ཉིན་བཞི་བའི་བདེ་ཆེན་ཞིང་གི་སྨིན་ཁྲིད།
མཚམས་སྦྱོར་ཞལ་གདམས།
འདིར་ཡང་ཚང་མས་ངག་གི་སྨྲ་བ་བསྡམས་ཏེ། སྒོ་གསུམ་ཆུན་གཅིག་ཏུ་དྲིལ་ནས་དམ་པའི་ཆོས་འཆད་ཉན་ལ་འཇུག་པར་བྱ། མར་གྱུར་ནམ་མཁའི་མཐའ་དང་མཉམ་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཀྱང་མ་ལུས་པ་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མནར་བའི་ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་ཡ་ངའི་འཇིགས་སྐྲག་ཆེན་པོ་འདི་ལས་ཐར་བར་བྱ། ཐར་བ་དེའང་གཏན་བདེའི་གོ་འཕང་རྒྱལ་བ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་འགོད། དེ་ལྟར་འགོད་པའི་ནུས་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྐྱོན་ཀུན་ཟད་ཡོན་ཏན་ཀུན་ལྡན་ཉིད་ཡིན་པས་ན། དེ་ཉིད་ཀྱི་གོ་འཕང་ཅི་ནུས་ཀྱང་བསྒྲུབ་དགོས་སྙམ་པའི་བསམ་པ་བཟང་པོ་རྒྱ་ཆེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་སྒོ་ནས། ཐོག་མར་ཁ་ནང་དུ་ཕྱོགས་ཏེ་གང་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱི་མི་ཚེའི་སྔར་སོང་གི་བྱ་བ་ལ་ཕྱོགས་སྡོམ་ཞིག་བྱས་ན། ལོ་རེ་རེའི་ནམ་ཟླ་དུས་བཞིའི་ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ལོ་རེར་བརྩིས་ནས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདིར་ད་སྔོན་ཡན་ཆད་དུ་བསྡད་ཅིང་། ལོ་རེའི་ཉིན་ཞག་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུར་ཉི་མ་གནམ་ལ་ཤར་བ་ནས་བཟུང་ལས་ཀ་སྣ་ཚོགས་པ་ཞིག་བསྒྲུབས་པ་ཡིན། དེའང་ནད་ཀྱིས་ཐེབས་ནས་མལ་དུ་ལྷུང་སྐབས་རེར་མ་གཏོགས་དེ་ལྟར་འདས། བཟའ་བ་བཏུང་བ་གཉིད་པ་དུད་འགྲོ་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཙམ་ལས་རང་གཞན་འཕྲལ་ཡུན་ལ་ཕན་པའི་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་འགྲུབ་ཡོད་དམ། ཆོས་ལྡན་གྱི་ཡུལ་གྲུར་སྐྱེས་པའི་དུད་འགྲོའི་རྣ་བར་ཆོས་སྒྲ་ཐོས་པར་ཡང་མཐོ་རིས་དང་ཐར་བའི་ཕན་ཡོན་རེ་ཡོད་པས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བསམ་ན། མ་མཐའ་ཡང་ཕྱུགས་ཟོག་གི་རྣ་ལམ་དུ་དཀོན་མཆོག་གི་མཚན་ཐོས་པའི་ཕན་ཡོན་དེ་ཙམ་ཞིག་རང་ལའང་ཡོད་ངེས་སྙམ་མོ། །ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བསམ་ན་དུད་འགྲོས་དད་པ་བྱེད་མི་ཤེས་ལ་དད་ལོག་ཀྱང་བྱེད་མི་ཤེས་མོད། འུ་བུ་ཅག་ནི་སྨྲ་ཤེས་དོན་གོ་བ་ཡིན་པས་སྤྱིར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ཀྱི་མཚན་དང་ཡོན་ཏན། ཁྱད་པར་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་མཚན་དང་ཡོན་ཏན་རྣ་བར་ཐོས་ཚེ་དད་པ་དང་འདུན་པ་སྟོབས་སུ་གྱུར་ནས་སྨོན་ལམ་རྣམ་དག་བཏབ་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་གོམས་འདྲིས་བྱས་ན། བདེ་བ་ཅན་དུ་འགྲོ་བྱེད་ཀྱི་ལམ་ཡིག་དང་། རྟ་བྲོ་གྲོགས་གསུམ་ལྟ་བུའི་མཐུན་རྐྱེན་ལ་དེ་ལས་ལྷག་པ་མི་དགོས། གལ་ཏེ་ཡིད་མ་ཆེས་པར་ཐེ་ཚོམ་དང་ལོག་ལྟའི་དབང་དུ་སོང་ནས་དད་ལོག་སྐྱེས་ན། ཆོས་ཀྱིས་ཐར་བ་མི་ཐོབ་པར་མ་ཟད་དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུའང་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་མ་གྱུར་ཀྱང་ཡིད་ཆེས་བློ་གཏད་ཕེར་བའི་བློ་སྟོབས་ཀྱི་ནུས་པས་མ་འདང་བ་དང་། བླུན་ཞིང་རྨོངས་ཆེས་པའི་དབང་གིས་ཆོས་ཐོས་ཚད་རྣ་བའི་ལྟག་རྒྱབ་ཀྱི་རླུང་ལྟར་གྱུར་ན་དུད་འགྲོ་དང་ཁྱད་ཆེན་པོ་མ་ཞུགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་འཆད་པ་པོ་ཐ་མལ་བ་གཞན་རྒྱུད་མཁྱེན་པའི་མངོན་ཤེས་མེད་པ་བདག་འདྲ་བས་རང་རྒྱུད་གཞན་ལ་བཀབ་ནས་བཤད་ན་ཅུང་ཟད་བཟང་ངམ་སྙམ་པ་ཡིན། ལྟར་སྣང་ལ་ཆོས་པའི་གཟུགས་འཆང་བ་ཡིན་ན་དེ་དང་མཐུན་པའི་ལུས་ངག་གི་ཆོས་དང་། ཟང་ཟིང་རྒྱུ་ནོར་གྱི་ཚོགས་གསོག་ཕྲན་བུ་རེ་ཡུལ་སྲོལ་གྱི་གོམས་གཤིས་དང་མཐུན་པར་ཕར་བརྟེན་ཚུར་བརྟེན་གྱིས་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་འགྱུར་རེ་སྟོན་མོད། དེའང་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱི་དབང་དུ་མ་སོང་བ་ཞིག་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཆེས་གལ་ཆེ་བ་ནི། ཚུལ་གནས་ཐོས་དང་བསམ་ལྡན་པས། །སྒོམ་པ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར། །གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན་ཡང་གཞི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཐད་ནས་ཀྱང་ལེགས་སྨོན་དུ་མ་གྱུར་པ་ཞིག་དཀོན་པའི་ཕྱིར་ན། མི་ཚེའི་བྱ་བ་ལ་ཕྱོགས་སྡོམ་བྱས་ཚེ་ཆོས་རྣམ་དག་ཅི་ཡང་མ་འགྲུབ་པར་བསྒྲུབས་ཚད་གཟུགས་བརྙན་དུ་གྱུར་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་ནམ་ཡང་འགྲུབ་དུས་མེད་པ་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་དེའང་མི་འགྲུབ་པར་རེ་ཐག་ཆད་ན། ད་ནི་མི་ཚེ་སྟོང་ཟད་དུ་གྱུར་སོང་ཞེས་པའི་སྡོམ་ཚིག་ཅིག་བཀོད་ཆོག དེའི་ཕྱིར་རང་གི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཔེ་དེབ་ཅིག་འབྲི་ན་དེའི་ཁ་བྱང་ལ་ངེས་པར་དུ། སྟོང་ཟད་ཀྱི་མི་ཚེ། ཞེས་འདོགས་དགོས་འདུག དེ་ལྟ་ན་ད་སྔོན་ཡན་ཆད་ནི་འདས་ཟིན་པས་ཕྱིར་ཡོང་ཐབས་མ་མཆིས་མོད། དེ་རིང་གི་ཉི་མ་ད་ལྟ་ཡོད་པ་འདིའང་སྔོན་ཆད་བཞིན་སྟོང་ཟད་དུ་གྱུར་ཚེ། སང་ཉིན་བལྟས་ན་དེ་རིང་གི་ཉི་མ་ནི་འདས་པའི་དུས་ཏེ། ཕྱི་དྲན་གྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་ད་ནི་འཕྱིས་ཟིན་པས་མི་ཚེ་ཡོངས་སུ་ཚར་སོང་སྙམ་པར་ཡང་མི་བྱ་སྟེ། གཟབ་ནན་བྱེད་ནུས་ན་ད་དུང་གསོན་ཡུལ་དུ་ཡོད་པས་བག་ཡོད་བྱས་ཆོག་སྟེ། དོན་དངོས་སུ་དུས་ཚོད་ཀྱི་རིན་ཐང་ནི་གསེར་ལས་ཀྱང་ཆེ་བ། གལ་ཏེ་གསེར་གྱིས་ས་གཞི་བཀང་ཡང་མི་ཚེ་ལ་དུས་ཚོད་སྐར་ཆ་གཅིག་གི་ཁ་སྣོན་ཡང་བྱེད་མི་ནུས། དེ་ལྟར་ཤེས་ན་རིན་ཐང་ཅན་གྱི་མི་ཚེ་འདི་དོན་ཡོད་ཅིག་བྱེད་དགོས་པ་ནི། བློ་སྦྱོང་གི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་བཞིན་དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་དང་། མི་ཚེ་ལ་རིན་ཐང་ལྡན་ཡང་ཚེ་མི་རྟག་པ་ཡིན་པ་དང་། འཁོར་བ་འགྲོ་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་ལྟ་ཅི་རང་རེ་མི་ཡུལ་ཁོ་ནར་བསམས་ཀྱང་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་སྨྲོས་མ་དགོས་ལ། སྤྱིར་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་ལས་མ་འདས་པ་ནི་འཁོར་བའི་ཉེས་དམིགས་ཡིན་ལ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རྣམ་གཞག་ཆེར་མ་ཤེས་ཀྱང་སྣང་བ་ལྐོག་ཏུ་མ་གྱུར་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཡུལ་དང་། དེ་ལས་ཡུལ་སྡེ་གཅིག་དང་ཕ་མ་གཅིག་གི་བུ་རྒྱུད་ཡིན་ཡང་སྐྱིད་སྡུག་འདྲ་དང་མི་འདྲ་བ་ཐོད་པའི་རི་མོ་བཞིན་བསྐོས་ཐང་སྣ་ཚོགས་པ་ཡིན་པས། ལས་སྔ་མའི་རྒྱུ་ལ་མ་བརྟེན་པར་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་ཡོང་ཐབས་མེད་པའི་རྣམ་གཞག་འདི་ལའང་བསམ་བློ་མི་གཏོང་ཐབས་མེད་ཡིན། སྐྱོ་ཤས་ཅུང་ཟད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་བྱ་གཞག་ལ་སྔ་ཤེས་ཕྱི་འདང་རྒྱག་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན། མ་མཐའ་ཡང་རང་དོན་ལ་བསམ་བློ་ཞིག་གཏོང་དགོས་ཏེ། དཔེར་ན། གོམ་ཁ་རྗེས་མའི་རྡོག་ལམ་དུ་རྡོ་དང་འཕྲང་ཡོད་མེད་ལ་བལྟས་ནས་གཡང་དུ་མི་ལྷུང་བ་ཙམ་ངེས་པར་བྱེད་དགོས་པ་ལྟར་རོ། །སྤྱིར་གོང་སྨྲོས་བཞིན་མི་ཚེའི་འདས་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་མོད་དེ་ལའང་བེད་སྤྱོད་ཅུང་ཟད་བཏང་ཆོག་སྟེ། དེ་ཉིད་ད་ལྟའི་མཐོང་ཡུལ་དུ་མ་མཆིས་ཀྱང་དེའི་ཕམ་ཉེས་དང་སྟོང་ཟད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དྲན་ཡུལ་དུ་བྱས་ཆོག་པས་ན། གོམ་པ་སྔ་མ་སྤོ་ཉེས་དྲན་ན་ཕྱི་མ་སྤོ་བར་གལ་ཏེ་བག་ཡོད་མ་བྱས་ཚེ་རྡོག་སྣ་ས་ལ་ཐོགས་ཏེ་རི་གཟར་གྱི་གཡང་ས་ཐར་མེད་དུ་ལྷུང་བར་དོགས་པའི་དྲན་སྐུལ་རེ་འབྱུང་ངོ་། །དེའི་ཕྱིར་རང་གི་རྡོག་ལམ་འཚོལ་ཤེས་པ་ཁོ་ནས་ཀྱང་མི་ཆོག་སྟེ། དྲིན་ཆེ་བའི་ཕ་མ་རྒན་གསུམ། ཤ་ཚ་བའི་བུ་དང་ཚ་རྒྱུད། སྡེ་ཡུལ་མི། གྲོང་གྲོགས་ཁྱིམ་མཚེས་སོགས་ལའང་རང་ཅི་བཞིན་བསམ་བློ་རེ་བཏང་སྟེ། རང་སར་གཞན་འཇོག་ཅིང་གཞན་སར་རང་བསྡད་ནས། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་ལ་སྐྱོ་བའི་སེམས་ཅན་རེ་རེའི་སྡུག་བསྔལ་རང་གི་ལུས་སེམས་ཀྱི་སྟེང་དུ་བླངས་ནས་བྱམས་སྙིང་རྗེ་ལ་གོམས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ངང་གིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། དེའང་སྨོན་སེམས་བསམ་པ་བཟང་བ་ཙམ་གྱིས་རང་གཞན་གྱི་དོན་ཆེན་ད་དུང་འགྲུབ་མེད། འཇིག་རྟེན་པ་འཁོར་བའི་མཚོ་ན་ཡོད་པ་དག་གིས་ཕན་ཚུན་སྐྱོབ་མི་ནུས་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྐྱབས་ཤིག་བཙལ་ནས། དེའི་གོ་འཕང་རང་གིས་བསྒྲུབས་ཏེ་རང་ཉིད་མཐུ་དང་ནུས་པ་སྟོབས་དང་མཁྱེན་པ་མངའ་བ་ཞིག་གྲུབ་རྗེས་མཐའ་ཡས་སེམས་ཅན་ཕ་མར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱོབ་པར་བྱེད་དགོས། དེ་ལ་དམ་ཆོས་ཟབ་མོའི་ཐབས་དང་མན་ངག་གི་གནད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་བྱས་ནས་དུས་དེ་རིང་དང་། ལ་འུར་ད་ལྟ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཐོས་པ་དོན་ལ་ཁེལ་བ་ཞིག་བྱ་སྙམ་ནས་ནན་ཏན་བྱེད་དགོས། གཞན་དུ་རྣམ་གཡེང་དང་ལེ་ལོའི་མི་ཚེ་འཁྱོལ་ཐབས་ཀྱིས་གཞི་འཁོར་བའི་ཁྱིམ་ངན་ཙམ་ཡང་ཟིན་ཐབས་མེད་པས་ན། ཉི་མ་བརྒྱ་ལ་ཉིན་གཅིག་ལྟར་འབྲོག་ཞིང་དང་བཟོ་ཚོང་གི་ལས་རིགས་གཉེར་མཁན་སུ་ཡིན་ཡང་དཀའ་ཚེགས་མ་མྱངས་བར་མི་འགྲུབ་བོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚེ་གཅིག་ཡུན་ལ་ཕན་པའི་དམ་པའི་ཆོས། སྔར་སོང་མི་རབས་སྔོན་མའི་དྲིན་ལན་གསབ་བྱེད། ཕྱིས་འབྱུང་བུ་དང་ཚ་བོའི་བསོད་ནམས་རྒྱས་བྱེད། ད་ལྟའི་རང་གཞན་གཉིས་ལ་འཕྲལ་དང་ཡུན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་འབྱུང་ཐབས། མཐར་ནི་མཐའ་ཡས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་ཐོག་བྱེད། རང་གཞན་གཏན་བདེ་སྒྲུབ་པ་འདི་ལེ་ལོ་དང་སྒྱིད་ལུག་གིས་དུས་ཚོད་ཡོལ་བས་མི་འགྲུབ། དེ་ལྟར་ཐུན་མོང་ཐུན་མིན་གྱི་སྔོན་འགྲོ་སྦྱང་བ་ནི་དགོས་གནད་གལ་ཆེན་དུ་བརྩིས་ཏེ་ནམ་ཡང་ཞེ་ནས་མི་འདོར་བ་བྱའོ།།
རྗེས་སུ་ཡི་རང་གི་ཡན་ལག
ད་ནི་སྐབས་སུ་བབ་པ་གང་ཞིག་འཆད་ཅེ་ན། བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞིའི་ཁྲིད་ལས། གཉིས་པ་ཚོགས་བསགས་སྒྲིབ་སྦྱང་གི་གནད་བསྡུས་ཡན་ལག་བདུན། དེ་ལས་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་། མཆོད་པ་དང་། བཤགས་པ་གསུམ་གོང་དུ་སོང་ནས། དེ་རིང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་གི་མཚམས་ནས་འཆད་དགོས་ཏེ། མཁས་གྲུབ་ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱི་ཞལ་ནས། དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་རྣམས་དང་སོ་སྐྱེ་ཡིས། །དགེ་བ་གང་བསྒྲུབས་ཀུན་ལ་ཡི་རང་ངོ་། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཐུགས་བསྐྱེད་ནས། །འགྲོ་དོན་རྒྱ་ཆེན་མཛད་ལ་ཡི་རང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པ་དག་གིས་ཚོགས་བསགས་ཤིང་སྤང་རྟོགས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་ནས་འགྲོ་དོན་མཛད་པ་དང་། ཐེག་ཆེན་བྱང་སེམས་འཕགས་པ་དག་གིས་ས་བཅུ་ལམ་ལྔས་བསྡུས་པའི་ཟག་མེད་ཀྱི་དགེ་བ་བསྒྲུབས་པ། སོ་སྐྱེ་རྒྱུད་ལྡན་གྱི་གང་ཟག་ལམ་ལ་ཞུགས་དང་མ་ཞུགས་པས་ཟག་བཅས་ཀྱི་དགེ་རྩ་བསགས་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཐུགས་བསྐྱེད་ནས་རྫོགས་སྨིན་སྦྱང་བ་མཐར་ཕྱིན་ཏེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་སོགས་འགྲོ་དོན་དཔག་མེད་མཛད་པ། དེ་ལྟའི་དགེ་བ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བྱེད་པ་ནི། རྒྱལ་སྲས་ཆེན་པོ་ཞི་བ་ལྷས། སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ངན་སོང་གི །སྡུག་བསྔལ་ངལ་བསོའི་དགེ་བ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་ཅན་དག་བདེར་གནས་ལ། །དགའ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན་ལ། དེའང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་གི་དགེ་བ་ནི་ང་རྒྱལ་དང་ངོམ་ཆོས་སུ་མི་འགྱུར་ཞིང་དཀའ་ཚེགས་མེད་པར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པའི་མན་ངག་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། དེའི་ཕན་ཡོན་ནི་མདོ་སྡུད་པ་ལས། སྟོང་གསུམ་རི་རབ་སྲང་ལ་གཞལ་བའི་ཚད་གཟུང་རུང་། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་དགེ་བ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་གསེར་གྱི་རི་བདུན་དང་བཅས་པ་རྒྱ་མར་གཞལ་ནས་སྲང་ལ་བཏེགས་ཀྱང་དེའི་ཚད་གཟུང་བར་ནུས་མོད། འོན་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་གཅིག་གི་དགེ་རྩ་ནི་ཚད་གཟུང་བར་མི་ནུས་ཞེས་པའོ། །དེ་བཞིན་ལྡོག་ཕྱོགས་ནས་གཞན་གྱི་དགེ་བ་དང་བདེ་བ་ལ་ཕྲག་དོག་བྱས་ན་སྡིག་པའི་ལས་ཆེན་པོ་བསགས་པས་ན། དེའི་འབྲས་བུ་རང་ཉིད་ལ་མི་འདོད་པ་མང་པོ་ཞིག་སྐྱེད་པ་ནི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་བས་གྲུབ། དེས་ན་རང་གཞན་ཀུན་གྱིས་དུས་གསུམ་བསགས་པའི་དགེ་རྩ་མཐོང་ཐོས་གང་ཡོད་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བྱ་དགོས་སོ།།
ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་སྐུལ་བའི་ཡན་ལག
མཁས་གྲུབ་ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱི་ཞལ་ནས། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་རབ་འབྱམས་ཐམས་ཅད་ན། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ནས་རིང་པོར་མ་ལོན་པ། །དེ་དག་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ནི། །རྒྱ་ཆེན་མྱུར་དུ་བསྐོར་བར་བདག་གིས་བསྐུལ། །ཞེས་དང་། རྒྱལ་སྲས་ཞི་བ་ལྷས། ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ། །ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་མུན་འཐོམས་ལ། །ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མེ་སྦར་དུ་གསོལ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རང་རེའི་ཞིང་སྒྲུབ་ཀྱི་ཆོ་ག་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་རྒྱལ་སྲས་ཞི་བ་ལྷའི་སྤྱོད་འཇུག་གི་སྙིང་དོན་བསྡུས་པ་དང་། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཆགས་མེད་བདེ་སྨོན་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་ཡིན་པས་དེ་གཉིས་གཞིར་བཟུང་ནས་བཤད་ན་གོ་བར་ནུས་སོ། །དེའང་ཕྱོགས་བཅུའི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་དང་དེའི་རྣམ་སྤྲུལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་ལུང་དང་རྟོགས་པའི་མཛོད་ཆེན་པོ་མངའ་བ་ལ། སེམས་ཅན་མ་རིག་པའི་མུན་པར་འཐོམ་ཞིང་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཙེས་པ་འདི་དག་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་གསུམ་གྱི་འཆིང་ཐག་ལས་སྐྱོབ་པའི་ཕྱིར་དུ། རིགས་ཅན་གདུལ་བྱ་གསུམ་གྱི་ཁམས་དང་དབང་པོ་དང་མོས་པ་དང་བསམ་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྐོར་བར་མཛད་དུ་གསོལ་ཞེས་གསོལ་བ་འདེབས་དགོས། དེའང་འཇིག་རྟེན་གྲངས་མེད་དུ་སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་བྱོན་དང་འབྱོན་བཞིན་པས་རེ་ཞིག་ཆོས་མི་གསུངས་བའི་ཚུལ་སྟོན་པ་ལ། ཇི་སྐད་དུ། ཟབ་ཞི་སྤྲོས་བྲལ་འོད་གསལ་འདུས་མ་བྱས། །བདུད་རྩི་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཤིག་ཁོ་བོས་རྙེད། །སུ་ལ་བསྟན་ཀྱང་གོ་བར་མི་འགྱུར་བས། །མི་སྨྲ་ནགས་འདབས་ཉིད་དུ་གནས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཆེ་བ་འདོན་ཕྱིར་ཆོས་འཁོར་སྐོར་བར་སྐུལ་བས་དགེ་རྩ་རྒྱུད་ལ་དྲངས་ཏེ་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་མཛད་པའང་གྲངས་ལས་འདས། དེ་བཞིན་ལོག་ལྟ་ཅན་འགའ་ཞིག་གིས་དངོས་སུ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་ཞིང་རྒྱུ་འབྲས་ལ་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་། འགའ་ཞིག་གིས་བརྒྱུད་ནས་རང་གི་ཆེ་བ་འདོན་ཕྱིར་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཤུགས་ཀྱིས་སྨྲ་འབེབས་མཁན་མང་བའི་དུས་སྐབས་འདིར། དམ་པའི་སྐྱེས་བུ་ཚད་མའི་བསྟན་འཛིན་ཐུགས་རྒྱུད་སྦས་ཚུལ་དུ་བཞུགས་པ། སྐད་གྲགས་མ་མཆིས་ཤིང་སྙན་གྲགས་དོན་གཉེར་མི་མཛད་པར་བཞུགས་པ་རེ་རྙེད་སྲིད་ན། དེ་དག་སྤྱི་བོའི་གཙུག་ཏུ་བཀུར་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྐོར་བར་སྐུལ་བ་ནི་དགེ་རྩ་གཞན་གང་ལས་ཀྱང་ཕན་ཡོན་ཆེ་བར་འདུག་གོ །
མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་གསོལ་བ་འདེབས་པའི་ཡན་ལག
ཆགས་མེད་རིན་པོ་ཆེའི་ཞལ་ནས། སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་བསྟན་འཛིན་དགེ་བའི་བཤེས། །མྱ་ངན་འདའ་བར་བཞེད་ཀུན་དེ་དག་ལ། །མྱ་ངན་མི་འདའ་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་འདེབས། །ཞེས་དང་། རྒྱལ་སྲས་ཆེན་པོ་ཞི་བ་ལྷས། རྒྱལ་བ་མྱ་ངན་འདའ་བཞེད་ལ། །ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །འགྲོ་འདི་ལྡོངས་པར་མི་འགོད་ཅིང་། །བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་བཞུགས་པར་གསོལ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། གཞན་ཡང་སྔོན་དགེ་བསྙེན་ཙིནྟས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བཞུགས་གསོལ་བཏབ་པ་བཞིན། རང་ལུས་གྲངས་མེད་དུ་སྤྲུལ་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་དང་། ཁྱད་པར་དུས་འདིར་མུན་པའི་ནང་གི་གསལ་སྒྲོན་སྨིན་དབང་གཙང་མས་ངེས་དོན་གྱི་བསྟན་པ་འཛིན་མཁན་འཇིག་རྟེན་གྱི་མིག་གཅིག་པུ་བླ་མ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སངས་རྒྱས་མིའི་གཟུགས་སུ་བྱོན་པ་དག་ལ། སྙིགས་མའི་སེམས་ཅན་རྒྱུད་དམན་པས་ཐུགས་སུན་མི་འབྱུང་བར་ད་དུང་སྐུ་ཚེ་ཡུན་དུ་བརྟན་པར་བཞུགས་ཞུ་འབུལ་ཞིང་སྨོན་ལམ་འདེབས། དེ་ཚེ་རྒྱལ་བ་སྲས་དང་བཅས་པས་དེ་ལྟར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པར་མོས་པ་མཛད་ནའང་བསོད་ནམས་ཁྱད་འཕགས་ཅན་བསགས་པའོ།།
བསྔོ་བའི་ཡན་ལག
དེའང་བསགས་སྦྱང་སྤེལ་གསུམ་ལས་དགེ་རྩ་གོང་ནས་གོང་དུ་སྤེལ་བྱེད་ནི་བསྔོ་བ་ཡིན་ལ། འདི་ནི་རྒྱུ་ཚོགས་བསགས་དང་གྲོགས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་འབྲེལ་བར་མ་ཟད། རྒྱུ་བཞི་པ་སྨོན་ལམ་དག་པས་མཚམས་སྦྱོར་བར་ཡང་འབྲེལ་ཏེ་བསྔོ་བ་དང་སྨོན་ལམ་ནི་གཞི་མཐུན་ཡིན། དེ་མིན་ད་དུང་ཐེག་ཆེན་དགེ་བའི་རྩ་བ་མཐའ་དག་འདི་དང་མ་འབྲེལ་བ་མེད་ལ། དེ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་བསྔོའི་དགེ་བ་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཆ་ནས་དགེ་རྩ་མཆོག་དམན་འབྱེད་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། གང་གིས་བསྔོ་བའི་རྒྱལ་བོ་འདི་ཐོས་ནས། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་རྗེས་སུ་རབ་མོས་ཤིང་། །ལན་ཅིག་ཙམ་ཡང་དད་པ་སྐྱེད་པ་ནི། །བསོད་ནམས་དམ་པའི་མཆོག་ཏུ་འདི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དང་། འདིས་མཚོན་དུས་གསུམ་བསགས་པའི་དགེ་ཚོགས་རྣམས། །འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་དུ་བསྔོ། །ཞེས་པ་སོགས་དང་། གཞན་ཡང་རྒྱལ་སྲས་ཆེན་པོ་ཞི་བ་ལྷས། དགེ་བ་བདག་གིས་བསགས་པ་ཀུན། །དེས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་བསལ་བར་ཤོག །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེའང་གང་ལ་བསྔོ་བ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་། གང་ཞིག་བསྔོ་བ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་བསགས་དང་གསོག་བཞིན་པའི་དགེ་རྩ་འདིས་མཚོན་ཏེ་ཡན་ལག་བདུན་གྱིས་བསྡུས་པའི་དགེ་བ་བྱས་དང་བྱེད་འགྱུར་ཐམས་ཅད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བསྔོ་ན་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་རུའོ། །དེའང་ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་རྩ་ཇི་སྙེད་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས་གནས་སྐབས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བ་དང་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བའི་རྒྱུ་རུ་འགྱུར་བ་དང་། མཐར་ཐུག་སེམས་ཅན་ཞེས་པའི་མིང་ཡང་མེད་པ་འཁོར་བ་དོང་ནས་སྤྲུག་པར་བསྔོ་བ་ཡིན་ན། དེ་ལྟར་རྒྱལ་བ་སྲས་དང་བཅས་པའི་བདེན་ཚིག་གིས་འགྲུབ་པར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་སོ། །སྤྱིར་རང་ཉིད་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་བསྒྲུབས་པའི་དགེ་རྩ་རྒྱ་མི་ཆེ་ནའང་ཆོས་ཉིད་བདེན་པའི་སྟོབས་དང་ལྷག་བསམ་དག་པའི་བདེན་མཐུ་ཡིས་དེ་ཉིད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་རུ་འགྱུར་ནུས་ལ། དེ་ཚེ་རྒྱུན་མི་འཆད་ཅིང་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་རྩ་རྒྱ་ཆེན་དུ་གྱུར་པའང་ཡིན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་དགེ་རྩ་ལ་བདག་ཏུ་བཟུང་ནས་མ་བསྔོས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཁོང་ཁྲོ་སོགས་སྐྱེས་པས་འཇོམས་པར་འགྱུར་ཞིང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཟག་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་བསྔོས་ན་ཟད་པ་མེད་ཅིང་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ།།
རྒྱུ་གསུམ་པ་གྲོགས་བསམ་པ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ།
སེམས་བསྐྱེད་དང་སྐྱབས་སྡོམ་སྤྱིར་བསྟན་པ།
དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞི་ལས། རྟེན་ཞིང་ཁམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། རྒྱུ་ཚོགས་བསགས་པ་སོང་ནས་ད་ནི་གྲོགས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་འཆད་པར་བྱ་སྟེ། དེའང་ཆགས་མེད་བདེ་སྨོན་ལས། བསམ་པའི་དོན་ཀུན་ཆོས་ལྡན་ཡིད་བཞིན་འགྲུབ། །བསྟན་དང་འགྲོ་ལ་ཕན་ཐོགས་རྒྱ་ཆེན་འགྲུབ། །མི་ལུས་དོན་དང་ལྡན་པ་འགྲུབ་པར་ཤོག །ཅེས་བསྔོ་བའི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཤུགས་བསྟན་དུ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཞིང་སྒྲུབ་ཕྱག་ལེན་གྱི་སྐབས་སུ་རྒྱལ་སྲས་ཞི་བ་ལྷའི་སྤྱོད་འཇུག་ལྟར་ཟབ་མོ་ལྟ་བའི་སྲོལ་གྱི་ལུགས་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཉིན་རེར་ལེན་བཞིན་ཡོད་ལ། དེའང་ས་འདིར་ཡོད་པའི་ཁྱིམ་པ་ཕོ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱབས་གསུམ་འཛིན་པ་གཞིར་བྱས་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་གང་རུང་བླང་བའི་སྟེང་བྱང་ཆུབ་སྨོན་སེམས་ཆོ་གས་འབོགས་པ་ལྟར་བླང་ཡོད་པས་ན། ཉིན་རེ་བཞིན་དུ་མཆོད་པ་དང་བཅས་བྱང་སྡོམ་རྟེན་ལས་ལེན་པ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་བྱ་བ་ནི་གལ་ཆེའོ། །སྤྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པའི་བསྟན་བཅོས་འདི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རིན་པོ་ཆེ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ལེའུ་གསུམ། སྐྱེས་པ་མི་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ལེའུ་གསུམ། མི་ཉམས་པར་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ལེའུ་གསུམ་བཅས་དགུ་དང་། འབྲས་བུ་གཞན་དོན་དུ་བསྔོ་བའི་ལེའུ་གཅིག་བཅས་བཅུ་ཡིས་བསྟན། གཞན་ཡང་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་སྟེང་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་ཡན་ལག་བཅས་བརྒྱད་དང་། དེ་བཞིན་སེམས་བསྐྱེད་ལེན་པའི་རིམ་པ་དང་བསྟུན་ནས་མཆོད་པ་འབུལ་བའི་ཡན་ལག ཕྱག་འཚལ་བའི་ཡན་ལག སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་ཡན་ལག སྡིག་པ་བཤགས་པའི་ཡན་ལག་བཅས་བཞི་ནི་སྡིག་བཤགས་ལེའུར་བསྡུས་ཤིང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་གི་ཡན་ལག་དང་། ཆོས་འཁོར་སྐོར་བར་སྐུལ་བའི་ཡན་ལག མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་གསོལ་བ་འདེབས་པའི་ཡན་ལག བསྔོ་བའི་ཡན་ལག་བཅས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ལེའུ་ཡི་སྦྱོར་བ་སྔོན་འགྲོའི་སྐབས་སུ་བསྟན། གང་ལྟར་ཡང་དབྱེ་བསྡུའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཙམ་དང་གོ་རིམ་བསྡུ་ལུགས་ཙམ་ནི་སོ་སོའི་རང་གཞུང་གི་དགོས་གནད་དང་བསྟུན་པ་ལས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་སོ། །ཁ་སང་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མ་སོང་བའི་གང་ཟག་ནི་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་གྲལ་དུ་མི་ཚུད་དེ། རྒྱུ་མཚན་སྐྱབས་གནས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་འབངས་སུ་ཞུགས་པར་རང་གིས་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་བསྙེན་གནས་གྱི་སྡོམ་པ་ཡན་ཆད་ནས་གསང་སྔགས་ཀྱི་སྡོམ་པ་མན་ཆད་ཐམས་ཅད་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་སྡོམ་པ་ལ་རག་ལས་ཏེ། སྡོམ་པ་ཉི་ཤུ་བ་ལས། སྡོམ་པ་ཀུན་ལ་ཡོད་མོད་ཀྱི། །སྐྱབས་སུ་མ་སོང་བ་ལ་མེད། །ཅེས་སྤྱིར་སྡོམ་པ་ནི་ཀུན་གྱི་རྒྱུད་ན་ཡོད་ཆོག་མོད། འོན་ཀྱང་སུ་ལ་མེད་ཅེ་ན་དམིགས་སུ་བཀར་ནས་གཞི་སྐྱབས་འགྲོའི་སྡོམ་པ་མེད་པའི་གང་ཟག་ལ་སོར་བྱང་སྔགས་གསུམ་གྱི་སྡོམ་པ་གཞན་གང་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་པར་བསྟན། དེའི་ཕྱིར་ལམ་ལོག་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་གལ་ཆེ་ཞིང་། ལམ་དམན་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་གལ་ཆེ། དེའང་འདི་ལྟར། དགོངས་སུ་གསོལ་བ་གསུམ་གྱིས་སད་པར་བྱས། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་གསུམ་གྱིས་གཞིར་བཟུང་། ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ཉིད་གཞིར་བྱས་དངོས་གཞི་སྨོན་འཇུག་གི་ཆོ་གས་ཚུལ་བཞིན་ལེན་དགོས་པས། ངག་འདོན་བསྡུས་པ་འདིར། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྙིང་ནས་སྐྱབས་སུ་མཆི། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་བསྐྱེད། །ཅེས་པའི་ཚིག་རྐང་གཉིས་ལ་སྦྱར་ནས་སྐྱབས་འགྲོ་ལོ་སྔོན་མར་བཤད་ཟིན་མོད། འདིར་གཅིག་ནས་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་དགོས་ཆོས་དང་། གཉིས་ནས་སྐྱབས་འགྲོ་ཡང་དག་ཅིག་ཤེས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཕུང་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དེར་མ་འདུས་པ་མེད་པ་དང་། དེས་ནི་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་གྲལ་དུ་ཚུད་པར་བྱེད་པ། དེ་ཉིད་སྡོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་གཞི་ཡིན་པ། དེ་མིན་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བས་སྔར་བྱས་ཀྱི་སྡིག་པ་ཟད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱབས་འགྲོ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་སྒྲིབ་པ་ལྷག་མེད་དུ་བྱང་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྐྱབས་འགྲོའི་ཚིག་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་སྒྲིབ་པ་ཇེ་སྲབ་ཏུ་འགྱུར། གཞན་ཡང་སྐྱབས་འགྲོ་ཤེས་ན་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་ཐོབ་སྟེ། གནས་སྐབས་ཚེ་རིང་ཞིང་ནད་མེད་ལ་དཔལ་དང་འབྱོར་བ་རྒྱས། ཕྱི་མར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གོ་འཕང་ཡང་སྐྱབས་འགྲོ་ཡིས་ཐོབ་པར་བྱེད། རྐྱེན་ངན་བར་ཆད་ཟློག་པ་ལ་གཏོ་སྣ་རིམ་གྲོ་གཞན་ལས་ཀྱང་སྐྱབས་འགྲོ་འདོན་པ་བཟང་། བསམ་དོན་འགྲུབ་པར་ཡང་། དཀོན་མཆོག་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། རིན་པོ་ཆེའི་མཆོག་ནི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུར་གསོལ་བ་བཏབ་ན་དགོས་འདོད་འབྱུང་བ་ལྟར། དཀོན་མཆོག་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་ན་ཅི་བསམ་ངེས་པར་འགྲུབ་ཡོང་། དེར་མ་ཟད་སྐྱེ་བ་ཚེ་རབས་ཀུན་ཏུ་ངན་སོང་ལ་མི་ལྟུང་ཞིང་མྱུར་དུ་མངོན་འཚང་རྒྱ་བ་སོགས་ཕན་ཡོན་དཔག་མེད་ལྡན། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ནི་དད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་གྱི་དང་པོར་བགྲང་སྟེ། དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་བོ་རྒྱལ་སྲིད་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་བསྐོར་ནས་གླིང་བཞི་ལ་དབང་སྒྱུར་བའི་ཚེ་དེའི་སྣ་འདྲེན་ནི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་པས་ན། སློབ་དཔོན་དཔའ་བོས། དད་པའི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེས། །ཉིན་མཚན་དགེ་བའི་ལམ་སྣ་འདྲེན། །ཞེས་དང་། དཔལ་མགོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། དད་ཅན་ཉིད་ཕྱིར་ཆོས་ལ་བརྟེན། །ཞེས་པ་སོགས་དང་། དོན་དམ་པ་ནི་དད་པས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའི་དོན་ནི་དད་པས་ཤེས་རབ་དྲངས་ཏེ་དོན་དམ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། དེ་བཞིན་ཀུན་མཁྱེན་ཆོས་རྗེའི་མན་ངག་མཛོད་ལས། འདོད་པའི་དད་པས་རྒྱུ་འབྲས་བླང་དོར་བྱེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་ཀྱིས་དང་འདོད་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་དད་པ་སོགས་དྲུག་བསྟན་ནོ།།
ཐེག་ཆེན་ཐུན་མོང་གི་སྐྱབས་འགྲོའི་ཁྱད་པར་བཞི་བསྟན་པ།
སྐྱབས་འགྲོ་དངོས་ལའང་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་དང་མདོ་སྔགས་ཀྱི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཚུལ་དང་འགྲོ་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བ་མང་ནའང་། འདིར་ཐེག་ཆེན་ཐུན་མོང་དང་སྒོ་བསྟུན་ནས་བཤད་ན། བསམ་པའི་ཁྱད་པར་དང་གཅིག དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་གཉིས། ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་དང་གསུམ། གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་བཅས་བཞི་ཡོད་དེ། དང་པོ། བསམ་པའི་ཁྱད་པར་རང་གཞན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་དཀོན་མཆོག་ཀུན་འདུས་ཀྱི་ངོ་བོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱ་སྙམ་པ། གཉིས་པ། དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཉི་མ་དེ་རིང་ནས་བཟུང་སྟེ་རང་ཉིད་ཇི་སྲིད་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་བྱང་སེམས་རང་རྒྱུད་ལ་འཛིན་པ། གསུམ་པ། ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་འབྲས་བུ་དག་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་སངས་རྒྱས་སྤང་རྟོགས་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་། ལམ་དག་པ་མངོན་གྱུར་ས་ཐོབ་འཕགས་ཆེན་གྱི་ཐུགས་རྒྱུད་ན་བཞུགས་པའི་ཆོས་དང་། ཁྱད་པར་ཐེག་མཆོག་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ཐུན་མིན་གསང་བ་སྔགས་ཀྱི་ལམ། མདོར་ན་སྐྱབས་ཡུལ་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ནི་སྐུ་གསུམ་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་། ཆོས་དཀོན་མཆོག་ནི་ལུང་དང་རྟོགས་པ། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ནི་རིགས་གྲོལ་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་ལྡན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཚང་བའི་ཐེག་ཆེན་འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ། དེ་ལྟའི་དཀོན་མཆོག་ཀུན་འདུས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། སྐབས་འདིར་བླ་མ་དང་མགོན་པོ་འོད་དཔག་མེད་དབྱེར་མེད་གཅིག་འདུས་མི་ཕྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན། དེ་མིན་བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཞིང་གསལ་བཏབ་ནས་སྐྱབས་ཡུལ་རྣམས་ལ་ཁྱེད་མཁྱེན། ཁྱེད་སྒྲུབ་པར་བློ་གཏད་ལིངས་སྐྱུར་བྱེད་པས་ན་མཐོ་དམན་སྐྱིད་སྡུག་ལེགས་ཉེས་ཅི་བྱུང་ཡང་། ཁྱེད་ལས་རེ་སའི་སྐྱབས་གནས་གཞན་ན་མེད་ཅེས་བློ་ཐག་ནང་ནས་བཅད་དེ། དགོངས་སུ་གསོལ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ལེན་པ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་འབོགས་ཆོག་ལས། བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཞེས་པའི་ཚིག་གིས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དངོས་ནི། ཀུན་མཁྱེན་ཆོས་རྗེའི་སེམས་ཉིད་ངལ་གསོ་རུ། དེ་ལྟར་སྐྱབས་སོང་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་གིས། །བྱམས་པའི་ས་གཞིར་སྙིང་རྗེའི་མེ་ཏོག་བཀྲམ། །དགའ་བའི་གྲིབ་བསིལ་བཏང་སྙོམས་ཆུ་གཙང་གིས། །འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་རང་གི་སེམས་སྦྱོང་ངོ་། །ཞེས་ཚད་མེད་རྣམ་བཞིས་སེམས་སྦྱོང་དགོས་པར་བསྟན་ཞིང་། དེའང་བྱམས་པ་ས་གཞིའི་དཔེར་བཀོད། དེ་ལ་སྙིང་རྗེའི་མེ་ཏོག་སྐྱེས་པ་ན། དགའ་བའི་གྲིབ་བསིལ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཆུ་གཙང་གིས་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་ཕན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྦྱོང་དགོས་པར་གསུངས་ཤིང་། དེ་བཞིན་མན་ངག་མྱོང་ཁྲིད་ཀྱི་ལུགས་ལ་ཀུན་བཟང་ཞལ་ལུང་དུ་གསུངས་པ་ལྟར་སྤྱིར་བྱམས་དང་སྙིང་རྗེ་དགའ་བ་བཏང་སྙོམས་སུ་བགྲང་མོད། མན་ངག་གི་ལུགས་ལ་བཏང་སྙོམས་ཚད་མེད་ཀྱིས་མགོ་བཟུང་ནས་བསྒོམ་དགོས་ཤིང་། ཁྱད་པར་དུ་ཁྱིམ་པ་ཕོ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་ཐོག་མར་ཚད་མེད་བཞི་ཐུན་བཅད་དེ་བསྒོམ་པ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ། དེའང་དཔྱད་བསྒོམ་ནི་བློས་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་པ་སྟེ་དུས་ནམ་ཡང་བསྒོམ་ཆོག་མོད། འཇོག་སྒོམ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཚད་མེད་བཞི་བསྒོམ་དུས་ཐོག་མར་ལུས་ཀྱི་འདུག་སྟངས་སོགས་སྦྱོར་དངོས་རྗེས་གསུམ་ཚང་བའི་སྒོ་ནས་སྒོམ་དགོས། སྔར་ཡང་བཤད་མོད་སྒོམ་རྒྱག་པ་ལ་ངོ་གནོང་མི་དགོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་ངོ་གནོང་མི་དགོས་ན་སྒོམ་རྒྱག་པར་ངོ་གནོང་དོན་མེད། རྒྱུ་མཚན་ཤེས་པའི་མདུན་དུ་དེ་བས་ཀྱང་ངོ་གནོང་མི་དགོས་པར་མ་ཟད་རྗེས་སུ་ཡི་རང་གིི་ཡུལ་ཡིན་ནོ།།
སྨོན་འཇུག་གི་སེམས་བསྐྱེད་ཆོ་གས་ལེན་ཚུལ།
དེས་ན་དངོས་གཞི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི། དམ་བཅའ་བའི་ཆོ་གའི་ཚིག་གིས་ལེན་དགོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས། །བྱང་ཆུབ་ཐུགས་ནི་བསྐྱེད་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ། །དེ་དག་རིམ་བཞིན་གནས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་འགྲོ་ལ་ཕན་དོན་དུ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྐྱེད་བགྱི་ཞིང་། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་བསླབ་པ་ལའང་། །རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བགྱི། །ཞེས་ཆོ་གའི་ཚིག་ལན་གསུམ་བརྗོད་པའི་ཐ་མའི་ཚེ་ན་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་། ཚུལ་འདི་ནི་རང་ལུགས་ཀུན་མཁྱེན་ཆེན་པོ་ནས་བརྒྱུད་པའི་སྨོན་འཇུག་སྟབས་གཅིག་ཏུ་ལེན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་སྨོན་འཇུག་སོ་སོར་ལེན་ཚུལ་ཡང་ཡོད་དེ། ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་ལས་དང་པོ་བའི་རིགས་ཅན་གྱིས་འཇུག་པའི་བསླབ་བྱ་མི་ཉམས་ཞིང་དེའི་རྩ་ལྟུང་མི་འབྱུང་བའི་ཆེད་དུ་སྨོན་སེམས་རྐྱང་བ་ལེན་པའི་ཕྱག་སྲོལ་ལྟར་འུ་ཅག་གིས་གཞེས་ནིང་ལོར་བླངས་སོ། །དེའང་ཆོ་གའི་ཚིག་ནི། ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས། །བྱང་ཆུབ་ཐུགས་ནི་བསྐྱེད་པ་ལྟར། །བདག་ཀྱང་འགྲོ་ལ་ཕན་དོན་དུ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྐྱེད་བགྱིའོ། །ཞེས་ཆོ་ག་ལ་རྒྱས་བསྡུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པས་ཐོག་མར་སློབ་དཔོན་ལས་དེ་ལྟར་བླངས་ན། དུས་རྒྱུན་རྟེན་གྱི་དྲུང་ངམ་ཡང་ན་ཚོགས་ཞིང་གསལ་བཏབ་སྟེ་ལེན་ཆོག སྨོན་སེམས་བླང་བ་དག་གིས་དུས་རྒྱུན་ངག་འདོན་དུའང་དེ་ལྟར་འདོན་དགོས་སམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་སྨོན་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་ཆོ་ག་ཆ་ཚང་བཏོན་ཆོག དེའང་དངོས་གཞི་དམ་བཅའ་བའི་ཚིག་དོན་ནི། ཇི་ལྟར་ན་སྔོན་རྒྱལ་བ་འོད་དཔག་མེད་དགེ་སློང་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་སུ་སྐུའི་སྐྱེ་བ་བཞེས་ཚེ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་བོའི་དྲུང་དུ་ཐུགས་བསྐྱེད་ཅིང་། གཞན་ཡང་གླིང་བཞིར་དབང་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་བོ་རྩིབས་ཀྱི་མུ་ཁྱུད་ཀྱི་སྐུའི་སྐྱེ་བ་བཞེས་དུས། སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་སྙིང་པོའི་མདུན་ནས་ཐུགས་བསྐྱེད། དེ་དག་གིས་ཇི་ལྟར་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་མཉམ་མེད་ཤཀྱཱའི་དབང་པོས་ཀྱང་སྔོན་རྫ་མཁན་གྱི་ཁྱེའུ་སྣང་བྱེད་དུ་གྱུར་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཤཀྱཱ་ཐུབ་ཆེན་གྱི་མདུན་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཐུགས་བསྐྱེད་ཅིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་མཐའ་ཡས་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་ལ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་དག་གིས་ཐོག་མར་ལས་དང་པོ་པའི་ས་ནས་གོམས་པར་བྱས་ཏེ། མཐར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པ་དང་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན། བདག་གིས་ཀྱང་ཕ་མ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕན་པའི་མཆོག་གཏན་བདེ་བླ་ན་མེད་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ལ་འགོད་པར་བྱ། དེའི་ཆེད་དུ་རང་གི་ནུས་ཚོད་དང་བསྟུན་ནས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པར་བགྱིའོ། །ཞེས་དམ་བཅའ་བའི་ཚིག་འདི་ལན་གསུམ་བརྗོད་པ་ཡིན། དེ་ལྟར་སྡོམ་པའི་ཐོབ་མཚམས་ནི་ལན་ཕྱི་མའི་སྐབས་ཡིན་པས་དུས་དེར་རང་གི་རྒྱུད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་འཇུག་གི་སྡོམ་པ་ཐོབ་བྱུང་སྙམ་པའི་ཐོབ་བློ་སྐྱེ་དགོས། དེ་མིན་སྨོན་སེམས་རྐྱང་བའི་སྡོམ་པ་ལེན་པར་ཡང་དེ་ལྟར་ཐོབ་བློ་སྐྱེ་དགོས། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཟེར་ཞིང་། དེའང་བསྐྱེད་པ་ཙམ་གལ་མི་ཆེ་བར་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་གལ་ཆེའོ། །ཆོ་གའི་སྐབས་ཀྱི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་དེ་ལ་འགྲེལ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཡོད་མོད། རང་ལུགས་ལ་ལག་བཟང་གིས་ཞུས་པའི་མདོའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ནས་བསླབ་བཏུས་ཀྱི་དགོངས་པ་ལྟར་བཀྲལ་ཡོད། ཆོ་གའི་ཐོག་མའི་དགོངས་གསོལ་ལན་གཅིག་འདོན་པའི་ལུགས་ལ། ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་དང་། ས་བཅུ་ན་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། བླ་མ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། ཞེས་པར་དགོངས་གསོལ་རྣམ་གསུམ་ཟེར་ཞིང་། གཞན་ལན་གསུམ་འདོན་པའི་ལུགས་ནི། རེ་རེ་ལ་ནན་གྱིས་བསྐྱར་ཏེ་ཐེངས་གསུམ་རེར་སྐུལ་བའི་དོན་ཡིན་པར་བཞེད། དེ་གཉིས་གང་ལྟར་ཡང་མི་འགལ་ཞིང་། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལན་གསུམ་ཡིན་པའང་གོ་དོན་དེ་ལྟར་རོ། །དགོངས་གསོལ་གསུམ་གྱིས་སད་པར་བྱས་པ་ནི། སྐྱབས་ཡུལ་ཚོགས་ཞིང་གི་ལྷ་རྣམས་དམིགས་པས་གསལ་བཏབ་སྟེ་མདུན་གྱི་ནམ་མཁར་སད་པར་བྱས་པ་ཡིན། དེའང་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་གསུམ་གྱིས་སྡོམ་པའི་གཞི་རྟེན་བཟུང་ཞིང་། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་དངོས་གཞི་དམ་བཅའ་བ་གོང་དུ་སྨྲོས་པ་ལྟར་ཆོ་གའི་ཚིག་ལན་གསུམ་བརྗོད་པའི་ཐ་མར་སྡོམ་པ་ཐོབ་ཅིང་། མཇུག་ཏུ་དགའ་བ་བསྒོམ་ཞིང་སྨོན་ལམ་དང་བཅས་པས་བྱང་སྡོམ་ལེན་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །དེའང་སྤྱིར་དགའ་བ་བསྒོམ་པ་ལ་རང་གིས་བསྒོམ་པ་དང་གཞན་ལ་བསྒོམ་དུ་འཇུག་ཚུལ་གཉིས་ཡོད་ལ། དང་པོ་རང་གིས་དགའ་བ་བསྒོམ་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ལྟར་བློ་དང་ལྡན་པ་ཡིས། །རབ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བཟུང་ནས། །མཇུག་ཀྱང་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །སེམས་ནི་འདི་ལྟར་གཟེངས་བསྟོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ནི། དེ་ལྟར་བློ་དང་ཤེས་རབ་ལྡན་པ་ཡིས་སེམས་རབ་ཏུ་དང་བའི་སྒོ་ནས་དངོས་གཞི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྡོམ་པ་བླང་བ་ལ་སྦྱོར་དངོས་རྗེས་གསུམ་ཆ་ཚང་ཞིང་། མཇུག་ཀྱང་རྒྱས་པར་བྱ་བ་སྟེ་མཇུག་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་བྱས་ནས་རང་སེམས་གཟེངས་བསྟོད་དོ། །ཚུལ་དེ་ནི་ཆོ་གར། དེང་དུས་བདག་ཚེ་འབྲས་བུ་ཡོད། །མི་ཡི་སྲིད་པ་ལེགས་པར་ཐོབ། །དེ་རིང་སངས་རྒྱས་རིགས་སུ་སྐྱེས། །སངས་རྒྱས་སྲས་སུ་ད་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་པས་དེང་གི་དུས་ད་ལྟའི་ཚེ་འདི་ལ་བདག་གིས་མི་ལུས་ལན་གཅིག་ཐོབ་པ་དོན་ཡོད་པར་གྱུར། དེའང་མི་ལུས་ཐོབ་ཚད་ཕལ་ཆེ་བས་ཕྱི་མའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་འབའ་ཞིག་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད་ན། དེ་འདྲའི་མི་ལུས་ནི་ཐོབ་པ་ལས་མ་ཐོབ་ན་བཟང་སྙམ་པ་ཡོད་མོད། བདག་གི་མིའི་ལུས་རྟེན་ཐོབ་པ་འདི་ནི་ཉེས་པར་མ་གྱུར་བར་ལེགས་པར་གྱུར། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་དུས་དེ་རིང་ནས་བཟུང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པའམ་དེའི་རིགས་སུ་གཏོགས་ཤིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་སྲས་སུ་གྱུར་པའམ་གདུང་འཚོབ་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་པས་ན། ད་ནི་བདག་གང་ལ་འཕྲད་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་མཐུན་པའི་བྱ་ལས་བསྒྲུབ་འོས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་གཞན་དོན་གཅིག་པུ་བསམས་ནས། སྐྱོན་མེད་བཙུན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནས་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ལ་བརྒྱུད། དེ་ནས་ད་ལྟ་ལ་མ་ཐུག་གི་བར་བླ་མ་སློབ་དཔོན་བརྒྱུད་པ་ཐམས་ཅད་རང་འདོད་ཡིད་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་གོས་མ་མྱོང་བའི་བཙུན་པའི་རིགས་འདི། རང་ངོས་ནས་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པར་གོང་མའི་རྗེས་ཕྱི་མས་ཟིན་པའམ་ཕ་ཤུལ་བུ་ཡིས་ཟིན་པ་ཞིག་གིས་ཉེས་ལྟུང་རྙོག་མ་ཡིས་རིགས་དྲི་མ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་བར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན། ལོང་བས་ཕྱག་དར་གྱི་ཁྲོད་ནས་རིན་པོ་ཆེ་རྙེད་པ་ལྟར་ངོ་མཚར་དགའ་བ་རྒྱ་ཆེན་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས། རིན་ཆེན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡིད་བཞིན་ནོར་མཆོག་རྙེད་པ་ལས་ཀྱང་དོན་ཆེ་བ་འདི་རྙེད་བྱུང་སྙམ་དུ་རང་དགའ་བ་བསྒོམ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རླབས་ཆེན་ལ་འཇུག་པར་སྤྲོ་བ་སྐྱེད། ཡང་ཆོ་གར། བདག་གིས་དེ་རིང་སྐྱོབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྤྱན་སྔར་འགྲོ་བ་བདེ་གཤེགས་ཉིད་དང་ནི། །བར་དུ་བདེ་ལ་མགྲོན་དུ་བོས་ཟིན་གྱི། །ལྷ་དང་ལྷ་མིན་ལ་སོགས་དགའ་བར་གྱིས། །ཞེས་པས་གཞན་ལ་དགའ་བ་བསྒོམ་པར་འཇུག་པ། དེའང་རང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་རྙེད་པའི་མཆོག་ཡིན་པས་དགའ་བ་བསྒོམ་པར་རིགས་མོད། གཞན་ཅིའི་ཕྱིར་དགའ་དགོས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བདག་གིས་དེ་རིང་སྐྱོབ་པ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་སེམས་ཐམས་ཅད་སྤྱན་དྲངས་ནས་དཔང་པོར་བཞག་ཅིང་། མ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མགྲོན་དུ་བོས་ནས་ཁྱེད་ཅག་མཐར་ཐུག་བླ་མེད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། དེ་ཉིད་མ་ཐོབ་བར་དུ་གནས་སྐབས་མངོན་མཐོ་ལྷ་མིའི་བདེ་སྐྱིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པར་ཁས་བླང་དམ་བཅའི་རི་མོ་ཡལ་བ་མེད་པ་ཞིག་བདག་གིས་མཛད་པ་འདི་མགྲོན་སྟོན་དུ་བྱིན་པ་ཡིན་པས་ན། དཀར་ཕྱོགས་སྐྱོང་བའི་ལྷ་དང་དེའི་སྡེར་གཏོགས་ཀྱི་རིགས་ལྷ་མིན་སོགས་ཐམས་ཅད་དགའ་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་དག་གིས་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་བྱས་པས་དགེ་རྩའི་སྐལ་བ་མཉམ་པོར་ཐོབ་ན་དགའ་བ་བསྒོམ་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཡིན་པས་སོ། །དེ་མིན་རང་ངོས་ནས་ཀྱང་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཀྱི་རྟེན་དུ་འགྱུར་བའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ།།
བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ།
ཇི་སྐད་དུ། ཡོད་ན་སངས་རྒྱས་བསྒྲུབ་ལ་དེས་ཆོག་ཅིང་། །མེད་ན་སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་ལ་ཐབས་ཆག་པ། །སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་པའི་ས་བོན་མ་ནོར་བ། །ཞེས་པ་སོགས་ཀྱིས་རིན་ཆེན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ནས་མཚན་དང་དོན་འགྱུར་བ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཆིང་བ་ཀུན་ལྡན་ཡིན་ཡང་རྒྱལ་བའི་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་སུ་གྱུར་པས་བྱང་སེམས་ཀྱི་མིང་ཐོགས་ཤིང་། དེ་ཉིད་གཞིར་བྱས་དགེ་རྩ་ཅི་བསྒྲུབ་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བར་མ་ཟད་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེས་པར་བྱས་ཤིང་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པར་སྐྱེས་པ་མི་ཉམས་པར་ཡང་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་འགོད་པར་དམིགས་པས་ན། ཡར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གྲངས་དང་མར་སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་མཐའ་ཡས་པ་བཞིན་དགེ་རྩ་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྡིག་པ་འདག་སྟོབས་ལ་བསམ་ནའང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་སྐྱེས་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་ངེས་པའི་སྡིག་པ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང་། མ་ངེས་པའི་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་དྲུངས་འབྱིན་པར་བྱེད། ཡང་ན་ལས་ཉོན་གྱི་སྒྲིབ་པ་དྲུངས་འབྱིན་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐལ་འབྱིན་ཞེས་ཀྱང་གསུངས། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་ཅིང་སྐྱེས་པ་མི་ཉམས་པར་བྱེད་པ་ནི་གལ་ཆེའོ། །རྒྱས་པར་སྤྱོད་འཇུག་ལས་འཇུག་ལྡོག་གི་གནས་ལ་བཟོད་པ་ལྷུར་ལེན་པ་བག་ཡོད་ཀྱི་ལེའུ་དང་། ལུས་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་ཡང་ཡང་བརྟགས་པ་ཤེས་བཞིན་གྱི་ལེའུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཁོང་ཁྲོ་སྤོང་བ་བཟོད་པའི་ལེའུ། སྐྱེས་པ་མི་ཉམས་པར་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བ་གྲོགས་བརྩོན་འགྲུས་དང་བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལེའུ་བཅས་སུ་བསྟན། དེ་ལྟར་སྤྱོད་འཇུག་བསྒོམ་རིམ་བཞིན་དུ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི་སེར་སྐྱ་སུ་ལའང་གལ་ཆེའོ།།
སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་བསླབ་བྱ་བསྟན་པ།
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་མི་ཉམས་པ་གཉིས་ཀར་ཡང་བསླབ་བྱ་ལ་སློབ་པ་གལ་ཆེའོ། །དེའང་སྐབས་འདིའི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱ་ནི་ཁྱིམ་པ་ཕོ་མོ་ཡིན་པས་དེ་དང་བསྟུན་ནས་བཤད་ན། སྤྱིར་སེམས་བསྐྱེད་འདི་ལ་ཀུན་རྫོབ་སེམས་བསྐྱེད་དང་དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་རིགས་གཉིས་ཡོད། ཀུན་རྫོབ་སེམས་བསྐྱེད་ནི་གཞན་དོན་དུ་རྫོགས་བྱང་དོན་གཉེར་གྱི་བློ་ཞིག དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་ནི་སྟོང་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྗོད། ཀུན་རྫོབ་སེམས་བསྐྱེད་ལ་དབྱེ་ན། རྒྱལ་སྲས་ཆེན་པོ་ཞི་བ་ལྷས། འགྲོ་བར་འདོད་དང་འགྲོ་བ་ཡི། །བྱེ་བྲག་ཅི་ལྟར་ཤེས་པ་ལ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ལམ་ལ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་ལྟ་བུ་སྨོན་པ་སེམས་བསྐྱེད་དང་། འགྲོ་བ་དངོས་ལྟ་བུ་འཇུག་པ་སེམས་བསྐྱེད། དེ་གཉིས་ཆོ་ག་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རགས་པ་བརྡ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་ཟེར། དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་ནི་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པ་ཡིན་ཞིང་དེ་ནི་ལམ་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་དགོས་པས་ཕྲ་བ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཟེར་རོ། །སྐབས་སུ་བབ་པའི་བཤད་བྱ་ཀུན་རྫོབ་སེམས་བསྐྱེད་ནི། དུས་རྒྱུན་བཤད་པ་ལྟར་དོན་གཉིས་སམ་ཟུར་གཉིས་ལྡན་པ་ཞིག་གོ །འདི་ཉིད་ཁ་སྐད་ལྟར་བརྗོད་ན་དོན་ཚན་གཉིས་ཚང་བ་ཞིག་སྟེ། སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྫོགས་བྱང་ལ་དམིགས་པ། དོན་གཉིས་སམ་ཟུར་གཉིས་པོ་འདི་མ་ཚང་ན་ཐེག་ཆེན་སེམས་བསྐྱེད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེའང་སྔོན་བདག་ཤྲཱི་སེང་ཧ་རུ་ཡོད་དུས་ཐེངས་ཤིག་དུང་སྒྲུབ་ལྷ་ཁང་དུ་ཁོང་ཚོ་ལ་ཀློག་སློབ་པ་ཇི་བཞིན། བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཀུན་སློང་། ཐབས་རྒྱ་ཆེ་བ་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཀུན་སློང་། ཞེས་རེ་རེ་རྗེས་ཟློས་མཛད་དུ་བཅུག་པ་ཡིན། ཚུལ་དེ་ནི་ད་ལྟ་འདིར་བཞུགས་རྒན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དྲན་སྲིད་མོད། གཞན་དག་དེ་དུས་བྱིས་པ་ཡིན་པས་ཨེ་དྲན་མི་ཤེས། དེས་ན་དོན་གཉིས་སམ་ཟུར་གཉིས་པོ་འདི་མ་ཚང་ན་ཐེག་ཆེན་སེམས་བསྐྱེད་དུ་མི་འགྱུར་བས་དེ་གཉིས་ངེས་པར་དུ་ཚང་དགོས། རང་རེ་སྐྱ་སེར་སུ་ཡང་ཆོས་ཚིག་བཞི་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་རེ་དང་། གཟུངས་སྔགས་ཕྲེང་སྐོར་ཙམ་རེ་ལས་མ་བཟླས་ཀྱང་ཐོག་མར། སངས་རྒྱས་ཆོས་ཚོགས་མ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་དང་བདེ་བའི་རྒྱུ་སོགས་སྐྱབས་སེམས་གཉིས་ལན་གསུམ་འདོན་ནི་རེད། །དེའང་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བས་དགག་སྒྲུབ་ཆ་མཐུན་གྱི་བསླབ་བྱ་དགུ་ཁས་བླངས་པའི་སྟེང་དུ་སྨོན་སེམས་ཙམ་ཞིག་སྐྱེད་འདོད་ན། རྒྱུ་བསོད་ནམས་ལ་དམིགས་པ་དང་འབྲས་བུ་རྫོགས་བྱང་ལ་སྨོན་པ་ནི། བདག་གི་སྦྱིན་སོགས་བགྱིས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས། །འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་ཤོག །ཅེས་པས་བསྟན་ནོ། །སྤྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོད་ཚད་བསྡུ་ན་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་གཞི་གསུམ་དུ་འདུ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང་གཅིག ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང་གཉིས། བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་དབྱེ་ན་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་སྟེ། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་གཉིས་དངོས་བསྟན་དང་། བཟོད་པ་བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་གསུམ་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་ཞིང་། བརྩོན་འགྲུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲོགས་ཡིན། དེ་ལྟར་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་པོའང་དོན་དུ་སེམས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། གཏོང་སེམས་སྦྱིན་པ། སྤོང་སེམས་ཚུལ་ཁྲིམས། མི་འཁྲུགས་པའི་སེམས་བཟོད་པ། སྤྲོ་བའི་སེམས་བརྩོན་འགྲུས། མི་གཡེང་བའི་སེམས་བསམ་གཏན། ཆོས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་སེམས་ཤེས་རབ་ཡིན། དེ་དག་ནི། བདག་གིས་སྦྱིན་སོགས་བགྱིས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས། །ཞེས་པའི་དོན། འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་ཤོག །ཅེས་པས་འབྲས་བུ་རྫོགས་བྱང་ལ་སྨོན་པ་བསྟན། དེའང་འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་ཞེས་པས་གང་གི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་བསྟན་ཞིང་། སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་ཤོག་ཅེས་པས་ཤེས་རབ་རྫོགས་བྱང་ལ་དམིགས་པའི་འདུན་པ་བསྟན། དེ་ལྟར་མར་གྱུར་འགྲོ་བ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་ཤོག་ཅེས་པ་ནི་སྨོན་སེམས་ཡིན་ནོ།།
