ར༽ ཉིན་གསུམ་པའི་ཆོས་ཁྲིད།
མཚམས་སྦྱོར་ཞལ་གདམས།
བདག་ཅག་གི་བླ་མ་དམ་པ་རྗེ་མཚུངས་བྲལ་འཇིགས་མེད་ཡོན་ཏན་མགོན་པོའི་ཞལ་ནས། ཀྱེ་ལགས་འདིར་སྣང་སྤྲིན་གྱི་ཟློས་གར་ལ། །ཡིད་བརྟན་ཁེལ་བ་གཅིག་ཀྱང་མ་མཆིས་ན། །བསླུ་བྲིད་སྙིང་པོ་མེད་པའི་ངང་ཚུལ་འདིར། །སེམས་ཤིག་ཡོད་ན་ད་ནི་སུན་པར་རིགས། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་ཀྱེ་ལགས་ཞེས་ཆོས་མཐུན་གྱི་མཆེད་དང་རང་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་གི་ཕྱི་རབས་པ་ལ། རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་དུང་སེམས་ཀྱི་གདངས་སྙན་པོས་བོས་ཤིང་བརྩེ་བའི་ཐུགས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་ཞལ་གདམས་གནང་བ་ཡིན་ཏེ། འདིར་སྣང་སྤྲིན་གྱི་ཟློས་གར་ཞེས་གསུངས་དུས། འཇིག་རྟེན་ཚེ་འདིའི་སྣང་ཤེས་འདི་ནམ་མཁའི་སྤྲིན་གྱི་གཟུགས་སུ་བཀོད་ནས། མཁའ་ལ་སྤྲིན་གྱི་ཕུང་པོ་འཁྲིགས་ན་དེའི་གཟུགས་དབྱིབས་དེ། མཚམས་རེ་མཁར་དང་ཕོ་བྲང་འདྲ་མོ། མཚམས་རེར་ལྷ་དང་ལྷ་མོའི་སྣང་བརྙན། ཡང་སྐོར་རེ་ལ་ཆུ་གནས་དང་གཅན་གཟན་གྱི་གཟུགས་རིས་སུ་འགྱུར་བ་མ་ཟད། སྤྲིན་དཀར་ལུ་གུའི་བལ་འདབ་དང་འདྲ་བའི་མཛེས་མོ་དེ་ཚོ་རྐྱེན་གློ་བུར་གྱི་རླུང་ཁ་འགྱུ་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ནས་ཆུ་སྤྲིན་ནག་པོ་ངམ་ནག་གློག་དམར་གྱི་ཟི་ར་འཚུབ་པ་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་དང་། ཡང་མཚམས་རེར་སྤྲིན་དཀར་དམར་གྱི་གུར་ཁང་ཕུབ། འཇའ་སྣ་ལྔའི་འོད་ཟེར་འཁྲིགས། དཔེར་ན་རི་མོ་བ་མཁས་པས་ལྷ་ཡི་ཡུལ་ལྗོངས་ཀྱི་བཀོད་པ་བྲིས་པ་ལྟ་བུ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད་ཀྱང་། དེའི་སྟེང་ནས་མི་སྡོད་པར་བྱང་རླུང་ཤུགས་དྲག་ཅན་ཞིག་གིས་གཏོར་ནས་ཡུ་མེད་གཏན་བརླག་བྱེད་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ལྟ་བས་ན། བར་སྣང་སྤྲིན་གྱི་ཟློས་གར་དང་འདྲ་བའི་འདིར་སྣང་སྲིད་པའི་བདེ་སྡུག་གི་སྣང་ཚུལ་དེ་ཡང་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་མ་ངེས་པ་ཡིན་པ་རེད། ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན། དེ་ཡང་གཞོན་ནུའི་ལང་ཚོ་དེ་ལྟར་དུ་མི་སྡོད་པར་སྔོན་གྱི་ན་གཞོན་དེ་ཚོ་ད་ལྟ་རྒད་པོ་རྒན་མོ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་རེར་གྱུར། སྔོན་ཆད་ཀྱི་ཕྱུག་པོ་ཡང་དེའི་སྟེང་དུ་མི་སྡོད་པར་ད་ལྟ་རྒྱུ་མེད་དུ་སོང་། ན་ནིང་གི་ཐོབ་ཆེན་བཙན་དྲག་ཅན་པོ་ད་ལོ་དམའ་འབེབ་ཀྱི་དོང་ལ་ལྷུང་བ་དང་། ནད་ན་ཚ་གསར་བས་མནར་བ། ཁྱིམ་ཕ་མ་ཉེ་འབྲེལ་དང་བྲལ་བ། ཤ་ཉེ་བ་དང་བུ་ཚ་མ་འཚམས་པ། བསམ་པ་ལམ་ལ་མ་སོང་བར་མི་འདོད་པ་ཐོག་ཏུ་ཁེལ་བ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་འགྱུར་བ་སྡུག་བསྔལ་ཅན་ཅི་འདྲའི་མང་པོ་འདུག དེའི་སྟབས་ཀྱིས། ཡིད་བརྟན་ཁེལ་བ་གཅིག་ཀྱང་མ་མཆིས་ན། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་འདིར་སྣང་འཁོར་བའི་ངང་ཚུལ་ལ་བློ་ཁེལ་བ་ཞིག་དང་ཡིད་རྟོན་པ་ཞིག་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་མཐོང་དང་ཤེས་བཞིན་པ་འདི་ཡིན། འདི་ཡང་གཞན་གྱིས་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་རེད་ཅེས་བཤད་པས་བདེན་པར་འཛིན་རྒྱུ་ཅི་ཡོད་དེ། གཞན་དེས་གཅིག་ན་བདེན་པར་བཤད་པ་ཨེ་ཡིན་མི་ཤེས། གཉིས་ན་ཁོས་ནོར་བ་ཨེ་ཡིན་ཡང་མི་ཤེས་མོད། འདི་ནི་དེ་ལྟར་མིན་ཏེ། རང་གི་མིག་གིས་མཐོང་བ་དང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཐོག་ཏུ་བབས་པ། འདིའི་འདིར་སྣང་སྤྲིན་གྱི་ཟློས་གར་གྱི་མི་བདེན་སྒྱུ་མའི་འཁྲུལ་སྣང་གི་ནང་དུ་རང་ཉིད་དངོས་སུ་ཞུགས་ནས་ཡོད་པས་ན། འདིའི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ངོ་མ་བོ་འདིའི་དཔེ་རང་ཐོག་ནས་བླང་སྟེ་སྤྱི་ཐོག་ལ་འགེབ་ཆོག་རྒྱུའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། བསླུ་བྲིད་སྙིང་པོ་མེད་པའི་ངང་ཚུལ་འདིར། །ཞེས་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་བུའི་འདོད་ཡོན་གྱི་བསླུ་བྲིད་བརྟག་ན་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཨ་འཁྲུལ་ཡང་འཁྲུལ་ལ་བར་མཚམས་མེད་པའི་གཉིད་པོ་ཆེའི་རྨི་ལམ་གྱི་ངང་ཚུལ་འདི་ལ། སེམས་ཤིག་ཡོད་ན་ད་ནི་སུན་པར་རིགས། །ཞེས་གསུངས་པས་སེམས་མེད་པའི་བེམ་པོ་རྡོ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ན་དེ་ལ་བསམ་བློ་འཁོར་རྒྱུ་ཅི་ཡོད་མ་གཏོགས། དེ་མ་ཡིན་པར་སེམས་ཟེར་བའི་བསམ་བློ་གཏོང་མཁན་ཞིག་བྱང་ཁོག་ནང་དུ་ཡོད་ཐལ་ཟེར་དུས། ད་ནི་རྟ་བརྒྱུག་བརྒྱུག་གིས་བརྙོག་པ་ཞིག་མེད། མགོ་བཅག་བཅག་གིས་རྨུས་པ་ཞིག་ཡིན་པས་འདིར་སྣང་འཁོར་བའི་ཆོས་འདི་ལ་སེམས་སུན། ཡི་ཆད། ད་ནི་དེའི་ཕྱོགས་ལ་འཁོར་དགོས་ན་འཁོར་མི་བསམ་རྒྱུ་ཞིག་ཡིན་རིགས་པའམ་ཡིན་བབ་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ནི་རེད། ད་རུང་ཁོང་གིས་དེའི་འཕྲོ་ནས་འདི་ལྟར་གསུངས་ཏེ། དགྲ་གཉེན་བར་མ་སུ་དང་གང་ཡིན་ཡང་། །རང་བཞིན་འགྲོགས་དཀའ་ཆགས་སྡང་རྩོད་པའི་གཞི། །ཕན་པར་སྨྲས་ཀྱང་སླར་ལ་གཤེ་ཞིང་སྨོད། །དེ་འདྲའི་ཚུལ་ལ་བསམ་ཚེ་སྐྱོ་ཤས་འཕེལ། །ཞེས་གསུངས་པས། མིའི་རིགས་སུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རང་ཅག་དང་ཁ་ལག་སྤྱོད་གསུམ་འབྲེལ་འདྲིས་ཅན་མིག་གིས་མཐོང་ཚད་ལ་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་ན། འགའ་རེ་མི་དགའ་སའི་དགྲ། འགའ་རེ་མཐུན་པའི་གཉེན་གྲོགས། འགའ་རེ་བཟང་ངན་མེད་པའི་བཟང་མེད་ངན་མེད་ཀྱི་བར་མ་དེ་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་མ་ཐེ་བ་དང་མ་འདུས་པ་མེད་ལ། དེ་ཐམས་ཅད་སུ་དང་གང་ཡིན་ཡང་འགྲོགས་དཀའ་མོ་ཤ་སྟག་ཡིན། འགའ་རེ་ནི་ཆགས་པའི་གཉེན་ཡིན་ལ་འགའ་རེ་ནི་སྡང་བའི་ཡུལ་ཡིན། འགའ་རེ་ནི་གཏི་མུག་བཏང་སྙོམ་གྱི་གནས་ཡིན་ན། གང་ཡིན་ཡང་ཆགས་སྡང་རྨོངས་གསུམ་གྱི་གཞི་མ། ཞོ་བསྙལ་ན་དེ་ཆགས་བྱེད་ཀྱི་རུ་མ་ལྟ་བུ་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་གཞི་ཤ་སྟག་ཡིན་པ་རེད། གཉེན་དང་པོ་འཕྲད་དགའ་མཐོང་སྐྱིད་ཡིན་མོད་། ཡུན་རིང་ན་སུན་པ་སྐྱེ་བྱེད་ཡིན་ཏེ་གཉེན་དགྲ་རུ་གྱུར་བ་མང་པོ་ཡིན་ཡང་དགྲ་མི་དགའ་བའི་ཡུལ་དང་པོ་ནས་དགྲ་མིན་ལ་མཐུན་པོ་དགྲ་རུ་གྱུར་པ་མང་། དང་པོ་མཐུན་ནས་ཐ་མ་དགྲ་རུ་གྱུར་བ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་དགྲ་མང་ཆེ་བའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པ་རེད། རྒྱུས་ཡོད་ནང་མ་དགྲ་རུ་གྱུར་བ་དེ་དགྲའི་ནང་ནས་སྡུག་ཤོས་ཡིན། བར་མ་བར་མའི་སར་མི་སྡོད་པར་གཅར་ན་ཐམས་ཅད་སྐྱོན་གྱི་གོང་བུ་ཞིག་ཡིན། དེ་ལོས་ཡིན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཡིན། ཕར་བལྟས་ན་གཞན་གྱི་སྐྱོན་གྱིས་རང་སུན་པ་ཡིན་མོད། ཚུར་བལྟས་ན་གཞན་སུན་བྱེད་རང་གིས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ཡིན། རང་བཞིན་འགྲོགས་དཀའ་ཆགས་སྡང་རྩོད་པའི་གཞི། །ཞེས་པས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རང་བཞིན་ནམ་རང་གཤིས་དེ། འགྲོགས་ཤིང་འགྲོགས། འདྲིས་ཤིང་འདྲིས་ན་སུན་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན། དེ་ཅི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱོན་ཅན་སྐྱོན་གྱི་གོང་བུ་ཞིག་ཡིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད། དཔེར་ན། ཚེར་མ་ཞིག་ལ་རེག་ན་འདིས་ཕུག་གི་འདུག་ཅེས་ཧ་ལས་རྒྱུ་གང་ཡོད། ཕུག་ལོས་འོང་ཚེར་མ་རེད། དེ་ལ་རེག་ན་ཕུག་པ་ཁོའི་རང་གཤིས་ཏེ་རང་བཞིན་ཡིན། དེ་བཞིན་མི་སུ་དང་འགྲོགས་ཀྱང་སུན་ལོས་ཡོང་སོ་སྐྱེ་རེད། སོ་སྐྱེའི་རང་བཞིན་འགྲོགས་དཀའ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཆགས་སྡང་རྩོད་པའི་གཞི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཉོན་མོངས་འདོད་ཆགས་སློང་བྱེད་ཀྱི་ཆགས་པའི་ཞིང་ཡིན། ཉོན་མོངས་ཞེ་སྡང་སློང་བྱེད་ཀྱི་སྡང་བའི་ཡུལ་ཡིན། གཉིས་མཉམ་གཏི་མུག་གི་རྨོངས་བྱེད་ཀྱི་མུན་པའི་འཁོར་ལོ་ཡང་ཡིན་པ་རེད། དེ་ཡང་འཁྲུལ་པའི་འཕྲུལ་འཁོར་ཆེན་པོ་འདིའི་ནང་དུ་ཚུད་ཚར་ནས་ཕྱིར་ལ་འབུད་དཀའ་བས། འདི་ལྟར་དུག་གསུམ་གྱི་ནད་ཀྱིས་གདུང་བའི་བཙོན་ར་མུན་པ་ནག་པོ་ཅན་ཞིག་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་དེ་ལྟར་གསུངས། ཕན་པར་སྨྲས་ཀྱང་སླར་ལ་གཤེ་ཞིང་སྨོད། ཅེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་ཅུང་ཟད་རེ་ཡང་ཕན་པའི་བསམ་པ་བཟང་པོ་འཆང་ནས་དེ་ལྟར་མ་བྱེད་འདི་ལྟར་གྱིས་དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཁྱོད་ལ་གནོད་པ་འདི་ལྟར་འབྱུང་ཞེས་དང་། གཞན་ཡང་རྒྱུ་ཟས་ནོར། ཤེས་རིག་ཡོན་ཏན། བསླབ་པ་སློབ་གཉེར་ལ་སོགས་པའི་ཕན་ཆེན་པོ་བཏགས་ཁུལ་བྱས་ནས་ཕར་ལ་ཕན་སེམས་བྱས་ནས་ཕན་ཐོག་བྱུང་བར་ཚུར་ལ་ཕན་ལན་དུ་གནོད་པ་བསྐྱལ། ཕར་ལ་བསྟོད་པ་བྱས་ཀྱང་ཚུར་ལ་སྨད་པ་བྱེད་རྒྱུ་དཔེར་ན། རྟེའུ་ཆུང་བརྒྱག་ན་མ་ལ་འཕྲ་ཁ་བྱེད་མཁན་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་ཡང་གཅིག་གིས་མ་འོས་པའི་སྐྱོན་མི་སྲིད་པ་ཞིག་ལས་འོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་ཁོ་རང་གི་རང་གཤིས་དེ་ལྟར་ཡིན་པས་རེད། དེ་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྤྱིར་འཁོར་བའི་སྣང་ཚུལ། སྒོས་དུས་ངན་གྱི་མིའི་རང་གཤིས་འདིས་སེམས་པ་སྐྱོ་ཞེས་འཁོར་བར་ངེས་འབྱུང་དང་ཆགས་སྡང་འཁྲུལ་བའི་རང་གཟུགས་ལ་སྐྱོ་ཤས་ཀྱི་སྐུལ་མ་མཛད་པ་ཡིན། ཡང་། གྲོགས་ཁྱེད་མི་མེད་དབེན་པའི་བྲག་སྐྱིབས་སུ། །འདུ་འཛིའི་བྲེལ་སྤོངས་དམ་པའི་རྣམ་ཐར་སློབས། །ཆོས་བཞིན་སྤྱོད་པས་དམ་པའི་རྗེས་ཟིན་པ། །སྐྱིད་པ་སྟོང་གི་ཡང་རྩེ་མ་ལགས་སམ། །ཞེས་གསུངས་པའི་གདམས་པ་གནང་བ་སྟེ། གྲོགས་ཁྱེད་མི་མེད་དབེན་པའི་བྲག་སྐྱིབས་སུ། །འདུ་འཛིའི་བྲེལ་སྤོངས་དམ་པའི་རྣམ་ཐར་སློབས། །ཞེས་པས་སྤྱིར་མིའི་རིགས་རྣམས་སྡེ་ཚན་གཅིག་པའི་རིགས་མཐུན་གྱི་གྲོགས་ཡིན་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་ཆོས་གཅིག་གིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་མཐུན་གྱི་གྲོགས། ཡང་སྒོས་གསང་སྔགས་ཀྱི་དབང་དང་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚོམ་བུ་གཅིག་ཏུ་འཚོགས་པའི་ཆོས་གྲོགས་ཁྱེད་ཅེས་དམིགས་ཀྱིས་བཀར་ནས་འབོད་པའི་ཚིག་གི་དབེན་པའི་བྲག་གི་སྐྱིབས་སུ་འདུ་འཛིའི་བྲེལ་དོ་སྤང་ནས་དམ་པའི་རྣམ་ཐར་ལ་སློབས་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན། དེ་ཡང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ཟིན་པས་དེས་ཀྱང་ཁྱིམ་ཆུང་སྤང་ནས་ཁྱིམ་ཆེན་དགོན་གཞིས་ཆེན་པོ་འདུ་འཛིའི་བྲེལ་ཟེངས་ཅན་སྤངས་ནས་ཞེས་གསུངས་ན། རང་ཅག་དུས་སྙིགས་མའི་རབ་བྱུང་ཁྱིམ་ཆུང་ཁྱིམ་ཆེན་གཉིས་ཀ་མ་སྤང་པར་སྐྱ་གོ་སེར་གོ་གཉིས་པོ་ཆོད་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་ན། དེ་བས་ཀྱང་འདུ་འཛིའི་བྲེལ་དོ་དེ་དང་བྲལ་མ་ཐུབ་ན་དམ་པའི་རྣམ་ཐར་གྱི་རྗེས་མི་སླེབ་ཅེས་གསུངས་པས། དེའི་ཤུགས་ལ་ད་དུང་ཅི་བསྟན་ཅེ་ན། འོ་ན་ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་གང་ཟག་ཁྱིམ་པའི་ཆོས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཅི་ལྟར་བྱེད་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་ཆོས་སྒྲུབ་ལུགས་དང་ཐར་ལམ་འཚོལ་ལུགས་མེད་པ་ཞིག་མིན་ཏེ་ཁོ་རང་ལ་ཆོས་སྒྲུབ་ལུགས་ལོགས་སུ་ཡོད་པས། རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པར་བྱས་ཀྱང་ཆོས་སྤྱོད་ལ། །ཞེས་པ་ལྟར་ལུས་ཁྱིམ་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་འཆང་ནས་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ཡིན་ཡང་སེམས་ཉོན་མོངས་རྣམ་རྟོག་གི་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་བར་ནང་གི་དབེན་པ་སེམས་རྒྱུད་ངང་གིས་ཞི་བའི་བསམ་གཏན་བསྒོམ་པས་འདུ་འཛི་བྲེལ་ཟིང་ཆེ་ན་ཡང་བློ་ངན་གོམས་ཀྱི་བག་ཆགས་དེའི་ཕྱོགས་སུ་མ་ཤོར་བ་ནི་དཔེར་པདྨོ་འདམ་ཁྲོད་ནས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཡང་འདམ་གྱི་དྲི་མས་མ་གོས་པ་ལྟ་བུའི་དམ་པའི་རྣམ་ཐར་གྱི་རྗེས་སུ་སློབ་རྒྱུ་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་གསུངས། ཁྱིམ་པ་ཁྱིམ་ན་གནས་བཞིན་འཇིག་རྟེན་ཡང་དག་གི་ལྟ་བ་དང་རྒྱུ་འབྲས་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་དད་པས་མགོ་བཟུང་ནས་ལམ་སྦྱངས། ལུས་དབེན་རིར་གནས་ཀྱང་སེམས་གྲོང་གི་འདུ་འཛིའི་འཆིང་རྒྱ་ལས་གྲོལ་མེད་ན། དབེན་པ་རྣམ་དག་ཅིག་བསྟེན་ཐུབ་མེད་པས་གོང་མའི་རྣམ་ཐར་གྱི་རྗེས་སུ་ཇི་ལྟར་སློབ་དགོས་ཤེ་ན། ཆོས་བཞིན་སྤྱོད་པས་དམ་པའི་རྗེས་ཟིན་པ། །ཞེས་གསུངས་པ་དམ་པའི་ཆོས་དང་མཐུན་པའི་བསམ་པ་དང་སྤྱོད་པ་ལ་བསླབས་ནས་ཆོས་དང་རང་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་འདྲེས། ཆོས་མིན་གྱི་སྤྱོད་པ་བྱེད་རོགས་ཟེར་ཡང་མི་སྤྱོད་པ་ཞིག་རེད་དུས་ཡ་རབས་དམ་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ནས་རྗེས་ཟིན་པ་ཡིན་པས། སྐྱིད་པ་སྟོང་གི་ཡང་རྩེ་མ་ལགས་སམ། །ཞེས་གསུངས་པས། སྤྱིར་སྐྱིད་པོ་རེད་བསམ་རྒྱུ་ཙམ་མཐོ་རིས་ལྷ་དང་མིའི་ལུས་རྟེན་གྱི་སྟེང་ནས་སྐབས་རེ་སྡུག་བསྔལ་རགས་པའི་ཚོར་སྣང་ཆུང་བའི་སྐབས་ཅུང་ཟད་རེ་སྐྱིད་པོ་འདུག་བསམ་པ་ཡོང་བ་ཡིན། འོན་ཀྱང་དེ་སྐྱིད་པོ་ངོ་མ་ཡིན་པ་མ་རེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་མ་འདས་པ་ཞིག་ཡིན། འོ་ན་སྐྱིད་པ་སྟོང་གི་ཡང་རྩེ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱིད་མཐའ་སྡུག་དང་མ་འདྲེས་པ་དེ་སྐྱིད་པ་ངོ་མ་བོ་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཞེ་སུན་ཤེས་ནས། དབེན་གསུམ་དམ་པའི་རྒྱལ་ས་བཟུང་སྟེ་ཉམས་ལེན་རྟོགས་པའི་ཕ་ཕོག་ཐོབ། ཕྱིན་ཆད་འཁོར་བར་འཁྱམ་རྒྱུའི་ལས་རྒྱུན་ཆོད། མ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྒྲོལ་བའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དང་དམ་བཅའི་ཁུར་བཟུང་ནས། རྒྱལ་བ་གོང་མའི་གདུང་འཚོབ། བསྟན་པའི་སྲོག་བཟུང་སྟེ། ཉམ་ཐག་སྡུག་བསྔལ་ཅན་གྱི་སྐྱབས་མགོན། རེ་ལྟོས་དཔུང་གཉེན་མེད་པའི་རྟེན་ས། རྒྱལ་བ་དགྱེས་པའི་ལམ་བཟང་ལ་ཞུགས་ནས་དམ་པ་གོང་མའི་ཞབས་རྗེས་ཟིན་པ་དེ་ནི་སྐྱིད་པ་སྟོང་གི་ཡང་རྩེ་རེད་ཅེས་གསུངས། ཁྱད་པར་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་སྙིང་ནས་ཆོས་ལམ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཞིག་ཡིན་ན། རྒྱལ་སྲས་ཞི་བ་ལྷས། སྐལ་ལྡན་ཟླ་འོད་ཙན་དན་གྱིས་བསིལ་བའི། །ཡངས་པའི་རྡོ་ལེབ་ཁང་བཟང་ཉམས་དགའ་བར། །སྒྲ་མེད་ཞི་བའི་ནགས་རླུང་གཡོབ་པ་ཡིས། །གཞན་ལ་ཕན་དོན་སེམས་ཤིང་ཆགས་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང་། ཤར་རྒྱལ་བ་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོས། ཁྱེད་དབེན་པའི་རི་ལ་ཡིད་སྤྲོ་ན། །རི་ན་བུན་གྱ་གྱུ་འགྱུ་བྱེད་ན། །གཡའ་རྫ་བྲག་གི་ཕུག་པ་རང་བྱོན་ཡོད། །གནས་དེ་འདྲ་བརྟེན་ན་འཕྲལ་ཕུགས་སྐྱིད། །ཅེས་དང་། ཁྱེད་དབེན་པའི་རི་ལ་ཡིད་སྤྲོ་ན། ནགས་སྔོ་ལྗང་རྒྱས་པའི་ཁྲོད་ཅིག་ན། །ཤིང་ལྗོན་པའི་ལོ་མའི་བསིལ་ཁང་ཡོད། །གནས་དེ་འདྲ་བསྟེན་ན་དགའ་སྤྲོ་འཕེལ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། དམ་པ་གོང་མས་ཞབས་ཀྱིས་བཅག་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་བསྒྲུབ་གནས་རེ་ལ། གྲོགས་བྱ་དང་རི་དྭགས་བྱས། སེམས་མཉམ་བཞག་གི་བསམ་གཏན་ལ་གཞོལ་ན། སྐྱིད་པ་སྟོང་གི་ཡང་རྩེ་དེ་དེ་རེད། ང་ཚོས་ཆོས་བཤད་ནས་ཆོས་ཉན་ན་དང་པོ་རྒྱུད་མ་དུལ་བའི་གྱོང་པོ། ཀོ་གྱོང་རྒོག་ཐོ་ལྟ་བུའི་ལས་སུ་མ་རུང་བར་ལམ་ལ་མ་ཞོག་པ་དེ་ལམ་ལ་ཞོག་ཆེད་བློ་སྦྱང་དགོས། བློ་སྦྱོང་སྔོན་ལ་མ་སོང་བའི་བཀའ་མདོ་རྒྱུད་ཀྱི་གཞུང་ལ་སྦྱངས་པ་གཞན་ཇི་ལྟར་བྱས་རུང་རྒྱུད་ལ་ཕན་མི་ཐོགས་པར་མ་ཟད་ད་རུང་ཆོས་དྲེད་ཆོས་ཀྱིས་མ་ཐུལ་བའི་ཉེན་ཆེ། བློ་ཅི་ཞིག་ལ་སྦྱང་དགོས་ཤེ་ན། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པ་ཤེས་བཅུག་དགོས། དེ་མ་ཤེས་ན་སྐྱིད་སྡུག་གོ་ནོར་ནས་ཐར་ལམ་ཡང་དག་ལ་བརྩོན་པ་མི་བྱེད། གོ་བ་དེ་ལོན་ཡག་མ་བྱས་གོང་ལ་བླ་མས་ཆོས་བཤད་ན་སྡུག་རབ་མཐའ་རབ་བགྲང་བ་ལྟ་བུར་གོ་འགྲོ། བསམ་རྒྱུ་འདོད་རྒྱུ་མོས་པ་ཡོད་པ་རྣམས་མི་ཉན་རྒྱུ་ཤ་སྟག་དང་ཆོག་རྒྱུ་དགོས་རྒྱུ་ཉན་རྒྱུ་རྣམས་མི་འགྲུབ་རྒྱུའི་དཀའ་མོ་ཤ་སྟག་རེད་འདུག་བསམ་སྲིད། ཆོས་ཀྱི་ལས་འབྲེལ་ལ་ཐག་རིང་ན། ཡང་དགོས་དེ་ལྟར་བསམ་པ་མ་ཟད་ལོག་ལྟ་སྐྱེ་རྒྱུ་དང་། དང་པོ་ཆོས་ལམ་ལ་ཞུགས་ཀྱང་ཐ་མ་ལས་མཐའ་ལོག་རྒྱུ་དེ་ཚོ་རྐྱེན་དེ་ལྟ་བུ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་། དངོས་སུ་ཉམས་ཀྱིས་བརྟག་ན། བྱིས་པ་བསམ་མེད་ངན་པ་ལང་ཤོར་ཅན་ཞིག་གིས་ལས་རྒྱུ་དེ་ཁོ་རང་ལ་གནོད་པའི་ལས་ཤ་སྟག་ཡིན་མོད། མི་ཆེན་པོ་བསམ་ཤེས་ཅན་གྱིས་དེ་མ་བྱེད་མ་ལས་ཞེས་བཤད་ན། དང་པོར་བྱིས་པ་མི་དགའ་མོད་ཡུན་གྱིས་ཡུན་ལ་བལྟས་ན་ཁོ་རང་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པའི་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཉིན་ཞིག་ཤེས་ཐོག་ཏུ་སླེབ་ཡང་སྲིད་དོ། །རྒྱལ་བ་ཀློང་ཆེན་པས། མདོར་ན་ཚེ་འདིའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀུན། །ཁ་ཟས་བཟང་ལ་བཙན་དུག་འདྲེས་པ་བཞིན། །སྙིང་ནས་སྤོང་བ་དམ་པའི་རྣམ་ཐར་ལགས། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། རྗེ་རིན་པོ་ཆེས། གང་དང་འབྲེལ་ན་དུག་གསུམ་ལ་སོགས་པའི། །ཉོན་མོངས་ཚོགས་རྣམས་ཡར་ངོའི་ཟླ་བཞིན་འཕེལ། །དཀར་ཕྱོགས་ཐག་རིང་རྒྱུ་སྐར་ལྟར་འགྲིབ་པའི། །གནས་ངན་མྱུར་དུ་སྤོངས་དང་རྒྱལ་ཁམས་པ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་སྟོན་པས་བཅས་པ་མཛད་རྒྱུ་དེ་མི་འདོད་རྒྱུ་དཀའ་མོ་ཁོ་ན་བསལ་བ་མིན་ཡང་སེམས་རྒྱུད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་དེ་ཤུགས་དྲག་ཆེ་བས་ལས་ཚད་བྱས་ཚད་བསམ་ཚད་པོ་མི་ལོ་བའམ་མི་འགྲིག་པ་མང་ཆེ་བས་དེའི་དབང་དུ་བཏང་ན་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་མུ་མཐའ་མེད་པ་ཞིག་མྱོང་ངེས་པས་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཐབས་ལ། སྨན་པ་མཁས་པས་གསོ་དཔྱད་མཛད་པ་ལྟར་དུ་སྟོན་པས་ཆོས་ཁྲིམས་ཀྱི་བཅས་པ་མཛད་པ་ཡིན་ལ། རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་ཉེས་ལྟུང་གི་གཡང་ས་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱོགས་སུ་མ་འགྲོ་མ་གཏོགས་ཉེས་སྤྱོད་ཀྱི་གཡང་ས་ལ་ལྷུང་འགྲོ་བ་དང་། འདིའི་ཕྱོགས་སུ་སོང་དང་གཏན་བདེའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་སླེབ་ངེས་ཞེས་ཐར་བ་དམ་པའི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ལམ་བསྟན་པ་ཡིན། འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་ཉམ་ཐག་ཅིང་སྡུག་པ་དང་སྐྱོ་བའི་གནས་སུ་ལྷུང་ཡོད་པས་ད་དུང་དེ་ལས་སྡུག་ཏུ་ལྷུང་ཉེ་སྐབས་དེ་ལས་སྐྱོབ་ཅིང་བཟློག་པའི་ཐབས་ལ་དེ་མི་བཤད་ཐབས་མེད་ཡིན། སྡུག་པོ་སྡུག་པོ་ཡིན་པར་མ་ཤེས་ན། སྐྱིད་པོ་དེ་སྐྱིད་པོ་ཡིན་པ་མི་ཤེས། དེས་ན་ཉོན་མོངས་ཆགས་སྡང་རྨོངས་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་སོང་བའི་ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དེ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པ་ཤེས་ན། དེ་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཡིན་རུང་ཆུང་ཐབས་བྱེད་དགོས་བསམ། དེ་བསམ་ན་འདི་ལྟ་བུའི་དུག་གསུམ་ངན་པའི་གཞན་དབང་གི་འོག་ནས་བུད་ནས་རང་དབང་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཐོབ་དགོས་ཏེ། དེ་ལ་ཚོད་འཛིན་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཐུབ་ན། དེའི་ཚོད་ཀྱི་བདེ་བ་ཅུང་ཟད་ཐོབ་ངེས་སྙམ་པ་དེ་ཚོ་ཤེས་འོང་། དེ་ལྟ་བུའི་དོན་ཆེན་བསྒྲུབ་པ་ལ་དཀའ་ལས་ཅུང་ཟད་བརྒྱབ་དགོས་ཏེ། ཕ་དམ་པའི་ཞལ་ནས། སྙིང་རུས་མེད་པའི་མི་ལ་སངས་རྒྱས་དཀོན། །དཀའ་བ་དང་དུ་ལོངས་ཤིག་དིང་རི་བ། །ཞེས་དིང་རི་བ་ལ་དིང་རི་བརྒྱད་ཅུ་པའི་ཞལ་གདམས་གནང་། ཡང་ཁོང་གིས། ད་ལྟ་མི་ཁོམ་ཁོམ་དུས་ནམ་ཞིག་ཡིན། །དུས་ཀྱི་སུན་མ་གཅིག་ཡིན་དིང་རི་བ། །ཞེས་དང་། ཕོ་མོ་འདོད་དོན་ཆེ་ཆུང་ད་རེས་ཤེས། །ཚེ་ལ་སྟོང་ལོག་མ་བྱེད་དིང་རི་བ། །ཞེས་གསུངས། འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་ལེགས་པོ། བྱ་བ་ཡག་པོ་ངོ་མཚར་ཅན་དང་རིན་ཐང་ཅན་ཡོད་ཚད་པོ་ཐམས་ཅད་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་ནས་དེའི་འབྲས་བུ་སྨིན་འོང་བ་ཤ་སྟག་ཡིན། འདིར་སྣང་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡང་དེ་ལྟར་ཡིན་ན། ད་སྔོན་ཚེ་རབས་གྲངས་མེད་ལ་ཐོབ་མ་མྱོང་བའི་བདེ་སྐྱིད་ཅིག་ སྡོད་བཞིན་དུ་ཐོབ་དགོས་ན་ཆོས་ཕྱོགས་སུ་བརྩོན་པ་ཕྲན་བུ་ཞིག་ལོས་དགོས་ཏེ་དགོས། དེ་ཡང་ཆོས་ཞུ་བ་དེ་མ་མཐོང་རྒྱང་གི་གཏམ་རྒྱུད། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁ་དཔེ་ཉན་པ་ལྟ་བུ་མཚར་སྤྱད་རྩེ་སྤྱད་ཡེངས་བྱེད་འཁྲུལ་བྱེད་ཉི་མ་ནམ་ཟླ་འགྲོ་བྱེད་ཅིག་གི་བསམ་བློ་བྱེད་མི་ཉན། སྔ་རབས་དེ་ལྟར་དར་བ་ཡིན་ལ་ད་དུང་ཡང་དེའི་རྒྱུན་མ་ནུབ་པར་བཤད་འདུག་པ་རེད་ཅེས་བེད་མེད་ཅིག་གི་བསམ་བློ་མི་གཏོང་། འདི་ནི་སྔོན་མ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་ཚུན་ཆོད་ནས། ལས་དང་སྐལ་བ་ལྡན་པ་ལ་གསུངས་པའི་ཐར་བའི་ལམ་སྟོན་པའི་གདམས་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནད་ཞི་བྱེད་ཀྱི་བདུད་རྩི། ནམ་ཡིན་ཡང་མི་གོ་རྒྱུ། གཅིག་གོ་ན་རིན་ཐང་ཅན་ཞིག་ཡིན་པས་ཆོས་ཚིག་བཞི་རེའི་ཆེད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ལུས་སྲོག་ཕངས་མེད་དུ་མཛད་ས་འདི་ཡིན་པ་ད་རེས་བཙལ་མི་དགོས་པར་རང་ལག་ཏུ་ཡོད་པ་འདི་ལས་སྐལ་བ་བཟང་པོའི་མཐུ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན། འདི་རང་ཉིད་ཀྱི་བགོ་སྐལ་དུ་ལེན་ཨེ་ཤེས་རང་ཉིད་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན། ལེན་ཤེས་ན་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱུ་ནོར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་སྤུངས་ཏེ་སྦྱིན་པ་ལས་ལྡབ་ཀྱིས་དགའ་ཞིང་། ཚིག་གཅིག་གཉིས་ཀྱི་ཉམས་ལེན་གྱི་གནད་འདིའི་ནང་དུ་ཡོད་ཅེས་བསམ་ཤེས་དགོས། འཛམ་གླིང་གི་རྒྱུ་ནོར་མི་གཅིག་ལ་དེ་རིང་ཁྱེད་ལ་སྟེར་བ་ཡིན་ཞེས་བཤད་ནས་སྦྱིན་པ་ཡིན་ན། དེས་ཤི་མི་དགོས་པའི་ཕན་ཐོགས་དེ་ལ་མེད། ཤི་ནས་དམྱལ་བར་མི་ལྷུང་བའི་ཕན་ཐོགས་ཀྱང་དེ་ལ་མེད་པ་མ་ཟད་ད་དུང་ཚེ་འདི་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཆེ་བྱེད་ཅིག་ཡིན་ཏེ། དེས་པ་བདོག་མང་སྡུག་བསྔལ་ཇི་སྙེད་པ། །འདོད་པ་ཆུང་རྣམས་དེ་ལྟ་མ་ལགས་ཏེ། །ཀླུ་མཆོག་རྣམས་ལ་མགོ་བོ་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་སྙེད་དོ། །ཞེས་དཔལ་མགོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གསུངས། འཛམ་གླིང་གི་རྒྱུ་ཡོད་ན་ཚེ་ཕྱི་མར་རྒྱུ་ནོར་ལ་ཆགས་ཞེན་གྱིས་ངན་འགྲོའི་གནས་ལས་ཡར་ཐར་མེད་པ་ཞིག་བྱེད་ངེས། ཆོས་ཉན་དུས་ཚིག་རེ་དང་དོན་རེ་ཞིབ་པར་ཉན། དེའི་དོན་དེ་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཚུར་བསྲེས་ནས། རང་གི་སྐྱོན་ཆ་ལ་རང་གིས་མཛུབ་མོ་བཙུགས་ཏེ་ཆོས་དང་རང་རྒྱུད་གཉིས་པོ་ར་ཞིག་སྦྲགས་ཐོ་ཞིག་གཏུག་ནས་ཞུ་དག་ཅིག་བྱེད་རྒྱུ་ཡོད། ཆོས་འདི་སེམས་ཁམས་ཀྱི་སྨན་ཡིན་པས་སེམས་རྒྱུད་ལ་མ་བརྟེན་ན། རྣ་རྒྱབ་ཀྱི་རླུང་སྒྲ་ལྟ་བུ་རྣ་བས་གོ་ཙམ་གྱིས་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་མ་རེད། ད་སྔོན་ཆོས་ཕྱོགས་ལ་སེམས་དེ་ལྟར་འཁོར་མ་མྱོང་། ཁྱད་པར་དུ་ཆོས་ཉན་བཤད་ཀྱི་གྲལ་དུ་སླེབ་མ་མྱོང་། ཐ་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་སློབ་གསོ་ཞིག་ལ་ཡང་ཉན་མ་མྱོང་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན། ཕར་བལྟས་ན་རྣམ་པ་མི་ཡིན་ཡང་དོན་ལ་རི་དྭགས་ཤིག་འདྲ་བོ་མ་གཏོགས། མི་ཡིན་པའི་ནང་དོན་ཆ་ཚང་གི་རྣམ་པ་དེ་ཙམ་མེད། རི་དྭགས་གློ་བུར་དུ་བཟུང་ན། དང་པོ་ཡར་གི་འགྲོག་གི་གཉིས་ཀ་ལོས་འདུག ཁག་མེད་དེ། ཁོ་ལ་ཁའི་རི་དྭགས་རེད། རིམ་གྱིས་སྦྱང་པ་བརྒྱབ་ན་རྐྱང་ཁ་དཀར་ཚོ་ལ་ཁ་ལོ་ལོབ་རྒྱུ་ཡོད་ལ། གཅན་གཟན་གཏུམ་པོ་སྟག་གཟིག་དོམ་དྲེད་ཡིན་ན་ཡང་མིའི་ཐབས་ཀྱིས་བཏུལ་དུས་འདུལ་ཐུབ་ནས་མི་སྐད་གོ་སྟེ་བཏང་འགྲོ་བཞག་སྡོད་ཕེར་བའང་ཡོད། དེ་ལྟར་ཡིན་ན་སྨྲ་ཤེས་དོན་གོའི་མཚན་ཉིད་ཚང་བ་མི་ཡིན་པས་སྦྱང་རྒྱུ་ལོབ་རྒྱུ་ཅིའི་ཕྱིར་མེད་དེ། འདི་ལྟར་ཆོས་བཤད་ནས་དེ་ལ་ཉན་ན། དེ་ཚོ་ཅུང་ཟད་བདེན་པ་མིན་ནམ་སྙམ་པས་གཏམ་ལ་དོ་སྣང་ཞིག་བྱས་ནས། ཐ་ན་ཅི་འདྲ་ཞིག་བྱས་ནས་བཤད་ཀྱིན་འདུག་སྙམ་པ་ཞིག་ཡོད་འོས། དཔེར་ན་ཞིབ་འཇུག་བརྟག་དཔྱད་ལ་གོམས་པ་དེ་ཚོས་རྡོ་རིལ་རིལ་ཞིག་ཡིན་ཡང་དེའི་ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་ལ་བརྟག་སྲོལ་ཡོད་པ་ཡིན་ན། མིས་མི་ལ་གཏམ་བཤད་ན་ཚིག་དོན་དེ་ལ་ཞིབ་འཇུག་ཅིག་བྱེད་འོས། དེ་ཆོས་གྲལ་དུ་བསྡད་པའི་ཚོར་སྣང་དང་པོ་དེ་ཡིན། དཔེར་ན་གོམ་པ་དང་པོ་ལྟ་བུ་དེ་ཡིན་དགོས། དེ་ནས་གོམ་པ་གཉིས་པ་ལ། དེས་བཤད་པ་དེ་ཨེ་བདེན་མི་བདེན་སྙམ་པའི་ཐེ་ཚོམ་ཞིག་སེམས་ལ་ཤར་ངེས་ཏེ། དགེ་བ་ལ་ཕན་ཡོན་དང་སྡིག་པ་ལ་ཉེས་དམིགས་ཡོད། ཐམས་ཅད་ལས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཟེར་བ་དང་། ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་རྩ་བ་རྟེན་འབྲེལ་ཡིན་ཟེར། རྟེན་འབྲེལ་གྱི་སྙིང་པོ་སྟོང་ཉིད་ཡིན་པས་སྟོང་རྟེན་འབྱུང་དབྱེར་མེད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་དགོས་ཟེར་བ་དེ་ཚོ་ཨེ་བདེན་སྙམ་པའི་ཐེ་ཚོམ་ཞིག་ཤར་སྲིད། དང་པོ་ཤར་བའི་ཐེ་ཚོམ་དེ་ལ་ལོག་ལྟ་ཟེར་བ་མིན། དྲི་བ་དེ་ལ་ལན་ཞིག་ལོན་དགོས། གཞུང་བསྟན་བཅོས་ཁུངས་མ་དེ་ཚོར་ཕྱི་རོལ་བའི་ལྟ་ལོག་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ། ནང་པའི་གྲུབ་མཐའ་འོག་མའི་འདོད་པ་དང་བཅས་པ་སྔ་རྒོལ་བྱས་ནས། དེ་འགོག་བྱེད་ཕྱི་རྒོལ་གྱི་ལུང་དང་རིགས་པ་རྣམ་དག་གིས་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ལན་གསལ་མོ་བྱས་ཏེ་སྔར་ནས་བཏབ་ཟིན། དེ་དང་ཚུལ་མཐུན་པར་དེ་དང་རིགས་འགྲེ་བས་ཆོས་ཤིག་བཤད་པ་གོ་ཡོང་དུས། དེ་དངོས་གནས་རེད་སྙམ་པ་བྱུང་ན། དེ་སྐབས་ཡིད་ཆེས་ངེས་ཤེས་ཀྱི་དད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། དེ་འདྲ་དེས་འབད་པ་ཞིག་བྱས་ན་ཆོས་རང་མགོ་ཐོན་པ་མ་ཟད་གཞན་མགོ་ཡང་ཐོན་པའི་ཆོས་ཀྱང་འགྲུབ་རྒྱུ་ཡོད་དེ། སྔོན་རྗེ་བཙུན་མི་ལ་ལ་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས། ཁྱེད་ནི་དང་པོ་ནས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་མ་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་ངེས་རེད་འདུག་ཅེས་ཡར་ཞུ་དུས། རྗེ་བཙུན་གྱིས་ཚུར་ལ་དེ་ཅི་ཡང་མིན། ང་དང་པོ་རང་བཞིན་ཐ་མལ་གྱི་མི་ཞིག་ཡིན། མིའི་ནང་ནས་ཀྱང་སྡིག་རྒན་ངོ་མ་ཞིག་ཡིན་པས་སྡིག་པས་ངན་སོང་ལ་འགྲོ་བར་སྐྲག་སྟེ་ཐར་པ་བསྒྲུབས་པས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཞིག་ཡིན། སྙིང་རུས་ཡོད་པའི་མི་ཞིག་ཡིན་ན་ཆོས་ལ་སྙིང་རུས་དོན་གཉེར་སུས་བྱས་ཀྱང་འདི་ལྟར་ང་ལྟ་བུ་རེད་ཐུབ་ངེས་ཞེས་གསུངས། དེ་བས་ན་དམ་པ་གོང་མའི་མཛད་པ་རྣམ་ཐར་ལ་དཔེ་ལྟ། དམ་པའི་ལེགས་བཤད་དང་མཁས་པའི་གཞུང་ལུགས་ལ་བློ་དྲིས་ན་ལམ་ནོར་རྒྱུ་དང་བྱ་བ་འཆུག་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་ཡང་རང་གིས་མ་བརྟག་པར་གཞན་གོ་ཚད་པོའི་ཁ་ལ་ཉན། རིག་ཚད་པོའི་རྗེས་སུ་བརྒྱུག་ན་ཡག་པོ་འོང་བ་མེད་དེ་མི་སུས་བཤད་བདེན་སྣང་ཤར་ནས་བརྒྱུག་ན་བྲམ་ཟེའི་ར་སྐྱེས་ཁྱི་ལ་འགྱུར་ཞེས་པའི་གཏམ་རྒྱུད་དང་འདྲ་བར་ཕམ་ཁ་ཁུར་འོང་བ་ཡིན། དེ་ཡང་བྲམ་ཟེའི་ར་སྐྱེས་ཁྱི་ལ་ཅི་ལྟར་གྱུར་ཞེ་ན། གནའ་སྔ་མོ་ཞིག་ལ་བྲམ་ཟེ་གཞོན་ནུ་ཞིག་གིས་ཁོ་ཕྱི་རོལ་མུ་སྟེགས་པ་ཡིན་པས་ལྷ་མཆོད་ཆེད་ར་ཞིག་ཁྲིད་ནས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་ལ། རྐུན་མ་ཁ་ཤས་ཀྱིས། བྲམ་ཟེ་གཞོན་ནུའི་ར་ཞིག་ཁྲིད་ནས་འོང་གི་འདུག དེ་ངེད་ཅག་གིས་ཐབས་ཤེས་བྱས་ནས་ལེན་དགོས་པས་འདི་ལྟར་འདི་བཞིན་ལེན་ཞེས་གྲོས་བྱས་ནས། བྲམ་ཟེ་འགྲོ་སའི་ལམ་ལ་རྐུན་མ་མི་ལྔ་པོ་ཐ་རེ་ཐོ་རེ་ཁ་གྲམ་ནས་བསྡད། དང་པོ་རྐུན་མ་སྔོན་མ་དང་ཐུག་པས། རྐུན་མས། འཇིག་རྟེན་ན་ཅི་འདྲ་བའི་ལྟས་ངན་མཐོང་རྒྱུ་མེད། བྲམ་ཟེ་ཁྱི་ཁྲིད་ཅིག་འགྲོ་བཞིན་འདུག་ཅེས་བཤད་པར། བྲམ་ཟེས་ལན་ཅི་ཡང་མ་སྨོས། ཡང་རྐུན་མ་གཉིས་པ་དང་ཐུག་སྐབས་ཡང་སྔར་བཞིན་བཤད་པས་བྲམ་ཟེས་ལན་ཞིག་སྨྲ་གྲབ་བྱས་ཀྱང་ཡང་ཅི་ཡང་མ་སྨོས། དེ་ནས་རྐུན་མ་གསུམ་པ་དང་ཐུག་སྐབས་ཡང་གོང་ལྟར་བྲམ་ཟེ་ཁྱི་ཁྲིད་ལ་ལྟོས་ཞེས་བཤད་པས་ལན་ཅི་ཡང་མ་སྨོས་ཀྱང་ར་ལ་ཕྱིར་ལྟས་ཤིག་ཤོར་ཡང་ར་དངོས་ཡིན་སྙམ་ནས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་སོང་། ཡང་རྐུན་མ་བཞི་པ་བོ་དང་ཐུག་སྐབས། བྲམ་ཟེ་ཁྱི་ཁྲིད་ཅིག་ཅེས་སྔར་ལྟར་འཕྱས་པས། བྲམ་ཟེས་ར་རྒན་ལ་ཞིབ་ཏུ་བལྟས་ནས་ཁྱི་ལ་མེད་རྒྱུ་ར་ལ་ཡོད་རྒྱུ་རྭ་ཅོ་ཨོག་ཚོམ་སོགས་འདི་ལྟར་འདུག་པས་ཁྱི་མ་ཡིན་པར་ར་ཡིན་སྙམ་ནས་ལམ་དུ་ཕྱིན། དེ་ནས་རྐུན་མ་ལྔ་པ་དང་ཐུག་སྐབས་ཡང་རྐུན་མ་དེས། ཨ་ཁ་བྲམ་ཟེ་ཞིག་གིས་ཁྱི་ཞིག་ཁྲིད་ནས་འགྲོ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ལྟས་ངན་མཐོང་རྒྱུ་འདུག་ཅེས་བཤད་དུས། བྲམ་ཟེའི་བསམ་བློར། འདི་ལྟར་གཅིག་མིན་གཉིས་མིན་དུ་མི་ལྔ་ཡིས་ཁ་གཅིག་གྲགས་ཀྱིས་བཤད་པས་འདི་ཕར་བལྟས་ན་ར་ཡིན་མོད། འདི་གནོད་སྦྱིན་ནམ་སྲིན་པོ་དང་འདྲེ་ལྟ་བུ་གང་རུང་ཞིག་གིས་སྤྲུལ་པ་བྱས་ནས་ངའི་མཆོད་སྦྱིན་ཟ་བར་རྐང་བཙུགས་ཏེ་འོང་བ་ཡིན་པས་ཁྲིད་ནས་ཅི་བྱེད། འདིས་གནོད་སྐྱེལ་ངེས་བསམ་ནས་བོར་བས་ར་དེ་རྐུན་མ་རྣམས་ཀྱིས་འཆར་གཞི་ལྟར་ཐོབ་སོང་། དེ་ལྟར་བློ་ཁ་ཡང་། མིའི་རྗེས་སུ་བརྒྱུག་ན་དེ་ལྟར་འོང་རྒྱུ་ཡོད། བློ་ཁ་ཡང་ཆེ་ན་རང་ལ་མི་འདོད་པ་འོང་ཞིང་ཐ་མ་ཕམ་ཁ་རིམ་གྱིས་ཁུར་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དམ་པའི་མན་ངག་གི་རྗེས་སུ་ཞུགས། གཞི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ་རང་ཉིད་ལ་ཡོད་ན། རྟེན་མི་ལུས་རིན་ཆེན་ད་རེས་ཐོབ་ཡོད་རྒྱུ་འདིའི་ཐོག་ནས་རྐྱེན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བཟང་པོ་ཞིག་ལ་བསྟེན་ཏེ་ཐབས་དེས་ཟིན་པའི་གདམས་ངག་ཟབ་མོ་ཞིག་དགོས་ངེས་ཡིན། དེ་ཐོབ་སོང་ན་ཐར་པ་རང་ལག་ཏུ་ཡོད་པའི་འདང་རྩིས་སོགས་དེ་དང་མི་འབྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཀུན་སློང་དང་ཀུན་སྤྱོད་དགོས་པ་དང་བཅས་པས་ཆོས་འཆད་ཉན་གནང་དགོས་སོ།།
ང འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས།
དང་པོ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྤྱིར་བསམ་པ།
སྐབས་སུ་བབ་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། རྫོགས་པ་ཆེན་པོ་ཀློང་ཆེན་སྙིང་ཐིག་གི་སྔོན་འགྲོའི་ངག་འདོན་ཁྲིགས་སུ་བསྡེབ་པ་རྣམ་མཁྱེན་ལམ་བཟང་འདི་ཉིད་འཆད་པའི་སྐབས་ཡིན་ལ་འདི་ཉིད་ཐོག་མཐའ་བར་དུ་དགེ་བའི་ཆིངས་ཀྱིས་བཅིངས་ཏེ་བཤད་པའི་སྐབས་ལས་དང་པོ་སོང་ནས་གཉིས་པའི་སྐབས། དེ་ལ་ཡང་ཐུན་མོང་ཐུན་མིན་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་ལས་དང་པོ། དེའི་ནང་ནས་ཀྱང་དང་པོ་དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ། གཉིས་པ་ཚེ་མི་རྟག གསུམ་པ་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་ཁྲིད་རྣམས་སོང་ཟིན་ནས། དེ་རིང་འདིར་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་ཁྲིད་འཆད་པའི་སྐབས་ཡིན། དེ་ཡང་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་ཞེས་པ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བཤད། འདི་ལ་འཁོར་བ་སྤྱིའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་རིགས་དྲུག་སོ་སོའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པའི་ས་བཅད་གཉིས་ཀྱིས་འཆད་པས་འདི་ནས་འཁོར་བ་སྤྱིའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཤུགས་བསྟན་བྱས་ནས་རིགས་དྲུག་སོ་སོའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་དངོས་བསྟན་བྱས་ཏེ། ངག་འདོན་གཞུང་ནས་བཤད་ཡོད་པ་དེས་ན་དང་པོ་ཤུགས་བསྟན་འཁོར་བ་སྤྱིའི་སྡུག་བསྔལ་བཤད་རྒྱུ་ནི། ཁྲིད་རྐང་སྔོན་མ་གསུམ་གྱི་བསྟན་དོན། དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་བ་ཡིན་ལ། གལ་ཏེ་རྙེད་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་གམ་སྙམ་ན་དེས་མི་ཆོག་པར་དལ་འབྱོར་གྱི་མི་ལུས་འདི་ལ་སྙིང་པོ་ཞིག་མ་ལོན་ན་འདི་རྙེད་དཀའ་ཡང་འཇིག་སླ་བ་ཞིག་ཡིན་ལ་གལ་ཏེ་ཞིག་ནས་ཤི་ན་ཅི་ཡང་མེད་རྒྱུ་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན། ང་ཚོས་བསམ་བློ་ཅི་ཡང་གཏོང་མི་དགོས་པས་སྐྱེ་བ་རྗེས་མ་ཟེར་བ་ཞིག་མེད་ན་འདང་རྒྱག་མི་དགོས་ནའང་ཤི་ནས་ཅང་མེད་དུ་མི་འགྲོ་བར་སྐྱེ་བ་ཞིག་ལེན་དགོས། སྐྱེ་བ་ཞིག་བླང་ནས་བཟུང་སྟེ་འཁོར་བའི་གནས་ཤིག་གི་ཕན་ལ་འགྲོ་ས་མེད། དེ་མེད་ན་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བ་རིགས་དྲུག་པོ་འདི་ཉོན་མོངས་མ་རིག་པས་བསྐྱེད་པའི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྒྱུ་ཡིས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་སྐྱེ་ཞིང་འཁོར་ནས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་པས་འཁོར་བ་ཞེས་བརྗོད། དཔེ་བཞག་ན་རྫ་མཁན་གྱི་འཕང་ལོ་དང་ཟོ་ཆུན་གྱི་ཁྱུད་མོ། བུམ་ནང་གི་བུང་བ་རྣམས་དང་འདྲ་བ་ཡིན་གསུངས། དཔེར་བུམ་ནང་གི་བུང་བ་དེ་བུམ་པའི་ནང་ནས་སྟོད་ལ་འཕུར་ན་བུམ་པའི་ནང་དང་བུམ་པའི་སྨད་ལ་འཕུར་ན་བུམ་པའི་ནང་ཡིན་པ་ལྟར། སྟོད་རིས་ལྷ་མིའི་གོ་འཕང་ལ་སོང་ན་འཁོར་བ་རེད། སྨད་རིས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེ་ན་འཁོར་བ་ཡིན་པས། ང་ཚོ་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་གནས་སུ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་སྐྱེ་བ་འདི་མ་བླངས་བསམ་པ་ཞིག་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཡོད་ཚད་ཕ་མ་དགྲ་གཉེན་བཏང་སྙོམས་པ་མ་བྱས་པ་དང་མ་བྱེད་ས་གཅིག་ཀྱང་མེད། དེ་ཡང་ཕ་མ་དགྲ་གཉེན་ཐེངས་གཅིག་ཙམ་གཉིས་ཙམ་གྱིས་མི་ཚད་པར་སེམས་ཅན་གཅིག་གི་མ་ཁོ་ན་བྱས་པའི་གྲངས་ས་ཆེན་པོ་རིལ་བུར་དྲིལ་ནས་བགྲང་བས་ཀྱང་མང་བ་ཡིན། འདོད་པའི་ཆེད་དུ་མགོ་བཅད་པ་རྐྱང་པའི་གྲངས་ཀྱང་བརྩི་རྒྱུ་མི་ལོན་པ་དང་འབུ་གྲོག་སྦུར་ཕྲ་མོའི་སྐྱེ་བ་བླངས་པའི་ཡན་ལག་ཕྲ་མོ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་སྤུང་ན་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་བས་མཐོ་ཞིག་ཡོད་གསུངས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ནས་ངུས་པའི་མཆི་མ་ཁོ་ན་བསགས་ན་ཡང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལས་མང་བ་ཡིན་གསུངས། དམྱལ་བར་སྐྱེས་ནས་ཟངས་ཞུན་ཁོལ་མ་ཁོག་པའི་ནང་དུ་འཐུང་བ་རྣམས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཡོད་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་མང་བ་ཞིག་ཡིན་ན། ད་དུང་འཁོར་བའི་གནས་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འཁོར་བ་འདི་ལ་སྐྱོ་བ་ཙམ་ཞིག་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ད་དུང་འདིའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་མྱོང་དགོས་ཐུག་གི་ཡོད་ལ། ད་སྔོན་དེ་འདྲ་ཞིག་མྱོང་། གལ་ཏེ་བསོད་ནམས་ཆ་མཐུན་གྱི་དགེ་བ་ཞིག་གིས་ཚངས་པ་དང་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལྟ་བུ་ཞིག་གི་ལུས་བླངས་ཡོད་ན་འབྱོར་བ་དང་གཟི་བརྗིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ན་ཡང་མཐར་འཆི་བའི་གནས་ལས་ཐར་བ་མེད། ཤི་བ་རྐྱང་པས་མ་ཆོག་པར་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཉམ་ཐག་པ་མྱོང་དགོས་ཐུག་པ་དེས་ན། ལུས་རྟེན་འདིའི་ཐོག་ནས་ནད་མེད་རྒྱུ་འབྱོར་བ་རྒྱས་རྒྱུ་སོགས་བདེ་བ་ཅུང་ཟད་རེ་ཐོབ་ཡོད་ཁུལ་བྱས་ཀྱང་། དེ་ལོ་འགའ་རེ་ཟླ་བ་ཆ་རེ་ཐ་ན་ཞག་མ་ཆ་རེ་ཡིན་པ་དེས་མགོ་བསྐོར་ནས་མཐོ་རིས་ཀྱི་བདེ་འབྲས་དེ་དག་ཟད་དུས་ཤིན་ཏུ་དབུལ་ཞིང་ཉམ་ཐག་པའི་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་དགོས་པ་ཡིན་པས། དཔེར་ན་རྨི་ལམ་སྐྱིད་པོ་ཞིག་རྨིས་ནས་སྐྱིད་བཞིན་པའི་སྐབས་གཉིད་ལས་སད་པ་ལྟར་ཡིད་བརྟན་མེད། དགེ་འབྲས་ཕྲན་བུ་ཙམ་ཞིག་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་སྐྱིད་པའི་སྣང་བ་སྐད་ཅིག་མ་རེ་ཡོད་ན་ཡང་། དེ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཟད་ཚར་དུས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཙམ་ལ་ཡང་སྡོད་དབང་མེད་པར་མིག་འབྱེད་བཙུམ་ཙམ་གྱི་དུས་ཡུན་ལ་དམྱལ་བའི་ཁྲོ་ཆུ་ཁོལ་མའི་ནང་དུ་བཙོ་རྒྱུ་རེད། དེ་ལྟ་བུའི་བློ་གཏད་མེད་པའི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་འདིའི་མཚངས་ཤེས་སུ་བཅུག་ནས། ད་རེས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འདིའི་ཐོག་ནས་ལམ་སྣེ་རེ་མཐོང་བཞིན་ཡོད་ཡོད་ཁར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱ་མཚོ་འདིའི་ནང་ནས་ཐར་ཏེ་གཏན་བདེ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཞིག་ཐོབ་པ་བྱེད་རྒྱུའི་ཉམས་ལེན་སྦྱོར་དངོས་རྗེས་གསུམ་ཚང་བ་ཞིག་བྱེད་རྒྱུ་བོ་དེ་འཁོར་བ་སྤྱིའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པའི་ནང་དོན་གཙོ་བོ་དེ་ཡིན་ནོ།།
གཉིས་པ་རིགས་དྲུག་སོ་སོའི་སྡུག་བསྔལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསམ་པ།
༡༽ དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བཤད་པ།
༡ ཚ་དམྱལ་བརྒྱད།
གཉིས་པ་དངོས་བསྟན་རིགས་དྲུག་སོ་སོའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པ་ལ། ས་བཅད་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་སྡུག་བསྔལ་སོ་སོ་ནས་བཤད་པའི་དང་པོ། དམྱལ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་གསུངས་ཏེ། རྩ་བར། ཁྱད་པར་དམྱལ་བའི་འཇིག་རྟེན་ཉིད་སོན་ན། །ལྕགས་བསྲེག་ས་གཞིར་མཚོན་གྱིས་མགོ་ལུས་འདྲལ། །སོག་ལེས་གཤོག་དང་ཐོ་ལུམ་འབར་བས་འཚིར། །སྒོ་མེད་ལྕགས་ཁྱིམ་འཐུམ་པར་འོ་དོད་འབོད། །འབར་བའི་གསལ་ཤིང་གིས་འབིག་ཁྲོ་ཆུར་འཚོད། །ཀུན་ནས་ཚ་བའི་མེས་བསྲེག་བརྒྱད་ཚན་གཅིག །ཅེས་ཤོ་ལོ་ཀ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ཚ་དམྱལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསྟན་ཏེ། ཁྱད་པར་དམྱལ་བའི་འཇིག་རྟེན་ཉིད་སོན་ན། །ཞེས་གསུངས་པ། དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པའི་མཚམས་སྦྱར་ནས། དང་པོ་ཚ་དམྱལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསྟན་པ། ལྕགས་བསྲེག་ས་གཞིར་མཚོན་གྱིས་མགོ་ལུས་འདྲལ། །ཞེས་གསུངས་པས་ལྕགས་བསྲེག་གི་ས་གཞི་འདི་ཚ་དམྱལ་ཐམས་ཅད་ལ་གཅིག་པ་འདྲ་བ་ཡིན། དེ་ལས་དམྱལ་གནས་དང་པོ་ཡང་སོས་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ན། དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་མང་པོ་གྲངས་མེད་པ་ཞིག་མཉམ་པོར་འདུས་ཏེ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་མཐོང་བ་དང་། དགྲ་ཕ་བསད་ཀྱི་ལག་དམར་ད་ལྟ་བྱུང་བ་ལྟ་བུའི་སྣང་བ་ཤར་ཏེ་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་ཞེ་སྡང་ལང་ཁོང་ཁྲོའི་མེ་འབར་ནས། ལས་སྣང་གིས་མཚོན་ཆ་འདྲ་དང་མི་འདྲ་ལག་ཏུ་འོང་བས། གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་བརྒྱབ་སྟེ་མགོ་ལུས་སོ་སོར་ཕྲལ་ནས་གསད་རེས་དང་གཏུབ་རེས་རྨས་རེས་ཁོ་ནས། མདོར་ན་གཅིག་གི་སྐེ་བཅད་གཅིག་གི་ལུས་པོ་གཤགས་ཏེ་ཚང་མ་མཚོན་ཁ་ནས་ཤི་འགྲོ་བ་ཡིན། ཐམས་ཅད་ཤི་དུས་ནམ་མཁའ་ནས་ཡང་སོས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པའི་སྒྲ་ཞིག་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་གྲགས་པས་དེ་གྲགས་ནས་ཐམས་ཅད་ལས་དབང་གིས་ཡར་སོས། ཡང་སྔར་བཞིན་དུ་གསད་རེས་གཏུབ་རེས་ཁོ་ན་བྱེད། དེ་ལྟ་བུའི་ཡང་ཤི་ཡང་སོས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ནས་དུས་ཡུན་རིང་ཐུང་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན་མིའི་ལོ་གྲངས་ལྟ་བུ་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་མང་པོར་མྱོང་དགོས་ཐུག་པ་རེད། དེ་དམྱལ་བ་ཡང་སོས་ཡིན་ལ་དམྱལ་བའི་ནང་ནས་གུ་ཡངས་ཤོས་ཡིན། གཉིས་པ་ཐིག་ནག་ནི། སོག་ལེས་གཤོག་དང་ཞེས་པས་བསྟན་ཏེ། གཤིན་རྗེའི་ལས་མཁན་འཇིགས་སུ་རུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་ཚོའི་ལུས་པོ་སྤྱི་བོའི་གཙུག་ནས་རྐང་མཐིལ་བར་ཐིག་ནག་པོ་བཞི་དང་བརྒྱད། བཅུ་དྲུག་སོ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་བཏབ་ནས་ལྕགས་ཀྱི་སོག་ལེ་དམར་ལིང་མེ་སྟག་མཆེད་བཞིན་པས་སྤྱི་བོ་ནས་རྐང་མཐིལ་བར་གཤགས་ནས་དྲ་ཞིང་། ཡང་དེ་མ་ཐག་སོས་ནས་མི་འཆི་དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་གྱིས་ཤི་ན་བདེ་བར་བརྩིས་ནས་ཤི་ན་དགའ་ཡང་འཆི་རོགས་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཚུར་འབྱར་སྐབས་ཡང་ཐིག་ནག་པོ་བརྒྱད་དང་བཅུ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་བཏབ་ནས་ཡང་དྲ་བའི་སྡུག་བསྔལ་སོགས་དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་མི་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་ས་ཡ་མང་པོ་ལ་མྱོང་དགོས་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དམྱལ་གནས་གསུམ་པ་བསྡུས་འཇོམས་ནི། ཐོ་ལུམ་འབར་བས་འཚིར་ཞེས་པས་བསྟན་ཏེ། སྤྱིར་ན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཚིག་ཁ་ཤས་ཀྱིས་མཚོན་ནས་བཤད་ཐུབ་པ་ཞིག་མིན་མོད། འདི་ནས་ཆེ་ལོང་ཙམ་ཞིག་བཤད་པས་ཧ་ལམ་མཚོན་ཐབས་བྱས་པ་ཡིན། འདི་ལྟར་བཤད་སྐབས་དམྱལ་བ་སྔ་མ་སྔ་མ་གཞིར་བཞག་བྱས་ཏེ་ཕྱི་མའི་སྡུག་བསྔལ་ཡ་ལྷག་ཡིན་པར་གོ་དགོས། དེར་བསྡུས་འཇོམས་ཀྱི་དམྱལ་གནས་དེར་སྐྱེ་བའི་སེམས་ཅན་དེ་ཚོའི་སྡུག་བསྔལ་ཅི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། ལྕགས་བསྲེག་དམར་ལང་གི་གཏུན་ཆེན་པོ་ཡུལ་ལྗོངས་ཙམ་པ་རེའི་ནང་དུ་དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་མང་པོ་བླུགས་ནས་ལྕགས་ཀྱི་ཐོ་ལུམ་ཆེན་པོ་མེ་འབར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ལྕགས་ཀྱི་ཐོ་ལུམ་ཆེན་པོས་འཚིར་ཞེས་པ་བཙིར་ནས་བརྡུང་སྟེ་ནས་བརྡུང་བ་ལྟར་བྱེད་པ་དང་ནི། ལུང་པ་ཕར་ནང་ཚུར་ནང་གི་རི་འགོ་ཐམས་ཅད་སྔར་རང་གིས་གསོན་གྲང་ང་ཁམས་ནས་བསད་པའི་རི་དྭགས་དང་གཅན་གཟན་ར་ལུག་འབྲི་གཡག་ལ་སོགས་པའི་མགོ་བརྙན་ཅན་དུ་གྱུར་བའི་རྭ་རྩེ་ནས་མེ་འབར་བའི་སྲོག་ཆགས་འཇིགས་སུ་རུང་བ་དེ་ཚོ་རྡུང་ཁ་བཀྱེ་བའི་རྭ་བར་ལ་དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འཐག་ནས་ཡང་ཡང་ཤི་ཡང་ཡང་སོས་པའི་སྐྲག་སྔངས་འཇིགས་སུ་རུང་བ་མི་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་མང་པོར་དེ་ལྟར་མྱོང་དགོས། ཚེ་ཚད་འདི་ཚོ་རང་ཅག་འཛམ་གླིང་གི་མིའི་ལོ་དང་ལྷ་རྒྱལ་ཆེན་རིགས་བཞིའི་ཞག་མ་བསྡུར་ནས་ལྷའི་གནས་གོང་མ་ཚོ་དང་དམྱལ་བའི་ལོ་གྲངས་གཉིས་ཀ་བསྡུར་ནས་བཤད་འོང་དུས་རྩིས་ཀྱི་གྲངས་ཀ་ཡང་ཞིབ་ཏུ་ཐེབ་དཀའ་མོ་ལྟ་བུ། དེར་སྐྱེས་ཚར་དུས་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་ཐར་བའི་དུས་མི་འདུག་བསམ་རྒྱུ་དེ་ལྟར་ཡིན་ནོ། །ཡང་། སྒོ་མེད་ལྕགས་ཁྱིམ་འཐུམ་པར་འོ་དོད་འབོད། །ཅེས་པས་དམྱལ་གནས་བཞི་པ་ངུ་འབོད་དང་ལྔ་པ་ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་གཉིས་ཀ་བསྟན་ཏེ། སྒོ་མེད་པའི་ལྕགས་བསྲེག་དམར་ལང་གི་ཁང་ཁྱིམ་མེ་འབར་