བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་སྐུ་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་བཤད་པ།

གཉིས་པ་བྱང་ཆུབ་པའི་ངོ་བོའི་སྐུ་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་བཤད་པ་ལ། རང་དོན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བཤད་པ་དང་། གཞན་དོན་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་བཤད་པ་གཉིས་ལས། དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཤེས་བྱའི་བུད་ཤིང་སྐམ་པོ་མ་ལུས་པ། །བསྲེགས་པས་ཞི་དེ་རྒྱལ་རྣམས་ཆོས་སྐུ་སྟེ། །དེ་ཚེ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པའང་མེད། །སེམས་འགགས་པས་དེ་སྐུ་ཡིས་མངོན་སུམ་མཛད། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཤེས་བྱ་རྣམས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་བསྲེག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བུད་ཤིང་སྐམ་པོ་དང་འདྲ་ལ། དེའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་ཤེས་བྱའི་བུད་ཤིང་མ་ལུས་པ་བསྲེགས་པས་ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལས་འཁྲུངས་པའི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་ལ། གང་གི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པས་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་དུ་བྱས་པ་དེའི་ཚེ། དབང་པོ་གསར་དུ་འགྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་། དབང་པོ་རྣམས་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་འགག་པའང་མེད་དེ། དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཆད་པའི་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ལས་གྲོལ་ཞིང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བསྒྱུར་བའི་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ལས་ཀྱང་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་ཀྱང་། འཇམ་དཔལ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚིག་བླ་ཱདྭགས་སོ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འཇུག་པ་མ་ལུས་འགགས་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཁོ་ནས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་བཞག་གོ །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བའང་། གནས་སྐབས་འདིར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འཛིན་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བ་ཙམ་ལ་བཏགས་པར་ཟད་ཀྱི། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འགག་པ་ནི་མེད་དེ། དེ་དག་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྔར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང་། འགག་པའང་སྐྱེ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་གཞན་དོན་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་པ། ཞི་སྐུ་དཔག་བསམ་ཤིང་ལྟར་གསལ་གྱུར་ཅིང་། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཇི་བཞིན་རྣམ་མི་རྟོག །འགྲོ་གྲོལ་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་འབྱོར་སླད་རྟག །འདི་ནི་སྤྲོས་དང་བྲལ་ལ་སྣང་བར་འགྱུར། །སྐུ་གང་གིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པར་བཤད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དེ་ནི་ཞི་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འཇུག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་ཞི་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་མངའ་བ་ཡིན་ཀྱང་། དཔག་བསམ་གི་ཤིང་དང་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་བཞིན་དུ་གདུལ་བྱའི་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །བསོད་ནམས་བརྒྱའི་མཚན་གྱིས་བརྒྱན་པའི་སྐུ་འདི་ནི་ཇི་སྲིད་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་སྲིད་པ་ལས་གྲོལ་གྱི་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཀྱི་འབྱོར་པ་ཐོབ་པའི་སླད་དུ་རྟག་པར་གནས་ཤིང་། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལས་ཤེས་རབ་དྲི་མ་མེད་པའི་མེ་ལོང་ཐོབ་པ་དག་ཁོ་ན་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་གྱི། ས་བདུན་པ་མན་ཆད་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྒྱུ་མཐུན་པའི་སྐུ་བཤད་པ་ལ། སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། བཞེད་པ་ལ་མངའ་བསྒྱུར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐུའམ། གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སྐུ་ལས་གཞན་ལ་རྒྱུ་མཐུན་པའི་སྐུ་གང་དག་སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་དེ་དག་ལའང་མཐུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མངའ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། ཐུབ་དབང་དུས་གཅིག་ཁོ་ནར་དེའི་རྒྱུ་མཐུན། །གཟུགས་སྐུ་གཅིག་ལ་རང་གི་སྐྱེ་གནས་སྐབས། །སྔར་འགགས་གསལ་དང་མ་འཆོལ་བྱུང་ཚུལ་ནི། །མ་ལུས་ཀྱིས་བཀྲ་མཐའ་དག་སྟོན་པར་མཛད། །ཐུབ་པའི་དབང་པོས་དུས་གཅིག་ཁོ་ནར་རང་གི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་གཅིག་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྔ་རོལ་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པར་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་གནས་སྐབས་འགགས་ཟིན་པ་བྱུང་མཐའ་མ་ལུས་པ་གསལ་བ་དང་། མ་འཆོལ་བར་ཏེ་ཕན་ཚུན་མ་འདྲེས་པ་བྱུང་ཚུལ་མ་ལུས་པས་བཀྲ་བར་གྱུར་པ་མཐའ་དག་མེ་ལོང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་བཞིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ལྟར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །དེར་མ་ཟད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་བྱུང་ཚུལ་དག་ཀྱང་སྐུ་གཅིག་ལ་སྟོན་པར་ནུས་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་ཅི་འདྲར་སངས་རྒྱས་དང་། །དེ་དག་སྐུ་སྤྱོད་མཐུ་སྟོབས་ཅི་འདྲ་དང་། །ཉན་ཐོས་དགེ་འདུན་ཇི་སྙེད་ཅི་འདྲ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་རྣམས་དེར་གཟུགས་ཅི་འདྲ་དང་། །ཅི་འདྲའི་ཆོས་དང་དེེར་བདག་ཅི་འདྲ་དང་། །ཆོས་ཐོས་སྤྱོད་པ་གང་ལ་སྤྱོད་པ་དང་། །སྦྱིན་གང་ཇི་ཙམ་དེ་དག་ལ་ཕུལ་བ། །དེ་དག་མ་ལུས་སྐུ་གཅིག་ལ་སྟོན་མཛད། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔོན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱོད་པ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བཻཌཱུཪྱ་དང་པད་མ་རཱ་ག་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་རིན་པོ་ཆེའི་ལྗོང་ཤིང་ལ་སོགས་པས་མཛེས་པར་བྱས་པ། ཆུ་དང་ཞེང་དང་ཀུན་ནས་ཟླུམ་པ་དང་བཅས་པ་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་མཛེས་པར་བྱས་པ་ཅི་འདྲ་བར། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྐུ་བལྟམས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། དེ་དག་གི་སྐུ་དང་སྤྱོད་པ་དག་གི་མཐུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཅི་འདྲ་བ་དང་། དེ་དག་གི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་འདུས་པ་གྲངས་ཇི་སྙེད་པ་དང་ཚུལ་ཅི་འདྲ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་ལུས་སྤྲས་པ་དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་གོས་དང་ཟས་དང་གནས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅི་འདྲ་བ་དང་། དེར་ཐེག་པ་གཅིག་དང་གསུམ་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཅི་འདྲ་བ་དང་། བདག་ཉིད་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་། གཟུགས་དང་བློ་དང་ཁྱིམ་པའམ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཅི་འདྲ་བར་གྱུར་པ་དང་། ཆོས་ཐོས་ནས་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའམ། ལྷག་མ་མེད་པའི་བསླབ་པ་ཁས་བླངས་ཏེ་སྤྱོད་པ་གང་སྤྱད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་དག་ལ་བཟའ་བ་དང་། ཆོས་གོས་དང་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པ་གང་དུ་དུས་ཇི་ཙམ་དང་། ཚད་ཇི་ཙམ་དུ་ཕུལ་བ་རྣམས་མ་ལུས་པ་སྐུ་གཅིག་ལ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའིི་བྱུང་མཐའ་ཇི་ལྟར་སྟོན་པ། དེ་བཞིན་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་ཏིང་འཛིན་དང། །ཤེས་རབ་སྤྱོད་ཚེ་སྔར་གྱི་གནས་སྐབས་གང་། །མ་ཚང་མེད་དག་སྐུ་གཅིག་ལ་སྟོན་མཛད། །ཅེས་སྦྱར་རོ། །སྐུ་གཅིག་ལ་ཅིག་ཅར་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་ལྟ་ཞོག