བྱེ་བྲག་སྨོན་སེམས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་ལྔ་བསྟན་པ།
སྨོན་པ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་རྒྱུད་ལ་བླང་ན་དེར་བསླབ་བྱ་ལྔ་ཡོད་དེ། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ཅན་མཐོང་ན་བློས་མི་གཏོང་བ་དང་གཅིག དུས་རྒྱུན་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དྲན་པ་དང་གཉིས། ཚོགས་གསོག་པའི་ཐབས་ལ་འབད་པ་དང་གསུམ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འབྱོང་བར་སྦྱོང་བ་དང་བཞི། དཀར་ནག་གི་ཆོས་ལ་བླང་དོར་བྱེད་པ་དང་ལྔའོ། །༈ དང་པོ། སེམས་ཅན་གཅིག་བློས་བཏང་ན་གྲངས་ཀྱི་ཆ་ནས་མང་པོ་མ་ཡིན་མོད། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་མི་ཚང་ལ། ཁས་ལེན་དུས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བརྗོད་ཡོད་པས་ཐོག་མའི་དམ་བཅའ་དང་འགལ་ཏེ་སྨོན་སེམས་རྩ་བ་ནས་གཏོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོད་ཀྱི་བསམ་པ་འཆང་བ་གལ་ཆེའོ། །༈ གཉིས་པ། ཕན་ཡོན་དྲན་པས་བརྩོན་བགྲུས་བསྐྱེད་པའོ། །༈ གསུམ་པ། ཚོགས་བསགས་པས་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་སྟོབས་སྐྱེད་པའི་དགོས་པ་ཡོད་དོ། །༈ བཞི་བ། བསླབ་བྱར་རྒྱུན་དུ་གནས་པ་སེམས་སྦྱོང་བར་རག་ལས་ཤིང་དེ་ལ་དབྱེ་ན་གསུམ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་སྦྱོང་བ། སེམས་བསྐྱེད་པ་དངོས་ལ་སྦྱོང་བ། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་བསླབ་བྱར་སྦྱོང་བ་བཅས་སོ། །དང་པོ་རྒྱུ་ལ་སྦྱོང་བ་ནི་ཚད་མེད་བཞི་བསྒོམ་པ། དེའང་སེམས་ཅན་བདེ་བ་དང་ལྡན་འདོད་ནི་བྱམས་པ། སྡུག་བསྔལ་དང་འབྲལ་འདོད་ནི་སྙིང་རྗེ། སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འདོད་པ་ནི་དགའ་བ། ཉེ་རིང་ཆགས་སྡང་དང་བྲལ་བ་ནི་བཏང་སྙོམས་བཅས་ཡིན། དེ་དག་མན་ངག་གི་ལུགས་སུ་བསྒོམ་པའི་ཚེ་བཏང་སྙོམས་ནས་རྩོམ་པའོ། །གཉིས་པ་སེམས་སྦྱོང་བ་དངོས་ནི། ཉིན་མཚན་དུས་དྲུག་ལ་སྦྱོང་བར་མ་ནུས་ཀྱང་ཉིན་རེ་བཞིན་ཆགས་མེད་དུ་ཆོ་ག་རྒྱས་བསྡུས་ལ་མ་ལྟོས་པར་སེམས་བསྐྱེད་བླང་ནས་སྦྱང་དགོས་སོ། །གསུམ་པ་བསླབ་བྱ་ལ་སློབ་པ་གསུམ་སྟེ། བདག་གཞན་མཉམ་པ། བདག་གཞན་བརྗེ་བ། བདག་བས་གཞན་གཅེས། དང་པོ་ནི་བདེ་བ་སྒྲུབ་འདོད་དང་སྡུག་བསྔལ་ཞི་འདོད་གཉིས་ཀའི་ཆ་ནས་བདག་གཞན་འདྲ་བར་བྱེད་པ། གཉིས་པ་ནི་བདག་གི་བདེ་བ་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་སྦྱིན་ཞིང་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་རང་ལ་ལེན་པ། གསུམ་པ་ནི་རང་དོན་ཡལ་བར་དོར་ནས་གཞན་དོན་ལྷུར་ལེན་པ་བཅས་སྨོན་པའི་བསླབ་བྱ་ལྔའོ། །༈ ལྔ་བ། དཀར་པོའི་ཆོས་དང་ནག་པོའི་ཆོས་བླང་དོར་བྱེད་པ། དེའང་དཀར་བོ་ཆོས་བཞིའི་ལྡོག་ཕྱོགས་ནི་ནག་པོ་ཆོས་བཞི་ཡིན་ལ། སྤང་བྱ་ནག་པོའི་ཆོས་བཞི་སྤངས་པས་བསྒྲུབ་བྱ་དཀར་པོའི་ཆོས་བཞི་རང་བཞིན་གྱིས་འགྲུབ། ནག་པོ་ཆོས་བཞི་ནི། སྡོམ་གསུམ་རྣམ་ངེས་ལས། མཆོད་འོས་བསླུ་དང་འགྱོད་མིན་འགྱོད་པ་བསྐྱེད། །དམ་པར་སྐུར་འདེབས་འགྲོ་ལ་གཡོ་སྒྱུས་སྤྱོད། །ནག་པོའི་ཆོས་བཞི་སྤང་ཞིང་ལྡོག་པ་ནི། །དཀར་བོའི་ཆོས་བཞི་ཡིན་པས་ཀུན་ཏུ་སྤྱད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་མཆོད་པར་འོས་པའི་ཡུལ་དམ་པ་བསླུ་བ་དང་། འགྱོད་མི་འོས་པ་ལ་འགྱོད་པ་སྐྱེད་པ་དང་། ཡུལ་དམ་པར་སྐུར་བ་འདེབས་པ། འགྲོ་ལ་གཡོ་སྒྱུ་བྱེད་པ་བཅས་བཞིའོ། །དེའི་ལྡོག་ཕྱོགས་བཞི་ནི་སྲོག་ལ་བབ་ཀྱང་ཤེས་བཞིན་དུ་རྫུན་མི་སྨྲ་བ། ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་འགོད་པའི་ཐབས་བསྟེན་པ། ཡུལ་དམ་པ་རྒྱལ་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སྟོན་པ་བཞིན་དུ་གུས་པར་བྱེད་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱུད་དྲང་པོ་དང་བདེན་པའི་ཡིད་ཅན་གྱིས་གཡོ་སྒྱུ་བྱེད་པ་ལས་ལྡོག་པ་བཅས་སོ། །དེ་དག་གིས་ཚེ་རབས་ཕྲེང་བ་ཀུན་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་མི་འབྲལ་ཞིང་ས་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡར་ངོའི་ཟླ་བ་དང་དབྱར་གྱི་ཆུ་གཏེར་བཞིན་དུ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའང་བྱང་སེམས་སྨོན་པའི་བསླབ་བྱ་ལ་སྤྱིར་གྲངས་ཀ་ལྔ་ཙམ་ལས་མང་པོ་མེད་ལ། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་བྱ་ཐམས་ཅད་གཞན་ཕན་གཞིར་བཅས་སུ་འདུ་བར་གསུངས་པས་དེ་བས་ཀྱང་གྲངས་ཉུང་མོད། དོན་ལ་བསླབ་བྱའི་སྒྲོམ་གཞི་ནི་རྒྱ་ཆུང་བ་མ་ཡིན། སྐྱབས་འགྲོའི་སྐབས་སུ་སེམས་ཅན་ལ་འཚེ་བ་སྤོང་བ་དང་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བློས་མི་གཏོང་བ་དེ་གཉིས་ལ་ཞིབ་པར་བསམ་ན་ལས་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མོད་ཁྱེད་ཅག་ཁྱིམ་ན་གནས་པས་དེ་དག་སྲུང་བར་དཀའ་སྙམ་ནས་རང་གིས་རང་དམན་སར་འཇོག་པ་དང་། བདག་ཉིད་བརྙས་པའི་ལེ་ལོ་ཡིས་འཁུམ་པར་མི་བྱ་སྟེ། མི་དེ་འདྲ་བས་ཆོས་འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཀྱི་བྱ་བ་གང་ཡང་སྒྲུབ་མི་ཕོད་པས་ཅི་ཡང་འགྲུབ་མི་སྲིད་ལ། དེ་ལྟར་བག་མི་འཁུམ་པར་སྒྲུབ་འོས་པའི་ལས་ལ་ཞུགས་ན་ཅི་རིགས་པ་ངེས་པར་འགྲུབ་སྟེ། གོམས་ན་སླ་བར་མི་འགྱུར་བའི། །དངོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །བློ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་མི་ཞུམ་པར་འགྲོ་མང་གི་མཐའ་དང་བསྐལ་མང་གི་ཡུན་ལ་བྱ་དཀའ་བའི་སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོར་སྤྱོད་པས་ན་མིང་དེ་ལྟར་གྲགས་པ་ཡིན། བྱང་སེམས་ལས་དང་པོ་བས་དེ་ལྟའི་དཀའ་བའི་སྤྱོད་པ་དང་དུ་བླངས་ན་རིམ་གྱིས་སླ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཚོགས་སྦྱོར་གཉིས་ཀྱི་སྐབས་སུ་བརྩོན་པ་དྲག་པོ་བསྐྱེད་ན་མཐོང་སྒོམ་དུ་སླ་བར་འགྱུར་ཞིང་། འདོད་ན་ཞག་བདུན་གྱིས་འཚང་རྒྱ་བ་ཡོད་པའང་རིགས་པས་དཔག་པར་ནུས་སོ། །ད་ལྟ་རང་རེ་སོ་སྐྱེའི་སྐབས་འདིར་སྦྱོར་བ་ལག་ལེན་གྱི་སྟེང་ནས་བྱ་དཀའ་བ་ལ་འཕགས་ཆེན་ཇི་བཞིན་འཇུག་པར་དཀའ་ནའང་། སྦྱོར་བས་མ་ནུས་ཀྱང་བསམ་པ་གཞན་ཕན་གྱི་ཀུན་སློང་ཁོ་ན་ལ་འབད་དགོས། སྦྱིན་པ་ལྟ་བུར་ཡང་ཐོག་མར་དངོས་པོ་རྣམས་རང་གི་ལག་གཡས་པས་གཡོན་པར་སྦྱིན་ཞིང་གཡོན་པས་གཡས་པར་སྦྱིན་པ་ལྟར་བྱ་ཞིང་། དེ་ནས་དངོས་པོ་ཆུང་ངུ་རེ་གཞན་ལ་བྱིན་ནས་སྦྱིན་པར་སྦྱོང་དགོས་པས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་ཀ་ཏ་ཡ་ནས་དབུལ་མོ་ཞིག་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་བསོད་ནམས་མ་བསགས་པས་རྒྱུ་འབྱོར་བ་ཡོད་མི་སྲིད་ལ་ཡོད་པའང་མ་ཡིན། དེས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་གི་ལྷུང་བཟེད་དུ་ཆུ་ཞིག་བླུགས་དང་དེས་ཁྱོད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན། གོམས་ན་ནམ་ཞིག་སྦྱིན་པ་བྱིན་པས་རང་གི་སེམས་ལ་སྤྲོ་བ་སྐྱེ་ཞིང་རང་ཉིད་བཟང་སྙམ་པ་འབྱུང་། དེ་ལྟར་རིམ་གྱིས་གཏོང་བ་དང་གཏོང་བ་ཆེན་པོའི་སྒོ་འཕར་ཕྱེ་དགོས་གསུངས་ཡོད། ད་ལྟའི་སྐབས་སུ་སྦྱོར་བ་ལག་ལེན་དུ་འདེབས་པ་ལ་ཉེས་སྐྱོན་སྡོམ་ཞིང་དགེ་བ་སྤེལ་ནས་རང་རྒྱུད་གྲོལ་ཐབས་ལ་ཅི་ནུས་སུ་འབད་པར་བྱས་ན། དེའི་ཞར་ལ་གཞན་དོན་ཡང་གང་ལ་གང་འཚམ་རེ་འགྲུབ་ཡོང་། དེ་ལྟར་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་ན་རིམ་པ་བཞིན་ཁས་བླང་གི་དམ་བཅའ་དང་མི་འགལ་ཞིང་། ནམ་ཞིག་འཕགས་པའི་ས་ཐོབ་ཚེ་གཞན་དོན་རླབས་ཆེན་སྒྲུབ་ནུས་ལ། བསམ་སྦྱོར་གཉིས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་གཡེལ་བར་གཞན་དོན་འབའ་ཞིག་བསྒྲུབས་ནུས་པའི་ཚེ་ན། རང་དོན་སྤང་རྟོགས་མཐར་ཕྱིན་དང་གཞན་དོན་ཕྲིན་ལས་འབད་མེད་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་འབྱུང་། དེའི་ཕྱིར་ད་ལྟ་ནས་བཟུང་སྔོན་མགོན་པོ་འོད་དཔག་མེད་ཀྱིས་བསླབ་པ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཇི་ལྟར་ཐུགས་བསྐྱེད་ཅིང་ཞིང་ཁམས་སྦྱངས་པ་བཞིན་དུ། རང་རེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་དུ་རང་གཞན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འགོད་པའི་ནུས་པ་རྫོགས་ཕྱིར་དེ་དང་ཆ་འདྲ་བར་སྦྱང་དགོས། དེ་ལྟར་སྨོན་པའི་བསླབ་བྱ་བསྟན་ཟིན་ཏོ།།
འཇུག་པ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་བསླབ་བྱ་དྲུག
ཇི་སྐད་དུ། འཇུག་པའི་བསླབ་བྱ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་སྤྱོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན་ལ། དེའང་སྤྱིར་རྒྱལ་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ལྟར་མཐའ་ཡས་པ་ཞིག་ཡོད་མོད། དེ་དག་ཚུར་བསྡུ་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཏུ་འདུ་བར་གསུངས། དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་ཅི་ཞེ་ན། འཁོར་བའི་ཕ་རོལ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ལ། དེའང་སྲིད་ཞི་གཉིས་ཀའི་མཐའ་ལ་མི་གནས་པའི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟེར། ཚིག་སྡུད་ལ་ཕར་ཕྱིན་ཞེས་བརྗོད། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྣམ་མཁྱེན་རྫོགས་བྱང་གི་ས་ལ་འགོད་པའི་ཆེད་དུ། འཇུག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་ལམ་ཕྱིན་དྲུག་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའི་བློ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་དེའི་ངོ་བོ་ཡིན། ཕར་ཕྱིན་ལ་རྒྱས་པར་དབྱེ་ན་མང་དུ་མཆིས་མོད་བསྡུ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་གསུམ་དུ་འདུ་ཞིང་། དེ་དག་སྲུང་བའི་ཐབས་ནི་དྲན་ཤེས་བག་ཡོད་གསུམ་དུ་འདུ། དེའང་བཟོད་པ་ལྷུར་ལེན་པ་བག་ཡོད་ཡིན། སྤང་བྱ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་ཚེ་འདི་ཕྱི་གཉིས་སུ་སྡུག་བསྔལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞིག་སྐྱེད་པས་ན་སྤང་བྱ་ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བ་ནས་སྤོང་ཞིང་། བླང་བྱ་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཡིན་པས་དགེ་བ་ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བ་ནས་སྒྲུབ་པ་དྲན་ཤེས་ཡིན། དྲན་ཤེས་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟའི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་གཉིས་ཀྱི་བསྡུས་མིང་ཡིན། དྲན་པ་ནི་སྤང་བླང་གི་གནས་མི་བརྗེད་པར་ཡིད་ལ་འཇོག་བྱེད་དེ་དཔེ་རྟོད་ཕུར་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་གསུངས། དེའང་དགེ་བའི་ཕན་ཡོན་དང་སྡིག་པའི་ཉེས་དམིགས་ཐད་ཀར་དྲན་པའོ། །ཤེས་བཞིན་ནི་བྱ་ར་བའམ་སོ་ལྟ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། རང་གི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་བསམ་སྤྱོད་སྨྲ་བརྗོད་ལ་ཅི་བྱེད་སུ་དྲན་གང་སྨྲའི་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་ལ་བརྟགས་ཤིང་། སྒོ་གསུམ་གྱི་དགེ་བའི་ལས་ལ་དགའ་བ་བསྒོམས་ནས་གོང་དུ་སྤེལ་ཞིང་མི་དགེ་བའི་ལས་ལ་གཉེན་པོ་བསྟེན་དགོས། འདི་ནི་སྨོན་འཇུག་གཉིས་ཀའི་སྲུང་བྱེད་ཐབས་ཀྱི་རིམ་པ་ཡིན། བྱེ་བྲག་འཇུག་སེམས་ཀྱི་བསྲུང་བྱ་ནི་གོང་དུ་ཕྱིན་དྲུག་ཡིན་པར་བཤད། དེ་དག་ལས་གཏོང་སེམས་སྦྱིན་པའི་ངོ་བོ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཉམ་བསྟན་པ་དང་། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ལྡན། །འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་རྫོགས་བྱེད། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སྨིན་བྱེད། །ཅེས་པའི་ཁྱད་ཆོས་བཞི་ལྡན་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་སྤོང་སེམས་ཚུལ་ཁྲིམས། མི་འཁྲུགས་པའི་སེམས་བཟོད་པ། སྤྲོ་བའི་སེམས་བརྩོན་འགྲུས། མི་གཡེང་བའི་སེམས་བསམ་གཏན། ཆོས་རབ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་སེམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་བཅས་སོ། །དེ་དག་རེ་རེའི་དབྱེ་བ་དང་རྣམ་གཞག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པའི་གཞུང་ལས་ཤེས་པར་བྱ་དགོས་སོ། །འུ་བུ་ཅག་གིས་འདིར་སྐབས་བབ་ངག་འདོན་བསྡུས་པ་རུ། ཆོས་ཉིད་མི་འགྱུར་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་དང་། །འགག་མེད་སྙིང་རྗེ་ལོངས་སྤྱོད་སྤྱན་རས་གཟིགས། །ཨོ་རྒྱན་པད་འབྱུང་བརྫུས་སྐྱེས་སྤྲུལ་བའི་སྐུ། །གསོལ་བ་འདེབས་སོ། །ཞེས་པའི་ཚིག་གི་སྟེང་ནས་གསོལ་བ་བཏབ་ཅིང་ཐུགས་རྗེས་དགོངས་ཏེ་སྨོན་ལམ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཚོགས་བསག་སྒྲིབ་སྦྱོང་བཤད། དེའང་ཐེག་ཆེན་དགེ་བའི་རྩ་བ་རླབས་ཆེན་དུ་འགྱུར་བར་གསེར་འགྱུར་གྱི་རྩི་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་བསྟན། དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་བདེ་བ་ཅན་གྱི་རྒྱུ་བཞི་ལས་གཉིས་པ་ཚོགས་བསགས་སྒྲིབ་སྦྱང་དང་། གསུམ་པ་གྲོགས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རགས་ཙམ་བཤད་ཟིན་ཏོ།།