བའི་ནང་དུ་བཙུད་པས་དང་པོ་སྒོ་ནས་བཙུད་པའི་སྣང་བ་ཤར་ཞིང་དེ་རྗེས་སྒོ་རང་འགྲིག་གིས་འབྱར་ནས་སྒོ་མེད་པར་གྱུར་བས་མི་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་ས་ཡ་མང་པོ་ལ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་དེ་ངུ་འབོད་དང་ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་ལྕགས་ཁྱིམ་མེ་འབར་བ་དེ་འདྲ་ཉིས་རིམ་སྟེ་ཉིས་བརྩེགས་ཀྱི་ནང་དུ་བཙུད་ནས། སྒོ་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀ་ལྕགས་ཞུན་གྱིས་ཞལ་བ་བྱས་པས་མེ་ལྕེ་དང་དུད་ནག་འཁྲིགས་པའི་ནང་དུ་འཐིམ་ནས་ཚིག་དྲི་དང་གཞོབ་དྲི་ཉམ་ང་བའི་ནང་དུ་ཚིག་པས་འཆི་རྒྱུ་མེད་པར་ངུ་འབོད་ཉམས་ང་བ་འདོན་བཞིན་མི་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་ཐེར་མང་པོར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའོ། །དྲུག་པ་ཚ་བ་དང་བདུན་པ་རབ་ཏུ་ཚ་བ་ནི། འབར་བའི་གསལ་ཤིང་གིས་འབིག་ཁྲོ་ཆུར་འཚོད། །ཅེས་པས་བསྟན་ཏེ། དང་པོ་ཚ་བའི་དམྱལ་ཁམས་ནི་མེ་འབར་བཞིན་པའི་ལྕགས་ཀྱི་གསལ་ཤིང་རྩེ་ན་སྟེ་མདུང་རྩེ་གསུམ་གྱི་ཀ་བ་གནམ་ལ་རྩེ་བསྟན་ནས་བཙུག་པའི་རྩེ་ན་དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་གཅེར་བུ་དེའི་རྩེར་བསྐྱོན་ནས་ལུས་ཕྲེང་བ་བརྒྱུས་པ་ལྟར་འབུག་པ་དང་། རབ་ཏུ་ཚ་བ་ནི། ལྕགས་ཀྱི་གསལ་ཤིང་རྩེ་གསུམ་པས་རྐང་མཐིལ་ནས་སྤྱི་གཙུག་བར་དུ་འབུག་པ་མ་ཟད་ལུས་ལྕགས་བསྲེག་གི་སྣམ་བུས་དཀྲི་ཞིང་ཁྲོ་ཆུ་ཁོལ་མ་ཁ་ནང་བླུག་པ་དང་དམྱལ་ཟངས་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་ཁྲོ་ཆུ་ཁོལ་མས་བཙོ་རྒྱུ་སོགས། དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་མ་དགོས་ཁ་ནས་བཤད་ན་ཞེ་སྐྲག་པ་དེ་འདྲ་མི་ལོ་བགྲང་གིས་མི་ལང་པ་མང་པོར་སྡུག་བསྔལ་དེ་འདྲ་མྱོང་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱད་པ་མནར་མེད་ཡིན་པས་མནར་མེད་ཅེས་པ་དེ་ཕན་ལ་མནར་ཐབས་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་གི་ཡོད་པས་མནར་མེད་ཅེས་ཟེར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་མིའི་སྐད་ཆས་བཤད་མི་ཐུབ་ཅིང་ངག་གིས་མཚོན་མི་ཐུབ་པ་དེ་འདྲ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་གི་ཡོད་པ། ཀུན་ནས་ཚ་བའི་མེར་བསྲེག །ཅེས་པས་མནར་མེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བསྟན་ཏེ། ལྕགས་ཁྱིམ་མེ་འབར་བ་ཉེ་འཁོར་ལྷག་པ་བཅུ་དྲུག་གིས་བསྐོར་ཡོད་པའི་ནང་དུ་བཅུག་ནས། དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་མེའི་ནང་ནས་ཚ་ཤོས་ཙན་དན་གྱི་མེ་ཡིན་ལ་དེ་བས་ཀྱང་བདུན་འགྱུར་གྱི་ཚ་བ་བསྐལ་པ་འཇིག་པའི་དུས་མཐའི་མེ་ཡིན། དེ་ལས་ཀྱང་བདུན་འགྱུར་མང་པོས་ཚ་བ་དེ་དམྱལ་བ་མནར་མེད་ཀྱི་མེ་ཡིན་པས། དེ་ལྟ་བུའི་དམྱལ་བའི་མེ་དེས་ཀུན་ནས་ཚ་བའི་མེར་བསྲེག་ཅེས་པས་རབ་ཏུ་ཚ་བའི་མེ་དེ་ཡིས། དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་དེ་ཚོ་མར་མེའི་སྡོང་བུ་ལྟར་བསྲེག་སྟེ་མེ་དང་དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་གཉིས་སོ་སོར་མི་འབྱེད་པས་འོ་དོད་དང་ངུ་འབོད་ཀྱི་སྒྲ་ལས་གཞི་ནས་དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་ཡོད་པ་ཤེས་པ་ལས་མེ་ལྕེ་དང་ལུས་གཉིས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ་དབྱེར་མེད་དུ་འདྲེས་སོང་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དམྱལ་བ་གོང་མ་བདུན་པོའི་སྡུག་བསྔལ་ཚང་བའི་སྟེང་དུ་ད་དུང་བྱེ་བྲག་གི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་ནས་ཚེ་ཚད་བར་བསྐལ་གཅིག་གི་ཚེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དེ་ལྟ་བུ་མྱོང་དགོས། བརྒྱད་ཚན་གཅིག་ཅེས་པས། ཚ་དམྱལ་བརྒྱད་ཀྱི་མཇུག་སྡོམ་གནང་བ་ཡིན། དེ་ལྟ་བུའི་ཚ་བའི་དམྱལ་ཁམས་བརྒྱད་ཚན་གཅིག་ཡོད་པ་དེ་ཚ་དམྱལ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་སྤྱིར་བཏང་གི་སྡུག་བསྔལ་འདྲ་མོད། བྱེ་བྲག་ཏུ་གོང་མ་གོང་མ་ལས་འོག་མ་འོག་མ་བདུན་འགྱུར་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་། ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་ཅན་དེ་བདུན་འགྱུར་གྱིས་འོག་མ་ཚོ་ལ་རགས་པ་དེ་ཚོ་ཐད་ཀའི་ལྟད་མོ་བལྟས་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར་རང་ཅག་གི་ཁྲིད་སྦྱང་གི་དུས། རང་གི་ལུས་ལ་མངོན་སུམ་དུ་མྱོང་གིན་ཡོད་པའི་ཉམས་ཀྱིས་དངོས་སུ་བསྒོམ་ནས། ད་སྔ་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བསྒྲུབས་པ་དེ་ཚོ་ཅི་འདྲ་འདྲའི་ལས་ཉེས་རེད་འདུག་པས་ཉི་མ་ད་ནས་བཟུང་སྟེ་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱོགས་ལ་བློ་ཁ་ཞིག་མི་ཕྱོགས་བསམ་རྒྱུའི་བློ་སྣ་ནང་དུ་ལྡོག་དགོས་པ་རེད།
༢ གྲང་དམྱལ་བརྒྱད།
དམྱལ་གནས་གཉིས་པ་གྲང་དམྱལ་བརྒྱད་བཤད་པ་ནི། རྩ་བར། གངས་རི་སྟུག་པོའི་འདབས་དང་ཆུ་འཁྱགས་ཀྱི། །གཅོང་རོང་ཡ་ངའི་གནས་སུ་བུ་ཡུག་སྦྲེབས། །གྲང་རེག་རླུང་གིས་བཏབ་པའི་ལང་ཚོ་ནི། །ཆུ་བུར་ཅན་དང་ལྷག་པར་རྡོལ་བ་ཅན། །སྨྲེ་ངག་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་འདོན་པ་ཡང་། །ཚོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བརྣག་པར་དཀའ་བ་ཡི། །ཟུངས་ཀྱིས་རབ་བཏང་འཆི་ཁའི་ནད་པ་བཞིན། །ཤུགས་རིང་འདོན་ཅིང་སོ་འཐམ་པགས་པ་འགས། །ཤའུ་འཐོན་ནས་ལྷག་པར་འགས་ཏེ་བརྒྱད། །ཅེས་ཤོ་ལོ་ཀ་གཉིས་དང་རྐང་པ་གཅིག་གིས་བསྟན། གངས་རི་སྟུག་པོའི་འདབས་དང་ཆུ་འཁྱགས་ཀྱི། །ཞེས་པས་གྲང་དམྱལ་བརྒྱད་པོ་འདིའི་སྤྱི་མཐུན་ལ་གཞི་དང་འཁོར་ཡུག་ཐམས་ཅད་པོ་གངས་རི་སྟུག་པོ་མུ་མཐའ་མེད་པས་རྩེ་མཐོན་པོ་ཅན་གྱི་འདབས་རོལ་དང་། དེ་ནས་ཆུ་འཁྱག་པའམ་འཁེངས་སོང་བའི་དར་ཆགས་པའི་ས་འཁྱག་ས་དེར། གཅོང་རོང་ཡ་ངའི་གནས་སུ་བུ་ཡུག་སྦྲེབས། །ཅེས་པས་གཅོང་རོང་ཞེས་པ་གཡང་སའམ་གྲོག་རོང་ལ་གོ དེ་ལྟ་བུའི་གཅོང་རོང་ཡ་ང་བ་ཉམ་ང་བའི་གནས་སུ་ཁ་བ་དང་བུ་ཡུག་ཤ་སྟག་འཚུབ་སྟེ་ལུས་སྦྲེབས་པར་འགྱུར་བ། གྲང་རེག་རླུང་གིས་བཏབ་པའི་ལང་ཚོ་ནི། །ཞེས་པས་གྲང་བའི་རེག་བྱ་བཟོད་པར་དཀའ་བའི་རླུང་གི་ཤུགས་ཀྱིས་བཏབ་ནས་གྲང་ཞིང་གྲང་བར་བྱས་པའི་ལང་ཚོ་ནི་ཞེས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དྲག་པོས་མནར་བའི་ལང་ཚོའམ་དེའི་འབྲས་བུ་ནི་ཞེས་མཚམས་སྦྱར་ཏེ། བྱེ་བྲག་གྲང་དམྱལ་སོ་སོའི་སྡུག་བསྔལ་གསུང་པ་ནི། ཆུ་བུར་ཅན་དང་ལྷག་པར་རྡོལ་བ་ཅན། །སྨྲེ་ངག་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་འདོན་པ་ཡང་། །ཚོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བརྣག་པར་དཀའ་བ་ཡི། །ཟུངས་ཀྱིས་རབ་བཏང་འཆི་ཁའི་ནད་པ་བཞིན། །ཤུགས་རིང་འདོན་ཅིང་སོ་འཐམ་པགས་པ་འགས། །ཤའུ་ཐོན་ནས་ལྷག་པར་འགས་ཏེ་བརྒྱད། །ཅེས་ཤོ་ལོ་ཀ་ཕྱེད་གཉིས་ཀྱིས་གྲང་དམྱལ་གྱི་བྲེ་བྲག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པ་ཡིན། དེ་ལས་དང་པོ། ཆུ་བུར་ཅན་དང་ལྷག་པར་བརྡོལ་བ་ཅན། །ཞེས་པས་དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་དེ་ལུས་བོང་ཆེན་པོ་ཤ་ལྤགས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་སྲབ་མོ་བྱིས་པ་བཙས་མ་ཐག་པའི་ཤ་ལྤགས་ལྟ་བུ་རྐྱེན་ཚ་གྲང་དང་འཕྲད་ན། ན་ཟུག་ཚ་ཟུག་ལྷག་པར་དུ་ཆེ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་གྲང་རླུང་གི་ངར་གྱིས་ལུས་གཅེར་བུ་གོས་མེད་དུ་ཡོད་པའི་ལུས་པོ་འཁྱག་ནས་ཆུ་བུར་བྱུང་བ་ལ་ཆུ་བུར་ཅན་དང་། ཡང་དེའི་སྟེང་དུ་གྲང་ངར་ལྷག་པར་དུ་ཆེ་བས་བུ་ཆུར་དེ་ཚོ་རྡོལ་ནས་རྨ་རུ་གྱུར་བ་ལས་རྣག་ཁྲག་འབྱུང་བ་ལ་ཆུ་བུར་རྡོལ་བ་ཅན་ཞེས་གསུངས། སྨྲེ་སྔགས་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་འདོན་པ་ཡང་། །ཚོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བརྣག་པར་དཀའ་བ་ཡི། །ཟུངས་ཀྱིས་རབ་བཏང་འཆི་ཁའི་ནད་པ་བཞིན། །ཤུགས་རིང་འདོན་ཅིང་སོ་འཐམ་པགས་པ་འགས། །ཞེས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ཨ་ཆུ་ཀྱེ་ཧུད་གཉིས་ཀ་བསྟན། དེ་ཡང་འཁྱག་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཏེ་སྨྲེ་སྔགས་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་འདོན་པ་ལ་ཨ་ཆུ་ཟེར་བ་དང་། ཡང་དེའི་སྟེང་ཚོར་བ་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བས་བརྣག་ཅིང་བཟོད་པར་དཀའ་བ་དེའི་མཐུས་ཟུངས་ཀྱིས་རབ་བཏང་ཞེས་པ་ལུས་འཚོ་བའི་སྲོག་གི་ཟུངས་སམ་སྲོག་གི་བཅུད་ཀྱིས་བོར་བའམ་ཟད་པས་སྲོག་གི་བཅུད་དེས་བཏང་ནས། དཔེར་ན་འཆི་ཁའི་ནད་པ་སྐད་ཀྱི་ཤུགས་ཆག་པ་ལྟ་བུ། སྐད་ཀྱི་ཤུགས་ཆག་པས་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའི་ནུས་པ་མེད་པར་ཤུགས་རིང་གིས་ཀྱེ་ཧུད་འདོན་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་ཀྱི་འོ་འདོད་འབྱིན་པ་དེ་ཀྱེ་ཧུད་འདོན་པ་ཡིན་ནོ། །སོ་འཐམ་པགས་པ་འགས། ཞེས་པས། སོ་ཐམ་པ་དང་ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པ་གཉིས་ཀ་བསྟན་པ་ཡིན་པས། གྲང་བའི་རེག་བྱའི་ཟུག་རྔུ་དྲག་པོ་དེ་མ་བཟོད་པར་སོ་འཁྲུག་ནས་སོ་འཐམ་པས་སྐད་མ་ཐོན་པ་ནི་སོ་ཐམ་པ་དང་། པགས་པ་གས་ནས་ཕྱིའི་པགས་མདོག་སྔོན་པོར་གྱུར་ཏེ་བཞི་ཚལ་དུ་གས་པ་ནི་ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པ་ཞེས་ཟེར་བ་དང་། ཤའུ་ཐོན་ནས་ལྷག་པར་འགས་ཞེས་པས། པདྨ་ལྟར་གས་པ་དང་པདྨ་ཆེན་པོ་ལྟར་ཆེར་གས་པ་གཉིས་པོ་བསྟན་ལ། གོང་ནས་ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པ་ཞེས་པ་བཞི་ཚལ་དུ་གས་ནས་མདོག་སྔོན་པོར་གྱུར་པ་སྟེ་མེ་ཏོག་ཨུཏྤལ་གྱི་མདོག་སྔོན་པོ་ཡིན་པས་དང་། དེ་གས་པའི་ནང་ནས་ཤ་དམར་པོ་ཕྱི་ལ་ཐོན་ནས་དེ་ཡང་གས་ནས་དམར་པོར་གྱུར་པ་མེ་ཏོག་པདྨའི་མདོག་དམར་པོ་ཡིན་པ་ལྟར་གས་ནས་བརྒྱད་ཚལ་དུ་གྱུར་པ་པདྨ་ལྟར་གས་པ། ད་དུང་འཁྱག་ནས་དེ་ལས་ཀྱང་ལྷག་པར་མདོག་དམར་ནག་དང་བཅུ་དྲུག་དང་སོ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་གས་པ་ནི་པདྨ་ཆེན་པོ་ལྟར་གས་པ་ཡིན། འགས་ཏེ་བརྒྱད། ཅེས་པས་དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མི་འདྲ་བ་མྱོང་ཚུལ་བརྒྱད་ལ་མིང་བརྒྱད་བཏགས་པས་གྲང་དམྱལ་བརྒྱད་ཅེས་གྲང་དམྱལ་གྱི་མཇུག་སྡོམ་མཛད་པ་ཡིན། གྲང་དམྱལ་གྱི་ཚེ་ཚད་ཀྱི་སྟེང་ནས་ཡང་། རྒྱ་གར་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཀོ་ས་ལ་ཞེས་པའི་ཡུལ་ཁམས་དེའི་འབྲུ་རིགས་ཚད་ལ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་བྲེ་ཆེན་པོ་དེའི་ནང་དུ་ཏིལ་ཟེར་བའི་འབྲུ་རིགས་ཤིན་ཏུ་ཆུང་ངུ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་གང་བླུགས་པ་གྲང་དམྱལ་བརྒྱད་ཀྱི་ཡང་ཤོས་ཆུ་བུར་ཅན་ཡིན་པས། ལོ་བརྒྱ་རེའི་མཚམས་ནས་ཏིལ་འབྲུ་མ་རེ་རེ་ཕྱིར་ལ་བླངས་ཏེ་ཏིལ་བྲེ་ཆེན་གང་པོ་ནམ་ཟད་ན་དེ་དུས་ཆུ་བུར་ཅན་གྱི་ཚེ་ཚད་རྫོགས་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མཛོད་ལས། ཏིལ་སྦྱང་ནང་ནས་ལོ་བརྒྱ་ཞིང་། །ཏིལ་གཅིག་ཕྱུང་ནས་ཟད་གྱུར་པ། །ཆུ་བུར་ཅན་གྱི་ཚེ་ཡིན་ཏེ། །གཞན་གྱི་ཚེ་ནི་ཉི་ཤུས་འགྱུར། །ཞེས་དེ་ལྟར་གསུངས། དེ་ལྟ་བུའི་གྲང་དམྱལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་པར་དཀའ་བ་སྔར་རང་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མྱོང་། ད་ལྟ་མ་རྒན་སེམས་ཅན་མང་པོ་ཞིག་གིས་མྱོང་བཞིན་པ་ཡིན་ལ། སླད་ནས་ཀྱང་ཚེ་འདིའི་སྟེང་ནས་ཐར་ལམ་རེ་མ་ཟིན་ན་མྱོང་དགོས་ངེས་ཅན་ཡིན་པ་དེ་ཚོ་བློ་ཡུལ་དུ་བླངས་ནས་བསྒོམ་དགོས་པ་རེད། དེས་ཚ་གྲང་གི་དམྱལ་ཁམས་བརྒྱད་གཉིས་བཅུ་དྲུག་བཤད་པ་ཡིན་ནོ།།
༣ ཉེ་འཁོར་ལྷག་པ་བཅུ་དྲུག
དེ་ནས་ཉེ་འཁོར་ལྷག་པ་བཅུ་དྲུག་བཤད་པ་ནི། དེ་བཞིན་སྤུ་གྲིའི་ཐང་ལ་རྐང་པ་གཤོགས། །རལ་གྲིའི་ཚལ་དུ་ལུས་ལ་བཅད་གཏུབ་བྱེད། །རོ་མྱགས་འདམ་ཚུད་ཐལ་ཚན་རབ་མེད་ཀློང་། །མནར་བའི་ཉེ་འཁོར་བ་དང་འགྱུར་བ་ཅན། །སྒོ་དང་ཀ་བ་ཐབ་དང་ཐག་པ་སོགས། །རྟག་ཏུ་བཀོལ་ཞིང་སྤྱོད་པའི་ཉི་ཚེ་བ། །ཞེས་ཤོ་ལོ་ཀ་ཕྱེད་གཉིས་ཀྱིས་ཉེ་འཁོར་ལྷག་པ་བཅུ་དྲུག་ཉི་ཚེ་བ་དང་བཅས་པ་བསྟན། དེ་བཞིན་སྤུ་གྲིའི་ཐང་ལ་རྐང་པ་གཤོགས། །ཞེས་པས། གོང་དུ་བཤད་པའི་ཚ་གྲང་གི་སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མྱོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་མནར་མེད་ཀྱི་ཕྱོགས་བཞི་སོ་སོ་ན་ཉེ་འཁོར་ལྷག་པ་བཅུ་དྲུག་ཅེས་པ་མེ་མ་མུར་གྱི་འོབས་དང་གཅིག །རོ་མྱག་གི་འདམ་དང་གཉིས། མཚོན་ཆའི་ཐང་དང་གསུམ། རལ་གྲི་ལོ་མའི་ནགས་ཚལ་དང་བཞི་བོ་དེ་བཞི་རེ་བཞི་རེ་སྟེ་བཞི་བཞི་བཅུ་དྲུག་པོ་ཕྱོགས་སོ་སོ་ན་བསྐོར་ཏེ་ཡོད་པ་དེ་ལས། དང་པོ་མེ་མ་མུར་གྱི་འོབས་དེ་ཅི་འདྲ་ཡིན་ཞེ་ན། དམྱལ་བ་མནར་མེད་ཀྱི་ལས་དེ་ཉིད་མྱོང་སྟོབས་ཀྱིས་ཅུང་ཟད་པས་ལོ་གྲངས་མང་པོར་དེ་ཉིད་ལ་ཟད་པའི་མཐའ་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཡོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན། ལས་སྲབ་པ་དེ་ཚོ་ཕྱིར་ཐར་འོང་སྐབས་ཐག་རིང་གི་ས་ཆ་ན་གྲིབ་མ་ནག་ངམ་མེ་བའི་འོབས་ཤིག་མཐོང་བས་དགའ་སྣང་ཤར་ཏེ། དེར་གཅིག་རྒྱུག་དུས། ཐལ་ཚན་གྱི་མདག་མེ་འབར་བའི་འོབས་ལ་ཚུད་དེ་ཤ་རུས་ཐམས་ཅད་ཚིག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད། དེ་ནས་ཡང་གཅིག་ཐར་དུས་གཉིས་པ་རོ་མྱག་གི་འདམ་སྟེ། ཡང་དེར་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིག་ཡོད་སྣང་ཤར་ནས་འགྲོ་ཁུལ་བྱས་དུས། ཐག་རིང་གི་ས་ན་ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་མཐོང་དུས། སྔོན་ཆད་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་མང་པོའི་ཚེ་ལ་མེ་དཔུང་གི་ནང་དུ་བཙོས་པས་སྐོམ་ཚད་ཀྱི་སྣང་བས་ཆུ་མཐོང་དུས་དགའ་ནས་འཐུང་དུ་འགྲོ་དུས། དེར་མི་རོ་དང་ཁྱི་རོ་ལ་སོགས་པའི་འདམ་དུ་ཚུད་པ་མ་ཟད། དེར་སྲིན་བུ་ལྕགས་ཀྱི་མཆུ་ཅན་མང་པོས་ཟོས་པའི་ཚོར་བ་རྩུབ་མོ་མྱོང་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་ཡོད། ཡང་དེ་ལས་ཐར་བའི་སྣང་བ་ཤར་དུས་ཐག་རིང་ན་ཐང་སྔོན་པོ་ཉམ་དགའ་བ་མཐོང་བའི་སྣང་བ་ཤར་ནས་དེའི་ཕྱོགས་སུ་གཏད་ནས་འགྲོ་དུས། དེར་སླེབ་ནས་བལྟ་དུས་ནེའུ་གསེང་གི་ཐང་སྔོན་པོ་ཅི་ལ་ཡིན། ས་གཞི་ཐམས་ཅད་ལྕགས་ཀྱི་སྤུ་གྲིའི་ཐང་ཡིན་པས། སྤུ་གྲི་རེ་རེའི་རྩེ་མོ་གྱེན་དུ་གནམ་ལ་གཟེངས་ཡོད་པ་དེ་འདྲའི་ཐང་ཞིག་ཏུ་སླེབ་ནས་མཚོན་ཆ་མེད་པའི་ས་ལག་མཐིལ་ཙམ་ཡང་མི་རྙེད་པར། རྐང་པ་གང་གིས་བརྫུས་ཀྱང་ཐལ་མར་ཕུག་སྟེ་གཤག་པ། གཡས་ས་ལ་བཞག་ཚེ་ཕུག་ལ་གཡོན་པ་བཀྱག་ཚེ་སོས་འགྲོ་ཞིང་ཡང་མར་ས་ལ་རེག་སྐབས་ཕུག་འགྲོ་བ། དེ་ལྟ་བུ་ཁོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་མཚོན་ཆའི་ཐང་ཡིན། དེའི་མ་ཚད་པར་རལ་གྲིའི་ལོ་མའི་ནགས་ཚལ་ཡོད་དེ། ཡང་གོང་གི་དེ་ལས་ཐར་དུས་ནགས་ཚལ་ཉམ་དགའ་བ་ཞིག་ཡོད་སྣང་ཤར་དེ་ཕྱིན་ཚེ། རལ་གྲིའི་ཚལ་དུ་ལུས་ལ་བཅད་གཏུབ་བྱེད། །ཅེས་ནགས་ཚལ་ཡིད་འོང་ཅི་ལ་ཡིན། འགྲམ་དུ་སླེབ་ཚེ་རལ་གྲིའི་ལོ་མ་ཅན་གྱི་མཚོན་ཆའི་ནགས་ཚལ་ཞིག་གི་ནང་དུ་སླེབ་ནས་རལ་གྲིའི་ལོ་མ་རླུང་གིས་བསྐྱོད་ནས་ལན་རེ་བསྐོར་ཚེ་ལུས་བཅད་གཏུབ་བྱེད་ཅིང་ཕྱིར་ཐར་དཀའ་བའི་བཅད་གཏུབ་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་དེ་ལྟར་ཡིན། དེ་རྣམས་དམྱལ་བ་མནར་མེད་ཀྱི་མཐའ་སྐོར་དུ་འོབས་ལྟར་ར་བས་བསྐོར་བའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པས་ཉེ་འཁོར་ཞེས་གསུངས། ད་དུང་ལྕགས་ཀྱི་ཤལ་མ་རི་ཟེར་བ་ཤལ་མ་རིའི་རི་བོ་བཙུན་འཆལ་སྡོམ་ཉམས་དང་འདོད་ལོག་སྤྱད་པ་རྣམས་སྐྱེ་ས་ཡིན་པས། སྔར་རང་ལ་དགའ་གདུང་ཡོད་པའི་གྲོགས་ཀྱིས་རིའི་རྩེ་མོ་ནས་འབོད་ཀྱིན་ཡོད་པའི་སྣང་བ་ཤར་ནས་དེར་ཡར་གཅིག་འགྲོ་དུས་ལྕགས་ཀྱི་ཤལ་མ་རིའི་སྡོང་པོ་ལོ་མ་རལ་གྲིའི་སོ་ཅན་ཤ་སྟག་གི་ཁ་ཐུར་བསྐོར་ནས་ལུས་ལ་བཅད་གཏུབ་བྱེད་ཀྱང་འཆི་རྒྱུ་མེད་པར་རིའི་རྩེར་སླེབ་དུས་གྲོགས་ཤིག་ཅི་ལ་ཡོད། བྱ་རྒོད་ལ་སོགས་པའི་སྲོག་ཆགས་མ་རུང་པ་དུ་མས་མིག་ཚིལ་འབྲུ་ཞིང་འབུག ཡང་རིའི་རྩར་འབོད་པའི་སྣང་བ་ཤར་ནས་མར་བབ་ཚེ་རལ་གྲི་ལོ་མའི་ཁ་དང་རྩེ་གྱེན་དུ་བསྐོར་ཏེ་མགོ་ལུས་མེད་པར་གཤག་ཕུག་བཅད་ནས་ད་དུང་འཆི་རྒྱུ་མེད་པར་རྩ་བར་སླེབ་དུས་ལྕགས་ཀྱི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་འཇིགས་སུ་རུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་འཁྱུད་ཅིང་མགོ་ཁ་ནང་བཅུག ཀླད་པ་འགྲམ་ཁུག་ནས་སྐྱ་ཙི་རེ་ཡོང་བ་དེ་འདྲའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་རེད། ཡང་། འགྱུར་བ་ཅན། །སྒོ་དང་ཀ་བ་ཐབ་དང་ཐག་པ་སོགས། །ཞེས་པས་གནས་དང་བདེ་སྡུག་ངེས་པ་མེད་པའི་འགྱུར་བ་ཅན། ཉིན་མོ་བདེ་ཡང་མཚན་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྟན་པོ་མ་ཡིན་པ། དེ་མིན་ཡང་བྲག་གི་བར་དུ་གཅུར་བ། རྡོ་ཡི་ནང་དུ་བཏུམ་པ། འཁྱག་རོམ་གྱི་ནང་དུ་རེངས་ནས་བསྡད་པ། ཆུ་ཚན་དང་མེ་ནང་དུ་ཚིག་པའི་སྡུག་བསྔལ། སྒོ་དང་ཀ་བ་ཐབ་དང་ཐག་པ། ཕྱགས་མ། ཕྲུ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུན་སྤྱོད་ཀྱི་བཅའ་ལག་དང་ཡོ་བྱད་རྟག་ཏུ་གཞན་གྱིས་བཀོལ་ཞིང་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་དངོས་པོའི་གཟུགས་དེ་རང་གི་ལུས་པོ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་མི་བདེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དེ་དཔེར་ན། ཐབ་ཀ་ལྟ་བུ་ལ་ཐབ་ཀ་ལུས་པོ་ཡིན་པའི་སྣང་བ་ཤར་དུས་ཐབ་ལ་མེ་འབུད་སྐབས་ཁོག་པ་ཚིག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་དེས་མཚོན་པའི་དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་སྡུག་བསྔལ་ངེས་མེད་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བཞིན་པ་དེ་ཚོ་ཉི་ཚེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚ་དམྱལ་བརྒྱད་གྲང་དམྱལ་བརྒྱད་དང་བཅུ་དྲུག ཉི་ཚེ་ཉེ་འཁོར་གཉིས་དང་རྣམ་གྲངས་བཅོ་བརྒྱད་ཡོད་པ་དེ་དག་གི་ནང་དུ་རང་ཉིད་དངོས་སུ་སྐྱེས་ཡོད་པར་བསྒོམ་དགོས་པ་ལས་རང་བཞིན་གྱིས་ལྟད་མོར་བལྟས་པ་དང་གཏམ་རྒྱུད་ཉན་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་མ་ཡིན་པར། རང་དངོས་སུ་ད་ལྟ་དེའི་ནང་དུ་སྐྱེ་ཡོད་པ་ཞིག་བསྒོམ་པ་དེ་ལྟར་བྱས་པས་འཇིགས་སྐྲག་གི་སྣང་བ་དངོས་སུ་སྐྱེ་འོང་དུས་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་སྟེ། ག་རེ་ང་ད་ལྟ་དམྱལ་བར་སྐྱེ་ཡོད་པ་མིན་ཡང་། སྐྱེ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཆ་ཚང་མང་པོ་བསགས་ཚར་བས་ཆ་རྐྱེན་འཛོམས་ནས་བསྡད་ཡོད། ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་ལ་ཞེ་ཐོག་ཏུ་བླང་ནས་བསམ་བློ་ནང་དུ་བསྐོར་དུས། ད་ལྟ་སྐྱེ་བར་བསྒོམ་པ་ཙམ་ལ་ཡང་འཇིགས་སྐྲག་འདི་ལྟར་ཡོད་ན། དངོས་སུ་སྐྱེ་འགྲོ་དུས་ཅི་བྱེད་དགོས། ཅི་ལྟར་བྱས་ནས་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཚོ་བཟོད་ཐུབ་སྙམ་དུ་བསམ་ནས་མཐའ་སྙོགས་དུས་རྩ་བ་སྐྱེ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་ཐུག་ཡོད་པས་རྩ་བ་དེད་ནས་ཕུགས་བཙལ་ན། རྣམ་གྲངས་བཅོ་བརྒྱད་གང་ལས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ། །ཞེ་སྡང་དྲག་པོའི་ཀུན་སློང་སྐྱེས་པའི་ཚེ། །ཞེས་པས་བསྟན་ཏེ། སྤྱིར་ན་དུག་གསུམ་གྱིས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འཕེན་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་ཞེ་སྡང་གི་ལས་ཀྱིས་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བ་ཡིན་པ་དེས་ན་དམྱལ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་དེ་ཞེ་སྡང་ཡིན་པ་རེད། དེ་ཡང་ང་ཚོས་སྐྱེ་བ་འདིའི་སྟེང་ནས་ཞེ་སྡང་གི་ལས་ཅི་ཙམ་བསག་པ་རང་གིས་ཤེས་བཞིན་པ་མ་ཟད་ཐོག་མེད་ནས་བསགས་པའི་ལས་སྦྱངས་མ་ཚར་བ་ད་དུང་ཅི་ཙམ་ལྷག་མེད། ང་རང་ཚོས་འདོད་པ་ཡོད་མེད་ཀྱིས་བཤད་ན། ཐ་ན་ལུས་ལ་ཚེར་མ་ཟུག་པའི་ཚ་ཤད་དང་མེ་སྟག་ཅིག་གི་ཟུག་རྔུའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་འདོད་མེད། འོན་ཀྱང་ལས་བསགས་ཚར་བའི་འབྲས་བུ་མི་འདོད་བཞིན་དུ། སྐྱེ་བ་བརྗེས་མ་ཐག་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་དགོས་ངེས་པ་སེམས་ཐག་ཆོད་བསམ་སྟེ། འཇིགས་སྐྲག་དང་བཅས་པས་ད་རེས་ཀྱི་སྐབས་འདིར་དལ་འབྱོར་གྱི་མི་ལུས་ཐོབ། མཚན་ལྡན་གྱི་བླ་མ་མཇལ། ཟབ་མོའི་གདམས་ངག་ལ་ཉན་རྒྱུ་བྱུང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་སྒྲུབ་པའི་ཆ་རྐྱེན་འཛོམས་ཡོད་པའི་དུས་འདིར། དམྱལ་བ་ཞེས་པའི་མིང་གོ་ན་སྙིང་འདར་ནས་སྐྲག་དངངས་ལང་དགོས་པ་དེ་ཡི་ནང་དུ་མི་ལྷུང་བའི་ཐབས་ལ་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་འབད་དགོས་ཞེས་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསམ་ནས། སྔར་བྱས་སྡིག་པའི་ལས་ལ་འགྱོད་པ་དྲག་པོས་བཤགས་པ་བྱེད་པ་དང་ཕྱིན་ཆད་ལས་ངན་སྡིག་པ་དེ་ལྟ་བུ་འཆི་བ་སྲོག་ལ་བབ་ཀྱང་མི་བྱེད་ངེས་ཅན་ཡིན་བསམ་དགོས། དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་རང་གིས་མི་འདོད་པ་བཞིན་གཞན་གྱིས་ཀྱང་མི་འདོད་མོད་འོན་ཀྱང་ད་ལྟ་དེར་སྐྱེས་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དྲག་པོ་ལ་སྤྱོད་བཞིན་པ་དང་། དམྱལ་བར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མི་དགེ་བ་རླབས་པོ་ཆེ་བསྒྲུབ་ནས་ཕྱིན་ཆད་དེ་རུ་སྐྱེ་ངེས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་སྟེ། འདི་ལྟ་བུའི་མ་རྒན་སེམས་ཅན་རྨོངས་པ་དེ་ཚོ་ངན་སོང་ངན་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་ལས་འདྲེན་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་ཅན་ཞིག་ངས་བསྒྲུབས་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་པའི་དམ་བཅའ་བླངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དགོས། རང་གི་ད་སྔོན་དགེ་བ་བསགས་ཚད་པོ་ཉམ་ཐག་པའི་སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་ངན་འགྲོ་ལས་ཐར་བའི་ཆེད་དུ་བསྔོ་བའི་སྦྱོར་དངོས་རྗེས་གསུམ་ཚང་བའི་ཉམས་ལེན་ཐེངས་རེ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་བྱེད་དགོས་ཞེས་བསམ་དགོས། རང་ཉིད་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་པའི་སྟབས་ཀྱིས་མཚམས་རེར་ཀུན་སློང་ལེགས་པོ་རེ་སྐྱེས་ཀྱང་མཚམས་རེར་དེའི་ཐོག་མི་སྡོད་པར་རྐྱེན་མི་ཐེག་ཅིང་། ཞེ་སྡང་དྲག་པོའི་ཀུན་སློང་སྐྱེས་པའི་ཚེ། །ཞེས་ཞེ་སྡང་དྲག་པོའི་ཀུན་སློང་ངན་པ་སྐྱེ་ཡོང་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ། ཉེས་དམིགས་རྣམས་ཡང་འདྲེན་བྱས་ནས་གཉེན་པོ་བསྟེན་དགོས་པ་ཡིན་པས། བློ་སྣ་ཆོས་ལ་སྒྱུར་ཅིག་གུ་རུ་མཁྱེན། །ལམ་གོལ་དམན་པར་མ་གཏོང་ཀུན་མཁྱེན་རྗེ། །གཉིས་སུ་མེད་དོ་དྲིན་ཆེན་བླ་མ་མཁྱེན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་དུས་སུ་བློ་སྣ་ངན་པའི་ལོག་ལམ་ལ་མི་འཁྲིད་པར་བློ་ཆོས་ཕྱོགས་ལ་སྒྱུར་བར་གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེ་ཁྱེད་མཁྱེན། དང་པོ་བློ་སྣ་ཆོས་ལ་ཕྱོགས་ཀྱང་གདམས་ངག་གེགས་སེལ་གྱི་གནད་ཀྱིས་མ་ཟིན་ན་ལམ་ལོག་ཏུ་འགྲོ་བས་ལམ་གོལ་ནས་དམན་པའི་ལམ་ལོག་ཏུ་མ་གཏོང་ཀུན་མཁྱེན་ཆོས་རྗེ་གངས་ཅན་ཐེག་རྩེའི་ཤིང་རྟ་རྒྱལ་བ་གཉིས་པ་ཁྱེད་མཁྱེན། གཉིས་མེད་དྲིན་ཆེན་གྱི་བླ་མ་ཡོན་ཏན་སངས་རྒྱས་ཀུན་དང་འདྲ་ན་ཡང་རང་ངོས་ནས་རང་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་སྐུའི་རང་ཞལ་སྟོན་པའི་བཀའ་དྲིན་སུམ་ལྡན་གྱི་བླ་མ་ཁྱེད་མཁྱེན་ཞེས་གདུང་ཤུགས་དྲག་པོས་གསོལ་བ་བཏབ་ན་བྱིན་བརྒྱུད་ཀྱི་ཕ་ཕོག་ཐོབ་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ།།
༢༽ ཡི་དྭགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བཤད་པ།
༡ བྱིངས་ན་གནས་པ།
ད་ནི་ངན་སོང་གི་གནས་གཉིས་པ་ཡི་དྭགས་བཤད་པ་ནི། ཡི་དྭགས་ལ་བྱིངས་གནས་དང་མཁའ་རྒྱུ་གཉིས་ཡོད་ལ། བྱིངས་གནས་ལ་ཡང་ཕྱིའི་སྒྲིབ་པ་ཅན་དང་ ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཅན 
། སྒོས་ཁུར་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གི་དབྱེ་བ་ཡོད་ཅིང་། འདི་ནས་དང་པོ་ཡི་དྭགས་སྤྱི་མཐུན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གསུངས་པ་ཡིན་པས། རྩ་བར། དེ་བཞིན་ཕོང་ལ་ཉམས་མི་དགའ་བའི་ཡུལ། །བཟའ་བཏུང་ལོངས་སྤྱོད་མིང་ཡང་མི་གྲགས་པར། །ཟས་སྐོམ་ལོ་ཟླར་མི་རྙེད་ཡི་དྭགས་ལུས། །རིད་ཅིང་ལྡང་བའི་སྟོབས་ཉམས། ཞེས་ཚིག་རྐང་གསུམ་དང་ཕྱེད་ཀྱིས་ཡི་དྭགས་སྤྱིའི་སྡུག་བསྔལ་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཕོང་ལ་ཉམས་མི་དགའ་བའི་ཡུལ། །ཅེས་པས་གོང་དུ་བཤད་པའི་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་མ་དགོས་གོ་ན་ཉམས་མི་དགའ་བའི་ཡུལ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡི་དྭགས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན་ནོར་ལོངས་སྤྱོད་ཟས་གོས་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཅི་ཡང་མེད་པས་ཕོང་པ་ཡིན་པ་མ་ཟད་ས་ཕྱོགས་ཀྱང་ཉམ་མི་དགའ་བ་རྡོ་དང་གསེག་མ་ཚེར་མ་དང་ངམ་གྲོག་ལ་སོགས་པས་གང་བའི་ཡུལ། བྱེ་ཐང་སྐམ་པོ་ཚ་བ་ཆེ་བས་མཐོང་ན་ཡི་མུག་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེར། བཟའ་བཏུང་ལོངས་སྤྱོད་མིང་ཡང་མི་གྲགས་པར། །ཞེས་པས་བཟའ་བ་ཞིམ་པོའི་ཟས་དང་། བཏུང་བ་མངར་མོའི་སྐོམ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་དགོས་བཟའ་བཏུང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་མིང་ངམ་སྒྲ་ཙམ་ཡང་གོ་རྒྱུ་མེད་པས་སྒྲ་ཙམ་ཡང་མི་གྲགས་པས། ཟས་སྐོམ་ལོ་ཟླར་མི་རྙེད་ཡི་དྭགས་ལུས། །ཞེས་པས་ཟས་དང་སྐོམ་ལོ་མང་པོ་དང་ཟླ་བ་མང་པོའི་བར་དུ་མི་རྙེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཡི་དྭགས་ཀྱི་ལུས། རིད་ཅིང་ལྡང་བའི་སྟོབས་ཉམས་ཞེས་པས་རིད་ཅེས་པ་ཤ་སྐམ་པས་རུས་འགོ་པགས་པས་བཏུམ་ཙམ་པ་ཞིག་ལ་རིད་ཅེས་པས་ཤ་སྐམ་ཞིང་རིད་པའི་ལུས་པོ་དེའི་ལུས་ཟུངས་ཟད་པས་ལྡང་བའི་སྟོབས་ཉམས་ཏེ་ཡར་ལང་བའི་ནུས་པ་ཙམ་ཡང་མེད་པས་གཟུགས་པོ་མི་ཐེག་པ་དེ་ཡང་འཆི་རྒྱུ་མེད་པར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་དང་། རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་པས་བྱེ་བྲག་གི་དབྱེ་བ་ཤུགས་ལ་བསྟན་པ་ཡིན་པས་གོང་བཤད་བཞིན་ཕྱིའི་སྒྲིབ་པ་ཅན། 
ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཅན ། སྒོས་ཁུར་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཅན་གྱི་གསུམ་པོ་དེ་བྱིངས་གནས་ཀྱི་ཡི་དྭགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་ནི་ཞོར་དུ་མཁའ་རྒྱུའི་རིགས་ཀྱང་འདིས་གོ་དགོས། དེ་ལ་ཕྱིའི་སྒྲིབ་པ་ཅན་དེ་ཅི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དབྱར་གསུམ་གྱི་ནམ་ཟླ་ཚེས་དུས་ཟླ་བ་བསིལ་བའི་རེག་བྱ་ཅན་ག་བུར་གྱི་ཐིགས་པ་འཛག་པ་དེ་ཡང་ཚ་ཞིང་བསྲེག་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། དགུན་གསུམ་གྲང་ངར་གྱི་སྐབས་ལ་དྲོ་འཇམ་གྱི་རེག་བྱ་ཅན་གྱི་ཉི་མ་ཡང་འཁྱགས་ཤིང་འཁེངས་བྱེད་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་དབྱར་དགུན་གྱི་ནམ་ཟླ་གོ་ལོག་སྟེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའི་སྣང་བ་ཅན། གཞན་ཡང་ཆུ་ཀླུང་དང་འབྲས་བུ་ཅན་གྱི་ལྗོན་ཤིང་སོགས་བཟའ་བ་བཏུང་བ་དེ་རྣམས་རྒྱང་རིང་ན་ཡོད་པ་མཐོང་ཚེ་དེའི་འགྲམ་དུ་སླེབ་འདོད་ཀྱིས་འགྲོ་དུས། ཡན་ལག་གིས་ལུས་པོ་མི་ཐེག་པར་ཡུན་རིང་མི་སླེབས། ཤི་ལ་ཁད་དུ་དེའི་འགྲམ་སླེབ་སྐབས་སྔར་གྱི་ཡིད་འོང་གི་དངོས་པོ་དེ་རྣམས་མེད་པར་གྱུར་ཏེ་ཆུ་ཀླུང་ཡིན་ན་གྲམ་ཐང་དང་ལྗོན་ཤིང་རྣམས་སྡོང་དུམ་སྐམ་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནས་མེད་འགྲོ་བ་དང་། བཟའ་རྒྱུ་འཐུང་རྒྱུ་སོགས་ཅུང་ཟད་མཐོང་དུ་ཡོད་པ་དེ་ཚོ་ཡང་སྲུང་མ་གོ་མཚོན་ཅན་མང་པོས་བསྲུང་ཞིང་མཚོན་ཆས་ཐེབས་ནས་བསད་རྨས་འབྱུང་བ་སོགས་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་རྣམས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་མི་ཐུབ་པ་དང་ཟས་སྐོམ་དེ་རྣམས་ཉམས་སུ་མྱོང་མི་ཐུབ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་། ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཅན ་ནི་ཡི་དྭགས་རེ་རེའི་མགོ་བོ་རི་རབ་ཙམ་པ། ཁ་ཆུང་ཆུང་ཁབ་མིག་ཙམ་ལས་མེད་པ། མགྲིན་པ་ཕྲ་མོ་རྟ་རྔ་ཙམ་པ། ལྟོ་བ་ཡུལ་ལྗོངས་ཙམ་ལ་ཡན་ལག་འཇག་སྐྱ་ཙམ་རེ་ལས་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཉམ་ཐག་པ་བླངས་པས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཆུ་འཐུང་ཆོག་ས་ཞིག་ཏུ་སླེབ་ཀྱང་ཁ་ཁབ་མིག་ཙམ་གྱི་ནང་དུ་མི་འགྲོ། གལ་ཏེ་ཅུང་ཟད་སོང་བ་དེ་ཡང་མགྲིན་པ་རྟ་རྔ་ཙམ་པོའི་ནང་དུ་མི་འགྲོ་ཞིང་། དེའི་བར་ལ་ཁའི་དུག་གིས་སྐམ་འགྲོ་ལ་ཅུང་ཟད་རེ་ལྟོ་བར་ཕྱིན་པ་དེས་ལྟོ་བ་ཡུལ་ལྗོངས་ཙམ་པོ་མི་གང་། བརྒྱ་ལ་གལ་སྲིད་ཆུ་ཐིགས་རེ་དང་ནས་འབྲུ་རེ་ཙམ་ཁོག་པའི་ནང་དུ་སོང་ཡང་མཚན་གཅིག་གི་ཚེ་ལ་ཁོག་པའི་ནང་ནས་མེ་འབར་ཏེ་གློ་སྙིང་ནང་ཁྲོལ་ཐམས་ཅད་ཚིག་སྟེ་སྣ་ནང་ནས་དུ་བ་འཐུལ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་དང་། ད་དུང་ལྟོ་བ་ཡུལ་ལྗོངས་ཙམ་པོ་དེ་རྐང་ལག་འཇག་སྐྱ་འདྲ་བོ་དེས་མི་ཐེག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཡང་མྱོང་བཞིན་ཡོད། ཡང་སྒོས་ཁུར་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཅན་ཞེས་པ་ཡི་དྭགས་རེ་རེའི་ལུས་ལ་སྲོག་ཆགས་མང་པོས་ཟ་ཞིང་ཚང་བཅའ། ཡི་དྭགས་ནང་ཕན་ཚུན་འཕྲད་སྐབས་ཁྲོ་བའི་སེམས་ཀྱིས་འཛིང་རེས་བརྡུང་རེས་བྱེད་པ་དང་མགྲིན་པའི་རྣག་སྨིན་དུས་ཟས་སུ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་བརྗོད་ལས་འདས་པ་ཡོད་དོ།།
༢ མཁའ་ལ་རྒྱུ་བ།
སྡེ་ཚན་གཉིས་པ་མཁའ་ལ་རྒྱུ་བའི་ཡི་དྭགས་ལ། བཙན་དང་རྒྱལ་པོ་ཤི་འདྲེ་མ་མོ་གནོད་སྦྱིན་གྱི་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་དེ་ཚོ་ཡིན། དེ་རྣམས་ཀྱང་འཁྲུལ་སྣང་དང་འཇིགས་སྐྲག་གིས་ཉི་མ་ནམ་ཟླ་འདས་འགྲོ་བ་ཤ་སྟག་ཡིན། སྔར་རང་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཤི་ཡང་ཞག་མ་བདུན་རེའི་མཚམས་ནས་ཡང་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐེངས་རེ་ལ་མྱོང་རྒྱུ་མཚོན་གྱིས་བསད་པ་དང་གད་འགོ་གཡང་ས་ནས་འཕྲུལ་ཆས་བསྒྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ནད་ངན་གྱིས་ན་ནས་ཤི་བ་དེ་ཚོས་མཚམས་མཚམས་སུ་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཚོ་མྱོང་ནས་ཡང་ཤི་སྣང་ཤར་བ་ཡིན། དེ་ལྟ་བུ་མི་མིག་མཐོང་མཁན་དེ་ཚོས་མཐོང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་དེ། གཅིག་གིས་ཆུ་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ཁ་ནས་དགོང་མོ་གང་མཚམས་ལ་གྲུ་ཡོང་བ་དང་མི་མང་པོའི་སྒྲ་སྐད་དང་གྲུ་ཤག་གི་སྒྲ་སོགས་ཐོས་ལ་ཆུ་དཀྱིལ་དུ་སླེབ་སྙམ་པའི་མཚམས་ལ་ངུ་འབོད་ཀྱི་སྐད་སྒྲ་དིར་རེ་གྲུ་ལོག་ནས་ཆུས་ཁྱེར་བ་ལྟ་བུ་རྒྱུན་དུ་མཐོང་ཐོས་ཡོད་པ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱི་མིས་མི་མཐོང་བ་དེ་འདྲའི་རིགས་དེ་ཚོ་རང་ཉིད་ཤི་ངོ་མ་ཤེས་པར་མཁའ་རྒྱུའི་རིགས་ཀྱི་ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེས་པ་དང་། ཡང་འགའ་རེས་སྔོན་ཆད་རང་ཉིད་འཆི་བའི་ནད་དེ་གཞན་ལ་སྤོ་དགོས་འདུག་བསམ་ནས་འགོ་རུ་བཅུག་སྟེ་གཞན་ལ་གནོད་བསྐྱལ། རང་ལ་ཕན་ཐོགས་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་འགའ་རེ་སྔོན་ཆད་ཀྱི་དགའ་ཉེ་སྤུན་ཟླའི་འགྲམ་དུ་འགྲོ་དུས་དེ་ལ་གནོད་ནས་སྨྱོ་འབོག་བརྒྱལ་ལྐུགས་ལ་སོགས་པ་ནད་དང་མི་འདོད་པ་བྱུང་བ། ཡང་ཁོ་ལ་ལས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཡོད་པས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་ཁུལ་བྱེད་ཀྱང་། མཚམས་རེ་ལམ་འཕྲང་སོགས་ལ་སྲུང་མས་བསྲུངས་ནས་མི་ཐར་བ། སྔགས་པ་ནུས་ལྡན་དང་འཕྲད་ན་ཐུན་གྱིས་བྲབ། སྔགས་ཀྱིས་གཟིར་ནས་བསྐལ་པའི་བར་དུ་མུན་པ་ནག་པོའི་དོང་ཞབས་སུ་གནོན་རྒྱུ། མཐའི་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱུང་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད། ནམ་རྒྱུན་ཡང་དུས་ཚིགས་ལོག་པ་སོགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྣང་བ་ཁོ་ན་ཤར། མིག་མཐོང་འགའ་རེས་མཐོང་སྣང་དུ་ཤི་གསོན་འགའ་རེ་ཁྱི་དང་བྱི་ལ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཝ་དང་སྲེ་མོང་སོགས་ལ་ཞོན་ནས་འགྲོ་བཞིན་འདུག་པ་དེ་ཚོ་ཤི་འདྲེ་གསོན་འདྲེ་ཟེར་བ་མཁའ་རྒྱུའི་ཡི་དྭགས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ལ། ཚེ་གང་བོར་གཞན་གྱི་མདངས་ཕྲོག་ཚེ་བརྐུས། ཟས་ནོར་གྱི་བཅུད་འཕྲོག་རྒྱུ་ཨེ་རྙེད་བལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་བསམ་སྦྱོར་ཐམས་ཅད་མི་དགེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ལུས་རྟེན་དེ་བརྗེས་མ་ཐག་དམྱལ་བ་མ་གཏོགས་འགྲོ་ས་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐོར་གྱི་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་དེ་རྣམས་གནས་དང་གཅིག ལུས་དང་གཉིས། སྡུག་བསྔལ་དང་གསུམ། ཚེ་ཚད་དང་བཞིའི་སྟེང་ནས་རང་ཐོག་ཏུ་ལེན་དགོས་ཏེ། ང་ཚོས་ད་ལྟ་ཉིན་ཞག་རེ་ཙམ་དང་ཐ་ན་ཟས་དུས་གཅིག་ཙམ་མ་ཟོས་ན་ལྟོག་རྒྱུའི་སྡུག་བསྔལ་ཅི་འདྲ་འདུག ལོ་གྲངས་མང་པོ་ལ་ལྟོག་སྐོམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་། བཟའ་བཏུང་ལྟ་ཅི་ཟས་སྐོམ་གྱི་སྒྲ་ཙམ་ཡང་མི་གྲགས་པའི་ས་ཆར་སླེབས་ནས་དུས་ཚོད་བསྐལ་པ་མང་པོ་ལ་སྡོད་དགོས་བྱུང་ན་ཅི་འདྲ་བྱེད་དགོས་ཞེས་སེམས་ཐོག་ཏུ་ལེན་དགོས། འོ་ན་དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ངན་ལེན་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དེ་ཅི་ལ་ཐུག་ཡོད་ཅེ་ན། གང་ལས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ནི་སེར་སྣ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པས། རྒྱུ་ལོངས་སྤྱོད་རང་ཉིད་ལ་ཡོད་དུས་ཡར་དཀོན་མཆོག་གི་ཞིང་ས་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་མི་བྲ། མར་ངན་སློང་ཉམ་ཐག་གི་འགྲོ་བ་ལ་སྦྱིན་པ་གཏོང་མི་བྲ། ཐ་ན་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁ་རྒྱབ་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པའི་བཟའ་གྱོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཙམ་ཡང་བྱེད་མི་བྲ་བར་ཟད་འགྲོ་སྣང་མེད་འགྲོ་སྣང་། སྔར་ཡི་དྭགས་ཀྱི་ལུས་བླངས་བའི་རྒྱུ་མཐུན་གྱིས་ལུས་ཕྱུག་ཀྱང་སེམས་དབུལ་པོར་གྱུར་ནས་སེར་སྣ་དང་འཇུར་འགེགས་བྱས་བསྡད་ན་ཡི་དྭགས་ལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་གསུངས། དེ་ལྟ་བུའི་ལས་སྔར་བསགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡོད་ངེས་པ་ཡིན་པ་དེས་ན། འབྲས་བུ་ཡི་དྭགས་ལ་སྐྱེ་མི་དགོས་པའི་ཐབས་ལ་འབད་པ་བསྐྱེད། དེར་སྐྱེས་ནས་ད་ལྟ་དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བཞིན་པ་དང་དེར་སྐྱེ་བྱེད་ཀྱི་ལས་བསགས་བཞིན་པ་དེ་ཚོ་ལ་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་དགོས་པས་དེ་ལྟར་སྦྱོར་དངོས་རྗེས་གསུམ་ཚང་བས་ཉམས་སུ་ལེན་དགོས་སོ།།
༣༽ དུད་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་བཤད་པ།
༡ བྱིངས་ན་གནས་པ།
ངན་སོང་གི་གནས་གསུམ་པ་དུད་འགྲོ་ལ། བྱིངས་གནས་དང་ཁ་འཐོར་བའི་རིགས་གཉིས་ཡོད་ལ། དེ་ཡང་རྩ་བར། གཅིག་ལ་གཅིག་ཟ་གསོད་པའི་འཇིགས་པ་ཆེ། །བཀོལ་ཞིང་སྤྱོད་པས་ཉམ་ཐག་བླང་དོར་རྨོངས། །ཕ་མཐའ་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་བའི། །ཞེས་ཚིག་རྐང་གསུམ་གྱིས་དུད་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་བསྟན་ལ། གཅིག་ལ་གཅིག་ཟ་ཞེས་པས་གཙོ་བོ་བྱིངས་གནས་ལ་གོ་སྟེ། ཕྱིའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ནང་ན་ཉ་ཡི་རིགས་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་དང་དུང་གི་རིགས་ཆུ་སྲིན་ལ་སོགས་པའི་སྲོག་ཆགས་ཆེ་ཆུང་མང་པོས་བར་མཚམས་མེད་པར་གང་ནས་ཡོད་ལ། དེ་འདྲའི་སྲོག་ཆགས་ཆུ་གནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཅིག་གིས་གཅིག་བསད། གཅིག་གིས་གཅིག་ཟ་བ། ཆེ་བས་ཆུང་བ་ཟ་བ། ཆུང་བས་ཆེ་བ་འབིག་པ། གླིང་བར་གྱི་རྒྱ་མཚོ་མུན་ནག་ཅན་གྱི་ནང་ནས་རང་རང་གི་ཡན་ལག་བརྐྱང་བསྐུམ་ཙམ་ཡང་མི་མཐོང་བ་དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཅན་གྱི་གནས་དང་ལུས་ངན་པས་ཉམ་ཐག་པ་ཡིན་ནོ།།
༢ ཁ་འཐོར་བའི་རིགས།
ཁ་འཐོར་བའི་རིགས་ནི། གསོད་པའི་འཇིགས་པ་ཆེ། །བཀོལ་ཞིང་སྤྱོད་པས་ཉམ་ཐག་སོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཁ་འཐོར་བ་ནི་མི་དང་ལྷའི་གནས་རྣམས་སུ་ཡོད་པ་འདི་དག་ཡིན་པས། བྱ་དང་རི་དྭགས་གཅན་གཟན་ལ་སོགས་པས་གཅིག་གིས་གཅིག་ཟ། དཔེར་ན་ཁྲ་བྱིའུ་ཐུབ་ཀྱིས་བྱིའུ་དང་བྱིའུ་འབུ་ཐུབ་ཀྱིས་འབུ་ཞེས་པ་ལྟར་སྲོག་བཅད་ནས་ཤ་ཁོ་ནས་འཚོ་བ་ཤིན་ཏུ་མང་བ་ཡིན། ཡང་རྔོན་པས་གསོད་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ལག་བསྟར་གྱིས་གསོད་པ་སོགས་མདོར་ན་གསོད་པའི་འཇིགས་པ་སྲོག་ལ་ཉེན་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེ་བ་དང་། བཀོལ་ཞིང་སྤྱོད་པས་ཉམ་ཐག་བླང་དོར་རྨོངས། །ཞེས་པས་མིས་བདག་ཏུ་བཟུང་བའི་དུད་འགྲོ་ལྟ་བུ་ལ་བྱ་གཅོད་པ། སྤུ་འབྲེག་རྒྱུ་ཁྲག་གཏར་རྒྱུ། ཤིན་ཏུ་ལྕི་བའི་ཁལ་འགེལ་རྒྱུ། འགྲོ་མི་ཐུབ་བཞིན་དུ་ལྕག་གིས་བྲབ་རྒྱུ། ད་དུང་སྲབ་ཁ་ལ་འཇོག་རྒྱུ། ཡོབ་ཀྱིས་རྩིབ་མ་བརྡུང་རྒྱུ། ཡང་ལྕག་ཚན་གྱིས་གཤད་ནས་རྒྱུག་འདུར་གཉིས་ཀྱིས་ལ་ལུང་མང་པོ་གཅོད་པ་དང་། སྣ་ལོ་ལྟ་བུ་སྣ་ཕུག་སྟེ་སྣ་ནང་དུ་ཐག་པ་བརྒྱུས། གླང་ཆེན་ལ་ལྕགས་ཀྱུས་རྣ་བ་འཐེན་པ། དེ་མིན་གཅན་གཟན་གཏུམ་པོ་དེ་ཚོར་རྩེ་རིགས་བསླབ་དུས་ཅི་འདྲའི་སྡུག་བསྔལ་གཏད་མེད། མདོར་ན་དུད་འགྲོའི་རིགས་ཐམས་ཅད་སེམས་བླང་དོར་གྱི་གནས་ལ་རྨོངས་པ་ཡིན་པས། རྨོངས་ཤིང་བླུན་པ་དེའི་དབང་གིས་དང་། ཤེས་རབ་ཡོད་མེད་ཀྱི་སྟབས་ཀྱིས་མི་རྣམས་ཀྱིས་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་པ་ཡིན་མ་གཏོགས། ཤེས་རབ་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་ན་དུད་འགྲོའི་ལུས་སྟོབས་ཀྱིས་མིས་བཀོལ་སྤྱོད་དང་དབང་བསྒྱུར་སོགས་བྱེད་མི་ཐུབ་མོད། རྨོངས་པ་ཡིན་པའི་སྟབས་ཀྱིས་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་དགོས་བྱུང་བ་ཡིན། དེ་ཡང་དུད་འགྲོའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚེ་ཚད་ལ་ངེས་པ་མེད་དེ་འགའ་རེ་ཚེ་བསྐལ་བར་ཐུབ་པ་ཡང་ཡོད་ལ་འགའ་རེ་ཉིན་རེར་ཡང་ལན་མང་དུ་སྐྱེ་ནས་ལན་མང་དུ་ཤི་བ་ཡང་མང་བས། ཚེ་རིང་བ་ལ་རིང་བའི་ཚོད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་དང་ཐུང་བ་ལ་ཐུང་བའི་ཚོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ། །དུད་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་ན། ཕ་མཐའ་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་བའི། །ཞེས་པས། མདོར་ན་དུད་འགྲོ་གཅིག་གི་ལུས་སྟེང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་ན་ངན་སོང་གསུམ་པོའི་སྡུག་བསྔལ་དུས་གཅིག་ལ་མྱོང་བཞིན་འདུག་བསམ་རྒྱུ་ལྟ་བུ་དེ་ལྟར་ཡོད་ལ། བཤས་ར་གཅིག་གི་ནང་གི་ཟོག་ལུག་དང་། ཉ་པས་གྲོང་ཁྱེར་རེ་རེའི་ནང་ནས་ཆུ་གནས་གསོད་པ་ལ་བལྟས་ན། གསོན་བཞིན་པགས་པ་བཤུ་བ། གསོན་བཞིན་སྙིང་ཀར་གྲི་བཙུགས་ནས་གསོད་རྒྱུ། ཉ་རིགས་སོགས་གསོན་པོར་པགས་པ་བྲད་པ་དང་། ཡུལ་འགར་ཨ་རྒས་སྤྲེའུའི་ཀླད་པ་བཀོག་སྟེ་གསོན་པོའི་ཀླད་པ་མི་མང་པོས་ཟ་ཐུར་གྱིས་བླངས་ནས་ཟ་བ་རེད་ཟེར་བའི་བྲེད་ཤ་ཐོན་པ་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་པས། མདོར་ན་དེ་ལྟར་ཕ་མཐའ་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་བའི་རྒྱུ་དེ་གང་ལས་བྱུང་ཞེ་ན། ས་བོན་གཏི་མུག་མུན་པར་འཁྱམས་པ་བདག །ཅེས་པས། སྤྱིར་དུག་གསུམ་གྱིས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ལས་ཆུང་བས་དུད་འགྲོ། འབྲིང་གིས་ཡི་དྭགས། ཆེན་པོས་དམྱལ་བ་ལ་འཕེན་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་གཏི་མུག་གིས་བསགས་པའི་ལས་ཀྱིས་དུད་འགྲོའི་གནས་སུ་འཁྱམས་པ་ཡིན་པས་དེ་ལྟ་བུའི་དུད་འགྲོར་འཁྱམས་པའི་ལས་མང་པོ་སྐྱེ་བ་ཐོག་མེད་ནས་བསགས་པ་བདག་གི། བློ་སྣ་ཆོས་ལ་སྒྱུར་ཅིག་གུ་རུ་མཁྱེན། །ལམ་གོལ་དམན་པར་མ་གཏོང་ཀུན་མཁྱེན་རྗེ། །གཉིས་སུ་མེད་དོ་དྲིན་ཆེན་བླ་མ་མཁྱེན། །ཞེས་གསུངས་པས། ལས་དེ་ལྟ་བུ་ད་སྔོན་བསགས་པའི་རྣམ་སྨིན་མྱོང་མི་དགོས་པའི་བཤགས་སྦྱང་བྱེད་ཤེས་པ་དང་ཕྱིན་ཆད་སླར་ལུས་དེ་འདྲ་ལ་སྐྱེ་རྒྱུའི་བསམ་པ་ཙམ་ཡང་མི་ཤར་ཞིང་། ལས་ངན་དེ་ལྟ་བུས་འཕངས་ནས་ལུས་ངན་དུད་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བཞིན་པའི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་སྐྱོབ་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ལས་དེ་དང་དེ་འདྲ་བསགས་བཞིན་པའི་སེམས་ཅན་ལས་ངན་རྣམས་སྤྱོད་པ་ངན་པ་དང་བསམ་པ་ངན་པ་དེ་རྣམས་ལས་བཟློག་ནས་ལམ་ཡང་དག་པ་ལ་འཁྲིད་ཐུབ་པ་དེ་འདྲ་བའི་བདག་གི་བློ་སྣ་ཆོས་ལ་སྒྱུར་ཅིག་པད་འབྱུང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གུ་རུ་རིན་པོ་ཆེ་ཁྱེད་མཁྱེན། རང་ཉིད་ཀྱི་ཐར་ལམ་མ་གཏོགས་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་བསམ་བློ་མི་གཏོང་བའི་ལམ་དམན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གོལ་ནས་ལམ་དམན་པའི་ཕྱོགས་སུ་མི་གཏོང་ཞིང་ལམ་ནོར་དུ་མི་འཇུག་པར་ཀུན་མཁྱེན་ཆོས་རྗེ་ཁྱོད་མཁྱེན། གཉིས་མེད་གཅིག་འདུས་ཀྱི་དྲིན་ཆེན་བླ་མ་ཁྱེད་ཀྱིས་བདག་གི་འདི་ཕྱིའི་སྐྱབས་གནས་དང་རྟེན་ཕུར་གནང་བར་མཁྱེན། ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བཤད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཐམས་ཅད་ལ་གོང་བཤད་ལྟར་གནས་དང་། ལུས་རྟེན། སྡུག་བསྔལ། ཚེ་ཚད་དང་དེའི་གནད་མ་ནོར་བར་སེམས་ལ་ལེན་རྒྱུ་དེ་ཞལ་ཤེས་ཡིན་པ་སྔར་ཡང་བཤད་མྱོང་བ་ཡིན། དེ་ལྟར་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་བློ་བཏང་སྟེ་རང་ཐོག་ཏུ་བླངས་དུས། སེམས་སྡུག་ལྷང་ངེ་འགྲོ་བ་དེ་ལ་སྐྱོ་ཤས་ཞེས་ཟེར། དེའི་སྟེང་དུ་སྡུག་བསྔལ་དེ་ལས་ཐར་འདོད་ཀྱི་བསམ་པ་ཐར་འདོད་ཀྱི་བློ་ཞིག་འབྱུང་བ་དེ་དང་གཉིས་ཀ་མཉམ་དུ་འཛོམ་དུས་གཞི་ནས་ངེས་འབྱུང་དང་ངེས་འབྱུང་གི་བསམ་པ་ཟེར་བ་དེ་ཡིན། དེ་ལྟར་ངེས་འབྱུང་གི་བསམ་པ་ཤུགས་དྲག་པོ་ཞིག་སྐྱེས་པ་དེ་དང་བསྟུན་ཏེ་ངན་སོང་གསུམ་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་ཐོག་མེད་ནས་བསགས་ཚད་ལ་གཉེན་པོ་སྟོབས་བཞི་ཚང་བའི་བཤགས་པ་བྱེད་པ་དང་། ཕྱིན་ཆད་ལས་དེ་ལྟ་བུ་ཅི་ལ་བབ་ཀྱང་མི་བྱེད་པའི་དམ་བཅའ་དང་། ད་ལྟ་ངན་སོང་དེ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་ཡོད་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། མར་ཤེས། དྲིན་དྲན། དྲིན་ལན་གཟོ་འདོད་ཀྱི་རྟོག་པ་སྐྱེ་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེ་འདྲའི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིག་བསམ་པའི་འདུན་པ་དང་འབྲེལ་བ། དེ་དང་བྲལ་བ་ཞིག་བྱུང་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པའི་སྨོན་པ་དང་འབྲེལ་བ། དེ་དང་བྲལ་བ་ཞིག་བདག་གིས་བྱའོ་སྙམ་པའི་དམ་བཅའ་དང་འབྲེལ་བ་སྟེ་འབྲེལ་བ་སུམ་ལྡན་དང་། དེའི་སྟེང་དུ་མ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བ་ཞིག་བསླུ་མེད་དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་ཁྱེད་རྣམ་པ་མཁྱེན། ཞེས་གསོལ་འདེབས་དང་འབྲེལ་བ་སྟེ་འབྲེལ་བ་བཞི་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་དགོས་ནི་རེད། དེ་ལྟར་འབྲེལ་བ་བཞི་ལྡན་གྱི་སྒོ་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དེ་འདིར་ངན་སོང་གི་གནས་གསུམ་པོ་མིན་ཡང་རིགས་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་ལྟར་བསྒོམ་དགོས་ཤིང་མདོར་ན་ཐུན་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱོར་བ་སེམས་བསྐྱེད་དངོས་གཞི་དམིགས་མེད་རྗེས་བསྔོ་བས་ཟིན་པ་དེ་རྣམས་གལ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ།།