འོན་ཀྱང་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཀུན། །སྐུ་ཡི་བ་སྤྲུའི་ཁུང་བུར་གསལ་བར་སྟོན། །བདག་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་འབའ་ཞིག་སྟོན་པར་མ་ཟད་ཀྱི། གཞན་ཡང་། སངས་རྒྱས་གང་དག་འདས་དང་བྱུང་གྱུར་དང་། །གང་དག་ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀུན་ན། །ཚིག་གསང་མཐོན་པོས་ཆོས་སྟོན་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །གཟིར་བའི་འགྲོ་དབུགས་འབྱིན་མཛད་བཞུགས་པ་དང་། །དང་པོ་ཐུགས་བསྐྱེད་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་བར། །དེ་དག་སྤྱོད་ཀུན་དངོས་རྣམས་མིག་འཕྲུལ་གྱིས། །རང་བཞིན་མཁྱེན་ནས་བདག་བཞིན་བ་སྤུ་ཡི། །ཁུང་བུར་དུས་གཅིག་ལ་ནི་གསལ་བར་སྟོན། །དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱ་ས་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་གསང་མཐོན་པོས་ཆོས་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་བའི་འགྲོ་བ་རྣམས་དབུགས་འབྱིན་པར་མཛད་པ་དང་། དེ་དག་དང་པོ་ཐུགས་བསྐྱེད་ནས་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་གཤེགས་ཀྱི་བར་གྱི་སྤྱོད་པ་ཀུན་མིག་འཕྲུལ་གྱི་ཚུལ་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་རྣམས་བཞིན་དུ་བ་སྤུའི་ཁུང་བུར་དུས་གཅིག་ལ་གསལ་བར་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང་དུས་གཅིག་ཏུ་རང་ཉིད་ཀྱི་བ་སྤུའི་ཁུང་བུར་སྟོན་པར་མཛད་པ། དེ་བཞིན་དུས་གསུམ་འཕགས་པ་རྒྱལ་སྲས་དང་། །རང་སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་མ་ལུས་ཀྱི། །སྤྱོད་དང་དེ་དག་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ནི། །ཐམས་ཅད་བ་སྤུའི་ཁུང་བུར་དུས་གཅིག་སྟོན། །དུས་གསུམ་གྱི་འཕགས་པ་རྒྱལ་སྲས་ལ་སོགས་པ་མ་ལུས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། དེ་དག་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་ལ་དུས་གཅིག་གི་ཚེ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་བཞེད་པ་ལ་མངའ་བསྒྱུར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པ་ནི། དག་པ་འདི་ནི་བཞེད་པར་འཇུག་པ་ཡིས། །རྡུལ་གཅིག་ཡུལ་ལ་མཁས་གཏུགས་འཇིག་རྟེན་དང་། །འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡས་ཕྱོགས་ཁྱབ་རྡུལ་སྟོན་མོད། །རྡུལ་རགས་མི་འགྱུར་འཇིག་རྟེན་ཕྲ་མི་འགྱུར། །མཁྱེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་ནི་བཞེད་པ་ཙམ་གྱིས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་གི་ཡུལ་ལ་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་ལྟར་སྟོན་ཅིང་། འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱོགས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་གིས་ཁྱབ་པར་ཡང་སྟོན་མོད། རྡུལ་རགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞིང་འཇིག་རྟེན་ཕྲ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་རྟོག་མི་མངའ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྲིད་མཐའི་བར། །སྐད་ཅིག་རེ་ལ་སྟོན་མཛད་སྤྱོད་པ་ཡི། །རྣམ་པར་སྣ་ཚོགས་དེ་སྙེད་འཛམ་གླིང་གི །མ་ལུས་རྡུལ་གྱི་གྲངས་ལ་ཡོད་མ་ཡིན། །རྣམ་རྟོག་མི་མངའ་བར་བཅོས་ལྡན་འདས་ཁྱོད་སྲིད་པའི་མཐར་ཐུག་གི་བར་དུ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྟོན་པར་མཛད་པའི་གྲངས་ཇི་སྙེད་པ་འཛམ་གླིང་མ་ལུས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་གྲངས་ལའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་འདི་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་མངའ་བའི་སྒོ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་ཡིན་ནོ། །

གསུམ་པ་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པ་ལ། ཡོན་ཏན་གྱི་གཙོ་བོ་སྟོབས་བཅུ་བཤད་པ་དང་། ཕལ་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ལས་འདས་པར་བསྟན་པའོ། །དང་པོར་གཉིས་ལས། མདོར་བསྟན་པ་ནི། གནས་དང་གནས་མིན་མཁྱེན་སྟོབས་དང་། །དེ་བཞིན་ལས་རྣམ་སྨིན་མཁྱེན་དང་། །མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཐུགས་ཆུད་དང་། །སྣ་ཚོགས་ཁམས་ནི་མཁྱེན་སྟོབས་དང་། །དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན། །མཁྱེན་དང་ཀུན་འགྲོ་མཁྱེན་པ་དང་། །བསམ་གཏན་རྣམ་ཐར་ཏིང་འཛིན་དང་། །སྙོམས་པར་འཇུག་སོགས་མཁྱེན་སྟོབས་དང་། །སྔོན་གནས་དྲན་དང་མཁྱེན་པ་དང་། །དེ་བཞིན་འཆི་འཕོ་སྐྱེ་མཁྱེན་དང་། །ཟག་པ་རྣམས་ཟད་མཁྱེན་སྟོབས་ཏེ། །སྟོབས་ནི་བཅུ་པོ་འདི་དག་གོ །གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་བཅུ་ལས། དང་པོ་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི། རྒྱུ་གང་ཞིག་ལས་གང་ཞིག་ངེས་པ་སྐྱེས་འགྱུར་བ། །དེ་ནི་དེ་ཡི་གནས་སུ་དེ་མཁྱེན་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས། །བཤད་པ་ལས་བཟློག་གནས་མིན་ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་པ། །མཁྱེན་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་སྟོབས་སུ་བཤད། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྒྱུ་གང་ཞིག་ལས་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་འབྱུང་བ་དེ་ནི་གནས་ཡིན་ལ། ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལས་བཟློག་སྟེ་དགེ་བ་ལས་མི་འདོད་པ་དང་། མི་དགེ་བ་ལས་འདོད་པ་འབྱུང་བ་སོགས་ནི་གནས་མ་ཡིན་པས་དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་ལ་མཁྱེན་པ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བཤད་དོ། །

གཉིས་པ་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི། འདོད་དང་མི་འདོད་དེ་ལས་བཟློག་དང་ཟད་དངོས་དང་། །ལས་དང་དེ་ཡི་རྣམ་སྨིན་ཤིན་ཏུ་སྣ་ཚོགས་ལའང་། །མཁྱེན་པ་ནུས་མཐུ་ཐོགས་མེད་སོ་སོར་འཇུག་གྱུར་པ། །དུས་གསུམ་ཤེས་བྱ་ཁྱབ་མཛད་དེ་ནི་སྟོབས་སུ་འདོད། །ལས་གང་ད་ལྟར་འདོད་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་ལ་མ་འོངས་པ་ན་རྣམ་སྨིན་མི་འདོད་པ་འབྱིན་པ་དང་། དེ་ལས་བཟློག་པ་ད་ལྟ་ཡིད་དུ་མི་འོང་ཞིང་། མ་འོངས་པ་ན་རྣམ་སྨིན་ཡིད་དུ་འོང་བ་འབྱིན་པ་དང་། ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་ཟད་བྱེད་ཟག་མེད་ཀྱི་ལས་དང་། དེ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཤིན་ཏུ་སྣ་ཚོགས་པ་དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པ་ཁྱབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་རབ་དབྱེ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཤེས་བྱ་མ་ལུས་པ་ཁྱབ་པར་མཛད་པའི་མཁྱེན་པ་འགར་ཡང་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པར་སོ་སོར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སུ་འདོད་དོ། །གསུམ་པ་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི། འདོད་ཆགས་སོགས་ཀྱི་འབྱུང་བའི་སྟོབས་ཀྱི་འདོད་པ་ན ི། །ཤིན་ཏུ་སྣ་ཚོགས་དམན་དང་འབྲིང་དང་ཁྱད་འཕགས་དག །དེ་ལས་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་མོས་པའང་མཁྱེན་པ་ནི། །དུས་གསུམ་འགྲོ་བ་མ་ལུས་ཁྱབ་པ་སྟོབས་ཞེས་བྱ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་། དད་པ་ལ་སོགས་དགེ་བ་རྣམས་གང་ལས་འབྱུང་བའི་ས་བོན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་འདོད་པའམ་མོས་པ་ཤིན་ཏུ་སྣ་ཚོགས་པ་དམན་པ་དང་འབྲིང་དང་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དག་དང་། དེ་ལས་གཞན་པ་ཆོས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པས་བསྒྲིབས་པའི་མོས་པ་དེ་ལའང་རང་གི་ངོ་བོ་དང་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་དུས་གསུམ་གྱི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ལ་ཁྱབ་པའི་མཁྱེན་པ་འགར་ཡང་ཐོགས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །བཞི་པ་ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི། སངས་རྒྱས་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མཁས་རྣམས་ཀྱི། །མིག་སོགས་དག་གི་རང་བཞིན་གང་དེ་ཁམས་སུ་གསུངས། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་མཐའ་ཡས་ཤིང་། །རྣམ་ཀུན་ཁམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་འཇུག་སྟོབས་སུ་འདོད། །མིག་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་རམ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དུ་མ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་མཐའ་ཡས་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སུ་འདོད་དོ། །ལྔ་པ་དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི། ཀུན་ཏུ་རྟོགས་སོགས་ཆེས་རྣོ་ཉིད་ནི་མཆོག་ཉིད་དང་། །འབྲིང་དང་རྟུལ་བའི་གནས་སྐབས་མཆོག་མིན་བརྗོད་པ་དང་། །མིག་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་སྒྲུབ་ནུས་ཆུབ་པ་ལ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཆགས་མེད་སྟོབས་སུ་འདོད། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེེད་པ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་པོ་ཡིན་ལ། རྣམ་བྱང་བསྐྱེད་པ་ལ་དབང་སྒྱུར་བའི་ཕྱིར་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་བྱང་གི་དབང་པོ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཆེས་རྣོ་བ་ཉིད་ནི་མཆོག་དང་། དམན་པ་དང་འབྲིང་གི་གནས་སྐབས་དག་ནི་མཆོག་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་དག་དང་། མིག་ལ་སོགས་དབང་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་། ཕན་ཚུན་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པར་ནུས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་མཁྱེན་པ་གང་ཞིག་ཆགས་པ་མེད་པ་དང་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སུ་འདོད་དོ། །དྲུག་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི། ལམ་འགའ་རྒྱལ་བ་ཉིད་དང་འགའ་ཞིག་རང་རྒྱལ་གྱི། །བྱང་ཆུབ་དང་ནི་ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་ལྷ་མི་དང་། །ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་རྣམས་འགྲོ་བ། །དེ་ལ་མཁྱེན་པ་ཆགས་མེད་མཐའ་ཡས་སྟོབས་སུ་འདོད། །ལམ་གང་རྒྱལ་བ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་གསུམ་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་དང་། ལྷ་མི་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་བ་ལྔ་རྣམས་སུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པའི་ལམ་དེ་དག་ལ་མཁྱེན་པ་གང་ཞིག་ཆགས་པ་དང་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སུ་འདོད་དོ། །བདུན་པ་བསམ་གཏན་སོགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི། འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡས་རྣལ་འབྱོར་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པ། །བསམ་གཏན་རྣམ་ཐར་བརྒྱད་དང་ཞི་གནས་གང་དག་དང་། །སྙོམས་འཇུག་ཁྱད་པར་གང་དག་གཅིག་དང་བརྒྱད་གྱུར་པ། །དེ་ལ་མཁྱེན་པ་ཐོགས་མེད་འདི་ནི་སྟོབས་སུ་བཤད། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་ན་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་ པའི་བསམ་གཏན་བཞི་དང་རྣམ་ཐར་བརྒྱད་དང་ཞི་གནས ་དགེ་བ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། མཐར་གྱི་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་གཅིག་དང་བརྒྱད་དུ་གྱུར་པ་དགུ་པོ་ཇི་སྙེད་པ་དང་། དེ་དག་ཀུན་ནས་ཉོང་མོངས་པའི་རྒྱུ་མ་རིག་པ་དང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དག་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་གཞན་གྱི་སྒྲ་དང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སོགས་ལ་མཁྱེན་པ་གང་ཞིག་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་བསམ་བཏན་སོགས་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སུ་འདོད་དོ། །བརྒྱད་པ་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི། གཏི་མུག་དེ་སྲིད་སྲིད་གནས་འདས་པའི་བདག་དང་ནི། །སེམས་ཅན་གཞན་དེའི་སྲིད་པར་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་སྙེད་མཐའ་ཡས་གཞི་དང་བཅས་ཤིང་ཡུལ་ཕྱོགས་དང་། །རྣམ་པ་དང་བཅས་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་སྟོབས་སུ་བཤད། །གཏི་མུག་ཇི་སྲིད་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ཐོག་མ་མེད་པར་གནས་པ་བདག་དང་། སེམས་ཅན་གཞན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་མཐའ་ཡས་པ་དག་གིས་སྔོན་འདས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དག་གཞི་དང་བཅས་ཡུལ་ཕྱོགས་དང་བཅས་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་ལ་མཁྱེན་པ་གང་ཞིག་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སུ་འདོད་དོ། །དགུ་པ་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རེ་རེའི་འཆི་འཕོ་དང་། །སྐྱེ་གང་འཇིག་རྟེན་ལ་གནས་ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་དང། །བཀྲ་མང་དེ་ལ་མཁྱེན་པ་དུས་དེར་འཇུག་པ་ཡིས། །མ་ཆགས་རྣམ་ཀུན་ཡོངས་དག་མཐའ་ཡས་སྟོབས་སུ་འདོད། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་པར་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རེ་རེའི་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་གང་ཤིན་ཏུ་བཀྲ་ཞིང་རྣམ་པ་མང་བ་དེ་ལ་མཁྱེན་པ་གང་ཞིག་བཞེད་པ་