རྒྱུ་བཞི་བ་རྐྱེན་སྨོན་ལམ་དག་པས་མཚམས་སྦྱར་བ།
སྤྱིར་བགེགས་དང་བར་ཆད་མེད་པར་སྨོན་པ།
དེའང་རང་རེའི་ཆོ་ག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་འཇུག་ལས་འབྲས་བུ་གཞན་དོན་དུ་བསྔོ་བའི་ལེའུ་དང་། བདེ་སྨོན་རྒྱས་བསྡུས་དང་། འཕགས་པ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་སོགས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་སྨོན་ལམ་བདེན་ཚིག་གི་མཐའ་དང་བཅས་པ་དེ་ཉིད་ཕྱག་བཞེས་ཆོ་ག་ཁྲིགས་སུ་བཀོད་དེ་ལག་ལེན་དུ་བསྟར་བ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ། འཆད་བྱའི་ཚིག་གསོལ་བ་འདེབས་སོ་ཞེས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་བདེ་བ་ཅན་གྱི་རྒྱུ་གསུམ་དང་འབྲེལ་བ་བཤད་པ་གྲུབ་ནས། དེའི་མཇུག་ཐོག་དེ་མ་ཐག་ཏུ། ནད་གདོན་བར་ཆད་སོལ། །འཆི་ཁར་ནད་གཅོད་སྡུག་བསྔལ་མི་འབྱུང་ཞིང་། །བདེ་བ་ཅན་དང་རི་བོ་པོ་ཏ་ལ། །ཟངས་མདོག་དཔལ་གྱི་རི་བོར་སྐྱེ་བར་ཤོག །ཅེས་པའི་ཚིག་རྐང་གསུམ་གྱིས་བཞི་པ་རྐྱེན་སྨོན་ལམ་དག་པས་མཚམས་སྦྱར་བ་བསྟན། དེ་ལ་སྤྱིར་ཐར་པ་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་ནི་དལ་འབྱོར་ཚང་བའི་མིའི་ལུས་རྟེན་དང་། ཁྱད་པར་དུ་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞི་སྒྲུབ་པ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་མིའི་ལུས་རྟེན། རྙེད་ན་དོན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་འདི་ཉིད་འཚོ་ཁམས་དང་བསྟུན་ཏེ་བདེ་ཐང་ཡོང་བར་དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་ནད་དང་གདོན་དང་གློ་བུར་གྱི་བར་ཆད་སོགས་སེལ་དགོས། དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་མི་འགྱུར་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཚེ་དང་ཡེ་ཤེས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ངོ་བོར་བཞེངས་པ་དེ་ཉིད་དང། ལོངས་སྐུ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཐུགས་རྗེས་འགྲོ་ཀུན་འདུལ་བ་གང་དང་། སྤྲུལ་སྐུ་པདྨ་འབྱུང་གནས་ཨོ་རྒྱན་རྫུས་སྐྱེས་མཐུ་སྟོབས་ཀྱི་བདག་པོ་རྣམས་གཉེན་པོ་སྟོབས་ཀྱི་ལྷ་རུ་བཞེངས་ཏེ། མགོན་པོ་ཚེ་དཔག་མེད་ཀྱིས་ནད་མེད་ཚེ་ཡི་དཔལ་བྱིན་ནས་ཚེ་རིང་ལོ་བརྒྱར་འཚོ་བའི་ཚེ་ཡི་དངོས་གྲུབ་སྩོལ་ཅིག །འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས་ཐུགས་ཞི་བ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས། གདོན་དང་བགེགས་རིགས་ཐམས་ཅད་རང་སར་ཞི་ཞིང་བདེ་སྐྱིད་སྙན་གསུམ་འཛོམ་པའི་མཐོ་རིས་ཀྱི་བདེ་བར་སྤྱོད་པའི་མཐུ་དང་ནུས་པ་བྱིན་ཅིག ཨོ་རྒྱན་པཎ་ཆེན་རྫུས་སྐྱེས་སྤྲུལ་བའི་སྐུས་སྟོབས་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་མི་དང་མི་མིན་གྱི་བསམ་ངན་སྦྱོར་རྩུབ་སོགས་བར་ཆད་རྐྱེན་ངན་ཐམས་ཅད་སེལ་ཞིང་། ཁྱད་པར་སྙིགས་མའི་དུས་འདིར་རྒྱལ་འགོང་འཇོམས་པའི་གཤེད་དུ་ཁྲོས་པ་འཇིགས་བྱེད་རྡོ་རྗེ་གྲོ་བོ་ལོད་ཀྱི་སྐུར་བཞེངས་ནས། གནོད་བྱེད་རྒྱལ་འགོང་གིི་འཚེ་བ་རྡུལ་དུ་རློགས་ཤིག ཅེས་དེ་ལྟར་མགོན་པོ་རྣམ་གསུམ་གྱིས་ཚེ་འདིའི་མི་མཐུན་པའི་རྒུད་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་ཞིང་ཆོས་མཐུན་གྱི་བསམ་པ་ཡིད་བཞིན་དུ་འགྲུབ་པ་གཞིར་བྱས། རྐྱེན་སྨོན་ལམ་དག་པས་བདེ་བ་ཅན་དང་རི་བོ་པོ་ཏ་ལར་སྐྱེ་བར་མཚམས་སྦྱར་བའོ། །དེའང་ཆགས་མེད་བདེ་སྨོན་ལྟར་ན། ཚེ་འདིར་དུས་མིན་འཆི་བ་བཅོ་བརྒྱད་ཞི། །ནད་མེད་ལང་ཚོ་རྒྱས་པའི་ལུས་སྟོབས་ལྡན། །དཔལ་འབྱོར་འཛད་མེད་དབྱར་གྱི་གངྒཱ་ལྟར། །བདུད་དགྲའི་འཚེ་བ་མེད་ཅིང་དམ་ཆོས་སྤྱོད། །བསམ་པའི་དོན་ཀུན་ཆོས་ལྡན་ཡིད་བཞིན་འགྲུབ། །བསྟན་དང་འགྲོ་ལ་ཕན་ཐོགས་རྒྱ་ཆེན་འགྲུབ། །མི་ལུས་དོན་དང་ལྡན་པ་འགྲུབ་པར་ཤོག །ཅེས་པས་བསྟན་ཏོ།།
རྐྱེན་སྨོན་ལམ་དག་པ་དངོས་བསྟན་པ།
འཆི་ཁར་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་ཞལ་མཇལ་བར་སྨོན་པ་དང་། ཤི་བའི་འོག་ཏུ་བདེ་བ་ཅན་ལ་གེགས་མེད་དུ་སྐྱེ་བའི་སྨོན་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། བདག་དང་བདག་ལ་འབྲེལ་ཐོགས་ཀུན། །འདི་ནས་ཚེ་འཕོས་གྱུར་མ་ཐག །སྤྲུལ་བའི་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད། །དགེ་སློང་དགེ་འདུན་འཁོར་གྱིས་བསྐོར། །མདུན་དུ་མངོན་སུམ་འབྱོན་པར་ཤོག །དེ་མཐོང་ཡིད་དགའ་སྣང་བ་སྐྱིད། །ཤི་བའི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་ཤོག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཆེད་བརྒྱད་ནི། །རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་ཀྱིས་ནམ་མཁར་བྱོན། །བདེ་བ་ཅན་དུ་འགྲོ་བ་ཡི། །ལམ་སྟོན་ལམ་སྣ་འདྲེན་པར་ཤོག །ཅེས་པས་བསྟན་ཏོ། །མཁས་གྲུབ་ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཁོང་གི་ཨ་མ་དང་སྐུ་འཁོར་གྲྭ་བ་གཞན་སྒོ་ཁྱི་དང་བཅས་པ་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད། དེའང་བླ་མའི་ཐུགས་རྗེ་ལ་ཉེ་རིང་ཡོད་པས་རང་གི་འཁོར་རྣམས་དག་ཞིང་དུ་ཁྲིད་པ་དང་། གཞན་དག་ཤུལ་དུ་བསྐྱུར་བ་མ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་མགོན་པོ་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ལ་དེ་བས་ཀྱང་ཉེ་རིང་མ་མཆིས་མོད། རང་གི་འདུན་པ་དང་མོས་པ་དང་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟོབས་ཆེ་བ་དང་། སྨོན་ལམ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་མཚམས་སྦྱར་ན་ཚོམ་བུ་འབུམ་དང་བཅས་པ་འཚང་རྒྱ་བའི་ལོ་རྒྱུས་གཞན་ཡང་ཡོད་པ་དང་འདྲ་བར་འདི་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པས་ན། འདི་ནི་མདོ་ཕྱོགས་ཀྱི་མྱུར་ལམ་ཁྱད་པར་བ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་བྱེད་དང་བཅས་པའོ། །ད་ལྟའི་སྐབས་འདིར་ཁྱིམ་བཟའ་ཚང་། གཉེན་ཉེ་མཐུན་གྲོགས་ཞག་རེར་བྲལ་ཡང་བློས་མི་ཐོངས་པ་དེ་ཚོ་ཤི་བའི་དུས་སུ་བྲལ་ནས་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་འགྱུར་ཞིང་མི་ངོ་མི་མཐོང་ལ་རིམ་གྱིས་མིང་ཡང་བརྗེད་འགྲོ། དེའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཚོགས་ཤིང་འདུན་པ་གཅིག་པའི་སྨོན་ལམ་གྱིས་མཉམ་དུ་ཁ་བསྒྱུར་ན། ཤི་ཁར་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་ཞལ་མཐོང་ཞིང་བདེ་བ་ཅན་དུ་མཉམ་སྐྱེ་བྱེད་པ་ནི་རང་ལག་ཡིན། གནའ་སྔ་མོར་བུ་ཞིག་གིས་ཆོས་སྒྲུབ་པར་དབེན་ཁྲོད་དུ་སོང་ནས་ཉམས་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར་བ་ན། མ་རྒན་གྱིས་བཤད་རྒྱུར་ཁྱོད་ནི་མ་གཅིག་ལ་བུ་གཅིག་ཡིན་པས་གཏོང་མི་ཕོད་ཅེས་བཤད། དེ་ཚེ་བུ་ན་རེ་འུ་ཅག་སྐྱེ་བ་ཚེ་རབས་མང་པོར་མཉམ་དུ་གནས་པ་བཟང་ངམ་གནས་སྐབས་ཙམ་ལ་མཉམ་དུ་འདུག་པ་བཟང་དྲིས་ཚེ། ཨ་མས་རང་རེ་སྐྱེ་བ་མང་པོར་མི་འབྲལ་བ་དགོས་ཞེས་བཤད་པ་ལྟར་དུ། ད་ལྟ་བཟའ་ཚང་ནང་མི་ཉེ་འབྲེལ་མཉམ་དུ་བདེ་བ་ཅན་ལ་སྐྱེ་བར་བསམ་ན་མཉམ་དུ་ཞིང་དེར་སྐྱེ་བའི་ཐབས་སྒྲུབ་དགོས། ཆགས་མེད་རིན་པོ་ཆེས། བདག་དང་བདག་ལ་འབྲེལ་ཐོགས་ཀུན། །འདི་ནས་ཚེ་འཕོས་གྱུར་མ་ཐག །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རང་ཉིད་གཅིག་པུ་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་ཆེད་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན། གཞན་ཆུ་ལས་སྐྱོབ་པ་ལ་རང་ཡང་ཆུ་ལས་ཐར་བ་ཞིག་དགོས་པས་ན། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་མར་གྱུར་སེམས་ཅན་འདྲེན་པའི་ཆེད་དུ་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པ་ཡིན། དེས་ན་བདག་ལ་འབྲེལ་བ་ཞེས་པ་ནི་བཟང་འབྲེལ་ངན་འབྲེལ་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན། དེའང་བཟང་འབྲེལ་ཚེ་གཅིག་སངས་རྒྱས། ངན་འབྲེལ་འཁོར་བ་མཐའ་ཅན་ཞེས་པ་ལྟར། འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་ཚེ་འཕོས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བའི་སྐབས་སུ། ལུས་འབྱུང་བཞི་འདུས་པའི་ཕུང་པོ་འདིའི་ཕྱིའི་ས་ཆུ་མེ་རླུང་གི་འབྱུང་བ་ནང་དུ་སྡུད་ཅིང་། ནང་འབྱུང་བ་ཐིམ་རིམ་རགས་པ་ཤར་མགོ་བརྩམ་པ་ན། དུས་རྒྱུན་རང་གི་སྤྱི་བོར་བསྒོམ་པའི་སྤྲུལ་བའི་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ད་ལྟ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པ་དེ་ལྟར་དུ། སྐྱབས་ཀུན་འདུས་པའི་ངོ་བོ་བླ་མ་དང་དབྱེར་མེད་དུ་རྟེན་ཚོགས་ཞིང་བསྒོམ་པའི་སྐབས་ལྟར་དགེ་སློང་དགེ་འདུན་འཁོར་གྱིས་བསྐོར་ནས་སེར་ལྟེམ་མེར་བྱོན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དང་བུ་མོ་ཁྱོད་རང་མ་འཇིགས་མ་སྔངས་ཞེས་གསུང་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་དབུགས་དབྱུང་གནང་བའི་ཚེ་ན། ཤི་བའི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་མ་ཟད་དགའ་བཞིན་སྤྲོ་བཞིན་དུ་སྣང་བ་ཇེ་དྭངས་དང་རིག་པ་ཇེ་གསལ་དུ་འགྱུར། དེ་ཚེ་ཞིབ་ཏུ་ཡང་མཇལ་ཞིག་བྱས་པ་ན། མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། བདེ་ཆེན་དཔའ་བོ་དཔའ་མོའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས། །གདུགས་དང་རྒྱལ་མཚན་བ་དན་རོལ་མོའི་སྒྲ། །སྣ་ཚོགས་མཆོད་པའི་སྤྲིན་གྱིས་རབ་བསུས་ནས། །མཁའ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཞིང་དེར་ཁྲིད་པར་ཤོག །ཅེས་པ་ལྟ་བུ་དང་། རྗེ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོས། བར་དོའི་སྣང་བ་ཤར་བར་གྱུར་མ་ཐག །རྒྱལ་སྲས་བརྒྱད་ཀྱིས་མ་ནོར་ལམ་བསྟན་ནས། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་མགོན་པོ་འོད་དཔག་མེད་དང་ཨོ་རྒྱན་རིན་པོ་ཆེ་དབྱེར་མེད་པའི་ཞལ་མཇལ་གསུང་ཐོས་ཤིང་། རྒྱལ་ཚབ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དང་མཐུ་ཆེན་ཐོབ་གཙོར་མཛད་པའི་བྱང་སེམས་ཉེ་བའི་སྲས་ཆེན་བརྒྱད་ཀྱིས་མདུན་བསུས་ཏེ་ལམ་སྣ་སྟོན་ཞིང་། དཔའ་བོ་དང་དཔའ་མོའི་ཚོགས་ཀྱིས་རྔ་སིལ་རོལ་དབྱངས་ལས་སྙན་པའི་སྒྲ་དབྱངས་སྒྲོག་བཞིན་མེ་ཏོག་གི་ཆར་ཕབ་ཅིང་། འཇའ་ལམ་གྱི་དར་ཐག་འཐེན་ནས་བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་དུ་ཁྲིད་པའི་སྣང་བ་འཆར་བར་ཤོག་ཅེས་འཆི་ཁར་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའོ།།
ཆགས་ཞེན་འཁྲི་བ་གཅོད་དགོས་པར་བསྟན་པ།
དམ་པའི་སྐྱེས་བུ་ཡིན་ཡང་རྐྱེན་འགའ་རེའི་དབང་གིས་ས་ལམ་ལ་བར་ཆད་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐ་མལ་བ་ལ་བར་ཆད་མེད་པ་ག་ལ་སྲིད། དེའི་ཕྱིར་རང་ཉིད་འཆི་བའི་ཚེ་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་གེགས་དངོས་ནི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འཁོར་བའི་གནས་ལ་ཆགས་ཞེན་ཡོད་པའི་བློ་འདི་ཡིན། ཆགས་ཞེན་དེ་ཉིད་གཅོད་པའི་ཐབས་སུ། ཆགས་མེད་རིན་པོ་ཆེས། ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་བླག་མེད། །ལྷ་མིའི་བདེ་སྐྱིད་མི་རྟག་འགྱུར། །དེ་ལ་སྐྲག་སེམས་སྐྱེ་བར་ཤོག །ཐོག་མ་མེད་ནས་ད་ལྟའི་བར། །འཁོར་བ་འདི་ན་ཡུན་རེ་རིང་། །དེ་ལ་སྐྱོ་བ་སྐྱེ་བར་ཤོག །ཅེས་གསུངས། དེའང་ད་ལྟ་རང་རེའི་ལུས་ལ་མེ་སྟག་ཕྲ་མོ་རེ་ལྷུང་བའམ་དགུན་གྲང་རེག་གི་ཁྲོད་དུ་ཆུ་ཚོད་གཅིག་ལ་གོས་སྲབ་པར་སྡོད་པའང་མི་བཟོད་ན། འདི་འདྲ་བ་ཞིག་གིས་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཅི་ལྟར་བཟོད་དམ། དེ་བཞིན་ད་ལྟ་ཟས་སྐོམ་མེད་པར་ཉིན་ཞག་གཅིག་ལའང་སྡོད་མི་ཚུགས་ན་ཡི་དྭགས་བཀྲེས་སྐོམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཅི་ལྟར་བཟོད་དམ། ད་ལྟའི་དུད་འགྲོ་འོག་རྟ་སྒོ་ཁྱི་སོགས་གཞན་ཕར་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་པ་ལྟར་ཚུར་རང་ཉིད་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་ན་བཟོད་ཐུབ་བམ། ད་དུང་རང་ཉིད་དབུགས་བསྡམས་ནས་གསོད་པ་དང་སྐེ་བཅད་ནས་གསོད་པ་ལ་དེ་བས་ཀྱང་མི་སྐྲག་གམ། སྤྱིར་ལྷ་མི་གཉིས་ནི་མཐོ་རིས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ཡིན་མོད་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་ལས་གཅིག་མེད་ཀྱང་གཅིག་གིས་མི་གཏོང་སྟེ། མི་ཡུལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་རང་གི་མྱོང་བས་ཤེས་པ་འདི་ཡིན། དེ་ལྟར་རིགས་དྲུག་གང་ལ་བལྟས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་པས་དེ་ལ་སྐྲག་སེམས་མི་སྐྱེ་ན་གཞན་གང་ལ་སྐྱེ། འཁོར་བ་ཐོག་མེད་ནས་ད་བར་འཁྲུལ་ཡུན་རིང་ཞིང་འཁྲུལ་ཚབ་ཆེ་བ་འདིར་སྐྱོ་ཤས་མི་སྐྱེ་ན་གཞན་གང་ལ་སྐྱེ། དེ་ལྟ་མོད་འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྤྱོད་པར་གོམས་ཤིང་བདེ་བ་རྣལ་མ་ཞིག་ཐོབ་མ་མྱོང་བའི་དབང་གིས་སྐབས་རེར་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བར་མཐོང་ནས་ཆགས་ཞེན་སྐྱེ་བའང་སྲིད་དོ། །སྔོན་རྒྱ་གར་དུ་ཁྱིམ་བདག་ཕྱུག་པོ་ཞིག་འཆི་ཁར་གསེར་ལ་ཞེ་ཆགས་པས་སྦྲུལ་དུ་སྐྱེས་ནས་གསེར་ལ་འཁྱུད་པ་བྱུང་། གཞན་ཡང་ཆོས་བྱེད་པ་ཞིག་ཡོ་བྱད་ལ་ཆགས་ནས་དེར་སྦྲུལ་ལུས་བླང་། གཞན་གྱིས་ཡོ་བྱད་དེའི་ཁ་ཕྱེས་པ་ན་སྦྲུལ་དེ་ཞེ་སྡང་གིས་ནགས་སུ་སོང་། དེ་ཚེ་འབར་བ་གསུམ་དུས་གཅིག་ལ་བྱུང་སྟེ། ཁ་ནས་ཞེ་སྡང་གི་མེ་འབར་བས་ནགས་ཚིག རྣམ་ཤེས་དམྱལ་མེས་ཚིག རོ་དུར་གྱི་མེ་ཡིས་ཚིག དེ་ལྟར་ཡོ་བྱད་ཆུང་ངུ་ཙམ་ལ་ཆགས་པས་ཉིན་གཅིག་ལ་མེ་གསུམ་དེ་ལྟར་འབར། ཆགས་ཤིང་ཞེན་ན་ཆགས་ཡུལ་ལ་ཆེ་ཆུང་མ་མཆིས་ཏེ། ཕྱུགས་རྫི་ཞིག་འུར་རྡོ་ལ་ཆགས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་ཡོད། ཞེན་ཅིང་ཆགས་པར་གྱུར་ན་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་དང་ཐར་བའི་གེགས་བྱེད་པར་མ་ཟད་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བའི་མཚམས་སྦྱོར་ཡང་བྱེད་དོ། །ཡུལ་མི་ཉེ་རིང་རྣམས་ལ་ཆགས་ན་ཕྱིར་འདྲེ་ལུས་ལེན་པའང་ཡོད། སྔོན་མི་ཞིག་ཟོག་ཤ་རྐང་བ་ཞིག་ལ་ཞེ་ཆགས་པས་ཤ་རྐང་ཡ་གཅིག་མཚན་གང་བོར་རྒྱུག་པའི་འདྲེར་སྐྱེས་པ་སྒོ་ཁྱི་རྣམས་ཀྱིས་བདའ་འདེད་བྱེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་ཡོད། བྱིས་པ་ཞིག་མར་སྒམ་ནང་གི་ཟས་ལ་ཞེ་ཆགས་ནས་ཤི་བས་དེར་སྐྱེས། སྒོ་ཟོག་ལ་ཞེ་ཆགས་ནས་ཤི་བས་དེར་སྐྱེས། དབུལ་བོ་ཞིག་གླང་རྒན་རྒྱབ་ཆད་ཅིག་ཡོད་པར་ཞེ་ཆགས་པས་དེའི་སྒལ་བའི་རྨ་རུ་སྲིན་བུར་སྐྱེས་པ་སོགས་མང་དུ་མཆིས། དེ་དག་ནི་གཞན་དགེ་སྐུལ་ལ་དམིགས་ནས་སྐྲག་སློང་བར་བཤད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཨེ་བདེན་ནམ་སྙམ་པའི་ཐེ་ཚོམ་མེད་དེ་བསླུ་བ་མེད་པའི་བཀའ་ལུང་ཡིན་ནོ། །བདེ་བ་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ལྟར་སྣང་བ་ཞིག་བསྒྲུབས་པས་དེར་སྐྱེ་དཀའ་ཞིང་། གལ་ཏེ་སྐྱེས་ཀྱང་མེ་ཏོག་པདྨའི་ཁ་མི་འབྱེད་པས་ལོངས་སྤྱོད་འཛོམ་པའི་བཟང་བཙོན་བཞིན་གནས་པར་བྱེད་དགོས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཐེ་ཚོམ་བྱས་པས་སོ། །གོང་དུ་བཤད་པའི་ཡོ་བྱད་ལ་ཆགས་ནས་སྦྲུལ་དུ་སྐྱེས་པ་སོགས་སུས་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཁྱེན། གང་དུ་གསལ་ཞེ་ན་མདོ་རུ་གསུངས། གཞན་ཡང་ལྷ་མིག་ཅན་གྱིས་མི་ཤི་ནས་འདྲེ་ལུས་བླང་བ་མཐོང་བའང་ཡོད། དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་གཏན་ནས་མི་བྱེད་པའང་མི་རིགས་ཏེ། འཛམ་བུ་གླིང་གི་ད་ཡོད་མི་གྲངས་དུང་ཕྱུར་བདུན་ཅུ་ལས་བརྒྱ་ཆའི་བཅུ་བཞི་ཙམ་མ་གཏོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རང་རང་གི་ཆོས་ལུགས་ལ་ཡིད་ཆེས་བྱེད། དེ་དག་ཏུ་ཆད་ལྟ་བ་འགའ་རེ་ཡོད་ནའང་ཕལ་མོ་ཆེ་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ཁས་ལེན་མཁན་ཤ་སྟག་ཡིན། རང་རེ་བོད་མགོ་ནག་ཏུ་སྐྱེས་པའི་མིའི་གྲལ་ནའང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་མང་ཆེ་བ་འགྲོ་སའི་ལམ་ལས་གཡོན་དུ་དཀྱོག་ན་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཡོད་སྣང་ཤར་མོད། དྲག་འདུལ་གཡོན་ཐལ་བ་དང་། གཡམ་རྒྱུག་གཡོན་ཐལ་བ་སོགས་གང་ཡིན་ཡང་ཁྱད་པར་ཐོན་དཀའ་སྟེ། རླབས་ཆེན་གྱི་མི་སྣ་ང་ཡིན་ཟེར་མཁན་རེས་ཀྱང་ཁྱད་ཆོས་ཅི་ཞིག་ཐོན་ཡོད་དམ། དེའི་ཕྱིར་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་འབུར་དུ་ཐོན་པ་ཞིག་དཀའོ། །བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའི་བར་ཆད་ནི་ཆགས་ཞེན་གྱི་འཁྲི་བ་ཡིན་ལ་དེ་ཆོད་པའི་ཕྱིར་དུ། མཁས་གྲུབ་ཀརྨ་ཆགས་མེད་ཀྱིས། ཉེ་དུ་ཟས་ནོར་མཐུན་གྲོགས་རྣམས། །མི་རྟག་སྒྱུ་མ་རྨི་ལམ་བཞིན། །ཆགས་ཞེན་སྤུ་ཚམ་མེད་པར་ཤོག །ས་ཆ་ཡུལ་རིས་ཁང་ཁྱིམ་རྣམས། །རྨི་ལམ་ཡུལ་གྱི་ཁང་ཁྱིམ་ལྟར། །བདེན་པར་མ་གྲུབ་ཤེས་པར་ཤོག །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །གཞན་ཡང་འཆི་བ་ནིི་མིང་ཙམ་ཡང་གླེང་མི་འདོད་པ་ཞིག་ཡིན་མོད། སྤྱིར་དེ་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངན་པ་ཞིག་མ་ཡིན་ཏེ། མི་ཆོས་ཡོད་ཅིག་ལ་འཆི་བ་ཐར་བའི་སྒོ་ཆེན་ཡིན། བདེ་བ་ཅན་དུ་འགྲོ་སའི་སྒོ་དངོས་ནི་འཆི་བ་ཡིན། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ཆགས་ཞེན་ཅན་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་སྒོའང་དེ་ཉིད་ཡིན། སྡིག་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་སའི་སྒོའང་དེ་ཉིད་ཡིན། དེ་ལྟར་ཆགས་ཞེན་བཅད་ནས་བདེ་བ་ཅན་དུ་འགྲོ་ཚུལ་ནི། ཆགས་མེད་རིན་པོ་ཆེས། ཐར་མེད་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ནས། །ཉེས་ཅན་བཙོན་ནས་ཐར་བ་བཞིན། །བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་ཁམས་སུ། །ཕྱི་ལྟས་མེད་པར་འབྲོས་པར་ཤོག །ཆགས་ཞེན་འཁྲི་བ་ཀུན་བཅད་ནས། །བྱ་རྒོད་རྙི་ནས་ཐར་བ་བཞིན། །ནུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ལ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་གྲངས་མེད་པ། །སྐད་ཅིག་ཡུན་ལ་བགྲོད་བྱས་ནས། །བདེ་བ་ཅན་དུ་ཕྱིན་པར་ཤོག །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་དུ་བྱ་ངང་བའི་རྒྱལ་བོ་འཕུར་བ་དང་དར་དཀར་པོ་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པ་བཞིན་དེ་དུས་གདོས་བཅས་ཀྱི་ལུས་མེད་པར་བར་དོ་ཡིད་ལུས་ཅན་ཡིན་པས་མགྱོག་ཤུགས་རླུང་ལས་མྱུར་བའི་སྐད་ཅིག་ལ་བདེ་བ་ཅན་དུ་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ།།
ཞིང་དེར་སྐྱེས་མ་ཐག་པའི་སྤང་རྟོགས་བསྟན་པ།
ཆགས་མེད་རིན་པོ་ཆེས། དེ་རུ་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད། །མངོན་སུམ་བཞུགས་པའི་ཞལ་མཐོང་ནས། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དག་པར་ཤོག །ཅེས་གསུངས། དེ་ལྟར་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་རང་གི་དད་མོས་དང་། མགོན་པོ་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེའི་གཟིགས་པ་གཉིས་ནང་འཕྲད་ཚེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་སྒྲིབ་པ་མ་སྤངས་པ་འཆིང་བ་ཀུན་ལྡན་ཡིན་ཡང་སྐྱེ་བར་ནུས་ལ། དེར་སྐྱེས་ཚེ་སོ་སྐྱེ་སྒྲིབ་པ་དང་བཅས་པར་གནས་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞལ་མཐོང་བའི་དབང་གིས་དེར་ཚོགས་རྫོགས་ཤིང་སྒྲིབ་པ་བྱང་ནས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་འགྱུར་རོ། །སྔོན་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ཞལ་བཞུགས་པའི་ཚེ་ན། བུ་མོ་མུ་ཏིག་འཁྲི་ཤིང་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྲིས་སྐུ་འོད་ཟེར་མ་ཞལ་མཇལ་བ་དང་ལྷན་དུ་མཐོང་ལམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེས་ནས་གཟུངས་དང་ཏིང་འཛིན་ཤེས་རབ་སོགས་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་བརྙེས་ཚེ། ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེའི་ཆོས་ཀྱིས་རང་རྒྱུད་སྨིན་ཅིང་གྲོལ་ནས་ས་ལམ་བགྲོད་ཐུབ་པས་ན་སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་བརྗེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་བླ་མེད་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ཡིན། ཞིང་ཁམས་དེ་རུ་གནས་བཞིན་ཉིན་རེར་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་རབ་འབྱམས་སུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་བྱོན་ནས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་མང་པོ་མཆོད་ཅིང་ཆོས་ལ་ཉན་ཆོག ད་ལྟ་ས་ལ་གནས་པའི་སེམས་དཔའ་མ་གཏོགས་སྐྱེ་མི་ནུས་པའི་ཞིང་ཁམས་སུ་དེ་དུས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གཞན་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་བགྲོད་ནུས་ཏེ། མངོན་དགའི་ཞིང་དང། དཔལ་ལྡན་ཞིང་སོགས་རྒྱལ་བ་རིགས་ལྔའི་ཞིང་དང་། གཞན་ཡང་འདིར་སྨོན་ལམ་གྱི་ཚིག་ཟིན་ལྟར་ན་འཕགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཞིང་ཁམས་རི་བོ་པོ་ཏ་ལ་རྣམ་པ་ས་སྤྱོད། དོན་ལ་དག་ཞིང་དང་། ཟངས་མདོག་དཔལ་གྱི་རི་བོ་པདྨ་འོད་ཀྱི་གཞལ་ཡས་ན་ཨོ་རྒྱན་པད་འབྱུང་ཡབ་ཡུམ་འཁོར་རིག་འཛིན་ཌ་ཀྐིའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར་བའི་ཞབས་དྲུང་སོགས་སུ་རང་གི་མོས་འདུན་ལྟར་སྐྱེ་བར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་པའོ། །བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེས་ན་ཞིང་ཁམས་གཞན་དུ་སྐྱེ་བར་སྨོན་ལམ་མ་བཏབ་ཀྱང་གོང་སྨྲོས་བཞིན་བསམ་པ་ཙམ་གྱིས་སྐད་ཅིག་གིས་དེར་སླེབས་ཏེ་ཆོས་ལ་ཉན་ནུས་པར་མ་ཟད། ས་ལམ་གྱི་རྟོགས་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་གྱུར་ནས་འབྲེལ་ཐོག་འགྲོ་བ་མ་ལུས་འདྲེན་ནུས་པར་འགྱུར་བ་ནི། དེ་ལ་ས་དང་པོའི་ཡོན་ཏན་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་མངའ་བས་ཀྱང་རྟོགས་ནུས་སོ།།
མཇུག་མཐའི་ཞལ་གདམས།
མཇུག་མཐར་ཀུན་མཁྱེན་འཇིགས་གླིང་གི་གསུང་བྱིན་རླབས་ཅན་དྲངས་ནས་བསྔོ་སྨོན་བྱ་བ་དང་། གཞན་ཡང་མ་ཎི་དང་སིདྡྷཱི་སོགས་རྒྱུན་གྱི་དགེ་སྦྱོར་ཉིན་བཞིན་ཆག་མེད་བྱས་ནས། གྲངས་བསག་པ་ལ་བསྔོ་སྨོན་ཅི་ཤེས་བརྗོད་ཅིང་ཁྱད་པར་དམིགས་རྣམ་གྱིས་ཟིན་པར་བྱ་བ་གལ་ཆེའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ངག་འདོན་བསྡུས་པའི་མཇུག་བྱང་དུ། ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་དགེ་བསྙེན་ཕོ་མོ་ལས་ཁུར་གྱིས་བྲེལ་བ་འགའི་དགོས་མཁོར། ཞེས་པ་ནི་ཐེངས་ཤིག་བདག་ཡུལ་ག་ཤེད་ནས་ཚུར་ཐོན་དུས་ས་ཆ་འདིའི་མི་མང་བོས་བསྒུགས་འདུག་པ་ལ་ལག་སྟོང་མིན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེས་ཙམ་དུ། སྔ་ཉིན་གྱི་ཞོགས་ཐུན་ལ་བྲིས་པ་ཡིན། ལོ་སྔོན་མར་ཡང་འུ་ཅག་གིས་ཆོས་འདི་བཤད་མོད་མཇུག་མཐར་དུས་ཚོད་ཀྱིས་མ་འདང་བས་མགྱོགས་འདོན་བྱེད་དགོས་བྱུང་། སྐབས་དེར་ལོ་རྗེས་མར་ཡང་བསྐྱར་འཆད་ཅེས་རྟག་འཛིན་གྱི་ཚོད་རྩིས་བྱེད་མ་ནུས་ཏེ་མིའི་ནམ་འཆི་སུ་ཡིས་ཤེས། དུས་དེར་བདག་གིས་བཤད་པའི་སྔོན་གྱི་ཞིང་ཁྲིད་དག་ལ་གསོན་དང་ཅུང་ཟད་རེ་གསལ་བར་གོ་སྲིད་ཅེས་བཤད་དེ་མཚམས་བཞག་པ་ཡིན་མོད། ད་ལོར་མ་ཤི་བར་འུ་ཅག་ཡང་བསྐྱར་དུས་ཚིགས་དེར་འཕྲད་བྱུང་བས་ན་ནིང་གི་འཕྲོ་མཐུད་ནས་བཤད་དེ་ད་ལྟ་ཉིན་བཞི་བ་ཡིན། དེ་ལྟར་ལོ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་ཉིན་བརྒྱད་ལ་ཆོས་ཐུན་བརྒྱད་དུ་བསྐྱར་བཟླས་བྱས་སོ། །སྤྱིར་ཆོས་ར་འདིར་གནས་ལྔ་རིག་པའི་མཁས་ཆེན་སྡེ་སྣོད་འཛིན་པ་མང་དུ་བཞུགས་ཤིང་། གཞན་ཡིག་ངོ་ཙམ་ཡང་མི་ཤེས་པའི་ཁྱིམ་པ་ཕོ་མོ་དེ་བས་ཀྱང་མང་ལ། དེ་མིན་འུ་བུ་ཅག་གི་ཆོས་འཆད་པ་པོ་ནི་གསུང་གཅིག་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོའི་སྒྲ་དབྱངས་ལ་དབང་འབྱོར་བ་མིན་པས་ཀུན་ལ་འཚམས་པ་ཞིག་བཤད་ཐབས་མ་བྱུང་། དེའི་ཕྱིར་ཚིག་དང་ཐ་སྙད་འགའ་རེ་ཁྱིམ་པ་ཕོ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་ཅི་ཡང་གོ་མ་ནུས་ནའང་། འདིར་སྡོད་པ་དང་ཉན་པ་དོན་མེད་མ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་པའི་བག་ཆགས་ཙམ་རྒྱུད་ལ་བཞག་ཀྱང་ནམ་ཞིག་རང་ནོར་རང་གིས་ལེན་པ་ལྟར་ཕན་པ་ཡོད། དེ་མིན་ཆོས་ཉིད་བར་དོའི་སྐབས་སུ་སྔར་ཐོས་ཚད་རྒྱུད་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་འཆར་བའི་སྐབས་ཤིག་ཀྱང་སྲིད་ལ། དེ་དུས་དྲན་པ་གསལ་བས་ཚིག་དོན་ཡང་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས་ཕན་ཐོགས་ཆེ། སྐབས་དེར་ད་དུང་སྔར་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མང་པོ་བློ་ལ་འཆར་བར་ཡང་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ལོ་ངོ་འདི་དག་ལ་བདག་གིས་ཆོས་ཁྲིད་བཤད་ཚད་སྒྲར་བླང་ཞིང་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཕབ་ནས་དཔེ་དེབ་མང་པོ་བཟོ་བའི་འོ་བརྒྱལ་མཛད་བཞིན་ཡོད་ལ། སྤྱིར་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཕབ་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་མོད། འོན་ཀྱང་བདག་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་ཆུང་གི་ཁ་ནས་བཤད་ཚད་ལྷག་བསམ་དག་པ་ཙམ་ལས་ཚིག་དོན་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་ག་ལ་སྲིད། ཡིན་ཡང་ས་སྐྱ་པཎ་ཆེན་གྱི་ཞལ་ནས། ཆོས་རྣམས་དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་ལ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་སྤྱོད་པ་འཁྲུལ་གྱུར་བས། །འདི་ཡི་ལེགས་བཤད་བླ་མ་དམ་པའི་དྲིན། །ཉེས་པ་གང་རྣམས་བདག་བློའི་ཉེས་པར་ཟད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་འདིར་ཡང་དད་དམ་ལྷག་བློ་འགྱུར་མེད་ཀྱིས་བཤད་པའི་ཆ་ལ་ཅུང་ཟད་ལེགས་པའི་ཕྱོགས་ནི། ན་མཉམ་རིགས་མཐུན་རང་འདྲ་ལ་ཕན་ཐོགས་བྱེད་རེ་ཡོད་ན་དམ་པ་གོང་མའི་སྐུ་དྲིན་དང་ཐུགས་བསྐྱེད་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཞིང་། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་བློ་དམན་པ་ལས་བྱུང་བར་ཉེས་པའི་ཆ་མང་བ་སྨྲོས་ཅི་དགོས། དེའང་སྤྱིར་བདག་རང་ཉིད་ལྟ་བུ་ཞིག་ཆོས་ཀྱི་ཁྲི་ལ་བསྡད་ནས་ཆོས་འཆད་པ་འདི་ནི། དུས་རབས་ཀྱི་དབང་གིས་སམ་མི་རབས་སྔ་ཕྱིའི་བརྒྱུད་མཚམས་སུ་ཁྲིད་ལུང་གི་རྒྱུན་རེ་སྤེལ་བར་ཁེལ་བས་ན་མི་བཤད་ཐབས་མེད་དུ་གྱུར་ཡོད་པ་ལས་ཤེས་པར་རློམ་ནས་འཆད་པ་མ་ཡིན་མོད། ཐམས་ཅད་དོན་མཐུན་ཆོས་ཀྱི་མཆེད་པོ་ཡིན་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་མི་སྐྱ་ཕོ་མོ་རྣམས་ལ་མཚོན་ན། ས་ཆ་ཡུལ་ཕྱོགས་རེར་དགོན་སྡེ་རེ་ཡོད་ལ། དེའི་ཉེ་འཁོར་ནས་བླ་སྤྲུལ་མཁན་གསུམ་གྱི་མདུན་དུ་ཆོས་གསན་པ་རྣམས་ནི་བཟང་པོའི་གྲལ་ཡིན་པས་སྤྱིར་གཞན་དང་མི་འདྲ་མོད། དེ་མིན་སྡོད་ས་ཆོས་འཁོར་ཆེན་པོའི་འཁྲིས་ཡིན་ཡང་སྐྱེ་བོ་ཕོ་མོ་ཆོས་སྐལ་དམན་པ་མང་བས་དེ་འདྲ་མི་རིགས་བསམ་ནས། མི་གྲལ་ནས་བུད་པའི་ཁེར་འདུག་གི་མཚམས་པ་ཡིན་ཟེར་ཞོར་དུ་ས་འདིར་བདེ་ཆེན་ཞིང་ཁྲིད་རེ་དང་། ས་ཆ་གཞན་དུའང་ཆོས་ཁྲིད་ཕྲན་བུ་རེ་བཤད་མྱོང་བའི་འཆད་པ་པོ་རང་ནི་ཐ་མལ་གྱི་མི་ཡིན་ཡང་། བཤད་ལུགས་ཁ་སྟབས་བཟང་ངན་ལ་མ་ལྟོས་པར་དམ་པའི་ལྷ་ཆོས་ཡིན་པས་ཆོས་སྒྲ་རྣ་བར་ཐོས་པའི་ཕན་ཡོན་དང་། དམིགས་བྱ་ཁྱེད་ཅག་ལ་དམིགས་པས་ན་ཡིད་ལ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་ཡིན། དེ་ལྟར་དུས་རྒྱུན་བསམ་སྦྱོར་དགེ་བའི་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། བདག་མཐོང་ཐོས་དྲན་རེག་སྟེ། ང་པདྨ་སྐལ་བཟང་རིག་ཚད་གོ་ཚད་དང་། བཟང་པོའི་བླ་མར་བརྩིས་ནས་ཆོས་འབྲེལ་ཞུས་ཚད། ངོ་ཤེས་དང་གཉེན་གྲོགས་སུ་བརྩིས་ནས་གདོང་ལ་འཛུམ་བསྟན་ཚད། ངན་པའི་དགྲ་རུ་མཐོང་ནས་དངོས་བརྒྱུད་ཤུགས་གསུམ་གྱིས་གནོད་པ་བསྐྱལ་ཚད། དེའང་སྤྱིར་སོ་སྐྱེ་བྱིས་པའི་བསམ་སྤྱོད་ཅན་ཡིན་པ་དང་། སྒོས་དུས་ངན་སྙིགས་མའི་དབང་གིས་ཡིན་པ་ལས་མི་སྒེར་བ་འདི་དང་འདིའི་སྐྱོན་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་རིགས་ཏེ། ལྟ་བ་དང་ཉོན་མོངས་ཀྱི་སྙིགས་མས་ནད་གཞི་ཇེ་ཆེར་གྱུར་ན་ནད་རྟགས་སྙིགས་མའི་རང་གཤིས་ལྷང་ལ་འབུད་པ་སྨྲོས་ཅི་དགོས། ངོ་མཚར་བའི་གཏམ་བདུན་གྱི་རྣམ་ཐར་ཅན་རྒྱལ་སྲས་ཆེན་པོ་ཞི་བ་ལྷས། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་མ་མགུ་ན། །བདག་འདྲ་དམན་པས་སྨྲོས་ཅི་དགོས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་དེང་སྐབས་སྒྲོ་སྐུར་འབྱུང་བ་སྨྲོས་ཅི་འཚལ། དེ་ལྟར་བཤད་དོན་ནི་དུས་འདིར་བྱོན་པའི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་དོན་ལ་རྐྱེན་ཆུང་ངུ་ཙམ་རེས་དབྱེ་ཞིབ་མཛད་མི་རུང་བ་འཕྲོས་དོན་དུ་ཞུས་པ་ཡིན། བདག་ལ་བཟང་ངན་ལས་ཀྱིས་འབྲེལ་ཚད་དེ། ངས་ནམ་རྒྱུད་བཤད་པའི་ང་ལ་ཟས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་འཆང་བའི་འབུ་སྦྲང་ཕྲ་མོ་ཡན་ཆད་མཁའ་དང་ས་ལ་རྒྱུ་བའི་སྲོག་ཆགས་དང། ངའི་ལུས་པོའི་རླུང་གི་རྫུ་ཕྱོགས་ཕོག་པ་ཚུན་ཆད་འབྲེལ་ཚད་དོན་དང་ལྡན་པར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་བསམ་ཞིང་བརྗོད་ལ་དེ་བཞིན་ཡི་གེར་ཡང་བྲིས་ཡོད། དེའང་ཆོས་ཉིད་བསླུ་མེད་ཀྱི་བདེན་སྟོབས་དང་ལྷག་བསམ་ལྷད་མེད་ཀྱི་འདུན་པ་ཧ་ཅང་མ་དམན་པའི་མཐུ་དང་། དམ་པ་གོང་མའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་ཆོས་གྲལ་འདིར་ཞུགས་ཚད་ཀྱིས་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་དགོས་དོན་འགྲུབ་ཅིང་། ཚེ་འདིར་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་ལ་ཕྱི་མར་མཐོ་རིས་དང་ཐར་བ་རིམ་གྱིས་བགྲོད་པར་གྱུར་ཅིག གང་ལྟར་ཡུལ་ཕྱོགས་འདིའི་ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་མི་སྐྱ་ཕོ་མོ་རྣམས་ད་ལྟའི་ཆོས་གྲལ་འདིར་ཞུགས་པ་དང་། འགའ་ཞིག་ལོ་རེ་བཞིན་ཁམས་དབུས་གཉིས་ཀྱི་ས་ཐག་རྨ་རྫ་འབྲུ་གསུམ་བརྒལ་ནས་ཆོས་ཁྲིད་འདིའི་ཆེད་དུ་ཡོང་བས། ས་གར་སོང་ཟེར་ན་འདིར་སོང་དང་། དོན་ཅི་ཆོད་ཟེར་ན་འདི་ཆོད། ཚེ་འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་འགྲོ་རྟེན་དང་འདུག་རྟེན། ཞེ་ལ་འཛིན་རྒྱུའི་ཚིག་དང་། རུམ་ལ་བསྡུ་རྒྱུའི་བྲོ་རེ་ལོན་པར་བསམ་བློ་བཏང་བ་ནི་ཆོས་འདི་བཤད་པའི་དགོས་དོན་ཡིན། དེའང་མདོར་བསྡུས་ན་སྐྱབས་བསླུ་མེད་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་སྟེང་ནས། ལས་དཀར་ནག་དགེ་སྡུག་གི་རྒྱུ་འབྲས་ལ་འཛེམ་ན་བསླུ་བ་མེད་པ་ཡིན། དབང་རྣོན་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་རྒྱལ་གསུང་མདོ་དང་བཅས་པའི་དགོངས་དོན་གཞལ་བའི་ཤེས་རབ་སྨིན་པ་དག་ལ་སྨྲོས་ཅི་དགོས། ཐོས་པ་སྔོན་སོང་མེད་པའི་དབང་རྟུལ་དད་པའི་རྗེས་འབྲང་ཡིན་ཡང་དད་པ་ལ་འབད་པར་གྱིས་དང་། དོན་དམ་པ་ནི་དད་པས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཞེས་པ་འུ་ཅག་གིས་ལན་དུ་མར་ཟློས་ཏེ་བསྟན་ཟིན། དེ་བཞིན་དུ། ཡང་ན་བླུན་པོ་དད་པ་ཅན། །དེ་ལ་སྦྱོར་བའི་དངོས་གྲུབ་ཉེ། །ཞེས་གསུངས་པས་ན། དད་པ་མེད་ན་བྱིན་རླབས་འཇུག་པ་དང་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པ་མེད། ཆོས་སྒྲུབ་པ་ལས་ཀའི་ཁུར་དུ་བརྩིས་ནས་དེ་སྒྲུབ་ཀྱང་མི་ནུས་ལ་འགྲུབ་ཀྱང་མི་འགྲུབ་སྒྲུབ་ཁོམ་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་པ་ནི། ཆོས་སྒྲུབ་ཚུལ་མ་ཤེས་པའི་རྟགས་ཡིན་ཏེ། ཐེག་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་འདུ་ཚུལ་གོང་དུ་བཤད་ཅིང་། དེའི་ངོ་བོ་གཏོང་སེམས་དང་སྤོང་སེམས་ཡིན་པར་བཤད་མ་ཐག་ཡིན། དེའང་གཙོ་བོ་སེམས་ཀྱི་བྱེད་ལས་རྐྱང་རྐྱང་ཡིན་པས་བསམ་པ་བཟང་པོས་མགོ་བརྩམས་ནས་ཚད་མེད་བཞི་ལ་སྦྱོང་དགོས་ཤིང་། དེ་ལྟར་ཆོས་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དུས་གཅིག བསམ་པ་དང་རྒྱུད་ལ་སྦྱར་བ་དུས་གཅིག རྒྱུད་ལ་སྦྱར་བ་དང་ལག་ལེན་དུ་འདེབས་པ་དུས་གཅིག་བྱེད་པར་སྦྱོང་དགོས་ཀྱི། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་ཕྱིས་སུ་བཞག་ན་གནད་ཐོག་ཏུ་སྨིན་པ་མི་སྲིད། སྔོན་མི་ཞིག་གིས་བཤད་པ་སྟེ། གཞན་གྱིས་ཁོང་ཁྲོ་བསླངས་ནས་བདག་ལ་བཟོད་པ་བསྒོམ་དུ་མི་འཇུག་ཟེར། དེ་འདྲ་བ་ནི་ཁ་སྟོང་ལག་སྟོང་དུ་སྡོད་པ་ལས་ཅི་ཡང་མི་འགྲུབ། དེས་ན་རང་གིས་རང་མི་བསམ་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པས། གཞན་ལ་གནོད་པ་སྐྱེལ་བ་ནི་ལྟར་སྣང་ལ་ཕར་གནོད་མོད་ཕུགས་སུ་རང་ལ་གནོད། དེ་བཞིན་གཞན་ལ་ཕན་གདགས་པ་ནི་ལྟར་སྣང་དུ་གཞན་ལ་ཕན་མོད་མཐར་ཐུག་རང་ལ་དེ་བས་ལྷག་པའི་ཕན་པ་འབྱུང་། གཞན་གནོད་གཞི་དང་བཅས་པ་སྤོང་བ་འདིས་ཐེག་དམན་གྱི་ཆོས་ཡོངས་རྫོགས་བསྡུས་ཤིང་། གཞན་ཕན་གཞི་དང་བཅས་བ་སྒྲུབ་པར་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འདུ། མི་ཚེ་ནི་རི་མཐོན་པོའི་རྩེ་མོའི་ཉི་མ་དང་འདྲ་བས་ཡུན་རིང་རྟག་བརྟན་གྱི་བསམ་བློ་སུས་ཀྱང་གཏོང་མི་རུང་ཞིང་། འགྲུབ་དགོས་པ་རང་གཞན་གཏན་བདེའི་དོན་ཆེན་གྱི་རྨང་གཞི་རང་སེམས་རང་ལ་བདེ་བ་རེ་འགྲུབ་ན། བློ་བདེ་སེམས་བདེའི་ངང་དུ་མཐོ་རིས་ཀྱི་བདེ་བར་གཡེང་ནས་སྡོད་ཀྱང་འདུག་རྟེན་ཞིག་ཡོད་མོད། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་སོས་ཀའི་དར་ཐོག་ཏུ་མཁར་བརྩིག་པ་ལྟ་བུའི་ངང་ཉི་མ་ནམ་ཟླ་ཟད་ན། བྱ་བ་གང་བྱེད་ཐམས་ཅད་གནད་མ་ཟིན་པ་ཡིན། དེའང་མི་སྡོད་པར་ད་བར་དུ་སོང་མོད། སོང་གོ་ཆོད་པ་ཚེ་འདི་ཕྱི་གཉིས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཅན་ཅི་ཞིག་ཡོད། ལས་བྱ་བ་བྱས་པ་ད་བར་དུ་བྱས་མོད། བྱས་གོ་ཆོད་པ་ཚེ་འདི་ཕྱིར་ཕན་པའི་ཆོད་སྒོ་ཅན་ཅི་ཞིག་ཡོད་དམ། ཁའི་སྐད་ཆ་བཤད་པ་ད་བར་དུ་བཤད་མོད། བཤད་གོ་ཆོད་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། བཤད་ཚད་མང་ཆེ་བ་གཞན་སྐྱོན་ཡིན་ལ། གཞན་སྐྱོན་ཁོ་ན་མཐོང་བ་འདི་དོན་ངོ་མར་རང་སྐྱོན་ཡིན་ཏེ། མེ་ལོང་དུ་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་ནི་ལྟར་སྣང་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་སྣང་མོད། དོན་ལ་ཚུ་རོལ་རང་གི་ངོ་གདོང་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་མཁྲིས་ནད་ཅན་གྱིས་དུང་སེར་བོ་སྣང་བ་ནི་རང་གི་མིག་སྐྱོན་ཡིན་པ་ལྟར་རོ། །མདོར་ན་མ་དག་པས་ཡོད་ཚད་སྐྱོན་དུ་མཐོང་མོད། དག་པ་ཁོ་ན་མིན་ཡང་བཟང་ངན་ལེགས་ཉེས་ཀྱི་ཤན་ཅུང་ཟད་འབྱེད་མཁན་ཞིག་གིས་བལྟས་ན། མ་རིག་དུག་ལྔའི་ནད་དང་གདོན་གྱིས་ཐེབས་པ་རང་ཇི་བཞིན་གཞན་ལའང་ཁག་མི་འདུག་སྙམ་ནས་ཐམས་ཅད་སྙིང་རྗེའི་ཡུལ་དུ་བྱེད་ཅིང་། དོན་ལ་ཕ་མར་གྱུར་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་ཡུལ་སེམས་ཅན་མེད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཡང་ཇི་ལྟར་ཐོབ། དེ་ལྟར་བསམ་བློ་བཏང་ནས་རང་སེམས་ལ་རང་གིས་འཕོ་འགྱུར་གཏོང་དགོས། རྟ་རྒོད་སོགས་ལའང་ཁ་ལོ་དང་སྣ་ལོ་བསླབ་ཆོག་ཅིང་། སྤྲེའུ་ལ་ཞབས་བྲོ་བསླབ་ཆོག གཅན་གཟན་གཏུམ་པོ་སྟག་ལའང་མི་སྐད་བཤད་ནས་མེ་ཡི་ཨ་ལོང་དུ་འཛུལ་ཏེ་འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་ཚུལ་བསླབ་ཆོག་ན། གདོས་བཅས་རགས་གཟུགས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་མི་སེམས་ནི་ལེགས་ལམ་དུ་འགོད་ཐབས་ཅི་ལ་མེད། ལུས་ངག་སེམས་གསུམ་ལས་སེམས་ནི་རྒྱལ་པོ་དང་། ལུས་ངག་གཉིས་གཡོག་པོ་ལྟ་བུ་ཡིན། དེ་ལྟ་མོད་ལུས་པོ་འདི་ལ་རྒྱུན་དུ་ཁྲུས་དང་ཟས་དང་གོས་རྒྱན་འདོགས་དགོས་པ་སོགས་ཅི་འདྲའི་བྱ་བ་མང་པོ་ཞིག་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་མོད། ཡིན་ཡང་སེམས་ལ་ནམ་ཡང་བཅོས་བསྒྱུར་མ་བྱས་ཤིང་། བསྒྱུར་བཅོས་དགོས་སྣང་ཙམ་ཡང་མ་ཤར་བར་རྒྱ་ཡན་ལ་བཏང་ནས་ལང་ཤོར་དུ་གྱུར་པས་ན། འཇིག་རྟེན་ཁ་དཔེར། ངན་པ་ཡར་ས་ལ་ཐོན་ན་རལ་ལི་རི་ལེ་བཅོ་བརྒྱད་ཟེར་བའི་དཔེ་ལྟར། སེམས་རྒྱལ་པོ་སྨྱོན་པས་སྨྱོ་ཆུ་འཐུང་བ་ན། དེའི་གཡོག་པོ་ལུས་ངག་གཉིས་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་པར་འཕྲད་སྲིད་དེ། མི་མང་པོས་རང་སྲོག་གཅོད་པའང་སེམས་ཀྱིས་བསམ་བློ་གཏོང་ལུགས་ནོར་བ་ཡིན། ལུས་ནི་དཔེར་ན་སྟོབས་ཆུང་བོང་བུས་ཁལ་ཆེན་མི་ཐེག་ཅིང་བྱང་ལམ་མི་ཆོད་པ་དང་འདྲ། སེམས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་མའི་ཡུན་ལ་འཛམ་གླིང་སྐོར་ཆོག་པར་མ་ཟད་སྟོང་གསུམ་ཡང་སྐོར་ཆོག དེ་བཞིན་མི་བཟང་པོ་ཐོབ་ཐང་ཅན་ཞིག་གིས་འཛམ་གླིང་བདེ་ལ་འགོད་པའང་བློ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་དྲན་པར་ནུས་ཤིང་། དེ་བཞིན་མི་ངན་པ་ཞིག་གིས་འཛམ་གླིང་ཕུང་དཀྲུག་ལ་སྦྱོར་བའང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་དྲན་པར་བྱས་ཆོག ཐ་མལ་སྤྱིར་བཏང་བ་ཞིག་ཡིན་ཡང་རང་གི་མི་ཚེ་བདེ་ལ་འགོད་བྱེད་དང་། དེ་མིན་རང་ཉེ་འཁོར་དང་བཅས་པ་འདུག་མི་བདེ་བ་ཞིག་བློ་ཡིས་སྐད་ཅིག་ལ་དྲན་ཐུབ། དེ་ལྟར་རྣམ་རྟོག་འཆར་ལུགས་གཅིག་གིས་བྱེད་པར་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་བྱེད་སེམས་ཡིན་ལ་དམྱལ་བར་འཕེན་བྱེད་ཀྱང་སེམས་ཡིན་པས་སེམས་ལེགས་ལམ་ལ་འཇུག་དགོས། སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བེད་མ་ཆོད་ན་གྱོང་གུད་ཆེན་པོ་ཞིག་དེ་རུ་ཡོད། ད་ནས་མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་སམ་བརྒྱ་ཕྲག་བརྒལ་ན་དེང་དུས་ཀྱི་ཚན་རིག་པའི་ཡང་རྩེར་སོན་པ་འདི་དག་ཀྱང་རྗེས་ལུས་སུ་གྱུར་ཡོད་པས་རྗེས་ལུས་ཀྱི་རྫོབ་དོང་དུ་གད་སྙིགས་ཀྱི་ཕུང་བོ་བཞིན་འདོར་ངེས་ལ། དེ་དུས་ནང་སེམས་ཁམས་ཀྱི་རིན་ཐང་གཞལ་དུ་མེད་པའི་གཏེར་མཛོད་གསར་བའི་སྒོ་མོ་ཕྱེ་བར་བརྩོན་ལེན་བྱེད་པའི་དུས་བཟང་ཞིག་འཆར་ངེས་ཡིན་ནོ། །རིགས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བའི་རྟ་ཞོན་ལྕགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཅན་ཞིག་ཐོན་ཡོང་བ་དང། བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་ཞིག་མི་ཡུལ་དུ་གནམ་རྡོ་ལྷུང་བ་ལྟར་ཡོང་བའི་ངེས་པ་མེད། རི་རབ་མིག་གིས་མ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་གཞན་མེད་པར་སྨྲ་མི་ནུས་ཀྱང་ཅི་ལྟར་ཡོད་ཚུལ་ཡང་ཕལ་བས་མཐའ་རྒྱ་མི་ཆོད་དེ། ཞིང་རྡུལ་གྲངས་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་གྲུབ་ཡོད་པ་ནི། འཇལ་བྱེད་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིག་པ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ནར་ཐུག་ཅིང་། དེའང་བླ་ན་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། དྲང་ངེས་ཀྱི་དགོངས་པ་ལེན་པའི་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་བློ་མིག་རང་ལ་མེད་ན་ལོག་པར་མཐོང་བའང་ཡོད་སྲིད་པས། བཀའ་ཡི་རྣམ་གཞག་ཀྱང་སྨན་ལྟར་དུ་གཅིག་ལ་འཕྲོད་པ་ཅིག་ཤོས་ལ་མི་འཕྲོད་པ་ཡོད་པར་ངེས་སོ། །མདོ་ཚིག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན། བསམ་པ་བཟང་པོས་རང་བདེ་ཞིང་། སྤྱོད་པ་གཙང་བས་གཞན་བདེའོ། །དེའི་ཕྱིར་དྲན་དང་ཤེས་བཞིན་བག་ཡོད་པ་གསུམ་རྒྱུན་དུ་བསྟེན་ནས་གཞན་ཕན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རེ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བར་འབད་པར་གྱིས། ད་དུང་ཡང་བརྗོད་ཅིག་བྱ། དྲན་དང་ཤེས་བཞིན་བག་ཡོད་པ་གསུམ་རྒྱུན་དུ་བསྟེན་ནས་གཞན་ཕན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རེ་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བར་འབད་པར་གྱིས། འདི་ནི་མཐར་མཇུག་འབྲལ་ཁའི་གཏམ་ཞེ་ལ་འཛིན་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ནོ།།