༤༽ མིའི་སྡུག་བསྔལ་བཤད་པ།
ངན་སོང་གསུམ་པོ་མ་ཟད་མཐོ་རིས་ན་ཡང་བདེ་བ་མེད་པ་ཤུགས་ལ་བསྟན་པས་དེའི་གོ་བ་ལོན་དགོས། དེ་ལ་མཐོ་རིས་གྱི་གནས་དང་པོ་མི་ཡུལ་ཡིན་ལ་དེའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན། འདུལ་བ་ལུང་ལས། འཁོར་བ་སྡུག་བསྔལ་ཅན་ཕུང་པོ། །སྡུག་བསྔལ་སྡུག་བསྔལ་འདུ་བྱེད་དང་། །འགྱུར་བ་ཉིད་གསུམ་བརྒྱད་རྣམས་ཀྱིས། །མི་རྣམས་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས་པས། རྩ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་གསུམ་དང་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི། དེའི་སྟེང་དགྲ་སྡང་བ་དང་འཕྲད་ཀྱིས་དོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ། གཉེན་བྱམས་པ་དང་བྲལ་གྱིས་དོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ། མི་འདོད་པ་ཐོག་ཏུ་བབ་པའི་སྡུག་བསྔལ། འདོད་པ་ཐོག་ཏུ་མི་ཁེལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པ་ཡོད་ལ། དེའི་ནང་གི་རྩ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་ལས། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི། སྡུག་བསྔལ་སྔོན་མ་མ་ཡལ་བར་སྡུག་བསྔལ་ཕྱི་མས་དེའི་སྟེང་ལ་གནོན་རྒྱུ། སྡུག་བསྔལ་ཉིས་བརྩེགས། དཔེར་ན་ཕ་ཤི་བའི་སྟེང་དུ་མ་ཤི་བ་ལྟ་བུ། ཕོལ་ཐོག་ཏུ་རྨ་བྱུང་བ་ཞེས་ཀུན་བཟང་ཞལ་ལུང་ལས་དཔེ་བཞག་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་མི་ཡུལ་མིན་ཡང་འཁོར་བའི་གནས་རིས་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་བརྩེགས་མ་ཅན་ཡིན་ནོ། །འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་ད་ལྟ་བདེ་བར་ཡོད་པ་ལ་དེ་མི་བརྟན་པར་སྡུག་བསྔལ་གློ་བུར་དུ་འོང་བ། ནད་མེད་བདེ་བའི་ལུས་ཁམས་ཡིན་བསམ་པས་སེམས་བདེ་བར་ཡོད་འཕྲོ་ལ་གློ་བུར་དུ་ཤི་ནད་བཟློག་མེད་ཀྱིས་ཐེབས་པ་ལྟ་བུ་ཁྱིམ་བཟའ་ཚང་མི་རྒྱུ་མགོ་འཛོམས་སུ་ཡོད་པ་ལ་ཚོད་མ་ཟིན་པར་གཅིག་གཞན་དུ་འགྲོ་ས་ནས་མགོ་མ་ཐོན་པར་ཤི་བ་ལྟ་བུ། སེམས་བདེ་བདེ་ཁོད་བབ་ཀྱིས་ཡོད་འཕྲོ་ལ་ཕྱི་རོལ་ནས་གཏམ་ངན་གོ་བ་ལྟ་བུ་སོགས། འཁོར་བའི་གནས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་སྙན་གསུམ་ལ་རྟག་བརྟན་མེད་པ་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཤ་སྟག་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི། རང་ཅག་གིས་ད་ལྟ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་སྣང་མི་ཤར་བར་བདེ་བ་ལྟར་སྣང་བ་འདི་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་འདུ་བྱེད་པ་ཤ་སྟག་ཡིན། ང་རང་ཚོས་སྐྱིད་པོ་བྱེད་སྤྱད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་བརྩི་རྒྱུའི་ཁ་ལ་ཟ་རྒྱུ། རྒྱབ་ལ་གོན་རྒྱུ། རྒྱུ་རྫས་ལོངས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་གང་ལ་བསམ་ཡང་རྒྱུ་སྡིག་པས་བསྒྲུབ་པ་ཞིག་མ་གཏོགས་མེད་པས་དེའི་འབྲས་བུ་མཐར་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་དགོས་པ་ཡིན། དཔེར་ན་སྤུ་ཉག་མ་གཅིག་ལག་མཐིལ་དུ་བཞག་ན་མི་གོ་ཡང་། མིག་ནང་དུ་སོང་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཟུག་རྔུ་སྟེར་བ་བཞིན། སེམས་ཅན་གྱིས་བདེ་བར་བརྩི་རྒྱུ་དེ་འཕགས་པས་གཟིགས་ན་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་བདུད་ཀྱི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི་ཞེས་གསུངས་པས། ཆུ་བོ་ལ་དཔེ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འདི་བཞི་པོས་རྟག་ཏུ་འཁོར་བའི་གནས་སུ་མནར་བས་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན། དེའི་ནང་ནས་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་ན། མ་བུ་གཉིས་ཀྱི་སྟེང་དུ་འོང་བ་ཡིན་ཏེ། མ་བུ་གཉིས་ཀས་ཤི་དམྱལ་ཁམས་ལན་གཅིག་འགྲིམ་པ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཡོད་དེ། ཨོ་རྒྱན་རིན་པོ་ཆེས། མ་བུ་གཉིས་ཀ་གཤིན་ཡུལ་གོམ་ཕྱེད་བོར། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་འདྲའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེའོ། །རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི། རྒས་པ་ཁོ་རང་མ་གཏོགས་མི་ཤེས། །ཕྱི་པགས་པ་འདུས་པའི་གཉེར་མ་དང་གཅིག །ནང་ཤ་ཁྲག་ཟད་པའི་འབུར་གོབ་དང་གཉིས། །བར་གླེན་ལྐུག་གི་འོན་ལོང་ཐོམ་ཡོར་དང་གསུམ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཚེ་འདིར་སྣང་གི་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་ནང་ནས་ཚེ་ཇི་ལྟར་ཟད། ལོ་ཇི་ལྟར་རྒས་མ་ཤེས་པས་འཆི་བདག་གི་རྟགས་ཐམ་ཀ་ལུས་འབྱུང་བཞིའི་སྟེང་དུ་ཕོག་སྟེ་ལུས་ཀྱི་སྟོབས་ཉམས་མཛེས་པའི་མདངས་ཤོར། སྔར་ཡིན་ན་སྐྱེས་ཕོ་བརྒྱའི་གྲལ་ནས་དང་པོ་མིན་ཡང་ཐ་མར་མི་ལུས་པ་དང་། སྨན་མོ་བརྒྱའི་ནང་ནས་འདྲ་བོ་ཡིན་བསམ་ཁུལ་བྱེད་མཁན་ཚོ་ད་རྒ་རྒས་གཉེར་མ་ཅན་རྐང་ལག་ལ་བལྟས་ན་ཤིང་སྐམ་གོག་པོ་ལྟ་བུ། གཟུགས་ལ་བལྟས་ན་སྒུར་བོ་མིན་ཡང་འཁྱོག་པོ། མིག་གིས་མི་མཐོང་། རྣ་ཅོས་མི་གོ །ཁ་སོ་མེད་ཀྱིས་ཟས་ཟོས་ཀྱང་སྔོན་ཆད་ཀྱི་བྲོ་བ་ལྟ་བུ་མེད། ཉལ་ན་གཉིད་མི་འོང་། གཉིད་ན་རྨི་ལམ་ཚུན་ཆད་འཁྲུག་ནས་ལོ་ཉུང་དུས་དང་མི་འདྲ། ལུས་རྒུད་པ་དང་འདྲ་བར་སེམས་སྟོབས་ཉམས། བློ་ཡིས་ཚོད་མི་ཐིག མིས་མཐོང་མི་བྱེད། མི་གྲལ་ནས་བུད་དེ་གྲིབ་ཁུག་ཏུ་ལྷུང་དུས། མི་རྒས་ན་དབང་མེད། བྱ་རྒས་ན་སྒྲོ་སྲབ། ཅེས་པ་ལྟར། གཏམ་ཞིག་བཤད་ཀྱང་གཅོལ་རྒན་གྱིས་ཅི་མི་ཟེར་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་རེད་དུས། རྒས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཙེས་ཏེ་གཞན་བཤད་མི་དགོས་རང་ཉིད་ཀྱིས་མྱུར་དུ་འཆི་བར་ཤོག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་པར་ཐུག་འགྲོ་བ་དེ་ལྟར་ཡིན་ནོ། །ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན། ནད་འདྲ་དང་མི་འདྲ། འགའ་རེ་འཇམ་པོའི་རིམ་གྱིས་གཅུན་ནས་ག་ལེ་ག་ལེར་བསྡམས་ཏེ་མི་སྲོག་གཅོད་པ་དང་། འགའ་རེ་གཟེར་ཚ་ནད་ཁོ་ནས་བསྲན་མི་བཟོད་བཞིན་དུ་འཆི། ཅི་ལྟ་བུའི་མི་སྟོབས་ཆེན་གཟི་མདངས་ཅན་ཞིག་ཡིན་རུང་། ན་བ་དང་རྒས་པ་གཉིས་ཀས་མི་ཐུབ་རྒྱུའི་མི་ཞིག་མེད། དཔེར་ན་མཛེ་ནད་དང་དེང་སང་གི་སྐྲན་ནད་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། མ་ཤི་གོང་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཤི་བ་དང་གཅིག་པ་ལྟ་བུ་མྱོང་། ནད་པ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ནད་ན་ཚའི་ཚོར་བས་ཉིན་མོའི་ཉིན་རིང་། མཚན་མོའི་མཚན་རིང་། ཉིན་མཚན་གོ་ནོར་བ། ཉིན་པར་གཉིད་ལོག་བྱས་ཀྱང་གཉིད་མི་ཆོག་པ། མཚན་ལ་གཉིད་བསམ་ཡང་གཉིད་མི་འོང་བ། སྟེང་སྐམ་ཞབས་རུལ་བ་སོགས་མདོར་ན་བཤད་ཚོད་དང་ཉན་ཚོད་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་རྒྱུ་ཡོད་པ་ནད་པ་ཁོ་རང་གཅིག་པུས་ཤེས་རྒྱུ་ཞིག་ཡིན། ཡང་ཤི་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ན། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ནས་སྐྲག་དགོས་པ་དངོས་དེ་འདི་ཡིན་པས་མིང་འཛིན་མི་ཕོད་རྒྱུ་ལྟ་བུའི་ཤི་ཁ་མནར་གཅོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བཞིན་པའི་མི་འགའ་རེ་མཐོང་ན། ངོ་མི་ཤེས་པའི་མིའི་མིག་ནས་མཆི་མ་འཐོར་བ། དེའི་ཚེ་སྔར་བྱས་ཀྱི་སྡིག་པ་དྲན་ནས་འགྱོད་པ་སྐྲག་སྔངས་གཉིས་ཀ་མཉམ་དུ་སྐྱེ། དབུགས་གཅིག་ཐོག་གཉིས་བརྩེགས་ཀྱིས་ཤི་བར་དོ་སྔོན་ལ་འཆར་བཞིན་པར་གཉེན་ཉེ་རིང་གཅེས་དགུ་དམར་དགུ་རྣམས་ཤུལ་དུ་ངུ་བཞིན་པ་མཐོང་དུས་སེམས་གྲང་ཤར་རེ། སྡུག་གིས་སྙིང་གས་ལ་ཁད་དུ་གྱུར་ནས་གསོན་པོ་ཤི་བོ་གཉིས་ཀ་ཁ་བྲལ་དགོས་ལ། ཉི་མ་དེ་རྗེས་ནས་འཇིག་རྟེན་མི་ཡུལ་ཟེར་བ་འདིའི་སྟེང་ན་མིང་ཞིག་མ་གཏོགས་མ་ལུས། མིང་ཡང་ཡུན་རིང་པོ་སོང་ན་མི་ཤེས་རྒྱུ་རེད་འགྲོ་ནི་རེད། མི་ཆོས་ཡོད་ཤི་ན་ཅུང་ཟད་དྲག་སྟེ་ཤི་བ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་མ་བྱུང་ཡང་ཤི་ན་མི་འགྱོད་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་འདྲ་དེ་ཤུལ་ཡོད་ལ་སེམས་གནད་ཅུང་ཟད་ཆུང་བ་ཡིན། སྡིག་ཅན་ཤི་ན་ལྷག་པར་དུ་འཇིགས་སྐྲག་སྡུག་བསྔལ་ཆེ་སྟེ། མི་སྡིག་ཅན་འཆི་བ་མཐོང་ཙ་ན། །ལས་རྒྱུ་འབྲས་སྟོན་པའི་སློབ་དཔོན་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། མ་ཤི་གོང་ནས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སླེབ་པ་ལྟ་བུའི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་འཇིགས་སྐྲག ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྟེང་ནས་ལུས་ཀྱི་འབྱུང་བ་སྡུད་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་མི་དགོས་པ་ཞིག་དང་འདི་བཞིས་མི་མནར་བ་ཞིག་མེད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། གཞོན་པ་གསར་སྐྱེས་ཚ་ཤི་རེད་ན་རྒས་མ་ཁོམ་པས་རྒས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མ་མྱོང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་མོད། འཆི་རྐྱེན་གང་གིས་ཤི་ན་ཡང་རྒས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་མི་ཆུང་ངེས་ཅན་གྱིས་དེ་ལས་རྒས་ནས་མི་མནར་ཙམ་བྱུང་ན་དགའ་འམ་སྙམ་པ་ལྟ་བུ་ཡོད་ངེས་སོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་མི་ལ་གོང་བཤད་ལྟར་དགྲ་སྡང་བ་དང་འཕྲད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དེ། རྒྱུ་འཕྲོག་པ་མ་ཟད་སྲོག་འཇོམས་པ། གཉེན་བྱམས་པ་དང་འབྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དེ། ཉིན་རེ་ཞག་རེ་ཙམ་ལ་ཡང་འབྲལ་མི་ཐུབ་པ་དེ་ཚོ་ཚེ་གཅིག་གཏན་བྲལ་གྱིས་མིག་གིས་མཐོང་རྒྱུ་མེད་པར་གྱུར་པ་དང་། ཡང་མི་འདོད་པ་ཐོག་ཏུ་བབ་པའི་སྡུག་བསྔལ། མི་བསམ་རྒྱུ་སྟེང་དུ་བབ་ནས་སྡུག་བསྔལ་བ། འདོད་པ་ཐོག་ཏུ་མི་ཁེལ་བ་བརྒྱ་བསམ་ན་གཅིག་མི་འགྲུབ། གོམ་གསུམ་གྱེན་ལ་སྤོས་ན། རྡོག་དྲུག་ཐུར་ལ་ཐོན་པ། ལས་ངན་པ་ཐོག་ལ་བབ་དུས་རྐྱེན་ངན་པ་མ་བོས་རང་འཁོར་ཟེར་བ་དེ་ལྟར་བྱ་བ་ལམ་ལ་མི་འགྲོ་བ་སོགས་ངན་སོང་མིན་ཡང་ངན་སོང་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་དགོས་པ་ཡིན་ནོ།།
༥༽ ལྷ་མིན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བཤད་པ།
མཐོ་རིས་ཀྱི་གནས་གཉིས་པ་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བློ་ཐོག་ཏུ་བླང་ན། བཤེས་སྤྲིངས་ལས། ལྷ་མིན་དག་ནའང་རང་བཞིན་ལྷ་དག་གི། །དཔལ་ལ་སྡང་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཆེ། །དེ་དག་བློ་དང་ལྡན་ཡང་འགྲོ་བ་ཡི། །སྒྲིབ་པས་བདེན་པ་མཐོང་བ་མ་མཆིས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པས་ལྷ་མ་ཡིན་ལ་རིགས་མང་པོ་ཡོད་མོད། གང་ཡིན་ཡང་སྤྱིར་བཏང་སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་དབང་གིས་འཕངས་པས་ཕྲག་དོག་གི་འདུ་ཤེས་འགྲོ་བ་གཞན་ལས་ཀྱང་རགས་ཤིང་ཆེ་བ་ཡིན། ལྷ་མ་ཡིན་རང་གི་ཡུལ་ན་ཡང་གནས་དང་སྡེ་རིས་བརྩད་པས་རྟག་ཏུ་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་དུས་འདའ་བ་མ་ཟད་ལྷའི་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་ཚོགས་ལ་ཕྲག་དོག་སྐྱེ་ནས་ལྷ་རྣམས་དང་ནམ་ཡང་འཁྲུག་པ་བྱེད་ལ། འཁྲུག་པ་ན་ལྷ་རྣམས་ཁེ་ལ་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་དེ་མ་ཐག་ཕམ་པ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་མི་དང་འདྲ་བར་གནད་གང་ལ་ཕོག་ཀྱང་འཆི་བ་དང་། ལྷ་རྣམས་ནི་བསོད་ནམས་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གཟུགས་མི་འགྲེང་བདུན་ཙམ་གྱིས་མཐོ་ལ། ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་དེ་ཙམ་གྱིས་དམན་པས་ནམ་ཡིན་ཡང་ཕམ་འགྲོ། ལྷ་ལ་འཆི་སོས་ཀྱི་བདུད་རྩི་ཡོད་པས་སྐེ་མ་བཅད་སྲོག་གནད་ལ་མ་ཕོག་ན་མི་འཆི་ལ། ལྷའི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་མྱོས་བྱེད་ཀྱི་རྫས་བླུད་དེ་སྣ་ཞགས་ལ་མཚོན་ཆའི་འཁོར་ལོ་བཏགས་ནས་མངགས་ཡོང་སྐབས་ལྷ་མ་ཡིན་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་དུས་གཅིག་ལ་གསད་ཅིང་། རོ་ཐམས་ཅད་རི་རབ་ཀྱི་ངོས་ནས་མར་བསྒྲིལ་འོང་སྐབས་རོལ་བའི་མཚོ་ཆེན་རྣམས་ཀྱི་མདོག་ཀྱང་ཁྲག་ཏུ་བསྒྱུར་བ་ཉིན་མང་པོ་བྱུང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན། རི་རབ་ཀྱི་ཁོང་སེང་ན་ཡོད་པའི་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་གནས་གཙོ་བོ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་མ་ཟད། ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་རིགས་མི་ཡུལ་ན་རྒྱུ་བ་དེ་ཚོ་ཡང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕྲག་དོག་དང་གདུག་རྩུབ་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་པའི་དབང་གིས་གཞན་ལ་ཕྲག་དོག་དང་གདུག་རྩུབ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པས་དེ་བྱེད་པ་ན་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བ་དེ་ཚོ་ལྷ་མ་ཡིན་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ།།
༦༽ ལྷའི་སྡུག་བསྔལ་བཤད་པ།