ཙམ་གྱིས་དུས་དེར་འཇུག་པ་ཡིས་མ་ཆགས་ལ། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཐོགས་པ་མེད་པ་འདི་ནི་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སུ་འདོད་དོ། །བཅུ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་མྱུར་དུ་རྒྱལ་རྣམས་ཀྱི། །ཉོན་མོངས་དག་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་འཇིག་འགྱུར་དང་། །སློབ་མ་ལ་སོགས་ཉོན་མོངས་བློ་ཡིས་འགོག་པ་གང་། །དེ་ལ་མཁྱེན་པ་ཆགས་མེད་མཐའ་ཡས་སྟོབས་སུ་འདོད། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་འཇིག་ཅིང་སྤོང་བར་འགྱུར་ལ། སློབ་མ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཕྲ་མོ་མ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཀྱང་བག་ཆགས་ཡོད་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་སྔོན་སྤྲེའུ་གྱུར་པ་མཆོང་ཞིང་འགྲོ་བ་དང་། སྔོན་བྲམ་ཟེར་གྱུར་པས་དམངས་མོར་བརྗོད་པའི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཟློག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་མ་ལོག་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་དང་བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པ་བློ་ཡིས་འགོག་ཅིང་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་མཁྱེན་པ་གང་ཞིག་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །

གཉིས་པ་ཕལ་པས་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ལས་འདས་པར་བསྟན་པ་ནི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནས་ནུས་ལ། གལ་ཏེ་གསུངས་ན་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་སྐུ་ཚེ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ཕྲིན་ལས་གཞན་མི་མངའ་བར་སྐྱེན་པ་སྐྱེན་པར་གསུངས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཐར་ཕྱིན་པ་ཤེས་པའམ་བརྗོད་པར་ནུས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དོན་དེ་ཉིད་དཔེའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ། ནམ་མཁའ་མེད་པས་འདབ་ཆགས་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་གྱི། །འདིར་ནི་རང་མཐུ་ཟད་པས་ལྡོག་པར་འགྱུར་དེ་བཞིན ། །སློབ་མ་དང་བཅས་སངས་རྒྱས་སྲས་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་མཁའ་ལྟར་མཐའ་ཡས་མ་བརྗོད་ལྡོག་པར་འགྱུར། །འདབ་ཆགས་གྱི་དབང་པོ་ནམ་མཁའ་ལྡིང་འདབ་གཤོག་ཡངས་པའི་རླུང་གི་ཤུགས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གནོན་པ་ཐོབ་པའང་ནམ་མཁའ་མེད་པས་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་གྱི། རང་གི་མཐུ་སྟོབས་ཟད་པས་ལྡོག་པ་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་པོ་གང་དག་རྣམ་པར་ཐར་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཐོབ་པ་དེ་དག་ཀྱང་རང་གི་བློའི་ནུས་པ་ཟད་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་མ་ནུས་པས་ཡོན་ཏན་ནམ་མཁའ་ལྟར་མཐའ་མེད་པ་དག་ལས་ལྡོག་གི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་མ་ཡིན་ན། སློབ་མ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་གི་ཡོན་ཏན་མཐར་ཐུག་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་སྨོས་ཅི་དགོས། དེ་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པའི་ས་ལ་གནས་པའི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལས་བརྩམས་ཏེ་བརྗོད་པ་འདི་གང་ལས་རྙེད་ཅེ་ན། དེ་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བདག་འདྲ་བས། །ཤེས་པ་དང་ནི་བརྗོད་པར་ནུས་མིན་ཡང་། །འོན་ཀྱང་དེ་དག་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས། །བཤད་ཕྱིར་དོགས་སྤངས་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞིག་སྨྲས། །གང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་ལ་ནི་ལོ་རབས་འདི་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཆ་ཙམ་ཡང་བདག་ཅག་ལྟ་བུ་མ་རིག་པའི་རབ་རིབ་ཀྱིས་ལྡོངས་པ་དག་གིས་ཤེས་པའམ་བརྗོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཅུང་ཟད་ཅིག་སྨྲས་པ་འདི་དག་ནི་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་བཤད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དག་ལ་དོགས་པ་སྤངས་ཏེ་ཚམ་ཚོམ་མེད་པར་ཅུང་ཟད་ཅིག་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །