སྐྱེ་འཇུག་གཉིས་ཀ་ལ་རང་དབང་ཐོབ་པས། སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་སངས་རྒྱ་ནའང་རྒྱར་ཡོད་ལ། སྐུ་དེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་འཁོར་བ་མ་སྟོང་གི་བར་དུ་མཛད་ན་ཡང་དབང་འབྱོར་བའོ། །ཡང་བསྐྱར་དུ་བཤད་ན། ཐོབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྐྱེ་འཇུག་གཉིས་ལ་དབང་ཐོབ་པ་འདི་གཉིས་ཆོས་ཉིད་ཟད་པའི་རྗེས་ཀྱི་ནང་དབྱིངས་ལ་འཇུག་ཁ་དེ་ནས་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ། འདིའི་སྐབས་སུ་སེམས་ཅན་སུམ་སྟོང་ཅིག་ཆར་དུ་གྲོལ་བར་བྱེད་གསུངས་པ་ནི་འཕོ་ཆེན་གྱི་སྐུ་རུ་བཞེངས་ནས་སྐུ་དེས་འགྲོ་དོན་མི་མཛད་པ་ཡིན་ན་བར་དོར་སེམས་ཅན་སུམ་སྟོང་གྲོལ་བར་མཛད་ནས་དབྱིངས་ལ་འཇུག་པ་དང་། འཕོ་ཆེན་གྱི་སྐུར་བཞེངས་ནས་སྐུ་དེའི་ཐོག་ནས་བསྐལ་བ་ཇི་སྲིད་བར་དུ་འགྲོ་དོན་མཛད་པ་ཡིན་ན་ནང་དབྱིངས་ནས་ཚུར་ལོག་ནས་རིམ་གྱིས་སེམས་ཅན་སུམ་སྟོང་གྲོལ་བ་མཛད་པ་ཡིན་ནོ།།