མཐོ་རིས་ཀྱི་གནས་གསུམ་པ་ལྷ་ཡི་སྡུག་བསྔལ་ནི། དེ་ལ་འདོད་གཟུགས་གཟུགས་མེད་ཀྱི་ལྷ་གནས་སོ་སོར་ཡོད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་འོག་མར་ལྟུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་གཅིག་མཚུངས་སུ་ཡོད་ལ། དེ་ལས་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་གནས་ལྟ་བུ་ལ་འཆི་འཕོ་དང་ལྟུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་གཉིས་ཀ་ཡོད་དེ། བཤེས་སྤྲིངས་ལས། ལུས་ཀྱི་ཁ་དོག་མི་སྡུག་འགྱུར་བ་དང་། །སྟན་ལ་མི་དགའ་མེ་ཏོག་ཕྲེང་སྐམ་དང་། །གོས་ལ་དྲི་མ་ཆགས་དང་ལུས་ལས་ནི། །སྔོན་ཆད་མེད་པའི་རྔུལ་འབྱུང་ཞེས་བགྱི་བ། །མཐོ་རིས་འཆི་འཕོ་འདྲེན་བྱེད་འཆི་ལྟས་ལྔ། །ཞེས་གསུངས་པས་འཆི་བའི་ལྟས་ལྔ་འབྱུང་བ་འདོད་ལྷའི་འཆི་ལྟས་ཡིན་ལ། ད་དུང་མངོན་པ་ལས་ཉེ་བའི་འཆི་ལྟས་གོས་དང་རྒྱན་ལས་སྒྲ་མི་སྙན་པ་ཐོས་རྒྱུ་རྔུལ་ཆུ་ལུས་ལ་ཆགས་རྒྱུ་སོགས་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་གསུངས། དུས་རྒྱུན་ལྷ་རྣམས་བློ་དང་རྣམ་རིག་བཀྲ་བ་ཡིན་ཡང་ཤི་རན་ཁར་ཡུལ་གཅིག་ལ་སེམས་གནས་ནས་མིག་འབྱེད་འཛུམ་མང་པོ་མི་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་སོགས་འཆི་ལྟས་མང་པོ་འབྱུང་བར་གསུངས། དེ་འདྲའི་འཆི་ལྟས་ཚང་བ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་ལ། ཤེས་ནས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པར་མ་ཟད་ལྷ་ཡི་གྲོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་འཆི་རན་པ་ཤེས་པས་བཙོག་བལྟས་ནས་འགྲམ་དུ་མི་གཅར་བས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཤི་ཚར་ནས་གནས་འོག་མར་ལྷུང་བ་མང་ཆེ་བ་ཡིན་པས་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་དེ་མཐོང་དུས་ལྷག་པར་སྡུག་བསྔལ་ཆེ། དེ་ལྟ་བུའི་འཆི་འཕོ་ལྟུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཞག་བདུན་ལ་མྱོང་དགོས་ན་ལྷའི་ཞག་བདུན་དེ་མིའི་ལོར་ཕབ་ན་མི་ལོ་བདུན་བརྒྱ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས། དེ་འདྲའི་ཡུན་རིང་བོར་མ་ཤི་བས་དམྱལ་བ་མྱོང་བ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཤི་གྲབ་ལྷུང་གྲབ་བྱེད་པའི་བར་ལ་མྱོང་དགོས། གཟུགས་གཟུགས་མེད་ལ་འཆི་འཕོའི་སྡུག་བསྔལ་མངོན་གྱུར་པ་མེད་ཀྱང་། འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཟད་དུས་གནམ་མདའ་གྱེན་ལ་འཕངས་ན་ཤུགས་ཟད་དུས་ཐུར་དུ་མི་ལྷུང་ཐབས་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་འོག་མར་ལྟུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དེ། དེ་ལས། ཚངས་ཉིད་ཆགས་བྲལ་བདེ་བ་ཐོབ་ནས་སླར། །མནར་མེད་མེ་ཡི་བུད་ཤིང་གྱུར་པ་ཡི། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་བསྟེན་འཚལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཁམས་གསུམ་རིགས་དྲུག་གང་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་ཞིག་མེད་པར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་དཔེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། མེའི་འོབ་ལྟ་བུ། སྲིན་མོའི་གླིང་ལྟ་བུ། རྒྱ་མཚོའི་རྦ་ཀློང་དུ་ཚུད་པ་ལྟ་བུ། མཚོན་ཆ་རྣོན་པོའི་རྩེ་ལྟ་བུ། མི་གཙང་ཁང་ན་གནས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་གསུངས་སོ། །མེའི་འོབ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་གནས་ན་མེས་ཚིག་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ན་ཚ་མྱོང་ངེས་པ་དེ་ལྟར་འཁོར་བའི་མེ་འོབ་ཏུ་ཚུད་དུས་ཐར་བའི་བུད་ཤིང་བསྲེག་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པ་འབྱུང་། སྲིན་མོའི་གླིང་དུ་སླེབ་ན་སྲོག་དང་བྲལ་བ་ལྟར་འཁོར་བའི་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་བསླུ་བྲིད་ཀྱིས་བསླུས་ནས་ཐར་བའི་སྲོག་རྩ་གཅོད་འགྲོ་བ་དང་། རྒྱ་མཚོའི་རྦ་ཀློང་དུ་ཚུད་ན་མུ་མཐའ་མཐོང་བ་མེད་པས་ཐར་བ་མེད་པ་བཞིན་འཁོར་བའི་ཀློང་དུ་ཚུད་དུས་ཐར་ཐབས་ཡོད་དཀའ། མཚོན་ཆ་རྣོན་པོའི་རྩེ་ལ་རེག་ན་རྨ་བྱེད་པ་བཞིན་འཁོར་བའི་མཚོན་གྱིས་ཉམ་མ་ཉེས་པ་དཀོན་པ་དང་། མི་གཙང་ཁང་ན་དྲི་མ་ཞིམ་པོ་ཞིག་གང་ན་ཡོད་དེ་དང་འདྲ་བར་འཁོར་བའི་གནས་ན་སྐྱིད་པ་དང་བདེ་བ་མེད་པའི་དཔེ་དེ་ལྟར་དུ་བཞག་པ་ཡིན། ད་རུང་དུག་སྦྲུལ་གདུག་པ་ཅན་གྱི་ཚང་དང་འདྲ་སྟེ་དུག་སྦྲུལ་གྱི་ཚང་ནང་དུ་ལྷུང་ན་དུག་གིས་ཟིན་ནས་ཤི་རྒྱུ་མ་གཏོགས་མེད་པ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལས། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དམྱལ་མེས་ཉམས། །ཡི་དྭགས་བཀྲེས་ཤིང་སྐོམ་པས་ཉམས། །དུད་འགྲོ་གཅིག་ལ་གཅིག་བཟས་ཉམས། །མི་དག་འཚོ་བ་ཐུང་བས་ཉམས། །ལྷ་རྣམས་བག་མེད་པ་ཡིས་ཉམས། །འཁོར་བ་ཁབ་ཀྱི་རྩེ་ཙམ་ལ། །བདེ་བ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རིགས་དྲུག་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་རྣམས་ཐད་ཀའི་ལྟད་མོར་བལྟས་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར་ཞིབ་ཏུ་སེམས་ཐོག་ལ་ཡར་བླངས་ཏེ་ལུས་ཐོག་ལ་སྨིན་ནས་བསྡད་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་རང་གིས་རང་ལ་ཚུར་བསམ་བློ་ཞིག་བཏང་ན། ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་ཡིད་ཆེས། འཁོར་བར་ངེས་འབྱུང་གི་བློ་བཅོས་མིན་ཞིག་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་འོང་བ་ཡིན། དེ་སྐྱེས་ན་ཚེ་འདིའི་དོན་ཆུང་བྲེལ་དོ་ཅན་པོ་བློས་ཐོང་རྒྱུ་དང་དགེ་བ་ལ་སྤྲོ་བ་སྡིག་པ་ལ་འཛེམ་པ་ཞིག་རང་ཤུགས་ཀྱི་རེད་འོང་། དེའི་སྐབས་དད་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ངང་གིས་སྐྱེས་ནས་འཇིག་རྟེན་ཚེ་འདིའི་ཕུན་ཚོགས་ཇི་ལྟ་བུ་མཐོང་ཡང་དེ་ལ་ཡིད་སྨོན་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་མེད་པ་མཁྲིས་ནད་ཅན་ལ་བཙོ་ཟན་བྱིན་པ་ལྟ་བུའི་ཞེན་པ་ལོག་པ་ཞིག་འོང་ངེས་ཏེ། རྗེ་རིན་པོ་ཆེས། དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་ཚེ་ལ་ལོང་མེད་པ། །ཡིད་ལ་གོམས་པས་ཚེ་འདིའི་སྣང་ཤས་ལྡོག །ལས་འབྲས་མི་བསླུ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས། །ཡང་ཡང་བསམ་པས་ཕྱི་མའི་སྣང་ཤས་ལྡོག །དེ་ལྟར་གོམས་པས་འཁོར་བའི་ཕུན་ཚོགས་ལ། །ཡིད་སྨོན་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་མི་སྐྱེ་ཞིང་། །ཉིན་མཚན་ཀུན་ཏུ་ཐར་པ་དོན་གཉེར་བློ། །བྱུང་ན་དེ་ཚེ་ངེས་འབྱུང་སྐྱེས་པ་ལགས། །ཞེས་པའི་གདམས་ངག་གནང་བ་བཞིན་དུ་ཉམས་སུ་ལེན་དགོས་ནི་རེད། ངེས་འབྱུང་སྐྱེས་པའི་ཚད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན། འཁོར་བའི་གནས་རིས་འདི་མཐོ་ཡ་གི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆོད་ནས། དམའ་མ་གིའི་ན་རག་དམྱལ་ཁམས་ཡན་ཆོད་ལ་བདེ་བའི་གོ་སྐབས་ཤིག་དང་སྐྱིད་པའི་གོ་སྐབས་ཡོད་ས་གཅིག་ཀྱང་མེད། མཐོ་རིས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་ཟག་བཅས་ཀྱི་བདེ་བ་དེ་གཡན་པ་ཕྲུག་པའི་བདེ་བ་དང་འདྲ་སྟེ། རྔོ་ནད་ཅན་གྱིས་ཟ་འཕྲུག་འཕྲུག་ན་བདེ་སྣང་ཤར་ནས་མ་འཕྲུག་ན་སྡོད་མི་ཐུབ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་མོད། དོན་དུ་ཟ་འཕྲུག་འཕྲུག་ན་བདེ་བ་མིན་ལ་ཟ་འཕྲུག་མེད་པ་བདེ་བ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་ལྟར་བཤད་སྐབས་དེ་འདྲ་བཤད་སྲོལ་ཡོད། དེ་ལྟར་ཟེར་དར་ཞེས་གོ་ལོ་དང་ཐོས་ལོ་ཙམ་དུ་མི་བཞག་པར་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཚོ་སེམས་ཐོག་ལུས་ཐོག་གཉིས་ལ་ལེན་དགོས་པ་སྔར་ཡང་ཡང་བཤད་པ་ལྟར་ཡིན། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དྲན་ནས་འཇིག་རྟེན་ཚེ་འདིའི་བྱ་བ་བློས་ཐོང་བ་ཞིག་གིས་གཞི་ནས་ཆོས་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཇོ་བོ་རྗེ་དཔལ་ལྡན་ཨ་ཏི་ཤ་འདའ་རན་སྐབས་ཤིག་ལ་སློབ་མ་རྣལ་འབྱོར་བ་ཞིག་གིས། ཁྱེད་འདས་རྗེས་ངས་སྒོམ་ཁོ་ན་བྱེད་ན་ལེགས་སམ་ཞེས་ཞུས་པས། ཇོ་བོས་སྒོམ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་ནང་དུ་ཐེ་བ་ཡིན་གསུངས། དེ་རེད་མི་འདུག་བསམ་ནས། འོ་ན་འཆད་ཉན་བྱས་ནས་སྡོད་དམ་ཞུས་པས། དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་ནང་དུ་ཐེ་བ་ཡིན་གསུངས། འོ་ན། གང་བྱེད་དགོས་ཞུས་པས་ཚེ་འདི་བློས་ཐོངས་ཞེས་གསུངས། ཡང་གྲྭ་བ་ཞིག་གིས་ལྷ་ཁང་ལ་སྐོར་བ་བྱེད་བཞིན་པའི་སྐབས་འབྲོམ་སྟོན་པ་རྒྱལ་བའི་འབྱུང་གནས་དང་མཇལ་ནས་འབྲོམ་སྟོན་གྱིས། སྐོར་བ་བྱེད་པ་ལེགས་མོད་དེ་ལས་ཆོས་ཤིག་བྱས་ན་མི་ལེགས་སམ་གསུངས། གྲྭ་བ་དེའི་བསམ་པར། སྐོར་བ་ལས་ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་བཀླག་པ་དགའ་བ་འདྲ་བསམ་སྟེ། ཀུན་དགའ་ར་བར་ཕྱིན་ཅིང་བར་ཁྱམས་ཤིག་ཏུ་སྐད་ཆེན་པོས་མདོ་ཀློག་བཞིན་བསྡད། ཡང་འབྲོམ་སྟོན་པ་ཕེབས་ནས་མདོ་འདོན་པ་ལེགས་མོད་དེ་བས་ཆོས་ངོ་མ་ཞིག་བསྒྲུབ་ན་མི་ལེགས་སམ། ཞེས་གསུངས། ཡང་གྲྭ་བའི་བསམ་བློར། འོ་ན་མདོ་འདོན་པ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་དགའ་ཆེ་འདུག་སྙམ་སྟེ། མིག་གི་ཟིམ་ཟིམ་བྱས་ནས་སྒོམ་བརྒྱབ། ཡང་འབྲོམ་སྟོན་གྱིས་སྒོམ་བརྒྱབ་པ་ལེགས་མོད་དེ་ལས་ཆོས་ངོ་མ་ཞིག་བྱས་ན་མི་དགའ་འམ་ཞེས་གསུངས་པས། གྲྭ་བས་ཐབས་གཞན་ཅི་ཡང་མ་རྙེད་པར་འབྲོམ་སྟོན་པར་འདི་ལྟར་ཞུས། ངས་ཅི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་འགྲིག་གི་མེད་ལ་ཆོས་ངོ་མའི་གྲལ་དུ་ཡང་མི་འགྲོ་ན་འོ་ན་ཅི་ལྟར་བྱས་ནས་ཆོས་ངོ་མ་བསྒྲུབ་དགོས་གསུང་རོགས་ཞུས་ཚེ། འབྲོམ་སྟོན་གྱིས་ཚེ་འདི་བློས་ཐོངས་ཚེ་འདི་བློས་ཐོངས་ཞེས་ལན་གཉིས་སུ་གལ་པོ་ཆེ་ལ་ནན་ཏན་དུ་གསུངས་པ་ལས་གཞན་ཅི་ཡང་མ་གསུངས། དེ་ཡང་དང་པོ་ཚེ་འདི་བློས་བཏང་ནས་ངེས་འབྱུང་གི་བློ་བཅོས་མིན་ཤུགས་དྲག་ཅིག་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་ན་དེའི་སྟེང་དུ་ཆོས་གཞན་པ་བསྒྲུབ་ན་གཞི་ནས་ཆོས་རྣམ་དག་ཅིག་རེད་གསུངས་པའི་དོན་ཡིན་མ་གཏོགས་མདོ་བཏོན་ན་ཆོས་མ་ཡིན། སྐོར་བ་བསྐོར་བ་དང་སྒོམ་བརྒྱབ་པ་དེ་ཕན་ཡོན་དང་ཕན་ཐོགས་མེད་ཅེས་གསུངས་པའི་དོན་མ་རེད། དེས་ན་དང་པོ་ཚེ་འདི་བློས་ལེགས་པར་བཏང་སྟེ་ངེས་འབྱུང་གི་བློ་བཅོས་མིན་ཞིག་རྒྱུད་ལ་ངེས་པར་སྐྱེ་དགོས་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན། དེ་བས་ན་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་གོ་མ་ལོག་པར་ཆོས་བསྒྲུབ་ན་སངས་རྒྱས་བསྟན་པའི་བབ་དེ་སྐས་ཀྱི་སྒྲོམ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པས་རྨང་ནས་ཡར་འཇུག་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་དོན་ཆེན་ཡིན་པ་ཤེས་དགོས། ཚེ་འདིའི་བྱ་བཞག་འདི་འཇིག་རྟེན་འཁོར་བ་ལས་མི་ཐར་བའི་སྒྲོག་དངོས་ཡིན་པས་དེ་ལས་ཐར་བའི་ཐབས་སློབ་མཁན་ནི་བླ་མ་མ་གཏོགས་གཞན་སུ་ཡང་ཡོད་དཀའ་ངེས་ཡིན་ལ། དེས་ན་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསྒོམ་པ་འདི་དང་པོ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་བློ་ཁ་ཕྱོགས་ཐབས་དང་། བར་དུ་རྒྱུ་འབྲས་ལ་ཡིད་ཆེས་སྐྱེས་ཐབས། དེ་སྐྱེས་ནས་ཚེ་འདི་བློས་ཐོང་། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བ་སོགས་ནས་མཐར་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མདོར་ན་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་གཞི་འདི་ཡིན་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་ཆོས་འཁོར་རིམ་པ་གསུམ་ལ་བསྐོར་བའི་ཐོག་མར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་འདི་གསུངས་པ་ཡིན་པས་ཕྱིན་ཆད་འཁོར་བའི་གནས་སུ་འཁྱམས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་མ་མྱོང་ན་སྙམ་པའི་སེམས་ཤིག་ཡོད་ན། འདིའི་ཉམས་ལེན་སྦྱོར་དངོས་རྗེས་གསུམ་ཚང་བའི་གནད་ཐོག་ཏུ་ཁེལ་བ་ཞིག་བྱེད་པ་གཅིག་པོ་དེ་ལ་གཞོལ་བ་གལ་ཆེ་སྟེ། དེ་ཡང་ཆོས་བསྒྲུབ་ན་བློ་གཅིག་ཐོག་ཏུ་བསྡད་ནས་དོན་གཅིག་པོ་དེ་ལ་འཐམ་དགོས་ཏེ། རྒྱ་གར་མི་གཅིག་ལྷ་གཅིག བསམ་པ་ལ་གཅིག་ཐུར་གཅིག་ཅེས་པ་བཞིན་དགོས་པ་ལས། དེ་རིང་གོང་དེ་དགའ་འམ། སང་ཉིན་འོག་དེ་ལེགས་སམ་སྙམ་སྟེ་གོང་འོག་མང་པོར་འཐམ་ཀྱང་ཐ་མ་གཅིག་ཀྱང་མ་འགྲུབ་པས། འདྲ་བེའུ་ཁ་སྐྱ་མུ་གེས་ཤི་བའི་དཔེ་ལྟར་ཡིན། སྔོན་ཆད་ཁྱི་རྐུན་ཞིག་གིས་གྲོད་ཧྲལ་ཞིག་ཁྱེར་ནས་ཆུ་འགྲམ་ཞིག་ཏུ་སླེབས་སྐབས་ཆུ་ནང་དུ་གཅིག་བལྟས་པས་ཁོ་རང་གི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་མཐོང་དུས། ཁྱི་གཞན་ཞིག་གིས་ཀྱང་གྲོད་ཧྲལ་ཞིག་ཁྱེར་འདུག་པས་དེ་འཕྲོག་དགོས་བསམ་པས་ཆུ་ནང་དུ་མཆོང་སྐབས། ཁོ་རང་གི་ཁ་ནང་གི་གྲོད་ཧྲལ་ཆུ་ལ་ཤོར་བ་དེ་དང་འདྲ་བར། ཆོས་པ་འགའ་རེས་རང་གི་སྔོན་གྱི་མན་ངག་སྒོམ་འཕྲོར་བཞག་སྟེ་གཞན་ཞིག་ལ་འགྲམ་ཆུ་ལྡང་སྟེ་རྒྱུག་ཁུལ་བྱས་པས་གཉིས་ཀ་ཤོར་བའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་པ་ཡིན་པས་ད་དུང་དཔེར་མཚོན་ན། གནའ་སྔོན་མར་རྒྱལ་པོ་ཟླ་བའི་སེང་གེའི་མེ་ཏོག་ལྡུམ་རར་ཉིན་ཞིག་ཕག་རྒོད་ཅིག་འཛུལ་ཤོར་ནས་མེ་ཏོག་མང་པོའི་རྩ་བ་ཀློག་པས་མེ་ཏོག་མང་པོ་འཕྲོ་བརླག་ཤོར། དེར་ལྡུམ་རྭ་སྲུང་མཁན་དེས་མདའ་གཞུ་བཟུང་ནས་བདས་པས་རི་ཕག་བྲོས་ཤོར། རྗེས་དེད་ནས་ཆོད་ལ་ཁད་ཅིག་ལ་དེའི་ཅུང་ཉེ་ས་ནས་གླ་བ་ཞིག་འོང་བ་མཐོང་བས་ཁོའི་བསམ་པར་རི་ཕག་བསད་ཀྱང་ཤ་ལས་ཅི་ཡང་མེད། གླ་བ་བསད་ན་ཤ་ལྤགས་གཉིས་ཡོད་བསམ་ནས་དགའ་སྟེ་ལག་ཏུ་ཚུད་ལ་ཁད་པའི་རི་ཕག་བསྐྱུར་ནས་གླ་བ་དེ་ཉིན་ཕྱེད་ཙམ་ལ་བདས། གང་མཚམས་ནས་གླ་བ་དཀའ་སྟེ་རྗེས་ཟིན་ལ་ཁད་ཀྱི་མཚམས་སུ་ཤ་བ་ཞིག་མཐོང་བས་ཡང་ཁོའི་བསམ་པར། གླ་བས་མི་དགའ་ཤ་བས་དགའ་སྟེ་དེ་ལ་ཤ་ལྤགས་རྭ་ཅོ་ཚང་མ་ཐོབ་རྒྱུ་ཡོད་བསམ་ནས་གླ་བ་དེར་བོར་ནས་ཤ་བ་དེད་ནས་འགྲོ་ཁུལ་བྱེད་དུས་ཤ་བ་མཆོང་ཐེངས་ཤིག་གིས་ནགས་ཀླུང་མཐའ་མེད་ཅིག་ཏུ་ཤོར་བས་བལྟ་ས་ཙམ་ཡང་མ་རྙེད་སྐབས། བར་སྣང་ཁམས་ནས་ལྷ་ཞིག་གིས། དང་པོ་བརྩམ་པ་མ་འགྲུབ་ན། །རྗེས་ཀྱི་བྱ་བ་འགྲུབ་མི་སྲིད། །ཅེས་བཤད་པ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་གྲགས་སོང་བ་ཡིན་ལ། རྔོན་པ་ཞི་ལུ་ནགས་མཐའ་མེད་དེ་ལས་མགོ་འཁོར་ཏེ་རང་ཡུལ་གྱི་ས་ཕྱོགས་ནོར་ནས་དཀའ་ལྟོག་མང་པོའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་སྟེ་ཉིན་ཞག་མང་པོར་རང་ཁྱིམ་དུ་མ་སླེབ་པ་དེ་འདྲ་ཡིན་དུས། བློ་གཅིག་ཐོག་ཏུ་འདུག་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བ་ཡིན། དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ང་ཚོས། དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ། ཚེ་མི་རྟག ལས་རྒྱུ་འབྲས། འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་ཏེ་བློ་ལྡོག་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དང་རང་ལུགས་ཀུན་མཁྱེན་ཡབ་སྲས་ཀྱི་བརྒྱུད་པ་འདིར་དེའི་སྟེང་དུ་རང་དོན་ཡིད་བྱེད་ལ་བློ་ལྡོག་པ་དང་ལྔ་པོ་འདི་ངེས་པར་གོ་དགོས་ལ་རང་ཐོག་ཏུ་ལེན་དགོས། ཁྲིད་སྦྱང་ཡང་དེ་ལྟར་བྱེད་དགོས་པ་ཡིན། དེ་ལུགས་ཀྱིས་བློ་སྦྱོང་ལ་བརྩོན་རྒྱུ་དེ། ཆོས་པ་སད་ཀྱིས་ཁྱེར་མི་ཁྱེར་ཆོས་མཐར་ཕྱིན་དང་མི་ཕྱིན་ལྟ་ས་ངོ་མ་དེ་ཡིན་པས་བློ་སྦྱོང་གིས་བློ་ལྡོག་ཐུབ་མེད་ན། གཞུང་བཀའ་པོད་ལྔ་བློ་ཐོག་ནས་འཆད་ནུས་པ་མ་ཟད་གྲྭ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་མགོ་ནས་མར་བལྟས་ཡོད་ཀྱང་ཆོས་པ་རྣམ་དག་གི་གྲལ་དུ་མི་ཐེ་བ་གོང་ནས་བཤད་པ་ལྟར་དུ་ཡིན་པས་ཐུགས་ལ་ངེས་དགོས། ཞེས་གསུངས་སོ། །